TÜRKÇE Dilbilgisi Basit dil bilgisi kuralları ve örnekler Hazırlayan: Gamze Sezgin

Gamze Sezgin Page 2 of 35

TÜRKÇE

Alphabet

There are 29 letters in the alphabet. 8 of them are vowels.

Aa (A sound as in Unfortune) Sample: amca [Uncle]

Bb (Be sound as in Bench) bebek[Baby]

Cc (Ce sound as in Jane) Can [man name, also life]

Çç (Check) çiçek [flower]

Dd (Day) davul [drum]

Ee (Enter) enginar [artichoke]

Ff (Feta cheese) fıstık [hazelnut]

Gg (Gary) Gamze [as my name ]

Ğğ * (reading as “soft Ge” but sound is different.) A Turkish word never begins

with this letter. ağrı [pain]

Hh (Hen) haber [news]

Iı (Teacher) ıslak [wet]

İi (Intern) İzmir [third big city in Turkey]

Jj (garage) Jale[ woman name] This letter isn’t common.

Kk (kind) kedi [cat]

Ll (lamp) lamba [lamp]

Mm (man) mutfak [kitchen]

Nn (neck) ne[what]

Oo (ball) oyun [game]

Öö (urge) öğrenci [ student]

Pp (pink) pembe [pink]

Rr (roasted) renk [color]

Gamze Sezgin Page 3 of 35

Ss (sea) süt [milk]

Şş (cashew) şarkı[song]

Tt (tooth) testere [saw]

Uu (boot) uzak [far]

Üü (nude) üzgün [sad, sorry]

Vv (van) vermek [to give]

Yy (yam) yeni [new]

Zz (zen) zencefil [ginger]

Grammar Turkish grammar is simplistic once you get used to the style. However, it can seem to be

very difficult since the grammatical structure is totally different from the Indo-European

languages. This is because Turkish is from a different language family called Ural-Altaic

languages. Some languages similar to Turkish are 'Finnish, Hungarian, Estonian,

Japanese, Korean, Mongolian, Kazak, Uzbek, Tatar, Manchu'. Compared to English,

the most fundamental differences in Turkish grammar can be listed as:

Ordering of sentence parts

o A typical Turkish sentence is ordered as (subject + object + verb)

My friend bought a car.

Arkadaşım [My friend --> subject] araba [car -->object] aldı

[bought-->verb].

No gender

o There are no articles in Turkish, and no gender associated with

words (How do we distinguish “the” and “a”? Mutfaktan tabak aldım. ”a”

Mutfaktan tabağı aldım. ”the” )

o No gender in personal pronouns (the Turkish word for 'he', 'she'

and 'it' is 'O')

Örnek: O, buraya geldi.

Gamze Sezgin Page 4 of 35

Vowel harmony

Harmony of vowels is a very fundamental property of Turkish. The rules concerning

vowel harmony need to be learned as one of the first steps because they affect the way

almost all the other rules are applied.

Turkish vowels

Front Back

Unrounded Rounded Unrounded Rounded

High i ü ı u

Low e ö a o

Front/back harmony

In short: Front vowels (e, i, ö, ü) are followed by front vowels, back vowels (a, ı, o, u) are followed by

back vowels

According to this harmony, if a syllable contains a front vowel, the following syllable

should have front vowel, too. And similarly, if a syllable contains a back vowel, the

following syllable should have back vowel. Most of the Turkish words follow this rule but

there are some exceptions, of course.

For example, let's say you want to add –in suffix to the word kan. Last syllable of the word

contains the vowel a, which is a back vowel. Thus –in changes to ın when it is added to the

word, because i is a front vowel and ı is the back version of it. For this reason, kan + –in

should be kanın

Rounded/unrounded harmony

In short: Rounded vowels (o, ö, u, ü) are followed by closed rounded (u, ü) or open unrounded (a, e)

vowels, and unrounded vowels (a, e, ı, i) are followed by unrounded vowels.

According to this harmony,

1. If a syllable contains a, e, ı or i; next syllable should contain a, e, ı or i (unrounded → unrounded) 2. If a syllable contains o, ö, u or ü; next syllable should contain a, e, u or ü (rounded → open

unrounded and close rounded)

For example, let's say you want to add –di suffix to the verb ol-

ol-

Gamze Sezgin Page 5 of 35

happen, be

. ol- contains only one syllable and that syllable contains o, thus the suffix –di should change to

–du. Because i is back unrounded, its front rounded version is u and this should be used

according to the vowel harmony rules. Hence ol- + –di should be oldu.

