TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG - fit.hnue.edu.vnfit.hnue.edu.vn/~thodx/data/tindc/1_Chuong123_103.pdf · Phần cứng máy tính 2.1. Khái niệm: Phần cứng máy tính là các bộ

Khoa CNTT - ĐHSPHN

TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG

Support

Full name: TS. Đặng Xuân Thọ

Mobile: 091.2629.383

Email: [email protected]

Website:

http://fit.hnue.edu.vn/~thodx

Khoa CNTT - ĐHSPHN 2

Nội dung

Phần 1. Kiến thức chung

Chương 1: Giới thiệu

Chương 2: Hệ điều hành Windows

Chương 3: Internet và Tìm kiếm thông tin trên Internet

Phần 2: Kiến thức cho khối 103

Chương 4: Word 2010

Chương 5: Excel 2010


Tài liệu tham khảo

www.tindc.hnue.edu.vn

Các sách về Tin học đại cương của NXB Đại học Sư

phạm Hà Nội và của một số trường Đại học khác.

Đọc thêm

[1] M. E. Kabay, PhD (2008), CISSP-ISSMP Program Director, "A Brief

History of Computer Crime: An Introduction for Students", MSIA School

of Graduate Studies Norwich University.

[2] Computer Virus Strategies and Detection Methods (Essam Al Daoud,

Iqbal H. Jebril and Belal Zaqaibeh)


http://www.tindc.hnue.edu.vn/









Đánh giá – Chấm điểm

Chuyên cần (10%)

Không nghỉ học quá 20%

Chuẩn bị bài + thái độ học tập

Kiểm tra giữa môn (Mid-term) (30%)

Tuần thứ 10

Thi hết môn (60%)

Thi trên máy chung toàn trường


NỘI DUNG

1. Công nghệ thông tin là gì?

2. Phần cứng (hardware)

3. Phần mềm (software)

4. Mạng máy tính

5. Bảng mã Unicode và bộ gõ tiếng Việt

6. Virus máy tính, cách phòng tránh và diệt

Chương 1. Giới thiệu



1.1. Khái niệm thông tin và dữ liệu

Thông tin là sự hiểu biết của con người về một sự

kiện, một hiện tượng nào đó thu nhận được qua

nghiên cứu, học tập, trao đổi, nhận xét, cảm nhận..

Dữ liệu chính là các thông tin được đưa vào máy tính

sao cho máy tính có thể nhận biết và xử lí được.




1.2. Khái niệm

CNTT (tin học) là một ngành khoa học có mục tiêu là phát

triển và sử dụng máy tính điện tử để

nghiên cứu cấu trúc, tính chất của thông tin

thu thập, lưu trữ, tìm kiếm, biến đổi, truyền thông tin

ứng dụng vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống



2. Phần cứng máy tính

2.1. Khái niệm: Phần cứng máy tính là các bộ phận của máy tính và

các thiết bị kết nối

2.2. Sơ đồ kiến trúc của Máy tính điện tử

Thiết bị vào

Bộ nhớ ngoài

Thiết bị ra

Bộ xử lí trung tâm

Bộ điều khiển Bộ số học/logic

Bộ nhớ trong



2. Phần cứng máy tính

2.3. Xử lý thông tin

Thông tin vào Mã hóa Máy tính

Giải mã Thông tin ra

Xử lý



3. Phần mềm máy tính: Giới thiệu

3.1. Khái niệm

Phần mềm máy tính là chương trình hoặc hệ chương

trình máy tính.

Hệ điều hành: các chương trình cung cấp các dịch

vụ theo yêu cầu của các chương trình khác.

Phần mềm ứng dụng: các chương trình máy tính

giải quyết các công việc cụ thể.



3. Phần mềm máy tính: Hệ điều hành

3.2. Hệ điều hành

a) Khái niệm

Hệ điều hành là tập hợp các chương trình được tổ chức thành một

hệ thống với nhiệm vụ đảm bảo tương tác giữa người dùng với máy

tính, cung cấp các phương tiện và dịch vụ để điều phối việc thực

hiện các chương trình, quản lí chặt chẽ các tài nguyên của máy, tổ

chức khai thác chúng một cách thuận tiện và tối ưu.

b) Một số hệ điều hành thông dụng

• MS- DOS: được sử dụng rộng rãi vào những năm 80.

