Turk Solu Iktidar Olur Mu

7/29/2019 Turk Solu Iktidar Olur Mu

1/81

Trk solu ktidar Olur mu? www.derindusunce.org Derin Dnce Fikir Platformu

2

Trk Solu ktidar Olur mu?

Solda zgrlk hareketler

Kemalizm

Ulusalc akmlar

Sol ve slm

Cumhuriyet Gazetesi


2/81


3

Bu kitap Derin Dnce Fikir Platformunun okurlarna armaandr.

zgrce paylaabilirsiniz.

www.derindusunce.org
http://www.derindusunce.org/http://www.derindusunce.org/http://www.derindusunce.org/


3/81


4

indekilerSol kabuunu krmal! (Ufuk Uras) ..................................................................................................... 5

Birlikte yeni tarih yazalm (Ufuk Uras) ............................................................................................... 7

Tevhidin ve Hikmetin anlam (Dilaver Demirda) ........................................................................ 10

Trk Solu Adam Olur mu ? (Rasim Ozan Ktahyal) .................................................................... 15

Trk Solunu yavalatan 12 Eyll Darbesi midir? (Rasim Ozan Ktahyal) ................................ 18

Marksistlerin ve liberallerin ou iin hl yeni bilgiler (Rasim Ozan Ktahyal) ................... 20

Cumhuriyet Gazetesi Krtleri neden yamyam iln etti? (Hasan Rua Demirolu) ..................... 23

Solun ilerici ordu teorisinin amazlar (Aytekin Ylmaz) .............................................................. 30

ttihat katile hayran bir Deniz Gezmi (Rasim Ozan Ktahyal) ............................................... 34

Trk Solu Yine Yolu Kaybetti! (Ferhat Kentel) ............................................................................... 37

Solda Kafa Karkl Srecek (Sever Ik) ................................................................................... 40

Etnik Trk solu ve Gerek sol (Rasim Ozan Ktahyal) ............................................................. 43

40 yl sonra yeniden 68 (Ferhat Kentel) ...................................................................................... 46

Sosyalizm slama Uyar m? (Mustafa Akyol) ................................................................................. 50

Kemalist Tereke ve Sol Miras (Sever Ik)...................................................................................... 52

Trk solunun yeni misyonu (Ferhat Kentel) .................................................................................... 57

Tam Bamszlk masallar, Kuzey Kore ve Juche (Ekrem Senai) ............................................. 60

Gen Siviller Solcu mu? Sac m? (Ferhat Kentel).................................................................. 62Kemalizme gre Trk Kadn ve Cumhuriyet Gazetesi (Hasan Rua Demirolu) ...................... 65

Dini Siyasete Alet Etmekten Kapatlan Komnist Partimiz (Hasan Rua Demirolu)................ 72

Tam bamszlk, tam barbarlk demektir! (Rasim Ozan Ktahyal) ........................................... 78


4/81


5

Sol kabuunu krmal!(Ufuk Uras)

Ar kamyon ofrleri, yolun sonunugremiyorsanz, dnemece gelmisinizdemektir derler. Durumumuz biraz da yle

u ak ki, solsuz Trkiye soluk alamyor. Onedenle demokrasiyi elle tutulur, zgrlsolunur, dayanmay grnr klmak iinkararllmz ve inatlmz ortaya koymakgerekiyor.

AKP iktidar gcn, biraz da solungszlnden alyor. Zaman inisiyatif alma zamandr. O yzden siyasetingkkuan, deiimin soldaki znesini, merkezini, zeminini ina etmek gerekiyor.

te yandan siyasette beklenti yorgunluu olduunu da gryoruz. Semenin yaklak

yzde 60nn gen olduu bir lkede, semendeki genlemeye paralel olarak, solunoylarnda dme olmas hazin bir tabloya iaret etmiyor mu?

Bir ey yapmann en byk dman, bir ey yapyor gibi gzkmektir. Aslndagereki siyasi iddialar olmayanlarn, varm gibi gstermeleri, siyasi rmenin ennemli nedenleri arasndadr.

Siyaset, toplumun ve gelecein rgtlenmesidir, hayallerimizi geree dntrmefaaliyetidir. Ama hayatta en zor eylerden biri de, insann kendi iindeki eytantalamasdr.

Hayat bize defalarca gsterdi ki, dar grupuluk yanltr. O nedenle solun eskihastalklarnn yeniden belirleyici olmasna izin vermek de yanln ilk admdr.
http://www.derindusunce.org/2009/10/12/sol-kabugunu-kirmali/http://www.derindusunce.org/2009/10/12/sol-kabugunu-kirmali/http://www.derindusunce.org/author/ufukuras/http://www.derindusunce.org/author/ufukuras/http://www.derindusunce.org/2009/10/12/sol-kabugunu-kirmali/


5/81


6

zgrlk solun alameti farikas oulculuudur; bir orkestrann zerafeti ile birddn tek seslilii karlatrlabilir mi? Buna karlk, simyaclarn, btn metalleribirletirirsek, altn olur tezinin siyasette bir karl olmad da ok aikar. Onedenle de siyasi simyacla da kaplmamak gerekiyor. Kendi szcklerimizintutsa olmadan, hzla szmz oaltmamz gerekiyor.

Sol, artk zaaflarna kar zaaf gstermemelidir. Kaybedeceimiz sadecezaaflarmzdr, ama kazanacamz koskoca bir dnya vardr. Bildik olana dnmekkolay, ama bildik olan amak zordur.

Sol kabuunu krmal, kendisini bekleyen koskoca bir dnya olduunu grmeli. Solsiyaset yzn gemie dnerek kabuunu kramaz. Bu kabuun ad sekterizmdir.Gemiin sekterizminin kt tekrarlar yerine, yeni bir politik kltr zerindenkendimizi yenilemek durumundayz.

Sekterizm, fikri taassuptur. nsanlarn ihtiyalarna ve koullara uygun teori aray

yerine, insanlar ve koullar teoriye uydurma abasdr. Sekterizm belki bazpsikolojik ihtiyalargiderebilir, ama toplumsal ihtiyalara sekte vurur. Yllardr varolanbu gerekliimizi dntrecek cesareti gstermemiz gerekiyor.

Sekterizm dnsel enerjiyi de, fikri yaratcl da, eletirel dnmeyi de engelliyor,birey merkezli siyaseti gelitirmiyor.

Halbuki bir politikann geleceini, tayclarnn yaratcl belirler. Soldaki mutaasspve muhafazakar eilimler karsnda, devrimci bir yenilenmeyi salamak bu nedenlebyk nem tayor.

Tarihten ders karamazsak, kendimiz tarihi bir vaka haline geliriz ve tarih bize dersvermeye devam eder. Sosyalizmi ve devrimcilii tarihten azade gren bir anlayngeliemeyeceini biliyoruz. Sosyalizmin zaman am olmaz, olsa olsa zamannartlarna gre uyarlanmas olur.

Gelecekten umudunu kesenler, olaylarn seyrini deitirmede yetersizlik duygusunakaplanlar, ya gemie dnk yayorlar ya da ilerine kapanyorlar. Halbukikendimizle yetinirsek, kendimizi yenileyemeyiz.

Solcular, dier solculara ne kadar solcu olduklarn anlatarak, daha solcu olacaklarna

inanmaktan vazgemiyor. Bu tutum politikaszl da gizliyor. Halbuki, bakalarnn neolduunu deil, kendimizin ne olduunu ortaya koymak gerekiyor.

Unutmayalm ki, Orhan Veli,Sol elim, acemi elim, zavall elimiirini bounayazmam

Suyu tutan ve kokutan sarn olmak yerine, tatan fkran bir pnar olmalyz.


6/81


7

Birlikte yeni tarih yazalm(Ufuk Uras)

Hep syledik Trkiyede Krt sorununun zm iinatlacak admlar, toplumun ve lkenin demokratikkurulularnn, demokratik kamuoyunun, Meclisin ve siyasipartilerin, aklselim, ve demokrat yurttalarn ii olmaldrdedik

te imdi bugerein aa kt bir dnemi yaamayabaladk.

Askeri tedbirleri ve cezalandrmay esas alan geleneksel tavrbtn boyutlaryla iflas etmitir. Grmezden gelme, kabuletmeme, bask ve iddet, Krt sorununu zememi ve yaraykangren haline getirmitir.

imdi tersi yaplmaldr. Bu nedenle yeni almlar tartmas yeni zmler, modellerve sonular retecektir.

Krt sorununun zm yolu demokratikleme ve hogrdr; farkl kltrlere sayggstererek eit yurttalk ilikilerinin gelitirilmesidir; eit koullarda bir arada yaamairadesinin glenmesi ve iddet ortamnn sona erdirilmesidir.

TBMMnin ZEL OTURUMLA toplanarak inisiyatif almas, muhalefetin sorumludavranmas ve toplumda yeni bloklamalarn ve gerginliklerin yaratlmasna yolamamas; hkmetin ise DTPyi ve seilmi belediyeleri sorunun zmndemuhatap olarak kabul etmesi bugnn en nemli uraklardr.

Elbette hereyin bir anda gereklemesini beklemek doru deildir. Ama gven

arttrc tutumlarn gelitirilmesi nemlidir. Artan gven, yeni admlarn atlabilmesinide kolaylatracaktr.
http://www.derindusunce.org/2009/10/16/birlikte-yeni-tarih-yazalim/http://www.derindusunce.org/2009/10/16/birlikte-yeni-tarih-yazalim/http://www.derindusunce.org/2009/10/16/birlikte-yeni-tarih-yazalim/


7/81


8

Bu erevede tartlmas ve yaplmas gereken baz noktalar ylesralayabiliriz:

1. Toplumumuzun yaps ok dilli ve ok kltrldr. Krtenin ve dier aznlkdillerinin gndelik yaamdaetkin bir ekilde kullanm bu yapy daha da

glendirecektir. Bu bakmdan, ilk renimden balayarak bu dillerin renilmesini,yerel birimlerdeki hizmetlerin halka gtrlmesini daha da kolaylatran dilseldzenlemelerin yaplmas gerekiyor. Kltrel ve dilsel zgrlkler konusundaki reformve yasalarn geniletilmesi ile mevcut yasalarn uygulanmasn daraltanynetmeliklerin blge halknn taleplerine cevap verebilecek ekilde yenidendzenlenmesine zen gsterilmelidir.

Ksacas, anadilin renilmesi ve retilmesi nndeki tm engel vesnrlamalar kaldrlmaldr. Resmi dil Trkenin dnda, isteyenlere Krtedahil ana dillerinde renim grme imkanlar gelitirilmeli, niversitelerdeKrdoloji Enstitleri kurulmaldr.

Krt kltrel kimliinin ifade edilmesinin nndeki yasal engeller kaldrlmaldr. Bubalamda deitirilen yer eski isimleri iade edilmeli, yer isimleri konusunda ift dilli birkullanma geilmelidir.

2. Ad ister af olsun, ister baka bir ey, yeni bir sayfa alabilmesi bakmndan gerekKuzey Irak, gerekse Trkiye dalarndaki binlerce insann yeniden olaan demokratikve toplumsal yaama katlmnn yollarnn almas gerekiyor.

Ksacas, eve dnleri salayan, toplumsal ve siyasal yaama dahil olmayngren kapsaml bir af karlmaldr.

3. Yerel ynetim reformu, yerel ynetimler ile merkezi idare arasnda etkin ve uyumlubir ibirliinin tesis edilmesinin zeminini glendirecektir. Demokratik katlmclk ilkesierevesinde yerinden ynetim anlay n plana karlarak, blgesel ve kentselsorunlarn zm iin merkezi ynetimin vesayeti ortadan kaldrlmaldr. Yerindenynetim anlayn glendirmek tm lkede demokratikleme srecinin gelimesi vetoplumun ynetime katlmasnn yollarnn geniletilmesi anlamna gelecektir.

Ksacas, merkezden devredilen baz yetkilerle yerel ynetimlerglendirilmelidir. AB mktesebatna uyum yasalar erevesinde blge

meclisleri dzenlemesi tartmaya almaldr.

4. 12 Eyll Anayasasnn srtmzdaki yklerinden kurtularak, Trkiyenin gereklerineve ihtiyalarna uyan demokratik bir anayasaya sahip olmamz gerekiyor.

Ksacas, Anayasa, Siyasi Partiler ve Seim Yasalar demokratikletirilmeli,anadilde siyaset yapma konusundaki engeller ortadan kaldrlmal; TrkiyeCumhuriyeti toprana bal bir anayasal vatandalk tanm oluturulmal,Anayasa btn kltrlerin demokratik bir ekilde varln ve kendini ifadeetmesini iermelidir.

5. Kenti, kasabas, ky, mezras tahrip olmu, nfus dalm bozulmu ve iktisadiyaps km olan Dou ve Gneydounun gl bir plan dahilinde yeniden ayaa


8/81


9

kaldrlmas gerekiyor. Bunun iin, blge halknn mevcut rgtleriyle ibirlii vekoordinasyon iinde istikrarl bir iyiletirme program uygulanmaldr.

Ksacas, blgesel ekonomik ve sosyal dengesizlik, yoksulluk ve isizlik zelprogramlar ve yatrmlarla giderilmelidir.

6. Yakn tarihimizin son yirmi be yl incelendiinde grlecektir ki, Krt nfusunyoun olarak yaad illerde ister adli, ister siyasi olsun yargya intikal eden veetmeyen bir ok suta korucularn varl ve rol sz konusu olmutur ve oluyor.Bugn geriye dnp bakldnda, bu uygulamann halk iinde bir husumetbloklamas yaratt, blgenin kimi ileri gelenleri iin ekstra g kayna olduu,yasad davranlarn temel dayana haline geldii grlyor.