* There are some suffixes which don't follow the vowel harmony rules. In this book, invariable vowels in suffixes are shown in this color. These suffixes are:

–ki –ken

–leyin

Examples:

Sabahleyin kahvaltı ettim.

Açken konuşmam.

Kapıdaki kim?

Use of suffixes

o Suffixes are very widely used in Turkish. The meaning of

prepositions, personal pronouns and tenses are all countered by adding

suffixes to word roots.

Kalb-im-desin [You are in my heart] Kalp(n) -> root

Sandalye-den [from the chair] Sandalye(n) -> root

Koş-u-cu [runner] Koş(v) -> root

Once you get to these differences and learn the basic harmony rules, the rest of the

grammar is quite simple. Almost everything follows well defined, simple rules.

Sounds Another important point is the way you read a written text. There is exactly one sound

for each character in Turkish. A character always represents the same sound, regardless

of its position in a word or the characters next to it. Therefore, it is straightforward to

pronounce a word that you see for the first time once you are familiar with the

characters in the Turkish alphabet.

Gamze Sezgin Page 6 of 35

Syllables

There are six types of syllables in Turkish.

1. A vowel (bir sesli harften oluşan hece) : o _ da

2. A vowel and a consanant (bir sesli, bir sessiz harften oluşan hece) : eb _ ru, ay _va, im _ la

3. A vowel and two consonants (bir sesli, iki sessiz harften oluşan hece) : ilk, üst, aşk,

4. A consonant and a vowel (bir sessiz, bir sesli harften oluşan hece): el _ ma, ka _ fa

5. A consonant, a vowel and a consonant (bir sessiz, bir sesli, bir sessiz harften oluşan hece) : mu

_ rat, ya _ tak

6. A consonant, a vowel and two consonants(bir sessiz, bir sesli ,iki sessiz harften oluşan hece) :

Türk, kalp, şark

Yabancı dilden gelen kelimelerde ise farklı tip heceler bulunabilir: Tren

Example:

Buzdolabındakileri çıkarttım.

Buz_do_la_bın_da_ki_le_ri çı_kart_tım.

Numbers

0 Sıfır

1 Bir

2 İki

3 Üç

4 Dört

5 Beş

6 Altı

7 Yedi

8 Sekiz

9 Dokuz

10 On

20 Yirmi

30 Otuz

40 Kırk

50 Elli

60 Altmış

70 Yetmiş

80 Seksen

90 Doksan

100 Yüz

Gamze Sezgin Page 7 of 35

1000 Bin

10 000 Onbin

100 000 Yüzbin

1 000 000 Bir milyon

1 000 000 000 Bir milyar

Examples:

34 Otuzdört

128 Yüzyirmisekiz

2300 İkibinüçyüz

123 456 789 Yüzyirmiüç milyon dörtyüzellialtı bin yediyüzseksendokuz

Fractions:

Sometimes “,” (virgül) sometimes “.” (nokta) is used.

3.2 üç nokta iki or 3,2 üç virgül iki

2.5 iki nokta beş or iki buçuk

Half : Yarım

Quarter: Çeyrek

Sample sentences:

Yarım ekmek aldım. [I bought a half loaf of bread]

Noun Cases

There are five noun cases in Turkish, with all the endings following vowel harmony.

Case Ending Examples

köy "village" ağaç "tree"

Nominative (none) köy ağaç

Dative -a, -e köye ağaca

Accusative -ı, -i, -u, -ü köyü ağacı

Locative -da, -de köyde ağaçta

Ablative -dan, -den köyden ağaçtan

Gamze Sezgin Page 8 of 35

Examples:

Bir ağaç gördüm. (I saw a tree)

Ağaca koştum. (I ran to the tree)

Ağacı gördüm. (I saw the tree)

Ağaçta bir süre bekledim. (I waited on the tree for a while)

Ağaçtan düştüm. (I fell down from the tree)

Gamze Sezgin Page 9 of 35

Pronouns

Personal Pronouns

I Ben I am a student. Ben bir öğrenciyim. (*)

You Sen You are a student. Sen bir öğrencisin.

He

She

It

O

He/She is a student. O bir öğrenci.

We Biz We are students. Biz öğrenciyiz.

You Siz You are students. Siz öğrencisiniz.

They Onlar They are students. Onlar öğrenci.

(*) In speaking Turkish, “bir” is usually omitted. Ben öğrenciyim or just Öğrenciyim.

