43

Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt
Page 2: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt
Page 3: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt
Page 4: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tiddukla Tadelsant Yusef U Qasi Tiddukla Tadelsant Si Muêend U Mêend

APC Timizar Direction de la Culture APW Tizi Ouzou Haut Commissariat à l'Amazighité

TAFASKA N TMEDYAZT Yusef U Qasi

d Si Muêend U Mêend

Timizar Tadwilt tis 5

si 15 ar 20 yulyu 2007

i terwiêt n Yousef AGUINI

Asqamu Unnig n Timmuz$a 2008

Page 5: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt
Page 6: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

TIGEJDIT

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend d yiwet n tfaska i yuqlen d ansay deg ugni n yidles i d-yettilin deg ugezdu n Tizi-Wezzu. Yal aseggas tverru ddaw laânaya n Usqamu unnig n timuz$a(H.C.A), Tanmehla n yidles n Tizi- Wezzu, d Uxxam n yidles Mulud At Mâemmer. Aseggas n 2007 yettiki Usqamu a$erfan n ugezdu n Tizi-Wezzu d T$iwant n Timizar n Sid Menûur seg At Jennad. Deg useggas n 2003, Tiddukla tadelsant Si Muêend U Mêend i$ef yella d aselway Mass Uld Äli El Hadi d Tiddukla tadelsant Yusef U Qasi s uselway-ines Mass Äerqub Äebdella, ff$en-d s yiwet n tikti anda mwatan akken ad sduklen yiwen wahil deg usuddes n wussan n tmedyazt ara d-yilin yal aseggas. Acimi Tafaska-agi ? Tamezwarut d tajmilt i sin imedyazen n tmurt n Leqbayel akken ad d-ssuff$en sin iêeddaden n wawal si tatut. Tis snat d tagnit i tmedyazin d yimedyazen n tmurt-nne$ akken ad ttekin wa ad d-sbeggnen tazmezrt d wayen zemmren ad t- id-mudden i tsekla tamazi$t deg uêric-agi n tmedyazt, acku aîas i iqeddcen d uffiren. £ef annect-a, yal aseggas tettunefk-asen tallit di temzizzelt i d- yettilin s utteki n wazal xemsa lwilayat : Tizi-Wezu, Bgayet, Bwira, Bumerdes akk d Lezzayer tamana$t. A d-nesmekti da$en Tafaska-agi d tin yettwabudden di tedwilin yezrin i yimedyazen ur nelli ara gar-ane$ yecban : Lbacir U Laâmara, Taher Oaâuî, Saâid Iâemrac, Muêend Akli Ait £erbi… Tadwilt n useggas-agi 2008, d tin ara yilin d tajmilt i ume$ras Maâtub Lwennas ilmend n umulli wis âecra n tmettant-is. Ad d-nesmekti da$en yal aseggas yettili useb$es n yimedyazen s umuddu n warrazen. Aseggas-a, d Asqamu unnig n timmuz$a(H.C.A)i iôeggmen ad d-yessufe$ adlis n Tfaska tis xemsa n tmedyazt anida i d-ufraren kra n imedyazen di Tfaska-agi i d-yevran deg At Jennad si 15 ar 20 di yulyu 2007.

Page 7: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

£er tama n tmedyazt-agi, ad tafem da$en ahil n wussan yerzan isaragen d temzikniyin…

Nessaram tamedyazt ara tafem deg udlis-agi d tin ara yawven arrac-nne$ d teêdayin-nne$. Nessaram d tin ara ikecmen timkerviyin n yi$erbazen n tmurt-nne$.

Mazal lxir $er zdat !

