24
A — a abes, nafile, saçma -6996. abeslik, saçmalÈk -6997. abla -2943, -3459. ablaya hitap Òekli -3460. abone -4291, -4304. abone ücreti -4307. abonman -4292. acemi, toy -5050. acur -1057 - 2978 - 3830. ad ve sÈfat yan cümleleri -3587. ada -3217. adalet -2396. adalet bakanlıfiı -7264. adalet bakanlÈfiÈ -7265. aday -5030. aday adayÈ -1550. aç gözlü -2151. açık esmer -3125. açık gri -3158. açık sarÈ -2374. açÈk (hava) -6248. açÈk -1186. -3870. -3872. açÈk gönüllü -2735. açÈk sarı -6211. açÈklama, (dikkat, dipnot, uyarma) -7007. açÈklama, yorum -6004. açÈklamak, izah etmek -6005. açlık(tan) -5163. açlÈktan düÒtüm -2962. açmak, yeÒermek -6032. Adem elmasÈ, gÈrtlak çÈkÈntÈsÈ -3404. adil -2395. adÈl fil -4647. adlandırmak -1713. afalamak -4674. afet, musibet -1599. ahfad, torun -2405. afi tabaka -7115. afiabey -4027. afiaç -2425. afiaç aÒÈlamak -5345. afiaç bahçesi -1380. afiaç gövdesi -5930. afiaç jant dilimi -4839. afiaç ya da kÈldan yapÈlan küçük top - 3271. afiaç yaba, yaba -4837. afiaç yada topraktan yapÈlmÈs kap -4364. afiaçkakan -2447. afiaçsÈz tepe -4515. afiaçtan bakraç -2895. afiaçtan kaÒÈk -4168. afiaçtan tas -4359. afiaçtan topuz -3733. afiÈl -3450. afiÈr -1719. afiÈr ceza -1996. afiÈr yemek sindirmek, bulut v.b. dafiÈtmak, dafiıtmak -3004. afiÈrlÈk -6274. afiÈt -2802. afiÈz -2625. afiÈz ve bofiaz -2626. afiÈzda dafiÈlan, gevrek -3647. afiÈzlÈk -2440. afilamaklı olmak -4050. afiustos ve eylül ayÈnda -1859. afizÈnÈn suyu aktÈ -1194. ahÈrlarda kurumuÒ gübre, kesek -4103. ahlat -6669. aile hukuku -3744. ailelerin karÒÈlÈklÈ olarak kÈzlarÈnÈ birbi - rine gelin vermeleri, berdel -1498. ailenin evli kÈzÈ ya da kÈzlarÈ -7587. ailenin tümü -4363. ak sakallÈ, saygÈn -6165. akarsu üzerinde yapÈlan sed vasÈtasÈyla su yükseltilerek araziye su verilmesi - 1762. akarsudaki göl kÈsmÈ -3129. akcifier -5613. akcifier atardamar kapakçÈfiÈ -2564. akcifier atardamarÈ -7504. akcifier damarÈ -7508. akcifier üst lopu -4724. akd, akid -1442. akça afiaç -4190. akdiken -3250. akis, yansÈma -6529. akÈcÈ yan ünsüz -3501. akÈllÈ -1131. akÈncÈ baÒÈ, çete baÒÈ -6363. akkoyun -5487. aklÈ havada -1128. aklÈ kÈsa -6995. akmak (su vb) -7203. akraba -4852. akrabalÈk -7416. aksamak, topallamak -4611. aktarmak, transfer etmek -7181. akÒam dinlenmesi, sabaha yakÈn dinlen - mesi -3603. akÒam yemi, akÒam otlatmasÈ -6796. al (at için) -6730. alaca karanlÈk -3736. alaca karanlÈk, fecir -6258. alaca renkli bir tür iri tarla faresi -3366. alacak -7208. alacaklÈ -2680, -2681. alay -1096.-4553. albay -6334. alçak -5215. alçak ön çÈkÈÒ -5216. alçak sesli -5453. alçÈ -3172. alev -6153. alfabe -1100. alil, noksan uzuvlu -4220. alınlık -6128. alÈcÈ -4305. alÈk -1129. alÈn kemifii -7003. alÈn -2911. alÈn çÈkÈntÈsÈ -5534. alÈn sinüsü -6517. alÈnmak -1690. alÈÒmak, alÈÒkanlÈk edinmek -2630. alÈÒmÈÒ, tadÈna varmÈÒ -2631. alt ana toplardamar -7507. alt defiirmen taÒÈ -1479. alt dudak -4662.-4663. alt göz kapafiÈ -5293. alt karÈn -7041. altçene kemifii -3524. altÈ atÈÒlÈ -6712. altÈ atÈÒlÈ tabanca -6713. altÈ ay - bir yaÒÈndaki kuzu -3990. altÈ aylÈk - bir yaÒÈnda ofilak -3264. altÈn gerdanlÈk -7593. altÈn iÒleme -7595. altÈn kanatlÈ -2212. altÈnÈ Èslatan kimse, iÒeyen -4047. alttan görünüÒü -3880. altyapÈ -1757. amaç, erek, hedef -1149. amca -4775. amca karÈsÈ -3900. amca kÈzÈ -2833. amca ofilu -5605. amca ofilu -4517. an, lahza -1887. ana -2685. ana kiriÒ, orta kiriÒ -3970. ana toplardamar -7506. ana, anaç -4756. anahtar -4917. ananas -1119. anasÈnÈ afilatmak (biribirinin) -1376. anason -1120. anayasa -5747. angarya -5272, -6590. aniden gelen terleme -4053. aniden, ficetten -5024. anlaÒamÈyorlar -1211. anlaÒma -4691. anlaÒma, barÈÒma -5464. anne ! annem (çafirÈ) -2481. antlaÒma, misak -5475. anus -7677. anus sfinkteri -4800. aort kapakçÈfiÈ -2563. apaçÈk (hava) -2320. apandis -1125. apÈÒarasÈ -5081. apocope participle -5323. ara bölme -5055. ara dolgu molozu -7438. araç sonekleri -5350. araç, ulaÒÈm aracÈ -5066. aralarÈna fitne fesat soktu, baÒlarÈnÈ belaya soktu -1062. aralarÈndan su sÈzmÈyor -1193. aramak, yoklamak -5384. araÒtırma -4640. araÒtırmak -4634. arazi tekerlefii -6898. ardÈ ardÈnda gidip gelmeden -1225. ardÈç -2183. -2950. arÈ kulübesi, kovanlarÈn bulundufiu sundurma -4907. ark, evlek, ya da karÈfiÈn sÈrt kÈsmÈ -4082. arka ayak -4698. arka tahta -4408. arkakafa kemifii -3536. armut -3754. -3755. arpa -1965. arpa sararma dönemi -2002. arpacÈk -3170. art çÈkÈÒlÈ yüksek -1752. art edat -5349. Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 363 • Türkçe

Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

  • Upload
    others

  • View
    21

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

A — aabes, nafile, saçma -6996.abeslik, saçmalÈk -6997.abla -2943, -3459.ablaya hitap Òekli -3460.abone -4291, -4304.

abone ücreti -4307.abonman -4292.acemi, toy -5050.acur -1057 - 2978 - 3830.ad ve sÈfat yan cümleleri -3587.

ada -3217.adalet -2396.adalet bakanlıfiı -7264.adalet bakanlÈfiÈ -7265.aday -5030.

aday adayÈ -1550.aç gözlü -2151.açık esmer -3125.açık gri -3158.açık sarÈ -2374.

açÈk (hava) -6248.açÈk -1186. -3870. -3872.açÈk gönüllü -2735.açÈk sarı -6211.açÈklama, (dikkat, dipnot, uyarma) -7007.

açÈklama, yorum -6004.açÈklamak, izah etmek -6005.açlık(tan) -5163.açlÈktan düÒtüm -2962.açmak, yeÒermek -6032.

Adem elmasÈ, gÈrtlak çÈkÈntÈsÈ -3404.adil -2395.adÈl fil -4647.adlandırmak -1713.afalamak -4674.

afet, musibet -1599.ahfad, torun -2405.afi tabaka -7115.afiabey -4027.afiaç -2425.

afiaç aÒÈlamak -5345.afiaç bahçesi -1380.afiaç gövdesi -5930.afiaç jant dilimi -4839.afiaç ya da kÈldan yapÈlan küçük top -

3271.afiaç yaba, yaba -4837.afiaç yada topraktan yapÈlmÈs kap -4364.

afiaçkakan -2447.afiaçsÈz tepe -4515.afiaçtan bakraç -2895.afiaçtan kaÒÈk -4168.afiaçtan tas -4359.

afiaçtan topuz -3733.afiÈl -3450.afiÈr -1719.afiÈr ceza -1996.afiÈr yemek sindirmek, bulut v.b.

dafiÈtmak, dafiıtmak -3004.afiÈrlÈk -6274.afiÈt -2802.afiÈz -2625.afiÈz ve bofiaz -2626.

afiÈzda dafiÈlan, gevrek -3647.afiÈzlÈk -2440.afilamaklı olmak -4050.

afiustos ve eylül ayÈnda -1859.afizÈnÈn suyu aktÈ -1194.

ahÈrlarda kurumuÒ gübre, kesek -4103.ahlat -6669.aile hukuku -3744.ailelerin karÒÈlÈklÈ olarak kÈzlarÈnÈ birbi-

rine gelin vermeleri, berdel -1498.

ailenin evli kÈzÈ ya da kÈzlarÈ -7587.ailenin tümü -4363.ak sakallÈ, saygÈn -6165.akarsu üzerinde yapÈlan sed vasÈtasÈyla

su yükseltilerek araziye su verilmesi -1762.

akarsudaki göl kÈsmÈ -3129.akcifier -5613.akcifier atardamar kapakçÈfiÈ -2564.

akcifier atardamarÈ -7504.akcifier damarÈ -7508.akcifier üst lopu -4724.akd, akid -1442.akça afiaç -4190.

akdiken -3250.akis, yansÈma -6529.akÈcÈ yan ünsüz -3501.akÈllÈ -1131.akÈncÈ baÒÈ, çete baÒÈ -6363.

akkoyun -5487.aklÈ havada -1128.aklÈ kÈsa -6995.akmak (su vb) -7203.akraba -4852.

akrabalÈk -7416.aksamak, topallamak -4611.aktarmak, transfer etmek -7181.akÒam dinlenmesi, sabaha yakÈn dinlen-

mesi -3603.

akÒam yemi, akÒam otlatmasÈ -6796.al (at için) -6730.alaca karanlÈk -3736.alaca karanlÈk, fecir -6258.alaca renkli bir tür iri tarla faresi -3366.

alacak -7208.alacaklÈ -2680, -2681.alay -1096.-4553.albay -6334.alçak -5215.

alçak ön çÈkÈÒ -5216.alçak sesli -5453.alçÈ -3172.alev -6153.alfabe -1100.

alil, noksan uzuvlu -4220.alınlık -6128.alÈcÈ -4305.alÈk -1129.alÈn kemifii -7003.

alÈn -2911.alÈn çÈkÈntÈsÈ -5534.alÈn sinüsü -6517.alÈnmak -1690.alÈÒmak, alÈÒkanlÈk edinmek -2630.

alÈÒmÈÒ, tadÈna varmÈÒ -2631.alt ana toplardamar -7507.alt defiirmen taÒÈ -1479.alt dudak -4662.-4663.alt göz kapafiÈ -5293.

alt karÈn -7041.

altçene kemifii -3524.altÈ atÈÒlÈ -6712.

altÈ atÈÒlÈ tabanca -6713.altÈ ay - bir yaÒÈndaki kuzu -3990.altÈ aylÈk - bir yaÒÈnda ofilak -3264.altÈn gerdanlÈk -7593.altÈn iÒleme -7595.

altÈn kanatlÈ -2212.altÈnÈ Èslatan kimse, iÒeyen -4047.alttan görünüÒü -3880.altyapÈ -1757.amaç, erek, hedef -1149.

amca -4775.amca karÈsÈ -3900.amca kÈzÈ -2833.amca ofilu -5605.amca ofilu -4517.

an, lahza -1887.ana -2685.ana kiriÒ, orta kiriÒ -3970.ana toplardamar -7506.ana, anaç -4756.

anahtar -4917.ananas -1119.anasÈnÈ afilatmak (biribirinin) -1376.anason -1120.anayasa -5747.

angarya -5272, -6590.aniden gelen terleme -4053.aniden, ficetten -5024.anlaÒamÈyorlar -1211.anlaÒma -4691.

anlaÒma, barÈÒma -5464.anne ! annem (çafirÈ) -2481.antlaÒma, misak -5475.anus -7677.anus sfinkteri -4800.

aort kapakçÈfiÈ -2563.apaçÈk (hava) -2320.apandis -1125.apÈÒarasÈ -5081.apocope participle -5323.

ara bölme -5055.ara dolgu molozu -7438.araç sonekleri -5350.araç, ulaÒÈm aracÈ -5066.aralarÈna fitne fesat soktu, baÒlarÈnÈ

belaya soktu -1062.aralarÈndan su sÈzmÈyor -1193.aramak, yoklamak -5384.araÒtırma -4640.araÒtırmak -4634.

arazi tekerlefii -6898.ardÈ ardÈnda gidip gelmeden -1225.ardÈç -2183. -2950.arÈ kulübesi, kovanlarÈn bulundufiu

sundurma -4907.

ark, evlek, ya da karÈfiÈn sÈrt kÈsmÈ -4082.arka ayak -4698.arka tahta -4408.arkakafa kemifii -3536.armut -3754. -3755.

arpa -1965.arpa sararma dönemi -2002.arpacÈk -3170.art çÈkÈÒlÈ yüksek -1752.art edat -5349.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 363 •

Türkçe

Page 2: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

artdamaksÈl -5355.artçÈ orakçÈ -2874.

artÈk -1546. -4808.artÈk gelmiyor -5105.artkafa -5342.arÒiv -1156.arz -5543.

arz ve takdim -1558.arz ve talep -5544.arzu etmek, iÒtahÈ çekmek -1736.arzû, dilek -3942.arzulu, istekli -4940.

asal sayÈ sÈfatlarÈ -6047.asi -6350.asil kÈsrak -4779.asil kÈz -4004.asil, yakÈÒÈklÈ -7117.

asilzade -6329.asilzade -7538.asilzade takÈmÈ -7539.askeri birlikler -7525.askeri sÈnÈflar -6486.

askeri uzman -5608.askılı iç gömlek -4832.askÈlÈ omuz çantasÈ -2231.aslan sürüsü -6736.aslan yavrusu -2246.

aslan yelesi -1740.asma -2692.asmak -2408.aÒama, merhale -3105.aÒÈ -5346.

aÒÈk -2728.aÒÈk, tutkulu, tutkun -1448.aÒÈran, çÈrpan -2270.aÒÈrÈ kÈskanç -2672.aÒÈrÈ konuÒan -1177.

aÒÈrmak, çÈrpmak -2271.aÒk, sevgi -2946.aÒmak -7465.at -3513.at ve kÈsrak -3514.

at, eÒek gübresi -7601.at, eÒek, katÈr gübresi -4119.ataÒe -1174.ateÒ kürefii -1953.ateÒ mabedi -1175.

ateÒ ocafiÈ -7211.ateÒ püskürüyor -1068.ateÒine yanmak -1696.ateÒte çevirmek, kebap etmek -1918.ateÒte çevrilmiÒ -1919.

atÈcÈlÈk -7071.atÈn alt çenesi -3324.atÈn topuzu -5834.atÈn üzengisini tutana verilen hediye -

7573.atkÈ, kaÒkol -6614.atlama taÒÈ -1390.atlamak -7472.atlas -2945.

atmaca -1372.av hayvanÈ -6018.av yerinin dafiÈtÈmÈ -4847.aval, saf -3991.avallÈk, saflÈk -3992.

avcÈ -5147.

avcÈ uçafiÈ -1314.avukat -1238.

ayak -4697. -5495.ayak baÒparmafiÈ -5504.ayak bilefii kemikleri -3543.ayak dördüncü parmafiÈ -5503.ayak ikinci parmafiÈ -5505.

ayak köstefii -4848.ayak orta armafiÈ -5507.ayak parmafiÈ -5509.ayak parmafiÈ kemikleri -3544.ayak parmafiÈ tÈrnafiÈ -5145.

ayak öpme -5280.ayak serçe parmafiÈ -5508.ayak sÈrtÈ -5631.ayak tabanÈ -3568.ayak tarafiÈ kemikleri -3547.

ayakkabı -5514.ayakkabÈ kopçasÈ -5904.ayakkabÈcÈ -6540.ayaklanma -6413.ayaklar altÈnda kalmÈÒ, ezilmiÒ -5365.

ayar anahtarÈ, ayarlayÈcÈ -4916.ayaz -3765.ayçiçefii -3330.aydÈn -1885.aydÈnlanma bacasÈ -6176.

ayÈbını yüzüne vurma -6336.ayla -7301.aylÈk dergi -4441.ayna -1271. -4939.aynÈ bezin parçasÈ -1202.

aynÈ kÈzÈ tekrar kaçÈran erkek -6079.aynÈ tarafiÈn bezi -1201.ayran artÈfiÈ -2651.ayranlÈ yofiurt -2668.ayrÈ, farklÈ -2084.

ayrÈk otu -3027.ayva -1852, -1729.az yofirulmuÒ hamur, 2) az karÈÒtÈrÈlmÈÒ

çamur -5620.azgÈn -3623.

azgÈn, öfkeli -3233.aziz, sevgili -6305.azÈ diÒ -2748.azÈ diÒler -2750.

B — bbaba (çafirÈ) -1378.baba -1374.babasÈnÈn ölümünden sonra dofian

çocuk -5348.baca -1851.bacak -2327. -4695. -6968.bacanak -3577.bade, Òarap -6594.

badem -1404.bademcik -1405.baharat -1731.bahçe, bostan evlefii -4083.bafi -6101.

bafi budamak -4201.bafi, ilgi -5559.bafi, kordon -5851.bafiımsız, müstakil -7492.bafiın ortasÈndaki düzlük -5369.

bafiır -4435.

bafiÈmsÈz -6297.bafiÈmsÈzlÈk -6298.

bafiÈmsÈzlÈk -7493.bafiÈntÈlÈ yan cümleler -3588.bafiÈrsak -6208.bafilaç -3186.bafilama pimi -5717.

bafilamak -1595.bafilanmÈÒ ot demeti -4580.bahsetmek -2240.bakan -7285.bakanlık -7258.

bakÈr -5361.bakla -1352.(baklagiller) tanenin sütle

dolgunlaÒmasÈ -4483.bakraç -6235.

balçÈk, harc -3505.baldÈrÈ çÈplak -2328.baldÈrÈ çÈplak -5565.baldÈz -2877. -3484.balÈkçÈ gemisi -4148.

balkon -6626. -6660.balta -1843.balyoz -3131, -7676.bambu, Hint kamÈÒÈ -3833.bamya -1330.

bang otu -1433.banka -1342.bankacÈ -1343.bankacÈlÈk -1344.bankacÈlÈk hukuku -3740.

bankasal -1345.banliyö -1483.banyo -6404.bardak -1298. -5640. -5641.bardak tabafiÈ -1776.

barÈnan kiÒi -3673.barÈndÈrmak -3672.barÈÒma ; anlaÒma -4689.basamak -5518.basit bafilaç -3187.

basit fil -4648.basÈk küçük tepe -4963.basÈm, baskÈ -2113.basÈn -2115.basmak -2114.

baston baÒÈ -3965.baston, topuzu -4019.baÒ açÈk -6352.baÒ belasÈ, -1130.baÒ kumandan -6217.

baÒ parmak -7047.baÒ örtüsü -4569, -6353.baÒ tarafÈ geniÒ olan ve ekmefiin tandÈr

ya da fÈrÈndan çÈkarÈlmasÈndakullanÈlan demir -3548.

baÒ, kafa -6343.baÒafia durmak -4132.baÒak kÈlçÈfiÈ -1741.baÒaklanmak, baÒafiÈn sütle

dolgunlaÒmasÈ -6341.

baÒbafiÈ (gelin baÒÈnÈ bafilayana verilenhediye) -6332.

baÒbakan -6312.baÒgöz etmek, evlendirmek -1720.baÒÈ dönen, sersem -6331.

