TÜRKİYE’DE ÇOCUKLA İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR REHBERİacikarsiv.ankara.edu.tr/browse/3459/4339.pdf · bir rehber halinde yayınlamaktadır. Bu araştırma ile ortaya çıkacak

Ankara Üniversitesi

Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 5

TÜRKİYE’DE ÇOCUKLA İLGİLİ

KURUM VE KURULUŞLAR REHBERİ

Yayına hazırlayanlar

Prof.Dr. Bekir Onur

Dr. Müge Artar

Ankara 2000

Ankara Üniversitesi

Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 5

Türkiye’de Çocukla İlgili Kurum ve Kuruluşlar Rehberi

© Ankara Üniversitesi Rektörlüğü

Yayına hazırlayanlar: Bekir ONUR, Müge ARTAR

Dizgi: Hülya ELMİR

Sayfa düzeni: Hülya ELMİR – Zekiye MENEKŞE

Kapak tasarımı: Hakan BÜYÜKÇAYLI

Baskı: Ankara Üniversitesi Basımevi

ISBN:

Ankara 2000

İÇİNDEKİLER

Sayfa

BİRİNCİ BÖLÜM: ARAŞTIRMA ............................................................. 4

1. Giriş ................................................................................................................ 5

2. Ön inceleme ................................................................................................... 7

A. Basılı kaynaklar ........................................................................................ 7

B. Yazışma bilgileri ....................................................................................... 13

3. Veri toplama aracı .......................................................................................... 13

4. Verilerin toplanması ....................................................................................... 14

5. Verilerin işlenmesi .......................................................................................... 17

6. Sonuç .............................................................................................................. 21

Kaynaklar ....................................................................................................... 24

İKİNCİ BÖLÜM: REHBER ....................................................................... 25

1. Gönüllü kuruluşlar .......................................................................................... 26

2. Resmi kurumlar .............................................................................................. 170

A. Üniversiteler .............................................................................................. 171

I. Sağlıkla ilgili birimler ............................................................................ 171

II. Eğitimle ilgili birimler .......................................................................... 185

III. Enstitüler / Araştırma merkezleri ........................................................ 195

B. Sağlık Bakanlığı ........................................................................................ 198

C. Diğer Merkezler ........................................................................................ 205

3. Dizin (gönüllü kuruluşlar) .............................................................................. 213

BİRİNCİ BÖLÜM

ARAŞTIRMA

BİRİNCİ BÖLÜM: ARAŞTIRMA

1. GİRİŞ

Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi

(ÇOKAUM) 1994’te kuruldu. Merkezin temel amacı çocuk kültürü konularında

bilimsel araştırma ve inceleme yapmak, bilimsel toplantılar düzenlemek, bütün bu

çalışmaların ürünlerini yayına dönüştürerek kamuoyunu aydınlatmaktır. Bu

bağlamda önce “çocuk kültürü” kavramını açıklamamız gerekmektedir.

Çocuk kültürü kavramı birden fazla anlam içeren zengin bir kavramdır.

Mouritsen’e (1997) göre çocuk kültürünün üç ana türü vardır: Yetişkinlerin

çocuklar için ürettiği kültür, çocuklarla birlikte üretilen kültür, çocuklar

tarafından üretilen kültür. Yetişkinlerin çocuklar için ürettiği kültürün içinde,

çocuk edebiyatından oyuncaklara kadar çok çeşitli ürünler bulunmaktadır.

Çocuklarla birlikte üretilen kültürde yetişkinlerin ve çocukların birlikte çalıştıkları

etkinlikler (spor, müzik, vb.) ya da projeler (okul müzesi kurma, çevre koruma,

vb.) bulunmaktadır. Çocukların kendi iletişim ve etkileşimlerinin ürünü olan kültür

üçüncü alanı oluşturmaktadır (oyun kültürü).

Günümüzde çocuklarla yetişkinlerin birlikte yaşadığı ve yarattığı alanların

sayısı gitgide artmaktadır. Öte yandan, çocuğun eğitimi, sağlığı, mutluluğu

yetişkinlerin ilgi ve kaygı alanına gitgide daha fazla girmektedir (yirminci yüzyılın

çocukluğun yüzyılı olduğu bile söylenmiştir). Çocuğun yaşamını yeniden

düzenlemek isteyen kurum ve kuruluşların gitgide çoğalması bu gelişmenin bir

sonucu ve göstergesidir. Çocukların sorunlarıyla ilgilenen kişileri bir araya getiren

gönüllü kuruluşların, derneklerin, vakıfların sayısı ülkemizde de gün geçtikçe

artmaktadır. Demokratik ve çağdaş toplumlarda “hükümet-dışı kuruluş” (NGO)

olarak adlandırılan bu tür gönüllü kuruluşların varlığı ve gitgide artması son derece

olağandır. Aynı alanda uğraş verdikleri için birbirlerini tanımalarını ve güçbirliği

kurmalarını beklemek de son derece doğal, hatta zorunludur. İşte bu zorunluluk

ÇOKAUM’un bu konuda bir proje geliştirmesi fikrinin temeli olmuştur.

1997 yılında “Türkiye’de Çocukla İlgili Kurum ve Kuruluşlar Rehberi

Hazırlanması ve Yayınlanması” adıyla Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Planlama

Başkanlığı’na önerilen proje kabul edilmiştir. Projenin amacı, Türkiye’de çocukla

ilgili resmi ve gönüllü bütün kurum ve kuruluşlar hakkında bilgi toplayarak bunları

bir rehber halinde yayınlamaktadır. Bu araştırma ile ortaya çıkacak rehberin,

çocukla ilgili kurum ve kuruluşların birbirini tanımasına, eşgüdümlü çalışmalar

yapmasına, ortak etkinlikler düzenlemesine hizmet edeceği beklenmektedir. Bu

rehberde dernek ve vakıf gibi gönüllü kuruluşlar yer alacağı gibi, kamu kurumları

da yer alacaktır. Böylece, Türkiye’de varolan çocukla ilgili bütün kurum ve

kuruluşların tanıtılması ve birbirini tanımaları olanaklı olabilecektir. Ortaya

çıkacak ürünün çocuklarla ilgili bilgi akışını kolaylaştıracağı, hızlandıracağı, bu

konuda tasarruf sağlayacağı, temel başvuru kaynağı olacağı düşünülmektedir.

Rehberde yer alacak bilgilerin derlenmesi için ilgili kurum ve kuruluşlardan

anket formu ile bilgi istenmesi kararlaştırılmış ve biri gönüllü, diğeri resmi kurum

ve kuruluşlar için olmak üzere iki form geliştirilmiştir. Ayrıca, Vakıflar Genel

Müdürlüğü’nden, Emniyet Genel Müdürlüğü’nden, Yüksek Öğretim

Kurumu’ndan, Bakanlıklardan bilgi istenmesi, benzer amaçla yayınlanmış

rehberlerden bilgi derlenmesi kararlaştırılmıştır. Toplanan bu ön bilgiler ışığında

saptanan kurum ve kuruluşlara anket formları posta aracılığıyla yollanmış, yanıt

vermeyen kurum ve kuruluşlar telefonla aranmış, formlar yeniden gönderilmiştir. 1

Ocak 1997’de Ankara Üniversitesi’nden beş öğretim elemanının girişimiyle

başlayan bu çalışmaların gelişim aşamaları aşağıda ayrıntılı olarak

açıklanmaktadır.

2. ÖN İNCELEME

A. Basılı kaynaklar

Türkiye’de gönüllü kuruluşları tanıtan dört basılı kaynağın olduğu

saptanmıştır. Bunlardan birincisi Türkiye Çevre Vakfı’nın yayınladığı Türkiye

Gönüllü Kuruluşlar Rehberi’dir (1995). Bu rehberin “Gönüllü Kuruluşların

Konularına Göre Ayrılması” başlıklı dizininde “Bilim” başlığı altında çocukla

ilgili 1 kuruluşun, “Eğitim” başlığı altında 10 kuruluşun, “Hizmet, Hayır İşleri,

Yardımlaşma”da 4 kuruluşun, “Kadın, Çocuk, Aile”de 5 kuruluşun, “Sağlık”ta 5

kuruluşun adı geçmektedir (sınıflamada doğal olarak her kuruluş birden fazla

kategoriye girebilmektedir). Türkiye Gönüllü Kuruluşlar Rehberi’nin (1997)

genişletilmiş ikinci baskısında ise “Bilim” (B) başlığı altında çocukla ilgili 2,

“Eğitim”de (E) 19, “Kadın, Çocuk, Aile”de (KÇA) 13, “Sağlık”ta (S) 10, “Hizmet,

Hayır İşleri, Yardımlaşma”da (HHİY) 5 kuruluş bildirilmektedir. Bu kuruluşların

adı ve alanı aşağıda (Tablo 1) topluca gösterilmektedir (tekrardan kaçınmak için

kuruluşun adı ilk gösterildiği kategoriye göre yazılmış, yanında girdiği alan/alanlar

belirtilmiştir).

TABLO 1 Türkiye Gönüllü Kuruluşlar Rehberi (1997)

(Çocukla İlgili Kuruluşlar Listesi)

Adı Alanı • Anne Çocuk Eğitim Vakfı (E) (KÇA)

• Antalya Yetim ve Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı (HHİY)

• Antalya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı (E) (HHİY) (S)

• Beyaz Işık Eğitim ve Kültür Derneği (E)

• Beyaz Nokta Vakfı (E)

• Bilim Merkezi Vakfı (B)

• Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı (KÇA) (S)

• Çırak Eğitim ve Öğretim Vakfı (E)

• Çocuk İhmalini ve İstismarını Önleme Derneği (KÇA)

• Çocuk Sevenler Derneği (E) (KÇA)

• Çocuk Vakfı (E) (KÇA)

• Çocuk Yayınları Derneği (E) (KÇA)

• Çocuk Yuvası Derneği (E) (KÇA)

• Down Sendromlu Çocuk ve Gençleri Koruma, Geliştirme, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği

(E) (S)

• Eram Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği (E) (HHİY)

• Hacettepe Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı (S)

• Hacettepe Üniversitesi Lösemili Çocuklara Yardım Tedavi ve Dayanışma Derneği

(S)

• İşitme Özürlü Çocuklar Eğitim ve Araştırma Vakfı (E)

• Kız İzciler Derneği (E) (KÇA)

• Malatya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı (E) (S)

• Özel Eğitim ve Rehberliğe Muhtaç Çocukları Koruma Derneği (HHİY)

• Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği (E)

• Sinop Çocuk Kulübü Derneği (KÇA)

• Sokak Çocuklarını Koruma Derneği (HHİY) (KÇA)

• Türkiye Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Vakfı (KÇA) (S)

• Türkiye Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Derneği (S)

• Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı (KÇA)

• Türkiye Okul Öncesi Eğitimini Geliştirme Derneği (E)

• Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı (KÇA) (S)

• Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı (E)

• Yaratıcı Zekâ ve Zihin Bilim Derneği (B)

• Yetiştirme Yurtlarını ve Muhtaç Çocukları Koruma Derneği (E)

• Yurtdışı İşçi Çocukları Eğitim Vakfı (E) (KÇA)

• Zihinsel ve Bedensel Özürlü Çocuklar ve Ailelerini Koruma, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği

(S)

Toplam: B 2; E 19; HHİY 5; KÇA 13; S 10

Genel Toplam: 49

Tablo 1’de görüldüğü gibi, adı “çocuk” ile başlayan ya da adında çocuk

sözcüğü bulunan, dolayısıyla çocukla doğrudan ilgili sayabileceğimiz kuruluş

sayısı 28’dir. Bunların çoğunun eğitim, toplumsal koruma ve sağlık alanında yer

aldığı söylenebilir.