• Windows: là hệ điều hành được dùng phổ biến hiện nay.

• Unix, Mac: đang ngày càng phổ biến hiện nay.



3. Phần mềm máy tính: Hệ điều hành

c) Một số khái niệm cơ bản của Hệ điều hành

• Tệp (file)

– Khái niệm

– Quy định đặt tên

– Phân loại tệp

– Các thuộc tính khác.

• Thư mục (folder): là đơn vị tổ chức lưu trữ các tệp trên đĩa

• Các thao tác với tệp và thư mục



3. Phần mềm máy tính: Phần mềm ứng dụng

Phân loại phần mềm ứng dụng

Phần mềm ứng dụng thông thường: thiết kế dựa trên các yêu

cầu chung của người dùng, ví dụ: Word, Excel, Internet Explorer,

Chrome, Media Center,..

Phần mềm công cụ: Chúng hỗ trợ tạo ra các sản phẩm phần

mềm, ví dụ các chương trình phát hiện và sửa lỗi trong lập trình

Visual Studio 2013, Java,..

Phần mềm tiện ích: Chúng giúp cho người dùng làm việc với máy

tính thuận lợi, ví dụ: các phần mềm sao chép dữ liệu, sửa chữa đĩa

hỏng, tìm và diệt virus..




4.1. Khái niệm mạng máy tính

Mạng máy tính là một hệ thống bao gồm 3 thành phần:

Các máy tính

Các thiết bị mạng đảm bảo kết nối các máy tính với nhau

Phần mềm cho phép thực hiện việc giao tiếp giữa các máy tính

Phân tích khái niệm

Mạng máy tính phải cho phép trao đổi thông tin và chia sẻ tài

nguyên trên mạng

Các thiết bị mạng như card mạng, dây nối mạng (cable),

Modem, Hub, Switch, Wifi Router,...




4.2. Phân loại mạng máy tính:

Theo phạm vi địa lý:

• Mạng cục bộ (LAN - Local Area Network)

• Mạng diện rộng (WAN - Wide Area Network)

Theo môi trường kết nối: Mạng không dây; Mạng có dây

Theo vai trò nhiệm vụ của các máy trên mạng

• Mô hình ngang hàng (Peer - to - Peer)

• Mô hình khách chủ (Client - Server)




5.1. Tại sao lại cần đến bảng mã Unicode

Thông tin phải được mã hóa theo cách mà máy tính lưu trữ và

xử lý được: dãy các bit

Thông tin dạng văn bản được mã hóa theo các chuẩn chung

Bảng mã ASCII: mã hóa được 256 (=28) kí tự

Bộ mã Unicode: mã hóa được 65,536 (=216) ký tự




5.2. Bộ gõ tiếng Việt

Khái niệm: Là chương trình điều khiển cho phép máy tính nhận

đúng mã kí tự tiếng Việt được nhập từ bàn phím.

Bộ gõ tiếng Việt hiện nay: Unikey, Vietkey

Các kiểu gõ tiếng Việt: Telex, VNI

Các bộ mã tiếng Việt:

• Dựa trên bộ mã Unicode

• Dựa trên bộ mã ASCII: TCVN 3 (hay ABC) và VNI

Các bộ phông chữ Việt: Times New Roman, .VnTime, VNI-Times..




Giới thiệu bộ gõ tiếng Việt Unikey




6.1. Khái niệm virus máy tính

Virus máy tính là một chương trình máy tính hay đoạn mã "lây

nhiễm" lên một file thực thi. Sau khi lây nhiễm, virus thực hiện các

chức năng có hại như hiển thị một thông điệp lên màn hình, xóa file

trên ổ cứng, thay đổi các file dữ liệu..

Đặc điểm chính của một virus máy tính

Chạy file thực thi nhiễm virus sẽ sinh ra một bản sao mới của nó

bằng cách tự gắn nó vào các file thực thi.

Virus gây hại chỉ sau khi nó đã bị nhiễm một file thực thi và file

thực thi phải được chạy.




6.2. Phân biệt các khái niệm : Virus, Worm và Trojan horse

Virus vs. Worm

Virus lây nhiễm trong một tập tin thực thi, trong khi một worm là một

chương trình độc lập, tự phát tán qua email.

Virus đòi hỏi hành động của con người để lan truyền trong khi

một worm lan truyền tự động.

