Training Course for Journalists on Covering the Judiciary · Training Course for Journalists . on Covering the Judiciary. 15 – 16 Aug 2017 . Summit Parkview Hotel, Yangon . Training

Training Course for Journalists

on Covering the Judiciary

15 – 16 Aug 2017

Summit Parkview Hotel, Yangon

Training Course for Journalists on Covering the Judiciary

1. Agenda of the training

2. Training Sessions

(1) Day-1

1) The Role of the News Media (Ramon Tuazon)

2) The Justice System in Myanmar (U Aung Soe)

3) Access to Court Information by Journalists and the Public (U Than Zaw Aung)

4) Covering the Judiciary: the Philippine Setting (Tara Quismundo)

(2) Day-2

1) Do’s and Don’ts in Access to Court Information (U Than Zaw Aung)

2) Justice Sector Reform Initiatives in Myanmar (Paul Doila, UNDP Myanmar)

3) Do’s and Don’ts in Writing Court Stories (U Aung Soe)

4) Accessing Court Information: the Philippine Setting (Tara Quismundo)

5) Principles of Judiciary-Media Relations (Ramon Tuazon)

6) Issues in Coverage of the Judiciary (Ramon Tuazon)

3. Supporting Readings and Useful Links

1

Training Course for Journalists on Covering the Judiciary COURSE OUTLINE

Day 1

Time Topic/Activity Resource Person/Responsibility

8:30-9:00 a.m. Registration Secretariat

9:00-9:15 a.m. Welcome Remarks UNESCO Myanmar Office

Myanmar Media Lawyers’ Network

9:15-9:30 a.m. Introduction of Participants

9:30-10:30 a.m. Course Overview Ramon R. Tuazon

10:30-10:45 a.m. Tea/Coffee Break

10:45 a.m.-12:00 noon

The Justice System in Myanmar: Processes and Procedures, and What Journalists Should Look Into (Part 1)


12:00-1:00 p.m. Lunch Break

1:00-1:45 p.m. The Justice System in Myanmar: Processes and Procedures and What Journalists Should Look Into (Part 2)


1:45-2:15 p.m. Open Forum

2:15-3:30 p.m. Covering the Judiciary: the Philippine Setting

Court Reporter from the Philippines

3:30-3:45 p.m. Tea/Coffee Break

3:45-4:15 p.m. Open Forum

4:15-4:30 p.m. Synthesis Participants

2

Day 2

Time Topic/Activity Resource Person/Responsibility

8:30-9:00 a.m. Registration Secretariat

9:00-10:00 a.m. Access to Court Information by Journalists and the Public


10:00-10:15 a.m. Tea/Coffee Break

10:15-11:30 a.m. Justice Sector Reform Initiatives in Myanmar

UNDP Myanmar

11:30 a.m.-12:00 noon

Open Forum

12:00-1:00 p.m. Lunch Break

1:00-2:15 p.m. Do’s and Don’ts in Writing Court Stories Myanmar Media Lawyers’ Network

2:15-3:00 p.m. Lessons and Experiences in Covering the Courts

Court Reporter from the Philippines

3:00-3:15 p.m. Tea/Coffee Break

3:15-4:15 p.m. WORKSHOP: Story Ideas in Covering the Judiciary*

Facilitator: Ramon R. Tuazon

4:15-4:45 p.m. Reporting on Workshop Outputs Participants

4:45-5:00 p.m. Synthesis and Next Steps

5:00-5:15 p.m. Closing Remarks UNESCO Myanmar Office


August 15-16, 2017Yangon

Demystify the Judiciary which is perceived as “mystical,” “isolated,” “insulated,” “intimidating,” and “alienated.”The Judiciary may have adopted a

culture of non-transparency in its desire to protect and maintain an image of impartiality, fairness, and independence.

Inform and educate the public of their rights and obligations and of judicial systems and procedures as a means of people empowerment.Correct misperceptions about the

courts; majority of the public do not have first-hand experience with the courts.

Contribute to building of the public’s faith and confidence in the integrity, independence, and competence of the courts.Popularize “legalese” or legal jargon,

toward public understanding of the Judiciary.

Enable the public to appreciate the role of the Judiciary in the development process and in democracy.Encourage citizen involvement and

participation in the judicial process.

Create awareness and appreciation of the accomplishments of the Judiciary and current (reform) efforts being undertaken to improve the dispensation of justice.Provide a mechanism to explain

controversial issues and topics and to correct misperceptions.

Provide adequate background information on court cases.Monitor performance and

accomplishments of the Judiciary (providing a check and balance mechanism for the public).


AUNG SOENotary Public and Advocate

President


Summit Parkview Hotel 15.8.2017

Day (1) 15.8.2017

The Justice System in Myanmar (ျမနမာႏငင၏ တရားစရငေရး စနစ)

Processes and Procedures, and what Journalists Should Look Into.(တရားစရငေရး လပထးလပနညးမား ႏင ဂာနယလစမား သသငသထကေသာ

တရားစရငေရး ဆငရာ ေဆာငရြကမႈႏင ကငထးမား)


Introduction to Justice System in Myanmar: Processes & Procedures(ျမနမာႏငင၏ တရားစရငေရးစနစ)

Institution of the Justice System Citizen participation (ႏငငသား ပါ၀ငႏငမႈ) Judiciary (တရားစရငေရး) Mechanisms for Punishment, Correction, Reformation, and Rehabilitation (ျပစဒဏဆငရာ သေကာငးစရာမား)

Organizational hierarchy of the Myanmar Judiciary (တရားရးဆငရာ ရာထးမား) Civil Court Procedures (တရားမဆငရာ ကငထး) Basic terminologies that journalists covering the courts should know (ပညာရပဆငရာေ၀ါဟာရမား)


Citizen participation (ႏငငသား ပါ၀ငႏငမႈ)


Institution of the Justice System

တရားလ တရားခ သကေသ ရး၀နထမး ေရ႕ေန ဥပေဒ၀နထမး တရားသႀကး ရတပဖြ႔ သတငးေထာက တရားရးေစာငၾကညေရးအဖြ႔မား ေလလာရန ျပညသမား

Judiciary (တရားစရငေရး)


စရငပငခြငအာဏာ ေနရာေဒသအလက စရငပငခြငအာဏာ (Jurisdiction) ေငြေၾကးတနဖးအလက စရငပငခြငအာဏာ (Pecuniary Jurisdiction) အမႈအမးအစား အလက စရငပငခြင အာဏာ (Subject Master of the Case)

Mechanisms for Punishment, Correction, Reformation, and Rehabilitation (ျပစဒဏဆငရာ သေကာငးစရာမား)

တရားရးအဆငဆင က ခမတႏငသည ျပစဒဏမားျပညေထာငစ တရားလႊတေတာခပသည ဥပေဒက ခြငျပသည မညသည ျပစဒဏ ကမဆ ခမတႏငသည။

တငးေဒသႀကး တရားလႊတေတာ သ႔မဟတ ျပညနယ တရားလႊတေတာ တစရပက ျဖစေစ၊ ခရငတရားရးကျဖစေစဥပေဒက ခြငျပသည မညသည ျပစဒဏကမဆ ခမတႏငသည။ သ႔ေသာ ယငးတရားရးက ခမတသည မညသညေသဒဏ အမန႔ကမဆ ျပညေထာငစ တရားလႊတေတာခပက အတညျပမသာ အတညျဖစသည။ တရားသႀကးမား၏တရားရးမားသည ေအာကပါအတငး ျပစဒဏ ခမတႏငသည။(က) ပထမတနး အာဏာရ တရားသႀကး - ဥပေဒက ခြငျပသည အလပေထာငဒဏႏငတကြ သးႏစထကမပေသာ

မား၏ တရားရးမား ေထာငဒဏ၊ ကပတစသနး ထကမပေသာ ေငြဒဏ၊(ခ) ဒတယတနး အာဏာရ တရားသႀကး - ဥပေဒက ခြငျပသည အလပေထာငဒဏႏငတကြ တစႏစထကမပေသာ

မား၏ တရားရးမား ေထာငဒဏ၊ ကပ ငါးေသာငး ထကမပေသာ ေငြဒဏ၊(ဂ) တတယတနး အာဏာရ တရားသႀကး - သးလထကမပေသာ ေထာငဒဏ၊ ကပ သးေသာငး ထကမပေသာ

မား၏ တရားရးမား ေငြဒဏမညသညတရားသႀကး၏ တရားရးကမဆ တရားဥပေဒအရ ခမတႏငသည ျပစဒဏမားအနက မညသည ျပစဒဏက မဆခမတႏငသည။ (ရာဇ၀တကငထး ဥပေဒ၊ ၃၁-၃၂၊ ရာဇ၀တကငထး ဥပေဒက ျပငဆငသည ဥပေဒ၊ ၆-၇)

Organizational hierarchy of the Myanmar Judiciary (တရားရးဆငရာ ရာထးမား)


ျမ႕နယ တရားသႀကး

ခရင တရားသႀကး

တငး ႏင ျပညနယ တရားသႀကး

တရားလႊတေတာ

တရားလႊတေတာခပ

တရားသႀကး

Civil Court Procedures (တရားမဆငရာ ကငထး)

အမန႔ (၅) - သမၼနစာ ထတဆငျခငး ႏင ခအပျခငး အမန႔ (၆) - အဆ အေခမား အမန႔ (၇) - ဆလႊာ အမန႔ (၈) - ေခလႊာ ႏင ခႏမျခငး အမန႔ (၉) - အမႈသညမား လာေရာကျခငး ႏင မလာေရာကျခငး၏ အကးဆကမား အမန႔ (၁၀) - တရားရးက အမႈသညမားက စစေဆးျခငး အမန႔ (၁၁) - ထတေဖာတငျပျခငး ႏင ၾကညရႈစစေဆးျခငး အမန႔ (၁၂) - ၀နခခကမား အမန႔ (၁၃) - စာခပစာတမးမား တငျပျခငး၊ သမးယျခငးႏင ျပနလည ေပးအပျခငး အမန႔ (၁၄) - ျငငးခကမား၊ ဥပေဒျငငးခကမား သ႔မဟတ သေဘာတညထားေသာ ျငငးခက မားအရတရားမမက ဆးျဖတျခငး

အမန႔ (၁၅) - ပထမအႀကမ အမႈၾကားနာေသာ ရကတြင စရငဆးျဖတျခငး အမန႔ (၁၆) - သကေသတ႔က ဆငေခၚျခငးႏင သကေသတ႔ လာေရာကျခငး အမန႔ (၁၇) - အမႈေရႊ႕ဆငးျခငး အမန႔ (၁၈) - အမႈၾကားနာျခငး ႏင သကေသမားအား စစေဆးျခငး အမန႔ (၁၉) - ကမးကနလႊာ အမန႔ (၂၀) - စရငခကႏင ဒကရ

တရားမ ကငထး ဥပေဒ

တရားမမႈ စြဆျခငး ပတပငထားျခငးမရလင တရားမမႈအားလးက တရားရးမားက စစေဆးစရငပငခြင ရျခငး တရားမမႈက ဘယတရားရးမာ စြဆရမာလ တရားမမႈတြင အဓက ပါ၀ငရမည အခကအလကမား တရားလ ေတာငးဆသည သကသာခြင (The Relief Claimed)

တရားစြဆရန အေၾကာငးျခငးရာ (The cause of action) အမႈျဖစ အေၾကာငးျခငးရာ (The Subject Matter) အမႈမား ဆငးငျခငး (Stay of suit) မးေသဆးျဖတခက (Res judicata) ေနာကထပစြပစြေသာ အမႈက ပတပငျခငး (Bar to further suit) သမၼနစာမား (Summons) အဆလႊာ (Plaint) ေခပလႊာ (Written statement) အမႈသညမား လာေရာကျခငးႏင မလာေရာကျခငး အကးမား အမႈက ပလပျခငး စာခပစာတမးမား တငျပျခငး (Production of documents)

တရားမ ကငထး ဥပေဒ

ရးျငငးခကမား (Issues) အဆလႊာ က ပယျခငးႏင အဆလႊာက ပလပျခငး ထးျခားေသာ တရားမမႈမား အမားျပညသႏငဆငေသာ လဒါနးမႈမားအတြက စြဆေသာ တရားမမႈမား ဇာရမႈတြင ေငြဒကရက အတညျပရာတြင သသငသည အခကမား

Basic terminologies that journalists covering the courts should know (ပညာရပဆငရာေ၀ါဟာရမား)


ကမးသစၥာ။ ။ ကမးသစၥာ ဆသည စကားတြင ဥပေဒက ကမးသစၥာအစား ခြငျပေသာ

ကတသစၥာျပခက၊ ထ႔ျပင ျပညသ႕၀နထမး ေရ႕တြင ဥပေဒအရေသာလညးေကာငး၊ ျပသည

ေၾကညာခက၊ သ႔တညးမဟတ တရားရးအတြငးတြငျဖစေစ၊ အပတြငျဖစေစ သကေသ ထငရား

ေစျခငး အလ႔ငာ အသးျပရန ရညရြယေသာ ေၾကညာခကလညး ပါ၀ငသည။

ႀကးေလးေသာျပစမႈ။ ။ ႀကးေလးေသာျပစမႈ (Serious crime) ဆသညမာ တညဆဥပေဒတစရပရပ

အရ ေထာငဒဏ ၄ ႏစ ႏငအထက ျပစဒဏ ထကသငသည ျပစမႈ ကဆသည။


ေခလႊာ။ ။ ေခလႊာ ဆသညမာ တရားၿပငသည မမ၏ ခခေခပခြငအတြက ေခလႊာကအမႈပထမ အႀကမ ၾကားနာစစေဆးသညအခါ ျဖစေစ၊ ထသ႔ၾကားနာစစေဆးျခငး မျပမျဖစေစ၊တရားရးက ခြငျပသည အခနတြငျဖစေစ တငသြငးႏငသည။ တရားရးက ဆငဆလငတရားၿပငသည မမ၏ ခခေခပ ခကအတြက ေခလႊာက တငသြငးရမည။ တရားၿပငသညမမေခလႊာတြင အမႈစြဆခြင မရေၾကာငးက ျဖစေစ၊ ဆလႊာပါ ကစၥမာ ဥပေဒအရ ပကျပယေသာသ႔မဟတ ပကျပယေစႏငေသာ ကစၥျဖစေၾကာငးက ျဖစေစ ေပၚလြငေစသည အေၾကာငးအရာအရပရပကလညးေကာငး မမ၏ ေခလႊာတြင မေဖာျပဘ ထားပါက တစဘကအမႈသညအားအငကမေစတနရာမည သ႔မဟတ ပမာအားျဖင လမလညျခငး၊ ကာလစညးကမးသတေကာလြနျခငး၊ စြန႔လႊတျခငး၊ ေပးဆပျခငး၊ ေဆာငရြကျခငး သ႔မဟတ ဥပေဒႏင မညျခငးကျပသည အေၾကာငးျခငးရာမားကသ႔ေသာ ဆလႊာမ မေပၚေပါကေသာ အေၾကာငးျခငးရာျငငးခကမားက ျဖစေပၚေစမည ခခေခပခကအရပရပက လညးေကာငး ေဖာျပရမည။စာခၽြနေတာအမန႔။ ။ စာခၽြနေတာအမန႔ ဆသညမာ ေရ႕ေတာသြငး စာခၽြနေတာအမန႔၊အာဏာေပး စာခၽြနေတာအမန႔ ႏင အမႈေခၚစာခၽြနေတာအမန႔တ႔က ဆသည။