Ksacas, Geici koruculuk artk gemeli, koruculuk kaldrlmaldr. Bu yndeinsani, sosyal ve psikolojik rehabilitasyon projeleri acilen gelitirilmelidir. Butopluluun, insani zmler yoluyla, bir gelecek kaygsna dmelerine yol

amadan, baka ve retken alanlara kaydrlmalar bir sosyal devletykmlldr.

7. Trkiyenin yakn tarihi de gsteriyor ki, parti kapatma, varolan siyasal ve toplumsalsorunlarn zmne are olmuyor. stelik yarg yollarn kullanarak toplumsal vesiyasal sorunlara zm arayan zihniyetlerin de demokrat olmad grlyor.

Ksacas, parti kapatmay gletiren yasal deiiklikler bir an evvelyaplmaldr.

MD ADIM ATMA ZAMANI

Cumhuriyet tarihi boyunca katlanarak byyen ve bir blgeden tm lkeye yaylan busorunu amann yolu demokratik ve siyasal zmler retmekten geiyor.

Bu konuda sadece devlete endekslenerek beklenti gelitirmek de yetersizdir. Trkiyetoplumunu, insanlarn kayg ve korkularn grmek gerekiyor. O nedenle gelecei eitkoullarda birlikte yaama anlay zerine kurmak, iddete bavurmadan sorunlarazm arama ve retme gnlerini yayoruz.

Toplumda i barn salanmas ve kltrlerin yaknlamas, birbirini daha fazla

tanmas, nyarglarn alarak birarada yaama kltrnn gelitirilmesi sorunlarnzm dorultusunda nemli admlar olacaktr.

Yaplacak demokratik dzenlemeler bamszln da, egemenliin de, demokrasininde Cumhuriyetin de glenmesine yol aar. Bir arada yaama iradesini glendirir.

Toplumumuz bu admlarn yarataca bar, dostluk ve kardelik iklimine nicedirhasret. ok dilli, ok kltrl ve ok kimlikli ortak bir tarihten geliyoruz, byle birgelecee birlikte yrmeliyiz.


9/81


10

Tevhidin ve Hikmetin anlam(Dilaver Demirda)

Sunu:Aada Sevgili Dostum ve Trkiyede endeer verdiim entelektellerden olan DilaverDemiran bir yazsvar. Derin Dncede siyasi,ekonomik, ekolojik, toplumsal ve ahlak birokmeseleyi farklperspektiflerden inceleyen yazlarkyor. Dilaver Demiran aadaki yazs, Trk

solunda eer umut edilecek bir dal varsa, umutbeklememiz gereken o perspektifi gstermesiasndan nemli bir yaz bence. Anarist bir solcu;ama benim kendisini tanmladm ekliyle bir hikmet

solcusu olan Dilaver Demiran yazsnn bu sitede nemli tartmalar ve almlaryaratabileceini dnyorum. Kendisinden izin alarak Derin Dncedeyaymladmz bu yazs, umarm ortak bir ahlak- muhalif yapnn kurulmasnn daitici glerinden olur.

Enver Glen

Not:YazYeil Gazetede yaymlanmtr.

Tevhidin ve Hikmetin anlam (Dilaver Demira)

KOZOF TARTIMALARI - I -

brhm iimdeki putlar devir, elindeki baltayla/krlan putlarn yerine yenilerini koyankim. Gne buzdan evimi ykt/koca buzlar dt, putlarn boyunlar krld.brhm/Gnei evime sokan kim. Asma bahelerinde dolaan gzelleri/buhtunnasrput yapt/ben ki zamansz baheleri kucakladm, gzeller bende kald. brhim,

gnlm put sanp da kran kim? (Asaf Halet ELEB )
http://www.derindusunce.org/2009/10/09/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://www.derindusunce.org/2009/10/09/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://www.derindusunce.org/author/envergulsen/http://www.derindusunce.org/author/envergulsen/http://yesilgazete.org/2009/09/21/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://yesilgazete.org/2009/09/21/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://yesilgazete.org/2009/09/21/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://yesilgazete.org/2009/09/21/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://yesilgazete.org/2009/09/21/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/http://www.derindusunce.org/author/envergulsen/http://www.derindusunce.org/2009/10/09/tevhidin-ve-hikmetin-anlami/


10/81


11

Sevgili Yoldam Ramazan Kayaya

TEVHDN VE HKMETN ANLAMI

La lahe llallah sz bir devrim arsdr. nsanlarn kula kulluk ettii bir zaman

diliminde dalmlk da deil birlikte evrensel kardelii gerekletirmek mlkiyet veiktidar tarafndan esir alnm olan, zulmle varolan dzene bir bakaldryd. Adaletinars, esenliin ars, insanlar arasnda eitliin arsyd dahas tm tahakkmbiimlerinin kkten bir reddi idi. Bir Fransz yazarn gzel bir sz vardr: Devrimlergen ve gzel bir siluetle doarlar, ama daha sonra ryen bir ceset gibi olurlar. TekTanrl dinler de bir devrim olarak gencecik ve gzel bir yzle dodular ama zamanlaBakunin ok hakl olarak bir Tanr varsa da yok edilmelidir demesine yol aacakdenli iren, ktcl bir kimlie dntler. Bu yzdentanrszlk ya da tanrtanmazlk bir itiraz olarak meruydu. nk Tanr evrensel kardeliin, eitlii vesnrsz zgrln deil ezenlerin, smrgenlerin, zalimlerin Tanrsyd. imdiNietzchenin arsna uyarak bu Tanry ldrme zaman, ama asliolan diriltmek

kayd ile.

Stuasyonist Enternasyonal adnalan ve kklerini dadaclk dediimiz temelindeaknlkla bir baka temas alanoluturmaya abalayan, Romantik devrimciliin biruzants olan sanatsal ykclk hareketi olarak doan bu toplumsal hareketinmensuplarndan Mustafa Hayati ktidar Szckleri esir alr, onlar kleler gibi kullanr,bu yzden onlar esaretlerinden kurtarmak ktidarn kleliinden kurtarmak gerekirdemiti.

Ben de kendi adma Allah kavramn iine dt esaretten kurtarmaya abalyorum(dindarlar Allah kavram olarak tanmlamama itiraz edip tevhide vurgu yapmamakarlk, tevhidden koptuumu syleyeceklerdir, oysa yanlyorlar. Allah bir isimdir,mahiyet deil. Allahn ne olduu konusunda dilde herhangi bir szck mevcutdeildir, nk O insan algsnn snrlar iinde yer almaz, nk bir nesne deildir vebu yzden de tanmlanamaz) ve onu Aknlk alan olarak mthi bir zgrlemears olarak alglyorum. Dnn ki lmn bile sizi snrlandrmad, sizeeriemedii dolaysyla da sizi snrlayacak ya da balayacak hibir snrn olmadlye gelmez bir zgrlk.

okluk Olarak Yabanclama

Yabanclama iin en gzel tanm Marksa aittir. nsann kendi eylemliliine,edimselliine yabanclamas. Buanlamda put olarak okluk insann kendi eylemineyabanclamasdr. Put kavramn sadece suret ile ya da herhangi bir nesne ilesnrlandrmyorum, nsann kendi insani potansiyeline snr koyan, onun eyleyiineipotek koyan yani tahakkm olarak tezahr eden (ortaya kan) her eyi put olarakgryorum. nsan evrensel birliktelikten, evrensel kardelikten alkoyan her eyi birput olarak tanmlayabiliriz. Tahakkm insann zgr bir varlk olarak esir dmlise eer tevhid yani putlam okluklarn tmn reddederek, her trl ikinliin bizitasallut altna almasn yani esir almasn reddederek insan olarak kendieylemliliimin hi bir insani snr olmadan gereklemesine olanak vermektir. Benizgrlmden al koyan her ey bir yabanclamadr. Bu kimi zaman kendim bile

olabilirim. nk ben toplumsal bir varlk olarak kltrel belirlenmilie maruzkalmmdr ou kez. Kimi zaman dil bile bir hapishane olabilir insan iin-ki yledir


11/81


12

de oklukla- yleyse o hapishanelerin tmnn parmaklklarn krmak bizi zgr klar.Bugne dek bu lde bir zgrlk dzeyine pek az toplum ve birey ulaabildi. Amabu ulalmaz ya da ulalamayacak demek deil. Bir kez korkularmzn perdesiniyrtarsak Bakunin, Kropotkin, Proudhon gibi nclerin ipularnn verdii ama doalolarak aydnlanmadan kaynaklanan kstlar nedeni ile tam olarak ortaya

koyamadklar snfsz, imtiyazsz, insann insan olarak kendi i dinamiklerini hayatageirmek ve insan olarak insanlamasn salayacak, onun adeta bir tohumdan biriee durmasn salayacak zgrlk dnyasna varacamz dnyorum.

Evet, Anarizm tarihin rettii en devrimci fikirlerden biridir ve bana gre brahimlebalayan devrim yolunun modern zamanlardaki yansmasdr. Bu nedenle Ali eriatiile Tolstoyun elele verdii bir devrimci ardr. Anarizm devletsiz bir dnyatasavvur eder. nsann sayg ve sevgi gibi kimi deerler dnda hibir siyasalotoriteye boyun emedii, kendi yasasn kendisinin (kendi gibi zgr benlerle birlikte)koyduu bir toplumsal dnyay tasavvur eder. Aslnda anarizmin szgecindengemi bir brahimi devrimcilik de ayn tasavvuru ngrr. Bu yzden La lahe llallah

tarihin kaydettii en devrimci slogandr. Allah dnda hi bir otoriteyi tanmayandevlet denen putu ykmas gerekenbir ar. nsann kendi eliyle icad ettii vekarsnda esir dt btn kavramlar, kurumlar ve deerler karsnda kaytszkalp, onlar redde dayal bir bakaldr gerekletirmektir. Aknlk bu nedenle anti-otoriterdir. nk aknlk toplumsal hayatta bizi ele geiren, ruhumuzu, beynimizi,duygularmz, aklmz tutsak alan her eyden kurtulmak, onlar toplumsalhayatmzn dna atmak ya da iselletirmektir. Bu anlamda tevhid bit tr kusma vetemizlenme eylemidir. imizde Aknlk dnda yer alan ve bizi tutsak alan her eyihem zihnen hem de toplumsa hayat babnda iimizden karp atma eylemidir. Bubakmdan anarizm ile gerek muvahhidlerin yani tevhid eylemcileri olarakibrahimilerin diyalogu nemlidir. Ve bana gre bu an en nemli devrimcikoalisyonu anlamna gelir.

Kapitalizmden, devlete, mlkiyete, insan tutsak alan akl, insancllk, aydnlanma vehatta doa, maddi nesneler, duygular ksacas akla gelebilecek tm tutsaklklarasrtn dnp, bunlar aan, bunlar reddederek bakabir boyuta geen snfsz birtoplum kanmca ancak bu iki devrimci iarn bilekesi ile oluur. Elbette bunlaraekolojik devrim de eklenmelidir. Ama hikmetsiz bir ekolojik devrim de bu kez doayputlatrmak anlamna gelir.

Peki, hikmet ne ola. Hikmet surette aslgrmektir. Metini okurken yazar fark

edebilmektir.Hikmetin Ruhu

Ekolojik deerler de La sprgesini kullanr. nsann doay tutsak almasama aynzamanda kendinin de tutsak dmesinin, iindeki ve dndaki doaydrmesininanlamn fark etmektir. Bu bakmdan doay zgrletirmek insan dazgrletirmektir. nsan doaya gml deildir ama doa onun yuvasdr, onunhayat alandr.

Hikmet ba eik bir bilgidir, znde tevazuya dayanr. Doann doal olmadnn,

onun akn bir zne tarafndan hayat bulmasnn sz konusu olduunu bilmekdolaysyla kendimizi doann sahibi grmemektir. Doadan alarak doay kullanmak


12/81


13

insann insan olarak edimsellii ve eylemselliidir. Ama insan doay kullanr, doaysmrmez bu halde. Smr yabanclamann bir tezahrdr ve yabanclamadankurtulmu bir bilin bir yan ile doann onun he yapta, hem de varlk unsuruolduunu bilir. Lkin insan doann bir paras da deildir. nk insan hayvanlar ilebitkiler ile ta ve toprakla, galaksiler vb ile e deer deildir. nsan bakadr, ama

insan doann efendisi de deildir. nsan olsa olsa bahenin bekisidir, o kadar.Bahenin bekisi deil de sahibi gibi davranp baheyi tarumar ettiinde o bahe onayle amar patlatr ki o zaman anlar baheye sahiplik etmeye kalkmann ne demekolduunu.

