28
CURSO CONSTRUCIÓN EN MADEIRA Setembro – Outubro 2007 Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C. Touza Vázquez Organismo/Empresa: CIS-Madeira LA MADERA “We may use wood with intelligence only if we understand wood” Frank Lloyd Wright, 1928 CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CURSO CONSTRUCIÓN EN MADEIRA Setembro – Outubro 2007

Título: Protección de la Madera

Ponente: Manuel C. Touza Vázquez

Organismo/Empresa: CIS-Madeira

LA MADERA

“We may use wood with intelligence only if we understand wood”

Frank Lloyd Wright, 1928

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 2: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

ANTECEDENTES

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

LIGNINA / Compresión 240 N/mm2

CELULOSA / Tracción 1000 N/mm2

MADERA : ESTRUCTURA DE UNA CONÍFERA

ESTRUCTURA UNIFORME, FORMADA EN UN 90-95% POR CÉLULAS DENOMINADAS TRAQUEIDAS

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 3: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

ESTRUCTURA DE UN ÁRBOL

CORTEZA

CAMBIUM

CORTEZA INTERNA (LIBER)

ALBURADURAMEN

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

MATERIAL BIODEGRADABLE

Las esporas se depositan en la madera.

En condiciones favorables, germinan dando lugar a las hifas.

Humedades: 20-50%

El hongo se alimenta de la madera.

El cuerpo de fructificación del hongo emite esporas.

HONGOS DE PUDRICIÓN

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 4: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

MATERIAL BIODEGRADABLE

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

TOMA DE DECISIONES EN LA PROTECCIÓN DE MADERA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 5: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

¿ TENGO QUE TRATAR LA MADERA ?

ESPECIE DE MADERA

VARIEDAD DE ESPECIES : IROKO, ABETO, PINO TEA ?

VARIEDAD DE USOS : VIGAS DE PISCINA,

PASARELA…

CONSEJOS : EN NORUEGA HAY UN PUENTE DE

MADERA QUE ...

CLASE DE USO

DURABILIDAD NATURALY/O IMPREGNABILIDAD

PROPUESTA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

SELECCIONAR ESPECIE DE MADERA

DEFINIR CLASE DE USO

IDENTIFICAR DURABILIDAD NATURAL

¿DURABILIDAD SUFICIENTE?

NO APLICAR TRATAMIENTO

APLICARTRATAMIENTO

ELEGIR PRODUCTO PROTECTOR

CLASE DEIMPREGNABILIDAD

¿FÁCIL DEIMPREGNAR?

Clase riesgo

Penetración Retención

1 P1 R1

2 P1 R2

3 P4-P8 R3

4 P8 R4

5 P9 R5

Clase riesgo

Penetración Retención

1 P1 R1

2 P1 R2

3 P1-P5 R3

4 P5 R4

5 No se recomienda

R5

ELECCIÓN DEL TRATAMIENTO PROTECTOR EN FUNCIÓN DE LA CLASE DE USO Y DURABILIDAD / IMPREGNABILIDAD

ESPECIES FÁCILES DE IMPREGNAR ESPECIES DIFÍCILES DE IMPREGNAR

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 6: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CLASE DE USO 1 (Interior / HEH < 18%)

CLASE DE USO 2 (Interior / HEH < 18-20%)

CLASE DE USO 3 (HEH alcanza el 20%)

CLASE DE USO 4 (Suelo / Agua dulce)

CLASE DE USO 5 (Agua salada)

CLASES DE USO DE ATAQUE BIOLÓGICO (UNE-EN 335-1)

(HEH >20% durante largos periodos de tiempo)

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

≥≥≥≥ 30 cm

DURABILIDAD Y CLASES DE USO

FUENTE: FRANZ KOLLMANN, TECNOLOGÍA DE LA MADERA Y SUS APLICACIONES, 1959.

DURABILIDAD NATURAL DE DIFERENTES ESPECIES DE MADERA

PS Pino silvestre (Pinus sylvestris)

AR Abeto rojo (Picea abies)

CLASE DE USO 4

AR: 4 - 4,5 - 5 AÑOSPS: 7 - 7,5 - 8 AÑOS

AR: 40 - 55 - 70 AÑOSPS: 40 - 60 - 85 AÑOS

AR: 50 - 60 - 75 AÑOSPS: 90 - 100 - 120 AÑOS

CLASE DE USO 3

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 7: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CLASE DE USO 3

Componente descubierto pero no en contacto con el suelo. Expuesto, o no, a la intemperie, pero en cualquier caso sometido a una humidificación frecuente.