Abdellah Arkoub

Aselway n Tfaska : Abdellah Arkoub

Page 8: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

TAZWART

D acu n tamawt yezmer ad iger umdan $ef tedwilt tis semmus n « Wussan n tmedyazt tamazi$t si Muêend U Mêend d Yusef U Qasi » i d-yevran deg unebdu yezrin si rbaâtac almi d âacrin di yulyu deg At Jennad, di t$iwant n Timizar ? Amendar yella-d umaynut ? Imedyazen nejren-d abrid n tneflit i tmedyazt n tmazi$t s umata ne$ mazal kan anda i neqqen i nebra ? Di tazwara, nezmer a d-nini d akken segmi tu$al tmedyazt gar ifassen n yisdawiyen, yebda yettecruruq yiîij nniven $ef udem n tsekla tamazi$t, imi la tkeççem si tewwurt hrawen $er rreêba tatrart. Aya yettban deg tedyanin i$ef ssefruyen imedyazen- nne$, yebran i usider deg wallen, yesâan tamu$li âlayen deg wayen yeânan ccbaêa n umeslay d thuski n tmenna. S lmendad-nsen yebda usefru n teqbaylit yettawi lqaleb ixulfen ayen ukud nu$ tannumi iseggasen aya u yettrefig s yiwen urifeg weroin nessen zik-nni. Aya ur yelli d ayen yessewhamen, ne$ d ayen i d-yekkan kan akka s ugacur ! Yu$ lêal, abrid $er tneflit nejren-t-id wid yezwaren deg unnar n tira, amedya Lewnis At Mengellet, Ferêat, Maâtub, Ben Muêemmed, Muêya d waîas nniven… D tidet, lebni n wejdid yettili di yal tikkelt $ef lsas aqbur am akken i s-yenna Sliman Äazem deg wawal-is :

Ayen $ef ayeg i d-nebda lebni S lemtul d lemâani Ooan-a$-t-id yem$aren

Aya akk i d-neqqar yettban am yiîij deg yigenni yal mi ara nsel i yimedyazen-nne$ ttelmen deg yifyar, ttellin lqid i wawal n teqbaylit, sendaqen rrebg i t-yeqqnen, ttruéun agris i t- yessebken, ttarran awez$i zdat-s d lmuêal. Beggnen-d s ttbut

Page 9: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

belli kra ur yewâir $ef wawal n teqbaylit ticki tella gar ifassen n yiâebbajen n tmeslayt, widen yesnen azal n usefru akked tsekla ! Yenna umedyaz :

Ddli$ $ef tesraft n wul Ufi$ i d-susnent wallen Fuooe$ $ef lmendad ilul Taûafa tadist n wafrayen Ccfaya teîîef tasga ad ttmuqul S tmu$li n win yedre$len

Hamid Oukoulou

Yettban tura d akken imedyazen d tmedyazin, weznen tamsalt, éran d akken acqirrew i d-yersen mgal tikli $er zdat d wamek ara tawev tmedyazt n teqbaylit $er yiwen uswir ara s-igen afriwen akken ad tâelli di tegnawt n tsekla wa ad tili am nettat am tsekla n leonas merra, UR TETTIZWI£ UR TETTIWRI£ ! £ef waya ad naf si tama nniven yeqqar umedyaz :

Qqim kan akken ad ssefru$ A tin yifen isefra Qqim kan akken ad am-d-êku$ Ayen ized$en tirga Qqim kan akken ad am-d-aru$ Amek i k-m-ttwali$ lebda

Kaci Sadi

Yettwenjar webrid zdat n tmedyazt taqbaylit, acku imedyazen ff$en si lberka n tejmilin, ff$en si lqaleb aqbur, ff$en seg qejduren d tze$wa yegrarben, akken ad llin allen $ef tudert tatrart ideg nettidir, d wayen icudden $er-s. Beggnen-d d akken tameslayt tamazi$t tezmer ad tâebbi yal tamsalt, yal taluft, tezmer i tmeéyanin, tezmer i tmeqqranin ! Tezmer i wayen yessefraêen, tezmer i wayen yesseêzanen, ama deg wayen yeqqnen $er tsertit, ne$ $er tilin n wemdan akked wuguren icebken deg agmim amaynut ideg nella.

