Truyền thông Truyền thông Phòng chống tác hại thuốc láPhòng chống tác hại thuốc lá

Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại của thuốc láCục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế

Nội dung chínhNội dung chínhCác bước xây dựng chương trình

truyền thông phòng chống tác hại của thuốc lá

Thảo luận về chủ đề này

Các bước xây dựng chương Các bước xây dựng chương trình truyền thôngtrình truyền thông

1. Phân tích thực trạng

2. Thiết kế chương trình

3. Phát triển và thử nghiệm tài liệu truyền thông

4. Thực hiện và theo dõi/giám sát

5. Đánh giá và lập kế hoạch mới

Nguồn: P-Process, Steps in Strategic Communication, CCP, Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, 2003

Bước 1. Phân tích thực trạngBước 1. Phân tích thực trạng• Xác định các vấn đề sức khỏe, chọn ưu tiên;

xác định các yếu tố ảnh hưởng, nguyên nhân của vấn đề

• Xác định các yếu tố cản trở và tạo thuận lợi cho sự thay đổi mong muốn (cân nhắc các yếu tố xã hội, văn hóa, kinh tế)

• Nêu rõ vấn đề cần giải quyết

• Triển khai nghiên cứu ban đầu để tìm hiểu nhu cầu của đối tượng đích

Bước 1. Phân tích thực trạngBước 1. Phân tích thực trạngXác định các mối quan hệ cộng tác

Phân tích đối tượng đích: ◦Phân nhóm đối tượng đích cấp 1, 2 và 3

◦Phân tích các yếu tố xã hội và hành vi: kiến thức, thái độ, kĩ năng, hành vi (dùng kết quả nghiên cứu ban đầu hoặc nghiên cứu sâu thêm nếu cần); tìm hiểu các mạng lưới xã hội, chuẩn mực văn hóa-xã hội, năng lực cộng đồng, yếu tố lãnh đạo ở mức độ cộng đồng.

Bước 1. Phân tích thực trạngBước 1. Phân tích thực trạngĐánh giá nhu cầu truyền thông:◦Phân tích khả năng tiếp cận và sử dụng phương

tiện truyền thông của đối tượng

◦Xác định năng lực của cơ quan truyền thông địa phương; các loại hình truyền thống

◦Xác định tính sẵn có của tài liệu truyền thông, kênh truyền thông.

Bước 2. Thiết kế chương trìnhBước 2. Thiết kế chương trìnhXây dựng các mục tiêu truyền thông◦Cân nhắc mục tiêu SMART◦Xác định nhóm đối tượng đích chính và mức độ thay

đổi về kiến thức, thái độ, kĩ năng, hành vi, chính sách…

Xác định cách tiếp cận, phát triển mô hình can thiệp thay đổi hành vi (giải thích tại sao can thiệp có thể thay đổi hành vi và các lợi ích cho đối tượng như thế nào?)◦ Truyền thông đại chúng; truyền thông thay đổi hành

vi; tiếp thị xã hội; vận động…

Bước 2. Thiết kế chương trìnhBước 2. Thiết kế chương trìnhXác định các kênh truyền thông◦Cân nhắc tiếp cận truyền thông đa phương tiện (multimedia)

và kết hợp các phương tiện để có được tác động mạnh nhất. Cá nhân: truyền thông trực tiếp; tư vấn trực tiếp, tư vấn qua điện

thoại...

Giữa các cá nhân: nói chuyện với nhóm, thảo luận, trao đổi trong nhóm...

Kênh cộng đồng và tổ chức: họp, hội thảo, câu lạc bộ...

Kênh truyền thông đại chúng: phát thanh, truyền hình (diễn đàn; nhân vật-sự kiện, phỏng vấn trực tiếp; giáo dục giải trí...), báo chí, quảng cáo; thư …

Internet: trang web, diễn dàn...

Bước 2. Thiết kế chương trìnhBước 2. Thiết kế chương trìnhLựa chọn, phối hợp kênh truyền thông◦Phù hợp mục tiêu truyền thông◦Phù hợp hình thái, nội dung thông điệp◦Phù hợp khả năng tiếp cận và sử dụng

của đối tượng đích◦Đảm bảo yếu tố độ bao phủ đối tượng

đích, tần suất tác động.◦Cân nhắc ưu nhược điểm của các kênh và

phương tiện truyền thông◦Cân nhắc yếu tố chi phí và nguồn lực

Bước 2. Thiết kế chương trìnhBước 2. Thiết kế chương trìnhViết bản kế hoạch hoạt động

Phát triển kế hoạch theo dõi và đánh giá◦Xác định các chỉ số và nguồn dữ liệu để theo dõi

việc thực hiện chương trình và phản hồi của đối tượng

◦ Thiết kế nghiên cứu đánh giá kết quả chương trình truyền thông

Bước 3. Phát triển và thử nghiệm Bước 3. Phát triển và thử nghiệm tài liệu tài liệu

Phát triển các ý niệm, thông điệp, tài liệu truyền thông, hướng dẫn, công cụ, tài liệu tập huấn, bản tin radio, bản tin TV…◦Quá trình này có sự tham gia của các bên liên quan

chính, người quản lí, nhân viên cộng đồng, đại diện nhóm đích …để đảm bảo sản phẩm thiết kế đáp ứng nhu cầu của họ.