(HEH alcanza el 20% con alternancias relativamente rápidas de sus valores)

3.1 Al exterior, por encima del suelo, protegido. Ocasionalmente húmedo3.2 Al exterior, por encima del suelo, no protegido. Frecuentemente húmedo

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

ELECCIÓN DE LA CLASE DE USO ADECUADA

PROYECTO : CLASE DE USO 3

REALIDAD : CLASE DE USO 4

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 8: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

Varias y diversas en virtudes son las maderas …

Porque no puede el roble ser del uso mismo que el abeto, ni el ciprés que el olmo, ni los demás árboles tienen entre sí las mismas condiciones naturales, sino que cada cual tiene las suyas propias comunicadas por la naturaleza, acomodándose unos a un uso y otros, a otro .

“De architectura libri decem“, Libro II, Capítulo IX (La madera)

Marco Vitruvio Polión, Años 35-25 a J.C.

DURABILIDAD E IMPREGNABILIDAD DE ESPECIES COMERCIALES

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

DURABILIDAD NATURAL DE ESPECIES COMERCIALES (UNE-EN 350-2)

Especie

Durabilidad naturalImpregnabilidad (A/D)

Tipo de alburaHongosInsectos xilófagos Termitas

Elondo / TaliErythrophleum sp.

1 D D (-/3) Dif (2- 5 cm)

Pino silvestre Pinus sylvestris

3-4 S (An, Cer) S (1/3-4) Dif (variable)

Abeto rojoPicea abies

4 SH (An, Cer) S (3/3-4) No Dif (variable)

TERMITAS

D DurableM Med. DurableS Sensible

IMPREGNABILIDAD

1 Impregnable2 Med. Impregnable3 Poco Impregnable4 No impregnable

HONGOS

1 Muy durable (10-15 años)2 Durable (7-12 años)3 Med. Durable (5-7 años)4 Poco Durable (3-5 años)5 No Durable (menos 3 meses)

INSECTOS

D DurableS SensibleSH Duramen tambiénsensible

NOTA: LA DURABILIDAD FRENTE A HONGOS XILÓFAGOS Y TERMI TAS ES LA DEL DURAMENLA DURABILIDAD FRENTE A INSECTOS XILÓFAGOS ES LA DE LA ALBURA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 9: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

DURABILIDAD NATURAL DE ESPECIES COMERCIALES

Ensayos de durabilidad frente a hongos de pudrición Ensayos de durabilidad frente a insectos xilófagos

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

IMPREGNABILIDAD : CAPACIDAD DE CADA ESPECIE DE MADERA PARA QUE UN LÍQUIDO ENTRE EN SU INTERIOR.

IMPREGNABILIDAD (UNE-EN 350-2)

4 CATEGORÍAS DE IMPREGNACIÓN

1 IMPREGNABLE

2 MED. IMPREGNABLE . Después de 2-3 horas de tratamiento a presión se puede conseguir una penetraciónde más de 6 mm en las coníferas e impregnar los vasos de las frondosas en una proporción elevada.

3 POCO IMPREGNABLE . Después de 3-4 horas de tratamiento a presión se alcanzan penetraciones de 3-6 mm.

4 NO IMPREGNABLE . Prácticamente imposible de impregnar.

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 10: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CLASE DE USO

CLASES DE DURABILIDAD NATURAL DE LA MADERA FRENTE A HONGOS XILÓFAGOS

1 2 3 4 5

12345

00000

000

(0)(X)

00

(0)(X)(X)

0(0)

(0)-(x)XX

0(0)

(0)-(x)XX

ENFOQUE NORMATIVO

0 Durabilidad natural suficiente (0) Suficiente. Recomendable tratamiento(0)-(x) Recomendable tratamiento en función

de especie e impregnabilidadX Necesario Tratamiento

ELECCIÓN DEL TRATAMIENTO EN FUNCIÓN DE LA DURABILIDAD NATURAL Y CLASE DE RIESGO

CLASE DE USO

TIPO DE PROTECCIÓN

1 Ninguna (1)

2 Superficial (P2) (2)

3 Media (P3 a P7) (3)

4Profunda (P8 y P9)

5

(1) Es frecuente realizar un tratamiento superficial a elementos estructurales de madera aunque estén en una clase de uso 1