Other samples:

I am a good person. (Ben iyi bir insanım. Or İyi biriyim.) Adj.

I am good. (İyiyim.) Adv.

You are very kind. (Çok naziksiniz.)

Gamze Sezgin Page 10 of 35

Now, it’s your turn. Using adj. “kötü” can you make sentences for each personal

pronoun? Example: I am a bad writer.

Demonstrative pronouns

this bu

that (between this and

that)

şu

that o

these bunlar

those (between these and

those)

şunlar

Those onlar

Bu

adam

Şu adam O adam

Gamze Sezgin Page 11 of 35

Bunlar

Şunlar

Onlar

Examples:

This is a book. (Bu bir kitap(tır).)

These are books. (Bunlar kitap(lar).)

Those are so sweet. (Onlar çok tatlı.)

Gamze Sezgin Page 12 of 35

Reflexive Pronouns

Myself kendim

Yourself kendin

himself

herself

itself

kendisi/ kendi

Ourselves Kendimiz

Yourselves Kendiniz

Themselves Kendileri

Examples:

I’ll do it myself. (Kendim yapacağım.)

You should try to cook yourself. (Yemek pişirmeyi kendin denemelisin.)

Possessive Pronouns

mine ben-im-ki

yours sen-in-ki

his /hers /its o-n-un-ki

ours biz-im-ki

yours siz-in-ki

theirs onlar-ın-ki

Examples:

Here is your book, where is mine? (Senin kitabın burada, benimki nerede?)

Gamze Sezgin Page 13 of 35

Some other pronouns:

Something (Birşey), Everything (Herşey), None (Hiçbiri), Somebody (Birisi), Everybody

(Herkes), Nobody (Hiçkimse), All of us (Hepimiz), Some of us (Bazılarımız)

Samples:

Everything is all right. (Herşey yolunda(dır).) Herşey -dır/dir yolunda

Everything’s gonna be all right. (Herşey yoluna girecek/ Herşey iyi olacak)

None of them is here. (Hiçbirisi burada değil.)

Possessives

my ben-im

your sen-in

his /her /its o-n-un

our biz-im

your siz-in

their onlar-ın

Since two vowels don't come together (there are some exceptions such as ”Şiir”) in

Turkish, one fusion consonant is added in between them. O-(n)-un

Examples:

Ev ->

Ben-im ev-im

Sen-in ev-in

O-nun ev-i

Biz-im ev-i-miz

Siz-in ev-i-niz

Onlar-ın ev-i

Gamze Sezgin Page 14 of 35

Bahçe ->

Ben-im bahçe-m

Sen-in bahçe-n

O-nun bahçe-si

Biz-im bahçe-miz

Siz-in bahçe-niz

Onlar-ın bahçe-si

Bir Hikaye:

Küçük çocuk babasına bir hediye hazırlamak istedi. Bugün babasının doğum günüydü.

İşten geldiğinde, hediyeye çok sevinecekti. Bir kutu aldı, içine hazırladığı hediyeyi koydu.

Kapağını kapattı. Paket yaptı.

Akşam babası geldiğinde çok yorgundu. Bütün gün çok çalışmıştı. Kızı ona yaklaştı.

“Babacığım, doğum günün kutlu olsun! İşte hediyen!” dedi. Babası paketi açtı ama içinde hiç

birşey yoktu. Sinirlendi. “Ama bu boş” dedi. Küçük kız neredeyse ağlayacaktı. “O paketin içine

opücükler ve sevgi koymuştum” dedi. Babası bunu duyunca çok üzüldü ve kızına sarıldı. “Bu

benim aldığım en güzel hediye, teşekkür ederim güzel kızım” dedi.

Consonant Changes (Ünsüz yumuşaması) When you added a suffix beginning with a vowel to nouns, the last letter of the word if it is “P”,

“Ç”, “T” or “K” changes. (There are some exceptions)

P B Ç C T D K Ğ

Examples:

Kitap-ı Kitabı

Çekiç-i Çekici

Yurt-u Yurdu

Kazak-ı Kazağı

Gamze Sezgin Page 15 of 35

Exceptions (İstisnalar)

1. One syllable words (Tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz yumuşaması

görülmez)

top > topa saç > saçı dut > dutu

2. Words that originally come from the other languages (Yabancı dillerden Türkçeye

geçen kimi sözcüklerde yumuşama olmaz)

bisiklet > bisikleti hukuk > hukuku kart > karta

3. Proper nouns (Ünsüz yumuşaması kuralı özel isimler yazılırken uygulanmaz.

Ancak sözcük, kural uygulanarak söylenir)

Ahmet’i Zonguldak'ı Birleşik Krallık'a

4. Some pure Turkish words (Sert ünsüzle biten bazı öztürkçe kelimelerde de

yumuşama görülmez)

bulutu

Buffer Letters

They are used between a word with ending a vowel and a suffix with beginning a vowel.

