47TPA news

ประตส TNI

ประต

ส TNI

September 2019 ● No. 273

ดร.ขนษฐา ทรงจกรแกว

ทจ�าเปน และเกยวของกบททานตองการน�าไปใชเทานน จงจะขอเรมกลาวถง แตละงบการเงนกอนวา ทกทานสามารถมความตองการจะทราบขอมลอะไรบางจากการอานแตละงบนน

งบแสดงฐานะการเงน เมอมาศกษาในรายละเอยดขององคประกอบตวแรก คอ สนทรพย ทงสนทรพยทสามารถใชประโยชนไดนานเกน 1 ป และสนทรพยทจะใหประโยชนกบกจการในอนาคต อนใกลในปถดไป ทานทราบดวาสนทรพยของกจการมไวเพอจะไดสรางผลตอบแทนหรอรายไดใหกบกจการ ดงนน คงไมเปนเรองแปลกใดๆ ททกทานจะตองการทราบวา ดงนนแลวกจการมความสามารถใชสนทรพยทมนนมาสรางเปนรายไดใหกบกจการอยางเตมทหรอไม? ตวเลขก�าไรทเหนในงบก�าไรขาดทนนน เราจะทราบไดอยางไรวา เปนก�าไรทเกดจากการใชสนทรพยของกจการทมอย อยางเตมประสทธภาพหรอยง?

จะขอไลเรยงมาตามสภาพคลองของสนทรพยบางรายการ ทส�าคญ และพบไดในงบแสดงฐานะการเงนโดยทวไป ตวแรกคอ เงนสด ซงในงบการเงนจะใหศพท และความหมาย หมายถง เงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสด เชน เงนฝากธนาคารทสามารถเรยกคนไดในชวงเวลาหนง เปนตน เปนเงนสด และเงนฝากธนาคารทไมม ขอจ�ากดในการใช เปนเงนทสามารถน�ามาใชช�าระหนสนหมนเวยนได ค�าถามททานอาจตามมาคอ แลวเงนสดทเหนในงบการเงนนมาจากไหน? จะทราบไดอยางไรวารายการเงนสดทนน เรยกไดวามากพอ หรอมากไป หรอนอยไป? สภาพคลองดเพยงพอหรอไม มากเพยงพอตอการน�าไปช�าระหนสนไดหรอไม? ค�าตอบจะไดมาจากการอานความสมพนธของงบการเงนตางๆ ทไดกลาวไปนน การน�างบการเงนไปเปรยบเทยบกบกจการเองในชวงเวลาของการด�าเนนธรกจทผานมา หรอการเปรยบเทยบกบกจการอนทท�าธรกจลกษณะใกลเคยงกน รวมทงการเปรยบเทยบกบทงกลมธรกจหรออตสาหกรรมในประเทศซงเปนลกษณะเดยวกนไดเชนกน

เงนลงทนในหลกทรพยทอยในความตองการของตลาด เมอกจการมเงนสดในมอมากเกนความจ�าเปนในการด�าเนนธรกจ และการด�ารงสภาพคลอง และการน�าเงนไปฝากธนาคารใหผลตอบแทนทไมสงนก กจการจงสามารถเลอกทจะน�าเงนไปลงทนเพอไดผลตอบแทนทสงขน สรางความมงคงใหกบกจการไดมากขน จงมการก�าหนดใหธรกจสามารถน�าเงนสดไปลงทนในหลกทรพยทอยในความตองการของตลาด ซงหมายถงหลกทรพยทมสภาพซองายขายคลอง เชน หลกทรพยตราสารทน หรอตราสารหนทจดทะเบยนในตลาด หลกทรพย หรอตลาดตราสารหน เปนตน