Gözden geçirdiğimiz ikinci kaynak Tarih Vakfı’nın Sivil Toplum

Kuruluşları Rehberi (1996) oldu. Bu kaynağın konu dizininde “Çocuk” (Ç)

başlığı altında 40 (26’si doğrudan ilgili), “Eğitim”de (E) 13, “Kadın”da (K) 2,

“Kimsesiz Çocuklar”da (KÇ) 14, “Sağlık”ta (S) 7, “Suçlu Çocuklar”da (SÇ) 3,

“Tıp”ta (T) 8 kuruluşun adı geçmektedir. Bu kuruluşların adları ve alanları Tablo

2’de gösterilmektedir.

Tablo 2 incelendiğinde, bu kaynakta çocukla doğrudan ilgili kuruluş

sayısının 39 olduğu görülmektedir. Burada da korumayla ve eğitimle ilgili

kuruluşların ağırlıkta olduğu dikkati çekmektedir.

Tablo 2 Sivil Toplum Kuruluşları Rehberi (1996)


Adı Alanı • Ankara Çocuk Dostları Derneği (Ç) (E)

• Ankara Öksüzler ve Güçsüzler Koruma Derneği (KÇ)

• Anne ve Bebek Sağlığı Vakfı (S)

• Anne-Çocuk Eğitim Vakfı (Ç) (E)

• Antalya Yetim ve Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı (Ç) (KÇ)

• Aydınlık Yarınlar İçin Çocuk ve Kadın Platformu (Ç) (K)

• Beyaz Işık Eğitim ve Kültür Derneği (E)

• Beyaz Nokta Vakfı (E)

• Bilim Merkezi Vakfı (E)

• Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı (S) (T)

• Çağdaş Kadın Derneği (K)

• Çırak Eğitim ve Öğretim Vakfı (E)

• Çocuğu İstismardan Koruma ve Rehabilitasyon Derneği (Ç)

• Çocuk Böbrek Sağlığı Derneği (Ç) (T)

• Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı (Ç) (T)

• Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği (Ç)

• Çocuk Nefroloji Derneği (Ç) (T)

• Çocuk Sağlığını Koruma Vakfı (Ç) (E)

• Çocuk Sevenler Derneği (Ç) (E) (KÇ)

• Çocuk Vakfı (Ç)

• Çocuk ve Adölesan Diyabetikler Derneği (S)

• Çocuk ve Çevresini Koruma Vakfı (KÇ)

• Çocuk Yayınları Derneği (Ç)

• Çocuk Yuvası Derneği (Ç) (KÇ)

• Dostlar Dayanışma Derneği (SÇ)

• Fenilketonürili Çocukları Tarama ve Koruma Derneği (Ç)

• Gültepe Genel Ana Çocuk Sağlığı Derneği (Ç) (S)

• Hacettepe Çocuk Cerrahisi Derneği (T)

• Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı (Ç) (E) (T)

• Hacettepe Üniversitesi Lösemili Çocuklara Yardım, Tedavi ve Dayanışma Derneği

(T)

• İstanbul Çocuk Misafirhanesini Yaşatma ve Geliştirme Derneği (Ç) (KÇ)

• İstanbul Çocuk Sağlığı Derneği (S)

• İstanbul Çocuk ve Tabiat Vakfı (Ç)

• İstanbul Hasta Çocukları Koruma Derneği (Ç) (S)

• İzmir Çocuk Evleri Derneği (Ç) (KÇ)

• Kız İzciler Derneği (E)

• Netaş Öksüz ve Yetimlerinin Eğitimi İçin Yardımlaşma Vakfı (KÇ)

• Sokak Çocukları Derneği (Ç) (KÇ) (SÇ)

• Süreyya Ağaoğlu Çocuk Dostları Derneği (Ç) (KÇ)

• Şişli Rehberlik ve Araştırma Merkezi Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği

(KÇ)

• Türkiye Ana ve Çocuk Sağlığı Koruma Vakfı (S)

• Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı (SÇ)

• Türkiye Sokak Çocukları Vakfı (KÇ)

• Türkiye Okul Öncesi Eğitimini Geliştirme Derneği (E)

Tablo 2 (devamı) Sivil Toplum Kuruluşları Rehberi (1996)


• Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Eğitim Vakfı (E)

• Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı (Ç)

• Türk Pediatri Kurumu Derneği (T)

• Yetiştirme Yurtlarını ve Muhtaç Çocukları Koruma Derneği (KÇ)

• Yurtdışı İşçi Çocukları Eğitim Vakfı (Ç)

Toplam: Ç 26; E 12; K 2; KÇ 12; S 7; SC 2; T 8

Genel Toplam: 69

Araştırmamızda, Sosyal Hizmetler Araştırma Belgeleme Eğitim Vakfı’nın

Sosyal Ankara-Ankara Sosyal Kuruluşlar Kılavuzu (1998) adlı yayını da

incelenmiştir. Adı geçen yayının “Çocuklarla İlgili Kurum ve Kuruluşlar” başlıklı

bölümünde 18 derneğin, 7 vakfın adı geçmektedir. Hepsi Ankara’da olan bu

kuruluşların koruma, sağlık ve eğitim alanlarına aşağı yukarı eşit olarak

dağıldıkları görülmektedir.

Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Kamu Kuruluşları İle İlgili Vakıflar

(tarihsiz) adlı çalışmasında, Türkiye çapında hepsi vakıf olmak üzere, çocukla

doğrudan ve dolaylı olarak ilgili 50 kuruluşun adı geçmektedir. Tablo 3’te bu

vakıfların adları, yerleri, kuruluş yılları gösterilmektedir (adı geçen yayın vakıfları

türlerine göre değil bulunduğu yere göre sınıflamıştır).

Tablo 3

Kamu Kuruluşları İle İlgili Vakıflar (tarihsiz) (Çocukla İlgili Vakıflar Listesi)

Adı Yeri / Yılı • Anne ve Bebek Sağlığı Vakfı İstanbul 1993

• Anne ve Çocuk Eğitimi Vakfı İstanbul 1994

• Antalya Yetim ve Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı Antalya 1988

• Antalya Yetiştirme Yurtları Çocuklarını Koruma Vakfı Antalya 1991

• Antalya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı Antalya 1992

• Binbir Çiçek Zihinsel Özürlü Çocukları Erken Tanı ve Tedavi Eğitim Vakfı İstanbul 1993

• Çağdaş Kadın ve Gençlik Vakfı Ankara 1994

• Çanakkale Spastik Özürlü Çocuklar Eğitim Vakfı Çanakkale 1996

• Çırak Eğitim ve Öğretim Vakfı Ankara 1987

• Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı Ankara 1986

• Çocuk Sağlığını Koruma Vakfı İzmir 1991

• Çocuk Vakfı İstanbul 1990

• Çocuk ve Çevresini Koruma Vakfı İstanbul 1992

• Çocukları Suçtan ve Suçlulardan Koruma Vakfı Ankara 1995

• Denizli Yetim, Aciz ve Muhtaçları Koruma Vakfı Denizli 1987

• Ege Çocuk Vakfı İzmir 1995

• Fenilketonuri ve Diğer Kalıtsal Metabolik Hasta Çocuklar Vakfı Ankara 1996

• Geri Kalmış Çocuklara Yardım Vakfı İstanbul 1971

• Gün Petrol Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı Ankara 1993

• Gürsan Çocuk Sağlığı Vakfı İstanbul 1980

• Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı Ankara 1971

• İçel Spastik Çocukları koruma Rehabilitasyon Eğitim Vakfı Mersin 1993

• İstanbul Çocuk ve Tabiat Vakfı İstanbul 1985

• İstanbul Zihinsel Engelliler İçin Eğitim ve Dayanışma Vakfı İstanbul 1996

• İşitme Özürlü Çocuklar Eğitim ve Araştırma Vakfı Eskişehir 1979

• Kayseri Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı Kayseri 1995

• Korunmaya Muhtaç Çocukları Koruma Vakfı Sivas 1981

• Köy Çocuklarını Yükseltme Vakfı İstanbul 1994

• Küçük Çocukları Koruma Geliştirme ve Eğitim Vakfı Samsun 1996

• Lösemili Çocuklar Vakfı İstanbul 1980

• Malatya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı Malatya 1993

• Milli Eğitim Vakfı Ankara 1971

• Muhtaç Çocuklara Eğitim Yardım Vakfı Ankara 1994

• Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı Trabzon 1991

• Nesin Vakfı İstanbul 1972

• Netaş Öksüz ve Yetimlerinin Eğitimi İçin Yardımlaşma Vakfı İstanbul 1985

• Tüm Yardıma Muhtaç Çocuklar Vakfı İstanbul 1995

• Türk Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Vakfı Ankara 1988

• Türkiye Bedensel Özürlü Çocuklara Sağlık Eğitim ve Kültür Vakfı İstanbul 1996

• Türkiye Çocuk Evleri Vakfı İstanbul 1975

• Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı İstanbul 1992

• Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı İstanbul 1979

• Türkiye Sokak Çocukları Vakfı İstanbul 1996

Tablo 3 (devamı) Kamu Kuruluşları İle İlgili Vakıflar (tarihsiz)

(Çocukla İlgili Vakıflar Listesi)

• Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı İstanbul 1989

• Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Eğitim Vakfı İstanbul 1993

• Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı İstanbul 1994

• Yakacık Halil Abbas Kimsesiz Çocukları Koruma Öğretim Eğitim Vakfı İstanbul 1994

• Yurtdışı İşçi Çocuklar Eğitim Vakfı Ankara 1986

• Zihinsel Özürlüleri Yetiştirme ve Koruma Vakfı İzmir 1984

• Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı Ankara 1982

Tablo 3 incelendiğinde, Türkiye’de çocukla ilgili vakıfların sırasıyla

koruma/yardım (23), eğitim (15), sağlık (10) ve kültür (2) alanlarında toplandığı

görülmektedir. Ancak bu sınıflama kesin değildir; bazı vakıfların hem eğitim hem

koruma kategorisine girebileceği adlarından anlaşılmaktadır. Gene de, ülkemizde

çocukların en çok korunmasına ve eğitimine, en az da kültürel gelişimine yönelik

vakıflar kurulduğunu söylemek yanlış olmayacaktır; bu gözlemi önceki kaynaklar

da doğrulamaktadır.

