ANNUAL REPORT RAPORT VJETOR

RAPORT VJETOR

RAPORT VJETOR

TiranaBank

4

Raport Vjetor 2009Tirana Bank është angazhuar për të dhënë kontributin e saj për mjedisin, duke trajtuar çështje mjedisore dhe duke ndërmarrë projekte dhe aktivitete mjedisore. Tema e këtij Raporti Vjetor është mjedisi, duke kërkuar të rritet ndërgjegjësimi i punonjësve, aksionarëve, klientëve, bashkëpunëtorëve, furnitorëve, konkurruesve, mediave, qeverisë dhe institucioneve të tjera dhe i publikut të gjerë.

RaportVjetor

‘09

5

0

1. Letër për Aksionerët 7

2. Grupi Piraeus Bank në Botë 8

3. Rrjeti i Degëve të Tirana Bank 10

4. Tirana Bank 1996 - 2009 11

5. Struktura Organizative 12

6. Parashikimi i Situatës Ekonomike 13

7. Rezultatet Kryesore Financiare 16

8. Treguesit Kryesorë 17

9. Rezultatet Kryesore 18

10. Rezultatet Kryesore të Biznesit 2009 – Produktet & Performanca 19

10.1. Rrjeti i Degëve 19

10.2. Shërbimet Bankare për Klientët e Vegjël 19

10.3. Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme (NVM) 20

10.4. Shërbimet Bankare për Biznesin e Madh 20

10.5. Thesari 22

10.6. Zhvillimet në Teknologjinë dhe Infrastrukturën e Informacionit 22

10.7. Administrimi i Rrezikut 22

10.8. Përputhshmëri Ligjore dhe Rregullative 23

11. Përgjegjësia Sociale e Biznesit 24

12. Burimet Njerëzore 26

13. Pasqyrat Financiare 28

14. Raporti i Ekspertit Kontabël të Pavarur 30

Tryeza e Lëndës

TiranaBank

6

Dimitris SantixisDrejtor Ekzekutiv

Bedri CollakuZv./Drejtor Ekzekutiv

Dionysis KaperonisDrejtor i Përgjithshëm i Retail dhe Menaxhimit të Aseteve

Agron AgalliuDrejtor i Departamentit të Kredisë

Jani GjikaDrejtor i Departamentit të Korporatave

Ilirjan ZhapaDrejtor i Departamentit të NVM-ve

Andon KokoliKëshilltar Ligjor

Anëtar i Komitetit Ekzekutiv deri më 26 Prill 2010

Komiteti Ekzekutiv

*Everest Musta

RaportVjetor

‘09

7

2009 ka qenë një vit:• ndryshimi, riorganizimi dhe konsolidimi për bankën• mbrojtjeje të bilancit të saj• rinovimi të degëve • fitimi rekord

Për ta arritur këtë, janë ngritur struktura të reja, është strukturuar një organikë e re mbështetur mbi një qasje e orientuar nga klientët dhe biznesi, janë formuar një Komitet i ri Ekzekutiv dhe një komitet administrues për të siguruar njohuri dhe koherencë të përbashkët të gjithë drejtuesve të lartë. Janë ngritur në detyrë dhe janë marrë në punë drejtues të rinj për të formuar një ekip më të efektshëm drejtues të bankës.

Brenda organikës së re, janë krijuar Departamenti i NVM-ve, Departamenti i Pasurive të Paluajtshme & Financimit të Projekteve, Departamenti i Produkteve & Shitjeve dhe Departamenti i Shërbimit Bankar Privat, krijimi i të cilave është bërë për të krijuar segmente të reja biznesi ose për të ndryshuar mënyrën se si i trajton banka nevojat e klientëve, duke ofruar produkte dhe zgjidhje të reja për klientët gjithë kohës duke i

ofruar një orientim më të mirë rrjetit të degëve. Janë krijuar Departamentet e Arkëtimit dhe të Kredive në Ndjekje për të mbajtur në kontroll kreditë problematike dhe për të mbrojtur cilësinë e portofolit të kredive. Është krijuar Departamenti i Administratës për të mbështetur nevojat në rritje administrative të rrjetit të degëve dhe të zyrave qendrore. Janë krijuar Njësia e Kujdestarisë dhe Njësia e Financave të Tregtisë për t’iu përgjigjur nevojave në rritje në segmente të caktuara të biznesit.

Viti 2009 ishte një vit ndryshimi dhe rinovimi për rrjetin e degëve, përkundër situatës ekonomike. Janë rinovuar tërësisht njëzetedy degë, duke e ndryshuar imazhin e tyre. Janë hapur tri degë të reja. Numri i degëve të bankës “Tirana Bank”, në fund të vitit, ishte gjithsej 47.

Në kuadër të strategjisë së konsolidimit, portofoli gjithsej i kredive tona në vitin 2009 u rrit vetëm me 6% krahasuar me fundin e vitit 2008, duke arritur shifrën 59,215 milion Lekë, ndërsa depozitat u rritën me 7%, duke arritur shifrën 55,721 milion Lekë. Si rezultat, në fund të vitit 2009, Tirana Bank zuri vendin e dytë në treg sa u takon kredive, duke zënë 12.9% të tregut dhe vendin e katërt sa u takon depozitave, me 8% të tregut.

Për të mbrojtur bilancin, është punuar fort për të arkëtuar shumat e prapambetura dhe për të mos lejuar krijimin e shlyerjeve të reja të prapambetura. Këto përpjekje kanë qenë shumë të suksesshme dhe nuk ka pasur asnjë rritje të mëtejshme të kredive problematike gjatë vitit 2009. Megjithatë, provigjonet për vitin u rritën në 687 milion Lekë, një rritje prej 39.5% krahasuar me vitin 2008.

Në të njëjtën kohë, janë kufizuar shpenzimet administrative dhe të personelit (10% reduktim në personel). Si rezultat i sa më lart, fitimi para tatimit arriti nivele rekord me një rritje 20.8% në krahasim me vitin 2008, duke arritur shifrën 14.3 milion Euro, përkundër situatës së përkeqësuar ekonomike. Kapitali neto gjithsej arriti shifrën 84.3 milion Euro.

Objektivat e Bankës për vitin 2010, në kuadër të krijimit të bankës të së ardhmes, janë:

• Konsolidimi dhe rritja e biznesit ekzistues në fushat e shërbimeve për biznesin e madh, NVM-të dhe klientët individualë.• Mbrojtja e cilësisë së portofolit të kredive, rritja e depozitave dhe konsolidimi i aftësisë fitimprurëse të lartë të Bankës.• Futja në fushën e shërbimeve bankare për shtetin, në lidhje me pagat dhe fondet.• Zgjerimi më tej i rrjetit të degëve për t’u bërë rrjeti i dytë më i madh në Shqipëri.

Sinqerisht,

Dimitris SantixisDrejtor Ekzekutiv

Letër për Aksionerët1

TiranaBank

8

Grupi Piraeus Bank në Botë

Deklaratë nga Michalis Sallas, Kryetar i Këshillit të AdministrimitFitimi para provigjoneve i grupit “Piraeus Group” arriti shifrën 780 milion € në 2009 krahasuar me 774 milion € në 2008. Të ardhurat neto dhe shpenzimet ushtrimore mbetën në nivelet e vitit 2008, ndërsa shpenzimet për provigjonet u rritën në 491 milion € kundrejt 388 milion €, për shkak të kushteve ekonomike të pafavorshme. Fitimi neto në vitin 2009 ishte 235 milion €, 25% më pak për periudhën vjetore. Pas rregullimit me tatimin e njëhershëm, fitimi neto ishte 202 milion €.

Parimet kryesore të politikës së Grupit për vitin 2009, likuiditeti, mjaftueshmëria e kapitalit, cilësia e aktiveve dhe kufizimi i kostove, mbeten përparësi edhe për vitin 2010. Në të njëjtën kohë, po përgatiten hapat tanë të ardhshëm për rritjen e biznesit, si në vendet e Evropës Juglindore, të cilët dalëngadalë po hyjnë në fazën e rimëkëmbjes, ashtu edhe në Greqi.Ekonomia greke ndodhet përpara sfidave të rëndësishme fiskale dhe strukturore, të cilat kërkojnë masa të guximshme për ta kthyer ekonominë në rrugën e rritjes. Pakti për Stabilitet dhe Rritje, 2010-2013, i hartuar në bashkëpunim me Bashkimin Evropian, është në drejtimin e duhur. Me vënien e tij në zbatim, Greqia do të ketë mundësinë t’i rimëkëmbë financat publike dhe të nxisë reforma strukturore të cilat do ta çojnë vendin në kushte më të sigurta ekonomike. Gjatë kësaj periudhe kritike, kontributi i sektorit privat ka një rëndësi të barabartë me nismat dhe masat që do ta përmirësojnë aftësinë konkurruese dhe do të çojnë në rimëkëmbjen ekonomike.

NEW YORK

EGYPT

CYPRUS

GREECE

ALBANIA BULGARIA

ROMANIAUKRAINE

SERBIA

LONDON

Grupi Piraeus Bank në Botë

2

RaportVjetor

‘09

9

121%

115%

112%

107% 107%

Dhj.'07 Qsh.'08 Dhj.'08 Qsh.'09 Dhj.'09

Raporti kredi/depozita(I rregulluar për efektin e garantimit)

Ecuria e Rezultateve (mn)

388

780774

491

2008

Fitimi para provigjoneve dhe tatimit

Provigjone

2009

Rezultatet• Fitimi para provigjoneve arriti 780 milion € në 2009, +1% për periudhën vjetore (774 milion € në 2008).• Marzhi neto i interesit (MNI mbi aktivet mesatare që sjellin interesa) në tremujorin IV në 2009 u rrit në 2.8% krahasuar me 2.7% në

tremujorin III në 2009. Për periudhën vjetore, MNI ishte 2.6% krahasuar me 3% në 2008 për shkak të zvogëlimit të shkaktuar nga kostoja e rritur e depozitave.

• Aktivet gjithsej qenë 54.3 miliard €.• Kreditë neto 37.7 miliard €.• Depozitat 30.8 miliard €.• Raporti kredi/depozita, i rregulluar për efektin e garantimit, ishte 107%, nga 112% në 2008.• Kreditë e prapambetura me tejkalim 90-ditor qenë 5.1%, me raport mbulimi me provigjone 51%, çka është rritur në krahasim me

muajin shtator 2009 (48%). Raporti i mbulimit arrit 110%, nëse merret parasysh kolaterali i trupëzuar.• Kapital neto gjithsej 3.6 miliard €.• Kapitali rregullator arriti 3.7 miliard €, me raport mjaftueshmërie kapitali prej 9.8%, Nivel I 9.1%, Nivel I Qendror 8.2%.

TiranaBank

10

TIRANË (21 degë)

VLORË(2 degë)

FIER

PATOS

SHIJAK

FUSHË KRUJË

LAÇ

BERAT

BILISHT

SHËNGJIN

KORÇË KAPSHTICË

POGRADEC

LIBRAZHD

DURRËS(3 degë)

KAVAJË

LUSHNJE

ELBASAN

SARANDË

GJIROKASTËR

KAKAVIJË

PËRMET

LEZHË

SHKODËR

KRUJË

KSAMIL

(2 degë)

Rrjeti i Degëve të Tirana Bank

Rrjeti i Degëve të Tirana Bank*

*50 degë më 30 Prill 2010

3

RaportVjetor

‘09

11

1996 Tirana Bank licencohet dhe bëhet banka e parë private në vend.

1997 Viti i themelimit zyrtar.

1998 Tirana Bank hap degë të reja në Fier dhe Durrës.

1999 Çelja e shërbimit të blerjes me kartën VISA. Arrihen rezultatet e para pozitive financiare.

2000 Tirana Bank hap degë të reja në Gjirokastër dhe Korçë.

2001 Arrihet rritje e vrullshme, ku vlera e aktiveve trefishohet në krahasim me vitin 1997.

2002 Viti i zgjerimit të rrjetit. Hapen shtatë degë të reja. Hapet një agjenci e Tirana Bank në Kakavijë. Emetohet karta e parë e kreditit VISA.

2003 Hapen dy agjenci të tjera të Tirana Bank, të cilat ofrojnë shërbime të pagesave në pikat doganore në Fier dhe Durrës.

2004 Rrjeti i Tirana Bank ka 22 degë, me hapjen e shtatë degëve të tjera, duke u bërë banka me rrjetin e dytë më të madh në vend. Lista e produkteve dhe shërbimeve tani përfshin bankomatët dhe shërbimin e pagave.

2005 Rrjeti i degëve zgjerohet më shumë duke arritur numrin e 34 degëve, duke mbuluar kështu pjesën më të madhe të vendit. Bëhet një riorganizim i madh i bankës dhe nis një aktivitet më agresiv për shërbimet bankare për klientët e vegjël.

2006 Vit i rritjes së fuqishme si në shërbimet për biznesin e madh ashtu edhe për klientët e vegjël, e shoqëruar me prezantimin e produkteve të reja. Rrjeti i degëve arrin numrin 36, janë në punë 43 bankomatë, ndërsa Banka ka 377 punonjës. Gjatë këtij viti, zgjerohen dhe rinovohen zyrat qendrore. Rriten shpenzimet për burimet njerëzore dhe aktivitetet promocionale. Evidentohen fitime të larta.

2007 Rrjeti i degëve arrin 39, me degë të tjera në proces hapjeje. Rritje e konsoliduar, 45% shkallë rritjeje e fitimit neto (fitimi pas tatimit) krahasuar me vitin 2006, portofoli i kredive rritet me 55,99% (për periudhën vjetore), aktivet gjithsej rriten me 35%.

2008 Vazhdon rritja e rrjetit të degëve, ndërsa numri i tyre arrin 45. Evidentohen fitime të larta gjatë vitit 2008, përkundër faktit se tremujori i katërt është prekur nga kriza financiare botërore.

2009 Riorganizim i plotë, me fokusin te klienti dhe biznesi. Hapen tri degë të reja, ndërsa rinovohen 22 degë ekzistuese. Fitim rekord 14.3 milion euro përkundër krizës. Portofoli i kredive problematike dhe depozitat plotësisht të mbrojtura në këtë vit të vështirë.

Tirana Bank 1996 – 20094

TiranaBank

12

DR

EJT

OR

I EK

ZE

KU

TIV

Nje

sia

Adm

inis

trim

itTë

Kre

dive

KO

MIT

ETI

I R

ISK

UT

KO

MIT

ETI

I K

ON

TRO

LLIT

DE

PAR

TAM

EN

TI I

KO

NTR

OLL

IT T

EB

RE

ND

SH

EM

ZY

RA

E S

HTY

PIT

ZYR

A P

ËR

M

AR

RË

DH

ËN

IEM

E P

UB

LIK

UN

Zv.

DR

EJT

OR

IE

KZ

EK

UTI

V

DR

EJT

OR

I P

ËR

GJI

THS

HË

M

RE

TAIL

&M

EN

AX

HIM

I A

SE

TEV

E

ZV.

DR

EJT

OR

I P

ËR

GJI

THS

HË

MO

PE

RA

CIO

NA

L

Dep

arta

men

tii K

orp

orat

ave

Dep

arta

men

tii K

ontr

ollit

Fina

ncia

r

Dep

arta

men

tii B

urim

eve

Nje

rëzo

re

Dep

arta

men

tiLi

gjor

Dep

arta

men

ti

Mar

ketin

gD

epar

tam

enti

i K

red

isë

Dep

arta

men

ti i

Ark

ëtim

itD

epar

tam

enti

i K

red

ive

në N

dje

kje

Dep

arta

men

ti i

Thes

arit

Dep

artm

enti

i K

arta

ve &

R

rugë

veA

ltern

ativ

e

Dep

arta

men

ti i

Krij

imit

&S

hitje

s së

Pro

duk

teve

Dep

arta

men

ti i

Shë

rbim

it B

anka

rP

rivat

Dep

arta

men

ti i

Tekn

olog

jisë

e In

form

acio

nit

Dep

arta

men

tii O

rgan

izim

itD

epar

tam

enti

i Pag

esav

eD

epar

tam

enti

i A

dm

inis

trat

ësD

epar

tam

enti

i N

VM

-ve

Një

sia

Kuj

dest

aris

ë

Dep

arta

men

ti i

Fina

ncim

it të

Pro

jekt

eve

dhe

Pas

uriv

etë

Pal

uajts

hme

NJË

SIA

P

ËR

PË

RP

UTH

SH

MË

RI L

IGJO

RE

DH

E R

RE

GU

LLAT

IVE

NJË

SIA

A

DM

INIS

TRIM

ITTË

RR

EZ

IKU

T

KR

YE

TAR

I I

KË

SH

ILLI

T TË

AD

MIN

ISTR

IMIT

Një

sia

Bac

kO

ffice

Raj

oni

Tira

në-D

urrë

s

Raj

oni i

Ver

iut

Raj

oni i

Lin

dje

s

Deg

a Q

end

rore

Raj

oni i

Per

ënd

imit

Raj

oni i

Jug

ut

Struktura Organizative5

RaportVjetor

‘09

13

DR

EJT

OR

I EK

ZE

KU

TIV

Nje

sia

Adm

inis

trim

itTë

Kre

dive

KO

MIT

ETI

I R

ISK

UT

KO

MIT

ETI

I K

ON

TRO

LLIT

DE

PAR

TAM

EN

TI I

KO

NTR

OLL

IT T

EB

RE

ND

SH

EM

ZY

RA

E S

HTY

PIT

ZYR

A P

ËR

M

AR

RË

DH

ËN

IEM

E P

UB

LIK

UN

Zv.

DR

EJT

OR

IE

KZ

EK

UTI

V

DR

EJT

OR

I P

ËR

GJI

THS

HË

M

RE

TAIL

&M

EN

AX

HIM

I A

SE

TEV

E

ZV.

DR

EJT

OR

I P

ËR

GJI

THS

HË

MO

PE

RA

CIO

NA

L

Dep

arta

men

tii K

orp

orat

ave

Dep

arta

men

tii K

ontr

ollit

Fina

ncia

r

Dep

arta

men

tii B

urim

eve

Nje

rëzo

re

Dep

arta

men

tiLi

gjor

Dep

arta

men

ti

Mar

ketin

gD

epar

tam

enti

i K

red

isë

Dep

arta

men

ti i

Ark

ëtim

itD

epar

tam

enti

i K

red

ive

në N

dje

kje

Dep

arta

men

ti i

Thes

arit

Dep

artm

enti

i K

arta

ve &

R

rugë

veA

ltern

ativ

e

Dep

arta

men

ti i

Krij

imit

&S

hitje

s së

Pro

duk

teve

Dep

arta

men

ti i

Shë

rbim

it B

anka

rP

rivat

Dep

arta

men

ti i

Tekn

olog

jisë

e In

form

acio

nit

Dep

arta

men

tii O

rgan

izim

itD

epar

tam

enti

i Pag

esav

eD

epar

tam

enti

i A

dm

inis

trat

ësD

epar

tam

enti

i N

VM

-ve

Një

sia

Kuj

dest

aris

ë

Dep

arta

men

ti i

Fina

ncim

it të

Pro

jekt

eve

dhe

Pas

uriv

etë

Pal

uajts

hme

NJË

SIA

P

ËR

PË

RP

UTH

SH

MË

RI L

IGJO

RE

DH

E R

RE

GU

LLAT

IVE

NJË

SIA

A

DM

INIS

TRIM

ITTË

RR

EZ

IKU

T

KR

YE

TAR

I I

KË

SH

ILLI

T TË

AD

MIN

ISTR

IMIT

Një

sia

Bac

kO

ffice

Raj

oni

Tira

në-D

urrë

s

Raj

oni i

Ver

iut

Raj

oni i

Lin

dje

s

Deg

a Q

end

rore

Raj

oni i

Per

ënd

imit

Raj

oni i

Jug

ut

Ekonomia botërore ka filluar rimëkëmbjen, pas një viti të rëndë dhe tronditës si 2009-a. Pas dy vjetësh krize financiare, ka shenja të kthimit të besimit dhe tregjet mbeten në “pozicion qëndrues, në përmirësim e sipër”, por ende tejet të zbuluar ndaj rreziqeve dhe shumë larg prej normales.Gjatë vitit 2009, sistemi bankar mbarëbotëror ishte me kapital të pamjaftueshëm, i gjendur nën barrën e problemeve të trashëguara dhe të nivelit të rritur të kredive problematike.

Edhe ekonomia shqiptare ka lënë pas një vit të vështirë. Edhe pse kriza botërore nuk pati të njëjtin efekt, sikurse në vende të tjera të zhvilluara, ajo e dha efektin e saj duke e ngadalësuar rritjen ekonomike vjetore. Në fund të vitit 2009, norma e rritjes së PBB-së ishte 3%, nga 7.8% që ishte një vit më parë. Megjithatë, është një rritje shumë më e lartë se parashiki-met pesimiste.

Ekonomia shqiptare ia doli mbanë të për-ballet me sukses me ndikimet e drejtpër-drejta dhe të tërthorta të krizës financiare botërore. U ruajtën ekuilibrat e brend-shëm ekonomikë, duke dhënë, kështu, shpresë për rritje të qëndrueshme në vitet në vijim. Norma e inflacionit është luha-tur në 2-3%, ndërsa janë ulur çekuilibrat e jashtëm. Në fund të vitit 2009, norma mesatare e inflacionit ishte 2.2%.

Shkalla pozitive e rritjes është ru-ajtur përmes një stimuli fiskal të lartë, ndërsa kërkesa konsumatore dhe kontributi i sektorit të jashtëm në ekonomi kanë qenë relativisht të qëndrueshëm. Kërkesa kon-sumatore është mbështetur nga një rritje e lehtë e punësimit dhe pagave. Nga ana tjetër, tkurrja e kredive hipotekore dhe konsuma-tore, si edhe pakësimi i dërgesave private nga jashtë, kanë sjellë një efekt të kundërt. Gjatë vitit 2009, janë zvogëluar edhe investimet pri-vate, si pasojë e burimeve të kufi-zuara të financimit, mbështetjes së zvogëluar huadhënëse të sistemit bankar dhe mundësisë së kufi-zuar për të hyrë në tregjet botërore të kapitalit. U rrit pasiguria dhe ra shkalla e shfrytëzimit të kapacitetit. Oferta monetare u zvogëlua edhe

më shumë në gjashtëmujorin e dytë, duke pasqyruar, në një shkallë të madhe, rritjen gjithnjë e më të vogël të kreditit.Rritja e vrullshme e shpenzimeve publike dhe e deficitit buxhetor gjatë vitit 2009 e rriti edhe më tej nivelin e borxhit publik, i cili në

Parashikimi i Situatës Ekonomike

Rritja e PBB

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

6.7

7.9

4.2

5.8 5.7 5.85.4

6.0

7.8

3.0

1

0

2

3

4

5

6

7

8

Burimet: Ministria e Financave, INSTAT

50.0

40.0

20.0

30.0

10.0

0.0

-10.0

-20.0

-30.0

Prirja e Eksporteve (%)

Burimet: Ministria e Financave, INSTAT

6

TiranaBank

14

fund të vitit përbënte 59.5% të PBB-së. Banka e Shqipërisë mendon se orientimi i ardhshëm i politikës buxhetore në drejtim të konsolidimit fiskal, duke synuar zvogëlimin e borxhit publik, përbën tani një parakusht për stabilitetin makroekonomik në vend.

Edhe pse pritet në vitin 2010 një përmirësim i shkallëzuar i situatës financiare botërore, shumë prej faktorëve që e prekën negativ-isht ekonominë shqiptare gjatë vitit 2009 do të vazhdojnë të jenë të pranishëm edhe gjatë vitit 2010. Stabiliteti ekonomik afatgjatë nuk mund të mbështetet edhe për shumë kohë me një stimul fiskal. Është i nevojshëm zbatimi i një politike fiskale më konserva-tive. Sipas bankës qendrore dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar, rritja ekonomike duhet të mbështetet në nxitjen e sektorit privat përmes kredive. Situata financiare optimale e sistemit bankar, i cili është i kapitalizuar mirë, së bashku me përmirësimin e situatës së likuiditetit, ofron besim për rritjen e kredive në këtë sektor.

Për të pasur një stabilitet afatmesëm dhe afatgjatë, sipas Bankës së Shqipërisë, është e nevojshme që fokusi të jetë në tre kom-ponentë: normë e ulët inflacioni, injektim likuiditeti në ekonomi dhe zvogëlim i kostove përmes mbajtjes së nivelit të shpenzimeve brenda nivelit të të ardhurave. Zvogëlimi i borxhit publik do ta zbusë trysninë e sektorit publik mbi tregjet financiare, duke krijuar më shumë hapësirë për sektorin privat. Këto hapa do ta përmirësojnë edhe më tej situatën e tanishme, por do të jenë edhe shumë larg prej situatës përpara krizës. Konsolidimi i financave publike do t’i ulë edhe primet e rreziqeve në ekonomi dhe do ta rrisë efek-tivitetin e politikës monetare.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

61.158.2

58.8

56.5

57.4

59.5

62.0

64.0

60.0

58.0

56.0

54.0

52.0

50.0

48.0

62.8

56.1

53.2

54.9

Borxhi Publik (si % e PBB) % PBB

Burimi: Ministria e Financave

RaportVjetor

‘09

15

Projekti "Një qytetar, një pemë" në bashkëpunim me Bashkinë e Tiranës, Rruga e Elbasanit

TiranaBank

16

Rezultatet Kryesore Financiare • Fitimi përpara tatimit ishte 1,893 milion Lekë, një rritje

prej 21%, për periudhën vjetore.• Fitimi vjetor neto u rrit me 26%• Gjithsej të ardhurat ushtrimore u rritën me 18%, për

periudhën vjetore• Gjithsej shpenzimet ushtrimore u rritën me 9%, për

periudhën vjetore• Raporti i kthimit mbi aktivet u rrit me 16%, për peri-

udhën vjetore• Aktivet gjithsej u rritën me thuajse 4%, për periudhën

vjetore• Raporti kredi/depozita u përmirësua me 2%, për peri-

udhën vjetore• Raporti i kredive problematike ishte 6.64% (më i vogël

se raporti i sistemit bankar, prej 10.47%)

1,400

1,450

1,500

1,550

1,600

1,650

1,700

1,750

1,800

1,850

1,900

1,950

Fitimi para Tatimit

Vle

ra n

ë M

il Le

kë

2008

2009

101

102

103

104

105

106

Fitimi para Tatimit

Vle

ra n

ë M

il Le

kë

2008

2009

Portofoli i kredive gjithsej që i detyroheshin klientët Bankës në fund të vitit ishte 59,214 milion Lekë, duke u rritur vetëm me 6%, krahasuar me një vit më parë, çka pasqyron një politikë më të kujdesshme të Bankës për huadhënien. Kreditë problematike ishin 3,928 milion Lekë, me raport të kredive problematike prej 6.64% në fund të vitit. Kjo rritje vjen nga situata ekonomike, duke pasqyruar pasojat e krizës globale. Fondi i provigjoneve u rrit me 50%, krahasuar me një vit më parë.

Depozitat gjithsej në mbyllje të vitit arritën shifrën 55,721 milion Lekë, duke u rritur me 7% në krahasim me një vit më parë, duke e marrë veten nga situata e krijuar në fund të vitit 2008. Rritja erdhi kryesisht nga klientët e vegjël, çka tregon besimin e tyre te Banka jonë.Kapitali neto gjithsej arriti shifrën 11,707 milion Lekë, çka përbën një rritje prej 18% krahasuar me vitin 2008. Kapitali rregullator gjithsej ishte 10,347 milion Lekë, ku raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit është 15.73%. Analiza e të ardhurave dhe shpenzimeve

Të ardhurat neto nga interesi ranë me 8%, për shkak të krizës globale dhe për shkak të rritjes së kostos së financimit që nuk u është kaluar huamarrësve.Të ardhurat neto nga komisionet ishin thuajse të qëndrueshme krahasuar me një vit më parë, çka pasqyron vëllime të ulëta pune.Të ardhurat e tjera ushtrimore treguan një rritje të lartë, në krahasim me vitin 2008, për shkak të rivlerësimit të kursit të këmbimit të kapitalit neto.Kostoja operative u rrit me 9%, në krahasim me një vit më parë. Njëri prej objektivave të Bankës ishte mbajtja nën kontroll e shpenzimeve administrative, të cilat u rritën me vetëm 2.5% në fund të vitit 2009.Shpenzimet për provigjonet arritën shifrën 687 milion Lekë, duke u rritur me 39,5% në krahasim me vitin 2008.

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

2008 2009

Vle

ra n

ë M

il Le

kë

E Ardhura Neto

Shpezimet Operative

7

RaportVjetor

‘09

17

Treguesit kryesorëTotali i Aktivit (në mijë Lekë)

26,354,53531,736,550

40,250,568

49,817,567

67,103,490

81,425,29384,641,423

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Hua (në mijë Lekë)

6,984,083 8,910,091

15,826,357

40,898,835

57,163,534

25,701,296

54,503,195

Punonjës

173

258

349377

438

501

455

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Depozita të Klientëve (në mijë Lekë)

23,322,33127,733,073

34,143,065

42,573,707

51,190,65151,941,13255,721,495

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Fitimi dhe Humbja para Taksave (në mijë Lekë)

588,076

844,630

1,153,449

1,567,290

1,893,159

292,695380,464

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Rrjeti i Degëve

15

22

3436

38

4547

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

8

TiranaBank

18

Rezultatet Kryesore

Treguesit Kryesorë (në mijë Lekë) 2009 2008 Ndryshimi %

Aktivet gjithsej 84,641,423 81,425,293 3.9

Hua dhe paradhënie (NETO) 57,163,534 54,503,195 4.9

Depozita të klientëve 55,721,495 51,941,132 7.3

Kapital i shlyer 6,938,124 6,102,618 13.7

Nr i degëve 47 45 4.4

Staf 455 501 (10.1)

Të ardhura & Shpenzime (në mijë Lekë) 2009 2008 Ndryshimi %

Të ardhura neto nga interesi 3,000,232 3,271,432 (8.3)

Të ardhura neto nga komisionet 239,753 238,837 0.4

Të ardhura të tjera ushtrimore 1,164,638 218,992 431.8

Kosto operative 1,824,524 1,670,382 9.2

Provigjone 686,941 492,596 39.5

Fitimi përpara tatimit 1,893,159 1,567,290 20.8

Fitimi pas tatimit 1,790,771 1,417,710 26.3

Raportet Kryesore (%) 2009 2008

Kthimi mbi aktivet (pas tatimit) 2.2 1.9

Kthimi mbi kapitalin neto (pas tatimit) 16.6 16.5

Kosto / Të ardhura 41.4 44.8

Kredi / Depozita 102.6 104.9

Marzhi neto i interesit 3.6 4.4

9

RaportVjetor

‘09

19

10.1 Rrjeti i DegëveViti 2009 ishte një vit ndryshimi dhe rinovimi për rrjetin e degëve, përkundër situatës ekonomike. Gjatë gjithë vitit janë rinovuar gjithsej 22 degë, duke e ndryshuar imazhin e tyre, me një projekt më të përmirësuar dhe me më shumë komfort për klientët tanë. Po kështu, janë hapur tri degë të reja, për të ofruar një mjedis më të mirë për klientët dhe punonjësit tanë. Numri i degëve të Tirana Bank në fund të vitit ishte 47 gjithsej (ndërsa, deri më 30 Prill 2010, ky numër është rritur në 50 degë).

Në të njëjtën kohë, janë ngritur struktura të reja rajonale për të qenë më funksionalë dhe më pak burokratikë, duke e ndarë rrjetin e degëve në pesë rajone kryesore, krahas Degës Kryesore. Këto zona kontrollohen nga drejtuesi përkatës rajonal në mënyrë më të centralizuar, me më shumë pushtet, duke i raportuar drejtpërdrejt Drejtorit Ekzekutiv të Bankës. Kështu, Rajoni Tiranë-Durrës ka tani 23 degë, Rajoni i Jugut ka 4 degë, Rajoni i Veriut ka 6 degë, Rajoni i Perëndimit ka 7 degë dhe Rajoni i Lindjes ka 6 degë (shih strukturën deri më 31 Dhjetor 2009).

Viti 2010 do të jetë një vit zgjerimi i mëtejshëm për Rrjetin e Degëve dhe në të njëjtën kohë, një vit trajnimi për personelin e bankës për t’i rritur aftësitë e tyre të shitjes dhe ato teknike. Është planifikuar hapja e gjashtë degëve të tjera, nga të cilat tri kanë përfunduar tashmë në qytetin e Korçës dhe në Sauk (Tiranë) dhe në Ksamil. Mbështetur në këtë, në fund të vitit 2010, Tirana Bank do të jetë banka me rrjetin e dytë më të madh të degëve në Shqipëri.