จากฉบบทแลวตอ

หลงจากททานยนดปรบมมมองหรอความรสกตอค�าวา “บญช” รวมทงผลผลตจากบญชคอรายงานทางการ

เงนหรองบการเงน ทเปนกระจกเงาสะทอนสขภาพทางการเงน และความสามารถของกจการในการบรหารจดการธรกจออกมาใหทานเหนไดในเชงปรมาณ ซงไดน�าเสนอขอมลไปในตอนทแลว คอ โครงสราง และองคประกอบงบการเงน ทจ�าเปนตองท�าความรจก และวางไวเปนพนฐานความคดในการศกษาวเคราะห น�าไปใชตดสนใจตางๆ เชงเศรษฐกจได

จากททราบในตอนทผานมาวา งบการเงนส�าคญทมกมบทบาทในการน�ามาศกษา จ�านวน 3 งบ รวมทงหมายเหตประกอบของงบการเงนตางๆ ดงกลาว ประกอบดวย งบแสดงฐานะการเงน ซงใหขอมล “สนทรพย” ทกจการวามทงหมดเทาใด “หนสน” ทกจการมอยเพอจะบอกวาสนทรพยทเหนอยนน เกดจากการกอหนของกจการเพอใหไดสนทรพยตางๆ นนมา มมากนอยเทาใด หรอสนทรพยทเหนนนมาจาก “สวนของเจาของ” หรอสวนของผถอหนเปนสวนใหญ งบก�าไรขาดทน ทใหขอมลวาก�าไรขาดทนของกจการมมากนอยเพยงใด และงบกระแสเงนสด ทใหขอมลเกยวกบไดมา และใชไปของเงนสดวาเปนมาจากความสามารถในการด�าเนนงาน หรอทเหนเงนสดจ�านวนเพมมากในสนทรพยของกจการนน มาจากการจดหาเงนดวยการกยมมาเพม หรอกระแสเงนสดตดลบจากการลงทนของกจการ

เพอใหทานผอานเขาใจการอานงบการเงนดวยแนวคดวา เขาไดท�าอยางตงใจออกมา “เพอทาน” เพอประโยชนของทกทานทจะน�าไปใชตดสนใจเกยวของกบเงนๆ ทองๆ เกยวกบธรกจหรอกจการนน ท�าออกมาอยางตงใจใหมคณภาพตาม “มาตรฐานบญช” เพอให ทกทานสามารถเขาใจตรงกนได เพยงแตจ�า และเขาใจความหมายศพททางบญชพนฐานเพอใชภาษาไดตรงกน และทราบถงมาตรฐาน

อานไดและอานด (2)งบการเงน....

48 TPA news

ประตส TNI

September 2019 ● No. 273

สนคาคงเหลอ เปนสนทรพยหมนเวยนทส�าคญมากอกรายการหนง โดยเฉพาะในธรกจซอขายสนคา ธรกจคาสง คาปลก หรอธรกจอตสาหกรรมผลต ทกทานทราบดอย วาการมสนคาท เพยงพอตอความตองการของลกคาแตละกจการเปนสงจ�าเปนมาก เพราะหากลกคาไมไดรบการตอบสนองในเวลาทรวดเรวตามความตองการ เกดความไมพงพอใจ และสามารถเปลยนไปใชสนคาลกษณะเดยวกนของคแขงของกจการในตลาดไดทนท ขณะเดยวกน หากสนคามมากเกนไป สนคาทคงเหลออยนน กเปนสนทรพยทไมสามารถสรางรายไดกลบมาใหกบกจการ นอกจากน ยงตองมภาระตนทนในการเกบรกษา และหากเกบไวนานกจะท�าใหสนทรพย ลาสมย ยงในยคปจจบนทความตองการของลกคาเปลยนแปลงเรว โดยเฉพาะสนคาเทคโนโลยทเปลยนแปลงไดรวดเรวอยางทไมไดปรากฏมากอนในยคอนๆ ทผานมา เมอทานอานงบการเงน ทานจงตองการทราบวาสนคาทคงเหลออยของกจการนนเพยงพอหรอไม มมากหรอนอยเกนไป ผบรหารของกจการมความสามารถบรหารสนคา ซงเปนสนทรพยทส�าคญน ใหสรางรายไดกลบมาใหกจการททานก�าลงศกษางบการเงนอยนน มากหรอนอยเทาใด?