• 364 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 3: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

baÒÈboÒ -6951.baÒÈboÒ arazi -2922.

baÒÈboÒ gezme -6952.baÒÈmÈza bir bela geldi -1065.baÒÈnÈ bafilamak (evlendirmek) -6344.baÒka bir sözcüfie köken ya da biçim

bakÈmÈndan benzeyen sözcük -3559.

baÒkan, lider -6360.baÒkomutan -6314, -6316.baÒkomutanlÈk -6315.baÒlangÈç, baÒlÈk, giriÒ -6361.baÒlÈk -5778.

baÒlÈk kesme -5779.baÒlÈk kesmek -5776.baÒlÈk, yazÈ baÒlÈfiÈ -6364.baÒmakale -6366.baÒorakçÈ -6371.

baÒparmak -6397.baÒtanbaÒa -6394.baÒtankara -6618.baÒÒehir, baÒkent -5367.baÒÒehir, baÒkent -6293.

baÒyazar -6367.baÒyazÈ -6392, -6366batırmak -7348.batÈrmak -1754.bayÈr, yamaç -5452.

baykuÒ -1934.bayrak -1090.bebek -5763.becerikli, elinden iÒ gelen -1745.becerikli, yetenekli,bilgili -6662.

beceriksizce konuÒan kimse -2639.beddua -5165.bedenefiitimi -1401.bekar, 2) parasÈz, 3) rahib -7680.bel -4865. -5072. -5080. -5084.

bel kemifii -6578.bel, belkürefii -4846.bela satan, nifak, kavga arayan -1075.bela, musibet -2871.belalÈ -6382.

belasÈ kendisine kalsÈn kimseyebulaÒmasÈn -1682.

belbafiı (gelin kardeÒinin gelinin belinekemeri bafiladÈfiÈnda aldÈfiÈ hediye) -5628.

belediye -1421.belediye baÒkanÈ -6639.belediye encümeni -2904.belediye meclisi -2037.

belgeç (öz sÈfat) -2783.belgisiz sÈfatlar -6049.belirleme, tayin -2786.belirlemek -2780.belirleyici -2785.

belirlilik durumu -6090.belirsizlik durumu -6091.belirteç, zarf -3789.bembeyaz -5818.bencil -7473.

bend -1435.benekli -6469.benimsemek, razÈ olmak -1703.berdel halinde gelinlerin götürülmeleri -

7179.besin, gÈda -1058.

besleyici -1695.beÒ fiÒek -2585.

beÒ kuruÒluk OsmanlÈ parasÈ -2227.beÒik -2553.beÒik -4576, -4816.beÒtaÒ oyunu -2500.beyan, beyanname, bildirge -2418.

beyaz -6556.beyaz biber -1726.beyaza çalan renkte olan -3166.beyazÈmsÈ -7630.beygir -1524.

beygir, yük atÈ -1358.beyhude emek -1206.beyin -4891.beyincik -4892.bez -1956.

bez parçasÈ -5282.bezelye -5685.biber -3849.biberiye -1870.biçer-döfier makinasÈ -4758.

biçim, biçme -2284.biçme orafiÈ -6617.bilanço -6942.bildifiini okumak, baÒkalarÈnÈ umursa-

mamak -1455.

bildiri -1419.bildirme kipi -6017.bile, dahi, rafimen -2658.bilefii taÒÈ -3509.bilek kemikleri -3542.

bileme demiri -3517.bileÒik -3565.bileÒik fil -4645.bileÒik hikâye -5956.bileÒik isim -5065.

bileÒik mastar -5969.bileÒik önek -5535.bileÒik sözcük -1647.bileÒik zamanlar -2513.bilge -3012.

bilim ve teknoloji bakanlıfiı -7282.bilinçli, haberdar -6409.bilmece -4776.bilya yuvasÈ -1770.bindifii dalÈ kesmek, çÈkarÈna aykÈrÈ

hareket etmek -1269.binek devesi -2736, -2737.binek hayvanlarÈndan birini veya bir-

kaçÈnÈ baÒÈboÒ çöle salmak, terketmek -3616.

binek hayvanlarÈnÈn kÈrda kendi baÒÈnabaÒÈboÒ kalanlar -6078.

bir -iki yaÒÈnda (erkek) -4559.bir atÈÒlÈ tüfek -6714.

bir aylÈk kuzu Òirdeminden yapÈlan pey-nir mayasÈ -3425.

bir büyüfie sunum -1559.bir cins asil at -6260.bir cins burçak -2060.

bir cins köfte -1151.bir cins tüfek -1577. -4993.bir cins zÈmpara taÒÈ -4429.bir çeÒit Arap hançeri -3183.bir çeÒit börek -7367.

bir çeÒit döfiüÒ horozu -3774.

bir çeÒit eski tüfek -2329.bir çeÒit kafkasya hançeri -2894.

bir çeÒit keçi kÈlÈ -4024.bir çeÒit tüfek -1579.bir çifinemelik -2091.bir defada yün tarafiÈ afizÈna gelebilecek

miktarda yün destesi -2647.

bir kaç desteden oluÒan demet -5769.bir kararÈn onayÈ, kararÈn onayÈ -5994.bir kez sürülmüÒ tarla -2923.bir kÈlÈç türü -4425.bir nevi çörek -3919.

bir nevi ipek kumaÒ -4064.bir nevi mÈzrak, Marozo mÈzrafiÈ -4812.bir oraklÈk alan -1491.bir parça ya da diÒ Òeker -2520.bir sürüm hattÈ -6249.

bir sürümlük hattÈn bitim ucu -6387.bir Òeyi ölçmeden, tartmadan satÈnalma

usülü -2928.bir tür at arabasÈ, -3036.bir tür iri elek -1898.

bir tür kireç -5180.bir tür yün -3638.bir yana bÈrakmak, terk etmek, vazgeç-

mek -6676.bir yaÒÈnda dana -3278.

bir yÈfiÈn, bir sürü, pekçok -4733.bir- iki yaÒ (diÒi) -1531.bir- iki yaÒ (erkek) -1530.bir- iki yaÒÈnda (diÒi) -7068.bir-üç haftalÈk kuzu -1631.

biraz (sonra) -4216.biraz su -2301.birbirine alÈÒmak -3786.birbirini rezil etmek -1373.birer birer, teker teker -7521.

birikmek, dolmak -5575.birim, birlik -7523.birinci ÒahÈs -4118.birinden veya bir Òeyden bahsetmek -

2242.birine isnat etmek -4632.birine ya da bir gruba uyan, tabi olan -

1443.birini karÒÈlamaya gitmek -2370.birini ziyarete gitmek -2371.birinin imdadÈna gelmek -3418.birinin mÈzrafiÈnÈn altÈndan geçmek,

üstünlüfiünü kabul etmek -1786.

biriyle alay etmek -4677.BirleÒmiÒ milletler -5125.birleÒmiÒ, birleÒik -7530.birlik -7531.birlikte -5513.

birlikte, hep birlikte -7214.biryan -1817.bisiklet -1824.bit yavrusu -5264.bıtım -1831.

bitirme, fit -3044.bitkin düÒmek -3887.bitmek bilmeyen 2) kalitesiz -1138.bÈçak -4223.bÈçkÈ, destere -1813.

bÈkkÈn 2) yorgun -4094.bÈkmak, usanmak; çok yorulmak -4095.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 365 •

Türkçe

Page 4: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

bÈldÈrcın -5878.bÈzÈr -3199.

bofia -1916. -1941. -4028.bofiayÈ tahrik ederek çiftleÒmeye teÒvik

etmek 2) tahrik etmek -3189.bofiaz -3161. -3164. -5868.bol, çok, gür -1913.

bolluk -4966.bombardÈman uçafiÈ -1312.bombardÈman uçafiÈ -1900.borç ödemek -2678.borç, 2) alacak -2677.

borçlu -2679.boÒ bafiÈrsak -6202.boÒ bÈrakÈlmÈÒ, ekilmemiÒ arazi -2920.boÒ konuÒtu, o da afizÈnÈ açtÈ -1162.boÒaltmak -7202.

boÒama, boÒanma -1490.boÒbofiaz, boÒ konuÒan kimse -2628.boÒbofiaz, geveze -2269.boy, il -2975.boylu yabani ardÈç -2949.

boynuz -6568.boynuzdan barutluk -6641.boynuzsuz koç -1475.boyun -6575.boyun çubufiu -4468.

boyun çubufiu bafiÈ -7344.boyun omurlarÈ -5010.boyunduruk -5221.boyunduruk beli -5077.boyunduruk delifii -4511.

boz -1917.böbrek piramitleri -4445.böbreküstü salgÈ bezi -7123.böfiürtlen -2522.böfiürtlen -2762.

böfiürtlen -2764.bölge -5059.bölmek, taksim etmek -4617.bölük -7101.bölünmek -4616.

börülce -4803.bronÒ -1920.bronÒçuk -1921.broÒür -5028.Brüksel lahanasÈ -4040.

bu hastalÈfia müptela olmak, 2) çok acÈve kahÈr çekmek -1948.

bu nedenle, -4624.budala -1897.budamak -4195. -4204. -5380.

buharlÈ gemi -4145.bufiday -3122.bufiday hunisi -5279.bufiday, arpa v.b saklamada kullanÈlan

ve özel bir biçimde yapÈlan kuyu,

çukur -2099.buhur -1928.bukafiÈlÈk -3401.bulamaç -3561.bulaÒÈk bezi -3002.

bulmak -4679.buluÒma -3910.bundan ötürü -4625.burçak -4334.burkulmak -3041.

burnu havada, kibirli -1693.burnu kesilmiÒ, kabahatlÈ -4054.

burnunu sürtmek, dersini vermek, had-dini bildirmek -1692.

burulmuÒ at -2955.burun -2712. -4067. -5704.burun boÒlufiu -7164.

burun delifii -3030.burun kemikleri -3545.buruna takÈlan yüzük biçimindeki

hÈzma -2984.but -3657. -5931. -5986.

buzafiÈ -3276. -3277.buzul -5831. -6519.buzul akıntısı, buzulderesi -1205.buzul deresi gözü -2157.buzul deresi, buzul vadisi -2817.

buzul masası -6894.buzul yatafiı -6019.büküm -6991.bükümlemek -6990.bülten -1925.

büst, gövde -1400.bütçe açÈfiÈ -3871.bütçe bakanlÈfiı -7263.bütçe fazlalÈfiÈ -3878.bütçe yÈlÈ -6216.

büyü -5157.büyük atardamar -6604.büyük baÒ hayvan gübresi -6121.büyük baÒ hayvanlar -2656.büyük bir musibetle karÒÈlaÒtÈk

-1073.büyük cilalÈ küp -2516.büyük çadÈr -7382.büyük elçi -1328.

büyük harf -3219.büyük iÒlere kalkmak, giriÒmek

-1492.büyük kaya -3281.

büyük kazan -5193.büyük sultan, dünya sÈfiÈnafiÈ -2010.büyük tarla -1584.büyük ve derin olmayan bakÈrdan pilav

kabÈ -4610.

büyük ve derin yemek kabÈ -3216.büyük, eÒraf -3132.büyüme -4885.büyüme hÈzÈ -4629.büyüme oranÈ -5196.

büzgü -4528.

C — ccadÈ -1959. -2888.

cadÈ iÒi -2003.cam -5667.can erifii, aluçe -1111.canÈ sigara içmek istiyor -4533.cankurtaran gemisi -4147.

cankurtaran kayÈfiÈ -5844.canlÈ -1939. -6687.canlÈ, hareketli -2307.canrüba, gönül kapan (dilber) -1946.cecim, cicim -1950.

cehennem -2815.celp -3094.celp etmek -3095.

celpname -3097.centilmen, yifiit -2039.

cep -1534.cep bÈçafiÈ, çakÈ -4233.cephane -1467.cepken -2092, -4329.ceset yÈfiÈnÈ, mezbaha -4114.

ceviz -3399.ceviz, badem gibi yemiÒlerin içi -3927.ceylan sürüsü -3107.ceylan yavrusu -7388.ceza -6430.

ceza mahkemesi -2394.cilasÈz büyük peynir küpü -5148.cimri -2265.cimri, hasud -2174.cins -7550.

cins isim -3566.(cinsel) ateÒli -1074.civciv -2245.cofirafya -2925.Cowper bezi -7122.

cömertlik -2089.cumhurbaÒkanÈ -6311.cumhuriyet -4390.cumhuriyet savunucusu -4392.cumhuriyet taraftarÈ -4394.

cumhuriyetçi -4391.cumhuriyetçi sistem -6528.cümle -3580.

Ç — ççabuk sulama -2590.çadir direfii -4402.çadÈr -4399.çadÈr alanÈ -3661.

çadÈr direfii -6579.çadÈr kurma -4405.(çadÈr) açmak, kurmak -7174.çadÈrda yaÒayan, göçebe -7420.çadÈrÈ bafilama ipi -6922.

çadÈrÈn bafilandÈfiÈ kenar kazÈfiÈ -6338.çadÈrÈn üstünden geçip uçmasÈnÈ engel -

leyen kazÈklara bafilanmÈÒ urgan -6386.çakal -7228.çakÈl -7397.

çakÈldak -2219.çakmak -3518.çakmak taÒÈ -1133.çakmak taÒÈ -1527.çakmaklÈ tüfeklerde ateÒleme fitili -7036.

çalı, funda -7145.çalıÒma -7327.çalÈ -3439.çalÈ çÈrpÈ döÒeme -5876.çalÈ süpürgesi -3181.

çalÈ, çalÈlÈk, fundalÈk -2638.çalÈ-çÈrpÈ -5873.çalÈlÈk -1888.çalÈm, fiyaka -4238.çalÈÒan -3959.

çalÈÒma bakanlÈfiÈ -7260.çalÈÒtÈrma, iÒletme -7332.çalÈÒtÈrmak, iÒletmek -7333.çam -2106.çamaÒÈrcÈ -4044, -4281.

çamaÒÈrhane -2024.

• 366 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 5: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

çamur -3502.çan -7568.

çanak çömlek -5937.çanak yalayÈcÈ -3979.çapa -1784. -6981.çapalamak -1783.çaplÈ -2116.

çardak -3804.çare, çözüm, çÈkar yol -3426.çaresiz, endiÒeli -6925.çaresizlerin rehberi -2495.çarÈk -2136.

çark kanatÈ -3284.çarpÈk bacaklÈ -2323.çarÒaf -2134.çarÒaf 2) patÈska -3782.çarÒÈ, bazar -6593.

çatal -2209. -6682.çatallastik, sapan -5840.çatÈrdatmak -6137.çavdar -6749.çay bardafiÈ -5643.

çay kaÒÈfiÈ -4169.çaydanlÈk -2178.çekemeyen, kÈskanç -2671.çeki çengeli ve halkasÈ -2210.çeki zinciri ve kancasÈ -2351.

çekiç -2097.çekim -4974.çekim öneki -1544.çekip koparmak, 2) örmek onarmak -3699.çekirdek -6527.

çekirge -4479.çekme delifii -4510.çekme kollarÈ -1366.çekme zinciri -6145.çekmek, yukarÈya çekmek -3706.

çekül -6637.çelik -5683.çelikhane -5684.çeltik -2193.çeltik evlefii -4112.

çemremek -3711.çene -2202, -2211.çene çukurcufiu -2204.çentikleme -5192.çeper kemifii -6852.

çer çöp -5874.çerçi -5658.çete -5176.çeÒit -6999.çevgen -2343.

çevik -4631.çevik, cesur, hareketli; yakÈÒÈklÈ, güzel -

2188.çeviri, çevrili -7237.

çevirmek, sÈkÈÒtÈrmak -3857.çevirmenlik, mütercimlik -7239.çevre -3433.çevre bakanlÈfiÈ -7271.çevremek -7189.

çeyiz -2012.çeyiz hazÈrlamak -2013.çeyizi görmeye gitmek -2373.çift -2068.çift bafilÈ yumak -3343.

çift çizgi -2846.

çift dudaksÈl -4665.çift hayvanlarÈnÈ yönlendirici -5222.

çift öküzü -3086.çift sürmek -2070.çiftçi -2077.çiftçilik -2078.çifte bafilaç -2074.

çifi süt kaymafiÈ -6402.çile -5406.çilek -7153.çimlenmek -7658.çingene -3154.

çiseleme -5648.çit -2336.

çiÒeleme, 2) çiy, Òebnem -7433.çizgi -7385.çizgi çizmek -7384.çizgi roman -7288.çizmek -7199.

çÈfi -1512. -1513.çÈkarcÈ -2995.çÈkrÈk -2292.çÈnar -2281.çÈplak kÈlÈç, yalÈn kÈlÈç -6774.

çÈrpma ayran -2220.çÈrpmak, çalmak -2278.çoban çanafiÈ -4369.çoban keçesi -4470.çoban tasÈ -6874.

çoban yamafiÈ -2869.çocuk -3118.çocuk dilinde diÒleme -3255.çocuk dilinde göz -2180.çocuk dilinde oturmak -2366.

(çocuk dilinde) pis kötü Òey, kaka -4328.çocuk yapamayan, kÈsÈrlaÒmÈÒ kadÈn, 2)

baÒÈ olmayan ev, aile -1101.çofialtıcı -1685.çofiul -5579.

çofiunlukla Hindistan’da dokulandefierli bir yün kumaÒ, kaÒmir -6612.

çok çalÈÒkan, çok becerikli, ateÒ gibi, 2)azgÈn, inatçÈ -1081.

çok yaÒlı, ihtiyar -3704.

çokheceli -5592.çokkarılÈlık, çokeÒlilik -5590.çorap -3288.çorba kaÒÈfiÈ -4171.çökelekten yapÈlan ayran çorbasÈ -2357.

çömelme -7121.çömelmek -7152.çömlek -2810.çörek -4482.çörek otu -6075.

çörekotlu peynir -5401.çözmek, açmak, sökmek -1833.çözülmesi kolay düfiüm -3788.çubuk -6181.çuha -2362.

çukur -4419. -2093. -4417.çuval -2233.çuval v.b. nin afizÈnÈ bafilama kulpu ya

da ipi -2542.çuvaldÈz ipi -1157.

çürük, kalitesiz, 2) nemli -3644.