(2) En casos de riesgo elevado, se puede llegar a una protección media (P3 a P7)

(3) Es frecuente recurrir a una protección profunda al realizar un tratamiento en autoclave

CÓDIGO TÉCNICO DE LA EDIFICACIÓN (ESPECIFICACIÓN DE LA PENETRACIÓN)

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Clase Especificaciones de penetración

P1 Ninguna especificación

P2Al menos 3 mm en caras laterales albura y 40 mmen axial

P3 Al menos 4 mm en caras laterales albura

P4 Al menos 6 mm en caras laterales albura

P5Al menos 6 mm en caras laterales albura y 50 mmen axial

P6 Al menos 12 mm en caras laterales albura

P7 Al menos 20 mm en caras laterales albura

P8 Penetración total en albura

P9 Penetración total en albura y 6 mm en duramen

PENETRACIÓN (UNE-EN 351-1)

PROTECCIÓN SUPERFICIAL (P2) Penetración media de 3 mm y mínima de 1 mm

PROTECCIÓN MEDIA (P2-P7) Penetración entre 3 mm y el 75% del volumen

PROTECCIÓN PROFUNDA (P8-P9) Penetración mínima del 75% del volumen

ENFOQUE NORMA EN 351-1

ENFOQUE SIMPLIFICADO (CÓDIGO TÉCNICO)

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 11: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

RETENCIÓN DE TRATAMIENTO PROTECTOR

DATO SUMINISTRADO POR ELFABRICANTE (ENSAYOS DE EFICACIA)

g/m2 (tratamiento superficial)

Kg/m3 (tratamiento en profundidad)

RETENCIÓN: CANTIDAD DE PRODUCTO PROTECTOR QUE ASEGURA UNA PROTECCIÓN EFICAZ EN LAS DISTINTAS CLASES DE RIESGO (R1 / R2 / R3 / R4 / R5)

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Son productos intermedios entre los barnices y las pinturas con las siguientes características:

• Acabado a poro abierto que no forma película. • Pigmentos con protección a los rayos U.V.• Protección contra agentes biológicos (Hongos e insectos).• Repelente al agua líquida (Carácter hidrófugo)• Poder de penetración.

Protección superficial. Se corresponde con la clase P2 (penetración media de 3 mm, como mínimo de 1 mm en todas las caras).

A nivel industrial aparecen en los años 60.Reducen significativamente el mantenimiento de las carpinterías, al no formar capa (se degradan por erosión) lo que evita los lijados posteriores en su renovación. Constituyen la principal opción de acabado de las estructuras de madera y carpinterías de exterior.

PROTECCIÓN SUPERFICIAL: LASURES (PROTECTORES DECORATIVOS)

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 12: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

PROTECCIÓN MEDIA

Penetración media (superior a 3 mm en todas las caras, sin alcanzar el 75% del volumen impregnable). Se corresponde con clases de penetración P3 a P7.

Los productos más empleados son los protectores en disolvente orgánico, y, en menor medida, las sales hidrosolubles. El principal método de tratamiento es la impregnación por autoclave (vacío-vacío y vacío-presión).

Se recomienda en una clase de riesgo 3

SISTEMA VACIO-VACIO:

Utiliza, principalmente, protectores en disolvente orgánico que no aportan humedad a la madera.Se emplea en madera de construcción elaborada (ventanas, revestimientos, etc). La madera impregnada se puede barnizar y pintar. No son corrosivos para los metales.Consta de las siguientes fases:- vacío inicial (extrae el aire de la madera).- Introducción del protector (presión atmosférica o ligeramente superior).- vacío final (regula la cantidad de protector que queda en la madera).

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

PROTECCIÓN PROFUNDA

La penetración media alcanzada por el protector es igual o superior al 75% del volumen impregnable. Se corresponde con clases de penetración P8 y P9.

Los productos más empleados son las sales hidrosolubles.

Los métodos de tratamiento son los sistemas de impregnación por autoclave (vacío-vacío y vacío-presión).

Se recomienda en una clase de riesgo 4 y 5

SISTEMA VACIO-PRESIÓN:

Utiliza sobre todo protectores hidrosolubles. Aportan humedad a la madera que debe secarse posteriormente.Se emplean mayoritariamente en madera de construcción en contacto con el suelo y/o expuesta a la intemperie.La madera impregnada suele adquirir una tonalidad verdosa (Cu).