“S” is used as a buffer:

For possessed endings (Ayşe’nin çantası)

“N” is used as a buffer:

For possessor endings (Ali-n-in kalemi)

With the personal pronouns bu, şu, o (bu-n-un)

After the “ki” pronoun (benimki-n-i)

Otherwise “Y” is used. (Çarşı-y-a git)

Gamze Sezgin Page 16 of 35

TENSES

There are 5 fundamental tenses in Turkish. These are:

1. Present simple tense (Geniş zaman)

2. Present continuous tense (Şimdiki zaman)

3. Future tense (Gelecek zaman)

4. Past tense with -di (-di'li geçmiş zaman) --> Regular past tense

5. Past tense with -miş (-miş'li geçmiş zaman) --> Also called the story past tense

Some verbs:

gelmek --> to come

gitmek --> to go

okumak --> to read

kapatmak --> to close

koşmak --> to run

aramak --> to call (to look for)

konuşmak --> to talk

vermek --> to give

kaynamak --> to boil

çalışmak --> to work

yemek --> to eat

beklemek --> to wait

uyumak --> to sleep

gülmek -- > to laugh

Examples:

GELMEK (to come)

Geniş zaman (-r)

Gel-i-r-im (I come..)

Gelirsin

Gelir

Geliriz

Gelirsiniz

Gelirler

Gamze Sezgin Page 17 of 35

Şimdiki zaman(-yor)

Gel-i-yor-um (I am coming)

Geliyorsun

Geliyor

Geliyoruz

Geliyorsunuz

Geliyorlar

Gelecek zaman (-acak, -ecek)

Gel-ecek-im --- > Geleceğim

Geleceksin

Gelecek

Geleceğiz

Geleceksiniz

Gelecekler

-di’li geçmiş zaman

Geldim (I came or I’ve come)

Geldin

Geldi

Geldik

Geldiniz

Geldiler

-miş’li geçmiş zaman (1) sasirma durumunda (aaa kimler gelmis...) Look who is here... (2) sen yokken olan olaylar icin..ayse kapiyi acik unutmus Ayse had left the door open... (3) masal anlatirken..bir varmis bir yokmus)

Gelmişim (????)

Gelmişsin

Gelmiş

Gelmişiz

Gelmişsiniz

Gelmişler

Gamze Sezgin Page 18 of 35

Bir Hikaye:

KARGA İLE TİLKİ

Karganın biri, bir parça peynir buldu. Ağzında peynir, ağacın dalına kondu. Bunu bir

tilki gördü. Karnı çok açtı. Peyniri almayı istedi. Aklına güzel bir fikir geldi. Daldaki

kargaya seslendi:

- Karga kardeş, duydum ki senin senin çok güzel. Bana bir şarkı söyler misin?

Karga tilkinin dediğini gerçek sandı. Şarkı söylemeye başladı. Ama ağzını açınca peynir

aşağıya düştü. Tilki peyniri yedi ve oradan keyifle uzaklaştı.

SORULAR:

Hikayede hangi hayvanlar var?

Kurnaz olan hangisi?

Sizce, tilki oradan giderken kargaya ne dedi?

Gamze Sezgin Page 19 of 35

GENİŞ ZAMAN (SIMPLE PRESENT TENSE)

The present simple tense is used:

To make general statements o Water boils at 100 degrees. (Su 100 derecede kaynar.)

To mention things you do regularly o I run every morning. (Her sabah koşarım.)

S. Present tense of a verb is constructed this way:

Verb root + r or ar, er, ır, ir, ur, ür

Rules:

* If the verb ends with a vowel, you add only -r.

* Use –er/-ar for the single syllable verb that begins with a consonant.