Numri i bankomatëve në ambientet e degëve dhe jashtë tyre ka shkuar 76, ndërkohë që është planifikuar vendosja e bankomatëve të tjerë gjatë vitit 2010.

10.2 Shërbimet Bankare për Klientët e VegjëlViti 2009 nuk ishte një vit i lehtë për sektorin bankar. Për pasojë, e ndryshuam politikën tonë, duke mbajtur parasysh faktet e reja dhe vijuam të përqendrohemi në zhvillimin e aktiviteteve tregtare të shërbimeve bankare për klientët e vegjël, duke shfrytëzuar çdo mundësi.

Prioritet maksimal i është dhënë thithjes së depozitave të reja, duke synuar klientët e rinj dhe ata ekzistues. Kemi nxjerrë produkte të reja dhe kemi ndryshuar ato ekzistuese. E kemi trajnuar personelin tonë për të qenë më efikas në shitjen e produkteve dhe të shërbimeve. Si rezultat, ia kemi dalë mbanë t’i rikuperojmë të gjitha depozitat e humbura gjatë periudhës së parë të krizës ekonomike dhe të arrijmë një sasi më të lartë depozitash në fund të vitit, në krahasim me një vit më parë.

Sa u takon kredive, strategjia jonë ka qenë mbrojtja e cilësisë së portofolit të bankës. Për rrjedhojë, kemi vënë në jetë një politikë huadhënieje më konservative dhe më të kujdesshme. Kemi përdorur kritere më të rrepta për dhënien e kredive konsumatore dhe nuk kemi ofruar më kredi të pambuluara me garanci. Në të njëjtën kohë, në përputhje me parimet e përgjegjësisë treg-tare, kemi marrë masa për t’i zvogëluar pasojat e krizës dhe i kemi mbështetur të gjithë klientët tanë të cilët janë përballur me vështirësi financiare.

Rezultatet Kryesore të Biznesit 2009Produktet & Performanca

Rajoni Tiranë & Durrës

23 degë

Rajoni Perëndimit

7 degë

Rajoni Jugut

4 degë

RajoniLindjes

6 degë

Rajoni Veriut

6 degë

Dega Kryesore

Drejtori Ekzekutiv

10

TiranaBank

20

Intensifikimi i përpjekjeve për nxitjen e shërbimeve përmes kanaleve alternative ka qenë i suksesshëm. Shërbimi bankar elek-tronik përdoret tani nga më shumë se 600 klientë, dyfishi i numrit me një vit më parë, ndërsa janë emetuar thuajse 15 mijë karta të reja debiti. Departamenti i Shërbimeve për Klientët e Vegjël është riorganizuar për të arritur një metodë pune të orientuar më shumë nga klienti, për veprimtaritë tona bankare, dhe për ta përmirësuar produktivitetin e operacioneve dhe shërbimin për klientët. Në këtë kuadër, janë krijuar Departamenti i Produkteve të Klientëve të Vegjël dhe Shitjeve, më vete nga Departamenti i Kartave të Kreditit & Kanaleve Alternative. Në të njëjtën kohë është krijuar Departamenti i Shërbimeve Bankare Private, në përgjigje të nevojave të personave të pasur dhe të biznesit institucional (publik dhe privat).

10.3 Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme (NVM)Në Maj 2009, Tirana Bank krijoi Departamentin e NVM-ve. Është centralizuar përpunimi i kredive dhe janë krijuar qendrat e biznesit për ta administruar më me efikasitet dhe efektivitet biznesin e NVM-ve. Departamenti i NVM-ve merret me kërkesat për kredi, mbikëqyrjen dhe ndjekjen e NVM-ve në Rajonin Tiranë-Durrës dhe në pjesën tjetër të vendit ku është e pranishme Tirana Bank me rrjetin e saj të degëve.

Gjatë vitit 2009, është shqyrtuar dhe analizuar 70% e portofolit të NVM-ve. Është rishikuar situata financiare e klientëve dhe është bërë edhe një rivlerësim i normave të interesit.

Klientët janë shqyrtuar me kujdes, rast pas rasti, lidhur me situatën e tyre ekonomike dhe theksi është vendosur te ndjekja e atyre kredive të cilat shfaqen me vështirësi në shlyerje.

Krahas përqendrimit te klientët NVM, vëmendje të madhe i është kushtuar specialistëve të NVM-ve, duke ofruar jo vetëm “trajnim përmes punës” por edhe trajnime specifike lidhur me analizën financiare, duke marrë në konsideratë tregun tonë specifik të NVM-ve.

10.4 Shërbimet Bankare për Biznesin e MadhGjatë vitit 2009, sektori i biznesit të madh1 vazhdoi të jetë prioritet për Tirana Bank. Kredia gjithsej që i detyroheshin klientët bankës ishte 218 milion Euro në fund të vitit 2009, çka përbën një rritje prej 8% në krahasim me vitin 2008, ndërsa kreditë problematike ishin gjithmonë nën mesataren e tregut dhe në fund të vitit qenë në shkallën e kënaqshme prej 1.4%. Përkundër faktit që ishte një vit i vështirë, Tirana Bank vazhdoi ta mbështesë me kreditim biznesin shqiptar, sidomos sektorët e tregtisë, prodhimit dhe shërbimeve. Në të njëjtën kohë, Banka ndihmoi shoqëritë në sektorët e ndërtimit dhe të pasurive të paluajtshme të kapërcejnë vështirësitë financiare përmes ristrukturimeve të hershme dhe ndryshimit të afatit të kredive.

Nga ana tjetër, në mes të krizës financiare dhe të likuiditetit, Tirana Bank mbështeti me vendosmëri dhe me sukses përfundimin e investimeve të mëdha si qendra tregtare “CITY PARK”, hipermarketi “MERCATOR”, qendra tregtare “MEGATEK”, fabrika e ujit “TREBESHINA” dhe qendra tregtare “ABA TRADE – COIN”.

Në fund të vitit 2009, Banka nënshkroi një marrëveshje bashkëpunimi me Bankën Evropiane të Investimeve (BEI), për ta mbështetur më tej financimin për ndërmarrjet e mëdha, të mesme dhe të vogla në vend.

1Shërbimet bankare për biznesin e madh mbulojnë shoqëri tregtare me xhiro vjetore mbi 3 milion Euro apo me kreditim mbi 1 milion Euro.

RaportVjetor

‘09

21

Projekti Librazhd

Projekti "Një qytetar, një pemë" në bashkëpunim me Bashkinë e Tiranës, Parku "Rinia"

TiranaBank

22

10.5. ThesariDepartamenti i Thesarit në Tirana Bank ka qenë njëri prej aktorëve kryesore në administrimin e aktiveve dhe pasiveve të bankës, duke u kushtuar vëmendje çështjeve të tilla si:

Rreziku i normës së interesit dhe likuiditetiDepartamenti i Thesarit mundi t’i diversifikojë burimet (klientët e vegjël, NVM-të, biznesin e madh, shërbimet private dhe ato ndërbankare), duke ndjekur një strategji elastike të vendosjes së çmimeve. Gjithashtu, u rrit edhe atraktiviteti i produkteve tona për klientët përmes zgjidhjeve të përshtatura/individualizuara, sa u takon veprimeve me thesarin.

Këmbimi valutorSa i takon aktivitetit të këmbimit valutor gjatë vitit 2009 i administruam me kujdes pozicionet e hapura të këmbimit, brenda kufijve të miratuar, duke ndjekur prirjet e tregut. Kjo strategji pati një ndikim pozitiv në fitimin e bankës dhe në marrëdhënien bankë-klient, përmes ofrimit të kurseve të favorshme të këmbimit për klientët tanë.

Investimet në letrat me vlerëDepartamenti i Thesarit vazhdoi të investojë në letrat me vlerë të qeverisë shqiptare, brenda kufijve të vendosur, duke dhënë një kontribut të vazhdueshëm dhe pozitiv për të ardhurat e Bankës. Njëri prej objektivave kryesorë të Tirana Bank është rritja e pranisë së saj në tregun financiar shqiptar, duke dhënë kontribut në tregun me pakicë të letrave me vlerë të qeverisë.Ngritja e infrastrukturës procedurale dhe operative, në lidhje me platformën e tregtimit dhe sistemin e kujdestarisë, ka qenë një prej prioriteteve të Departamentit të Thesarit për vitin 2009.

10.6 Zhvillimet në Teknologjinë dhe Infrastrukturën e InformacionitNë vitin 2009 u rrit edhe më shumë angazhimi i Departamentit të Informatikës për përmirësimin e strukturës së teknologjisë së informacionit. Në këtë kuadër, u hartuan dhe përmirësuan shumë projekte. Në përputhje me kërkesat drejtuese dhe përgjegjësitë teknike të tij, Departamenti i Informatikës e ka mbështetur plotësisht stafin e Tirana Bank, çka ka sjellë, si rezultat, një shërbim më të mirë për klientët.

Në përputhje me zhvillimet e reja në tregun bankar botëror dhe shqiptar, Departamenti i Informatikës ka vënë në zbatim shumë projekte të teknologjisë së informacionit, për t’iu përgjigjur më mirë nevojave të veçanta të bankës:

(a) Zbatimi i sistemit të arkëtimit në Shqipëri;(b) Zbatimi i AML-së;(c) Të dhënat e performancës për Portofolin e Klientëve të Vegjël;(d) Zbatimi i përditësimit të ATM-ve;(e) Zbatimi i sistemit kontabël ATLAS.

Këto projekte u kanë dhënë mundësi përdoruesve të kontrollojnë dhe përzgjedhin informacion të vlefshëm për klientët më me lehtësi dhe t’i kthejnë shumë procese manuale në procese automatike. Punonjësit e bankës marrin më shumë raporte të autom-atizuara të cilat i ndihmojnë të punojnë më mirë, më të sigurt dhe më shpejt, duke i rritur, kështu, përfitimet për Bankën, siç janë rritja e besimit dhe e produktivitetit. Departamenti i Informatikës po e përmirëson në vazhdimësi infrastrukturën e teknologjisë së informacionit, për të ecur me një hap me ndryshimet e vrullshme të teknologjisë, brenda dhe jashtë sistemit bankar.

10.7 Administrimi i riskutNë vitin 2009, për shkak të shtrëngesës së vazhduar për likuiditet në tregun ndërkombëtar dhe tërheqjeve të depozitave me të cilat u përball sektori bankar në tremujorin e fundit të vitit 2008, Njësia e Administrimit të Riskut vazhdoi të qëndrojë e fokusuar në monitorimin periodik të pozicionit të likuiditetit të Bankës, në trendin e kredive problematike dhe në parandalimin e rreziqeve të tjera të mundshme.

Në përputhje me vendimet e Grupit për të përdorur praktikat më të mira të administrimit të riskut, krahas monitorimit dhe mbajtjes nën kontroll, ka pasur rritje të cilësisë së të dhënave dhe zvogëlim të kohës së raporteve.

RaportVjetor

‘09

23

Aktivitete të spikatura:• Raportimi mujor “Bazel II” dhe analiza e hendekut të ndjeshmërisë u bënë më të plota dhe zëvendësuan raporte të

ndryshme. Ky raportim është bërë instrumenti më i rëndësishëm për administrimin e riskut, i cili nxjerr tregues paralajmërues për stabilitetin dhe vijueshmërinë.

• Rishikimi dhe monitorimi i kufirit të kreditit, sipas kategorive të marrjes përsipër të riskut dhe diversifikimit të portofolit të bankës.

• Monitorimi periodik dhe i vazhdueshëm i aftësisë kredimarrëse të grupeve specifike të huamarrësve të cilët përbëjnë risk kredie dhe propozimi i masave përkatëse.

• Testimi i presionit i mbështetur në skenarë realistë, kryesisht në risqet e kredisë dhe likuiditetit.• Shqyrtimi i Planit të Emergjencës së Krizës së Likuiditetit dhe përshtatja e tij sipas situatave aktuale.• Metodika e Vetëvlerësimit të Riskut dhe Kontrollit e zbatuar për të gjitha njësitë e biznesit për të administruar dhe mbajtur nën

kontroll çdo risk aktual operativ

10.8 Përputhshmëri Ligjore dhe RregullativeViti 2009 mund të quhet, me lehtësi, si viti i ndryshimeve dhe sfidave për Njësinë e Përputhshmërisë Ligjore dhe Rregullative: ky ishte viti kur kjo njësi filloi funksionimin e saj si mbrojtëse e fuqishme e reputacionit dhe imazhit të Tirana Bank, jo vetëm në lidhje me çështjet e luftës kundër pastrimit të parave, por edhe në lidhje me rregulloret dhe procedurat e përgjithshme të bankës.Janë miratuar procedura të reja koherente kundër pastrimit të parave dhe procedura të reja për përmbushjen e kërkesave ligjore.

Edhe riorganizimi i Njësisë së Përputhshmërisë Ligjore dhe Rregullative në tri njësi të ndryshme që plotësojnë njëra tjetrën, me staf profesionist, ishte një risi për organigramën e Bankës. Funksioni i përmbushjes së kërkesave ligjore tani përfshin Njësinë e Riskut të Luftës kundër Pastrimit të Parave, Njësinë e Përmbushjes së Kërkesave Rregullatore dhe Njësinë e Hetimit dhe Sanksioneve.

Me më shumë trajnim stafi dhe kontrolle, jo vetëm për çështjet e luftës kundër pastrimit të parave, por edhe për çështjet e përgjithshme të përmbushjes së kërkesave ligjore bankare, synojmë ta konsolidojmë pozicionin e përmbushjes së kërkesave ligjore për ta mbrojtur bankën kundër rreziqeve që lidhen me pastrimin e parave, operacionet dhe reputacionin.

Projekti "Një qytetar, një pemë", në bashkëpunim me Bashkinë e Përmetit

TiranaBank

24

Përgjegjësia Sociale e Biznesit

Tirana Bank e respekton përgjegjësinë e saj sociale të biznesit, në veprimtarinë e saj të përditshme. Për të dytin vit radhazi, më shumë se 7% e buxhetit të marketingut është vendosur për kauzat sociale dhe mjedisore dhe për ngjarjet kulturore. Dëshmi e angazhimit tonë të sinqertë kundrejt përgjegjësisë sociale është mbështetja që kemi dhënë për projektet dhe aktivitetet e mëposhtme:

Veprimet Sociale

Gjatë vitit 2009, veprimet sociale konsistuan në mbështetjen e nismave që ndihmojnë fëmijët si grupi në pozita më të brishta në shoqërinë tonë. Tirana Bank e mbështeti këtë kategori personash në bashkëpunim me:

Kryqin e Kuq të TiranësFshatin e Fëmijëve SOS

Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës (Projekt në Shkodër)

Për herë të parë, Tirana Bank përqafoi edhe një nismë tjetër të rëndësishme me Kryqin e Kuq të Tiranës. Punonjësit tanë iu përgjigjën pozitivisht thirrjes së Kryqit të Kuq për të dhuruar gjak. Në këtë kuadër, dhuruan gjak punonjësit në zyrat qendrore të Bankës dhe në Degën e Fierit.

Veprimet Mjedisore

Edhe në vitin 2009, sikurse një vit më parë, pati një rritje të burimeve financiare të caktuara për çështjet dhe projektet mjedisore. Projekti më i madh mjedisor për këtë vit ishte projekti “Një qytetar, një pemë” me Bashkinë e Tiranës. Tirana Bank dhuroi 112 pemë të llojit Aesculus Hippocastanium, të cilat u mbollën në Rrugën e Elbasanit. Për të shënuar këtë mbështetje, Bashkia e Tiranës i dha Tirana Bank “Medaljen e Artë të Mirënjohjes”, ndërsa Drejtori Ekzekutiv i Bankës, zoti Dimitris Santixis, mori çmimin “Personaliteti i Vitit”.

Bashkia e Librazhdit nisi projektin e saj “Pastrimi i qytetit”. Tirana Bank e mbështeti këtë projekt, së bashku me OJQ të tjera dhe grupe studentore të Librazhdit.

Gjatë vitit 2010, priten të zhvillohen aktivitete mjedisore madhore, në mbështetje të angazhimit tonë të qëndrueshëm dhe të kontributit tonë për shoqërinë shqiptare.

Aktivitetet Kulturore

Gjatë vitit 2009, janë mbështetur një shumëllojshmëri ngjarjesh dhe projektesh kulturore. Këto aktivitete e kanë gjallëruar jetën kulturore, i kanë promovuar traditat dhe vlera lokale dhe kanë afirmuar artistët e rinj dhe kanë mbështetur ata të vjetër. Në part-neritet me institucionet organizuese, kemi marrë pjesë në aktivitetet e mëposhtme:

Drama “Njerëz dhe Huqe”, Teatri KombëtarKoncerti Gala “Tre Tenorët”Ceremonia e Çmimeve “Kult”Festivali Ndërkombëtar i Filmit i TiranësFestivali i Bandave Frymore

Botimi i librit të Ksenofon Krisafit “Diplomacia pas luftës”

Tirana Bank vijoi të mbështesë aktivitetet sociale, mjedisore dhe kulturore në Shqipëri, me synimin për të qenë më pranë klientëve të saj në çdo aspekt të jetës së tyre të përditshme.

11

RaportVjetor

‘09

25

Dhurata për festën e Vitit të Ri, Fshati SOS

Projekti "Pastrimi i qytetit", në bashkëpunim me Bashkinë e Librazhdit

TiranaBank

26

Tirana Bank i vlerëson punonjësit e saj, si forcën shtytëse mbi të cilën mbështetet ecuria e suksesshme e saj. Banka synon të ofrojë kushtet më të mira të punës, t’i promovojë dhe t’i mbajë punonjësit e saj, përmes trajnimit të vazhdueshëm, perspektivave të karrierës, stimujve, duke zbatuar, në të njëjtën kohë, procedura punësimi dhe vlerësime transparente.

Zhvillimi i rrjetit të degëve dhe i departamenteve të reja

Viti 2009 ishte një vit ndryshimi. Objektivi më i vështirë për burimet njerëzore ishte pajisja e strukturave të nevojshme dhe e qasjeve në mbështetje të administrimit të ndryshimit dhe më e rëndësishmja, kujdesi që ky ndryshim të sjellë rezultate të qën-drueshme në kohë.Tirana Bank e ka zgjeruar rrjetin e degëve përmes hapjes së tri degëve të reja në Tiranë: Uzina Dinamo, City Park dhe Megatek. Gjatë vitit 2009 TB rinovoi 22 Degë, nga 47 degë që janë gjithsej, duke ofruar të gjitha shërbimet e nevojshme për punonjësit e saj. Rezultat i këtyre rinovimeve ka qenë fuqizimi i imazhit të Tirana Bank në treg.Në vitin 2010 Tirana Bank do ta fuqizojë edhe më tej rrjetin e saj me hapjen e degëve të reja në qytete të ndryshme të Shqi- përisë.

Departamentet e reja, si Departamenti i Pasurive të Paluajtshme dhe Financimit të Projekteve, Departamenti i Shërbimeve Bankare Private dhe Njësia e Kujdestarisë janë krijuar kohët e fundit për të pasqyruar më mirë nevojat e reja në sektorin bankar shqiptar.

Trajnim, Promovim dhe Zhvillim Karriere

Misioni i Departamentit të Burimeve Njerëzore është kri-jimi i një mjedisi pune i cili të nxisë mbështetjen e punon-jësve te forcat e veta. Shumica e pozicioneve të reja të krijuara në vitin 2009 u plotësuan me burime të brend-shme, përmes rishpërndarjes së burimeve njerëzore ekzistuese. Pjesa tjetër është plotësuar me kandidatë të jashtëm të cilët vijnë nga një eksperiencë e vlerësuar në sistemin bankar.

Gjatë vitit 2009, objektivi trajnues për Tirana Bank va-zhdoi të jetë prioritet për përmirësimin e aftësive dhe ngritjen e kapaciteteve të burimeve njerëzore. Janë re-alizuar gjithsej 2,875 orë-njeri trajnimi, për personelin e shërbimit me klientët, nëpunësit e marrëdhënieve me individët dhe me bizneset, ndihmësmenaxherët dhe specialistë të tjerë.

Gjatë vitit 2009, 44% e orëve-njeri të trajnimit në Tirana Bank iu kushtuan zhvillimit të aftësive të shitjeve dhe njohurive për produktet, 39% u përqendruan te sistemet informatike bankare dhe 15% te përmirësimi i cilësisë së shërbimit për klientët.

Një nismë e re e organizuar për të gjithë punonjësit e Tirana Bank në vitin 2009 ishin kurset e gjuhës angleze, të cilat synojnë përmirësimin e mëtejshëm të aftësive të komunikimit.

Tirana bank nuk është vetëm një shoqëri e orientuar nga fitimi, por ajo ka treguar gjithashtu se udhëhiqet nga vlera dhe besime njerëzore. Provë e kësaj ishte nisma e punonjësve të Tirana Bank të cilët dhanë kontributin e tyre duke dhuruar gjak për njerëzit në nevojë.

Burimet Njerëzore

Shpërndarja e orëve të trajnimit sipas kategorive

1%

44%

15%1%

39%

Trajnim teknik i specializuarShërbim Klienti Cilësor

Sistem Informativ Bankar

Zhvillim Biznesi

Zhvillim i Aftësive Menaxheriale e Drejtuese

12

RaportVjetor

‘09

27

Tirana Bank dhuron gjak për Kryqin e Kuq

TiranaBank

28

Pasqyrat Financiare për vitin e mbyllur më31 Dhjetor 2009TRYEZA E LËNDËSINFORMACION I PËRGJITHSHËM 29RAPORT I EKSPERTIT KONTABËL TË PAVARUR 30PASQYRË E TË ARDHURAVE TË PLOTA 32BILANCI 33PASQYRA E NDRYSHIMEVE NË KAPITAL 34PASQYRA E FLUKSEVE MONETARE 35 1 INFORMACION PËR SHOQËRINË 362 PËRMBLEDHJE E POLITIKAVE KRYESORE KONTABËL 362.1 BAZA PËR PËRGATITJEN 363 DREJTIMI I RREZIKUT FINANCIAR 483.1 RREZIKU I KREDISË 483.1.1 MATJA E RREZIKUT TË KREDISË 483.1.2 POLITIKAT PËR MBAJTJEN NË KONTROLL DHE ZBUTJEN E RREZIKUT 503.1.3 POLITIKAT E ZHVLERËSIMIT DHE TË PROVIGJONEVE 513.1.4 ZBULIMI MAKSIMAL NDAJ RREZIKUT TË KREDISË PËRPARA KOLATERALIT TË MBAJTUR DHE AKTIVEVE TË TJERA QË MBAHEN SI GARANCI KREDIE 523.1.5 HUA DHE PARADHËNIE 533.1.6 HUA DHE PARADHËNIE TË RINEGOCIUARA 563.1.7 KOLATERALI I KALUAR NË PRONËSI TË BANKËS 563.1.8 MJETE MONETARE DHE SALDO ME BANKËN QENDRORE 563.1.9 LETRAT ME VLERË TË BORXHIT, BONOT E THESARIT DHE BONOT E TJERA QË I PËRMBUSHIN KUSHTET 573.1.10 PËRQENDRIMI I RREZIQEVE TË AKTIVEVE FINANCIARE ME ZBULIMIN NDAJ RREZIKUT TË KREDISË 573.2 RREZIKU I TREGUT 573.2.1 RREZIKU VALUTOR 573.2.2 RREZIKU I NORMËS SË INTERESIT 593.3 RREZIKU I LIKUIDITETIT 613.3.1 PROCESI I ADMINISTRIMIT TË RREZIKUT TË LIKUIDITETIT 623.3.2 ZËRAT JASHTË BILANCIT 643.4 VLERA E DREJTË E AKTIVEVE DHE PASIVEVE FINANCIARE 653.5 ADMINISTRIMI I KAPITALIT 654 VLERËSIME DHE GJYKIME KONTABËL ME RËNDËSI TË MADHE 675 TË ARDHURA NGA INTERESI DHE TË ARDHURA TË NGJASHME 676 SHPENZIME NGA INTERESI DHE SHPENZIME TË NGJASHME 687 TË ARDHURA NETO NGA TARIFAT DHE KOMISIONET 688 TË ARDHURA NETO NGA TREGTIMI 689 TË ARDHURA TË TJERA USHTRIMORE 6810 SHPENZIME PERSONELI 6911 SHPENZIME TË TJERA USHTRIMORE 6912 TATIM-TAKSA 6913 MJETE MONETARE DHE SALDO ME BANKËN QENDRORE 7114 TË ARKËTUESHME NGA BANKA TË TJERA 7215 HUA DHE PARADHËNIE TË DHËNA KLIENTËVE 7316 AKTIVE FINANCIARE ME VLERË TË DREJTË PËRMES FITIMIT DHE HUMBJES 7417 LETRA ME VLERË TË VENDOSJES TË GATSHME PËR SHITJE 7518 INVESTIME FINANCIARE TË MBAJTURA DERI NË MATURIM 7619 AKTIVET AFATGJATA JO-MATERIALE 7820 AKTIVET AFATGJATA MATERIALE 7821 AKTIVE TË TJERA 7922 TË PAGUESHME NË BANKA TË TJERA 7923 TË PAGUESHME TE KLIENTËT 8024 PASIVE TË TJERA 8025 PROVIGJONET 8126 KAPITALI I SHLYER DHE PRIMI I LIDHUR ME AKSIONET 8127 REZERVA TË TJERA 8228 DIVIDENDI PËR AKSION 8329 MJETET MONETARE DHE EKUIVALENTËT E MJETEVE MONETARE 8330 PALËT E LIDHURA 8331 PARAQITJA E INSTRUMENTEVE FINANCIARE SIPAS KATEGORISË SË MATJES 8532 NGJARJE PAS MBYLLJES 85

13

RaportVjetor

‘09

29

INFORMACION I PËRGJITHSHËM

Anëtarët e Këshillit të Administrimit, në vitin 2009

Ilias Milis (Kryetar)Georgios PapaioannouDimitrios SantixisBedri ÇollakuGeorgios Mantakas Georgios PoulopoulosVasileios KoutentakisKonstantinos GeorgiouToula Efthimiou

Selia e regjistruar

Rr. “Dëshmorët e 4 Shkurtit”, PO BOX 2400/1,Tiranë, Shqipëri

Eksperti Kontabël

PricewaterhouseCoopers Audit sh.p.kBlvd. Dëshmorët e KombitTwin Towers, Kulla 1, Kati 10Tiranë, ShqipëriTelefon +355 42 242254/280423Faks +355 42 241639

TiranaBank

30

PricewaterhouseCoopers Audit sh.p.k.Blvd. Dëshmorët e KombitTwin Towers, Kulla 1, Kati 10Tiranë, ShqipëriTelefon: +355 42 242 254/280 423Faksimile: +355 42 241,639

Raport i ekspertit kontabël të pavarurAksionarëve dhe Këshillit të Administrimit të shoqërisë “Tirana Bank sh.a.”

Raport për Pasqyrat FinanciareKemi audituar pasqyrat financiare (bashkëlidhur) të shoqërisë “Tirana Bank sh.a.” të cilat përbëhen nga bilanci i mbyllur më 31 Dhjetor 2009 dhe nga pasqyrat e të ardhurave të plota, e ndryshimeve në kapitalin neto dhe e flukseve monetare për vitin e mbyllur më datën e sipërpërmendur dhe nga një përmbledhje e politikave kontabël të rëndësishme dhe shënimet e tjera shpjeguese.

Përgjegjësia e Administratorëve për Pasqyrat FinanciareAdministratorët janë përgjegjës për përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të këtyre pasqyrave financiare, në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar. Kjo përgjegjësi përfshin: strukturimin, vënien në zbatim dhe mbajtjen e sistemeve të kontrollit të brendshëm që lidhen me përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare të cilat janë të lira nga keqparaqitja me rëndësi materiale, qoftë prej krimit ekonomik apo prej gabimit jo të paramenduar; përzgjedhjen dhe zbatimin e politikave kontabël të përshtatshme; dhe bërjen e çmuarjeve kontabël të cilat të jenë të arsyeshme për rrethanat.

Përgjegjësia e Ekspertit KontabëlPërgjegjësia jonë është të shprehim një opinion për këto pasqyra financiare, mbështetur në auditimin që u bëjmë. E kemi kryer auditimin në përputhje me Standardet Ndërkombëtare për Auditimin. Këto standarde na kërkojnë përmbushjen e kërkesave etike dhe planifikimin e kryerjen e auditimit për të marrë siguri të arsyeshme që pasqyrat financiare nuk përmbajnë keqparaqitje me rëndësi materiale.

Auditimi kërkon kryerjen e procedurave për marrjen e informacionit provues auditues lidhur me vlerat dhe shënimet shpjeguese në pasqyrat financiare. Procedurat e përzgjedhura varen nga gjykimi i ekspertit kontabël, përfshirë edhe një vlerësim të rreziqeve të keqparaqitjes me rëndësi materiale të pasqyrave financiare, qoftë nga krimi ekonomik ose nga gabimi jo i paramenduar. Gjatë bërjes së këtyre vlerësimeve të rreziqeve, eksperti kontabël shqyrton sistemet e brendshme të kontrollit që lidhen me përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare të njësisë ekonomike, për të përpiluar procedura auditimi të cilat të jenë të përshtatshme për rrethanat, por jo për qëllimin e shprehjes së një opinioni për efektivitetin e sistemeve të kontrollit të brendshëm të njësisë ekonomike. Auditimi përfshin vlerësimin e përshtatshmërisë së politikave kontabël të përdorura dhe arsyeshmërisë së çmuarjeve kontabël të bëra nga administratorët, si edhe vlerësimin e paraqitjes së përgjithshme të pasqyrave financiare.

Jemi të mendimit se informacioni auditues që kemi marrë është i mjaftueshëm dhe i përshtatshëm për të qenë baza e opinionit tonë auditues.

24 Mars 2010TiranëShqipëri

OpinioniSipas mendimit tonë, pasqyrat financiare bashkëlidhur paraqesin drejt, në të gjitha aspektet me rëndësi materiale, pozicionin financiar të Bankës më 31 Dhjetor 2009, dhe performancën financiare dhe flukset monetare të saj për vitin e mbyllur më datën e sipërpërmendur, në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar.

14Raporti i Ekspertit Kontabël të Pavarur

RaportVjetor

‘09

31

Çmimi "10 personalitetet e vitit"

TiranaBank

32

PASQYRË E TË ARDHURAVE TË PLOTApër vitin e mbyllur më 31 Dhjetor 2009

Shënimet shoqëruese në faqet 36 deri në 85 janë pjesë integrale e pasqyrave financiare.

(Shumat në mijë Lekë)

Shënimi 2009 2008 Të ardhura nga interesi dhe të ardhura të ngjashme 5 5.716.613 6.150.181 Shpenzime nga interesi dhe shpenzime të ngjashme 6 (2.716.381) (2.878.749)Të ardhura neto nga interesi 3.000.232 3.271.432 Provigjone për zhvlerësimin e kredive dhe paradhënieve 15 (686.941) (459.778)Të ardhura neto nga interesi pas provigjonit për zhvlerësimin e kredive

2.313.291 2.811.654

Të ardhura nga tarifa dhe komisione 7 250.063 251.360 Shpenzime për tarifa dhe komisione 7 (10.310) (12.523)Të ardhura neto nga komisionet dhe tarifat 239.753 238.837 Të ardhura neto nga tregtimi 8 1.152.202 190.007 Të ardhura të tjera ushtrimore 9 12.436 28.985Shpenzime personeli 10 (546.165) (507.875)Shpenzime të tjera ushtrimore 11 (834.214) (813.703)Amortizim 19, 20 (444.145) (348.804)Provigjone 25 - (31.811)Fitimi përpara tatimit mbi fitimin 1.893.159 1.567.290 Shpenzime të tatimit mbi fitimin 12 (102.388) (149.580)Fitimi i vitit ushtrimor 1.790.771 1.417.710

Të ardhura të tjera të plota:

Investime të gatshme për shitje:

- Fitim nga aktivitete joushtrimore minus humbjet gjatë vitit 18.441 -

Tatim mbi fitimin i kontabilizuar drejtpërdrejt në të ardhurat e tjera të plota (1.844) -

Të ardhura të tjera të plota për vitin ushtrimor 16.597 -

Të ardhura gjithsej të plota për vitin ushtrimor 1.807.368 1.417.710

Pasqyrat financiare janë miratuar nga Këshilli i Administrimit më 11 Mars 2010 dhe janë nënshkruar në emër të tij nga:

Dimitris Santixis Aleko PoloDrejtor Ekzekutiv Drejtor

Drejtoria e Kontrollit Financiar

RaportVjetor

‘09

33

Shënimet shoqëruese në faqet 36 deri në 85 janë pjesë integrale e pasqyrave financiare.