စစဘကဆငရာ ဥပေဒ ။ ။ စစဘကဆငရာဥပေဒ ဆသညမာ ပဒမ ၂၉၃ ပဒမခြ (ခ) အရစစဘကဆငရာ တရားရးမားက ႏငငေတာဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒႏင အျခားဥပေဒအရ ဖြ႔စညး၍တပမေတာသားမားအတြက တရားစရငရမည။စစဘကအကဥးေထာင ။ ။ စစဘကအကဥးေထာင ဆသညမာ ပဒမ ၁၈၀ ပါ ျပဌာနးခကမားအရ ထားရေသာ စစဘကအကဥးေထာငက ဆလသည။ ထ႔ျပင ထစကားရပတြငတပမေတာကာကြယေရး ဥးစးခပက အမန႔ေၾကာျငာစာျဖင အခါအားေလာစြာ ထတျပနေၾကျငာသည စစဘကအကဥးေထာင လညး ပါ၀ငသည။စစဘကအရာရ ။ ။ စစဘကအရာရ ဆသညမာ တပမေတာ (ၾကညး၊ ေရ၊ ေလ) တာ၀နမားအရတပနယတစခတြင တာ၀နထမးေဆာငေနေသာ ျပနတမး၀ငအရာရ သ႔မဟတ အရာခဗလ ကဆသည။ဌာနဆငရာ စစမးစစေဆးျခငး ။ ။ ဌာနဆငရာ စစမးစစေဆးျခငး ဆသညမာ ေရးဥးစစမးမႈ ျပလပျခငး၊ ဌာနဆငရာ စစေဆးမႈဖြင၍ စစေဆးၾကားနာျခငး တ႔က ဆသည။


ကငးကြာေသာ divorced fromကငးလြတခက an exceptionကငးလြတျခငး release, deliveranceကငးလြတခြင exemption, immunityကစား၀ငး a gambling partyကစားသမား a gamester, gamblerကစားသ a playerကတ a promiseကတစာခပ a promissory noteကတလကမတ a promissory noteကန႔ကြကခက an objectionကန႔ကြကစာတမး an objection statementကန႔ကြကလႊာ objection statement


တရားႏင ။ ။ တရားႏင ဆသညမာ ဒကရ တစရပရရသ သ႔မဟတ အတညျပႏငသညအမန႔ တစရပ ရရသက ဆလသည။တရားရး ။ ။ တရားရး ဆသညမာ အႏညာတ စရငဆးျဖတျခငးႏင စပလဥးသညအျငငးပြားျပနာ က တရားမမႈ၏ အမႈျဖစ အေၾကာငးျခငးရာမားကသ႔ ဆးျဖတရန စရငပငခြငရသည တရားမ မလစရငပငခြင အာဏာရ ခရငတရားရး သ႔မဟတ တငးေဒသႀကးတရားလႊတေတာ သ႔မဟတ ျပညနယတရားလႊတေတာက ဆသည။တရားရး ။ ။ တရားရး ဆေသာ စကားလးတြင ခသမာဓ လႀကးမားမအပတရားဥပေဒအရ သကေသခခက ရယႏငသမားႏငတကြ တရားသႀကးတ႔ ပါ၀ငသည။တရား၀ငကယစားလယ ။ ။ တရား၀ငကယစားလယ ဆသညမာ ကြယလြနသ အမႈသညတစဥး ၏ အေမြပစၥညးအတြက ဥပေဒႏငအည ပါ၀ငလာသက ဆသည။ ထစကားရပတြငကြယလြနသ၏ အေမြပစၥညးက ၀ငေရာကစြကဖကသ ပါ၀ငသညအျပင အမႈသညတစဥးကကယစားျပစြဆေသာအခါ သ႔မဟတ ကယစားျပစြဆျခငး ခရေသာအခါ ယငးအမႈသညကြယလြနလင ပစၥညးက ဆကခရရသလညး ပါ၀ငသည။


တရားသႀကး ။ ။ တရားသႀကး ဆသညမာ တရားမရးတြင ရးထငစရငေသာ အရာရကဆလသည။တစဥးတစေယာကေသာသ၊ သတစဥး၊ ပဂၢလ။ ။ တစဥးတစေယာကေသာသ၊ သတစဥး၊ပဂၢလ ဆေသာ စကားရပတြင ကမၸဏ၊ အသငး၊ အဖြ႔အစညး တစခခ သ႔မဟတ လတစစပါ၀ငသည။တပမေတာ။ ။ တပမေတာဆေသာ စကားရပသည ႏငငေတာ၏ ၾကညးတပ၊ ေရတပ ႏငေလတပ တ႔က ဆလသည။ဒဂရ ။ ။ ဒဂရ ဆသညမာ အမႈက ဆးျဖတသည တရားရးႏင သကဆငသမ ယငးအမႈတြငအျငငးပြားလက ရေသာ အေၾကာငးအရာအားလး သ႔မဟတ ယငးတ႔အနက အေၾကာငးအရာတစရပရပ ႏင စပလဥး၍ အမႈသညတ႔၏ ရပငခြငမားက အၿပးအျပတ သတမတေပးသညစရငဆးျဖတခက တစရပအား ထးနညးတက ေရးသားေဖာျပခကက ဆသည။ေဒသႏာရဥပေဒ ။ ။ ေဒသႏာရဥပေဒ ဆသညမာ ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငေတာအတြငးရ ေဒသတစခႏငသာ သကဆငေသာ ဥပေဒက ဆလသည။


ျပစမႈ ။ ။ ျပစမႈ ဆသညမာ တညဆဥပေဒ တစရပရပအရ ေထာငဒဏ ၁ ႏစႏင အထက ျပစဒဏခမတႏငေသာ ျပစမႈက ဆသည။ ယငးစကားရပတြင အကအညေတာငးခသည ျပငပႏငငတစခခ၏ဥပေဒအရ ေထာငဒဏ ၁ ႏစႏငအထက ျပစဒဏခမတႏငေသာ ျပစမႈမားလညး ပါ၀ငသည။ျပညသ႔၀နထမး ။ ။ ျပစသ႔၀နထမး ဆသညမာ ခန႔အပခရသညျဖစေစ၊ ေရြးခယခရသညျဖစေစ၊ လစာ၊စရတႏင ခးျမငေငြရသညျဖစေစ၊ မရသညျဖစေစ၊ ဥပေဒျပေရး၊ အပခပေရးႏင တရားစရငေရး ဆငရာရာထးတစခခတြင တာ၀နထမးေဆာငေသာ .အျမတမး သ႔မဟတ ယာယ၀နထမးက လညးေကာငး၊ အမားျပညသဆငရာ ဌာန၊ အဖြ႔အစညး လပငနးအပါအ၀င အမားျပညသ ဆငရာ လပငနးမားတြင ပါ၀ငလပကငေနသကလညးေကာငး၊ တညဆဥပေဒတစရပရပအရ ျပညသ႔၀နထမး ဟ သတမတထားသကလညးဆသည။မတရားခပေႏာငထားမႈ ။ ။ မတရားခပေႏာငထားမႈ ဆသညမာ မညသမဆ မညသမဆ တစဥးတစေယာကေသာ သက ပငးျခားသတမတထားေသာ ေနရာမ အျခားေနရာသ႔ မသြားမလာရေအာငတားဆးရန မတရားတားဆးကန႔ကြကလင တားဆးကန႔ကြကသသည ထသက မတရား ခပေႏာငထား သညမည၏။


မတရားဆးရႈးျခငး ။ ။ မတရားဆးရႈးျခငး ဆသညမာ ဆးရႈးသသည ဥပေဒႏငအည ပငခြငရေသာပစၥညးက မတရားသာ နညးျဖင ဆးရႈးျခငးက ဆလသည။မတရားတားဆးကန႔ကြကမႈ ။ ။ မတရားတားဆးကန႔ကြကမႈ ဆသညမာ တစဥးတစေယာကေသာသ သြားလာပငခြငရေသာ အရပသ႔ မသြားမလာရေအာင တားဆးရန မညသမဆ ထသအားမမအလ အေလာက ပတပငလင ထပတပငသသည မတရား တားဆးကန႔ကြကသည မည၏။မလမႈ ။ ။ မလမႈ ဆသညမာ သကဆငရာ တရားရးက မလစရငပငခြငအာဏာအရစစေဆးစရငေသာ အမႈက ဆသည။ေမတာျဖင ေပးျခငး ။ ။ ေမတာျဖင ေပးျခငး ဆသညမာ လကရေရႊ႔ေျပာငးႏငသည ပစၥညးသ႔မဟတ ေခၚတြငသ သ႔ အဖးစားနားမရဘ အလအေလာက လႊေျပာငးေပးရာ ရယသကျဖစေစ၊၎အတြက ျဖစေစ လကခယျခငးျဖစသည။ ေပးသ အသကရငဆ ေပးႏငဆ အခနတြငလကခရယရမည။ လကခ မယမ ရယသ ေသဆးလင ေမတာျဖင ေပးျခငး ပကျပယသည။


ရာဇတ၀တတရားသႀကး ။ ။ ရာဇ၀တတရားသႀကး ဆသညမာ ရာဇ၀တကငထး ဥပေဒအရအခြင အာဏာ အပႏငးထားေသာ မညသည တရားသႀကးက မဆ ဆလၿပးသကေသအေထာကအထား သမးယရနျဖစေစ၊ မညသည ျပစမႈဆငရာ အမႈတြကမဆထတေဖာေၾကညာႏငရန ျဖစေစ ဆးခနးတင ေရာကေစမည စရငခကက ခမတႏငသညတရားသႀကးလညး ပါ၀ငသည။ေရ႕ေန ။ ။ ေရ႕ေန ဆသညမာ တရားလႊတေတာေရ႕ေန သ႔မဟတ အထကတနး ေရ႕ေနကဆသည။ေရးဥးစစမးမႈ ။ ။ ေရးဥးစစမးမႈ ဆသညမာ စြပစြတငၾကားခက တစရပရပ ႏင စပလဥး၍ျဖစေစ၊ ၀နထမး၏ ျပလပမႈ သ႔မဟတ ပကကြကမႈ တစခခႏင စပလဥး၍ ျဖစေစ ၀နထမးကအေရးယရန လေလာကေသာ အခကအလက၊ အေထာကအထားမား ရ မရ ေရးဥးစြာ စစမးစစေဆးျခငးက ဆသည။


အစးရေရ႕ေန ။ ။ အစးရေရ႕ေန ဆသညမာ ေရ႕ေနခပက ခန႔အပတာ၀နေပးသည ဥပေဒအရာရကလညးေကာငး ၊ ေရ႕ေနခပက သးျခားတာ၀နေပးသည ပဂၢလ လညးေကာငး ဆသည။အထးဥပေဒ ။ ။ အထးဥပေဒ ဆသညမာ သးျခားအေၾကာငးအရာ တစခႏင သကဆငေသာဥပေဒက ဆလသည။အမားျပညသအက း ။ ။ အမားျပညသအကး ဆသညမာ ႏငငေတာသမၼတကျပနတမးတြင အစးရမ ယငးစမခကက ျပလပရန ဓေလထးစ ျဖစေၾကာငး ထတျပနေၾကျငာေသာခရငမား၊ ေကးရြာ၊ အမ၊ ေျမရာ စမခက အပါအ၀င ဆလသည။အယခမႈ ။ ။ အယခမႈ ဆသညမာ တရားရးတစရးက ခမတသည စရငခက၊ ဒကရ သ႔မဟတအမန႕က အယခမႈ စရငပငခြငရေသာ တရားရး သ႔ ဥပေဒႏငအည အယခသည အမႈကဆလသည။ဥပေဒႏင ဆန႔ကငေသာ အစအေ၀း ။ ။ ဥပေဒႏင ဆန႔ကငေသာ အစအေ၀း ဆသညမာ ငါးဥး၊သ႔တညးမဟတ ငါးဥးထကပေသာ သမားသည ေအာကပါတေသာ ရညရြယခက တစခခႏငစေ၀းၾကလင ထအစအေ၀း က ဥပေဒႏင ဆန႔ကငေသာ အစအေ၀း ဟ ေခၚသည။

Thank You

U Aung Soe09-453890792, 09-788299977

[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.myanmarmedialawyers.org/

Access to court information by Journalists and the public

-တရားစရငေရး မ႑ငတြင ရတပဖြ႕သည ကနဥးကငတြယရေသာ အဖြ႕အစညးျဖစသည။

တရားဥပေဒ စးမးေရး၊ ရပရြာေအးခမးသာယာေရး၊ရာဇဝတမခငးမားေလာနညးပေပာကေရး၊

ျပစမ ကးလြနသမားက ဖမးဆး၊အေရးယ၊တရားစြဆျခငး ။

ရတပဖြ႕လပငနးတာဝန(၆)ရပ (၁) ရာဇဝတမ ၾကတငကာကြယေရး (၂) ျဖစပြားျပးရာဇဝတမမားစစမးေဖာထတတရားစြတငေရး

(၃) စညးကမးေသဝပတညျငမေရး (၄) ျပညသလထလျခေရး (၅) မးယစေဆးဝါး ႏမနငးေရး (၆) ျပညသ႔အကးျပလပငနးမားေဆာငရြကေရး။

ရတပဖြ႕ ခြမား -ျမနမာနငငရတပဖြ႕ဌာနခပ။ ျပညနယ/တငးေဒသၾကး ရတပဖြ႕။ ခရငရတပဖြ႕စခနးမား။ ျမ႕နယ ရတပဖြ႕စခနးမားႏင ကငးစခနးမား အထးသငးေထာကလမးေရးတပဖြ႕ခြ။(သတငးတပဖြ႕) မခငးစစမးစစေဆးေရးတပဖြ႕ခြ။(မခငးတပဖြ႕) မးရထားခရငရတပဖြ႕ ေလေၾကာငးရတပဖြ႔ ေရေၾကာငးရတပဖြ႕ ကမာၻလညခရးသြားလျခေရး ရတပဖြ႕ ယာဥထနးရတပဖြ႕ အထးရတပဖြ႔ စညပငသာယာ ရတပဖြ႕ အျမနလမးမၾကး ရတပဖြ႔ လကနကးမ တကဖကေရး ရတပဖြ႕ ေငြေၾကး ဆငရာ စစမးေထာကလမးေရးတပဖြ႕ ေရနေျမ လျခေရးရတပဖြ႕ မးယစေဆးဝါး တားဆးႏမနငးေရး ရတပဖြ႕ နယျခားေစာငရကြပကမ အဖြ႕ သစေတာ လျခေရး ရတပဖြ႕

ရတပဖြ႕၏တရားစြဆေရးလပငနးစဥတငခက လကခရယျခငးဖမးဆးျခငး စစေဆးေမးျမနးျခငး ရမာန ရယျခငးအာမခေပးျခငး(ေပးနငေသာ အမမား) ဥပေဒ အၾကေတာငးချခငးသကေသခပစၥညးမား သမးျခငး၊ စမခန႔ခြျခငး။တရားစြဆခြငျပမန႔/ထငျမငခက ေတာငးချခငး၊( လအပလင)

တရားရးသ႔ တရားစြတငပ႔ျခငး။

ရတပဖြ႕ႏငသကဆငေသာ ဥပေဒမား ၁၈၉၉ ခႏစရနကနရအကဥပေဒ ၁၉၄၅ ခႏစ ရအကဥပေဒ ၁၉၉၅ ခႏစ ရစညးကမးထနးသမးေရးဥပေဒ ရလကစြ (၁) (၂) (၃)။