Thử nghiệm: ◦ Lấy ý kiến, nhận xét của đối tượng đích dự kiến, các

bên liên quan về các sản phẩm đã thiết kế

Bước 3. Phát triển và thử nghiệm Bước 3. Phát triển và thử nghiệm tài liệu tài liệu

Hiệu chỉnh tài liệu◦Dựa trên kết quả thử nghiệm, chỉnh sửa tài liệu,

sản phẩm truyền thông nhằm tối đa hóa tính chấp nhận và hiệu quả sử dụng sản phẩm

Thử nghiệm lại để đảm bảo việc hiệu chỉnh như mong muốn và có những điều chỉnh cuối cùng (nếu cần thiết) trước khi hoàn thiện sản phẩm, sản xuất hàng loạt.

Bước 3. Phát triển và thử nghiệm Bước 3. Phát triển và thử nghiệm tài liệutài liệuCó thể lựa chọn và sử dụng nguồn tài liệu

sẵn có

Có thể điều chỉnh tài liệu sẵn có theo yêu cầu hay mức độ cụ thể

14

Bước 3. Phát triển và thử nghiệm Bước 3. Phát triển và thử nghiệm tài liệutài liệu

80% biết thông điệp60% hiểu

40% chấp nhận

20% Dự định hành động

5% Hành động

Thu hút chú ý Thông điệp rõ ràng,

đơn giản Nêu rõ lợi íchTính nhất quánTác động cảm xúc,

tâm hồnTạo sự tin cậy Kêu gọi hành động

Tác động của chương trình truyền thông

15

Bước 3. Phát triển và thử nghiệm Bước 3. Phát triển và thử nghiệm tài liệutài liệu

Thu hút chú ý Thông điệp rõ ràng,

đơn giản Nêu rõ lợi ích

Tính nhất quánTác động cảm xúc,

tâm hồnTạo sự tin tưởng Kêu gọi hành động

Command attentionClarify the message

Communicate a benefit

ConsistencyCater to the heart and

the headCreate trustCall to action

• Phát triển thông điệp/tài liệu truyền thông dựa trên nguyên tắc 7C

Bước 3. Phát triển và thử nghiệm Bước 3. Phát triển và thử nghiệm tài liệutài liệu

Bước 4: Thực hiện và theo dõi Bước 4: Thực hiện và theo dõi chương trình chương trình

Thực hiện các hoạt động theo kế hoạch◦ Đào tạo xây dựng năng lực◦ Phát bản tin, phóng sự qua radio, TV; đăng tin bài trên báo;

phân phát tài liệu...

Huy động sự tham gia của các bên, phát huy vai trò, trách nhiệm đối với việc thực hiện các hoạt động

Quản lí, theo dõi các hoạt động: tiến độ, kết quả hoạt động, các vấn đề phát sinh, cần điều chỉnh

Xem xét, điều chỉnh dựa vào kết quả theo dõi khi cần thiết

Bước 5. Đánh giá Bước 5. Đánh giá Đánh giá để xác định:

◦ Mục tiêu của chương trình truyền thông đạt được?◦ Mức độ thay đổi về kiến thức, thái độ, hành vi của đối tượng đích?◦ Có được các chính sách phù hợp không?

Cần có thiết kế đánh giá phù hợp◦ Chỉ số đánh giá◦ Phương pháp thu thập thông tin◦ Công cụ đánh giá

Trình bày, công bố kết quả đánh giá cho các bên liên quan, nhà tài trợ

Xem xét điểm mạnh, yếu của chương trình, bài học kinh nghiệm; lập kế hoạch cho chu kì mới

Chương trình truyền thôngChương trình truyền thôngXuyên suốt chương trình cần chú ý:◦Đảm bảo sự tham gia của các bên liên

quan ở các cấp độ khác nhau (quốc gia, tỉnh/thành phố, huyện, xã, thôn/bản)

◦Xây dựng, tăng cường năng lực cho các bên liên quan, các thành viên tham gia chương trình, ở các cấp độ khác nhau

Câu hỏiCâu hỏi

Cảm ơn sự chú ý lắng ngheCảm ơn sự chú ý lắng nghe