B. Yazışma bilgileri

Yazışma yoluyla bilgi edinilmesi için önce Emniyet Genel Müdürlüğü’ne

başvurulmuştur. Buradan alınan resmi yanıtta çocukla ilgili 16 derneğin adı

geçmektedir. Daha sonra, kaynak tarama ve yazışma yoluyla elde edilen bilgilerin

de ışığında, çalışmanın doğrudan veri toplama aşamasına geçilmiştir.

3. VERİ TOPLAMA ARACI

Bu çalışmada veri toplama aracı olarak bir anket formu geliştirilmiştir. Bu

form biri gönüllü, diğeri resmi kuruluşlar için olmak üzere -küçük değişikliklerle-

iki farklı türde düzenlenmiştir. Anket formunda kuruluşların bütün özelliklerini

yansıtması beklenen 21 soru vardır. Söz konusu anket formu ÇOKAUM tarafından

hazırlanmış, Ankara Üniversitesi Bilgi İşlem Merkezi uzmanlarınca da bilgisayar

ortamına uyarlanmıştır.

4. VERİLERİN TOPLANMASI

Çocukla ilgili kurum ve kuruluşlara ilişkin bilgilerin toplanabilmesi için şu

ön işlemlerin yapılması gerekmiştir: Söz konusu kurum ve kuruluşların adlarının

derlenmesi, hangilerinin çalışmaya katılacağının kararlaştırılması. İlk aşamada

daha önce sözü edilen kaynaklardan ve bulunabilen diğer kaynaklardan (gazeteler,

televizyon vb.) kurum ve kuruluşların adları saptanmıştır. İkinci aşamada

bunlardan hangilerine ulaşılacağı belirlenmiştir. Böylece, kısmen çocukla ilgili

olmakla birlikte doğrudan çocuğa değil daha çok kuruma, mesleğe, kente yönelik

dernek ve vakıfların dışta bırakılması kararlaştırılmıştır. Bu bağlamda, okul

vakıflarının ve derneklerinin (Ayrancı Lisesi Eğitim Vakfı, vb. gibi); semt ve kent

vakıf ve derneklerinin (Kırıkkale Gençlik Vakfı, Ayvalık Eğitim Vakfı, Kırşehir

Öğrenim Gençliğine Yardım Derneği, vb. gibi), kuruma yönelik vakıf ve

derneklerin (Cerrahpaşa Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğine Yardım Vakfı,

Basın Yayınlılar Derneği, vb. gibi) dışta bırakılması uygun görülmüştür. Aynı

işlem resmi kuruluşlar için de yapılmış, bu bağlamda okulöncesi kurumlarının

(kreşler, anaokulları, çocuk yuvaları vb.) dışta bırakılması; üniversitelerin çocukla

ilgili bölümlerinin sadece adının verilmesi kararlaştırılmıştır.

Verilerin toplanmasında en önemli aşama adı ve adresi saptanan kuruluşlara

anket formunun (pulu da yapıştırılmış geri dönüş zarfıyla birlikte) posta

aracılığıyla gönderilmesi olmuştur. İlk olarak çocukla ilgili olduğu belirlenen

bütün kuruluşlara anket formları postalanmış; ancak bunların çok azından yanıt

alınabilmiştir. İkinci olarak hem yanıt vermeyen hem de yeni saptanan kuruluşlara

anket formu postalanmış, bu kez de ancak bazılarından yanıt alınabilmiştir. Bu

arada yanıt alınamayan kuruluşlar telefonla aranmış, anket formunun kendilerine

ikinci kez gönderildiği hatırlatılmış, gene de sonucun çok fazla değişmediği

gözlemlenmiştir. (Böylece ülkemizde anket yoluyla ve posta aracılığıyla bilgi

toplamanın ve araştırma yapmanın ne kadar güç, hatta olanaksız olduğu sonucuna

varılmıştır.) Son olarak, yanıt alınamayan kuruluşlar bir kez daha aranmış -

Ankara’da olanlara bizzat gidilmiş- ve anket formları kendilerine yeniden

ulaştırılmıştır. Bütün çabalara karşın sonucun pek değişmeyeceği kanısına

varılınca bu tür kuruluşlara bir daha başvurmaktan vaz geçilmesi, rehberde sadece

adlarını vermekle yetinilmesi kararlaştırılmıştır. Bu sonuçtan alınan dersle,

çalışmanın bütün aşamalarında yeni kurulan ya da adı yeni bulunan kuruluşlara

önce mutlaka telefon aracılığıyla ulaşılmış, anket formu daha sonra postalanmıştır;

bu durumda bile kayıtsızlığın ve ihmalin sürdüğünü görmek ilginçtir. Türkiye

Gönüllü Kuruluşlar Rehberi’ni hazırlayan Türkiye Çocuk Vakfı’nın da aynı

durumla karşılaştığını ve bundan yakındığını görüyoruz: “Her yoldan sağlanan

adreslere tek tek mektup yazılarak anket formları gönderilmiş ve cevaplandırılması

rica edilmiştir. Dernek ve vakıflara 1994 yılı boyunca gönderilen mektup sayısı,

hatırlatma mektupları ve faks mesajları dahil, 3500’ün üzerindeyken, bu gayretler

sonunda bilgi alınabilen gönüllü kuruluş sayısı 414 olmuş(tur).” (s. 6).

Çocukla ilgili resmi kurumlar için öncelikle bu kurumların hangileri olduğu

saptanmış (bakanlıklar, bunlara bağlı anaokulları, üniversiteler ve bölümleri vb.),

daha sonra bu kaynaklara nasıl ulaşılabileceği belirlenmiştir. Sayılarının çok fazla

olması ve küçük yerleşim yerlerindekilere ulaşmanın zorluğu nedeniyle ilköğretim

okullarının ve okulöncesi kurumlarının (kreşler, anaokulları, çocuk yuvaları vb.)

dışta bırakılmasına karar verilmiştir.

Çocuk hastaneleri ile ilgili bilgiler önce Sağlık Bakanlığı’ndan edinilmiş,

daha sonra bu hastanelere “Çocukla İlgili Resmi Kuruluşlar Bilgi Formu”

yollanmıştır. Gönderilen 8 formdan 7’si yanıtlanmış, yanıt alınamayan bir

hastaneye ilişkin bilgiler Sağlık Bakanlığı’ndan alınan bilgilerle tamamlanmıştır.

Üniversitelerin çocuklarla ilgili birimleri öncelikle belirlenmiştir. Bunlar tıp

ve diş hekimliği fakültelerinin çocuk klinikleri, diğer fakültelerin çocuk gelişimi

bölümleri, eğitim fakültelerinin okulöncesi eğitim ve ilköğretim bölümleri olarak

saptanmıştır. Bu kadar geniş bir alandan bilgi alabilmek tahmin edilebileceği gibi

çok zordur. Posta aracılığıyla bilgi toplamadaki zorluklar nedeniyle daha kolay ve

hızlı bir yöntem olarak internet aracılığıyla bilgi toplanmasına karar verilmiştir.

İnternet adreslerinden ulaşılan üniversitelerin bütün bölümleri incelenmiş, çocukla

ilgili birimler kaydedilmiştir. Bazı üniversitelerin internet sitelerinde görülen

sorunlar nedeniyle açılan 37 siteden 33’ü ile ilgili bilgiye ulaşılmıştır.

Rehberlik ve Araştırma Merkezleri bu araştırmada posta aracılığıyla bilgi

toplanmak istenen diğer bir resmi kurum türüdür. Posta aracılığıyla 20 dolayında

form gönderilmiş, ancak sadece bir yanıt alınabilmiştir. Bu nedenle bu kurumlar

çalışma dışı bırakılmıştır. Resmi kurumlarda çocukla ilgili birimlerin dağılımı

aşağıda Tablo 4’te gösterilmiştir.

Tablo 4 Resmi Kurumlarda Çocukla İlgili Birimler

Birimler Sayı Tıp Fakültesi Bölümleri 48 Eğitim Fakültesi Bölümleri 25 Üniversitelere bağlı Merkezler / Enstitüler 11 Diş Hekimliği Fakültesi Bölümleri 9 Sağlık Bakanlığı Çocuk Hastaneleri / Birimleri 7 Çocuk Gelişimi Bölümleri 3 Diğer Merkezler 28 Toplam 131

Tablo 4’de görüldüğü gibi, en çok tıp fakültelerinde ve eğitim fakültelerinde

çocukla ilgili bölüm bulunmaktadır. Bütün üniversitelerce aynı yapılanma kuralları

uygulandığı için bölümler bir-iki farklılık dışında aynı adları taşımaktadır (Dahili

Tıp Bilimleri Bölümü Çocuk Sağlığı Hastalıkları Anabilim Dalı ya da Cerrahi Tıp

Bilimleri Bölümü Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı gibi). Üniversitelerde çocukla

ilgili çok az sayıda enstitü bulunmaktadır, bunlar da sağlıkla ilgilidir; sağlıkla ilgili

olmayan birimler genellikle araştırma merkezleridir.

5. VERİLERİN İŞLENMESİ

Çocukla ilgili kurum ve kuruluşlardan alınan yanıtlar hazırlanan bilgisayar

programı aracılığıyla doğrudan bilgisayara işlenmiştir. Gönüllü ve resmi kuruluşlar

ayrı ayrı işlenmiş, gönüllü kuruluşlar içinde de çocukla doğrudan (Dn) ilgili

olanlarla dolaylı (Dl) olarak ilgili olanlar birbirinden ayrılmıştır. Gönüllü

kuruluşlar uğraş alanlarına göre de (E= eğitim/bilim; K= koruma/hizmet/yardım;

A= aile/kadın; S= sağlık olarak) sınıflanmıştır; bu kuruluşların alanlarına göre

dağılımı Tablo 5’te, sayısal dağılımları Tablo 6’da gösterilmiştir. Bütün kuruluşları

içine alan alfabetik bir dizin de hazırlanmıştır.

Tablo 5’teki veriler bu rehberde yer alan kuruluşların büyük çoğunluğunun

çocukla doğrudan ilgili olduğunu göstermektedir.