D — ddadÈ, mürebiyye -2397.daha fazla -1644.dafi -2313. -4373.dafi alÈçÈ -3390.dafi etefii -5950.

dafi geçidi -2543.dafi geçidi -3173.dafi geçiti, bofiaz -3157.dafi keçisi -2948.dafi sÈrtÈ -5624.

dafi tepesi -6317.dafi tÈrmanÈcÈsÈ -4181.dafi yamacÈ -1557.dafi, yapaç pÈnar -3950.dafialÈcÈ -3478.

dafiarcÈk -3436.dafidafian -7040.dafiÈlmak -3005. -5460.dafiÈlmak, çözülmek, yÈkÈlmak -3648.dafiÈnÈk, birbirine karÈÒmÈÒ tüy veya ip

gibi Òeyler -3747.dafiÈnÈk, taranmamamÈÒ, karmaÒÈk saç -

3190.dafiÈtÈm -1418.dafiÈtÈmcÈ -1417.dafilama -2474.dafilık yöre -2635.dal -6824.

dalak -2994.dalanmak, sarmaÒdolaÒ olmak -7013.dalavere -5914.dalgÈç -5244.dalgÈn, düÒünceli -2414.

dallÈ çikekli bir çeÒit ipekli kumaÒ -2790.dalma -5242.dalmak -5243.dalmak, düÒünmek -2411.dalmak, düÒünmek -5686.

dam -1331.dam, çatÈ -1333.dama -2475.damak -2940.damaksÈlar ve gÈrtlaksÈlar -2939.

damat -7547.damat traÒÈ -6189.damga -2861.damlacÈk -2272.damlarda kurulan dalda -6514.

dana -5013.danıÒman, uzman -4996.danÈÒmak -6737.dar gelir -3421.darbe, vuruÒ -6672.

darÈ -3079.darÈ ekmefii -4535.darmadafiÈn -1420.dava -2843.davacı -2844. -3205.

davalÈ -2845. -3204.davet -7210.davet etmek -7209.davetname, davetiye -5027.dayanak, payanda -6553.

dayanmak, kaldÈrabilmek -5973.dayÈ -7298.dayÈ karÈsÈ -7304.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 367 •

Türkçe

Page 6: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

dayÈ kÈzÈ -4008.dayÈ ofilu -4540.

debelenme yeri -3152.dede -3932.dedikoducu -7330.defne -2489.defier -6190.

defiirmen -1172.defiirmen çarkÈ yatafiÈnÈn bulundufiu

yer -1967.defiirmen freni -2305.defiirmen kuyusu -1883.

defiirmen taÒÈ -1478.defiirmen ücreti, ücret -4975.defiirmenci -1189.defiirmenci -5803.defiirmene bufiday öfiütmeye giden -

1190.defiiÒken -3318.defiiÒken sözcük -1646.defiiÒkenlik -3319.

defiiÒmez, defiiÒken olmayan sözcük -1648.

definek, hokey definefii -6651.dehliz, oyuk -7543.

dehre -2454.dehÒet -6244.deli, çÈlgÈn -1434.demet -1349.demet toplayÈcÈ -5770.

demir -1167.demir almak -4608.demir yaba -2761.demir yolu -6109.demir, afiaç, plastik v.b. sert Òeyleri

bükerek kırmak, devÒirmek -5925.demirci -3510.demirci ocafiÈ -3665.demirlemek -4607.demlik -2514.

denetleme, dofirulama -7195.denetlemek,dofirulamak, tahkik etmek -

7196.denge -6941.dengeli -1723.dengesiz -1623.deniz -2572.deniz feneri -2992.

deniz kuvvetleri -3686.deniz piyadesi -5635.deniz üsleri -1780.denizaltÈ -5245.denizci -2573.

denizcilik -2574.denizsel -2575.denk bütçe -1923.depreÒmek -1265.dere -2056.

dere otu -5652.dere, derecik -7096.dere, Èrmak, nehir -2195.dereotu -6764.dergah, saray -1357.

dergi -4439.deri, post -3988.deriden yapÈlan ip -2852.derin su geçidi -1735.derisini soymak -5694.

derisini yararak yüzmek -3989.derviÒlik hÈrkasÈ -1425.

desinatör -5115.destan -2457.destek, istinatiregi -1533.dev, dev boylu -2703.devasa -2704.

deve çobanÈ -6100.deve semerî -3429.deve sürüsü -1915.devir, çafi, dönem -3618.devlet -2665.

devlet baÒkanÈ -6309.devlet büyüfiü, önder -6328.devlet planlama teÒkilatÈ -6123.devletçi -2666.devletçilik -2667.

devriye -5177.devriye -5288.deyim bafilaçlar -1847.deyim belirteçler -1848.deyim edatlar -1846.

deyim fiiller -1849.dÈÒ budak -1432.dÈÒ kulak -3315.dÈÒ kulak kepçesi -4175.dÈÒ ticaret -1395.

dÈÒ ticaret bakanlÈfiÈ -7261.dÈÒ topuk kemifii -3402.dÈÒarÈda özel bir biçimde saklanmak

üzere istif edilmiÒ ve üstü, çevresirüzgar ve yafimura karÒÈ korunmuÒ

saman ve ot yÈfiÈnÈ -4728.dÈÒiÒleri bakanı -7284.dÈÒiÒleri bakanlıfiı -7275.di’li geçmiÒ -5963.dibek -2064. -2067.

dibek kolu -2777.dibek taÒÈ -2086.diken -2765. -3758. -6572. -7316.diken üzümü -7642.dikenli bitkileri biçmekte kullanÈlan alet

-3759.dikey gövde -3658.dikili taÒ, mezar taÒÈ -4209.dikilip durmak -2827.

dikiÒ iplifii -2683.dikleÒme dokusu -4799.dikme (afiaç ve benzeri) efimek, bükmek

-2389.dikmek -2262.dikte -7184.dikte etmek -7185.dil -7623.dile düÒmek -1935.

dilek kipi -6014.dilekçe -2480.dilenci çanafiÈ -4367.dilenci, 2) yoksul -3098.dingil -6491.

dingil -7087.dingil tespit çubuklarÈ -1088.dingil yastÈfiÈ -1317.dini ayin, merasim -2691.dinlendirici sulama, gece sulamasÈ -7366.

dinlenmeden sonra hareket ettirmek,sidik ve dÈÒkÈsÈnÈ ettirmek maksadÈylave tekrar yatÈrÈlmak üzere sürünün

gezdirilmesi. -7226.dipçik -5903.

direk etrafÈnda toplanan bufiday yÈfiÈnÈ -7368.

direk, dam kiriÒi -4230.direk, kazÈk -4247.

direk, sütun -3760.direnmek -5496.dirsek -2912.dirsek kemifii -4742.discora altÈna yatay serilen demet yÈfiÈnÈ

-2838.diÒ -2708. -2747.diÒ çimentosu -3519.diÒ eti -5568.

diÒ kökü -4377.diÒ sinir ve damarlarÈ -6027.diÒ tacÈ -6830.diÒçi -2755.diÒi eÒek -4757.

diÒi keklik -4789.diÒi keklikten ayÈrtÈlmÈÒ keklik -4788.diÒil -4888.diÒil cinsel organlar -5274.diÒilik, kadÈnlÈk -3904.

diÒkökü zarÈ -4347.diÒli kollar -7091.diÒseller -2754.divit -2659.diyafram -5428.

diyafram -5429.diz -2345. -2349. -2893. -3907. -3917.diz çökmek, güçsüzlükten yÈkÈlmak -

2344.diz kapafiÈ -6301.dizanteri -7629.dizgi -7084.dizgici, tipograf -7083.

dizgin -1972.dizginini tutmak, kontrolü elden bÈrak -

mamak -1445.dizi -6125.dizi film -6126.

dizi, sÈra -6124.dofia -7497.dofial -7498.dofial gübre -7608.dofial hukuk -3746.

dofial sÈfiÈnak -5766.dofian kuÒu -1386.dofiu, Òark -7326.dofiumdan sonra oluÒan ilk sarÈmsÈ süt,

afiÈz sütü -6788.

dofiuÒtan -7612.doktor muayenesi -6954.dokuma tezgahÈ -6979.dokumak -5967.dolanmak -3145.

dolaÒÈm -3144.dolaylÈ -5140.dolaylÈ fiil tümleci -7028.dolaylÈ tümleç -7027.dolaylÈ vergiler -1295.

dolaysÈz fiil tümleci -7031.dolaysÈz vergiler -1296.doldurmada kullanÈlan küçük taÒ ve

çamur ya da çimento karÈÒÈmÈ, aradolgu -6033.

• 368 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 7: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

doldurmak, dolgu yapmak -3553.dolu -6949.

domates -3026.domuz ayrıfiı, ayrık otu -3941.don -2567.don -2568.donanÈm -6098.

donanma, filo -6570.dondurma -6785.dopdolu -4660.doruk -6393.dost -7514.

doymak bilmeyen, sürekli yiyen -1178.döfien/döven -5005.döfime makinasÈ -5344.dökülmek (saç, yaprak vb) -7247.dökülmek, düÒmek -7240.

dökülmek, sarkmak -2403.döküm levhasÈ -7002.dölyatafiÈ -4774.dölyolu, am -5943.döner kemik -4743.

dönüÒlü filler -4655.dönüÒlü ÒahÈs zamiri -5712.dört bafilÈ yumak -3342.dört kez dofiurmuÒ inek -2128.dört kez dofiurmuÒ koyun ya da keçi -

2122.dört taraftan -2133.dört yaÒÈnda ve eyerlemeye eriÒkin at -

5267.dört yol -2139.döÒek -1785.döÒeme taÒÈ -5170.döven -3944.

döven bÈçafiÈ -6988.döven diÒi -2745.dudak -4659.dudakların birleÒme yeri -4467.dudaksÈ -4667.

dul erkek -4902.dul kadÈn -3903.dul kadÈnla evlenen erkefiin kadÈnÈn

evine taÒÈnmasÈ -2378.durak -6008.

durgun kirli su -1204.durgunluk -6010.durmak -7206.durmak, kalmak -7249.durum belirteci -3790.

durum bükümleri -6992.durum ortacÈ -5322.durum, hal -6088.durumlarÈn kullanÈmÈ -1744.durumsal -6092.

durumsal tümleç -7029.durumsal yan cümleler -3589.dut -7143.duvak -7378.duvar -2809.

duvar tarzÈnda üstüste harçsÈz ve ifiretiistif edilmiÒ taÒ dizisi -6745.

duvarÈ takviye için içli ve dÈÒlÈ çepe-çevre konan kiriÒ -1958.

duvarÈn kiriÒleri kapatan son iki dizisi -5898.

duvarlarÈ çitlerden örülü içi dÈÒÈ sÈvalÈyapÈ -1653.

düfime -1836, -4987.düfiun esnasÈnda geline refakat eden ve

aynÈ zamanda ona danÈÒmanlÈk yapanyaÒlÈ kadÈn, 2) damadÈn evinde geli-nin ilk duvafiÈ açÈldÈfiÈnda erkekçocufiu olmasÈ dilefiiyle gelininkucafiÈna oturulan erkek çocuk -1488.

düfiün -2469.düfiün alayÈ -7376.düfiün alayÈ öncesi gelin evine gönderi-

len haberci erkek -6182.düfiün alayÈ öncesi gelin evine gönderi-

len haberci kadÈn -6391.düfiün davetlilerini çafiÈran -7454.düfiün davetlisi -7207.düfiün ve sünetlerde gönderilen hediye -

7424.düfiünde bekarlarÈn damat ailesinden

aldÈklarÈ hediye ya da kefaret -3266.düfiüne davet için gönderilen hediye -

7487.düfiünlerde damat için toplanan para

v.s. bafiÈÒta bulunanlarÈn isimleritoplulukta söylenerek yapÈlan mera-sim. 2) düfiünde çalfiÈcÈlarÈn düfiüne

katÈlanlardan topladÈklarÈ bahÒis -6599.dürüst -2731.dürüst olmayan, münasebetsiz -5048.düÒük ayarlÈ,saf olmayan -6557.düÒünmek, tahmin etmek, defierlendir-

mek -1881.düz tümleç -7030.düz ve muntazam kaya -4584.düzeltici, tashihci -5998.düzeltme, tashih -5999.

düzeltmek, tashih etmek -5991.düzen, nizam -5435.düzlük, meydan -5368.

E — eebe -2423.ebedi -6354.ebediyet -1957, -6355.ebegümeci -7107.

ebeveyn -2702.Ebu Cehil karpuzu, acÈ -3487.ecnebi, yabancÈ -1229.edat -2387.edat takÈmlarÈ -4395.

edat tümleci -7025.efiik durum -1251.efiimli defiirmen savafiÈ -6782.efiirme, ifime (ifi ile) -6967.efiirmede kullanÈlan deri veya

muÒambadan yapÈlan diz önlüfiü -1535.

efiirmek -6147.

efiirmek -7666.efiirmek, ifimek -6148.efiirmeye hazÈr uzunlamasÈna dolanmÈÒ

yün yumafiÈ -4735.efiitilmiÒ -5450.

efiitim -3592.efiitmek, terbiye etmek -3593.efilence gemisi -4146.efilendirici -6602.efireti iskele platformu -2951.

efiri, efiik -7503.ekilebilen -2107.

ekilmemiÒ olup otlamaya bÈrakÈlmÈÒtarla -5895.

ekilmiÒ fakat herhangi bir nedenle biçil-memiÒ tarlanÈn ertesi yÈl sürülmedenkendilifiinden ürün vermesi -3982.

ekime hazÈr tarla, nadas -6823.eklem -3103.ekleme -5556.eklenme bafilantÈsÈ -5480.ekmek -1860.

ekmek bÈçafiÈ -4228.ekmek piÒirme ustalÈfiÈ, fırÈncÈlÈk -5040.ekmek piÒirme ustasÈ, fÈrÈncÈ -5039.ekmek, dikmek -2109.ekmekçi -5036.

ekmekçilik -5037.ekonomi bakanlÈfiÈ -7259.ekonomi politikasÈ -6499.ekonomi, iktisat -1053.ekonomik durgunluk -6012.

eksik, tamam olmayan -5049.el -2576.el arabasÈ -3232.el ayasÈ -3567.el ayasÈ çizgisi -7386.

el bilefii -5835.el bombasÈ -5046.el defiirmencisi -2776.el iÒi -2623.el parmafiÈ eklemi -3168.

el sÈrtÈ -5627.el tarafiÈ -6727.el tezgahÈnda dokunmuÒ kilim -5385.el yÈkamak, umudunu kesmek, vaz geç-

mek -2580.

elbise -2182.elbise, giysi -4275.elçi -3726, -5754.elçilik -1329.eldiven -4613.

eleÒtiri, tenkit -6097.eli ayafiÈ tutulmak -1383.eli boÒ -2621.eli boÒ çevirmek 2) baÒarÈsÈna engel

olmak -1197.

eline fÈrsat geçti: ÒansÈ yaver etti -1050.elle tutulabilen taÒ -4459.elle yoklamak -5296.elma -6451.elmacık -3723.

elmacÈk kemifii -3528.elpençe -2583.elyazÈsÈ -2624.elyazmasÈ -2619.emaye -6250.

emir kipi -6015.emir, sultan -4980.

emniyet, güvenlik -2954.emsal -3482.emsalsiz -1612.encümen -2903.endiÒe -6926.

endüstri -2909.endüstri bakanlÈfiÈ -7268.enerji bakanlıfiı -7269.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 369 •

Türkçe

Page 8: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

enginar -2910.enik -4549.

enine kalÈnbarsak -7552.enli yassÈ urgan -6923.ense -5343.ense kökü -2196.entari, gömlek -4280.

er, nefer -6295.erbezi üstü -6337.ergenleÒmiÒ, ergenlifie ulaÒmÈÒ -1192.erik -3714.eril -5151.

eril cinsel organlar -5275.eritilen yafiÈn üstte çÈkan tortusu -2661.eritilmiÒ peynir -5398.erkek eÒek -4079.erkek giysileri -2018.

erkek kardeÒ -1795.erkek organÈ, kamÈÒ -4344.erkek tay -1944.erkek temanul uzvu baÒÈ -6372.erkek, koca -4896. -4899.

erkeklik -4900. -4904.ertesi gün -1060.Erzincan -7536.esas, ilke -1775.esirgemeden -1615.

esirgemek -3676.esirgemek, tasaruf etmek -3667. -3677.eski belge, -6955.eski bÈçak veya kÈlÈç -3938.eski kÈl çadÈr parçasÈ -4100.

eski tüfeklerde fitil -7075.esmer -5796.et bÈçafiÈ -4226.etefiin ucu -2547.etek -2462.

etkinlifii yok, etkisiz, verimsiz -1076.etli butlu -2875.etli pirinç pilavÈ -3297.etraflÈ çeyrek altÈn liralarla bezenmiÒ

kadÈn baÒlÈfiÈ -4498.

ettirgen -6253.ettirgen filler -4654.eÒanlamlÈ -3578.eÒek -4078.eÒeleme -5655.

eÒelemek -5511.eÒik -6783.eÒik taÒÈ -6780.eÒik, kapÈ eÒifii -6443.eÒsesli -3562.

eÒsiz -1641.eÒya -7014.ev eÒyası -7015.ev içinde, dizboyu bir duvarla çevrili

olup hububata ayrÈlmÈÒ yer -6143.

ev, mesken -4760.evcil -4011.evini kendi eliyle yaktÈ -1072.evlendirmek -7584.evlendirmek / evlenmek -1721.

evlenmek (erkek için) -3899.evlenmek (kadÈn için) -6809.evlenmek (kÈz için) -6808.evlenmek -7585.evlilik -7583.

evlilik bafiÈyla akraba -7392.evlilik bafiÈyla kurulan akrabalÈk -7393.

evlilik çafiÈna gelmiÒ kÈz veya erkek,ergen -1588.

evlilik çafiÈnÈ aÒmÈÒ genç kÈz -4312.evren, kainat -3137.eyer, semer -7659.

eylem -4278.eyvan -2960.ezilen, tebaa -5981.

F — ffaal, çevik -2104.faaliyete son vermek -1597.fal -6036.falcÈ -5657. -6037.

fanila -2991.farkÈna varmak, fark etmek -4636.farklÈ, çeÒitli, muhtelif -7034.fasık -2171.fasulye -2993.

fatih -2008.fatih, cihan fatihi -2009.fazla, artÈk -3877.fazla, haddinden fazla -1681.fazlalÈk -3879.

fecir, gün açÈmÈ -6233.felaket, facia, musibet -1893.felek çarkÈ -4623.fenalÈk gelmek, geçirmek -2722.ferç, etek -1589.

feribot -3006.fesatçÈ -2883.festival -4919.fÈkra -7299.

fÈrÈncÈ spatülü -3551.fÈrlak diÒli, diÒlek -2756.fÈrlamak -2205.

fÈrtÈna -1303.fındık -3019.fırsat -3033.fıstık -3040.fidan -4969.

fide -6757.fide tarhÈ, fidelik -3610.fil -4643.fil çekimi -4320.fildiÒi kÈsmÈ, dentin -1056.

filinta -3017.filiz -1086.fimbria -3018.fincan -3048.fiÒ, makbuz -7222.

firik, henüz sararmamÈÒ fakat dolguntanelilik hali -3028.

fiske -2285.fitil -5572.fitne fesat yaratmak; birbirine

düÒürmek -1064.fitrî, dofiuÒtan olan -7613.fol -5001.folluk -5722.fonetik -3061.

fotograf -3064.fotofirafçÈ -3065.fotoroman -3066.FransÈzca -3067.

frenlemek -2306.fundalÈk -6722.

fütursuz yalan söylemek, desteksizatmak -1368.

G — ggaga -5181. -5185.gaga ucu -2738.garantilemek, garanti etmek -6419.gardiyan -5358.garnizon -3081.

gayri ihtiyari -1640.gayri safî, brüt -5122.gayrimeÒru -5043.gayrÈ ihtiyari kaymak -6891.gazete -6177.

gazeteci -6178.gazetecilik -6179.gece kahramanÈ -6716.gece otlatmasÈ -6717.geçici konaklama, sÈfiÈnma, bir yerde

kalma, barÈnma -3674.geçirmek -5955.geçit -6104.geçit, gedik, ara -5114.geçiÒli -7022.

geçiÒli fil -4650.geçiÒsiz -7021.geçiÒsiz fil -4649.geçmiÒ zaman -2507.geçmiÒ zaman ortacÈ -5324.

geçmiÒ, mazÈ -5964.gelecek -1270. -2402.gelecek zaman -2504.gelenek -6129.geleneksel düfimesiz yün ya da keçe

yelek -4092.geleneksel Kürt giysilerinde ceket -6635.gelin -1929.gelin ailesini ziyarete gitti -1930.gelin alayÈnÈ damda bekleyen damadÈn

yanÈnda süslenen özel hazÈrlanmÈÒardÈç afiacÈ -2441.

gelin atÈnÈn baÒÈnÈ çeken -3516.gelin sandÈfiÈnÈn üzerine oturana veri -

len hediye -6389.

gelincik -1933.gelini ata bindirmek -1931.gelinin damat evine gelmesi ile

baÒlayan ve damadÈn gerdefie girmesi-ne kadar süren ve çevredeki bekarlar-

dan oluÒturdufiu adamlarıylasürdürdüfiü beylik -5347.

gelinin damat evine getirilmesi -3310.gelinin düfiün için hamama götürülüp

yÈkanmasÈ -6403.

gelinin kolunu tutarak onu bindirmeyegötüren veya damadÈn evi yakÈnoldufiunda, onu eve kadar götüren ikiyakÈnÈ -2599.

gelir -3422.

gem -4707.gemi -4154.gemici -4155.gemicilik -4156.genç güvercin -3011.

genç horoz -2255.