တရားစြဆျခငးတငတနးျခငး ရစခနးတြင တငတနးျခငး( First Information Report)တရားရးတြင ဥးတကေလာကထားျခငး။ ရအေရးပငေသာ အမမားက ရစခနးတြငတငၾကားနငသည။ယငးအမမားက ဝရမးမပါဘဖမးနငသည။တငၾကားရာတြင ႏတ၊ ဖနး၊ စာ ျဖငတငၾကားနငသည။တရားရးတြင ဥးတကေလာကထားျခငးတရားသၾကးထ ဥးတကေလာကထားနငသည။ကမးသစၥာကနဆစစေဆးရမည။(ကင ၂၀၀) ရ က စစေဆးနငရနတရားသၾကးက ညႊနၾကားနငသည။(ကင ၂၀၂)

ရအေရးပငေသာအမ ရက တရားသၾကးထမ ဝရမးမပါ ဘ ဖမးဆးနငေသာအမက ရအေရးပငမ ပာေခၚသည။

ဝရမးပါ မ ဖမးဆးနငေသာ အမက ရအေရးမပငမပာေခၚသည။

ဖမးဆးၿပး (၂၄) နာရထကပမခပေႏာငထားရနတရားသၾကးထမ ရမန(သ႔) ခပမန႔ေတာငးခရမည။

ပထမတနးအာဏာ ရ တရားသၾကးမ သာ ရမနေပးနငသည။ ေထာငဒဏ (၇) ႏစထကမနညးေပးနငေသာျပစမကရကေပါငး (၃၀) ထ ရမနေပးနငသည။ (၇)ႏစထကနညးလင (၁၅) ရက ရမနေပးနငသည။

ျပစမ / ရာဇဝတမ ျပလပမ ၊ ပကကြက မတစခ ခ က ကးလြနလင ျပစမဆငရာဥပေဒ ၿငစြနးသည။ အမားျပညသနစနာ ၊လပတဝနးကငတညျငမ၊ တရားဥပေဒ စးမးေစရနရညရြယသည။

ျပစမမားက ကယစားလယျဖငစြဆခြငမရပါ။ ( ပဒမ ၄၉၇-ရာကင ၁၉၈ အရသာ ကယစားစြနင)

ရာဇသတၾကး ဥပေဒ အထးဥပေဒ သကေသခဥပေဒ ေဒသႏရ ဥပေဒ (တငး/ျပညနယ) ဥပေဒ မား

တရားသၾကးမား ၏ ရာဇဝတအာဏာအထးအာဏာရတရားသၾကး ပထမတနးအာဏာ ရ တရားသၾကး။ ေထာငဒဏ ၂ႏစထခနငသည။

ဒတယတနး အာဏာ ရတရားသၾကး။ ေထာငဒဏ(၆) လ။တတယတနး အာဏာရတရားသၾကး။ ေထာငဒဏ (၁)လ။အထးအာဏာရတရားသၾကးသည ေသဒဏ ထစရငနငသည။

အမ စစေဆးစရငပ (၃) မး သမၼာနမ ေထာငဒဏ (၆) လေအာက က သမၼာနမပာေခၚသည။ ရးေရ႕ေရာကပါက ျပစရ/မရေမးၿပး ဝနခလင တနးအမန႔ခသည။မဝနခပါက ႏစဘကသကေသမားစစေမး ၿပး အမန႔ခသည။

ဝရမးမ တရားလ ႏင တရားလျပသကေသမားက စစေဆးသည။ စြခကတငသည။ တရားခႏင တရားချပ သကေသမားစစေဆးသည။ အမန႔ခသည။

အကဥး နညးျဖင စစေဆးျခငး စစေဆးရာတြင ေထာငဒဏ (၆) လထကပေသာ ျပစဒဏမခမတရပါ။

အာမခ အာမခေပးနငေသာ အမမား/ အာမခမေပးနငေသာ အမမား ရတပဖြ႕မ အာမခေပးနငပါက ရခဝနႏငတငပ႔သည။ တရားရးေရ႕ စြပစြခရသ ေရာကရပါ က အာမခေလာကထားနငသည။ ရာကင (၄၉၆-၄၉၇)

အာမခ ေပးနငေသာ အမ မလြမေသြေပးရမည။ ေသဒဏ/တစကၽြနးဒဏထကေသာ အမမားတြငကးလြနေၾကာငးယၾကညလငအာမခမေပးရ။ သ႔ေသာ (၁၆)ႏစေအာက၊ အမးသမး ၊ဖားနာ ၊ခညန႔ ေနလငေပးရမည။

မလရးမ အာမခမေပးပါက အဆငျမငရးသ႔ေလာကထားနငသည။(ရာကင ၄၉၈)

ေရ႕ေနကယစားလယလႊျခငး

Warrant

ရစြခက

ပထမသတငးေပး တငခက (FIR)

ရာေဖြပစ (Search Form)

သကေသစာရငး( witness list)

တရားစြခြငျပမန႔(Sanction)

အမေန႔စဥမတတမး( Diary)

သကေသထြကဆခက(Statements)

စြခက ( Charge)

အမန႔စရငခက(Judgment)

ရ

တငတနး/ တငခကဖြငျခငး

စစမး

ရာေဖြသမးဆညး

ဖမးဆးခပေႏာင

ခပမန႔ေတာငး စစေၾကာေမးျမနး

တရားစြတင

တရားသၾကး

အမစတငလကခ စစေဆး

ရစြခက/ ခပမန႔

အေရးယရနပဒမ /သကေသခပစၥညးမား

သမၼာနမ

ဝရမးမ

အမန႔ခမတ

အာမခအမန႔

ၾကားျဖတအအမန႔

စြခကအမန႔အျပးသတအမန႔

ဥပေဒအရာရ

အမ ၿပးျပတျခငး စြခကမတငမ တရားရင လႊတျခငး။

(သကေသအေထာကထား စလငပါက ျပနလညစြဆနင)တငး/ျပညနယ တရားလႊတေတာသ႔ အမေခဖကျခငး။အမစစေဆးၿပးတရားေသ လႊတျခငး။ ျပညေထာငစတရားလႊတေတာခပ မ ဆးျဖတခက

အမေကေအး/ရပသမးျခငး ရာကင ၃၄၅ ႏငအည(တရားလ)မ ေကေအးနငသည။ ေကေအးနငခြငရေသာ ပဒမမားသာ ( ဥပမာ၄၄၇/၄၉၇/၅၀၀)

အခ႕ေသာ အမမားတရားရးခြငျပခကျဖငေကေအးနငသည။(ဥပမာ ၃၂၃/၄၁၇)

အခ ႔ေသာ ေကေအးခြငမရေသာအမမားက ရာကင ၂၄၈ႏင အညရပသမးနငသည။ဥပေဒအရာရထေလာကထားရမည။

မလမ/ ၿမ႕နယရး/ကယပငအပခ

ပခြငရတရားရး

ခရင တရားရး

တငး/ျပညနယ/ ကယပငအပခပခြငရတရားရး

ျပညေထာငစတရားလႊတေတာခပ

ေရ႔ေတာသြငးစာခြ နေတာအာဏာေပးစာခၽြနေတာတားျမစေစ စာခၽြနေတာအာဏာပငေပးစာခၽြနေတာအမေခၚစာခၽြနေတာ

ယ/ျပင

ယ/ျပင

ယ/ျပင

တရားလႊတေတာေရ႔ေနၿမ႕နယ- လႊတေတာ

နၾတပဗၸလစအထကတနးေရ႕ေနၿမ႕နယ/ခရင

အလပသင (၁)ႏစ

ဥပေဒ ဘြ႕

၃ ႏစ

ေရ႕ေနလကသမားအကဥပေဒတရားလႊတေတာေရ႔ေနမားေကာငစအကဥပေဒ

တရားရးမားလကစြေရ႔ေနကငဝတသကၡာ၊ တာဝနႏင ခြငေရးမား

ညၽႊနၾကားလႊာမား

ရာကင ၄၉၃ ႏင အည ဥပေဒအရာရၾကးၾကပမျဖငတရားလ (နငငေတာ) ဘကမ လကပါနငသည။

ဥပေဒ ဘြ႕

ရာထးဝငစာေမးပြ

ေရး/ႏတ

ဗဝတ - အလပခြင ၿမ႕နယ/ခရင/တငး/ ခပ

တရားေရး / ဥပေဒဝနထမး မား

တရားစရငေရးဆငရာမမား ဥပေဒႏင အညလြတလပစြာတရားစရငေရး ဥပေဒအရ ကန႔သတခကမားမ အပ ျပညသ႔ေရ႕ေမာကတြငတရားစရငေရး။

အမမားတြငဥပေဒ အရ ခခေခပခြင ႏငအယခပငခြငရေရး ျပညသတ႔၏ အကးစးပြားက ကာကြယေစာငေရာက၍တရားဥပေဒ စးမးေရး၊ နယေျမေအးခမးသာယာေရးတညေဆာကရာတြင အေထာကအကျဖစေစေရး

ဥပေဒက ျပညသမားက နားလညလကနာကငသးလာေစရနပညာေပးေရးႏင ျပညသမားက ဥပေဒက လကနာေသာအေလအကငပးေထာငေပးေရး။

ျပညသအခငးခငးႏင ပတသကေသာ အမကစၥမားကဥပေဒေဘာငအတြငး ၌ေကေအးၿပးျပတေစေရး။

ျပစမကးလြနသက အေရးယအျပစေပးရာတြငအကငစာရတျပျပင မက ဥးတညေရး။

တရားမမတရားမ မဆသညမာ လတစဥးခငး၏ ပစၥညးပငဆငမ၊ လကဝယထားရခြင၊ အေမြဆကခခြင၊ဂဏသကၡာ တညျမခြင စေသာ အခြငအေရးမား ထခကနစနာေစခလငနစနာသကယတင တရားလ ျပလပစြဆရသညအမ ျဖစသည။

တရားမဆငရာဥပေဒမား

တရားမကငထးဥပေဒ ပစၥညးလႊေျပာငးျခငးဥပေဒအေမြဆကချခငးအကဥပေဒကနစညေရာငးချခငး အကဥပေဒသးျခားသကသာခြင အကဥပေဒ ပဋဥာဥ အကဥပေဒကမၸဏ အကဥပေဒ ဓေလထးတမး၊ ဘာသာ အလက ဥပေဒ မား။

တရားမ ဆငရာ လပငနးစဥအခ႕ န႕တစစာ ေပးပ႔ျခငး တရားစြဆရန တဆပေခါငးခြန (.၅%) ၊(ကယစားလယလႊျခငး) အဆလႊာ ေမးခြနးမား ေမးျမနးျခငး၊ စာရြကစာတမးမား ၾကညရျခငး အေခလႊာ ရးျငငးခက တရားလစစေဆးျခငး တရားျပ ငစစေဆးျခငး အမန႔ဒဂရ ဇာရ မဖြငလစျခငး

စရငပငခြငႏင အမတနဖး ၿမ႕နယတရားရး သနး (၁၀၀) ထ ခရငတရား ရး သနး (၁၀၀၀၀) ထတငး/ျပညနယတရားရး သနး (၁၀၀၀၀) အထက။

ျပစဒဏခမတျခငး ေသဒဏတစသကတစကၽြနးဒဏအလပၾကမးေထာငဒဏအလပမေထာငဒဏ ေငြဒဏတရားမေထာင ဒဏ

ေသဒဏေပးနငေသာ ျပစမမား နငငေတာသစၥာေဖာကမ(ပဒမ ၁၂၂) စစပနကနမအားေပးကညျခငး( ပဒမ ၁၃၂) ေသဒဏထကေအာငမမနသကေသခမ(ပဒမ ၁၉၄)လသတမ (ပဒမ ၃၀၂(၁)(က)၊(ခ)(ဂ)လသတမပါေသာဓားျပမ (ပဒမ ၃၉၆)

တစသကတစကၽြနးဒဏတစသကတစကၽြနးဒဏခရသသည ေထာငဒဏႏစ(၂၀) ထကခသအျဖစမတယရမညပာ ရာဇသတၾကး ပဒမ (၅၇) တြငျပဌာနးထားသည။

ေထာငဒဏ တစသက ဆသညမာ ျပစမထငရားစရငျခငးခရသက အကဥးေထာငတြငေသဆးသညအထျပစဒဏခမတတေထာငဒဏ ျဖစသည ပာဆသည။( ၂၀၀၅ခႏစ လကနကးမတားဆးကာကြယေရးဥပေဒ ပဒမ ၃ စ)

ေထာငဒဏတြငအလပၾကမးေထာငဒဏသတမတထားေသာအမကအလပမေထာငဒဏခမတမရ။

ေငြဒဏ ေငြဒဏသကသကခမတရမညအမအျခားျပစဒဏအစားေငြဒဏခမတရမည အမအျခားျပစဒဏအျပငေငြဒဏခမတရမညအမ ေထာငဒဏႏငေငြဒဏသတမတထားေသာအမမားတြငေငြဒဏခမတၿပးေနာက ေပးေဆာငရနပကကြကလငအဆပါအမအတြကသတမတထားေသာ ေထာငဒဏ၏ေလးပတစပထကမပေစရ။(ျပစမပဒမ ၆၅)

ေကးဇးတငပါသည

ဥးသနးေဇာေအာငတရားလႊတေတာေရ႕ေန[email protected]

COVERING THE JUDICIARY:THE PHILIPPINE SETTING

Tarra QuismundoDeputy Editor, ABS-CBN News

August 15, 2017Yangon, Myanmar

The Philippine Judicial System

Under the system of government, the judiciary is a co-equal branch of the executive and the legislature.

The Philippine Judicial System

The judiciary is headed by the Chief Justice and has multiple levels.

Levels of Philippine CourtsThe Supreme Court

• At the top tier of the judicial hierarchy is the Supreme Court. It is presided over by a Chief Justice and is composed of 14 other Justices. The Court may adjudicate En Banc or in divisions of three, five, or seven Justices each.

• Currently, the Supreme Court is organized into the En Banc and three divisions of five (5) Justices each.

• The Supreme Court has both original and appellate jurisdiction.

• Decisions of the Court, whether sitting En Banc or in division, are imbued with authoritativeness and, unless reconsidered by the Court, are considered part of the law of the land.

Levels of Philippine CourtsCourt of Appeals

• The CA is the primary appellate court of the Philippines,

exercising its powers, functions, and duties through 23

divisions of three members each.

• The CA also has the original and exclusive jurisdiction to issue

freeze orders over any monetary instrument or property under

the Anti-Money Laundering Act of 2001 or RA 9160. It is also

the court with original and exclusive jurisdiction to allow

surveillance and monitoring of communications under the

Human Security Act of 2007 or RA 9372.

Levels of Philippine CourtsSandiganbayan

• The Sandiganbayan is an anti-graft court that has jurisdiction to try public officers with a Salary Grade of 27 and above (including any co-accused who are private persons) charged with criminal cases involving violation of the country’s laws on graft and corruption, particularly RA 3019, as amended, otherwise known as the Anti-Graft and

Corrupt Practices Act, and corresponding civil cases for recovery of civil liability arising from the offense.

Levels of Philippine Courts

Court of Tax Appeals

• The CTA has exclusive jurisdiction to review on appeal decisions in cases involving disputed assessments, refunds of internal revenue taxes, fees, or other charges, penalties in relation thereto, or other matters arising under the National Internal Revenue Code.


THE TRIAL COURTS

First Level

• Metropolitan Trial Courts (Metro Manila)• Municipal Trial Courts in Cities (Cities outside MM)• Municial Circuit Trial Courts (In certain cities as

designated by law)• Shari’a Circuit Courts (Uses Code of Muslim and

Personal Laws)


SECOND LEVEL

• Regional Trial Courts• Shari’a District Courts (SDC)

The Philippines has more than 2,000 courts in over 750 locations.

There are some courts with 500 active cases at a given time.

BACKGROUNDER: Issues hounding the Philippine judiciary

• Slow trial

• Congested court dockets

• Shortage in facilities and equipment

• Corruption

• Politics

REFORM INITIATIVES

Continuous trial

Electronic courts

Revised guidelines on court procedure

Enhancement of settlement proceedings

Internal cleansing

These issues make the judiciary a rich “beat” to cover. Journalists have multiple sources and angles to pursue.

