Training Resource sa Bag-ong Magtutudlo · sa pagkat-on, pangutan-a ang imong kaugalingon “Busa, unsa man?” ug hunahunaa kon sa unsa kahang paagiha nga personal nimong magamit

Training Resource sa Bag-ongMagtutudloUsa ka Teacher-Improvement Companion sa Handbook alang sa Pagtudlo ug Pagkat-onsa Ebanghelyo

Gimantala saAng Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga AdlawSiyudad sa Salt Lake, Utah

Ang mga komentaryo ug mga koreksyon pasalamatan. Palihug ipadala kini, nga ilakip ang mga sayop,ngadto sa:

Seminaries and Institutes of Religion Training Services50 East North Temple Street, Floor 8

Salt Lake City, Utah 84150-0008USA

Email: [email protected] isulat ang imong kompleto nga pangalan, pinuy-anan, ward o branch, ug stake o district. Siguroa nga

masulat ang ulohan [title] sa manwal kon mohatag ka og mga komentaryo.

Ang mga indibidwal mahimong moprinta niining materyal alang sa ilang kaugalingon nga personal, dilipangkomersyo nga paggamit (naglakip sa samang paggamit nga may koneksyon sa ilang calling sa Ang

Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw). Palihug pangayo og pagtugot sa bisan unsanglain nga paggamit diha sa permissions.lds.org.

© 2016, 2018 sa Intellectual Reserve, Inc.Tanang katungod gigahin.

Giimprinta sa Estados Unidos sa AmerikaVersion 2, 3/18

Pagtugot sa Iningles: 10/17Pagtugot sa paghubad: 10/17

Hubad sa New-Teacher Training Resource: A Teacher-Improvement Companion to the Gospel Teaching and LearningHandbookCebuano

PD60001128 853

123456789

10

11

12

1314

12345

Mga SulodMga Kasinatian sa Pagkat-on diha sa Panimalay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Pagpakabuhi ug Pagtudlo sumala sa Pamaagi sa Manluluwas . . . . . . . . 3Ang Tumong sa Seminaries and Institutes of Religion . . . . . . . . . . . . 7Pagtudlo ug Pagkat-on pinaagi sa Espiritu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Pag-ugmad og Kahimtang nga adunay Gugma, Pagtahud, ug Katuyoan 13Pagsinati sa Sumbanan sa Pagkat-on . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Pagsabut sa Konteksto ug sa Sulod [Content] . . . . . . . . . . . . . . . . 23Pag-ila sa Doktrina ug mga Baruganan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Pagsabut, Pagbati, ug Paggamit sa Doktrina ug mga Baruganan . . . . . . 36Pag-andam og Leksyon: Pagdesisyon Unsay Itudlo . . . . . . . . . . . . . 42Pagdesisyon Unsay Itudlo: Paggamit sa mga Kasulatan ug sa Manwal saMagtutudlo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Pagdesisyon Unsaon sa Pagtudlo: Pagtabang sa mga Estudyante ngaMatuman ang Ilang Tahas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Pagdesisyon Unsaon sa Pagtudlo: Pagpangutana og Epektibo nga mgaPangutana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Pagdesisyon Unsaon Pagtudlo: Pagpakita og Hugot nga Pagtuo . . . . . . 68Pasiuna sa Doktrinal Mastery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Mga Leksyon para sa mga Anaa sa Serbisyo [Inservice Lessons] . . . . . . . . . . 83Pasiuna sa mga Leksyon para sa mga Anaa sa Serbisyo [Inservice Lessons] . . 85

Ang Atong Katuyoan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Sukaranang Sumbanan sa Pagkat-on . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Pag-andam og Leksyon: Pagdesisyon Unsay Itudlo . . . . . . . . . . . . 100Pag-andam og Leksyon: Pagdesisyon Unsaon Pagtudlo . . . . . . . . . 108Pasiuna sa Doktrinal Mastery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

Mga Handout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Mga Kasinatian saPagkat-on

KASINATIAN SA PAGKAT-ON 1

Pagpakabuhi ug Pagtudlo saPaagi sa ManluluwasKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Ang pagtudlo, imong dakong responsibilidad

• Si Jesukristo, mao ang Bantugan nga Magtutudlo

• Pagpakabuhi ug pagtudlo sama sa gibuhat sa Manluluwas

Mahinungdanong mga KonseptoWelcome sa Seminaries and Institutes of Religion (S&I). Sa programa sa seminaryug institute sa tibuok kalibutan, liboan ka mga magtutudlo ug mga lider angnagtabang sa mga kabatan-onan ug mga young adult sa Simbahan ngamakakat-on ug makagamit sa doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo niJesukristo. “Mapasalamaton kami sa inyong tinguha nga moserbisyo sa Ginooniining importante nga buluhaton.

Ang Dakong Responsibilidad sa Pagtudlo sa mga Anak sa DiosSi Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlosa mosunod mahitungod sa responsibilidad sa pagtudlo sa mga anak sa Dios:

3

“Mapasalamaton kami kaayo sa tanang nagtudlo. Nahigugma kami kaninyo ugmapasalamaton kaninyo labaw sa among masulti. Dako ang among pagsaligkaninyo. “Ang motudlo sa epektibo nga paagi ug mobati nga kamonagmalampuson usa gayud ka masuknaon nga trabaho. Apan dili kini kabayran.Wala kitay madawat nga ‘ingon ka labaw ka mahinungdanon nga tawag’[Pagtudlo—Walay Labaw ka Mahinungdanon nga Tawag (kapanguhaan nga mga

materyal alang sa paglambo sa magtutudlo, 1978)]. …

“Para ang matag usa kanato ‘‘makaduol ngadto kang Kristo’ [D&P 20:59], aron mohupot saIyang mga kasugoan ug mosunod sa Iyang ehemplo balik ngadto sa Amahan tinuod gayud ngamao ang pinakataas ug pinakabalaan nga katuyoan sa pagpakabuhi sa tawo.’ Aron sapagtabang sa uban nga makahimo usab niana——motudlo, moawhag, ug mogiya kanila samainampoong paagi sa paglakaw sa dalan sa katubsanan usab——sa pagkatinuod kana maogayud ang ikaduhang pinakamahinungdanon nga buluhaton sa atong kinabuhi. Tingali maokana ang hinungdan ngano nga si Presidente David O. McKay miingon sa makausa, ‘‘Walaylabaw nga responsibilidad ang maanha ni bisan kinsa nga lalaki [o babaye] kay sa mahimongusa ka magtutudlo sa mga anak sa Dios’ [David O. McKay, sa Conference Report, Okt. 1916, 57]”(“A Teacher Come from God,” Ensign, Mayo 1998, 25).

Si Jesukristo, ang Bantugan ngaMagtutudloMakadawat ka og balaanong tabangsamtang magtinguha ka nga mouswagug molambo isip magtutudlo sa mgaanak sa Dios ug maningkamot ngaisunod ang imong kinabuhi ugpagtulun-an nianang sa Manluluwas.

Paggahin og panahon aronmotan-aw sa video nga “The

Master Teacher” (3:51), nga anaa saLDS.org. Dinhi niini nga video, si Presidente Boyd K. Packer (1924–2015) sa Korumsa Napulog Duha ka mga Apostoles mihulagway sa piho nga mga aspeto sapagtudlo sa ebanghelyo.

Samtang magtan-aw ka sa video, paminawa ang mahinungdanong mgarason nganong kinahanglan gayud kang magpakabuhi ug magtudlo sama

sa gibuhat sa Manluluwas. Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyondiha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sapagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.


4

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityMahitungod sa Manluluwas isip maayong modelo alang sa mga magtutudlo, si Presidente Boyd K.Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagtudlo:

“Unsa pa ang mas maayong ehemplo ang atong makit-an? Unsa pa ang masmaayong pagtuon nga atong mapahigayon kay sa pagsusi sa atong mga mithi ugmga tumong ug mga pamaagi ug itandi kini sa kang Jesukristo? (Teach Ye Diligently,rev. ed. [1991], 22).

Ang mosunod nga kalihokan makatabang sa pagpalambo sa imong panabut kongiunsa pagtudlo ug pag-impluwensya sa Manluluwas sa uban ug giunsa Niya

pagtabang kanila nga makakat-on, molambo sa espirituhanong paagi, ug makabig ngadto sa Iyangebanghelyo.

Tun-i ang pasiuna [preface] diha sa mga pahina v–vii sa Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders inSeminaries and Institutes of Religion (2012). I-highlight o linyahi ang mga action word nga naghulagway sa lain-laing mga paagi sapagtudlo ug pagpangalagad sa Manluluwas.

Human nimo matun-i kini nga mga pahina diha sa Gospel Teaching and Learning, irekord ang imong mga tubag sa mosunod ngamga pangutana diha sa mga margin sa imong handbook. (Giawhag ka nga magsulat og notes diha sa mga margin sa imonghandbook sa kinatibuk-an niining mga leksyon.)

Summary ug Paggamit [Application]Mga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Walay mas dako pa nga responsibilidad nga madawat ni bisan kinsa nga tawo

kay sa mahimong usa ka magtutudlo sa mga anak sa Dios.

• Si Kristo mao ang Bantugan nga Magtutudlo. Kinahanglang maningkamot kitasa pagpakabuhi ug sa pagtudlo sama sa Iyang gibuhat.

• Atong itudlo kon unsa kita, nga nagpasabut nga ang atong pagkadisipulo,atong mga kinaiya, atong mga pagpamatuod, ug atong pasalig [commitment]ngadto sa ebanghelyo makaimpluwensya sa uban sama sa atong mga pulong.

“Ang gasa sa pagtudlo kinahanglan nga maangkon, ug sa higayon ngamaangkon na kini, kinahanglan gayud kining atimanon aron magpabilin kini”(Boyd K. Packer, Teach Ye Diligently, 345).

“Busa, Unsa Man?”Si Presidente Boyd K. Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nailhannga nangutana, “Busa, unsa man?” atol sa katapusan sa mga miting uban saKorum sa Napulog Duha aron makapadasig og panaghisgot kon sa unsangpaagiha nga ang hilisgutan nianang higayuna magamit aron mausab ang kinabuhisa mga tawo (tan-awa sa Jeffrey R. Holland, “Therefore, What?” [CES Conference

• Unsa ang imong nabantayan mahitungod sa paagi sa pagpakabuhi, pagtudlo, ug pagpangulo sa Manluluwas?

• Giunsa Niya pagtabang ang uban nga makakat-on, molambo sa espirituhanong paagi, ug makabig sa Iyang ebanghelyo?


5

on the New Testament, Ago. 8, 2000], si.lds.org). Sa katapusan sa matag kasinatiansa pagkat-on, pangutan-a ang imong kaugalingon “Busa, unsa man?” ughunahunaa kon sa unsa kahang paagiha nga personal nimong magamit ang mgahilisgutan ug mga baruganan nga gihisgutan.

Sa pagtapos niining kasinatian sa pagkat-on, isulat ang pipila ka mga butang ngaimong buhaton basi sa mga baruganan nga imong nakat-unan karon.


6


Ang Tumong sa Seminariesand Institutes of ReligionKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa Tumong sa Seminaries and Institutes of Religion

• Pagsabut sa imong katuyoan isip usa ka magtutudlo

• Pagtabang sa mga estudyante nga tinuod nga makabig

Mahinungdanong mga KonseptoPagsabut sa Imong KatuyoanSa pag-focus sa atong mga paningkamot samtang moabag kita sa buhat sa Ginoo,ang mga magtutudlo sa S&I gihatagan og klaro nga katuyoan. Kini nga katuyoangitawag og Tumong sa Seminaries and Institutes of Religion. Importante ngamakapalambo ka og lawom nga panabut niini nga katuyoan ug sa unsang paagihakini makagiya sa imong inadlaw nga trabaho isip usa ka magtutudlo.

Unsa Man Ang Atong Katuyoan?“Ang atong katuyoan mao ang pagtabang sa mga batan-on ug mga young adultnga makasabut ug makasalig sa mga pagtulun-an ug Pag-ula ni Jesukristo,mahimong takus alang sa mga panalangin sa templo, ug makaandam sa ilangkaugalingon, sa ilang mga pamilya, ug sa uban alang sa kinabuhing dayon uban sailang Amahan sa Langit” (Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers andLeaders in Seminaries and Institutes of Religion [2012], x).

Tan-awa ang video nga “Our Purpose” (1:32), nga anaa sa LDS.org. Dinhiniini nga video, ang pipila ka mga magtutudlo mi-recite sa katuyoan sa

Seminaries and Institutes of Religion.

Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyon diha sa studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa

pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Pagdala sa Ebanghelyo ngadto sa Kasingkasing sa mga EstudyanteAtol sa seminary centennial broadcast niadtong 2012, si Presidente Henry B. Eyringsa Unang Kapangulohan mipakigbahin og pipila ka mga impresyon mahitungod sagigikanan ug mga katuyoan sa seminary.

Tan-awa ang video nga “A Foundation of Faith: 100 Years of Seminary”(7:36), usa ka kinutlo gikan sa pakigpulong ni Presidente Eyring, nga anaa

sa LDS.org. Samtang magtan-aw ka, pangita og ebidensya kon sa unsang paaginga ang seminary nakatabang sa ebanghelyo nga madala ngadto sa kasingkasingsa mga estudyante.

7

Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyon diha sa studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityBasaha ang seksyon 1.1 (“Our Purpose”) diha sa mga pahina 1–2 sa Gospel Teaching and Learninghandbook. Linyahi ang mga pulong nga nakatabang nimo aron masabtan ang imong katuyoan isipusa ka magtutudlo sa Seminaries and Institutes of Religion.

Human nimo makompleto ang pagbasa, irekord ang imong mga hunahuna ug mgaimpresyon diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Ang usa ka klaro nga pagsabut sa Tumong sa Seminaries and Institutes of

Religion mogiya kanato sa atong inadlaw nga trabaho isip mga magtutudlo.

• Ang epektibo nga pagtudlo makatabang sa ebanghelyo nga motuhop gayudngadto sa kasingkasing sa mga estudyante.

• Ang atong tumong kinahanglan gayud nga mao ang pagtabang sa atong mgaestudyante nga makasinati og tinuod nga pagkakabig ngadto sa ebanghelyo.

“Samtang magtudlo kita sa atong mga kabatan-onan nga mohigugma saManluluwas nga si Jesukristo, mahimo silang tinuod nga mga disipulo sa Agalon.Kini nga proseso moandam kanila nga mahimong … mga lider sa mahangturongmga pamilya. Ang templo mahimong usa ka natural ug importante nga bahin sailang kinabuhi. (Dieter F. Uchtdorf, “A Teacher of God’s Children” [usa ka gabiikauban si Presidente Dieter F. Uchtdorf, Ene. 28, 2011], 5, si.lds.org).

“Busa, Unsa Man?”Sa pagtapos niining kasinatian sa pagkat-on, isulat ang pipila ka mga butang ngaimong buhaton basi sa mga baruganan nga imong nakat-unan karon.


8


Pagtudlo ug Pagkat-onpinaagi sa EspirituKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa tahas sa Espiritu Santo diha sa pagtudlo ug pagkat-on

• Pagtubag sa makita ug dili makita nga mga panginahanglan sa mga estudyante

• Pagdapit sa impluwensya sa Espiritu Santo

Mahinungdanong mga KonseptoAng Tahas sa Espiritu Santo diha sa Pagtudlo ug Pagkat-on“Ang pagtudlo ug pagkat-on sa ebanghelyo mahitabo pinaagi sa gahum sa EspirituSanto. … Pinaagi lamang sa pagtudlo ug pagkat-on pinaagi sa Espiritu nga angmga estudyante makasabut ug makasalig diha sa mga pagtulun-an ug Pag-ula niJesukristo sa ingon nga paagi nga sila mahimong kwalipikado alang sa kinabuhingdayon” (Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders inSeminaries and Institutes of Religion [2012], 10).

Nganong Magtudlo ug Magkat-on pinaagi sa Espiritu?Si Sister Christine Park nagtudlo og daily seminary didto sa Redding,California, sulod sa lima ka tuig ug padayon nga nagtinguha nga matubag

ang talagsaong mga panginahanglan ug mga kahimtang sa iyang mga estudyante.Tan-awa ang video nga “Students’ Needs” (1:35), nga anaa sa LDS.org. Dinhi niininga video, si Sister Park mipakigbahin sa iyang mga gilauman alang sa iyang mgaestudyante ug usab sa iyang mga kabalaka samtang nagtinguha siya sa pagtabangsa iyang mga estudyante nga makasinati og mas napalambo nga pagkakabigngadto sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Ingon nga si Sister Park adunay mgaestudyante nga adunay nagkadaiyangmga panginahanglan ug mga hagit,ikaw aduna usab. Ang mosunod ngamga ehemplo nagrepresentar sa pipilasa kasagarang mga kahimtang saestudyante. Hunahunaa kon sa unsangpaagi nga ang mga kahimtang sa imongmga estudyante mahimongmakaapekto kon unsaon pagdirekta saEspiritu sa imong pagtudlo.

“Usahay ang eskwelahan grabe nga nakapa-busy nako. Daghan kaayo ko ogbuhatunon sa lain nakong mga klase.”

9

“Unta maka-focus ko sa klase karon. Dili kaayo ko maayo mobasa, ug maglisudko og paminaw.”

“Gilibutan ko og daghan kaayong mga tawo, pero gibati gihapon nako nganagmagul-anon.”

“Ganahan ko nga nia sa seminary—usa ka dapit diin gibati nako ngagidawat ko.”

“Wala ko kahibalo kon angayan ba gyud ko nga naa dinhi karon. Nakabuhat koog mga butang nga akong gikaulaw.”

“Gibati nako nga ako ra sa akong pamilya ang walay pagpamatuod.”

Kon mosalig kita sa atong kaugalingong mga abilidad lamang, dili kita makahimosa pagtubag sa tanang talagsaon nga mga panginahanglan sa atong mgaestudyante. Hinoon, kon andam kita ug mosunod sa mga pag-aghat sa EspirituSanto, giyahan kita nga makatudlo sa paagi nga mas mopalambo ang pagkakabigsa atong mga estudyante ug makatabang sa pagtubag sa ilang makita ug dili makitanga mga panginahanglan.

Tan-awa ang video nga “Teaching by the Spirit” (1:39), nga anaa saLDS.org. Dinhi niini nga video, gipakigbahin ni Sister Park ang

kaimportante sa paggiya sa Espiritu kaniya samtang nagtudlo siya.

Sunod, tan-awa ang video nga “The Lord Knows Every Need” (0:45), ngaanaa sa LDS.org. Dinhi niini nga video, si Elder Richard G. Scott

(1928–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut kon saunsang paagi nga ang Espiritu Santo makagiya kanimo sa pagtubag sa mgapanginahanglan sa imong mga estudyante.

Gospel Teaching and Learning Handbook Activity“Ang pagtudlo ug pagkat-on pinaagi sa Espiritu mahitabo kon ang Espiritu Santo mohimo sa Iyangtahas o mga buluhaton uban sa magtutudlo, uban sa estudyante, o uban sa duha” (Gospel Teachingand Learning, 10).

Ang Gospel Teaching and Learning nga handbook makatabang sa pagklaro og maayo ug sapagpalambo sa atong panabut kon ngano nga ang mga magtutudlo ug ang mga estudyantekinahanglan gayud nga magtudlo ug magkat-on pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo. Tun-i angseksyon 2.1 (“Teach and Learn by the Spirit”) diha sa pahina 10 hangtud sa katapusan sa dunaybullet nga lista diha sa pahina 11.

Sa imong handbook, hinumdumi ang importante nga mga baruganan ug mga pamaagi ngamakatabang kanimo nga mabuhat ang mosunod:

Sa imong personal nga journal, ipasabut kon sa unsang paagi nga ang pagsabut ug pagtuo sa tahas sa Espiritu Santomakaimpluwensya sa paagi sa imong pag-andam sa mga leksyon ug sa pagtudlo sa imong mga estudyante.

• Ilha nga ang pagtudlo ug pagkat-on sa ebanghelyo mahitabo lamang pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo.

• Palamboa ang imong panabut bahin sa mga tahas ug mga buluhaton sa Espiritu Santo diha sa pagtudlo ug pagkat-on saebanghelyo.


10

Pagdapit sa Espiritu sa Pagtuman sa Iyang TahasKon atong masabtan ang tahas sa Espiritu Santo diha sa pagtudlo ug pagkat-on saebanghelyo, buhaton nato ang tanan kutob sa atong mahimo aron sa pagdapitKaniya sa pagtuman sa Iyang tahas diha sa atong kinabuhi ug sa kinabuhi sa atongmga estudyante (tan-awa sa Gospel Teaching and Learning, seksyon 2.1 [“Teach andLearn by the Spirit”], pahina 11).

Ang mga magtutudlo makahimo sa mosunod aron sa pagdapit sa Espiritu ngamatuman ang Iyang tahas:

• Maningkamot alang sa personal nga katakus.

• Mohalad og usa ka “pag-ampo diha sa hugot nga pagtuo” (D&P 42:14).

• Magtinguha nga makaandam pag-ayo alang sa matag leksyon.

• Magtinguha sa pag-focus diha sa kasinatian sa pagkat-on sa ilang mgaestudyante.

• Magtinguha og kalinaw imbis nga mobati og dili maayo ug kabalaka bahin saubang mga butang.

• Magbaton og diwa sa mapainubsanong pagpangutana.

• Moawhag sa mga estudyante sa pagdapit sa Espiritu Santo ngadto sa ilang mgakasinatian sa pagkat-on.

Tan-awa ang video nga “Inviting the Spirit: Teachers” (2:47), nga anaa saLDS.org. Dinhi niini nga video, ang mga magtutudlo mipakigbahin sa

unsay ilang mahimo aron sa pagdapit sa Espiritu ngadto sa ilang kasingkasing ugngadto sa classroom. Samtang magtan-aw ka sa video, isulat diha sa imong GospelTeaching and Learning nga handbook ang bahin sa importante nga mga pamaaginga gusto nimong mahinumduman.

Ang mga magtutudlo ug mga estudyante makahimo sa mosunod aron sa pagdapitsa Espiritu sa pagtuman sa Iyang tahas:

• Mobasa ug motudlo gikan sa mga kasulatan ug sa mga pulong sa mga propeta.

• Mo-focus sa mga ehemplo ug mga panaghisgutan bahin sa Manluluwas ugmopamatuod bahin Kaniya.

• Mopahayag sa doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo sa yano ugklarong paagi.

• Mogahin og panahon sa mahunahunaong pagpamalandong atol sa mgahigayon sa dinasig nga kahilom.

• Mopakigbahin sa angay nga personal nga mga kasinatian ug mopamatuod sadoktrina ug mga baruganan.

• Mopadayag og gugma ug pasalamat alang sa usag usa ug sa Ginoo.

Tan-awa ang video nga “Inviting the Spirit: Teachers and Students” (2:23),nga anaa sa LDS.org. Dinhi niini nga video, ang mga magtutudlo ug mga

estudyante mipakigbahin kon unsa ang ilang mahimo aron sa pagdapit sa Espiritungadto sa ilang kasingkasing ug ngadto sa classroom. Samtang magtan-aw ka sa


11

video, isulat diha sa imong Gospel Teaching and Learning nga handbook ang bahinsa importante nga mga pamaagi nga gusto nimong mahinumduman.

Diha sa imong personal nga journal, irekord ang pipila ka mga impresyon o mgaaction item nga misantup sa imong hunahuna samtang namalandong ka konunsaon nimo ug sa imong mga estudyante pagdapit sa Espiritu Santo sa pagtumansa Iyang tahas diha sa pagtudlo ug pagkat-on sa ebanghelyo.

Tan-awa sa apendiks niini nga manwal alang sa handout nga giulohan og“Pagdapit sa Espiritu Santo sa Pagtuman sa Iyang Tahas sa Pagtudlo ug

Pagkat-on sa Ebanghelyo,” nga naglista og mga paagi sa pagdapit sa mgamagtutudlo ug mga estudyante sa Espiritu sa pagtuman sa Iyang tahas.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• “Ang pagtudlo ug pagkat-on pinaagi sa Espiritu mahitabo kon ang Espiritu

Santo mohimo sa Iyang tahas o mga buluhaton uban sa magtutudlo, uban saestudyante, o uban sa duha” (Gospel Teaching and Learning, 10).

• Sa imong paghatag og atensyon sa hinay nga mga pag-aghat sa Espiritu,magiyahan ka sa pagtabang nga matubag ang makita ug dili makita nga mgapanginahanglan sa mga estudyante.

• Kon ikaw ug ang imong mga estudyante makasabut sa importante nga tahasnga gihimo sa Espiritu Santo sa espirituhanong pagkat-on, buhaton nimo angtanan kutob sa imong mahimo sa pagdapit sa Espiritu sa pagtuman niini ngamga buluhaton.

“Walay mahangturong pagkat-on ang mahitabo kon wala ang pagpalihok saEspiritu gikan sa langit. … Tungod niini nga rason, kinahanglang itudlo ninyoang ebanghelyo ‘pinaagi sa Espiritu, gani ang Maghuhupay gipadala aron sapagtudlo sa kamatuoran’ [D&P 50:14]” (Dieter F. Uchtdorf, “A Teacher of God’sChildren” [usa ka gabii kauban si Presidente Dieter F. Uchtdorf, Ene. 28, 2011], 7,si.lds.org).



12


Pag-ugmad og Kahimtangnga adunay Gugma,Pagtahud, ug KatuyoanKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa impluwensya sa Kristohanong gugma

• Pag-ugmad og kahimtang nga adunay gugma ug pagtahud

• Pag-establisar og pagbati nga adunay katuyoan diha sa classroom

Mahinungdanong mga Konsepto

“Kon ang mga magtutudlo ug mga estudyante nahigugma ug nagtahud saGinoo, sa usag usa, ug sa pulong sa Dios, ang pagkat-on mapalambo. Anggiambitan nga pagbati nga adunay katuyoan nagsentro sa mga paningkamot ugmga gilauman ug naghatag og direksyon sa kasinatian diha sa classroom”(Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders inSeminaries and Institutes of Religion [2012], 13).

Kristohanong Gugma: Usa ka Impluwensya alang sa KaayohanAng atong kinabuhi nahimong mas maayo ug mas buhong tungod sa impluwensyasa Kristohanong mga indibidwal. Samtang mamalandong kita sa atong kinabuhi,matag usa kanato mahibalo sa mabinationg mga binuhatan sa nagpakabana ngamga tawo nga nakaimpluwensya kanato alang sa kaayohan.

Hunahunaa ang usa kamagtutudlo, lider, o laing tawo

nga nagpakita og Kristohanong gugmaug nakahimo og kalainan sa imongkinabuhi. Giunsa niya sa pagtabangkanimo nga mobati niana, ug nganoman? Irekord ang imong mgahunahuna ug mga impresyon diha sastudy journal o sa laing dapit diinmaka-refer ka niini ug makahimo sapagpakigbahin niini sa imong inserviceleader o sa grupo.

Ingon nga ang tawo nga imong nahunahunaan adunay positibong impluwensyakanimo, isip mga seminary ug institute teacher, makahimo kita og kalainan sakinabuhi sa atong mga estudyante. Ato kining mabuhat pinaagi sa pag-ugmad ogkahimtang sa Kristohanong gugma ug pagtahud diha sa classroom.

13

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityAng mosunod nga kalihokan mopalambo sa imong panabut sa panginahanglan sa pag-ugmad ogkahimtang sa pagkat-on nga adunay gugma ug pagtahud ug kon unsaon sa pagmugna niana ngakahimtang.

Tun-i ang seksyon 2.2.1 (“Love and Respect”) diha sa mga pahina 13–14 sa imong Gospel Teachingand Learning nga handbook. Linyahi ang mga pulong nga makatabang sa pagpalambo sa imongpanabut (1) kon nganong importante nga makabaton og kahimtang nga adunay gugma ugpagtahud diha sa classroom ug (2) kon unsaon sa pag-ugmad niana nga kahimtang.

Pag-ugmad og Kahimtang nga adunay Gugma ug Pagtahud: Nganoug UnsaonAng mosunod nga mga video nagpakita sa daghang mga baruganan ug mgapamaagi nga gipaila diha sa seksyon 2.2.1 (“Love and Respect”) sa Gospel Teachingand Learning nga handbook. Tan-awa kini nga mga video ug pamalandunga angimong mga tubag sa mga pangutana nga nagsunod sa mga gihulagway sa videosa ubos.

Tan-awa ang video nga “Teach with Charity” (1:44), nga anaa sa LDS.org.Dinhi niini nga video, si Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog

Duha ka mga Apostoles namahayag nga mahinungdanon nga ang mga magtutudlomapuno sa tiunay nga gugma ni Kristo. Samtang magtan-aw ka, pangitaa kongiunsa sa pagpakita sa Ginoo og gugma niadtong Iyang gitudloan.

Human nimo matan-aw ang video, isulat sa imong study journal ang mubo ngamga tubag sa mosunod nga mga pangutana:

• Giunsa sa pagpakita sa Manluluwas sa Iyang gugma niadtong Iyang gitudloan?

• Unsaon nako pagpakita og gugma ug pagtahud niadtong akong gitudloan?

Tan-awa ang video nga “Sister Egan’s Class” (2:17), nga anaa sa LDS.org.Dinhi niini nga video, si Sister Egan, gitawag nga seminary teacher,

mipakita kon sa unsang paagi nga epektibong makaugmad og kahimtang ngaadunay gugma, pagtahud ug katuyoan. Tan-awa kon giunsa niya ug sa iyang mgaestudyante sa pagpakabana sa usag usa ug pagmugna sa ingon nga kahimtang.

Human nimo matan-aw ang video, isulat sa imong study journal ang mubo ngamga tubag sa mosunod nga mga pangutana:

• Unsay gibuhat ni Sister Egan ug sa iyang mga estudyante aron makaugmad ogkahimtang nga adunay gugma ug pagtahud?

• Unsay akong mabuhat aron makaugmad og kahimtang sa pagkat-on ngaadunay gugma ug pagtahud diha sa akong classroom?

Pagtabang sa Tanang mga EstudyanteSi Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagtudlo:


14

“Kon ang [mga estudyante] dili moapil, tingali dili pa kamo makatudlo kanila,apan mahimong higugmaon ninyo sila. Ug kon karong adlawa kamo mahigugmakanila, tingali makatudlo na kamo kanila ugma” (“Pagtudlo ug Pagkat-on saSimbahan,” Ensign, Hunyo 2007, 70).

Ang mga estudyante tingali nagkalisud sa nagkadaiyang mga hagit: problema sapamilya, sakit, mga kalisdanan sa pagkat-on, pisikal nga mga kakulangan, ug ubanpa. Magmahimong sensitibo sa ilang indibidwal nga mga kahimtang ug mgapanginahanglan. Dili tanang mga estudyante molihok dayon kalabut sa imong mgapaningkamot sa pag-ugmad og kahimtang nga adunay gugma ug pagtahud. Angmosunod nga video nagpakita kon unsaon sa mga magtutudlo sa pagtabang aronmakaimpluwensya sa mga estudyante nga usahay morag walay reaksyon dihasa klase.

Tan-awa ang video nga “Reaching the Individual” (1:28), nga anaa saLDS.org. Samtang magtan-aw ka niini nga video, pangitaa kon sa unsang

paagi nga ang Kristohanong gugma ug kamabination sa magtutudlo nakadapit ogkausaban ngadto sa kasingkasing sa usa ka estudyante.

Pag-ugmad og Pagbati nga adunay Katuyoan

“Ang pagbati nga adunay katuyoan nga giambitan sa magtutudlo ug saestudyante makapalambo sa pagtuo ug makahatag og direksyon ug kahulugansa kasinatian diha sa classroom. Ang mga estudyante kinahanglang makasabutnga nagtambong sila og klase aron makaila sa Langitnong Amahan ug sa IyangAnak, nga si Jesukristo, ug aron sa pag-uswag paingon sa kinabuhing dayonpinaagi sa pagtuon sa mga kasulatan ug sa mga pulong sa mga propeta”

(Gospel Teaching and Learning, 15).

Diha sa classroom, importante usab kini alang sa mga magtutudlo ang pag-ugmadog kahimtang nga adunay katuyoan sama sa pag-ugmad nila og kahimtang ngaadunay gugma ug pagtahud.

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityAng mosunod nga kalihokan sa handbook makatabang kanimo nga masabtan kon unsa kaimportante ang pag-ugmad og kahimtang nga adunay katuyoan diha sa imong classroom.

Basaha ang seksyon 2.2.2 (“A Sense of Purpose”) diha sa pahina 15 sa imong Gospel Teaching andLearning nga handbook. Diha sa imong handbook, linyahi ang mga pulong nga makapalambo saimong panabut sa:


15

Mga Pamaagi Nga Makatabang sa Pag-ugmad og Pagbati nga adunay KatuyoanTan-awa ang video nga “A Sense of Purpose” (8:32), nga anaa sa LDS.org.Dinhi niini nga video, pipila ka mga magtutudlo ug mga estudyante

mipakigbahin og mga pamaagi nga nakatabang sa pag-ugmad og pagbati ngaadunay katuyoan diha sa ilang mga classroom. Samtang magtan-aw ka niini ngavideo, pangitaa ang mga paagi sa pag-ugmad og pagbati nga adunay katuyoandiha sa imong classroom.

Mga Pangutana nga Makatabang sa mga Magtutudlo sa Pag-ugmad ogKahimtang nga adunay Gugma, Pagtahud, ug KatuyoanUsahay ang pagpamalandong sa mosunod nga mga pangutana samtang magtudloka sa imong mga estudyante makatabang nimo sa pag-ugmad og kahimtang ngaadunay gugma, pagtahud ug katuyoan:

• Nakahibalo ba ang akong mga estudyante nga gihigugma nako sila?

• Kon akong mabantayan nga lisud nga magpakabana, nag-ampo ba ko aronmapuno sa gugmang putli, ang tiunay nga gugma ni Kristo (tan-awa sa Moroni7:47–48)?

• Sa unsang mga paagi nga ang mga pagtulun-an ug ehemplo sa Manluluwasmakaimpluwensya sa akong inter-aksyon ngadto sa akong mga estudyante ugsa ilang inter-aksyon ngadto sa usag usa?

• Unsa nga yanong mga aksyon ang akong gihimo aron kanunay ngamakaserbisyo, makapanalangin, ug makaampo alang sa akong mgaestudyante?

• Nasabtan ba sa akong mga estudyante nga ang katuyoan sa among klase maoang pagtuman sa Tumong sa Seminaries and Institutes of Religion—aronmatabangan sila nga makasabut ug makasalig sa mga pagtulun-an ug saPag-ula ni Jesukristo?

• Ang mga kalihokan sa pagkat-on nga akong gipili nakatabang ba nga matumanang among katuyoan ug wala makabalda kanamo sa pagkab-ot sa Tumong saSeminaries and Institutes of Religion?

• Migahin ba ko og panahon aron magtuon ug makasabut sa scripture block ugaron makita kon sa unsang paagi nga ang Manluluwas mao ang sentro saleksyon?

• Andam ba ko nga mohatag sa saktong pagtagad ngadto sa akong mgaestudyante gikan sa ilang pag-abut hangtud na sa ilang pagbiya sa classroom?

• Sa unsang mga paagi nga kanunay nakong gibansay ug gidapit ang akong mgaestudyante nga makatuman sa ilang mga tahas diha sa espirituhanongpagkat-on?

• Unsay buot ipasabut alang nimo ug sa imong mga estudyante nga mag-ambitay og pagbati nga adunay katuyoan.

• Unsaon nimo ug sa imong mga estudyante sa pag-ugmad niini nga kahimtang diha sa classroom.