• 370 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 9: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

genç inek -5100.genç kadınların baÒ örtü çeÒitleri -2337.

gençlik -4589.gençlik -7426.genel hukuk -3741.genel kurmay -6348.genel kurmay baÒkanÈ -6310.

geniÒ ÒiÒ -1828.geniÒ ve kÈsa kollu kÈsa kürk -3507.geniÒ yayvan büyük taÒ -6263.genizsel kapantÈlÈ -3243.gerdan -3111.

gerdek için damat adayÈnÈn yÈkanmamerasimi -6405.

gerden gamzesi -2103.gergedan -4098.geri geri gitmek -5517.

geri getirmek -1122.gerikalma -1841.geven -3396. -3405.geveze, konuÒkan -5581.geveze, ukala -4620.

gevezelik, konuÒkanlÈk -5582.geviÒ -3995.gevrek -3259.geyik -1169.geyik sürüsünün baÒÈnÈ çeken geyik -

6321.gÈrtlak kapafiÈ -7625.giyabi tutuklama kararı -1820.giyinmek -2015.

gizli -5111.gizli, görünmeyen, saklÈ -5112.gizli, perde arkasÈnda -5424.gonca, 2) çiçek tarlasÈ, 3) taÒlarla

yapÈlmÈÒ kuÒ yuvasÈ, 4) künk -6541.

göbek -5069.göbek altÈ -1792.göçebe -6084.göçüÒme -2049.göfiüs -5061.

göfiüs -6281.göfiüs -6513.göfiüs kemifii -2531.göfiüs, sine -6512.gök -1168.

gök kuÒafiÈ -4122.gök kuÒafiÈ -4124.gölet -4207.gölge -6246.gölgesi olan, gölgeli -6247.

gömlek -5939.gönderilen, elçi -3724.göndermek, yollamak -3725.gönlünce, gönlünün istedifii gibi -1716.gönülsüz -1610.

gören -1879.görgü tanÈfiÈ -3393.görgüsüz, cahil, düÒüncesiz -4194.görme siniri -6029.görmemek -1207.

görmeyen, kör -5093.görücüye gitme -4003.görümce -3289.görünmeyen kiÒi ya da Òeyin sesi, 2) his

-5379.görünüm, görme, huzur -7295.

görüÒme, görme, ziyaret -2792.görüÒmek -1700.

göstermek -5249. -5051.göstermek -5186.göz -2146.göz akÈ -6558.göz altı -1763.

göz bebefii -1871.göz çukuru kemifii -3532.göz göz delikli -5915.göz kaslarÈ -4801.göz kÈrpma -2170.

göz kÈrpmak -2149.göz mercefii -5224.göz pÈnarÈ kemifii -3530.göz önüne getirmek, ileri sürmek -2569.göz yuvarlafiÈ, göz küresi -3400.

gözcü -2793.gözcü, gözetleyici -2794.gözcü, nöbetçi, karavil -5811.gözcülük -2795.gözcülük, gözetleyici -2796.

gözde süvari -6689.gözetleme yeri -5154.gözleme -6748.gözleri kararma, sanrÈ -6086.gözü kan bürümüÒ -1066.

gözücüye çÈkmak -3150.gözüne kestirmek -2705.gramer -6130.gramer terimleri -6953.gri toprak -1263.

grup, küme -7100.guguk kuÒu -1309. -5411.gurup -6077.guvercin -4189.gübre -7600.

gübre Òerbeti -1221.güç -3630.güç, takat -3001.güçlendirmek, safilamlaÒtÈrmak -6900.güçlü -1708.

güçlü -7586.güçsüz, zayıf -5789.gül -3327.gül demeti -1350.gül renginde -3336.

güleç -7343.güller arasÈnda gezinme -3334.güllü -3333.güllük, gülbahçesi -3346.gümbürtü -3364.

gümüÒ -6507. -7667.gümüÒten yapÈlan, gümüÒ -7671.günahsÈz, masum -1669.güneÒ görmeyen yamaç -7622.güneÒ ÈÒÈnÈ -6724.

güney -5236.güneydofiu -5237.günlük -3506.günün üçte biri, öfiün -2416.gürz -3383.

güve -1865. -3260.güvercinlik -1908.güya -3300.güzel yazÈ yazma sanatÈ -6554.

H — hhaber -5257.haber, malumat -6222.haberdar -3408.hacÈz -2594.hacz etmek -2593.

haczetme -2595.hafif aksamak -3690.hafif ceza -1999.haftalÈk dergi -4440.haki -7297.

hakim, efiemen -5982.hal, durum -1241.hala -4861.hala kÈzÈ -4007.hala ofilu -4532.

halaç tezgahı -3865.halÈ -4754. -4818.hallaç -4524.hallaç tokacı -2608.hallaç yayı -4326.

hallaçlık -4525.hamile, gebe -1223.hamur -3572.hamur örtüsü -4972.hamur topafiÈ -3234.

hançerin kesici afizÈ -4110.hanım, bayan -6493.hanÈm -3503.hapis cezasÈ -2000.harabe, virane -7345.

haraç -7449.harami -6715.hardal -7131.hardal -7346.hareket mili -1827.

hareket -1854. -6973.harf -7080.harfi harfine yazdÈrmak -7082.harman artÈfiÈ -3828.harman artÈfiÈ iri çer çöp -4566.

harman döfime makinesi -1977.harman döfimek -1658.harman dövme -3178.harman dövme, harman sürme iÒi, 2)

harman sürme sÈrasÈnda harmanÈ

daha çabuk sürmesi için hayvana söy-lenen söz -3799.

harman dövmek, harman sürmek -3800.harman ortasÈna dikilen direk -2436.harman savurmak -1657.

harman yeri -1635.harmana sap taÒÈyan -6767.harmanî, bir cins aba -3614.harmanlamak -1633.hasar -7655.

hasÈmÈnÈ mÈzrak dibiyle yere atmak - 4512.

hasÈmlÈk, düÒmanlÈk -1485.

hasta bakÈcÈ -5139.hastahane gemisi -4149.hastalÈk nedeniyle yemek yemeyen

çocuk ya da hayvan için söylenir -1230.hatÈr akçesi olarak baÒlÈktan kÈz babasÈ

tarafÈndan bafiÈÒlanan meblafi -1782.Hatmi çiçefii -3650.hatmi çiçefii -3778.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 371 •

Türkçe

Page 10: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

haÒhaÒ -7324.haÒin, kaba, sert -2355.

hava bahriyesi -3688.hava kaçÈrmak, yellenmek -1277.hava kuvvetleri -3687.hava piyadesi -5636.havalandÈrÈcÈ -1307.

havalandÈrma -1308.havalanmak -1707.havalÈdÈr, fiyakalÈdÈr -1384.havaya göre yer defiiÒtiren, fÈrsatçÈ -6634.havlama -3827.

havlu -5541.havuç -3256.haya -1209.haya, ar, haysiyet, onur, itibar -1239.hayal -6245.

hayasÈz -1642.hayasÈzlaÒmak -1208.hayat hikayesi, biyografya -3836.hayÈflanmak, kaçÈrÈlmamasÈ gereken

fÈrsatÈ kaçÈrmak -1256.

hayran -3767.hayran kalmak -3766.hayret ifade eden bir ünlem, vay be, abo

-3840.hayvan izi sürmek -6003.hayvan memesi -3308.hayvan postu -4327.hayvan sulama yalafiÈ -2493.hayvan vergisi -5738.

hayvanlarda görülen bir cins sarılıkhastalÈfiı -1947.

hayvanlarda meme delifii -2295.(hayvanlarda) iç yafiÈ -2828.hayvanlarÈ içeri almak, barÈndÈrmak -

2406.hayvanlarÈn gündüz dinlenmesi üstü

açÈk dinlenme yeri -4871.hazine -3115. -7371.

hece -4352.hecelemek -4351.hedef -1114.hedik -2421. -4709.hediye -7337.

hekimlikte kullanÈlan otlar -3251.hela, tuvalet -2461.helikopter -3472.

helixin arka bölününün önünde yeralan efimeç kabartÈsÈ -4185.

hemen, derhal -6857.

hepatik kanal -2082.hepsi, tümü -3261.(her türlü) resim -7286.herhangi bir kuzunun sütünü emdifii

halde sesini çÈkarmayan koyun -3052.

heves, ilham -1592.heybe -7436.heybe biçimimde çok uzun ve büyük

taÒÈma aracÈ. -7023.heyet, delegasyon -7229.

hezeyan getirmek, sayÈklamak -3891.hiç -2363.hiç bir iÒe yaramayan, defiersiz -1260.hiç olmazsa -2379.hikaye, masal -2335.

hile -4831, -6164.hile, oyun -4734.

hindi -2898.hint safranÈ -6132.

hipofiz -3777.hissedar -5317.hissetme, gürültü, yankÈ -5371.hiyoid kemifii -3529.hizmet sÈnÈfÈ -6485.

hizmetçi -5538.hÈçkÈrık, hÈçkÈrma -3848.hÈçkÈrma -3844.hÈrçÈn, 2) biberacÈsÈ -5238.hÈrçÈnlÈk -5970.

hÈÒÈltÈlÈ yan kapantÈlÈ -5235.hÈÒÈrtÈ -7446.hÈÒm, öfke -7361.hÈz, sürat -4628.hÈzla çevirmek, döndermek -4685.

hoppa ! -3749, -2304, -3748.horoz -2798.hortum -1287.hotoz, kofi -4371.hovarda -7105.

hububat yÈfiÈnÈnÈ damgalamak, iÒaretle-mek -6696.

hukukun kaynaklarÈ -2162.huni -4446.hurma -7444.

hurma rengi -7445.huylanmak -7447.hücum etmek, saldÈrmak -7467.hücum, saldÈrÈ -2981.hükümdarlÈk -6408.

hükümet -3810.hünkar -7435.Hürmüz mabedi, ZerdüÒt dini tapÈnafiÈ

-3504.hüzünlü, üzgün, düÒünceli -2410.

I — ıÈlgÈn -3149.

Èrk -5174.Èrmak dirsekleri arasÈndaki alüvyonlu

toprak -2235.Èrmak içindeki adacÈk -5082.ÈrmÈzÈ-kahvemsi renkte olan, iri yapÈlÈ,

eti lezzetli bir koyun türü -5492.ÈsÈ -7079.ÈsÈrÈcÈ, herkese dil uzatan -2644.ÈsÈtmak -3142.ÈslÈk -3058.

ÈÒÈldamak -1922.ÈÒÈldamak -2294.ÈÒÈldatmak -2293.ÈÒÈn -5444.(ıvır zıvır), zaruri ihtiyaç -3825.

I — iibadet -5433.ibibik kuÒu -2801.

ibiksiz horoz -2799.ibrik -4952.icar -2508.icar etmek -2509, -1698.idam etmek -1699.

iç gömlek -1781.iç güveyi -7548.iç kulak -3316.

iç organlar -5276.iç/orta tabaka -5719.

içerik, muhteva -5064.içi oyulup kurutulan ve kab olarak kul-

lanÈlan babak -4552.içindekiler -7010.içiÒleri bakanlÈfiÈ -7276.

içli köfte -4548.içten hesaplÈ, sinsi -1200.içten içe kÈzmak, patlamak üzere olmak -

6928.iftihar etmek -5088.ifi baÒÈ, öreke baÒÈ -6395.ifi çevirmek -6963, -6965.ifi sapÈ, öreke sapÈ -2842.ifi, örek -6962.

ifi, tÈfi, öreke tÈfiÈ -5218.ifide -3456.ifii hÈzlandÈrarak döndürmek -6966.ifine ardÈ -5947.ifine atsan yere düÒmez; kalabalÈk -1264.

ifireti sütun -4543.ihiyatlÈ, temkinli -1822.ihtar etmek -1310.ihtar, ihtar etme -1324.ihtarname -1323.

ihtiyat -6272.ihtiyati -6273.ihtiyatsÈz, temkinsiz -1677.iki - üç yaÒ koyun -7309.iki - üç yaÒÈnda (erkek) keçi -6424.

iki - üç yaÒÈnda diÒi) -1853.iki afiÈzlÈ bÈçak -4225.iki çatallÈ -2857.iki heceli -2855.iki katlÈ ev -4841.

iki kaÒ arası, belce -5058.iki kiriÒ arasÈ mesafe -4805.iki misli, iki kat -2866.iki nokta üstüste -5252.iki ünlü, diftong -2850.

iki yaÒ ve büyük koç -3785.iki yol kavÒafiÈ -2862.iki yüzlü, riyakar -2863.iki yüzlülük -2851.ikileÒme -2072.

ikili kapakçÈk -2561.ikinci ÒahÈs -4116.ikiz -2006.ikrar etmek, ikrarda bulunmak -4681.ikrar, ikrar etme -4925.

iktidar, kudret -3969.iktidarsÈz (cinsi) -5109.iktisatçÈ -1054.il, vilayet -7292.ilah, çok sevilen -5434.

ileri gelenler -3220.iletiÒim araçlarÈ -5067.iletiÒim, haberleÒme -5971.iletmek -5972.ilgi zamiri -5710.

ilgisiz, lakayt,gamsÈz -1063.iliÒki, bafilantÈ -5481.ilk çocuk -5265.ilk sonbahar -2277.ilk sulama -6288.

ilk sulamak -6290.

• 372 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

.

Türkçe

Page 11: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

ilk sütten yapÈlan mayasÈz peynir -7339.ilk üç günlük sütten yapÈlan maya tut-

mamÈÒ taze peynir -3031.ilkbahar tereyafiÈ -6192.imar eden, mimar -1213.imdat -3417.imece -5299.

imla, imla kurallarÈ -6000.inat -6135.inatçÈ -6136.ince bafiÈrsak -6207.

ince belli -5246.ince dal -2217.ince el iÒi -3821.

ince iplik -7657.ince kar -5587.ince oklava -7088.ince öfiütülmüÒ bulgur -6479.ince sÈva -6523.

ince sÈva, cila -6522.ince toz -7054.ince uzun -2267.ince uzun definek -2266.ince ve uzun tarla parçasÈ -7085.

incik boncuk, 2) cam bilye -2051.incir -3626.indeks, fihrist -3016.inek -2243.inen kalÈnbarsak -7553.

iniÒ alanÈ -5734.

iniÒ, çafilayan, 2) Òelale -6779.Ënglizce -3837.inkar -4778.inkar etmek -4633.intikam -7104.

inÒaat iskele ayakları -4093.inÒaat ve taÒ çÈkarma kazmasÈ,

2) manivella, murc -4486.ip -1431.ipek -2932.

ipek elbise -2791.ipi makaraya/yumafia sarmak -7656.iplik -6827.iplik çilesi -3071.irade -7221.

irade, istek -7217.iri yarÈ ve güçlü erkek -3054.iris -6071.iriyarÈ -3218.iriyarÈ, iriyarÈ kimse -4099.

irkilmiÒ -7173.isilik, ÈsÈrgÈn -3141.isim (gramer) -5062.isim tümleci -7026.isim, ad -5052.

iskambil kafiÈtlarÈnda “sinek” -3854.iskele -4609.iskelet -5820.isnat eden -4637.isnat, isnat etme -4638.

ispanak -3853.ispat -5477.ispat etmek, saptamak, kanıtlamak -5471.ispit, ipsit -7050.istek -miÒ’li geçmiÒ hikaye -5961.

istek belirteci -3792.istek bileÒik hikâye -5958.

istek Òimdiki zaman -5172.ister istemez, mutlaka -1842.

ister istemez, zorunlu olarak -2132.istihbarat -6226.istihbaratçÈ -6225.istihkam -2907.istisna etmek -1245.

istisna tutmak -1244.istisna, istisnaî -1242.istisnai -1243.istisnaî durum -6089.itfaiye gemisi -4139.

itiraf -4923.itiraf etmek -4924.itiraf etmek, tanÈmak -7194.itlik, köpeklik -6425.ittifak -3555.

iÒ hukuku -3743.iÒ piyasasÈ -1388.iÒ, 2) kazanc, kar -3957.iÒaret parmafiÈ -7049.iÒaret sÈfafÈ -6043.

iÒaret sÈfatlarÈ -6050.iÒaret zamiri -5711.iÒaret, eser -5190.iÒbirlifii -3575.iÒbirlikçi, iÒ arkadaÒÈ -3574.

iÒçi -3971.iÒdeÒ zamir -5708.iÒe yaramaz, beceriksiz -1652.iÒegenlik -4048.iÒitme siniri -6031.

iÒleme, desen, nakÈÒ iÒleme -2324.iÒlemek, nakÒetmek -2326.iÒlenmemiÒ, alÈÒmamÈÒ, ham -7308.iÒlenmiÒ sÈrmalÈ -1926.iÒleri yolunda -1385.

iÒtirak, katÈlÈm -1602.iÒveren -3961.iyelik (mülkiyet) zamiri -5713.iyi fil -2967.iyi kÈlÈç kullanan -6814.

iyi kÈlÈç kullanan, 2) fedai -6819.iyice efirilmemiÒ iplik -6882.iyimser -5219.iyimserlik -5220.iz -6108.

iz bÈrakmadan kaybolmak -1620.izci -4133.izgara, ÒiÒ ya da fÈrÈnda piÒmiÒ -1800.izlemek, peÒine düÒmek -4458.

J — jJamaika biberi -3143.jandarma -1980.jip -2052.