Examples: Aramak: to seek, to search, to look for, to call

Gülmek: to laugh Bilmek: to know Korumak: to save Almak: to get, to take

Ara-r-ım Gül-er-im Bil-ir-im Koru-r-um Al-ır-ım

Ara-r-sın Gül-er-sin Bil-ir-sin Koru-r-sun Al-ır-sın

Ara-r Gül-er Bil-ir Koru-r Al-ır

Ara-r-ız Gül-er-iz Bil-ir-iz Koru-r-uz Al-ır-ız

Ara-r-sınız Gül-er-siniz Bil-ir-siniz Koru-r-sunuz Al-ır-sınız

Ara-r-lar Gül-er-ler Bil-ir-ler Koru-r-lar Al-ır-lar

Now you try..

Konuşmak, ütülemek, sevmek, koşmak, içmek, düşünmek

Gamze Sezgin Page 20 of 35

Would you like to tell us about your daily routine in Turkish using Simple Present tense?

BİR FIKRA

Adam sabah uyanır, saate bakar. Saat 9. O gün 9.ayın 9.günüdür. Giyinir ve dışarı çıkar. Otobüs

durağına gider. 99 Numaralı otobüs gelir, ona biner. Şoförün yakasında 999 rakamını görür.

“Bugün benim şanslı günüm” diye düşünür. At yarışlarına gider ve tüm parasını 9 numaralı ata

yatırır. At dokuzuncu olur.

Simple Present Tense, Negative Form

Git-me-m Uyu-ma-m Git-me-zsin Uyu-ma-zsın Git-me-z Uyu-ma-z Git-me-yiz Uyu-ma-yız Git-me-zsiniz Uyu-ma-zsınız Git-me-zler Uyu-ma-zlar

HUYSUZ ADAM

Sabahları erken kalkmak istemem. Kahvaltı yapmam. İşe zamanında gitmem. Genellikle

telefonları açmam. Bilgisayar kullanmam. Hiç gülmem. Bana soru soranlara cevap vermem. Eve

dönünce yemek hazırlamayı sevmem. Kitap okumam. Spor yapmam. Komşularla konuşmam.

Müzik dinlemem. İşlenmiş gıda yemem. Çoğunlukla çimleri biçmem. Hiç arkadaşım yoktur.

1) Which sentence has a positive meaning?

2) Can you change all the sentences above to positive?

Gamze Sezgin Page 21 of 35

ŞİMDİKİ ZAMAN (PRESENT CONTINUOUS TENSE)

The suffix for present continuous tense is -iyor.

It’s used

To tell what you are currently doing

o I am working now (Şimdi çalışıyorum.) o He is resting (Dinleniyor.)

To tell something you will do in the near future

o I'm coming in 5 minutes (5 dakika içinde geliyorum) Verb root + (negative (m))+(i)yor or (ıyor, uyor, üyor)

If the verb that you want to add the suffix –iyor, ends with a vowel, drop the last vowel

and add -iyor. Otherwise, just simply add -iyor. Be careful about the vowel harmony

rules for the 'i' of -iyor. Let's see how a verb is put into present continuous tense on the

following examples:

Kal-ıyor-um (I’m staying)

Ütüle-üyor Ütülüyor (She is ironing)

Kabak oy-uyor (He is carving the pumpkin)

Evde yalnız kalıyorum. Pencereden bahçeye bakıyorum. Bahçede birçok ağaç var. Kuşlar

geliyor ve kuru ekmek parçalarını yiyorlar.

Negative Form

After the verb root, simply add –m

Gel-m-iyor-um, Koş-m-uyor-sun, Gül-m-üyor-uz

Question Form

After the -iyor, add –muyum

Gel-iyor-mu-y-um?, Oyna-uyor-mu-y-um?

Gamze Sezgin Page 22 of 35

GELECEK ZAMAN (FUTURE TENSE)

It’s used to express any action that will take place in the future. The suffix for future

tense in Turkish is –acak, -ecek.

Verb root + (negative (ma-y, me-y))+ (-acak, -ecek)

Example:

Açmak : To open

Aç-acak-ım Açacağım Aç-acak-sın Aç-acak Aç-acak-ız Açacağız Aç-acak-sınız Aç-acak-lar

Gelmek: To come

Gel-me-y-ecek-im Gelmeyeceğim Gel-me-y-ecek-sin Gel-me-y-ecek Gel-me-y-ecek-iz Gelmeyeceğiz Gel-me-y-ecek-siniz Gel-me-y-ecek-ler

Change the sentences to the future tense.

Example: Hava çok sıcak. (The weather is too hot.) - Hava çok sıcak olacak. (The

weather will be too hot.)

1. İstanbul’dan arkadaşım geldi. ...........................................................................