Tablo 5 Gönüllü Kuruşların Alanlara Göre Dağılımı

Adı Alanı İlgisi • Ana Kucağı Down Sendromlu Çocukları Koruma Derneği K Dn

• Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı E Dl

• Ankara Çocuk Dostları Derneği E Dn

• Ankara Öksüzler ve Güçsüzler Koruma Derneği K Dl

• Anne Çocuk Eğitim Vakfı A Dn

• Anne ve Bebek Sağlığı Vakfı S Dn

• Antalya Yetim ve Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı K Dn

• Antalya Yetiştirme Yurtları Çocuklarını Koruma Vakfı K Dn

• Antalya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı K Dn

• Atatürk Vakfı E Dl

• Aydınlık Yarınlar İçin Çocuk ve Kadın Platformu A Dn

• Beyaz Işık Eğitim ve Kültür Derneği E Dl

• Beyaz Nokta Vakfı E Dl

• Bilim Merkezi Vakfı E Dn

• Binbir Çiçek Zihinsel Özürlü Çocuk Erken Tanı ve Tedavi Vakfı S Dn

• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu E Dn

• Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı S Dn

• Çağdaş Drama Derneği E Dn

• Çanakkale Spastik Özürlü Çocuklar Eğitim Vakfı S Dl

• Çırak Eğitim ve Öğretim Vakfı E Dn

• Çocuğu İstismardan Koruma ve Rehabilitasyon Derneği K Dn

• Çocuk Böbrek Sağlığı Derneği S Dn

• Çocuk Edebiyatçıları Birliği Derneği E Dn

• Çocuk Haklarını İzleme Derneği K Dn

• Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı S Dn

• Çocuk Hemşireliği Derneği S Dl

• Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği K Dn

• Çocuk Nefroloji Derneği S Dn

• Çocuk Sağlığını Koruma Vakfı S Dn

• Çocuk Sevenler Derneği K Dn

• Çocuk Solunum Yolları Hastalıkları Derneği S Dn

• Çocuk Vakfı E Dn

• Çocuk ve Adölesan Diyabetikler Derneği S Dn

• Çocuk ve Çevresini Koruma Vakfı K Dn

• Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derneği S Dn

• Çocuk ve İlkgençlik Kültürü ve Edebiyatı Araştırmacıları Derneği E Dn

• Çocuk Yayınları Derneği E Dn

• Çocuk Yuvası Derneği E Dn

• Çocukları Suçtan ve Suçlulardan Koruma Vakfı K Dn

• Darüşşafaka Cemiyeti E Dl

• Denizli Yetim, Aciz ve Muhtaçları Koruma Vakfı K Dl

• Doktor Mustafa Kemal Gavuzoğlu ve Bedriye Gavuzoğlu Vakfı K Dl

• Down Sendromlular Eğitim ve Rehabilitasyon S Dn

• Down Sendromu Dayanışma ve Araştırma Derneği S Dn

• Ege Çocuk Vakfı E Dn

• Elele Çift Engelliler Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği

E

Dn

Tablo 5 (devamı)

Gönüllü Kuruşların Alanlara Göre Dağılımı

• Enderun Eğitim Vakfı E Dl

• Eram Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği K Dn

• Eskişehir Lösemili Çocuklara Yardım Derneği K Dn

• Fatih Geleceğimiz Çocuklar Vakfı K Dn

• Fenilketonürili Çocukları Tarama ve Koruma Derneği S Dn

• Feyzi Akkaya Temel Eğitim Vakfı E Dl

• Feza Eğitim ve Kültür Vakfı E Dl

• Firuzan Abidinoğlu Sağlık Eğitim Kültür Vakfı E Dl

• Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı K Dn

• Geri Kalmış Çocuklara Yardım Vakfı K Dn

• Giresun Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Derneği A Dn

• Göz Nurunu Koruma Vakfı S Dl

• Gültepe Genel Ana Çocuk Sağlığı Derneği S Dn

• Gün Petrol Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı K Dn

• Gürson Çocuk Sağlığı Vakfı S Dn

• Hacettepe Çocuk Cerrahisi Derneği S Dn

• Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı S Dn

• Hacettepe Üniversitesi Lösemili Çocuklara Yardım Tedavi ve Dayanışma Der. S Dn

• Hisar Eğitim Vakfı E Dl

• Hüseyin Özer Eğitim ve Kültür Vakfı E Dl

• İçel Spastik Çocukları Koruma Rehabilitasyon Eğitim Vakfı S Dn

• İlgi Otistik Çocukları Koruma Derneği K Dn

• İstanbul Avrupa Gençlik Forumu Derneği E Dl

• İstanbul Çocuk Misafirhanesini Yaşatma ve Geliştirme Derneği K Dl

• İstanbul Çocuk Sağlığı Derneği S Dn

• İstanbul Çocukları Vakfı E Dn

• İstanbul Çocuk ve Tabiat Vakfı E Dn

• İstanbul Eğitim ve Gençlik Hizmet Vakfı E Dl

• İstanbul Hasta Çocukları Koruma Derneği K Dn

• İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğine Yardım Vakfı

S

Dl

• İşitme Özürlü Çocuklar Eğitim ve Araştırma Vakfı S Dn

• İzmir Çocuk Evleri Derneği K Dn

• İzmir Okul Öncesi Eğitim Kurumları ve Etüt Merkezleri Derneği E Dl

• Kayseri Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme Vakfı S Dn

• Kız İzciler Derneği E Dl

• Kimsesiz Çocuklara Meslek Edindirme Derneği K Dn

• Kimsesiz Çocukları Koruma ve 0-6 Yaş Yetiştirme Derneği K Dn

• Korunmaya Muhtaç Çocukları Koruma Vakfı K Dn

• Köy Çocuklarını Yükseltme Vakfı K Dn

• Küçük Çocukları Koruma Geliştirme ve Eğitim Vakfı K Dn

• Kütahya Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği K Dn

• Lösemili Çocuklara Yardım ve Tedavi Vakfı S Dn

• Malatya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı K Dn

• Mehlika Ahu Hetman Vakfı E Dl

• Milli Eğitim Vakfı E Dl

• Muhtaç Çocuklara Eğitim Yardım Vakfı E Dn

• Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı K Dn

• Nesin Vakfı E Dn

• Netaş Öksüz ve Yetimlerinin Eğitimi İçin Yardımlaşma Vakfı K Dl

Tablo 5 (devamı) Gönüllü Kuruşların Alanlara Göre Dağılımı

• Otistik Çocukları Koruma Vakfı K Dn

• Öğretilebilir Çocukları Koruma Derneği K Dn

• Öksüz Fakir Yardıma Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği K Dn

• Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği K Dn

• Özel Okul Öğrenci Velileri Derneği E Dl

• Pediatrik Endokrinoloji ve Oksoloji Derneği S Dl

• Sağlıklı Bebekler İçin Elele Derneği S Dn

• Sema Yazar Gençlik Vakfı E Dl

• Serik İlçe Halk ve Çocuk Kütüphanesini Geliştirme Derneği E Dl

• Sinop Çocuk Klubü Derneği E Dl

• Sokak Çocukları Derneği K Dn

• Sokak Çocukları Rehabilitasyon Derneği K Dn

• Sokak Çocukları ve Yardıma Muhtaç Çocukları Koruma Topluma Kazandırma Derneği

K

Dn

• Sokak Çocuklarını Koruma Çocuklar Geleceğimizdir Derneği K Dn

• Spastik ve Muhtaç Çocuklar Kültür, Sanat, Spor ve Sosyal Yardımlaşma Derneği K Dn

• Süreyya Ağaoğlu Çocuk Dostları Derneği K Dn

• Şeyh Zayed Çocuk Koruma Vakfı K Dn

• Şişli Rehberlik ve Araştırma Merkezi Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği

K

Dn

• T.C. Başbakanlık SHÇEK Bakırköy Çocuk Bakım Yurdu Sosyal Hizmet Derneği K Dl

• TRT Çocuk ve Gençlik Vakfı E Dn

• Tüm Yardıma Muhtaç Çocuklar Vakfı K Dn

• Türk Anneler Derneği K Dl

• Türk Eğitim Derneği E Dl

• Türk Neonatoloji Derneği S Dl

• Türk Pediatri Kurumu Derneği S Dl

• Türkiye Aile Planlaması Derneği A Dl

• Türkiye Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Vakfı A Dl

• Türkiye Ana ve Çocuk Sağlığı Koruma Vakfı S Dl

• Türkiye Bedensel Özürlü Çocuklara Sağlık Eğitim ve Kültür Vakfı S Dn

• Türkiye Çocuk Evleri Vakfı K Dn

• Türkiye Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Derneği S Dn

• Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı E Dn

• Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı E Dn

• Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı K Dn

• Türkiye Okul Öncesi Eğitimini Geliştirme Derneği E Dl

• Türkiye Sokak Çocukları Vakfı K Dn

• Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı S Dn

• Türkiye Üstün Yetenekli Çocukları Eğitim Vakfı E Dn

• Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı E Dn

• Umut Çocukları Derneği K Dn

• Ünye Çağdaş Eğitim ve Kültür Vakfı E Dl

• Yakacık Halil Abbas Kimsesiz Çocukları Koruma Öğretim ve Eğitim Vakfı K Dn

• Yardıma Muhtaç Çocukları Koruma Derneği K Dn

• Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı E Dl

• Yetiştirme Yurtlarını ve Muhtaç Çocukları Koruma Derneği K Dl

• Yurtdışı İşçi Çocukları Eğitim Vakfı E Dn

• Zihinsel ve Bedensel Özürlü Çocuklar ve Ailelerini Koruma-Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği

K

Dn

• Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı K Dn

Rehberimize giren çocukla ilgili gönüllü kuruluşların alanlara göre sayısal

dağılımı Tablo 6’da yer almaktadır.

Tablo 6 Gönüllü Kuruluşların Alanlara Göre Sayısal Dağılımı

Alanlar Sayı Koruma / Hizmet / Yardım 56 Eğitim / Bilim / Kültür 47 Sağlık 35 Aile / Kadın 5 Toplam 143

Tablo 6’daki veriler bu rehberde en çok koruma alanında çalışan

kuruluşların yer aldığını, bunu eğitimle ve sağlıkla ilgili kuruluşların izlediğini

göstermektedir.

6. SONUÇ

Türkiye’de çocukla ilgili resmi kurum ve kuruluşları tanıtacak bir rehberin

yararlı olacağı düşüncesiyle, ÇOKAUM tarafından 1997 yılında bir proje

başlatılmıştır. Projenin temel amacı çocukla ilgili resmi ve gönüllü bütün kurum ve

kuruluşlar hakkında bilgi toplamak ve bu bilgileri bir rehber halinde yayınlamaktır.

Böyle bir el kitabının çocuklarla ilgili çalışmalar yapan bütün kurumlara ve

kişilere yararlı olacağı varsayılmaktadır.

Bu amaçla, araştırmanın sürdüğü yaklaşık üç yıl içinde toplam 313 gönüllü

kuruluşa mektup yazılmış, hazırlanan anket formu gönderilmiştir. Bu işlem bazı

kuruluşlar için iki, bazıları için üç kez tekrarlanmıştır. Sonuçta 75 gönüllü

kuruluştan yanıt alınmış, 238 kuruluşun yanıtı elimize ulaşmamıştır. Çeşitli

nedenlerle yanıt alınamayan kuruluşların adlarının da rehberde yer almasının

yararlı olacağı düşünülerek onlara da yer ayrılmış, haklarında hangi kaynaklardan

bilgi bulunabileceği de dipnot olarak belirtilmiştir. Çocukla ilgili resmi kurum

olarak üniversitelere ve Sağlık Bakanlığı’na bağlı 91 birim hakkında bilgi

toplanmıştır; ayrıca “diğer” kategorisinde 28 kuruma yer verilmiştir. Böylece

rehberde çocukla ilgili toplam 143 gönüllü kuruluşun, 131 resmi kurumun adı

bulunmaktadır (genel toplam 274).

Bu tür bir rehberin hazırlanmasında önemli güçlüklerden biri kuruluşların

sınıflanması konusunda ortaya çıkmaktadır. Bu sorun, bizden önceki rehberlerin

yaptığı gibi, birkaç alanla ilgili bir kuruluşun adının ilgili olduğu bütün alanlarda

ayrı ayrı verilmesiyle çözülmektedir; bu çözüm sayesinde kuruluşlara ilişkin

bilgiye daha kolay ulaşılabileceği de açıktır. Sözü edilen konu bu rehberde

kuruluşun ait olduğu en önemli alanın belirtilmesiyle düzenlenmiştir (bk. Tablo 5).