16

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga AngayangHinumduman• Kon ikaw ug ang imong mga

estudyante nahigugma ug nagtahudsa Ginoo, sa usag usa, ug sa pulongsa Dios, ang pagkat-on mapalambo.

• Makapalambo ka og tinuod ngagugma alang sa imong mgaestudyante pinaagi sa pagtinguha sa gasa sa gugmang putli pinaagi sa sinseronga pag-ampo, sama sa gitudlo ni propeta Mormon (tan-awa sa Moroni7:47–48).

• Ang pagbati nga adunay katuyoan nga giambitan nimo ug sa imong mgaestudyante makapalambo sa pagtuo ug makahatag og direksyon ug kahulugansa kasinatian diha sa classroom.

• Ang pagbati nga adunay katuyoan mahimong maugmad kon ikaw ug angimong mga estudyante makasabut nga nagtambong sila og klase aron makailasa Langitnong Amahan ug sa Iyang Anak, nga si Jesukristo, ug aron sapag-uswag paingon sa kinabuhing dayon pinaagi sa pagtuon sa mga kasulatanug sa mga pulong sa mga propeta.

“Paghunahuna og usa ka lunsay, gugma nga makabuntog sa tanan nga inyongmahunahuna. Karon pilo-piloa kana nga gugma sa walay sukod ngakantidad—mao kana ang sukod sa gugma sa Dios alang kaninyo” (Dieter F.Uchtdorf, “Ang Gugma sa Dios,” Ensign o Liahona, Nob. 2009, 22).



17


Pagsinati sa Sumbanan saPagkat-onKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagpaila og usa ka sumbanan sa pagkat-on

• Pagtabang sa mga estudyante nga mobati gayud ug makasabut sa ebanghelyo

• Pagsabut sa sumbanan sa pagkat-on

• Paggamit sa sumbanan sa pagkat-on diha sa pagtuon sa ebanghelyo

Mahinungdanong mga KonseptoAng mga propeta ug mga apostoles sa ulahing mga adlaw mihatag ogresponsibilidad sa mga magtutudlo sa Seminaries and Institutes of Religion sapagtudlo sa mga estudyante sa pag-ila, pagsabut, ug paggamit sa doktrina ug mgabaruganan sa ebanghelyo nga makita diha sa mga kasulatan ug sa mga pulong samga propeta. Kalabut niini nga responsibilidad, si Presidente J. Reuben Clark Jr.(1871–1961) sa Unang Kapangulohan nagtudlo:

“Kamo kinahanglang motudlo niining ebanghelyo, gamit ang sumbanan ngamga basahon sa Simbahan ug ang mga pulong niadtong kinsa gitawag sa Diossa pagdumala sa Iyang katawhan niining ulahing mga adlaw isip inyong mgatinubdan ug basihanan” (The Charted Course of the Church in Education, rev. ed.[1994], 10).

18

Pagpaila og usa ka Sumbanan saPagkat-onSamtang ang mga estudyantenagkat-on sa ebanghelyo ni Jesukristosigun sa makita diha sa mga kasulatanug sa mga pulong sa mga propeta,mahinungdanon nga ang doktrina ugmga baruganan sa ebanghelyomotuhop og maayo sa ilangkasingkasing. Aron matabangan ngamahitabo kini nga proseso, angSeminaries and Institutes of Religionmihatag og gibug-aton sa sukaranangsumbanan sa pagkat-on nga magtugotsa mga magtutudlo ug sa mgaestudyante sa pagdiskubre, pagsabut,ug paggamit sa mga kamatuoran saebanghelyo diha sa ilang kinabuhi. Kininga sumbanan naglangkob sa mosunodnga mahinungdanong mga butang:

• Sabta ang konteksto ug ang sulod.

• Ilha ang doktrina ug mga baruganan.

• Sabta ang doktrina ug mga baruganan.

• Batia ang kamatuoran ug kaimportante sa doktrina ug mga baruganan.

• Gamita ang doktrina ug mga baruganan.

Kon mas masabtan ug maggamit nimo kini nga mahinungdanong mga butangdiha sa imong kaugalingong pagtuon sa ebanghelyo, mas makatabang ka sa mgaestudyante nga maimplementar kini.

Ang katuyoan niining kasinatian sa pagkat-on mao ang paghatag og kinatibuk-angpagpasabut sa lima ka mahinungdanong mga butang sa sumbanan sa pagkat-on.Ang matag mahinungdanong butang hisgutan sa dugang nga detalye diha sa mgakasinatian sa pagkat-on 6–8.

Tan-awa ang video nga “The Parable of the Gems [Ang Sambingay sa mgaBahandi” (6:47), nga anaa sa LDS.org. Samtang magtan-aw ka sa video,

pangutan-a ang imong kaugalingon, “Sa unsa kaha nga paagi nga ang pagpangitaug pagkakita sa mga bahandi diha sa balas matandi ngadto sa pagtuon ugpagkat-on gikan sa mga kasulatan?”

Human nimo matan-aw ang video, irekord ang imong mga hunahuna ugmga impresyon diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka

niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Gamita ang Sambingay ngadto sa Sumbanan sa Pagkat-onAng sambingay bahin sa mga bahandi makatabang nato aron masabtan angmahinungdanong mga butang sa sumbanan sa pagkat-on. Basaha ang mga


19

paghulagway sa ubos aron makakat-on og dugang bahin sa matagmahinungdanong butang.

Sabta ang konteksto ug ang sulod:Ang batan-ong babaye nga nangita og mga bahandi diha sabalas nagsimbolo sa tigkat-on nga nangita sa mahangturongmga kamatuoran diha sa mga kasulatan ug sa mga pagtulun-ansa mga propeta. Ang balas nagrepresentar sa mga detalye samga kasulatan o mga pagtulun-an—sa dagan sa istorya, mgatawo, mga dapit, mga petsa, ug uban pa. Ang batan-ongbabaye nga nangaykay og mga bahandi diha sa balas sama sausa ka tigkat-on nga nangaykay sa mga detalye sa mgakasulatan sa pagpangita og doktrina, mga baruganan, ug ubanpang sukaranang mga kamatuoran. Kini nga proseso nailhannga mao ang pagsabut sa konteksto ug sa sulod.

Ilha ang doktrina ug mga baruganan:Ang batan-ong babaye nga nakadiskubre og mga bahandi dihasa balas nagsimbolo sa proseso sa pag-ila sa doktrina ug mgabaruganan diha sa mga kasulatan ug sa mga pulong sa mgapropeta. Ingon nga ang ubang mga bahandi anaa ra sa dapit saibabaw ug ang uban nakit-an sa mas ilawom nga dapit sa balas,ang pipila ka mahangturong mga kamatuoran diha sa mgakasulatan dali rang mahibaloan, samtang ang ubannagkinahanglan og dugang paningkamot aron madiskubrihan.

Sabta ang doktrina ug mga baruganan:Ang batan-ong babaye nga mainampingong misusi sa matagbahandi nagrepresentar sa usa ka tigkat-on nga makugihongnagtuon aron makasabut og maayo sa doktrina ug mgabaruganan.


20

Batia ang kamatuoran ug kaimportante sa doktrina ug mgabaruganan:Ang batan-ong babaye nga mibati og pagdayeg sa katalagsaonug kamahinungdanon sa matag bahandi mahimong matandingadto sa usa ka tigkat-on nga mibati sa kamatuoran ugkaimportante sa doktrina ug mga baruganan nga makita dihasa mga kasulatan ug sa mga pulong sa mga propeta.

Gamita ang doktrina ug mga baruganan:Ingon nga ang mga hunahuna sa batan-ong babaye naadto sapihong mga paagi nga iyang magamit ang matag bahandi, angmga tigkat-on kinahanglan usab nga mokonsiderar konunsaon sa paghimo nga personal ug paggamit ang doktrina ugmga baruganan ingon nga ang Espiritu mohatag og personalnga direksyon ngadto sa ilang mga hunahuna ug kasingkasing.

Paggamit sa Sumbanan sa Pagkat-ondiha sa Pagtuon sa EbanghelyoAng mosunod nga mga pamahayagmga ehemplo kon sa unsang paagi ngakining sumbanan sa pagkat-onmakatabang sa aktwal nga mgaestudyante sa paggamit sa mgakasulatan aron sa pagdiskubre,pagsabut, ug paggamit sa mgakamatuoran sa ebanghelyo diha sa ilang kinabuhi:

“Mas nakasabut ko sa mga kasulatan. Nasayud ko unsaon sa pagpangutana ugpagpangita sa mga tubag. Karon mobasa ko aron makakita og kamatuoran ugalang sa maayong panabut kon unsaon nako sa paglihok.”

“Wala pa gyud ko makalingkod nga ako ra aron mobasa sa mga kasulatan, perokaron naanad na ko sa pagbuhat niini kada gabii. Nindot kaayo ang pamati ngamakakita ug makasabut sa mga kamatuoran nga makapatandog nimo ugmodiretso dayon sa imong kasingkasing.”


21

“Naanad ko nga dili magbasa pirme sa mga kasulatan tungod kay wala komakasabut niini. Pero karon nasayud ko nga puno kini sa mga baruganan ugnga mahimo kong mosiksik niini alang sa mga tubag. Karong tuiga ako kanangnabuhat sobra pa sa akong nahimo sa tibuok nakong kinabuhi.”

“Ang usa ka butang nga natabang sa seminary nako labaw pa kay sa unsangbutang mao ang paglambo sa paghigugma ug pagsabut sa mga kasulatan.Daghan kaayo ko og mga pag-ampo nga natubag. Napalig-on usab nako angakong relasyon ngadto sa akong Manluluwas, ug mapasalamaton kaayo koalang niana. Unsa pa may akong pangayuon?”

“Nakakat-on gyud ko kon unsaon nga mas makatuon pa sa mga kasulatan, ugkaron dili na kini makapalaay nako. Ganahan gyud kong magtuon niini ugmamalandong kon unsaon nako sa pagpakabuhi aron makabalik sa akongAmahan sa Langit.”

“Usahay diha sa pagbasa morag dili lang kay mibati ko nga napuno sa gugmaug kainit sa pagbati pero ang mga pahina ug hugpong niini napuno sa daghankaayong kahibalo nga ang gahum niini hilabihan gayud.”

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Isip mga magtutudlo sa mga seminary ug insitute, kamo adunay responsibilidad

sa pagtudlo sa doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo nga makita diha samga kasulatan ug sa mga pulong sa mga propeta.

• Ang mga magtutudlo ug mga estudyante kinahanglan gayud nga makakat-onkon unsaon pagkuha sa ebanghelyo gikan sa mga pahina sa mga kasulatan ugsa mga pulong sa mga propeta paingon ngadto sa ilang kasingkasing.

• Ang Seminaries and Institutes of Religion mihatag og gibug-aton sasukaranang sumbanan sa pagkat-on nga magdapit sa mga magtutudlo ug samga estudyante sa pagdiskubre, pagsabut, ug paggamit sa mga kamatuoran saebanghelyo diha sa ilang kinabuhi.

• Kon mas masabtan ug maggamit nimo ang mahinungdanong mga butang sasumbanan sa pagkat-on diha sa imong kaugalingong pagtuon sa ebanghelyo,mas makatabang ka sa mga estudyante nga maimplementar usab kini.

“Sukwahi sa mga institusyon sa kalibutan, nga nagtudlo kanato nga mahibalo ogbutang, ang ebanghelyo ni Jesukristo mohagit kanato nga mahimo kon unsakita” (Dallin H. Oaks, “The Challenge to Become,” Ensign, Nob. 2000, 32).



22


Pagsabut sa Konteksto ugsa Sulod [Content]Kinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa kahulugan sa konteksto ug sa sulod

• Pagsabut sa kaimportante sa konteksto ug sa sulod

• Pagdiskubre sa sulod ug konteksto diha sa mga kasulatan

Mahinungdanong mga KonseptoSa sunod nga pipila ka mga kasinatian sa pagkat-on, atong tan-awon og maayoang indibidwal nga mga bahin [component] sa sumbanan sa pagkat-on usa samatag higayon. Ang sumbanan sa pagkat-on naghatag og basihan samahinungdanong mga butang nga makatabang aron masilsil ang ebanghelyo saatong mga hunahuna ug kasingkasing. Niining kasinatian sa pagkat-on, atongmakat-unan ang mahitungod sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod.

Ang katuyoan niining kasinatian sa pagkat-on mao ang paghatag og mubo ngapasiuna sa mga aspeto sa sumbanan sa pagkat-on. Samtang nagserbisyo ka isipseminary o institute teacher, makabaton ka og daghan pa nga mga oportunidad sapagkat-on ug pagpraktis niining mga kahanas.

Pagkat-on gikan sa mga Kasulatan: Pagsabut sa Konteksto ug sa SulodSa sambingay sa mga bahandi, ang batan-ong babayenagdamgo mahitungod sa pagkakita og mga bahandi diha sabalas. Ang iyang pagpangita nagsimbolo sa usa ka tigkat-onnga nangita og mahangturong mga kamatuoran diha sa mgakasulatan. Ang balas nagrepresentar sa konteksto ug sulod samga kasulatan—ang mga tawo, mga dapit, mga panghitabo,dagan sa istorya, mga pagtulun-an, ug uban pa—diin ang mgakamatuoran sa ebanghelyo mahimong makit-an.

Samtang nangita kita alang sa mahangturong mga kamatuorandiha sa mga kasulatan, kinahanglan kitang magsugod pinaagisa pagsulay sa pagsabut sa background ug sukaranang mgadetalye sa mga tudling [passage] nga atong gibasa. Angpagtinguha nga makasabut sa konteksto ug sa sulod sa mgakasulatan motugot kanato nga mas andam nga makadiskubreog importante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

23

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityBasaha ang mga seksyon 2.4.1 (“Context”) ug 2.4.2 (“Content”) diha sa mga pahina 24–25 sainyong Gospel Teaching and Learning nga handbook. I-highlight ang mga pulong niining mgaseksyon nga nakatabang nimo nga makasabut kon unsay kahulugan sa konteksto ug sa sulod samga kasulatan ug kon ngano nga importante kini sa atong pagtuon.

Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyon mahitungod sa kaimportante sapagsabut sa konteksto ug sa sulod sa pagtuon sa ebanghelyo diha sa study journal o sa

laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa inyong inservice leadero grupo.

Ang Kahulugan ug Kaimportante sa Konteksto ug sa SulodRibyuha ang mosunod nga tsart aron mas makasabut sa konteksto ug sa sulod:

Konteksto Sulod

Unsa ang konteksto?

Ang konteksto naglangkob sa mga kahimtangnga naglibut o naghatag og background sa usaka piho nga tudling sa kasulatan, panghitabo, oistorya. Ang konteksto naglakip samakasaysayanon, kultural, ug heyograpikanhongkahimtang; mga pangutana nga nakapaaghat samga panghitabo sa kasulatan; ug uban pa.

Unsa ang sulod?

Ang sulod naglakip sa dagan sa istorya, mgatawo, mga panghitabo, mga wali, ug dinasignga mga pagpasabut nga nahimong teksto sakasulatan. Ang pagdiskubre sa sulod naglakip sapagkat-on sa kahulugan sa lisud nga mgapulong ingon man usab sa interpretasyon samga sambingay, mga simbolo, ug uban pa.

Nganong importante man ang konteksto?

Ang konteksto moklaro ug mopalambo sapagsabut sa mga istorya, mga pagtulun-an,doktrina, ug mga baruganan diha teksto sakasulatan.

Ngano nga importante man ang sulod?

Ang sulod naghatag og kinabuhi ugkaimportante sa doktrina ug mga baruganannga makita diha sa scripture block.

PagpangutanaAron makasabut sa konteksto ug sasulod sa mga kasulatan, unaha sapagtinguha nga mahimong pamilyar sasukaranang mga detalye sa tudling ugdayon susiha og maayo kadtong mgadetalye aron mas masabtan pa. Imokining mabuhat pinaagi sapagpangutana mahitungod sa mgatawo, mga dapit, mga panghitabo, uguban pa diha sa tudling sa kasulatan nga imong gibasa ug dayon pangitaa ang mgatubag niadtong mga pangutana gamit ang makatabang ug masaligan nga mgakapanguhaan.

Ang mga pangutana sama sa mosunod makatabang nimo nga mas masabtan angkonteksto ug ang sulod sa tudling sa kasulatan nga imong gitun-an:


24

• Unsa ang background sa tudling?

• Unsa ang makasaysayanon, kultural, ug heyograpikanhong kahimtang?

• Kinsa ang tagsulat?

• Kinsa ang mga tawo diha sa tudling? Unsa ang ilang gihimo o gisulti, ugngano man?

• Unsa ang nahitabo? Unsa ang dagan sa istorya?

• Unsa ang kahulugan sa dili pamilyar nga mga pulong, o mga pahayag?

• Unsa ang kaimportante sa kostumbre ug mga pamaagi nga gihulagway?

Pagpangita sa mga TubagAng mosunod mao ang pipila sapinakamaayo ug labing kasaligan ngamga kapanguhaan nga imong magamitaron sa pagtabang nimo nga makakitasa mga tubag sa imong mga pangutana:

• Ang mga tabang sa pagtuon sakasulatan sama sa kapitulo ug mgasection heading, mga footnote, AngGiya ngadto sa mga Kasulatan, mga mapa, ug uban pa

• May kalabutan nga mga tudling sa kasulatan

• Ang mga pulong sa buhing mga propeta ug mga apostoles (ilabi na kadtongmakita diha sa mga pakigpulong sa kinatibuk-ang komperensya)

• Ang kurso sa kurikulum sa kasulatan sa seminary ug institute (lakip na ang mgamanwal sa magtutudlo ug sa estudyante)

• Mga diksyonaryo

Kon masabtan nimo ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan, mas makahimoka sa pagsabut sa hingpit nga kahimtang sa mga tawo, mga dapit, mga panghitabo,ug mga pagtulun-an nga imong gibasa ug makakita sa mga butang sama sapagkakita niini sa tagsulat. Makatabang kini nga masugdan ang pagdiskubre saimportante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

Pagdawat og Balaanong Tabang sa Pagtudlo sa EbanghelyoTan-awa ang video nga “Understanding Context and Content” (7:39), ngaanaa sa LDS.org. Dinhi niini nga video, tulo ka mga magtutudlo ang

naghisgot sa ilang mga paningkamot aron masabtan ang konteksto ug ang sulod.

Irekord ang duha o tulo ka mga ideya nga imong nakat-unan gikan savideo diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug

makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.


25

Kalihokan gamit ang KasulatanKaron panahon na sa pagpraktis aron madiskubrihan ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan.

Basaha ang Lucas 5:12–26, magsugod kon asa mihunong ang mga magtutudlo diha sa “Understanding Context and Content” ngavideo. Paghimo og lista sa mga pangutana mahitungod sa mga tawo, mga dapit, mga panghitabo, ug uban pang mga detalye ngamahimong makatabang nimo nga mas masabtan ang konteksto ug ang sulod niini nga mga bersikulo. Dayon paggahin og pipila kaminutos sa pagpangita sa mga tubag sa imong mga pangutana.

Human nimo makompleto ang kalihokan, isulat ang summary sa imong kasinatian diha sa study journal o sa laing dapitdiin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo. Ilakip ang (1) pipila ka

mga butang nga imong nakat-unan mahitungod sa kaimportante sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod diha sa pagtuon saebanghelyo ug (2) pipila ka bag-ong mga hunahuna nga imong naangkon mahitungod sa mga tawo, mga dapit, ug mga panghitabosa Lucas 5:12–26.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Ang konteksto moklaro ug mopalambo sa atong pagsabut sa mga istorya, mga

pagtulun-an, doktrina, ug mga baruganan diha sa teksto sa kasulatan.

• Ang sulod naghatag og kinabuhi ug kaimportante sa doktrina ug mgabaruganan diha sa mga kasulatan.

• Ang pagsabut sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan makatabang ngamahibaloan ang daghang importante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

• Aron masabtan ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan, kinahanglangayud kitang mangutana ug mangita og kasaligan nga mga kapanguhaan samga tubag niadtong mga pangutana.

“Magmahimong pamilyar sa mga leksyon nga gipangtudlo sa mga kasulatan.Magkat-on sa panghitabo ug dapit asa nahitabo ang mga sambingay saManluluwas ug ang mga pahimangno sa mga propeta. Pagtuon niini sama ngakini nakig-istorya kaninyo, kay kini mao ang kamatuoran” (Thomas S. Monson,“Himoa ang Imong Kaugalingon nga Labing Maayo,” Ensign o Liahona, Mayo2009, 68).



26


Pag-ila sa Doktrina ug mgaBarugananKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pag-ila sa dayag nga doktrina ug mga baruganan

• Pag-ila sa gipasabut lang nga doktrina ug mga baruganan

• Pagsulat sa mga pamahayag sa baruganan

Mahinungdanong mga KonseptoAng sumbanan sa pagkat-on nga gipaila sa kasinatian sa pagkat-on 5 naghatag ogmahinungdanong mga butang nga makatabang aron masilsil ang ebanghelyo saatong mga hunahuna ug kasingkasing. Niining kasinatian sa pagkat-on, atongmahisgutan ang pag-ila sa doktrina ug mga baruganan.

Ang katuyoan niining kasinatian sa pagkat-on mao ang paghatag og mubo ngapasiuna ngadto sa mga aspeto sa sumbanan sa pagkat-on. Samtang nagserbisyo kaisip seminary o institute teacher, makabaton ka og daghan pa nga mga oportunidadsa pagkat-on ug pagpraktis niining mga kahanas.

Pag-ila sa Doktrina ug mga BarugananSa sambingay sa mga bahandi, ang batan-ong babayenagdamgo mahitungod sa pagkakita og mga bahandi ngabililhon kaayo.

Sa samang paagi, kon magtuon kita sa mga kasulatan atongmadiskubrihan ang mga bahandi sa kasulatan ngamakapanalangin sa atong kinabuhi.

Si Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa Napulog Duha ka mgaApostoles nagtudlo:

“Mga kaigsoonan, ang mga kasulatan nagtanyag kanato og daghan kaayongmga diyamante. Ug sa dihang ang kahayag sa Espiritu mipakidlap sa pipila kabahin niini, migilak kini uban sa celestial nga kahimtang ug midan-ag sa agianannga kinahanglan natong sundon” (“According to the Desires of [Our] Hearts,”Ensign, Nob. 1996, 21).

27

Ang mga bahandi diha sa balas nagsimbolo sa gikinahanglang doktrina ugimportante nga mga baruganan sa kamatuoran nga anaa sa mga kasulatan ug samga pulong sa mga propeta.

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityTun-i ang unang upat ka mga paragraph sa seksyon 1.3.1 (“Teach”) diha sa pahina 5 ug ang unangupat ka mga paragraph sa seksyon 2.5 (“Identify, Understand, Feel the Truth and Importance of, andApply Gospel Doctrines and Principles”) diha sa pahina 26 sa imong Gospel Teaching and Learningnga handbook. Linyahi ang mga pulong nga makatabang sa pagtubag sa mosunod nga mgapangutana:

Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyon mahitungod kon nganongimportante ang doktrina ug mga baruganan diha sa study journal o sa laing dapit diin

maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Doktrina ug mga Baruganan: Dayag versus Gipasabut LangSa sambingay sa mga bahandi, ang batan-ong babaye nagtinguha nga makakita ogbililhong mga bahandi. Samtang nangita siya, nakakita siya og pipila nga duol ra saibabaw ug ang uban diha sa mas lawom nga bahin sa balas. Sa samang paagi,imong mabantayan nga ang ubang doktrina ug mga baruganan klaro nga gisultidiha sa mga kasulatan ug dali ra nga mahibaloan. Ang uban dili direkta nga gisultidiha sa mga kasulatan apan gipasabut lang. Nagkinahanglan kini og mas dakongpaningkamot aron madiskubrihan.

Dayag nga Doktrina ug mgaBaruganan

Gipasabut Lang nga Doktrina ug mgaBaruganan

Ang doktrina ug mga baruganan ngaklaro nga gisulti diha sa teksto sakasulatan.

Doktrina ug mga baruganan nga dili direkta nga gisulti satagsulat sa kasulatan apan gipasabut lang hinoon diha sateksto.

Sa dihang namulong bahin sa pag-ila sa doktrina ug mga baruganan, si ElderRichard G. Scott (1928–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostolesnagtudlo:

“Pangitaa ang mga baruganan. Ilahi kini og tarung gikan sa detalye nga gigamitsa pagpasabut niini” (“Acquiring Spiritual Knowledge,” Ensign, Nob. 1993, 86).

• Unsa ang doktrina?

• Unsa ang baruganan?

• Nganong importante man ang doktrina ug mga baruganan?


28

Ang nahabilin niining kasinatian sa pagkat-on moabag sa pagpalambo sa imongkapasidad sa pag-ila sa dayag ug gipasabut lang nga doktrina ug mga baruganandiha sa imong pagtuon. (Tan-awa usab sa Gospel Teaching and Learning: A Handbookfor Teachers and Leaders in Seminaries and Institutes of Religion [2012], 27.)

Pag-ila sa Dayag nga Doktrina ug mga BarugananAng dayag nga doktrina ug mga baruganan mao kadtong klaro nga gisulti diha sateksto sa kasulatan.

Basaha ang mosunod nga mga kasulatan aron makita ang mga ehemplo sa klaronga pagkasulti nga doktrina ug mga baruganan (gihatagan og gibug-aton pinaagisa baga nga pagkasulat).

• Juan 15:10—“Kon tumanon ninyo ang akong mga sugo, magapabilin kamosa akong gugma; maingon nga gituman ko ang mga sugo sa akong Amahanug nagapabilin ako diha sa iyang gugma.”

• Genesis 1:27—“Ug gibuhat sa Dios ang tawo sa iyang kaugalingongdagway, sa dagway sa Dios gibuhat niya sila, lalaki ug babaye iyanggibuhat sila.”

• Doktrina ug mga Pakigsaad 59:23—“Apan hibaloi nga siya kinsa nagbuhat ogmga buluhaton sa pagkamatarung makadawat sa iyang ganti, gani angkalinaw niini nga kalibutan, ug kinabuhi nga dayon diha sa kalibutan ngaumaabut.”

• Helaman 3:27—“Sa ingon kita makakita nga ang Ginoo maloloy-on ngadtosa tanan kinsa, diha sa katim-os sa ilang mga kasingkasing, motawagnganha sa iyang balaan nga ngalan.”

• Job 36:5—“Ania karon, ang Dios makagagahum man, ug walay bisan kinsanga gitamay niya: siya makusganon sa kalig-on sa salabutan.”

Kalihokan gamit ang Kasulatan: Pag-ila sa Dayag nga Doktrina ug mgaBarugananBasaha ang mosunod nga mga tudling sa kasulatan ug markahi o sulati diha sa inyong mga kasulatan ang matag dayag nga doktrinao baruganan.

Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyon mahitungod sa matag doktrina ug baruganan nga imong gimarkahanniining mga bersikulo diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa

imong inservice leader o sa grupo.

• Amos 3:7

• 2 Nephi 9:20

• Mosiah 2:17


29

Pag-ila sa Gipasabut Lang nga Doktrina ug mga BarugananSa sambingay sa mga bahandi, ang batan-ong babaye walamakontento sa pagkadiskubre lang sa mga bahandi diha sailawom og gamay sa balas. Iyang nakat-unan nga pinaagi sapagkalot og mas lawom pa diha sa balas ug mainampingongpag-ayag niini, makadiskubre siya og laing mga bahandi ngadako og bili.

Sa samang paagi, samtang magtuon ka sa mga kasulatan,makakat-on ka sa “pagkalot” ug “pag-ayag” sa konteksto ug sasulod sa mga kasulatan aron makakita sa gipasabut lang ngadoktrina ug mga baruganan. Sa kasagaran mao kini ang pipilasa labing bililhon ug importante nga madiskubrihan nga imongmahimo diha sa imong pagtuon sa kasulatan. Ang pagdiskubresa gipasabut lang nga doktrina ug mga baruganannagkinahanglan og panahon ug mainampingong

paghunahuna.

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityBasaha ang seksyon 2.5.1 (“Identify Doctrines and Principles”) diha sa pahina 27 sa GospelTeaching and Learning nga handbook, magsugod sa ikapito nga paragraph, nga nagsugod sa“Daghang mga baruganan ang wala direktang gisulti …” hangtud sa ikaduha nga paragraph dihasa pahina 28. Linyahi ang mga pulong nga makatabang sa pagpalambo sa imong panabut sagipasabut lang nga doktrina ug mga baruganan ug unsaon sa pag-ila niini diha sa imong pagtuon.

Basi sa imong gilinyahan, irekord kon unsaon nimo sa pagpasabut ngadto sa usa kahigala o sakop sa pamilya kon unsa ang gipasabut lang nga mga kamatuoran ug unsaon

kini sa pag-ila. Irekord kining mga hunahuna ug mga impresyon diha sa study journal o sa laingdapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader osa grupo.

Mga Sugyot alang sa Pag-ila sa Gipasabut Lang nga Doktrina ug mga BarugananAng Gospel Teaching and Learning nga handbook naghatag sa mosunod nga mgasugyot aron matabangan ang mga magtutudlo ug ang mga estudyante sa pag-ila sagipasabut lang nga doktrina ug mga baruganan:

1. Pangita og hinungdan-ug-epekto [cause-and-effect] nga mga relasyon

“Pinaagi sa pag-analisar sa mga lihok, mga kinaiya, ug mga batasan [mga hinungdan] samga indibidwal o mga grupo diha sa istorya sa kasulatan, ug sa pag-ila sa mga panalangin omga sangputanan nga miabut isip resulta [mga epekto], ang mga baruganan sa ebanghelyomas naklaro” (Gospel Teaching and Learning, 27).


30

“Samtang nagbasa sa Mateo 4:1–11, nagsugod ko sa pag-focus sa mgalihok sa Manluluwas ug giunsa Niya sa pagpuasa ug pag-ampo sapaningkamot nga ‘makauban ang Dios.’ Ako dayong nakita kon giunsa Niyasa paggamit ang mga kasulatan sa pagsalikway sa mga tintasyon ngagitumong ngadto Kaniya sa yawa. Ang Iyang pagpuasa, pag-ampo, ugpaggamit sa mga kasulatan (hinungdan) nakahatag og igong espirituhanongkalig-on nga mabuntog ang tintasyon (epekto). Samtang nadiskubrihan nako

kini, akong gisulat kining yano nga pamahayag sa baruganan diha sa akong journal: Konkita magpuasa, mag-ampo, ug makasabut sa mga kasulatan, makabaton kita ogdugang espirituhanong kalig-on aron mabuntog ang tintasyon.”

“Nakita nako ang usa ka mahinungdanon nga gipasabut lang ngabaruganan diha sa 1 Nephi 18:3. Si Nephi mitungas ‘sa bukid kanunay ugnag-ampo ngadto sa Ginoo.’ Isip resulta, ang Ginoo mipakita niya samahinungdanong mga butang. Samtang namalandong ko nining mensahe,akong gisulat ang mosunod nga baruganan diha sa margin sa akong mgakasulatan: Kon mas magtinguha ko nga makig-istorya sa Ginoo diha sapersonal nga pag-ampo, mas ipadayag Niya kanako ang

mahinungdanong mga butang.”

2. Ipangutana

Ang gipasabut nga mga baruganan mahimo usab nga maila pinaagi sapagpangutana sama sa mosunod:

• Unsa ang mensahe, o leksyon, sa istorya?

• Nganong giapil man sa tagsulat kining mga panghitabo o mga tudling?

• Unsa ang tuyo sa tagsulat nga atong makat-unan?

• Unsa ang pipila sa mahinungdanong mga kamatuoran nga gitudlo dinhiniini nga tudling?

“Samtang nagbasa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 9, nga naglangkob satambag sa Ginoo ngadto ni Oliver Cowdery, nga napakyas sa pagsulay ogtabang sa paghubad sa Basahon ni Mormon, nangutana ko, ‘Unsa angmensahe o leksyon niini nga istorya?’ Ang gipasabut lang nga baruganannga misantup sa akong hunahuna mao Ang pagdawat ug pag-ila sapagpadayag nagkinahanglan og paningkamot sa atong bahin.”

“Diha sa Alma 17–18, akong nabasahan ang mahitungod ni Ammon nganagserbisyo ni Haring Lamoni nga wala maghunahuna og ganti ug si HaringLamoni nakadayeg sa kamatinud-anon ni Ammon. Natingala ko, ‘Nganonggiapil man sa tagsulat kining mga detalye niining mga kapitulo? Agig tubagngadto niini nga pangutana, akong gisulat ang mosunod nga baruganandiha sa akong mga kasulatan: Samtang matinud-anong kitang


31

moserbisyo sa uban, makatabang kita kanila nga maandam sa pagdawat sa mgakamatuoran sa ebanghelyo.”

3. Ipahayag ang doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo sa klaro ugyanong paagi

Ang Gospel Teaching and Learning nga handbook nagtudlo nga “ang pag-ila sagipasabut lang nga [doktrina ug] mga baruganan naglakip sa pag-ila sa mgakamatuoran nga gihulagway diha sa istorya sa kasulatan ug ang pagsulti niini saklaro ug sa mubo nga paagi” (Gospel Teaching and Learning, 27). Ang pagsulat ogklaro ug kompleto nga mga pamahayag sa doktrina ug baruganan makatabangkanato nga masulti ang atong mga hunahuna ug makuha ang mensahe sakasulatan nga gitinguha sa Ginoo nga ihatag kanato.

Si Elder B. H. Roberts (1857–1933) sa Seventy nagtudlo:

“Aron mahibaloan, ang kamatuoran kinahanglan gayud nga isulti ug konmas klaro ug kompleto ang pamahayag, mas maayo ang oportunidad ngaang Balaang Espiritu mopamatuod sa mga kalag sa katawhan nga ang buhattinuod” (New Witnesses for God, 3 vols. [1909], 2:vii, kinutlo ni James E.Faust, “What I Want My Son to Know before He Leaves on His Mission,”Ensign, Mayo 1996, 41).

Si Elder Richard G. Scott (1928–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka mgaApostoles mipasabut og maayo:

“Angay lamang ang dakong paningkamot sa pag-organisar sa kamatuorannga atong matigum ngadto sa yano nga mga pamahayag sa baruganan”(“Acquiring Spiritual Knowledge,” Ensign, Nob. 1993, 86).

Sa pagbuhat nimo sama sa gisugyot ni Elder Scott—“pag-organisar sa kamatuorannga [imong] matigum ngadto sa yano nga mga pamahayag sa baruganan”—imongmabantayan nga ang labing makatabang nga mga pamahayag sa doktrina obaruganan aduna sa mosunod nga mga timailhan:

• Kini kompleto nga mga pamahayag.

• Kini yano, klaro, ug mubo.

• Ang mga kamatuoran nga gipahayag niini mahinungdanon, dili mausab, ugwalay kinutuban.

• Kini sa kasagaran mosugyot og paglihok ingon man usab sa nag-uban niini ngamga sangputanan.

• Mahinungdanon kini sa personal nga paagi.


32

Hain niining mga timailhan ang imong makita sa matag usa sa mosunod nga mgapamahayag sa doktrina o baruganan?

• Kon mas magtinguha ko nga makig-istorya sa Ginoo diha sa personal ngapag-ampo, mas ipadayag Niya kanako ang mahinungdanong mga butang.

• Kon ako magpuasa, mag-ampo, ug makasabut sa mga kasulatan, makabaton koog dugang espirituhanong kalig-on aron mabuntog ang tintasyon.

• Si Jesukristo nag-antus alang sa akong mga sala.

• Ang pagdawat ug pag-ila sa pagpadayag nagkinahanglan og paningkamot saakong bahin.

• Samtang matinud-anong kong moserbisyo sa uban, makatabang ko kanila ngamaandam sa pagdawat sa mga kamatuoran sa ebanghelyo.