Pasqyrat financiare janë miratuar nga Këshilli i Administrimit më 11 Mars 2010 dhe janë nënshkruar në emër të tij nga:

Dimitris Santixis Aleko PoloDrejtor Ekzekutiv Drejtor

Drejtoria e Kontrollit Financiar

Shënimi 2009 2008AKTIVET

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 13 6.995.416 7.645.904

Të arkëtueshme nga banka të tjera 14 172.454 1.095.470

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 15 57.399.036 54.662.724

Aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes 16 14.986.551 3.284.995

Letra me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje 17 38.503 26.289

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 18 2.705.304 12.286.356

Aktive afatgjata jo-materiale 19 291.845 197.253

Aktive afatgjata materiale 20 1.711.743 1.897.617

Aktive për tatime të shtyra 12 - 14.835

Tatimi mbi tatimin i rikuperueshëm 57.589 71.449

Aktive të tjera 21 282.982 242.401

TOTALI I AKTIVEVE 84.641.423 81.425.293

PASIVET DHE KAPITALI NETO

Të pagueshme në banka të tjera 22 16.074.329 18.450.444

Të pagueshme te klientët 23 56.546.248 52.789.357

Pasive për tatim të shtyrë 12 30.162 -

Pasive të tjera 24 239.460 241.636

Provigjone 25 43.956 43.956

TOTALI I PASIVEVE 72.934.155 71.525.393

Kapitali neto

Kapital i shlyer 26 6.938.124 6.102.618

Prim i lidhur me aksionin 26 1.735.737 1.735.643

Rezerva të tjera 27 1.014.071 683.456

Fitime të pashpërndara 2.019.336 1.378.183

TOTALI I KAPITALIT NETO 11.707.268 9.899.900

TOTALI I PASIVEVE DHE KAPITALIT NETO 84.641.423 81.425.293

BILANCImë 31 dhjetor 2009

(Shumat në mijë Lekë)

TiranaBank

34

PASQYRA E NDRYSHIMEVE NË KAPITALpër vitin e mbyllur më 31 Dhjetor 2009

Kapitali shlyer

Prim i lidhur me aksionin

Fitime të pashpërndara

Rezerva të tjera

Kapital neto gjithsej

Më 1 Janar 2008 4.587.005 1.286.488 933.628 442.585 7.249.706

Fitim gjithsej i njohur për vitin - - 1.417.710 - 1.417.710

Kapitalizim i fitimeve të pashpërndara në kapitalin e shlyer dhe në prim të lidhur me aksionet (Shënimi 25) 732.213 71 (732.284) - -

Emetimi aksionesh 783.400 449.084 - - 1.232.483

Kalim në rezervat e tjera nga fitimi i pashpërndarë (240.871) 240.871

më 31 Dhjetor 2008 6.102.618 1.735.643 1.378.183 683.456 9.899.899

Më 1 Janar 2009 6.102.618 1.735.643 1.378.183 683.456 9.899.899

Rivlerësim i instrumenteve të gatshme për shitje - - - 18,441 18,441

Tatim i shtyrë mbi rivlerësimin e instrumenteve të gatshme për shitje - - - (1,844) (1,844)

Fitimi i vitit ushtrimor - - 1.790.771 - 1.790.771

Fitim gjithsej i njohur për vitin - - 1.790.771 16.597 1.807.368

Kapitalizim i fitimeve të pashpërndara në kapitalin e shlyer dhe në prim të lidhur me aksionet (Shënimi 25) 835.506 94 (835.600) - -

Kalim në rezervat e tjera nga fitimi i pashpërndarë - - (314.018) 314.018 -

më 31 Dhjetor 2009 6.938.124 1.735.737 2.019.336 1.014.071 11.707.268

Shënimet shoqëruese në faqet 36 deri në 85 janë pjesë integrale e pasqyrave financiare.

Pasqyrat financiare janë miratuar nga Këshilli i Administrimit më 11 Mars 2010 dhe janë nënshkruar në emër të tij nga:

Dimitris Santixis Aleko PoloDrejtor Ekzekutiv Drejtor

Drejtoria e Kontrollit Financiar

(Shumat në mijë Lekë)

RaportVjetor

‘09

35

PASQYRA E FLUKSEVE MONETAREpër vitin e mbyllur më 31 Dhjetor 2009

Shënimi 2009 2008

FLUKSE MONETARE NGA VEPRIMTARITË E SHFRYTËZIMIT

Fitimi përpara tatimit 1.893.159 1.567.290

Rregullime:

Amortizim 19, 20 444.145 348.804

Ndryshime në zhvlerësimin e kredive 15 686.941 459.778

Ndryshime neto në vlerën e drejtë të aktiveve financiare (72.689) 606

Ndryshime në provigjone 25 - 31.811

Të ardhura neto nga interesi 5, 6 (3.000.232) (3.271.432)

Zëra të tjerë jomonetarë 9, 16 (1.880) (26.289)

(50.556) (889.432)

Zmadhim i rezervës së detyrueshme në Bankën Qendrore (358.738) (253.611)

Zmadhim i huave dhe paradhënieve të dhëna klientëve (3.347.280) (14.064.138)

Zmadhim i aktiveve të tjera (15.122) (97.722)

(Zvogëlim)/zmadhim i vlerave të pagueshme bankave të tjera (2.290.441) 10.586.452

Zmadhim i depozitave të klientëve 3.780.363 750.481

Zvogëlim i pasiveve të tjera (2.176) (46.781)

Interes i arkëtuar 5.617.313 5.493.119

Interes i paguar (2.825.527) (2.529.103)

Tatim mbi fitimin i paguar (45.375) (183.300)

Flukset monetare neto nga / (të përdorura në) veprimtaritë e shfrytëzimit 462.461 (1.234.035)

FLUKSE MONETARE NGA VEPRIMTARITË E INVESTIMIT

Blerje e aktiveve afatgjata materiale 20 (195.756) (574.315)

Blerje e aktiveve jo materiale 19 (184.671) (155.471)

Të ardhura nga shitja e aktiveve afatgjata materiale 29.444 -

Të ardhura nga aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes 16 3.284.995 -

Të ardhura nga aktivet financiare të gatshme për shitje 17 8.593 -

Të ardhura nga aktivet financiare të mbajtura gjer në maturim, të maturuara 18 9.591.023 10.883.730

Blerje e aktiveve financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes 16 (14.916.228) (3.285.601)

Blerje e aktiveve financiare të mbajtura gjer në maturim 18 - (5.650.384)

Mjete monetare neto (të përdorura në) / nga veprimtaritë e investimit (2.382.600) 1.217.959

FLUKSE MONETARE NGA VEPRIMTARITË E FINANCIMIT

Të hyra nga kapitali i emetuar 26 - 783.400

Të hyra nga primi i lidhur me aksionet 26 - 449.084

Mjete monetare neto nga veprimtaritë e financimit - 1.232.484

(Zvogëlim) / zmadhim neto i mjeteve monetare dhe ekuivalentëve të mjeteve monetare (1.920.139) 1.216.408

Mjete monetare dhe ekuivalentë të mjeteve monetare më 1 janar 29 3.714.643 2.498.235

Mjete monetare dhe ekuivalentë të mjeteve monetare më 31 Dhjetor 29 1.794.504 3.714.643

(Shumat në mijë Lekë)

Shënimet shoqëruese në faqet 36 deri në 85 janë pjesë integrale e pasqyrave financiare.

Pasqyrat financiare janë miratuar nga Këshilli i Administrimit më 11 Mars 2010 dhe janë nënshkruar në emër të tij nga:

Dimitris Santixis Aleko PoloDrejtor Ekzekutiv Drejtor

Drejtoria e Kontrollit Financiar

TiranaBank

36

1 Informacion për shoqërinë

Tirana Bank sh.a. është institucion bankar që ushtron aktivitet në përputhje me dispozitat e Ligjit 7638, datë 19.11.1992 “Për shoqëritë tregtare”, Ligjit 9662, datë 18.12.2006 “Për sistemin bankar”, si edhe në bazë të ligjeve të tjera përkatëse. Sipas nenit 4 të Statutit të saj, objekti i Bankës është ekzekutimi, në emër të saj ose në emër të të tretëve, i çdo operacioni që njeh ose ua delegon bankave ligji. Tirana Bank sh.a. është regjistruar në Shqipëri, ku ka edhe selinë, dhe ushtron aktivitet në Shqipëri. Tirana Bank sh.a. është një shoqëri e kontrolluar e shoqërisë “Piraeus Bank S.A.”, e cila zotëron 96,71 % të aksioneve të saj.

Banka ka 47 degë (2008: 45) në territorin e Republikës së Shqipërisë dhe nuk ka operacione jashtë vendit.

Pasqyrat financiare për vitin e mbyllur më 31 Dhjetor 2009 janë autorizuar për publikim nga Këshilli i Administrimit më 11 Mars 2010. Miratimi i pasqyrave financiare nga ana e aksionarëve do të bëhet në mbledhjen vjetore të Asamblesë së Përgjithshme të Aksionerëve.

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël

2.1 Baza për përgatitjen Pasqyrat financiare janë hartuar në bazë të kostos historike, me përjashtim të investimeve financiare të gatshme për shitje që janë matur me vlerë të drejtë. Pasqyrat financiare janë paraqitur në Lekë dhe të gjitha vlerat janë rrumbullakosur me mijë Lekë, nëse nuk specifikohet ndryshe.

Deklarata e zbatimit të kërkesave ligjore

Pasqyrat financiare të Tirana Bank sh.a. janë hartuar në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF) dhe me interpretimet e publikuara nga Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit (BSNK).

Politikat kontabël të përdorura ndjekin me konsekuencë ato të vitit financiar të mëparshëm, me përjashtim të rasteve të mëposhtme:

a. Miratimi i standardeve dhe interpretimeve të reja ose të ndryshuaraDisa interpretime të reja kanë hyrë në fuqi për Bankën duke filluar nga data 1 Janar 2009:

SNRF 8 “Segmentet e shfrytëzimit” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 janar 2009 ose pas kësaj date). Ky standard zbatohet për ato njësi ekonomike instrumentet e borxhit ose të kapitalit neto të së cilës tregohen në një treg publik ose e cila depoziton ose është në proces të depozitimi të pasqyrave financiare të saj pranë një organi rregullator me qëllim emetimin e ndonjë kategorie të instrumenteve në një treg publik. SNRF 8 i kërkon njësisë ekonomike të raportojë informacion financiar dhe përshkrues për segmentet e veta të shfrytëzimit, ku informacioni për segmentet duhet të paraqitet mbi të njëjtën bazë si ajo e përdorur për qëllimet e raportimit të brendshëm. Stafi drejtues nuk parashikon që SNFR 8 të prekë pasqyrat financiare të Bankës.

Instrumentet financiare të vendosjes dhe detyrimet që lindin nga likuidimi—SNK 32 dhe Amendamenti i SNK 1 (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Amendamenti kërkon klasifikimin si kapital neto të disa instrumenteve financiare që përmbushin përkufizimin e pasiveve financiare. Banka nuk parashikon që ky amendament t’i prekë pasqyrat financiare të Bankës.

SNK 23, “Kostot e huamarrjes”(ndryshuar në Mars 2007; në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Ndryshi-mi kryesor në SNK 23 është heqja e mundësisë për të njohur menjëherë si shpenzim kostot e huamarrjes që lidhen me aktivet që kërkojnë një kohë të konsiderueshme për t’u bërë gati për përdorim ose shitje. Rrjedhimisht, i kërkohet njësisë ekonomike t’i kapitalizojë këto kosto të huamarrjes si pjesë të kostos së aktivit. Standardi i ndryshuar nuk zbatohet në mënyrë prospektive për kostot e huamarrjes që lidhen me aktivet kualifikuese për të cilat data e fillimit për kapitalizim është më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date. Banka është duke vlerësuar efektin që ka ky amendament i standardit në pasqyrat e saj financiare.

SNK 1, “Paraqitja e pasqyrave financiare” (ndryshuar në Shtator 2007; në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Ndryshimi kryesor në SNK 1 është zëvendësimi i pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve me pasqyrën e të ardhurave të plota, e cila do të përfshijë edhe të gjitha ndryshimet në kapital që nuk kanë lidhje me pronarët, siç është rivlerësimi i aktiveve financiare të gatshme për shitje. Si rrugë alternative, njësive ekonomike u lejohet të paraqesin dy pasqyra: një pasqyrë më vete të të ardhurave dhe shpenzimeve dhe një pasqyrë të të ardhurave të plota. SNK 1, i ndryshuar, fut edhe një kërkesë për të paraqitur një pasqyrë të pozicionit financiar (bilanci) në fillim të periudhës më të hershme krahasuese sa herë që njësia ekonomike i riparaqet informacionet krahasuese për shkak të riklasifikimeve, ndryshimeve në politikat kontabël apo ndreqjes së gabimeve. Banka parashikon që SNK 1, i ndryshuar, ta prekë paraqitjen e pasqyrave financiare, por pret që ky standard i ndryshuar të mos ketë asnjë efekt në njohjen apo matjen e veprimeve dhe tepricave konkrete.

SNK 27, “Pasqyrat financiare të konsoliduara dhe individuale” (ndryshuar në janar 2008; në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Korrik 2009 ose pas kësaj date). SNK 27, i ndryshuar, do t’i kërkojë njësisë ekonomike t’ua ngarkojë të ardhurat e plota pronarëve të shoqërisë mëmë dhe interesave jo kontrollues (më parë të quajtur “interesat e pakicës”) edhe sikur kjo të sjellë si rezultat një situatë në të cilën interesat jo kontrollues të kenë tepricë negative (standardi i tanishëm kërkon që humbjet e tepërta t’u ngarkohen pronarëve të shoqërisë mëmë, në shumicën e rasteve). Standardi i ndryshuar përcakton që ato ndryshime në interesin e pronësisë që zotëron shoqëria mëmë në shoqërinë e kontrolluar të cilat nuk çojnë

RaportVjetor

‘09

37

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël

2.1 Baza për përgatitjen

në humbje të kontrollit duhet të kontabilizohen si veprime me kapitalin neto. Standardi përcakton edhe mënyrën se si duhet ta masë njësia eko-nomike çdo fitim ose humbje që lind nga humbja e kontrollit mbi një shoqëri të kontrolluar. Më datën kur humbet kontrolli, çdo investim i mbajtur në ish-shoqërinë e kontrolluar do të duhet të matet me vlerën e drejtë të tij. Banka nuk parashikon që ky standard i ndryshuar të prodhojë pasoja me rëndësi materiale për pasqyrat financiare të saj.

Konditat e kushtëzimit dhe anulimet – ndryshim në SNRF 2 “Pagesat e bazuara në aksione” (publikuar më Janar 2008; në fuqi për peri-udhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Ky amendament sqaron se vetëm kushtet e shërbimit dhe kushtet e performancës përbëjnë kondita kushtëzimi. Karakteristikat e tjera të një pagese të bazuar në aksione nuk përbëjnë kondita kushtëzimi. Në ndryshim përcaktohet se të gjitha anulimet, edhe nëse bëhen nga njësia ekonomike, edhe nëse bëhen nga palët e tjera, duhet t’i nënshtrohen të njëjtit trajtim kontabël. Banka nuk parashikon që ky ndryshim të prodhojë pasoja me rëndësi materiale për pasqyrat financiare të saj.

SNRF 3, “Kombinimet e bizneseve” (ndryshuar në Janar 2008; në fuqi për kombinimet e bizneseve për të cilat data e marrjes në pronësi bie në fillim ose pas fillimit të periudhës së parë të raportimit që fillon më 1 Korrik 2009 ose pas kësaj date). SNRF 3, i ndryshuar, i lejon njësitë ekonomike të vendosin, nëse duan, t’i matin interesat jokontrollues duke përdorur metodën e SNRF 3 ekzistues (përqindja përpjesëtimore e aktiveve neto të identifikueshme të personit të marrë në pronësi) ose duke përdorur vlerën e drejtë. SNRF 3, i ndryshuar, është më i detajuar në udhëzimet që jep, në lidhje me zbatimin e metodës së blerjes për kombinimet e bizneseve. Është hequr kërkesa për të matur me vlerën e drejtë çdo aktiv dhe pasiv në çdo hap në një marrje në pronësi me hapa, për qëllimet e llogaritjes së emrit të mirë. Në vend të kësaj, në një kombinim biznesi të realizuar me faza, marrësit në pronësi do t’i duhet ta rimasë interesin e mbajtur në kapitalin neto të personit të marrë në pronësi me vlerën e drejtë më datën e marrjes dhe ta njohë fitimin ose humbjen joushtrimore, nëse ka, në fitim ose në humbje. Kostot e lidhura me marrjen në pronësi duhet të kontabilizohen veçmas kombinimit të bizneseve dhe, rrjedhimisht, të njihen si shpenzim, dhe jo të përfshihen në emrin e mirë. Marrësit do t’i duhet të njohë, më datën e marrjes në pronësi, një pasiv për çdo shumë të kushtëzuar blerjeje. Ndryshimet në vlerën e këtij pasivi, pas datës së marrjes në pronësi, do të njihen në përputhje me SNRF-të e tjera të zbatueshme, sipas rastit, dhe jo duke rregulluar emrin e mirë. SNRF 3, i ndryshuar, fut në objektin e vet kombinimet e bizneseve që përfshijnë vetëm njësi ekonomike reciproke dhe kombinimet e bizneseve të arritura vetëm me kontratë. SNRF 3 nuk ka lidhje me Bankën, duke qenë se Banka nuk parashikon realizimin e ndonjë kombinimi biznesi.

KIRFN 13, “Programet e shpërblimit të klientëve” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Korrik 2008 ose pas kësaj date). KIRFN 13 sqaron se kur ka mallra ose shërbime që shiten së bashku me stimuj të shpërblimit të klientëve (për shembull, pikë që shpërblejnë besnikërinë apo produkte falas), kjo konsiderohet si një veprim me shumë elemente dhe shuma e marrë nga klienti u shpërndahet elementeve të mar-rëveshjes (veprimit) duke përdorura vlerat e drejta. KIRFN 13 nuk lidhet me veprimtaritë e Bankës, sepse ajo nuk ka asnjë program të shpërblimit të klientëve.

KIRFN 16, “Instrumentet mbrojtëse të një investimi neto në një operacion të huaj” (KIRFN 16 “Instrumentet mbrojtëse të një investimi neto në një operacion të huaj” (në fuqi duke filluar nga data 1 Tetor 2008). Në interpretim shpjegohet se cilat zbulime ndaj rrezikut të monedhës janë të lejueshme për t’u mbuluar nga kontabiliteti i instrumenteve mbrojtëse dhe thuhet se përkthimi nga monedha funksionale në monedhën e paraqitjes nuk krijon asnjë ekspozim për të cilin mund të zbatohet kontabiliteti i instrumenteve mbrojtëse. KIRFN lejon që instrumenti mbulues të mbahet nga çdo njësi ekonomike brenda një grupi përveç operacionit të huaj që po mbulohet nga rreziku. Interpretimi sqaron, gjithashtu, se si llogaritet, pas heqjes së operacionit të huaj të mbrojtur, fitimi ose humbja e ricikluar nga rezerva e përkthimit të monedhës në fitim ose humbje. Njësitë raportuese do ta zbatojnë SNK 39 për kontabilitetin e instrumenteve mbrojtëse në mënyrë prospektive kur instrumentet mbrojtëse të tyre nuk i përmbushin kriteret e KIRFN 16 për kontabilitetin e instrumenteve mbrojtëse. KIRFN 16 nuk ka asnjë efekt në këto pasqyra financiare, duke qenë se Banka nuk zbaton kontabilitet të instrumenteve mbrojtëse.

Kostoja e investimit në një shoqëri të kontrolluar, njësi ekonomike të kontrolluar bashkërisht apo pjesëmarrje—SNRF 1 dhe Amendamenti i SNK 27(publikuar në Maj 2008; në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Ky ndryshim i lejon njësitë ekonomike që përdorin për herë të parë SNRF-të t’i matin investimet në shoqëritë e kontrolluara, njësitë e kontrolluara bashkërisht apo pjesëmarrjet, me vlerën e drejtë ose me vlerën kontabël neto sipas PPPK-ve të mëparshme, si kosto e supozuar në pasqyrat financiare individuale. Ky ndryshim kërkon edhe që shpërndarjet nga aktivet neto që ka njësia në të cilën investohet përpara blerjes të njihet në fitim ose humbje dhe jo si rikuperim i investimit. Këto ndryshime nuk do të kenë asnjë efekt në pasqyrat financiare të Bankës.

Zërat e lejuar për mbrojtje—ndryshim në SNK 39 “Instrumentet financiare: Njohja dhe matja” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Korrik 2009 ose pas kësaj date). Ky ndryshim sqaron se si duhet të zbatohen, në situata të veçanta, parimet që përcaktojnë nëse i plotëson apo jo kushtet për mbrojtje një rrezik apo një pjesë e flukseve monetare. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky ndryshim në pasqyrat e saj financiare.

KIRFN 17 “Shpërndarja e aktiveve jomonetare te pronarët” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Ky ndryshim sqaron se kur dhe si duhet të njihet shpërndarja e aktiveve jomonetare në formë dividendi te pronarët. Njësia ekonomike duhet ta masë një pasiv për shpërndarjen e aktiveve jomonetare si dividend te pronarët me vlerën e drejtë të aktiveve që shpërndahen. Kur njësia ekonomike e shlyen dividendin e pagueshëm, në fitim ose humbje njihet një fitim ose humbje joushtrimore nga heqja e aktiveve jomonetare të shpërndara. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky interpretim në pasqyrat e saj financiare.

TiranaBank

38

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

2.1 Baza për përgatitjen (vijon)

Përmirësime të Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (publikuar në Maj 2008). Në vitin 2007, Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit vendosi të nisë një projekt vjetor të përmirësimeve, si një metodë për të bërë shtesa dhe ndryshime të nevo-jshme, por jo të ngutshme, në SNRF. Shtesat dhe ndryshimet konsistojnë në një ndërthurje ndryshimesh të përmbajtjes, sqarime dhe ndryshime të terminologjisë në standarde të ndryshme. Ndryshimet e përmbajtjes lidhen me fushat e mëposhtme: klasifikimi si të mbajtura për shitje, në bazë së SNRF 5, në rast të humbjes së kontrollit mbi një shoqëri të kontrolluar; mundësia e paraqitjes së instrumenteve financiare të mbajtura për tregtim si afatgjata, në bazë të SNK 1; kontabilizimi i shitjes së aktiveve të SNK 16 të cilat më parë janë mbajtur për dhënie me qira dhe klasifikimi i flukseve monetare përkatëse në bazë të SNK 7 si flukse monetare nga veprimtari të shfrytëzimit; sqarimi i përkufizimit të një reduktimi në bazë të SNK 19; kontabilizimi i kredive shtetërore me normë interesi poshtë normës së tregut në përputhje me SNK 20; bërja e përkufizimit të kostove të huamarrjes në SNK 23 në përputhje me metodën e normës efektive të interesit; sqarimi i kontabilizimit për shoqëritë e kontrolluara të mbajtura për shitje në bazë të SNK 27 dhe SNRF 5; pakësimi i kërkesave për dhënien e informacioneve shpjeguese në lidhje me pjesëmarrjet dhe sipërmarrjet e përbashkëta në bazë të SNK 28 dhe SNK 31; përmirësimi i dhënies së informacioneve shpjeguese të kërkuara nga SNK 36; sqarimi i kontabilizimit të kostove të reklamave në bazë të SNK 38; ndryshimi i përkufizimit të vlerës së drejtë përmes kategorisë së fitimit ose humbjes për të qenë në përputhje me kontabilitetin e instrumenteve mbrojtëse në bazë të SNK 39; futja e kontabilizimit të pronave të investu-ara në proces ndërtimi në përputhje me SNK 40; dhe zvogëlimi i kufizimeve në lidhje me mënyrën e përcaktimit të vlerës së drejtë të aktiveve biologjike në bazë të SNK 41. Janë bërë edhe shtesa dhe ndryshime të tjera në SNK 8, 10, 18, 20, 29, 34, 40, 41 dhe në SNRF 7, vetëm për termat apo për formën e tekstit, të cilat, sipas BSNK-së, do të kenë pak ose aspak efekt në kontabilitet. Banka nuk parashikon që këto shtesa dhe ndryshime të prodhojnë pasoja me rëndësi materiale për pasqyrat financiare të saj, me përjashtim të:

SNK 40,“Aktivet afatgjata materiale të investuara” (dhe shtesat dhe ndryshimet e mëpasshme në SNK 16). Aktivet afatgjata (ndërtesa dhe troje) që janë në proces ndërtimi apo zhvillimi për t’u përdorur në të ardhmen si aktive afatgjata materiale të investuara bien në objektin e SNK 40, të ndryshuar. Kur zbatohet modeli i vlerës së drejtë, këto aktive afatgjata maten me vlerë të drejtë. Kur vlera e drejtë e aktivit afatgjatë mate-rial të investuar që është në proces ndërtimi nuk është e matshme, aktivi matet me kosto gjer më datën kur përfundon ndërtimi ose më datën kur vlera e drejtë mund të matet me besueshmëri, cilado qoftë e para. Banka do t’i ndryshojë politikat e saj kontabël në përputhje me këtë dhe do ta zbatojë amendamentin në mënyrë prospektive duke filluar nga data 1 Janar 2009.

SNRF 1, “Përdorimi për herë të parë i Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar”(pas një amendamenti në dhjetor 2008, në fuqi për pasqyrat e para financiare sipas SNRF-ve për një periudhë që fillon më 1 Korrik 2009 ose pas kësaj date). SNRF 1 i ndryshuar ka përm-bajtjen e versionit të mëparshëm, por brenda një strukture të ndryshuar, për t’ia bërë më të lehtë lexuesit t’i kuptojë dhe t’i përdorë ndryshimet e ardhshme. Banka ka arritur në përfundimin se standardi i ndryshuar nuk prodhon asnjë pasojë për pasqyrat financiare të saj. KIRFN 18 “Kalimi i aktiveve nga klientët” (në fuqi në mënyrë prospektive për kalimet e aktiveve nga klientët, të marra më 1 Korrik 2009 ose pas kësaj date, por lejohet edhe përdorimi përpara kësaj date). Ky interpretim sqaron kontabilizimin e kalimit të aktiveve nga klientët, më konkretisht në ato raste kur përmbushet përkufizimi i aktivit; njohjen e aktivit dhe matjen e kostos së tij me rastin e njohjes fillestare; identifikimin e shërbimeve të identifikueshme veçmas (një ose më shumë shërbime në këmbim të aktivit të kaluar); njohjen e të ardhurave dhe kontabilizimin e dërgesave në para nga klientët. KIRFN 18 nuk pritet të ketë asnjë efekt në pasqyrat financiare të Bankës.

Përmirësimi i dhënies së shënimeve shpjeguese për instrumentet financiare—ndryshim në SNRF 7 “Instrumentet financiare: dhë-nia e informacioneve shpjeguese”(publikuar në Mars 2009; në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2009 ose pas kësaj date). Ky ndryshim kërkon shpjegime më të përmirësuara për matjet e vlerës së drejtë dhe rrezikun e likuiditetit. Njësisë ekonomike do t’i kërkohet të japë një analizë të instrumenteve financiare, duke përdorur një hierarki trenivelëshe të matjes së vlerës së drejtë. Ndryshimi (a) sqaron se analiza e maturimit për pasivet duhet t’i përfshijë kontratat e lidhura për dorëzani financiare me vlerën maksimale të dorëzanisë në periudhën më të parë në të cilët do të kërkohet përdorimi i dorëzanisë; dhe (b) kërkon dhënien e informacionit për periudhën e mbetur kontraktore të maturimit të instrumenteve financiare derivative, nëse periudhat kontraktore të maturimit janë të rëndësishme për të kuptuar kohën e lëvizjes së flukseve monetare. Njësisë ekonomike do t’i duhet gjithashtu të japë një analizë të periudhës së maturimit për aktivet financiare që mban për të admin-istruar rrezikun e likuiditetit, nëse ky informacion është i nevojshëm për t’u dhënë mundësi përdoruesve të pasqyrave financiare të vlerësojnë natyrën dhe shkallën e rrezikut të likuiditetit. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky ndryshim në shënimet shpjeguese të pasqyrave të saj financiare.

Instrumentet derivative të përfshira—shtesa dhe ndryshime në KIRFN 9 dhe SNK 39 (në fuqi për periudhat vjetore që mbyllen më datë 1 Qershor 2006 ose pas kësaj date); Shtesat dhe ndryshimet sqarojnë se me riklasifikimin e një aktivi financiar duke e nxjerrë nga kategoria “me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes”, të gjithë instrumentet derivative të përfshira duhet të vlerësohen dhe, nëse është e nevojshme, të kontabilizohen më vete.

Veprimet e pagesave të bazuara në mjete monetare brenda grupit—shtesa dhe ndryshime në SNRF 2 “Pagesat e bazuara në aksione”(në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2010 ose pas kësaj date). Këto shtesa dhe ndryshime ofrojnë një bazë të qartë për të përcaktuar klasifikimin e kontratave të pagesave të bazuara në aksione, si në pasqyrat financiare të konsoliduara ashtu edhe në ato individuale. Ato fusin në standard orientimin e dhënë në KIRFN 8 dhe KIRFN 11, të cilët janë shfuqizuar. Shtesat dhe ndryshimet janë më të gjera se orientimi i dhënë në KIRFN 11, për të trajtuar ato plane të cilat nuk merreshin më parë në konsideratë në këtë interpretim. Shtesat dhe ndryshimet sqarojnë edhe termat e përkufizuara në Shtojcën e standardit.

RaportVjetor

‘09

39

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

2.1 Baza për përgatitjen (vijon)

Standardi Ndërkombëtar i Raportimit Financiar për Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme (publikuar në Korrik 2009) është një standard më vete, i përshtatur për nevojat dhe aftësitë e bizneseve më të vogla. Shumë prej parimeve të SNRF-ve të plota për njohjen dhe matjen e aktiveve, pasiveve, të ardhurave dhe shpenzimeve janë thjeshtuar, ndërsa është zvogëluar dhe thjeshtuar edhe numri i shënimeve shpjeguese që kërkohet të jepet. SNRF për NVM-të mund të zbatohet nga ato njësi ekonomike të cilat publikojnë pasqyrave financiare të përgjithshme për përdorues të jashtëm dhe që nuk janë objekt i llogaridhënies publike. Banka nuk i përmbush kushtet për zbatimin e SNRF-së për NVM-të.