Court proceedings are open to media coverage, except for cases in family courts, which are sensitive and confidential.

COVERAGE DIFFERS ACROSS COURT LEVELS

• TRIAL COURTS are rich in criminal and civil law cases• Journalists can go straight into salas, even

directly speak to the judge if lucky • Court personnel are allowed may interact with

journalists • Hearings are open


• At the Court of Appeals, court personnel have more limited interaction with journalists. Hardly can a reporter directly speak with a justice

• Most stories are “open court” sourced, meaning statements that judges, litigants or lawyers make during court proceedings

• Some litigants or lawyers are willing to be interviewed


• At the Supreme Court, journalists are restricted from entering the chambers of justices. But there are some- those who have known certain magistrates for a long time- get to communicate with them directly. This is rare.

• The Chief Justice rarely gives interviews, but when she does, it’s high quotable. She represents the entire judiciary, so her statements are of great significance.

STORIES TO PURSUE

Hard News

• Freshly filed stories• Trial updates• Verdicts• Administrative orders• New court appointments

STORIES TO PURSUE

Enterprise/Features

• Profiles (justices or judges, litigants, witnesses, legal team)

• Unique details in proceedings• Out-of-court stories: stories on judicial reform, for

instance

TIPS

• Good practice to assign the same reporter/same team to cover one trial

• Pay close attention to statements made in proceedings, because these are officially entered into court records

• Remember, open court statements carry greater weight than statements any party gives in media interviews

• Develop court sources from all parties involved

The Subic Rape Case

• Trial of four US Marines accused of raping a Filipino woman

• Continuous trial• Challenged PH-US relations• Emotional issue for women’s movement• One Marine convicted in 2006 but acquitted on

appeal in 2009 after complainant recanted • GLOBAL coverage

OTHER MAJOR STORIES

Thank you!SALAMAT!

ေကျးဇးတငပါတယ

တရားရးဆငရာ မား ေဆာငရနေရာငရန

နငငတကာ ဥပေဒသမားအျပညျပညဆငရာလ႔အခြငအေရးေၾကျငာစာတမးအပဒ ( ၁၂) မညသမဆ ေအးခမးလြတလပစြာကယေရးကယတာ ကစၥမား၊မသားစႏင သကဆငေသာကစၥမား ၊ေနအမႏင စာေပးစာယကစၥမားတ႔က ဥပေဒအရမပာတေသာ ဝငေရာကစြကဖကမမခေစရ။ထ႕ျပငလ႔ဂဏသကၡာက ပတခတပငခြငမရ။ လတငးထသ႔စြကဖကျခငးမ လညးေကာငး၊ပတခတခရျခငးက လညးေကာငးဥပေဒအရ ကာကြယပငခြငရသည။

အပဒ (၁၉)လတငးလြတလပစြာ ထငျမငယဆပငခြငႏင လြတလပစြာဖြငပာတငျပပငခြငရသည။ ထအခြငအေရးမားအရမမတငျပ ယဆခကမားက အေႏာငအယကအပာန႔အတားမရ ခယ ကငသးပငခြငရသည။နယေျမပငးျခားမ မရဘ သတငးစာ နယဇငးမားမ တဆငသတငးမား၊ အယအဆမားက ရာေဖြ ဆညးပပငခြငႏငျဖန႔ျဖးပငခြင ရသည။

အာဆယလ႔အခြငအေရးေၾကျငာစာတမး ဖေနာငပငျမ႕ ၊ (၂၁) ၾကမေျမာက အာဆယ ထပသးအစညးအေဝးတြင ၂၀၁၂ ၊နဝငဘာ (၁၈) တြငနငငေခါငးေဆာငမား လကမတေရးထးေၾကျငာ၊ ဖေနာငပင ေၾကျငာစာတမးပာလညးေခၚတြငသည။ျမနမာျပည သမၼတ ဥးသနးစန လကမတေရးထးခသည။

အပဒ (၂၃) လတငးတြငလြတလပစြာထငျမငယဆခြငႏငလြတလပစြာထတ ေဖာခြငရသည။ အဆပါအခြငအေရးမားတြင ထငျမငယဆခကမားက အေႏာငအယကကငးစြာျဖင လြတလပစြာစြကင ခြငအျပင၊ သတငးအခကအလကႏင အေတြးအေခၚ အယအဆမားကႏတျဖငေသာလညးေကာငး၊ စာျဖငေသာ လညး ေကာငး၊သ႔မပာတ အျခား ၾကကနစသကရာ သတငးမဒယာတစရပရပမ တဆငရာေဖြဆညးပးခြင၊ လကခခြငႏငျဖန႔ခခြင တ႔လညးပါဝငသည။

ျပညတြငးဥပေဒ ႏင လြတလပစြာထတေဖာခြင

၂၀၀၈ ခနစ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒ ပဒမ ၃၅၄ နငငသားတငးသညနငငေတာလျခေရး၊တရားဥပေဒစးမးေရး၊ရပရြာေအးခမးသာယာေရးသ႔မပာတ ျပညသတ႔၏ကယကငတရား အကးငာျပဌာနးထားသညဥပေဒမား ႏငမဆန႔ကငလငေအာကပါအခြငအေရးမားကလြတလပစြာသးစြေဆာငရြကခြငရသည။

(က) မမ၏ ယၾကညခက၊ထငျမငယဆခကမာကလြတလပစြာထတေဖာေျပာဆခြင၊ေရးသားျဖန႔ေဝခြင

သတငးမဒယာဥပေဒ (က) ႏငငေတာဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒပါ ျပဌာနးခကႏငအည ႏငငသားတငး လြတလပစြာ

ေရးသားထတေ၀ျဖန႔ခခြငရသည သတငးမဒယာလပငနးမား ျဖစေပၚေစရန၊

၃။ ဤဥပေဒ၏ ရညရြယခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည-

(ခ) သတငးမဒယာလပငနးသည စတတမ႑ငအျဖစ ပျပငစြာရပတညႏငေစရန၊

(ဂ) သတငးမဒယာသမားမား၏ ရပငခြငႏင လြတလပခြငမား အျပညအ၀ရရေစရန၊

(ဃ) သတငးမဒယာသမားမား လကနာရမညတာ၀န၊ ကင၀တ၊ စညးကမးႏငကငစဥ မားက ဆငရာလပငနး၊ အဖြ႔အစညးမားအတြငး သတမတေရးဆြရန၊

(င) ႏငငသားတငး၏ သတငးသပငခြငက ျဖညဆညးေပးရန၊

(စ) သတငးမဒယာတစခခတြင ေရးသားေဖာျပထတလႊငမႈ တစရပရပႏင စပလဥး၍တစစတစေယာက၏ တငၾကားခက၊ အျငငးပြားခကမားက ႏစဖက ညႏႈငးေျဖရငးေသာ နညးလမးျဖင ေကေအးေျပၿငမးေစရန။

သတငးမဒယာသမားမား၏ ရပငခြငမား၄။ သတငးမဒယာသမားမားသည-(က) ဥပေဒျပေရး၊ အပခပေရးႏင တရားစရငေရးဆငရာတ႔၏ လပငနးေဆာငရြကမႈ မားကဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒႏငအည လြတလပစြာ ေ၀ဖန၊ ေထာကျပ၊ အႀကျပ ေရးသားခြငရသည။(ခ) ႏငငသားတငး သခြငရေသာ သတငးအခကအလကမားႏင သေဘာထားအျမင မားကကင၀တစညးကမးႏငအည စစမးေဖာထတ ေရးသားခြငႏင သတငးထတလႊင ခြငတ႔ ရသည။

(ဂ) ႏငငသားတစဥး၏ အခြငအေရးဆးရႈးမႈဆငရာကစၥရပမားက ေဖာထတေရးသားခြငရသည။(ဃ) သကဆငရာဌာန၊ အဖြ႔အစညးက သတမတထားေသာ စညးကမးႏငအည အစးရ ရး၊ဌာန၊ အဖြ႔အစညးမားတြင သတငးအခကအလကရယခြင၊ ေနရာထငခငးရခြင ႏင၀ငထြကသြားလာခြငတ႔ ရသည။၅။ သတငးမဒယာ လပငနး၏ ထတေ၀စာသည စစစျခငးမ ကငးလြတခြငရသည။၆။ သတငးမဒယာသမားတစဥးသည -(က) ဥပေဒတစရပရပအရျဖစေစ၊ အာဏာပင အဖြ႔အစညးတစရပရပကျဖစေစ၊ အမန႔ညႊနၾကားခကျဖင လၿခေရးအဆငအတနး သတမတထားေသာ စာရငး ဇယား၊ ဓာတပ၊မတတမးေရးသားခကမားမအပ အမားျပညသသခြငရေသာ သတငး အခကအလကမားကသကဆငရာအဖြ႔အစညးမားထမ ေတာငးယၾကညရႈခြငရသည။

(ခ) အမားျပညသ၏ ရနပေငြျဖင ဖြ႔စညးထားေသာ အစးရမဟတသည အသငး၊ အဖြ႔၊လပငနးမားမ သတငးအခကအလကမားက ပဒမခြ (က) ပါ ျပဌာနးခကႏငအည ေတာငးယၾကညရႈခြငရသည။၇။ သတငးမဒယာသမားတစဥးသည စစမကျဖစပြားရာေဒသ၊ အေရးအခငး၊ အဓကရဏး၊အမား ျပညသဆႏၵျပရာ ေနရာေဒသတ႔၌ သကဆငရာ တာ၀နရ အဖြ႔အစညးကသတမတထားေသာ စညးကမးမားႏငအည သတငးရယစဥတြင -(က) လၿခေရးဆငရာ အဖြ႔အစညးတစရပရပ၏ ဖမးဆးထနးသမးျခငး၊ သတငးမတတမးစသည သတငးရယျခငးႏငသကဆငေသာ ကရယာမားက သမးယခရျခငးႏင ဖကဆးခရျခငးတ႔မ ကငးလြတေစရမည။(ခ) လၿခေရးဆငရာ အဖြ႔အစညးမားရက ယငးတ႔၏ ကာကြယေစာငေရာကမႈကေတာငခခြငရေစရမည။၈။ သတငးမဒယာသမားတစဥးသည -(က) ကင၀တႏငအည မမအမညက ထတေဖာေျပာဆ၍ သတငးရယရမည။ သ႔ရာတြငအမားျပညသႏငသကဆငေသာ ကစၥရပမားျဖစသည ျပညသ႔ကနးမာေရး၊ ျပညသ တ႔၏ေဘးကငးလၿခေရးႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငတ႔က ထခကေစႏငေသာ ကစၥရပမား၊ ဥပေဒျပေရး၊အပခပေရး၊ တရားစရငေရးႏင လမႈစးပြားေရးဆငရာ ေဆာငရြကခကမားတြင မမနမကနေဆာငရြကမႈမား၊ အကငပက ျခစားမႈမားက ေဖာထတရန မျဖစမေန စစမးရမည သတငးျဖစပါကသတမတခကမားႏငအည သကဆငရာ အယဒတာ၏ ခြငျပခကျဖင အမညမေဖာျပဘစစမးခြငရၿပး ထသ႔ ေဆာငရြကခေၾကာငးက ေဖာျပေပးရမည။(ခ) ဤဥပေဒပါ ျပဌာနးခက တစရပရပျဖင အေရးယခရေသာ အမႈတြင တရားရး၏အမန႔အရမဟတဘ သတငးမဒယာဆငရာ လပငနးသး ပစၥညးမားက သမးဆညးျခငး၊ခတပတျခငးႏင ဖကဆးျခငးတ႔မ ကငးလြတခြင ရရေစရမည။

သတငးမဒယာသမားမား လကနာရမညတာ၀နႏငကင၀တမား

၉။ သတငး မဒယာသမားတစဥးသည ေအာကပါ ကင၀တစညးကမးမားကလကနာရန တာ၀န ရသည-

(က) သတငးတငးအခကအလက တကမနကနေစရနႏင တတႏငသမျပညစေစရန စစစျခငး၊

(ခ) တကမနကနမႈမရေသာ သတငးက ေဖာျပမ၍ ျပငဆငရနလအပပါကပႏပမဒယာ ျဖစလင ျပငဆငခကကထငရားေသာ စာမကႏာ၌လညးေကာငး၊အျခားမဒယာ ျဖစလင အနးစပဆးအခန၌ေသာလညးေကာငး အျမနဆးေဖာျပျခငး။(ဂ) တရားရးတြင စစေဆးဆအမႈမားႏငစပလဥး၍ သတငးေဖာျပရာတြငတရားရးက ျပစမႈထငရားစရငျခငး မျပသမ ကာလပတလး တရားစြဆခရသအားအျပစကငးစငသအျဖစ မတယျခငးႏင တရားရးအား မထမျမငျပရာေရာကေသာသတငးေ၀ဖနခကမးက ေဖာျပျခငးမ ေရာငၾကဥျခငး၊(ဃ) သတငးဓာတပႏင အရပအသမား ေဖာျပရာတြင နညးပညာတစရပရပအသးျပ၍ မေလာကနေသာ ျပျပငေျပာငးလျခငးမ ေရာငၾကဥျခငး၊

(င) သတငးေ၀ဖနခက၊ အာေဘာႏငေဆာငးပါး ေရးသားျခငးမတစပါးသတငးေရးသားသ၏ ထငျမငယဆခက၊ အာေဘာလး၀မပါရေစျခငး၊(စ) တစပါးသပငဆငသည ၪာဏဆငရာပစၥညးမားက ခြငျပခကမရဘကးယေဖာျပျခငးမ ေရာငၾကဥျခငး၊(ဆ) အမားျပညသ၏ အကးစးပြားႏငစပဆငသည သတငးေရးသားျခငးမဟတလင ပဂၢလ တစဥး၊ အဖြ႔အစညးတစခ၏ ဂဏသကၡာက တမငထခကေစေသာအေရးအသားႏင လ႔အခြငအေရးက ထခကေစေသာ အေရးအသားမး ေဖာျပျခငးမေရာငၾကဥျခငး၊(ဇ) ဇာတ၊ ကးကြယရာဘာသာ၊ လမးတစမးက အေၾကာငးျပ၍ပဋပကၡျဖစေစႏငေသာ လႈ႕ေဆာေရးသားမႈမ ေရာငၾကဥျခငး၊(စ) ျမနမာႏငင သတငးမဒယာေကာငစက ထတျပနသည ကင၀တႏငစညးကမးမားက လကနာျခငး၊

၂၀၁၃ ခႏစ တရားရးမားကမထမျမငျပမႈဥပေဒ

အမညႏင အဓပၸါယ ေဖာျပခက၁။ ဤဥပေဒက တရားရးမားက မထမျမငမႈဥပေဒဟ ေခၚတြငေစရမည။၂။ ဤဥပေဒတြငပါရေသာ ေအာကပါစကားရပမားသည ေဖာျပပါအတငး အဓပၸါယသကေရာက ေစရမည -

(က) တရားရးဆသညမာ ျပညေထာငစသမၼတ ျမနမာႏငငေတာ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒပဒမ ၂၉၃ ပါ ျပ႒ာနးခကအရ ဖြ႔စညးသည ေအာကပါတရားရးမားကဆသည -

(၁) ျပညေထာငစလႊတေတာခပ၊ တငးေဒသႀကး တရားလႊတေတာမား၊ျပညနယ တရားလႊတေတာမား၊ ကယပငအပခပခြငရေဒသ တရားရးမား၊ခရငတရားရးမား၊ ၿမ႕နယတရားရးမားႏင ဥပေဒအရ တညေထာငေသာအျခားတရားရးမား။(၂) စစဘကဆငရာ တရားရးမား။(၃) ႏငငေတာဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒဆငရာခရး။