K — kkab -2546.kaba insan, kÈrÈcÈ insan -2353.

kaba, kÈrÈcÈ (insan) -2354.kabahat -2236.kabak -2819, -4505. -4506.kabalÈk etmek -3762.kabarcÈk -5381.

kabuklu tane -4495.

kabul edilmiÒ -5377.kabul etme -5374.

kabul etmek -5375.kabul olmak -5378.kabul, onay -5373.kaburga -5332.kaburga -5417.

kaburga kÈkÈrdafiÈ -4295.kabza -2613.kabzasÈz bÈçak -6505.kaçÈrÈlan kÈz -6076.kadife -4872.

kadife çiçefii -3345.kadın baÒ örtü çeÒitleri -4313.kadın donu -3556.kadın giysileri -5340.kadÈn giysilerinin kenarlarÈna baÒka bir

parçasÈ ya da danteli dikme yoluylayapÈlan iÒleme -4357.

kadÈn ve erkeklerin karÈÒÈlÈklÈ söyleyipoynadÈklarÈ oyun -1671.

kadÈn-erkek kolkola girilerek çekilen

halay -1986.kadÈna ait özel mülk -6665.kadÈnÈn kocasÈnÈn erkek kardeÒi -7076.kadÈnÈn kocasÈnÈn kardeÒinin karÈsÈ

-3906.kadÈnlardan oluÒan gelin alayÈna

katÈlan kiÒi -1487.kafa tası, kafa tası zirvesi -6853.kafasÈ alacalÈ (kÈrmÈzÈ veya kara ile ak)

koyun türü -5494.kafatasÈ -4269.kafayÈ takmak, sevdalanmak -1127.kafes -6034.kaftan -7387.

kafiÈt -3994.kafinÈ -2926.kafinÈ karöserinin ön ve arkadaki iri ve

güçlü tahtasÈna verilen ad. -4410.kafinÈ, öküz arabasÈ -3135.

kahkül -1351.kahve fincanÈ -3049.kahverengi -5771.kaktüs (yunanca kaktos’tan) -3928.kakule -3628.

kakül -6909.kalaÒnikof -4043.kalay -5772.kalb kapakçÈklarÈ -2565.kalça -4484, -5909.

kalça kemifii -3538.kaldÈraç -5801.kaldÈrÈm mühendisi, boÒ gezenlerin baÒ

kalfasÈ -1457.kaldÈrmak -3698.

kaldÈrmak, yükseltmek -3702.kale -4031.kale koruyucusu, kale komutanÈ -2789.kaleÒlik, ihanet -1628.kalın -6581.

kalitesiz tütün -3946.kalÈn bafiÈrsak -6205.kalÈn ip -3953.kalÈn, kaba -3761.kalÈnca kÈl ip -6444.

kalÈnkafalÈlÈk -6340.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 373 •

Türkçe

Page 12: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

kalÈp -5741.kalkan -4856.

kalkmak (çocuk dilinde) -3783.kalkmak -3470.kalkmak, yükselmek -3703.kama -5743.kamaÒmak -2494.

kambur -5629. -7452.kamÈÒ -7617.kamÈÒ kemifii -4740.kamu güvenlifii -2953.kamu hukuku -3742.

kamyon -3947.kamyonet -3948.kan bafiÈyla akraba -4851.kan bafiÈyla akrabalÈk -4948.kan davalÈ, katil -7509.

kan dolaÒÈmÈ -3148.kanal, ark -2055.kanat -1362.kanat çÈrpma, uçuÒ -5448.kancıklık, alçaklık -5108.

kancÈk -7042.kanlı -7505.kanun önerisi -5551.kap, kap kacak -1113.kap-kacak, mutfak eÒyası -3918.

kapak -1516.kapakçÈk -2560.kapalı çarÒı -5846.kapamak, sÈkÈÒtÈrmak, yerleÒtirmek -4071.kapÈ -2558.

kapÈ bafiı (kapÈ ardÈ kesilerek alÈnan) -5626.

kapÈbafiı (kapÈ önü kesilerek alÈnan) -1494.

kapÈÒmak, güreÒmek -5979.kaplan -5570.kapmak -2386.kar ayakkabÈsÈ -3469.

kar fÈrtÈnasÈ -1335.kar kuÒu -2053.kar üzerinde küçükbaÒ hayvanlara yem

verilmesi -2873.kara -1409, -1532, -6061.

kara baÒlÈ koyun türü -5490.kara cifier -1964.kara çarÒamba -7662.kara erik -3716. -3829.kara gün dostu -1160.

kara kuvvetleri -3684.kara puÒu -5808.kara sevdalÈ, mecnun -1447.kara tahta -2532.kara toprak -1261.

karabiber -1868.karabin tüfek -5807.Karacadafi bölgesinde saklambaç oyunu

-2153.karacifier -4203.karacifier göbefii -5070.karacifier lopu -4725.karaçadÈr -6073.

karakoyun, baÒtanbaÒa kara renkte olankoyun türü -5486.

karakter, ahlak -6478.karamsar -1397.karamsarlÈk -1398.

karanfil (yunanca karyonfilon’dan) -4911.

karanfil -4912, -5933.karar -1818.karargah -1354.kararname -1821.

karasaban -2069.karasaban demiri -3083.karasaban gövdesi -3558.karasaban kabzasÈ -2611.karasaban oku -1364.

karasaban sürücüsü -3659.karda ayak izi -2237.karda tavÒan avÈ -5794.kardelen -1942.kare -2125.

kargir, kâgir -3963.karikatür -3966.karikatürist -3967.karÈ, kadÈn -3898.karÈk tekerlefii -7661.

karÈn -7609.karÈn üst bölgesi -6415.karÈn zarÈ -1598.karÈncalanmak -3257.karÈncÈk -4766.

karÈncÈk çeperi -5056.karÈÒÈk -7017.karÈÒÈk gübre -7606.karÈÒÈk, heterojen -2058.karÈÒmak -7018.

karma küçük baÒ sürüsü, 2) koyunlarÈnÈaynÈ sürüye katan aileler -3570.

karma yüksek -1751.karmaÒÈk belgeçler -2784.karmaÒÈk cümle -3586.

karnaval, Òölen, Òenlik -7597.karnÈbahar -3341.karöser taÒÈyÈcÈ -1141.karöser yük bafilama sÈrÈklarÈ -1087.karpuz -7551.

kartal -2958.karÒılaÒmak -5526.karÒÈ durmak, kafa tutmak -3708.karÒÈlama -5527.karÒÈlÈk -1499.

karÒÈlÈklÈ türkü eÒlifiinde oynanan gele-neksel bir kürt oynu -1655.

karÒÈt anlamlÈ -2715.kase -3980.kasÈk -1564.

kasÈk kemifii -3541.kasÈrga -1300.kat -6828, -6847.katil -4905.katip -5208.

katÈlan, katÈliÈmcÈ -1601.katÈlmak, karÈÒmak -6884.katÈr -3655.katkÈda bulunan, katÈlan -6976.katkÈda bulunma, katÈlma -6977.

katliam -5859.katran -5830, -5884.kaÒ -1811.kaÒafiÈ -4791.kaÒafiÈlamak -7078.

kaÒıklık -4174.

kaÒÈk -4172.kaÒÈk kemifii kaynaÒmasÈ -4296.

KaÒmir aba -2882.kavak -6560.kaval kemifii -4739.kavga -5462.kavga, döfiüÒ -5866.

kavram, mefhum -6112.kavÒak, yol ayÈrÈmÈ -2864.kavun -4036.kavun, bostan, karpuz tarlasÈ -5326.kavurmak -5773.

kavut -5701.kayalÈk cephe -6209.kaybetme, elinden kaçÈrma -1728.kaybetmek -1586.kaybolmak -1226, -1227.

kaybolmak -1585.kaydÈrmak -6677, -6890.Kayen biberi -3850.kayıp -1587.kayÈk -5843.

kayÈn birader -1936.kayÈn, karÈnÈn kocasÈnÈn kÈz kardeÒi -

2900.kayÈnbaba -7373.

kayÈnbabagiller, -7374.kayÈsı -1163, -5850.kaymak -6678, -7099.kaymak, 2) konmak -2385.kaynak -2163.

kaynamak -1458.kaynana -7356.kaynatÈlmÈÒ Òireye ipe dizili ceviz içleri

daldÈrÈlÈp güneÒte kurutulan sucukbiçiminde kuru yemiÒ -6474.

kaynatÈlmÈÒ ÒÈraya un katÈlarak yapÈlanve baklava biçiminde kesilen bir kuruyemiÒ -4125.

kaynayÈp taÒma, kabarÈp taÒma -3069.kaz -5761.

kazak -2996.kazan -6530.kazÈk -6481.kazÈmak -7205.kazma -4478.

kazma, biri kesici, afiÈzlÈ kazma difierikazÈcÈ çift -6974.

keçe dürmek -1905.keçe dürümü -1901.keçeyi sÈkÈÒtÈrmak, dövmek -1906.

keçi -1858.keçi derisinden su tulumu -4500.keçi kÈlÈndan örülmüÒ çadÈr halatÈ -6144.keçi türü -5488.keçi türünde kuyruk -4534.

kefalet -2556.kefaletname -2557.kefaret, ceza -3265.kefil -2554, -2571.kekik -1954.

kelepçe -4039.kelle, baÒ -5749, -5905.kelle, hayvan baÒı -4268.kement -4059.kemer -4061.

kemer, tonoz -5731.

• 374 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 13: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

kemirmek -4434.kenar -4186.

kendi kaderini tayin hakkÈ -4752.kendi kendine kurumuÒ ot -5728.kendi kendine yetiÒmiÒ, kendi kendini

yetiÒtirmiÒ -7423.kendi önerip kendi cayan -1279.

kendinden geçme -2001.kendine bakmak -4680.kendine gelmek, farkÈna varmak -7168.kendini befienmiÒ -7474.kene -3120.

kene otu -2439.kene yafiı -2823.kenetlemek -5858.kenetlemek, oturtmak, yerleÒtirmek -

4343.kenevirden yapÈlmÈÒ çuval -6903.kenger -4086.kepçe -3511.kepçe Òeklindeki korkuluk -3512.

kepek -3954.kerpeten -3088.kerpiç -4105.kerpiç kalÈbÈ -2450.kesecik -4349.

kesek -4239.keser -6986.kesici aletlerde oluÒan aÒÈnma, körelme -

3113.kesici diÒ -1403.kesici diÒler -2751.kesif, yofiun, kalabalÈk, bol -1914.kesim, yöre -3496.kesin -4953.

kesinleÒme -4957.kesinleÒmek -4954.kesinleÒmiÒ -4958.kesinleÒtirme -4960.kesinleÒtirmek -4955.

kesinlik -4959.kesinlikle, muhakkak, mutlaka -6936.kesinti -5997.keski -6815.keski demiri -6816.

kesme diÒler -2741.kestane -4128.kestirme yol -2350.keten -7555.keten bezi -4314.

keÒif, 2) itiraf -7193.

keÒkül, dilenci çanafiÈ -4138.kevgir -4016.kil -3192.kilim v.b yaygÈlarÈ ilmek suretiyle

yapÈlan ve tütün pamuk v.b taÒÈmada

kullanÈlan geçici büyük çuval -6732.killi toprak -1258, -4337.kimyasal gübre -7603.kimyon -7665.kin güden, kinli -4342.

kip -6007.kiplerin uyumu -1083.kir -5782.kira -4284.kiracÈ -4285.

kiraya veren -4286.

kiraz (yunanca kerasos’tan) -3174.kiraz -3176. -3211.

kireç -4073, -4270.kireç taÒÈ -1505.kireç tutmak -4074.kireçli toprak -1257.kiriÒ -4229.

kiriÒ kaplama -1094.kiriÒlerin üzerine serilen çalÈ çÈrpÈ gibi

Òeyler -4253.kirletmek -6117.kirli -6116.

kirli köpük -4277.kirli, çirkin -4288.kirli, kirlenmiÒ -2853.kırmızı -6542.kırmızı renk veren bir ot -6543.

kirpik -1737.kitap -5597.kitapçÈ -5598.kitapçÈlÈk, kitapçÈ dükkanÈ -5599.kitle -3388.

kiÒniÒ -3191.kızıl -1902.kÈble duvarÈnÈn oyularak ölünün defne-

dildifii mezar türü -1525.kÈç -7053.

kÈç çukuru -4422.kÈç kÈrÈÒÈfiÈ -5932.kÈç yolu -5785.kÈkÈrdak -4287.kÈl -5017.

kÈl iplik -5133.kÈl tarafiÈ -6659.kÈlavuz -7315.kÈlavuz gemisi -4151.kÈldan kaba dokunmuÒ, saman v.b.

taÒÈmada kullanÈlan büyük çuval -7394.

kÈldan örme urgan -7243.kÈlçÈk -2456.

kÈlçÈklÈ saman -4126.kÈlÈcÈn keskin afizÈ -1755.kÈlÈç imalatçÈsÈ -6818.kÈlÈf, kÈn -3933.kÈna; kÈna gecesi -3486.

kÈnnap -5857.kÈr gezintisi, piknik -3151.kÈraç arazi -2924.kÈrda büyükbaÒ hayvanlar için yapÈlan

etrafÈ çevrili, üstü açÈk yer -3763.

kÈrda sürü safiÈmÈ -1667.kÈrgÈn olmak, sofiumak -2732.kÈrgÈn olmak, sofiumak -2733.kÈrÈk dökük, eski püskü -4188.KÈrÈkkale piyade tüfefii -4056.

kÈrÈlmamÈÒ kuru ot -6229.kÈrÈlmÈÒ bufiday, arpa v.b saplarÈ -5821.kÈrÈlmÈÒ, döüvlmüÒ sap -5815.kÈrkÈcÈ, kÈrkma iÒini yapan kimse -1990.kÈrkma makasÈ -1987.

kÈrlangÈç -2847.kÈrmÈzÈ biber -1869.kÈrmÈzÈ çiçekli yonca -5910.kÈrmÈzÈ pancar -6461.kÈrmÈzÈ toprak -1262.

kÈrmÈzÈya çalan -7154.

kÈrpmak -5929.kÈsa atasözü -4863.

kÈsa boylu, dikenli bir geven türü -3406.kÈsa süreli hafif yafimur -6072.kÈsa süren serpinti -6633.kÈsa ünlü -2527.kÈsa, kesik -4055.

kÈsaltÈlmÈÒ zamirler -5714.kÈsaltmak, (saç, tüy v.s. gibi Òeyleri)

kesmek -4218.kÈskançlÈk -4497.kÈskançlÈk, -2674.

kÈsrak -4820.kÈsrak tay -1945.kÈtÈr -1410.kÈtÈr kÈtÈr yemek -4289.kÈÒ için kurutulup saklanan nar taneleri

-3438.kÈÒkÈrtma, tahrik -5085.kÈÒkÈrtmak; tahrik etmek, teÒvik etmek

-2040.kÈÒla -5286.kÈÒlak -7227.kÈvÈlcÈm -2317.kÈvÈrcÈk -3355.

kÈvÈrÈm bafiÈrsak -6201.kÈvÈrtmak, kalçalarÈnÈ sallayarak yürü-

mek -7468.kÈyamet -5625.kÈyamet günü -3423.

kÈz -4000, -4336.kÈz bulmak (gelin adayÈ), görmek 2)

görücü gitmek -4002.kÈz istemeye giden kiÒi veya kiÒiler -7462.kÈz istemeye gitmek, dünüre gitmek

-2372.kÈz kaçÈrmak -3998.kÈz kardeÒ -7480.

kÈz tarafÈnÈn dünüre kÈz istemeye gel-meleri için olur vermesi -3494.

kÈz-ofilan, hünsa -5156.kÈzafiın boyunduruk bafilantÈ çubuklarÈ

-5298.kÈzak -3082, -4382.kÈzak ayaklarÈ -5523.kÈzak tespit çubuklarÈ -4411.kÈzaklar -6095.

kÈzaksÈz, yalnÈz halat üzerinde yapÈlanot çekimi -5896.

kÈzÈl ipek 2) köz -5432.kÈzÈl lahana -6544.kÈzÈlcÈk -3471.

kÈzÈÒtÈrma -4657.kocaman -7064.kocamÈÒ, yaÒlÈ -4380.koç -1471.koç kuyrufiu -2463.

kokarca -3039.kokuÒmuÒ peynir -5396.kol -2216, -4927, -5650.kol afizÈ -2653.kola takÈlan zÈrh -7565.

kolan -5897.kolay -3121.kolay çözülen düfiüm -3042.kollu tandÈrcÈ önlüfiü -1548.kolluk -7566.

kolordu -1369, -5330.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 375 •

Türkçe

Page 14: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

koltuk altÈ -1764.koltuk altÈ -1765.

koltuk altÈ kÈlÈ -5726.koltuk definefii, lofi çekme aleti -5847.kolu koruyan zÈrh parçasÈ -7564.kolun yen bafiÈ -7160.kolye -6146.

komutan -3007, -3008.konaklamak, konmak, barÈnmak -3675.konsolos -4403.konsolosluk -4404.konu, mevzu -2419, -3620.

konuÒmaktan aciz kimse -2645.koparmak -1856.koparmak, çözmek -7201.kor -1863, -7440.korkak, ödlek -1857.

korku -5446.korkuluk -6062.korkuluk -6068.korkusuz -1664.koru -6111.

korumak, muhafaza etmek -5313.koÒum -6155.koÒuntu -5557.kovan -7155, -7619.kovmak -5838.

kovuÒturmak, takip etmek, kovuÒturmaaçmak -1714.

koyu cumhuriyetçi -4393.koyu kÈrmÈzÈ-kahvemsi, uzun kulaklÈ,

uzun yapafiÈlÈ iri yapÈlÈ koyun türü -5489.

koyun -4918.koyun türü -5493.koyun türünde geniÒ ve yayvan kuyruk

-2872.koyun, keçi dÈÒkÈsÈ -5619.koyunlarÈ aynÈ sürüye gönderenler -

3569.koyunlarÈ su içmeye çafiÈrÈrken

kullanÈlan sözcük -2769.köçek, çengi -4362.

kök -5951, -5952, -6026.kökçük, ince kök teli -6167.kökünü kurutmak, yok etmek -7349.köpek balıfiı -6269.köpek diÒleri -2752.

köpek inlemesi -3996.köpek yalafiÈ -4387.köpek, domuz ya da ayÈ yavrusu -4547.köpekofilu, itofilu -6427.köprü ayafiÈ, 2)çapa demiri -4606.

köprü baÒÈ, mevzi -6379.köprücük -5078.köprücük kemifii -5589.kör bafiÈrsak -6204.kör nokta -5576.

kördüfiüm -3231.körelmek -3114.köstebek -7391.köÒe -3305, -3398.köÒe taÒı -4180.

köÒe yazarÈ -4503, -4504.köÒeli parantez -3296.köÒk -4436.köÒk, villa, saray -3993.kötü koku, ölü kokusu -7256.

kötü, ifirenç, rezil -2213.köy -3350.

kral, Òah -4197.kriminalite -6869.kriminoloji -6870.kudret helvasÈ -3171.kudret, iktidar -6734.

kul, köle -1453.kul, köle -4669.kula-sarÈ arasÈ at donu -6738.kulafiÈna kar suyu kaçmak, sezmek -1276.kulak -3307.

kulak ardÈ etmek -1222.kulak kepçesi -5788.kulak kepçesinin kÈvrÈk dÈÒ dÈÒlafiÈ -6300.kulak memesi -5121.kulak yolu -4109.

kulak yolunun dÈÒ delifiinin önünde yeralan iki boyutlu çÈkÈntÈ -2280.

kulak zarÈ -5427.kulakcÈk -3322.kule -1807.

kuluçka tavuk -4943.kulübe -4449.kum -7422.kuma -3612.kuma üstüne giden (evlenen) -6339.

kumar alÈÒkanlÈfiÈ edinmek -3787.kumlu toprak -1259.kumlu yamaç arazisi -2919.kumral, sarÈÒÈn -4025.kumru -5921.

kundak -5502.kundak -5924.kura -2318.kura çekmek -2338.kura çekmek -5616.

kura, nasib -5615.kurak, susuz arazi -2918.kurallÈ filler -4653.kuralsÈz filler -4652.kuralsÈz; ipe sapa gelmez -1430.

kurban -2490.kuri -4526.kurmay (ünvan) -6347.kurmay, kurmaylÈk -6349.kurna -2054.

kurnaz -4401.kurnaz, siyasetçi -7320.kurnazlÈk -7321.kursak -1543.kurt bofian köpek -3382.

kurt köpefii, güçlü, kuvvetli gözü pek -3373.

kurtlanmak -1687.kurÒun -6142, -7636.

kurÒun geçirmez cam -1938.kurÒun rengi, kurÒuni -6053.kurÒuni renk -7641.kurtulmak -6030.kuru sac ekmefii -5033.

kuru tulum -6059.kuru yakacak, yakÈt -1139.kurum -6930.kurumuÒ diken -4085.kurumuÒ kenger -4111.

kurumuÒ ot, dal, çalÈ çÈrpÈ gibi Òeyler -4193.

kurut -4136.kurutulmuÒ elma, kaysÈ -2332.

kurutulmuÒ kavun -5819.kutlu, mubarek -3050.kuÒ -2315.kuÒ gübresi -7621.kuÒ tuzafiÈ -6066.

kuÒak, nesil -5166.kuÒburnu -6772.kuÒkonmaz -4855.kuyruk kemifii -3521.kuyruk kemifii -4264.

kuyruk, ard arda sÈraya girme -4242.kuyu -1880.kuyu kovasÈ -2662.kuyumcu -7594.kuyuya inmek ya da dereyi geçmek için

basılan taÒ -5498.kuzu -1580.kuzu ve ofilak midesi -3035.kuzu yünü -4704.küçük -1727.

küçük ayran tulumu -2657.küçük ayran tulumu -4010.küçük bakraç -3416.küçük baÒ hayvanlarÈn gece dinlenmesi

ve üstü açÈk dinlenme yeri -3604.

küçük boynuzlu koç -1473.küçük dal -6642.küçük çalı -7146.küçük çoban tavasÈ -6873.küçük dil -7624.

küçük göl, havuz -1673.küçük gözlü -2166.küçük harf -3823.küçük kepçe -2341.küçük küp -4558.

küçük orak -5742.küçük parça -2258.küçük pencere -6845.küçük sÈrÈk (dam kiriÒi örtüsü için)

-5430.küçük su testisi -6701.küçük tarla -4583.küçük tekne -4358.küçük tencere -5942.

küçük tepe -3649.küçük testi -4565.küçük Òehir, kasaba -1306.küçük vadi -6723.küçük ve ince dal parçasÈ -5370.

küçük, yassÈ, sivri afiÈzlÈ taÒ -6984.küçükbaÒ hayvanlar -5482.küçültme sonekleri -5352.küçültücü -5567.küçümsemek -3728.

küfe -5912.küfür -2718, -2854.küfür etmek -2716.kükremek -3377.kül tablasÈ -7485.

kül, toz -7484.külah -4469, -4492.kültür bakanlÈfiÈ -7267.kültürel -2112.külün atÈndaki yanmÈÒ toprak, öfiülüp

talk gibi kullanÈlÈr -1145.