Përmirësime të Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (publikuar në Prill 2009; shtesat dhe ndryshimet në SNRF 2, SNK 38, KIRFN 9 dhe KIRFN 16 janë në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 korrik 2009 ose pas kësaj date; shtesat dhe ndryshimet në SNRF 5, SNRF 8, SNK 1, SNK 7, SNK 17, SNK 36 dhe SNK 39 janë në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 janar 2010 ose pas kësaj date). Përmirësimet konsistojnë në një ndërthurje ndryshimesh të përmbajtjes dhe sqarime në standardet dhe interpretimet e mëposhtme: sqarimi që kontributet e bizneseve në veprimet e kontrollit të thjeshtë dhe themelimin e sipërmarrjeve të përbashkëta nuk bien në objektin e SNRF 2; sqarimi i kërkesave për dhënien e informacioneve shpjeguese të vendosura nga SNRF 5 dhe nga standarde të tjera për aktivet afatgjata (ose grupet për t’u hequr) të klasifikuar si të mbajtur për shitje ose si operacione të ndërprera; kërkesa për të raportuar një matje të aktiveve dhe pasiveve gjithsej për secilin segment raportues në bazë SNRF 8 vetëm nëse shuma të tilla i jepen rregullisht shefit të marrjes së vendimeve në nivel operativ; ndryshimi i SNK 1 për të lejuar klasifikimin e disa pasiveve të caktuara të shlyer me instrumente të kapitalit neto të vetë njësisë ekonomike, si afatgjata; ndryshimi i SNK 7 në mënyrë që vetëm shpenzimet që lindin nga një aktiv i njohur të fitojnë të drejtën për t’u klasifikuar si veprimtari të investimit; lejimi i klasifikimit të disa qirave afatgjata të tokës si qira financiare në bazë të SNK 17, edhe nëse nuk ka kalim të pronësisë së tokës në fund të periudhës së qirasë; dhënia e udhëzimeve të tjera shtesë në SNK 18, për të vendosur nëse një njësi ekonomike vepron si element parësor apo si agjent; sqarimi në SNK 36, se një njësi gjeneruese mjetesh monetare nuk duhet të jetë më e madhe se një segment shfrytëzimi përpara agregimit; plotësimi i SNK 38, në lidhje me matjen e vlerës së drejtë të aktiveve afatgjata jomateriale të marra në një kombinim biznesi; ndryshimi i SNK 39 (i) për të përfshirë në objektin e tij kontratat e opsioneve që mund të lindin në kombinime biznesesh, (ii) për të sqaruar periudhën e riklasifikimit të fitimeve ose humbjeve joushtrimore nga instrumentet e mbrojtjes së flukseve monetare nga kapitali neto në fitimin ose humbjen dhe (iii) për të përcaktuar se një opsion parapagimi është i lidhur ngushtë me kontratën kryesore nëse në momentin e ushtrimit huamarrësi ia mbulon huadhënësit të gjitha humbjet ekonomike; ndryshimi i KIRFN 9, për të përcaktuar se instrumentet derivative të përfshira në kontratat e marra në veprimet e zakonshme të kontrollit dhe themelimin e sipërmarrjeve të përbashkëta nuk bien në objektin e tij; dhe heqja e kufizimit në KIRFN 16 që instrumentet mbrojtëse mund të mos mbahen nga operacioni i huaj që po mbrohet me to. Banka nuk parashikon që këto shtesa dhe ndryshime të prodhojnë pasoja me rëndësi materiale për pasqyrat financiare të saj. Përjashtime të tjera shtesë për njësitë ekonomike që i përdorin për herë të parë SNRF-të—shtesa dhe ndryshime në SNRF 1 “Për-dorimi për herë të parë” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2010 ose pas kësaj date). Shtesat dhe ndryshimet i përjashtojnë njësitë ekonomike që përdorin metodën e kostos së plotë nga zbatimi retrospektiv i SNRF-ve për aktivet e naftës dhe të gazit dhe i përjashtojnë njësitë ekonomike që kanë kontrata ekzistuese qiraje nga rivlerësimi i klasifikimit të këtyre kontratave në përputhje me SNRF 4 “Përcaktimi nëse një marrëveshje është marrëveshje qiraje” kur zbatimi i kërkesave kontabël kombëtare nxjerr të njëjtat rezultate. Këto ndryshime nuk do të kenë asnjë efekt në pasqyrat financiare të Bankës.

Klasifikimi i emetimeve të të drejtave—amendament në SNK 32 “Instrumentet financiare: paraqitja” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Shkurt 2010 ose pas kësaj date). Ky amendament i përjashton disa emetime të caktuara të aksioneve me të hyra të emërtuara në monedha të huaja, nga klasifikimi si instrumente financiare derivative. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky ndryshim në pasqyrat e saj financiare. SNK 24, “Dhënia e informacioneve shpjeguese për palët e lidhura” (ndryshuar në nëntor 2009, në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2011 ose pas kësaj date). SNK 24 është ndryshuar në vitin 2009 duke (a) e thjeshtuar përkufizimin e palës së lidhur, duke sqaruar kuptimin e synuar dhe duke eliminuar mospërputhjet nga përkufizimi dhe (b) duke parashikuar një përjashtim të pjesshëm nga kërkesat për dhënie të informacioneve shpjeguese për njësitë ekonomike të lidhura me shtetin. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky standard i ndryshuar në shënimet shpjeguese të pasqyrave të saj financiare.

SNRF 9, “Instrumentet financiare” (publikuar në Nëntor 2009, në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2013 ose pas kësaj date, ku lejohet zbatimi i mëhershëm). SNRF 9 zëvendëson ato pjesë të SNK 39 që lidhen me klasifikimin dhe matjen e aktiveve financiare. Më poshtë jepen elementet kyçe:

• Kërkohet që aktivet financiare të klasifikohen në dy kategori të matjes: ato që duhen matur në mënyrë të mëpasshme me vlerë të drejtë dhe ato që duhen matur në mënyrë të mëpasshme me kosto të amortizuar. Vendimi duhet marrë në njohjen fillestare. Klasifikimi varet nga modeli tregtar që përdor njësia ekonomike për administrimin e instrumenteve financiare dhe nga karakteristikat e flukseve monetare kontraktore të instrumentit.

• Një instrument matet në mënyrë të mëpasshme me kosto të amortizuar vetëm nëse është instrument borxhi dhe (i) objektivi i modeli tregtar të njësisë ekonomike është mbajtja e aktivit për të arkëtuar flukse monetare kontraktore dhe (ii) flukset monetare kontraktore të aktivit përbëjnë vetëm pagesa të kapitalit dhe interesave (domethënë, ka vetëm “tipare elementare të një huaje”). Të gjithë instrumentet e tjera të

TiranaBank

40

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

2.1 Baza për përgatitjen (vijon)

borxhit duhet të maten me vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes.• Të gjithë instrumentet e kapitalit neto duhet të maten në mënyrë të mëpasshme me vlerën e drejtë. Instrumentet e kapitalit neto që mbahen

për tregtim do të maten me vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes. Për të gjitha instrumentet e tjera të kapitalit neto, mund të bëhet zgjedhja e pakthyeshme në momentin e njohjes fillestare, për të njohur fitimet ose humbjet e parealizuara dhe të realizuara të vlerës së drejtë përmes zërave të të ardhurave të tjera të plota dhe jo përmes fitimit ose humbjes. Nuk duhet bërë riciklim i fitimeve dhe humbjeve nga vlera e drejtë në fitim në PASH. Kjo zgjedhje mund të bëhet rast pas rasti për çdo instrument. Dividendët duhet të paraqiten në fitim ose humbje, për sa kohë që janë kthim mbi investimet.

Banka po shqyrton rrjedhojat e këtij standardi, efektin mbi Bankën dhe kohën e futjes në zbatim të tij nga Grupi.

KIRFN 19 “Shuarja e pasiveve financiare me instrumente të kapitalit neto” (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Korrik 2010 ose pas kësaj date). Ky KIRFN sqaron kontabilitetin e përdorur kur një njësi ekonomike negocion kushtet e borxhit të vet, ku si rezultat i nego-ciatave pasivi shuhet përmes emetimit nga debitori të instrumenteve të kapitalit neto për kreditorin. Në llogarinë e fitim-humbjes njihet një fitim ose humbje joushtrimore në bazë të krahasimit të vlerës së drejtë të instrumenteve të kapitalit neto me vlerën kontabël neto të borxhit. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky interpretim në pasqyrat e saj financiare.

Parapagimet e një kërkesave minimale për fonde—amendament i KIRFN 14 (në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më 1 Janar 2011 ose pas kësaj date). Ky amendament do të ketë një efekt të kufizuar duke qenë se zbatohet vetëm për ato shoqëri tregtare të cilave u kërkohet të japin kontribute minimale me fonde në një skemë pensionesh me përfitime të përcaktuara. Ai e eliminon rrjedhojën e paplanifikuar të KIRFN 14 lidhur me parapagimet për pensionet vullnetare kur ka një kërkesë minimale për fonde. Banka është duke bërë një vlerësim të efektit që do të ketë ky interpretim i ndryshuar në pasqyrat e saj financiare.

Më poshtë paraqiten politikat kontabël kryesore të zbatuara gjatë hartimit të këtyre pasqyrave financiare.

b. Përkthimi i monedhës së huaj

Pasqyrat financiare paraqiten në Lekë shqiptare, që është monedha funksionale dhe monedha e paraqitjes e Bankës.

Veprimet dhe tepricatVeprimet në monedhë të huaj regjistrohen fillimisht me kursin e këmbimit të monedhës funksionale më datën e veprimit. Aktivet dhe pasivet monetare të emërtuara në monedha të huaja riparaqiten me kursin e këmbimit të monedhës funksionale që është në fuqi më datën e bilancit. Të gjitha diferencat futen në “Të ardhurat neto nga tregtimi” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Zërat jo monetarë që maten me kosto historike në monedhë të huaj përkthehen duke përdorur kurset e këmbimit të datave të veprimeve fillestare. Zërat jo monetarë që maten me vlerën e drejtë në monedhë të huaj përkthehen duke përdorur kursin e këmbimit në datën kur është përcaktuar vlera e drejtë.

Kurset e zbatueshme të këmbimit (Lekë për një njësi të monedhës së huaj) për monedhat parësore më datë 31 Dhjetor 2009 dhe 2008 ishin, si më poshtë:

c. Instrumentet financiare – njohja fillestare dhe matja e mëpasshme

(i) Data e njohjes

Blerjet ose shitjet e aktiveve financiare që kërkojnë lëvrimin e aktiveve brenda afatit kohor përgjithësisht të përcaktuar nga aktet normative apo nga zakonet e tregut njihen më datën e tregtimit, domethënë më atë datë kur Banka jep angazhimin për blerjen ose shitjen e aktivit.

(ii) Njohja fillestare e instrumenteve financiare

Klasifikimi i instrumenteve financiare në çastin e njohjes fillestare varet nga qëllimi për të cilin janë marrë instrumentet financiare dhe nga karakteristikat e tyre. Të gjitha instrumentet financiare maten për herë të parë me vlerën e tyre të drejtë plus, në rastin e aktiveve dhe pasiveve financiare që nuk mbahen me vlerë të drejtë përmes PASH-së, kostot e transaksionit. Vlera e drejtë në çastin e njohjes fillestare del më saktë nga çmimi i transaksionit. Fitimi ose humbja në çastin e njohjes fillestare kontabilizohet vetëm nëse ka një diferencë midis vlerës së drejtë dhe çmimit të transaksionit, e cila mund të nxirret vetëm përmes transaksioneve paralele në tregjet e tjera të vëzhgueshme për të njëjtin instrument ose përmes një teknike vlerësimi faktorët e së cilës përfshijnë vetëm të dhëna nga tregje të vëzhgueshme.

2009 2008

Dollari Amerikan 95.81 87.91

Euro 137.96 123.80

RaportVjetor

‘09

41

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

c. Instrumentet financiare – njohja fillestare dhe matja e mëpasshme (vijon)

Banka i klasifikon aktivet financiare në kategoritë e mëposhtme: investime financiare të mbajtura deri në datën e maturimit, hua dhe të aarkëtueshme dhe aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes. Banka nuk klasifikoi asnjë aktiv financiar si aktiv të gatshëm për shitje (të vendosjes) gjatë periudhës së raportimit.

(iii) Investime financiare të mbajtura deri në maturim

Investimet financiare të mbajtura deri në maturim janë ato investime të cilat sjellin pagesa fikse ose të përcaktueshme dhe kanë data maturimi fikse dhe për të cilat Banka ka synimin dhe aftësinë t’i mbajë deri në maturim. Nëse Banka do të donte të shiste një sasi të konsiderueshme investimesh të mbajtura deri në maturim, e gjithë kategoria do të riklasifikohej si investime të gatshme për shitje. Investimet financiare të mbaj-tura deri në maturim maten, në datat e mëpasshme, me kosto të amortizuar, duke përdorur metodën e normës efektive të interesit, minus provigjonin për zhvlerësim. Kosto e amortizuar llogaritet duke marrë në konsideratë çdo skontim ose prim në momentin e marrjes së investi-meve dhe pagesat që janë pjesë integrale e normës së interesit efektiv. Amortizimi përfshihet në zërin “Të ardhura nga interesi dhe të ardhura të ngjashme” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Humbjet që lindin nga zhvlerësimi i këtyre investimeve të tilla njihen në zërin “Humbje nga zhvlerësimi i investimeve financiare”, nëse ka, në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve.

(iv) Huatë dhe llogaritë e arkëtueshme

Huatë dhe llogarite e arkëtueshme përfshijnë zërat “Të arkëtueshme nga bankat” dhe “Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve”, të cilët janë aktive financiare me pagesa fikse ose të përcaktueshme dhe me data maturimi fikse që nuk ofrohen në një treg aktiv. Këto investime nuk merren me synimin për rishitje të menjëhershme apo afatshkurtër dhe nuk klasifikohen si “Aktive financiare të mbajtura për tregtim”, “Investime financiare të gatshme për shitje” apo “Aktive financiare të caktuara me vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes”. Pas matjes fillestare, shumat e arkëtueshme nga bankat e tjera dhe huatë dhe paradhëniet e dhëna klientëve maten, në periudhat e mëpasshme, me kosto të amortizuar duke përdorur metodën e normës efektive të interesit, minus zbritjet për zhvlerësimin.Kostoja e amortizuar llogaritet duke marrë në konsideratë çdo skontim ose prim në momentin e marrjes së investimeve dhe pagesat që janë pjesë integrale e normës së interesit efektiv. Amortizimi përfshihet në zërin “Të ardhura nga interesi dhe të ardhura të ngjashme” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Humbjet që lindin nga zhvlerësimi njihen në zërin “Humbje nga zhvlerësimi nga huatë dhe paradhëniet” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve.

(v) Aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes

Kjo kategori përfshin vetëm letra me vlerë për tregtim.

Letrat me vlerë për tregtim janë aktive financiare që ose janë marrë për të krijuar një fitim nga lëvizjet afatshkurtra të çmimit apo marzhi i tregtarit, ose janë letra me vlerë të përfshira në një portofol në të cilin ekziston një model i tregtimit afatshkurtër. Banka i klasifikon letrat me vlerë në letra me vlerë për tregtim nëse ka synimin për t’i shitur brenda një periudhe të shkurtër pas blerjes, domethënë brenda tre deri në gjashtë muajve. Letrat me vlerë për tregtim mbahen në kontabilitet me vlerën e tyre të drejtë. Interesi i fituar mbi letrat me vlerë për tregtim i llogaritur duke përdorur metodën e interesit efektiv paraqitet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve si të ardhura nga interesi. Të gjitha elementet e tjera të ndryshimeve në vlerën e drejtë dhe fitimet apo humbjet joushtrimore nga çregjistrimit regjistrohen në fitim ose humbje si fitime joushtrimore minus humbjet nga letrat me vlerë për tregtim në periudhën kur lindin.

(vi) Aktivet financiare të gatshme për shitje

Ky klasifikim përfshin letra me vlerë të vendosjes të cilat Banka synon t’i mbajë për një periudhë të papërcaktuar kohore dhe të cilat mund të shiten në përgjigje të nevojave për likuiditet apo të ndryshimeve të normave të interesit, kurseve të këmbimit apo çmimeve të kapitalit.

Letrat me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje mbahen në kontabilitet me vlerën e tyre të drejtë. Të ardhurat nga interesi mbi letrave me vlerë të borxhit të gatshme për shitje llogariten duke përdorur metodën e interesit efektiv dhe njihen në fitimin ose humbjen e vitit. Dividendët mbi instrumentet e kapitalit neto të gatshme për shitje njihen në fitimin ose humbjen e vitit kur konstatohet e drejta e Bankës për të arkëtuar dhe kur ka shumë të ngjarë që do të arkëtohen dividendët. Të gjitha elementet e tjera të ndryshimeve të vlerës së drejtë njihen në të ardhurat e tjera të plota deri në çregjistrimin ose zhvlerësimin e investimit, kohë në të cilën fitimi ose humbja joushtrimore progresive riklasifikohet nga të ardhurat e tjera të plota në fitimin ose humbjen e vitit.

Humbjet nga zhvlerësimi njihen në fitim ose humbje për vitin kur lindin si rezultat i një ose më shumë ngjarjeve (“ngjarjeve të humbjeve”) të cilat kanë ndodhur pas njohjes fillestare të letrave me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje. Një zvogëlim i konsiderueshëm ose i zgjatur i vlerës së drejtë të një letre me vlerë kapitali neto poshtë kostos së tij përbën tregues të zhvlerësimit. Humbja progresive (e matur si diferenca midis kostos së marrjes në pronësi dhe vlerës së drejtë të tanishme, minus humbjet nga zhvlerësimi për investimin në fjalë të njohura më parë në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve) riklasifikohet nga të ardhurat e tjera të plota në fitimin ose humbjen e vitit.Humbjet nga zhvlerësimi për instrumentet e kapitalit neto nuk rimerren dhe çdo fitim joushtrimor i mëpasshëm njihet në të ardhurat e tjera të plota. Nëse, në një periudhë të mëpasshme, vlera e drejtë e një instrumenti të borxhit të klasifikuar si i gatshëm për shitje rritet dhe rritja mund të lidhet në mënyrë objektive me një ngjarje që ka ndodhur pasi është njohur në fitim ose humbje humbja nga zhvlerësimi, kjo humbje rimerret përmes fitimit ose humbjes të vitit.

TiranaBank

42

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

c. Instrumentet financiare – njohja fillestare dhe matja e mëpasshme (vijon)

(vii) Pasivet financiare

Pas matjes fillestare, borxhi i emetuar dhe huamarrjet e tjera maten, në periudhat e mëpasshme, me koston e amortizuar duke përdorur metodën e normës efektive të interesit. Nuk ka pasive financiare të matura me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes. Diferencat midis të ardhurave të cilave u janë zbritur kostot e transaksionit dhe vlerës së kthimit njihet në zërin “Shpenzime interesi dhe shpenzime të ngjashme” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Kostoja e amortizuar llogaritet duke marrë në konsideratë çdo skontim ose prim mbi emetimin dhe kostot që janë pjesë integrale e normës së interesit efektiv.

(viii) Kompensimi i instrumenteve financiare

Aktivet dhe pasivet financiare kompensohen, ndërsa shuma neto deklarohet në bilanc kur ka një të drejtë të zbatueshme me ligj për të kompensuar shumat e njohura dhe kur ka një synim për ta bërë shlyerjen përmes zbritjes së të drejtave dhe detyrimeve apo për ta realizuar aktivin dhe shlyer pasivin njëkohësisht.

(ix) Çregjistrimi

Një aktiv financiar çregjistrohet kur Banka humbet kontrollin mbi të drejtat e njohura me kontratë që përbëjnë këtë aktiv. Kjo ndodh kur të drejtat realizohen, skadojnë ose kur hiqet dorë nga to. Një pasiv financiar çregjistrohet kur shuhet.

d. Kontratat e riblerjes dhe kontratat e anasjellta të riblerjes

Letrat me vlerë që shiten në bazë të kontratave të riblerjes me një datë të përcaktuar në të ardhmen nuk çregjistrohen nga bilanci. Mjetet mon-etare përkatëse të arkëtuara, përfshirë edhe interesin e lindur, njihen në bilanc si “Detyrimeve te bankat e tjera”, duke pasqyruar përmbajtjen ekonomike të tyre si hua që i jepet Bankës. Diferenca midis çmimit të shitjes dhe çmimit të riblerjes trajtohet si shpenzim interesi dhe njihet gjatë kohëzgjatjes së kontratës duke përdorur metodën e normës efektive të interesit. Anasjelltas, letrat me vlerë të blera me kontratë për t’i rishitur më një datë të përcaktuar në të ardhmen (“kontratat e anasjellta të riblerjes”) kontabilizohen si të arkëtueshme nga banka të tjera ose si hua dhe paradhënie te klientët, sipas rastit. Mjetet monetare përkatëse të paguara, përfshirë edhe interesin e lindur, njihen në bilanc si “Detyrime nga bankat e tjera”. Diferenca midis çmimit të blerjes dhe çmimit të rishitjes trajtohet si e ardhur interesi dhe njihet gjatë kohëzgjatjes së kontratës duke përdorur metodën e normës efektive të interesit.

e. Përcaktimi i vlerës së drejtë

Për instrumentet financiare që tregtohen në tregje aktive, përcaktimi i vlerave të drejta të aktiveve financiare dhe pasiveve financiare mbështetet në çmimet e kuotuara të tregut apo në çmimet e ofruara nga komisionarët.

Një instrument financiar konsiderohet si i kuotuar në një treg aktiv nëse çmimet e kuotuar janë të gatshëm dhe vazhdimisht të disponueshëm nga një bursë, shitës, komisioner, grup industrie, agjenci e vlerësimit të shërbimit ose rregullatore, dhe ato çmime që paraqesin kryerjen reale dhe në mënyrë të rregullt të transaksioneve të tregut midis palëve të palidhura me njeri-tjetrin. Nëse nuk përmbushen kriteret e mësipërme, tregu konsiderohet si “joaktiv”. Tregues se një treg është joaktiv përfshijnë rastet kur ka një marzh të gjerë ofertë-kërkesë apo kur ka një rritje të konsiderueshme të marzhit ofertë-kërkesë ose kur ka pasur shumë pak transaksione kohët e fundit.

Për të gjitha instrumentet e tjera financiare që nuk janë të tregtuar në një treg aktiv, vlera e drejtë përcaktohet duke përdorur teknikat e duhura të vlerësimit. Në teknikat e vlerësimit përfshihen teknikat e vlerës aktuale neto, krahasimi me instrumente të ngjashme për të cilat ekzistojnë çmime të vëzhgueshme tregu dhe modele të tjera të vlerësimit.

f. Zhvlerësimi i aktiveve financiare

Banka vlerëson në çdo datë bilanci nëse ka apo jo informacion objektiv se është zhvlerësuar një aktiv financiar apo një grup aktivesh financiare. Konsiderohet që një aktiv financiar apo një grup aktivesh financiare është zhvlerësuar atëherë dhe vetëm atëherë kur ka evidencë objektive zhvlerësimi si pasojë e një apo më shumë ngjarjeve që kanë ndodhur pas njohjes fillestare të aktivit (“ngjarja e humbjes”) dhe se ngjarja apo ngjarjet e humbjeve prekin flukset e mjeteve monetare të ardhshme të vlerësuara të aktivit financiar apo grupit të aktiveve financiare që mund të çmohen me besueshmëri. Në evidencën e zhvlerësimit mund të përfshihen shenjat se huamarrësi apo një grup huamarrësish janë duke përjetuar vështirësi financiare të konsiderueshme, mospërmbushje të detyrimeve kontraktore apo vonesë në pagesën e interesit apo të kapi-talit, mundësia se ata do të falimentojnë ose të kryejnë një riorganizim tjetër financiar dhe atëherë kur të dhënat e vëzhgueshme tregojnë se ka një zvogëlim të matshëm të flukseve monetare të ardhshme të vlerësuara, siç janë ndryshimet e pagesave të prapambetura apo të kushteve ekonomike që lidhen ngushtë me moszbatimin e detyrimeve kontraktore.

RaportVjetor

‘09

43

2 Summary of significant accounting policies (continued)

f. Impairment of financial assets (continued)

(i) Detyrime nga banka të tjera dhe hua dhe paradhënie të dhëna klientëve

Për shumat e arkëtueshme nga bankat dhe huatë dhe paradhëniet e dhëna klientëve të mbajtura me kosto të amortizuar, Banka vlerëson në fillim nëse ka apo jo evidencë objektive se ka zhvlerësim për aktivet financiare të cilat kanë rëndësi veçmas, ose kjo analizë bëhet në grup për ato aktive financiare që nuk kanë rëndësi veçmas. Nëse Banka konstaton se nuk ka evidencë objektive të zhvlerësimit për një aktiv financiar të analizuar veçmas, i rëndësishëm ose jo, aktivi përfshihet në një grup aktivesh financiare me karakteristika të ngjashme të rrezikut të kredisë dhe i vlerëson në grup këto aktive për zhvlerësim. Aktivet që vlerësohen individualisht për zhvlerësim dhe për të cilat njihet ose vijon të njihet humbje nga zhvlerësimi nuk përfshihen në vlerësimin në grup për zhvlerësim.

Nëse ka informacion objektiv se ka lindur një humbje nga zhvlerësimi, shuma e humbjes matet si diferenca midis vlerës kontabël (neto) të aktiveve dhe vlerës aktuale të flukseve monetare të ardhshme të vlerësuara (duke përjashtuar humbjet e ardhshme të pritshme të kredisë që nuk kanë ndodhur). Vlera kontabël (neto) e aktivit zvogëlohet përmes përdorimit të një llogarie të zbritjes, ndërsa shuma e humbjes njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Kreditë së bashku me provigjonet e lidhura me to çregjistrohen kur nuk ka asnjë perspektivë re-aliste të rikuperimit në të ardhmen dhe kur është realizuar apo i është kaluar Bankës i gjithë kolaterali. Nëse, në një vit të mëpasshëm, shuma e humbjes së vlerësuar të zhvlerësimit rritet ose zvogëlohet për shkak të ndonjë ngjarjeje që ndodh pas njohjes së zhvlerësimit, humbja nga zhvlerësimi e njohur më parë zmadhohet ose zvogëlohet duke rregulluar llogarinë e zbritjes. Nëse rikuperohet më vonë ndonjë çregjistrim i ardhshëm, rikuperimi kreditohet në llogarinë “Humbje zhvlerësimi nga huatë dhe paradhëniet”.

Vlera aktuale e flukseve monetare të ardhshme të çmuara skontohet me normën fillestare të interesit efektiv të aktivit. Në qoftë se një hua ka një normë interesi të ndryshueshme, norma e skontimit për matjen e humbjes nga zhvlerësimi është norma aktuale e interesit efektiv. Llogaritja e vlerës aktuale të flukseve monetare të ardhshme të çmuara të një aktivi financiar të kolaterizuar pasqyron flukset monetare që mund të vijnë nga mbyllja me forcë e kredisë minus kostot për marrjen dhe shitjen e kolateralit, edhe sikur mbyllja me forcë e kredisë të mos jetë një ngjarje me probabilitet të lartë.

Për qëllimet e vlerësimit në grup për zhvlerësim, aktivet financiare grupohen mbi bazën e sistemit të brendshëm që përdor Banka për kategoriz-imin e kredive, ku merren parasysh karakteristikat e rrezikut të kredisë, si, për shembull, lloji i aktivit, sektori i ekonomisë, lloji i kolateralit, statusi i detyrimeve të shkuara dhe faktorë të tjerë të lidhur me këto.

Flukset monetare për një grup aktivesh financiare, të vlerësuar në grup për zhvlerësim, vlerësohen në bazë të përvojës historike për humbjet nga aktivet me karakteristika të rrezikut të kredisë të ngjashme me ato të grupit. Përvoja historike për humbjet rregullohet në bazë të të dhënave aktuale të vëzhgueshme për të pasqyruar pasojat e kushteve aktuale që nuk prekin vitet në të cilat mbështetet periudha historike për humbjet dhe për të eliminuar efektet e kushteve në periudhën historike që nuk ekzistojnë aktualisht. Vlerësimet e ndryshimeve në flukset e ardhshme të mjeteve monetare pasqyrojnë dhe janë drejtpërdrejt në përputhje me ndryshimet në të dhënat e lidhura të vëzhgueshme nga viti në vit (siç janë ndryshimet në përqindjet e papunësisë, çmimet e pasurive të paluajtshme, statusi i pagesave apo faktorë të tjerë që janë tregues të humbjeve të ndodhura në grup dhe të shkallës së tyre). Metodika dhe supozimet e përdorura për flukset monetare të ardhshme të vlerësuara shqyrtohen rregullisht për të ulur diferencat midis çmuarjeve të humbjeve dhe humbjes faktike të ndodhur.

(ii) Investime financiare të mbajtura deri në maturim

Për investimet e mbajtura deri në maturim Banka vlerëson veçmas nëse ka apo jo informacion objektiv zhvlerësimi. Nëse ka informacion objektiv se ka lindur një humbje nga zhvlerësimi, shuma e humbjes matet si diferencë midis vlerës kontabël (neto) të aktivit dhe vlerës aktuale të flukseve monetare të ardhshme të vlerësuara. Vlera kontabël (neto) e aktivit zvogëlohet, ndërsa shuma e humbjes njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve.

Nëse, në një vit të mëpasshëm, shuma e humbjes së vlerësuar të zhvlerësimit zvogëlohet për shkak të ndonjë ngjarjeje që ndodh pas njohjes së zhvlerësimit, çdo shumë e ngarkuar më parë kreditohet në llogarinë “Humbje zhvlerësimi nga investimet financiare”.

(iii) Aktive të klasifikuara si të gatshme për shitje

Banka vlerëson në çdo datë bilanci nëse ka apo jo informacion objektiv se është zhvlerësuar një aktiv financiar apo një grup aktivesh financiare. Në rastin e investimeve të borxhit të klasifikuara si të gatshme për shitje, rënia e ndjeshme apo e zgjatur e vlerës së drejtë të letrës me vlerë nën koston e saj merret në konsideratë gjatë përcaktimit nëse janë zhvlerësuar apo jo aktivet. Nëse ka informacion të tillë për aktivet financiare të gatshme për shitje, humbja progresive (e matur si diferenca midis kostos së marrjes në pronësi dhe vlerës së drejtë të tanishme, minus humbjet nga zhvlerësimi për aktivin financiar në fjalë të njohura më parë në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve) i zbritet kapitalit neto dhe regjis-trohet (njihet) në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Nëse, në një periudhë të mëpasshme, vlera e drejtë e një instrumenti të borxhit të klasifikuar si i gatshëm për shitje rritet dhe rritja mund të lidhet në mënyrë objektive me një ngjarje që ka ndodhur pasi është njohur në fitim ose humbje humbja nga zhvlerësimi, kjo humbje rimerret përmes pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve.

TiranaBank

44

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

f. Zhvlerësimi i aktiveve financiare (vijon)

(iv) Kreditë e rinegociueshme

Aty ku mundet, Banka synon t’i ristrukturojë kreditë dhe jo të marrë në zotërim kolateralin. Kjo mund të kërkojë zgjatjen e kontratave të shlyerjes, si edhe miratimin e kushteve të reja për një kredi. Pasi rinegociohen kushtet, kredia nuk konsiderohet më si një detyrim i pashlyer që i ka kaluar afati. Ekipi drejtues i Bankës i shqyrton vazhdimisht kreditë e rinegociuara për t’u siguruar se janë përmbushur të gjitha kriteret dhe se ka mundësi që të bëhen pagesat e shlyerjes në të ardhmen. Kreditë vazhdojnë t’i nënshtrohen një vlerësimi individual ose në grup për zhvlerësim, i cili llogaritet duke përdorur normën fillestare efektive të interesit të kredisë.

(g) Kontratat e qirasë

Konstatimi nëse një kontratë është apo jo, ose ka apo jo, kontratë qiraje mbështetet në përmbajtjen e kontratës dhe kërkon kryerjen e një vlerësimi nëse përmbushja e kontratës varet apo jo nga përdorimi i një aktivi apo i disa aktiveve konkrete dhe nëse kontrata përmban të drejtën për ta përdorur aktivin.

(i) Banka si qiramarrës

Kontratat e qirasë financiare, të cilat i kalojnë Bankës, në thelb, të gjitha rreziqet dhe përfitimet që lidhen me pronësinë e sendit të marrë me qira, kapitalizohen në fillim të qirasë me vlerën e drejtë të pronës së marrë me qira ose, nëse është më e vogël, me vlerën aktuale të pagesave minimale të qirasë dhe përfshihen në zërin “Aktive afatgjata materiale”, duke përfshirë edhe detyrimin përkatës përpara qiradhënësit në zërin e pasivit “Pasive të tjera”. Pagesat e qirasë përpjesëtohen midis kësteve të financimit dhe zvogëlimit të detyrimit të qirasë, për të arritur një normë të pandryshuar interesi mbi tepricën e mbetur të detyrimit. Këstet e financimit i ngarkohen drejtpërdrejt pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve në zërin “Të ardhura interesi dhe të ardhura të ngjashme”. Banka nuk ka pasur asnjë kontratë të rëndësishme qiraje financiare gjatë periudhës së raportimit.

Aktivet e marra me qira të kapitalizuara amortizohen ose gjatë jetës të dobishme të vlerësuar të aktivit ose gjatë kohëzgjatjes së qirasë, cilado qoftë më e shkurtra, nëse nuk ka asnjë siguri të arsyeshme që Banka do të fitojë pronësinë e aktivit brenda fundit të kohëzgjatjes së qirasë.

Këstet e qirasë së zakonshme nuk njihen në bilanc. Çdo këst qiraje i pagueshëm kontabilizohet me metodën lineare gjatë kohëzgjatjes së qirasë dhe futet në zërin “Shpenzime të tjera të shfrytëzimit”. Kur kontrata e qirasë së zakonshme zgjidhet përpara fundit të kohëzgjatjes së qirasë, pagesat që duhet t’i bëhen qiradhënësit në formë penaliteti njihen si shpenzim i periudhës gjatë së cilës ndodh zgjidhja e kontratës.

