MỤC LỤC

A. Lời mở đầu.................................................................................................3

B. Nội dung......................................................................................................5

I. Hoàn cảnh ra đời.......................................................................................5

II. Quan điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác cán bộ trong tác phẩm

“Sửa đổi lối làm việc”...................................................................................6

1. Những thiếu sót của cán bộ...................................................................7

2. Những giải pháp Người đưa ra.............................................................9

III. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ trong giai đoạn

hiện nay……..……………………………………………………….............15

C. Kết luận.....................................................................................................19

Tài liệu tham khảo..........................................................................................21

2

A. LỜI MỞ ĐẦU

Chủ tịch Hồ Chí Minh – danh nhân văn hóa thế giới, vị lãnh tụ vĩ đại

của dân tộc Việt Nam. Người là tấm gương sáng về tinh thần cách mạng, chủ

nghĩa dân tộc thời đại, ý chí kiên cường, bất khuất; cả cuộc đời Người dành

toàn tâm toàn ý cống hiến cho Đảng, cho nhân dân và cho cách mạng. Người

tận tụy hy sinh suốt đời phấn đấu vì sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng

dân tộc, giải phóng con người; vì độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc cho dân

tộc và vì chủ nghĩa xã hội cộng sản chân chính.

Hồ Chí Minh là một trong những người tham gia thành lập Đảng Cộng

Sản Pháp năm 1920; là người sáng lập Đảng Cộng Sản Việt Nam đầu năm

1930; là cán bộ của Ban Phương Đông Quốc tế Cộng sản. Hồ Chí Minh là

lãnh tụ của Đảng Cộng Sản Việt Nam, suốt cả cuộc đời chăm lo lãnh đạo, rèn

luyện Đảng, đồng thời là một chiến sĩ kiên cường của phong trào cộng sản và

công nhân quốc tế.

Theo quan niệm của Hồ Chí Minh, xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn liền

với sự tồn tại của Đảng; còn Đảng, còn hoạt động, còn cần phải tổ chức xây

dựng, chỉnh đốn. Trong quá trình xây dựng Đảng, công tác cán bộ là một

trong những công tác chiếm vị trí quan trọng hàng đầu, có vai trò quyết định

thành công tới toàn bộ công tác xây dựng lực lượng cách mạng của Đảng.

Khi nào, nơi nào làm tốt công tác cán bộ thì khi đó, nơi đó cách mạng sẽ có

nhiều thuận lợi và giành được thắng lợi, và ngược lại. Trong hoạt động cách

mạng, Hồ Chí Minh luôn luôn chú trọng đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ để

có đủ sức mạnh hoàn thành sự nghiệp vẻ vang của Đảng. Tư tưởng Hồ Chí

Minh về cán bộ và công tác cán bộ có ý nghĩa to lớn đối với sự nghiệp cách

mạng Việt Nam.

3

Để hiểu hơn tấm gương đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh và đặc biệt

là những bài học quí báu trong công tác xây dựng Đảng và tu dưỡng đạo đức

tác phong công tác đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, chúng ta cùng nhau

“Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ trong tác phẩm “Sửa đổi

lối làm việc” ”.

Nhóm chúng em xin cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của cô Phạm Mai

Duyên đã giúp đỡ chúng em hoàn thành bài tiểu luận này. Bài viết không

tránh khỏi những thiếu sót, kính mong thầy cô và các bạn…đóng góp ý kiến

để bài viết được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn .

4

B. NỘI DUNG

I. Hoàn cảnh ra đời

Tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc”

Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết

xong vào tháng 10/1947, ký tên với bút danh là X.Y.Z ; Nhà xuất bản Sự thật

xuất bản lần đầu tiên vào năm 1948.Tác phẩm được Chủ tịch Hồ Chí Minh

viết vào lúc cuộc kháng chiến của nhân dân ta chống thực dân Pháp xâm lược

đang ở giai đoạn gay go, quyết liệt, địch đang mở cuộc tấn công quy mô lên

căn cứ địa Việt Bắc hòng tiêu diệt cơ quan đầu não kháng chiến và lực lượng

chủ lực của ta. Các cơ quan của Đảng, Chính phủ, đoàn thể chuyển lên chiến

khu, hoạt động trong điều kiện chiến tranh, phân tán. Với bản chất xâm lược

và hiếu chiến, kẻ thù đã gửi 3 tối hậu thư trong 2 ngày, đòi chúng ta phải hạ

vũ khí; chúng đã buộc chúng ta phải cầm súng đứng lên bảo vệ nền độc lập.