• 376 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 15: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

kümes -4385, -4450.künk -5692.

küp -4557.küpe çiçefii -3309.kürek -1666, -1668.kürek ayasÈ -5306.kürek kemifii -1674, -5649.

kürek sapÈ -1830.kürekli gemi -4143.Kürt müzifiinde bir makam türü -3475.Kürt müzifiinde makam türü -5364.Kürt müzifiinde makam türü -7412.

kürtçe -4521.Kürtçe grameri -6131.Kürtlere özgü, Kürt usülü -4520.Kürtlük, kürtçülük -4522.kütük ateÒi (tecrübeli yaÒlÈ kimseler

için), kalÈcÈ ateÒ -1079.

L — llabirent -4568.

lades -2029.laf, konuÒma, söz -3075.lahana -4037.lale -3461, -1091.lamba -5530.

larÈnks, gÈrtlak -3162.laslardan oluÒan ot yÈfiÈnÈ -7425.lavabo -2620.layÈk -6566.layÈk -6646.

lehçe -7544.lefien -4595, -4597.lefien, havsala -4596.lekesiz at, apak -4821.leÒ -1477, -4032.

levazÈm -6889.leylak (farsça lila’dan) -4627.lezzetli, leziz -6841.

lider, büyük -6326.liman -1440, -4716.limontozu -7496.liqat iÒini yapan -4703.lofi -1338.

lofilama afiacı -5848.lomber omurlar -5008.lumpen -2885.lunula, tÈrpak dibindeki beyazlÈk -6559.Lübnan palamudu -2803.lüle -4741.

M — mmabeynci, 2) sözcü -1495.

madde -4748.madeni gübre -7604.mahalle -6876.mahcub -6706.mahcûz -2596.

mafirur -5097.mahkeme -2392.mahkumlarÈn boynuna takÈlan afiÈr zin-

cir -4069.mahmur göz -2154.

makale -1436.makas -4844.makas afizÈ, artÈk, bez yada kumaÒ par-

çasÈ -7682.mal, eÒya dolaÒÈmÈ -3146.

mala -4761.malik, sahip, mal mülk sahibi -7479.maliye -2427.maliye bakanlÈfiÈ -7266.maliye bakanlÈfiÈ -7277.

maluliyet -4221.malumat -3407.malumat sahibi -6223.mandalina -4777.manga -5382.

manifatura -2016.manivela -5800.mantar -3973.manÒet -6370.manzara -1518.

maraba -4834.marabalÈk -4835.marul -7355.masal -2333.masallarda adÈ geçen ve çocuklarÈ kor-

kutmak için öcü olarak anÈlan mitolo-jik kurt -3372.

masdar -5968.masif kaya, uçurum -4582.mastar sonekî -2473.

mat -4319.matbaa, basÈmevi -2117.matkap -7359.maÒa -1148, -5387.mavi -6776.

maya -3424, -3573.maya, diÒi deve -4877.mayalamak -4875.mayalanmak -4878.mayalÈ ekmek -5032.

mayasÈz ekmek -5035.maydanoz -1605.mayÈn döÒeme gemisi -4806.mayÈn tarama gemisi -4807.MayÈs ve Haziranda koyun kÈrkma -

5483.maymun -5805.mazÈ -4810.mazÈ afiacÈ -2445.

mazlum -6564.mecbur -1638.mecburiyet -1639.meclis, toplum -2036.mefruÒat -6896.

mekanize piyade -5637.melemek (keçiler için) -4693.melez köpek, -7144.memba, kaynak -3869.meme -4840.

meme ucu -2260, -6356.memnun -7427.memur, görevli -3972.menekÒe -1771.menengüç, çetlembik -4205.

mercan -4937.mercimek -5223.mercimek unundan yapÈlan ekmek -5814.mercimek, nohut ve sofiandan oluÒan

bir yemek -3579.

merdane oklava -6636.

merdiven -5118.merkez -6369.

mertebe -5362.mertek -4857.mesafe, konak -5901.mesaj -3722, -5639.meslek -5675.

mesnetler -5063.metalden küçük kepçe -2198.metin, yazÈ -6065.meÒale -7357.meÒe afiacÈ -2429.

meÒe palamudu -1575.meÒru -6080.meÒru savunma -5314.meÒruiyet -6082.mevzi -6276, -7225.

meyan -6598.meydan -3085.meydana gelmek -5469.meyve veren -1725.meyve ya da sebzenin ele yapÈÒan suyu -

2515.mezar -3286.mezar taÒÈ -4213.mezarlÈk -1960.

mide -1184. -4749.mide afizÈ -6304.mide fesadÈ -1568.mide fesadÈna ufiramak -1567.mide kapÈsÈ -1769.

mififer, tolga -4499.miktar ve sayÈ beliteci -3793.milli efiitim bakanlÈfiÈ -7272.minder -4845.minibüs -4933.

mirasda kadÈnÈn payÈ -2934.mirasçÈ -4981.misafirlere söyletilen türkü -3267.mitralyöz -4986.miÒ’li geçmiÒ -5959.

miÒ’li geçmiÒ hikâye -5960.mızrafiın alt ucu -4513.mÈrÈldanarak ÒarkÈ söylemek -5248.mÈrÈldanmak -1747.mÈrÈldanmak -5168.

mÈsÈr -3123, -4593.mÈzrafiÈn demir ucu -1896.mÈzrafiÈn dibi -4514.mÈzrak -6138.mÈzrakçÈ -6139.

modern -5259.moloz, yıfiıntı, döküntü -6746.monarÒist, kralcÈ -4199.montaj -4995.mor -1773.

morfoloji -4999.motorlu gemi -4144.motosiklet -5002.mototren -5003.muayen, belirlenmiÒ, belirli -2787.

muhabir -5258, -6623.muhakkak, mutlaka -6937.muharib sÈnÈf -6484.muhbir, bilgi veren -6224.muhimmat -5693.

mukabil, ön -1844.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 377 •

Türkçe

Page 16: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

mutfak, boks eldiveni -2609.muÒta -5020.

muz -5022.mücevheratçÈ -3156.mücrim -6868.müdür -3140.müebed hapis -1998.

müfreze komutanÈ -6296.mühür -7139.mülkiyet hukuku -3745.mülkiyet sÈfatlarÈ -6052.mümin, inançlÈ -1379.

mürekkep -4978.mürüvet -4903.müsadere -3875.müsadere edilmiÒ -3876.müsadere etmek -3868.

müsibet, bela -1679.müsnet, isnat edilen -4639.müstahkem mevki -1166.mütercim, çevirmen -7238.müÒterek -3557.

müÒterek hisseli mülk -5617.müÒteri yÈldÈzÈ -1489.müzik plafiı -5836.

N — nnadas süresi bittikten sonra sürülüp

ekilen tarla -3940.nahÈr, büyükbaÒ hayvan sürüsü -3078.nakÈÒ iÒlemek -3666.

nakÈÒsÈz, düz ve kalÈn örülmüÒ çorap -3076.

nalbant -6539.namlÈ -5074.

nane -5031.nar -3721.nara, savaÒ narasÈ, nara atmak -3415.narh, defier -5194.nasÈl -2309, -4542.

nasÈr -3273.nasÈrlÈ cisim -4415.nazar -2159.nazar etmek -2158.nazik, hassas -7672.

nazik, teni nazlÈ -6931.neden -6251.neden, musebbib, günah -1756.nedensel -6252.nefsine hakim olmayan, yemek düÒkünü

-2268.nektarin -6948.nem -6081.nergiz (yunanca narkisos’dan) -5158.

nesil, sülale -1275.nesne -3619, -7066.net -6212.nezdinde, yanÈnda -5179.nezle -1154, -3463.

nezle olan -1153.nezle olmak -1155.nihak kÈyan -4829.nikah -4824.nikah kÈymak -4826.

nikahÈ kÈyÈlmÈÒ (düfiünü henüzyapÈlmamÈÒ) -4830.

nikahÈna geçirmek (biçimsel olarak

yapÈlan nikahlama) -4825.nikahkÈyma -4828.

nikahlamak -4827.nikahta erkek tarafÈnÈn kadÈnÈn gelecefii

için vaad ettifii güvence akçesi -1547.nine -5670.niteleme bafilantÈsÈ -5479.

niteleme sÈfatÈ -6041.niteleme ve bafiÈntÈ sonekleri -5351.niÒancÈ -5228, -6256.niÒancÈ yardÈmcÈsÈ -1107.niÒanlama, niÒan, niÒan töreni -5229.

niÒanlamak -2578, -5225.niÒanlÈ -2601.niÒanlÈ erkefiin niÒanlÈlÈk döneminde kÈz

evini ziyaret için hediye göndererekizin istemesi -6103.

niÒanlÈ erkefiin niÒanlÈlÈk dönemindeniÒanlÈsÈnÈn ziyaretine iliÒkin izin -6115.

niyet etmek, arzu etmek -6905.

niyet, arzu -6904.Noel Baba -5863.nohut -5241.nokta -5250.noktalama iÒaretleri -5254.

noktalÈ virgül -5251.noter -5247.nöbet, sıra -3301.nöbetçi -3302, -5558, -5916.nötr -5161.

nötrlük -5162.Nuh deyip peygamber demeyen, inatçÈ

-1355.nükleer güdümlü gemi -4142.

nüsha -4932.

O — oo kadar -3729.

oba -7673.ocak -7037.oda -5268.odun kütüfiü, düfiümü olan ve zor

kÈrÈlabilen odun -3283.

ofilafia seslenirken kullanÈlan sözcük -4251.

ofilak -3964.

ofilan -4516.ofiul balÈ -3732.ofiuÒturmak -3023.ok -7086.okçu, 2) hallaç -4163.

oklu kirpi -6534.okul gemisi -4153.okumuÒ -7486.okur-yazar -5202.okuyucu -7488.

olgun koç -4809.olgunlaÒmamÈÒ tahÈl tanesi -3029.olta ifinesi, irmen çengeli, ifi çengeli

-5102.oluk -2296.olumluluk (dilbilgisinde) -2931.olumsuzluk (dilbilgisinde) -5141.olumsuzluk belirteci -3797.oluÒmak, meydana gelmek -1465.

omur -5006.omurlik -4890.

omuz -6380, -6695.omuz üstü -6357.

on altÈ atÈÒlÈ tabanca -6631.on beÒ günlük gazete -4442.on bin kiÒi 2) küme -4600.on dört atÈÒlÈ tabanca -2127.onaylanmÈÒ, tasdik edilmiÒ -5996.

oniki parmak barsafiÈ -2826.(onlarÈn) ürünleri -7549.onulmaz bir Òekilde yok olmak -1198.oportünist, ilkesiz, çÈkarcÈ, her tarafta

çÈkar arayan -1582.

orak -2453.orak afizÈ -2637.orak ucu -5182.orakçÈ -5291.orakçÈlÈk -5292.

orakla biçmede sol ele geçirilen par-maklÈklÈ biçim yardÈmcÈ aleti tahtadanyapÈlmÈÒ “S” biçimindeki orakla bubiçimde sol ele geçirilerek kullanÈlanbiçme yardÈmcÈ aleti -5845.

oraktan kurtulmuÒ baÒak -2797.oraktan kurtulmuÒ baÒaklarÈ elle kopar-

ma iÒi -4702.oran -5195.ordu -4614, -6518.

ordugah -4615.orta 2) yarÈm -5230.orta buzul taÒı -5305.orta büyüklükte -5068.orta kulak -3317.

orta kulak boÒlufiu -7162.orta kulak kemikleri, çekiç, örs, üzengi

-3550.orta parmak -7048.

ortak -1408.ortakçÈlÈk -5232.ortaklaÒa -6975.ortaklÈk -5318.ortaya çÈkmak, -2118.

ot demeti -3384. -6877.ot demetini bafilamaya yarayan ot -1439.ot gübresi -3254.ot taÒÈma araçlarÈ -1118.ot yÈfiÈnÈ -2675.

otlafiÈna daha sürünün girmedifii yayla-7679.

otlatma, otlak -2222.otluk -3252.

otobüs -5277.otomobil -5278.oturma odasÈ -5270.oturum, celse -6195.oyalamak -2987.

oyalanmak, baÒÈboÒ olmak -2986.oylama -2524.oymak, içini kazımak -7204.oyuk taÒtan dibek, kurna -4423.oyun -7257.

oyuncu -4599.

Ö — öödeme, tediye -2483.

ödemek -2484.ödeÒmek -3053.ödlek, korkak -1626.

• 378 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 17: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

ödül, mükafat -5445.öfirenci masasÈ -1538.

öfirenme -3773.öfirenmek -3771.öfiretim, talim -3776.öfiretmek -3772.öfiretmen kürsüsü -2788.

ökse otu -2184.öküz -3070.öküz tarafÈndan çekilen kÈzak -5359.öküz, atla toprak üzerinde çekilen kÈzak

-5336.ölçüsüz -1665.ölüm cezasÈ -1997.ölüm uykusu -6906.ön açÈklama -1560.

ön ayak -4699.ön diÒleri aralÈklÈ -2753.ön gelecek zaman -2401.ön savunma mevzileri -5533.ön tahta -4409.

öncü -1481, -5549.öndamaksÈlar -5539.önder, baÒ, hükümdar -6407.önder, lider -6325.önderlik, liderlik -6327.

önek -5537.önemsememek -1454.öneri, teklif -5550.önkol -7563.önlük -1573, -5547.

önüne geldifii fille “artÈk” + olumsuz-luk anlamÈnÈ veren belirteç -5104.

ördek -7234.öreke (ifi) ile efiirmek -6964.örgü ÒiÒi -6482.

örgülü peynir -6162.örgüyle onarmak -3780.örnek, misal -5191.örs -6476.örtü, yorgan -6374.

örü -5700.Östaki borusu -1909.ötümlü kapantÈlÈ -3245.ötümlü sÈzÈcÈ -3060.ötümlü sürekli -2822.

ötümsüz kapantÈlÈ -3244.ötümsüz sÈzÈcÈ -3059.ötümsüz sürekli -2821.övgü -5457.övüngen, palavracÈ -3063.

övünme -3015.özel görüÒmek -7365.özel isim -6313.özellikle -5106. -7319.özenle -3820.

özne -4283.

P — ppala -5431.

palamut -1429.palyaço -6680.pamuk -5392.pancar -6460.panifie kapÈlmÈÒ, 2) azmÈÒ, azgÈn -1071.

pankreas -5309.pantalon -6613.

panter -6781.papafian -7156.

papatya -1606.papaz -4135.para -2757.para cezasÈ -1995.paralel çizgi, 2) saf -6001.

paralel çizgili kumaÒ -6006.paramparça -2256, -7098.parantez -4160.parantez açmak -4162.paranteze almak -7402.

parantezi kapatmak -4161.paraÒüt -5315.paraÒütçü -5316.parça -2249.parça, bölüm, bölme -4618.

parça, tane -2521.parça, yarÈk -7094.parçalamak -2257.parÈldamak, ÈÒÈldamak -3843.park, bahçe -5328.

parlak siyah -5798.parlaklÈk, Òevk -6674.parlamento -5329.parlatmak, ÈÒÈldatmak -3841.parmak bafi rÈmÈ -5011.

parmak kemikleri -3546.parmak ucu -6396.parmak uçlarÈ -6373.pasaklÈ -7627.paskalya, çörefii -7540.

patates -3975.patavatsÈz olmak, ne dedifiini bilmemek

-1523.patika -6759. -6761.

patÈska -2261.patlak gözlü -2168.patlÈcan -1321.pay -1407, -7437.pazÈ bilezifii -1389.

pehlivan -4604.pekmez, yafi ve ekmek karÈÒÈmÈ bir

yemek -2649.pembe -5390.pencere -5393.

perdahlamak -5419.perçem -7147.perde ardÈnda oturan, namuslu -5425.periÒan -1618, -6707.pervasÈzca -1617.

petek -6621.petekgözü, hücre -6625.petrol gemisi -4150.petrol yataklarÈ -3949.peÒin parayla veresiye mal almak -6266.

peÒtemal -5548.peyderpey, giderek -5501.peynir -5395, -5409.peynirli ekmek, pohaça -5451.photo -7287.

piç -1651.pikap -5654.piliç -7167.pipo -5791.pirinc -1810.

pirinç -6157.

pis, pasaklÈ, murdar -3119.pisbofiaz -1660.

pisbofiazlık -1661.piskopos -4867.pisuar -1232.piÒmanlÈk -5183.piÒmanlÈk duymak, yaptÈfiÈna üzülmek

-3915.piyade -5634.piyon -5466.pÈhtÈlaÒmÈÒ kan -5879.

pÈrasa -5580.polo definegi -2360, -3986.porsuk -5934.portakal -5691.poyra -4400.

pranga -4602.prenses -2834.pres makinasÈ, sÈkÈÒtÈrma makinasÈ

-1979.program -5715.prostat -5716.pul, defiersiz para -5681.pulluk -4430.pus -4998, -7432.

puslu -1724.pusu -4456.pusu kurmak -4454.puthane -1927.pürüzsüz -3715.

püskül -3338, -3340.

R — rraf -1428.

rahatÈnÈ seven -3654.rahib -6023.rahim -5645.rahim boÒlufiu -7163.rahmet -5646.

ravent, okçul -6118.reaya sÈnÈfÈ (kÈsmÈ, takÈmÈ) -1438.reaya, köylü -3287.redaktör -6024.referandum -6025.

rehber, öncü, önder -5540.rehin, 2) karÈÒÈlÈk -3139.rehin, ipotek -4967.rektum, gödün -6203.rende -6038.

reng -3282.reyhan, feslefien -6133.rezene -6161.rezil -6149.rica eden, yalvaran -1520.

rÈhtÈm -6262.röportaj -6180.ruam hastalÈfiÈ -3838.rüzgarda savurulduktan sonra temiz

hububat kümesi -6299.

rüzgarda savurulmuÒ bufiday -2007.