Son olarak şunları söylemekte yarar görüyoruz: Bu rehberin hazırlanmasıyla

ilgili çalışmalar toplumumuzun genel olarak çocukla ilgili olduğunu

göstermektedir. Yukarıda aktarılan bütün araştırma bulguları bu ilginin sırasıyla en

çok koruma, eğitim ve sağlık alanlarında odaklandığını göstermektedir. Büyük

olasılıkla köklerini tarihten alan bu yaklaşımı olumlu bulmakla birlikte

günümüzdeki gelişmeler açısından iki yönüyle eleştirebiliriz: Çocuğu edilgin bir

anlayışla ele alması, çocuğun kültürel gelişimini ihmal etmesi. Birinci nokta

Merkezimizin bir başka araştırmasında da (Onur ve Boz, 1998) ortaya çıkmıştı:

Türkiye’de belediyelerin çocuklara ve gençlere yönelik hizmetlerine bakıldığında,

belediyelerin yaklaşımında genellikle edilgin, alıcı, tüketici bir çocukluk ve

gençlik anlayışının egemen olduğu, etkin katılım sağlayacak hizmetlerin görece

ihmal edildiği görülüyordu. Oysa çocuk sosyologlarının da (James ve Prout, 1997)

belirttiği gibi, günümüzde etkin, katılımcı, gelişimini kendisi yaratan, haklarını

koruyan ve izleyen bir çocukluk anlayışı egemendir. İkinci nokta da birinciyle

bağlantılıdır: Eğitimi, sağlığı güvence altına alınmış çocukların kültürel

gelişiminin de sağlanması gerekmektedir. Merkezimizin her iki araştırması da

ülkemizde çocukların kültürel gelişiminin kısmen gözardı edildiğini ortaya

koymaktadır. Oysa çocuğu bir bütün olarak ele alan, çocuğun etkin, katılımcı,

yaratıcı özelliklerini vurgulayan çağdaş yaklaşımda kültürel gelişim boyutu da en

az diğerleri kadar önemli bulunmakta ve gözetilmektedir. Böylece, ülkemizde de

gerek yerel yönetimlerin (belediyeler), gerekse hükümet-dışı kuruluşların

(dernekler, vakıflar) artık çocuğa bu çağdaş anlayışla yaklaşmaları ve buna uygun

hizmetler üretmeleri zorunlu görünmektedir.

Teşekkür: Bu çalışmanın yapılmasında ve yayınlanmasında katkısı olan

herkese minnet borçluyuz. Başta, projeyi kabul eden Devlet Planlama Teşkilatı

Sosyal Planlama Dairesi Başkanlığı’na; projeyi destekleyen Ankara Üniversitesi

Araştırma Fonu Müdürlüğü’ne; kaynaklarından yararlanmamıza olanak veren

Türkiye Çevre Vakfı’na, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı’na, Sosyal

Hizmetler Araştırma Belgeleme Eğitim Vakfı’na, Vakfılar Genel Müdürlüğü’ne,

Emniyet Genel Müdürlüğü’ne teşekkür ediyoruz. Anketimizi yanıtlayan bütün

kurum ve kuruluşlara da teşekkür borçluyuz. Projeyi başından beri destekleyen

Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Cemal Taluğ’a, çalışmayı birlikte yürüttüğümüz

Doç.Dr. Figen Çok ve uzman Tülin Ş. Demir’e, verileri işleyen ve dizgiyi yapan

ÇOKAUM sekreteri Hülya Elmir’e, kitabı basan Ankara Üniversitesi Basımevi

yöneticilerine ve çalışanlarına içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.

KAYNAKLAR

James, A. ve A. Prout (1997). Constructing and recontructing childhood.

London: Falmer Press.

Kamu Kuruluşları İle İlgili Vakıflar (tarihsiz). Ankara: Vakıflar Genel

Müdürlüğü Bilgi İşlem Merkezi.

Mouritsen, F. (1997). Children’s culture-play culture. Forum on Children’s

Culture. Kopenhag: European Conference.

Sivil Toplum Kuruluşları Rehberi (1996). Tarih Vakfı, Sivil Toplum Kuruluşları

Bilgi Merkezi. İstanbul: Numune Matbaası.

Sosyal Ankara-Ankara Sosyal Kuruluşlar Kılavuzu (1998) (haz. İlhan

Tomanbay). Sosyal Hizmetler Araştırma Belgeleme Eğitim Vakfı Yayını.

Ankara: Emel Basımevi.

Türkiye Gönüllü Kuruluşlar Rehberi (1995). Türkiye Çevre Vakfı Yayını.

Ankara: Önder Matbaa.

Türkiye Gönüllü Kuruluşlar Rehberi (1997). Türkiye Çevre Vakfı Yayını, no

1/7. 2. baskı. Ankara: Önder Matbaa.

Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Çocuklara ve Gençlere Yönelik Hizmetleri

(1998) (haz. B. Onur, H. Boz). Ankara: Türk Belediyecilik Derneği, Konrad

Adenauer Vakfı.

İKİNCİ BÖLÜM

REHBER

1. Gönüllü Kuruluşlar

2. Resmi Kurumlar

A. ÜNİVERSİTELER

I- SAĞLIKLA İLGİLİ BİRİMLER

1- Abant İzzet Baysal Üniversitesi

1.1 Düzce Tıp Fakültesi

1.1.1. Dahili Tıp Bilimleri Bölümü

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Adres: Abant İzzet Baysal Üniversitesi

Düzce

Tel: (0 374) 523 90 73

2- Afyon Kocatepe Üniversitesi

2.1. Tıp Fakültesi

2.1.1 Dahili Tıp Bilimleri Bölümü


Adres: Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

03200 / Afyon

Tel: (0 272) 214 19 02

3- Akdeniz Üniversitesi




Adres : Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Sağlığı Hastalıkları A. B. D.

07070 / Antalya

Tel : (0 242) 227 43 43 / 23 116

3.1.2. Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü

Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı

Adres : Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Cerrahisi A. B. D.

07070 / Antalya

Tel : (0 242) 227 43 43 / 4124 4106

4- Anadolu Üniversitesi




Adres : Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi

Eskişehir

Tel : (0 222) 335 05 81

5- Ankara Üniversitesi




Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi

Dikimevi / Ankara

Tel : (0 312) 362 30 30

5.1.2 Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü


Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi

Dikimevi / Ankara

Tel : (0 312) 362 30 30

5.2. Diş Hekimliği Fakültesi

Pedodonti Anabilim Dalı

Adres : Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

Beşevler 06500 / Ankara

Tel : (0 312) 212 62 50

6- Atatürk Üniversitesi

6.1 Tıp Fakültesi



Adres : Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi

25050 / Erzurum

Tel : (0 442) 218 41 20



Adres : Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi

25050 / Erzurum

Tel : (0 442) 218 41 20



Adres: Diş Hekimliği Fakültesi

Erzurum

Tel: (0 442) 218 41 20

7- Celal Bayar Üniversitesi




Adres : Celal Bayar Üniversitesi İstasyon Mevkii

Manisa

Tel : (0 236) 237 28 86

7.1.2 Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü


Adres : Celal Bayar Üniversitesi İstasyon Mevkii

Manisa

Tel : (0 236) 237 28 86

8- Cumhuriyet Üniversitesi


8.1.1 Dahili Tıp Bilimleri Bölümü


Adres : Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

58140 / Sivas

Tel : (0 346) 226 15 27

9- Çukurova Üniversitesi




Adres : Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi

Balcalı 01330 / Adana

Tel : (0 322) 338 60 84



Adres :Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi


Tel : (0 322) 338 60 84



Adres : Çukurova Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi


Tel : (0 322) 338 60 84

10- Dicle Üniversitesi

10.1 Tıp Fakültesi



Adres : Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi

Diyarbakır

Tel : (0 412) 248 80 30/ 4777

10.1.2.Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü


Adres : Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi

Diyarbakır

Tel : (0 412) 248 80 30/ 4777



Adres : Diş Hekimliği Fakültesi

Diyarbakır

Tel : (0 412) 248 81 01

11- Ege Üniversitesi




Adres : Ege Üniversitesi Kampüsü

Bornova 35040 / İzmir

Tel : (0 232) 343 43 43





Tel : (0 232) 343 43 43





Tel : (0 232) 343 43 43

12- Erciyes Üniversitesi




Adres : Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kayseri

Tel : (0 352) 437 49 29



Adres : Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kayseri

Tel : (0 352) 437 49 29

13- Fırat Üniversitesi




Adres : Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi

Elazığ

Tel : (0 424) 218 24 07



Adres : Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi

Elazığ

Tel : (0 424) 212 85 00

14- Gazi Üniversitesi


14.1..1.Pediatri Anabilim Dalı

Adres : Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi

Beşevler / Ankara

Tel : (0 312) 214 10 80



Adres : Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

8. Cad. 82. Sok.

Emek / Ankara

Tel : (0 312) 212 62 60

15- Hacettepe Üniversitesi


15.1.1. Pediatri Anabilim Dalı

Adres : Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

Sıhhiye 06100 / Ankara

Tel : (0 312) 324 42 91



Adres : Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

Sıhhiye / Ankara

Tel : (0 312) 305 22 03

16- Harran Üniversitesi




Adres : Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi

63200 / Şanlıurfa

Tel : (0 414) 312 84 56



Adres : Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi

63200 / Şanlıurfa

Tel : (0 414) 314 69 86

17- İnönü Üniversitesi




Adres : İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi

Malatya

Tel : (0 422) 341 00 16



Adres : İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi

Malatya

Tel : (0 422) 341 00 16

18- İstanbul Üniversitesi

18.1. İstanbul Tıp Fakültesi



Adres : İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi

Çapa / İstanbul

Tel : (0 212) 534 00 00



Adres : İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi

Çapa / İstanbul

Tel : (0 212) 534 00 00

18.2. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi



Adres : Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Cerrahpaşa 34303 / İstanbul

Tel : (0 212) 588 48 00



Adres : Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Cerrahpaşa 34303 / İstanbul

Tel : (0 212) 588 48 00




Tel : (0 212) 534 68 00

19- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi




Adres : Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kahramanmaraş

Tel : (0 344) 223 76 66

20- Karadeniz Teknik Üniversitesi




Adres : Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi

61080 / Trabzon

Tel : (0 462) 325 32 23



Adres : Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi

61080 / Trabzon

Tel : (0 462) 325 32 23

21- Kırıkkale Üniversitesi



Pediatri Anabilim Dalı

Adres : Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Millet Cad.