Consta de las siguientes fases:

- Vacío inicial (extrae el aire de la madera).- Introducción del protector a presión.- Vacío final (regula la cantidad de protector que queda en la madera).

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 13: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

NUEVOS PROCESOS: MADERA TERMOTRATADA

MAC DONALDS, HELSINKI

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

COMPOSITES MADERA PLÁSTICO

MEZCLA

EXTRUSIÓN

ACABADOS

SECADO

Fibras

VaporPolipropileno (30%)

Fibras de Madera (70%)

Page 14: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

BIOMATERIALES

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

EJEMPLOS PRÁCTICOS DE TOMA DE DECISIONES

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 15: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

ABETO ROJO (Picea abies)

CLASE DE USO 2

IDENTIFICAR DURABILIDAD NATURAL

¿DURABILIDAD SUFICIENTE?

APLICARTRATAMIENTO

PRODUCTO

¿FÁCIL DEIMPREGNAR?

NO

Clase uso

Penetración Retención

2 P1 R2

ESTRUCTURA DE MADERA DE UNA PISCINA

CLASE DE USO

CLASES DE DURABILIDAD NATURAL DE LA MADERA FRENTE A HONGOS

XILÓFAGOS

1 2 3 4 5

12345

00000

000

(0)(X)

00

(0)(X)(X)

0(0)

(0)-(x)XX

0(0)

(0)-(x)XX

(0) Suficiente. Recomendable tratamiento

Lasur (protector decorativo)

HONGOS XILÓFAGOS : POCO DURABLE (3-5 AÑOS)

INSECTOS XILÓFAGOS : SH - DURAMEN SENSIBLE - (A, C)

TERMITAS : SENSIBLE

ALBURA : (3) POCO IMPREGNABLE 3-4 HORAS DURAMEN : (3) - (4) POCO - NO IMPREGNABLE

PROTECCIÓN SUPERFICIAL

PENETRACIÓN MEDIA DE 3 mm Y MÍNIMA DE 1 mm

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

ESTRUCTURA DE MADERA DE UNA PISCINA

MADERA LAMINADA DE Picea abies, EN CLASE DE USO 2, PROTEGIDA SUPERFICIALMENTE CON UN LASUR

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 16: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

ABETO ROJO ( Picea abies)

CLASE DE USO 4

IDENTIFICAR DURABILIDAD NATURAL

¿DURABILIDAD SUFICIENTE?

APLICARTRATAMIENTO

PRODUCTO

¿FÁCIL DEIMPREGNAR?

NO

CLASE DE USO

CLASES DE DURABILIDAD NATURAL DE LA MADERA FRENTE A HONGOS

XILÓFAGOS

1 2 3 4 5

12345

00000

000

(0)(X)

00

(0)(X)(X)

0(0)

(0)-(x)XX

0(0)

(0)-(x)XX

Clase uso Penetración Retención

4 P5 R4

PASARELA DE MADERA APOYADA EN EL SUELO

X Necesario tratamiento

P5 al menos 6 mm de penetración

La albura de abeto es poco impregnable, después de 3-4 horas de tratamiento a presión se alcanzan penetraciones de 3-6 mm

MODIFICAR EL DISEÑO CONSTRUCTIVO EMPLEAR OTRA ESPECIE DE MADERA

HONGOS XILÓFAGOS : POCO DURABLE (3-5 AÑOS)

INSECTOS XILÓFAGOS : SH - DURAMEN SENSIBLE - (A, C)

TERMITAS : SENSIBLE

ALBURA : (3) POCO IMPREGNABLE 3-4 HORAS DURAMEN : (3) - (4) POCO - NO IMPREGNABLE

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

PASARELA DE MADERA LAMINADA DE Picea abies

CONSECUENCIAS DE UN DISEÑO CONSTRUCTIVO INADECUADO

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 17: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

PASARELA DE MADERA LAMINADA DE Picea abies

CONSECUENCIAS DE UN DISEÑO CONSTRUCTIVO INADECUADO

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

2002 PASARELA SOBRE EL RÍO AREUSE, GD Architectes FAS, SIA.

DETALLES CONSTRUCTIVOS: PROTECCIÓN SUPERFICIES

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 18: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CONTROL DE CALIDAD EN OBRA

PASARELA DE MADERA EN UNA ZONA LACUSTREENTARIMADO SOBRE VIGAS APOYADAS EN PILOTES EMPOTRADOS EN EL SUELO

PILOTES CLASE DE RIESGO 4

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Pino silvestre ( Pinus sylvestris)

CLASE DE USO 4

IDENTIFICAR DURABILIDAD NATURAL

¿DURABILIDAD SUFICIENTE?