S — ssabah ezanÈ öncesi sala -3997.

sabah yemi, sabah otlatmasÈ -7033.sabah, öfile, akÒam otlatmasÈ -5295.saban demiri -3179.sabit merdiven -5516.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 379 •

Türkçe

Page 18: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

sabit, safilam -6569.sabÈr -3441.

sabun otu -4020.sac -6438.sac ekmefii -5034.sadak -1989.saç -5688.

saç halkacÈfiÈ, buklet -3380.saç kakülü -5421.saç kavurmasÈ -5783.saçak -6168, -6169.saçma-sapan -6998.

saf, temiz, özbeöz -7441.saflÈk, temizlik -7442.safra -7631.safra kanalÈ -2848.safra kesesi -4350.

safran -7541.saha, meydan, alan -5733.safi akciger -5614.safi böbrek -3371.safi taÒak -3639.

safi yan kafa kemifii -5234.safidÈç -1804, -6805.safilam, muntazam -6899.safilık bakanlÈfiÈ -7279.safima, safimak -2814.

safimal -2835.safinak -6859.safirÈ -5908.safirÈ kemifii -3533, -3534.sahi -3909.

sahi, sahiden -1469.sahib -7512.sahil -5418.sakÈn -7628.saklamak, gizlemek -5113.

sal -4035.salamura peynir -5404.salatalÈk -7408.saldÈrmak, hücum etmek -2759, -7463.salep -6218.

salgÈ bezi -7125.salÈncak -3642.salÈncak, 2) hamak -3641.salkÈm söfiüt -1890, -6688.sallama -4255.

sallamak -4259, -6013.sallanarak yürümek -3335.salmak, saçmak, dafiÈtmak -7232.salt üçüncü ÒahÈslÈ fil -4646.salyangoz -6729.

saman -3916.saman alevi -1078.saman sarısı -5882.saman taÒÈmada kullanÈlan çok büyük

sepet -6214.

saman tozu -3822.saman veya ot yÈfiÈnÈ -4729.samanlÈk -3922.Samanyolu -3921.samimi, candan -1940.

sanatçÈ -3731.sanduka, tabut -6480.sanÈk, suçlanan -6867.sap -2606, -2614.sap yükleme askÈsÈ -2452.

sapan -2545.sapan kolu -3442.

sapasafilam -6490.saplarÈ harmana taÒÈma iÒi -6766.saplÈ tencere -2226.saptama, ispatlama -5472.saraç -6285.

sararmak -7576.saray -5825, -6291.sarhoÒ -6414.sarı -7575.sarÈ çiçekli yonca türü -4130.

sarÈ erik -3717.sarmak, etrafÈnÈ sarmak, sarÈp sarmala-

mak, kaplamak -7035.sarmak, masura sarmak -3700.sarmal, helezonik -4438.

sarmÈsak -6524.sarnÈç -6231.satÈn alma gücü, alÈm gücü -3681.satÈr -6242.satranc -6709.

savak olufiu -4737.savak, tesviye havuzu -6458.savaÒ alanÈ -5735.savaÒ bakanlÈfiı -7280.savaÒ gemisi -1982, -1984.

savaÒçÈ, silahÒör -4361.savaÒmak -6703.savaÒta erkek çÈfilÈfiÈ -7215.savaÒta ganimet alÈnan at -7535.savunma -1509, -1510, -1522.

savunma bakanlÈfiÈ -7262.savunmacı -1508.savunmak -1511.savunucu -1521.savunucu, müdafi -1507.

savurma esnasÈnda ayrÈk düÒen tane,taneler -1482.

saydam tabaka -5426.sayfa düzenleme -6021.sayfa düzenlemek -6196.

sayfa düzenleyici -6197.sayfa düzenleyicilik -6198.sayÈ -3896.sayÈ adÈ -3897.sayÈ sÈfatÈ -6042.

sayÈ sÈfatlarÈ -6046.sebze tarlasÈ yada bahçesi -1912.sebze, meyve bahçesi, bahçe -1381.seçilmiÒ -3695.seçim -3694.

seçkin -1738, -1739.seçmen -3696.sedef düfime -4127.sedye -2430, -2544.sehpa -6448.

sehpa, idam sehpasÈ -2451.seki -2839.sekreter -6261.sel -4598.selamını almak -6459.

selva kuÒu, bÈldÈrcÈn -4544.selvi -6410.semaver -6270.semaver tepsisi -6901.sendelemek -3806.

sendelemek -4694.senden haber yok, görünmüyorsun

-5372.sepet -6267.sepetçi söfiüdü -2232.sepilemek -5720.

serap -4626.serbest kaburgalar -7649.serçe parmak -5854.sergi, mefruÒat -6020.sergüzeÒt -1823.

seri yazÈ, dizi yazÈ -6127.serkeÒ, külhan beyi -4243.sermayeyi kediye yüklemek, iflas etmek

-1356.serperek sulamak -6064.sersem -6388.sert -6057.sert et -3298.sert, direngen -2298.

serüven -6333.seslenme durumu -1246.sessiz kaldÈ, izini kaybettirdi -1195.sessizce -3888.sessizce -4084.

sessizlik -5454.sevinç, 2) varlÈk -3167.sevinç, Òenlik -6601.sevinçli olmak, sevinç duymak -1706.seyirci -3646.

seyretmek -3493.seyyar -2050, -3320.seyyar jandarma -1981.seyyar merdiven -5117.sÈcakta koyunlarÈn ardarda ve küme

halinde biribirine sokulmasÈ -4555.sÈcaktan tadÈ bozulmuÒ olan yemek ve

benzeri Òey -3713.sÈcaktan tanenin olgunlaÒmadan büzü-

lerek kurumasÈ -6721.

sÈfat -6040.sÈfatfiil -5321.sÈfatta aÒÈrÈlÈk -4579.sÈfatta ölçümlemek -4063.sÈfiÈnak, barÈnak -5391.

sÈfiÈnma hakkÈ -4753.sÈfiÈr gübresi -7605.sÈfiÈr sürüsü -5086.sÈfiÈrdili -4922.sÈhhiye -6920.

sÈk -3719.sÈk orman -6110.sÈkÈlmÈÒ Èslak çamaÒÈr -3391.sÈkÈntÈ, can sÈkÈntÈsÈ -2734.sÈkÈÒtÈrmak (yük) -3856.

sÈklÈk -3720.sÈmak -6467.sÈnÈr, hudud -7074.sÈpa -1969.sÈr saklamayan -5101.

sÈra -6194.sÈra sayÈ sÈfatlarÈ -6048.sÈradan ve herhangi bir aÒiretsel bafiÈ

olmayan Arap -2929.sÈrayla türkü söylemek -3138.

sÈrt -5079, -5621.sÈrt omurlarÈ -5009.sÈrtlan -3293, -4022.

• 380 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 19: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

sÈtmalÈ -6875.sÈva -6423.

sÈvamak -6422.sÈzÈ, acÈ -3858.sÈzlamak, acÈ vermek -3859.sÈzmak -2314.sicim, yudum -2299.

sidik kesesi -4988.sidik yolu -4991.sigara, nargilenin afiÈza konan kÈsmÈ,

afiÈzlÈfiÈ -5666.sigorta -6503.

silahçÈ dükkanÈ -2045.silahlÈ kuvvetler -3685.silahsÈz, eli boÒ -2597.silahsÈz, tekme tokat kavga etmek -1702.silahtan etmek, silahÈnÈ almak -3884.

silindir biçiminde erkek serpuÒu -4388.silindir tekerlekli ve silindirleri balta

afiÈzlÈ döfime makinasÈ -1985.silkmek, silkelemek -2471.silme dolu -4968.

silsile, sÈra sÈra dafi -6159.sine, göfiüs -6509.sineyi yakan -6510.sini -6445.siper -2215.

siper, metris -4862.sıradafi -7562.sırt -6359.sitem, dert yanma -3091.sitemde bulunan, sitemkâr, hep dert

yanan -3092.sıva malasÈ -4173.sivil -6496.sivri sinek -5542.siyet, üretra -4990.

sofa, hol -2407.sofra -2598.sohbet -3306.sofian -5676.sofian arpacÈfiÈ -4330.

sofiancÈk -5677.sokak -4461.sol böbrek -3368.sol yan kafa kemifii -5233.solgun, soluk -1459.

solmak -1460.soluk borusu -7571.son buzul taÒı -5303.son çocuk -5356.sonbaharda yetiÒen yaban erifii -7383.

sonek -5353.sonuç, netice -2824, -2902.sopa, definek -2340.sorgu hakimi -3413.sorgulama, sorgu -3873.

sorgulamak -3867.soru belirteci -3798.soru cümlesi -3583.soru iÒareti -5593.soru sÈfatÈ -6045.

soru sÈfatlarÈ -6051.sorumlu -1561.sorumluluk -1562.soruÒturma, tahkikat -7186.sosyal güvenlik -2952.

sosyal iÒler bakanlÈfiÈ -7273.soykÈrÈm -5175.

soylu at -4780.sperm torbasÈ -4346.spermatik kanalÈ -6156.spor bakanlÈfiÈ -7278.söfiüt -1867.

sömürgelerde Hintli ya da çinli iÒçi,hamal -4556.

söndürmek -7187.söndürmek -7188.söylenti -3074.

sözcük toplulufiu -2957.sözcük, kelime -1645.sözcüklerde eÒleme -2073.sözdizimi -3591.sözkesilmiÒ, sözlü -6551.

sözlü -2640, -7460, -7495.sözünü tutmayan -6552.statü -6563.su bardafiÈ -3855.su birikintisi -5574.

su defiirmeni -1176.su efiimi -1233.su geçiti -1907.su kabarcÈfiÈ -1794.su kaplumbafiasÈ -6058.

su kenarÈ, sahil -4184.su kesici, vana -1215.su kulesi -1808.su sesi -7431.su sÈçrantÈsÈ -2273.

su sÈzÈntÈsÈ -2288.su tavufiu -4942.su terazisi -6950.su tevzi kanallarÈ, tevzi afizÈ -2537.su tulumu, matara -1988.

su yudumu -5927.su, taÒ, v.b hayvanla taÒÈmada

kullanÈlan askÈ -6264.suç iÒlemek -6861.suç iÒleyen, suç faili -6862.

suç, cürüm -6860.suçlamak, itham etmek -6864.suçlayan -6866.suçlu -6863.suçluluk -6865.

sulak arazi -2917.sulama -1217.sulama kaynaklarÈ -3951.sulama türleri -1252.sulamacÈ -1220.

sulh -4688.sulh mahkemesi -2393.sulu çamur, balçÈk -6150.sulu tarÈm -1976.sulu, cıvık, zevzek -2020.

sululuk, cıvıklÈk -2021.sundurma -5546.sundurma, 2-hol -6494.sunmak, arz etmek -1466.susam -4502.

susama -7039.sustalÈ bÈçak -4224.suyunu ÈsÈtmak -1210.sümbül (farsça sunbul) -6471.sümük -4710.

sümüklü, devamlÈ sümüfiü akan -4711.süngü -6483.

sünnet derisi -2225.sünnetçi -2498.sürahi -5319.sürat motoru, devriye motoru -4630.sürek avı -3632.

sürekli bileÒik hikâye -5957.sürekli ötümlü -2856.sürekli Òimdiki zaman -5173.Süreyya yÈldÈzÈ, ülker -5528.sürgü -3108.

sürgün -3894, -3983.sürgün etmek -3883.sürgün, adj. -3895.sürme -4256.sürme çekmek -4260.

sürü -4096.sürü öncüsü -6322.sürücü kulesi -1337.sürücü oturafiÈ -4811.sürüden ayrÈlÈp bir süre kÈrda baÒÈboÒ

dolandÈktan sonra kendilifiindensürüye katÈlan küçükbaÒ hayvanlar-dan biri veya birkaçÈ -3432.

sürüme ayrÈlmÈÒ toprak -4211.süsleme -4376.

süslenmek, güzelleÒmek -7469.süt -6784.süt anasÈ, dadÈ -2701.süt bakracÈ -6786.süt bedeli (baÒlÈk kesilirken kÈz annesi

için verilen meblafi veya hediye) -6793.süt erkek kardeÒi -1799.süt kÈz kardeÒi -7482.sütbeyaz -6791.sütlefien -6840.

sütre, barÈnak -6839.sütten kesilmiÒ, steril -6565.sütun -6576.süvari -6497.süzmek -2467.

süzülmek -2468.

S, — s,Òafak -3258.

ÒahÈs -4115.ÒahÈs zamiri -5709.Òahlık, krallık -6610.Òakak -2004.Òakak kemifii -3523.

Òakak sinüsü -6516.Òalgam -6733.ÒalgamÈn bir türü -1772.Òamata -3697.Òarap -4874.

Òarap bardafiÈ -5644.ÒarapçÈ -4880.Òaraprengi -2935.Òart kipi -6016.Òasi -2615.

ÒaÒkÈn, baÒÈ dönen -6323.Òayan, defier, layÈk -6431.Òebnem -6649.Òefaat -4813.Òefaatkar -4814.

Òefkat, muhabbet -4920.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 381 •

Türkçe

Page 20: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

Òeftali -7428.Òehir -1304.

Òehircilik -1305.Òehzade, prens -5606.Òeker kamÈÒÈ -5744.Òeker pancarı -6720, -6462.Òeker parçasÈ -5781.

Òekerlik -6666.Òemsiye -6429.Òemsiye çiçefii -6532.Òenlik, meclis -1609.Òerbet merasimi -6700.

Òerit, kemend -3955, -6756.Òiddetle titremek -4686.Òikayet -3200.Òikayet edilen -3207.Òikayet etmek -3201.

Òikayetçi -3202, -3206.Òikayetname -3208.Òimdiki zaman -2505, -2506.Òir -3468.Òirret ve inatçÈ kadÈn -3549.

ÒiÒgöbek -3826.ÒiÒirmek -5422.ÒiÒkin karınlı -7616.ÒiÒlemek -7407.ÒiÒmek -5423.

ÒÈngÈrtÈ -2282.ÒÈrfÈntÈ, sürtük -3056.Òoke, panifie kapÈlmÈÒ -1126.Òömine -1143.Òömiz, karton kaplama gömlefii -4279.

Òube -4700.Òükür, ikram -6600.Òüpheli -3347.

T — ttaacüp etmek, afizının suyu akmak -1199.taaruz -2382.taaruz et ! hücum ! -2381.taaruza geçmek -2383.

tabak -3235. -7004.tabaka -6994.tabanca -2510.tabanca kÈlÈfÈ -5852.tabur -6829.

tahdadan hamur teknesi -6744.tahÈl -2673.tahÈl ve ot biçmek, biçmek, devÒirmek,

toplamak -2771.tahmin belirteci -3796.

tahrik etmek, kÈÒkÈrtmak -5569.tahrip olmak, yÈkÈlmak -3499.tahta -2530.tahtadan yapÈlmÈÒ büyükçe kap -4873.tahtaravallÈ -2766.

tahtÈrevan -7001.tahvil etme -7233.takat, güç -3430. -5443.takatsÈz olmak, halden düÒmek -3890.takattan düÒmek, bitkin olmak -2496.

takibat, kovuÒturma -5474.takÈlmak, 2) kekelemek -7169.takÈm -2587.takÈmada -4398.taksi -6836.

takunya -5732.

talebkâr -2479.talep, istek -2476, -2477.

talim ve terbiye -3775.talimgah -2971.tan, mafirip -3737.tandır kebabı -5325.tandÈr -6932.

tane -2417.tane elemede kullanÈlan elek -1650.tane, saman v.b elemede kullanÈlan iri

gözlü elek -6286.tane, tahÈl -7537.

tanÈk, Òahit -3392.tanÈklÈk, Òahitlik -3394.tanÈmlamak, tarif etmek, izah etmek, -

6219.tanÈyÈcÈ, erbap, 2) silah uzmanÈ -2185.tanksavar -6844.TanrÈ, Allah -7477.tapan -4769.tapan -4822.

tapan afiacÈ -2446.tapan çekme kollarÈ -1365.tapan çubufiu -6763.tapan kulakçÈfiÈ -3325.tapanÈ boyundurufia bafilayan çubuklar

-5297.taraf, yan -3629.tarak -6652.tarak artÈfiÈ yün -1789.

tarak kemikleri -6728.taraklama öncesi yolarak ayÈklamak -

7176.taraklanmÈÒ ilk yün -6401.taraktan geçirilmiÒ efiirmeye hazÈr yün

tutamı -4481.taramak -6653.tarçÈn -2434.

tarh -4765.tarhûn -6849.(tarikat ehli için) kendinden geçmek

-1697.tarım iÒleri bakanlÈfiÈ -7274.tarÈm araçlarÈ -1117.tarÈm, ziraat -2108.tarÈmsal, ziraatsal -2111.tarla -7582.

tarla kuÒu -4386.tarla veya arazideki volkanik iri ve

büyük yassÈ taÒ -5886.tarla, bafi ve bostan sulamada su tev-

ziatçÈsÈ -4107.

tarlada üstüvanevi istif edilmiÒ taÒyÈfiÈnÈ -5944.

tarlasÈnÈ hipotefie vermek -7581.tartÈ, tartma -4244.tartmak -6279.

tartmak, ölçüp biçmek -6938.tas -6850.tasdik belirteci -3795.tasdik, onay, 2) tasdik etme, onaylama

-5992.tasnif etmek -4642.tasnif olmak -4641.tastik etmek, onaylamak -6957.tasvip -5455.

tasvip etmek -5456.tasvip etmek, onaylamak -5993.

tatlÈ kaÒÈfiÈ -4170.tatlÈ sözlü, yumuÒak sözlü -2646.

tatsÈz olmak, münasebetsiz olmak -1625.taÒ -1468.taÒ yontucu -4183.(taÒ, afiaç) dört köÒeli -2137.taÒak -1371.

taÒak fÈtÈfiÈ -3354.taÒak torbasÈ -4348.taÒlÈ, kayalÈ dafi çÈkÈntÈsÈ -2191.taÒlÈk -3824.taÒlÈk, kayalÈk yer -3272.

tava -6871.tavan -1146.tavaya uçurmak -1529.tavÒan -4091.tavuk -4941.

tay -1943.tayin etmek -7172.taze -6883.taze, tuzlanmamÈÒ peynir -5403.tazÈyla köpefiin birleÒmesinden meyda-

na gelen yavru -2820.tebaa, uyruk -5980.tebdili hava -1382.teferuat, ayrÈntÈ -4315.tehdîd -3381.

tehdit -3102.tehdit etmek -3100.tek -4309.tek afiÈzlÈ büyük bÈçak -4227.tek çocuk -7529.

tek en kilim -6895.tek heceli -7526.tek tük -6834.teke -5160.teke tek -4318.

teker -7399.teker çemberi, bandaj -6777.teker teker -4317.tekerlefiin afiaç pimi -4538.tekerlefiin afiaçtan gövdesi -4786.

tekerlek çemberi, toka -7114.tekil -6897.tekseslilik, oybirlifii -7522.tel (saç teli) -1216.tel -6825.

telaffuz -1749.tele-iletiÒim -6902.telek -5437.teleklerini yolamak, uçmaz hale getir-

mek -1367.

telsiz -1683.tem, tema -7020.tembih -6917.temel -3770.temel cümle -3584.

temel fil -4644.temelsiz, kum üzerinde kurulu (Òato)

-1165.temiz olmayan, kirli -5041.

temmuzda kuzu kÈrkma -1581, -1583.temren -6399.temsil etmek -5188.temsilci, delege -5189.tencere -1553, -6919.

tenekeci -5659.