Ta tiến hành kháng chiến chống Pháp trong điều kiện tự lực cánh sinh, dựa

vào sức mình là chính. Cuộc kháng chiến trường kì càng khó khăn, gian khổ

yêu cầu sức chiến đấu của Đảng ngày càng cao. Chính trong bối cảnh đó,

5

Người viết tác phẩm này nhằm vạch ra những sai lầm, khuyết điểm, lệch lạc

và chấn chỉnh lại tư tưởng, nâng cao trình độ lý luận chính trị, phẩm chất đạo

đức, năng lực công tác của cán bộ, đảng viên, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao

của cách mạng. Về lý luận, tác phẩm là sự phát triển và vận dụng sáng tạo

các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựng chính Đảng kiểu mới

của giai cấp công nhân ở một nước vốn là thuộc địa, nửa phong kiến giành

độc lập tự do và đi lên chủ nghĩa xã hội. Về thực tiễn, tác phẩm là sự chỉ dẫn

cho hành động của Đảng ta trong quá trình kháng chiến và kiến quốc đến

thành công. Từ khi ra đời cho đến nay, tác phẩm đã trở nên quan trọng và cần

thiết đối với việc xây dựng Đảng ta thành một Đảng chân chính cách mạng.

Từ khi ra đời đến nay, tác phẩm: “Sửa đổi lối làm việc” luôn là văn

kiện quan trọng về xây dựng Đảng. Được viết cách đây hơn 50 năm, nhưng

đến nay nội dung, tư tưởng tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị, là một trong

những tài liệu phục vụ cho việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ

Chí Minh.

II. Quan điểm của Hồ Chí Minh về công tác cán bộ trong tác phẩm

“Sửa đổi lối làm việc”

Cả cuộc đời của Hồ Chí Minh -  kể từ khi bước chân ra đi tìm đường

cứu nước tới khi viết những dòng Di chúc cuối cùng – tất cả đều toát lên một

tư tưởng vĩ đại: vì nhân dân. Nhân dân trong tâm hồn Bác như một nỗi

thương cảm, nỗi day dứt, như mục tiêu sống của mình. Nhân dân Việt Nam

có lịch sử lâu dài nghìn năm, trong đó có thời gian dài với thân phận đau khổ

và “lép vế”. Bác đã thấu hiểu sâu sắc nỗi khổ đau, sự bất hạnh và thân phận

“lép vế” của một dân tộc bị “giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm” hoành hành.

Cuộc cách mạng mà Bác và Đảng lãnh đạo chính là vì độc lập tự do cho Tổ

quốc, vì dân chủ và hạnh phúc cho nhân dân. Xuất phát từ tình cảm đó mà

6

trong “Sửa đổi lối làm việc” Bác đặt vấn đề cho những người phục vụ nhân

dân, “người lãnh đạo là người đầy tớ của nhân dân”  phải có phẩm chất và

đạo đức cách mạng. Bác yêu cầu những cán bộ cách mạng phải trung thành

tuyệt đối với lý tưởng và mục tiêu của Đảng là suốt đời rèn luyện đạo đức

cách mạng để phục vụ nhân dân. Chính vì nỗi lo lắng ấy, nên Bác đã đặt ra

vấn đề rèn luyện đạo đức đối với các đồng chí của mình.

Bằng tác phẩm này, Bác trang bị cho các đồng chí của mình các công

cụ và tiêu chuẩn đạo đức nhằm hai mục đích rất rõ ràng :Thứ nhất là, thu hút

sự ủng hộ của nhân dân để tiến hành một cách thuận lợi cuộc kháng chiến; và

thứ hai là, để cán bộ cách mạng sửa chữa những thói hư, tật xấu thường có

trong mỗi người để rèn luyện và nêu cao đạo đức cách mạng, nhất là trong

điều kiện Đảng cầm quyền. Bác quan niệm: Cán bộ cách mạng là những

người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ,  giải thích cho dân chúng

hiểu rõ và thi hành. Đồng thời báo cáo tình hình của dân cho Chính phủ rõ,

để đặt chính sách cho đúng. Từ định hướng đó, Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã

từng nêu những tư tưởng của mình về vai trò của con người và cán bộ trong

cách mạng. Người nói: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”;“công việc

thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”.

1 . Những thiếu sót của cán bộ

Người đã chỉ ra và phê phán gay gắt những căn bệnh đã ăn sâu vào tác

phong làm việc của cán bộ ta như sau:

 -Bệnh ba hoa;

- Bệnh địa phương;

- Bệnh ham danh vị;

- Bệnh thiếu kỷ luật( Gặp sao hay vậy);

- Bệnh xa quần chúng;

- Bệnh chủ quan;

7

- Bệnh hình thức;

- Bệnh ích kỷ; bệnh hủ hoá

- Bệnh thiếu ngăn nắp;Bệnh lười biếng .

Nó thể hiện cụ thể qua việc làm của cán bộ như : hám dùng người bà

con, anh em quen biết, hám dùng người nịnh hót, ghét người chính trực, hám

dùng những người hợp tính với mình, tránh những người không hợp ý mình.

“Lúc dùng cán bộ, nhiều người phạm vào những chứng bệnh sau đây:

- Ham dùng người bà con, anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc

chắn hơn người ngoài.

- Ham dùng những kẻ khéo nịnh hót mình mà chán ghét những người

chính trực.

- Ham dùng những người tính tình hợp với mình mà tránh những người

tính tình không hợp với mình.