2. Televizyonda güzel bir film var. .............................................................................

3. Hep beraber tiyatroya gidiyoruz. ...........................................................................

4. Süt içtim, dilim yandı. .....................................................................

5. Bu dükkanda kahve satılmıyor. .....................................................................

6. Nereden geliyorsunuz? .........................................................................

7. Yolculuğunuz çok mu uzun sürdü? .........................................................................

8. Saat 6’da akşam yemeği yedik. ............................................................................

9. Çok hızlı araba kullanıyorum, değil mi?

Gamze Sezgin Page 23 of 35

GEÇMİŞ ZAMAN (PAST TENSE)

1) Regular (-dı, -di, -du, -dü)

2) Story (-mış, -miş, -muş, -müş)

Root + (negative(ma, me)) + dı, di, du, dü

Verb Adjective mış, miş, muş, müş

Examples:

Gel-di-m Al-dı-m Güzel-di-m Gel-di-n Al-dı-n Güzel-di-n Gel-di Al-dı Güzel-di Gel-di-k Al-dı-k Güzel-di-k Gel-di-niz Al-dı-nız Güzel-di-niz Gel-di-ler Al-dı-lar Güzel-di-ler or Güzel-ler-di

İstanbul’dan yeni geldim.

5 yıl önce bankada çalıştım.

Dün akşam çok yemek yedim.

Selma ödevini yapmadı.

Yeni telefonumu gördün mü?

Hava nasıldı?

Film güzel değildi.

-miş’li geçmiş zaman:

It is used:

To talk about something you learned from somebody else or some other resource, there is some uncertainty in the statement. If you use the story past tense when talking about something, it implies that you are not the source of the information and you shouldn't be responsible for the mistakes.

To talk about something you just learned or understood o Is this your daughter? She is very beautiful.

Bu senin kızın mı? Çok güzelmiş. (You just noticed that she is beautiful, and you express this using story past tense)

Simple stories are written and told in using this tense.

Bir varmış, bir yokmuş. Uzak ülkelerden birinde bir prens yaşarmış.

Gamze Sezgin Page 24 of 35

İSİM TAMLAMALARI (COMPOUND NOUNS)

It is made up of two or more separate nouns or noun-originated words, and most of the

time appears as separate nouns.

Ad Ad Possessor Possessed

Belirtili isim tamlamasi (Defined Compound Nouns)

Ad1+(n)ın, (n)in, (n)un, (n)ün Ad2+(s)ı, (s)i, (s)u, (s)ü

Kapı-nın kulp-u Bu defter-in kenar-ı yırtık. (Specific notebook)

Belirtisiz isim tamlaması (Undefined Compound Nouns) Indicates the type and function/purpose of the second one, describes what the

second one is made of (or vice versa), indicates the reason of the second one, indicates the place and time of the second one (or vice versa)

Ad1 Ad2++(s)ı, (s)i, (s)u, (s)ü Aşk yaras-ı Konser bilet-i Defter kenarı sert olmalı. (in general)

Takısız isim tamlaması (Compound Nouns with No Suffixes)

Ad1 Ad2 Kız kardeş Şirin çocuk Naylon torba

Zincirleme isim tamlaması(Compound Noun Chain)

Ad1[+(n)ın, (n)in, (n)un, (n)ün] Ad2[+(n)ın, (n)in, (n)un, (n)ün] Ad3+(s)ı, (s)i, (s)u, (s)ü

Türkçe kitabının kapağı Taş duvar kalıntısı

Gamze Sezgin Page 25 of 35

Fill in the blanks using the nouns in parenthesis. Be careful about the vowel harmony

and buffer letters.

1. _______ tadını çok beğendim. (çay)

2. Evin ____________ açık kalmış. (kapı)

3. _________ içinde balıklar var. (su)

4. ______________ başkenti Ankara’dır. (Türkiye)

5. Benim_____________ adı Şanslı’dır. (köpek)

6. Seattle’da daha çok ___________ ışığına ihtiyacımız var. (güneş)

7. ___________ yüzük, ____________ yüzükten daha ucuzdur.(gümüş, altın)

8. __________ ____________ rengini beğenmedim. (resim, çerçeve)

RENKLER

Siyah Beyaz Gri

Kırmızı Sarı Yeşil

Mavi Mor Turuncu

Kahverengi Pembe

1. Ağaçlar _____________’dir.

2. Gökyüzü _____________’dir ama Seattle’da ____________

3. Kırmızı ile Sarı renk karışırsa _____________ olur.

Gamze Sezgin Page 26 of 35

İle, -lı, -li, -lu, -lü (and, with)

Gamze ile Simge bize gelecekler. (and) noun noun

Gamzeyle Simge or Gamze ve Simge

Sütlü çikolata (milk chocolate)

Q: How do you say “chocolate milk” in Turkish?