Ekolojist bak asnn nmze koyduu en nemli sorun nsann doayboyunduruk altna almas, onun efendisi olarak onun zerinde her tr tasarruftabulunma hakkn kendinde grmesidir. Bu bizi insan merkezcilik dediimiz hiyerarikbir anlaya gtrr. Oysa hiyerari bir puttur ve insan tutsak klmtr. nsan tutsakdt iin doay da tutsak drmtr.

nsanlar dnyadaki ilk varolularnda doadan yararlanyordu, ya da bir bakadeyimle doadan fayda salayacak biimde doay kullanyordu. Uygarlk ya da tarmncesi dediimiz bu hal iinde insan doann verdikleriyle yayordu. Ne zamankiinsan retmeye, almaya, emek vermeye balad o zaman doa kullanlmaktankp smrlmeye balad. Ve doa insann iinde de dnda da dmeye balad.Doann kltre alnmas olarak uygarlk tarihi insann doadan yabanclamasolduu kadar kendine de yabanclamas demektir. Hiyerari ve snf, mlkiyet, devletve smr, tapnak din denilen kurumlam smr biimi, ya da rahipselegemenlik insann doay kullanmak kp smrsnn bir sonucudur. Ve insan ozamandan bu zaman kendini doann efendisi ve sahibi olarak grmek dediimizyanlgya srklendi. Bu benimdir dedii anda hem kendini tutsaketti, hem doayhem de dier insanlar. Bu yzden snfl toplumla uygarlk sreci arasndaki badikkate alarak ekolojik smrnn e zamanl bir sre olduunu gz ard edemeyiz.

te hikmet burada devreye girer. Hikmet insana snr izer, bu anlamda haddinibildirir. Kendisinin sahibi ve yaratcs olmad, varoluunda hibir etkisi ve gcolmad bir ey zerinde snrszca tasarrufta bulunamayacan ayet bunuyapmaya teebbste bulunursa doann ona bakaldracan ve ona kar okacmasz olacan bildirir. nsan doada oluan dengelere uyarsa ve doaysmrmek yerine sadece hayati gereksinmelerini karlayacak lde ondan alrsa ozaman doa da ona hizmet edecektir. Sufilerin aslann zerine binmesinde temsil

edilen ey de budur. nsannkendi yabanclam doasn uygarln getirdii paslarve kirlerden temizlemesi halinde, doann da ona uyarak ona son derece uysal vesevgi dolu bir davranta bulunaca anlatlmak istenir.

Hikmetin ba eik bir bilgi biimini temsil etmesini anlam da budur, burada baeiklik boyun emilik anlamn deil tevazu anlamn tar. Yani bu bilgi insandoay kefetmeye anlamaya yneltirken dier yandan da doa karnda insanngcnn bir snr olduunu, doayla ancak doaya uyum gstererek verimli bir ilikiiinde olabileceini syler.

Bu yzden ekoloji aslnda kaybettiimiz bilgelii yeniden bulma teebbsdr ve

insan bu bilgeliin ierdii deerleri anlar ve iselletirir ise ancak doa ile uyumluolur. Sanrm bu nedenle ekoloji hareketininde tpk Anarist hareket gibi ibrahimi


13/81


14

deerler ile verimli bir diyalog iinde olmasnda ok ciddi faydalar olduukansndaym.

Bu yazy bana yazdrtan eye gelince, yaadmz son sel felaketi ve bu eksendegndeme gelen kresel snma ve ekolojik ykm tam da insann haddini yani kendi

snrnn bilmeyerek Tanr rol oynamasnn ve tevhid ile hikmet ilkesini tamam ilegz ard etmesinin ya da Heiddegerin ifadesi ile varl unutmasnn bir sonucu.

Kukusuz tevhid de, hikmet de zerine sayfalarca yazlacak denli zengin anlamlarolan kavramlar. Ben burada dilim dndnce ve kendi anladmca bir eylersylemeye abaladm. Yazdklarmn klelemi dindarlarca da, klelemimateryalistlerce de gerek mahiyeti ile anlalamayacan biliyorum. Maddecileri birkenara brakrsak, bugn her trl otoriteye btn benliini klece teslim eden szmona dindarlar kendime hi yakn bulmuyorum. Tam da bu nedenle Ateizmi deerlersilsilesi olarak btn ile benimsemem de ateistleri kendime her trl ikiyzllekaplm dindarlardan daha yakn buluyorum. nk Ateistler de klelemi din

putunu deviren zgr ruhlu insanlar, onlara bin selam olsun. Kukusuz ateizmin deeletirilecek ynleri var ve bunu da kendimce yapmaya alacam, ama kimieletirilerime ramen, Ateizmin de la sprgesi ile ie balayan put krclar olmasok deerli. Kald ki sorgulanmayan bir inan deersizdir ve bu anlamda ateistlerdindarlara ok deerli eletiriler ile katk sunarlar. Ama dindarlar nedense buinsanlarn bu deerlikatklarn anlamak ve bu eletirilere doru ve anlaml cevaplarvermek yerine hn duyuyorlar. Sakn ola zgrle duyduklar hntan olmaya?


14/81


15

Trk Solu Adam Olur mu ? (Rasim Ozan Ktahyal)

Sunu:12 Eyll Darbesi bizi ezdi, dincilere yolat palavrasn da artk kimse yemiyor. Trk soluhi bir zaman siyas proje retmedi, retemiyor.Ayakkab frlatyor sadece. Hani mark ocuklarvardr:

- Evladm eker mi istiyorsun yoksa balon mu?

- Hayr! Hayr! Hayr!

Birgn Gazetesinin editr Sefer Seluk zbekinfrlatt ayakkabda bu itirazc, bu projesiz,soruMsuz ve soruNsuz Trk Solunun yeniamblemi hline gelecek phesiz. Keke Solcuzbek havlu atsayd, solcu sloganlar yerine debiz bu ii bilmiyoz, walla renip gelecezdiye barsayd. Daha drste olurdu.

Bir yandan devlete kar, dier yandan kapitalizmle mcadele etmek iin devletin

eteklerine saklanan, halk(!) ama biraz elitist, evrensel(!) ama biraz milliyeti,demokrat ama biraz Atatrkist, zgrlk(!) ama biraz darbeci Trk Solu bir kezdaha kendini rezil etti. zldk ama armadk.

MY

Kapitalizmin sahte muhalefeti (Rasim Ozan Ktahyal)

IMF ve Dnya Bankasnn Trkiyede yapaca toplantlar dolaysyla, DnyaBankas Bakan, Trk gvenlik kuvvetlerini uyarmt geenlerde
http://www.derindusunce.org/2009/10/04/turk-solu-adam-olur-mu/http://taraf.com.tr/haber/41640.htmhttp://taraf.com.tr/haber/41640.htmhttp://taraf.com.tr/haber/41640.htmhttp://taraf.com.tr/haber/41640.htmhttp://taraf.com.tr/haber/41640.htmhttp://taraf.com.tr/haber/41640.htmhttp://www.derindusunce.org/2009/10/04/turk-solu-adam-olur-mu/


15/81


16

Sakn gstericilere sert davranmayn, asla biber gaz skmayn. O anti-kapitalistgsteriler bizim toplantlarla btnlemi rutin hadiselerdir. O gsteriler ak toplumunbir gereidir.

Bu aklamay okuyunca iim bir tuhaf olmutu Tam anlamyla kodaman sac bir

aklamayd Neredeyse Anti-kapitalist gsteriler, IMF toplantlarnn paralel bir yanetkinliidirdiyordu bu kresel ekonomi brokratHibir etkisi, sahicilii, derinliiolmayan sahte bir muhalefetti nk karmzdaki Kresel kapitalist sisteminaababalarnda sadece tebessm yaratyorduKomplolarla dnyay izah edenksr bir dnya grne sahip olsam bu sahte muhalefeti kresel kapitalist sistemin,ulusar irketlerin bizzat dizayn ettiini, kurguladn ve bu sayede kendineynelebilecek sahici ve ilevli bir muhalefeti pasifize ettiini syleyebilirdim

nsan zlyor nk yoksulluk bir realite Alk bir realite A, evsiz ve yoksulmilyonlarca insan tm plaklyla karmzda duruyor Alar ve yoksullar adnahareket edenler ise zihinsel bir sefalet iinde Rekabetten ve piyasadan nefret

eden, tekellemek iin her trl alakl yapabilen, piyasay bomak iin trldalavereler eviren kresel irketlerle bu sefil muhalefetin dolayl ibirlii iimidaraltyor ler iyi giderken, ahbap-avu kapitalizmini iletirken ses karmayp,aptalca icraatlarla batmann eiine gelince Devlet mdahale etsin, bizleri iflastankurtarsn, yoksa herkesin durumu ktleirdiyen egemen kapitalistlerin aznalayk muhaliflik ite dn Bilgi niversitesinde ahit olduumuz sahtemuhalifliktir Oysa o protesto gsterilerine, o sol hareketlere katlanlar ahlaki vevicdani sebeplerle o embere dahil oluyorlar. Mevcut yrek paralayan yoksullukmanzaralarnaolan insani tepkileri onlar o meydanlara srklyor Fakat ii bosloganlara dayal, varolan dnyay okumaktan aciz, yapay ve sahte bir ideolojikzemin onlarn bu erdemli enerjisini yutuyor, tyor O sahici ve vicdanl enerjiyapay ve kof hale dntrlyor egemen sol muhalefet tarafndan Bu durumkalbimi actyor benim

Gemite de kart tarafta gzkenlerin er ittifakna ahit olmutu dnya tarihiKapitalizmin kodamanlar Sovyet sosyalist diktatrlyle ibirlii yapmtKapitalizmi ykmak iddiasyla yola kan sosyalist bir devletin uluslararasalandaki lobisini byk kapitalist kodamanlar yapyordu Sovyet devletinin tmbyk endstriyel ihalelerini o zamann byk Batl kapitalistleri almt nk.Karlnda da bu zulm devletinin diplomatik alanda lobiciliini yapyorlardAmerikan kapitalizminin aababas Henry Ford, Sovyetlerin Novgoroddaki ilk

otomobil fabrikasn Stalinle kol kola kuran adamd. Sovyetlerin dev demir-elikiletmelerini amak iin dnemin byk irketleri Stalinin kuyruuna dtlerRekabeti bir pazara retim yapmak yerine, sabit bir diktatrn devletine i yapmakok daha krlyd nk Sosyalistler ve kapitalistler ibirlii iinde bir zulmdevletini palazlandrdlar Amaca ulamak iin her ara mubahtriren zihniyeti,kart gzken iki taraf birletiren ortak zemindi Yoksullar yine ezildi, madurlaryine smrld

Yoksullar adna hakl vicdani endielerle meydanlara dklen insanlar, o ayakkabfrlatan sosyalist gen bu alaka dngy grmelidir Liberaller de unu grmekzorundadr Kapitalist snf doas gerei her zaman byle kaypak olmutur.

Liberalizm de kapitalizmin taycs bir ideoloji asla deildir, bilakis liberallerinidealindeki dnyann u an en byk dman egemen kapitalizmin manik


16/81


17

mantdr. Liberal entelekteller Henry Ford tipi kaypak kapitalist mantn enhiddetli muhalifleri olmak zorundadr. Kapitalist snf doas gerei rekabetten veserbest pazardan nefret eder. Daha evvel de yazdm Adam Smith mr boyukapitalist snflara pheyle bakm, modern zamanlarda bu snfn yapsnn ahlak-dlk zerine oturduunu ta o zamanlardan sylemi bir dnrdr

te yandan hibir zgrlk-demokrat (solcu da olsa) merkez planlamaya dayalsosyalist bir kumanda ekonomisinden yana da olamaz Bu sistem doas gereizalim bir siyasal sistem retir. Al ve yoksulluu daha da derinletirir Yakn tarihbunun rnekleriyle dolu


17/81


18

Trk Solunu yavalatan 12 Eyll Darbesi midir?(RasimOzan Ktahyal)

Bundan 29 yl nce bugn bu lkenintepesine balyoz indi. Alak, kanl, acmasz veahlaksz bir asker darbe oldu Ben dahadomamtm O konjonktrde bir genolarak yaamadma da krediyorumByle bir zulm hangi konumda olursa olsunyaadm tahayyl ettiim an bile iim

nefretle doluyor Ne olursa olsun, 12Eyllden hibir zarar grmemi insanlarndahi 12 Eylle ahit olmu olmakla birliktebambaka bir varlk haline geldiklerinidnyorum Bu toplumun ruhuna toplutecavzdr 12 Eyll

12 Eyll, daha nceki darbeler gibi bellisiyasal bir gruba dayanmayan, tm siyasalgruplara derecesi deimekle birlikte

zulmeden, herkese ama herkese bu lkenin gerek sahibinin kim olduunu gsterenbir darbeydi te yandan 12 Eylln toplu zalimlii szde herkes tarafndanpaylalan ok sahte bir 12 Eyll ve Kenan Evren dmanl da yaratt Bizimkuak bu riyakr 12 Eyll kfrnameleriyle byd 12 Eyll bahanesi birkuak Trkiye yurttann kendi dnyalarnn sahteliini kamufle etme aracolarak kullanld. 12 Eyll yznden engellendiklaflaryla kendini kandran zavallbir kuak olutu bu darbe yznden Bizim kuaklarn depolitizasyon ortamndayetitirildii standart bir 12 Eyll geyiiydi 12 Eyll darbecileri bunu bilinli yapmt,genleri politikadan soutmutu, onlar test ve tost ocuu yapmt vs Tabii biryandan buradan u anlam kyordu 80 ncesinin kuaklar sahici anlamdapolitizeydi, bilinliydi, lke ve dnya sorunlarnn farkndayd. Bu bilinli kuan

zerinden tanklar geti. O yzden bu lke bu hale geldi Ayrca bu 12 Eyllmuhabbetleri balamnda 12 Eyll ile birlikte bu lkenin kltrel/entelektel hayat da
http://www.derindusunce.org/2009/09/12/turk-solunu-yavaslatan-12-eylul-darbesi-midir/http://www.derindusunce.org/2009/09/12/turk-solunu-yavaslatan-12-eylul-darbesi-midir/http://www.derindusunce.org/2009/09/12/turk-solunu-yavaslatan-12-eylul-darbesi-midir/