Vì những căn bệnh đó, kết quả là những người kia làm bậy mình cũng

cứ bao dung, che chở, bảo vệ, khiến cho chúng ngày càng hư hỏng. Đối với

những người chính trực thì bới lông tìm vết để trả thù. Thời gian gần đây

những bệnh này đã phát triển thành bệnh tham nhũng, bệnh quan liêu, bệnh

xa hoa lãng phí, bệnh vô cảm trước nỗi khổ của dân Thời gian gần đây những

bệnh này đã phát triển thành bệnh tham nhũng, bệnh quan liêu, bệnh xa hoa

lãng phí, bệnh vô cảm trước nỗi khổ của dân . Nhiều loại hình tổ chức cơ sở

đảng còn lúng túng trong hoạt động. Không ít cơ sở đảng sinh hoạt đảng và

quản lý đảng viên lỏng lẻo, nội dung sinh hoạt nghèo nàn, tự phê bình và phê

bình yếu, xuê xoa, dĩ hoà vi quý, thậm chí tê liệt, mất sức chiến đấu.

Những khuyết điểm, yếu kém trong công tác cán bộ đã tồn tại từ lâu

chậm được khắc phục, nhất là việc giáo dục, rèn luyện cán bộ về tư tưởng,

đạo đức, thực hành dân chủ và chế độ trách nhiệm trong công tác. Tư tưởng

cá nhân, cục bộ, nể nang, né tránh trong công tác cán bộ còn nặng ở không ít

8

cấp uỷ; chậm khắc phục những biểu hiện mất dân chủ, độc đoán, cơ hội, hẫng

hụt cán bộ ở nhiều lĩnh vực, địa bàn, vị trí trọng yếu.

Tình trạng suy thoái, biến chất ở một bộ phận cán bộ, đảng viên đã ảnh

hưởng lớn đến uy tín, thanh danh của Đảng. Đây thực sự là nguy cơ “tự diễn

biến" không thể coi thường.

2. Những giải pháp Người đưa ra.

Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Người phê bình những khuyết

điểm, yếu kém trong công tác cán bộ, đồng thời đề ra những quan điểm và

giải pháp về vấn đề cán bộ, trong đó việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán

bộ trở thành những  người có văn hóa, có tri thức và nghiệp vụ. Điều đó được

thể hiện:

2.

1.  Về việc đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ.

Vì cán bộ là cái "gốc" của mọi công việc, do đó, huấn luyện cán bộ là

công việc "gốc" của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ huấn luyện nghề

nghiệp cho cán bộ là khâu đầu tiên. Vì rằng, cán bộ làm nghề nào, ngành nào

cũng phải học cho thành thạo công việc ở ngành, nghề ấy. Đồng thời, phải

nghiên cứu những chính sách, chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Chính phủ; học

tập những kinh nghiệm thành công và thất bại; học tập lịch sử truyền thống

cách mạng và sự phát triển trong từng thời kỳ... Theo đó, việc huấn luyện

phải sắp xếp cách dạy và học, kiểm tra kết quả, sao cho cán bộ dần dần đi đến

thành thạo công việc; huấn luyện chính trị, môn nào cũng phải có; cần coi

trọng nâng cao kiến thức văn hóa.

2.2. Về bồi dưỡng và sử dụng cán bộ.

Mục tiêu cơ bản của đào tạo, bồi dưỡng là trang bị kiến thức, kỹ năng và

hình thành thái độ cần thiết để làm việc; theo yêu cầu của công việc chứ

không chỉ là để đáp ứng tiêu chuẩn do cơ quan quản lý đặt ra. Tiêu chuẩn, về

9

cơ bản là định hướng cho “đầu vào”, chứ không nên là cơ sở để đào tạo, bồi

dưỡng. Về mặt nguyên tắc, cơ quan quản lý, sử dụng chỉ tuyển dụng hoặc bổ

nhiệm những người đã đủ tiêu chuẩn quy định vào những vị trí, công việc đã

định. Việc “huấn luyện nghề nghiệp” cơ bản cần tập trung vào việc trang bị

những kiến thức, kỹ năng và thái độ mà chính vị trí công việc ấy đòi hỏi để

“thạo việc”, để làm việc tốt hơn, hiệu quả.

Đảng luôn nuôi dạy cán bộ như người làm vườn vun trồng những cây

cối quý báu; trọng nhân tài, trọng cán bộ, trọng mỗi một người có ích cho

công việc chung của chúng ta.

Theo tư tưởng của Người, Đảng phải biết rõ cán bộ;… xem xét lại

nhân tài và tìm nhân tài mới. Phải cất nhắc cán bộ cho đúng; cán bộ phải

được tập thể tin cậy, lại bố trí đúng ngành nghề đào tạo, huấn luyện. Một

trong những vấn đề Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm, đó là đặt đúng người vào

đúng công việc thích hợp: Phải khéo dùng cán bộ. Chúng ta phải biết tùy tài

mà dùng người. Phải phân phối cán bộ cho đúng. Phải dùng người đúng chỗ,

đúng việc.