71100 / Kırıkkale

Tel : (0 318) 224 55 76

22- Kocaeli Üniversitesi




Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Adres : Anıtpark Yanı

41100 İzmit / Kocaeli

Tel : (0 262) 324 99 10



Adres : Anıtpark Yanı

41100 İzmit / Kocaeli

Tel : (0 262) 324 99 10

23- Marmara Üniversitesi

23.1 Tıp Fakültesi

23.1.1. Pediatri Anabilim Dalı

23.1.2. Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalı

Adres : Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Tıbbiye Cad. No : 49

Haydarpaşa 81326 / İstanbul

Tel : (0 216) 836 02 12

24- Mersin Üniversitesi




Adres : Mersin Üniversitesi Tece Kampüsü

33070 / Mersin

Tel : (0 324) 336 80 05

25- Ondokuz Mayıs Üniversitesi




Adres : Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Kurupelit 55139 / Samsun

Tel : (0 362) 457 60 00





Tel : (0 362) 457 60 00




Samsun

Tel : (0 362) 457 60 00 / 30 53

26- Osman Gazi Üniversitesi




Adres : Osman Gazi Üniversitesi Meşelik Kampüsü

26480 / Eskişehir

Tel : (0 222) 239 29 79



Adres : Osman Gazi Üniversitesi Meşelik Kampüsü

26480 / Eskişehir

Tel : (0 222) 239 29 79

27- Pamukkale Üniversitesi




Adres : Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

İncilipınar 20020 / Denizli

Tel : (0 258) 263 03 93



Adres : Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi


Tel : (0 258) 263 03 93

II- EĞİTİMLE İLGİLİ BİRİMLER

1- Abant İzzet Baysal Üniversitesi

1.1. Eğitim Fakültesi

1.1.1. İlköğretim Bölümü

1.1.1.1.Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı

1.1.1.2.Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı

Adres : Abant İzzet Baysal Üniversitesi

14280 / Bolu

Tel : (0 374) 253 45 08

2- Akdeniz Üniversitesi





Adres : Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Antalya

Tel : (0 242) 227 43 92






Adres : Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Yunusemre Kampüsü

26470 / Eskişehir

Tel : (0 222) 335 05 81


4.1. Eğitim Bilimleri Fakültesi




Adres : Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü

Cebeci 06590 / Ankara

Tel : (0 312) 363 33 50

4.2 Ziraat Fakültesi

4.2.1. Ev Ekonomisi Yüksekokulu

4.2.1.1. Çocuk Gelişimi Anabilim Dalı

Adres: Dışkapı / Ankara

Tel: (0 312) 317 05 50

5- Atatürk Üniversitesi

5.1. Ağrı Eğitim Fakültesi




Adres : Atatürk Üniversitesi Ağrı Eğitim Fakültesi

Ağrı

Tel : (0 472) 215 16 70

5.2. Erzincan Eğitim Fakültesi




Adres : Atatürk Üniversitesi Erzincan Eğitim Fakültesi

Erzincan

Tel : (0 446) 214 32 74

6- Boğaziçi Üniversitesi


6.1.1 İlköğretim Bölümü



Adres : Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Bebek / İstanbul

Tel : (0 212) 263 15 00

7- Çukurova Üniversitesi





Adres : Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi


Tel : (0 322) 338 63 55

8- Dicle Üniversitesi




Adres : Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi

21280 / Diyarbakır

Tel : (0 412) 248 80 01

8.2. Siirt Eğitim Fakültesi



Adres : Dicle Üniversitesi Siirt Eğitim Fakültesi

Siirt

Tel : (0 484) 223 17 39

9- Dokuz Eylül Üniversitesi

9.1. Buca Eğitim Fakültesi




Adres : Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Buca / İzmir

Tel : (0 232) 420 48 90

10- Fırat Üniversitesi





Adres : Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Elazığ

Tel : (0 424) 218 88 26

11- Gazi Üniversitesi

11.1. Gazi Eğitim Fakültesi


11.1.1.1.Okulöncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı

Adres: Beşevler / Ankara

Tel: (0 312) 212 64 70

11.2. Mesleki Eğitim Fakültesi

11.2.1. Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Bölümü

11.2.1.1. Çocuk Gelişimi ve Okulöncesi Eğitimi Anabilim Dalı

Adres: G.Ü. Mesleki Eğitim Fakültesi

Tel: (0 312)






Adres : Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü

Ankara

Tel : (0 312) 297 68 20

12.2. Ev Ekonomisi Yüksek Okulu

12.2.1. Çocuk Gelişimi Bölümü

Adres : Hacettepe Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksek Okulu

Sıhhiye / Ankara

Tel : (0 312) 311 67 31

13- İnönü Üniversitesi





Adres : İnönü Üniversitesi Eğitin Fakültesi

Malatya

Tel : (0 422) 341 00 10


14.1. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi




Adres : Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Beyazıt Kampüsü

34470 / İstanbul

Tel : (0 212) 511 84 80 /1185

15- Karadeniz Teknik Üniversitesi





Adres : Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi

61080 / Trabzon

Tel : (0 462) 325 32 23

16- Marmara Üniversitesi

16.1. Atatürk Eğitim Fakültesi




Adres : Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü

81040 Göztepe Kadıköy / İstanbul

Tel : (0 216) 345 90 90

17- Mersin Üniversitesi





Adres : Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yenişehir Kampüsü

Mersin

Tel : (0 324) 336 80 05

18- Mustafa Kemal Üniversitesi





Adres : Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi

31040 / Hatay

Tel : (0 326) 221 37 06

19- Niğde Üniversitesi




Adres : Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi

51200 / Niğde

Tel : (0 388) 232 10 00


20.1. Samsun Eğitim Fakültesi




Adres : Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi

55139 / Samsun

Tel : (0 362) 457 60 00

20.2. Amasya Eğitim Fakültesi




Adres : Ondokuz Mayıs Üniversitesi Amasya Eğitim Fakültesi

Amasya

Tel : (0 358) 252 62 20

21- Pamukkale Üniversitesi





Adres : Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi


Tel : (0 258) 263 03 93

22- Sakarya Üniversitesi





Adres : Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi

54040 / Sakarya

Tel : (0 264) 343 12 90

III- ENSTİTÜLER / ARAŞTIRMA MERKEZLERİ

1- Adnan Menderes Üniversitesi

1.1. Gençlik Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi

Adres : Gazi Bulvarı 39. Sok.

Aydın

Tel : (0 256)


2.1. İşitme Engelli Çocuklar Okul Öncesi Eğitimi Araştırma ve Uygulama

Merkezi

Adres : Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Yunusemre Kampüsü

26470 / Eskişehir

Tel : (0 222) 335 05 81


3.1. Ankara Üniversitesi Otistik Çocuklar Tanı, Tedavi, Uygulama ve

Araştırma Merkezi

Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Cebeci Hastanesi

Dikimevi / Ankara

Tel : (0 312) 362 30 30 / 6654

3.2. Ankara Üniversitesi Pediatrik Hematoloji Onkoloji Araştırma ve

Uygulama Merkezi

Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Cebeci Hastanesi

Dikimevi / Ankara

Tel : (0 312) 362 30 30 /6133

3.3. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi

Adres : Eğitim Bilimleri Fakültesi Cebeci Kampüsü

Cebeci 06590 / Ankara

Tel : (0 312) 362 33 32

4- Boğaziçi Üniversitesi

4.1. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi

Adres : Bebek Yolu Sokak Acar Apartmanı No: 13/2

Etiler / İstanbul

Tel : (0 212) 263 15 00


5.1. Çocuk Sağlığı Enstitüsü

Adres : Hacettepe Üniversitesi

İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi

06100 / Ankara

Tel : (0 312) 310 57 00

5.2. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uygulama ve Araştırma Merkezi

Adres : Hacettepe Üniversitesi

İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi 2. Blok 3. Kat

Sıhhiye 06100 / Ankara

Tel : (0 312) 324 41 91


6.1.1 Çocuk Sağlığı Enstitüsü

Adres : İstanbul Tıp Fakültesi

Çapa / İstanbul

Tel : (0 212) 533 13 10

6.2. İstanbul Üniversitesi Kimsesiz Çocukları Araştırma Uygulama Merkezi

Adres : İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

Beyazıt / İstanbul

Tel : (0 212) 513 97 03 /1309


7.1. Zihin Engelli Çocuklar Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi



Tel : (0 362) 457 60 00

B. SAĞLIK BAKANLIĞI ÇOCUK HASTANELERİ

VE BİRİMLERİ

1- DR. SAMİ ULUS ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTANESİ MERKEZİ (DR. SAMİ ULUS ÇOCUK HASTANESİ)

Kuruluş tarihi: 1963 Kurucusu:Dr. Sami Ulus Yönetim organı üyeleri: Başhekim, Başhekim Yardımcısı (4 adet), Müdür, Müdür Yardımcısı (12 adet), Başhemşire, Başhemşire Yardımcısı (2 adet) Coğrafi alan:Ulusal Yurtiçi şube sayısı ve yerleri: Kuruluşun ana amaçları: Çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda çalışmalar yapmak, gelişmelere katkıda bulunmak, uzman doktorlar yetiştirerek, Türkiye'deki çocuklara hizmet etmek Etkinlikler: Ulusal Pediatrik Romatoloji Kongresi, XIV. Ulusal Böbrek Hastalıkları Diyaliz ve Transplantasyon Kongresi, International Conference on Familial Mediterranean Fever, European Society for Pediatric Nephrology, ERA-EDTA Annual Congress

Planlanan etkinlikler: İshalli hastalıklar kontrol programı (1994-1997), Diabetli çocuklar kampı (1997) Arşiv kütüphane hizmetleri: Var Arşiv kütüphane malzeme türü: Kitap, dergi, araştırma raporları Adres: Örnek Mah. Babür Cad. Altındağ ANKARA Telefon: (0 312) 317 07 07 Faks: (0 312) 317 53 03 E-posta: [email protected]

2- DR. AYTEN BOZKAYA SPASTİK ÇOCUK HASTANESİ Kuruluş tarihi: 07/09/1997 Kurucusu: Bursa Valiliği Yönetim organı üyeleri: Mustafa Kayasal, Seyfettin Baykara, Derya Yücel Kuruluş yılındaki üye sayısı: Üye sayısı: Ücretli üye sayısı: 42 Gönüllü üye sayısı: Coğrafi alan: Yurtiçi şube sayısı ve yerleri: Yurtiçi irtibat bürosu: Kuruluşun ana amaçları: Spastik çocuklara hizmet vermek Etkinlikler: Planlanan etkinlikler: Komisyonlar: Süreli yayın adı: Süreli yayın türü: Süreli yayın sıklığı: Süreli yayın tarihi: Diğer yayın türü: Arşiv kütüphane hizmetleri: Arşiv kütüphane malzeme türü: Adres: Küçükbalıklı Mah. Ali Galip Yaldız Cad. Osmangazi 16250 BURSA Telefon: (0 224) 251 43 35, 251 40 33,

271 64 44

Faks: (0 224) 271 64 43 E-posta:

3- GAZİANTEP ÇOCUK HASTANESİ Kuruluş tarihi: 1989 Kurucusu:Sağlık Bakanlığı Yönetim organı üyeleri: Ethem Doğan Batur, Fahri Derviş, Günay Ceydeli, Abdülkadir Erdem, Beril Özyatık Kuruluş yılındaki üye sayısı: Üye sayısı: Ücretli üye sayısı: Gönüllü sayısı: Coğrafi alan:Ulusal Yurtiçi şube sayısı ve yerleri: Yurtiçi irtibat bürosu: Kuruluşun ana amaçları: Sağlık hizmeti Etkinlikler: Planlanan etkinlikler: Komisyonlar: Süreli yayın adı: Süreli yayın türü: Süreli yayın sıklığı: Süreli yayın tarihi: Diğer yayın türü: Arşiv kütüphane hizmetleri: Arşiv kütüphane malzeme türü: Adres: Hürriyet Cad. Eski Göz Hastanesi Sok. No: 52 Şahinbey 27010 GAZİANTEP