(ခ) တရားရးမားက မထမျမငျပမႈ ဆသညမာ တရားမဆငရာ မထမျမငျပမႈႏင ျပစမႈဆငရာ မထမျမငျပမႈက ဆသည။(ဂ) တရားမဆငရာ မထမျမငျပမႈ ဆသညမာ တရားရးတစရးက ခမတေသာစရငခက၊ ဒဂရ၊ အမန႔၊ ညႊနၾကားခက သ႔မဟတ ထတဆငေသာ ဆငစာကတမငသကသက မလကနာျခငးက ဆသည။

၂။ (ဃ) ျပစမႈဆငရာ မထမျမငျပမႈ ဆသညမာ ေအာကပါအျပအမ တစခခအတြကအေၾကာငးအရာ တစရပရပက ႏႈတျဖငျဖစေစ၊ စာျဖငျဖစေစ၊ အမတသေကၤတျဖငျဖစေစ၊ ထငရားေသာ ပသ႑ာနျဖင ျဖစေစ၊ အျခားေသာ တစနညးနညးျဖငျဖစေစ၊တမငထတေဖာ ေၾကညာျခငး၊ သတငးအျဖစ ေရးသားေဖာျပျခငး၊ ပႏပထတေ၀ျခငးသ႔မဟတ ျဖန႔ချခငးက ဆသည -

(၁) တရားရး၏ ဥပေဒအရ အပႏငးထားေသာ အခြငအာဏာက ေသးသမေစျခငး သ႔မဟတ ေသးသမရန ျဖတတနေစျခငး။(၂) တရားစရငေသာ မႈခငးကစၥတြင ေျဖာငမနစြာ ေဆာငရြကမႈက ထခကေစျခငး၊ စြကဖကျခငး သ႔မဟတ ေနာကယကျခငး။(၃) မနကနလြတလပစြာ တရားစရငေရးအေပၚ အမားျပညသက ယၾကညကးစားမႈ ေလာနညးေစရန တစနညးနညးျဖင ျပလပျခငး။(၄) တရားရးက ဆးျဖတရနရေသာ အခကမားက တစစတစရာအဆးအျဖတ မေပးရေသးမ ၾကတငေ၀ဖနေျပာဆျခငး၊ ေရးသားေဖာျပျခငး၊ပႏပထတေ၀ျခငး၊ ျဖန႔ချခငး။

(င) တရားလႊတေတာ ဆသညမာ တငးေဒသႀကး တရားလႊတေတာ သ႔မဟတျပညနယ တရားလႊတေတာက ဆသည။

စရငပငခြင ႏင အေရးယပငခြင၃။ တရားလႊတေတာသည တရားရးက မထမျမငျပမႈအား ဤဥပေဒအရ စစေဆး စရငပငခြင ရသည။၄။ တရားလႊတေတာသည ျပညေထာငစတရားလႊတေတာခပ၊ စစဘကဆငရာ တရားရးသ႔မဟတ ႏငငေတာဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆငရာ ခရးက မထမျမငျပမႈအတြက သကဆငရာတရားရးမ တာ၀နရသတစဥး၏ ေလာကထားခကအရ အေရးယပငခြငရသည။၅။ တရားလႊတေတာသည -

(က) မမသေဘာအလာကျဖစေစ။(ခ) နစနာသအမႈသညတစဥး၏ ေလာကထားခကအရျဖစေစ။“(ဂ) အျခားနညးအရျဖစေစ၊ တရားရးတစရးက မထမျမင ျပမႈအား အေရးယပငခြငရသည။ သ႔ရာတြင ကးလြနေၾကာငး စြပစြထားသည မထမျမငျပမႈမာ ျပစမႈဆငရာဥပေဒအရ ျပစဒဏခမတႏငေသာ မထမျမငျပမႈ ျဖစပါက အေရးယခြငမရေစရ။

၆။ တရားလႊတေတာသည -(က) တရာမဆငရာ မထမျမငျပမႈက တရားမအေထြေထြမႈ ဖြငလစေဆာငရြကရမည။(ခ) ျပစမႈဆငရာ မထမျမငျပမႈက ျပစမႈဆငရာအေထြေထြမႈ ဖြငလစေဆာငရြကရမည။

ကငးလြတခကမား၇။ ေဆာငရြကဆ တရားစရငေသာ မႈခငးတစရပႏင စပလဥး၍ တရားမတၿပး မနကနတက ခငလေသာ အေၾကာငးတစရပရပက ႏႈတျဖငျဖစေစ၊ စာျဖငျဖစေစ၊ အမတသေကၤတျဖငျဖစေစ၊ ထငရားေသာ ပသ႑ာနျဖင ျဖစေစ၊ အျခားတစနညးနညးျဖင ျဖစေစ၊ ထတေဖာေၾကညာျခငး၊ သတငးအျဖစ ေရးသားေဖာျပျခငး သ႔မဟတ ပႏပထတေ၀ျခငး သ႔မဟတျဖန႔ချခငးသည တရားရးက မထမျမငျပမႈ မေျမာကေစရ။၈။ စစေဆးၾကားနာ၍ အၿပးသတအမန႔ ခမတထားၿပးျဖစသည တရားစရငေသာ မႈခငးတစရပ၏ အရညအေသြးအေပၚ မတစြာ သးသပခက သ႔မဟတ ေ၀ဖနခကက ပႏပထတေ၀ျခငးသ႔မဟတ ျဖန႔ချခငးသည တရားရးက မထမျမငျပမႈ မေျမာကေစရ။၉။ ဤဥပေဒတြင မညသ႔ပါရေစကာမ ေအာကေဖာျပပါ အေၾကာငးအရာမားမအပအမားျပညသ ၀ငေရာကျခငးက ကန႔သတထားေသာ သးသန႔ရးခနး၌ ေဆာငရြကသညတရားစရငေသာ မႈခငးတစရပႏင စပလဥး၍ တရားမတၿပး မနကနတက ခငလေသာ အစရငခစာက ပႏပထတေ၀ျခငး သ႔မဟတ ျဖန႔ချခငးသည တရားရးက မထမျမငျပမႈ မေျမာကေစရ -

(က) တညဆဥပေဒ တစရပရပပါ ျပ႒ာနးခကမားႏင ဆန႔ကင၍ ပႏပထတေ၀ျခငးသ႔မဟတ ျဖန႔ချခငး။

၉။ (ခ) အမားျပညသဆငရာ မ၀ါဒအရျဖစေစ၊ အပႏငးထားေသာ အခြငအာဏာမားက

ကငသး၍ျဖစေစ၊ တရားရးက အတအလငး တားျမစပတပငထားသည တရားစရငေသာ

အမႈတစရပ၏ သတငးအခကအလကမားႏင သရပေဖာျပခကမားက ပႏပထတ

ေ၀ျခငး သ႔မဟတ ျဖန႔ချခငး။

(ဂ) တရားစရငေသာ မႈခငးတစရပတြင အျငငးပြားလကရေသာ လ႕၀ကထားရမည

လပငနးစဥ စးစမးရာေဖြေတြ႔ရခက သ႔မဟတ တထြငမႈ စသညတ႔ႏင စပလဥးသည

သတငး အခကအလကမားက ပႏပထတေ၀ျခငး သ႔မဟတ ျဖန႔ချခငး။

ျပစမႈႏင ျပစဒဏမား

၁၀။ မညသမဆ တရားရးက ျပစမႈဆငရာ မထမျမငျပမႈ ကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရား စရငျခငးခရလင ထသအား ေျခာကလထက မပေသာ အလပမေထာငဒဏျဖစေစ၊ ကပတစသနး ထက မပေသာ ေငြဒဏျဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးျဖစေစခမတရမည။၁၁။ မညသမဆ တရားရးက တရားမဆငရာ မထမျမငျပမႈ ကးလြနေၾကာငးျပစမႈထငရား စရငျခငးခရလင ထသအား ကပတစသနးထကမပေသာ ေငြဒဏခမတရမည။ ထသ႔ ေငြဒဏ ခမတရမျဖင လေလာကမႈမရဟ ထငျမငပါကသးလထကမပေသာ တရားမေထာငဒဏ ခမတႏငသည။

အယခ၀ငခြင

၁၂။ တရားလႊတေတာသည တရားရးက ျပစမႈဆငရာ မထမျမငျပမႈ ကးလြနသက

ေသာလညးေကာငး၊ တရားမဆငရာ မထမျမငျပမႈ ကးလြနသက ေသာလညးေကာငး

ေကနပေလာကေအာင ၀နခေတာငးပနလင ထသအား သတေပးၿပး အျပစမ

လႊတႏငသည သ႔မဟတ ျပစဒဏမ လြတျငမးခမးသာခြင ျပႏငသည။

၁၃။ တရားရးက မထမျမငျပမႈႏင စပလဥး၍ တရားလႊတေတာက ခမတသည

အမန႔ သ႔မဟတ ဆးျဖတခကက မေကနပပါက ျပညေထာငစတရား လႊတေတာခပသ႔

အယခ၀ငခြငရသည။

အေထြေထြ

၁၄။ တရားရးက မထမျမငျပမႈက ကးလြနခသညဟ အဆရေသာ ေန႔မစ၍ တစႏစ

အတြငး အမႈက စြဆရမည။ သတမတထားေသာ ကာလထက ေကာလြနပါက မညသည

တရားလႊတေတာကမ အဆပါအမႈက အေရးယ ေဆာငရြကျခငး မျပရ။

၁၅။ ျပညေထာငစ တရားလႊတေတာခပသည လအပေသာ နညးဥပေဒမား၊ အမန႔၊

ညႊနၾကားခကႏင လပထးလပနညးမားက ထတျပနႏငသည။

၁၆။ The Contempt of Courts Act က ဤဥပေဒျဖင ရပသမးလကသည။

စရငထးမားအမန႔ကမေကနပပါက တရားရးခပသ႔ ျပငဆငမတကေရာကနငသည။ျပငဆငမတြငခမတသညအမန႔ကမေကနပပါက မေကနပပါကအထးအယခခြငျပရနေလာကထားနငသည။ ထသ႔ အဆငဆငလမးဖြငထားပါလက ဥပေဒႏင အညေဆာငရြကျခငးမျပဘတရားသၾကးသညရာဇဝတအာဏာက အလြသးစားလပၿပးဆးျဖတျခငးျဖစသျဖင အဆပါတရားသၾကးက တရားစြရနအစစဥရသည ပာ ထြကဆချခငးမာ ဒဂျမ႕နယတရားရး၏ဂဏသကၡာကေသးသမေစသျဖငတရားရးမေထမျမငရာေရာကသညအျပငအမစစတရားသၾကးက ျခမးေျခာကသည သေဘာသကေရာကသျဖင မနကနေသာ တရားစရငေရးလမးေၾကာငးကအေႏာကအယကျဖစေစသည ပထစ နင ဥးညႊန႔လင၁၉၉၅ စာ ၆၅

ဥးကၾကး နင ပ ထ စ ပါ ၄ ၁၉၈၀ ၊စာ ၄ တရားရးမားကမေထမျမငျပသည အမမားတြငေကာငးေသာေစတနာရမရမာ အဓကမပာတေပ။ေလာကထားခရသတ႔၏ေရးသားခကသည တရားရးမား အားမေထမျမငျပရာေရာကမေရာက သာပဓာန ျဖစသည။ေလာကထားခရသတ႔သည လမးမေတာျမ႕နယတရားရးက အမနတရားကဆငျခငျခငးမျပဘ ေလာကထားခရသ ရမဂါဆြာမ အားအျပစေပးခသညပာစြပစြျခငးမာ ျမ႕နယတရားရး၏ ဂဏသကၡာေသးသမေစသျဖင ေလာကထားခရသတ႔၏ ေရးသားခကသညျမ႕နယတရားရးအား မေထမျမင ျပရာေရာကသည။တရားရးအေပၚမေကာငးေသာ ေစတနာမရပါပာထေခရမျဖင ေလာကထားခရသတ႔သည အျပစဒဏမမလြတကငးနငေပ။

သခငအနးေကာ ပါ၂ ႏင ဥးလျမင ၁၉၈၂ စာ - ၉၀သတငးစာတြငထညသြငးခေသာ သတေပးေရးသားခက ပါအေရးအသားမားသညတရားရးကတစစတစရာအဆအျဖတမေပးရေသးမၾကတငဆးျဖတခက ခထားသညသေဘာသကေရာကေသာ စာသားမား ပါရသည။ တရားရးကႏစဘကၾကားနာၿပး အဆးျဖတေပးမညကစၥကယခကသ႔သတငးစာမ ေၾကာျငာျခငးသညတရားရး၏တရားစရငေရးဆငရာလပငနးက အေႏာငအယကျပရာေရာကသညမာထငရားသျဖင ဥးလျမငသညတရားရးမားမေထမျမငမ ပဒမ ၃ ကကးလြနေၾကာငးေပၚေပါကသည။

ေဒၚေအးၾကညႏငဥးဝငေသာငပါ ၄ ၁၉၈၆ ၊စာ ၈၇

လသာၿမ႕နယတရားရး၌ ျပစမဆငရာဥပေဒ ပဒမ ၃၀၂အရ စစေဆးေနေသာ လသတမသည အမားျပညသတ႔စတဝင စားေနေသာ အမၾကးတစချဖစၿပး ယငးအမႏငဆကစပေန သညအေၾကာငးအခကမား ၊စစေဆးပမားကအမားျပညသ တ႔ေတြ႕ျမင ဖတရနငေသာ မဂဇငးထတြငျဖစရမမနမား ျဖစေၾကာငးေရးသားချခငးသည တရားရးကအမက တစစတစရာ အဆးအျဖတေပးသညသေဘာသကေရာကေနသညအတြက တရားစရငဆးျဖတမလပငနးက တစနညးမပာတတစနညး အေႏာငအယကျပရာေရာကသညပာ ဆနငေပသည။

အျခားေသာ ရာဇသတၾကး ပဒမမား

ပဒမ - ၁၂၄ (က) ႏတ/စာ / အမတ အသား /ထငရားေသာပ သ႑န/အျခားနညး ျဖင ျဖစေစ ျပညေထာငစ၊ ျပညေထာငစ အဖြ႕ဝင မားအတြက ဥပေဒအရ တညေထာငထားေသာ အစးရက မနး/ မေလးစား ေအာငျပ/ ျပရန အားထတ /ေမတာပကေအာငလ႕ေဆာ /လ႕ေဆာေအာငအားထတလင ေငြဒဏ+ တစသကတစက ြနး ဒဏျဖစေစ ခမတရမည။

အဂၤါရပ။ ႏတ/စာ/ထငရားေသာပသ႑န/အျခားတစခချပ မနး/မေလးစား/ေမတာပကေအာငလ႕ေဆာမ/အားထတမလေဆာ/လေဆာအားထတျခငးသည အစးရအေပၚျဖစ။

ပဒမ၂၉၅ -က ျမနမာနငငေနထငေသာ လတစစား၏ ဘာသာေရးစတကနာၾကညးေစရနတမင မသမာေသာ အၾကျဖင စကား/ စာ/ထငရားေသာ ပသ႑န ျဖင ထလတစစားကးကြယသညဘာသာ /သာသနာ/ ယၾကညမကေသာလညးေကာငးေစာကားလင /ေစာကားရနအားထတလငႏစႏစထေထာငဒဏ /ေငြဒဏ/ ႏစရပလး။