Khi đã đặt cán bộ thích hợp với công việc, cần tiếp tục giúp họ có điều

kiện hoàn thành công việc một cách có hiệu quả: luôn luôn dùng lòng thân ái

mà giúp đỡ, giúp họ sửa chữa những chỗ sai lầm; khen ngợi họ lúc làm được

việc tốt, và phải luôn kiểm soát cán bộ, giữ gìn cán bộ. Người nhấn mạnh, đối

với công tác cán bộ của Đảng ta, việc xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi

dưỡng, cất nhắc và kiểm tra cán bộ là một quy trình liên hoàn và liên tục, yêu

cầu thực hiện nghiêm túc, triệt để. Cán bộ được đề bạt phải dựa vào cả quá

trình tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu. Sau khi nhận chức trách, lại tiếp tục

được tổ chức quan tâm theo dõi, giúp đỡ, kiểm tra. Có như vậy, công tác cán

bộ của Đảng mới đem lại hiệu quả thiết thực cho sự nghiệp cách mạng.

2.3. Xây dựng cơ chế làm việc cho cán bộ.

10

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra có năm cách:

- Thứ nhất là chỉ đạo - tạo điều kiện cho họ làm, thử cho họ phụ trách, dù sai

lầm chút ít cũng không sợ. Nhưng phải luôn luôn tùy hoàn cảnh mà hướng

dẫn cho họ  phương hướng, cách thức công tác để phát triển năng lực và sáng

kiến.

- Thứ hai là luôn bồi dưỡng cán bộ, nâng cao tư tưởng, trình độ lý luận và

cách làm việc cho họ. Việc đào tạo và sử dụng hợp lý đối với cán bộ có khéo,

có đúng thì mới thực hiện được nguyên tắc vấn đề cán bộ quyết định mọi

công việc.

- Thứ ba là thường xuyên kiểm tra để giúp họ rút kinh nghiệm, sửa chữa

khuyết điểm, phát triển ưu điểm.

- Thứ tư là khi họ sai lầm thì dùng cách thuyết phục giúp họ sửa chữa, cải

tạo. - Thứ năm là giúp đỡ họ điều kiện sinh sống

đầy đủ để làm việc. Tùy hoàn

cảnh mà giúp họ khi ốm đau, khi gia đình họ gặp khó khăn. Những điều đó

quan hệ rất lớn tới  tinh thần của cán bộ, và sự thân ái đoàn kết trong Đảng.

Nghĩa là phải quan tâm đầy đủ cả vật chất lẫn tinh thần của người cán bộ để

họ có đủ điều kiện hoạt động và phục vụ cách mạng.

2.4. Về chính sách cán bộ.

Bác chỉ ra cần  phải hiểu biết cán bộ. Vấn đề nhận xét và đánh giá cán

bộ là vấn đề không đơn giản. Biết người cố nhiên là khó, tự biết mình cũng

không dễ. Nếu không biết sự phải trái ở mình, thì chắc không thể nhận rõ

người cán bộ tốt hay xấu. Người còn chỉ rõ các chứng bệnh của cán bộ ta

như: tự cao tự đại; ưa người ta nịnh mình; do lòng yêu, ghét của mình mà đối

với người khác thiếu khách quan. Không thể đem một cái khuôn khổ nhất

định, chật hẹp mà lắp vào tất cả mọi người khác nhau. Phạm một trong bốn

bệnh đó “cũng như mắt đã mang kính có màu, không bao giờ thấu rõ cái mặt

thật của những cái mình trông”. Vì vậy, nhận xét cán bộ không nên chỉ xét

11

ngoài mặt, chỉ xét một lúc, một việc, mà phải xét kỹ cả toàn công việc của

cán bộ. Do đó, nhận xét đánh giá cán bộ phải xuất phát từ hiện thực khách

quan, với quan điểm toàn diện, lịch sử - cụ thể. Qua đó mới biết chỗ tốt và

chỗ xấu của cán bộ. Từ đó mà nâng cao chỗ tốt, sửa chữa chỗ xấu, trong đó

Bác coi trọng nghệ thuật sử dụng cán bộ. Bác đề ra các yêu cầu như sau:

2.4.1. Khéo dùng cán bộ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc nhở: “Phải cân nhắc cán bộ cho đúng và

phải dùng cán bộ cho khéo”. Người viết: “ Khi cân nhắc cán bộ phải xét rõ

người đó có gần gũi quần chúng, có được quần chúng tin cậy mến phục

không”, nghĩa là phải xem xét uy tín cán bộ trước quần chúng đến mức độ

nào và phải xem người ấy xứng đáng với việc gì. “Nếu người có tài mà dùng

không đúng tài của họ, cũng không được việc”, “nếu cân nhắc không cẩn

thận không khỏi đem người chỉ nói mà không làm vào những địa vị lãnh đạo,

như thế rất có hại”. Người phê phán “thường chúng ta không biết tuỳ tài mà

dùng người”, “thợ rèn thì bảo đi đóng tủ, thợ mộc thì bảo đi rèn dao, thành

thử hai người đều lúng túng”. Người chỉ ra tác dụng của việc bố trí sử dụng

đúng người, đúng việc “nếu biết tùy tài mà dùng người” thì sẽ thành công.