Telefon: (0 342) 230 78 00 Faks: (0 342) 220 73 48 E-posta:

4- İZMİR DR. BEHÇET UZ ÇOCUK HASTANESİ (D.B.U.Ç.H.) Kuruluş tarihi: 1947 Kurucusu:Dr. Behçet Uz Yönetim organı üyeleri: Erol Mir, Seyhan İnan, M. Orhan Alp, Semra Türkmen, Sefa Doğuç Kuruluş yılındaki üye sayısı: Üye sayısı: Ücretli üye sayısı: 742 Gönüllü sayısı: 100 Coğrafi alan:Bölgesel Yurtiçi şube sayısı ve yerleri: Yurtiçi irtibat bürosu: Hastane sekreterliği

Kuruluşun ana amaçları: Çocuk sağlığı hastalıkları ve sosyal eğitimi ile ilgili hizmet Etkinlikler: Kermes, hastane ormanı ağaçlandırma, çocuk istismarı komitesi toplantıları, kurban bayramı (deri toplama), 10 Kasım kutlamaları, 14 Mart Tıp balosu, dernek ve vakıf etkinlikleri, basın yayın kuruluşları ile yapılan panel, toplantılar. Planlanan etkinlikler: Kanserli çocukların hastanede eğitimi ve kültürel faaliyetlere katılımı, hastaneye cihaz alımı için yemek, kermes düzenlenmesi, çeşitli gönüllü kuruluşlardan edinilen yardımlar Komisyonlar: sosyal komite ve gönüllü anne-baba çalışması Diğer yayın adı: Akademik yayınlar dergiler, makale ve araştırma yapılıyor. Diğer yayın türü: Arşiv kütüphane hizmetleri: Var Arşiv kütüphane malzeme türü:Kitap, dergi, gazete koleksiyonu, fotograf, film, araştırma raporları, video kaset Adres: 1374 Sok. No: 3/A Alsancak 35210 İZMİR Telefon: (0 232) 489 56 56 Faks: (0 232) 484 59 47 E-posta:

5- MANİSA-MORİS ŞİNASİ ÇOCUK HASTANESİ (M.Ç. ÇOCUK HASTANESİ)

Kuruluş tarihi: 1933 Kurucusu:ABD'de kurulu bulunan Moris Şinasi Vakfı Yönetim organı üyeleri: Sevim Benzergil, Selahattin aksu, Fethi Kuran, Erdal Uzuner, Canan Balsatan Kuruluş yılındaki üye sayısı: Üye sayısı: Ücretli üye sayısı: 112 Gönüllü sayısı: Coğrafi alan:Yerel Yurtiçi şube sayısı ve yerleri: Yurtiçi irtibat bürosu: Kuruluşun ana amaçları: 0-14 yaş grubuna yönelik etkin ve verimli sağlık hizmetleri sunmak Etkinlikler: Planlanan etkinlikler: Komisyonlar: Süreli yayın adı: Süreli yayın türü: Süreli yayın sıklığı: Süreli yayın tarihi: Diğer yayın adı: Diğer yayın türü: Arşiv kütüphane hizmetleri: Var Arşiv kütüphane malzeme türü:

Adres: Akmescit Mah. İzmir Cad. No: 335 Merkez 45030 MANİSA Telefon: (0 236) 231 46 14, 231 46 15 Faks: (0 236) 232 63 04 E-posta:

6- SAĞLIK BAKANLIĞI ANA ÇOCUK SAĞLIĞI VE AİLE PLANLAMASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (AÇS/AP)

Kuruluş tarihi: Kurucusu: Yönetim organı üyeleri: M. Rıfat Köse, Uğur Aytaç, Münip Üstündağ, M. Ali Biliker, Dilek Haznedaroğlu Kuruluş yılındaki üye sayısı: Coğrafi alan:Ulusal Kuruluşun ana amaçları: Ana sağlığı, çocuk sağlığı ve aile planlaması konularında ülkedeki durumu ve sorunları gözönüne alarak bu konularla ilgili hedefleri belirlemek, plan ve programlar hazırlamak, uygulamaya koymak, denetlemek değerlendirmek, ülke çapında koordinatörlük etmek Etkinlikler: Güvenlik annelik ve yenidoğan bakımı, akut solunum yolu hastalıklarının kontrolü, ishalli hastalıkların kontrolü, anne sütünün teşviki bebek dostu hastaneler, fenilketonüri tarama, iyot yetersizliği hastalıkları ve tuzun iyotlanması. Planlanan etkinlikler: Komisyonlar:Anne sütünün teşviki, ağız ve diş sağlığını korumada flor kullanımı, iyot yetersizliği ve hastalıklarının önlenmesinde iyotlu tuz kullanımı, büyümenin izlenmesi, çocuk sağlığı danışma komisyonu.

Adres: Mithatpaşa Cad. No: 3 Sıhhiye 06434 ANKARA Telefon: (0 312) 431 48 31 Faks: (0 312) 431 48 72 435 22 09 E-posta: Dhazne@sağlık.gov.tr.

7- UÇUCU MADDE BAĞIMLILARI TEDAVİ MERKEZİ

(UMATEM)

Adres: Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi

Bakırköy / İstanbul

Tel: (0 212) 543 65 65 / 452

C. DİĞER MERKEZLER

Ankara Valiliği’ne ve Büyükşehir Belediyesi’ne Bağlı

Merkezler

1- ANKARA VALİLİĞİ ÇOCUK EĞİTİM VE TEDAVİ

MERKEZİ (ÇETEM)

Adres: Turgut Reis Mah. Uluçınar Sok. No: 19

Ulus / Ankara

Tel: (0 312) 311 83 00

2- ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ANKARA

SOKAKLARINDA ÇALIŞAN ÇOCUKLAR MERKEZİ

Adres: Çok Katlı Otopark

Yenişehir / Ankara

Tel: (0 312) 433 84 18

Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme

Kurumu Genel Müdürlüğü ve Bağlı Merkezler

3- BAŞBAKANLIK SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (SHÇEK)

Kuruluş tarihi: 27/05/1983 (Önce Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü) Yönetim organı üyeleri: Bülent İlik, Tuna Atalay, Mehmet Özdal Ücretli üye sayısı: 11 Bin Gönüllü sayısı:Sürekli değşebilir Coğrafi alan:Ulusal Yurtiçi şube sayısı ve yerleri: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü 80, Huzurevi 49, Yetiştirme Yurdu 95, Çocuk Yuvası 75, Rehabilitasyon Merk. 43, Yaşlı Dayanışma Merk. 3, Toplum Merk. 23, Kadın Konukevi 6, Gençlik Evi 5, Soskak Çocukları Merk. 5, Kreş ve Gündüz Bakımevi 23 Kuruluşun ana amaçları: 2828 sayılı SHÇEK Kanunu Süreli yayın adı: Sosyal Hizmetler Dergisi Süreli yayın türü: Dergi Süreli yayın sıklığı: 6 aylık Süreli yayın tarihi: 1994 Diğer yayın adı:Değişik alanlarda yayın yapmıştır Arşiv kütüphane hizmetleri: Var Arşiv kütüphane malzeme türü: Kitap, dergi, fotograf, film, araştırma raporları, video kaset, ses bandı, slayt Adres: Anfartalar Cad. No: 70

Samanpazarı 06240 ANKARA Telefon: (0 312) 310 24 60 (Santral) Faks: (0 312) 311 39 07 E-posta:

4- ULUS ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: Anafartalar Cad. No: 66

Ulus / Ankara

Tel: (0 312) 311 46 80

5- BEHİCE EREN ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: Strazburg Cad. No: 43

Sıhhiye / Ankara

Tel: (0 312)

6- UMUT ÇOCUKLARI İLK ADIM MERKEZİ

Adres: Küçükbakkalköy Mezarlık Yolu No: 5

Kadıköy / İstanbul

Tel: (0 213) 410 25 42

7- KADIKÖY YEL DEĞİRMENİ ÇOCUK VE GENÇLİK

MERKEZİ

Adres: Yel değirmeni Karakolhane Cad. No: 53

Kadıköy / İstanbul

Tel: (0 216) 330 39 18

8- BEYOĞLU 75. YIL ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: Katip Mustafa Çelebi Mah. Tel Sok. No: 15

Beyoğlu / İstanbul

Tel: (0 212) 292 63 84

9- ÇOCUK REHABİLİTASYON MERKEZİ

Adres: Şehitler Cad. No: 79

Alsancak / İzmir

Tel: (0 232) 422 58 12

10- NECDET ALPAR ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: Kıbrıs Şehitleri Cad. 1448 Sok. No: 22

Alsancak / İzmir

Tel: (0 232) 441 53 05

11- 75. YIL ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: Hastaneler Cad. Doğumevi bitişiği

Dağkapı / Diyarbakır

Tel: (0 412) 223 74 27

12- ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: İstiklal Cad. İstasyon karşısı

Mersin

Tel: (0 324) 237 61 07-08


Adres: Denizli Mah. 121 Sok. Nenehatun Apt. No: 10-B

Antalya

Tel: (0 242) 244 69 10


Adres: Şarkiye Mah. Fatma Hatun Sok. No: 33/2-3

Ordu

Tel: (0 452) 225 37 56


Adres: Sakibiye Sok. Bıçakçılı Mah. No: 25

Şanlıurfa

Tel: (0 414) 215 50 03


Adres: Gazi Cad. 70. Yıl Özel İdare Kültür Sitesi

Çorum

Tel: (0 364)

17- 75. YIL ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ

Adres: Cumhuriyet Mah. Okul yolu üzeri

Yüreğir 2. aş evi yanı

Yüreğir / Adana

Tel: (0 322)

18- SARAY BAKIM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ

Adres: Esenboğa yolu 16. Km. Sarayköy

Keçiören / Ankara

Tel: (0 312) 399 37 82 (5 hat)

19- ZİHİNSEL VE BEDENSEL ÖZÜRLÜ ÇOCUKLAR,

AİLELERİYLE YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ EĞİTİM MERKEZİ Adres: Marmara Sok. No: 30