အဂၤါရပ။ စကား/စာ/ထငရားေသာပသ႑နျဖငေရးသားျခငး။ နငငတြငး လတစစားကးကြယဘာသာက၄ငး/ယၾကညမက၄ငး/ေစာကား၊ေစာကားရနအားထတ။

လတစစားဘာသာေရးစတကနာၾကညးေစရနမသမာေသာအၾကျဖင ျပလပျခငး။

ပဒမ ၃၅၃ ျပညသ႔ဝနထမးတာဝနထမးေဆာငရာတြင တားဆးရန မညသမဆလကေရာကမကးလြနလင၊ ရာဇဝတမကငးေသာအနငအထကျပလင ႏစ ႏစထ ေထာင ဒဏ၊ေငြဒဏ၊ဒဏႏစရပလးျဖစေစ။

အဂၤါရပမား ။ လကေရာက၊အနငထကျပခရသမာျပညသ႔ဝနထမးျဖစျခငး။

ျပေသာသမာ တရားချဖစျခငး။ ျပရာ၌ တာဝနဝတရားထမးေဆာငလကရျခငး။ တာဝနဝတရားေဆာငရြကျခငးကပာန႔တားရန၊တားဆးရနအၾကျဖငျပျခငး။

ျပညသ႔ဝနထမးဥပေဒႏင အညတာဝနထမးေဆာငရာတြင ျပေသာအေၾကာငးတခခေၾကာငျဖစျခငး။

ပဒမ ၅၀၅ -ခ ေဖာျပခက ၊ေကာလပာလ ကျဖစေစ၊ သတငးကျဖစေစျပလပ ထတျပနရာတြင /ျဖန႔ခရာတြင

(က) အရာရ တပသား စစပနကန / သကဆငရာတာဝနမေလးစားေအာင/ပကကြကေအာငအၾကရလင/ျဖစေစတရာကသလင

(ခ) နငငေတာ ျငမဝပပျပားေရးက ထခကျပစမ က တစဥးတစေယာက ကးလြနခငလာေအာငအမားျပညသ/ အမားျပညသ၏ သးျခားလစက ေၾကာက/ထတလန႔ျခငးတခချဖစေစရန အၾကရ/ ျဖစတနရာရ

ေထာငဒဏ (၂) ႏစ/ေငြဒဏ/ ဒဏႏစရပလး။

ပဒမ ၅၀၅ -ခ အဂၤါရပမား ေဖာျပခက(သ႔) ေကာလပာာလ သတငးက ျပျခငး၊ထတျပနျခငး ၊ျဖန႔ချခငး။

အစးရကျဖစေစ ၊ ျငမဝပပျပားေရးက ျဖစေစထခကသညျပစမက ကးလြနခငလာေအာငျပညသကလညးေကာငး၊ျပညသ၏ သးျခားလစကလညးေကာငး၊ ေၾကာကျခငး၊ထတလန႔ျခငး တစခချဖစေစရနအၾကႏင ျပျခငး။

စြပစြခက

ျပလပျခငး

ေၾကညာျခငး

ႏႈတ ျဖင

စာ ျဖင

အမတအသားျဖင

ပသ႑ာနျဖင

အသေရဖကမ ကငးလြတခကမား

ပထမ။ မနကနေသာ စြပစြခကက အမားအကး အတြကျပလပရနေၾကျငာရနသငသညျဖစျခငး။

ဒတယ။ ျပညသ႔ဝနထမးစာရတက သေဘာရးျဖငေဖာျပ တတယ။ အမားျပညသဆငရာျပသနာ စတတ ။ တရားရး မခငး ၊ ေဆာငရြကျပးျပတပ မနကနေၾကျငာ ပဥ◌ၢမ ။ တရားရး ၏ အမသည/ သကေသ အကငစာရတကသေဘာရးျဖငေဖာျပ ျဖင

ဆဌမ ။ စာေရးဆရာ ၏ အကငက သေဘာရးေဖာျပျခငး။ သတမ။ အခြင အာဏာရသ သေဘာရး အျပစဆ အဌမ။ အခြငအာဏာရသထ သေဘာရး ေျပာဆ စြပဆြ နဝမ။ အမား ျပညသအကး အတြကစြပစြျခငး။ ဒသမ။ သေဘာရးျဖင သတေပး ျခငး။

၁၉၀၈ ခႏစ မတရားအသငး အကဥပေဒ ပဒမ ၁၇ (၁) မညသမဆ မတရားအသငး၏ အဖြ႕ဝငျဖစလင (သ႔) ယငးအသငး ၏ အစညးအေဝး၌ပါဝငေဆာငရြကလင (သ႔) ယငးအသငးအတြကဝငေၾကးထညဝင၊ရယ၊ေတာငးခလင (သ႔) တစနညးနညးျဖင ယငးအသငး၏လပကငေဆာငရြကရာတြင ကညလင ေထာငဒဏ ႏစႏစထက မနညးသးႏစထကမပေသာ ေထာငဒဏႏင ေငြဒဏ စရငျခငးခရမည။

ပဒမ ၁၇(၂) မညသမဆ မတရားအသငးက စမအပခပလင(သ႔) စမအပခပျခငးတြင ကညလင(သ႔) အဆပါ အသငးတစခခ (သ႔႔) အသငးသားမား၏ အစညးေဝးက ေဆာၾသ ကမကထျပလင(သ႔) ေဆာၾသကမကထျပရာတြငကညလင

သးႏစထကမနညး ငါးႏစထကမပေသာ ေထာငဒဏႏင ေငြဒဏ။

နငငသားမား၏ပဂၢလဆငရာလြတလပမ ႏငပဂၢလဆငရာလျခမ ကာကြယေပးေရးဥပေဒ ပဒမ ၈ မညသမတညဆဥပေဒႏင အညခြငျပခက၊ခြငျပမန႔ သ႔မပာတဝရမးတစစတစရာမရဘျဖစေစ၊ နငငေတာသမၼတ သ႔မပာတျပညေထာငစအစးရအဖြ႕၏ ခြငျပခကမရဘ-

အပဒခြ (စ) နငငသားတစဥး၏ပဂၢလ ဆငရာ ၊မသားစေရးရာကစၥမားတြင အဓမၼဝငေရာကစြကဖကျခငးသ႔မပာတ လတစဥး၏ ဂဏသကၡာႏင ထငေပၚေကာၾကား မကပတခတျခငး သ႔မပာတ ထခကေစရန တစနညးနညးျဖငေဆာငရြကျခငး မျပရ။

ေဖာကဖကပါ က ေထာငဒဏ (၆) လမ (၃)ႏစထေထာငဒဏ၊ခမတရမည အျပင ေငြဒဏ (၃)သနး မ (၁၅) သနးအထ ။

တရားရးသတငးယရာတြငလကနာရန ID ကတယသြားရန႔၊ ရးအၾကးကက သတငးပ႔ ၿပး သတမတေနရာ မသတငးယရန၊ ဗြဒယ ရကကးရာတြငသတမတေနရာ ရကရန၊အမသည မား ႏင အတလာေရာကမေမးျမနးရန၊ အမအရညအေသြးႏငဆငေသာ ေမးခြနးမေမးရန၊ ရးအၾကးကခြငျပခကမရ ဘ မညသကမ သတငးမယရန၊ တရားခြငထခြငျပခကျဖငဝငရန၊ တရားခြင အတြငး အသဖမးစက၊ကငမရာ၊လကကငဖနး မယလာရန။ အမစစေနစဥ ဓာတပ ၊ဗြဒယ မရကရန။မေထမျမင၊ တရားစရငေရးက ထခကေရးရန။ ကေလးအမတရားရးခြငျပခကယၿပးေရးရန။ ပမႏပမေသခာမရေအာငေဆာငရြကရန။ သတငးမားလငေစာလငစြာေျဖရငးရန။ ေရးရာတြင တညဆ၊ ဓေလထးတမး၊ မဒယာ ကငဝတလကနာရန။ ကန႔သတ စရငး၊ဇယား ဓတပ၊စာတမး မားသတငးမေရး ရန။

www.unionsupremecourt.gov.mm

Thank You.

U Than Zaw Aung Advocate &v Legal Consultant 09 795586316,09 73106329

[email protected]

Justice Sector Reform Initiatives

Paul DoilaProgramme AnalystUNDP Myanmar

Myanmar’s Legal Profession (2016)

Lawyers – 56,287 (total)• 10,517 registered Advocates• 45,770 registered Higher Grade Pleaders• 0.11% of the population are lawyers - No independent Bar Association yetLaw officers (prosecutors) – 1,700Judges – 1,200- Bar Council headed by the Union Attorney General

Legacy of the past

• Socialist era dismantled judicial system• Post 1988, justice system instrumentalized as a regime tool • System still paper-based, highly inefficient• Case load is mainly criminal• Ongoing impact:

• Downgraded, discredited, low status profession• Laws = Orders• Poor skills/experience• Low trust

Evolution of Myanmar’s Judiciary• 1948 Independence from British colonial rule, but continued a system based on

the Indian colonial judicial structure: Union Judiciary Act, 1948. Career Judges.• 1962. Military takeover: the Revolutionary Council abolished the Supreme

Court and High Court and established the Chief Court. Career Judges.• 1974 - Socialist Constitution dismantled professional judiciary and created

People’s Courts right down to village level: Lay Judges.• 1988 – Democratic uprising. State Law and Order Restoration Council.

Recreated professional judiciary (largely drawn from court administrators). Judiciary part of the executive. Career Judges.

• 2010- present. The current Union Judiciary Law was adopted under the 2008 Constitution of the Republic of the Union of Myanmar• Recognizes the judiciary as an independent branch of government “to the extent possible”

Judicial Independence and Accountability• Widespread perceptions of corruption• Lack of transparency in appointment/promotion/disciplinary

processes• Separation of powers?

• Ongoing executive influence especially at local level• Recent attempts at greater parliamentary control

• Perceptions of increased military influence (yellow ribbon)• Judgments largely not published (except small Supreme Court

selection in annual Myanmar Law Reports)

Perceptions of Institutional Integrity (Asia Foundation Survey 2014)

The Asia Foundation (2014)

7

Legal - Pluralism• Most people avoid the formal system wherever possible• Role of local administrators -Is GAD a justice actor? • Customary law – religious and traditional authorities• Non-state controlled areas? • Certain groups have considerably less access to either formal or informal

justice options (women, non-citizens, minorities)

Indications of progress…• Strategic plans for both judiciary and Attorney-General’s Office• New Judicial Code of Ethics launched (both OSCU and UAGO)• National Coordinating Body for Rule of Law Centres and Justice Sector Affairs• Establishment of Independent Lawyers Association of Myanmar• Legal Aid Law 2015• Greater exchange and contact with international organizations

But…• Low salaries, poor conditions, and perceived ongoing external influence

Strategic Plan – OSCU The core Judiciary Aims:• Promote the rule of law and regional peace and tranquility• Enhance reliability and public trust in the judicial system• Adjudicate cases fairly and speedily in accordance with law• Upgrade the integrity of the courts

Strategic Plan – UAGO • Goal 1: To protect the legal rights of individuals and the national interest.• Goal 2: To strengthen the performance of the Union Attorney General's Office• Goal 3: To inspire public trust and confidence in the justice system• Goal 4: Take an active role in justice sector reform

Legal Aid• Current State Legal Aid system limited to death penalty cases

• 2014-15: 400 cases, total funding was KS 9 576 000 (<$1000 for entire country)

• Lawyers receive KS2000 ($2) per hearing, average of 24000 per case. • Non-state legal aid provision:

• Strong culture of private lawyers providing pro bono assistance• CSOs/NGOs providing legal assistance services (eg Justice Centers,

paralegals, community mediation networks)• New Legal Aid Law under Supreme Court

• Heavy bureaucratic structure• Clarity needed on implementation, budgets, etc

Legal Education and Awareness• Clinical Legal Education programmes

• 18 University Law departments, all S/R• Mock trials, Externships, school visits, clinics

• Rule of Law Centers: • Mandalay• Myitkyina• Taunggyi• Yangon

• TV series The Sun, The Moon and the Truth• All courts now have public information officers• UAGO recently produced public information pamphlets

Building Capacity of the Legal Profession• Newly established Professional organization – Independent Lawyers

Association of Myanmar launched in early 2016 • Lawyers’ trainings (Rule of Law Centres, independent groups)• Institutional Training Programmes moving to new methods and content

• Judicial Training Centre• Attorney Generals’ Office training programmes• Union Civil Service Board training

Rule of Law Centres• Provides training to lawyers, law teachers and CSO representatives - Foundations Course, TOT, Specialised Training, and Mobile Training• Rule of Law Curriculum• Outreach events:- Community forums, legal discussions- Bring government officials, law makers and community members together to discuss local justice issues and explore possible solutions• Legal Resource Library• Referral System

Coordinating Bodies • National and State/Region Coordinating Bodies for the Rule of Law Centres

and Justice Sector Affairs • Chaired by the Union Attorney General, and comprised of the Ministry of

Home Affairs, Supreme Court, Members of the Parliament, lawyers and representatives from the civil society

• To provide guidance to the Rule of Law Centres and coordinate rule of law initiatives in Myanmar

• State/Region CBs had been set up recently and TORs shared

Pilot Courts “Justice delayed is justice denied.”

• Case management programme to ensure quicker completion of cases (to reduce time, cost and energy)

• Access to court information, integrity of court orders, timely completion of case activity

• Rooms for clients, lawyers, law officers and reporters available• Pilot courts operated in Monywa district court, Mawlamyine district court,

Pathein township court, Chanayethazan township court and Magway township court.