(h) Njohja e të ardhurave

Të ardhurat njihen për aq sa ka shumë të ngjarë që Bankës do t’i vijnë përfitime ekonomike dhe që të ardhurat mund të maten në mënyrë të besueshme. Përpara se të njihen të ardhurat, duhet të përmbushen edhe kriteret specifike të njohjes, si më poshtë:

(i) Të ardhura dhe shpenzime interesi dhe të ardhura dhe shpenzime të ngjashme

Të ardhura nga interesi dhe të ardhura të ngjashme përfshijnë kuponët e fituar mbi investimet me të ardhura fikse, skonton dhe primin e njohur mbi bonot e thesarit dhe të ardhurat nga interesi mbi kreditë dhe paradhëniet. Për të gjitha instrumentet financiare të matura me kosto të amortizuar dhe instrumentet financiare që mbartin interes të klasifikuar si investime financiare të gatshme për shitje, të ardhurat ose shpenzimet e interesit regjistrohen me normën efektive të interesit, e cila është norma që skonton me sakësi daljet apo hyrjet monetare të ardhshme të vlerësuara gjatë gjithë jetës së pritur të instrumentit financiar ose gjatë një periudhe më të shkurtër, sipas rastit, mbi vlerën kontabël neto të aktivit financiar apo pasivit financiar.

Llogaritja merr në konsideratë të gjitha kushtet e kontratës së instrumentit financiar (për shembull, mundësinë për shlyerje të parakohshme) dhe përfshin të gjitha pagesat apo kostot e paparashikueshme që i ngarkohen drejtpërdrejt instrumentit dhe që janë pjesë integrale e normës efektive të interesit, por jo humbjet e ardhshme nga kreditë. Vlera kontabël e aktivit financiar apo pasivit financiar rregullohet, nëse Banka i ndryshon çmuarjet e veta në lidhje me pagesat apo arkëtimet. Vlera kontabël e rregulluar llogaritet në bazë të normës fillestare efektive të interesit dhe ndryshimi i vlerës kontabël kontabilizohet si e ardhur ose shpenzim interesi.

Kur vlera e kontabilizuar e aktivit financiar apo grupit të aktiveve financiare të ngjashme është zvogëluar për shkak të një humbjeje ekonomike, të ardhurat nga interesi vazhdojnë të njihen duke përdorur normën fillestare efektive të interesit mbi vlerën e re kontabël.

(ii) Të ardhura nga tarifa dhe komisione

Banka fiton të ardhura nga tarifat dhe komisionet nga një gamë e gjerë shërbimet që u ofron klientëve. Të ardhurat nga tarifat mund të ndahen në dy kategoritë e mëposhtme:

RaportVjetor

‘09

45

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

h. Njohja e të ardhurave (vijon)

Të ardhura nga tarifat të fituara nga shërbimet që ofrohen gjatë një periudhe të caktuar kohoreTarifat e fituara për ofrimin e shërbimeve gjatë një periudhe kohore njihen gjatë asaj periudhe. Në këto tarifa përfshihen të ardhurat nga komisionet dhe tarifat për administrimin e pasurive, mbajtjen e pasurive në kujdestari dhe tarifa të tjera të administrimit dhe këshillimit. Tarifat për angazhim kredie për ato kredi që ka të ngjarë të tërhiqen dhe tarifa të tjera të lidhura me kreditë shtyhen në kohë (së bashku me çdo kosto të parashikuar) dhe njihen si rregullim i normës efektive të interesit të kredisë përkatëse.

Të ardhura nga tarifat nga ofrimi i shërbimeve të transaksionitTarifat që lindin nga negocimi ose pjesëmarrja në negocimin e një transaksioni për një të tretë (siç është organizimi i marrjes së aksioneve apo të letrave të tjera me vlerë apo i shitblerjes së bizneseve) njihen menjëherë pas përfundimit të transaksionit përkatës. Tarifat apo ato komponentë të tarifave që lidhen me një rezultat të caktuar njihen pas përmbushjes së kritereve përkatëse.

(iii) Të ardhura nga qiraja

Të ardhurat nga qiraja kontabilizohen me metodën lineare gjatë periudhës së qirasë për qiratë në zbatim e sipër dhe regjistrohen në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve në zërin “Të ardhura të tjera nga shfrytëzimi”. Banka nuk kishte asnjë aktiv afatgjatë material të investuar në mbyllje të vitit dhe gjatë periudhës së raportimit.

i. Mjetet monetare dhe ekuivalentët e mjeteve monetare

Mjetet monetare dhe ekuivalentët e mjeteve monetare përfshijnë tepricat monetare dhe tepricat e kërkueshme me maturim fillestar prej tre ose më pak muajsh. Për qëllimet e Pasqyrës së Flukseve Monetare, mjetet monetare dhe ekuivalentët e mjeteve monetare përbëhen nga mjetet monetare në arkë, llogaritë rrjedhëse pranë Bankës Qendrore dhe shumat e arkëtueshme nga bankat e tjera me maturim fillestar prej tre ose më pak muajsh. Rezerva ligjore pranë Bankës Qendrore nuk mund të përdoret për operacionet e përditshme të Bankës dhe nuk përfshihet si zë përbërës i mjeteve monetare dhe ekuivalentëve të mjeteve monetare për qëllimet e pasqyrës së flukseve monetare. Në Shënimin 29, mund të gjeni informacion më të hollësishëm në lidhje me përbërjen e mjeteve monetare dhe ekuivalentëve të mjeteve monetare.

j. Mjetet monetare dhe ekuivalentët e mjeteve monetare

Aktivet afatgjata materiale paraqiten me koston e tyre përjashtuar kostot e mirëmbajtjes së përditshme, minus amortizimin e akumuluar dhe zhvlerësimin e akumuluar.

Amortizimi llogaritet sipas metodës lineare, duke zvogëluar koston e aktivit afatgjatë material në vlerën e mbetur gjatë jetës së dobishme të vlerësuar. Toka nuk amortizohet. Më poshtë, paraqitet jeta e dobishme e vlerësuar:

• Ndërtesat në pronësi: deri në 20 vjet• Orenditë dhe pajisjet e tjera: 5 vjet• Automjetet: 5 vjet• Pajisjet kompjuterike: 4 vjet• Përmirësimet e pronave të marra me qira: jeta e dobishme ose kohëzgjatja e qirasë, cilado qoftë më e shkurtra

Vlera e mbetur dhe jeta e dobishme e aktivit rishikohet (dhe rregullohet nëse është e nevojshme) më çdo datë bilanci.

Një aktiv afatgjatë material çregjistrohet në momentin e heqjes nga pronësia ose kur nuk pritet asnjë përfitim ekonomik i ardhshëm nga për-dorimi ose heqja e tij. Fitimet ose humbjet që lindin nga çregjistrimi i aktivit (të llogaritura si diferenca midis hyrjeve neto nga heqja dhe vlera kontabël e aktivit) njihen në zërin “Të ardhura të tjera nga shfrytëzimi” ose “Shpenzime të tjera nga shfrytëzimi” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve në atë vit kur çregjistrohet aktivi.

k. Aktivet afatgjata materiale të investuara

Aktivet afatgjata materiale të investuara janë prona të cilat Banka i mban në zotërim për fituar të ardhura nga qiraja apo për amortizim kapital dhe të cilat nuk janë në përdorim të Bankës.Aktivet afatgjata materiale të investuara njihen fillimisht me kosto, përfshirë edhe kostot e transaksionit, dhe më pas rimaten me vlerën e tyre të drejtë të përditësuar për të pasqyruar kushtet e tregut në mbyllje të periudhës së raportimit. Vlera e drejtë e aktivit afatgjatë material të investuar është çmimi me të cilin pasuria mund të shkëmbehej midis palëve të vullnetshme, të mirëinformuara dhe të palidhura me njëra-tjetrën. “Shitësi i vullnetshëm” nuk është një shitës që është i detyruar të shesë me çdo çmim. Evidenca më e mirë e vlerës së drejtë merret nga çmimet aktuale në një treg aktiv për aktive të ngjashme në të njëjtin vend dhe gjendje në mungesë të çmimeve aktuale në një treg aktiv.

TiranaBank

46

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

l. Aktivet afatgjata jo-materiale

Aktivet jo-materiale që merr në pronësi Banka paraqiten me koston e tyre minus amortizimin e akumuluar dhe humbjet nga zhvlerësimi, nëse ka.

Aktivet jo-materiale përbëhen tërësisht nga programe kompjuterike, të cilët amortizohen sipas metodës lineare gjatë jetës së dobishme prej katër vjetësh. Amortizimi ngarkohet duke filluar në muajin pasardhës pas muajit të marrjes në pronësi. Kostot e lidhura me mirëmbajtjen e programeve kompjuterike njihen si shpenzim në momentin kur lind detyrimi. Shpenzimet që e rrisin apo e zgjerojnë performancën e programeve kompjuterike përtej karakteristikave teknike fillestare të tyre ose shpenzimet për rritjen e nivelit të programeve kompjuterikeve njihen si përmirësime kapitale dhe i shtohen kostos fillestare të programit kompjuterik, nëse mund të maten me besueshmëri.

m. Zhvlerësimi i aktiveve jo financiare

Banka vlerëson më çdo datë raportimi ose më shpesh nëse ngjarjet apo ndryshimet e rrethanave tregojnë se mund të jetë zhvlerësuar vlera kontabël, nëse ka apo jo informacion se mund të jetë zhvlerësuar një aktiv jo-financiar. Nëse ka një informacion të tillë, ose kur kërkohet me rregull të bëhet testimi vjetor për zhvlerësim për një aktiv, Banka bën një çmuarje të shumës së rikuperueshme të aktivit. Aty ku vlera kontabël neto e aktivit (njësisë gjeneruese të mjeteve monetare) është më e madhe se shuma e rikuperueshme, aktivi (njësia gjeneruese mjetesh monetare) konsiderohet e zhvlerësuar dhe rikontablizohet me vlerën e shumës së rikuperueshme.

Për aktivet që nuk përfshijnë emër të mirë, bëhet një vlerësim më çdo datë raportimi nëse ka apo jo indikacion se mund të mos ekzistojë më ose mund të jetë zvogëluar një humbje nga zhvlerësimi e njohur në periudhat e mëparshme. Nëse ka një indikacion të tillë, atëherë bëhet një çmuarje e shumës së rikuperueshme. Një humbje nga vlerësimi që është njohur në periudhat e mëparshme rimerret vetëm nëse ka pasur një ndryshim në çmuarjet e përdorura për të gjetur shumën e rikuperueshme të aktivit pas njohjes së humbjes së fundit nga zhvlerësimi. Nëse është kështu, atëherë vlera kontabël neto e aktivit rikontabilizohet me vlerën e shumës së rikuperueshme të tij.

n. Kontratat e dorëzanisë financiare

Kontratat e dorëzanisë financiare janë ato kontrata që i kërkojnë emetuesit të bëjë pagesa të përcaktuara për t’ia rimbursuar mbajtësit të kon-tratës një humbje që pëson për shkak se një debitor i caktuar nuk bën shlyerjen në afatin e kërkuar, sipas kushteve të një instrumenti borxhi. Dorëzani të tilla financiare u jepen bankave, institucioneve financiare dhe organizmave të tjera në emër të klientëve për të garantuar kredi, paradhënie bankare dhe produkte të tjera bankare.

Dorëzanitë financiare njihen në fillim në pasqyrat financiare me vlerën e drejtë që kanë ato më datën kur është dhënë dorëzania. Vlera e derjtë më datën e bilancit është zero. Pas njohjes së parë, pasivet e bankës që lidhen me këto dorëzani maten me vlerën më të lartë midis matjes fillestare, minus amortizimin e llogaritur për të njohur në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve të ardhurën nga tarifa të fituar në mënyrë lineare gjatë jetës së dorëzanisë, dhe çmuarjes më të mirë të shpenzimit të nevojshëm për shlyerjen e detyrimeve financiare që lindin më datën e bilancit. Këto çmuarje bëhen në bazë të përvojës me veprime të ngjashme dhe në bazë të historisë së humbjeve në të shkuarën, plotësuar me gjykimin e ekipit drejtues. Çdo rritje e pasivit që lidhet me dorëzanitë kalohet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, në zërin e shpenzimeve të tjera të shfrytëzimit.

Dorëzanitë financiare dhe angazhimet për të dhënë kredi njihen fillimisht me vlerën e drejtë të tyre, e cila, zakonisht, dokumentohet me tarifat e arkëtuara. Kjo vlerë amortizohet në mënyrë lineare gjatë jetës së angazhimit.

o. Pensionet dhe përfitimet e tjera të pas-punësimit

Banka jep kontribute për skemat e pensioneve të punonjësve të saj, sipas dispozitave të legjislacionit vendas për sigurimet shoqërore. Detyri-met e Bankës për pensionet lidhen vetëm me skema me kontribute të përcaktuara. Kontributet për skemat me kontribute të përcaktuara, në bazë të rrogave, i jepen organizatës përkatëse shtetërore përgjegjëse për dhënien e pensioneve (Institutit të Sigurimeve Shoqërore). Me të bërë pagesën e kontributeve, Banka nuk ka asnjë detyrim tjetër për pagesa të tjera. Kontributet përbëjnë koston periodike neto për vitin në të cilin duhen paguar dhe, si të tillë, përfshihen në zërin “Shpenzime personeli” në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve.

p. Provigjonet

Provigjonet njihen kur Banka ka një detyrim aktual (ligjor ose konstruktiv) si pasojë e një ngjarjeje të shkuar dhe ka shumë të ngjarë që, për ta shlyer detyrimin, do të duhet një fluks dalës burimesh; dhe kur vlera është çmuar me besueshmëri.Kur ekziston një numër detyrimesh të ngjashme, mundësia që për shlyerjen të kërkohet një fluks dalës do të përcaktohet duke marrë në kon-sideratë klasën e detyrimeve si të tërë. Provigjoni njihet edhe kur është shumë e vogël mundësia e daljes së një fluksi burimesh në lidhje me një zë të përfshirë në të njëjtën klasë detyrimesh.Provigjonet maten me vlerën aktuale të shpenzimeve që priten të jenë të nevojshme për shlyerjen e detyrimit, duke përdorur një përqindje për-para tatimit e cila pasqyron vlerësimet ekzistuese të tregut për vlerën në kohë të parasë dhe rreziqet që lidhen konkretisht me detyrimin. Rritja e provigjonit si rezultat i kalimit të kohës njihet si shpenzim interesi.

RaportVjetor

‘09

47

2 Përmbledhje e politikave kryesore kontabël (vijon)

q. Tatimet

Tatimet mbi të ardhurat janë parashikuar në pasqyrat financiare në përputhje me legjislacionin shqiptar në fuqi deri në datën e bilancit. Shuma e parashikuar për tatimin mbi të ardhurat përbëhet nga tatimi ushtrimor dhe tatimi i shtyrë, të cilët njihen në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzi-meve, me përjashtim të rastit kur njihet drejtpërdrejt në kapitalin neto sepse lidhet me veprimet që njihen drejtpërdrejt në kapitalin neto, në të njëjtën periudhë ose në një periudhë tjetër.

Tatimi ushtrimor

Aktivet dhe pasivet e tatimit ushtrimor për vitin ushtrimor dhe për vitet e mëparshme maten me vlerën që pritet të rikuperohet nga autoritetet tatimore ose që pritet t’u paguhet këtyre autoriteteve. Shkallët tatimore dhe ligjet tatimore të përdorura për të llogaritur shumën janë ato që janë në fuqi deri në datën e bilancit.

Tatimi i shtyrë

Tatimi i shtyrë parashikohet për diferencat e përkohshme, më datën e bilancit, midis bazave tatimore të aktiveve dhe pasiveve dhe vlerave kontabël neto të tyre, për qëllimet e raportimit financiar. Pasivet për tatime të shtyra njihen për të gjitha diferencat e përkohshme të tatueshme, me përjashtim të rasteve të mëposhtme:

• kur pasivi për tatimin e shtyrë lind nga njohja fillestare e emrit të mirë apo e një aktivi ose pasivi në një transaksion që nuk është bashkim biznesesh dhe, në momentin e transaksionit, nuk prek as fitimin kontabël as fitimin ose humbjen e tatueshme; dhe

• në lidhje me diferencat e përkohshme të tatueshme të lidhura me investimet në shoqëri të kontrolluara dhe në pjesëmarrje, kur mund të kontrollohet momenti i rimarrjes së diferencave të përkohshme dhe kur ka shumë të ngjarë që diferencat e përkohshme nuk do të rimerren në të ardhmen e parashikueshme.

Aktivet tatimore të shtyra njihen për të gjitha diferencat e përkohshme të zbritshme, kreditimet e mbartura të papërdorura dhe humbjet tati-more të papërdorura për aq sa ka shumë të ngjarë që të ketë fitim të tatueshëm të ardhshëm kundrejt të cilit të mund të përdoren diferencat e përkohshme të zbritshme dhe të mund të shfrytëzohen kreditimet tatimore e papërdorura dhe humbjet tatimore e papërdorura, me përjashtim të rasteve të mëposhtme:

• kur aktivi për tatimin e shtyrë që lidhet me diferencën e përkohshme të zbritshme lind nga njohja fillestare e një aktivi ose pasivi në një transaksion që nuk është bashkim biznesesh dhe, në momentin e transaksionit, nuk prek as fitimin kontabël as fitimin ose humbjen e tatueshme; dhe

• në lidhje me diferencat e përkohshme të zbritshme që lidhen me investimet në shoqëri të kontrolluara dhe në pjesëmarrje, aktivet për tatime të shtyra njihen vetëm për aq sa ka shumë të ngjarë që diferencat e përkohshme nuk do të rimerren në të ardhmen e parashikue-shme dhe që do të ketë fitim të tatueshëm kundrejt të cilit do të mund të shfrytëzohen diferencat e përkohshme.

Vlera kontabël e aktiveve tatimore të shtyra rishikohet më çdo datë bilanci dhe zvogëlohet për aq sa nuk ka më mundësi të fortë që të ketë fitim të tatueshëm të mjaftueshëm për të lejuar përdorimin e një pjese ose e të gjithë aktivit për tatim të shtyrë. Aktivet e panjohura për tatime të shtyra rivlerësohen më çdo datë bilanci dhe njihen për aq sa bëhet shumë e mundur që fitimi i tatueshëm në të ardhmen do të mundësojë rikuperimin e aktivit tatimor të shtyrë.

Aktivet dhe pasivet për tatime të shtyra maten me përqindjet tatimore që priten të zbatohen në vitin kur realizohet aktivi ose shlyhet pasivi, bazuar në përqindjet tatimore (dhe legjislacionin tatimor) që është në fuqi deri më datën e bilancit.

Aktivet për tatime të shtyra dhe pasivet për tatime të shtyra kompensohen nëse ka një të drejtë të ligjshme për të kompensuar aktivet për tatime ushtrimore kundrejt pasiveve për tatime ushtrimore dhe nëse tatimet e shtyra lidhen me të njëjtin subjekt të tatueshëm dhe me të njëjtin autoritet tatimor.

r. Dividendët nga aksionet e zakonshme

Dividendët nga aksionet e zakonshme njihen si pasiv dhe i zbriten kapitalit neto kur miratohen nga aksionerët e Bankës. Dividendët e periudhës kalimtare i zbriten kapitalit neto kur shpallen dhe kur vendimi për to nuk është më në dorë të Bankës.

Dividentët për vitin që janë miratuar pas datës së bilancit deklarohen si ngjarje pas datës së bilancit.

s. Evidencat krahasuese

Informacioni krahasues paraqitet me njëtrajtshmëri, duke zbatuar politikat kontabël të Bankës. Kur është e nevojshme, shifrat krahasuese riklasifikohen, me qëllim krahasimi.

TiranaBank

48

3 Drejtimi i rrezikut financiar

Veprimtaritë e Bankës e zbulojnë atë ndaj një shumëllojshmërie rreziqesh financiare dhe këto veprimtari kërkojnë analizim, vlerësim, pranim dhe administrim të një shkalle rreziku apo disa rreziqesh, së bashku. Marrja përsipër e rrezikut është pjesë thelbësore e biznesit financiar, ndërsa rreziqet operative janë një pasojë e pashmangshme e ushtrimit të aktivitetit tregtar. Për rrjedhojë, synimi i Bankës është arritja e një drejtpeshimi të duhur midis rrezikut dhe fitimit dhe minimizimi i pasojave të mundshme të padëshiruara në rezultatin financiar të Bankës.

Politikat që ka Banka për administrimin e rrezikut janë përpiluar për t’i identifikuar dhe analizuar këto rreziqe, për të vendosur kufij dhe masa kontrolli të duhura për rreziqet dhe për t’i ndjekur rreziqet dhe për t’i zbatuar kufijtë, përmes sistemeve që japin informacion të besueshëm dhe të përditësuar. Banka i shqyrton rregullisht politikat dhe sistemet e veta për administrimin e rrezikut, për të pasqyruar ndryshimet në tregje, produkte dhe përvojat më të mira.

Administrimi i rrezikut realizohet nga Departamenti i Riskut në Bankë, sipas politikave të miratuara nga Këshilli i Administrimit. Këshilli i Ad-ministrimit jep parimet me shkrim për administrimin e përgjithshëm të rrezikut, si edhe politika me shkrim që mbulojnë fusha të caktuara, siç është rreziku i kredisë, rreziku i këmbimit valutor, rreziku i normës së interesit dhe rreziku i likuiditetit. Krahas këtyre, auditi i brendshëm është përgjegjës për shqyrtimin e pavarur të administrimit të rrezikut dhe të kushteve të lidhura me të.

Në llojet më të rëndësishme të rrezikut përfshihen rreziku i kredisë, rreziku i likuiditetit, rreziku i tregut dhe rreziku operativ. Rreziku i tregut përf-shin rrezikun e monedhës, rrezikun e normave të interesit dhe rrezikun e çmimeve të tjera.

3.1 Risku i kredisë

Banka merr përsipër zbulim ndaj rrezikut të kredisë, i cili është rreziku që pala tjetër do t’i shkaktojë humbje financiare Bankës duke mos i përmbushur detyrimet e veta. Rreziku i kredisë është rreziku më i rëndësishëm për aktivitetin tregtar të Bankës. Për rrjedhojë, ekipi drejtues i Bankës e administron me kujdes zbulimin e saj ndaj rrezikut të kredisë. Zbulimi ndaj rreziqeve të kreditimit lind, kryesisht, në kuadër të veprimtarive të huadhënies që çojnë në dhënien e kredive dhe të paradhënieve dhe në kuadër të veprimtarive të investimeve që fusin letra me vlerë të borxhit dhe dëftesa të tjera në portofolin e aktiveve të Bankës. Rrezik kredie ka edhe në ato instrumente financiare që nuk futen në bilanc. Administrimi dhe mbajtja nën kontroll e rrezikut të kredisë bëhet në mënyrë të centralizuar nga ekipi i administrimit të rrezikut të kredisë, pranë Departamentit të Riskut, në nivel vendor dhe nivel grupi, për të cilat i raportohet Këshillit të Administrimit.

Objektivat kryesorë të administrimit të rrezikut të kredisë të Bankës janë:

1) Vendosja e politikave të centralizuara dhe monitorimi i portofolit të gjerë dhe shumë të diversifikuar të Bankës.2) Administrimi i rrezikut në mënyrë aktive, identifikimi dhe analizimi i rrezikut qysh në një fazë të hershme.3) Krijimi i funksionit të administrimit të rrezikut që të jetë i pavarur nga veprimtaritë e tjera tregtare të Bankës.4) Integrimi i funksionit të administrimit të rrezikut në procesin organizativ të biznesit.5) Raportimi për rrezikun në të gjithë organizatën.

Komiteti i Administrimit të Rrezikut të Kredisë është përgjegjës për:

• Zhvillimin e sistemeve dhe infrastrukturës së administrimit të rrezikut të kredisë: Analizimin e rezultateve dhe raportimin përpara ekipit të drejtues

• Përgatitjen e Bankës për zbatimin e “Bazel II”• Marrëdhënien me Bankën e Shqipërisë (banka qendrore), Bankën e Pireut dhe/ose autoritete të tjera, në lidhje me efektivitetin e kreditimit

Komiteti i Auditimit dhe Departamenti i Auditimit të Brendshëm ndjekin zbatimin e politikave dhe procedurave.

3.1.1 Matja e rrezikut të kredisë

Procedurat që përshkruhen më poshtë lidhen me matjen e rrezikut të kredisë për qëllimet operative, si edhe për raportimin sipas akteve nor-mative të Bankës së Shqipërisë. Humbjet nga zhvlerësimi nga huatë dhe paradhëniet, për raportimin financiar, përcaktohen në bazë të proce-durave të përshkruara në Shënimin 3.1.3.

(a) Hua dhe paradhënie

Gjatë matjes së rrezikut të kredisë për huatë dhe paradhëniet e dhëna klientëve dhe bankave, Banka pasqyron tre komponentë, (i) “probabil-itetin e mospërmbushjes së detyrimit” nga ana e klientit apo palës tjetër; (ii) zbulimet aktuale të palës tjetër dhe zhvillimin e mundshëm në të ardhmen, nga të cilat Banka nxjerr “zbulimin nga mospërmbushja e detyrimeve”; dhe (iii) raportin e rikuperimit të mundshëm të detyrimeve të papërmbushura.

RaportVjetor

‘09

49

Vlerësimi i Bankës Përshkrimi i shkallës

A Shkallë Investimi

B Standarde

C Monitorim i posaçëm

D Nënstandarde

E E dyshimtë dhe humbje

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.1 Matja e rrezikut të kredisë (vijon)

(i) Banka vlerëson probabilitetin e mospërmbushjes së detyrimeve nga pala tjetër, duke përdorur instrumentet e vlerësimit të brend-shëm, të përshtatur me kategoritë e ndryshme të palëve të tjera. Këto instrumente janë përgatitur brendapërbrenda Bankës dhe në to ndër-thuret analiza statistikore me gjykimin nga nëpunësit e kredisë, pas së cilës bëhet, nëse duhet, një verifikim përmes krahasimit me të dhënat e marra nga jashtë Bankës. Klientët e Bankës ndahen në pesë klasa vlerësimi. Shkalla e vlerësimit e Bankës, e cila paraqitet më poshtë, pasqyron gamën e probabilitetit të mos përmbushjes së detyrimeve, të përcaktuar për secilën klasë vlerësimi. Kjo do të thotë se, në parim, zbulimi ndaj rreziku kalon nga njëra klasë në tjetrën, me ndryshimin e vlerësimit të probabilitetit të tij. Instrumentet e vlerësimit mbahen nën shqyrtim dhe përmirësohen, sipas nevojës. Banka e verifikon rregullisht ecurinë e instrumenteve të vlerësimit dhe aftësinë parashikuese të tyre në lidhje me mos përmbushjen e detyrimeve.

Kriteret për klasifikimin e aktiveve financiare në grupet A, B, C, D dhe E janë si më poshtë:

Aktivet financiare klasifikohen në Groupin A nëse janë kundrejt debitorëve të cilët janë vlerësuar dhe janë futur në shkallën e investimit nga vlerësues të jashtëm, për shembull nga “Moody’s”, “S&P”, “Fitch”, pavarësisht vlerësimit të brendshëm MRA. Banka nuk ka klientë të tillë më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008.

Aktivet financiare klasifikohen në Groupin B nëse ato janë kundrejt:

• Bankës së Shqipërisë dhe Qeverisë Shqiptare;• debitorëve të cilët nuk ka të ngjarë të mos i përmbushin detyrimet dhe të cilët i shlyejnë detyrimet brenda afatit ose brenda një vonese

prej 30 ditësh; dhe• zbulimeve të garantuara me barrë hipotekore mbi një kolateral të vlerësuar si kolateral i klasës së parë.

Aktivet financiare klasifikohen në Grupin C, nëse ato janë kundrejt debitorëve:

• flukset monetare të të cilëve konsiderohet si të mjaftueshme për t’i përmbushur rregullisht detyrimet e tyre, pavarësisht se pozicioni financiar i tanishëm është vlerësuar si i dobët, pa shenja të përkeqësimit të mëtejshëm në të ardhmen; dhe

• të cilët i shlyejnë pasivet e tyre me vonesë deri në 30 ditë, ndonjëherë edhe me vonesë nga 31 deri në 90 ditë.

Aktivet financiare klasifikohen në Grupin D nëse ato janë kundrejt debitorëve:

• për të cilët vlerësohet se flukset monetare nuk do të jenë të mjaftueshme për shlyerje të rregullt të pasiveve të cilave u ka ardhur data e sh-lyerjes;

• të cilët i shlyejnë pasivet e tyre me vonesë deri në 90 ditë, ndonjëherë edhe me vonesë nga 91 deri në 180 ditë;• të cilët nuk kanë kapital të mjaftueshëm;• të cilët nuk kanë burime afatgjata të mjaftueshme kapitali për të financuar investimet afatgjata; dhe• nga të cilët Banka nuk merr, aktualisht, asnjë informacion të kënaqshëm apo dokumentacion të mjaftueshëm në lidhje me shlyerjen e pa-

siveve. Aktivet financiare klasifikohen në Grupin E nëse ato janë kundrejt debitorëve:

• për të cilët ekziston një mundësi e fortë e humbjes së një pjese të aktivit financiar;• të cilët i shlyejnë pasivet e tyre me vonesë më shumë se 90 deri në 180 ditë, ndonjëherë edhe me vonesë nga 181 deri në 360 ditë;• të cilët nuk kanë aftësi paguese;• për të cilët është depozituar në gjykatë një kërkesë për fillimin e procesit të likuidimit apo për shpalljen e falimentimit;• të cilët janë në proces reformimi ose në proces likuidimi;

Shkalla e vlerësimit të brendshëm të Bankës

TiranaBank

50

• të cilët kanë shpallur falimentimin;• nga të cilët nuk pritet asnjë kthim kredie; dhe• të cilët kanë baza ligjore të debatueshme.

(ii) Zbulimi në mospërmbushje mbështetet në shumat që pret Banka t’i ketë si detyrim përpara saj në momentin e mospërmbushjes. Për shembull, për një hua, kjo është vlera nominale. Për një angazhim, Banka përfshin shumën e tërhequr deri në atë çast, plus shumën e mëtejshme që mund të tërhiqet deri në çastin e mospërmbushjes së detyrimit, nëse ndodh një gjë e tillë.

(iii) Mospërmbushja që sjell humbje ose shkalla e humbjes përfaqëson pritshmërinë që ka Banka në lidhje me shkallën e humbjes lidhur me një të drejtë, nëse nuk përmbushet një detyrim. Shprehet si humbje në përqindje për njësi të zbulimit dhe, zakonisht, ndryshon sipas llojit të palës tjetër, llojit dhe vjetërsisë së të drejtës dhe pasjes së kolateralit apo të ndonjë mase tjetër zbutëse të kredisë.

(b) Letra me vlerë të borxhit dhe bono të tjera

Për letrat me vlerë të borxhit dhe bonot e tjera, departamenti i riskut për administrimin e rrezikut të kredisë përdor vlerësimet në varësi të emetuesit, që është Qeveria Shqiptare. Investimet në këto letra me vlerë dhe bono shihen si një mënyrë për të fituar një shpërndarje më të mirë të cilësisë së kredisë dhe për të ruajtur një burim të gatshëm për plotësimin e kërkesës për fonde, në të njëjtën kohë.

Investimi lejohet vetëm në letra me vlerë likuide që kanë vlerësim të lartë kredie. Duke pasur parasysh vlerësimet e tyre të larta të kredisë, ekipi drejtues i Bankës nuk parashikon që pala tjetër të mos i përmbushë detyrimet e veta. Zbulimi maksimal ndaj rrezikut të kredisë përfaqësohet nga vlera kontabël neto e secilit aktiv financiar në bilanc.

3.1.2 Politikat për mbajtjen në kontroll dhe zbutjen e rrezikut

Banka administron, kufizon dhe mban në kontroll përqendrimet e rrezikut të kredisë sa herë që identifikohet, sidomos për palët e tjera individuale dhe në grup dhe për industritë dhe vendet.

Banka i strukturon nivelet e rrezikut të kredisë që merr përsipër duke vendosur kufij mbi shumën e rrezikut të pranuar në lidhje me një huamar-rës apo një grup huamarrësish dhe në lidhje me segmentet gjeografike dhe ekonomike. Këto rreziqe ndiqen në vazhdimësi dhe i nënshtrohen shqyrtimit vjetor apo edhe më të shpeshtë, kur konsiderohet e nevojshme. Kufijtë mbi nivelin e rrezikut të kredisë sipas produktit dhe sektorit të ekonomisë miratohen nga Këshilli i Administrimit.