Tan-awa ang video nga “Identifying Doctrine and Principles” (7:09), ngaanaa sa LDS.org. Dinhi niini nga video, tulo ka mga magtutudlo ang

naghisgot sa ilang mga paningkamot sa pag-ila sa doktrina ug mga baruganan dihasa Lucas 5:1–11 gamit ang tulo ka mga sugyot nga gi-outline sa ibabaw.

Irekord ang duha o tulo ka mga ideya nga imong nabantayan gikan savideo diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug

makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Giniyahan nga Kalihokan gamit ang Kasulatan: Pag-ila sa GipasabutLang nga Doktrina ug mga BarugananAtong praktison ang pag-ila sa gipasabut lang nga doktrina ug mga baruganan. Tun-i ang Enos 1:1–8, nga mangita sa doktrina omga baruganan nga adunay mahangturong bili.

1. Pagsabut sa konteksto ug sa sulod

Sa dili pa mangita sa doktrina ug mga baruganan, sabta una ang konteksto ug ang sulod sa tudling. Ang mga pangutana samasa mosunod mahimong makatabang nimo sa pagbuhat niini:

• Unsa ang “pagpakigbisog”? (Tan-awa sa bersikulo 2.)

• Unsay pihong butang nga mituhop gayud pag-ayo sa kasingkasing ni Enos? (Tan-awa sa bersikulo 3.)

• Unsa may gibuhat ni Enos, ug unsa man kadugay? (Tan-awa sa bersikulo 4.)

• Unsa ang gipasabut sa pulong nga nangaliya? (Tan-awa sa bersikulo 4.)

• Unsa may giistoryahan sa Ginoo ug ni Enos niini nga mga bersikulo? (Tan-awa sa mga bersikulo 5–8.)

2. Pag-ila sa gipasabut lang nga doktrina ug mga baruganan

Samtang nagtinguha ka sa pag-ila sa doktrina o baruganan diha sa Enos 1:1–8, ikonsiderar ang pagpangutana sa usa o dugangpa sa mosunod nga mga pangutana:

• Unsa nga hinungdan-ug-epekto nga mga relasyon ang makita niini nga mga bersikulo?

• Unsa man ang mensahe sa istorya?

• Unsa man ang tuyo sa tagsulat nga atong makat-unan?

• Unsa ang pipila sa mahinungdanong mga kamatuoran nga gitudlo dinhi niini nga tudling?

3. Pagsulti sa doktrina ug mga baruganan sa klaro ug sa yanong paagi


33

Irekord ang imong mga pamahayag sa doktrina o baruganan diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niiniug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Kalihokan gamit ang Kasulatan: Pag-ila sa Gipasabut Lang nga Doktrinaug mga BarugananKaron, praktisa nga ikaw ra ang mga kahanas nga imong nakat-unan niining kasinatian sa pagkat-on.

Basaha ang Lucas 5:12–26 ug buhata ang mosunod:

Irekord ang imong mga pamahayag sa doktrina o baruganan diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niiniug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Ang Epekto sa Pag-ila sa Doktrina ug mga BarugananTan-awa ang video nga “Identifying Doctrine and Principles: Students’Testimonies” (2:39), nga anaa sa LDS.org. Dinhi niini nga video, pipila ka

mga estudyante sa seminary ug institute ang mipakigbahin sa epekto sa pagkat-onsa pag-ila sa doktrina ug mga baruganan diha sa ilang pagtuon sa kasulatan.Samtang magtan-aw ka, pamalandungi ang epekto niini nga kahanas diha saimong kaugalingong pagtuon sa kasulatan ug sa pagtudlo ug pagkat-on ngamahitabo sa imong classroom.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Ang importanting katuyoan sa mga kasulatan mao ang pagtudlo sa doktrina ug

mga baruganan sa ebanghelyo ni Jesukristo.

• Ang doktrina naglangkob sa mahinungdanon, dili mausab nga mga kamatuoransa ebanghelyo ni Jesukristo.

• Ang baruganan usa ka malungtarong kamatuoran o lagda nga magamit saindibidwal aron mogiya nila sa paghimo og mga desisyon.

• Ang ubang doktrina ug mga baruganan klaro nga gisulti diha sa teksto sakasulatan, samtang ang uban gipasabut lang.

• Ang pag-ila sa gipasabut lang nga doktrina ug mga baruganan naglakip sapagsulti niini sa klaro ug sa mubo nga paagi.

Samtang imong ilhon ang doktrina ug mga baruganan diha sa Enos 1:1–8, sulayi sa pagsulti niini sa klaro ug sa yanong paagi.Kon nagkinahanglan ka og tabang sa pagbuhat niini, sulayi ang paggamit sa usa sa mosunod nga mga timailhan [prompt]:

• Kon (hinungdan)____________________, nan (epekto)____________________.

• Ug sa ingon atong makita,____________________.

• Ribyuha ang konteksto ug ang sulod sa tudling.

• Ilha ang bisan unsa nga doktrina ug mga baruganan nga gitudlo niining mga bersikulo.

• Pagsulat og klaro ug yano nga mga pamahayag alang sa matag doktrina o baruganan nga imong nahibaloan.


34

• Ang pag-ila sa doktrina ug mga baruganan diha sa mga kasulatanmagkinahanglan og mahunahunaong paningkamot ug pagpraktis.

“Ang usa ka tawo dili matinuorong makatuon sa mga kasulatan kon wala angpagkat-on sa mga baruganan sa ebanghelyo tungod kay ang mga kasulatangisulat aron mapreserbar ang mga baruganan alang sa atong kaayohan”(Marion G. Romney, “The Message of the Old Testament” [symposium sa ChurchEducational System bahin sa Daang Tugon, Ago. 17, 1979], 3, si.lds.org).



35


Pagsabut, Pagbati, ugPaggamit sa Doktrina ugmga BarugananKinatibuk-ang PagpasabutKini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagpalambo og tinguha nga mosunod sa ebanghelyo

• Pagsabut sa doktrina ug mga baruganan

• Pagbati sa kamatuoran ug kaimportante sa doktrina ug mga baruganan

• Paggamit sa doktrina ug mga baruganan

Mahinungdanong mga KonseptoAng sumbanan sa pagkat-on naghatag sa mahinungdanong mga butang ngamakatabang aron masilsil ang ebanghelyo sa atong mga hunahuna ugkasingkasing. Dinhi niining kasinatian sa pagkat-on, atong hisgutan ang pagsabut,pagbati sa kamatuoran ug kaimportante, ug paggamit sa doktrina ug mgabaruganan.

Ang katuyoan niining kasinatian sa pagkat-on mao ang paghatag og mubo ngapasiuna ngadto sa mga aspeto sa sumbanan sa pagkat-on. Samtang nagserbisyo kaisip seminary o institute teacher, makabaton ka og daghan pa nga mga oportunidadsa pagkat-on ug pagpraktis niining mga kahanas.

Pagsabut, Pagbati sa Kamatuoran ug Kaimportante, ug Paggamit sa Doktrinaug mga BarugananAng sambingay bahin sa mga bahandi usa ka metapora alang sa pagtuon sa mgakasulatan. Ang mosunod nga tulo ka mga elemento makatabang nato aronmakasabut kon unsay atong mabuhat diha sa atong pagtuon human nato mailaang importante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

1. Sabta ang doktrina ug mga baruganan

Gitun-an sa batan-ong babaye ang matag bahandi ngaiyang nadiskubrihan, mainampingong misusi sa mga pormaug mga aspeto niini.

36

Kon atong madiskubrihan ang mga bahandi sa kamatuorandiha sa porma sa doktrina ug mga baruganan, mahimo ngamainampingon natong tun-an ang matag usa aron masmakasabut sa kahulugan ug kamahinungdanon niini.

2. Batia ang kamatuoran ug kaimportante sa doktrina ug mga baruganan

Ang batan-ong babaye mibati nga ang pagdayeg sa matagbahandi mitubo diha kaniya.

Samtang makaangkon kita og mas lawom nga panabut samga kamatuoran nga atong nadiskubrihan, mobati kita sakaimportante, kalabutan, ug kadinalian niini.

3. Gamita ang Doktrina ug mga Baruganan

Ang amahan sa batan-ong babaye midapit niya sapagkonsiderar kon unsay iyang himoon sa mga bahandinga iyang nadiskubrihan.

Kay nakaangkon og pagpamatuod ug pagdayeg alang sadoktrina o baruganan, kinahanglan natong ikonsiderar angpiho nga mga paagi nga ato kining magamit sa atongkaugalingong kinabuhi.


37

Ang mga propeta ug mga apostoles saulahing mga adlaw mihatag oggibug-aton sa kaimportante sapagpalambo og tinguha sa pagsunod saebanghelyo. Ang pagsabut sa kontekstoug sa sulod sa mga kasulatan aronmahibaloan ang importante ngadoktrina ug mga baruganan usa kamaayong pagsugod aron makaangkonog kahibalo sa mga kamatuoran saebanghelyo. Pero ang pagtabang saunsay atong nahibaloan sa atonghunahuna nga matisok sa atongkasingkasing, sa kanunay adunaydugang pa nga kinahanglan gayudnatong buhaton. Kinahanglan gayud nga magtinguha kita sa:

1. Pagsabut sa doktrina ug mga baruganan nga atong nahibaloan.

2. Pagbati sa kamatuoran ug kaimportante niini.

3. Paggamit niini sa atong kinabuhi.

Kining tulo ka mga elemento sa sumbanan sa pagkat-on magtinabangay aron sapagdapit sa Espiritu Santo, nga motabang kanato nga makapalambo og tinguha sapagsunod sa ebanghelyo.

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityAng Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders in Seminaries andInstitutes of Religion (2012) naglangkob sa importante nga impormasyon bahin sa matag usaniining mga aspeto sa sumbanan sa pagkat-on. Diskubriha kon unsay gitudlo sa handbook pinaagisa pagbasa sa nahibaloan nga mga seksyon diha sa handbook ug sa pagtubag sa nag-uban ngamga pangutana.


Pangitaa ang seksyon 2.5.2 (“Understand Doctrine and Principles”) diha sa mga pahina 28–29sa imong Gospel Teaching and Learning nga handbook. Samtang magtuon ka, pangitaa angmga tubag sa mosunod nga mga pangutana:

• Unsay buot ipasabut sa “makasabut og doktrina o baruganan sa ebanghelyo”?

• Unsaon nako sa pagpalambo sa akong pagsabut sa doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo nga akong nahibaloan?


Pangitaa ang seksyon 2.5.3 (“Feel the Truth and Importance of Doctrines and Principles”) diha sa mga pahina 29–30 sa imongGospel Teaching and Learning nga handbook. Samtang magtuon ka, pangitaa ang mga tubag sa mosunod nga mga pangutana:

• Nganong importante man alang nako nga mobati sa kamatuoran ug kaimportante sa doktrina o baruganan nga akongnahibaloan?

• Unsay akong mahimo isip usa ka tigkat-on aron madapit ang impluwensya sa Espiritu sa pagtabang nako nga mobati sakamatuoran ug kaimportante sa doktrina o baruganan nga akong nahibaloan?

• Unsa ang tahas sa Espiritu Santo niini nga proseso?


38

Sa tanang materyal nga bag-o lang nimong natun-an diha sa Gospel Teaching and Learning nga handbook, atong i-focus sa tulo kamahinungdanong mga sugyot. Sa mosunod nga lista, ang matag elemento giparisan og usa ka aksyon nga imong mahimo samtangmagtinguha ka sa pagsabut, pagbati sa kamatuoran ug sa kaimportante, ug paggamit sa mga kamatuoran nga imong nakat-unandiha sa mga kasulatan.

Paggamit sa Sumbanan sa Pagkat-onTan-awa ang video nga “Understand, Feel, and Apply Principles” (7:12),nga anaa sa LDS.org. Dinhi niini nga video, tulo ka mga magtutudlo ang

naghisgot sa ilang mga paningkamot sa pagsabut, pagbati sa kamatuoran ugkaimportante, ug paggamit sa doktrina ug mga baruganan diha sa Lucas 5:1–11.

Irekord ang duha o tulo ka mga ideya nga imong nabantayan samtangnagtan-aw ka niining panaghisgutan diha sa study journal o sa laing dapit

diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inserviceleader o sa grupo.

Giniyahan nga Kalihokan sa PagpraktisDiha sa Ether 6:1–12, atong mabasa nga gipapadpad sa Ginoo sa hangin ang mga kasko sa mgaJaredite paingon sa gisaad nga yuta. Ang mosunod maoy usa ka baruganan nga atong mahibaloanniini nga tudling: Samtang mosalig kita sa Ginoo ug mobuhat sa Iyang kabubut-on, giyahanNiya ang atong kinabuhi. Sunda ang mga lakang sa ubos nga maningkamot sa pagsabut, pagbatisa kamatuoran ug kaimportante, ug paggamit niini nga baruganan. Irekord ang imong mga tubagug mga hunahuna diha sa imong mga kasulatan o personal nga journal.

3. Gamita ang doktrina ug mga baruganan

Pangitaa ang seksyon 2.5.4 (“Apply Doctrine and Principles”) diha sa mga pahina 30–31 sa imong Gospel Teaching and Learningnga handbook. Samtang magtuon ka, pangitaa ang mga tubag sa mosunod nga mga pangutana:

• Unsaon nako sa pagkahibalo kon naggamit ba ko sa baruganan sa ebanghelyo nga akong nakat-unan?

• Unsay mahitabo sa akong kinabuhi samtang mogamit ko sa doktrina o baruganan nga akong nahibaloan?

• Unsay akong mabuhat diha sa akong personal nga pagtuon aron maka-focus og dugang sa paggamit sa mga kamatuorannga akong nakat-unan?


I-analisar ang kahulugan sa doktrina o baruganan pinaagi sa pagpangutana ug pagpangita sa mga tubag.


“Pamalandungi ang epekto sa baruganan diha sa imong kinabuhi o sa kinabuhi sa uban.

3. Gamita ang doktrina ug mga baruganan

Ikonsiderar kon unsa nga pihong aksyon ang kinahanglan nimong himoon aron magamit ang doktrina o baruganan sa imongkinabuhi.

1. Palamboa ang imong panabut bahin sa baruganan

I-analisar ang kahulugan sa baruganan pinaagi sa pagpangutana sama sa mosunod ug sa pagpangita sa mga tubag:

• Unsay buot ipasabut sa mosalig?

• Unsay buot ipasabut sa mosalig diha sa Ginoo?

• Nganong makahimo man ang Ginoo sa paggiya sa kinabuhi niadtong mosalig Kaniya?


39

Kinaugalingong Pagpraktis nga KalihokanPagpili og baruganan nga imong nahibaloan diha sa imong pagtuon sa Lucas 5:12–26 sa kasinatiansa pagkat-on 7 o pagpili og baruganan nga nahibaloan diha sa seksyon 3.2 (“Luke 5: An Example”)diha sa mga pahina 42–46 sa Gospel Teaching and Learning nga handbook. Dayon buhata angmosunod:

Irekord ang pipila sa imong mga hunahuna ug mga impresyon gikan niini nga kalihokan diha sa study journal o sa laingdapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o grupo.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Ang tumong sa pagkat-on sa ebanghelyo mao ang pagdapit sa Espiritu Santo sa

pagtabang kanato nga makuha ang doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyogikan sa atong hunahuna ngadto sa atong kasingkasing.

• Ang pagsabut sa doktrina o baruganan naglakip sa pagkasayud dili lamang konunsay gipasabut niini pero kon sa unsang paagi kini makaapekto sa atongkinabuhi.

• Ang klaro nga pagsabut sa doktrina o baruganan makaandam kanato ngamobati sa kamatuoran ug kaimportante niini.

• Ang pagbati sa kamatuoran ug kaimportante sa doktrina o barugananmakapalambo sa atong tinguha sa paggamit niini sa atong kinabuhi.

• Unsaon man paggiya sa Ginoo ang kinabuhi sa usa ka indibidwal?

2. Tinguhaa nga mobati sa kamatuoran ug kaimportante sa baruganan

“Pamalandungi ang epekto sa baruganan diha sa imong kinabuhi o sa kinabuhi sa uban, lakip na ang mga indibidwal gikan samga kasulatan o sa kasaysayan sa Simbahan.

• Sa unsang mga paagi nga ang imong kinabuhi ug pagpamatuod nagpakita sa kamatuoran niini nga baruganan?

• Sa unsang mga paagi nga ang kinabuhi ug mga pagpamatuod sa uban nga imong nahunahunaan nagpakita sa kamatuoranniini nga baruganan?

3. Gamita ang baruganan


1. Palamboa ang imong panabut bahin sa baruganan.

I-analisar ang kahulugan sa doktrina o baruganan pinaagi sa pagpangutana ug pagpangita samga tubag.

2. Tinguhaa nga mobati sa kamatuoran ug kaimportante sa baruganan.

“Pamalandungi ang epekto sa baruganan diha sa imong kinabuhi o sa kinabuhi sa uban.

3. Gamita ang baruganan.



40

• Ang paggamit mahitabo kon kita mosulti, maghunahuna, ug magpakabuhisumala sa unsay atong nakat-unan.

“Ang tinuod nga magtutudlo, sa higayon nga magtudlo siya sa mga kamatuoran[sa ebanghelyo], … modala [sa mga estudyante] ngadto sa dugang nga ang-angaron makaangkon sa espirituhanong pagsaksi ug sa panabut diha sa ilangkasingkasing nga mopahinabo sa aksyon ug sa pagbuhat” (Robert D. Hales,“Teaching by Faith” [usa ka gabii kauban si Elder Robert D. Hales, Peb. 1,2002], 5, si.lds.org).



41


Pag-andam og Leksyon:Pagdesisyon konUnsay ItudloKinatibuk-ang Pagpasabut [Overview]Pahinumdom: Ang mosunod nga lima ka mga kasinatian sa pagkat-on gitumongaron matabangan ka kon unsaon sa pag-andam og leksyon. Ang mga kasinatian sapagkat-on 9–10 nakatutok sa pagdesisyon kon unsay itudlo, ug ang mga kasinatiansa pagkat-on 11–13 nakatutok sa pagdesisyon kon unsaon sa pagtudlo.

Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagtudlo sa mga kasulatan sa pasunod nga paagi

• Pagbalanse kon unsa ug unsaon sa pagtudlo

• Pagdesisyon kon unsay itudlo

Mahinungdanong mga KonseptoAng bag-ong gitawag nga mga magtutudlo sa kasagaran dunay mga pangutanasama sa mosunod:

• Sa unsang paagi nga ang pagtudlo sa seminary lahi kay sa pagtudlo og laingmga klase sama sa Gospel Doctrine, Relief Society, elders quorum, ug uban pa?

• Unsaon nako sa pag-andam og leksyon?

• Unsa man kadugayon ang akong igahin sa pagpili kon unsay itudlo ug unsaonsa pagtudlo niini?

• Unsaon man nako sa pagdesisyon kon unsay itudlo?

Kining kasinatian sa pagkat-on makatabang sa pagtubag sa pipila niining mgapangutana.

Pagtuon ug Pagtudlo sa mga Kasulatan sa Pasunod nga PaagiSa mga kurso sa seminary ug institute nga nakatutok sa sumbanan nga mgabasahon, ang mga basahon ug mga kapitulo sa kasulatan gitudlo sa han-ay sigunsa makita diha sa mga kasulatan. Ang mga leksyon giorganisar sumala sa scriptureblock imbis nga sumala sa mga hilisgutan. Ang matag scripture block mahimongmaglangkob og daghang kapitulo, mga baruganan, ug mga hilisgutan nga imongmahatagan og gibug-aton. Kini nga pamaagi lahi kay sa mga kurso sa institute ngagitudlo gamit ang thematic nga pamaagi.

Tan-awa ang video nga “Studying the Scriptures Sequentially” (0:46), ngaavailable sa LDS.org. Dinhi niini nga video, gihulagway ni Elder David A.

Bednar sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles ang mga benepisyo sapagtuon sa mga kasulatan sa pasunod nga paagi.

42

Gospel Teaching and Learning Handbook ActivityBasaha ang pasiuna sa kapitulo 3 diha sa mga pahina 38–39 sa Gospel Teaching and Learning: AHandbook for Teachers and Leaders in Seminaries and Institutes of Religion (2012) aronmakatabang nga imong masabtan kon ngano nga ang mga kurso sa seminary ug institute nganakatutok sa sumbanan nga mga basahon naghisgot sa mga kasulatan sa pasunod nga paagi.Samtang magbasa ka niini nga seksyon, markahi diha sa imong handbook ang mga paagi nga angpagtuon sa mga kasulatan sa pasunod nga paagi makapanalangin kanimo ug sa imong mgaestudyante.

Kon magtudlo sa usa ka scripture block sa pasunod nga paagi, magtudlo ka ogdaghang baruganan sa sulod sa usa ka leksyon. Ang matag baruganan mahataganog lain-lain nga gibug-aton.

Tan-awa ang video nga “Teaching the Scriptures Sequentially” (4:28), ngaavailable sa LDS.org. Kini nga video nagpakita og pipila ka importante

nga mga konsepto nga ikonsiderar kon magplano sa pagtudlo og usa ka scriptureblock sa pasunod nga paagi.

Unsa ug Unsaon: Pagbalanse sa Imong PagpangandamPanahon sa pagpangandam sa leksyon, importante ang pagbalanse sa imong mgapaningkamot sa pagdesisyon kon unsay itudlo ug unsaon sa pagtudlo.

Dili Balanse nga Pagpangandam1. Unsa

Kon ang usa ka magtutudlomogahin og taas kaayong panahonug paningkamot sa pagdesisyon konunsay itudlo, wala na siyay igongpanahon sa pagkonsiderar konunsaon sa pagtabang sa mgaestudyante nga moapil sapagkat-on. Sa kasagaran moresultakini sa mga leksyon nga makapalaayug nakasentro ra gayud samagtutudlo.


43

2. Giunsa

Kon ang usa ka magtutudlomogahin og taas kaayong panahonug paningkamot sa pagdesisyon konunsaon sa pagtudlo, ang mgaleksyon mahimong magkulang sakatuyoan ug gahum. Niini ngasitwasyon, ang mga estudyantemahimong mas mahinumdom sapamaagi sa pagtudlo kay sa dinasignga mga mensahe gikan sa mgakasulatan.

Balanse nga Pagpangandam“Kon mag-andam og leksyon, angmatag magtutudlo kinahanglan gayudnga modesisyon: ‘Unsa may akongitudlo?’ ug ‘Unsaon man nako sapagtudlo niini?’” (Gospel Teaching andLearning, 52). Imo nang nahibaloanunsay mahitabo kon ang pagtutok saunsa ug unsaon sa pagtudlo walanabalanse diha sa imongpagpangandam. Karon basaha angmosunod nga mga seksyon ughinumdumi ang mga timailhan sapagpangandam kon ang pagtutok saunsa ug unsaon sa pagtudlo nabalanse.

1. Unsa

Ang pagpangandam kon unsay itudlo naglangkob sa:

• Pagsabut sa konteksto (background, kultura, ug kahimtang).

• Pagsabut sa sulod [content] (dagan sa istorya, mga tawo, mga panghitabo,mga sermon, ug dinasig nga mga pagpasabut).

• Pag-ila sa importante nga doktrina o mga baruganan.

2. Unsaon

Ang pagpangandam kon unsaon sa pagtudlo naglangkob sa pagtino sa mgapamaagi, ug mga kalihokan nga imong magamit aron matabangan ang mgaestudyante nga makakat-on (panaghisgot sa klase, mga pangutana, audiovisualnga mga kapanguhaan, mga gimbuhaton nga isulat, buluhaton sa ginagmaynggrupo, ug uban pa).

Alang sa dugang nga impormasyon, tan-awa ang seksyon 4.3.2 (“Decide What toTeach and How to Teach It”) diha sa pahina 52 sa Gospel Teaching and Learning ngahandbook.


44

Kabalaka sa Usa ka Bag-ong MagtutudloTan-awa ang video nga “Obtain the Word” (8:54), nga available saLDS.org. Dinhi niini nga video, si Leah Murray usa ka busy nga inahan

nga bag-o lang nga gitawag isip seminary teacher. Sama sa daghang bag-o ngagitawag nga mga magtutudlo, gibati niya nga nagpanagana bahin sa pagpangita ogpanahon sa pag-andam og mga leksyon ug sa pagtudlo matag adlaw.Naghunahuna pa gani siya kon asa siya magsugod. Samtang magtan-aw ka savideo, tan-awa kon kinsa ang iyang giduol sa dihang nagkinahanglan siya ogtabang bahin sa iyang calling. Usab, tan-awa kon unsa nga tambag ang gihatagngadto niya kalabut sa labing importante nga dapit kon asa siya magsugod konmag-andam og mga leksyon.

Pagdesisyon kon Unsay Itudlo: Upat ka mga LakangSamtang mag-andam ka og leksyon, sunda kining upat ka mga lakang aronmatabangan ka sa pagdesisyon kon unsay itudlo. Kini nga mga lakang gipasabutdiha sa Gospel Teaching and Learning nga handbook, seksyon 4.3.3 (“Decide What toTeach”), diha sa mga pahina 52–55.

1. Itutok ang tanan nimong pagtagad diha sa mga kasulatan aron masabtan angkonteksto ug ang sulod sa scripture block.

2. Ilha ug tinguhaa nga masabtan ang doktrina ug mga baruganan nga makitadiha sa scripture block.

3. Desisyuni kon unsa nga doktrina ug mga baruganan ang labing importante ngamakat-unan ug magamit sa imong mga estudyante.

4. Desisyuni kon unsa nga gibug-aton ang ihatag sa matag segment sascripture block.

Ang mosunod nga kalihokan motutok sa upat ka mga lakang sa pagdesisyon konunsay itudlo. Alang sa matag usa sa upat ka bahin sa kalihokan, tan-awa ang videonga nagpakita kon unsaon pagkompleto sa matag lakang. Dayon praktisa konunsay imong nakat-unan pinaagi sa paghimo og notes kalabut sa leksyon samtangnag-outline sa Mosiah 27.

Kalihokan sa Pagpangandam og Leksyon

Unang Lakang: Sabta ang Konteksto ug ang Sulod sa Scripture BlockAng Gospel Teaching and Learning nga handbook naghatag og upat ka mga sugyot nga ikonsiderar kon magtinguha nga masabtanang konteksto ug ang sulod sa scripture block.

• Itutok ang tanan nimong pagtagad diha sa scripture block hangtud mahimong klaro ug pamilyar ang sulod.

• Bantayi ang mga natural break diha sa scripture block diin ang pag-usab sa hilisgutan o aksyon nahitabo.


45

Tan-awa ang video nga “Lesson Preparation: Verse Segments and Summary Statements” (5:08), nga available sa LDS.org.Dinhi niini nga video, gipakita ni Sister Wilson kini nga mga lakang.

Paghimo og usa ka blangko nga dokumento nga susama sa imong nakita sa video, o gamita ang handout nga giulohan og“Pagtino kon Unsay Itudlo” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal. Dayon ilha ang konteksto ug ang sulod sa

scripture block pinaagi sa pagbuhat sa mosunod:

Ikaduhang Lakang: Ilha ug Sabta ang Doktrina ug mga BarugananHuman nimo ma-summarize ang mga verse segment, ilhon nimo ang doktrina ug mga baruganan sa matag usa. Dayon isulat nimoang klaro, yano nga mga pamahayag nga nag-summarize sa doktrina ug mga baruganan nga imong naila.

Tan-awa ang video nga “Lesson Preparation: Identify Doctrine and Principles” (2:57), nga available sa LDS.org. Dinhi niininga video, gipakita ni Sister Wilson kon giunsa niya pag-ila ang doktrina ug mga baruganan, mi-summarize niini sa yano

nga mga pamahayag, ug misulat niini diha sa outline sa iyang leksyon.

Balik sa notes kalabut sa imong leksyon alang sa Mosiah 27 ug buhata ang mosunod:

Ikatulong Lakang: Desisyuni kon Unsa nga Doktrina ug mga Baruganan ang Labing Importante ngaMakat-unan ug Magamit sa Imong mga EstudyanteAng mga scripture block kasagaran naglangkob og mas daghang materyal kay sa mahisgutan sa klase. Ikonsiderar ang mosunod ngamga punto sa higayon nga modesisyon kon unsa nga doktrina ug mga baruganan ang labing importante nga makat-unan ugmagamit sa imong mga estudyante:

• Bahina ang scripture block ngadto sa ginagmay nga mga segment o grupo sa mga bersikulo basi sa mga naturalbreak.Pahinumdom: Gamiton nimo kining ginagmay nga mga segment aron maorganisar ang dagan sa leksyon ug hatagi ogpagtagad ang tanang sulod sa scripture block.)

• I-summarize kon unsay nahitabo sa sulod sa matag segment sa mga bersikulo.

1. Tun-i ang scripture block (Mosiah 27) aron mapamilyar sa konteksto ug sa sulod.

2. Bantayi ang mga natural break diin ang pag-usab sa hilisgutan o aksyon nahitabo.

3. Bahina ang scripture block ngadto sa ginagmay nga mga grupo sa mga bersikulo basi sa mga natural break.

4. Diha sa imong dokumento, isulat ang mga summary statement nga naghulagway kon unsay nahitabo sa sulod sa matag segmentsa mga bersikulo.

1. Ilha ang doktrina ug mga baruganan sa matag verse segment.

2. Diha sa imong dokumento, isulat ang matag doktrina o baruganan gamit ang klaro, yano nga mga pamahayag.

• Mga pag-aghat sa Espiritu Santo

• Ang tinguha sa dinasig nga tagsulat

• Makapakabig nga doktrina ug mga baruganan

• Mga panginahanglan ug mga abilidad sa imong mga estudyante


46

Tan-awa ang video nga “Lesson Preparation: Decide Which Principles to Emphasize” (5:07), nga available sa LDS.org. Dinhiniini nga video, gipakita ni Sister Wilson kon giunsa niya sa pagdesisyon kon unsa nga doktrina ug mga baruganan ang

labing importante nga makat-unan ug magamit sa iyang mga estudyante.

Balik sa notes kalabut sa imong leksyon alang sa Mosiah 27 ug buhata ang mosunod:

Ikaupat nga Lakang: Desisyuni kon Unsa nga Gibug-aton ang Ihatag sa Matag Verse Segment saScripture BlockHuman matino ang doktrina ug mga baruganan nga labing importante nga makat-unan ug magamit sa mga estudyante, ang sunodnga lakang mao ang pagdesisyon kon unsa nga mga verse segment sa scripture block ang kinahanglang mahatagan sa labing dakonga gibug-aton atol sa leksyon. Ang mga segment nga naglangkob sa mga kamatuoran nga imong naila isip labing importante sakasagaran maoy mahatagan sa labing dako nga gibug-aton.

Aron matabangan ka nga makadesisyon kon unsa nga gibug-aton ang ihatag sa matag segment, mahimo nimong pangutan-on angimong kaugalingon sa pipila sa mosunod nga mga pangutana, nga nahiangay sa sumbanan sa pagkat-on. Niini nga verse segment,nagplano ba ko nga tabangan ang akong mga estudyante nga:

Tan-awa ang video nga “Lesson Preparation: Determine the Emphasis Level of Each Verse Segment” (6:57), nga availablesa LDS.org. Dinhi niini nga video, gipakita ni Sister Wilson kon giunsa niya paggamit ang sumbanan sa pagkat-on aron

makadesisyon kon unsa nga gibug-aton ang ihatag sa matag verse segment sa scripture block.

Balik sa notes kalabut sa imong leksyon alang sa Mosiah 27 ug kompletuha ang mosunod nga mga buluhaton:

1. Desisyuni kon unsa nga doktrina ug mga baruganan nga imong giila ang labing importante nga makat-unan ug magamit sa mgaestudyante. Samtang imo kining buhaton, ikonsiderar ang mosunod:




• Mga panginahanglan ug mga abilidad sa imong mga estudyante

2. Diha sa imong dokumento, lingini o markahi ang doktrina ug mga baruganan nga imong nadesisyunan nga labing importantenga makat-unan ug magamit sa imong mga estudyante.

• Makasabut sa konteksto ug sa sulod?

• Makaila sa importante nga doktrina ug mga baruganan?

• Makasabut sa doktrina ug mga baruganan?

• Mobati sa kamatuoran ug kaimportante niadtong mga doktrina ug mga baruganan?

• Mogamit sa mga kamatuoran diha sa ilang kinabuhi?

1. Samtang magtan-aw ka sa mga verse segment diha sa imong dokumento, ikonsiderar kon unsa nga gibug-aton ang ihatag samatag segment pinaagi sa pagpangutana sa imong kaugalingon sa mosunod gikan sa sumbanan sa pagkat-on. Niini nga versesegment, nagplano ba ko nga tabangan ang akong mga estudyante nga:




• Mobati sa kamatuoran ug kaimportante niadtong mga doktrina ug mga baruganan?


47

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Sa mga kurso sa seminary ug institute nga nakatutok sa sumbanan nga mga

basahon, ang doktrina ug mga baruganan kinahanglang itudlo sa han-ay sigunsa makita diha sa mga kasulatan.

• Kon mag-andam og leksyon, ang pagbalanse kon unsay itudlo ug unsaon sapagtudlo mosiguro sa mas gamhanan ug may katuyoan nga kasinatian sapagkat-on.

• Sa higayon nga modesisyon kon unsay itudlo:

1. Itutok ang tanan nimong pagtagad diha sa mga kasulatan aron masabtanang konteksto ug ang sulod sa scripture block.

2. Ilha ug tinguhaa nga masabtan ang doktrina ug mga baruganan nga makitadiha sa scripture block.

3. Desisyuni kon unsa nga doktrina ug mga baruganan ang labing importantenga makat-unan ug magamit sa imong mga estudyante.

4. Desisyuni kon unsa nga gibug-aton ang ihatag sa matag segment sascripture block.

“Itino, sumala sa indibidwal nga mga kapasidad ug mga panginahanglan sainyong mga estudyante, kon unsa ang kinatas-an nga prayoridad. Kon ang usa kamahinungdanon nga baruganan masabtan, ma-internalize, ug mahimongkabahin sa giya sa kinabuhi sa mga estudyante, nan ang labing importante ngatumong nakab-ot na” (Richard G. Scott, “To Understand and Live Truth” [usa kagabii kauban ni Elder Richard G. Scott, Peb. 4, 2005], 2–3, si.lds.org).


• Mogamit sa mga kamatuoran diha sa ilang kinabuhi?

2. Isulat kon unsa nga gibug-aton ang imong gipili alang sa matag segment diha sa notes kalabut sa imong leksyon.


48


Pagdesisyon kon UnsayItudlo: Paggamit sa mgaKasulatan ug sa Manwal saMagtutudloKinatibuk-ang Pagpasabut [Overview]Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Ang pasiuna sa manwal sa magtutudlo

• Pasunod ug pagpahiangay sa kurikulum

• Paggamit sa manwal sa magtutudlo ug sa mga kasulatan aron sa pag-andamog leksyon

Mahinungdanong mgaKonseptoNalingaw si Sister Murray sa pagtudloog klase sa Gospel Doctrine kaduha sausa ka bulan diha sa iyang ward.Samtang naghinam-hinam siya ngabag-ong natawag nga seminary teacher,naghunahuna siya kon unsaon niya sa pag-andam og epektibo nga leksyon matagadlaw: “Ang pag-andam ug pagtudlo og leksyon matag adlaw morag usa kadakong commitment. Unsa nga mga kapanguhaan ang available aron sapagtabang nako?”

Pasiuna sa Manwal sa TeacherAng pag-andam og leksyon matag adlaw morag usa ka bug-at ug makahurot saoras nga buluhaton.