Justice Sector Reform Strategy?• Justice sector reform body – inclusive, high-level, coordinated• Review justice institution structural framework – MOJ?• Criminal justice legal framework reform• A Myanmar justice index to measure progress?• Administrative Law (judicial review of executive actions, ombudsman,

freedom of information legislation)• Legal education

(UNDP Journalists’ Handbook on ROL)

QUESTIONS AND COMMENTS

Thank you for your time and attention …


AUNG SOENotary Public and Advocate

President


Summit Parkview Hotel 16.8.2017

Day (2) 16.8.2017

Access to Court Information by Journalists and the Public

(ဂာနယလစမား ႏင အမားျပညသမား သသငသထကေသာ အခကအလကမား)


Day (2) – First Section

Do’s and Don’ts in Writing Court Stories(တရားရးမႈခငးမားက ေရးသားရာတြင ေဆာငရန ေရာငရနမား)

To Understanding the culture of the Judiciary (တရားစရငေရး အေလအထမားကနားလညေစျခငး)

How to develop and nature a working relationship with court officials/ personnel (တရားေရးဆငရာ အရာရမားႏင ဆကဆေရး အဆငေျပေခာေမြ႔ရနေဆာငရြကရမည နညးလမးမား)

Knowing your right and the limitations of these rights as a media practitioner (မဒယာသမားမား ၏ အခြငအေရးႏင ကန႔သတမႈမား၊ ေဆာငရန

ေရာငရနမားက နားလညေစျခငး) (eg; Balancing freedom of speech and of the press with the right to family life and personal liberty, including the right to privacy. (ဥပမာ-စာနယဇငးမားတြင ေရးသားေဖာျပရာတြင ပ၈`၈လေရး လြတလပမႈ အပါအ၀င မသားစဘ၀ အခြငအေရးမားႏငစာနယဇငးမားတြင လြတလပစြာ ထတေဖာေရးသားျခငးတ႔ ဟနခကညေစျခငး)


To Understanding the culture of the Judiciary (တရားစရငေရး အေလအထမားက နားလညေစျခငး)

တရားရး ဖြ႔စညးျခငးမား က သရမည။

တရားမမႈ - ျပစမႈ အမအမးအစားက အေျခခသရမည။

တရားရး၀နထမးမား၊ ရ၀နထမးမား၊ အခပသားမား၊ တရားလ၊ တရားၿပင သကေသမား၊

ဥပေဒ အရာရ၊ အစးရေရ႕ေနမား၊ လြတလပေသာ ေရ႕ေနမား၊ တရားသႀကးမား၊

အမႈပြစားမား၏ သေဘာသဘာ က သရမည။

တငးေဒသႀကး တရားလႊတေတာ သ႕မဟတ ျပညနယ တရားလႊတေတာ၏ ႀကးၾကပမႈ ေအာကရ

တရားရးမား

တငးေဒသႀကး သ႔မဟတ ျပညနယလႊတေတာ ႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင ေအာကပါ

တရားရးအဆငဆင ရသည-(က) တငးေဒသႀကး သ႔မဟတ ျပညနယအတြငး ကယပငအပခပခြင ရ စရငစမရလင -

(၁) ခရငတရားရးမား(၂) ၿမ႕နယ တရားရးမား။

(ခ) တငးေဒသႀကး သ႔မဟတ ျပညနယအတြငး ကယပငအပခပခြင ရ စရငစ ရလင -(၁) ကယပငအပခပခြငရတငးတြင

(ကက) ကယပငအပခပခြင ရ တငးတရားရး၊(ခခ) ၿမ႕နယ တရားရးမား။

(၂) ကယပငအပခပခြငရ ေဒသတြင(ကက) ကယပငအပခပခြငရ ေဒသတရားရး(ခခ) ၿမ႕နယ တရားရးမား

(၃) ကနေဒသမားတြင(ကက) ခရငတရားရးမား(ခခ) ၿမ႕နယ တရားရးမား

တငးေဒသႀကး တရားလႊတေတာ သ႕မဟတ ျပညနယ တရားလႊတေတာ၏ ႀကးၾကပမႈ ေအာကရ

တရားရးမား(ဂ) ျပညေထာငစ နယေျမတြင

(၁) ခရငတရားရးမား(၂) ၿမ႕နယ တရားရးမား။

(ဃ) ဥပေဒအရ တညေထာငထားေသာ အျခားတရားရးမား။

တရားမရးမား ဖြ႔စညးပႏင တရားမ စရငပငခြင အာဏာမား

ျပညေထာငစ သမၼတ ျမနမာႏငငေတာ ကာလ တရားရးမား ဖြ႔စညးျခငးႏင တရားမ စရငပငခြင

အာဏာမား

ႏငငေတာ ျငမ၀ပပျပားမႈ တညေဆာကေရး အဖြ႔ႏင ႏငငေတာ ေအးခမးသာယာေရးနင

ဖြ႔ြၿဖးေရး ေကာငစ ကာလ တရားရးမား ဖြ႔စညးျခငးႏင တရားမ စရငပငခြင အာဏာမား

ျပညသ႔လႊတေတာကာလ တရားရးမား ဖြ႔စညးပႏင တရားမ စရငပငခြင အာဏာမား

ေတာလနေရး ေကာငစကာလ တရားရးမား ဖြ႔စညးပႏင တရားမစရငပငခြင အာဏာမား

ပါလမနကာလ တရားရးမား ဖြ႔စညးပႏင တရားမစရငပငခြငအာဏာမား

လြတလပေရး မရမကာလ တရားရးမား ဖြ႔စညးပႏင တရားမ စရငပငခြင အာဏာမား

တရားမမႈခငး အမ းအစားမားႏင တရားမ မလမႈ စြဆရမည တရားရး

တရားမ မႈခငး အမးအစားမား

ျပညေထာငစ သမၼတ ျမနမာႏငငေတာ ကာလ တရားမ မလမႈ စရငႏငသည တရားရးမား

အမႈတနဖးႏင စပလဥး၍ တရားမ မလမႈ စြဆရမည တရားရး

ျမနမာႏငင အတြငးရ အခငးျဖစ ပစၥညးႏင ပတသက၍ စြဆရမည တရားရး

လ သ႔မဟတ ေရႊ႕ေျပာငးႏငေသာ ပစၥညးႏင ပတသက၍ ထခကနစနာေစသည အတြက

ေလာေၾကး ရလမႈမား

အျခားအမႈမား

စရငပငခြငႏင စပလဥး၍ ကန႔ကြကျခငး ရးေျပာငးျခငး ႏင အမႈ လႊေျပာငးျခငး ဆငရာ

သမတဖြယရာမား

How to develop and nature a working relationship with court officials/ personnel (တရားေရးဆငရာ အရာရမားႏင ဆကဆေရး အဆငေျပေခာေမြ႔ရန

ေဆာငရြကရမည နညးလမးမား)

မမကယစားျပေသာ ဂာနယ၊ မဂၢဇငး၊ သတငးစာမား၏ အေထာကအထား အျပညအစ

ပါရရမည။ ခန႔အပစာ ရရမည။

အလြတသေဘာ ေရာငပါ၊ တရား၀ငေတြ႔ဆပါ။

တရားရး၊ တရားခြင က ခမတသည စညးမဥးမားက လကနာပါ။

၀တစားဆငယဥ ေျပာဆဆကဆမႈ ယဥေကးသမေမြ႔ပါေစ။

ေဆာငရန ေရာငရန ႏင စာနယဇငး ကင၀တက အေလးထားပါ။

Knowing your right and the limitations of these rights as a media practitioner (မဒယာသမားမား ၏ အခြငအေရးႏင ကန႔သတမႈမား၊ ေဆာငရန ေရာငရနမားက

နားလညေစျခငး) (eg; Balancing freedom of speech and of the press with the right to

family life and personal liberty, including the right to privacy. (ဥပမာ-စာနယဇငးမားတြငေရးသားေဖာျပရာ တြင ပဂၢလေရး လြတလပမႈ အပါအ၀င မသားစဘ၀ အခြငအေရးမားႏင

စာနယဇငးမားတြင လြတလပစြာ ထတေဖာေရးသားျခငးတ႔ ဟနခကညေစျခငး)

မဒယာ ဌာနမား၏ တာ၀န၀တရားမားမဒယာဌာနမားမ အယဒတာမားႏင ထတေ၀သမားသည ကင၀တလမးညႊနပါ စႏႈနး

မားအားလးက ေကာငးမြနစြာ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရန တာ၀နရသည။ အထးသျဖငေအာကပါတာ၀န၀တရားမား ရေနသည။(က) ပႏပေဖာျပေသာ သ႔မဟတ ထတလႊငေသာ အခကအလကမားအားလးသည ကင၀တလမးညႊနႏင ကကညမႈ ရရမည။(ခ) ထလအပခကက ေကာငးမြနစြာ ျဖညဆညးေပးႏငမည စနစမားႏင လပထးလပနညးမားရေနရမည။

မဒယာ ဌာနမား၏ တာ၀န၀တရားမား

(ဂ) မဒယာဌာန အတြငးမ ျဖစေစ၊ ျပငပမ ျဖစေစ မဒယာ ထတလပမႈ တစခခက ထတေ၀ျခငး၊ရယျခငး ႏင စစဥျခငးတြင ပါ၀ငသအားလး သတငးမဒယာ ကင၀တက ေကာငးစြာ နားလညသေဘာေပါကၿပး ျဖစေနရမည။(ဃ) အထကတြင ေဖာျပထားေသာ ပဂၢလအားလးသည ကင၀တလမးညႊနႏင ပတသကေသာအႀကဥာဏႏင ညႊနၾကားခကမားက အႀကးတနးအယဒတာ သ႔မဟတ သတမတ တာ၀နေပးအပထားေသာ မနေနဂာ တစဥးဥးထမ ရယႏငရန လပထးလပနညးမား က ထားရရမည။(င) စာဖတသ၊ နားဆငသႏင ရႈစားသမားထမ ေ၀ဖနတငၾကားမႈမား အားလးက အခနမဆငးဘအျပညအ၀ႏင မမတတ ကငတြယေျဖရငးႏငမည စနစတစခ မဒယာ ဌာနတငးတြင ရရနလအပသည။ မဒယာဌာနသ႔ ေပးပ႔လာေသာ တငၾကားခကမားႏင မဒယာဘကမ ျပနလည တ႔ျပနေျဖရငးမႈမား အားလးက တစႏစတတ မတတမးတင ထနးသမးထားရမည ျဖစၿပး ေကာငစမေတာငးခလာပါက ထမတတမးမားက ထတေပးရမည။(စ) တငၾကားခကႏင ပတသကသည မဒယာေကာငစ၏ အၿပးသတေျဖရငးသည ဆးျဖတခက ကမဒယဌာနမားက အျပညအ၀ ေလးစားလကနာရမည။တငၾကားခကက ေျဖရငးသည ဆးျဖတခကႏင ပတသကၿပး မဒယာ ဌာနမားသည ေကာငစႏင အျပညအ၀ ေႏာငေႏးျခငး လး၀ မရဘပးေပါငးေဆာငရြကရမည။

ကယေရးလြတလပခြငႏငအမားျပညသအက းစးပြားအမားျပညသအကးစးပြားအတြကျဖစသညဟအထငအရားျပႏငလငလတစဥးခငးႏငမ

းႏငမသားစမား၏ပဂလကဘ၀ဆငရာသတငးအခကအလကမားကယငးတ႔၏သေဘာတခြငျပခြငျပခကမပါဘေရးသားေဖာျပျခငးသ႔မဟတထတလႊငျခငးကျပလပႏငသည။

လပဂၢလမားအေနျဖင ကယေရးလြတလပခြငရမည ဟေၾကာငးကးညညြတစြာ ေမာလငႏငေသာ ေနရာမားတြင လပဂလမားအား ႀကတငခြငျပခက ေတာငးချခငး မျပဘအသ၊ ဗဒယမတတမးတငျခငးႏငဓါတပရကျခငးမျပရပါ၊သ႔ရာတြငအမားျပညသအကးစးပြားအတြကျဖစပါကႀကျဖစပါကႀကတငခြငျပခကေတာငးခရနလကေတြ႔တြငမျဖစႏငေသာအေျခအေနမား(ဥပမာ.လအပၾကားထ)တြငခြငျပခကမေတာငးခဘမတတမးတငႏငသည။ထရပပမားကအေၾကာငးအရာတစရပညႊာတစရပညႊနးဆရနအတြကအသးျပေသာအခါတြငထငရားသမားက၄ငးတ႔၏ဂဏသေရထခကေစမခကေစမညအောကာငးအရာမားႏငယဥတြေဖာျပျခငးကသတျပဆငျခငရမည။(ဥပမာ.ကနးမာေရးရးခ႕ယြငးမႈ ႏငအစြနးေရာကႏငင ေရးအယအဆ ဆငရာ သတငးအခကမားစသည)

၀မးနညးေၾကကြျခငး၊ေသဆးျခငးႏငေဘးဒကၡေရာကျခငးေဘးဒကၡေရာကေနသမား၊၀မးနညးေၾကကြသမား၊ပဂလထခကနာကငမမားႏင

တနလပေခာကခားမ ၾကေတြ ေနသမားကခဥးကပရာတြင စာနာနားလညမႏင သတၿပဆငၿခငရမည။ သေသာသတငး ေဖာၿပ ရာ တြင ဥပေဒေၾကာငးရာၿဖစစဥမားက အစရငခၿခငး ကစၥရပမား၊ ရာဇ၀တမမားကစစမးစစေဆးၿခငးႏင တရားရး သမဟတ ဥပေဒအရ အတညၿဖစသည ေၿဖရငးဆးၿဖတခကမားကေပးႏငသညအဖြအစညးမား၏ လပထး လပနညးမားက ၾကတင အဟနအတားမၿဖစေစရ။

မတတမးယရာတြင ကာယေၿႏထပါးၿခငး၊ အတငးအကပရယၿခငးႏင ေခာငးေၿမာငးရယၿခငးပမနအားၿဖငမဒယာမားသညအငတာဗးႏငသတငးအခကအလကမတတမးမား ရယရာတြင ၿခမး

ေၿခာကၿခငး၊ မဖြယမရာၿပလပၿခငးႏင အတငးအကပ ဖအားေပး ေဆာငရြကၿခငး မၿပရ။အမားၿပညသအကးစးပြားအတြကၿဖစေၾကာငး အခငအမာသကေသၿပနငၿခငးမရပါက လညၿဖားေသာ

နညးၿဖင ခဥးကပၿခငး၊ ဥပမာ ကာယကရငႏငနးစပေသာသမားထသတငးအလငာ ခဥးကပၿခငး၊ အေၿဖမရ မခငးေမးခြနးေမးၿမနးၿခငး၊ ဖနးဆကၿခငး၊ေနာကမလကၿခငးတတြင ကာယကရငကၿငငးဆၿခငး သမဟတပငနကအတြငးမထြကခြာသြားရနေတာငးဆၿခငးခရၿပးေနာက ဆကလကေဆာငရြကၿခငးမၿပလပရ။ ထသၿဖစၿပးေနာကတြငလညး ထပဂလမား ထသ ထပမခဥးကပၿခငး မၿပလပသငေပ။

လ၀ကကငမရာမားႏငအသဖမးစကမားသးၿခငးတအပါအ၀င လ၀က သတငးေထာက

လမးေသာနညး ပညာမားကသးရာတြငလညး ထသရယေသာ အခကအလကမတတမးသညအမားၿပညသအကးစးပြား အတြကၿဖစေၾကာငးအေသအခာသကေသၿပႏငၿခငး၊ သတငး၏တရား၀ငမႏငခငလမနကနမအတြကအလြန အေရးပါေသာအခကအလကၿဖစၿခငး၊ အၿခားေသာ တရား၀ငနညးလမးမားၿဖငရရႏငရနလး၀မၿဖစႏငၿခငး စေသာအေၿခအေနမားတြင အၾကးတနး အယဒတာကတကရငးလငးစြာ သေဘာတခြငၿပမသာ တရား၀င ေဆာငရြကခြငရသည။ သ႕ရာတြင အေရးေပၚအေၿခအေနမား၌ အၾကးတနးအယဒတာ၏ခြငၿပခကမယဘ ေဆာငရြကႏငၿပး ယငးသေဆာငရြကရေၾကာငးကသကဆငရာ အယဒတာထလငၿမနစြာသတငးေပးပရမည။

ရပသသတငးမဒယာမားတြင အစအစဥစတငမရကကးမ ကငမရာစမးသပတပဆငခန၌ခြငၿပခကမယ ဘ သမဟတ လအမားသတမမမဘရကကးေသာၿဖတပငးမားက ၿပနလညထတလႊငမညဆပါကခြငၿပခက ေတာငးခၿပးမ ၿပနလညထတလႊငရမည။ ခြငၿပခကမရဘ ထတလႊငမည ဆပါကလအမားၿပညသအကးစးပြား ၿဖစေၾကာငးအခငအမာသကေသၿပႏငရမညအၿပင အၾကးတနးအယဒတာ၏သေဘာတခြငၿပခကလညး လအပသည။

အၾကးတနးအယဒတာက လ၀ကအသဖမးရနတရား၀ငခြငၿပေသည အေၿခအေနမးမအပတယလဖနး ဆကသြယေၿပာဆမမားကအသဖမးယမညဆပါက သတငးရငးၿမစမားထ ၾကတငအသေပးရမည။

အငတာဗးၿခငးသမားရးကအငတာဗးၿခငးမားကစစဥၿခငး၊ ေမးၿမနးၿခငးႏငတညးၿဖတၿခငးတက

မတ၊ရးေၿဖာငစြာ ေဆာငရြကရမည။အငတာဗးေၿဖဆမညသမားသညလညး အငတာဗး၏အစအစဥ ပစႏငအေၾကာငးအရာ မားကၾကတင သပငခြငရသည။ (အေၾကာငးအရာအေသးစတၾကတင ေၿပာထားရနမလပါ။) ရပသအငတာဗး ၿဖစပါက တကရကထတလႊငမညသမဟတ မတတမးတငမညကၾကတငအသေပးထားရမည။ခြၿခားဆကဆၿခငး