• 382 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 21: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

tenha -7364.tepecik, tümsek -4962.

tepeli tarlakuÒu -7032.tepsi -6888, -6935.teras -1551.terazi -6742.terazi kefesi -6854.

terbiye -7116.terbiye, adab, edeb -6702.terbiyesiz -5099.tercüman -6945.tercümanlÈk -6946.

tercüme (tercümanlÈk) -5284.tercüme -7235.tercüme etmek tercüme -7236.tere -7158.tereotu, dereotu -2689.

tereyafiÈ -5209.terk etmek, bÈrakmak 2) uyuÒturmak

-6675.terlik -6753.

ters -7161.testi -4564.testilik, testi konulan afiaçtan veya

topraktan yapÈlmÈÒ özel yer -5946.teÒkilat, örgüt -6122.

teÒt -6970.teÒvik olmak; tahrik olmak -2041.tevkif evi -5977.tevkif kararı -1819.tevkif, tutuklama müzekkeresi -5976.

teyze -7305.teyze kÈzÈ -4009.teyze ofilu, teyze çocufiu -4541.tezcanlı -7510.tezgah, imalathane -2591.

tezgah, tuzak kurmak -7192.ticaret -1396.tiftik -2375, -4849, -7038.tiftik keçisi -3779.tire -1441.

tiroid bezi -7124.tiroid eklemi -4297.tiryak -1299.titrek kavak -5386.titremek, silkelenmek -7200.

titreÒimli akÈcÈ -3500.tÈk tÈk vurmak -2533.tÈnmÈyor -1426.tÈpta kullanÈlan bir bitki -4838.tÈrmÈk -2768, -7059.

tÈrmÈk çekmek -4783.tÈrmÈk diÒi -2742.tÈrmÈk diÒleri -2519.tÈrmÈk, kültivatör -4782.tÈrmÈk, pençe -5042.

tÈrmÈk, tapan -4755.tÈrnak -5144.tÈrnak içine almak -7403.tÈrnak iÒareti -2858.tÈrpan -2758, -4214.

tÈrpan çenesi -3109.tÈrpancÈ -4215.tohum -1862.tohum -7130.tohum ekme makinasÈ -4977.

tohum ekmek -7127.

tohumluk at, döl atÈ -3515.tohumluk koç -1474.

tok gözlü -2175.toka, bilezik -1391.tokmak -4894.tomurcuk, gonca -1834.top -3801.

topaç -2499.topal -4612.topçu -7111.topçuluk, topçu sÈnÈfÈ -7112.toplu av, saf kurarak avlanmak -6002.

topluluk ismi -4397.toplumsal -2034.toplumsal, sosyal -2038.toprafiÈ kirizma etmek, kazmak -4383.toprak -1255.

toprak çömlek -2811.toprak döÒeme -1266.toprak sürmek -4210.toprak, mülk, arazi -2914.topraksÈz köylünün hizmet karÒÈlÈfiÈ

toprak sahibi tarafÈndan beslenmesi -4081.

topraksÈz olup toprak sahibi tarafÈndanailesiyle birlikte beslenen hizmetkar

köylü -4080.topraktan tarla sÈnÈrÈ -3248.topraktan yapÈlmÈÒ kova -1636.topuk -5308.topuk kemifii -3535.

topuz -2023.torba -7151.torba arkÈ -2083.torun -5127.torunun - torunnun çocufiu -2290.

torunun çocufiu -5129.torunun torunu -5128.tos -5697.toslamak -5698, -5699.toy -1596.

toy, acemi, cahil -7360.toynak -6466.toz -6838.tozluk -6230.traktör -7135.

transfer edilmek, transfer olmak -2539.tren -7137.tugay -7081.tufila, kiremit -5816.tulum peyniri -5397.

tulumba tatlÈsÈ -7620.turfanda -5256, -6956.turizm bakanlÈfiı -7281.turp -6983.turuncu -5045.

tutacak -2610.tutanak -3238.tutku -1449.tutmak, kapmak, kaldÈrmak -5978.tutuklama -5974.

tutuklamak, tevkif etmek -5975.tutuÒmak, yanmak -1273.tutuÒturmak, yakmak -1272.tutya -7157.tuvalet -1218.

tuzak -4062.

tuzluk -7500.tüccar -1394.

tüfek -2654, -7070.tüm arazi parçalarÈnÈn enlemesine bir-

den sulanmasÈ -1248.tüm bir yÈl, yÈl boyunca -6220.tümden, tamamen -7016.

tümen -4701.tümleç -7024.tümleyici cümle -3585.tümleyici yan cümleler -3590.tünek -4720.

tünek -7197.tünemek -4721.tünemek -7198.türemek -2404.Türk usülü, -7141.

Türkçe -7057.türkü, ilahi okuyan -4588.tütsülemek alazlamak, 2) kazandibi

olmak, tencere dibinin tutuÒ masÈ -4335.

tüy -5724.tüy dökmüÒ -5584.tüylerini yolmak -5585.tüymek, kaytarmak, dönmek, sapmak

-3037.tüysüz -6083.

U — uucu çapraz halka -1910.ucu efiri definek, çöven, baston -2096.ucu sivri ÒiÒ -7406.uç, zirve -4273.

uçak -1311.uçak gemisi -1315.uçaksavar -1316.uçaksavar toplarÈ -7113.uçkur -2841.

uçkurluk -5647.uçmak, uçuÒmak -3701.uçucu -3032.uçurum, dipsiz derinlik -4418.ufak ve toz halindeki saman -3956.

ufak, küçük -3818.ufalanmÈÒ toprak, gübre -1267.ufiur böcefii -3937.ufiursuz -1402, -6412.ulaÒtÈrma -7180.

ulaÒtÈrma bakanlÈfiÈ -7270.ulaÒtÈrma, nakliye -3311.ulaÒtÈrmak, nakletmek -3312.umus -3813.umut -7159.

umut vererek oyalamak -5110.umut, beklenti -3668.umutsuz -3669.un -1135.un elefii -5012.

un haznesi -4951.un helvasÈ -3467.un olufiu -1136.unsur, eleman, öfie -3643.unutulmayan, hafÈzada kalan -1884.

urgan -7244.urgan veya halat sÈkÈcÈ -2316.utanç, mahcubiyet -2973.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 383 •

Türkçe

Page 22: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

utanmamak, sÈkÈlmamak -1688.uyanÈk -1872.

uygun, layÈk, deng -1285.uykusu kaçmak -7363.uyruk kemifii -3540.uyuk kemifii -5668.uyuklamak -3645.

uyutmak -5198.uyuz, sakat toplulufiu, iÒe yaramayan,

defiersiz -4029.uzanmak, yatmak -7183.uzman, bilirkiÒi -5607.

uzun menzilli uçak -1313.uzun sÈrÈk -6087.uzun ve yassÈ kulaklÈ bir koyun türü

-5484.uzun ünlü -2526.uzuv -4594.

Ü — üüç aylÈk dergi -4444.üç heceli -6436.üç nokta yanyana -6446.üç tarafÈ kapalÈ olup önü açÈk olan

yazlÈk avlu -3670.üç tekerlekli araba -6433.üç yol kavÒafiÈ -6449.üçkafiÈtçÈ -5913.üçlü çatal -6435.

üçlü kapakçÈk -2562.üçüncü ÒahÈs -4117.üçünlü, triftong -6434.ülke -7230.ünlem -1336.

ünlem cümlesi -3581.ünlem iÒareti -1339.ünlü, sesli -2525.ünsüz, sessiz -1632.ürkek, haksÈzlÈklarÈ kabul eden, hakir

-6377.ürkütmek -6063.ürperdim -3376.

ürperti -3375.ürün -1461.ürün almak, ürün kaldÈrmak -1464.üs -1778.üst çene -2200.

üst çene kemifii -3525.üst çenesi ilerde olan -2641.üst defiirmen taÒÈ -1480.üst dudak -4661, -4664.üst eÒik -6302.

üst gömlek -6351.üst göz kapafiÈ -5294.üst kol lülesi -4738.üstçene -2187.üsten görünüÒü -3881.

üstü açÈk koyun afiÈlÈ -4431.üstü açÈk yapÈ -5302.üstü açÈk, etrafÈ çevrili kuzu afiÈlÈ -4452.üstü kapalÈ hayvan barÈnafiÈ -5287.üstü kapalÈ küçükbaÒ hayvan afiÈlÈ -3299.

üstüne örtmek, 2) saçmak, serpmek -7245.

üstüste istif edilmiÒ biçili tahÈl demetle-ri -2538.

üvey anne -2412, -3901.üvey baba -7632.

üvey çocuk -5126.üvey kÈz -4005.

üvey ofilan -4523.üzeri, üzerinde, üst (yukarÈ) taraf -5989.üzerinden atlamak -7464.üzerine bir çaput sarÈlarak hamurun

tandÈra yapÈÒtÈrÈlmasÈnda kullanÈlan

geniÒ bir tahta parçasÈ -4887.üzülmek -4120.üzüm -7056.üzüm afiacÈ -4909.üzüm kaynatma kazanÈ, 2) bafi bozumu

dibefii -4090.

V — vvadi yakasÈ -1593.

vadi, belen -4860.vagina dudaklarÈ -4666.vahÒi -3807.vali -7223.valide sultan -2696.

vanilya -7165.varÈnÈ yofiunu biri için feda etmeye

hazÈr olmak -3893.varlÈk -3621.Varoli köprüsü -5588.

vaÒak -7246.vazo -3331.vefasÈz -1614.Venüs -5561.verek, iskiyon -3539.

verem -3860.vergi hukuku -3739.verimli toprak -2921.verimli, bereketli, 2) safilÈklÈ, zinde -1743.viran etmek -2697.

virane, harabe -2700.virgül -1733.viÒne -7293, -3045.vurdumduymaz, lakayt -3321.

Y — yyaba -6683.yaba kulafiÈ -3326.yabalamak -6684.

yaban armudu -3237.yaban gülü, Van gülü -5123.yabani burçak -2059.yabani ot, alÈnmasÈ gereken otlar -3253.yabani otlardan ayÈklamak -1180.

yabani sarmısak -6525.yabani sarmÈsaklÈ peynir -5402.yabani viÒne -1415.yabani, evcilleÒtirilmemiÒ -4447.yabani, sussuz -1412.

yafi -6191.yafi tulumu -3781.yafi, pekmez ve ekmek karÈÒÈmÈ bir

yemek -2027.yafida kÈzartÈlan bir cins börek -5935.

yafiÈz -5795.yafima -7534.yafimur damlasÈ -2274.yafimur öncesi tohum ekme -7429.yafimur sonrasÈ ekim -6289.

yafimur sonrasÈ yabani otlarÈn yeÒerme-

si ardÈndan sürüm ve ekim -3269.yafimur yüklü bulut -1237.

yafimurluk baÒlıfiı -4473.yafisÈz (imansÈz) peynir -5400.yahudi -2014.yaka -1569.yakacak -1891, -6549.

yakalama -3240.yakalamak -3241.yakan, top oynuna benzeyen topsuz ve

karÒÈlÈklÈ iki grup tarafÈndan oynanangeleneksel bir Kürt oyunu -2300.

yakÈn gelecek zaman -2400.yakÈn olmayan akraba -1802.yakÈn olmayan akrabalÈk -1803.yakÈt -6550.yakÈÒÈklÈ -4621.

yaklaÒÈk -miÒ’li g. hikâye -5962.yalan -2549.yaldız -1240.yalÈn durum -1249.yalÈn önek -5536.

yalÈn sözcük -1649.yalvarma, yakarma -4586.yalvarma, yakarma, 2) vasi, aracÈ,

bakÈcÈ -1519.yamaç -1555, -1578.

yamaçlardaki koyak biçimindeki düzlük-3188.

yamyam -4949.yan buzul taÒÈ -5304.

yan cümle -3582.yan, böfiür -4212.yan, taraf, kenar -6924.yanak -2693.yanÈk yün kokusu -4333.

yankafa kemifii -3537.yankÈ -1092.yankÈlamak -1093.yapabilmek, edebilmek -3952.yapafiÈ taramak, 2) çakmaktaÒÈyla ateÒ

yakmak3) (duvar) inÒa etmek -3866.yapay, imal eden -2239.yapÈÒmak -5263.yapÈÒtÈrmak -5262.yaprak -1424.

yaralÈ ve periÒan gönül -2725.yaranÈn kabuk bafilamasÈ -5833.yarasa -5525, -6650.yaratÈk, mahluk -6885.yardakçÈ -1214.

yardÈmcÈ filler -4651.yardÈmcÈ, muavin -1147.yarıÒ kısrafiı -4842.yarÈ sönmüÒ ateÒ -7405.yarÈ ünlü -5231.

yarÈk -5784.yarma, dövmede kullanÈlan tokmak

-2420.yarpuz -5721.

yarpuzlu peynir -5399.yas afiacÈ -4433.yas çadÈrÈ -7334.yas nedeniyle örgüsü kesilmiÒ -3339.yasa -5746.

yasal -5748.yasemin -6271. -7516.yaslanmak -5290.

• 384 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe

Page 23: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

yaslanmak, itmek, yatmak -5289.yassÈ düz taÒ -6833.

yassÈ taÒ, döÒeme taÒ -3010.yassÈ, küçük taÒ -5651.yassÈ, tabaka tabaka oluÒmuÒ taÒ -3465.yastÈk -7559.yatak odasÈ -5269.

yatay gövde -2517.yatÈrmak -5983.yatÈÒmak, sakinleÒmek -1278.yatmak, uzanmak -5984.yaÒ, ömür -3835.

yaÒayan ölü -4944.yaÒlÈ -4381.yaÒlÈ koç -1476. -7058.yaÒlÈ teke -5822.yaver -7517.

yavru -1991, -2247, -2254.yavru tay -4527.yavÒan otu -5680.yay -4157.yay kiriÒi -3864, -4245.

yayÈk ayranÈ -2655.yayÈk germe tahtasÈ -5073.yayÈk yaymak -4262.yayÈk yofiurdu, kaynatÈlmamÈÒ sütten

yapÈlÈr -4795.

yayÈn -7250.yayÈnevi -7252.yayÈnlamak -7251.yayla -7678.yayvan yabancÈ ardÈç -5737.

yazar -5205.yazÈ -5199.yazÈ kalemi -5207.yazÈ odasÈ -5204.yazÈ yazmak -5200.

yazÈ, metin -5201.yazÈlÈ -5206.yazlÈk konut -3427.yedefiinde götürmek -2616.yefien, erkek kardeÒ çocufiu -1806.

yefien, kÈz kardeÒ çocufiu -7459.yele -1742.yelek -5941.yelken -7379.yelkenleri suya indirmek -1363.

yelkenli gemi -4141.yemek bÈçafiÈ -4232.yemek borusu -6546.yemek odasÈ -5271.yemek yofiurdu, iyi kaynatÈlmÈÒ sütten

yapÈlÈr -4796.yemek, yiyecek (çocuk dilinde) -3488.yemiÒ -4879.yemiÒ afiaçlarÈ -2438.yemlik otu -6588.

yen -3784.yeni dofian güvercin yavrusu -2244.yeni dofimuÒ ofilak -4252.yeni dofimuÒ, turfa, körpe -5266.yeni evlenen kÈzÈn alilesine ilk ziyareti

-7588.yeniden dofiuÒ -7182.yeniden kalkmak -5966.yenilmeyen bir burçak türü -2061.

yenmek -4159.

yer -2633, -6811.yer ve yön belirteci -3791.

yer, yurt, kamping -7224.yerelmasÈ -6452.yerinden oynatÈlmasÈ güç afiÈr taÒ -3280.yerinden sÈçramak, fÈrlamak, zÈplamak

-3802.yerini tutan, eÒdefier -2047.yerleÒik -2694.yersel durum -1247.yetenekli -3730.

yetiÒmemiÒ, ham -3929.yetiÒtirme -3184.yetiÒtirmek -3185.yetki -2604.yeÒerme ile birlikte don ve ayazÈn

vurdufiu ekin -3268.yeÒermek -3662.yeÒermek, bitmek -6199.yeÒil -4121.yeÒil sofian -5678.

yeÒillik, nebat -3660.yevmiye, gündelik -6174.yifiit -2723, -2724.yıkım -3718.yirmi beÒ kuruÒ defierindeki para birimi

-4235.yiyecek -7439.yÈkamak -7191.yÈlanlarÈn çiftleÒmesi -3147.

yÈldÈrÈmvari -1814.yÈllÈk bütçe -1924.yÈllÈk dergi -4443.yÈrtÈcÈ hayvan -2763.yÈrtmaç -7095.

yofiurt -4793.yok etmek -1797.yok etmek -5774.yoketme, imha -1796.yoksul -7409.

yoksul, fakir -1629.yoksul, fakir -3861, -7669.yoksulluk -7652.yoksun -5519.yoksun, paysÈz bÈrakÈlan -1627.

yokuÒ yukarÈ -1552.yolcu -6119.yolcu gemisi -4152.yoldaÒ -3595.yontma kalemi -3846.

yorgan -6384.yosun -4192.yön, istikamet -3727.yönetici -3958.yöre, bölge -2979.

yufka ekmek -4619.yukarıda -4670.yukarÈ -1332, -1341.yukarÈ, üst -5990.yukarÈya çÈkmak, tÈrmanmak -3707.

yular -3445.yumak -3193, -4480.yumak yapÈlÈrken çaprazlamasÈna atÈlan

bafilar -5405.yumruk -3379, -3815.

yumurtacÈk -3160.yumurtalÈk -7353.

yumurtalÈk kanalÈ -7354.yumuÒak bir tür zÈmpara taÒÈ -4427.

yumuÒak damak -5120.yunak, çamaÒÈrhane -2025.yurt, ülke -4325.yurtluk -6812.yurttaÒ -7231.

yutmak -5928.yuva -3640.yuvarlak acur -2977.yuvarlanmak -3212, -7120.yük gemisi -4140.

yük taÒÈyÈcÈ -1359.yük tutmaya yarayan üst yan kavisli

çubuklar -7019.yüklem -5554.yüklem sıfat -6044.

yüklemsel -5555.yüklemsel durum -1250.yüklenmiÒ eÒya 2) göç -4360.yüklü -1353.yüksek -1750.

yüksek dafi yöresi -2634.yüksek gelir -3420.yüksek hotoz -4372.yüksek ova -5300.yüksek sarp kaya -2186.

yükseklik -2781.yükselen kalÈnbarsak -7554.yükte iki çuvaldan her biri -3003.yün -3750.yün iplifii -6166.

yün saçafiÈ -1825.yün tarafiÈ -6655.yün taramak -2458.yün yÈkama günü, 2) yün yıkayan -3752.yün yÈkayan -3753.

yünden örülen ve yükü semerebafilamya yarÈyan geniÒçe Òerit -4026.

yünlü ve dokuma söküfiünü örmek, öre-rek yapmak -7175.

yünü kurutmak için sermek -3751.

yürek, kalb -2721.yüz -6183.yüz üstü -2566, -7611.yüz, iki yüz demetlik ot yÈfiÈnÈ -7311.yüzeysel olarak -6378.

yüzmek, -2224.yüzü kÈrmÈzÈmsÈ kulaklarÈ küçük ufak

yapÈlÈ bir koyun türü -5485.yüzü, kafasÈ ve kirpikleri tümden beyaz

olan koyun türü -5491.

yüzük -3738, -5167.yüzük parmafiÈ -1282.yüzük taÒÈ -5758.yüzyÈl -1284.

Z — zzabit katibi -3239.zabt etmek -2577.zabtetme, zabt -2584.

zafer -6320.zakkum afiacÈ -4745.zaman -2502.zaman belirteci -3794.zamanlarÈn uyumu -1082.

zambak -6547.

Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî • 385 •

Türkçe

Page 24: Türkçe A — aayak bilefii kemikleri -3543. ayak dördüncü parmafiÈ -5503. ayak ikinci parmafiÈ -5505. ayak köstefii -4848. ayak orta armafiÈ -5507. ayak parmafiÈ -5509

zamir -5707.zamirsel deyim -1845.

zarif -6691.zatürye -6417.zayÈf, acÈlÈ -4708.zebra -4102.zehirlemek -3863.

zehirlenen, zehirlenmiÒ -3862.zemin -7560.zencefil -7561.zenginlik, rahatlÈk, divan -6228.

zeytin -7590.zifaf, gerdek -3133.

zikr etmek -5054.zillet -7653.zinet, süs eÒyasÈ -7340.zirve -4274, -4407.zÈlgÈt çekmek -4718.

zÈlgÈt çekmek, sevinç vermek için lililiçekmek -4714.

zÈpkÈn -4868.zÈrh -7638.

zÈrhlÈ -7635.zÈrhlÈ araba -7136.

zÈrhlÈ birlik -7524.zor, güç, sert -2719.zor, kôtek -4432.zorba, gözü kan bürümüÒ -2172.zorbalÈk, gözü kan bürümüÒlük -2173.

zorbela -3034.zorla -1709.zulüm, baskÈ -7660.zürriyet -1462.

• 386 • Ferhengoka bîst hejmarên Kurmancî

Türkçe