ลกหน ทานทราบดลกหนการคาเกดขนเมอกจการขายสนคาไปแลว แตไดยดเวลาของการรบช�าระคาสนคาออกไปใหกบลกคาของกจการ บางทานอาจสงสยวา ถาเปนเชนนจะถอวาเกดรายไดจากการขายไปหรอยง เชน หากกจการขายสนคาใหลกคารายใหญรายหนงไป 20 ลานบาทในเดอนพฤศจกายน ในวนสนปหรอสนงวดบญช วนท 31 ธนวาคม ลกหนการคารายนนยงไมจายช�าระ นอกจากนยงมขาววาขณะนลกคาของกจการมฐานะการเงน และสภาพคลอง ไมด และสนปกยงไมช�าระหนคาสนคาใหกจการ ถาถอวารายไดจากการขายเกดแลว กตองปรากฎรายการรายไดจ�านวน 20 ลานบาทน รวมอยในยอดรายไดจากการขายของกจการ ซงในความเปนจรงคอทางบญชถอวารายไดจากการขายไดเกดขนแลว ตามหลกเกณฑ คงคาง (Accrual Basis) เพราะการบญชไมไดยดตามเกณฑเงนสด TPA

news

(Cash Basis) ดงนน ยอดรายไดจากการขายจ�านวน 20 ลานบาท จงเปนรายไดทกจการน�ามาค�านวณก�าไรสทธดวย ก�าไรทางบญชจงไมไดสะทอนตวเงนสด และหากปนนกจการมยอดขายทงหมด 40 ลานบาท และหากปรากฏทายสดวายอดขาย 20 ลานบาทนน ไมสามารถเรยบเกบหนได ก�าไรททานเหนวามากในปนน กจะไมเปนไปตามนนถงประมาณรอยละ 50 ดงนนความสามารถในการบรหาร ลกหนของกจการ และการตดเปนขาดทนของลกหนดงกลาว จงเปนเรองทนาสนใจศกษาและสามารถอานเขาใจได หากทานมความตองการศกษากจการเพอท�าธรกจ ใหกเงน หรอลงทนในหลกทรพยของกจการนน

ทดน อาคารและอปกรณ เปนสนทรพยทใหประโยชนกบกจการเกนกวา 1 งวดบญช หรอ 1 ป ซงกจการมไวเพอใชในการบรหารงาน เพอประโยชนในการผลต หรอการจำาหนายสนคาหรอใหบรการ หรอเพอใหเชา เนองจากเปนสนทรพยทใชประโยชนนานกวา 1 ป จงตองมการตดมลคาของสนทรพยดงกลาวเปนคาใชจายทกๆ งวดบญชในรปของคาเสอมราคา รายการคาเสอมราคาจงเปนรายการทไมไดจายเปนตวเงนออกไปจรง และเมอตดจายทกปแลว จงเปนรายจายสะสมเรยกวาคาเสอมราคาสะสม นำาไปหกออกจากบญชสนทรพยดงกลาวนนใหแสดงมลคาสทธในงบแสดงฐานะการเงน

นอกจากนในงบแสดงฐานะการเงนหลายกจการ จะมรายการสนทรพยไมหมนเวยน เชน เงนลงทนระยะยาว เงนลงทนทกจการตงใจจะถอไวเกน 1 ป ตราสารหนทถอจนครบก�าหนด และเงนลงทนในบรษทยอย และบรษทรวม ซงเปนเงนลงทนในบรษทยอยหรอบรษทรวมทบรษทถอไว และเขาขายตามมาตรฐานการบญชทตองบนทกบญชตามวธสวนไดเสย

ในตอนน ผเขยนจงขอกลาวถงในดานสนทรพยเพอใหทาน ผอานไดรจกกบลกษณะเบองตน รวมทงค�าถามทเปนประเดนในการอานแตละงบการเงน และแตละรายการบญชเพอศกษาความหมาย ความสมพนธ และหาค�าตอบจากงบการเงนไดในตอนตอๆ ไป