Tan-awa ang video nga “Introduction to the Teacher Manual” (4:01), ngaavailable sa LDS.org. Dinhi niini nga video, makakat-on ka unsaon

paggamit sa mga kasulatan ug sa manwal sa magtutudlo sa pag-andam og mgaleksyon sa epektibo ug sa maayo nga paagi.

Pahinumdom: Kon wala pa ka makadawat og manwal sa magtutudlo, kontaka angimong supervisor. Makit-an usab nimo ang tanang manwal diha sa lds.org/manual/institute alang sa mga manwal sa institute ug lds.org/manual/seminary alang samga manwal sa seminary.

49

Kalihokan diha sa Manwal sa MagtutudloPahinumdom: Ang matag leksyon diha sa mga manwal sa seminary ug institute teacher giorganisar aron makatabang nimo ngamakaandam sa epektibo nga paagi. Dili tanang manwal sa magtutudlo giorganisar o gilabelan sa samang paagi, pero ang susamanga materyal available sa tanang manwal sa magtutudlo. Ang mga kalihokan niini nga kasinatian sa pagkat-on gibasi diha sa labingbag-o nga mga manwal sa seminary.

Ablihi ang imong manwal sa magtutudlo sa bisan unsa nga leksyon o gamita ang handout nga giulohan og “SampleLesson—3 Nephi 11:1–17” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal.

Basaha ang leksyon ug pangitaa ang mosunod nga mga elemento: Kon maila na nimo ang matag elemento, tseki kini diha samosunod nga lista:

Mahinungdanong mga Butang sa Pagtudlo ug Pagkat-on sa Ebanghelyo[Fundamentals of Gospel Teaching and Learning] sa Manwal sa MagtutudloAng mga manwal sa seminary ug institute teacher gitumong aron matabangan kanga malakip ang Mahinungdanong mga Butang sa Pagtudlo ug Pagkat-on saEbanghelyo samtang mangandam ug magtudlo ka sa matag leksyon.

Tan-awa ang video nga “The Fundamentals in the Curriculum” (2:15), ngaavailable sa LDS.org. Samtang magtan-aw ka, pangitaa kon sa unsang

paagi nga ang mga manwal sa seminary ug institute teacher makatabang sa mgamagtutudlo nga malakip ang Mahinungdanong mga Butang sa Pagtudlo ugPagkat-on sa Ebanghelyo sa matag leksyon.

Pagsunod ug Pagpahiangay sa KurikulumSi Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagtudlo samosunod kon unsaon paggamit sa mga magtutudlo ang kurikulum nga mgamateryal:

• Ulohan sa leksyon

Ang ulohan sa leksyon nagpakita sa mga kapitulo sa kasulatan nga nalangkob diha sa leksyon.

• Pasiuna sa scripture block

Ang pasiuna sa scripture block naghatag og tibuok nga pagpasabut sa konteksto ug sa sulod sa scripture block.

• Mga verse grouping ug mga contextual summary statement

Ang mga verse grouping namahayag og piho nga gidaghanon sa mga bersikulo nga nakatutok sa partikular nga hilisgutan oaksyon. Ang mga contextual summary statement nag-summarize sa mga panghitabo o mga pagtulun-an sulod sa usa ka versegrouping.

• Sulod sa leksyon

• Mga pamahayag sa doktrina o baruganan

Ang mga pamahayag sa doktrina o baruganan mubo nga mga pamahayag sa mga kamatuoran sa kasulatan.

• Komentaryo ug background nga impormasyon ug dugang nga mga ideya sa pagtudlo (mahimong wala kini sa matag leksyon)

Ang komentaryo ug background nga impormasyon naghatag og dugang nga mga kinutlo ug mga pagpasabut samakasaysayanong konteksto o sa mga tudling sa kasulatan. Ang dugang nga mga ideya sa pagtudlo naghatag og mga sugyotalang sa pagtudlo sa doktrina ug mga baruganan nga mahimong wala maila o mahatagi og gibug-aton diha sa sulod sa leksyon.Mahimo usab kining maghatag og mga sugyot sa paggamit og visual media, sama sa mga DVD presentation o mga video ngamakita sa LDS.org.


50

“Mosunod una kita, dayon atong ipahiangay. Kon tinud-anay kitang nakatutoksa gitakda nga leksyon nga atong ihatag, nan makasunod kita sa Espiritu ngamopahiangay niini” (“A Panel Discussion with Elder Dallin H. Oaks” [satellitebroadcast sa Seminaries and Institutes of Religion, Ago. 7, 2012], si.lds.org).

Isip mga seminary ug institute teacher, atong sundon ang kurikulum diha samanwal sa magtutudlo ug ipahiangay kini aron matubag ang mga panginahanglansa atong mga estudyante.

Mosunod Mopahiangay

Ang pagsunod sa kurikulum nagpasabut sa pagbasa ug pagtutoksa tanan nimong pagtagad diha sa mga kasulatan ug sa gitakdanga leksyon diha sa imong manwal sa magtutudlo. Angkurikulum makatabang nimo nga masabtan ang mga kasulatan,ang tinguha sa dinasig nga mga tagsulat, ang makapakabig ngamga baruganan, ug sukaranang doktrina. Saligi ang sulod[content] ug gamita kini diha sa inyong classroom.

Ang pagpahiangay sakurikulum nagpasabut ngai-customize ang leksyon sumalasa paggiya sa Espiritu aronmatubag ang mgapanginahanglan sa indibidwalnga mga estudyante ugmatabangan sila ngamolampus.

Paggamit sa mga Kasulatan ug sa Manwal sa Magtutudlo sa Pag-andamog LeksyonSamtang mogamit ka sa imong manwal sa matutudlo sa epektibong paagi,makaandam ka og makapalig-on nga mga leksyon nga wala magkinahanglan ogdaghang oras sa pagpangandam.

Tan-awa ang video nga “Curriculum Overview” (4:45), nga available saLDS.org. Kini nga video nag-summarize kon unsaon nimo paggamit ang

imong mga kasulatan ug ang imong manwal sa magtutudlo aron matabangan kanga makaandam og epektibo nga mga leksyon alang sa imong mga estudyante.

Tan-awa ang video nga “Using the Scriptures and the Teacher Manual”(5:11), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, gipakigbahin ni

Sister Wilson ang importanteng tambag bahin sa paggamit sa mga kasulatan ug sakurikulum diha sa pagpangandam og leksyon. Samtang magtan-aw ka, pangitaaang importante nga mga ideya nga angayang hinumduman samtang mangandamka sa imong mga leksyon.

Kalihokan sa Pagpangandam og LeksyonKaron imo nang higayon sa paggamit sa imong mga kasulatan ug sa imong manwal sa magtutudlo aron makapraktis sapag-andam og leksyon. Ablihi ang imong manwal sa magtutudlo sa bisan unsa nga leksyon o gamita ang handout nga

giulohan og “Sample Lesson—3 Nephi 11:1–17,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal.

Sa pagkompleto nimo sa mosunod nga mga lakang, tseki kini aron makita nga imong nakompleto kanang bahina sa imongpagpangandam.


51

Pangandam sa paghisgot niini nga kasinatian ngadto sa imong inservice leader o sa grupo.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang HinumdumanAng mga kasulatan mao ang imong tinubdan alang sa materyal sa pagtudlo, ug angmanwal sa magtutudlo mao ang imong kapanguhaan alang sa pag-andam saimong leksyon.

• Ang kurikulum giorganisar sa paagi nga matabangan ka sa pag-andam og mgaleksyon sa epektibo ug sa maayo nga paagi.

• Masunod ug mapahiangay nimo ang kurikulum aron matubag ang mgapanginahanglan sa mga estudyante.

• Samtang ipahiangay nimo ang kurikulum, ikonsiderar og maayo ang mgapanginahanglan sa imong mga estudyante ug ang mga pag-aghat saEspiritu Santo.

• Matubag nimo ang mga panginahanglan sa mga estudyante samtangmangandam ka sa mga leksyon gamit ang kurikulum sa epektibong paagi.

“Kadtong gitawag sa propeta aron sa pagsiguro sa kaeksakto sa doktrina ngagitudlo diha sa Simbahan moribyu sa matag pulong, matag hulagway, matagdiagram diha sa kurikulum nga inyong madawat. Atong mabuksan ang gahum sakurikulum pinaagi lamang sa paglihok basi sa atong pagtuo nga kini dinasigsa Dios. …

“Ang pagpabilin diha sa sulod [content] sa kurikulum ingon man usab sasequence niini mobukas sa talagsaon natong mga gasa sa pagtudlo, dili mopugong niini”(Henry B. Eyring, “The Lord Will Multiply the Harvest” [usa ka gabii kauban si Elder Henry B.Eyring, Peb. 6, 1998], 4, 5, si.lds.org).


• Basaha ang ulohan sa leksyon ug paklia ngadto sa scripture block diha sa imong mga kasulatan.

• Basaha ang pasiuna sa scripture block.

• Itutok ang tanan nimong pagtagad diha sa scripture block pinaagi sa pagbasa, pagtuon, pagpamalandong, ug pag-ampo alangsa inspirasyon.

• Tun-i ang sulod sa leksyon, nga maghatag gayud og pagtagad sa mga pamahayag sa doktrina ug baruganan.

• Ikonsiderar ang mga panginahanglan sa imong mga estudyante ug desisyuni kon unsa nga mga baruganan ang masgikinahanglan nila.

• Itino kon unsa nga gibug-aton ang imong ihatag sa nagkadaiyang mga baruganan, basi sa mga panginahanglan sa imong mgaestudyante.

• Basaha ang bisan unsa nga dugang nga materyal nga gihatag diha sa leksyon ug ikonsiderar kon unsaon nimo paggamit niininga materyal diha sa imong leksyon.


52


Pagdesisyon kon Unsaon saPagtudlo: Pagtabang samga Estudyante ngaMatuman ang Ilang TahasKinatibuk-ang Pagpasabut [Overview]Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagtino kon unsaon sa pagtudlo

• Pagsabut sa tahas sa mga estudyante diha sa pagkat-on

• Pagtabang sa mga estudyante nga matuman ang ilang tahas

Mahinungdanong mgaKonseptoSamtang mag-andam ka og mgaleksyon, importante ang pagbalanse sapagtino kon unsay itudlo ug unsaon sapagtudlo.

Diha sa kasinatian sa pagkat-on 10,imong nakat-unan kon unsaonpaggamit sa kurikulum konmagdesisyon kon unsay itudlo diha sascripture block. Andam na ka karon sapagtino kon unsaon sa pagtudlo ang imong mga estudyante.

Ang Tahas sa Estudyante diha sa Proseso sa Pagkat-onAron makasinati ang mga estudyante og espirituhanong paglambo, kinahanglannimong masabtan ang ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on ug mag-andam ogmga kalihokan sa pagkat-on nga makatabang nila nga aktibong makatuman sailang tahas.

Sa tibuok niining kasinatian sa pagkat-on, irekord ang bisan unsa nga inspirasyono mga ideya nga imong madawat sa pagtabang sa imong mga estudyante ngamatuman ang ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on.

53

Kalihokan diha sa Gospel Teaching and Learning nga HandbookTun-i ang seksyon 1.3.3 (mga pahina 6–7) ug ang unang tulo ka mga paragraph sa seksyon 4.3.4(pahina 55) sa Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders in Seminariesand Institutes of Religion (2012). Samtang magbasa, pangitaa ang mga tubag sa mosunod nga mgapangutana:

Irekord ang imong mga tubag niining mga pangutana diha sa study journal o sa laingdapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice

leader o sa grupo.

Propetikanhong Tambag bahin sa Tahas sa EstudyanteDaghang mga General Authoritiy ang mihatag og gibug-aton sa kaimportante sapagtabang sa mga estudyante nga matuman ang ilang tahas diha sa proseso sapagkat-on.

Tan-awa ang video nga “Prophetic Teaching about the Student’s Role inLearning” (4:14), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, pipila ka

mga lider sa Simbahan ang nagpamatuod sa kaimportante sa tahas sa estudyantediha sa proseso sa pagkat-on.

Personal nga PagpamalandongPaghunahuna og higayon sa dihang ang magtutudlo sa klase nga imongnatambungan miandam og mga kalihokan nga mipaapil nimo diha sa proseso sapagkat-on. Karon hunahunaa ang higayon sa dihang ang magtutudlo sa klase ngaimong gitambungan wala mopaapil sa mga sakop sa klase sa aktibong paagi. Itandiug tan-awa ang kalainan sa duha ka mga kasinatian.

• Unsay kalainan ang nahimo niini sa dihang ikaw ug ang uban gidapit ngamoapil diha sa proseso sa pagkat-on?

• Unsa man ang gibuhat sa magtutudlo aron matabangan ka nga matuman angimong tahas isip usa ka tigkat-on?

Irekord ang imong mga tubag niining mga pangutana diha sa studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Pagtabang sa mga Estudyante ngaMatuman ang Ilang TahasAng mga estudyante makatuman sailang tahas diha sa pagkat-on saebanghelyo samtang imo silang dapitonnga mopasabut, mopakigbahin, ugmopamatuod bahin sa doktrina ug mgabaruganan sa ebanghelyo. Angpagpasabut, pagpakigbahin, ug

• Unsa man ang tahas sa estudyante diha sa proseso sa pagkat-on?

• Unsa ang imong gibati nga labing importante nga mga butang nga imong mahimo aronmatabangan ang imong mga estudyante nga matuman ang ilang tahas?


54

pagpamatuod bahin sa doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo moklaro sapanabut sa mga estudyante, mopalambo sa ilang abilidad sa pagtudlo saebanghelyo ngadto sa uban, ug mopalig-on sa ilang pagpamatuod bahin sa mgabutang nga ilang gipahayag. (Tan-awa sa Gospel Teaching and Learning, seksyon 2.6[mga pahina 31–33].)

• Ang mga etudyante mahimong mopasabut og usa ka tudling sa kasulatan obaruganan diha sa kaugalingon nilang mga pulong. Mahimo nimong dapitonang mga estudyante nga mopasabut nga magpares, diha sa ginagmay nga mgagrupo, uban sa tibuok klase, pinaagi sa pag-role-play, o sa pagsulat.

• Ang mga estudyante mahimong mopakigbahin og mga hunahuna, mgakasinatian, o mga pagbati nga may kalabutan sa usa ka kasulatan o baruganan.Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante nga mopakigbahin og mgapagbati o angay nga personal nilang mga kasinatian sa usa ka doktrina obaruganan. Mahimo usab silang mopakigbahin og mga kasinatian nga ilangnasaksihan sa kinabuhi sa uban. Mahimo kining buhaton pinaagi sa pagsulti opagsulat.

• Ang mga estudyante mahimong mopamatuod bahin sa doktrina ug mgabaruganan nga ilang nahibaloan nga tinuod. Mahimo nimo silang dapiton ngamopamatuod bahin sa unsay ilang gibati ug nasayran nga tinuod ug angkalainan nga nahatag niini sa ilang kinabuhi. Dili kinahanglan nga sugdan samga estudyante og “Gusto kong mopamatuod” o “Nasayud ko.” Ang paghimoog bisan unsang pamahayag bahin sa kombiksyon o personal nga pagsaksi sakamatuoran naglangkob og pagpamatuod.

Ang Pag-apil Makapalambo sa Pagkat-onTan-awa ang video nga “Explain, Share and Testify: Students’Testimonies” (2:28), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, ang

mga estudyante naghisgot bahin sa pagtuman sa ilang tahas samtang silamopasabut, mopakigbahin, ug mopamatuod diha sa seminary.

Usa ka Nakasentro sa Estudyante nga ClassroomTan-awa ang video nga “A Student-Centered Classroom: An Example”(6:51), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, gitabangan ni

Sister Weller ang mga estudyante nga matuman ang ilang tahas sa pagkat-on gikansa mga kasulatan. Tan-awa kon giunsa niya pagkab-ot niini nga katuyoan.

Tan-awa ang video nga “A Student-Centered Classroom: A Teacher’sReflections” (3:01), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video,

gihisgutan ni Sister Weller ang kaimportante sa pagtabang sa mga estudyante ngamoapil diha sa proseso sa pagkat-on.

Kalihokan diha sa Manwal sa MagtutudloAng matag leksyon diha sa imong manwal sa magtutudlo dunay mga pangutana, mga kalihokan, ug mga pamaagi ngamakatabang sa imong mga estudyante nga aktibong makaapil samtang nagkat-on gikan sa mga kasulatan. Ablihi ang

imong manwal sa magtutudlo sa bisan unsa nga leksyon o gamita ang handout nga giulohan og “Sample Lesson—3 Nephi


55

11:1–17,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal. Pangitaa ang mga pangutana, mga kalihokan, ug mga pamaagi ngamahimo nimong magamit aron dapiton ang mga estudyante nga matuman ang ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on.

Irekord ang pipila ka mga pangutana, mga kalihokan, ug mga pamaagi nga imong nakita diha sa study journal o sa laingdapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Pagtudlo sa mga Estudyante sa Ilang TahasMas moapil pa ang mga estudyante samtang masabtan nila ang ilang tahas diha sapagkat-on sa ebanghelyo. Usa sa unang mga leksyon sa kasagaran sa mga manwalsa seminary teacher naghatag og impormasyon bahin sa padtudlo sa mgaestudyante sa ilang tahas. Ribyuha sa daklit ang leksyon 1, “The Role of theLearner,” diha sa Book of Mormon Seminary Teacher Manual ug ikonsiderar konunsaon nimo paggamit sa mga baruganan gikan sa leksyon samtang magtudlo kasa imong mga estudyante kalabut sa ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on.

Tan-awa ang video nga “Teaching Students Their Role” (6:27), ngaavailable sa LDS.org. Dinhi niini nga video, nagtudlo si Brother Howell sa

iyang mga estudyante kalabut sa ilang tahas atol sa pagsugod sa school year.

Irekord ang pipila ka mga ideya nga gusto nimong gamiton samtangnagtudlo ka sa imong mga estudyante kalabut sa ilang tahas atol sa

pagsugod ug sa tibuok school year. Irekord ang imong mga ideya diha sa studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahinniini sa imong inservice leader o sa grupo.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Makatabang ka sa imong mga estudyante nga makasabut, makadawat, ug

makatuman sa ilang tahas diha sa pagkat-on sa ebanghelyo.

• Importante nga imong matudloan ang imong mga estudyante kalabut sa ilangtahas diha sa proseso sa pagkat-on atol sa pagsugod ug sa tibuok school year.

• Makatabang ka sa mga estudtyante nga matuman ang ilang tahas diha saproseso sa pagkat-on pinaagi sa pagdapit kanila nga mopasabut,mopakigbahin, ug mopamatuod bahin sa doktrina ug mga baruganan.

• Ang manwal sa magtutudlo makatabang nga maandam nimo ang mgakalihokan nga makapaapil sa imong mga estudyante diha sa proseso sapagkat-on.


56

“Ang desisyon sa [mga estudyante’] nga moapil usa ka paggamit sa kabubut-onnga nagtugot sa Espiritu Santo sa paghatag sa personal nga mensahe nga angaysa ilang indibidwal nga mga panginahanglan. Ang paghimo og usa ka kahimtangnga dunay pag-apil mopasaka sa kalagmitan nga ang Espiritu motudlo og masdaghan pang importante nga mga leksyon kay sa inyong masulti.

“Kana nga pag-apil moresulta sa paggiya sa Espiritu diha sa ilang kinabuhi ”(Richard G. Scott, “To Learn and to Teach More Effectively” [debosyonal sa Education Week,Ago. 21, 2007], 4–5, speeches.byu.edu).



57


Pagdesisyon kon Unsaon saPagtudlo: Pagpangutana ogEpektibo nga mgaPangutanaKinatibuk-ang Pagpasabut [Overview]Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa kaimportante sa mga pangutana

• Paghimo og mga pangutana alang sa piho nga mga resulta

• Pagpangutana og epektibong mga pangutana

Mahinungdanong mga KonseptoPagsabut sa Kaimportante sa mga PangutanaDunay daghang epektibo nga mga pamaagi sa pagtudlo nga imong magamit saimong classroom, lakip na ang mga panaghisgot sa klase, mga presentasyon samagtutudlo, ug pagsulat. Tanan niining mga pamaagi makapalambo sa proseso sapagkat-on ug pagtudlo, pero dunay usa ka pamaagi nga mas mahinungdanon kaysa uban. Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan nagtudlo:

“Ang pagpangutana ug ang pagtubag sa mga pangutana anaa sa sentro satanang pagkat-on ug tanang pagtudlo” (“The Lord Will Multiply the Harvest”[usa ka gabii kauban si Elder Henry B. Eyring, Peb. 6, 1998], 5–6, si.lds.org;emphasis gidugang).

Ang pagkat-on kon unsaon sa paghimo og maayo nga mga pangutananagkinahanglan og panahon, paningkamot, ug pagpraktis. Kining kasinatian sapagkat-on makatabang nimo nga makakat-on sa pagpangutana nga makahatag ogdakong epekto sa imong mga estudyante.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions” (2:42), nga available saLDS.org. Samtang magtan-aw sa video, pangita og mga ideya sa

kaimportante sa pagpangutana og epektibo nga mga pangutana.

58

Kalihokan diha sa Gospel Teaching and Learning nga HandbookBasaha ang unang tulo ka mga paragraph sa seksyon 5.1 (“Questions”) diha sa pahina 58 saGospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders in Seminaries and Institutes ofReligion (2012). Linyahi ang mga pulong nga makatabang nimo aron masabtan ang kaimportantesa pagpangutana og epektibo nga mga pangutana.

Sa unsang mga paagi nga ang pagpangutana ug pagtubag sa mga pangutana “anaa sasentro sa tanang pagkat-on ug tanang pagtudlo”? Irekord ang imong mga hunahuna ug

mga impresyon diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sapagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Paghimo og mga Pangutana ngadunay KatuyoanAng mga pangutana nga imongipangutana kinahanglang modapit samga estudyante sa paggamit sa mgaelemento sa sumbanan sa pagkat-on.Kay ang matag elemento lain-laingman og resulta, ang matang sa mgapangutana nga imong ipangutanamagkalain-lain basi sa gitinguha ngaresulta.

Pananglitan, kon ang resulta nga imong gitinguha mao ang pagtabang sa mgaestudyante aron masabtan ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan,pangutana kalabut sa mga tawo, dagan sa istorya, ug kultural nga background.Hinoon, kon ang resulta nga imong gitinguha mao ang pagtabang sa mgaestudyante aron magamit ang usa ka doktrina o baruganan, pangutana nianangmakapadasig sa mga estudyante nga mamalandong sa mga paagi nga ilangmagamit ang doktrina o baruganan diha sa ilang kinabuhi.

Pagkat-on sa Mahinungdanong mga Butang ug Kasagaran nga mga PangutanaAng mosunod mao ang mga ehemplo sa mga pangutana nga mahimo nimongipangutana sa mga estudyante nga dunay kalabutan sa matag mahinungdanongbutang sa pagkat-on. Bantayi kon sa unsang paagi nga ang mga pangutana samatag lebel makatabang sa usag usa, nga magsugod sa pagsabut sa konteksto ug sasulod ug ngadto na sa paggamit sa doktrina ug mga baruganan.

Pagsabut sa Konteksto ug sa Sulod

• Kinsa ang mga tawo nga nalambigit niini nga istorya?

• Unsa ang nahitabo dinhi niini nga tudling?

• Asa man nahitabo kini nga mga panghitabo?

Pagtino sa Doktrina ug mga Baruganan

• Unsa nga doktrina ug mga baruganan ang inyong nakita?


59

• Unsa ang mensahe o leksyon sa istorya?

• Sa inyong hunahuna unsa man ang tuyo sa tagsulat nga atong makat-unan?

Pagsabut sa Doktrina ug mga Baruganan

• Unsa ang inyong nahibaloan mahitungod niini nga baruganan?

• Sa inyong hunahuna nganong importante man kini nga baruganan ngarinato karon?

• Unsaon man ninyo sa pagpasabut niini nga baruganan ngadto sa lain?

• Unsa nga mga kinaiya ug mga timailhan nga inyong makita sa usa ka tawonga nagsunod niini nga baruganan?

Pagbati sa Kamatuoran ug Kaimportante sa Doktrina ug mga Baruganan

• Kanus-a mo mibati sa kamatuoran niini nga baruganan?

• Giunsa ninyo sa pagkahibalo nga kini nga baruganan tinuod?

• Kanus-a mo napanalanginan tungod sa pagsunod niini nga baruganan?

Paggamit sa Doktrina ug mga Baruganan

• Unsa man ang inyong buhaton tungod sa inyong gibati karon?

• Unsa nga mga kausaban ang inyong mahimo aron magamit kini ngabaruganan sa inyong kinabuhi?

Pagpangutana Nianang Makatabangsa mga Estudyante nga Masabtanang Konteksto ug ang SulodAron matabangan ang mga estudyantenga masabtan ang konteksto ug angsulod sa scripture block, ipangutanakanang makapaaghat sa mgaestudyante sa pagpangita ogimpormasyon kalabut sa unsay ilanggibasa ug nianang makatabang nila ngamaanalisar ang unsay ilang nakit-an.

Mga Pangutana nga Makatabang sa mga Estudyante nga Mangita og ImpormasyonKon motabang sa imong klase nga masabtan ang konteksto ug ang sulod sascripture block, ipangutana kanang makapadasig sa mga estudyante sa pagpangitaog impormasyon kalabut sa mga tawo, dagan sa istorya, kultural nga background,ug uban pang mga detalye. Ang mga tubag niining mga pangutana sa kasagaranmakit-an direkta diha sa teksto sa kasulatan o sa mga tabang sa pagtuon sakasulatan sama sa mga footnote, sa Bible Dictionary, sa Giya ngadto sa mgaKasulatan, mga mapa sa kasulatan ug mga hulagway, ug uban pa. Kini nga mgakapanguhaan kinahanglang makatabang sa mga estudyante aron masabtan angpiho nga mga detalye sa scripture block. Pananglitan, mahimo kang mangutanasama sa mosunod:


60

• Sumala sa 1 Nephi 3:1–4, kinsa man ang mimando ni Nephi nga moadto kangLaban ug kuhaon ang mga rekord?

• Tan-awa sa 1 Nephi 16:10. Unsa kaha ang dagway sa Liahona?

• Pangitaa ang pulong nga Apostol diha sa Bible Dictionary o sa Giya ngadto samga Kasulatan. Unsa man ang buot ipasabut niini nga pulong? (Mahimo nimokining ipangutana human mabasa sa mga estudyante ang Lucas 6:13.)

Basaha ang seksyon 5.1.1 diha sa mga pahina 59–60 sa imong Gospel Teaching andLearning nga handbook. Samtang magbasa ka, i-highlight ang mga pulong ngamakatabang nimo aron masabtan kon sa unsang paagi nga ang pagpangutananianang makapadasig sa mga estudyante sa pagpangita og impormasyonmakatabang nila nga madiskubrihan ang konteksto ug ang sulod sa scripture block.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions: Searching for Information”(1:36), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, usa ka seminary

teacher ang naghimo og mga pangutana nga makatabang sa iyang mga estudyantesa pagpangita og importante nga impormasyon mahitungod sa konteksto ug sasulod sa Doktrina ug mga Pakigsaad 1:1–4.

Pangpraktis nga KalihokanTun-i ang Lucas 5:1–11 ug pagsulat og duha ka mga pangutana nga modapit sa mga estudyante sa pagpangita og impormasyon ngamakatabang nila nga masabtan ang konteksto ug ang sulod niining mga bersikulo.

Ang kasagaran nga mga pangutana nga makatabang sa mga estudyante sa pagpangita og impormasyon sagad magsugod niiningmga pulong:

Irekord ang imong duha ka mga pangutana diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sapagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Mga Pangutana Nga Makatabang sa mga Estudyante nga Maanalisar ang Kontekstoug ang SulodHuman mapamilyar ang mga estudyante sa nag-unang mga detalye sa usa katudling, ipangutana kanang makadapit nila sa pag-analisar sa mga detalye sadagan sa istorya, sa mga tawo ug sa ilang mga kahimtang, ug uban pa.

Pananglitan, kon magtuon sa Lucas 5:1–11, makat-unan sa mga estudyante nga siPedro nangisda sa tibuok gabii nga wala magmalampuson. Aron matabangan angmga estudyante nga maanalisar og maayo ang tudling, mahimo kang mangutanasama sa mosunod:

• Sa imong hunahuna ngano kaha nga nagpanagana man si Pedro sapagpangisda og usab?

• Sa imong hunahuna ngano nga mihimo man ang Manluluwas niini nga hangyongadto ni Pedro?

• Sumala niini nga bersikulo, kinsa man ang ____________________?

• Kon magtan-aw niini nga bersikulo, unsa man ang ____________________?

• Dinhi niini nga bersikulo, asa man ang ____________________?


61

Tun-i ang mga paragraph ubos sa subtitle nga “Helping students better understandthe context and content of the scriptures” sa seksyon 5.1.2 diha sa pahina 60 saGospel Teaching and Learning nga handbook. I-highlight ang mga pulong ngamakatabang nimo aron masabtan kon sa unsang paagi nga ang pagpangutananianang makatabang sa mga estudyante sa pag-analisar sa konteksto ug sa sulodmakapalambo sa ilang panabut bahin sa mga kasulatan.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions: Analyzing Context andContent” (1:45), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, usa ka

seminary teacher ang nangutana nga nakapadasig sa mga estudyante sapag-analisar sa konteksto ug sa sulod sa Doktrina ug mga Pakigsaad 1:1–4.

Pangpraktis nga KalihokanGikan sa impormasyon nga imong natigum gikan sa Lucas 5:1–11, pagsulat og duha ka mga pangutana nga makadapit sa mgaestudyante sa pag-analisar sa kahulugan sa tudling sa kasulatan.

Ang kasagaran nga mga pangutana nga makatabang sa mga estudyante sa pag-analisar sa konteksto ug sa sulod sagad magsugodog sama niini:


Pagpangutana Nianang Makatabangsa mga Estudyante nga Mahibalo saDoktrina ug mga BarugananKon mangutana ka nianangmakatabang sa mga estudyante ngamahibalo sa doktrina ug mgabaruganan, imo silang gidapit ngamakadiskubre ug klaro nga mapahayagang importante nga mga kamatuorannga ilang nakat-unan.

Pananglitan, human makatuon bahin sa istorya ni Nephi nga nagkuha sa mga palidnga tumbaga [bronse], mahimo kang mangutana, “Unsa nga baruganan angnapakita sa kalampusan ni Nephi sa pagkuha sa mga palid nga tumbaga bisan pasa grabe nga kalisdanan?” Makapadasig kini sa mga estudyante sa pag-ila ugpagpahayag sa usa ka doktrina o baruganan gamit ang kaugalingon nilang mgapulong, sama sa Makahimo ko og dagkong mga butang kon buhaton nako angunsay gipabuhat sa Ginoo kanako.

Tun-i ang mga paragraph ubos sa subtitle nga “Helping students identify gospelprinciples and doctrines” diha sa mga pahina 60–61 sa imong Gospel Teaching andLearning nga handbook. I-highlight ang mga pulong nga makatabang sa pagklaro

• Sa imong hunahuna ngano kaha nga ____________________?

• Ngano man nga ____________________?

• Sa unsang paagi nga ____________________?


62

sa kaimportante sa pagpangutana nianang makapadasig sa mga estudyante aronmatino ang doktrina ug mga baruganan.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions: Identifying Doctrine andPrinciples” (0:42), nga available sa LDS.org. Dinhi niiini nga video, usa ka

klase ang naghisgot sa Exodo 17, nga naglangkob sa istorya bahin ni Moises ngakinahanglang moisa sa iyang mga kamot aron ang kasundalohan nga Israelitemodaug sa gubat. Samtang magtan-aw ka sa video, tan-awa kon giunsa samagtutudlo pagpangutana ang klase aron matino ang usa ka baruganan gikan saistorya.

Pangpraktis nga KalihokanTun-i ang Lucas 5:1–11 ug pagsulat og usa ka pangutana nga modapit sa mga estudyante sa pagtino og usa ka doktrina obaruganan.

Ang mosunod mao ang mga ehemplo sa kasagaran nga mga pangutana nga makapadasig sa mga estudyante aron matino angdoktrina ug mga baruganan:

Irekord ang imong pangutana diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sapagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Pagpangutana Nianang Makatabangsa mga Estudyante nga Makasabutsa Doktrina ug mga BarugananSa higayon nga matino na sa mgaestudyante ang usa ka doktrina obaruganan, ipangutana kanangmakatabang sa klase nga masabtan kon(1) unsay gipasabut sa doktrina obaruganan ug (2) sa unsang paagi ngaang doktrina o baruganan magamitkaron. Pananglitan, human matino saklase ang baruganan nga Kay sa Dios walay butang nga dili mahimo (Lucas1:37), mahimo kang mangutana og sama sa “Sa inyong hunahuna unsa maygipasabut sa pulong nga dili mahimo ?” ug “Sa inyong hunahuna nganongkinahanglan man natong masabtan kini nga baruganan karon?”

Tun-i ang mga paragraph ubos sa subtitle nga “Helping students develop a deeperunderstanding of principles and doctrines” diha sa pahina 61 sa imong GospelTeaching and Learning nga handbook. I-highlight ang mga pulong nga moklaro sakaimportante sa pagpangutana nianang makapadasig sa mga estudyante aronmasabtan ang doktrina ug mga baruganan.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions: Understanding Doctrine andPrinciples” (0:41), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, usa ka

• Unsa nga baruganan ang gipakita niini nga tudling?


• Sa inyong hunahuna unsa man ang tuyo sa tagsulat nga atong makat-unan?


63

institute teacher ang mipaila og baruganan ngadto sa iyang mga estudyante ugnangutana nianang makatabang nila nga mapalambo ang ilang panabut bahinniana nga baruganan.

Pangpraktis nga KalihokanTun-i ang Lucas 5:1–11 ug pagsulat og duha ka mga pangutana nga makatabang sa mga estudyante nga mapalambo ang ilangpanabut bahin sa mosunod nga baruganan: Kon atong buhaton unsay gisugo sa Ginoo bisan kon kita wala makasabut konngano, makahatag Siya og mas dagkong mga panalangin kay sa atong gilauman.

Ang kasagaran nga mga pangutana nga makatabang sa mga estudyante aron masabtan ang doktrina ug mga baruganan sagadmagsugod og sama niini:


Pagpangutana Nianang Makatabangsa mga Estuyante nga Mobati saKamatuoran ug sa Kaimportante saDoktrina ug mga BarugananMakatabang ka sa mga estudyante ngapersonal nga mobati sa kamatuoran ugsa kaimportante sa baruganan pinaagisa pagpangutana nianang makadapitkanila sa pagpakigbahin og mga kasinatian ug pagpamatuod. Usab, ang mgaestudyante mahimong madawaton kaayo sa usa ka baruganan humanmakapamatuod ang ubang mga estudyante bahin sa epekto niini diha sa ilangkinabuhi.

Pananglitan, human mapalambo sa imong klase ang ilang panabut bahin sabaruganan nga Kay sa Dios walay butang nga dili mahimo (Lucas 1:37), mahimokang mangutana sa mosunod: “Hunahunaa ang usa ka higayon sa dihanggitabangan mo sa Dios o ang laing tawo nga inyong nailhan nga nakabuhat ogbutang nga morag imposible. Sa unsang paagi nga kana nga kasinatiannakapalig-on sa inyong pagpamatuod bahin sa gahum sa Dios?”