APLICARTRATAMIENTO

PRODUCTO

¿FÁCIL DEIMPREGNAR?

CLASE DE USO

CLASES DE DURABILIDAD NATURAL DE LA MADERA FRENTE A HONGOS

XILÓFAGOS

1 2 3 4 5

12345

00000

000

(0)(X)

00

(0)(X)(X)

0(0)

(0)-(x)XX

0(0)

(0)-(x)XX

PILOTES DE UNA PASARELA DE MADERA

X Necesario tratamiento

HONGOS XILÓFAGOS : 3-4 POCO – MED. DURABLE

INSECTOS XILÓFAGOS : SH - DURAMEN SENSIBLE

TERMITAS : SENSIBLE

ALBURA : (1) IMPREGNABLE DURAMEN : (3) - (4) POCO - NO IMPREGNABLE

Clase uso Penetración Retención

4 P8 R4

Pilotes de pino silvestre en clase de riesgo 4Sal Hidrosoluble aplicada en autoclave (vacío-presión)

PENETRACIÓN P8 (Penetración total en la albura) RETENCIÓN R4 (Fabricante)

AJQ-96 / 14 kg/m3

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 19: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

DETERMINACIÓN DE LA PENETRACIÓN EN OBRA

REACTIVO ESPECÍFICO PARA DISTINGIR LA ALBURA DEL DURAMEN.

REACTIVO QUE REACCIONA POR COLORIMETRÍA CON UNO DE LOS COMPONENTES PRESENTES EN LA SAL HIDROSOLUBLE.

CATEGORÍA P8 (PILOTES): PENETRACIÓN TOTAL EN LA ALBURA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Especie de madera

Elemento Clase uso

Producto protector

Especificación Penetración

EspecificaciónRetención

Resultados

Pinus sylvestris

POSTES 4 AJQ-96P8

Penetración total albura

R414 kg/m3

Correcto: P8 / R4 (15,2 kg/m3)

ENSAYO DE RETENCIÓN EN LABORATORIO

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 20: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CONCEPTO INTEGRAL DE CALIDAD

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

AÑO 2002

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CONCEPTO INTEGRAL DE CALIDAD

Page 21: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

MANIFESTACIÓN CONTRA LA SEPARACIÓN ENTRE TABLAS DE UNA PASARELA PEATONAL

AÑO 2003 AÑO 2004

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CONCEPTO INTEGRAL DE CALIDAD

AÑO 2005

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CONCEPTO INTEGRAL DE CALIDAD

Page 22: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

AÑO 2007

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CONCEPTO INTEGRAL DE CALIDAD

CASOS ESPECIALES DE PROTECCIÓN (CÓDIGO TÉCNICO DE LA EDIFICACIÓN)

ESPECIES DE DIFÍCIL TRATAMIENTO Algunas coníferas (abetos, píceas, etc.) son difícilmente impregnables por lo que no se recomienda su uso en clases de uso que requieran tratamientos en profundidad.

CASOS DE RIESGO ESPECIAL Aquellos casos en los que la probabilidad de ataque de un elemento es muy superior a la media. En obra de rehabilitación en la que existan ataques previos, se recomienda aplicar a loselementos nuevos una protección media (en clases de uso 1 y 2) y profunda (en clases de uso superior).

TRATAMIENTO DE PIEZAS DE MADERA LAMINADA ENCOLADA Un tratamiento superficial se realiza sobre la pieza terminada y después del acabado (cepillado y mecanizado). Un tratamiento de protección media o profunda se realizará sobre las láminas antes del encolado.

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 23: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

ESPECIES DE DIFÍCIL TRATAMIENTO (Picea abies)

Especie

Durabilidad naturalImpregnabilidadTipo de alburaHongos Insectos

xilófagosTermitas

Abeto rojoPicea abies PD SH (A, C) S 3 / 3-4 Dif (variable)

Coníferas muy habituales en la construcción como el Abeto rojo (Picea abies), no tienen una buena durabilidad natural y son difícilmente impregnables por lo que no se recomienda su empleo en clases de uso que requieran tratamientos en

profundidad.