Page 10: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

10 

èran d akken ma ur tu$ ara teqbaylit abrid atrar, duleqrar ad tt-teoo tmacint n zzman, wa ad taf iman-is $er tama umezruy ne$ ahat berra n umezruy mavi. Tenna tmedyazt deg wawal-is :

Asirem i d-yettlalen Di ccetwa iffud uéar-is Ula d im$i yeoouogen Sellawen yak, leryuf-is Xas cbi$ tawriqt mellulen Tudert twecm-iyi s wafrasen-is

Samira Ait Ahmed

Lemtul u$en tizenqatin nniven, rewlen i tuzzya d tunnva deg wayen yeooa lawan. Zwin takka n tattut $ef yixfawen-nsen, deqqren amedil n ukukru akin $er lebâid. Inzizen n thuski bran afaten-nsen $ef u$anib n tira tucbiêt i d-yuowen aêiêa di tliwa n lehhu. Tu$al tmedyazt tamazi$t telsa taqendurt yeddan d wakud ideg nella. Mi ara nsel i wacu i d-ssefruyen tmedyazin d yimedyazen-nne$, ad naf asefru s teqbaylit yekcem deg illel war tilas n tsekla yesfallten tafat i wegdud, yeggaren isteqsiyen ice$ben yal amdan di yal tama n ddunit. Tu$al tmedyazt n teqbaylit ur tettlaâi ara kan amdan aqbayli imi tidyanin i tâebba d tid yeânan yal amdan di yal tama n umaval. Tu$al tga amviq i yiman-is di talsa. Am akken i s-teqqar di$ tmedyazt-nniven deg wawal-is : 

Tagrawla asmi tenîeq D arraw-im i d iseflan Anef tasa-m a tceqqeq Wala tamâict n yivan Iîij ass-a mi d-yecrureq èer kan anwi yesseêman !

Taos Nait Sid

Maca xas yella-d yakk wannect-a ubeddel, ur ilaq ara a n$um di$ lexûas yellan. Mazal aîas n yimedyazen, mazal ur frizen ara

Page 11: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

11 

belli tudert tetteddu simmal $ez zdat, ur tettraou ara. Imedyazen-agi, nettaf-iten mazal ckunîven $er wudem aqbur, mazal ssefruyen am akken di tallit n Si Muêend i la ttidiren. Mazal ttâawaden i yi$es asebbi, imi d imedyaten d yinzan n at zik iss sserwaten ar iv-a. Ahdum d akken nettaf ttâuddun belli tamedyazt d ifyar yemsevfaren, yeddan ddaw leânaya n tmesedda. Ttun belli ass-a tamedyazt tekcem agni nniven, tu$al d tilellit, ala ccbaêa akk d yinzan i tbubb i s-yettaken azal. Lexûas yekka-d di$en seg wakken ar ass-a ulac tas$unt n usenqed ara d-yilin i lmendad n waya. Tiqwilin i d-yettawin $ef tmedyazt deg umaîîaf ur sen-kfant ara weêêed-sent akken ad gent iwellihen i yimedyazen d tmedyazin akken ad nejren i yixfawen-nsen iberdan s wacu ula d nitni ad glun s wayen yelhan i tsekla n tamazi$t. £ef waya, timliliyin yecban tifaskiwin am Tfaska i$ef i d-newwi awal, ilaq ad ggtent akken ad yilli usenqed deg wayen i d- yettnulfun, akken yal wa ad issewzen iman-is zdat wiyad, wa a s-yini : I nekk d acu n weéru i d-wwi$ i lebni n timagit-nne$ ? D acu n lâezz i d-rni$ i usefru n teqbaylit ? Aya da$en $ef yal yiwen deg-ne$, akken ur $-tverru ara am akken i s-yenna umedyaz si tama nniven :

Tzelz lqaâa Terra adrar s iciwi-s Yeqqel-d luva Negren merra laâbad-is Yiwen ur as-yenna Agdud anda-t yixef-is ?