Zbulimi ndaj rrezikut të kredisë administrohet edhe përmes analizës së rregullt të aftësisë së huamarrësve faktik dhe huamarrësve të mundshëm për t’i përmbushur detyrimet e shlyerjes së interesit dhe kapitalit dhe përmes ndryshimit të këtyre kufijve mbi huadhënien, sipas nevojës.

Më poshtë, përshkruhen disa masa të tjera të mbajtjes në kontroll dhe të zbutjes së rrezikut:

(a) Kolaterali

Banka përdor një varg politikash dhe praktikash për zbutjen e rrezikut të kredisë. Më tradicionalja prej këtyre është marrja e letrave me vlerë për paradhënie fondesh, që është një praktikë e zakonshme. Banka vë në zbatim udhëzimet për pranueshmërinë e klasave specifike të kolateralit apo për zbutjen e rrezikut të kredisë. Llojet kryesore të kolateralit për huatë dhe paradhëniet janë:

• Mjete monetare, dorëzani banke dhe shoqërish të klasës së parë;• Barrë hipotekore mbi banesat;• Barrë mbi aktivet e bizneseve, të tilla si mjediset, inventari dhe llogari të arkëtueshme; dhe• Barrë mbi instrumente financiare, të tilla si letra me vlerë të borxhit dhe kapital neto.

Kreditë për subjektet tregtare dhe individët, në përgjithësi, mbulohen me garanci. Llogaritë e zbuluara dhe kartat e kreditit që u jepen individëve, kryesisht, mbulohen me garanci përmes depozitave monetare dhe kolateralit, në rastet e klientëve të kredisë, me shumën e plotë të kapitalit, in-teresit dhe pagesave të tjera. Krahas këtyre, për të minimizuar humbjen e kredisë, Banka i kërkon kolateral shtesë palës tjetër sapo vihen re tregues zhvlerësimi për kreditë dhe paradhëniet individuale përkatëse.

Letrat me vlerë të borxhit, bonot e thesarit dhe bonot e tjera që i përmbushin kushtet, në përgjithësi, nuk mbulohen me garanci.

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.1 Matja e rrezikut të kredisë (vijon)

RaportVjetor

‘09

51

(b) Rezervat e lidhura me kreditin

Qëllimi kryesor i këtyre instrumenteve është të sigurojnë që të ketë fonde të gatshme për një klient, sipas kërkesës. Dorëzanitë dhe letër-kreditë rezervë mbartin të njëjtin rrezik sikurse edhe kreditë dhe mbulohen me garanci me të njëjtin kolateral sikurse dhe kreditë. Letër-kreditë dokumentare dhe tregtare (të cilat janë premtim me shkrim nga Banka, në emër të një klienti, që e lejojnë një të tretë të tërheqë para nga Banka deri në një shumë të përcaktuar, në bazë të kushteve specifike) mbulohen me kolateral duke përdorur mallrat që lëvrohen, me të cilat lidhen letër-kreditë, dhe, rrjedhimisht, mbartin më pak rrezik se një kredi e drejtpërdrejtë.

Angazhimet për dhënien e kredisë përbëjnë pjesë të papërdorura të premtimeve për të dhënë kredi në formën e huave, dorëzanive apo letër-kredive. Në lidhje me rrezikun e kredisë mbi angazhimet për dhënien e kredisë, Banka është e zbuluar ndaj një humbjeje me vlerë të barabartë me shumën gjithsej të angazhimeve të papërdorura. Megjithatë, shuma e mundshme e humbjes është më e vogël se shuma gjithsej e angazhimeve të papërdorura, duke qenë se shumica e angazhimeve për dhënien e kredisë kushtëzohen nga ruajtja, nga ana e klientëve, e disa standardeve të caktuara të kredisë. Banka i ndjek deri në afatin e fundit angazhimet kredisë, sepse angazhimet afatgjata, në përgjithësi, kanë një shkallë më të madhe rreziku kredie se sa angazhimet afatshkurtra.

3.1.3 Politikat e zhvlerësimit dhe të provigjoneve

Sistemet e vlerësimit të brendshëm, të përshkruara në Shënimin 3.1.1, përqendrohen në shpërndarjen e cilësisë së kredisë, që nga fillimi i huadhënies dhe i veprimtarive të investimeve. Në dallim nga to, provigjonet për zhvlerësimin njihen për qëllimet e raportimit financiar vetëm për humbjet që kanë lindur deri më datën e bilancit, në bazë të informacionit objektiv për zhvlerësimin (shih Shënimin 2.2, pika e).

Provigjoni për zhvlerësimin që paraqitet në bilanc, në mbyllje të vitit, është nxjerrë nga secila prej shkallëve të vlerësimit të brendshëm. Megjithatë, pjesa më e madhe e provigjonit për zhvlerësimin vjen nga dy shkallët e fundit. Në tabelën, më poshtë, jepet përqindja e zërave brenda dhe jashtë bilancit të Bankës, që lidhen me huatë dhe paradhëniet, dhe provigjoni përkatës për zhvlerësimin për secilën prej kategorive të vlerësimit të brendshëm të Bankës:

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.2 Matja e rrezikut të kredisë (vijon)

Instrumenti i vlerësimit të brendshëm e ndihmon ekipin drejtues të konstatojë nëse ka apo jo informacion objektiv zhvlerësimi, sipas SNK 39, në bazë të kritereve të mëposhtme, të vendosura nga Banka:

• Parregullsi në shlyerjen kontraktore të kapitalit ose interesit;• Vështirësi lidhur me flukset monetare, nga ana e huamarrësit (për shembull, raporti i kapitalit neto, përqindja e fitimit neto mbi shitjet);• Shkelja e kushteve të kredisë;• Çelje e procedurës së falimentimit;• Përkeqësim i pozitës konkurruese të huamarrësit; dhe• Përkeqësim i vlerës së kolateralit.

Politikat e Bankës kërkojnë shqyrtimin e aktiveve financiare individuale që kanë rëndësi më vete, të paktën, çdo vit ose më shpesh kur e kërkojnë rrethanat. Provigjonet e zhvlerësimit për llogaritë e vlerësuara më vete përcaktohen nga një vlerësim i humbjes së lindur deri më datën e bilancit, rast pas rasti, dhe zbatohen për të gjitha llogaritë që kanë rëndësi më vete. Analiza përfshin kolateralin e mbajtur (përfshirë edhe rikonfirmimin e mundësisë për ta përdorur) dhe arkëtimet e pritura për llogarinë përkatëse individuale.

Provigjonet për zhvlerësimin e analizuar në grup parashikohen për: (i) portofolat me aktive homogjene që nuk kanë rëndësi më vete; dhe (ii) humbjet që kanë lindur por që nuk janë identifikuar ende, duke përdorur përvojën historike dhe gjykimin me përvojë.

(Shumat në mijë Lekë)Vlerësimi i Bankës

2009 2008

Huatë dhe paradhëniet (%)

Niveli i provizionit për zhvlerësimin

(%)

Huatë dhe paradhëniet (%)

Niveli i provizionit për zhvlerësimin

(%)Shkallë Investimi - - - -

Standarde 87.78 2.32 81.71 2.01

Monitorim i posaçëm 5.64 1.74 12.47 1.92

Nën Standard 2.58 9.68 1.44 22.11

E dyshimtë dhe humbje 4.0 27.64 4.38 14.04

Gjithsej 100.00 3.45 100.00 2.48

TiranaBank

52

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.4 Zbulimi maksimal ndaj rrezikut të kredisë përpara kolateralit të mbajtur dhe aktiveve të tjera që mbahen si garanci kredie

Tabela e mësipërme paraqet rastin më të keq të zbulimit të Bankës ndaj rrezikut të kredisë, më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008, pa marrë në konsider-atë asnjë kolateral të mbajtur dhe asnjë aktiv tjetër të mbajtur si garanci kredie. Për aktivet e mbajtura në bilanc, zbulimi ndaj rrezikut të kredisë, i paraqitur më lart, mbështetet në vlerat kontabël neto të paraqitura në bilanc.

Siç tregohet edhe më lart, 67% e zbulimit maksimal gjithsej vjen nga huatë dhe paradhëniet e dhëna klientëve (2008: 67%); 21% përfaqëson in-vestimet në letra me vlerë të borxhit (2008: 19%), 7% përfaqëson mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore (2008: 7%) dhe më pak se 1% përfaqëson hua dhe paradhënie të dhënave bankave (2008: 1%).

Ekipi drejtues ka besim në aftësinë e tij për të vijuar të mbajë në kontroll dhe të ruajë një zbulim minimal të Bankës ndaj rrezikut të kredisë që vjen nga portofoli i huave dhe paradhënieve dhe nga letrat me vlerë të borxhit, në bazë të sa vijon:

• 94% e portofolit të huave dhe paradhënieve është i kategorizuar në dy shkallët e sipërme të sistemit të vlerësimit të brendshëm (2008: • Huatë për NVM-të, të cilat përbëjnë grupin më të madh të portofolit, janë të mbështetura me kolateral;• 82% e portofolit të huave dhe paradhënieve nuk konsiderohet si i kaluar në afatet e pagesës dhe as i zhvlerësuar (2008:82%);

(Shumat në mijë Lekë)

Zbulimi maksimal

2009 2008

Zbulimi ndaj rrezikut të kredisë, lidhur me aktivet e mbajturanë bilanc, është si më poshtë:

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 5.908.776 5.830.430

Hua dhe paradhënie të dhëna bankave 172.454 1.095.470

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve:

Kredi për individë

− Konsumatore/llogari e zbuluar 3.286.794 3.553.790

− Karta krediti 167.321 113.622

− Kredi hipotekare 12.801.325 12.904.188

16.255.440 16.571.600

Hua për subjektet tregtare:

− Biznesi i madh 2.784.259 3.485.397

− Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (NVM) 38.359.337 34.605.727

41.143.596 38.091.124

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve gjithsej 57.399.036 54.662.724

Letra me vlerë për tregtim 14.986.551 3.284.995

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 2.705.304 12.286.356

Aktive të tjera financiare 138.859 85.307

Zbulimi ndaj rrezikut të kredisë, lidhur me zërat e mbajtur jashtë bilancit, është si më poshtë:

Letra dorëzanie 1.223.638 712.260

Letra kredie 11.311 117.629

Angazhime për hua 2.833.478 3.558.945

Më 31 Dhjetor 85.379.407 81.634.116

RaportVjetor

‘09

53

• 3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.4 Zbulimi maksimal ndaj rrezikut të kredisë përpara kolateralit të mbajtur dhe aktiveve të tjera që mbahen si garanci kredie (vijon)

• Banka ka futur një proces përzgjedhjeje më të rreptë për dhënien e huave dhe të paradhënieve; dhe• Të gjitha investimet në letrat me vlerë të borxhit dhe bonot e tjera janë letra me vlerë të emetuara nga Qeveria Shqiptare.

3.1.5 Hua dhe paradhënie

Më poshtë, jepet një përmbledhje e huave dhe paradhënieve:

Në Shënimet 14 dhe 15 jepet një informacion i mëtejshëm për provigjonet për zhvlerësimin e huave dhe të paradhënieve për bankat dhe klientët.

Gjatë vitit të mbyllur më 31 Dhjetor 2009, huatë dhe paradhëniet bruto të Bankës, të dhëna klientëve, u rritën me 6%. Gjatë hyrjes në tregje apo sektorë të rinj të ekonomisë, për ta minimizuar rritjen e mundshme të zbulimit ndaj rrezikut të kredisë, Banka është përqendruar më shumë në aktivitetin me ndërmarrjet e mëdha apo me bankat me vlerësim të mirë kredie apo me ata klientë të vegjël të cilët ofrojnë kolateral të mjaftueshëm.

(a) Hua dhe paradhënie as me afat të kaluar dhe as të zhvlerësuara

Cilësia kreditore e portofolit të huave dhe paradhënieve që as nuk u ka kaluar afati dhe as nuk janë zhvlerësuar mund të vlerësohet duke u mbështetur në sistemin e brendshëm të vlerësimit që përdor Banka.

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

31 Dhjetor 2009 31 Dhjetor 2008

Hua dhe paradhënie të

dhëna klientëve

Hua dhe paradhënie të

dhëna bankave

Hua dhe paradhënie të

dhëna klientëve

Hua dhe paradhënie të

dhëna bankave

As me afat të kaluar dhe as të zhvlerësuara 48.785.638 172.454 45.772.599 1.095.470

Me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara 4.460.861 - 8.350.170 -

Të zhvlerësuara veçmas 6.203.616 - 1.904.092 -

Bruto 59.450.114 172.454 56.026.861 1.095.470

Minus: provigjonet për zhvlerësim (2.051.078) - (1.364.137) -

Neto 57.399.036 172.454 54.662.724 1.095.470

31 Dhjetor 2009

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve

Hua dhe paradhënie

të dhëna bankave

Individët (klientët e vegjël) Subjektet tregtare:

Hua dhe paradhënie të

dhënaklientëve gjithsej

Konsumatore/llogari

e zbuluarKarta krediti

Barrat hipotekare

Biznesi i madh NVM

Shkallët:

Shkallë Investimi - - - - - - -

Standarde 2.841.552 86.474 11.173.650 2.771.396 31.912.566 48.785.638 172.454

Monitorim i posaçëm - - - - - - -

Nën Standard - - - - - - -

Të dyshimta - - - - - - -

Gjithsej 2.841.552 86.474 11.173.650 2.771.396 31.912.566 48.785.638 172.454

TiranaBank

54

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.5 Hua dhe paradhënie (vijon)

(a) Hua dhe paradhënie as me afat të kaluar dhe as të zhvlerësuara

Huatë dhe paradhëniet në shkallët “Nën standard” dhe “Të dyshimta” janë konsideruar si jo të zhvlerësuara, pas marrjes në konsideratë të mundë-sisë së rikuperimit nga kolaterali për kreditë konsumatore dhe kreditë hipotekare për klientët e vegjël.

(b) Hua dhe paradhënie me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara

Vlera bruto e huave dhe paradhënieve me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara:

(i) Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve

31 dhjetor 2008

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëveHua dhe

paradhënie të dhëna bankave

Individët (klientët e vegjël) Subjektet tregtare: Hua dhe

paradhënie të dhëna klientëve

gjithsej

Konsumatore/llogari e zbuluar

Karta kreditiBarrat

hipotekareBiznesi i madh NVM

Shkallët:

Shkallë Investimi - - - - - - -

Standarde 3.189.675 56.628 11.004.052 3.485.397 28.036.847 45.772.599 1.095.470

Monitorim i posaçëm - - - - - - -

Nën Standard - - - - - - -

Të dyshimta - - - - - - -

Gjithsej 3.189.675 56.628 11.004.052 3.485.397 28.036.847 45.772.599 1.095.470

(Shumat në mijë Lekë)

31 Dhjetor 2009

Individët (klientët e vegjël)

Konsumatore/llogari e zbuluar

Kredi hipotekare

Karta “Visa” Gjithsej

Me afat të kaluar 1 deri në 90 ditë 255.591 1.019.318 44.500 1.319.409

Me afat të kaluar 91-180 ditë 61.589 227.292 9.463 298.344

Me afat të kaluar 181-360 ditë - 294.486 294.486

Me afat të kaluar mbi 360 ditë - 544.885 544.885

Gjithsej 317.180 2.085.981 53.963 2.457.124

Vlera e drejtë e kolateralit 255.286 1.864.030 - 2.119.316

(Shumat në mijë Lekë)

RaportVjetor

‘09

55

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.5 Hua dhe paradhënie (vijon)

(b) Hua dhe paradhënie me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara (vijon)

31 Dhjetor 2009 Subjektet tregtare:

NVM Biznesi i madh Gjithsej

Me afat të kaluar 1 deri në 90 ditë 1.251.076 - 1.251.076

Me afat të kaluar 91-180 ditë 453.246 - 453.246

Me afat të kaluar 181-360 ditë 174.380 - 174.380

Me afat të kaluar mbi 360 ditë 125.035 - 125.035

Gjithsej 2.003.737 - 2.003.737

Vlera e drejtë e kolateralit 1.645.262 - 1.645.262

Gjithsej hua dhe paradhënie me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara më 31 dhjetor 2009 4.460.861

31 Dhjetor 2008

Individët (klientët e vegjël)

Llogari të zbuluara Kredi hipotekare Gjithsej

Me afat të kaluar 1 deri në 90 ditë 268.686 1.314.887 1.583.573

Me afat të kaluar 91-180 ditë 145.881 445.410 591.291

Me afat të kaluar 181-360 ditë - 159.922 159.922

Me afat të kaluar mbi 360 ditë - 310.941 310.941

Gjithsej 414.567 2.231.160 2.645.727

Vlera e drejtë e kolateralit 339.945 1.941.109 2.281.054

(Shumat në mijë Lekë)

Gjithsej hua dhe paradhënie me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara më 31 Dhjetor 2008 8.350.170

31 Dhjetor 2008 Subjektet tregtare:

NVM Biznesi i madh Gjithsej

Me afat të kaluar 1 deri në 90 ditë 5.396.929 - 5.396.929

Me afat të kaluar 91-180 ditë 220.733 - 220.733

Me afat të kaluar 181-360 ditë 38.459 - 38.459

Me afat të kaluar mbi 360 ditë 48.322 - 48.322

Gjithsej 5.704.443 - 5.704.443

Vlera e drejtë e kolateralit 3.484.142 - 5.110.299

TiranaBank

56

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.5 Huatë dhe paradhëniet (vijon)

(ii) Hua dhe paradhënie të dhëna bankave

Nuk ka asnjë hua dhe paradhënie të dhëna bankave më 31 Dhjetor 2008, të cilat të jenë me afat të kaluar por jo të zhvlerësuara (2007: 2.789 mijë Lekë). (c) Huatë dhe paradhëniet e zhvlerësuara veçmas

(i) Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve

Më poshtë jepet një zbërthim i shumës bruto të huave dhe paradhënieve të zhvlerësuara veçmas, sipas klasave, së bashku me vlerën e drejtë të kolateralit përkatës që mban Banka si garanci:

Vlera e drejtë e deklaruar e kolateralit përcaktohet nga vlerësues vendas të certifikuar dhe përfaqëson vlerën e realizueshme nga pronarët e ligjshëm të pasurisë. Ekipi drejtues i konsideron huatë e mbuluara me kolateral mbi huatë për biznesin si të zhvlerësuara sepse përvoja tregon se një përqindje e ndjeshme e kolateralit mbi huatë për biznesin nuk mund të përdoret për shkak të vështirësive administrative dhe juridike. Dispozitat për zhvlerësim pasqyrojnë probabilitetin e kushteve në të cilat ekipi drejtues nuk do të jetë në gjendje t’i ushtrojë të drejtat e veta dhe të rimarrë kolateralin për zërat e lidhur me detyrimet e papërmbushura. Përkundër vështirësive për realizimin e rimarrjes së kolateralit, ekipi drejtues i Bankës do të punojë me të gjitha forcat për ndjekjen e borxheve të pashlyera, duke përdorur të gjitha mjetet që ka në dispozicion.

(ii) Hua dhe paradhënie të dhëna bankave

Nuk ka asnjë hua dhe paradhënie të dhëna bankave të zhvlerësuara veçmas më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008.

3.1.6 Hua dhe paradhënie të rinegociuara

Në veprimtaritë e ristrukturimit përfshihen marrëveshjet për zgjatje afati pagese, modifikimi dhe shtyrja në kohë e pagesave. Pas ristrukturimit, llogaria e klientit, që më parë ishte e klasifikuar si llogari me detyrime me afat të kaluar, rivendoset në status normal dhe administrohet së bashku me llogari të tjera të ngjashme. Politikat dhe praktikat e ristrukturimit mbështeten në tregues ose kritere të cilët, sipas gjykimit të ekipit drejtues të Bankës, lënë të kuptosh se shlyerja ka shumë të ngjarë të vazhdojë. Këto politika mbahen në shqyrtim të vazhdueshëm. Gjatë vitit 2009 kishte 160 kredi të rinegociuara me vlerë gjithsej 2.643.626 mijë Lekë (gjatë vitit 2008 kishte 7 kredi të rinegociuara me vlerë gjithsej 38.975 mijë Lekë).

3.1.7 Kolaterali i kaluar në pronësi të Bankës

Kolaterali i marrë përmes procesit ligjor përfshin tokë, ndërtesa dhe mjedise tregtare, të cilët Banka nuk i përdor për operacionet e veta kryesore. Kolaterali i marrë përmes procesit ligjor duhet shitur sa më shpejt që të jetë e realizueshme, dhe me të hyrat e këtij procesi të zvogëlohet detyrimi i pashlyer. Gjatë vitit 2009, Banka mori aktive përmes marrjes në pronësi të kolateralit me vlerë 44.147 Lekë (2008: asnjë).

3.1.8 Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore

Më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008, shumat të cilat Banka duhet të merrte nga Banka Qendrore dhe nga bankat korrespondente nuk ishin as me afat të kaluar dhe as të zhvlerësuara.

(Shumat në mijë Lekë)

Subjektet tregtare:

Konsumatore dhe karta “Visa”

NVM Biznes i madh Gjithsej

31 Dhjetor 2009

Hua të zhvlerësuara veçmas 277.505 5.926.110 - 6.203.615

Vlera e drejtë e kolateralit - 4.821.474 - 4.821.474

31 Dhjetor 2008

Hua të zhvlerësuara veçmas 103.796 1.811.639 - 1.904.092

Vlera e drejtë e kolateralit - 3.190.482 - 3.190.482

RaportVjetor

‘09

57

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.1.9 Letrat me vlerë të borxhit, bonot e thesarit dhe bonot e tjera që i përmbushin kushtet

Letrat e mbajtura në maturim dhe me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes përbëhen nga bonot e thesarit dhe obligacionet. Emetuesi i kë-tyre letrave me vlerë është Qeveria Shqiptare. Shërbimet e vlerësimit “Standard & Poor” e kanë vendosur Shqipërinë në kategorinë ‘BB/B’ për monedhën e huaj dhe ‘BB+/B’ për monedhën e vendit. Më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008, këto investime nuk ishin as me afat të kaluar dhe as të zhvlerësuara.

3.1.10 Përqendrimi i rreziqeve të aktiveve financiare me zbulimin ndaj rrezikut të kredisë

(a) Sektorët gjeografikë

Huatë dhe paradhëniet të dhëna bankave, janë për banka në vendet e OECD-së. Të gjitha aktivet e tjera financiare zotërohen në Shqipëri, me përjashtim të aksioneve VISA, të cilat zotërohen pranë Shoqërisë VISA

(b) Sektorët e ekonomisë

Analiza e zbulimit kreditor kryesor të Bankës për huatë dhe paradhëniet e dhëna klientëve sipas sektorëve të ekonomisë jepet në Shënimin 15.

3.2 Rreziku i tregut

Rreziku i tregut është rreziku që ndryshimet e çmimeve të tregut, siç janë norma e interesit, çmimet e kapitalit neto, kurset e këmbimit të valutës dhe marzhet kreditore (që nuk lidhen me ndryshimet e pozicionit kreditor të marrësit apo dhënësit të titullit) do të prekin fitimin e Bankës apo vlerën e portofolit të instrumenteve financiare të saj. Objektivi i drejtimit të rrezikut të tregut është administrimi dhe mbajtja në kontroll e zbulimeve ndaj rrezikut të tregut, brenda parametrave të pranueshëm, duke optimizuar, në të njëjtën kohë, kthimin mbi rrezikun.

Çështjet e rrezikut të tregut ndiqen rregullisht nga “Komiteti i Administrimit të Aktiveve dhe Pasiveve” (ALCO).

3.2.1 Rreziku valutor

Banka zbulohet ndaj rrezikut valutor, përmes veprimeve në monedha të huaja. Banka kujdeset që zbulimi neto të mbahet brenda një niveli të pranueshëm, përmes blerjes ose shitjes së monedhës së huaj në çast, sa herë është e nevojshme, për t’u dhënë zgjidhje çekuilibreve afatshkurtra.

Ekipi drejtues vendos kufijtë mbi nivelin e zbulimit, sipas monedhave, të cilët ndiqen përditë.

TiranaBank

58

Përqendrimi i rrezikut valutor—instrumentet financiare të mbajtura në bilanc dhe jashtë bilancit:

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.2.1 Rreziku valutor (vijon)

Banka e administron zbulimin e vet ndaj monedhës së huaj, duke marrë në konsideratë që kapitalin aksionar dhe primin e aksioneve e ka të emërtuar në Euro.

Më 31 Dhjetor 2009 EuroDollari

AmerikanMonedha

të tjeraLekë Gjithsej

Aktive

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 2.612.748 723.232 37.324 3.461.654 6.834.958

Të arkëtueshme nga banka të tjera 172.454 - - - 172.454

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 46.603.678 1.580.001 26.952 9.188.405 57.399.036

Letra me vlerë për tregtim - - - 14.986.551 14.986.551

Letra me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje - 38.503 - - 38.503

Investime financiare të mbajtura deri në maturim - - - 2.705.304 2.705.304

Aktive të tjera financiare 13.780 38 - 125.041 138.859

Gjithsej aktive financiare 49.402.660 2.341.774 64.276 30.466.955 82.275.665

Pasive

Të pagueshme në banka të tjera 13.846.408 952.639 27.851 1.247.431 16.074.329

Të pagueshme te klientët 23.412.672 5.558.783 459.747 27.115.046 56.546.248

Pasive të tjera financiare 101.325 17.293 1 120.841 239.460

Totali i pasiveve financiare 37.360.405 6.528.715 487.599 28.483.318 72.860.037

Pozicion neto valutor në bilanc 12.042.255 (4.186.941) (423.323) 1.983.637 9.415.628

Zërat jashtë bilancit 2.938.553 57.120 - 1.072.754 4.068.427

(Shumat në mijë Lekë)

RaportVjetor

‘09

59

Analiza e ndjeshmërisë së valutës së huaj është bërë në bazë të zbulimit ndaj rrezikut të kursit të këmbimit valutor në datën e raportimit. Më 31 Dhjetor 2009, nëse kurset e këmbimit do të kishin qenë 10% më të larta/më të ulëta, duke ruajtur konstante të gjitha ndryshoret e tjera, fitimi para tatimit i Bankës për periudhën dymbëdhjetëmujore të mbyllur më 31 Dhjetor 2009 do të rritej/zvogëlohej, përkatësisht, me përafërsisht 742 mijë Lekë (2008: 614 mijë Lekë).

3.2.2 Rreziku i normës së interesit

Operacionet e Bankës i nënshtrohen rrezikut të luhatjeve të kursit të këmbimit valutor për aq sa aktivet që sjellin interes (përfshirë edhe investimet) dhe pasivet që mbartin interesa maturohen ose i nënshtrohen një çmimi të ri në kohë të ndryshme ose për shuma të ndryshme. Edhe në rastin e aktiveve dhe pasiveve me normë interesi të lëvizshme, Banka është e zbuluar ndaj rrezikut të bazës, i cili është diferenca midis karakteristikave të indekseve të ndryshme të normave të lëvizshme të interesit, siç është norma e interesit për kursime, LIBOR-i dhe llojet e ndryshme të interesit.Veprimtaritë e administrimit të rrezikut synojnë optimizmin e të ardhurave neto nga interesi, në bazë të niveleve të tregut të normës së interesit, në përputhje me strategjitë tregtare të Bankës.

Veprimtaritë e administrimit të rrezikut të aktiveve dhe pasiveve realizohen në kuadër të ndjeshmërisë së Bankës ndaj ndryshimeve të normave të interesit.

Në kushtet kur norma e interesit bie, ngushtohet marzhi i fituar, duke qenë se normat e interesit të pasiveve bien me një përqindje më të vogël krahasuar me normat e interesit të aktiveve. Megjithatë, efekti faktik varet nga faktorë të ndryshëm, përfshirë edhe stabilitetin e ekonomisë, mjedisin dhe nivelin e inflacionit.

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.2.1 Rreziku valutor (vijon)

Më 31 Dhjetor 2008 EuroDollari

AmerikanMonedha

të tjeraLekë Gjithsej

Aktive

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 2.845.456 1.076.395 54.221 3.669.832 7.645.904

Të arkëtueshme nga banka të tjera 811.096 175.796 108.578 - 1.095.470

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 43.352.975 1.559.513 25.102 9.725.134 54.662.724

Letra me vlerë për tregtim - - - 3.284.995 3.284.995

Investime financiare të mbajtura deri në maturim - 26.289 - 12.286.356 12.312.645

Aktive të tjera financiare 5.613 1.829 9 77.856 85.307

Gjithsej aktive financiare 47.015.140 2.839.822 187.910 29.044.173 79.087.045

PASIVET DHE KAPITALI NETO

Të pagueshme në banka të tjera 18.080.054 199.668 27.697 143.025 18.450.444

Të pagueshme te klientët 19.732.179 5.419.322 404.207 27.233.649 52.789.357

Pasive të tjera financiare 24.776 11.214 - 205.646 241.636

Totali i pasiveve financiare 37.837.009 5.630.204 431.904 27.582.320 71.481.437

Pozicion neto valutor në bilanc 9.178.131 (2.790.382) (243.994) 1.461.853 7.605.608

Zërat jashtë bilancit 3.306.085 63.906 - 1.018.843 4.388.834

(Shumat në mijë Lekë)

TiranaBank

60

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.2.2 Rreziku i normës së interesit (vijon)

Banka përpiqet ta zbusë këtë rrezik të normës së interesit, duke i monitoruar datat e rivendosjes së çmimeve për aktivet dhe pasivet e veta. Krahas kësaj, Banka ka të drejtën kontraktore për t’i rishikuar normat e interesit mbi pjesë të mëdha të portofolit të huave, çdo tremujor.

Në tabelën, më poshtë, jepen datat e rivendosjes së normave të interesit, për aktivet dhe pasivet e Bankës. Aktivet dhe pasivet me normë interesi të lëvizshme janë raportuar sipas datës së ardhshme të ndryshimit të normës së interesit. Aktivet dhe pasivet me normë interesi fikse janë raportuar sipas datave të parashikuara për shlyerjen e kapitalit.

Më 31 Dhjetor 2009Më pak se

një muajNga 1 deri në 3 muaj

Nga 3 deri në 12 muaj

Mbi 1 vitQë nuk mbajnë interes

Gjithsej

Aktive

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 5.908.776 - - - 926.182 6.834.958

Të arkëtueshme nga banka të tjera 172.454 - - - - 172.454

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 16.359.250 37.430.388 3.593.231 16.167 - 57.399.036

Letra me vlerë për tregtim 1.297.337 1.982.838 11.706.376 - - 14.986.551

Letra me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje 38.503 38.503

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 312.685 461.507 1.030.493 900.619 - 2.705.304

Aktive të tjera financiare - - - - 138.859 138.859

Gjithsej aktive financiare 24.050.502 39.874.733 16.330.100 955.289 1.065.041 82.275.665

Pasive

Të pagueshme në banka të tjera 12.073.489 4.000.840 - - - 16.074.329

Të pagueshme te klientët 22.974.161 11.376.516 21.752.897 407.801 34.873 56.546.248

Pasive të tjera financiare - - - - 239.460 239.460

Totali i pasiveve financiare 35.047.650 15.377.356 21.752.897 407.801 274.333 72.860.037

Hendeku i ndjeshmërisë së interesit (10.997.148) 24.497.377 (5.422.797) 547.488 790.708 9.415.628

(Shumat në mijë Lekë)

RaportVjetor

‘09

61

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.2.2 Rreziku i normës së interesit (vijon)

Në tabelën e mëposhtme përfshihen shifrat e periudhës krahasuese:

Për shkak të specifikave të tregut shqiptar, një pjesë e madhe e depozitave të klientëve kanë afat maturimi më pak se një muaj. Megjithatë, pasoja e mundshme negative e zhvillimeve të padëshirueshme të normave të interesit zvogëlohet ndjeshëm për shkak të normave të ulëta të interesit që u vendos Banka depozitave pa afat të klientëve.

Analiza e ndjeshmërisë së normës së interesit është bërë në bazë të zbulimit ndaj rrezikut të normave të interesit në datën e raportimit. Më 31 Dhjetor 2009, nëse normat e interesit do të kishin qenë 100 pikë bazë më të larta/më të ulëta, duke ruajtur konstant të gjitha ndryshoret e tjera, fitimi para tatimit i Bankës për periudhën dymbëdhjetëmujore të mbyllur më 31 Dhjetor 2009 do të rritej/zvogëlohej, përkatësisht, me përafërsisht 20.300 mijë Lekë (2008: 51.500 mijë Lekë).