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CASOS DE RIESGO ESPECIAL (REHABILITACIÓN)

En obra de rehabilitación en la que existan ataques previos , se recomienda aplicar a los elementos nuevos una protección media (en clases de uso 1 y 2) y profunda (en clases de uso superior).

RENOVACIÓN DE UN ENTARIMADO DE CASTAÑO EN UNA IGLESIA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 24: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

CASOS DE RIESGO ESPECIAL (REHABILITACIÓN)

En ambientes con un elevado contenido de humedad , será necesario prestar una especial atención al diseño constructivo para evitar problemas en el uso de los elementos de madera.

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

TRATAMIENTO DE MADERA LAMINADA ENCOLADA

Tratamiento de protección profunda (sales hidrosolubles) realizados en vigas de madera laminada de pino silvestre. El tratamiento se realiza sobre cada una de las láminas antes del encolado de la viga. Posteriormente se realizó un

tratamiento superficial para disimular la coloración verdosa de la madera.

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 25: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

MUCHAS GRACIAS POR SU ATENCIÓN

[email protected]

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

ANEXOS

- NORMATIVA EUROPEA DE REFERENCIA

- CLASES DE RIESGO

- DURABILIDAD NATURAL DE ESPECIES HABITUALES EN REHABILITACIÓN

- ESPECIES COMERCIALES CON DURABILIDAD NATURAL SUFICIENTE PARA SU EMPLEO EN

CLASE DE RIESGO 4

- ESPECIES COMERCIALES CON DURABILIDAD NATURAL RESISTENTE AL ATAQUE

DE TEREDOS EN EUROPA

- ESPECIES COMERCIALES CUYO DURAMEN ESTÁ CLASIFICADO COMO NO IMPREGNABLE

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 26: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

NORMATIVA EUROPEA DE REFERENCIA

UNE-EN 335-1 Establece las cinco clases de riesgo que se corresponden con las diferentes situaciones de servicio en las que puede estar expuesta la madera.

UNE-EN 335-2 Detalla la metodología general para la toma de decisiones sobre las necesidades de tratamiento de una especie de madera puesta en servicio en una clase de riesgo determinada.

UNE-EN 350-1 Constituye una guía para los principios de ensayos y clasificación de la durabilidad natural de la madera maciza.

UNE-EN 350-2 Incluye la durabilidad natural de las principales especies maderables frente a la acción de hongos e insectos xilófagos, así como otro tipo de información (densidad, anchura de albura, impregnabilidad, etc.).

UNE-EN 351-1 Establece un sistema de clasificación de la madera tratada con productos protectores en función de la penetración y retención del producto aplicado.

EN 460 Incluye los procedimientos para la elección de las especies de madera en función de su durabilidad natural y de sus condiciones de servicio.

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

CLASES DE RIESGO DE ATAQUE BIOLÓGICO

CLASE DE RIESGO 1 Componente bajo cubierta, protegido de la intemperie y no expuesto a la humedad (HEH < 18%)

CLASE DE RIESGO 2 Componente bajo cubierta, protegido de la intemperie. Ocasionalmente, puede darse, una humedad ambiental elevada (humectación ocasional pero no persistente) (HEH < 18-20%)

CLASE DE RIESGO 3 Componente descubierto pero no en contacto con el suelo. Expuesto, o no, a la intemperie, pero en cualquier caso sometido a una humidificación frecuente (HEH alcanza el 20% con alternancias relativamente rápidas de sus valores)

CLASE DE RIESGO 4 Componente en contacto con el suelo o con agua dulce y expuesto a una humidificación permanente (HEH >20% durante largos periodos de tiempo)

CLASE DE RIESGO 5 Componente permanentemente en contacto con agua salada (HEH >20% durante largos periodos de tiempo)

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 27: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

DURABILIDAD NATURAL DE ESPECIES HABITUALES EN REHABILITACIÓN

Especie

Durabilidad naturalImpregnabilidad (A/D)

Tipo de alburaHongos Insectos xilófagos Termitas

CastañoCastanea sativa

D SH (An, Cer) M (2/4) Dif (2- 5 cm)

RobleQuercus robur

D SH (An, Cer) M (1/4) Dif (2- 5 cm)

Pino gallego Pinus pinaster

PD-MD S (An, Cer) S (1-4) Dif (> 10 cm)