Sıhhiye / Ankara

Tel: (0 312) 431 92 99

20- ÖZEL ÇARE ÖZÜRLÜ ÇOCUKLAR REHABİLİTASYON

VE EĞİTİM MERKEZİ

Adres: Emek Mah. 59. Sok. No: 37

Ankara

Tel: (0 312) 213 38 98

21-BİLİM ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON

MERKEZİ

Adres: Şair Nedim Sok. Bede Apt. No: 2/2

Aşağı Ayrancı / Ankara

Tel: (0 312) 439 37 65

22- GÜN IŞIĞI İŞİTME-KONUŞMA-SES BOZUKLUKLARI

ÖZEL EĞİTİM MERKEZİ

Adres: Menekşe 1. Sok. No: 5/6

Kızılay / Ankara

Tel: (0 312) 417 10 49

23- SES İŞİTME VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI TEDAVİ

MERKEZİ

Adres: Talatpaşa Bulv. No: 152/6

Dörtyol / Ankara

Tel: (0 312) 319 98 48

24- YENİ DOĞUŞ REHABİLİTASYON MERKEZİ

Adres: Kırlangıç Sok. No: 5

Gaziosmanpaşa / Ankara

Tel: (0 312) 467 84 42

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Genel Müdürlüğü’ne

Bağlı Merkezler

25- METİN SABANCI SPASTİK ÇOCUKLAR

REHABİLİTASYON MERKEZİ

Adres: Küçükbakkalköy Prof.Dr. Hıfzı Özcan Cad. No: 3

81120 Kadıköy / İstanbul

Tel: (0 216) 416 87 67

26- ÖĞRETİLEBİLİR ÇOCUKLARI KORUMA DERNEĞİ

EĞİTİM MERKEZİ

Adres: Kuyuyazısı Cad. Kıvrımlı Sok. No: 25/27

Etlik / Ankara

Tel: (0 312) 312 02 52 323 70 55

27- ÖZEL UYUM ÖZEL EĞİTİM MERKEZİ

Adres: 35. Sok. No. 80/1

Bahçelievler / Ankara

Tel: (0 312) 222 02 09

28-ÖZEL ODYOLOJİ İŞİTME VE KONUŞMA ENGELLİLER

EĞİTİM MERKEZİ

Adres: 22. Menekşe Sok. No: 19/37

Kızılay / Ankara

Tel: (0 312)

DİZİN

(Gönüllü Kuruluşlar)

DİZİN

• Ana Kucağı Down Sendromlu Çocukları Koruma Derneği, 27

• Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı, 28

• Ankara Çocuk Dostları Derneği, 29

• Ankara Öksüzler ve Güçsüzler Koruma Derneği, 30

• Anne Çocuk Eğitim Vakfı, 31

• Anne ve Bebek Sağlığı Vakfı, 32

• Antalya Yetim ve Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı, 33

• Antalya Yetiştirme Yurtları Çocuklarını Koruma Vakfı, 34

• Antalya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı, 35

• Atatürk Vakfı, 36

• Aydınlık Yarınlar İçin Çocuk ve Kadın Platformu, 37

• Beyaz Işık Eğitim ve Kültür Derneği, 38

• Beyaz Nokta Vakfı, 39

• Bilim Merkezi Vakfı, 40

• Binbir Çiçek Zihinsel Özürlü Çocuk Erken Tanı ve Tedavi Vakfı, 41

• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu, 42

• Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı, 43

• Çağdaş Drama Derneği, 44

• Çanakkale Spastik Özürlü Çocuklar Eğitim Vakfı, 45

• Çırak Eğitim ve Öğretim Vakfı, 46

• Çocuğu İstismardan Koruma ve Rehabilitasyon Derneği, 47

• Çocuk Böbrek Sağlığı Derneği, 48

• Çocuk Edebiyatçıları Birliği Derneği, 49

• Çocuk Haklarını İzleme Derneği, 50

• Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı, 51

• Çocuk Hemşireliği Derneği, 52

• Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği, 53

• Çocuk Nefroloji Derneği, 54

• Çocuk Sağlığını Koruma Vakfı, 55

• Çocuk Sevenler Derneği, 56

• Çocuk Solunum Yolları Hastalıkları Derneği, 57

• Çocuk Vakfı, 58

• Çocuk ve Adölesan Diyabetikler Derneği, 59

• Çocuk ve Çevresini Koruma Vakfı, 60

• Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derneği, 61

• Çocuk ve İlkgençlik Kültürü ve Edebiyatı Araştırmacıları Derneği, 62

• Çocuk Yayınları Derneği, 63

• Çocuk Yuvası Derneği, 64

• Çocukları Suçtan ve Suçlulardan Koruma Vakfı, 65

• Darüşşafaka Cemiyeti, 66

• Denizli Yetim, Aciz ve Muhtaçları Koruma Vakfı, 67

• Doktor Mustafa Kemal Gavuzoğlu ve Bedriye Gavuzoğlu Vakfı, 68

• Down Sendromlular Eğitim ve Rehabilitasyon, 69

• Down Sendromu Dayanışma ve Araştırma Derneği, 70

• Ege Çocuk Vakfı, 71

• Elele Çift Engelliler Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Özel Eğitime Muhtaç

Çocuklara Yardım Derneği, 72

• Enderun Eğitim Vakfı, 73

• Eram Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği, 74

• Eskişehir Lösemili Çocuklara Yardım Derneği, 75

• Fatih Geleceğimiz Çocuklar Vakfı, 76

• Fenilketonürili Çocukları Tarama ve Koruma Derneği, 77

• Feyzi Akkaya Temel Eğitim Vakfı, 78

• Feza Eğitim ve Kültür Vakfı, 79

• Firuzan Abidinoğlu Sağlık Eğitim Kültür Vakfı, 80

• Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı, 81

• Geri Kalmış Çocuklara Yardım Vakfı, 82

• Giresun Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Derneği, 83

• Göz Nurunu Koruma Vakfı, 84

• Gültepe Genel Ana Çocuk Sağlığı Derneği, 85

• Gün Petrol Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı, 86

• Gürson Çocuk Sağlığı Vakfı, 87

• Hacettepe Çocuk Cerrahisi Derneği, 88

• Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı, 89

• Hacettepe Üniversitesi Lösemili Çocuklara Yardım Tedavi ve

Dayanışma Derneği, 90

• Hisar Eğitim Vakfı, 91

• Hüseyin Özer Eğitim ve Kültür Vakfı, 92

• İçel Spastik Çocukları Koruma Rehabilitasyon Eğitim Vakfı, 93

• İlgi Otistik Çocukları Koruma Derneği, 94

• İstanbul Avrupa Gençlik Forumu Derneği, 95

• İstanbul Çocuk Misafirhanesini Yaşatma ve Geliştirme Derneği, 96

• İstanbul Çocuk Sağlığı Derneği, 97

• İstanbul Çocuk ve Tabiat Vakfı, 98

• İstanbul Eğitim ve Gençlik Hizmet Vakfı, 99

• İstanbul Hasta Çocukları Koruma Derneği, 100

• İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğine

Yardım Vakfı, 101

• İşitme Özürlü Çocuklar Eğitim ve Araştırma Vakfı, 102

• İzmir Çocuk Evleri Derneği, 103

• İzmir Okul Öncesi Eğitim Kurumları ve Etüt Merkezleri Derneği, 104

• Kayseri Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme Vakfı, 105

• Kız İzciler Derneği, 106

• Kimsesiz Çocuklara Meslek Edindirme Derneği, 107

• Kimsesiz Çocukları Koruma ve 0-6 Yaş Yetiştirme Derneği, 108

• Korunmaya Muhtaç Çocukları Koruma Vakfı, 109

• Köy Çocuklarını Yükseltme Vakfı, 110

• Küçük Çocukları Koruma Geliştirme ve Eğitim Vakfı, 111

• Kütahya Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği, 112

• Lösemili Çocuklara Yardım ve Tedavi Vakfı, 113

• Malatya Zihinsel Özürlü Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı, 114

• Mehlika Ahu Hetman Vakfı, 115

• Milli Eğitim Vakfı, 116

• Muhtaç Çocuklara Eğitim Yardım Vakfı, 118

• Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı, 119

• Nesin Vakfı, 120

• Netaş Öksüz ve Yetimlerinin Eğitimi İçin Yardımlaşma Vakfı, 121

• Otistik Çocukları Koruma Vakfı, 122

• Öğretilebilir Çocukları Koruma Derneği, 123

• Öksüz Fakir Yardıma Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği, 124

• Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği, 125

• Özel Okul Öğrenci Velileri Derneği, 126

• Pediatrik Endokrinoloji ve Oksoloji Derneği, 127

• Sağlıklı Bebekler İçin Elele Derneği, 128

• Sema Yazar Gençlik Vakfı, 129

• Serik İlçe Halk ve Çocuk Kütüphanesini Geliştirme Derneği, 129

• Sinop Çocuk Klubü Derneği, 130

• Sokak Çocukları Derneği, 131

• Sokak Çocukları Rehabilitasyon Derneği, 132

• Sokak Çocukları ve Yardıma Muhtaç Çocukları Koruma Topluma Kazandırma

Derneği, 133

• Sokak Çocuklarını Koruma Çocuklar Geleceğimizdir Derneği, 134

• Spastik ve Muhtaç Çocuklar Kültür, Sanat, Spor ve Sosyal Yardımlaşma

Derneği, 135

• Süreyya Ağaoğlu Çocuk Dostları Derneği, 136

• Şeyh Zayed Çocuk Koruma Vakfı, 137

• Şişli Rehberlik ve Araştırma Merkezi Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım

Derneği, 138

• T.C. Başbakanlık SHÇEK Bakırköy Çocuk Bakım Yurdu

Sosyal Hizmet Derneği, 139

• TRT Çocuk ve Gençlik Vakfı, 140

• Tüm Yardıma Muhtaç Çocuklar Vakfı, 141

• Türk Anneler Derneği, 142

• Türk Eğitim Derneği, 143

• Türk Neonatoloji Derneği, 144

• Türk Pediatri Kurumu Derneği, 145

• Türkiye Aile Planlaması Derneği, 146

• Türkiye Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Vakfı, 147

• Türkiye Ana ve Çocuk Sağlığı Koruma Vakfı, 148

• Türkiye Bedensel Özürlü Çocuklara Sağlık Eğitim ve Kültür Vakfı, 149

• Türkiye Çocuk Evleri Vakfı, 150

• Türkiye Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Derneği, 151

• Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı, 152

• Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı, 153

• Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfı, 154

• Türkiye Okul Öncesi Eğitimini Geliştirme Derneği, 155

• Türkiye Sokak Çocukları Vakfı, 156

• Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı, 157

• Türkiye Üstün Yetenekli Çocukları Eğitim Vakfı, 158

• Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı, 159

• Umut Çocukları Derneği, 160

• Ünye Çağdaş Eğitim ve Kültür Vakfı, 161

• Yakacık Halil Abbas Kimsesiz Çocukları Koruma Öğretim ve Eğitim

Vakfı, 162

• Yardıma Muhtaç Çocukları Koruma Derneği, 163

• Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, 164

• Yetiştirme Yurtlarını ve Muhtaç Çocukları Koruma Derneği, 165

• Yurtdışı İşçi Çocukları Eğitim Vakfı, 166

• Zihinsel ve Bedensel Özürlü Çocuklar ve Ailelerini Koruma-Yardımlaşma ve

Dayanışma Derneği, 167

• Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı, 168

Documents

TÜRKİYE’DE ÇOCUKLA İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR REHBERİacikarsiv.ankara.edu.tr/browse/3459/4339.pdf · bir rehber halinde yayınlamaktadır. Bu araştırma ile ortaya çıkacak