Tun-i ang seksyon 5.1.3 diha sa mga pahina 61–62 sa imong Gospel Teaching andLearning nga handbook. I-highlight ang mga pulong nga moklaro sa kaimportantesa pagpangutana nianang makatabang sa mga estudyante nga mobati sakamatuoran ug sa kaimportante sa doktrina ug mga baruganan.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions: Inviting Feelings andTestimony” (0:48), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, usa ka

klase ang naghisgot og baruganan gikan sa Alma 7. Bantayi kon giunsa samagtutudlo sa pagpangutana nianang makatabang sa mga estudyante nga mobatisa kamatuoran ug sa kaimportante sa baruganan.

• Sa inyong hunahuna unsa man ang buot ipasabut sa ____________________?

• Sa imong hunahuna ngano kaha nga ____________________?

• Unsaon man ninyo sa pagpasabut ang ____________________?


64

Pangpraktis nga KalihokanTun-i ang Lucas 5:1–11 ug pagsulat og duha ka mga pangutana nga moresulta nga ang mga estudyante mobati sa kamatuoran ug sakaimportante sa mosunod nga baruganan: Kon atong buhaton unsay gisugo sa Ginoo bisan kon kita wala makasabut konngano, makahatag Siya og mas dagkong mga panalangin kay sa atong gilauman.

Ang kasagaran nga mga pangutana nga makatabang sa mga estudyante nga mobati sa kamatuoran ug sa kaimportante sa doktrinaug mga baruganan sagad magsugod og sama niini:


Pagpangutana NianangMakapadasig sa mga Estudyantenga Magamit ang Doktrina ug mgaBarugananBisan kon ang mga estudyantemakasabut ug mobati sa kamatuoranug sa kaimportante sa usa kabaruganan, kinahanglan gihapon silangmopili sa paggamit niini diha sa ilang kinabuhi. Ang imong tahas isip usa kamagtutudlo mao ang pagpangutana nianang makatabang sa mga estudyante sapagkonsiderar kon unsaon sa paggamit sa mga baruganan sa ebanghelyo diha sailang kasamtangan ug umaaabut nga mga sitwasyon. Pananglitan, human sapanaghisgot sa klase bahin sa baruganan nga Kay sa Dios walay butang nga dilimahimo (Lucas 1:37), mahimo kang mangutana, “Unsaon man ninyo pagpakitaang inyong pagsalig sa Dios kon mag-atubang kamo og usa ka siwasyon ngamorag imposible?”

Tungod kay ang ubang mga tubag sa mga estudyante mahimong personal osensitibo, mahimo nimong iparekord sa mga estudyante ang ilang mga tubagniining matang sa pangutana diha sa ilang mga study journal imbis ngaipakigbahin nila sa klase ang ilang mga tubag.

Tun-i ang seksyon 5.1.4 diha sa 62 sa imong Gospel Teaching and Learning ngahandbook. I-highlight ang mga pulong nga moklaro sa kaimportante sapagpangutana nianang makapadasig sa mga estudyante aron magamit angdoktrina ug mga baruganan diha sa ilang kinabuhi.

Tan-awa ang video nga “Asking Questions: Encouraging Application”(0:50), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, usa ka klase ang

naghisgot og baruganan gikan sa Lucas 5:12–26. Bantayi kon giunsa sa magtutudlosa pagpangutana nianang makatabang sa mga estudyante sa pagkonsiderar konunsaon nila paggamit ang baruganan diha sa ilang kinabuhi.

• Kanus-a kamo nakakita og ____________________?

• Kanus-a kamo mibati og ____________________?

• Giunsa ninyo sa pagkasayud nga ____________________?

• Sa unsang paagi nga ang inyong kinabuhi lahi tungod kay ____________________?


65

Pangpraktis nga KalihokanTun-i ang Lucas 5:1–11 ug pagsulat og usa ka pangutana nga makatabang sa mga estudyante sa pagkonsiderar kon unsaon nilapaggamit ang mosunod nga baruganan diha sa ilang kinabuhi: Kon atong buhaton unsay gisugo sa Ginoo bisan kon kita walamakasabut kon ngano, makahatag Siya og mas dagkong mga panalangin kay sa atong gilauman.

Ang kasagaran nga mga pangutana nga makatabang sa mga estudyante aron masabtan ang doktrina ug mga baruganan sagadmagsugod og sama niini:

Irekord ang imong pangutana diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sapagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Paggamit sa mga Pangutana gikan sa Imong Manwal sa MagtutudloUsa sa mahinungdanon nimong mga kapanguhaan alang sa mga ehemplo saepektibong mga pangutana mao ang imong manwal sa magtutudlo. Ang matagleksyon naglangkob og gisugyot nga mga pangutana nga kinahanglan nimongikonsiderar nga gamiton diha sa imong leksyon. Daghang mga pangutana diha saimong manwal sa magtutudlo ang gituyo aron matabangan ang mga estudyantenga maimplementar ang mga elemento sa sumbanan sa pagkat-on.

Samtang magtinguha ka nga mapalambo ang imong mga kahanas sa pagsulat ogmga pangutana, mahimong makita nimo kini nga makatabang nga moribyu samga pangutana diha sa imong manwal sa magtutudlo aron mas masabtan ang mgatimailhan sa maayong pagkahimo nga mga pangutana.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Ang pagpangutana ug pagtubag sa mga pangutana anaa sa sentro sa tanang

pagkat-on ug pagtudlo.

• Ang pagpangutana og epektibo nga mga pangutana maoy usa sa labingimportante nga mga kahanas nga imong mapalambo isip usa ka magtutudlo.

• Ang paggamit sa maayong pagkahimo nga mga pangutana makatabang nimoug sa imong mga estudyante nga makakab-ot sa piho, gitinguha nga mgaresulta.

• Ang pagkat-on kon unsaon sa paghimo og maayo nga mga pangutananagkinahanglan og panahon, paningkamot, ug pagpraktis.

• Unsa nga mga kausaban ang inyong mabuhat aron mas ____________________?

• Unsa man ang inyong buhaton tungod kay ____________________?

• Unsaon man ninyo sa ____________________?


66

“Pangutana og maayo kaayong pagkahimo nga mga pangutana ngamakapaaghat sa hunahuna. Bisan kon ang mga tubag dili hingpit, makapalambokini sa kalagmitan nga ang importante nga mga leksyon makat-unan”(Richard G. Scott, “To Understand and Live Truth” [usa ka gabii kauban si ElderRichard G. Scott, Peb. 4, 2005], 3, si.lds.org).



67


Pagdesisyon kon UnsaonPagtudlo: Pagpakita ogHugot nga PagtuoKinatibuk-ang Pagpasabut [Overview]Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagbaton og pagsalig sa gahum sa pulong sa Dios

• Pagpakita og hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu

• Mosalig sa imong mga estudyante

Mahinungdanong mga KonseptoTulo ka Sentro [Core] nga mga GituohanAng “itudlo” nga paragraph sa Tumong sa Seminaries and Institutes of Religionnamahayag: “Itudlo nato sa mga estudyante ang mga doktrina ug mga baruganansa ebanghelyo nga makita diha sa mga kasulatan ug sa mga pulong sa mgapropeta. Kini nga mga doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo gitudlo sa paaginga mogiya ngadto sa pagsabut ug pagkalig-on. Motabang kita sa mga estudyantenga ilang matuman ang ilang tahas [role] diha sa proseso sa pagkat-on ugmoandam kanila sa pagtudlo sa ebanghelyo ngadto sa uban” (Gospel Teaching andLearning: A Handbook for Teachers and Leaders in Seminaries and Institutes of Religion[2012], x).

Kini nga paragraph nagpasabut nga ang mga aksyon sa epektibong mgamagtutudlo nagpakita og tulo ka sentro nga mga gituohan:

1. Makabaton kita og pagsalig sa gahum sa pulong

2. Makapakita kita og hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu

3. Makasalig kita sa mga estudyante

Dinhi niini nga kasinatian sa pagkat-on, imong madiskubrihan angmahinungdanong mga konsepto nga gitumong aron mapalambo ang imongpanabut ug pagtuo sa matag usa niining tulo ka mga elemento.

68

Sama sa tagsa-tagsa ka tiil sa usa kabangko nga dunay tulo ka tiil, angmatag usa sa sentro nga mga gituohanmahinungdanon. Ang mga magtutudlomas makasinati og kalampusan konang ilang mga pamaagi nahiangay satanan niining tulo ka sentro nga mgagituohan.

Hinoon, usahay ang mga pamaagi samga magtutudlo wala mahiangay saunsay ilang gituohan diha sa ilangkasingkasing. Sama sa usa ka bangkonga dunay tulo ka tiil nga dilimalampusong makabalanse kon dunaybali o nawala nga tiil, ang GospelTeaching and Learning nga handbooknagsugyot nga kon ang mgamagtutudlo dili malampuson,kasagaran tungod kini kay kulang angusa sa mosunod nga mga elemento:

1. Pagsalig sa gahum sa pulong

2. Hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ugsa Espiritu

3. Pagsalig sa mga estudyante

Tan-awa ang video nga “ThreeCore Beliefs” (1:47), nga

available sa LDS.org. Dinhi niini ngavideo, si Chad Webb, ang administratorsa Seminaries and Institutes of Religion, naghisgot bahin sa usa ka higayon sadihang gibati niya nga ang iyang pamaagi sa pagtudlo wala mahiangay sa iyangsentro nga gituohan. Tan-awa kon unsay iyang giplanohang buhaton tungod niininga kasinatian.

Pagsalig sa Gahum sa PulongBasaha ang duha ka paragraph ubos sa subheading nga “Confidence in the powerof the word” diha sa seksyon 4.1.3 sa Gospel Teaching and Learning nga handbook(mga pahina 47–48). Dayon basaha ang mosunod nga mga tudling sa kasulatan:

• 2 Timoteo 3:15–17

• 2 Nephi 25:23, 26

• Alma 31:5

• Helaman 3:29–30

Samtang magbasa sa handbook ug sa mga kasulatan, buhata ang mosunod:


69

• Pangita og mga pulong nga nagpakita sa mga panalangin nga mahatag sa mgakasulatan diha sa imong kinabuhi ug sa kinabuhi sa imong mga estudyante.

• Pamalandungi ang mga kasinatian sa dihang ang mga kasulatannakapanalangin sa imong kinabuhi o sa kinabuhi sa uban. Ikonsiderar angpagrekord sa imong mga hunahuna ug mga impresyon.

Sa mga classroom diin ang mga magtutudlo ug mga estudyante dunaypagsalig sa gahum sa pulong, ang mga kasulatan dunay importante nga

tahas sa pagtudlo ug pagkat-on. Tan-awa ang video nga “Scripture-CenteredTeaching” (3:20), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, gipasabut niBrother Webb kon sama sa unsa kini diha sa usa ka classroom ug nganongimportante kini. Samtang magtan-aw kamo, hinumdumi ang mosunod nga mgapangutana:

• Unsa may imong makit-an sa usa ka classroom diin ang mga kasulatan maoang sentro sa pagtudlo ug pagkat-on?

• Nganong importante man alang sa mga magtutudlo nga himoon ang mgakasulatan nga maoy sentro sa mga kasinatian sa mga estudyante diha saclassroom?

Irekord ang imong mga tubag niining mga pangutana diha sa usa ka studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa EspirituBasaha ang duha ka paragraph ubos sa subheading nga “Faith in the Lord and inthe Spirit” diha sa seksyon 4.1.3 sa Gospel Teaching and Learning nga handbook(pahina 48). Samtang magbasa, pangitaa kon sa unsang paagi nga ang pagpakitaog hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu makahimo og kalainan sakinabuhi sa imong mga estudyante.

Tan-awa ang video nga “The Lord Knows Every Need” (0:45), ngaavailable sa LDS.org. Kini nga video makapalambo sa imong panabut kon

sa unsang paagi nga ang pagpakita og hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug saEspiritu makapanalangin kanimo ug sa imong mga estudyante. Samtangmagtan-aw ka, hinumdumi ang mosunod nga mga pangutana:

• Isip usa ka magtutudlo, unsa ang pipila ka mga paagi nga imong mapakita anghugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu?

• Sa unsang paagi nga ang imong pagsalig sa Ginoo ug sa Espiritu mahimongusa ka panalangin sa imong mga estudyante?

Irekord ang imong mga tubag niining mga pangutana diha sa usa ka studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Pagsalig sa mga EstudyanteBasaha ang unang upat ka paragraph ubos sa subheading nga “Trust in thestudents” diha sa seksyon 4.1.3 sa Gospel Teaching and Learning nga handbook(pahina 48). Samtang magbasa, pangita og mga pulong nga nagpakita nganong


70

makasalig ka sa mga abilidad sa imong mga estudyante nga makakat-on,makatudlo, ug makagamit sa doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo.

Tan-awa ang video nga “Expecting More from Your Students” (2:21), ngaavailable sa LDS.org. Kini nga video nagpakita kon sa unsang paagi nga

ang mga gilauman ug pagsalig sa usa ka magtutudlo sa iyang mga estudyantenakatabang kanila nga “mobati sa mga pag-aghat sa Espiritu” (Bonnie L.Oscarson, “Greater Expectations” [satellite broadcast sa Seminaries and Institutesof Religion, Ago. 5, 2014], lds.org/broadcasts) ug nakaimpluwensya sa ilangpagkakabig. Samtang magtan-aw ka, hinumdumi ang mosunod nga pangutana:

• Sa unsang paagi nga ang usa ka klase nga dunay magtutudlo nga misalig samga abilidad sa mga estudyante nga makakat-on, makatudlo, ug makatumansa ebanghelyo lahi kay sa klase nga dunay magtutudlo nga ubos ra og mgagilauman o minus ra og pagsalig sa mga estudyante?

Irekord ang imong mga hunahuna bahin niini nga pangutana diha sa usaka study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang HinumdumanAron epektibong makatudlo, ang imong mga pamaagi sa pagtudlo kinahanglannga nahiangay gayud sa mosunod nga tulo ka sentro nga mga gituohan:

1. Makabaton kita og pagsalig sa gahum sa pulong sa Dios.

2. Makapakita kita og hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu.

3. Makasalig kita sa mga estudyante.

Matag karon ug unya makatabang ang pagpangutana sa imong kaugalingon kon saunsang paagi nga ang imong mga pamaagi ug mga aksyon diha sa klase nagpakitasa paggamit niining tulo ka sentro nga mga gituohan.

“Nangamuyo ako kaninyo, alang sa inyong kaugalingon ug alang sa mgaestudyante, nga magbaton og hugot nga pagtuo nga ganahan sila nga mobasa[sa Basahon ni Mormon], dili nga inyo silang pugson sa pagbuhat niini, apanmadani sila sa pagbuhat niini” (Henry B Eyring, “The Book of Mormon WillChange Your Life” [symposium sa CES bahin sa Basahon ni Mormon, Ago. 17,1990], 2, si.lds.org).



71


Pasiuna saDoktrinal MasteryKinatibuk-ang Pagpasabut [Overview]Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa mga katuyoan ug sa gitinguha nga mga sangputanan saDoktrinal Mastery

• Pagkat-on ug paggamit sa balaanong mga baruganan alang sa pag-angkon ogespirituhanong kahibalo sa Doktrinal Mastery

• Pag-master sa doktrina sa ebanghelyo ni Jesukristo

• Pag-implementar sa Doktrinal Mastery sulod sa lawak klasehanan

Pahinumdom: Kini nga kasinatian sa pagkat-on maghatag og kinatibuk-angpagpasabut sa mga baruganan ug mga kalihokan sa Doktrinal Mastery. Alang samas detalyado nga pagribyu, palihug tan-awa sa Mahinungdanon nga Dokumento saDoktrinal Mastery, ug sa“Kinatibuk-ang Pagpasabut sa Doktrinal Mastery” ngahandout, ug sa doctrinalmastery.lds.org.

Mahinungdanong mga KonseptoNganong Adunay Doktrinal Mastery?Isip mga magtutudlo sa Seminaries and Institutes of Religion, maningkamot kita sapagtabang nga matukod ang ilang pundasyon diha kang Jesukristo pinaagi sapagtabang nga sila makasabut, motuo, ug magsunod sumala sa Iyang doktrina(tan-awa sa Helaman 5:12). Hinoon, sa karon ang mga magtutudlo ug mgaestudyante parehong nag-atubang og dagkong mga hagit sa pagpalig-on sa pagtuokang Jesukristo. Ikonsiderar ang pipila ka ehemplo niini nga mga hagit sa imongkinabuhi ug sa kinabuhi sa imong mga estudyante. Si Elder M. Russell Ballard saKorum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihulagway sa pipila ka mahagitongmga sitwasyon nga giatubang sa mga estudyante ug sa mga magtutudlo:

“Wala na ang mga panahon nga ang mga estudyante panalipdan gikan sa mgatawo nga moatake sa Simbahan. …

“… Dili tanan sa inyong mga estudyante dunay pagtuo aron makasagubang saumaabut. …

“[Ania kita karon sa panahon] diin ang mga estudyante dunay akses diha dayonpinaagi sa computer sa lahi-lahing panan-aw mahitungod sa Simbahan. Karon,

unsay ilang makita sa ilang mga device maingon og makahagit sa pagtuo labaw kay samakadugang og pagtuo. …

“Tungod niini nga mga hagit, ang Board of Education sa Simbahan bag-o lang miaprubar ogbag-ong inisyatibo sa seminary nga gitawag og Doktrinal Mastery. … Kining bag-o ngainisyatibo magtutok sa pagpalambo ug pagpalig-on sa pagtuo sa atong mga estudyante diha

72

kang Jesukristo ug pagdugang sa ilang abilidad nga masunod ug magamit ang ebanghelyo sailang kinabuhi. …

“Kini nga inisyatibo dinasig ug tukma sa panahon. Magdala kini og talagsaong impluwensya saatong kabatan-onan” (M. Russell Ballard, “Ang mga Oportunidad ug Responsibilidad sa mgaMagtutudlo sa CES sa ika 21 nga Siglo” [mga pakigpulong ngadto sa Church Educational Systemreligious educators, Peb. 26, 2016]).

Unsa ang Doktrinal Mastery?Aron matabangan ka nga mas makasabut sa inisyatibo sa DoktrinalMastery, tan-awa ang video “What Is Doctrinal Mastery?” (3:53), makita

sa LDS.org. Samtang magtan-aw ka, hinumdumi ang mosunod nga mgapangutana:

• Ngano nga ang Doktrinal Mastery dinasig ug tukma alang sa atongkabatan-onan karon?

• Unsa ang gitinguha nga mga sangputanan sa Doktrinal Mastery?

Ang Gitinguha nga mga Kalampusan sa Doktrinal Mastery


73

Ang Doktrinal Mastery magtutok sa duha ka sangputanan:

• Ang pagkat-on ug paggamit sa balaang mga baruganan alang sa pag-angkonog espirituhanong kahibalo

• Ang pag-master sa doktrina sa ebanghelyo ni Jesukristo ug sa mga tudling sakasulatan diin kana nga doktrina gitudlo

Kining duha ka sangputanan nagsuporta sa usag usa ug makatabang sa mgaestudyante nga matukod ang ilang pundasyon diha kang Jesukristo ug sa Iyangdoktrina. Kon makab-ot sa mga estudyante kini nga mga sangputanan,mapalawman nila ang ilang pagkakabig ug makatabang usab sa uban sa paghimosa samang butang.

Niini nga kasinatian sa pagkat-on, atong masusi ang matag usa ka kalampusan saDoktrinal Mastery sa mas detalyadong paagi, makita nato giunsa kini sapag-implementar diha sa lawak klasehanan, ug mas masabtan kon sa unsang paagiang mga estudyante hingpit nga mapanalanginan ni Jesukristo ug sa Iyangdoktrina.

Pag-angkon og Espirituhanong KahibaloAng unang sangputanan mao ang pagtabang sa imong mga estudyante ngamakakat-on ug makagamit sa balaanong mga baruganan alang sa pag-angkon ogespirituhanong kahibalo. Ang Dios nasayud sa tanang butang ug maoy tinubdan satanang kamatuoran. Kay kita Iyang gihigugma, gusto Siyang motabang nato ngamakakita sa kamatuoran samtang maningkamot kita sa pagkahibalo ug pagsabutsa Iyang doktrina ug kon mangita man kita og tubag sa atong mga pangutana ugmga kabalaka.

Samtang magtuon ka niini nga seksyon, ikonsiderar ang pipila ka posibling mgapangutana sa imong mga estudyante, sama sa: “Nganong daghan man kaayongpag-antus sa kalibutan?” “Si Joseph Smith ba mihimo gayud og poligamiya?” ug“Gihigugma ba gayud ako sa Dios?”


74

Ang mosunod nga tulo ka baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibaloparehong makagiya sa mga magtutudlo ug sa mga estudyante samtangmaningkamot sila sa pagkat-on ug pagsabut sa mahangturong kamatuoran,magsulbad og mga pangutana ug mga kabalaka, ug maghimo og mga desisyon sainadlaw nilang pagpakabuhi:

• Lihukon inubanan sa pagtuo

• Susihon ang mga konsepto ug mga pangutana inubanan sa mahangturongpanglantaw

• Tinguhaon ang dugang nga panabut pinaagi sa balaanong gipili nga mgatinubdan

Ang matag usa niini nga mga baruganan gihatagan og dugang nga pagpasabut uggihulagway diha sa mosunod nga mga seksyon.

Lihukon inubanan sa PagtuoKon molihok kita inubanan sa pagtuo, misalig kita sa Dios ug giuna nato Siya sapagduol pinaagi sa sinserong pag-ampo, pagtuon, ug pagkamasulundon. Atonggisaligan ang nahibaloan na natong daan nga tinuod ug padayon sa pagpangita ogmga tubag. Misalig kita nga ang atong mga pangutana ug mga kabalaka matubagug masulbad sa gitakdang panahon sa Ginoo.


75

Tan-awa ang video nga “Paglihok Inubanan sa Pagtuo: Ang Mason saBato” (4:58), anaa sa LDS.org. Samtang magtan-aw ka niini nga video,

tan-awa kon sa unsang paagi masulbad ang atong mga pangutana ug mgakabalaka sa ngadto-ngadto pinaagi sa padayon nga paglihok inubanan sa pagtuo.

Susihon ang mga Konsepto ug mga Pangutana inubanan sa MahangturongPanglantawPinaagi sa pagsusi sa mga pangutana, mga kabalaka, sosyal nga mga isyu, ug mgapanghitabo sa kasaysayan diha sa konteksto sa plano sa kaluwasan ug sa mgapagtulun-an sa Manluluwas, gidapit nato ang Espiritu Santo sa pagtabang ngaatong makita ang mga butang sama sa pagkakita sa Dios niini. Atong tutukan angimportanting mga aspeto sa ebanghelyo ug dili mabalda sa dili kaayo importantingmga detalye.

Tan-awa ang video nga “Pagsabut sa mga Pangutana nga dunayMahangturong Panglantaw” (2:56), nga anaa sa LDS.org. Samtang

magtan-aw ka niini nga video, tan-awa kon unsaon nato sa paghan-ay og usab samga pangutana ug mga kabalaka (o makita kini sa laing paagi) ug motan-aw samga ideya base sa sumbanan sa kamatuoran nga gihimo sa Ginoo kay sa pagdawatsa ideya o mga pagbana-bana nga gihimo sa kalibutan. Samtang magtan-aw ka,hinumdumi ang mosunod nga pangutana:

• Sa unsang paagi ang pagsabut sa plano sa Amahan alang sa kaluwasan ug saIyang doktrina makatabang sa imong mga estudyante aron matan-aw og maayoang ilang mga pangutana ug mga konsepto inubanan sa mahangturongpanglantaw?

Irekord ang imong mga tubag niining mga pangutana diha sa studyjournal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa


Tinguhaon ang Dugang nga Panabut pinaagi sa Balaanong Gitudlo nga mgaTinubdanKon magtinguha kita og dugang nga panabut pinaagi sa balaanong gipili nga mgatinubdan, maangkon nato ang espirituhanong kahibalo pinaagi sa Espiritu Santo,mga kasulatan, mga propeta, mga ginikanan, mga lider sa Simbahan, ug sa ubangkasaligan nga mga tinubdan. Samtang magkat-on kita gikan niini nga mgatinubdan, makakat-on kita sa pagkamatikud ug pag-ila sa eksakto gikan sa sayop.

Hunahunaa ang balaanong gipili nga mga tinubdan nga posibling maoy gamitonnimo ug sa imong mga estuydante sa pagpangita og dugang nga panabut, sama samga kasulatan ug sa mga mensahe gikan sa kinatibuk-ang komperensya.Ikonsiderar usab ang ubang kasaligan nga mga tinubdan nga imong magamit,sama sa mga tinubdan nga naa sa “Gospel Topics, Essays, and Other Resources”nga pahina sa LDS.org.

Kalihokan sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal MasteryTun-i ang “Pag-angkon og Esprituhanong Kahibalo” nga seksyon sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal Mastery aronmaribyu ug mas mapamilyar sa mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo. Ribyuha ang tulo ka baruganan sa


76

pag-angkon og espirituhanong kahibalo nga gi-outline dinhi sa seksyon, ug badlisi ang ubang importante nga mga aspeto sapag-angkon og espirituhanong kahibalo.

Pag-master sa DoktrinaAng Ikaduhang sangputanan kabahin sa Doktrinal Mastery mao ang pag-master sadoktrina sa ebanghelyo ni Jesukristo. Pinaagi sa pag-master sa doktrina,mamahimong mahanas ang mga estudyante sa paggamit sa mga baruganan sapag-angkon og espirituhanong kahibalo sa ilang pagsiksik sa kamatuoran.

Ang mosunod mao ang tulo ka importanting mga elemento sa pag-master sadoktrina:

• Makasabut sa doktrinal nga mga hilisgutan ug mahinungdanong mgapamahayag sa doktrina

• Makahibalo sa mga doktrinal mastery passage

• Makapasabut ug makagamit sa doktrina


77

Makasabut sa Doktrinal nga mga Hilisgutan ug Mahinungdanong mga Pamahayagsa DoktrinaAgig dugang sa mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo, tun-ansa mga estudyante ang siyam ka doktrinal nga mga hilisgutan. Ang matag doktrinalnga hilisgutan naglakip sa mga pamahayag sa doktrina nga importantingmasabtan, tuohan, ug magamit sa mga estudyante. Ang uban niining mgapamahayag sa doktrina gikan sa Mahinungdanon nga Dokumento sa DoktrinalMastery gitawag og mga mahinungdanong pamahayag sa doktrina. Kini nga mgamahinungdanong pamahayag sa doktrina dunay kalabutan sa mga doktrinalmastery scripture passage nga makatabang sa pagtudlo og pihong mga aspeto samga pamahayag sa doktrina.

Pagkahibalo sa mga Doktrinal Mastery PassageAdunay 25 ka doktrinal mastery passage sa matag kurso sa pagtuon ( sa total nga100 ka tudling). Kini nga mga tudling sa kasulatan makatabang sa pagtudlo sa mgaaspeto sa mahinungdanong mga pamahayag nga may kalabutan sa matagdoktrinal nga hilisgutan. Sama pananglit, ang mosunod nga pamahayag sadoktrina may kalabutan sa doktrinal mastery passage gikan sa doktrinal ngahilisgutan nga “Ang Pag-ula ni Jesukristo”: “Nakapahimulos ang matag usa kanatosa sakripisyo ni [Jesukristo] ug nagpakita sa walay sukod nga bili sa matag usa ngaanak sa Langitnong Amahan (tan-awa sa DP 18:10–11)” (Mahinungdanon ngaDokumento sa Doktrinal Mastery [2016], 6). Ang pagtabang sa mga estudyante sapaghinumdom niini nga mga tudling, sa pagpangita sa mga tudling, ug pagsabutkon sa unsang paagi ang mga tudling makatabang sa pagtudlo sa doktrina saManluluwas usa ka importanting bahin sa imong buluhaton isip magtutudlo.

Pagpasabut ug Paggamit sa DoktrinaUsa ka importanting bahin sa pag-master sa doktrina sa ebanghelyo ni Jesukristomao ang higayon diin ikapasabut og klaro ang matag mahinungdanon ngapamahayag sa doktrina ug masabtan kon sa unsang paagi ang mga doktrinalmastery passage makatabang sa pagtudlo nianang mahinungdanon nga mgapamahayag. Kon masabtan sa mga estudyante ang doktrina ug makakita ugmakahinumdom sa mga doktrinal mastery passage ug sa kaubanan niini ngamahinungdanong mga pamahayag sa doktrina, mas magamit nila ang doktrina ugikapasabut kini ngadto sa uban. Sigun sa gitudlo ni Presidente Boyd K. Packer(1924–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, “Ang tinuod ngadoktrina, nga nasabtan, makapausab sa mga kinaiya ug batasan” (“Little Children,”Ensign, Nob. 1986, 17).

Kalihokan sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal MasteryIpasabut sa daklit ang siyam ka doktrinal nga mga hilisgutan nga anaa sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal Masteryaron makita kon giunsa kini sa pag-organisar. Tun-i ang unang paragraph nga naa ubos sa doktrinal nga hilisgutan 3, “Ang Pag-ula niJesukristo,” ug pangitaa kon sa unsang paagi ang mga doktrinal mastery passage giusa ngadto sa doktrinal nga mga hilisgutan ugmakatabang sa pagtudlo sa mahinungdanong mga pamahayag sa doktrina nga nag-una niini. Hunahunaa kon sa unsang paagi kininga doktrina makatabang sa mga estudyante nga makatukod sa ilang pundasyon kang Jesukristo ug makasugod sa pagtubag sakaugalingon nilang mga pangutana ug mga problema, sama sa “Ako gihigugma ba sa Dios?”


78

Doktrinal Mastery sulod sa Lawak Klasehanan

Karon nga imo nang nasabtan ang mga kalampusan sa Doktrinal Mastery ug konsa unsang paagi kini makatabang nga matukod ang pundasyon sa mga estudyantekang Jesukristo, atong susihon kon unsaon kini sa paggamit ug pagtudlo diha salawak klasehanan.

Ang kurikulum sa Doktrinal Mastery makatabang sa mga magtutudlo ug mgaestudyante aron makakat-on ug makagamit sa mga baruganan nga may kalabutansa pag-angkon og espirituhanong kahibalo ug sa siyam ka doktrinal nga mgahilisgutan. Ang mahinungdanon mga elemento sa kurikulum maglakip sa:

• Pagsabut sa doktrina: Usa ka sumpay-sumpay nga mga kalihokan sa pagkat-on omga segment nga makatabang sa mga estudyante sa pagpalambo og maslawom nga panabut sa matag doktrinal nga hilisgutan, sa may kalabutan ngamga pamahayag sa doktrina, ug sa kaubanang mga doktrinal mastery passage.

• Mga praktisanan nga kalihokan: Mga kalihokan nga naglakip sa mga sitwasyonnga pagatun-an, pag-role play, mga senaryo, ug mga pangutana aronmatabangan ang mga estudyante nga makagamit sa mga baruganan sapag-angkon og espirituhanong kahibalo ug doktrina ngadto sa modernongmga kahimtang ug haum nga mga pangutana.


79

• Mga pagribyu sa Doktrinal Mastery: Mga kalihokan nga makatabang sa mgaestudyante sa pagpangita, paghinumdom, ug pag-master sa mahinungdanongmga pamahayag sa doktrina ug sa may kalabutan nga mga doktrinal masterypassage.

Materyal sa Magtutudlo sa Kalihokan sa Doktrinal MasteryAron makita kon unsay sitwasyon sa lawak klasehanan, ablihi ang imong materyal sa magtutudlo alang sa Doktrinal Mastery ngadtosa leksyon nga giulohan og “Ang Pag-ula ni Jesukristo.” Diha sa leksyon, susiha ang mosunod nga mga kalihokan sa lawakklasehanan: (1) pagsabut sa doktrina, (2) praktisanan nga mga kalihokan, ug, (3) mga pagribyu sa Doktrinal Mastery. Timan-i ngaang mga kalihokan sa pagsabut sa doktrina, mga mahinungdanon nga pamahayag sa doktrina gipabaga sa pagkasulat ug maykauban nga mga doktrinal mastery passage aron matabangan ang mga estudyante sa pag-master sa doktrina. Hinumdumi nga dihasa mga praktisanan nga kalihokan, gidapit ang mga estudyante sa pagpasabut ug paggamit sa doktrina diha sa mga pangutana ugmga kabalaka gikan sa kaugalingon nilang kinabuhi ug sa kinabuhi sa uban. Samtang moapil ang mga estudyante sa praktisanannga mga kalihokan, importante nga gamiton ang mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo. Sa katapusan,hinumdumi nga ang mga pagribyu sa Doktrinal Mastery gidesinyo sa pagtabang sa mga estudyante aron makapangita,makahinumdom ug ma-master ang mahinungdanong mga pamahayag sa doktrina ug sa kauban nga mga doktrinal mastery passage.

Materyal sa Magtutudlo sa Kalihokan sa Doktrinal MasteryAron ikaw mismo makasinati kon unsaon sa paggamit ang Doktrinal Mastery diha sa lawak klasehanan, ablihi ang imong materyalsa magtutudlo alang sa Doktrinal Mastery ngadto sa leksyon nga giulohan og “Ang Pag-ula ni Jesukristo.” Tun-i og maayo angpraktisanan nga kalihokan. Hunahunaa kon unsa kaha ang buhaton ug bation sa imong mga estudyante atol sa klase ug kon unsaonnila sa paggamit ang ilang nakat-unan mahitungod sa mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo ug sa mgaelemento sa pag-master sa doktrina. Ikonsiderar ang mosunod nga mga pangutana:

Irekord ang imong mga tubag niining mga pangutana diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ugmakahimo sa pagpaambit niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Mapanalanginan ang imong mga estudyante kon idugang nila ang mga barugananug ang mga kalihokan sa Doktrinal Mastery sa ilang kinabuhi.

Tan-awa ang video nga “Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo:Sugilanon ni Madison” (8:36), nga anaa sa LDS.org. Niini nga video, usa

ka batan-ong babaye nga ginganlan og Madison migamit sa mga baruganan sapag-angkon og espirituhanong kahibalo aron makadawat og mga tubag sa iyangmga pangutana ug sa pagtudlo ug pagtabang sa uban nga mahibalo sakamatuoran. Samtang magtan-aw ka, hinumdumi ang mosunod nga mgapangutana:

• Sa unsang paagi ang Doktrinal Mastery makatabang sa imong mga estudyantenga itukod ang ilang pundasyon diha kang Jesukristo ug sa Iyang doktrina?

• Sa unsang paagi ang Doktrinal Mastery makatabang nga ang mga estudyante makapalig-on sa ilang pagtuo kang Jesukristo ugsa pagsabut sa Iyang doktrina?

• Sa unsang paagi ang Doktrinal Mastery makahatag og dugang nga tubag sa mga pangutana ug mga kabalaka sa mgaestudyante (niini nga sitwasyon, “Ako gigihigugma ba sa Dios?”)?


80

• Sa unsang paagi nga ang mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanongkahibalo makatabang sa imong paggiya sa usa ka estudyante sa pagkat-on sakamatuoran ug pagdiskubre sa mga tubag sa iyang mga pangutana?

• Sa unsang paagi ang mga baruganan sa Doktrinal Mastery makatabang sa mgaestudyante sa pagtabang sa uban aron makaangkon og espirituhanongkahibalo?

Dugang nga mga Konsiderasyon sa Doktrinal MasteryAng mosunod nga mga konsiderasyon makatabang nimo aron magamit og maayoang Doktrinal Mastery sa imong lawak klasehanan. Tinguhaa ang tabang sa Ginooug ang giya sa imong lokal nga mga coordinator sa pagtino kon unsaon nga angDoktrinal Mastery maimplementar og maayo sa imong buluhaton ug sa imong mgaestudyante.