3.3 Rreziku i likuiditetit

Rreziku i likuiditetit është rreziku që Banka nuk do të jetë në gjendje të përmbushë detyrimet e veta për të paguar, të lidhura me pasivet e veta financiare, kur t’u vijë afati i pagesës, dhe për t’i zëvendësuar fondet kur këto fonde tërhiqen. Pasoja mund të jetë mosshlyerja e detyrimeve ndaj depozituesve dhe e angazhimeve të kredisë.

Qysh prej fundit të vitit 2003 në të gjitha njësitë e Bankës është zbatuar një Politikë për Administrimin e Rrezikut të Likuiditetit. Kjo politikë përshtatet sipas praktikave të zbatuara botërisht dhe mjediseve rregullatore dhe sipas aktivitete specifike të Bankës së Pireut.

Kjo politikë përcakton përkufizimet dhe metodat kryesore të vlerësimit të rrezikut të likuiditetit, përcakton rolet dhe përgjegjësitë e njësive dhe pu-nonjësve të përfshirë në proces dhe jep udhëzimet për administrimin e krizës së likuiditetit. Politika përqendrohet te nevojat për likuiditet që pritet të lindin, pas një jave ose pas një muaji, në bazë të situatave hipotetike të krizave të likuiditetit.

Për më tepër, politika përcakton një plan për fonde rezervë, që duhet përdorur në rast të një krize likuiditeti. Një krizë e tillë mund të ndodhë, ose për shkak të një ngjarjeje specifike të bankës “Tirana Bank” ose për shkak të një ngjarjeje të tregut të përgjithshëm. Sinjalet paralajmëruese ose ngjarjet

(Shumat në mijë Lekë)

Më 31 Dhjetor 2008Më pak se

një muajNga 1 deri në 3 muaj

Nga 3 deri në 12 muaj

Mbi1 vit

Që nuk mbajnë interes

Gjithsej

Aktive

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 5.830.377 - - - 1.815.527 7.645.904

Të arkëtueshme nga banka të tjera 1.095.470 - - - - 1.095.470

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 16.133.097 33.755.829 2.399.327 2.374.471 - 54.662.724

Letra me vlerë për tregtim - 3.284.995 3.284.995

Investime financiare të mbajtura deri në maturim - 1.393.980 3.214.219 5.314.982 2.389.464 - 12.312.645

Aktive të tjera financiare - - - - 85.307 85.307

Gjithsej aktive financiare 24.452.924 36.970.048 10.999.304 4.763.935 1.900.834 79.087.045

Pasive

Të pagueshme në banka të tjera 18.450.444 - - - - 18.450.444

Të pagueshme te klientët 24.910.797 9.768.315 17.959.790 144.227 6.228 52.789.357

Pasive të tjera financiare - - - - 241.636 241.636

Totali i pasiveve financiare 43.361.241 9.768.315 17.959.790 144.227 247.864 71.481.437

Hendeku i ndjeshmërisë së interesit (18.908.317) 27.201.733 (6.960.486) 4.619.708 1.652.970 7.605.608

TiranaBank

62

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.3 Rreziku i likuiditetit (vijon)

shkaktare shërbejnë si tregues se kur duhet vendosur në shfrytëzim plani rezervë. Ky plan rezervë mbështetet kryesisht në financimet shtesë që mund të merren nga shoqëria mëmë, pas kërkesës.

Krahas kësaj, Tirana Bank llogarit dhe monitoron raportet e likuiditetit, “aktive likuide/pasive gjithsej” dhe “aktive qarkulluese neto/pasive gjithsej”, sipas përkufizimit të tyre në Direktivën e Bankës së Shqipërisë, e cila mbështetet në kuadrin kontrollues të Bankës së Shqipërisë, për mjaftuesh-mërinë e likuiditetit të bankave.

Nivelet e këtyre raporteve të veçanta u njoftohen përditë njësive përgjegjëse, ndërsa në paketën informuese të anëtarëve të ALCO-s, krahas vlerë-simeve, përfshihen edhe komente.

ALCO ka përgjegjësinë: për të hartuar strategjinë e Bankës për zhvillimin e aktiveve dhe pasiveve, në varësi të informacionit cilësor dhe sasiortë organizatës dhe të zhvillimit të kushteve të biznesit; për të siguruar aftësi të lartë konkurruese dhe efektivitet të organizatës, duke e mbajtur rrezikun e marrë përsipër brenda kufijve të vendosur; për t’i administruar aktivet dhe pasivet duke zbatuar një politikë të vendosjes së çmimeve të produkteve dhe shërbimeve, në të njëjtën kohë.

3.3.1 Procesi i administrimit të rrezikut të likuiditetit

Tirana Bank është e ndërgjegjshme që, për të qenë në gjendje t’i shlyejë në afat dhe pa humbje detyrimet, është shumë i rëndësishëm administrimi i rrezikut të likuiditetit. Rreziku i likuiditetit është rreziku që një institucion financiar nuk do të jetë në gjendje t’i përmbushë detyrimet e veta brenda afatit, për shkak të mungesës së likuiditetit të nevojshëm.

Në përgjithësi, administrimi i likuiditetit është një çështje e drejtpeshimit të flukseve monetare brenda brezave kohorë të njëpasnjëshëm, në mënyrë që, në kushte normale, Banka të jetë në gjendje t’i plotësojë të gjitha detyrimet për të paguar brenda afatit.

Analiza e hendekut të likuiditetit jep një pamje të përgjithshme të flukseve monetare të pritura, të cilat vijnë nga të gjithë zërat e bilancit. Flukset monetare caktohen dhe agregohen për brezat kohorë, sipas momentit kur ndodhin.

Në tabelën më poshtë, analizohen aktivet dhe pasivet në periudhat kohore përkatëse, mbështetur në periudhën e mbetur në datën e bilancit deri në datën e maturimit sipas kontratës. Aktivet dhe pasivet në monedhë të huaj konvertohen në Lekë, duke përdorur kurset e këmbimit valutor në mbyllje të vitit.

Hipotezat e përdorura janë që pagesat e parashikuara që duhet të arkëtojë Banka bëhen plotësisht dhe në kohë dhe veç kësaj, të gjitha pagesat kontraktore kryhen tërësisht, për shembull të gjithë depozituesit i tërheqin fondet e tyre dhe nuk i lënë në bankë pas datës së maturimit. Aktivet dhe pasivet që nuk kanë datë maturimi (për shembull, llogaritë e hapura, depozitat pa afat ose llogaritë e kursimit) u caktohen brezave kohorë më të shkurtër se një muaj.

(Shumat në mijë Lekë)

Më 31 Dhjetor 2009Më pak se

një muajNga 1 derinë 3 muaj

Nga 3 derinë 12 muaj

Nga 1 derinë 5 vjet

Mbi 5 vjet Gjithsej

Likuiditeti i aktiveve

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 6.834.958 - - - - 6.834.958

Të arkëtueshme nga banka të tjera 172.454 - - - - 172.454

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 5.907.881 4.385.856 13.365.278 9.921.167 23.818.854 57.399.036

Letra me vlerë për tregtim 1.297.337 1.982.838 11.706.376 - - 14.986.551

Letra me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje - - - 38.503 - 38.503

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 312.685 461.507 1.030.493 900.619 - 2.705.304

Aktive të tjera financiare 138.859 - - - - 138.859

Gjithsej aktive financiare 14.664.174 6.830.201 26.102.147 10.860.289 23.818.854 82.275.665

Likuiditeti i pasiveve

Të pagueshme në banka të tjera 12.073.489 4.000.840 - - - 16.074.329

Të pagueshme te klientët 23.009.034 11.376.516 21.752.897 407.801 - 56.546.248

Pasive të tjera financiare 239.460 - - - - 239.460

Totali i pasiveve financiare 35.321.983 15.377.356 21.752.897 407.801 - 72.860.037

Hendeku i likuiditetit neto (20.657.809) (8.547.155) 4.349.250 10.452.488 23.818.854 9.415.628

RaportVjetor

‘09

63

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.3.1 Procesi i administrimit të rrezikut të likuiditetit (vijon)

Hendeku i likuiditet për periudhën deri në 3 muaj është i lartë, mirëpo përmirësohet kur në konsideratë merret fakti se shumat që të tjerët i detyro-hen bankës lidhen me kredi nga shoqëria mëmë dhe gjatë viteve, shoqëria mëmë ka treguar se është një burim i besueshëm financimi, i gatshëm për të mbështetur nevojat e Bankës.

Në tabelën e mëposhtme përfshihen shifrat e periudhës krahasuese:

Në tabelën më poshtë, paraqiten flukset monetare të pagueshme nga Banka në kuadër të pasiveve financiare joderivative brenda datave kontrak-tore të maturimit, në datën e bilancit. Vlerat e paraqitura në tabelë janë flukse monetare kontraktore jo të skontuara, ndërsa Banka e administron rrezikun e vetvetishëm të likuiditetit në bazë të flukseve monetare hyrëse të pritura të paskontuara.

Më 31 Dhjetor 2008Më pak se

një muajNga 1 deri në 3 muaj

Nga 3 deri në 12 muaj

Nga 1 deri në 5 vjet

Mbi 5 vjet Gjithsej

Likuiditeti i aktiveve

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 7.645.904 - - - - 7.645.904

Të arkëtueshme nga banka të tjera 1.095.470 - - - - 1.095.470

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 8.411.274 4.538.049 9.576.292 9.913.207 22.223.902 54.662.724

Letra me vlerë për tregtim 3.284.995 3.284.995

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 1.393.980 3.214.219 5.314.982 2.389.464 - 12.312.645

Aktive të tjera financiare 85.307 - - - . 85.307

Gjithsej aktive financiare 18.631.935 7.752.268 18.176.269 12.302.671 22.223.902 79.087.045

Likuiditeti i pasiveve

Të pagueshme në banka të tjera 18.450.444 - - - - 18.450.444

Të pagueshme te klientët 24.917.025 9.768.315 17.959.790 144.227 - 52.789.357

Pasive të tjera financiare 241.636 - - - - 241.636

Totali i pasiveve financiare 43.609.105 9.768.315 17.959.790 144.227 - 71.481.437

Hendeku i likuiditetit neto (24.977.170) (2.016.047) 216.479 12.158.444 22.223.902 7.605.608

(Shumat në mijë Lekë)

Më 31 Dhjetor 2009Më pak se një

muajNga 1 derinë 3 muaj

Nga 3 derinë 12 muaj

Nga 1 derinë 5 vjet

Mbi 5 vjet Gjithsej

Të pagueshme në banka të tjera 12.084.625 4.014.385 - - - 16.099.010

Të pagueshme te klientët 23.036.485 11.461.390 22.464.183 452.524 - 57.414.582

Pasive të tjera financiare 239.460 - - - - 239.460

Totali i pasiveve financiare 35.360.570 15.475.775 22.464.183 452.524 - 73.753.052

(Shumat në mijë Lekë)

TiranaBank

64

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.3.1 Procesi i administrimit të rrezikut të likuiditetit (vijon)

3.3.2 Zërat jashtë bilancit

Letër-kreditë dhe dorëzanitë e dhëna klientëve e angazhojnë Bankën të bëjë pagesa në emër të klientëve, nëse klienti nuk i shlyen detyrimet e veta sipas kushteve të kontratës.

Angazhimet për dhënie krediti përbëjnë angazhimet kontraktore për të dhënë hua dhe kredi të rinovueshme. Angazhimet në përgjithësi, kanë datë skadimi fikse, ose klauzola të tjera të zgjidhjes së kontratës.

Rrjeti i degëve të bankës “Tirana Bank” shfrytëzon 36 mjedise, të cilat merren me qira me kontratë qiraje të zakonshme. Politika e Bankës është të lidhë kontrata afatgjata, nga 10 deri në 20 vjet. Kontratat ripërtërihen pas bisedimeve midis të dyja palëve, ku bihet dakord për kushtet e reja të kontratës.

(Shumat në mijë Lekë)

Më 31 Dhjetor 2008Më pak se

një muajNga 1 deri në 3 muaj

Nga 3 deri në 12 muaj

Nga 1 deri në 5 vjet

Mbi 5 vjet Gjithsej

Të pagueshme në banka të tjera 18.495.950 - - - - 18.495.950

Të pagueshme te klientët 23.622.551 9.496.501 19.049.515 1.060.490 - 53.229.057

Pasive të tjera financiare 241.636 - - - - 241.636

Totali i pasiveve financiare 42.360.137 9.496.501 19.049.515 1.060.490 - 71.966.643

(Shumat në mijë Lekë)

Më 31 Dhjetor 2009Jo më vonë

se 1 vit1-5 vjet Mbi 5 vjet Gjithsej

Angazhimet për hua 2.833.478 - - 2.833.478

Letra dorëzanie 1.223.638 - - 1.223.638

Letra kredie 11.311 11.311

4.068.427 - - 4.068.427

Angazhimet për qira të zakonshme 170.481 594.010 418.720 1.183.211

Gjithsej 4.238.908 594.010 418.720 5.251.638

Më 31 Dhjetor 2008

Angazhimet për hua 3.558.945 - - 3.558.945

Letra dorëzanie 712.260 - - 712.260

Letra kredie 117.629 117.629

4.388.834 - - 4.388.834

Angazhimet për qira të zakonshme 142.320 657.780 356.377 1.156.477

Gjithsej 4.531.154 657.780 356.377 5.545.311

RaportVjetor

‘09

65

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.4 Vlera e drejtë e aktiveve dhe pasiveve financiare

Instrumente financiare që nuk maten me vlerë të drejtëNë tabelën më poshtë, jepet një përmbledhje e vlerave kontabël neto dhe vlerave të drejta të atyre aktiveve dhe pasiveve financiare që nuk paraqiten me vlerën e tyre të drejtë në bilancin e Bankës.

(i) Hua dhe paradhënie të dhëna bankave

Huatë dhe paradhëniet që u jepen bankave të tjera përfshijnë edhe saldot ndërbankare. Vlera e drejtë e saldove dhe e depozitave “overnight” me normë fikse interesi është vlera kontabël e tyre. Vlera e drejtë e çmuar e depozitave me interes fiks mbështetet në flukset monetare të skontuara duke përdorur normat mbizotëruese të interesit të tregut të parasë për instrumentet e borxhit me rrezik kredie të ngjashëm dhe me periudhë maturimi të mbetur të ngjashme. Në lidhje me depozitat në institucionet e kreditit, këto janë depozita afatshkurtra, për të cilat norma e interesit nuk ndryshon ndjeshëm nga norma e tregut e interesit më 31 Dhjetor.

(ii) Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve

Kredive dhe paradhënieve u janë zbritur provigjonet për zhvlerësimin. Portofoli i kredive i Bankës ka një vlerë të drejtë të çmuar e cila është më e vogël se vlera kontabël e saj, për shkak të normave më të larta të interesit në treg që mbizotëronin në fund të vitit 2009, si pasojë e krizës financiare botërore. Pjesa më e madhe e portofolit të kredive i nënshtrohet ndryshimit të çmimit brenda një viti.

Vlera e drejtë e kredive dhe paradhënieve të dhëna klientëve është fluksi monetar i pritur i tyre i skontuar me normat aktuale të tregut. Normat aktuale të tregut janë normat e interesit që do të vendosnim në këtë moment (në mbyllje të vitit).

(iii) Investime financiare të mbajtura deri në maturim

Vlera e drejtë e investimeve të mbajtura deri në maturim konstatohet duke u mbështetur në flukset monetare të skontuara duke përdorur normat e interesit të bilancit për instrumente të ngjashme me periudhë maturimi të mbetur të ngjashme. Këto pasive janë afatshkurtra dhe edhe për to, norma e interesit nuk ndryshon ndjeshëm nga norma e interesit e tregut më 31 Dhjetor 2008.

(iv) Detyrime te bankat e tjera dhe klientët, depozita të tjera dhe huamarrje të tjera

Vlera e drejtë e çmuar e depozitave pa periudhë maturimi të përcaktuar, ku përfshihen depozitat pa interes, është shuma e pagueshme me të kërkuar.

Vlera e drejtë e çmuar e depozitave me interes fiks dhe e huamarrjeve të tjera që nuk ofrohen në një treg aktiv, mbështetet në flukset monetare të skontuara duke përdorur normat e interesit për instrumentet e reja të borxhit me periudhë maturimi të mbetur të ngjashme. Vlera kontabël ndryshon nga vlera e drejtë, sepse normat kontabël të interesit janë më të larta se norma e interesit e tregut më 31 Dhjetor 2008, sepse në fund të vitit bankat japin norma më të larta interesi, në kuadër të konkurrencës për të thithur depozita.

Detyrimet ndaj bankave kryesisht lidhen me kreditë e marra nga shoqëria mëmë me periudhë maturimi njëmujore nga data e bilancit dhe për rrjedhojë, vlera e drejtë e tyre konsiderohet e përafërt me vlerën kontabël të tyre.

3.5 Administrimi i kapitalit

Në lidhje me administrimin e kapitalit, i cili është një koncept më i gjerë se “kapitali neto” i paraqitur në brendësi të bilancit, objektivat e Bankës janë:

(Shumat në mijë Lekë)

Vlera kontabël Vlera e drejtë

2009 2008 2009 2008

Aktivet financiare

Hua dhe paradhënie të dhëna bankave 172.454 1.095.470 172.454 1.095.470

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 57.399.036 54.662.724 51.943.708 50.204.588

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 2.705.304 12.286.356 2.705.304 12.313.575

Pasivet financiare

Të pagueshme te klientët 44.727.414 39.935.867 46.535.106 42.731.901

Të pagueshme në banka të tjera 16.074.329 18.450.444 16.074.329 18.450.444

TiranaBank

66

• Përmbushja e kërkesave ligjore për kapitalin, të vendosura nga Banka e Shqipërisë; • Mbrojtja e aftësisë së Bankës për të vazhduar si biznes në vijimësi, pra që të mund të sigurojë kthime për aksionerët dhe përfitime për të

interesuarit e tjerë; dhe• Mbajtja e një baze të fortë kapitali, për të mbështetur zhvillimin e aktivitetit të saj.

Mjaftueshmëria e kapitalit dhe përdorimi i kapitalit rregullator monitorohen çdo ditë nga ekipi drejtues i Bankës, duke përdorur teknika të mbështetura në udhëzuesit e hartuar nga Komiteti i Bazelit dhe në Direktivat e Komunitetit Evropian, siç janë vënë në zbatim nga Banka e Shqipërisë, për qëllime të mbikëqyrjes. Informacioni i kërkuar me ligj depozitohet pranë Bankës së Shqipërisë, për çdo tremujor.

Banka e Shqipërisë i kërkon çdo banke apo grupi bankar, si më poshtë: (a) mbajtjen e një niveli minimal të kapitalit rregullator prej 1 miliard lekësh dhe (b) ruajtjen e një raporti të kapitalit rregullator mbi aktivet e ponderuara sipas rrezikut (“raporti i Bazelit”) që të jetë të paktën sa minimalja e miratuar botërisht prej 12%.

Kapitali rregullator i Bankës, sipas administrimit që i bën Departamenti i Riskut, ndahet në këto dy nivele:

• Kapital i nivelit të parë: Kapitali aksionar (pa përfshirë vlerat kontabël të aksioneve të thesarit), fitimet e pashpërndara dhe rezervat e krijuara nga miratimi i fitimeve të pashpërndara; dhe

• Kapital i nivelit të dytë: Kapitali i huave të varura që përmbush kushtet, provigjonet për zhvlerësim në grup dhe fitimet e parealizuara që lindin nga vlerësimi i drejtë i instrumenteve të kapitalit neto dhe të borxhit, të mbajtura si të gatshme për shitje.

Aktivet e ponderuara sipas rrezikut maten nëpërmjet një hierarkie prej katër koeficientesh të rrezikut të klasifikuar sipas natyrës së secilit aktiv dhe palë tjetër, duke marrë në konsideratë çdo kolateral apo dorëzani të vlefshme dhe duke pasqyruar një çmuarje të rrezikut të kredisë, rrezikut të tregut dhe rreziqeve të tjera. Një trajtim i ngjashëm përdoret edhe për zbulimin jashtë bilancit, me disa rregullime për të pasqyruar natyrën më të kushtëzuar të humbjeve të mundshme.

Në tabelën, më poshtë, jepet një përmbledhje e përbërjes së kapitalit rregullator dhe i raporteve të Bankës për vitet që mbyllen më 31 Dhjetor. Gjatë këtyre dy vjetëve, Banka i ka përmbushur të gjitha kërkesat ligjore të vendosura për kapitalin, të cilave u nënshtrohet.

Zbritjet përfaqësojnë investime në institucione financiare mbi 10% dhe aktivet afatgjata jo materiale. Si rezultat i ndryshimeve në legjislacionin vendas gjatë vitit 2008, aktivet afatgjata jo-materiale janë të zbritshme edhe nga kapitali i nivelit të parë dhe i nivelit të dytë.

3 Drejtimi i rrezikut financiar (vijon)

3.5 Administrimi i kapitalit

Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit llogaritet në bazë të informacionit financiar ligjor, të paraqitur më lart.

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Kapital i nivelit të parëKapitali aksionar 8.964.442 8.128.808Rezerva e detyrueshme 981.776 667.758Diferenca nga rivlerësimi 519.668Fitime të pashpërndara - 539.007Kapital gjithsej që i plotëson kushtet si i nivelit të parë 10.465.886 9.335.573Kapital i nivelit të dytëPasiv i varur - -Rezerva rivlerësimi - -Kapital gjithsej që i plotëson kushtet si i nivelit të dytë - -Zbritje nga kapitali rregullator (118.843) (482.078)Kapitali rregullator gjithsej 10.347.043 8.853.495Aktive të ponderuara sipas rrezikut:Brenda bilancit 64.004.970 51.838.337Jashtë bilancit 1.780.555 1.736.773Aktive të ponderuara sipas rrezikut gjithsej 65.785.525 53.575.110Raporti i Bazelit 15.73% 16.53%

RaportVjetor

‘09

67

4 Vlerësime dhe gjykime kontabël me rëndësi të madhe

Banka bën çmuarje dhe hipoteza që prekin vlerat e deklaruara të aktiveve dhe pasiveve brenda vitit financiar të ardhshëm. Çmuarjet dhe gjykimet vlerësohen në vijimësi dhe mbështeten në përvojën historike dhe në faktorë të tjerë, përfshirë edhe parashikimin për ngjarjet e ardhshme që men-dohet se janë të arsyeshme në bazë të rrethanave.

(a) Humbje zhvlerësimi nga kreditë dhe paradhëniet

Banka shqyrton portofolin e kredive, për të analizuar zhvlerësimin, të paktën çdo tremujor. Gjatë marrjes së vendimit nëse duhet regjistruar apo jo në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve një humbje nga zhvlerësimi, banka bën gjykime nëse ka apo jo të dhëna të vëzhgueshme që të tregojnë se ka një zvogëlim të matshëm të flukseve monetare të ardhshme të vlerësuara nga një portofol kredish, përpara se të mund të identifikohet një zvogëlim i një kredie individuale, që bën pjesë në portofolin në fjalë. Ky informacion mund të përfshijë të dhëna të vëzhgueshme, të cilat tregojnë se ka pasur një ndryshim të padëshirueshëm në statusin e pagesës së huamarrësit në një bankë, ose kushtet ekonomike kombëtare apo lokale të cilat lidhen me mosshlyerjen e detyrimeve mbi aktivet e Bankës.

Gjatë vendosjes së grafikut kohor të flukseve monetare të ardhshme, Ekipi Drejtues i Bankës përdor çmuarje të mbështetura në përvojën e humbjeve historike për aktivet me karakteristika të rrezikut të kredisë dhe me tregues objektiv zhvlerësimi të ngjashëm me aktivet e portofolit. Metodika dhe su-pozimet e përdorura për çmuarjet e vlerës dhe kohës së flukseve monetare të ardhshme shqyrtohen rregullisht për të ulur diferencat midis çmuarjeve të humbjeve dhe humbjes faktike të ndodhur. Për aq sa vlera aktuale neto e flukseve monetare të vlerësuara ndryshon me plus/minus 5%, provigjoni do të çmohej 224,927 mijë Lekë më i lartë ose 218,818 mijë Lekë më i vogël (2008: 80,304 mijë Lekë më i lartë ose 64,698 mijë Lekë).

(b) Zhvlerësimi i aktiveve të mbyllura me forcë

Procesi i llogaritjes së humbjes nga zhvlerësimi i kërkon ekipit drejtues të përdorë hipoteza të konsiderueshme dhe komplekse në lidhje me periud-hën e parashikuar të shitjes së aktiveve të rrjedhura nga mbyllja kredisë në rast mospagimi, vlerën neto të vlerësuar të shitjes së tyre dhe normën përkatëse të skontimit, për të skontuar vlerën aktuale neto të fluksit monetar të pritur nga shitja e sendeve ose pronave të ardhura nga mbyllja e kredisë në rast mospagimi.

Ekipi Drejtues i Bankës ka besim se aktivet e rrjedhura nga mbyllja e kredive në rast mospagimi do të shiten brenda një afati të arsyeshëm, pa asnjë humbje. Në të kundërt, do të bëhen veprime rregulluese në periudhat e ardhshme, nëse aktiviteti i ardhshëm i tregut lë të kuptosh se janë të nevojshme veprime të tilla rregulluese.

(c) Luhatjet e kohëve të fundit në tregjet financiare botërore

Kriza e tanishme botërore e likuiditetit, e cila filloi në mes të vitit 2007, ka sjellë si rezultat, mes të tjerash, një nivel më të ulët të pajisjes me fonde të tregjeve kapitale, nivele më të ulëta likuiditeti në mbarë sektorin bankar dhe ndonjëherë, edhe norma më të larta interesi për huadhënien mes bankave dhe luhatje shumë të lartë të tregjeve të letrave me vlerë. Këto pasiguri në tregjet financiare botërore kanë çuar në mbyllje të bankave dhe shpëtim të bankave në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Evropën Perëndimore, Rusi dhe gjetkë. Në të vërtetë, është parë se është e pamundur të parashikohet shkalla e plotë e efektit të krizës financiare të tanishme apo të mbrohesh tërësisht prej saj. Kohët e fundit ka rënë ndjeshëm vëllimi i financimit me shumicë. Kushte të tilla mund të ndikojnë në aftësinë e Bankës për të marrë huamarrje të reja dhe për t’i rifinancuar huamarrjet ekzistuese me kushte dhe afate të njëjta me atë të zbatuara në veprimet e deritanishme.

Huamarrësit e Bankës mund të preken nga situata e likuiditetit të zvogëluar, e cila, nga ana e vet, mund të ndikojë në aftësinë e tyre për t’i shlyer shumat që i detyrohen Bankës. Përkeqësimi i kushteve të punës për huamarrësit mund të ketë ndikim edhe në parashikimet e flukseve monetare dhe në analizën e zhvlerësimit të aktiveve financiare dhe jo financiare nga ana e ekipit drejtues. Për aq sa ka informacion, ekipi drejtues i ka pasqyruar si duhet çmuarjet e rishikuara të flukseve monetare të ardhshme të vlerësuara, në analizat e tyre të zhvlerësimit.

Vlera e provigjonit për kreditë e zhvlerësuara mbështetet në vlerësimin që u bën ekipi drejtues këtyre aktiveve më datën e bilancit, pasi merr në konsideratë flukset monetare që mund të vijnë si rezultat i mbylljes së kredive në rast mospagimi minus kostot e marrjes dhe shitjes së kolateralit. Tregu në Shqipëri, për shumë lloje kolaterali, sidomos për pasuritë e paluajtshme, është prekur nga paqëndrueshmëria e kohëve të fundit në tregjet financiare botërore, duke çuar në një nivel të ulët likuiditeti për disa lloje të caktuara të aktiveve. Për pasojë, vlera faktike e realizueshme pas mbylljes së kredisë në rast mospagimi mund të ndryshojë nga vlera e parashikuar gjatë çmuarjes së provigjoneve për zhvlerësimin.

5 Të ardhura nga interesi dhe të ardhura të ngjashme(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Të arkëtueshme nga banka të tjera, përfshirë edhe Bankën Qendrore 128.810 305.851

Aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes 954.644 598.114

Investime financiare të mbajtura deri në maturim 420.521 838.579

Interesa mbi hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 4.087.067 4.292.012

Të tjera 125.571 115.625

5.716.613 6.150.181

TiranaBank

68

6 Shpenzime nga interesi dhe shpenzime të ngjashme

7 Të ardhura neto nga tarifat dhe komisionet

Komisionet e kredive të njohura në PASH llogariten duke përdorur metodën e normës efektive të interesit. Të ardhurat nga interesi të konstatuara mbi aktivet e zhvlerësuara financiare gjatë vitit 2009 janë 492,467 mijë Lekë (2008: 82,503 mijë Lekë).

5 Të ardhura nga interesi dhe të ardhura të ngjashme (vijon)

2009 2008

Të pagueshme në banka të tjera 479.781 631.334

Të pagueshme te klientët 2.236.600 2.247.415

2.716.381 2.878.749

(Shumat në mijë Lekë)

8 Të ardhura neto nga tregtimi

2009 2008

Veprime të këmbimit valutor 8.241 4.965

Letra kredie 20.313 14.848

Dërgesa parash 100.938 113.516

Import-eksport 81.372 75.810

Tarifa të tjera të arkëtuara 39.199 42.221

Të ardhura gjithsej nga tarifat dhe komisionet 250.063 251.360

Karta krediti (3.846) (5.722)

Bankat korrespondente (3.364) (3.464)

Tarifa të tjera të paguara (3.100) (3.337)

Shpenzime gjithsej nga tarifat dhe komisionet (10.310) (12.523)

Të ardhura neto nga komisionet dhe tarifat 239.753 238.837

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Fitime / (humbje) nga veprime të këmbimit valutor 87.442 464.517

(Humbje) / fitime nga kthimi i monedhës 993 .831 (273.904)

1.081.273 190.613

Fitime / (humbje) e vlerës së drejtë nga letrat me vlerë për tregtim 70.929 (606)

1.152.202 190.007

(Shumat në mijë Lekë)

9 Të ardhura të tjera ushtrimore

2009 2008

Të ardhura nga qiraja 2.370 1.985

Të hyra nga aksionet Visa 8.186 26.289

Të ardhura të tjera ushtrimore 1.880 711

12.436 28.895

(Shumat në mijë Lekë)

RaportVjetor

‘09

69

10 Shpenzime personeli

11 Shpenzime të tjera ushtrimore

12 Tatim-taksa

Pasqyra e të ardhurave dhe shpenzimeve

Komponentët e shpenzimit për tatimin mbi fitimin për vitet e mbyllur më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008 janë:

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Paga 467.172 417.720

Kontribute të paguara në fondet shtetërore të pensioneve 55.533 50.818

Sigurime shoqërore 6.295 15.960

Kosto të tjera personeli 17.165 23.377

546.165 507.875

2009 2008

Reklama dhe marketing 100.233 97.511

Shpenzime për tarifa dhe të ngjashme 18.803 20.211

Qira e pagueshme për qira të zakonshme 155.580 143.354

Pagesë për sigurimin e depozitave (ASD) 82.410 77.070

Shpenzime të tjera për sigurime 35.122 26.221

Shpenzime telekomunikacioni 144.528 129.470

Shpenzime komunale (ujë dhe energji elektrike) 44.228 48.253

Kancelari dhe artikuj të tjerë konsumi 48.899 63.008

Shpenzime sigurie dhe mirëmbajtje 72.697 74.567

Shpenzime udhëtimi 16.717 31.400

Pajtime 83.312 54.549

Të tjera 31.685 48.089

834.214 813.703

2009 2008

Taksa në vazhdim

Taksa në vazhdim e të ardhurave 59.235 136.929

Taksa e shtyrë

Të lidhura me origjinën dhe anullimin e diferencave të përkohshme 43.153 12.651

102.388 149.580 Shpenzime të tatimit mbi fitimin, të deklaruara në PASH

TiranaBank

70

12 Tatim-taksa (vijon)

Rakordimi i tatimit gjithsej

Rakordimi midis shpenzimit për tatimin dhe fitimit kontabël shumëzuar me shkallën tatimore të Shqipërisë për vitet e mbyllur më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008, është si vijon:

Shkalla efektive e tatimit mbi fitimin për vitin 2009 është 4,87% (2008: 10.43%). Sipas legjislacionit tatimor shqiptar, autoritetet tatimore kanë të drejtën t’i kontrollojnë deklaratat tatimore deri në 5 vjet pas depozitimit të deklaratës.