Virus & Worm vs. Trojan horse

Trojan horse là một chương trình độc lập do người dùng chủ động

dùng, nó không có khả năng tái tạo như virus và sâu.




6.3. Cách phòng tránh và diệt

a) Sử dụng phần mềm diệt virus

Khái niệm phần mềm diệt virus: phát hiện, loại bỏ các virus máy tính, khắc

phục (một phần hoặc hoàn toàn) hậu quả của virus gây ra và có khả năng

được nâng cấp để nhận biết các loại virus trong tương lai.

Kỹ thuật phát hiện: quét và so sánh với mẫu virus trong CSDL; nhận dạng

hành vi đáng ngờ; kiểm soát liên tục.





a) Anti-virus softwares





b) Sử dụng tường lửa Khái niệm tường lửa (Firewall) là một kỹ thuật kiểm soát các thông tin

vào/ra máy tính; cảnh báo hành động kết nối ra Internet của phần mềm

độc hại đã được cài vào máy tính; ngăn chặn các kết nối đến không mong

muốn để giảm nguy cơ bị “nhìn trộm” ngoài ý muốn hoặc bị cài đặt vào

các chương trình độc hại.

Phần cứng tường lửa thực hiện thông qua một modem có chức năng

dựng tường lửa.

Phần mềm tường lửa: HĐH Windows ngày được tích hợp sẵn tính năng

tường lửa bằng phần mềm; và các phần mềm của hãng thứ ba..





c) Cập nhật các bản sửa lỗi của hệ điều hành

Người sử dụng cần cập nhật các bản vá lỗi của Windows thông qua

Trang web Microsoft Update

Hoặc Windows Update. Cách tốt nhất hãy đặt chế độ cập nhật tự động

(Automatic Updates) của Windows.





d) Bảo vệ dữ liệu máy tính

Sao lưu dữ liệu định kỳ ra một nơi an toàn như: các thiết bị nhớ mở rộng

(ổ cứng di động, CD, DVD, đám mây,..)

Tạo các dữ liệu phục hồi cho toàn hệ thống

System Restore của Windows

Các bản sao lưu hệ thống bằng các phần mềm ghost


NỘI DUNG

1. Lịch sử phát triển

2. Các thành phần cơ bản

3. Làm việc với Windows Explorer

4. Làm việc với Control Panel

CHƯƠNG 2. HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS


1. Lịch sử phát triển

1983, MS-DOS ra đời viết cho PC của

IBM (1981)

1985, mở rộng MS-DOS thành HĐH

Windows 1.0;

1987, V2.x ra đời chạy chế độ thực và

mở rộng HMA. Sau đó là V3.0 cho phép

các cửa sổ làm việc chồng lên nhau.



1. Lịch sử phát triển (tiếp)

1995: Windows NT WorkStation:

HĐH 32bit và quản lý các tệp tin

NTFS; Windows 95: giao diện đồ

họa đầy đủ, hỗ trợ giao thức:

TCP/IP, mạng dial-up, và

Plug/Play.

1996: Windows NT 4.0 nâng cấp

Windows 95 về độ bảo mật. Bản

Server cài đặt cho máy chủ.

1998: Windows 98 nâng cấp

Windows 95 để thiết kế cho người

tiêu dùng.



1. Lịch sử phát triển (tiếp)

2000: Windows 2000: nâng cấp bản NT máy

trạm, thay thế W95,W98; Windows Me thiết kế

cho người dùng máy tính tại nhà, hỗ trợ nhiều

tính năng cho người tiêu dùng về âm nhạc, video,

nâng cấp các home networking.

2001: Windows XP giữ lại nền tảng của Windows

2000 viết cho cho máy tính để bàn, nâng cao độ

tin cậy, bảo mật và hiệu suất cao, cải thiện giao

diện, hỗ trợ máy tính từ xa, mã hóa tập tin hệ

thống, phục hồi và các tính năng mạng cao cấp.



1. Lịch sử phát triển 2003: Windows 2003 cải tiến của bản

2000.

2006: Windows Vista chú trọng giao

diện và bảo mật.

2009: Windows 7 cải tiến Vista, cung

cấp công nghệ "multitouch".