Peynirli ekmek (bread with cheese)

Peynirle ekmek (bread and cheese) or Peynir ve Ekmek

İzmir’e otobüsle gideceğiz. (by bus)

otobüs ile

Telefonda annemle konuştum. (..to my mom, with my mom)

annem ile

If the last syllable contains “a” or “ı” then add “lı” after the noun.

“e” or “i” -li

“o” or “u” -lu

“ö” or “ü” -lü

Examples:

Balta... adam

Kırmızı... kadın

Perde... pencere

Örgü... saç

Üç... takım

Tuz... yemek

Gamze Sezgin Page 27 of 35

SAATLER (TIME)

-Saat kaç? -Saat 1 veya (A) -Saat kaçta buluşuyorsunuz? -Saat üçte (buluşuyoruz) veya (B)

(A) Örnekler:

13:05 Biri beş geçiyor. 15:10 Üçü on geçiyor. 8:40 Dokuza yirmi var. 12:21 Onikiyi yirmibir geçiyor. 7:30 Yedi buçuk 5:15 Beşi çeyrek geçiyor. 9:45 Ona çeyrek var. (B) Örnekler:

12:09 Onikiyi dokuz geçe. 6:45 Yediye çeyrek kala. 9:58 Ona iki kala. 12:30 Yarımda. 18:23 Altıyı yirmiüç geçe. - Afedersiniz, saatiniz var mı? - .............. - Bostancı vapuru saat kaçta kalkıyor? - .............. - Çok teşekkür ederim.

Gamze Sezgin Page 28 of 35

LET’S.. (-elim, -alım)

It’s used to express a suggestion, command, etc.

Let’s do: Yap-alım Let’s give: Ver-elim Examples: Bu akşam tiyatroya gidelim. Geç kalıyoruz, koşalım. Erken yatalım, erken kalkalım. Bırak yapayım.

*** Let me go: Gideyim Let him/her/it go: Gitsin Let us go: Gidelim Let them go: Gitsinler Negative Yap-ma-y-alım Üzül-me-y-elim Positive Question Konuş-alım-mı? Düşün-elim-mi? Negative Question Sat-ma-y-alım-mı? Düş-me-y-elim-mi?

GAME TIME Pick a card from the deck. Find the meaning of the verb. Make a sentence using the rules above.

Gamze Sezgin Page 29 of 35

MODALS :

CAN, COULD, ABLE TO ( -abilmek, -ebilmek )

talk about possibility and ability make requests ask for or give permission

Examples:

Yap-mak -> Yap-abil-mek

I can do it : Yap-abil-ir-im You can do it : Yap-abil-ir-sin He/She/It can do it: Yap-abil-ir We can do it : Yap-abil-ir-iz You can do it(plural or polite) : Yap-abil-ir-siniz They can do it : Yap-abil-ir-ler

Gel-mek -> Gel-ebil-mek I can come: Gel-ebil-ir-im You… : Gel-ebil-ir-sin He/She/It..: Gel-ebil-ir We.. : Gel-ebil-ir-iz You : Gel-ebil-ir-siniz They : Gel-ebil-ir-ler Kapat-mak -> Kapat-abil-mek Pencereyi kapatabilir misin lütfen? Hava çok soğuk. (request) Kullan-mak -> Kullan-abil-mek Arabayı kullanabilir miyim? (asking permission) Negative Sentences It’s very similar to Present Tense, ‘-a’ or ‘-e’ is added. Bak-ma-m (I don’t look) -> Bak-a-mam (I can’t look) Bak-maz-sın -> Bak-a-maz-sın Bak-maz -> Bak-a-maz Bak-ma-yız -> Bak-a-ma-yız Bak-maz-sınız -> Bak-a-maz-sınız Bak-maz-lar -> Bak-a-maz-lar

Gamze Sezgin Page 30 of 35

Discuss the following sentences’ meanings. Are they ability, request or

permission?

Arzu, piyano çalabilir.

Burada sigara içemezsiniz.

Saat geç oldu ama film seyredebilir miyim?

Matematik dersi verebilirim.

Güzel yemek yapabilir misin?