Tatimi i shtyrë i përfshirë në bilanc dhe ndryshimet e regjistruara në rubrikën e shpenzimeve në PASH, është si vijon:

Duke filluar nga data 1 Janar 2008, shkalla e tatimit mbi fitimin në Shqipëri është 10%.

2009 2008

Fitimi kontabël përpara tatimit 1.893.159 1.567.290

Me shkallën tatimore ligjore shqiptare, prej 10% 187.942 156.729

Shpenzime jo të zbritshme 7.859 10.315

Të ardhura jo të lejueshme (94.787) (17.464)

Shpenzime të tatimit mbi fitimin, të deklaruara në PASH 102.388 149.580

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Tatimi i shtyrë aktive

Tatimi i shtyrë pasive

Pasqyra e të ardhurave

dhe shpenzimeve

Rezerva rivlerësimi

për letrat me vlerë të

gatshme për shitje

Tatimi i shtyrë aktive

Tatimi i shtyrë pasive

Pasqyra e të ardhurave

dhe shpenzimeve

Vlerësimi fillestar dhe kostoja historike e aktiveve afatgjata materiale - 9.503 734 - - 10.237 31.729

Me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes - 7.032 (7.093) - 61 - 61

Letra me vlerë të gatshme për shitje - 1.844 - (1.844) - - -

Kosto të fillimit të aktivitetit dhe shpenzime të kapitalizuara - 17.300 (8.976) - 3.016 11.340 (9.869)

Rregullimi për amortizimin e aktiveve fikse 52.199 - 8.116 - 44.083 - (31.033)

Komision kredie i shtyrë 27.593 - (5.782) - 33.375 - (28.287)

Provigjone kredie të llogaritura sipas normave të Bankës Qendrore dhe SNRF-ve - 72.505 (31.012) - - 41.493 27.378

Pasive të tjera - 1.770 860 - - 2.630 (2.630)

Gjithsej 79.792 109.954 (43.153) (1.844) 80.535 63.070 (12.651)

(Pasivi)/aktivi neto për tatime të shtyra (30.162) 14.835

RaportVjetor

‘09

71

13 Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore

Rezervat e detyrueshme pranë Bankës Qendrore nuk janë për përdorim të përditshëm nga Tirana Bank dhe përfaqësojnë një depozitë rezervë minimale, sipas kërkesave ligjore të Bankës Qendrore të Shqipërisë. Këto rezerva llogariten me një përqindje prej 10% të shumës mesatare të depozitave për muajin që janë të pagueshme te bankat dhe klientët dhe janë në Lekë dhe në valutë të huaj (dollarë amerikanë dhe euro).

Në analizën e zbulimit maksimal ndaj rrezikut të kredisë (Shënimi 3.1.4) përfshihen mjetet monetare dhe saldot me Bankën Qendrore, pa përfshirë arkën.

2009 2008

Arka

Kartëmonedha dhe monedha në Lekë 496.045 775.716

Kartëmonedha dhe monedha në valutë të huaj 430.137 1.039.758

926.182 1.815.474

Saldo me Bankën Qendrore

Llogari rrjedhëse

në Lekë 325.219 -

në valutë të huaj 241 722

325.460 722

Depozitë me afat

në Lekë - 300.000

Rezerva të detyrueshme

në Lekë 2.624.537 2.563.616

në valutë të huaj 2.730.279 2.432.462

5.354.816 4.996.078

Interes i konstatuar 18.500 30.537

Saldo gjithsej me Bankën Qendrore 6.624.958 7.142.811

Mjete monetare në transit për në bankat korrespondente 204.809 -

Llogaritë nostro dhe llogaritë pa afat me bankat 165.599 502.977

Interes i konstatuar 50 116

Gjithsej llogaritë nostro dhe llogaritë pa afat me bankat 370.458 503.093

6.995.416 7.645.904

Afatshkurtra 6.995.416 7.645.904

Afatgjata - -

(Shumat në mijë Lekë)

TiranaBank

72

13 Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore (vijon)

Normat e interesit mbi rezervat e detyrueshme gjatë vitit 2009 dhe 2008 janë luhatur, si vijon:

2009

2008

14 Të arkëtueshme nga banka të tjera

Normat e interesit për mjetet e arkëtueshme nga bankat janë fikse.

Llogaritë rrjedhëse me Bankën Qendrore nuk mbartin interes. Normat e interesit për llogaritë nostro dhe llogaritë pa afat janë të lëvizshme.

(Shumat në mijë Lekë)

Monedha Minimumi Maksimumi Metoda e llogaritjes

Lekë 3,68% 3,68% 70% e kthimit mbi kontratat e riblerjes

Dollari Amerikan 0,70% 1,56% 70% e normës njëmujore të interesit LIBOR për Dol-larin Amerikan

Euro 0,86% 2,14% 70% e normës njëmujore të interesit LIBOR për Euron

Monedha Minimumi Maksimumi Metoda e llogaritjes

Lekë 4,37% 4,37% 70% e kthimit mbi kontratat e riblerjes

Dollari Amerikan 0,70% 2,18% 70% e normës njëmujore të interesit LIBOR për Dol-larin Amerikan

Euro 1,75% 3,12% 70% e normës njëmujore të interesit LIBOR për Euron

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Investime me afat në banka

Rezidente - 247.600

Jo rezidente 172.450 847.621

172.450 1.095.221

Interes i konstatuar 4 249

172.454 1.095.470

Afatshkurtra 172.454 1.095.470

Afatgjata - -

RaportVjetor

‘09

73

15 Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve

Në tabelën e mëposhtme paraqitet analiza sipas sektorëve të ekonomisë, në lidhje me kreditë bruto (pa marrë në konsideratë zërat “Komisione kredie të shtyra” dhe “Interes i konstatuar”), të cilat u janë dhënë klientëve biznes i madh dhe NVM.

Normat e interesit për kreditë dhe paradhëniet bankare janë të lëvizshme, si më poshtë:

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Kredi për biznesin e madh 2.692.481 3.425.686

Kredi për NVM-të 39.684.557 35.445.181

Kredi gjithsej biznesi i madh dhe NVM 42.377.038 38.870.867

Kredi konsumatore 3.046.554 3.373.482

Kredi hipotekare 13.266.555 13.243.108

Llogari të zbuluara 350.361 253.179

Karta krediti 174.104 126.696

Komisione kredie të shtyra (275.926) (333.751)

Interes i konstatuar 511.428 493.280

Hua dhe paradhënie bruto 59.450.114 56.026.861

Minus: Provigjonet për humbjet nga zhvlerësimi (2.051.078) (1.364.137)

57.399.036 54.662.724

Afatshkurtra 23.659.015 22.525.615

Afatgjata 33.740.021 32.137.109

2009 2008

Prodhim 7.589.189 5.806.458

Energji elektrike 4.033.921 3.312.243

Tregti 9.515.313 9.475.242

Ndërtim 14.534.351 14.061.346

Sektorë të tjerë të ekonomisë 6.704.264 6.215.578

Hua bruto gjithsej 42.377.038 38.870.867

Monedha Norma e interesit Norma e interesit për penalitetet

2009

Lekë 12 muaj AIRTB + (2,0-9,5)% 3,0%

Dollari Amerikan 12 muaj USDLIBOR + (5-7)% 3,0%

Euro 12 muaj EURLIBOR+(4,5-9)% 3,0%

2008

Lekë 12 muaj AIRTB + (2,5-9)% 3,0%

Dollari Amerikan 12 muaj USDLIBOR + (4-7)% 4,5%

Euro 12 muaj EURLIBOR+(3,5-7)% 4,5%

TiranaBank

74

15 Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve (vijon)

Lëvizjet në provigjonet për zhvlerësim për humbjet nga kreditë dhe paradhëniet e dhëna klientëve janë si më poshtë:

Lëvizjet në provigjonet për humbjet sipas klasave të kredive gjatë vitit 2009 janë si më poshtë:

Lëvizjet në provigjonet për humbjet sipas klasave të kredive gjatë vitit 2009 janë si më poshtë:

16 Aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Më 1 Janar 1.364.137 904.359

Shuma që i ngarkohet vitit 686.941 459.778

Më 31 Dhjetor 2.051.078 1.364.137

Zhvlerësimet individuale 796.663 268.868

Zhvlerësimet në grup 1.254.415 1.095.269

2.051.078 1.364.137

Vlerat bruto për huatë, që janë konstatuar më vete si të zhvlerësuara, përpara zbritjes së provigjoneve për zhvlerësim të vlerësuara më vete 5.953.615 1.811.639

Biznesi i madh dhe NVM

KonsumatoreKredi

hipotekare

Karta krediti dhe paradhënie

bankareGjithsej

Më 1 Janar 2009 936.368 84.311 331.078 12.380 1.364.137

Shuma që i ngarkohet vitit 682.273 1.190 1.930 1.548 686.941

Më 31 Dhjetor 2009 1.618.641 85.501 333.008 13.928 2.051.078

Biznesi i madh dhe NVM

KonsumatoreKredi

hipotekare

Karta krediti dhe paradhënie

bankareGjithsej

Më 1 Janar 2008 621.378 46.685 226.365 9.931 904.359

Shuma që i ngarkohet vitit 314.990 37.626 104.713 2.449 459.778

Më 31 Dhjetor 2008 936.368 84.311 331.078 12.380 1.364.137

2009 2008

Më 1 Janar 3.284.995 -

Të blera gjatë vitit 14.916.228 3.285.601

Fitime / (humbje) nga vlera e drejtë 70.323 (606)

Të maturuara gjatë vitit (3.284.995) -

Më 31 Dhjetor 14.986.551 3.284.995

Afatshkurtra 14.986.551 3.284.995

Afatgjata - -

(Shumat në mijë Lekë)

RaportVjetor

‘09

75

Aktivet financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes mbahen me vlerën e tyre të drejta e cila pasqyron edhe çdo risk kredie që lidhet me zhvlerësimet. Duke qenë se letrat me vlerë për tregtim mbahen me vlerën e tyre të drejtë të mbështetur në të dhënat e vëzhgueshme të tregut, që është ankandi i fundit që ka mbajtur Banka e Shqipërisë për letra me vlerë të ngjashme, Banka nuk i analizon apo monitoron treguesit e zhv-lerësimit.

Bonot e thesarit, më 31 Dhjetor 2009, lidhen me Bono Thesari me kupon zero të emetuara nga Qeveria Shqiptare. Bonot e Thesarit kanë afat maturimi 12 muaj dhe norma interesi fikse që, gjatë vitit 2009, kanë qenë midis 8,65% dhe 9,45%.

16 Aktive financiare me vlerë të drejtë përmes fitimit dhe humbjes (vijon)

17 Letra me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje

Aksionet e shoqërisë “Visa Inc” të mbajtura nga Banka, kësaj të fundit ia ka dhënë Visa në formë shpërblimi për bashkëpunimin afatgjatë me Bankën. Aksionet jepen në bazë të ecurisë kundrejt plantit të të ardhurave dhe shpenzimeve për marketing.

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

31 Dhjetor 2009

Periudha e maturimit Kosto Interes i konstatuar Skonto jo e amortizuar

Vlera kontabël

Deri në 1 muaj 1.300.000 104.188 (106.851) 1.297.337

1 deri në 3 muaj 2.000.000 144.838 (162.000) 1.982.838

3 deri në 6 muaj 4.641.391 273.441 (389.137) 4.525.695

Deri në 12 muaj 7.635.865 191.659 (646.843) 7.180.681

15.577.256 714.126 (1.304.831) 14.986.551

31 Dhjetor 2008

Periudha e maturimit Kosto Interes i konstatuar Skonto jo e amortizuar

Vlera kontabël

Deri në 12 muaj 3.500.307 50.309 (265.621) 3.284.995

3.500.307 50.309 (265.621) 3.284.995

Aksione në “Visa Inc” 2009 2008

Më 1 Janar 26.289 -

Blerje - 26.289

Shitje (8.593) -

Fitime neto nga ndryshimet e vlerës së drejtë 18.441 -

Diferenca nga kursi i këmbimit 2.366 -

Më 31 Dhjetor 38.503 26.289

TiranaBank

76

Vlera prej 2.705.304 mijë Lekë më 31 Dhjetor 2009 përbëhet e gjitha nga investimet në obligacionet e Qeverisë së Shqipërisë. Shuma prej 12.286 mijë Lekë më 31 Dhjetor 2008 përbëhet nga 4.958 mijë lekë investime në bono thesari të Qeverisë së Shqipërisë dhe 7.327 mijë lekë investime në obligacione të Qeverisë së Shqipërisë.

Më 31 Dhjetor 2008, periudha e maturimit e bonove të thesarit të mbajtura deri në maturim, është si më poshtë:

18 Investime financiare të mbajtura deri në maturim

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Investime në letra me vlerë

Kosto 2.651.333 12.242.356

Interes i konstatuar 55.124 427.141

Skonto jo e amortizuar (1.153) (383.141)

2.705.304 12.286.356

Afatshkurtra 1.804.685 9.923.181

Afatgjata 900.619 2.389.464

31 Dhjetor 2009 Bono thesari Obligacione Gjithsej

Investime në letra me vlerë

Kosto - 2.651.333 2.651.333

Interes i konstatuar - 55.124 55.124

Skonto jo e amortizuar - (1.153) (1.153)

- 2.705.304 2.705.304

31 Dhjetor 2008 Bono thesari Obligacione Gjithsej

Investime në letra me vlerë

Kosto 5.054.523 7.187.833 12.242.356

Interes i konstatuar 281.496 145.645 427.141

Skonto jo e amortizuar (377.631) (5.510) (383.141)

4.958.388 7.327.968 12.286.356

31 Dhjetor 2008

Periudha e maturimit Kosto Interes i

konstatuar Skonto jo e amortizuar

Vlera kontabël

Deri në 1 muaj 1.400.000 99.034 (105.080) 1.393.954

1 deri në 3 muaj 1.157.790 66.487 (85.777) 1.138.500

3 deri në 6 muaj 1.200.000 62.719 (88.980) 1.173.739

6 deri në 12 muaj 1.296.733 53.256 (97.794) 1.252.195

5.054.523 281.496 (377.631) 4.958.388

RaportVjetor

‘09

77

18 Investime financiare të mbajtura deri në maturim (vijon)

Normat e interesit për obligacionet e Qeverisë Shqiptare janë fikse. Periudhat e maturimit të obligacioneve të Qeverisë Shqiptare, janë si më poshtë:

Lëvizjet në bonot e thesarit dhe obligacionet e Qeverisë Shqiptare, janë si më poshtë:

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

31 Dhjetor 2009

Periudha e maturimit Kosto Interes i

konstatuar Skonto jo e amortizuar

Vlera kontabël

Deri në 1 muaj 300.000 12.692 (7) 312.685

1 deri në 3 muaj 450.000 11.507 - 461.507

3 deri në 6 muaj 520.000 1.359 - 521.359

Deri në 12 muaj 500.000 10.280 (1.146) 509.134

12-24 muaj 881.333 19.286 - 900.619

2.651.333 55.124 (1.153) 2.705.304

31 Dhjetor 2008

Periudha e maturimit Kosto Interes

i konstatuar Skonto jo e amortizuar

Vlera kontabël

Deri në 12 muaj 4.836.500 109.451 (994) 4.944.957

12-24 muaj 1.470.000 18.635 (4.516) 1.484.119

24-36 muaj 881.333 17.559 - 898.892

7.187.833 145.645 (5.510) 7.327.968

Obligacione shtetërore 2009 2008

Më 1 Janar 7.187.833 10.217.833

Blerje gjatë vitit - 970.000

Të maturuara gjatë vitit (4.536.500) (4.000.000)

Më 31 Dhjetor 2.651.333 7.187.833

Bono thesari 2009 2008

Më 1 Janar 5.054.523 7.257.869

Blerje gjatë vitit - 4.680.384

Të maturuara gjatë vitit (5.054.523) (6.883.730)

Më 31 Dhjetor - 5.054.523

TiranaBank

78

19 Aktivet afatgjata jo-materiale

20 Aktivet afatgjata materiale

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009

Programe kompjuterike2008

Programe kompjuterike

Kosto:

Më 1 Janar 410.788 255.317

Shtesa 184.671 155.471

Më 31 Dhjetor 595.459 410.788

Amortizimi:

Më 1 Janar 213.535 157.802

Amortizimi që i ngarkohet vitit 90.079 55.733

Më 31 Dhjetor 303.614 213.535

Vlera kontabël neto

Më 1 Janar 197.253 97.515

Më 31 Dhjetor 291.845 197.253

Toka dhe

NdërtesatAutomjetet

Orendi dhe pajisje elektronike

Investime në pronat e marra

me qiraGjithsej

Kosto:

Më 1 Janar 2009 689.812 131.980 1.334.585 984.982 3.141.359

Shtesa 31.778 18.534 72.617 72.827 195.756

Heqje (21.810) (330) (34.696) - (56.836)

Më 31 Dhjetor 2009 699.780 150.184 1.372.506 1.057.809 3.280.279

Amortizim:

Më 1 Janar 2009 70.935 47.493 779.448 345.866 1.243.742

Amortizimi që i ngarkohet vitit 33.430 18.460 201.892 100.284 354.066

Heqje (1.051) - (28.221) - (29.272)

Më 31 Dhjetor 2009 103.314 65.953 953.119 446.150 1.568.536

Vlera kontabël neto :

Më 1 Janar 2009 618.877 84.487 555.137 639.116 1.897.617

Më 31 Dhjetor 2009 596.466 84.231 419.387 611.659 1.711.743

RaportVjetor

‘09

79

21 Aktive të tjera

22 Të pagueshme në banka të tjera

Huamarrjet nga institucionet jo rezidente (jashtë vendit) lidhen kryesisht me huamarrje nga banka “Piraeus Bank S.A.” Greqi, për të plotësuar nevojat e Bankës për likuiditet. Interesi i konstatuar nga huamarrjet e realizuara me institucione jo rezidente për vitin 2009 është 21.248 mijë Lekë (2008: 107.922 mijë Lekë). Saldot e pagueshme në banka të tjera kanë norma interesi të lëvizshme.

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Aktive të tjera financiare

Debitorë të tjerë 52.806 29.504

Të drejta nga karta “Visa” 15.900 11.342

Interes tjetër i konstatuar 66.875 41.416

Llogari të tjera të arkëtueshme nga klientë 3.278 3.045

Gjithsej aktive të tjera financiare 138.859 85.307

Paradhënie pagesa 619 335

Inventar 62.344 65.041

Paradhënie shpenzime 34.773 51.090

Aktive të tjera 46.387 40.628

Gjithsej aktive të tjera 282.982 242.401

Afatshkurtra 282.982 242.401

Afatgjata - -

2009 2008

Llogari rrjedhëse

Rezidente 19.034 150.962

Jo rezidente 98.370 36.288

117.404 187.250

Huamarrje

Rezidente 3.765.665 547.888

Jo rezidente 12.168.898 17.607.270

15.934.563 18.155.158

Interes i konstatuar 22.362 108.036

16.074.329 18.450.444

Afatshkurtra 16.074.329 18.450.444

Afatgjata - -

TiranaBank

80

23 Të pagueshme te klientët

Të përfshira në llogaritë e klientëve janë edhe depozita prej 903.844 mijë Lekë (2008: 859.133 mijë Lekë) të mbajtura si kolateral për angazhime të pakthyeshme në aktivitetin dokumentar. Vlera e drejtë e këtyre depozitave përafrohet me vlerën kontabël neto.

Depozitat për klientët janë me normë fikse.

24 Pasive të tjera

2009 2008

Dividendë të pagueshëm 82 75

Tatime të tjera të pagueshme 2.129 16.330

Sigurime shoqërore të pagueshme 13.306 17.930

Llogari të pagueshme mbi veprimet e këmbimit valutor 3.110 11.808

Shpenzime të konstatuara 144.882 129.933

Pasive të tjera 75.951 65.560

239.460 241.636

Afatshkurtra 239.460 241.636

Afatgjata - -

Shpenzimet për t’u paguar përfshijnë shpenzimet e konstatuara për ujë, energji elektrike, shpenzime telefoni, shpërblime që i takojnë vitit ushtrimor por që do të paguhen vitin në vijim.

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Klientët e mëdhenj

Llogari rrjedhëse 4.509.755 5.890.846

Depozita me afat 4.763.382 4.257.729

Depozita të tjera 311.269 283.812

9.584.406 10.432.387

Klientët e vegjël

Llogari rrjedhëse / Llogari kursimi 5.849.089 5.613.445

Depozita me afat 39.964.032 35.678.138

Depozita të tjera 289.096 210.934

46.102.217 41.502.517

Interes i konstatuar 824.753 848.225

Çeqe të pagueshme dhe dërgesa private nga jashtë 34.872 6.228

56.546.248 52.789.357

Afatshkurtra 56.138.447 52.645.130

Afatgjata 407.801 144.227

RaportVjetor

‘09

81

25 Provigjonet

Provigjonet janë rritur në vitin 2008 me 31.811 mijë Lekë për të mbuluar llogaritë e përkohshme të cilat mbeten ende pa u lidhur me kundërllogari pas rritjes së nivelit të programit kompjuterik kontabël, që u bë gjatë vitit. Provigjonet më 1 Janar 2008 lidhen me një mungesë mjetesh monetare në njërin prej bankomatëve, prej 3.195 mijë Lekë, dhe me vlerësimin nga ana e ekipit drejtues se disa pozicione të caktuara tatimore të Bankës ka shumë të ngjarë të mos mbahen dot nëse kundërshtohen nga autoritetet tatimore, çka çoi në një provigjon me vlerë 8.950 mijë Lekë. Sipas legjislacionit tatimor shqiptar, autoritetet tatimore kanë të drejtën t’i kontrollojnë deklaratat tatimore deri në 5 vjet pas depozitimit të deklaratës.

26 Kapitali i shlyer dhe primi i lidhur me aksionet

Tabela më poshtë tregon strukturën e aksionarëve të Bankës, më 31 December 2009 and 2008.

Më 31 Dhjetor 2009, kapitali aksionar i autorizuar dhe i emetuar i Bankës përbëhej nga 293.873 aksione, me vlerë nominale prej 185,88 euro (2008: 293.873 aksione, me vlerë nominale prej 165,27 euro), të gjithë të shlyer tërësisht.

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

Gjatë vitit 2009 pati zmadhim të kapitalit aksionar. Zmadhimi ndodhi më 23 Nëntor 2009 me vendimin për të kapitalizuar fitimin e vitit 2008 me vlerë 6.056.722,53 Euro (e barazvlershme me 835.600 mijë Lekë).Kontributet e kapitalit aksionar të bëra gjatë vitit 2009 u shoqëruan me rritje të llogarisë së primit të lidhur me aksionin, e cila u zmadhua me 930,79 euro (94 mijë Lekë).

2009 2008

Më 1 Janar 43.956 12.145

Kalime në PASH - 31.811

Më 31 Dhjetor 43.956 43.956

2009 2008

Kapitali i shlyer - i autorizuar, i emetuar dhe tërësisht i shlyer 6.938.124 6.102.618

Prim i lidhur me aksionin 1.735.737 1.735.643

Emri i aksionaritNumri i aksioneve

2009Aksione në %

31 Dhjetor 2009Numri i aksioneve

2008Aksione në %

31 Dhjetor 2008

“Piraeus Bank S.A”, Greqi 284.219 96,71 268.126 91,23

“Dafnila S.a” 3.777 1,29 3.777 1,30

Zoti Papagianis Dimitrios - - 5.877 2,00

Zoti Remantas Nikolaos - - 5.108 1,73

Zoti Fais Loucy - - 2.554 0,87

Zoti Fais Sam - - 2.554 0,87

Zoti Tzivelis Ioannis 5.877 2,00 5.877 2,00

Gjithsej 293.873 100,00 293.873 100,00

TiranaBank

82

Rezervat ligjore janë krijuar sipas Rregullores së Bankës së Shqipërisë nr 51, datë 22.04.1999, “Për kapitalin fillestar minimal për veprimtaritë e lejuara të bankave dhe degëve të bankave të huaja të licencuara”. Bankat dhe degët e bankave të huaja duhet të krijojnë rezerva që janë nga 1,25% deri në 2% të aktiveve gjithsej të ponderuara sipas rrezikut, duke zbritur 1/5 e fitimit pas tatimit përpara pagimit të dividendëve. Rezervat e kërkuara sipas statutit janë krijuar sipas nenit 39 të statutit të Bankës, i cili kërkon krijimin e rezervave duke marrë 5% të fitimit neto të Bankës pas zbritjes së humbjeve nga vitet e mëparshme. Kjo procedurë nuk është e detyrueshme nëse rezervat arrijnë 1/10 e kapitalit të Bankës.

27 Rezerva të tjera

Lëvizjet në kapitalin aksionar dhe primin e lidhur me aksionet janë si më poshtë:

26 Kapitali i shlyer dhe primi i lidhur me aksionet (vijon)

Rezervat e tjera përbëhen si më poshtë:

Numri i aksioneve Kapital i shlyerPrim i lidhurme aksionin

Më 1 Janar 2008 255.412 4.587.005 1.286.488

Rritja nga kontributi i aksionarëve 38.461 783.400 449.084

Rritje nga fitime të pashpërndara - 732.213 71

Më 31 Dhjetor 2008 293.873 6.102.618 1.735.643

Rritja nga kontributi i aksionarëve -

Rritje nga fitime të pashpërndara - 835.506 95

Më 31 Dhjetor 2009 293.873 6.938.124 1.735.737

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Rezerva të kërkuara

nga ligji dhe statuti

Rezerva të gatshme për

shitje

Gjithsej rezerva të

tjera

Rezerva të kërkuara

nga ligji dhe statuti

Gjithsej rezerva të

tjera

Më 1 Janar 683.456 - 683.456 442.585 442.585

Rivlerësim i letrave me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje - 18.441 18.441 - -

Tatim i shtyrë për rivlerësimin e letrave me vlerë të vendosjes të gatshme për shitje - (1.844) (1.844) - -

Transferim nga fitime të pashpërndara 2007 314.018 - 314.018 240.871 240.871

Më 31 Dhjetor 997.474 16.697 1.014.071 683.456 683.456

RaportVjetor

‘09

83

29 Mjetet monetare dhe ekuivalentët e mjeteve monetare

Për qëllimet e Pasqyrës së Flukseve Monetare, mjetet monetare dhe ekuivalentet e mjeteve monetare janë si vijon

30 Palët e lidhura

Gjatë rrjedhës së aktivitetit bankar, Banka ka bërë veprime të ndryshme tregtare me palë të lidhura. Palët e lidhura përfshijnë (a) bankën “Piraeus Bank S.A”, Greqi, për depozitat pa afat, huamarrje dhe depozita ndërbankare, dhe (b) “Tirana Leasing” (shoqëri e kontrolluar e shoqërisë mëmë) për huadhënie dhe depozita.

Shoqëria mëmë e drejtpërdrejtë e Bankës është banka “Piraeus Bank SA” (Greqi).

28 Dividend per aksion

Këshilli i Administrimit ka vendosur që nuk do të paguhet dividend nga fitimi i vitit 2009 dhe ky vendim pritet të mbështetet nga Asambleja e Ak-sionarëve, në mbledhjen e tyre të radhës.

(Shumat në mijë Lekë)

Notes 2009 2008

Arka 13 926.182 1.815.474

Llogari rrjedhëse me Bankën Qendrore 13 325.460 722

Depozitë me afat 13 - 300.000

Mjete monetare në transit me bankat 13 204.809 -

Llogaritë nostro dhe llogaritë pa afat me bankat 13 165.599 502.977

Të arkëtueshme nga banka të tjera 14 172.454 1.095.470

1.794.504 3.714.643

TiranaBank

84

30 Palët e lidhura (vijon)

Kompensim për ekipin drejtues

Në shpërblimin për drejtuesit kryesor janë përfshirë vetëm përfitimet afatshkurtra të punonjësve (pagat dhe shpërblimet për rezultatin). Nuk janë përfshirë përfitimet e paspunësimit, pagesat e bazuara në aksione dhe përfitimet afatgjata, duke qenë se nuk jepen përfitime të tilla.

(Shumat në mijë Lekë)

(Shumat në mijë Lekë)

2009 2008

Aktive dhe pasive

“Piraeus Bank SA”, Greqi

Depozita pa afat 14.416 9.304

Depozita në subjekte të tjera financiare 137.960 692.871

Të pagueshme në banka të tjera (6.001) (12.164)

Huamarrje (12.168.898) (17.605.938)

(12.022.523) (16.915.927)

“Tirana Leasing” (filial i shoqërisë mëmë)

Hua të dhëna (Tirana Leasing) 787.976 819.046

Të pagueshme te Tirana Leasing (11.569) (7.702)

776.407 811.344

Anëtarët e Këshillit të Administrimit të Bankës

Hua të dhëna 65.089 40.618

Depozita (6.471) (20.973)

58.618 19.645

2009 2008

Të ardhura dhe shpenzime

“Piraeus Bank S.A.”, Greqi

Të ardhura nga interesi 141 10.825

Shpenzime interesi (423.756) (534.626)

Të ardhura nga tarifat dhe komisionet 129 138

Shpenzime për tarifa dhe komisione (527) (614)

(424.013) (524.277)

Tirana Leasing

Të ardhura interesi 43.047 41.174

Shpenzime të tjera - (5.455)

43.047 35.719

2009 2008

Përfitime afatshkurtra

Paga 42.004 35.035

Shpërblime 15.416 15.966

57.420 55.901

RaportVjetor

‘09

85

31 Paraqitja e instrumenteve financiare sipas kategorisë së matjes

Në tabelën e mëposhtme jepet një rakordim i klasave të aktiveve financiare me këto kategori të matjes, deri më 31 December 2008:

Më 31 Dhjetor 2009 dhe 2008, letrat me vlerë të tregtimit janë të matura me vlerën e drejtë, ku ndryshimet e vlerës së drejtë kalohen në llogarinë e fitim-humbjes për periudhën, letrat me vlerë të gatshme për shitje janë të matura me vlerë të drejtë, ku ndryshimet e vlerës së drejtë kalohen në pasqyrën e të ardhurave të plota për periudhën. Huatë dhe kërkesat e arkëtueshme maten me koston e amortizuar.

Më 31 Dhjetor 2009 dhe 31 Dhjetor 2008, të gjitha pasivet e Bankës mbaheshin në kontabilitet me kosto të amortizuar.

32 Ngjarje pas mbylljes

Nuk ka asnjë ngjarje pas datës së bilancit që do të kërkonte veprime rregulluese apo dhënien e shënimeve shpjeguese shtesë në pasqyrat finan-ciare.

(Shumat në mijë Lekë)

2009Huatë dhe llogaritë e

arkëtueshme

Me vlerë të drejtë përmes

fitimit dhe humbjes

Të gatshme për shitje

Të mbajtura deri në

maturimGjithsej

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 5.908.776 - - 5.908.776

Hua dhe paradhënie të dhëna bankave 172.454 - - 172.454

Aktive financiare të mbajtura me vlerë të drejtë - 14.986.551 - 14.986.551

Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - - 2.705.304 2.705.304

Të gatshme për shitje - 38.503 38.503

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 57.399.036 - - 57.399.036

Aktive të tjera financiare 138.859 - - 138.859

Gjithsej aktive financiare 63.619.125 14.986.551 38.503 2.705.304 81.349.483

Aktive të tjera 3.293.727

Aktivet gjithsej 84.643.210

2008Huatë dhe llogaritë e

arkëtueshme

Me vlerë të drejtë përmes

fitimit dhe humbjes

Të mbajtura deri në

maturimGjithsej

Mjete monetare dhe saldo me Bankën Qendrore 5.830.430 - 5.830.430

Hua dhe paradhënie të dhëna bankave 1.095.470 - 1.095.470

Aktive financiare të mbajtura me vlerë të drejtë 3.284.995 3.284.995

Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - 12.312.645 12.312.645

Hua dhe paradhënie të dhëna klientëve 54.662.724 - 54.662.724

Aktive të tjera financiare 85.307 - 85.307

Gjithsej aktive financiare 61.673.931 3.284.995 12.312.645 77.271.571

Aktive të tjera 4.170.095

Aktivet gjithsej 81.441.666

TiranaBank

88

Raport Vjetor 2009

Tirana BankRr. “Dëshmorët e 4 Shkurtit”

Kutia Postare 2400/1,Tiranë, Shqipëri

www.tiranabank.al