2012: Windows 8 thiết kế di động,

màn hình chạm



2. Các thành phần cơ bản

Cửa sổ và các thành phần

cửa sổ

Biểu tượng

Hệ thống các hộp hội thoại

(Dialog Box)

Hệ thống menu Start

Thanh tác vụ Taskbar



3. Làm việc với Windows Explorer

a) Quan sát thông tin

Xem thông tin chung về cấu hình máy; về các ổ đĩa và các thiết bị kết nối

với máy tính;

Các cách hiện thị danh mục các thư mục con và các tệp.

b) Tổ chức thông tin:

Tạo lập, xóa, đổi tên tệp và thư mục

Sao chép, di chuyển tệp và thư mục

c) Folder Options




a) Giới thiệu tổng quan về Control Panel




b) Quản lý người dùng




c) Quản lý các chương trình ứng dụng


LUYỆN TẬP

Bài tập 1

1. Tạo một cây thư mục như sau:

2. Sao chép tệp ViDu.doc sang thư

mục Hoa và đổi tên thành Vidu1.doc

3. Đổi tên thư mục “DaiSo” thanh

“HinhHoc”

4. Xóa thư mục Toan.

5. Tạo biểu tượng của chương trình

Word trên màn hình.

Sach

Toan

DaiSo

ViDu.doc

Hoa


NỘI DUNG

1.Internet là gì?

2.Truy cập trang web

3.Một số website tìm kiếm thông tin

4.Một số kịch bản tìm kiếm thông tin

CHƯƠNG 3. INTERNET VÀ

TÌM KIẾM THÔNG TIN TRÊN INTERNET

2. MẠNG INTERNET

1. Internet là gì?

Internet là mạng máy tính khổng lồ, kết nối hàng triệu

máy tính, mạng máy tính trên khắp thế giới.

Internet đảm bảo cho mọi người khả năng truy cập đến

nhiều nguồn thông tin thường trực, cung cấp các chỉ

dẫn bổ ích, dịch vụ mua bán, truyền tệp, thư điện tử và

nhiều khả năng khác nữa.


3. MỘT SỐ DỊCH VỤ CƠ BẢN

2. Truy cập trang web

Truy cập trang Web

Phải sử dụng trình duyệt web: Internet Explorer, Chrome, FireFox,

Safari, Opera...

Ba bước truy cập trang web

Bước 1: Mở trình duyệt web

Bước 2: Gõ địa chỉ trang web vào thanh địa chỉ (Address)

Bước 3: Nhấn Enter



3. Một số trang web tìm kiếm thông tin

Google: http://www.google.com

Yahoo: http://ww.yahoo.com

Bing: http://www.bing.com/

MSN: http://www.msn.com

Answers: http://www.answers.com/

Wikipedia: http://www.wikipedia.org/

…


http://www.google.com/

http://ww.yahoo.com/

http://www.bing.com/

http://www.msn.com/

http://www.answers.com/

http://www.wikipedia.org/


Máy tìm kiếm Google.com



Máy tìm kiếm Yahoo.com



Máy tìm kiếm Bing.com



Máy tìm kiếm Answers.com



Máy tìm kiếm Wikipeadia.org


5. TÌM KIẾM THÔNG TIN TRÊN INTERNET

4. Một số kịch bản tìm kiếm thông tin

Ví dụ Máy tìm kiếm Google.com



Tìm kiếm một cụm từ cụ thể

Ghi cụm từ cần tìm trong dấu “ ”

Ví dụ: viết “trường Đại học Sư phạm” thì Google sẽ tìm kiếm tất

cả các trang có chứa cụm từ trường Đại học Sư phạm.

Tìm kiếm nhóm từ

Dùng dấu + để tìm một nhóm từ liên quan nhưng không liền

nhau.

Ví dụ: Viết “Khoa CNTT” + “trường ĐSHPHN” thì Google sẽ tìm

kiếm tất cả các trang về Khoa CNTT và trường ĐHSPHN.



Tìm kiếm định nghĩa về từ gì

define: “từ khóa cần tìm”

Ví dụ: define: “multimedia”

Tìm kiếm theo dạng file

filetype: doc “từ khóa cần tìm”

Ví dụ: filetype: doc “Tin hoc dai cuong”


Thank you!

HẾT PHẦN 1

Documents

TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG - fit.hnue.edu.vnfit.hnue.edu.vn/~thodx/data/tindc/1_Chuong123_103.pdf · Phần cứng máy tính 2.1. Khái niệm: Phần cứng máy tính là các bộ