• Gamita ang handout nga “Kinatibuk-ang Pagpasabut sa Doktrinal Mastery”nga anaa diha sa appendix niini nga manwal alang sa pagribyu ugpaghinumdom sa matag elemento sa Doktrinal Mastery ug kon sa unsang paagiang matag elemento nagsuporta sa usag usa.

• Ang Doktrinal Mastery ug ang pasunod nga pagtulun-an sa kasulatanmagkabulag ug lahi-lahi, ug parehas kining importante nga mga elemento sakasinatian sa mga estudyante sa seminary. Aron molampus ang pagtudloniining duha, gikinahanglan nga imong maplano og maayo ang imong mgaleksyon gamit ang gisugyot nga mga gipaspason sa pagtudlo, nga gibalanse saimong lokal nga panginahanglan.

• Ang mga konsepto ug mga baruganan sa Doktrinal Mastery, hinoon, magamitgihapon atol sa pasunod nga mga leksyon o sa ubang sitwasyon sa tibuok tuigsamtang ang mga pangutana o nga kabalaka motumaw diha sa klase. Angpagpasabut og maayo sa mga doktrinal mastery passage samtang masugatannimo kini sa imong pasunod nga pagtuon sa mga kasulatan makatabang samga estudyante sa pag-angkon og mas dakong panabut sa konteksto ug sasulod sa matag tudling ug modugang usab sa kaimportante sa mga kamatuorannga gitudlo sa matag tudling.

• Ang Doktrinal Mastery gipalambo ug mopuli sa Scripture Mastery ngaprograma. Ang mga sulod sa scripture mastery nga naa sa unang mgapublikasyon pulihan sa mga kalihokan sa doktrinal mastery ug sa mga tudlingsa kasulatan.

• Alang sa dugang nga mga pagtulun-an ug giya, bisitaha angdoctrinalmastery.lds.org.

Summary ug PaggamitMga Baruganan nga Angayang Hinumduman• Ang Doktrinal Mastery usa ka dinasig nga inisyatibo nga mopanalangin sa

atong mga estudyante samtang mag-uswag sila ug magsagubang og lisud ngamga hagit.

• Ang Doktrinal Mastery nag-focus og duha ka sangputanan: (1) pagkat-on ugpaggamit sa balaanong mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong


81

kahibalo ug (2) pag-master sa doktrina sa ebanghelyo ni Jesukristo ug sa mgatudling sa kasulatan diin gitudlo kana nga doktrina.

• Ang pagtabang sa mga estudyante nga makakab-ot og kalampusan saDoktrinal Mastery makatabang nga matukod nila ang pundasyon diha kangJesukristo samtang makasabut sila, motuo, ug magsunod sa Iyang doktrina.

“Ang Doktrinal Mastery usa ka programa sa seminary nga dunay tulo ka tumong:una, sa pagtabang nga makat-on ang atong mga estudyante sa pag-angkon ogespiritwal nga kahibalo; ikaduha, sa pagtabang sa mga estudyante nga mahibaloug makasabut sa doktrina sa Manluluwas—aron mahibalo sa tinuod ngadoktrina diha sa ilang hunahuna ug makasabut sa tinuod nga doktrina sa ilangkasingkasing, ug gusto natong motuhop kini sa ilang kasingkasing; ug ikatulo, sa

pagtabang nga makat-on ang mga estudyante unsaon paggamit ang doktrina sa ilang kinabuhi,sa paggamit niini sa ilang kaugalingon ug sa paggamit, niini aron sa pagtubag sa ilang mgahigala o sa pagtudlo ug pagtabang aron mahibalo ang uban sa kamatuoran” (Kim B. Clark,“Doktrinal Mastery ug Pagpatuhop sa Nakat-unan” [pakigpulong sa Church Educational Systemreligious educators, Peb. 17, 2017]).

Busa, Unsa Man?Sa pagtapos niining kasinatian sa pagkat-on, isulat ang pipila ka mga butang ngaimong buhaton base sa mga baruganan nga imong nakat-unan karon.


82

Mga Inservice Lesson

Pasiuna sa mgaInservice LessonAng Seminaries and Institutes of Religion mipalambo og usa ka sumpay-sumpaynga upat ka 90 minutos nga leksyon nga magamit sa mga inservice leader sapagbansay sa bag-ong gitawag nga mga magtutudlo sa seminary ug institute. Kininga mga leksyon naghatag og oportunidad sa mga inservice leader sa pagpraktisuban sa bag-ong mga magtutudlo sa importante nga mga konsepto ug mgabaruganan nga ilang nakat-unan sa 14 ka mga kasinatian sa pagkat-on diha sapanimalay. Kon mahimo, ang mga inservice leader kinahanglang mokompletoniining upat ka mga inservice lesson uban sa bag-ong gitawag nga mgamagtutudlo sa dili pa magsugod ang tuig nga tingklase.

Sa dili pa ang Inservice LessonAng bag-ong gitawag nga mga magtutudlo kinahanglang mokompleto sa 14 kamga kasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay. Ang mga kasinatian sa pagkat-ondiha sa panimalay makatabang sa pagpalambo sa panabut sa mga magtutudlokabahin sa mahinungdanong impormasyon nga makita diha sa Pagtudlo ugPagkat-on sa Ebanghelyo: Usa ka Handbook alang sa mga Magtutudlo ug sa mga Lidersa Seminaries and Institutes of Religion (2012). Ang mga inservice leader kinahanglanusab nga mokompleto sa mga kasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay aronmapamilyar ang ilang kaugalingon sa materyal.

Ang “share” nga icon nga gigamit sa 14 ka mga kasinatian sa pagkat-ondiha sa panimalay nagpakita sa mga higayon nga ang mga magtutudlo

gihangyo sa pagrekord sa mga hunahuna ug mga impresyon ug aron maandam sapagpaambit niini uban sa ilang mga inservice leader. Ang inservice leadermahimong motigum niining girekord nga mga hunahuna ug mga impresyon gikansa mga magtutudlo ug dayon gamiton kini aron sa pag-assess kon unsa kamaayonga nakakat-on ang mga magtutudlo kabahin sa impormasyon sa mga kasinatiansa pagkat-on diha sa panimalay. Ang inservice leader kinahanglan dayon ngamainampuong moandam sa mga inservice lesson aron matubag ang mgapanginahanglan sa mga magtutudlo. Ang mga inservice leader mahimongmogamit sa pangpraktis nga mga kalihokan nga gisugyot sa mosunod nga mgainservice lesson o mohimo og kaugalingon nilang mga kalihokan.

Pahinumdom: Ang mga video nga gi-reference dinhi niining mga inservice lessondili available sa tanang mga pinulongan. Kon ang partikular nga video dili availablesa inyong pinulongan, mahimo kang mopili og laing kapanguhaan sa video nganagpakita sa baruganan nga imong gitudlo o mahimo kang mopalambo og laingkalihokan nga makatuman sa samang katuyoan.

85

Panahon sa usa ka Inservice LessonAng nag-unang katuyoan niining mgainservice lesson mao ang pagtugot samga inservice leader sa pagpahigayonog mga kalihokan nga makatabang samga magtutudlo sa pagpraktis ugpag-reinforce sa mga kahanas nga ilangnakat-unan sa mga kasinatian sapagkat-on diha sa panimalay. Kongikinahanglan, ang mga inserviceleader makaribyu sa impormasyon nga gipresentar sa mga kasinatian sa pagkat-ondiha sa panimalay aron sa pagsiguro nga ang mga magtutudlo nakasabut sa mgamateryal. Hinoon, kasagaran sa inservice lesson kinahanglang igahin diha sapangpraktis nga mga kalihokan.

Kasagaran nga AgendaAng mosunod usa ka gisugyot nga agenda sulod sa 90-minutos nga inservicetraining lesson. Ipahiangay kini kon gikinahanglan aron matubag ang mgapanginahanglan ug mga kahimtang sa imong klase.

Pasiuna (10 minutos)

• Sugdi pinaagi sa usa ka mubo nga debosyonal ug pag-ampo.

• Tabangi ang mga magtutudlo nga magkailhanay sa usag usa.

• I-follow up ang bisan unsa nga assignment gikan sa miaginginservice lesson.

Praktis (70 minutos)

• Ihatag ang mga kopya bahin sa mga “Mga Baruganan nga AngayangHinumduman” nga mga seksyon gikan sa giribyu nga mga kasinatian sapagkat-on diha sa panimalay. Hisguti kini nga mga baruganan ug ang mgakasinatian ug mga hunahuna nga girekord sa mga magtutudlo samtangnagtuon sila sa mga kasinatian sa pagkat-on. Tubaga ang mga pangutana ughatagi og mga katin-awan. Kon gikinahanglan, itudlo og usab o ipasabutpag-ayo ang materyal nga wala kaayo masabti sa mga magtutudlo.

• Pangulohi ang mga panaghisgutan ug pagpahigayon og pangpraktis ngamga kalihokan aron ma-reinforce ang mga kahanas ug mga baruganan ngagipresentar sa mga kasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay. Mahimokang mogamit sa gisugyot nga pangpraktis nga mga kalihokan alang sakasamtangan nga leksyon o mohimo og kaugalingon nimong mgakalihokan.

Panapos (10 minutos)

• Dapita ang mga magtutudlo sa pagkonsiderar og mga paagi nga ilangmaapil ang ilang nakat-unan samtang mag-andam ug magtudlo sila sa mgaklase sa tibuok school year.

86

• Klaroha ang mga gilauman ug ang mga assignment alang sa sunod ngainservice meeting. Siguroa nga ang mga magtutudlo aduna sa tananggikinahanglan nga mga materyal ug mobati nga komportable sa bisan unsanga mga assignment.

• Tapusa pinaagi sa pag-ampo.

87

INSERVICE LESSON 1

Ang Atong KatuyoanGisugyot nga mga Inservice ActivityKini nga leksyon naglakip sa usa ka lista sa mga kalihokan nga motugot sa mgamagtutudlo sa pagpraktis sa mga baruganan nga ilang nakat-unan sa mgakasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 1–4. Kon gikinahanglan, mahimo kangmopalambo og kaugalingon nimong pangpraktis nga mga kalihokan nga mohaumsa mga panginahanglan sa mga magtutudlo sa imong klase.

Kasinatian sa Pagkat-on 1: Pagpakabuhi ug Pagtudlosumala sa Pamaagi sa ManluluwasPangpraktis nga Kalihokan 1: Pagpalambo og Kristohanong mga HiyasKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo sa pag-assess sa ilang personalnga kalamboan bahin sa Kristohanong mga hiyas ug sa pag-awhag kanila ngaaktibong magpakabuhi ug magtudlo nga mas sama sa Manluluwas.

Kalihokan: Hatagi ang mga magtutudlo og mga kopya sa “Kalihokan Kabahin saHiyas” diha sa pahina 152 sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo: Usa ka Giya saMisyonaryo nga Pangalagad (2004). Hatagi sila og pipila ka minutos sa pagkompletosa kalihokan. Inigkahuman nila, pangulohi ang usa ka mubo nga panaghisgotbahin sa unsay ilang nakat-unan ug gibati. Ipamatuod nga kon mas maningkamotkita nga mahisama sa Manluluwas diha sa pagpakabuhi ug sa pagtudlo,madugangan ang atong impluwensya sa kinabuhi sa atong mga estudyante.

Pangpraktis nga Kalihokan 2: Pagsunod sa Ehemplo sa ManluluwasKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makita ang sitwasyon ugmakaila sa tukmang pamaagi basi sa ehemplo sa Manluluwas.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagpakigbahin sa mga action word omga pulong nga ilang nahibaloan diha sa “Gospel Teaching and Learning HandbookActivity” sa kasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 1. I-role-play ang usa samosunod nga mga sitwasyon sa classroom o paghimo og usa nga imongkaugalingon, ug dapita ang mga magtutudlo sa pagtino diha sa handbook kongiunsa sa Manluluwas sa paghatag og ehemplo sa posible nga solusyon sa matagsitwasyon. Dapita ang mga magtutudlo sa pagpraktis sa pagsulbad niini ngasitwasyon isip usa ka klase o managpares.

• Usa ka estudyante wala magdala og mga kasulatan ngadto sa klase o dili moabliniini atol sa leksyon.

• Usa ka estudyante anaa sa klase matag adlaw pero wala moapil sa bisan unsanga mga kalihokan sa classroom.

• Katunga sa mga estudyante wala makakab-ot sa inadlaw nga tumong sapagbasa.

88

Kasinatian sa Pagkat-on 2: AngTumong sa Seminariesand Institutes of ReligionPangpraktis nga Kalihokan 3: Pagtudlo ug Pagpakigbahin sa Tumong saSeminaries and Institutes of ReligionKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga magpraktis sa pagtudlo samga estudyante sa kaimportante sa Tumong sa Seminaries and Institutes ofReligion.

Kalihokan: Ribyuha ang kaimportante sa Tumong sa Seminaries and Institutes ofReligion uban sa mga magtutudlo diha sa imong inservice class (tan-awa saseksyon 1.1 sa Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders inSeminaries and Institutes of Religion [2012], 1–2). Hisguti nganong importante ngamasabtan sa mga estudyante kini nga tumong ug unsaon sa mga magtutudlo sapagtabang nila sa pagbuhat sa ingon. Dapita ang mga magtutudlo sa pag-role-playog usa ka sitwasyon sa panag-istoryahanay o pagtudlo nga ilang matudlo sa mgaestudyante ang kaimportante sa tumong. Ang mga magtutudlo mahimo usab ngamo-role-play sa mga panag-istoryahanay bahin sa tumong uban sa mga ginikananug mga lider sa priesthood.

Pangpraktis nga Kalihokan 4: Pagdapit sa Wala Ma-enrol nga mgaEstudyante nga Moapil sa Seminary o InstituteKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makasabut sa ilang tahassa pagpangita ug sa pag-enrol og bag-ong mga estudyante sa seminary o institute.

Kalihokan: Hangyoa ang mga magtutudlo sa pagdala ngadto sa inservice class ogusa ka lista sa potensyal nga mga estudyante diha sa ilang dapit. Isip usa ka klase,tun-i ug hisguti ang mga baruganan ug mga pamaagi diha sa paragraph nga“Administer” sa Objective of Seminaries and Institutes of Religion (tan-awa saGospel Teaching and Learning, x) ug seksyon 1.4.3 sa Gospel Teaching and Learningnga handbook (pahina 8). Dapita ang mga magtutudlo sa pagribyu sa ilang mgalista sa potensyal nga mga estudyante ug sa pag-ila kon kinsa ang dili mo-enrol.Bahina ang mga magtutudlo sa tinagurha ug ipa-role-play nila ang mosunod ngamga panag-istoryahanay:

• Makig-istorya sa usa ka bishop bahin sa potensyal nga mga estudyante ugunsaon sa pakigtinabangay aron madapit ang wala ma-enrol nga mgaestudyante nga motambong.

• Makig-istorya sa usa ka estudyante diha sa lista ug dapita siya nga motambongsa klase.

• Makig-istorya sa usa ka inahan sa estudyante bahin sa mga panginahanglan saestudyante ug kon unsaon ninyo sa pagtinabangay aron matabangan angestudyante nga makabenepisyo sa mga panalangin sa seminary o institute.

INSERVICE LESSON 1

89

Kasinatian sa Pagkat-on 3: Pagtudlo ug Pagkat-onpinaagi sa EspirituPangpraktis nga Kalihokan 5: Ang Kaimportante sa PagpamatuodKatuyoan: Aron mapakita kon sa unsang paagi nga ang pagpamatuod sa usa kamagtutudlo makadapit sa Espiritu diha sa classroom ug diha sa kasingkasing samga estudyante.

Kalihokan: Hangyoa ang mga magtutudlo sa pagtuon sa seksyon 2.6.3nga (“Testify”) diha sa Gospel Teaching and Learning nga handbook

(pahina 33). Dayon ipakita nila ang video nga “A Man without Eloquence” (6:06),nga available sa LDS.org. Dapita ang mga magtutudlo sa pagpangita sa kalainannga mahimo diha sa kasingkasing sa indibwal tungod sa pagpaminaw sa usa kasinsero nga pagpamatuod. (Kini nga mga video dili available sa tanangpinulongan.)

Human mabasa sa mga magtutudlo ang seksyon 2.6.3 ug human matan-aw angvideo, dapita sila nga maghunahuna sa ilang kaugalingon nga nagpamatuod bahinsa usa ka baruganan sa ebanghelyo diha sa atubangan sa ilang klase. Ipasulat nilakon unsay ilang isulti. Dayon dapita sila sa paghisgot sa kaimportante nga ang mgamagtutudlo ug mga estudyante mopakigbahin og simple nga mga pagpamatuodaron dapiton ang Espiritu diha sa classroom.

Pangpraktis nga Kalihokan 6: Pagtudlo pinaagi sa Espiritu: Mga Butang ngaAngayan ug Dili Angayang BuhatonKatuyoan: Aron mahatagan ang mga magtutudlo og praktikal nga mga sugyot ngamakatabang kanila sa pagtudlo pinaagi sa Espiritu.

Kalihokan: Si Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa NapulogDuha ka mga Apostoles mi-outline og lista sa mga butang nga angayan

ug dili angayang buhaton kalabut sa pagdapit sa Espiritu ngadto sa pagtudlo ugpagkat-on sa ebanghelyo. Hatagi ang mga magtutudlo og mga kopya sa handoutnga giulohan og “Pagtudlo pinaagi sa Espiritu: Ubang mga Butang nga Angayan ugDili Angayang Buhaton,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal, ug hatagisila og pipila ka minutos nga moribyu og maayo niini. Dapita ang mga magtutudlosa pagmarka o pagsulat og usa o duha sa mga sugyot ni Elder Maxwell nga gustonilang tutukan diha sa ilang pagtudlo. Hangyoa ang pipila ka magtutudlo sapagpakigbahin sa ilang mga hunahuna ug mga gibati ngadto sa klase.

Pangpraktis nga Kalihokan 7: Paggamit sa mga Debosyonal aron sa Pagdapitsa EspirituKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makasabut sakaimportante sa pagtudlo sa mga estudyante kon unsaon sa paghatag og epektibonga mga debosyonal aron sa pagdapit sa Espiritu diha sa klase.

Kalihokan: Pahinumdumi ang mga magtutudlo nga sa kasinatian sa pagkat-ondiha sa panimalay 3 ilang natino ang mga butang nga mabuhat sa mga magtutudloug mga estudyante aron madapit ang Espiritu diha sa classroom. Dapita sila sapagribyu sa Gospel Teaching and Learning nga seksyon sa handbook nga giulohan og“Invite the Spirit through effective devotionals” (mga pahina 16–17). Hangyoa ang

INSERVICE LESSON 1

90

mga magtutudlo sa pag-andam og usa ka outline sa leksyon nga mahimo nilangipresentar aron matabangan ang ilang mga estudyante nga masabtan ang katuyoansa debosyonal sa klase ug unsaon sa pag-andam alang sa pagpresentar og usa niinisa epektibong paagi. Hisguti ang mga hunahuna ug mga ideya sa mga magtutudlo,ug paghatag og feedback kon gikinahanglan. Papraktisa ang mga magtutudlo sapagpresentar og usa ka bahin sa ilang mga leksyon ngadto sa klase.

Kasinatian sa Pagkat-on 4: Pag-ugmad og Kahimtangnga adunay Gugma, Pagtahud, ug KatuyoanPangpraktis nga Kalihokan 8: Unsa May Nahibaloan Na Nimo bahin sa Imongmga Estudyante?Katuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makasabut sakaimportante sa pag-ugmad og kahimtang nga adunay gugma ug pagtahudpinaagi sa pagkaila sa ilang mga estudyante. Kini nga kalihokan makatabang samga magtutudlo nga mouswag diha sa ilang mga paningkamot nga mahibalobahin sa ilang mga estudyante, nga naglakip sa pagkahibalo unsa ang ilang mgapangalan, mga interes, mga hagit, mga abilidad, ug uban pa.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagdala ngadto sa inservice class og usaka lista sa mga pangalan sa mga estudyante nga ilang tudloan sa umaabut nga tuig.Hangyoa sila sa pagribyu sa mga pangalan nga tagsa-tagsa ug isulat kon unsayilang nahibaloan bahin sa matag estudyante, lakip na sa mga interes, mga hagit,mga abilidad, ug uban pa. Dapita ang mga magtutudlo nga maghimo og ginagmaynga mga grupo ug maghisgot kon unsay ilang mahimo sa dili pa magsugod angklase ug human sa pagsugod sa klase sa eskwelahan aron mas makaila sa matagusa sa ilang mga estudyante.

Pangpraktis nga Kalihokan 9: Mga Sitwasyon ug mga Role PlayKatuyoan: Aron matugutan ang mga magtutudlo nga magpraktis sa pag-establisarog pagbati nga adunay katuyoan diha sa classroom.

Kalihokan: Ribyuha sa daklit uban sa mga magtutudlo ang lista sa mga pamaagialang sa pag-ugmad og pagbati nga adunay katuyoan diha sa classroom sa seksyon2.2.2 sa Gospel Teaching and Learning (pahina 15). Dapita ang mga magtutudlo sapagpraktis sa uban niining mga pamaagi pinaagi sa pag-role-play sa mosunod ngamga sitwasyon:

• Molaum sa mga estudyante nga motuman sa ilang tahas isip mga tigkat-on.Hangyoa ang mga inservice participant nga molihok isip usa ka klase saseminary o institute class. Ang leksyon karong adlawa mao ang Alma 32. Maopa gani ang pagsugod sa leksyon, ang tawo nga nagsilbi isip magtutudlonakabantay nga pipila ka estudyante walay mga kasulatan ug nagpakita na ogmga timailhan sa pagkawalay interes. Dapita ang gitudlo nga magtutudlo ngamobuhat sa unsay iyang mahimo aron maawhag ang mga estudyante ngamotuman sa ilang tahas isip mga tigkat-on. Human sa gimbuhaton, hisguti isipusa ka grupo kon unsa nga mensahe ang gipadala sa magtutudlo ngadto saklase pinaagi sa gilauman nga ang tanang estudyante maapil sa pagkat-on.Hisguti kon unsay maayong nahimo ug kon unsa pa unta ang nahimong

INSERVICE LESSON 1

91

kalainan. Basi niini nga feedback, ipapraktis og usab sa magtutudlo angsitwasyon.

• Magmatinuoron, mabination, ug madasigon bahin sa mga kasulatan ug saebanghelyo. Dapita ang duha ka magtutudlo sa pag-model sa sinugdanan ngamga higayon sa leksyon sa seminary o institute. Hangyoa ang usa kamagtutudlo sa pagbuhat sa ingon uban sa kamaya, pagtuo, ug katuyoan ug anglain sa pagbuhat sa ingon nga walay kadasig, pagbati, o focus. Hisguti uban samga inservice participant kon sa unsang paagi nga maapektuhan ang mgaestudyante sa gipakita sa matag magtutudlo.

• Likayi ang pag-usik sa oras. Duha ka magtutudlo ang gikinahanglan alang niininga sitwasyon: teacher A ug teacher B. Ipasabut nga kining duha ka magtutudlonagpahigayon sa ilang mga klase sa samang building sa Simbahan sa samanghigayon. Si teacher A kanunay nga molapas og 10 minutos una sugdan angklase ug mahuman og 10 minutos sa wala pa ang oras. Si teacher B, nakasabutsa kaimportante ug nga ang matag minuto sa oras sa klase gikinahanglan,mapasaligon nga mosugod ug motapos sa saktong oras. Usa ka buntag humansa klase, si teacher A miadto sa kwarto ni teacher B. Morag medyo nabalakasiya ug miangkon nga ang iyang mga estudyante morag wala mobati sakaimportante sa mga butang nga ilang gitun-an. Naghunahuna siya basindunay masugyot si teacher B.

Dapita si teacher B sa paghisgot ngadto ni teacher A sa kaimportante sapagsugod ug pagtapos sa saktong oras isip usa ka paagi sa pag-awhag ogpagbati nga adunay katuyoan diha sa hunahuna sa mga estudyante. Human sapanaghisgot, dapita ang mga inservice participant sa pagpakigbahin og dugangnilang hunahuna nga makatabang nga masabtan ni teacher A kon sa unsangpaagi nga ang pag-usik og oras makapakunhod sa pagbati nga adunaykatuyoan diha sa klase.

• Pag-establisar og mga class routine. Ribyuha uban sa mga inservice participantang lista sa potensyal nga mga class routine nga gilakip sa item nga dunaybullet nga gitawag og “Establish class routines” diha sa pahina 15 sa GospelTeaching and Learning. Tabangi ang mga magtutudlo nga makasabut sa pipila kamga routine nga imong nakita nga labing makatabang sa mga magtutudlo ugmga estudyante. I-model kon unsaon nimo pagtudlo ang usa ka class routinengadto sa mga estudyante sa seminary o institute sa unang higayon. Dayondapita ang usa ka magtutudlo sa pagduol sa atubangan sa klase ug sa pagbuhatsa samang butang alang sa laing class routine.

INSERVICE LESSON 1

92

INSERVICE LESSON 2

Usa ka SukaranangSumbanan sa Pagkat-onGisugyot nga mga Inservice ActivityKini nga leksyon naglakip sa usa ka lista sa mga kalihokan nga motugot sa mgamagtutudlo sa pagpraktis sa mga baruganan nga ilang nakat-unan sa mgakasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 5–8. Kon gikinahanglan, mahimo kangmopalambo og kaugalingon nimong pangpraktis nga mga kalihokan nga mohaumsa mga panginahanglan sa mga magtutudlo sa imong klase.

Kasinatian sa Pagkat-on 6: Pagsabut sa Konteksto ug saSulod [Content]Kon motabang sa mga magtutudlo aron mapraktis ang pagsabut sa konteksto ug sasulod, hinumdumi ang pag-focus sa pagpalambo sa mosunod nga mga kahanas:

• Mangutana nianang makapalambo sa ilang pagsabut sa konteksto ug sa sulod.

• Motubag niadtong mga pangutana gamit ang tukma nga mga kapanguhaan

Pangpraktis nga Kalihokan 1: Pagsabut sa Konteksto ug sa SulodKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makaamgo sakaimportante sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan ug sapaghatag og mga oportunidad nga mapraktis ang pagpangutana ug pagpangita samga tubag.

Kalihokan: Hatagi ang mga magtutudlo og kompletong teksto sa Doktrina ug mgaPakigsaad 22. Ayaw iapil ang mga numero sa bersikulo, ang section heading, obisan unsa nga impormasyon nga maghatag og mga timailhan bahin sa kontekstosa tudling. Dapita ang mga magtutudlo sa pagbasa sa teksto, ug dayon pangutan-asila kon unsay ilang mga pangutana kalabut sa konteksto ug sa sulod sa unsayilang nabasahan. Isulat ang ilang mga pangutana diha sa pisara. Mahimongmakatabang ang pagpahinumdom sa mga magtutudlo bahin sa mga pangutananga nalista diha sa seksyon sa “Pagpangutana” sa kasinatian sa pagkat-on diha sapanimalay 6 (mahimo usab nimo kining isulat diha sa pisara):

• Unsa ang background sa tudling?

• Unsa ang makasaysayanon, kultural, ug heyograpikanhong kahimtang?

• Kinsa man ang tagsulat?

• Kinsa ang mga tawo diha sa tudling? Unsa ang ilang gihimo o gisulti, ugngano man?

• Unsa ang nahitabo? Unsa ang dagan sa istorya?

• Unsa ang kahulugan sa dili pamilyar nga mga pulong, o mga pahayag?

• Unsa ang kaimportante sa kostumbre ug mga pamaagi nga gihulagway?

93

Sultihi ang mga magtutudlo kon asa makita ang tudling diha sa Doktrina ug mgaPakigsaad, ug dapita sila sa pagpakli ngadto niini. Hangyoa ang mga magtutudlo sapaggamit og tukma nga mga kapanguhaan (ang section heading, mga footnote,mga manwal sa estudyante, ug uban pa) sa pagpangita og mga tubag sa ilang mgapangutana.

Pahisguti sa mga magtutudlo ang mga hunahuna nga ilang nabatunan tungod niininga kalihokan bahin sa tahas sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod diha sa pagtuonsa kasulatan.

Pangpraktis nga Kalihokan 2: Pagpangutana aron Molambo ang Kahibalo samga Tigkat-on bahin sa Konteksto ug sa SulodKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapraktis angpagpangutana bahin sa konteksto ug sa sulod.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo nga indibidwal nga magtuon sa usa samosunod nga mga tudling sa kasulatan:

• 1 Mga Hari 17:8–16 (ang balo sa Sarepta mipakaon ni Elias)

• Mga Buhat 3:1–8 (Sila si Pedro ug Juan miayo sa usa ka lalaki didto sa templo)

• Jacob 7:1–5 (Si Sherem nagtinguha sa pagpahuyang sa pagtuo ni Jacob)

Hangyoa ang mga magtutudlo nga isulat ang mga pangutana nga makatabang samga estudyante nga mapalambo ang ilang panabut bahin sa konteksto ug sa sulodsa tudling sa kasulatan. Aron mapahinumduman ang mga magtutudlo bahin samga pangutana nga posible nilang mapangutana, mahimo nimo silang i-refer salain-laing mga elemento nga nakahimo sa konteksto nga gihisgutan diha saseksyon 2.4.1 (pahina 24) sa Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachersand Leaders in Seminaries and Institutes of Religion [2012].

Dapita ang mga magtutudlo nga ipakigbahin ang ilang mga pangutana ngadto sakapares ug dungan nga mangita sa mga tubag sa pipila sa ilang mga pangutana.Hangyoa ang mga magtutudlo nga ipakigbahin ang ilang mga hunahuna nga ilangnabatunan tungod niini nga kalihokan.

Kasinatian sa Pagkat-on 7: Pag-ila sa Doktrina ug mgaBarugananPangpraktis nga Kalihokan 3: Pag-ila sa Gipahayag nga mga BarugananKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapraktis ang pag-ila sagipahayag nga doktrina ug mga baruganan.

Kalihokan: Ilista ang mosunod nga unom ka mga reference sa kasulatan nga dilimagsunod diha sa pisara: 2 Nephi 32:3; 3 Nephi 13:21; Doktrina ug mga Pakigsaad19:4; Exodo 19:5; Mateo 5:16; ug 1 Nephi 1:20 (ang unang upat ka mga referencenaglangkob og klaro nga gipahayag nga doktrina o mga baruganan, ug angkatapusang duha niini dili klaro).

Dapita ang mga magtutudlo sa pagribyu sa seksyon 2.5.1, ikaupat nga paragraph,diha sa Gospel Teaching and Learning (pahina 27). Hangyoa ang mga magtutudlonga magtrabaho nga magpares ug sa pagtino kon hain sa unom ka mga reference

INSERVICE LESSON 2

94

sa kasulatan nga gilista diha sa pisara ang naglangkob og klaro nga gipahayag ngadoktrina o mga baruganan. Dapita ang mga parisan sa pagpasabut kon unsay ilangnakit-an ug ipakigbahin ang ilang mga hunahuna bahin niini ngadto sa klase.

Pangpraktis nga Kalihokan 4: Upat ka Minutos nga Drill gamit ang KasulatanKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapraktis ang pag-ila sagipahayag nga doktrina ug mga baruganan.

Kalihokan: Hangyoa ang mga magtutudlo nga i-search ang ilang mga kasulatansulod sa duha ka minutos aron makakita ug mamarkahan ang daghang gipahayagnga mga doktrina ug mga baruganan kutob sa mahimo. Dayon dapita ang mgamagtutudlo nga ipakigbahin ngadto sa klase ang daghan niadtong gipahayag ngamga doktrina ug mga baruganan kutob sa ilang mahimo sa sunod nga duha kaminutos. Hatagi og feedback ang mga magtutudlo kon gikinahanglan.

Pangpraktis nga Kalihokan 5: Mangita sa Hinungdan-ug-Epekto nga mgaRelasyonKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mahibaloan anghinungdan-ug-epekto nga mga relasyon sulod sa tudling sa kasulatan ug maila anggipasabut lang nga mga baruganan.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo nga paklion ang ilang mga kasulatanngadto sa nahibaloan na kaayo nga istorya sa kasulatan nga dunay klaro ngahinungdan-ug-epekto nga mga relasyon. Ang mga example naglakip ni David ugGoliath (1 Samuel 17:1–51), si Daniel nga didto sa langub sa mga leon (Daniel6:1–28), ug si Nephi nga nagkuha sa mga palid nga tumbaga (1 Nephi 3–4).

Hangyoa ang mga magtutudlo nga mobasa og dali aron mangita diha sa istorya samga lihok, kinaiya, o batasan sa mga tawo o mga grupo ug dayon moila sa mgapanalangin o mga sangputanan nga miabut isip resulta. Dapita ang mgamagtutudlo nga ipakigbahin ngadto sa klase ang hinungdan-ug-epekto nga mgarelasyon nga ilang nadiskubrihan ug ang mga kamatuoran nga gipakita niiningmga relasyon.

Pahinumdom: Siguroa nga gitutokan niini nga kalihokan ang pag-ila sahinungdan-ug-epekto nga mga relasyon imbis nga sa paggahin og panahon sapaghimo og mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan. Praktison sa mgamagtutudlo ang kahanas sa paghimo og mga pamahayag bahin sa doktrina obaruganan diha sa laing pangpraktis nga mga kalihokan.

Pangpraktis nga Kalihokan 6: Pagpangutana aron sa Pag-ila sa GipasabutLang nga Doktrina ug mga BarugananKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makakat-on sa paggamitsa mga pangutana aron sa pag-ila sa gipasabut lang nga doktrina ug mgabaruganan.

Kalihokan: Diha sa pisara, isulat ang mosunod nga mga pangutana nga makitadiha sa seksyon 2.5.1 sa Gospel Teaching and Learning nga handbook (pahina 27):

INSERVICE LESSON 2

95


• Sa inyong hunahuna nganong giapil man sa tagsulat kining mga panghitabo omga tudling?

• Unsa man ang tuyo sa tagsulat nga atong makat-unan?

• Unsa ang pipila sa mahinungdanong mga kamatuoran nga gitudlo dinhi niininga tudling?

Isip usa ka klase, basaha ang duha ka mugbo nga mga hugpong sa mga bersikulo(pananglitan, Genesis 11:1–9 ug Marcos 12:41–44). Hangyoa ang mga magtutudlonga gamiton ang mga pangutana diha sa pisara sa pag-ila sa gipasabut lang ngadoktrina ug mga baruganan diha sa mga bersikulo. Isulat sa pisara ang doktrina ugmga baruganan nga nadiskubrihan sa mga magtutudlo.

Sunod, dapita ang mga magtutudlo nga basahon ang usa o duha ka laing mgahugpong sa mga bersikulo ug sa pag-ila sa doktrina ug mga baruganan nga sila ra,mosiguro nga mo-refer ngadto sa mga pangutana diha sa pisara kongikinahanglan. (Makatabang kon imong pilion ang mga hugpong sa mga bersikulonga ilang tun-an gikan sa umaabut nga kurikulum sa seminary o institute.) Dayonhangyoa ang mga magtutudlo nga ipakigbahin ngadto sa klase ang mgakamatuoran nga ilang nahibaloan.

Pangpraktis nga Kalihokan 7: Si Propeta Mormon sulod sa usa ka AdlawKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makakat-on sa pagsulat ogklaro ug yano nga mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan.