18/81


19

bitirildigibi laflar da ok duydu bizim kuak Sadece 12 Eyll ncesi deil, 60-80aras Trkiyesi tamamen riya dolu bir fanteziler lkesi. O 20 yl adeta yalan vekendini kandrma dnemi olarak tarihe geecek bir dnem Bu lkenin tarihinde bukadar sahte bir entelektel atmosferi, ne ncesinde ne de sonrasndagrebiliyorum O dnemin dergilerini, yaynlarn ve szde entelektel tartmalarn

dikkatle inceliyor, okuyorum. Ortada srekli kendini kandran zrva bir aydnlar gruhuvarO 20 yllk dnemin Trkiyesinde yetien tm beyinlerin olmas gerekenyerden daha aa seviyede olmak durumunda kaldn dnyorum AncakOrhan Pamuk gibi o dnem Trkiyesinin atmosferinin tamamen dnda kendidnyasn, meczup olarak alglanmak pahasna tek bana kuran adamlarn farklolabildiini gryorum Byle insanlar da ok ok az Hele dnemin sol iitartmalarn okuduum zaman gleyim mi, alayaym m bilemiyorum Solunentelektel hegemonyasna kar ezik vaziyette kalan san zaten kendi gndemi yoko yllarda, bu sol ii tartmalarn zavalllnn yansmas olarak sa kanat daha dazavall halde Marksizm anlamndada bu byle. O yllarn Trkiyesinde nitelikli birsolculuk da entelektel anlamda yok. 80 sonras ok daha iyi durumda bu adan

Trkiye Ancak Seyla Benhabib gibi niversiteyle beraber hakiki bir entelektelatmosferin olduu ortamlara g eden bir Trkiyeliden siyaset ve toplum zerinednyada herkesin itibar edecei ciddi eyler syleyebilen biri kabilmi Bugndenbaktmda keke Halil Berktay da Benhabib de ABDden hi dnmeseydi diyednyorum. Ya da Murat Belge ve Mete Tunay 12 Martn hemensonrasnda, ya da ok daha nceden Londraya yerleseydi O lkelerin hakikientelektel atmosferiyle sahici temas iinde olarak dnp, yazsalard Bu lkeyehas zavall tartmalar iinde nefes tkettikleri o yllar bana gre kayptr DavidShanklandn 80 ncesi sa-sol atmas diye adlandrlan ey esasen kamufleedilmi bir Alevi-Snni i savadrtespiti zerinde de dnmek lazm

12 Eyll sapna kadar alak, zalim, gaddar ve barbar bir darbeydi, fakat 80 ncesikuaklarnn bu tr sylemleride bir o derece sapna kadar yalan ve sahte

Yani ortada 12 Eyll yznden bitmi ok deerli bir entelektel ortam falan yok!Sosyal ve siyasal meseleler zerinde ciddi anlamda dnmek isteyen bir beyini idiedebilecek bir kltrel atmosfer hkim Trkiyenin o 20 ylna

Trkiyenin hakiki toplumsal meselelerinin stn rtt o yllar Alevi meselesi, Krtmeselesi ve slam meselesi bu kadar ge tartlr hale gelmemeliydi. Alevilik,sosyalist hareket iinde, dindarlk lkc hareket iinde ikame edilebilir insan depolar

yaratan zeminler olarak deil, bal bana bir olgu olarak grlmeliydi. ilerin hakmcadelesi de o zaman daha hakiki ve gl bir zemine sahip olabilirdi SlavojZizekin Sovyetlerin Prag igali iin syledii bir ey vardr. Prag baharnnbaarszln kamufle etti o igalder Zizek.12 Eyll darbesi ile o yllarn anadamarTrk solu iin de ayn analoji kurulabilir bence O sol anlayn dnmesi artt,normal bir ak olsayd da kendi kendine dnecekti te o Trk solununmuhafazasn salad 12 Eyll Bu sol mitletike de ii boluunu korumaya devametti bugne kadar

12 Eyll darbesi, sol hareketin sahte dnyasnn sorgulanmasn geciktirdi. 80 ncesio ii bo sol mitleerek kamufle oldu.


19/81


20

Marksistlerin ve liberallerin ou iin hl yeni bilgiler(Rasim Ozan Ktahyal)

Mardinde yaanan vahet kimi yazarlarn da iindekivahilii aa karmalarna vesile oldu Krtlerinilkel bir halk olmas dolaysyla, ilkel gelenekleri gereibyle bir vahetin Krtler asndan doal olduunuak ak syleyenler oldu Bu fikir aslnda Trkiyede

epey yaygndr Sadece eitimli Trkler arasndadeil, eitimli Krtler arasnda da azmsanmayacakderecede yaygn bir fikir bu

te yandan lkel, yontulmam ve maganda bir halkolarak Krtler syleminin sadece Kemalistlere ait

olduunu dnenler de yanlyor Modernist bak asn bir ekilde iselletirmihemen herkes de halklar ilerilik seviyesine gre sralama gibi bir zihinsel alkanlkvardr Belli halklar daha medeni daha ileri kabul edilir, dierleri o medeniyetseviyesine ulaana kadar pek makbul kabul edilmez Bat-d dnyada, getiimiz20. asrn modernlemeci hareketlerine baktmzda, o halkn iinden kanmodernist sekinlerin de kendi halklarna o gzle baktn gryoruz

Bu modernist sekinler bir yandan emperyalizmden, kolonyalizmden ikayetederlerdi Bir yandan da kendi halklarna bir i-koloni muamelesi yaparlardMedeni Batl toplumlarn yneticilerinin medenilememi dier halklara karkmseyici bakndan pek farkl deildi milliyeti ya da sosyalist modernlemecisekinlerin kendi halklarna bak Dahas kendi iinden ktklar toplumumedeniletirme misyonu gderlerken baka dier medenileememi toplumlara daBatl emperyalistlerden farkl bakmazlard

te bugn birok Trk sekininin Krtlere bak da bu izgiye oturuyor Kimi bunuHadi Uluengin gibi bodoslama yazyor Uluengin liberal olduunu iddia eden biri
http://www.derindusunce.org/2009/05/10/marksistlerin-ve-liberallerin-cogu-icin-hala-%e2%80%9cyeni-bilgiler%e2%80%9d/http://www.derindusunce.org/2009/05/10/marksistlerin-ve-liberallerin-cogu-icin-hala-%e2%80%9cyeni-bilgiler%e2%80%9d/http://www.derindusunce.org/2009/05/10/marksistlerin-ve-liberallerin-cogu-icin-hala-%e2%80%9cyeni-bilgiler%e2%80%9d/


20/81


21

Liberalizmi modernizmin, modern uygarln taycs olarak belleyen o sakat zihniyetyapsna sahip biri Bu manasyla medeniletirici-modernizatr bir ideoloji olarakbellenen liberalizmin nasl faizme kayabileceinin somut gstergesi Uluengininzihinsel yaps Avrupada da birok gncel ar-sa hareketin bu modernist-sivilizasyonist damardan trediini unutmayalm Esas barbarlk bu modernist

dnya grndedir Tam aksine medeni zannedilen bu kr modernist inanbirok barbarca saldry zihinlerde merulatrabilmektedir 9/11 sonrasyaadmz dnya bunun rnekleriyledolu Birok medeni Batl zihnin byle birzor zamanlar konjonktrnde barbarca yntemleri onaylayabildiini grdkBatlliberallerin de ciddi bir ksm bu zor zamanlar konjonktrnde snfta kaldABDnin alak Irak igalini, bu igal srasndaki rutin barbarlklar bu sakatmodernist zihniyetleri sebebiyle onaylayabildiler

te yandan 9/11 sonras medeniyetini korumak gerekesiyle barbarlama eiliminegiren kimi Batl devletlere kar olan sol kimi fikir evrelerinin de sakatlnbelirtmek gerekiyor Siz Bush zihniyetlerine kar anti-emperyalist olarak Fidel

Castrolar, Hugo Chavezleri umut ekseni olarak grrseniz dnyann daha dabarbarlamasna hizmet etmekten baka bir ey yapmazsnz Bushlar veSarkozyleri glendirecek olan ey Chavez ve Castro gibi totaliter diktatrlerdirGerekten vicdanl bir tavr iinde olma iddiasndaki sosyalistlerin nce bu zalimdiktatrleri anti-emperyalist umut ekseni olarak grmekten vazgemesi gerekiyorTpk liberallerin de ncelikle kendine liberal diyip sonra da kr modernist inanlaar-sa bir pozisyona kayabilenleri, emperyalizmi medeniletirme gerekesiyleonaylayabilenlere kar tavr almas gerektii gibi

Ayrca modernist inan ve o inan dolaysyla emperyalizmi ve kolonyalizmionaylama konusunda Karl Marx mesela bir Adam Smithi fersah fersah sollayan biradamdKarl Marxn kendisi asla anti-emperyalist deildi Tam aksine Bat-d dnya hakknda Marx ve Engelsin dnceleri btnyle emperyalistnitelikteydi. Marx, Hegelden tarihsel uluslar / tarihsel olmayan uluslar ikiliinidevralmt. lerleme ve uygarlk kavramlarn temsil eden byk Tarihsel Uluslarmedeniyetten nasiplenmemi, duraan biimde yaayan tarihsiz halklara uygarlkgtrme misyonuyla onlar topraklarn igal etme hakkna sahipti Marx ve Engelsegre 1845-47 aras sren ve sonucunda ABDnin Meksikann epeyce topranilhak etmesiyle sonulanan sava Marx kendi cmleleriyle tembel ve aresizMeksikallara kar uygarlamann lehinebir neticeolarak yorumlam vedesteklemiti. Fransann Cezayir igali de lerleme ve uygarlk iin nemli ve

talihli bir olayd, nk Bedeviler bir haydutlar ulusu idi. Marx, ngilizlerinHindistan igalini de ayn mantkla desteklemiti nk Hint toplumsal hayat Marxntabiriyle deersiz, duraan ve bitkisel idi. Marx, Latin Amerika anti-emperyalistbamszlk mcadelelerinin ncs Simon Bolivar da aalayan bir dilkullanyordu. Zaten Latin Amerika halklar ile ilgili fikri atas Hegelin irrasyonel vesama sapan bir kta yorumuna aynen katlyordu. Guevera ve Castro o zamanyaayp dalarda ya bamsz vatan ya lm diye devrimci-milliyeti silahlmcadele verseydi Marx herhalde onlar medeniyet ve ilerlemeye dman ikizibidi haydut olarak grrd

Bunlar bilenler bilir de bizdeki Marksistlerin ou iin bunlar hl yeni bilgiler

maalesef


21/81


22


22/81


23

Cumhuriyet Gazetesi Krtleri neden yamyam iln etti?

(Hasan Rua Demirolu)

Krt Sorunu ka yanda? Bu soruya dorucevaplamak nemli. nk sorunun cevabndazm iin ipular da yatyor. Zira tedavi;tehis ile balayan bir sretir. Resmi azlar veonun syledikleriyle kecilik oynayanlara greKrt SorunuPKKnn silahl kanad ERNKin15 Austos 1984 ylnda yapt Eruh basknyla

balyor.

Bunun ncesinde her ey gllk glistanlk, Trk-Krt kardelii tahsis edilmi. Amaaraya giren emperyalist gler, ire dmanmz Ermeniler Urfal bir Ermenininkurduu rgtle kardeliimizi bozuyorlar!

Cumhuriyet dneminde Krt syanlar ne zaman balad? smet nn douyayapt seyahatta hangi notlar dt? ark Islahat Raporu nasl insanlk dmaddeler tayordu?

ngilizler eyh Saide mi yoksa Trkiyeye mi yardm etti? Cumhuriyet GazetesiKrtleri nasl yamyam ilan etti, dnemin Cumhuriyet Gazetesinde Krtlerenasl hakaretler edildi?

te kronikleen bir i hastalmzn ksa tarihi..

RESM GR

() Dalarn yksek kesimlerinde, tepelerde, yaz k erimeyen karlar vardr. Gneanca zerinde buzlaan cams parlak bir tabakayla rtlrd karn yz. st sertalt yumuak olurdu. Bu karn stnde yrynce,ayan bast yer ieriye ker

kart-kurt diye sesler karrd. Doulu Trkmenlere Krt denilmesinin nedeni
http://www.derindusunce.org/2009/01/25/cumhuriyet-gazetesi-kurtleri-neden-yamyam-ilan-etti/http://www.derindusunce.org/2009/01/25/cumhuriyet-gazetesi-kurtleri-neden-yamyam-ilan-etti/


23/81


24

buydu.Blclerin Krt dedikleri,yksek yaylalarda ve karlk blgelerde yaayanTrklerin,karda yrrken ayaklarndan kan sesin adyd aslnda(1)

Yukarda okuduunuz pasaj 1980 ncesinde Genelkurmayn subaylarna halkaanlatmas iin datt bildiriden bir alnt. Bu alnty Aziz Nesin bir kitabnda da

belirtmiti, kitabn ad uydu: Bulgaristanda Trkler, Trkiyede Krtler

Yaygn olan gr, Atatrkn yaad yllarda Trkiyenin bir asr- saadet yaad;devrimler, ekonomi, sosyal yap, etnik durum konusunda hibir sknt ekmediiynndedir. Bu balamda Krt Sorununun da Atatrkten sonra gelen yneticileringaflet, dalalet ve hatta hyanet iinde olmalarna bal olarak ykseldii dnlr.Ergenekon davas kapsamnda kodese tklanlardan Veli Kk de bir konumasndabu lkede Krt Sorunu deil, Ermeni Sorunu var. Krt Sorununu Ermenilerkartyor. PKKy onlar kurdu. Demiti. Bu arpk anlay papaan misali tekrareden kiilerin Krt Sorununun 1984 ve PKK ncesi dnemini srarla reddetmesitarihin derinliklerine sakladklar kirli amarlar nedeniyledir.