လမး၊အသားအေရာင၊ကးကြယယၾကညမ၊လင၊လငတမးညႊတမ၊အသကအရြယ၊ကယကာကာယပငးႏင စတပငးဆငရာ မသနစြမမ၊ နာမကနးမတႏင ပတသတၿပးခြၿခား ဆကဆၿခငး၊ထခကနစနာေစၿခငးႏငနမခၿခငး အဓပၸါယ သကေရာကေစေသာ မညသညအသးအႏနး၊တငဆကမမး ကမမၿပလပရ။ကးကြယယၾကညမ

မဒယာမားသညကးကြယယၾကညသမား၏သကဆငရာဘာသာတရား၊အယအသးသး၏အေရးပါမက ေကာငးစြာနားလညေလးစားရမည။ၿမနမာႏငငကသ ကးကြယယၾကညမ အမးစစြာရေနေသာ လ ႕အဖြ႔အစညး မားတြင ဘာသာေရးဆငရာ အေၾကာငး အရာမားႏင ပတသတၿပးနားလညမရရႏင မတေသာေရးသား တငဆကမမားမာ အထးအေရးတၾကး လအပသည။ဘာသာေရးႏငဆငေသာအေၾကာငးအရာ၊လပဂလမားႏငပတသကၿပးမရညရြယေသာအမားမား၊မားမား၊မလအပဘတငစားခငးႏႈငးမႈမားႏငထပါးမႈမားျဖစေစသညကေကာငးစြာနားလညဂရျပရမည။

ျပငးထနၾကမးတမးေသာဘာသာစကားအသးအႏႈနးရန႔ရငးၾကမးတမးေသာ၊ညစညမးေသာ၊ယတညေသာအနကအဓပ ၸာယထြကသညစကား

းလးမားအားမလအပဘသးစြျခငးကေရာငၾကဥရမည။စာဖတပရတသတသ႔မဟတရပသပရတသသပရတသတမား၏နားလညမႈကထးကစြာအေထာကအပျဖစေစေသာအခါႏငတကရကေျပာစကားပာစကားတြငအစတအပငးအေနျဖငပါ၀ငေနျခငး သ႕မဟတတငျပေနေသာဇာတလမး၏အႏစသာရက ပပးကညေပးသညဟ သကေသျပႏငေသာ အခါမားမလြ၍သးစြျခငးမျပရ။ကေလးသငယမား

ကေလးသငယမားကမဘသ႔မဟတအပထနးသ၏ခြငျပခကမရဘသ႔မဟတအပထနးသးသ၏ခြငျပခကမရဘသပမဟတ၄ငးတ႔၏မကေမာကမဟတဘအငတာဗးမျပလပရပါ။အမားျပအမားျပညသအကးစးပြားအတြကအထးအေရးႀကးသညအခါမ းမလြ ၍ သ႔မဟတ ကေလးတြငမဘေရာ အပထနးသ ပါမရသညအခါမလြ ၍ ဤပေရာဖကရငနယကင၀တလအပခကကေရာငလြျခငးမျပရ။

လငဆငရာရာဇ၀တမႈကးလြနျခငးခရသမားလငဆငရာ ရာဇ၀တမႈ ကးလြနျခငးခရေသာ ဓားစားခမားက မညသမည၀ါျဖစျခငး၊

ယငးတ႔မညသမည၀ါ ဆသညက သရႏငေသာ အေထာကအထားမား ေဖာျပျခငးမျပလပရပါ။ဥပေဒေၾကာငးအရခြငျပခကရရၿပးအမားျပညသအကးစးပြားကလညးအေထာကအပေပးႏငသညဟသကေသျဟသကေသျပႏငေသာအခါမးမလြ ၍လငဆငရာ ရာဇ၀တမႈမားတြင သကေသအျဖစ ပါ၀ငေနေသာကေလးသငယမားကလညးမညသမည၀ါဟေဖာျပျခငးမျပရပါ။လငဆငရာအျပအမႈမားကသရပေဖာတငျပျခငး

လငဆငရာအျပအမႈမားႏငေဆာငရြကခကမားကတငျပျခငး၊ျပနလညေဖာျပျခငးမားျပလပရာတြငအလပရာတြငအမားျပညသဖတရႈနားဆင၍အျမငမတငတယျခငး၊ၾကညရႈသမားစတမသကမသာျဖစေစျခငးမားမျဖးမားမျဖစေစရနအထးသတျပရမည။ရပသထတလႊငမႈမားတြငအၾကမးဖကမႈမားႏငေသြးထြကသယမႈမားကတငျပျခငး

ရပသထတလႊငသမားသညအၾကမးဖကမႈမား၏တကယသရပမနသ႔မဟတၿခမးေျခာကမႈ(အေၾကာငးအရာမားႏငရကစကၾကမးၾကတမႈမား)ကအစအစဥထညသြငးတငျပရနအတြကခငလေသာအေၾကာငးျပခငးျပခကမားရရမည။ရပသလႊငအစအစဥမားေရးဆြျခငး၊အစအစဥမားေခါငးစဥတပျခငးႏငမထတလႊငမႀကတငအသေပးေၾကညာျခငး

ကေလးသငယမားႏငမသငေလာေသာအေၾကာငးအရာမားကကေလးသငယအမားစၾကညရႈခန၊သ႔မန၊သ႔မဟတနားဆငခနဟယဆရေသာအခနမားတြငထတလႊငျခငးမျပရ။

ရာဇ၀တမႈမား၊ လမႈစႏႈနးမားႏင ဖလာျဖစေသာ အျပအမမား

ရာဇ၀တမႈမား၊ လမႈစႏႈနးမားႏင ဖလာ ျဖစေသာ အျပအမမားႏင ပတသက၍ အတခးျခငးသ႔မဟတ စမးသပျပလပၾကညျခငးက အားေပးရာ ေရာကေသာ ဆြေဆာငမႈ ျဖစေစသညေရးသား တငဆကမႈမား၊ သတငးေပးပ႔မႈမားႏင သရပေဖာ တငဆကမႈမား ေရာငၾကဥရမည။

ျပနေပးဆြျခငး ႏင အပငစးျခငး ျပနေပးဆြမႈမားႏင အပငစးမႈမားအတြငး ဓားစာခမားက အသကအႏရာယ ထခကေစႏငေသာသ႔မဟတ ေစစပညႏႈငး ျခငးက လမးေၾကာငး လြေစႏငေသာ သတငးအခကအလကမား တငျပျခငး မျပရ။

ဆႏၵျပမႈမားႏင ျပညတြငးႏငငေရး မျငမသကမႈမား ရတပဖြ႔ အျခားအာဏာပင အဖြ႔အစညးမားႏင ဆကဆေရး ရာဇ၀တမႈမားတြင သတငး၀ယယျခငး

Thank You

U Aung Soe09-453890792, 09-788299977

[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.myanmarmedialawyers.org/

ACCESSING COURT INFORMATION:THE PHILIPPINE SETTING

Tarra QuismundoDeputy Editor, ABS-CBN News

August 16, 2017Yangon, Myanmar

WHERE TO GET STORIES

• Information officers

• Court docket- where cases are filed

• Court branches- where pleadings are filed and decisions and other records are kept

• Records division- where court archives are kept

• Court websites- a rich source of court documents, from case files to administrative orders and records (Supreme Court, Court of Appeals, Court of Tax Appeals, Sandiganbayan are online)

• Sources


All court records are open, except for cases in family courts, where proceedings are sensitive and confidential as they often involve minors.


Different court personnel have different ways of relating to the media. Some are open, some could take some time to welcome media queries.

BUT: Courts may not withhold public documents.

What works: good old LEG WORK

SOURCES TO CULTIVATE

Score enterprise stories/ scoops by developing sources within your beat:

• Judges • Litigants (prosecution and defense)• Witnesses• Lawyers• Clerks of court• Court sheriffs• Staff• Even security guards!

A PRIME SOURCE OF SCOOPS: LEAKS

Some sources leak information to a chosen journalist based on:

• Trust• Credibility of journalist and his/her media agency• Reach of journalist’s platform• Positive impact on case (if litigant/lawyer is source

of leak)

A WARNING ON LEAKS:

Be wary of a source’s motive for giving you the leak, especially when the information is coming from litigants or lawyers.

A leak is “safer” if it comes from a neutral sources, for instance an unpolluted court source.

COVERAGE SETUP IN THE PHILIPPINES

The Press Office

Media offices

LIMITS TO MEDIA ACCESS

LEGAL LIMITS

The Sub Judice Rule

This rule bars litigants, their lawyers, judges, and reporters covering trials against from releasing information that may “impede, obstruct, embarrass or influence the courts in administering justice in pending proceedings.”


Contempt of Court

This refers to “any act which insults the dignity and authority of the court or which tends to impede or frustrate the administration of justice.”


What is ‘contemptuous’?

A story or photograph that tends to:

• produce an atmosphere of prejudice where a pending case is being or is to be tried

• delay or interfere with the administration of justice• cause justice to miscarry


SANCTIONS FOR CONTEMPT:

• Admonition• Severe reprimand • Fine• Detention


The courts, especially the High Tribunal, can be very sensitive at how journalists report on their rulings or interpret their decisions and orders.

Journalists, on the other hand, have the task of digesting lengthy court documents into easily understandable reports.

In “translating” legalese, journalists must be faithful to the spirit of the ruling.


OTHER RESTRICTIONS:

• Sources who are selective of journalists they speak to/ refuse to be interviewed

• When a court cannot release details on proceedings (in the case of family courts, where cases usually involve minors)

• “Pen and paper” hearings, where courts do not allow the use of devices such as still or video cameras, recorders, mobile phones, tablets and laptops

• Sometimes, a court issues a gag order to bar litigants and their lawyers from speaking to journalists because of the sensitivity of the case

EXAMPLES

2006 Subic Rape Case Trial

Restrictions: • No coverage equipment allowed, just pen and paper• Pre-registration• Tight security procedure• Sensitivity of case (name, face of victim may not be published)

Upsides: • Both parties had media-savvy lawyers • Both sides competed for coverage/publicity• Court open to releasing documents to media

EXAMPLES

SUPREME COURT ORAL ARGUMENTS

Restrictions: No coverage equipment, just pen and paper inside SC Session HallLimited seating for media

Upsides: Live streamingSources very accessible for interviews (interviews outside venue allowed)Documents on active cases accessible online (all pleadings posted)

TIPS

• Show up. Cover on site. That’s how you develop sources.

• Read up on the law, court procedure, legal terms, jurisprudence.

• Befriend lawyers. Do not be afraid to consult them if you have legal queries.

TIPS

• Be patient. Learning your way around the judiciary beat would take time.

• Be instiably curious. Look at angles outside the obvious.

• Think outside the box. Innovate on your stories.

• Quality of coverage is a combination of access and skills.

Thank you!SALAMAT!

ေကျးဇးတငပါတယ


Principle 1: News media coverage of the judiciary requires a balancing of two equal universal rights: Right to Effective Judiciary (and related rights) and the Right to Expression (inclusive ofRight to Information).

Principle 1

Article 8: Right to Effective JudiciaryEveryone has the right to an effective remedy by the competent national tribunals for acts violating the fundamental rights granted him by the constitution or by law.

Relevant International Rights: UN Declaration of Human Rights

Principle 1

Article 10: Right to Public Hearing Everyone is entitled in full equality to a fair and public hearing by an independent and impartial tribunal, in the determination of his rights and obligations and of any criminal charge against him.


Principle 1

Article 11: Right to Presumption of InnocenceEveryone charged with a penal offence has the right to be presumed innocent until proved guilty according to law in a public trial at which he has had all the guarantees necessary for his defence.


Principle 1

Article 19: Right to Freedom of Opinion and ExpressionEveryone has the right to freedom of opinion and expression; this right includes freedom to hold opinions without interference and to seek, receive and impart information and ideas through any media and regardless of frontiers.


Principle 1

Article 354Every citizen shall be at liberty in the exercise of the following rights, if not contrary to the laws, enacted for Union security, prevalence of law and order, community peace and tranquility or public order and morality:

(a) To express and publish freely their convictions and opinions

Relevant Myanmar Constitutional Provision

Principle 1

The responsibilities of the media in a democracy include duties of accuracy and balance, fairness and respect for others, and ensuring the right of people to receive information.

Relevant Provision of the MPC Media Code of Conduct

Principle 2:The pursuit of judicial independence is sometimes used to limit the exercise of freedom of the press. On the other hand, the “unrestrained” exercise of freedom of the press is sometimes perceived as unwarranted intrusion into the independence of the judiciary.

Principle 3: An independent and free judiciary and a free press are both equally indispensable to a free (democratic) society. It is not a matter of choice or one being preferred or perceived as more important over the other.

Principle 4:By invoking the rule of law, a free and independent judiciary serves as a shield (protector) of the news media and the public against the self-interest of (powerful) individuals, organizations, or sectors. Conversely, the news media can expose (powerful) individuals, organizations, or sectors which undermine the impartiality, fairness and independence of the judiciary.

Principle 5:The judiciary and news media are partners (friends), not adversaries, without diminishing the role of news media as watchdog.


Demystify Belief that the Judiciary should not be open and transparent to protect and preserve its fairness, impartiality, and independence.

Reconciling the right to public information and freedom of the press, on one hand, and the right of the accused to a fair and impartial trial.

Courts can speak only through their decisions (despite their “legalese” which ordinary citizens cannot comprehend).

Prejudicial publicity may happen with excessive (and biased) coverage which influence court decisions.

Lack or absence of regular court (beat) reporters.

Lack of awareness and understanding of the judicial processes (criminal and civil cases) and legal language.

Lack of access to court documents.Court documents are written in

“legalese” (legal jargon), which is to understand.Inaccessible court officials.Absence of media relations (public

information) office.Leaks in court decisions.

Supporting Readings and Useful Links 1) Handbook for media access to courts (English version)

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/sites/default/files/supreme/media_handbook_8-10-15_eng_0.pdf

2) တရားရးသတငးမဒယာလကစြ

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/sites/default/files/supreme/media_handbook_8-10-

15_mm_last.pdf

3) Guidelines to Follow in Obtaining Information from the Court (English version)

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/?q=node/143

4) တရား႐းမား၌ သတငးရယရာတြင သတငးမဒယာသမားမား လကနာရနအခကမား

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/?q=my/content/133

5) Communication with the Court Information Officers (English version)


6) တရား႐းသတငးျပနၾကားေရးအဖြ႕မားႏငဆကသြယရန

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/?q=my/node/131

7) Myanmar News Media Law (2014) (unofficial English translation)

http://www.burmalibrary.org/docs17/2014-Media_Law-en.pdf

8) သတငးမဒယာဥပေဒ

http://www.pyithuhluttaw.gov.mm/sites/default/files/laws/2014/03/21/12.%E1%80%9E%E1%80%90%E1%

80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%AE%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%A

C.pdf

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/sites/default/files/supreme/media_handbook_8-10-15_eng_0.pdf

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/sites/default/files/supreme/media_handbook_8-10-15_mm_last.pdf

http://www.unionsupremecourt.gov.mm/sites/default/files/supreme/media_handbook_8-10-15_mm_last.pdf


http://www.unionsupremecourt.gov.mm/?q=my/content/133


http://www.unionsupremecourt.gov.mm/?q=my/node/131

http://www.burmalibrary.org/docs17/2014-Media_Law-en.pdf

http://www.pyithuhluttaw.gov.mm/sites/default/files/laws/2014/03/21/12.%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%AE%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%AC.pdf