Tzelz lqaâa Tu$al telli-d imi-s D acu i d-terra D adar s t$altin-is Yiwen ur as-yenna Agdud anda-t uéar-is ?

Tagged taqsiî N wegdud yettna$en d zzman

Page 12: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

12 

Tebda txelqit Di ddunit fernen amkan Asyax yewwet-it Isxerb-asen merra iberdan

Ttarun $ef rrmel Mi d-iûuv wavu isfev-it Ttraoun lêal Sya d sya agu i$umm-it Degmi i ten-yezgel Qqaren-as ula iwumi-t

Xedmen ass-a Ttruéun azekka-nni Neîven dinna Tten$asen ur yelli unerni Negren merra £ilen aâdaw a ten-id-yemmekti

Wid i d-yeggran Ass-a ttnadin acu$er Aten-in wehmen Acimi ayla-nsen yexûer Degmi i âewqen Selt-asen a ttgallan s ûûber

Hamid Ait Slimane

Page 13: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

13 

CHAPITRE I

LE COMITE D’ORGANISATION

Noms et prénoms Qualité Arkoub Abdellah Président de l’association

Ait Slimane Noredine Responsable à l’accueil Ait Gueni Said Hocine Responsable des activités

théâtrales Ait Slimane Hamid Responsable des conférences et de

la poésie Igheroussene Mansour Responsable de la réalisation des

fresques Saidi Mhand Responsable des expositions

Iguerenaissi Said Trésorerie Ousmer Abdellah Responsable à la logistique

Ouacif djafar Responsable à l’hébergement Harani Nafaa Responsable à l’hébergement

Ousmer Djamal Responsable à l’organisation des activités

Izourane kamel Restauration Ouarzene Hocine Restauration

Djouadi Yazid Restauration Boukhlef Hakim Restauration Akarkar Yahya Restauration

Tihamounine Toufik Logistique Tachabount Rachid Logistique

Zenia brahim Logistique Ait Slimane Amazigh Restauration

Saidi Mohand Cuisinier Oukara kamel Communication

Page 14: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

14 

CHAPITRE II

LES CONFERENCES

* Abdenour Abdeslam

Théme : Si Mohand Ou Mhand ou la révolution par le verbe

* Mohamed Ghobrini

Thème : Youcef Ou Kaci :

la part entre le guerrier et le poète

* Madame Ousmeur Aldjia

* Youcef Merahi

Thème : La poésie kabyle

entre hier et aujourd’hui

Page 15: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

15 

CHAPITRE III

LES ACTIVITES THEATRALES

* La troupe Iguerbouchène

Titre de la pièce :

ZZHER IÄEWJEN

Page 16: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

16 

* La troupe Théatrale Atouche : Tachemlit

Titre de la pièce :

MAZAL LXIR AR ZDAT

* Tamazirt Akli

Monologue

Page 17: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

17 

CHAPITRE IV

RECITALS POETIQUES

* Poésie au féminin :