2008 ylnn Eyll aynda Gen Sivillerin dzenledii 12 Eyll VicdanMahkemesinde konuan Orhan Mirolu; Diyarbakr Cezaevi Krt toplumunda birtravma yaratt. Bunun ncesinde PKKli arkadalarn says ok azd. Ancak butravmadan sonra Krt kimlii bir deer kazand ve PKKlilerin says artt.Demiti..

Fikret Bilaya konuan generallerde benzer eyler sylyordu:

..bizler o dnemde, Krt yoktur diye eitilmiiz. Krtleri, Trklerin koluolarak gryoruz. Ortalkta ite dalarda gezerken, karda yrrken kart-kurtsesleri kt iin Krt denilmitir, gibi tarifler dolayor. O dnemde sosyalistekleri bile biz ykc faaliyetler kapsamnda gryoruz. diyen Ayta Yalmanve dier generaller genelde ayn fikirde eer biraz daha demokrat olabilseydikPKK bu kadar taban bulamazd.

Ayan beyan ortada ki; Krt Sorunu, cumhuriyetin ulus-devlet nitelii sayesindedomu, inkarc ve iddet ieren politikalarla rgtl tepkiye yol amt. Celal Bayarda Krt Raporunda tek kimlik vurgusunun Douda tepkiyle karlandnsylyordu.

Ulus-devlet inkar ettike, bask yaptka bu yaratlan ortamdan terr rgt pay

karyordu. Terr rgt glendike daha fazla zarar veriyordu. Terr rgt zararverdike ulus devlet daha fazla bask yapyordu!

Mide bulandran bu ksr dngnn iersine zamanla uyuturucu kaakl,airetler, derin devlet de girecekti. Krt Sorunuyla ilgili herhangi bir zm abasdillendirilmeye baland anda -tam da o anlarda!- PKK bir eylem yapyordu.Binglde 33 asker PKKya verilen yanl istihbarat sonucu ldrlmt. 33 kiininld bu saldrdan kurtulanlar hibir gvenlik nleminin alnmadn syleyecekti.Dalca, Akttn gibi skandallarda da iin derinlii ve pislii ortaya kmt..

Olmamt,ST KMLK PROJEStutmamt. Ayn zamanda tutulmayan dier bir

ey de Krtlere Milli Mcadele olarak adlandrlan dnemlerde verilen zerklik


24/81


25

vaadleriydi. TBMM aka Krtlere sz vermiti ancak cumhuriyet kurulunca buszlerden hibiri tutulmad.

TBMMde Krdistan mebusuolarak adlandrlan vekillerde vard. Ama 1925egelindiinde artk iler deiiyordu. Osmanldan ve hatta Selukludan bu yana bir

eyalet ismi olarak kullanlan Krdistan ismi artk kaldrlmt. Bununla da kalnmad.Bakn, Eyll 1925 tarihli ark Islahat Raporu neler ieriyordu?

- Ermenilerden kalan arazinin Krtlere kiraya dahi verilmemesi ve buralarn evleri,hayvanlar, tarm aralar ve bir yllk geimleri hkmet tarafndan salanacakbiimde Balkan ve Kafkas gmenleriyle iskan edilmesi. On yl iinde buraya 500 bingmen yerletirilmesi (md. 5).- syan bastrma masraflarnn blge halkna detilmesi (md. 8).- Blgedeki tali memuriyetlere dahi Krt memur tayin edilmemesi. Burada grevyapacak jandarma dahil bilumum memurlara tahsisat- fevkaladelerinin yzde 75iorannda zam verilmesi, ordu mensuplarna 1 il 5 nefer tayn orannda zam

yaplmas (md. 10).- Aslen Trk olup Krtle malup olmaya balayan il ve ilelerdeki devletdairelerinde, okullarda, ar ve pazarlarda Trkeden maada lisan kullananlarnhkmet ve belediye emirlerine kar gelmekten ve mukavemetten cezalandrlmas(md. 13). (Bu ceza Krte ve Arapa kelime bana 5 kuru olarak gerekleecektir).- Aslen Trk olan fakat Krtle asimile olmak zere bulunan veya Arapa konuanyerlerde acilen yatl okullar ve mkemmel kz mektepleri almas (md. 14).- Fratn batsndaki dank Krt yerleimlerinde Krte konumann behemehalyasaklanmas ve kz mekteplerine ehemmiyet verilerek kadnlarn Trkekonumalar[n]temin (md. 16).- Halktan para toplayarak hkmet binalar ve jandarma karakollar ve askeriye vehudut karakollarnn inas (md. 17). Bu binalarn telefon ve telsiz gibi modernaralarla donatlmas (md. 20). Kaakla kar zrhl otomobil alnmas (md. 22).- Blgeye ecnebi bir ahs veya messesenin izinsiz girmesine engel olunmas (md.24).

Bu plan, eyh Sait isyanna karlk olarak dzenlenmiti. Ama alnan bu kararlarsorunu bitirmedi; daha da derinletirdi. Zaten eyh Sait syan ne ilk ne de sondu.1806dan 1937ye kadar tam 33 isyan gereklemiti. Bunlardan tam 22 tanesiCumhuriyet dneminde gereklemiti. te isyanlar:

# 1806, Baban Aireti, Abdurrahman Paa syan# 1833-1837, Mir Muhammed (Soran) syan# 1838 1. Han Mahmud syan# 1842 - 1847 2. Han Mahmud syan (son dneminde Bedirhan Beyle ittifaken)# 1843-1847 Bedir Han syan# 1855, Yazhan er syan# 1878-1881, eyh Ubeydullah Nehri syan# 1919-22, Simko (Ismail Aa) syan# 11 Mays 1919, Ali Bat syan# 21 Mays 1919, Mahmut Berzenci syan# 6 Mart 1921, Kogiri syan

# 4 Eyll 1924, Beytebab syan# 13 ubat 1925, eyh Said syan


25/81


26

# 10 Haziran 1925, Nehri syan# 7 Austos 1925, Rekotan-Raman syan# Kasm 1925, 1. Sason syan# 16 Mays 1926, 1. Ar syan# 21 Ocak 1926, Hazro syan

# 7 Ekim 1926, Koua syan# 26 Mays 1927, Mutki syan# 13 Eyll 1927, 2. Ar syan# 7 Ekim 1927, Bcar syan# 6 Temmuz 1929, t Resul syan# 20 Eyll 1929, Tendrek syan# 26 Mays 1930, Savur syan# 20 Haziran 1930, Zilan syan# 21 Temmuz 1930, Oramar syan# 7 Eyll 1930, 3. Ar syan# 24 Ekim 1930, Plmr syan

# Eyll 1930, 2. Mahmut Berzenci syan# Kasm 1931, eyh Ahmed Barzani syan# Ocak 1937, 2. Sason syan# 21 Mart 1937, Dersim syan

Cumhuriyetin ilk yllarnda Krt Sorununun durumu ite buydu. Onca dklen kana,onca plana, onca rapora ramen durum ortadayd. ark Islahat Planndan 10 ylsonra blgeye Atatrkn emriyle bir gezi dzenleyen smet nn unlar yazacakt:

Krtlerin ehirlere yerlemesi engellenmelidir.Krtlerin etkisini azaltmak iin Karadenizden buraya muhacirler getirilmelidir.rnein Vana yerletirilen Karadenizli Trklerden sz ederek onlarn memnunedilmelerinin salanmasn ister. Bylece dier muhacirlerin Krt blgelerinegelmeleri kolaylatrlmaldr.Trk ve Krt ehirleri olarak ayrd mntkalar ayr ekillerde hizmet almaldr.Krtlerin bulunduu yerlerde henz okul almamal, alacaksa Trkler iinokul almaldr, ikinci planda Krtlemi fakat Trkeyi ok daha abukrenebilecek yerlerde almaldr.Fransz ve dier lkelere kar Mardin, Urfa ve Hakkari gibi snr blgelerindeiyi bir idare kurulmaldr.Boaltlm olan Ermeni kylerine Krtlerin yerlemesi engellenmelidir.

Krt blgesi, nfusu bakmndan kalabalk olmasna ramen, lkeye kalabalorannda katk sunmamaktadr. Bundan dolay yeralt zenginliklerinin (petrol,linyit) daha ok nasl kullanlabilecei aratrlmaldr.Blgede trahom ve czzam (sadece Karsta bin dolaynda czzaml var)hastalklar ok yaygndr.Krtler asimile edilmelidir. Krt ekim kuvvetine karlk Trk merkezlerioluturulmaldr.Krdistan corafyas imendifer (tren) hatt ile kontrol altnda tutulmal.Dersime mdahale edilmeli.Kaakln nne geilmeli. Krtlerin ekonomik g elde etmeleriengellenmeli.. Gerekirse bunun iin vergiler indirilmeli.


26/81


27

Krtlerin oalmasn engellemek, Krt blgelerini Trklerle doldurmak, Krtlerinokumasn engellemek.

Yeni rejim aka Krtleri tehdit olarak gryordu!

EYH SAD VE NGLZLER

eyh Saitin 1921doumlu en kk olu babasyla ilgili sorulanlara yle cevapveriyor:

Size gre eyh Sait isyan nasl geliti?

Cibranl Halit Bey ve Bitlisli Yusuf Ziya eyh Sait Efendiye gelip, biz bir KrtCemiyeti kuracaz, halk sana hrmet eder deyip kendisini bakan yaptlar. HnslKrt Rt, hkmetin adamym, byle bir teebbste bulunuyorlar diye ihbaretmi. eyh Sait Efendiyi kn Bitlise ifade vermeye gtrmek istediler. O zaman

araba yok, kn at stnde gidemeyeceim, ifademi buradanaln dedi. Vartoyakadar gitti, ifade verdi geri dnd. Sonra Karlova, Gen zerinden Lice Pirana gitti.Rus hicretinde kardei oraya yerlemiti. Onlarn yanna gitti. evre kylerdeniitenler ziyarete gittiler. Kalabalk iinde hkmetin arad3 kii de varm. Bunlarihbar edilince, bir mfreze geliyor, bir avu, be on tane de asker, O 3 suluyuyakalayacaz diyor. eyh Sait Efendi de, bu kadar insan birikmi, bir olay karsann alamazsnz, biz gidelim ondan sonra hangi evdeyse yakalarsnz demi.Yoksa kargaa kar, bize de hkmete de felaket olur demi. Asker, imkan yok,avmz brakmayz, teslim olun der. O arananlar ate ap bir-iki jandarmay ldrp,dierlerini teslim alyorlar. Derhal Diyarbakra tel ekip isyan oldu diyorlar.

Yani isyana ynelik bir hazrlk yok muydu?

Hayr, o ynl bir hazrlk yoktu. Yalnz eyh Efendi, rejim hakknda buna itaat lazmgelmez, nk Allah tanmyor, milletin de o idareye kar kmas lazm diyordu.Allaha isyan edene milletde isyan etsin diye bir hadisi erif var, onu sylyordu.

Rejimin hangi uygulamalarndan dolay byle dnyordu?eriat kaldrd, Kuran hkmn kaldrd, raky, faizi serbest etti. Bunlar hep Allahaisyan etmektir. Hadise gre, bunlar kabul etmeyeceksin. eyh Sait Efendinin fikribuydu.

ngilizlerin eyh Saitle grtkleri, hatta destek verdikleri iddiasna ne diyorsunuz?

O hkmetin propagandasdr. ngilizlero zaman demiryollarn atlar, Diyarbakraaskeri kuvvet gelsin diye. ngilizlerle asla bir grme olmad. ngilizlereyhSaitekaryd.

DERSM SYANINDA VERLEN EMR: TOPYEKN MHA

Cumhuriyet dneminin en sert isyanlarndan biri de Dersim syandr. Bu isyan datpk dier isyanlar gibi iddet yoluyla bastrlmt. O dnem Elazda bulunan ama

Dersime isyan bastrmas iin gnderilen Albay Hulusi Yahyagile verilen emir kesinve netti: Dersimlilerin topyekn imhas!


27/81


28

O yllarda askerlik yapan Abdullah ifti de olan biteni yle anlatyor:

Niin katlettiimizi bilmiyorum. Askere gitmedikleri syleniyordu. Krtler miydi,gavurlar myd bilmiyorum. Savayorduk. Onlar bizi, biz onlar ldryorduk. Atatrksavan kmamas iin ok abalad.Atatrk krmad, Atatrk ldkten sonra nn

dedi ki vurun. 38de isyan tamamen bastrld.

Dersim syann balatan Seyit Rza, 1937 ylnda idam edilmiti. dam olunmadannce unlar syledi:

Ewlad Kerbelayme [Kerbela evlad]Bxetayme [Boyun eyme]Aybo, zulmo, cinayeto. [Bu zulm ve Cinayete]

Cumhuriyet gazetesi bayazar Yunus Nadi de, Tarihe Gmlen Dersime Dairbalkl 18 Kasm 1937 tarihli yazsnda, Senelerden beri adna Dersim denilen

mesele tarihin ummanna katlm ve ebeddiyen lmtrdemiti.