Lütfen ışıkları söndürebilir misiniz?

Using the Modals in the Future

I’ll be able to come... : Gel-ebil-eceğim

You’ll be able to open... : Aç-abil-eceksin

Şşştt! Ses çıkarma! Kuş uçacak.

Kuşun kanadı kırıktı. Veterinere götürdük. Artık iyi. Tekrar uçabilecek.

Gamze Sezgin Page 31 of 35

Karşıt Anlamlı Sözcükler (Antonyms)

English Turkish

big-small büyük-küçük

fast-slow hızlı-yavaş

quick-slow çabuk-yavaş

full-empty dolu-boş

easy-difficult kolay-zor

heavy-light ağır-hafif

open-shut açık-kapalı

right-wrong doğru-yanlış

old-new eski-yeni

old-young yaşlı-genç

first-last ilk-son

beautiful-ugly güzel-çirkin

free-busy serbest-meşgul

good-bad iyi-kötü

better-worse daha iyi-daha kötü

the best-the worst en iyi-en kötü

early-late erken-geç

cheap-expensive ucuz-pahalı

near-far yakın-uzak

here-there burada-orada

right-left sağ-sol

tall-short uzun-kısa

dark-light koyu-açık

high-low yüksek-alçak

open-closed açık-kapalı

thin-thick ince-kalın

slim-fat zayıf-şişman

Gamze Sezgin Page 32 of 35

COMPARATIVES, SUPERLATIVES, AS..AS, AS WELL

More (daha), Less (daha az), The most (en)

More than (-dan daha, -den daha), As..As (kadar)

As well, Also, Too (da, de)

Adjectives

Beautiful (Güzel)

More beautiful (Daha güzel)

Less beautiful (Daha az güzel)

The most beautiful (En güzel)

Cold (Soğuk)

Colder (Daha soğuk)

Less cold (Daha az soğuk)

The coldest (En soğuk)

Smart (Akıllı)

Smarter (Daha akıllı)

Less smart (Daha az akıllı)

The smartest (En akıllı)

Fast (Hızlı)

? ? ?

Tall

(Uzun)

? ? ?

Old (Yaşlı)

? ? ?

Examples:

Yarın daha soğuk bir gün olacak.

Ayşe uzundur. Ahmet Ayşe’den daha uzundur. Sınıfta en uzun öğrenci

Mehmet’dir.

İzmir büyük bir şehirdir. Ankara, İzmir’den daha büyüktür. Türkiye’nin en

büyük şehri İstanbul’dur.

Pelin güzel, Bahar da güzel.

Mert akıllı bir çocuk. Sarp da Mert kadar akıllı.

Q: Looking at the picture, what can you say about the smileys?

(A) (B) (C)

Gamze Sezgin Page 33 of 35

Commands

There are two ways of telling people what to do.

Gel! (Come!) Yap! (Do!) Temizle! (Clean!) Dinle! (Listen!)

To make a formal command or plural, add –ın, -in, -un, -ün adopting to vowel harmony.

Buraya gelin! Yapın! Temizleyin! Lütfen dinleyin!

There is also a very formal form of command which is not common, you can see on some

warning signs and official notes.

Geliniz! Yapınız! Işıkları kapatınız!

Negative Form:

-ma, -me

Gel-me! (Don’t come!) Yap-ma! (Don’t do) Dinle-me! (Don’t listen)

Yönler ve Yol Tarifi

Yukarı Aşağı Sola Sağa (Up) (Down) (To the left) (To the right)

Gamze Sezgin Page 34 of 35

Family Tree

Anne (mother), Baba (father), Kardeş (sibling), Amca, Dayı (Uncle), Teyze, Hala (Aunt)

Anneanne, Babaanne (grandmother), Dede(grandfather), Oğul (son), Kız (daughter)

Eş (Spouse)

Düz git, posta kutusu orada.

Düz git, ilk sağ yoldan dön. _______

Düz git, soldan ikinci sokağa dön. _________

Arabaya gitmek için ____________________

Ayşe-Mehmet

Aslı-Murat

Doğu Batı

Fethi-Zeynep

Gül

Gamze Sezgin Page 35 of 35

Sorular:

1. Ayşe’nin eşi kim?

2. Aslı’nın kaç çocuğu var?

3. Gül’ün babasının adı ne?

4. Doğu ile Batı __________

5. Gül’ün anneannesi kim?

6. Aslı ile Fethi kardeş ise Fethi, Doğu’nun _________