Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DOÇ.DR.NURAY AKBUDAKDOÇ.DR.NURAY AKBUDAKDOÇ.DR.NURAY AKBUDAKDOÇ.DR.NURAY AKBUDAK
TURP YETİŞTİRİCİLİĞİ
• Brassicaceae familyasında yer alan yazlık ve kışlık sebzelerdendir.
• Kırmızı turp
• Kestane turbu
• Bayır turbu
• Anavatanı Ön Asya ve Akdeniz olarak kabul edilir.
Kök • Kazık köklü bitkilerdir. Kökler 50 cm derine inebilir.
• Kazık kökün ½ ve 1/3’lük kısmı gelişmenin ilerlemesiyle
hipokotil ile birlikte yumruyu oluşturur.
• Fındık turbunda yan kök belirgin değildir.
• Kestane ve bayır turplarında yan kökler tam belirgindir.
• Kök gelişimi belli bir düzeye gelinceye kadar yumru gelişimi olmaz.
Turp• Turplar hipokotilden veya hipokotil ve köklerin
üst kısmının gelişimi ile meydana gelir.
• Şekil ve renk olarak çok çeşitlidir.
• Turp oluşumu sekonder enine gelişim ile olur. Primer gelişme döneminde yeterli ölçüde büyüme meydana gelmeden sekondergelişme dönemine geçiş olursa turplarda çatlamalar görülür.
•Turp şeklini etkileyen faktörler nelerdir?
• Çeşit özelliği
• Tohum ekim derinliği
• Sıra üzeri mesafe
• Fındık turplarında çap 3-6 cm, uzunluk 2-3 cm, ağırlık 5-150 g,
• Bayır turplarında çap 5-15 cm, uzunluk 5-20 cm, ağırlık 150-1000 g,
• Kestane turplarında çap 5-10 cm, uzunluk 7-15 cm, ağırlık 200-2000 g,
• Odunlaşma ve koflaşma çeşit özelliğidir. Ayrıca hasadın gece kalması da koflaşmaya neden olur.
• Turpların tadı içerdiği hardal yağına bağlı olarak kekremsidir.
Yaprak• Yapraklar turbun üst kısmından dairesel olarak çıkarlar. Yapraklar,
tüylü parçalı yapıya sahiptir.
• Kestane ve bayır turplarında turp ağırlığı 1/1, fındık turplarında 3/1’dir.
• Erkenci turplarda geçci turplara göre yaprak
sayısı ve büyüklüğü azalır.
Çiçek• Turplarda bitkiler belirli büyüklüğe ulaşınca düşük sıcaklık ve gün
uzunluğuna bağlı olarak çiçeklenme meydana gelir.
• Çiçeklenme başlayınca turp gelişimi durur. Geç ekim yapıldığında düşük sıcaklığın etkisiyle turp oluşumu olmadan direkt çiçeklenme meydana gelir.
• Çiçek sürgün sapları 150 cm’ye kadar uzayabilir.
• Erselik çiçek yapısına sahiptir. Yabancı tozlanma hakimdir ve tozlanma arılarla gerçekleşir.
Meyve• Döllenme sonucu iki karpelli meyve oluşur ve her meyvede 5-15 adet
tohum bulunur.
Tohum• Tohumlar meyve içerisindedir ve bu meyvelere kapsül de denir.
• Bin dane ağırlıkları 6.5-10 g’dır.
• Optimum çimlenme sıcaklıkları 20-25C arasıdır.
İklim istekleri• Yüksek sıcaklık ve kuraklıktan hoşlanmazlar. Min çimlenme sıcaklığı
12-15 c’dir. Çimlenme sonrasında sıcaklık 15 C olmalıdır.
• Sıcaklığın artması vegetatif büyümeyi hızlandırır. 22-25 C’ler yaprak sayısını arttırır ve turp gelişimini olumsuz etkiler. Koflaşma, odunlaşma ve acılaşma meydana gelir.
• 14-16 C turp gelişimi için en iyi sıcaklık dereceleridir.
• Ekonomik ürün alabilmek için ekim zamanını bölgenin iklim şartlarına göre iyi ayarlamalıdır.
Toprak İstekleri• Kaliteli, düzgün şekilli ve iyi aromalı turp yetiştirmek için toprağın
hafif bünyeli ve tınlı olması istenir.
• Toprak ağırlaştıkça şekilsel deformasyonlar görülür.
• Toprak pH’sı 6.o-7.4 olmalıdır.
• Lahana grubu sebzeler arasında en çok su ihtiyacı olan sebzedir.
Yetiştirme Şekli• Genellikle doğrudan tohum ekimi ile gerçekleştirilir.
• Toprak tüm yabancı otlardan temizlenir ve 15-20 cm derinliğinde işlenir.
• Ekim nöbeti uygulanır.
• Fındık turplarında tahta veya tavalara ekim yapılır. 10-15x3-5 cm mesafeler kullanılır. Ekimden 3-5 gün sonra çıkış görülür. Serpme ekim yapılır.
• Bayır ve kestane turplarında yetiştiricilik tava veya masuralarda yapılır. Tavalara serpme olarak masuralara ise boyun kısımlarına ocak usulü ekim yapılır. 30-40 x 10-15 cm sıra arası mesafelerle üretim yapılmalıdır.
• Ot temizliği düzenli olarak yapılmalıdır.
• Suyu seven bir bitkidir ve düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Vegetasyon süresince 3-6 kez sulama yapılmalıdır.
• Organik gübreleme yapılacaksa bir önceki bitkiye gübrenin verilmesi daha iyi sonuç verir. Fındık turplarında ticari gübrenin tamamı ekim öncesi toprağa verilmelidir.
• Diğer tiplerde ise azotlu gübrenin yarısı ekim öncesi yarısı turp oluşumunda verilmelidir.
• Dekara 6 kg azot, 4 kg fosfor ve 9 kg potasyum verilmelidir.
Hasat• Hasat birkaç defada yapılabilir.
• Fındık turplarında hasat olgunluğuna gelmiş bitkiler (yaklaşık 20 cm) yapraklarından tutularak elle sökülerek toplanır.
• Kazık kök ve yapraklar kesilerek yıkanmalıdır.
• Bayır ve kestane turplarında hasat bel ve çapa ile yapılmalıdır.
• Fındık turplarında dekara verim 1.5-2 ton,
• Bayır ve kestane turplarında ise dekara
• verim 6-7 tondur.