1938 ylnda tmyle bastrlan isyanda 90 bin Krt lmt. syan bastrldktansonra Dersimin ad Tunceli olarak deitirildi.

CUMHURYET GAZETES VE KRTLER

1930 Ar syanndan sonra Cumhuriyet gazetesinde Krtler yle tasvir ediliyor:

Bunlarn alelade hayvanlar gibi basit sevk-i tabiilerle ileyen his ve dimalarnntezahrleri, ne kadar kaba hatta abdalca dndklerini gsteriyor i eti birazbulgurla kartrp ylece yiyen bu adamlarn Afrika vahilerinden ve Yamyamlardanhi fark yoktur.

16 Temmuz 1930 tarihli CumhuriyetgazetesindeAr Da Harekat Bu HaftaBalyor bal altnda yle yazyor:

Ar Da tepelerinde kovuklara iltica eden 1500 kadar aki kalmtr. Tayyarelerimizakiler zerine ok iddetli bombardman ediyorlar. Ar da daimi olarak infilak veate iinde inlemektedir. Trkn demir kartallar asilerin hesabn temizlemektedir.Ekyaya iltica eden kyler tamamen yaklmaktadr. Zilan harekatnda imha

edilenlerin says 15.000 kadardr. Zilan Deresi azna kadar ceset dolmutur Buhafta iinde Ar Da tenkil harekatna balanacaktr. Kumandan Salih Paa bizzatArda tarama harekatna balayacaktr. Bundan kurtulma imkan tasavvuredilemez.

(Ar Da Harekat Bu Hafta Balyor, Cumhuriyet, 16 Temmuz 1930)

Gazeteci Yusuf Mazhar, isyan blgesini gezdikten sonra kaleme ald AraratEteklerinde balkl yaz dizisinde yle diyor:

Bunlar- tarihin ehadeti ile sabittir ki-Amerikann krmz derililerinden fazla

kabiliyetli olduklar halde ziyadesiyle hunhar ve gaddardrlar Dessas ve bedi


28/81


29

hislerden, medeni temayllerden tamamiyle mahrumdurlar. Bunlar asrlardan berirkmzn bana bela kesilmitirler.

Siyas ve meden tekilata istinad eden buradaki Trk kylleri, hkmet ve idarenfuzunun zafa uramas zerine bakaldran vahi Krt airetlerinin nnden ya

kamlar, yahut Krtlemiler de yalnz kylerinin isimlerini brakmlar.

(Yusuf Mazhar, Ararat Eteklerinde, Cumhuriyet, 18 Austos 1930, sayfa: 3)

***Bunlar (Krtler) ayrkotu gibi sardklar toprakta intiar eder fakat bastklar yerezarar verir mahluklardr. Birok yerlere hastalk sirayet eder gibi sonradan yerlemive asli ahalisini -airet tekilatndaki kuvvet sayesinde - krletmilerdir.


***Bu Krtlerzahireyi deirmende tmeyi bilmezler. Bunlarda istiklal ve hrriyethisleri temelinden mefkut ve ruhlar izzet-i nefisten mtecerrittir. Bana bu szlerisyleyen Krt delikanlsburalar Ruslarn igaline uraynca hicret ederek on drtyandan on dokuz yana kadar Gazi Ayntapta yaam olduu cihetle biraz insanandryordu. Yoksa bunlar meramlarn, maksatlarn en basit mantik kyaslarla yahuten adi misallerle ifadeye kadir deildirler.

Bu Krt kitlesindeki karanlk ruhu, kaba hissiyat, hunhar temaylat krmak mmknolmadna kaniim. Bunu uzun bir tekamlden beklemek bunlarn zaman zamanbyle isyanlar kararak yahut memlekette asayii bozarak veyahut hrszlk ederekhkmetin daima megul olmasna halkn mtemadiyen mutarrz olmasna sebepolur.


Tarihin derinliklerinden bugne doru gelindiinde sorunlarn kayna nasl da gngibi ortaya kyor yle deil mi?


29/81


30

Solun ilerici ordu teorisinin amazlar(Aytekin Ylmaz)

Sunu: Trk Solu meselesine ok fazla deiniyoruz gibi grnyor, ancak hem birazbalk hafzal olduumuz gerei ortada olduu, hem de tarihimize dair yarglarmz

ounlukla bilgiye deil ezbere dayand iin, bir takm hususlar tekrar tekrarvurgulamak gerekiyor.

Genel olarak Solun amazlar ok fazla, en temel anlamda snfsz bir toplumtopyasnn baskc bir rejim kurmadan nasl oluturulacana dair bir fikri yok soldncenin. Varsa da kimseyle paylamyorlar, son derece ketumlar bu konuda. Soldnce giderekslayorki teden beri de antitez zerine kurulmu bir tezolmaktan baka bir forma girebilmi deil.

Keke Solun amazlar bu kadarla kalsa diyor, Yzleme Dernei KoordinatrAytekin Ylmazn Trk Solunun Ordu ile ilikisine vurgu yapan yazsn dikkatinize

sunuyoruz. TSD

AYTEKN YILMAZ Yzleme Dernei Koordinatr

Yaz bal komik, farkndaym. Ama Trkiye solunun nemli bir kesimi, bu teorietrafnda siyaset yapt ve yapmaya devam ediyor. Trkiyede sol-sosyalist gemii1920lerden balatrsak, bu teorinin ekim merkezi olduu dnemleri anmsamaktayarar var. ster ulusalc, ister sosyalist ya da anti-emperyalist sol diyelim, sonuta buteori etrafnda siyaset yapan evreler solda nemli bir arl ve etkisi olan evreler.

Solda ordu merkezli siyaset yapanlarn en nde geleni Doktor Hikmet Kvlcml oldu.Kvlcml, 27 Mays darbesinden sonraTrk Ordusuna tarihsel misyonlar ykleyerekbunun teorisini yapt. Hatta 27 Mays darbesini olumlayarak ordu klcn ortaya att
http://www.derindusunce.org/2008/09/26/solun-%e2%80%98ilerici-ordu-teorisi%e2%80%99nin-acmazlari/http://www.derindusunce.org/2008/09/26/solun-%e2%80%98ilerici-ordu-teorisi%e2%80%99nin-acmazlari/http://ucuncudalgageliyor.blogspot.com/2008/09/solmus-silik-bir-sol.htmlhttp://ucuncudalgageliyor.blogspot.com/2008/09/solmus-silik-bir-sol.htmlhttp://ucuncudalgageliyor.blogspot.com/2008/09/solmus-silik-bir-sol.htmlhttp://www.derindusunce.org/2008/09/26/solun-%e2%80%98ilerici-ordu-teorisi%e2%80%99nin-acmazlari/


30/81


31

der. Bylece Demokrat Partinin (DP) kt gidiat ilerici ordu tarafndandurdurulmu olur.LERC ORDU TEORSNN KKENLER

Kvlcmlnn ordu teorisine gemeden nce bir iki eyi vurgulamakta yarar var.

Doktor Hikmet Kvlcml Trkiye Komnist Partisi (TKP) iinde nemli bir ahsiyettir.nk Kvlcml sadece siyaset yapan bir sosyalist deil, Trkiyenin tarihsel vegncel sorunlarna dair sra d almalar olan zgn dnrlerinden biridir. TarihTezi, Tarih Devrim ve Sosyalizm, Krt Sorunu zerine yazd Milliyet ve arkkitaplar zgn almalardr. Ayrca Trkiyedeki Antika medeniyetler zerine kafayoran, dnce reten nemli bir isimdir.

Bu almalarn ounu cezaevinde yapt. Toplam 22 yl mahpusluk yaam biraydndr. Biraz incelendiinde Kvlcmlnn iki dneminden bahsedilebilir. Bu yazyakonu olan ilerici ordu teorisi, Kvlcml ikinci dnemi dediim 1950lerden sonragelitirdi.

Kvlcmlnn ilerici ordu tezinin temellerini, fikr kkenlerini bn-i Halduncu yntemletarihe ve toplumsal mcadeleye yaklamasnda bulmak mmkn. Kvlcml, bn-iHaldun ve Marx sentezini Trkiye ve Dou toplumlarna uyarlad. Ama ordu teorisiningnahn daha ok bn-i Haldunun zerine atmak daha isabetli olur.

NEDEN BN- HALDUN

nk bn-i Haldun toplumlarn alt st olular hakknda gr ileri srerkendarbecidir. bn-i Haldunun bu darbeci teorisine gre; Doulu toplumlar kendi idinamikleriyle bir st dnm yapamazlar. Bu yzden bir toplum nce gebeliktenyerleik yaama geer, sonra uygarlar ve devlet olur. Bu devletin ortalama mr120 yldr. Bu 120 yandaki devlet daha sonra k aamasna gelir. ken, yklanbu devlet kendi iinden bir yenisini yaratamaz. Bu nedenle dardan henzypranmam zinde bir kuvvet olan barbarlar gelir ve yeni bir devlet ina edilir. Bubyle gider.

bn-i Haldun bu barbar istilasn olumlu bulur. nk nceki devlet yozlamtr.Dardan gelip bunu ykan barbarlarn daha iyi bir devlet ve toplum inaedeceinden kukusu yoktur. Bu nedenle de Douda tarihi ilerleten barbarlardr.

Hikmet Kvlcml, nemli lde bu teoriden yola karak Trklerde tarih yapann vekurucu znenin ordu olduunu vurgular. Trkler tarihte devletler kurmutur ama bukurucu zne her dnem eli klllar anlamna gelen ordu olmutur. Sosyal snflarndevlet karsnda irad bir g olamadklarn vurgular. Kvlcmlya gre bu snflarhenz tam devrimci bir dinamie sahip olamad iin bu devrimci grevi yakn tarihiinde zinde g dedii ordu yapar.

TRKLERDE KURUCU ZNE OLARAK ORDU

Trklerin tarihinde orduyu tarihin ilerletici znesi kabul eder. bn-i Haldundakidardan gelen barbarlar, Hikmet Kvlcmlda ieriden bir g olarak ordu eklinde

karmza kar. Ona gre 1960larn ordusu Jn-Trkln devrimci geleneinitemsil etmektedir. 27 Mays darbesini de ikinci Kuvva- Milliye hareketi olarak


31/81


32

deerlendirip kendi tarih tezine malzeme olarak kullanr. Tabi ki ilerici orduzgrlklerin temsilcisi anlamna da geliyor. nk sol, terminolojide ilericilik btnolumluluklar kendi iinde barndrr.

Hikmet Kvlcmly Trkiye solunun entelektel birikiminde nemli bir rnek olduu

iin aldm. Yoksa ki nans farkllklarla solun deiik evreleri de, Trkiye tarihindeorduya olumlu hatta ilerici bir rol verir. Mahir ayan iin ordu anti-emperyalistmcadelede ibirlii yaplabilecek mttefik gtr. Devrimde ise kk burjuvazininradikal kanaddr. TKPnin ordu ile bir sorunu yoktur. nk klasik Marksist teorideordu, burjuvazinin silahl gcdr. Burjuvazi alt edilince ordu da hal olmu oluyor.

Doktor Hikmet Kvlcmlnn ileri ordu teorisi arzal bir teorid ir. Trklerin tarihindeordunun kurucu zne olduu kabul edilebilir. Ama ilerici, zgrlk deildir.Gemiinde de deildi. Cumhuriyet tarihinde de deildir. Zira bu sorunlar yumahaline gelen cumhuriyet, bu ordunun mirasdr.

TRK SOLUNUN EN BYK YANILGISI

Solun en byk yanlgs Trkiye tarihine ve gereine Batl klasiklerden rendiiablonlarla yaklamasdr. Oysa Trkiye tam Batl bir lke deildi. Marx-Engelsdncesi Bat orijinliydi. Mesela Trkiyede ordu, burjuvazinin silahl bir gc hi birzaman olmad ama burjuvazi dahil btn snflar ordunun glgesinde pasif kaldlar.Gemiste de byleydi, imdi daha ok byledir. Trkiyede siyaset, GenelkurmayKararghnda rehin alnmtr.

Orduya ilerici bir grevi ykleyen bir solun ne kadar soldur? Bu gelenekten gelen solgruplar, bu orducu teorilerle hesaplamadlar, bunu ayrca tartmak lazm. Halendarbeler sz konusu olduunda solcularn birou 27 Mays zgrlklerinkoruyucusu olarak deerlendirip zgn bir yere, 12 Mart ise ayr bir yerekoyabilmektedir. Asker darbelere ilerici bir misyon ykleyen baka bir sol bulunmazherhalde.

Sadece sol deil tm sivil siyaset odaklar ilkesel olarak ordunun siyaset yapmasna,siyasal alana mdahil olmasna kar kmak zorundadr. Hibir gereke bunuglgelememelidir. Trkiyede orduyu merkeze alp, ona muhalefet yapmayan sol vesivil bir siyaset zgrlk olamaz. Gnmz Trkiye siyasetinde hibir snf ordukarsnda bir g deildir. Hibir parti ordu partisi karsnda iktidar deildir. Bugn

Trkiyedeki en gl parti, ordu partisidir. Bu siyasi bir parti gibi davranan Ordununiradesi krlmadka her kim iktidar olursa olsun deien bir ey olmayacaktr.