Présentée par : Aldjia Oumseur Lynda Koudache Madame Fellag Lynda Benamar

* Montage poétique : Älay ay aéru

Présenté par : Noredine Ait Slimane Hamid Ait Slimane

Page 18: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

18 

CHAPITRE V

LES EXPOSITIONS

N° Noms & Prénoms Nature des expositions 01 Boumeziane Marzouk Vannerie

02 Dahmane Ferhat Poterie

03 Mefteh Nadia Merabet Nawel

Céramique

04 Tidmimt Larbi Bijouterie

05 Ousmer Abdenour Bijouterie

06 Tahmi Makhlouf Poterie traditionnelle

07 Ait Slimane Lila Peinture sur tissu, Broderie

08 Ait Slimane Faiza Robes Kabyles et berbères modernes

14 Ouramdane Krim Vente dédicace de Livres

15 Ghobrini Mohamed Vente dédicace de Livres

16 Lhafidh Chennane Vente dédicace de Livres

17 Djouadi Jugurta Exposition Photos

18 Association culturelle Thighri

Artisan de Cannes

19 Chaibi Nasim Arts plastiques

20 Misaoui Lynda Arts plastiques

21 El Djamaa Ahmed Arts plastiques

22 CFPA A .T Arts Traditionnel

Boukhalfa Tizi Ouzou Arts traditionnels

23 Nait Belkacem Youcef Sculpture sur bois

Page 19: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

19 

CHAPITRE VI

L’ASSOCIATION SI MOHAND OU MHAND

Représentée par :

Ould Ali El Hadi Smail Amyar Charfa Mohand

Ould Ali El Hadi lors de la remise des prix

Page 20: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

20 

LES MEMBRES DU JURY

* Salem Amrane * Noredine Ait Slimane * Lynda Koudache * Mourad Rahmane * Jugurtha * Hamid Ait Slimane

Les membres du jury de gauche à droite : Ait Slimane Noredine ­ Ait Slimane Hamid ­ Lynda Koudache ­

Mourad Rahmane ­ Salem Amrane ­ Jugurtha

Page 21: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

21 

CHAPITRE VII

LISTE DES POETES SELECTIONNES

Noms et prénoms Wilaya Meghnine Mustapha Tizi­Ouzou

Oulansi Yazid Bejaia Sihem kahin Tizi­Ouzou Touil Ahmed Tizi­Ouzou Akrich Amar Tizi­Ouzou

Serkasti Mohamed Tizi­Ouzou Sedoud Nabti Tizi­Ouzou

Sadi kaci Bouira Dourmane Sadi Alger

Bouachour Zahir Bejaia Tihamounine Toufik Tizi ­Ouzou

Kirouane Chafaa Bejaia Benaissa Nacer Bouira

Ait Ahmed Samira Bejaia Amrani Naima Tizi­Ouzou

Berdjane Mohamed Tizi­Ouzou Hadjeb El hamid Tizi­Ouzou

Merabtebe Madjid Bejaia Aliouet Hocine Tizi­Ouzou

Fadli Zohra Bouira Idiri Lila Tizi­Ouzou

Fadli Samia Bouira Berai Mohamed Bouira

Oukoulou Hamid Tizi­Ouzou Mouhamedi Bahia Tizi­Ouzou

Mehdi Samira Tizi­Ouzou Guerdou Merzouk Tizi­Ouzou Belmokhtar yazid Boumerdes

Hadjaz Ali Tizi­Ouzou

Page 22: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

22 

Bouarab Akli Tizi ­Ouzou Ouacif Abdellah Tizi­Ouzou

Lounis Djafar Tizi­Ouzou Harani Souad Tizi­Ouzou

Ait El Bachir Abed El madjid Tizi­Ouzou Touati Zoulikha Tizi­Ouzou

Ait Mokhtar Mohamed Tizi­Ouzou Ouarzene Hocine Tizi­Ouzou

Yousfi Sihem Tizi­Ouzou Hasas fatiha Tizi­Ouzou

Kessouri Djamal Bejaia Larbi Rachid Tizi­Ouzou Berber khelaf Bouira

Refas Boudjema Tizi­ouzou Bouarab Akli Tizi­Ouzou Kisoum samir Tizi­Ouzou

Baghdaid Hamid Boumerdes Ouali abed el kader Bejaia

Nait Sid Taous Tizi Ouzou Ouali Hakim Bejaia Kezoui Malek Tizi Ouzou

Sihem Kahine

Page 23: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

23 

CHAPITRE VIII

LISTE DES LAUREATS

Noms et prénoms Wilaya Oulansi Yazid Bejaia Touil Ahmed Tizi ­ouzou Ouali Hakim Bejaia Sihem kahin Tizi­Ouzou Slimani Idir Tizi­Ouzou Malek houd Tizi­Ouzou