Song song với việc chỉ ra tầm quan trọng của việc sử dụng đúng người, đúng

việc, đúng chỗ, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn chỉ rõ: Cân nhắc và khéo dùng cán

bộ, dùng đúng cán bộ là trách nhiệm của các cấp lãnh đạo, bởi vì không đánh

giá, sử dụng đúng cán bộ sẽ dẫn đến sự lãng phí nhân tài là sự lãng phí lớn

nhất của đất nước. “Lãnh đạo khéo thì tài nhỏ có thể hoá ra tài to. Lãnh đạo

không khéo thì tài to hoá ra tài nhỏ”, “ cân nhắc cán bộ, phải vì công tác tài

năng, vì cổ động cho đồng chí khác thêm hăng hái. Như thế công việc nhất

định chạy”, “ nếu vì lòng yêu ghét, vì thân thích, vì nể nang nhất định không

ai phục, mà gây nên mối  lôi thôi trong Đảng. Như thế có tội với Đảng, có tội

với đồng bào”.

12

2.4.2. Phải có gan cất nhắc cán bộ.

Phải vì công tác, tài năng, vì cổ động cho đồng chí khác thêm hăng hái.

Như thế, công việc nhất định chạy. Nếu vì lòng yêu ghét, vì thân thích, vì nể

nang, nhất định không ai phục, mà gây nên mối lôi thôi trong Đảng. Như thế

là có tội với Đảng, có tội với đồng bào. Trước khi cất nhắc cán bộ, phải nhận

xét rõ ràng, phải căn cứ vào kết quả công việc họ làm, cách nói, cách viết và

cách sinh hoạt  của họ, v.v…

2.4.3. Thương yêu cán bộ.

Đảng phải thương yêu cán bộ nhưng thương yêu không phải là vỗ về,

nuông chiều, phó mặc, mà “thương yêu là giúp họ học tập thêm, tiến bộ

thêm”, là “hễ thấy khuyết điểm là giúp họ sữa chữa ngay để vun trồng cái

thói có gan phụ trách, cả gan làm việc của họ”. Theo Người thương yêu cán

bộ chính là ở thái độ thưởng phạt công minh, có thành tích thì khen, có

khuyết điểm phải phạt. Người nhấn mạnh nhiều lần “Người đời ai cũng có

chỗ tốt và chỗ xấu”, “ai cũng có khuyết điểm”, “ có làm việc thì có sai lầm”.

“Chúng ta không sợ sai lầm và khuyết điểm, chỉ sợ không chịu sữa chữa sai

lầm và khuyết điểm”. Chỉ sợ những người lãnh đạo không biết tìm cách đúng

để giúp cán bộ sữa chữa sai lầm và khuyết điểm. Phải biết cải tạo họ “ không

phải là một sai lầm to lớn, mà đã cho họ là cơ hội chủ nghĩa, đã cảnh cáo, đã

khai trừ. Những cách quá đáng như vậy đều không đúng, phải độ lượng và có

thái độ “thân thiết giúp họ tìm ra cái cớ vì sao sai lầm”. Người viết: “Cố

nhiên cần dùng cách giải quyết thuyết phục, cảm hoá, dạy bảo… Song không

phải tuyệt nhiên không dùng xử phạt”. Lầm lỗi có việc to, việc nhỏ nên theo

Người cũng phải xử phạt công minh “cần phải phân tích rõ ràng cái cớ sai

lầm, phải xét kỹ lượng việc nặng hay nhẹ, phải xử phạt cho đúng”.

2.4.4. Phê bình

13

Vào những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, mặc dù thời

gian cầm quyền của Đảng ta chưa nhiều nhưng cũng đã bộc lộ những thiếu

sót, khuyết điểm ở một bộ phận đảng viên, cán bộ. Là một đảng viên và trên

cương vị lãnh tụ cao nhất của Đảng, Hồ Chí Minh đã kiên quyết chỉ rõ những

khuyết điểm của Đảng cũng như của đảng viên, cán bộ, đồng thời, đặt vấn đề

phải tiến hành tự phê bình và phê bình trong Đảng.

-Vì sao phải phê bình, tự phê bình?

Trước những ý kiến cho rằng, tiến hành tự phê bình và phê bình là vô hình

trung vạch rõ khuyết điểm của Đảng, của Chính phủ, của mình cũng như

đồng chí mình, và như vậy kẻ địch sẽ lợi dụng để phá hoại Đảng, Hồ Chí

Minh lập luận: làm người khó ai tránh khỏi lỗi lầm, thiếu sót. Đảng ta là một

tổ chức chính trị tiên phong của giai cấp công nhân, tập hợp những chiến sĩ

trung kiên, thông minh, dũng cảm…, nhưng Đảng cũng từ trong xã hội mà ra,

không phải “trên trời rơi xuống” nên không tránh khỏi khuyết điểm, thiếu

sót. Người chỉ ra nhiều lý do khách quan, chủ quan dẫn tới nhiều thiếu sót,

khuyết điểm, thậm chí sai lầm của cán bộ, đảng viên. Điều đó là lẽ bình

thường, quan trọng là thái độ của những người cộng sản ra sao trước những

lỗi lầm mắc phải. Nếu “sợ mất oai tín và thể diện”, không quyết tâm sửa

chữa sai lầm, khuyết điểm, đó là điều bất bình thường. Người khẳng định:

“Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một

Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu

mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm

mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh

dạn, chắc chắn, chân chính”. Hồ Chí Minh cho rằng: khuyết điểm cũng như

chứng bệnh. Phê bình thì giống như uống thuốc. Nếu sợ phê bình thì cũng

khác nào là có bệnh mà giấu bệnh, không dám uống thuốc. Như vậy thì bệnh

tình lại càng nặng thêm, không chết “cũng la lết quả dưa ”. Do vậy, đối với

đảng viên, cán bộ mà “nể nang không phê bình, để cho đồng chí mình cứ sa

vào lầm lỗi, đến nỗi hỏng việc. Thế thì khác nào thấy đồng chí mình ốm, mà

14

không chữa cho họ. Nể nang mình, không dám tự phê bình, để cho khuyết

điểm của mình chứa chất lại. Thế thì khác nào mình tự bỏ thuốc độc cho

mình”.

Đối với cán bộ sai lầm, chúng ta không sợ có sai lầm và khuyết điểm,

chỉ sợ không chịu cố gắng sửa chữa sai lầm và khuyết điểm.Và càng sợ,

những người lãnh đạo sẽ không biết tìm đúng cách để giúp cán bộ sửa chữa

sai lầm và khuyết điểm. Sự sửa chữa khuyết điểm, một phần cố nhiên là trách

nhiệm của cán bộ đó, nhưng cũng một phần trách nhiệm của người lãnh đạo.

Sửa chữa sai lầm cố nhiên cần dùng cách thuyết phục, giải thích, cảm hóa,

dạy bảo. Song, không phải tuyệt nhiên không dùng xử phạt. Nếu không xử

phạt, thì sẽ mất cả kỷ luật, thì sẽ mở đường cho bọn cố ý phá hoại. Vì vậy,

phê bình cho đúng, chẳng những không làm giảm uy tín của cán bộ, của

Đảng, mà còn làm cho sự lãnh đạo mạnh mẽ hơn, thiết thực hơn, do đó mà uy

tín và thể diện càng tăng thêm.

III. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ trong giai đoạn

hiện nay.

Thực tiễn đời sống chính trị cho thấy, trong cấu trúc của hệ thống quyền

lực, người và tổ chức chính trị càng cao, tác động tích cực hoặc tiêu cực của

nó tới các bậc thấp hơn càng mạnh mẽ, tác động lan toả của nó càng rộng lớn.

Do vậy, trong khi xem cấp cơ sở là nền tảng, cần thấy vai trò quyết định của

cấp cao. Công tác tổ chức, cán bộ của Đảng cần được bắt đầu từ đó. "Đầu có

xuôi, đuôi mới lọt".

Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận

mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây

dựng Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã dày công đào tạo, huấn

luyện, xây dựng được một đội ngũ cán bộ tận tụy, kiên cường, hoàn thành

xuất sắc nhiệm vụ qua các giai đoạn cách mạng. Trong giai đoạn hiện nay,

15

đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Nhiệm vụ chính trị mới rất nặng nề, khó khăn và phức tạp, đòi hỏi Đảng ta

phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ ngang tầm, góp phần thực hiện hai

nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Thực trạng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ:

Về đội ngũ cán bộ: Quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí minh và quan điểm,

đường lối của Đảng về công tác cán bộ, thời gian qua, chúng ta đã triển khai

tương đối đồng bộ các khâu như: đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng,

luân chuyển, bố trí, sử dụng và thực hiện chính sách cán bộ, vì vậy sau hơn

20 năm đổi mới, công tác cán bộ của nước ta đã đạt được những thành tích

nhất định. Đội ngũ cán bộ có bước trưởng thành và tiến bộ về nhiều mặt:

trình độ, kiến thức và năng lực quản lý kinh tế, quản lý xã hội ngày càng

được nâng cao; cán bộ Đảng, Nhà nước và đoàn thể có bản lĩnh, kinh nghiệm

đã lãnh đạo, vận động nhân dân tích cực tiến hành đổi mới; cán bộ khoa học

có tâm huyết, có năng lực sáng tạo, tiếp thu nhanh khoa học công nghệ mới;

cán bộ quản lý kinh doanh năng động, thích ứng nhanh với nền kinh tế thị

trường; cán bộ chiến sỹ trong lực lượng vũ trang có ý thức cảnh giác cao,

chịu đựng gian khổ, vượt qua khó khăn giữ vững an ninh chính trị và trật tự

an toàn xã hội…

Bên cạnh những ưu điểm trên, do ảnh hưởng bởi mặt trái của kinh tế

thị trường dẫn đến tình trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, bệnh