Kalihokan: Pagpili og pipila ka hulagway gikan sa Media Library diha sa LDS.org osa Libro sa mga Hulagway sa Ebanghelyo (2009) nga nagrepresentar og nahibaloanna kaayo nga mga istorya sa mga kasulatan nga ang doktrina ug mga baruganan saebanghelyo dali nga mahibaloan (pananglitan, ang batan-on nga kasundalohan,ang Manluluwas nga mipakaon sa lima ka libo, si Captain Moroni ug ang bandilasa kalingkawasan, o uban pa). Ipasabut nga samtang giminubo ni Mormon angmga rekord sa Basahon ni Mormon, kanunay niyang gipasabut og maayo ang mgaleksyon nga gusto niya nga atong makat-unan pinaagi sa pagpadayag niini sa yanonga mga pamahayag bahin sa baruganan. Usa ka paagi sa paghimo niya niini maoang pagpaila sa pamahayag bahin sa kamatuoran gamit ang mga pulong nga “Ugsa ingon kita makakita …” (tan-awa sa Alma 30:60; Helaman 12:3). Sultihi angmga magtutudlo nga sila dunay oportunidad nga mahimong si Mormon sulod sausa ka adlaw pinaagi sa pag-summarize sa mga kamatuoran diha sa mga kasulatanngadto sa mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan.

Buhata ang mosunod gamit ang matag hulagway nga imong gipili:

• I-display kini ug isaysay sa daklit ang mga panghitabo diha sa istorya.

• Dapita ang mga magtutudlo sa pag-ila sa usa ka baruganan o doktrina ngagipasabut lang diha sa istorya ug sa pagsulti niini sa yano ug klaro nga paaginga magsugod sa mga pulong nga “Ug sa ingon kita makakita. …” Alang sa

INSERVICE LESSON 2

96

usa o duha ka mga hulagway, ikonsiderar ang paghangyo sa mga magtutudlonga magtinabangay nga magpares ug dayon ipakigbahin ang ilang mgapamahayag ngadto sa klase.

Pahinumdumi ang mga magtutudlo bahin sa pamahayag ni Elder B. H. Roberts ngamakita diha sa pahina 28 sa Gospel Teaching and Learning nga handbook.

Pangpraktis nga Kalihokan 8: Mga Example sa Yano, Klaro nga mgaPamahayag bahin sa Doktrina o BarugananKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapraktis ang pag-ila sayano, klaro nga mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan.

Kalihokan: Diha sa usa ka bahin sa pisara, isulat ang mosunod nga mga timailhansa maayong pagkasulat nga mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan (gikansa kasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 7):

• Kompleto kini nga mga pamahayag.

• Kini yano, klaro, ug mubo.

• Ang mga kamatuoran nga gipahayag niini mahinungdanon, dili mausab, ugmagamit sa tanang panahon.

• Kini sa kasagaran mosugyot og paglihok ingon man usab sa may kalabutannga mga sangputanan.

• Mahinungdanon kini sa personal nga paagi.

Diha sa pikas nga bahin sa pisara, pagsulat og lima o unom ka mga pamahayagbahin sa doktrina o baruganan. Alang sa mga katuyoan niini nga gimbuhaton, kininga mga pamahayag kinahanglang magkalahi sa kalidad. Pananglitan, mahimonimong gamiton ang mosunod:

• Dili kompleto nga mga pamahayag, sama sa “hugot nga pagtuo ugpagkamasulundon.”

• Mga pamahayag nga taas ra kaayo o komplikado (duha o tulo ka sentence).

• Mga pamahayag nga dili magamit sa tanang panahon o sa personal nga paagi,sama sa “Si Nephi masulundon, ug ang Ginoo mipanalangin kaniya” (imbisnga “Kon ako magmasulundon, akong gidapit ang mga panalangin sa Ginoo saakong kinabuhi”).

• Maayong pagkasulat nga mga pamahayag gikan sa manwal sa seminary oinstitute teacher.

Hangyoa ang mga magtutudlo sa pag-evaluate kon ang matag pamahayag bahin sadoktrina o baruganan maayo ba pagkasulat basi sa lima ka mga timailhan ngagilista diha sa pisara. Pagpili og usa o duha ka mga pamahayag nga mapalambo, ugmagtinabangay isip usa ka klase sa pagsulat niini og usab.

INSERVICE LESSON 2

97

Pangpraktis nga Kalihokan 9: Ipasa ang BarugananKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makakat-on sa pagsulat ogyano, klaro nga mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan.

Kalihokan: Andami ang matag magtutudlo og usa ka papel nga naglangkob ogreference sa kasulatan nga adunay pipila ka mga pulong nga may kalabutan sakamatuoran nga gitudlo diha sa tudling (pananglitan, “1 Nephi 16:9–16,28–29—hugot nga pagtuo ug kakugi” o “Doktrina ug mga Pakigsaad27:15–18—taming sa Dios”).

Dapita ang mga magtutudlo nga maglingkod nga mag-alirong. Dayon pasahi ogpapel ang matag magtutudlo. Dapita ang matag magtutudlo sa pagribyu sareference sa kasulatan ug sa mga pulong nga anaa sa iyang papel ug magsugod sapaghimo og yano, klaro nga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan pinaagi sapaghimo og usa o duha lang ka kausaban ngadto sa mga pulong.

Human sa igong panahon, hangyoa ang mga magtutudlo sa pagpasa sa ilang mgapapel ngadto sa tawo diha sa ilang tuo, nga moribyu usab sa reference sa kasulatanug maghimo og usa o duha ka kausaban aron mapalig-on ang pamahayag bahin sadoktrina o baruganan. Balika ang proseso sa pipila ka higayon.

Dapita ang klase sa paghisgot sa ilang mga hunahuna kalabut sa proseso sapagsulat og klaro nga mga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan.

Kasinatian sa Pagkat-on 8: Pagsabut, Pagbati, ugPaggamit sa Doktrina ug mga BarugananPangpraktis nga Kalihokan 10: Pagpangutana aron Makasabut sa Doktrinaug mga BarugananKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makakita og mas lawomnga kahulugan diha sa mga kasulatan pinaagi sa pagpangutana bahin sa usa kadoktrina o baruganan ug sa pagpangita og mga tubag niadtong mga pangutana.

Kalihokan: Diha sa sentro sa pisara, isulat ang usa ka pamahayag bahin sadoktrina o baruganan gikan sa manwal sa seminary o institute teacher. Dapita angklase sa pagpangutana og daghang pangutana kutob sa ilang mahimo ngamakapalig-on sa ilang panabut bahin sa doktrina o baruganan. Isulat ang tanannilang mga pangutana diha sa pisara.

Dapita ang mga magtutudlo nga magtrabaho nga magpares sa pagpangita sa mgakasulatan o sa mga pulong sa moderno nga mga propeta alang sa mga tubag sadaghang pangutana kutob sa ilang mahimo sulod sa tulo ngadto sa lima kaminutos. Dayon hangyoa ang mga pares nga ipakigbahin ang ilang mga hunahunangadto sa klase kon sa unsang paagi nga kining kalihokan nakatabang sapagpalig-on sa ilang panabut bahin sa doktrina o baruganan.

Pangpraktis nga Kalihokan 11: Personal nga WorksheetKatuyoan: Aron mahatagan ang mga magtutudlo og abag sa pagtuon nga ilangmagamit nga sila ra aron makatabang kanila nga makasinati sa proseso sapagsabut, pagbati, ug paggamit sa usa ka doktrina o baruganan.

INSERVICE LESSON 2

98

Kalihokan: Hatagi ang matag magtutudlo og kopya sa handout ngagiulohan og “Pagsabut, Pagbati, ug Paggamit sa Doktrina ug mga

Baruganan,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal. Ipasabut nga anghandout usa ka abag sa pagtuon nga magamit sa mga magtutudlo aronmatabangan sila nga makasabut, mobati, ug magamit ang usa ka doktrina obaruganan. Hisguti ang unang tulo ka mga seksyon sa handout uban sa mgamagtutudlo, ug ipasabut ang katuyoan ug ang gitinguha nga sangputanan samatag seksyon.

Awhaga ang mga magtutudlo nga magpadayon sa pagpalambo sa ilang abilidad sapagsabut, pagbati, ug paggamit sa doktrina ug mga baruganan diha sa ilangpersonal nga pagtuon.

INSERVICE LESSON 2

99

INSERVICE LESSON 3

Pag-andam og Leksyon:Desisyuni kon Unsay ItudloGisugyot nga mga Inservice ActivityKini nga leksyon naglakip sa usa ka lista sa mga kalihokan nga motugot sa mgamagtutudlo sa pagpraktis sa mga baruganan nga ilang nakat-unan sa mgakasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 9–10. Kon gikinahanglan, mahimo kangmopalambo og kaugalingon nimong pangpraktis nga mga kalihokan nga mohaumsa mga panginahanglan sa mga magtutudlo sa imong klase.

Kasinatian sa Pagkat-on 9: Pag-andam og Leksyon:Pagdesisyon kon Unsay ItudloAng mosunod nga mga kalihokan gitumong aron matabangan ang mgamagtutudlo nga mapalambo ang kahanas sa pagdesisyon kon unsay itudlo gamitang mga kasulatan ug ang manwal sa magtutudlo. Kini nga proseso mabahin saupat ka hugna ug susama sa “Kalihokan sa Pagpangandam sa Leksyon” sakasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 9. Ang mga kalihokan sunod-sunod ngamagamit aron magiyahan ang mga magtutudlo pinaagi sa kompleto nga proseso sapagdesisyon kon unsay itudlo, o ang matag kalihokan magamit sa managlahingpaagi aron mahatagan og gibug-aton ang usa ka partikular nga kahanas.

Pangpraktis nga Kalihokan 1: Pagsabut sa Konteksto ug sa Sulod saScripture BlockKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapraktis ang kahanas sapag-outline og scripture block pinaagi sa pagbutang og mga natural break o mgakausaban sa dagan sa istorya, mga panghitabo, o aksyon.

Kalihokan: Bisan tuod ang mga manwal sa seminary ug institute teacher mibahinsa mga scripture block ngadto sa mga hugpong sa mga bersikulo [verse grouping],ang mga magtutudlo mas makasabut sa konteksto ug sa sulod sa scripture blockkon mapraktis nila ang mga kahanas sa pag-outline sa scripture block nga sila rapinaagi sa pagbutang og mga natural break diha sa dagan sa istorya o mgakausaban sa mga pangjhitabo o aksyon. Kini nga kalihokan makatabang sa mgamagtutudlo nga mapraktis kana nga kahanas.

Ipakita ngadto sa mga magtutudlo ang video nga “Teaching the ScripturesSequentially” (4:28), nga available sa LDS.org. Hisguti kon sa unsang

paagi nga ang proseso sa pagdesisyon kon unsay itudlo naglangkob sa pagsunodog sumbanan nga susama gayud sa unsay gipakita diha sa video.

Dapita ang mga magtutudlo nga magtuon gayud sa scripture block sulodsa 10–15 minutos. Maka-assign ka og scripture block atol sa inservice

meeting o hangyoa ang mga magtutudlo nga magtuon og usa ka scripture blockdidto sa balay sa dili pa ang inyong meeting. Samtang magtuon sila, dapita angmga magtutudlo sa pag-outline sa scripture block pinaagi sa pagbahin sa sulod[content] ngadto sa ginagmay nga mga verse segment basi sa mga natural break

100

diha sa dagan sa istorya o sa mga kausaban sa mga panghitabo o aksyon.Maka-outline sila sa scripture block gamit ang handout nga giulohan og “Pagtinokon Unsay Itudlo,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal, o sa laing paaginga maayo alang kanila.

Human sa igo nga panahon, dapita ang mga magtutudlo nga hisgutan ang ilangtrabaho kauban ang grupo o magpares. Dapita sila sa pagtandi sa ilang mga versesegment niadtong anaa sa manwal sa seminary o institute teacher. Dayon, gamitang ilang mga gisulat ug ang manwal sa magtutudlo, padesisyuni sa mgamagtutudlo kon unsa nga hugpong sa mga bersikulo ang ilang gamiton diha saaktwal nga leksyon. Dapita ang mga magtutudlo nga hisgutan og usab ang ilangtrabaho.

Pangpraktis nga Kalihokan 2: Pag-ila ug Pagsabut sa Doktrina ug mgaBarugananKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga magpraktis ug mapalamboang kahanas sa pag-ila ug pagsabut sa doktrina ug mga baruganan sulod sascripture block.

Kalihokan: Bisan tuod nga ang manwal sa magtutudlo naglakip na sa mgapamahayag bahin sa doktrina o baruganan alang sa daghang verse segment, angmga magtutudlo mopalambo sa kaugalingon nilang pagtuon sa kasulatan ug masmakatabang sa ilang mga estudyante sa pag-ila sa doktrina ug mga baruganansamtang kanunay silang magpraktis niini nga kahanas nga sila ra.

Dapita ang mga magtutudlo sa pag-ila sa doktrina ug mga baruganansulod sa mga verse segment nga ilang gi-outline diha sa unang kalihokan.

Dayon iparekord nila ang doktrina o mga baruganan nga ilang nadiskubrihan dihasa handout nga giulohan og “Pagtino kon Unsay Itudlo” o sa laing paagi ngamaayo alang kanila.

Human sa igo nga panahon, dapita ang mga magtutudlo nga hisgutan ang ilangtrabaho kauban ang grupo o magpares. Dapita ang mga magtutudlo sa pagtandi sadoktrina ug mga baruganan nga ilang nahibaloan ngadto sa naka-boldface ngamga baruganan o doktrina gikan sa katumbas nga scripture block diha sa manwalsa magtutudlo. Hangyoa sila nga mohimo og mga pagpahiangay sa mga pulongnga gibati nila nga makapaklaro sa mga pamahayag nga ilang gisulat ug dayonipakigbahin og usab ang ilang trabaho ngadto sa grupo o managpares.

Pangpraktis nga Kalihokan 3: Pagdesisyon kon Unsa nga Doktrina ug mgaBaruganan ang Labing Importante nga Makat-unan ug Magamit sa mgaEstudyanteKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga padayong mopalambo sakahanas sa pag-ila kon unsa nga doktrina ug mga baruganan ang labingimportante nga makat-unan ug magamit sa mga estudyante pinaagi sapagkonsiderar sa mosunod:




INSERVICE LESSON 3

101

• Mga panginahanglan ug mga abilidad sa mga estudyante

Kalihokan: Tungod kay ang mga magtutudlo kinahanglan gayud nga modesisyonkon unsa nga doktrina ug mga baruganan ang labing importante nga makat-unanug magamit sa mga estudyante, makatabang kon maghunahuna sila sa piho ngapaagi bahin sa ilang mga estudyante atol niini nga kalihokan. Dapita sila ngadad-on ang ilang attendance roll sa klase o, kon sila wala pay attendance roll,dapita sila nga isulat ang mga pangalan sa pipila ka estudyante nga nasakop sailang klase.

Dayon hangyoa ang mga magtutudlo nga gamiton ang doktrina o baruganan dihasa ilang outline gikan sa ikaduhang kalihokan. Kon ang imong klase walamakakompleto sa ikaduhang kalihokan, isulat diha sa pisara ang tulo o upat kamga pamahayag bahin sa doktrina o baruganan gikan sa scripture block diha samanwal sa magtutudlo. Dapita ang mga magtutudlo sa pagtino kon unsa ngadoktrina ug mga baruganan ang labing importante nga makat-unan ug magamit sailang mga estudyante pinaagi sa pagpangutana sa ilang kaugalingon sa mosunodnga mga pangutana:

Mga pag-aghat sa Espiritu Santo

• Nganong gibati man nako nga kining partikular nga mga doktrina o mgabaruganan mao ang labing importante nga hatagan og gibug-aton diha saakong leksyon?

Ang tinguha sa dinasig nga tagsulat

• Unsay may gisulti sa mga kasulatan kon ngano nga gilakip sa tagsulat kininga doktrina o baruganan diha sa rekord?

• Nahisubay ba ang doktrina o baruganan ngadto sa tinguha sa dinasig ngamanunulat?

• Nakatabang ba kanako ang manwal sa magtutudlo aron masabtan kon saunsang paagi nga kining doktrina o baruganan adunay kalabutan sa tinguhasa dinasig nga tagsulat?

Makapakabig nga doktrina ug mga baruganan

• Sa unsang paagi nga kining doktrina o baruganan makatabang sa akongmga estudyante nga mahiduol ngadto sa Langitnong Amahan ug niJesukristo, ug sa unsang paagi kini makatabang kanila paingon sakaluwasan? Sa unsang paagi nga ang pagpamatuod bahin niining doktrinao baruganan makatabang kanila sa pagtuman sa kabubut-on sa Dios?

• Sa unsang mga paagi nga kining doktrina o baruganan makatabang sa mgaestudyante nga masabtan ug mosalig diha sa mga pagtulun-an ug saPag-ula ni Jesukristo?

• Nakatabang ba kanako ang manwal sa magtutudlo aron masabtan kon saunsang paagi nga kining doktrina o baruganan makapalambo sa pagkakabigsa mga estudyante?

Mga panginahanglan ug mga abilidad sa mga estudyante

INSERVICE LESSON 3

102

• Hain sa mga panginahanglan sa akong mga estudyante ang kinahanglannakong ikonsiderar samtang magdesisyon ko kon ako bang itudlo kini ngadoktrina o baruganan?

• Unsa ka importante kini nga doktrina o baruganan ngadto sa kinabuhi saakong mga estudyante kon itandi sa ubang doktrina o mga baruganan ngaakong mahisgutan sa klase?

• Ang manwal sa magtutudlo aduna bay mga gisugyot nga makatabang nakosa pagpahiangay niining doktrina o baruganan ngadto sa mgapanginahanglan sa akong mga estudyante?

Human mahatagi og igong panahon ang mga magtutudlo aron makapamalandongniini nga mga pangutana, dapita sila sa pag-ila kon hain nga doktrina o mgabaruganan ang gibati nila nga labing importante nga makat-unan ug magamit sailang mga estudyante. Kon ang mga magtutudlo naggamit sa ilang mga outlinegikan sa ikaduhang kalihokan, dapita sila nga butangan og check mark o star dihasa ilang mga outline tupad sa mga baruganan ug doktrina nga ilang nahibaloan.Dapita sila nga ipakigbahin ang doktrina o mga baruganan nga ilang gipili isip usaka grupo o magpares.

Pahinumdom: Kining mga pangutana gikuha gikan sa seksyon 4.3.3 (mga pahina52–54) sa Gospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders inSeminaries and Institutes of Religion (2012). Tabangi ang mga magtutudlo ngamahinumdom nga “sa tanan niining mga konsiderasyon, [sila] kinahanglangmagtinguha og kumpirmasyon gikan sa Espiritu. Ang Espiritu motabang kanila ngamas masabtan ang tinguha sa dinasig nga manunulat sa kasulatan, ang mgapanginahanglan sa mga estudyante, ug unsa nga mga kamatuoran sa ebanghelyoang makatabang sa mga estudyante nga mas mahiduol sa ilang LangitnongAmahan ug sa Manluluwas” (Gospel Teaching and Learning, 54).

Pangpraktis nga Kalihokan 4: Pagdesisyon kon Unsa nga Matang saEmphasis ang Ihatag sa Matag Usa sa Verse Segment sa Scripture BlockKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga padayong mapalambo angkahanas sa pagdesisyon kon unsa nga matang sa emphasis ang ihatag sa matag usasa verse segment sa scripture block.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagpangita sa mga verse segment dihasa ilang mga outline gikan sa unang kalihokan o diha sa scripture block nga imonggipili gikan sa manwal sa magtutudlo. Hangyoa sila sa pagkonsiderar kon unsa ngamatang sa emphasis ang ihatag sa matag segment pinaagi sa pagpangutana samosunod, nga gibasi diha sa sumbanan sa pagkat-on.

Samtang magtudlo ko niining verse segment, ganahan ba ko nga ang akong mgaestudyante:




• Mobati sa kamatuoran ug kaimportante sa doktrina ug mga baruganan?

INSERVICE LESSON 3

103

• Mogamit sa doktrina ug mga baruganan sa ilang kinabuhi?

Hangyoa ang mga magtutudlo nga isulat ang matang sa emphasis alang sa matagverse segment diha sa ilang mga gisulat kalabut sa leksyon ug hisguti ang ilangpangatarungan ngadto sa grupo o managpares.

Kasinatian sa Pagkat-on 10: Pagdesisyon kon UnsayItudlo: Paggamit sa mga Kasulatan ug sa Manwal saMagtutudloPangpraktis nga Kalihokan 5: Pagribyu sa KurikulumKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga masabtan nga angkurikulum gisulat nga dunay mahinungdanong katuyoan ug naglangkob og mgapangutana, mga pamaagi, ug mga kalihokan nga makatabang sa pagpalambo sapagkakabig sa mga estudyante.

Kalihokan: Tan-awa ang video “Curriculum Overview” (4:45), ngaavailable sa LDS.org.

Dayon dapita ang mga magtutudlo sa pagpakli bisan unsa nga leksyon diha samanwal sa magtutudlo o sa paggamit sa handout nga giulohan og “SampleLesson—3 Nephi 11:1–17,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal.Hangyoa ang mga magtutudlo sa pagpangita og mga kalihokan, mga pamahayagbahin sa doktrina o baruganan, mga pangutana, o mga kinutlo nga nagpakita sakatuyoan sa kurikulum sa pagtabang nga ang ebanghelyo makasulod gayud sakasingkasing sa mga estudyante. Human makompleto sa mga magtutudlo kini ngakalihokan, dapita sila sa pag-atubang sa usa ka kauban ug ipakigbahin kon unsayilang nadiskubrihan.

Pangpraktis nga Kalihokan 6: Mahinungdanong mga Butang diha saKurikulumKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga masabtan nga ang manwalsa magtutudlo gisulat aron matabangan sila ug ang ilang mga estudyante ngamalakip ang Mahinungdanong mga Butang sa Pagtudlo ug Pagkat-on saEbanghelyo [Fundamentals of Gospel Teaching and Learning] diha sa ilangleksyon.

Kalihokan: Tan-awa ang video nga “The Fundamentals in theCurriculum” (2:15), nga available sa LDS.org.

Dayon bahina ang mga magtutudlo ngadto sa lima ka grupo. Sanguni ang mataggrupo og usa sa mga elemento gikan sa sumbanan sa pagkat-on.

• Group 1: Makasabut sa konteksto ug sa sulod

• Group 2: Makaila sa doktrina ug mga baruganan

• Group 3: Makasabut sa kahulugan sa doktrina ug mga baruganan

• Group 4: Mobati sa kamatuoran ug kaimportante sa doktrina ug mgabaruganan

• Group 5: Mogamit sa doktrina ug mga baruganan

INSERVICE LESSON 3

104

Dapita ang mga magtutudlo nga pangitaon diha sa kurikulum ang mga pangutana,mga kalihokan, o mga pamaagi nga makatabang kanila ug sa ilang mga estudyantenga malakip ang gisangun kanila nga mahinungdanong butang.

Hangyoa ang usa ka tigpama-ba gikan sa matag grupo nga moadto sa atubangansa klase ug mopresentar og summary kon unsay nadiskubrihan ug nahisgutan saiyang grupo.

Pangpraktis nga Kalihokan 7: Paghangup ug PagpahiangayKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga masabtan angkaimportante sa paghangup sa kurikulum ug pagpahiangay niini ngadto sa mgapanginahanglan sa mga estudyante pinaagi sa pagsunod sa mga pag-aghat saEspiritu Santo, pagtudlo sa tinguha sa dinasig nga tagsulat, pag-focus diha samakapakabig nga doktrina ug mga baruganan, ug pagkonsiderar sa mgapanginahanglan ug mga abilidad sa mga estudyante.

Pahinumdom: Makatabang sa imong mga magtutudlo nga maghunahuna bahin sailang kaugalingong mga estudyante atol niini nga kalihokan. Dapita sila ngadad-on ang ilang attendance roll sa klase o, kon sila wala pay attendance roll,ipasulat ang mga pangalan sa pipila ka estudyante nga nasakop sa ilang klase.

Kalihokan: Tan-awa ang video nga “4.3.4 Teaching Students, NotLessons” (2:12), nga available sa LDS.org. Dinhi niini nga video, si Elder

Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipakigbahin ogehemplo sa usa ka magtutudlo nga mipahiangay sa iyang leksyon aron matubagang mga panginahanglan sa iyang mga estudyante. (Kini nga video dili available satanang pinulongan.)

Human matan-aw ang video, hisguti ang mosunod nga mga pangutana:

• Unsa man ang mahinungdanong elemento nga ang magtutudlo nakatubag samga panginahanglan sa iyang mga estudyante ug sa pagtabang nga masmapalambo ang ilang pagkakabig diha sa classroom nianang adlawa?

• Unsay gibuhat sa magtutudlo sa dihang ang estudyante mipakigbahin ogkomentaryo nga makapalayo unta sa direksyon sa klase gikan sa unsay iyanggiplanohan?

• Unsay gibuhat sa magtutudlo sa dihang ang komentaryo sa iyang estudyantenakapahibalo kaniya bahin sa problema sa estudyante?

• Unsay impluwensya niining magtutudlo ngadto sa iyang mga estudyantetungod kay naningkamot siya nga matubag ang ilang mga panginahanglan?

Human mahisguti kining mga pangutana, ipresentar ang mosunod nga sitwasyonug pahisguti sa mga magtutudlo kon unsaon nila sa pagpahiangay sa leksyon aronmatubag ang mga panginahanglan ug kahimtang sa ilang estudyante:

Ang imong klase nagtuon sa Mosiah 18, nga nagrekord sa pag-ila ni Alma nga angmga tawo “andam sa … paghupay niadto nga nagkinahanglan sa kahupayan”(Mosiah 18:9) ug ang iyang pagdapit nga ang mga tawo mosulod sa usa kapakigsaad ngadto sa Ginoo aron “mag-alagad kaniya ug maghupot sa iyang mgasugo” (Mosiah 18:10). Human nimo mahangyo ang imong klase ngamopakigbahin og mga ehemplo sa dihang nakapahupay sila niadtong

INSERVICE LESSON 3

105

nagkinahanglan og kahupayan, usa ka babaye sa imong klase mipataas sa iyangkamot ug mipakigbahin nga usa ka batang babaye sa usa sa iyang mga klase saeskwelahan bag-o lang mibalhin sa dapit ug ang iyang pamilya nagsagubang ogpipila ka mga hagit. Gusto niyang tumanon ang iyang pakigsaad sa bunyag perowala siya masayud kon unsaon pagtabang ang iyang classmate.

Pangpraktis nga Kalihokan 8: Pagpahiangay sa Kurikulum ngadto sa mgaPanginahanglan sa mga EstudyanteKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makakat-on sapagpahiangay sa kurikulum ngadto sa mga kahimtang ug mga panginahanglan sakinabuhi sa ilang mga estudyante.

Kalihokan: Bahina ang klase ngadto sa mga grupo ug i-assign ang usa sa mosunodnga mga sitwasyon ngadto sa matag grupo. Paghatag og mga kopya sa maong mgaleksyon ngadto sa mga grupo. Ipabasa sa matag grupo ang sitwasyon niini ugpaandama aron ipakigbahin ngadto sa klase kon sa unsang paagi nga ang leksyonmapahiangay aron matubag ang mga panginahanglan sa mga estudyante.

• Ang imong klase nagtuon sa Doktrina ug mga Pakigsaad 4, nga naghisgot samga kwalipikasyon ug nag-unang mga hiyas alang niadtong moserbisyo saGinoo. Ang pipila sa imong mga estudyante nangandam nga mosumiter sailang mga papeles sa misyon. Hinoon, pipila ka mga estudyante dilimakaserbisyo og naandan nga misyon tungod sa medikal nga mga kondisyon ouban pang mga kahimtang. Ribyuha sa daklit ang leksyon 13 (mga pahina43–45) diha sa Doctrine and Covenants and Church History Seminary TeacherManual (2013) ug ikonsiderar kon unsaon nimo sa pagpahiangay ang imonginstruksyon ngadto sa mga panginahanglan sa imong mga estudyante samtangmagtudlo ka sa doktrina ug mga baruganan nga nahisgutan niini nga leksyon.

• Ang imong klase nagtuon sa Doktrina ug mga Pakigsaad 132:3–33, nganaghisgot sa mga kondisyon sa bag-o ug walay katapusan nga pakigsaad sakaminyoon ug sa mga saad nga ipadangat ngadto niadtong motuman niini.Pipila sa mga estudyante sa imong klase adunay mga ginikanan nga dilimiyembro sa Simbahan. Ang mga ginikanan sa ubang mga estudyante mgamiyembro sa Simbahan nga wala ma-sealed sa templo. Ang mga ginikanan sausa sa mga estudyante bag-o lang nga nagdiborsyo. Ribyuha sa daklit angleksyon 139 (mga pahina 474–76) diha sa Doctrine and Covenants and ChurchHistory Seminary Teacher Manual ug ikonsiderar kon unsaon nimo sapagpahiangay ang imong instruksyon ngadto sa mga panginahanglan sa imongmga estudyante samtang magtudlo ka sa doktrina ug mga baruganan nganahisgutan niini nga leksyon.

Human mahisguti ang mga sitwasyon sa ibabaw, dapita ang mga magtutudlo sapagkonsiderar sa mga kahimtang sa kinabuhi sa kaugalingon nilang mgaestudyante pinaagi sa pagpangutana sa mosunod:

• Unsa man ang pipila ka mga kahimtang sa kinabuhi sa akong mga estudyante?

• Sa unsang paagi nga kining impormasyon makatabang nako nga matubag angindibidwal nga mga panginahanglan sa akong mga estudyante samtangmagtudlo ko?

INSERVICE LESSON 3

106

• Basi sa mga kahimtang sa akong mga estudyante, sa unsang paagi ngamaandam nako ang mga leksyon ug mapahiangay ang instruksyon aronmatubag ang ilang mga panginahanglan samtang magtudlo ko?

Dapita ang mga magtutudlo sa paghisgot sa mga ideya ug mga impresyon ngamosantup sa hunahuna kon unsaon nila sa paghangup ug sa pagpahiangay angkurikulum aron matubag ang mga panginahanglan sa ilang mga estudyante?

INSERVICE LESSON 3

107

INSERVICE LESSON 4

Pag-andam og Leksyon:Desisyuni Unsaon PagtudloGisugyot nga mga Inservice ActivityKini nga leksyon naglakip sa usa ka lista sa mga kalihokan nga motugot sa mgamagtutudlo sa pagpraktis sa mga baruganan nga ilang nakat-unan sa mgakasinatian sa pagkat-on diha sa panimalay 11–13. Kon gikinahanglan, mahimokang mopalambo og kaugalingon nimong pangpraktis nga mga kalihokan ngamohaum sa mga panginahanglan sa mga magtutudlo sa imong klase.

Kasinatian sa Pagkat-on 11: Pagdesisyon UnsaonPagtudlo: Pagtabang sa mga Estudyante nga Matumanang Ilang TahasPangpraktis nga Kalihokan 1: Sa Unsang Paagi nga ang Manwal saMagtutudlo Makatabang sa mga Estudyante nga Matuman ang Ilang TahasKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makita kon sa unsangpaagi nga ang mga pangutana, mga pamaagi, ug mga kalihokan sa pagkat-on dihasa manwal sa magtutudlo makaabag nila sa pagdapit sa mga estudyante ngamatuman ang ilang tahas sa pagkat-on sa ebanghelyo.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pag-abli sa manwal saseminary o institute teacher sa bisan unsa nga leksyon o gamita ang

handout nga giulohan og “Sample Lesson—3 Nephi 11:1–17,” nga gihatag diha saapendiks niini nga manwal. Hangyoa sila sa pagpangita og mga pangutana, mgakalihokan, o mga pamaagi sa pagtudlo nga makatabang sa mga estudyante ngamatuman ang ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on. Human sa igo ngapanahon, dapita sila sa paghisgot sa unsay ilang nakit-an kauban anginservice group.

Pangpraktis nga Kalihokan 2: Tudloi ang mga Estudyante nga Matuman angIlang Tahas diha sa Proseso sa Pagkat-onKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo sa pagtudlo sa mga estudyantesa ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on atol sa pagsugod ug sa tibuokschool year.

Kalihokan: Ang matag manwal sa seminary teacher naglakip sa usa ka leksyon ngagitawag og “Ang Tahas sa Tigkat-on” nga gitumong aron sa pagtabang sa mgaestudyante nga makasabut, makadawat, ug makatuman sa ilang tahas diha sapagtudlo ug pagkat-on sa ebanghelyo (sama pananglit, tan-awa sa Book of MormonSeminary Teacher Manual [2012], leksyon 1). Dapita ang mga magtutudlo sapagribyu sa usa niining mga leksyon, mangita sa mga baruganan, mga kalihokan,ug mga pamaagi sa pagtudlo nga ilang magamit sa pagtudlo sa ilang mgaestudyante nga matuman ang ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on.

108

Dapita ang mga magtutudlo nga ang matag usa mangandam og mubo nga leksyonbahin sa usa ka baruganan gikan sa leksyon nga “Ang Tahas sa Tigkat-on.” Humansa igo nga panahon, bahina ang mga magtutudlo ngadto sa mga grupo ug dapitasila sa pagpraktis og tudlo sa mga leksyon nga ilang giandam ngadto sa ilang mgagrupo. (Ang mga grupo kinahanglang gamay ra aron mahatagan og panahon angmatag magtutudlo sa pagpakigbahin sa unsay iyang giandam.) Humanmakapresentar ang mga magtutudlo sa ilang mga leksyon, hisguti isip usa ka klasekon unsaon nila sa pagpadayon sa pagtudlo ang mga estudyante aron matumanang ilang tahas diha sa pagkat-on sa ebanghelyo sa tibuok tuig.

Kasinatian sa Pagkat-on 12: Pagdesisyon UnsaonPagtudlo: Pagpangutana og Epektibo nga mgaPangutanaPangpraktis nga Kalihokan 3: Pag-ila sa Matang sa Epektibo nga mgaPangutanaKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mailhan ug masabtan anglain-laing matang sa mga pangutana nga makagiya sa mga estudyante ngadto sagitinguha nga mga resulta nga may kalabutan sa sumbanan sa pagkat-on.

Kalihokan: Iapud-apod ang mga kopya sa handout nga giulohan og“Pag-ila sa Matang sa Epektibo nga mga Pangutana,” nga gihatag diha sa

apendiks niini nga manwal. Dapita ang mga magtutudlo sa pag-ila sa lain-laingmatang sa mga pangutana diha sa handout. Dayon hisguti isip usa ka klase konunsay ilang nadiskubrihan.

Pangpraktis nga Kalihokan 4: Paggamit sa Manwal sa MagtutudloKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mailhan ang mgapangutana diha sa manwal sa magtutudlo ug masabtan kon sa unsang paagi ngakining mga pangutana makagiya sa mga estudyante nga masinati ang gitinguhanga mga resulta sa sumbanan sa pagkat-on.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa papili og bisan unsa ngaleksyon diha sa manwal sa magtutudlo o sa paggamit sa handout nga

giulohan og “Sample Lesson—3 Nephi 11:1–17,” nga gihatag diha sa apendiksniini nga manwal. Hangyoa sila sa pag-highlight sa tanang pangutana diha saleksyon. Dayon dapita sila sa pagkonsiderar kon hain nga elemento sa sumbanansa pagkat-on ang may kalabutan sa matag pangutana. Hisguti isip usa ka klase konunsay ilang nadiskubrihan.

Pangpraktis nga Kalihokan 5: Pagsulat og Usab sa PangutanaKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapraktis ang paghimo ogepektibo nga mga pangutana nga may kalabutan sa sumbanan sa pagkat-on.

Kalihokan: Iapud-apod ang mga kopya sa handout nga giulohan og“Isulat og Usab ang Pangutana,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga

manwal. Dapita ang mga magtutudlo sa pagsulat og usab sa mga pangutana dihasa handout sa paagi nga moresulta sa pagkab-ot sa mga estudyante sa gitinguha

INSERVICE LESSON 4

109

nga mga resulta sa pagkat-on. Inigkahuman nila, dapita ang pipila ka magtutudlonga ipakigbahin ngadto sa grupo ang ilang gisulat og usab nga mga pangutana.