SVL SYASET TEORSNE HTYA VAR

Bu nedenle her kim ki bu lkeyi seviyorsa ordunun sivil siyaset zerindeki tasallutunamuhalefet etmelidir. Trkiyenin gelime dinamikleri nnde en byk engelmuhafazakr Kemalist siyasette direnen ordudur. Sivil siyasetteki ksr dngnn veamazlarn ba nedeni ordudur. Toplumu iliklerine kadarkuatm her eyekarmaktadr, toplumu biimlendirme planlaryla toplumu ynlendirmeyealmaktadr. Bir toplum iin bu ok tehlikeli olduu kadar byk bir ayp da

olmaldr.


32/81


33

Psikologlar uzun yllar emir komuta altnda yaayan birey ve toplumlarn dumurauradn sylyor. Dumura uram akllarla ynetilen toplumlar lanetli toplumlardr.Trkiye bu lanetli konumundan bir an evvel kmaldr. Bunun da yolu siyasetinsivillemesinden geiyor


33/81


34

ttihat katile hayran bir Deniz Gezmi(Rasim OzanKtahyal)

Sunu: Trk Solu bymek, adam olmakzorundaProtestan bir arkadam biz Katolik deiliz,koskoca bir Hristiyanlk dinini Hz sann lmnesktramayz demiti. Bizim Katolik solcularmzgaliba bu yzden Deniz Gezmi gibi armha gerilmi

kurbanlara smsk sarlyorlar.

Gerek sitemizde gerekse dier politik platformlardaTrk solunun kendini arayn, iini neyledolduralm?eklindeki sorgulamalar ibretle takipediyoruz. Gemite sola gnl vermi insanlarkandrldklarn fark ettiler. Ama bir trl bu yola vedaedemiyorlar, heba olan genliin yasn tutamyorlar.

Halksz bir halk parti ile, ii snf olmayan birproleterya diktas umuduyla sol kurulamayaca gngibi kt ortaya. Odalar Marx kitaplar, Nazm iirleri,

Che posterleriyle ssl Katolik solcularmz yaamlarn anlamlandrabilecek sonsimgelere tutunma abas iindeler. Bunlarn banda ise idamlar ve ikencelergeliyor. Kurban edildiler, demek ki haklydlar!

Eer Deniz Gezmi kazansayd nasl bir dzen kurulacakt? Bu sorguland m hi?

Peki ne yapmal? Onlar aclar, pimanlklar ve depresyonlaryla babaa brakmalmyz? Hayr. Katolikler gizlice gnah karrlar. Bizim Katolik solumuz bunu alenenyapmak zorunda. Hem kendini bu depresyondan karmak hem de Trkiyeye

borcunu demek iin.
http://www.derindusunce.org/2008/09/22/ittihatci-katile-hayran-bir-deniz-gezmis/http://www.derindusunce.org/2008/09/22/ittihatci-katile-hayran-bir-deniz-gezmis/http://www.derindusunce.org/2008/09/22/ittihatci-katile-hayran-bir-deniz-gezmis/


34/81


35

Deniz Gezmii idama gtren srecin muhasebesi Trk solu tarafndanyaplabilseydi bugn yaamakta olduumuz bir ok dram yaamayacaktk. Son 6-7yl iinde kendini solda sayan dergi ve gazetelerin yapt Krt, Ermeni, Yahudi,Hristiyan dmanl en fanatik rk/dinci gazeteleri bile glgede brakt.

Eer solcu aydnlar libo etiketi yeme, AKPli sanlma korkusuyla sinmeselerdi,devlete, orduya sarlmasalard olmaz myd? Ne darbe ne AKPsloganyla darbeyisiyasi parti meruluuna yceltmeselerdi olmaz myd? Bayrak ve ehit istismaryapan ulusalclarn karsna evrensel sol deerlerle, hmanist fikirlerledikilebileselerdi Ogn Samast katil olmaktan, Hrant Dinki de katledilmektenkoruyamazlar myd? En azndan zerlerine daha az kan sramaz myd?

Bir ok solcunun hedef tahtashaline gelen Rasim Ozana aslnda teekkr etmelerigerektiini dnyorum. Bu pis ama son derecede gerekli ii yapacak harbi birsolcu ekibin bir trl kurulamamas da ayr bir mesele.

MY

Deniz Gezmiin idol ttihat katil Yakup Cemil!! (Rasim Ozan Ktahyal)

Deniz Gezmi ile ilgili mevzularda Trk solu ok hassas. Gezmi bir tip azizmertebesinde anlyor. Gezmi etrafnda mitolojik/dinsel bir hale var. Ayn ey kreselbazda Che simgesi iin de geerli. Sosyalist hareketlerin anlam dnyasnda tmolumlu zelliklerin onlara atfedildii destans kutsal kahramanlar bunlar Hemazizler hem de ehit

O sebeple mesela Denizin kendi eliyle yazd kimi mektuplarn bile inkr etmekisteyen bir eilim oluabiliyor. O mektuplardaki szlerin sahih hadis olmadispatlansn; uydurma olduu biri tarafndan kantlansn istiyor gnmz solcu ruhhali

O sebeple bana yine bir dolu mektup geldi. Telefonumu bulup arayan okurlarm oldu.Ki bunlar bana kfreden deil, genelde sempatiyle bakan okurlar Deniz kendinehi Kemalist dememitir, yok byle ey diyor birou Oysa bu konular bayayazld, konuuldu. Fakat insan zihni istemedii eyleri unutmak istiyor. Maysayndaki yazmda alntlamtm. Anlyorum ki ihtiya var. Denizin 16 Ocak 1971tarihli babasna yazd mektubu yeniden alntlyorum. Mektup sahihtir

Baba, sana her zaman mteekkirim. nk Kemalist dnceyle yetitirdin beni.Kklmden beri evde Kurtulu Sava anlaryla bydm. Ve o zamandan beriyabanclardan nefret ettim. Baba biz Trkiyenin 2. Kurtulu savalaryz. Elbettehapislere atlacaz, kurunlanacaz da. Tpk 1. Kurtulu savanda olduu gibi.Ama bu topraklar yabanclara brakmayacaz. Ve bir gn mutlaka yeneceizonlar

Gezmi mektubun devamnda mevcut iktidarn ve dier tm partilerin de Kemalistizgiden saptklarn ve tek gerek Kemalist muhalefet olarak kendilerinin kaldnanlatyor babasna


35/81


36

Gezmi ailesinin de nce ttihatla sonra da Kemalizme bal bir aile olduunusyledim. Zaten bunu Gezmii belli lde tanm herkes bilir. Gezmiinyakaland dnemde Trk devlet zihniyeti Gezmii karalamak iin tipik irentaktiklerine bavurur. Aslen Erzurumlu olan Gezmiin kken olarak Ermeni olduuiddia edilir. Gezmiin babas Denize yazd mektupta bu meseleye de deinir

Sana Ermeni demiler. Sen de it rr kervan yrr demi gemitin. Bana sorsaydn;Anne tarafndan deden, Balkan savana askeri lise rencisi olarak katlm,Kurtulu Savanda yaralanm ve stiklal Madalyas alm erefli bir subaydr. Babatarafndan deden imdi seni Ermenilikle itham eden zibidilerin varolmas iinSarkam muharebesinde Moskof Ordularna kar savarken esir dm ve ylSibirya ormanlarnda ikence ekmitir. Sen bilir misin Gezmioullar, Birinci Dnyasavanda on alt ehit vermi bir ailedir. Babann days Erzurumun gerialnmasnda Ermeniler tarafndan ehit edilmiti. te sen bu biim Ermenisin(!)

Grld gibi Cemil Gezmiin de oluna dair dezenformasyon bilgi yayanlarn

zihniyetinden bir fark yok. Onun iin de Ermeni imgesi irenlii simgeliyor. Buiren Ermenilere kar savam olmakla vnyor ve oluna nasl bir ailedengeldiini gururla hatrlatyor. Denizin de babasnn onu bu yetitiri tarzyla naslvndn ve babasna nasl kran borlu olduunu biliyoruz

Gezmiin kafasndaki temel kurgu da o anlamda ailesinden devrald ttihat veKemalist zihniyetle birebir balantldr Bu kurguya gre; Gezmiin dedeleri 1.Kurtulu savalaryd, Denizler de 2. Kurtulu savalar Denizlerin dedeleri ilkkurtulu savanda bu topraklar yabanclara brakmamt Denizler de nefretettikleri yabanclara bu topraklar brakmayacaklard Yani mesele sadece Denizinbyle bir aileden gelmesi deil, bu aile geleneine ayn zamanda sahip kmasKafasndaki devrimci-milliyeti ideolojisini bu temel zerinden kurgulamas

Bu balamda ailesinden devrald siyasal gelenee/zihniyete mesafe almenternasyonal Marksist bir gerilla da deildir Gezmi

Geen hafta Gezmi ile ayn dnemde hapis yatm, dnemin devrimci bir aktrnntanklna yer verdim Bu tank artc olmayan biimde Gezmiin ttihat-Terakkipartisini ok byk bir benimseyile andn ve bir ismi idol olarak grdnbelirtiyordu

ttihatlar iinde de Denizin idol olarak grd isim tpk kendi gibi gzkara birkiiydi. Vatan ve Millet ak iin, inand ideoloji iin lmeyi ve ldrmeyi gzealm bir isimdi. Nitekim o isim yeri gelince bir Harbiye Nazrn hem de makamodasnda akandan vurdu. Zaman gelince de hizmet ettii kuvvet tarafndankuruna dizildi ve ldrld. Bu hikye tandk geliyor deil mi?

simler deiiyor ama yaananlar ve zihniyet ayn bu topraklarda maalesef

Evet, o isim Yakup Cemildi


36/81


37

Trk Solu Yine Yolu Kaybetti! (Ferhat Kentel)

Bugn sol adna konuan kesimler arasnda,Marksizmden, ii snfndan, devrimden,sosyalizmden, emperyalizmden bol miktarda demvuran, savakan bir slba sahip bir kesim var. Bu

kesim Trkiyede imdiye kadar hkim olmu solgelenee de byk lde sorgusuz sualsiz sahipkyor; gemii, gemiin aclarn, kahramanlklarnyceltiyor; yaanan aclar, verilen ehitleri adetasrekli kurucu bir efsane olarak retiyor. Ve ohareketin iindeki, bata otoriterlik ve teki dnceolmak zere bol miktarda baarszlk hikayesinisorunsallatrmyor; kendi zerine dnmeyi, kendineeletirel bakmay pek dnmek istemiyor (bazlargelenee yle bir sahip kyor ki, Stalinineletirilmesine bile tahamml edemiyor, gazetesinde

basyor sansr). Genellikle baarszl kendidndaki nedenlere -emperyalizm, faizm, burjuvazi,halkn teoriye uymamas ya da iimizden kan

oportnistler, revizyonistler, hainler, ibirlikiler- balyor.

Kendine hayran, kendini hereyden ok mhimseyen, deimeyen dilini fetiletirenbu kesim, heybetli ve gmbr gmbr bir terminolojiyle konumasna ramen, oheybete uygun bir faaliyet (ii snf iinde rgtlenme, kitlelere ulama ve onlarbilinlendirme vb) iinde grnmyor (tabii, bizim gremeyeceimiz, bugn okillegal dzeyde sren ama yarn br gn devrime yolaacak faaliyetleri olabileceiniteslim ediyorum). Byle bir faaliyet ve gce sahip olmamasna ramen, imdilik soltanm esas olarak bu kesimin etiketi olarak varln srdryor. Ama sadeceimdilik
http://www.derindusunce.org/2008/09/16/turk-solu-yolu-kaybetti/http://www.derindusunce.org/2008/09/16/turk-solu-yolu-kaybetti/


37/81


38

Bu kesim, herkesin ok iyi bildii gibi, ok nemli bir niceliksel gce sahip deil (genelseimlerde yzde sfr virgl sfr sfr bilmemkalk oy oranlarn deil, daha okanlattklarn duyan insan saysn kastediyorum); ama sol dili tekeline almakonusunda gstermi olduu gayret ve baar bakmndan, niteliksel olarak, nemlibir yer tutuyor. Daha dorusu, bu dil aslnda Trkiyedeki egemen resmi dilden

bamsz deil ve sol adna konuanlar say itibariyle ok olmasa da, onlarn sahipolamayacaklar kadar gce sahip baka kesimler zaten o dilin ebeveynini,orijinalinitoplum zerine dayatyorlar. Yani etiketinde byk harflerle SOL yazan bu kesim,sola gnl vermeye alan (acil ihtiyatan dolay) insanlardan baka kimseye sesiniduyuramasa da, ok daha gl bir kesim onun konuup da yapamadn zatenyapyor.

Bu ebeveyn ve yavrusu sol, klasik modernitenin rnleri Dnyaya ve insanlahkim olup, sahip olduklar bilgi paketi ve bilim silahyla gelecei kendi istedikleridorultuda ina edebileceklerini dnyorlar. Ancak dnya, ne bizim solun, neonun ebeveyninin ne de o ebeveynin taklit ettii byk-ebeveynin zannettikleri ve

kontrol altna alnabilecek zavall bir dnya olmadn giderek daha ok gzlerimizesokuyor nk o dnyann ve o insanln hayalleri, biz ve fethedilecek olanlareklindeki basit ikili formllere samayacak kadar karmak; ok daha total vetecrbe dolu

Modernist ulus-devletin altndaki toplumun temellerinde, farkl kelerinde,farkllam biimde sren dinselliklerin, kltrlerin tad ve adeta topran altndagrmeyen ama hisseden kstebek hareketleriyle biriken tecrbe modernliin, onunyerli versiyonunun ve onun solunun ikili kutuplamalarn sorguluyor. Dnyadakartezyen dncenin kklerine kadar uzanan, ulus-devletlerin ortaya kmasylasomutlanan; Trkiyede ise 20. yzyln bandan beri modern (ada)kimliklerimize ve dilimize yerleen modern ve geleneksel, rasyonel ve irrasyonel,kamusal alan ve zel alan ya da ilericilik ve gericilik gibi bu ikilikler yerine, baka birdnme yolunun da mmkn olduu ortaya kyor.