cơ hội, chủ nghĩa cá nhân, thực dụng, quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thiếu

trách nhiệm, thiếu tự giác rèn luyện, phấn đấu, thiếu tinh thần đồng chí trong

một bộ phận không nhỏ cán bộ diễn ra nghiêm trọng và ngày càng có xu

hướng gia tăng rất đáng lo ngại nhưng chúng ta chậm có giải pháp hữu hiệu

để ngăn chặn và kịp thời xử lý, điều đó đã làm giảm lòng tin của nhân dân đối

với Đảng, với chế độ. Ngoài ra, chất lượng đội ngũ cán bộ còn nhiều mặt yếu

16

kém; cơ cấu đội ngũ cán bộ mất cân đối, thiếu đồng bộ, chưa hợp lý; thiếu

cán bộ lãnh đạo quản lý giỏi, cán bộ đầu ngành, cán bộ có trình độ cao, có

khả năng dự báo, xử lý tốt những vấn đề phức tạp nảy sinh; việc thực hiện

chiến lược cán bộ mới chỉ tập trung nhiều vào đối tượng cán bộ lãnh đạo

quản lý, chưa chú ý đúng mức, toàn diện đến các đối tượng cán bộ khác…

Về công tác cán bộ: Qua tổng kết công tác cán bộ của các địa phương, ban,

ngành và trong cả nước cho thấy, công tác này đã có nhiều chuyển biến tích

cực: công tác cán bộ  bám sát nhiệm vụ chính trị, thể chế hóa, cụ thể hóa

được nhiều chủ trương, quan điểm, giải pháp lớn đề ra trong chiến lược cán

bộ; nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ

cán bộ, đồng thời phát huy trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính

trị về công tác cán bộ được giữ vững;  Dân chủ, công khai trong cách đánh

giá cán bộ, đánh giá cán bộ không đơn thuần chỉ căn cứ vào quá trình công

tác, trình độ học vấn, thành phần lý lịch, mà đã chú trọng hơn về tiêu chuẩn

cán bộ, nhất là về phẩm chất chính trị, đạo đức, kiến thức, năng lực, lấy hiệu

quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao trong điều kiện công tác cụ thể

làm thước đo chủ yếu.

Mặc dù công tác cán bộ của Đảng ta trong những năm qua đạt được

một số thành tựu đáng khích lệ nhưng nó vẫn còn bộc lộ nhiều khuyết điểm,

yếu kém. Đại hội Đảng toàn quốc lần X cũng nêu rõ: "Nhiều khuyết điểm,

yếu kém trong công tác cán bộ chậm được khắc phục...chậm đổi mới cơ chế,

phương pháp và quy trình đánh giá, bổ nhiệm, miễn nhiệm, từ chức đối với

cán bộ". Công tác đào tạo bồi dưỡng chưa gắn với yêu cầu và nhiệm vụ công

tác; nội dung chương trình và phương pháp đào tạo chậm đổi mới, chưa gắn

với tổng kết thực tiễn của công cuộc đổi mới; việc chiêu sinh, thi tuyển ở một

số nơi còn hình thức và chưa đúng với khả năng của cán bộ; công tác quản lý

văn bằng, chứng chỉ, học hàm, học vị còn lỏng lẻo. Bên cạnh đó, những chính

sách đối với cán bộ, nhất là chính sách về tiền lương, nhà ở, phương tiện,

17

điều kiện làm việc...còn nhiều bất cập, chưa được quan tâm đúng mức, thiếu

công bằng, thực hiện không thống nhất và đồng bộ. Do vậy, chưa tạo được

động lực làm việc và phát huy khả năng công tác của đội ngũ cán bộ, nhất là

những cán bộ có tài.

Nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo chưa được cụ thể hóa; hệ thống

tổ chức làm công tác cán bộ còn phân tán, chồng chéo, chức năng và trách

nhiệm chưa rõ ràng; công tác quy hoạch cán bộ có nơi chưa dám nhìn thẳng

và né tránh thực trạng. Trong nhận xét, đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý

theo nhiệm kỳ hằng năm và cuối nhiệm kỳ, hay trước khi bổ nhiệm chưa căn

cứ vào nhiệm vụ chính trị, năng lực thực tế, hiệu quả hoàn thành nhiệm vụ,

phẩm chất đạo đức mà dựa vào ý chí chủ quan, tình cảm, nể nang. Có những

nơi cấp ủy, tổ chức đảng nơi cán bộ sinh hoạt và cơ quan quản lý cấp trên

chưa sâu sát, chưa nắm chắc, thiếu thông tin nhưng đã tiến hành bổ nhiệm,

cất nhắc cán bộ; có những nơi hằng năm đều tiến hành nhận xét, đánh giá cán

bộ nhưng qua loa, chiếu lệ, không thực hiện dân chủ, công khai trong thảo

luận, bàn bạc, nhận xét cán bộ hoặc có tình trạng lợi dụng phê bình để hạ bệ,

bôi nhọ, công kích nhau, nhiều thông tin thiếu chuẩn xác, thậm chí đơm đặt

nhưng không được kịp thời điều tra xác minh đã làm lỡ nhịp hay cơ hội để đề

bạt sử dụng…Từ chỗ đánh giá, nhận xét cán bộ chưa chính xác, nên một số

cán bộ được đề bạt, bổ nhiệm nhưng phát huy tác dụng không cao; cán bộ bất

tài, kém đức, cơ hội, trục lợi cá nhân chậm bị thay đổi, hoặc lại được điều

chuyển đến vị trí tốt hơn, thậm chí được nhanh chóng "thăng quan tiến chức",

còn những người thực đức, thực tài thì bị bỏ sót, không được trọng dụng,

thậm chí còn bị vùi dập…

18

KẾT LUẬN

Trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, ông cha ta đã ý thức rõ

việc dùng người là quốc sách. Nó không phải là nguyên nhân duy nhất nhưng

có tác dụng trực tiếp đến sự tồn vong của quốc gia, sự trường tồn và phát

triển của dân tộc. Phát huy truyền thống và phương sách dùng người của ông

cha ta để lại, từ khi ra đời đến nay, Đảng ta đặc biệt quan tâm đến vấn đề cán

bộ, coi cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Chủ tịch Hồ

Chí Minh và Đảng ta đã dày công đào tạo, huấn luyện xây dựng được một đội

ngũ cán bộ trung thành với Tổ quốc và dân tộc, tận tuỵ kiên cường hoàn

thành xuất sắc nhiệm vụ qua các thời kỳ. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Vì lợi

ích 10 năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Tư

tưởng của Người về cán bộ và sử dụng cán bộ là những di sản vô giá.

Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ là

kết tinh truyền thống dùng người của ông cha ta trong lịch sử, là đỉnh cao của

“nghệ thuật” hay “phương sách” dùng người - bí quyết thành công của sự

nghiệp Cách mạng. Đó là tư tưởng vĩ đại đầy tính nhân văn và khoa học.

Ngày nay, những tư tưởng đó đã trở thành những bài học, những nguyên tắc

trong công tác cán bộ của Đảng. Nhờ đó mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh

đã tập hợp được hiền tài, đã thu hút được các nhân sỹ yêu nước, đã thu hút

được tất cả các lực lượng đoàn kết xung quanh Đảng, đưa đến thành công của

cách mạng Tháng Tám vĩ đại, thắng lợi Điện Biên chấn động địa cầu, đại

thắng Mùa xuân 1975 hào hùng và cả nước vững bước đi lên CNXH.

19

Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ luôn giữ vai trò,

vị trí trọng yếu, cấp thiết, là “cái gốc” và “công việc gốc” của Đảng qua các

thời kỳ cách mạng. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ là

sợi chỉ đỏ xuyên suốt cuộc đời người cán bộ và những người làm công tác

cán bộ. Đặc biệt, trong điều kiện hiện nay khi mà đội ngũ cán bộ nước ta có

bước trưởng thành và tiến bộ về nhiều mặt, cùng với đó Đảng và Nhà nước

đã thường xuyên thể chế hóa, cụ thể hóa nhiều chủ trương, quan điểm, giải

pháp lớn về công tác cán bộ đề ra trong chiến lược cán bộ... Tuy nhiên, bên

cạnh những kết quả đã đạt được, thì công tác cán bộ và đội ngũ cán bộ hiện

nay vẫn còn bộc lộ một số mặt yếu kém như: chính sách, môi trường làm việc

của cán bộ chưa tạo động lực để khuyến khích, thu hút, phát huy năng lực, sự

cống hiến của cán bộ, thiếu cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi, cán bộ đầu ngành,

cán bộ có trình độ cao, có khả năng dự báo, xử lý tốt những vấn đề phức tạp

nảy sinh. Tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong

một bộ phận không nhỏ cán bộ diễn ra nghiêm trọng, kéo dài, làm giảm lòng

tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ...

Chính vì vậy, đòi hỏi Đảng và Nhà nước phải thường xuyên tiến hành

đổi mới công tác cán bộ, phải “xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị

vững vàng, phẩm chất và năng lực tốt, có cơ cấu phù hợp với Chiến lược phát

triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục,

vững vàng giữa các thế hệ cán bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ

mới”. Điều này thể hiện quyết tâm đổi mới của Đảng ta trong công tác cán bộ

và để góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu đó của Đảng, đòi hỏi chúng ta

phải không ngừng nghiên cứu học tập và vận dụng sáng tạo quan điểm, tư

tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề cán bộ và công tác cán bộ, đây là

kho tàng lý luận vô cùng quý báu đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ ngang

tầm thời đại, đáp ứng nhiệm vụ cách mạng hiện nay .

20

TÀI LIỆU THAM KHẢO

- Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh

-Tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc” của Hồ Chí Minh

- Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 5, NXB Chính trị Quốc gia, 1995, Tr.229-306.

- Hồ Chí Minh. Sđd.

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005

- Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành

Trung ương Khoá X, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2009, tr.241.

21