Pangpraktis nga Kalihokan 6: Modeling ug PagsulatKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo sa pagsulat og sunod-sunodnga mga pangutana nga makagiya sa mga estudyante agi sa tibuok sumbanan sapagkat-on alang sa usa ka segment sa mga bersikulo, gikan sa pagsabut sakonteksto ug sulod [content] ngadto sa paggamit sa baruganan sa ebanghelyo dihasa ilang kinabuhi.

Kalihokan: Iapud-apod ang mga kopya sa handout nga giulohan og“I-model ug Praktisa,” nga gihatag diha sa apendiks niini nga manwal.

Hangyoa ang mga magtutudlo nga tun-an ang sunod-sunod nga sample nga mgapangutana diha sa worksheet, nga gitumong aron tabangan ang magtutudlo sapaggiya sa mga estudyante agi sa sumbanan sa pagkat-on alang sa segment sa mgabersikulo. Dayon dapita ang mga magtutudlo sa pagpraktis sa pagsunod sa samangsumbanan pinaagi sa pagsulat og susama nga sunod-sunod nga mga pangutanaalang sa usa o duha ka segment sa kasulatan nga ilang gipili.

Pangpraktis nga Kalihokan 7: Pagpangandam sa PagtudloKatuyoan: Aron mahatagan og kasinatian ang mga magtutudlo sa paggamit samga kasulatan ug sa manwal sa magtutudlo sa pag-andam og mubo nga leksyonug dayon sa pagpraktis sa pagtudlo sa usag usa.

Pahinumdom: Niining puntoha sa training, ang mga magtutudlo kinahanglangandam nga magpraktis sa pagpangandam ug pagtudlo og leksyon. Imbis ngamodapit sa mga magtutudlo nga magpraktis sa pagpangandam ug pagpresentar ogtibuok leksyon gikan sa manwal sa magtutudlo, dapita sila sa pag-andam sapagtudlo og usa lang ka verse segment. Kini nga kalihokan mahimong mohurot satibuok nga panahon sa inservice.

Kalihokan: Ribyuha sa daklit ang mga magtutudlo bahin sa mahinungdanong mgaelemento nga ilang nakat-unan kalabut sa pagtino kon unsa ug unsaon sapagtudlo. Dayon dapita sila sa pagpili og usa ka verse segment gikan sa manwal samagtutudlo nga ilang gamiton samtang mangandam sila og mubo nga leksyon.

Mahimong makatabang nga planuhon ang klase aron nga ang tanangmagtutudlo magtrabaho sa samang bahin sa pagpangandam sa leksyon sa

samang higayon aron nga walay mabiyaan nga magtutudlo diha sa kalihokan. Aronmatabangan sila sa ilang pagplano, iapud-apod ang mga kopya sa handout ngagiulohan og “Mga Pangutana bahin sa Pagplano sa Leksyon,” nga gihatag diha saapendiks niini nga manwal. Human makaandam ang mga magtutudlo sa ilangmga leksyon, dapita ang usa o duha sa pagtudlo sa ilang leksyon ngadto sa grupo.Kon angay, awhaga ang mga magtutudlo sa pagpakigbahin sa ilang mga hunahunaug paghatag sa ilang makatabang nga feedback sa katapusan sa matag leksyon.Kon gikinahanglan, ang mga magtutudlo mahimong mogamit sa handout ngagiulohan og “Sample Lesson—3 Nephi 11:1–17,” nga gihatag diha sa apendiksniini nga manwal.

INSERVICE LESSON 4

110

Kasinatian sa Pagkat-on 13: Pagdesisyon UnsaonPagtudlo: Pagtudlo ug Pagkat-on pinaagi sa EspirituPangpraktis nga Kalihokan 8: Ang Atong Tulo ka Mahinungdanong mgaGituohanKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapalambo ang ilangpanabut kon unsa ang kasinatian diha sa classroom kon ang mga magtutudlodunay pagsalig sa gahum sa pulong, hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug saEspiritu, ug pagsalig sa ilang mga estudyante.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagsulat sa mosunod nga tulo kamahinungdanong mga elemento diha sa usa ka piraso nga papel (tan-awa saGospel Teaching and Learning: A Handbook for Teachers and Leaders in Seminaries andInstitutes of Religion [2012], 47–48):

• Pagsalig sa gahum sa pulong

• Hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu

• Pagsalig sa mga estudyante

Ipakita sa mga magtutudlo ang usa ka video nga nagpakita og kasinatiandiha sa classroom. Mahimo kang mogamit sa usa sa mosunod nga mga

video (available sa LDS.org), o mahimo kang mogamit og laing video. (Kini ngamga video dili available sa tanang pinulongan.)

“2.7 Analyzing a Passage [Pag-analisar sa usa ka Tudling]” (8:12)

“2.7 A Student-Centered Discussion [Nakasentro sa Estudyante ngaPanaghisgutan]” (10:47)

Samtang nagtan-aw sa video ang mga magtutudlo, dapita sila sa pagpangita ogmga ehemplo kon ang magtutudlo nagpakita og pagsalig sa gahum sa pulong,hugot nga pagtuo diha sa Ginoo ug sa Espiritu, o pagsalig sa mga estudyante.Dayon hangyoa ang mga magtutudlo sa pagpakigbahin sa ilang mga hunahuna ugmga ideya.

Pangpraktis nga Kalihokan 9: Pagsalig sa mga EstudyanteKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mapalambo ang ilangpanabut kon kinsa ang ilang mga estudyante ug nganong makasalig sila sa abilidadsa ilang mga estudyante nga matuman ang ilang tahas diha sa pagkat-on saebanghelyo ug pagsinati og mas lawom nga pagkakabig.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagtuon sa handout ngagiulohan og “Pagsalig sa mga Estudyante,” nga gihatag diha sa apendiks

niini nga manwal. Samtang magbasa sila, dapita sila sa pagbadlis samahinungdanong mga kamatuoran nga makatabang nila nga mosalig nga angilang mga estudyante makatuman sa ilang tahas diha sa proseso sa pagkat-on ubansa tabang ug pag-awhag sa ilang magtutudlo. Hisguti sa daklit ang pipila sa ilangmga impresyon.

Ipakita sa mga magtutudlo ang usa ka video nga nagpakita og kasinatiandiha sa classroom. Mahimo kang mogamit sa usa sa mosunod nga mga

INSERVICE LESSON 4

111

video (available sa LDS.org), o mahimo kang mogamit og laing video. (Kini ngamga video dili available sa tanang pinulongan.)

“2.7 Analyzing a Passage [Pag-analisar sa usa ka Tudling]” (8:12)

“2.7 A Student-Centered Discussion [Nakasentro sa Estudyante ngaPanaghisgutan]” (10:47)

Dapita ang mga magtutudlo sa pagpangita og ebidensya sa kamatuoran bahin samga butang nga ilang gibadlisan diha sa ilang mga handout ug dayon sa paghisgotnga magpares sa ilang mga hunahuna ug mga impresyon.

INSERVICE LESSON 4

112

INSERVICE LESSON 5

Pasiuna saDoktrinal MasteryGisugyot nga mga Inservice ActivityKini nga leksyon naglakip sa lista sa mga kalihokan nga maghimo sa mgamagtutudlo aron makapraktis sa mga baruganan nga ilang nakat-unan diha sakasinatian sa pagkat-on sa panimalay 14. Ang ubang mga kalihokan masmahimong makahuluganon kon dapiton nimo ang mga magtutudlo aron moadtosila nga andam diin ila nang nabasa ang pakigpulong, natan-aw na ang video, onakaapil sa usa ka mubo nga praktisanan nga kalihokan. Kon gikinahanglan,mahimo kang mopalambo og kaugalingon nimong praktisanan nga mga kalihokannga mohaum sa mga panginahanglan sa mga magtutudlo sa imong klase.

Praktisanan nga Kalihokan 1: Propetikanhong mgaBaruganan sa Doktrinal MasteryKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo sa pag-ila ug pagsabut sapropetikanhong mga baruganan diha sa pundasyon sa Doktrinal Mastery pinaagisa pagkumpara sa mga pagtulun-an sa mga lider sa atong Simbahan nga anaa sahandout sa “Kinatibuk-ang Pagpasabut sa Doktrinal Mastery”.

113

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagbasa og usa o mas daghan pa samosunod nga mga kapanguhaan sa dili pa moabut ang oras sa inservice. Kini ngamga kapanguhaan anaa sa “Mga Training Resource sa Doktrinal Mastery” ngapahina sa doctrinalmastery.lds.org. Pwede sab kang mopili og ubang mgakapanguhaan base sa mga panginahanglan sa pagbansay.

• Kim B. Clark, “Doktrinal Mastery ug Pagpatuhop sa Nakat-unan” (pakigpulongngadto sa Church Educational System religious educators, Peb. 17, 2017)

• Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart” (gabii kauban sa usa ka GeneralAuthority, Peb. 8, 2013)

• M. Russell Ballard, “Ang mga Oportunidad ug Responsibilidad sa mgaMagtutudlo sa CES sa ika-21 nga Siglo” (mga pakigpulong sa ChurchEducational System religious educators, Peb. 6, 2016)

• Chad H Webb, “Doktrinal Mastery” (pakigpulong nga gihatag sa ChurchEducational System training broadcast, Hunyo 14, 2016)

Dapita ang mga magtutudlo sa pagtuon sa kapanguhaan o mga kapanguhaansulod sa 10 ka minutos, nga mangita sa mahinungdanong mga baruganan ug mgapraktisanan sa Doktrinal Mastery. Dapita ang mga magtutudlo sa pagpaambit sailang mga impresyon diha sa ginagmay nga grupo o sa tibuok grupo sa inservice.

INSERVICE LESSON 5

114

Praktisanan nga Kalihokan 2: Online nga MgaKapanguhaan sa Doktrinal MasteryKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga mahibalo sa mgakapanguhaan nga ilang magamit sa pagsabut sa mga baruganan ug sa mgapraktisanan alang sa Doktrinal Mastery.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagbisita sa doctrinalmastery.lds.org.Dapita ang matag magtutudlo sa pagpili og duha o tulo ka butang nga ganahankaayo nga masusi og maayo. Ang gisugyot nga mga butang maglakip sa mosunod:

• Mga Training Resource sa Doktrinal Mastery (usa ka tipiganan sa tanangtraining resource nga natigum alang sa Doktrinal Mastery)

• Unsa ang Doktrinal Mastery? (kinatibuk-an nga pagpasabut sa programa)

• Mga Kapanguhaan alang sa Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo (usa kalista sa balaanong gipili nga mga tinubdan alang sa pag-angkon ogespirituhanong kahibalo)

• Gospel Topics, Essays, and Other Resources (usa ka listahan sa ubangkapanguhaan sa pagpalambo sa pagkat-on sa ebanghelyo)

• Pagtabang sa Uban nga Makaangkon og Espirituhanong Kahibalo (unsaonpagtubag ang lisud nga mga pangutana pinaagi sa pagtuo ug gugma)

Hisguti sa makadiyot kon sa unsang paagi kaha ang mga magtutudlo makagamitniini nga website atol sa tuig.

Praktisanan nga Kalihokan 3: Gipaspason sa Pagtudlo saDoktrinal MasteryKatuyoan: Aron matabangan ang mga estudyante nga mas makasabut ugmakaplano kon kanus-a itudlo ang mga leksyon sa Doktrinal Mastery satibuok tuig.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa pagribyu sa manwal sa magtutudloalang sa kasamtangan nga tuig sa pagtuon ug mga sugyot alang sa gipaspason saDoktrinal Mastery. Itudlo ang mga ehemplo nga naa sa manwal kon sa unsangpaagi gitudlo ang mga doktrinal nga hilisgutan sa tibuok tuig. Ipakita ang ubangsanglitanan kon sa unsang paagi ang mga doktrinal nga hilisgutan pweding itudlosa usa ra ka tibuok nga leksyon kausa sa usa ka semana.

Dapita ang mga magtutudlo kinsa dunay mga kasinatian sa pagtudlo sa mgaleksyon sa Doktrinal Mastery sa pagpaambit unsay ilang nakat-unan sa ilangpagplano ug paghimo sa gipaspason sa pagtudlo niini nga mga leksyon. Hatagi ogpanahon ang mga magtutudlo nga makaribyu sa ilang mga leksyon para sa sunodbulan ug dayon planuhon kanus-a nila itudlo ang mga leksyon sa DoktrinalMastery.

Pahinumdom: Ipasabut og maayo ang mosunod nga mga punto:

• Ang mga manwal sa materyal sa magtutudlo sa Doktrinal Mastery mao angnag-unang kapanguhaan sa mga pagdesisyon alang sa gipaspason sa pagtudlo.

INSERVICE LESSON 5

115

• Ang mga leksyon sa Doktrinal Mastery kinahanglang ilahi sa pagtudlo sadoktrina ug mga baruganan diha sa scripture block.

• Ang mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo kinahanglanggamiton sa leksyon sa praktisanan nga mga kalihokan sa Doktrinal Mastery.

• Ang mga baruganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo angay usabnga gamiton diha sa daghang sitwasyon sa tibuok tuig samtang ang mgaestudyante dunay mga pangutana og mga kabalaka.

Praktisanan nga Kalihokan 4: Lihukon inubanan saPagtuo—Ang ParilKatuyoan: Aron matabangan ang mga estudyante nga mapalawman pa ang ilangpanabut kon unsaon sa pagtabang ang mga estudyante nga ipadayon ang pagtuonga anaa kanila samtang magtinguha og espirituhanong kahibalo.

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa paghunahuna og pipila ka doktrinal,historikal, o sosyal nga mga pangutana o mga kabalaka nga bag-o lang nilangnadunggan mahitungod sa Simbahan. Isulat sa pisara ang duha niini nga mgapangutana o mga kabalaka.

Pagdapit og usa nga mobasa og kusog sa kinutlo ni Elder Jeffrey°R. Holland saKorum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Sa mga higayon sa kahadlok o pagduha-duha o sa malisud nga mga panahon,gamita ang pagtuo nga napalambo na ninyo, bisan og limitado kini. … Kon kininga mga higayon moabut ug mogawas ang mga problema, ang kasulbaran dilidayon moabut, panggunit og hugot sa unsay inyo nang nahibaloan ug barug ngamalig-on hangtud moabut ang dugang nga kahibalo. … Ang gidak-on sa inyongpagtuo o sa inyong kahibalo dili mao ang importante—kondili ang kaligdong

nga inyong gipakita ngadto sa inyong pagtuo ug sa kamatuoran nga inyo nang nahibaloan.

“… Wala ko magsulti ninyo nga magpakaaron-ingnon nga dunay pagtuo nga wala kaninyo.Naghangyo ko ninyo nga magmatinud-anon sa pagtuo nga anaa na kaninyo. … Pagmatinuoronsa inyong mga pangutana, daghan kini sa kinabuhi sa usa ka hilisgutan o sa lain. Apan konkamo ug ang inyong pamilya gusto nga maayo, ayaw itugot nga kini nga mga problemamobabag sa pagtuo nga mohimo og milagro” (Jeffrey R. Holland, “Nagatuo Ako,” Liahona,Mayo 2013, 93–94).

Tan-awa ang video nga “Paglihok Inubanan sa Pagtuo: Ang Mason saBato” (4:58), anaa sa LDS.org. Niini nga video, ang tawo nga nagtukod og

paril nga bato nakabantay nga may mga bato nga sa una dili mosakar sa paril.Imbis ipanglabay kini nga mga bato, ang tawo naghulat hangtud makakita siya ogkapaslakan diin kini mohaum. Samtang nagtan-aw sa video ang mga magtutudlo,dapita sila sa pagpangita og mga baruganan o mga praktisanan nga naghulagwaysa direksyon ni Elder Holland sa pagpadayon uban sa pagtuo nga ang mga tubagdaw dili dayon moabut.

Kon nahuman na mo og tan-aw sa video, dapita ang mga magtutudlo nga ipaambitang ilang mga panabut ug mga impresyon.

INSERVICE LESSON 5

116

Pagpili og usa niining mga pangutana o mga kabalaka nga naa sa pisara. I-role-playkauban sa mga magtutudlo nga sila ang magdala sa papel sa usa ka estudyantekinsa mipahayag niana nga pangutana o kabalaka ug sa pagdapit sa mgamagtutudlo nga i-praktis ang pagtabang kanimo sa paglihok pinaagi sa pagtuogamit ang tambag ni Elder Holland ug sa mga baruganan gikan sa ebanghelyo.

Human sa pag-role play sulod sa pipila ka minutos, bahina ang mga magtutudlongadto sa ginagmayng grupo ug ipasubli nila ang kalihokan gamit ang laingpangutana o kabalaka nga naa sa pisara.

Sa pagtapos, hangyoa ang mga magtutudlo sa pagpaambit og bisan unsangkatapusan nga impresyon, ug dayon dapita sila sa pagtino unsay ilang buhatonaron magamit unsay ilang nakat-unan niini nga praktisanan nga kalihokan.

Praktisanan nga Kalihokan 5: Lihukon inubanan saPagtuo—Ang EstantePahinumdom: Kini nga kalihokan nagsunod sa mao gihapon nga katuyoan ugformat sama sa praktisanan nga kalihokan 4. Hinoon, imbis mogamit sa “Lihukoninubanan sa Pagtuo: Ang Mason sa Bato” nga video alang sa paghulagway sapaglihok pinaagi sa pagtuo samtang naghulat og dugang nga espirituhanongkahibalo, gamita ang mosunod nga sugilanon nga gisulat mahitungod ni SisterCamilla Kimball, asawa ni Presidente Spencer W. Kimball (1895–1985). Kon siSister Kimball dunay pangutana sa ebanghelyo nga wala niya masabti, isulat niyakini nga pangutana, ibutang sa estante, ug magpadayon pinaagi sa pagtuo hangtudmoabut ang dugang nga espirituhanong panabut.

“Miingon si Sister Kimball, ‘Kanunay akong may pangutana sa akong hunahuna. Dili ako bastalang modawat og mga butang. Gusto nakong subayon ug tun-an ang mga butang. Bata pa kongnakakat-on nga ipadaplin lang una ang mga pangutana sa ebanghelyo nga dili nako matubag.Duna koy estante sa mga butang nga dili nako masabtan, apan dihang nagkahingkod na ko ugnagtuon ug nag-ampo ug gihunahuna ang matag problema, sa tinagsa-tagsa mas nasabtan ranako kini.’

“Mikihat siya, ‘duna gihapon koy mga pangutana nga naa niana nga estante, apan nasabtan ranako ang daghan kaayong uban nga butang sa akong kinabuhi diin andam kong mogahin saakong panahon sa paghulat alang sa nahibiling mga tubag.’

“Sa matinahurong paagi, mipaambit siya og usa ka kasinatian kon sa unsang paagi angpangutana natubag. Usa ka higayon miserbisyo siya nga tiggiya sa Temple Square, usa kamisyonaryo nga responsibilidad nga kinasingkasing niyang gibuhat. Kalit lang, usa ka buntagdihang nag-ilis siya para moadto na, may miabut kaniyang makabalda nga pangutana: ‘“Unsaonnako sa pagkahibalo nga nakita gayud sa aktwal ni Joseph Smith ang Manluluwas ug angAmahan? Unsaon nako sa pagkahibalo ang ingon niana nga butang?” Naghunahuna ko konunsaon nako sa pagbaton og kaisug sa pagsulti nga nahitabo gayud kining butanga. Grabe angkalibug nga akong gibati. Miluhod ko og nag-ampo mahitungod niini, apan mibiya sa balay ngagisamok gihapon niana nga pangutana.

“‘Anaa gihapon ang nabatyagan nakong pagbati dihang mibarug ko sa pagsugilon sa sugilanonni Joseph Smith nianang adlawa, sama sa akong pagsugilon niini sa makadaghang higayonkaniadto. Sa kalit lang duna koy manipestasyon—kainit sulod sa akong dughan—makapanigurokadto, makahatag og kasiguoran nga wala na koy pagduda sa akong kaugalingon nga maogayud kini ang pagpamatuod nga gisaad kon ikaw magtinguha ug gusto gayud nga masayud.

INSERVICE LESSON 5

117

“‘Ang nakapatingala kanako mao nga wala gayud ako maghunahuna niana nga pangutanakaniadto. Ang akong pagpamatuod usa lamang ka kamatuoran sa akong pagkaania dinhi. Ugdayon ang pangutana ug ang tubag miabut sa mao ra gihapong adlaw! Dili na man akobatan-on. Hingkud na ko niadto, minyo na sulod sa katuigan’” (Lavina Fielding, “CamillaKimball: Lady of Constant Learning,” Ensign, Okt. 1975, 62).

Praktisanan nga Kalihokan 6: Ang mga Panalangin saPagkasabut sa Plano sa KaluwasanKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo sa pagkakita kon sa unsangpaagi ang mainampingong pagribyu ug pagpresentar sa plano sa ka luwasan dihasa lawak klasehanan makatabang nga matan-aw sa ilang mga estudyante angkinabuhi uban sa mahangturong panglantaw.

Pahinumdom: Sa dili pa ang oras sa inservice, dapita ang mga magtutudlo sapagbasa sa mosunod nga kinutlo ni Presidente Boyd K. Packer (1924–2015) saKorum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Usa ka mubo nga kinatibuk-ang pagpasabut sa ‘plano sa kalipay’ … , konihatag kini sa pagsugod gyud ug panagsang balikan, mahimong dako kaayo ogbili ngadto sa imong mga estudyante.

“Duna koy ipabuhat nimo. Gilauman nimo kana, di ba? Gi-assign ka sapag-andam og usa ka mubo nga kinatibuk-ang pagpasabut o kinatibuk-angpagpasabut sa plano sa kalipay—ang plano sa kaluwasan. Planoha kini isip usa

ka porma sa buluhaton diin ang imong mga estudyante makahimo sa pag-organisar sa mgakamatuoran nga imong ipakigbahin kanila.

“Sa sinugdanan tingali magtuo ka nga kana yano nga buluhaton. Akong ipaniguro kanimo, ngadili. Ang kamubo ug ang pagkayano tinuod gayud nga lisud kab-uton. Sa sinugdanan matintal kasa paglakip og daghan kaayo. Ang plano sa kinatibuk-an niini maglakip sa matag kamatuoran saebanghelyo. …

“Kini tingali ang pinakalisud, ug siguradong mao ang pinakamagantihon, nga buluhaton saimong trabaho sa pagtudlo.

“Ang imong kinatibuk-ang pagpasabut sa plano sa kalipay kinahanglan nga usa ka kompletongpag-aninaw sa gipadayag nga mga kamatuoran diha sa kasulatan. Ang imong mga estudyantemakakaplag sa ilang kaugalingon kabahin niana nga plano.

“Ang mga batan-on matingala ‘ngano?’—Ngano nga kita gisugo sa pagbuhat sa pipila ka mgabutang, ug ngano nga kita gisugo sa dili pagbuhat sa ubang mga butang? Ang kahibalo sa planosa kalipay, bisan anaa sa outline nga porma, makahatag sa batan-ong mga hunahuna og usa ka‘ngano.’ …

“… Makahatag og mahinungdanon nga pagbati alang sa tibuok plano, bisan sa pipila lamangka mga detalye, ug padayon kining motabang kanila og mas daghan pa. Mopahiblo kanila konunsa kini, ug dayon makasabut sila kon ‘ngano.’

“Kadaghanan sa lisud nga mga pangutana nga atong giatubang sa Simbahan karon, ug mahimonato kining ilista—aborsyon ug ang tanan niini, tanang mga hagit niadtong naghupot sapriesthood ug niadtong wala—dili matubag kon walay pipila ka kahibalo sa plano isip usa kabackground.

INSERVICE LESSON 5

118

“Si Alma misulti niini, ug mao kini, naghunahuna ko bag-o lang, ang akong paborito ngakasulatan, bisan tuod og akong usbon karon ug unya: ‘ang Dios mihatag ngadto kanila sa mgasugo, human ikapahibalo ngadto kanila ang laraw sa katubsanan’ (Alma 12:32; emphasisgidugang). Isulti nako og usab: ‘Ang Dios mihatag ngadto kanila sa mga sugo, humanikapahibalo ngadto kanila ang plano [laraw] sa katubsanan.’ Karon isulti nako og usab: ‘AngDios mihatag ngadto kanila sa mga sugo, HUMAN ikapahibalo ngadto kanila ang plano sakatubsanan.’ …

“Dili nimo kauban ang imong mga estudyante o ang kaugalingon nimong mga anak sa oras ngasila pagatintalon. Nianang peligro nga mga gutlo mag-agad ra gayud sila sa kaugalingon nilangmga kapanguhaan. Kon ilang makita ang ilang kaugalingon nga anaa sa estraktura sa plano saebanghelyo, malig-on gayud sila.

“Ang plano angayan lang nga balik-balikon og kadaghan. Niana ang katuyoan sa kinabuhi, angkatinuod sa Manunubos, ug ang hinungdan sa mga sugo magpabilin diha kanila. Ang ilangpagtuon sa ebanghelyo, ilang mga kasinatian sa kinabuhi, ikadugang sa padayong nagtubo ngasaksi bahin ni Kristo, sa Pag-ula, sa pagpahiuli sa ebanghelyo.

“Natintal gayud ako sa pag-andam og mubo nga kinatibuk-ang pagpasabut sa plano sa kalipayisip modelo para imong sundon. Dayon naghunahuna ko og mas maayo pa niini. Kinahanglannimong andamon ang outline nga ikaw mismo. Niana lamang kini imong mapresentar samadanihong paagi. Akong sublion, dili kini sayon. Nagtuo ko nga mokabat kini kanimo og pipilaka bulan, kon eksakto ang imong pagkahimo. Nanginahanglan kini og pagtuon ug pag-ampo ugtrabaho. Walay pagduda niini apan makakat-on ka og daghan atol sa proseso kay sa makat-unanni bisan kinsa sa imong mga estudyante. Ang paghimo gayud niini maoy imong ganti” (Boyd K.Packer, “The Great Plan of Happiness” [pakigpulong nga gihatag atol sa Church EducationalSystem Symposium, Ago. 10, 1993]; tan-awa usab sa Teaching Seminary: Preservice Readings(2004), 69–70).

Dapita ang mga magtutudlo nga sugdan ang pag-andam og mubo nga outline saplano sa kaluwasan sigun sa gitudlo ni Presidente Packer ug dad-on nila kiningadto sa inservice.

Kalihokan: Bahina ang mga magtutudlo ngadto sa mga grupo, ug dapita sila ngaipaambit ang ilang mugbo nga outline sa plano sa kaluwasan sa usag usa.

Human sa igong panahon, hangyoa ang mga magtutudlo nga ipaambit ang mgapanabut ug mga impresyon gikan sa ilang kasinatian. Mahimo nimong ipangutanaang pipila sa nagsunod nga mga pangutana:

• Sa unsang paagi ang mainampingon nga pagtuon sa plano sa kaluwasanmakatabang nga mas maandam ka sa pagtudlo sa imong mga estudyante?

• Sa unsang paagi ang mas maayong panabut kabahin sa plano sa kaluwasanmakatabang nga maandam ka sa pagtudlo sa imong mga estudyante sa mgabaruganan ug mga praktisanan sa Doktrinal Mastery?

• Sa unsang paagi makatabang ka sa imong mga estudyante aron magamit angplano sa kaluwasan isip unang pamaagi sa pagsuta sa mga pangutana ug mgakonsepto inubanan sa mahangturong panglantaw?

Ipasabut ang leksyon kabahin sa plano sa kaluwasan nga anaa sa manwal samagtutudlo alang sa kasamtangan nga tuig sa pagtuon. Dapita ang mgamagtutudlo sa pagpamilyar niana nga leksyon. Ipasabut gayud ang kaimportante sapagtabang nga matuman ang imbitasyon ni Presidente Packer sa pag-andam ug

INSERVICE LESSON 5

119

pagpresentar og mubo nga kinatibuk-ang pagpasabut sa plano sa kaluwasanngadto sa mga estudyante.

Praktisanan nga Kalihokan 7. Susihon ang mgaPangutana ug mga Konsepto inubanan saMahangturong PanglantawKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makapraktis sa mgakahanas nga may kalabutan sa pagsusi sa mga pangutana ug mga konseptoinubanan sa mahangturong panglantaw.

Kalihokan: Pagdapit og usa nga mobasa og kusog sa mosunod nga kinutlo niPresidente Dallin H. Oaks sa Unang Kapanguluhan:

“Tungod sa atong kahibalo sa [plano sa kaluwasan] ug sa ubang mgakamatuoran nga gipadayag sa Dios, nagsugod kita sa pagkalahi sa hunahuna [opagtuo] kay sa niadtong lahi kanato og nahibaloan. Isip resulta, magkalahi kitaog mga konklusyon sa daghang importante nga mga hilisgutan nga hukmanlamang sa uban pinasubay sa ilang mga opinyon mahitungod sa mortal ngakinabuhi. …

“Sa kasagaran mas maayo alang sa [atong kabatan-onan] kon sila motubag pinaagi sa pagtinosa kalibutanong mga ideya o sa mga pangagpas sa pamahayag nga ilang giatubang ug dayontinoon pinaagi sa lahi nga mga pangagpas o mga hunahuna nga maoy mogiya sa panghunahunasa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw” (Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart” (eveningwith a General Authority, Peb. 8, 2013).

Tan-awa ang video nga “Pagsabut sa mga Pangutana nga dunayMahangturong Panglantaw” 2:56), nga anaa sa LDS.org. Dapita ang mga

magtutudlo sa pagpangita kon sa unsang paagi ang tambag nga gihatag ni ElderOaks mitukma kon sa unsang paagi naghunahuna ang batan-ong babaye diha savideo mahitungod sa mga gituohan o mga pangagpas nga tingalinakaimpluwensya sa pangutana sa iyang higala mahitungod sa Dios ug dayonmisusi sa pangutana inubanan sa mahangturong panglantaw.

Human sa video, ipangutana sa mga magtutudlo ang mga mosunod:

• Ngano kaha nga makatabang man para ni Lauren ang paghunahunamahitungod sa mga gituohan o mga pagpangagpas nga tingalimakaimpluwensya sa pangutana sa iyang mga higala mahitungod sa Dios?

• Unsay nahitabo dihang gisusi ni Lauren ang pangutana sa iyang higalainubanan sa mahangturong panglantaw?

• Unsay atong nahibaloan mahitungod sa Langitnong Amahan, sa Iyang plano,ug sa mga pagtulun-an sa Manluluwas nga makatabang nga atong matan-awkini nga pangutana sa lahi nga paagi ug makit-an ang mga tubag base samahangturong kamatuoran?

• Nganong makatabang man kaha ang pagsusi sa mga pangutana ug mgakonsepto inubanan sa mahangturong panglantaw?

INSERVICE LESSON 5

120

Dunay tulo ka kahanas nga nalakip diha sa pagsusi sa mga pangutana ug mgakonsepto inubanan sa mahangturong panglantaw:

1. Pag-ila sa limitado o kalibutanong mga pagpangagpas mahitungod sapangutana o kabalaka.

2. Pag-ila ug pag-analisar sa mahangturong mga ideya ug doktrina dapit sapinakaideya sa problema.

3. Pag-ila sa tinuod nga konklusyon o pag-usab sa orihinal nga pangutana sapaagi aron makatabang diha sa mahangturong mga kamatuoran ngagihisgutan.

Dapita ang mga magtutudlo sa paghunahuna og pipila ka doktrinal, historikal, ososyal nga mga pangutana o mga kabalaka nga bag-o lang nilang nadungganmahitungod sa Simbahan. Isulat sa pisara ang usa niini nga mga pangutana o mgakabalaka.

• Unsa nga kalibutanon o limitadong mga pagpangagpas ang may kalabutanniini nga pangutana o kabalaka?

• Unsa nga mga kamatuoran sa ebanghelyo nga gikan sa plano sa kaluwasan, samga kasulatan, sa mga pagtulun-an sa modernong mga propeta, ug saMahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal Mastery ang makatabang niininglimitado nga pagpangagpas?

• Unsa ang nailhan nimong tinuod nga konklusyon human masusi anglimitadong mga pagpangagpas ikumpara sa mahangturong mga ideya? O, saunsang paagi mausab ang pangutana o kabalaka aron makatabang niini ngamga kamatuoran sa ebanghelyo?

Isulat sa pisara ang inusab nga pangutana o kabalaka.

Bahina ang mga magtutudlo ngadto sa mga grupo, ug dapita sila sa paghisgot konsa unsang paagi ang paglihok pinaagi sa pagtuo ug pagpangita og dugang ngapanabut pinaagi sa balaanong gipili nga mga tinubdan makadugang og panabut sapagsulbad sa mga pangutana og mga kabalaka.

Human sa igong panahon, i-grupo og usab ug hangyoa ang mga magtutudlo sapagpaambit sa bisan unsang katapusan nga mga impresyon. Dapita sila sa pagtinounsay ilang buhaton aron magamit ang mga baruganan o mga praktisanan ngailang nakat-unan atol niining praktisanan nga kalihokan.

Batia ang kagawasnon sa pagsubli niini nga kalihokan alang sa tanang tulo ka mgakahanas sa indibidwal nga paagi gamit ang ubang mga pangutana o mga kabalaka.

Praktisanan nga Kalihokan 8: Gamita ang BalaanongGipili nga mga TinubdanKatuyoan: Aron matabangan ang mga magtutudlo nga makakita sa tukmang mgatinubdan ug mapraktis ang kahanas bahin sa pagpangita og dugang nga panabutpinaagi sa balaanong gipili nga mga tinubdan kon maghisgot sa mga pangutana saebanghelyo o mga kabalaka.

INSERVICE LESSON 5

121

Kalihokan: Dapita ang mga magtutudlo sa paghunahuna og pipila ka doktrinal,historikal, o sosyal nga mga pangutana o mga kabalaka nga bag-o lang nilangnadunggan mahitungod sa Simbahan. Isulat sa pisara ang pipila niining mgapangutana o mga kabalaka.

• Unsa nga balaanong gipili nga mga tinubdan ang tingali makatabang aron angusa ka estudyante makaangkon og dugang nga panabut kon aduna sila niininga mga pangutana o mga kabalaka?

Pahinumdom: Siguroha nga ikapasabut og maayo ang tahas sa pag-ampo, mgakasulatan, ug ang mga pulong sa mga propeta gikan sa mga pakigpulong sakinatibuk-ang komperensya isip pinakaimportante nga balaanong gipili nga mgatinubdan sa pagpangita sa kamaturan.

Giyahi ang mga magtutudlo ngadto sa “Gospel Topics, Essays, and OtherResources” nga pahina sa doctrinalmastery.lds.org. Kini nga kapanguhaangidesinyo sa pagtabang sa mga magtutudlo ug sa ilang mga estudyante ngamakapangita sa tukmang mga tinubdan samtang mangita sila og dugang ngapanabut. Ihatag ang mubo nga kinatibuk-ang pagpasabut sa mga kapanguhaannga gilista dinhi sa web page, ug dayon gahini og pipila ka minutos ang paghatagog gibug-aton sa pipila niini sa mas detalyadong paagi.

• Asa kaha niini nga mga kapanguhaan ang makahatag og mas maayong tubagsa mga pangutana o mga kabalaka nga nasulat diha sa pisara?

Dapita ang mga magtutudlo sa paggamit sa gilista nga mga kapanguhaan sapagtubag sa mga pangutana o mga kabalaka nga gisulat sa pisara.

INSERVICE LESSON 5

122

Mga Handout

Documents

Training Resource sa Bag-ong Magtutudlo · sa pagkat-on, pangutan-a ang imong kaugalingon “Busa, unsa man?” ug hunahunaa kon sa unsa kahang paagiha nga personal nimong magamit