Bu ikilikleri reddeden ve iie geilere izin veren karmaklk bizim solun veebeveynlerinin kafasn kartryor. Bu hi de i rahatlatc ya da gven verici birdurum deil; nk her eyden nce, o zamana kadar tekiler karsnda en meruve en gl dile sahip olma iddiasndayken, bir anda, teoriye gre deitirilmeyibekleyen kesimler brak bu kibiri! diye ayaklanyorlar Bir anda, her ey ters yzoluyor Dne kadar, rgtlenecek, bilinlendirilecek olanynlar bambaka bir

yolda yrye kyorlar, apoletli-apoletsiz her trl toplumsal mhendislikmeraklsnn ellerinden kayyorlar

Hayatn ikiye blnemeyeceini; bir tarafta bilenler, dier tarafta bilmeyenler diye birayrmn artk mmkn olamayacan gsteren karmaklka kar karya kalmak, bukesimler iin ar bir travma Damdan dmek gibi bir ey Umut baladnz,elde etmek iin binbir dil dktnz insann bakasna ak olmas gibi bir eyKendinize atfettiiniz btn yakkllnza, gzelliinize, bilgi ve grgnze ramen,elin serserisinin ya da sprntsnn aknz elinizden almas gibi bir ey Veackl son; sabit bir fikre taklp kalmak: suu bir kandrana, elde eden alaaatmak Sadece pasif bir bekleyen olarak alglanan o akn aslnda bambaka

duygular, hayalleri olduunu dnememek Derin bir nefret beslemek, akln


38/81


39

kaybetmek Avare aklar gibi, sokaklarda mezarn dilini kendi kendine konuarak,Makberi, lrsem kabrime gelme, istememi tekrar tekrar syleyerek

Aslnda solun elde edemedii o ak, elde edilebilecek bir ey deil; nk o eldeetmeye alldka elden kaan bir ak Tersine onu elde etmek demek aslnda

ayn zamanda elde edilmeyi kabul etmek demek. Fethetmek deil, fethedilmek iinduyargalarn ve hcrelerini amak, onun ieri girmesine izin vermek demek

Bugn yeni bir solun nnde duran mesele, ikiye blerek, bld paralardangereksiz olan darda brakarak ve geride kalan homojenletirerek yol alm olanmodernleme projesi ve onun btn yavrularyla hesaplamaktr. Ve bugn olupbitenlere kafas basmayan modernist zihniyet iin sorun yaratan hayatlar aslndayeni ifade ve duyarllklarn icad iin zengin bir olanak sunuyor.

Artk ikna edemeyen, zlen bir modernlemeci mantk ve esiri olduu kurgulardankamayan onun sol versiyonu ilemiyor. Ancak, snrlarda mzakere edilen gndelik

hayatn oulluu ve karlamalar iinde baka bir mantk ilemeye devam ediyor.Bu mantk hem ayrtran ve blen laiki ve milliyeti / ulusalc modernist hegemonyakarsnda hem de kltrel sembollerin otoritarizmine kar muhalefet dinamikleriniina ediyor.

Farkl kltrel gruplar, farkl referanslarla ileyen hayat tarzlarn, binbir biimde alttakalanlar duyma ve anlama konusunda yetersiz kalan klasik sol anlaytan farklolarak, darda kalanlarn ya da en iyi ihtimalle arada grnenlerin, aslnda hemieride hem darda olanlarn yaad tecrbelerle zenginleen, esnek vedemokratik dnebilen yeni bir sol, sadece dnya leinde deil; Trkiyede degiderek medeniyetler sava grnmne brnen atmalara saaltc cevap vezmler getirme potansiyeli tayor.


39/81


40

Solda Kafa Karkl Srecek(Sever Ik)

Tarihsizlik ve geleneksizlikle malul bir hareketolan sol, bir halk edinemeyince bir devlet/luedinmeye alt. zm olarak kendini iktidaraeklemlemeye, iktidar ise solu devirmeye alt. Buironi ve trajedi solu Kemalizmin sinesinde kendisinegelecek aramaya; onun perspektifi ve ideallerini

dn alamaya ve temellk etmeye gtrd.

SI

Sol Kemalizmin mtemmim czdr

Bu topraklarda sol, kendisini Batllamann mtemmim cz olmaktan kurtaramad.

Kemalizmin, daha radikal modernlemeci bir versiyonuna dnt. Kitlelerikucaklayacak sahici ve yerli bir sylem ve program gelitiremedii iin Trk siyasihayatnda saa oranla, bir zne olarak sol hibir zaman varolmad/ varolamad vesrekli ertelenmi bir umut/topya olarak kald.

Solu, Trk modernlemesinin/Batlllamasnn muzaffer tarz olan Kemalizmin/Trkdevriminin bir modu/kipi olarak okunduunda; cumhuriyet tarihindeki konumu, ifaettii grev,yaad krlmalar ve i gerilimleri daha anlalr hale gelir. Trk solu,Kemalist modernlemenin sol vehesi olarak, Kemalist nermeleri ve modernlememantn en u noktaya tayarak onun iinde mndemi bulunan anlamlarsomutlatrmaya alt. Sonuta ilkel gelenein/dinselliin tasfiyesi iin Kemalistsafta kl kuand. Bu solun nnde duran en acil devrimci grevdi. nkinklaplar, tarihini tekerlerini ileriye doru dndren ilerici ve devrimci hamleler idi.
http://www.derindusunce.org/2008/09/10/solda-kafa-karisikligi-surecek/http://www.derindusunce.org/2008/09/10/solda-kafa-karisikligi-surecek/http://www.derindusunce.org/author/severisik/http://www.derindusunce.org/author/severisik/http://www.derindusunce.org/author/severisik/http://www.derindusunce.org/2008/09/10/solda-kafa-karisikligi-surecek/


40/81


41

Zorunlu deiim projesi olan inklaplar, toplum trenini iinde bulunduu gemiinkaranlndan muasr medeniyet seviyesine tayacak birer lokomotifti.

KEMALST MODERNLEME SORUNU

te, ilerleme/modernleme/Batllama yolunu tkayan engellerin neler olduu vebunlarn tasfiyesi konusunda yaplan ittifak solun Kemalist modernleme programnaeklemlendii noktadr. Bu eklemlenme ile beraber sol kemalizmin ideallerini temellkederek onunla birlikte i tutmaya balamtr.

Sol, bu ilk buluma anndan sonra Kemalizmin evinde ikamet etmeye onunpenceresinden olaylara bakmaya ve perspektif gelitirmeye almtr ki; bu durum,bu konumlanma solun yerleik iktidar ile olan ilikisinin ironik ve anakronikmahiyetini aklar.

Tarihsizlik ve geleneksizlikle malul birhareket olan sol, bir halk edinemeyince bir

devlet/lu edinmeye alt. zm olarak kendini iktidara eklemlemeye, iktidar iseiktidar ise solu devirmeye alt. Bu ironi ve trajedi solu Kemalizmin sinesindekendisine gelecek aramaya; onun perspektifi ve ideallerini dn almaya ve temellketmeye gtrd.

Sol, batl ve modern bir proje olarak, cebri dnm srecine katlnca doal, vetabii ki trajik, olarak halk ile kar karya geldi. Sol jakoben bir aydnlamaclnsonucu olarak halka yaslanmay deil, karanlktaki halk deitirmeyi/dntrmeyitercih etti. Ve halka ramen halk bir noktaya geldi; tpk Kemalist halklk ilkesindeolduu gibi. Bu ilke halk ve halka ait olan esas almay ona yaslanmay deil, bilakishalk ve onun deerlerini dntrmeyi esas alr . Burada halklk, halk savunmakdeil, ahaliye doru yolu gstermek demekti. nk Kemalizm, aydnlanmackarakterinin doal sonucu olarak halkn aklen olgunlamadn, kendi banabrakldnda doruyu bulamayacan varsayyordu.

Bir elit ideolojisi olarak sol, halk ile btnleemeyip halksz kaldnda erk zlemiiinde gzlerini tepeye dikti bu da onu cuntalatrd. Ve halka yabanclatrd. Devrimgeciktike hrnlat ve yabanclk daha da derinleti. Sonunda sol, ulusalc veorducu olmaktan kutulamad. Zaten bahsettiimiz dnemde sol iin cici demokrasiout iken; stalinizmist otoriteryenliin rtk ifadesi olan demokratik merkeziyetilikin idi.

Balangcndan itibaren Trk siyasal hayatnn logos spermatikosu olan Kemalizmtarafndan koullandrlan solun Kemalizm ile ilikisi olduka eskiye, solun genesisidenebilecek dneme kadar uzanr. Kemalizmi ilk sistematize giriimi TKPgeleneinden gelen kadrocular tarafndan gerekletirildi. Moskova ve kominternninde onay ile sol milli kurtuluu/antiemperyalist bir ideoloji olarak tanmladKemalist devrimi destekledi.Devrim kart muhalefeti ise, gericilik veemperyalizme/ibirlikilie bulam feodal, kar devrimci bakaldrlar olarakdeerlendirip resmi gr/akideyi tahkim etti.

SOL ULUSALCILIKTAN KURTULAMADI


41/81


42

60l yllarn konjonktrnde YN dergisi evresinde toplanan sol aydnlarRetrospektif bir Kemalist okuma ile resmi akideyi yeniden aktalize ettiler. Bugncellemede ulusalc, devleti devrimci bir eylemsellik/militarizm basknd. YNctezler 68 kua tarafndan uygulamaya konuldu. ulusal sosyalizm ve MilliDemokratik devrim tezlerinde ulusalclk/milliyetilik gramer olarak yer ald. 68

kua iin sol, sadece lgatti. Bugn sol dilin vurgularna ve 68 den nelerkaldna baktmzda uup gidenin ne olduunu grrz. Sol, ulusalclk ile halatam anlam ile kprleri atabilmi ve zerklemi deil.

Sol, zerkleip zgrleemedi; nk, eitlik ve adaleti temin etmekten ok devrimilkelerini yaamaya ve yaatmaya zaman harcad. Yabancl ap urunasavatklar halk ile tanamadlar. Zaten tm sorunda, burada, tanma annda,balamyor muydu?


42/81


43

Etnik Trk solu ve Gerek sol(Rasim Ozan Ktahyal)

Daha evvel de yazdm,bugn Trkiyede olansol,byk oranda etnik olarak sadeceTrklere,yaamtarz olarak sadece laiklere hitapedebilen cemaati ve cemaat-ii bir siyasal akmdanbaka bir ey deildir

Biliyorsunuz,bizde sa-milliyetiler dahi srekli EtnikTrk milliyetisi deiliz deme ihtiyachissederler.Alenen rk olan saclar bile yle derdurur.Sol-milliyetiler ise bu tabuyu da yktlar.Emperyalizmin maas Krtlere ve Ermenilerealenen nefret kusup,etnik Trkizm yapan ve bununlada gurur duyan ulusalc-sol evreler var.

Bu ulusalc-sol evrelerin ne olduubelli,kendilerini gizlemiyorlar.Hrant katledildiizaman Trkiye bir dmann kaybetti,ho gidiler ola diye yazmaktan bileekinmediler.zlmediklerini alenen ilan ettiler.

Sylemlerini inceleyince gryorusunuz ki bu rk durular onlarn dnyasnasaclktan falan szmam.Yzde yz Trk sol gelenei tarafndan retilmisylemler ve argmanlar zerinden gidiyorlar.nc dnyal sol birikimin zemininiaynen benimsiyorlar.Gezmi ve Guevera ikonlarna adeta tapyorlar.O dil zerindenciddi oranda sol-kkenli Trk ve laik insan malzemesini ikna edebiliyorlar

Ayn zemine basan,ayn politik figrleri kutsallatran,ayn nc dnyal sosyalistdili benimseyen ama asla ve asla ulusalc olmadn,sonuna kadarevrensel,zgrlk ve demokrat olduunu iddia eden bir sol daha var Trkiyede

Enternasyonal duru sahibiyiz diyen ama kendi lkelerindeki etnik eitlilii bilekuatamayan bir sol buHele Ergenekon srecinde aldklar pespaye tavrlardan
http://www.derindusunce.org/2008/08/26/etnik-turk-solu-ve-gercek-sol/http://www.derindusunce.org/2008/08/26/etnik-turk-solu-ve-gercek-sol/http://www.derindusunce.org/2008/08/26/etnik-turk-solu-ve-gercek-sol/


43/81


44

sonra tamamen Etnik Trk solculuu denebilecek bir zavall pozisyona den birsol

Sebebi ise ok aku yaadmz srete hibir Krt ii Bu emein kavgasdeildir,bu kirli kavgada ben yokum demiyor ve asla da demez!Hibir Ermeni emeki

Ergenekon efsanedir,bu kapitalizmin i kavgas,bu srete nc cephe amakgerekir demiyor ve asla da demezBu lkede yaayanKrtler,Yahudiler,Ermeniler,Rumlar yani etnik olarak Trk olmayan tm belirgintopluluklar,bu szde evrenselci sol palavralara kanmaz

te bu sol duruun

Documents

Turk Solu Iktidar Olur Mu