Pino silvestre Pinus sylvestris

PD-MD S (An, Cer) S (1/3-4) Dif (variable)

TERMITAS

D DurableM Med. DurableS Sensible

IMPREGNABILIDAD

1 Impregnable2 Med. Impregnable3 Poco Impregnable4 No impregnable

HONGOS

1 Muy durable (10-15 años)2 Durable (7-12 años)3 Med. Durable (5-7 años)4 Poco Durable (3-5 años)5 No Durable (menos 3 meses)

INSECTOS

D DurableS SensibleSH Duramen también sensible

NOTA: LA DURABILIDAD FRENTE A HONGOS XILÓFAGOS Y TERMITAS ES LA DEL DURAMENLA DURABILIDAD FRENTE A INSECTOS XILÓFAGOS ES LA DE LA ALBURA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

DURABILIDAD NATURAL DE ESPECIES HABITUALES EN REHABILITACIÓN UNE-EN 350-2:1995

Especie

Durabilidad naturalImpregnabilidad (A/D)

Tipo de alburaHongos Insectos xilófagos Termitas

CastañoCastanea sativa

D SH (An, Cer) M (2/4) Dif (2- 5 cm)

RobleQuercus robur

D SH (An, Cer) M (1/4) Dif (2- 5 cm)

Pino gallego Pinus pinaster

PD-MD S (An, Cer) S (1-4) Dif (> 10 cm)

Pino silvestre Pinus sylvestris

PD-MD S (An, Cer) S (1/3-4) Dif (variable)

EucaliptoEucalyptus globulus

La norma australiana AS 56004 asigna una vida media de entre 5 y 15 años a las estacas de 50x50 mm en contacto con el suelo y de e ntre 15 a 40 años a probetas de 35 x 35 mm en clase de riesgo 3 8segunda mejor c ategoría sobre un total de 4).

TERMITAS

D DurableM Med. DurableS Sensible

IMPREGNABILIDAD

1 Impregnable2 Med. Impregnable3 Poco Impregnable4 No impregnable

HONGOS

1 Muy durable (10-15 años)2 Durable (7-12 años)3 Med. Durable (5-7 años)4 Poco Durable (3-5 años)5 No Durable (menos 3 meses)

INSECTOS

D DurableS SensibleSH Duramen también sensible

NOTA: LA DURABILIDAD FRENTE A HONGOS XILÓFAGOS Y TERMITAS ES LA DEL DURAMENLA DURABILIDAD FRENTE A INSECTOS XILÓFAGOS ES LA DE LA ALBURA

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

Page 28: Título: Protección de la Madera Ponente: Manuel C ... · vigas de piscina, pasarela ... centro de innovaciÓn e servicios tecnolÓxicos da madeira de galicia / curso construciÓn

ESPECIES COMERCIALES CON DURABILIDAD NATURAL SUFICIENTE PARA SU EMPLEO EN CLASE DE RIESGO 4

NOMBRE COMERCIAL NOMBRE CIENTÍFICO PROCEDENCIA

Azobe Lophira alata África

Bilinga (Badi) Nauclea diderichii Africa

Padouk Pterocarpus soyauxii Africa

Tali, Elondo Erythrophleum sp. Africa

Tatajuba, Bagasse Bagassa sp. América del Sur

Maçaranduba Manilkara sp. América del Sur

Angelim vermelho Dinizia excelsa América del Sur

Ipé Tabebuia sp. América del Sur

Merbau Intsia bijuga Asia

FUENTE: DANIEL FOUQUET/CIRAD-FORÊT

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007

ESPECIES COMERCIALES CUYO DURAMEN ESTÁCLASIFICADO COMO NO IMPREGNABLE (4)

NOMBRE COMERCIAL NOMBRE CIENTÍFICO PROCEDENCIA

Afzelia, Doussie Afzelia sp. Africa

Iroko Chlorophora excelsa Africa

Castaño Castanea sativa Europa

Roble europeo Quercus robur Europa

Pino gallego Pinus pinaster Europa

Pino oregón Pseudotsuga menziesii América del Norte

Ipé Tabebuia sp. América del Sur

Alerce Larix decidua Europa

Roble blanco americano Quercus alba América del Norte

Teca asiatica Tectona grandis Asia

CENTRO DE INNOVACIÓN E SERVICIOS TECNOLÓXICOS DA MADEIRA DE GALICIA / CURSO CONSTRUCIÓN MADEIRA 2007