Refas Boudjema Tizi­Ouzou Sekasti mohamed Tizi­Ouzou

Kezoui malek Tizi­Ouzou Ouali abed el kader Bejaia

Page 24: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

24 

CHAPITRE IX

TAMEDYAZT

Susef $er lqaâa ad tafev duru… Yazid OULANSI

Rfi$ ad beddle$ amkan B$i$ ad je$ iman-iw

Ad ff$e$ i temda n wemdan Ad s-bru$ i walla$-iw Ad rée$ akk igenwan

Ad cerrge$ lmektub-iw Ad rée$ ayen ur d i-yuran Ad t-aru$ nekk s ufus-iw

Berka ur jehl ara Aql-ak-id d awêid Teff$ev i webrid

D keçç kan i d iman-ik

Ah… ur yi ttaîîaf afus Issved ka yellan deg-i

Cla$am, rûas d ubernus Yettali-d deg-i yivelli Yeja-yi tikli uâarus Ttargu$ tiî-iw teldi

Ttavsan deg-i leêbus Win gi f$e$ wayev ad yeldi

Lêamdu… Gen argu

Ëess i bururu Te$liv ?... susef $er lqaâa ad tafev duru !

Page 25: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

25 

B$i$ ad i-tejjem ad vse$ Ad nekkes $ef ul ulac

Ul, alla$ a ten-id-necde$ Ad ye$li ar ccveê nâac

I lmut ad si$te$ Ad tt-nemlil s ssva d tu$ac

Gar irebiten ad zale$ Ad cehhde$ éri$ ulac

Rju rju ay alla$ D acu aka treggiv ?

Aya d medden akk yezdi-ya$ Anda i ara taliv ?

Ma ur ssine$ ad xive$ Ad ssi$ezfe$ lxiv

Ma ur teb$iv ara akka ffe$ Ma teff$ev $urek a d-zziv !

Ttavsa$ $ef yiman-iw, mazal lli$ Ttezzi$ ttezzi$ alami u$ale$ ansi i d-kki$

Zzuzne$ iman-iw Dayen tura berka , ihi susef $er lqaâa ad tafev duru !

* * *

Limer am nekk Hakim OUALI

Limer am nekk Kunwi ay tellam

Ur yettlaé win yeççan Ur yettfad win yeswan

Ad neddu Ad nelêu

Ad ncerreg avu £as neâya, ad nernu

Page 26: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

26 

Ad neddu, ad nelêu Ad nezger idurar

Ad nezger i yizu$ar Yal tama, lêeqq ad t-neééu

Ad nernu ad neddu Ad nerreé snasel Ad nerreé leêbus Ad neqqen lbaîel

Ad nebru i waklan Limer am nekk

Kunwi ay tellam

Limer am nekk Kunwi ay tellam Ur yettili zzur Ur neskerkis

Igenni ad t-yezde$ waggur Lqaâa ad tefk amur-is

Yal tama ad tfeggev tala Ad nsew

Ur nessen$al Ad nebnu

Ur nesse$val D tidet ara nesâu

Tadukli d tegmat yeûfan Limer am nekk

Kunwi ay tellam !

Limer am nekk Kunwi ay tellam Ur yettili ugujil Ur yettili ugellil

Yal wa ad yawev leb$i-s Kkert ! kunwi kkert

Kkert a neddut Kkert a nelêut

Ur nettâicit am lêut

Page 27: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

27 

Win iwaâan gma-s ; ham… ham… ham… Limer am nekk

Kunwi ay tellam

Limer am nekk Kunwi ay tellam

D uccen ara iêarben $ef ulli Ad d-nne$len lebêur

Deg tniri Wi ijafen, ad t-nesmendi

Deg dduê, ad d-yevs llufan Limer am nekk

Kunwi ay tellam

Limer am nekk kunwi ay tellam

D tafat Ur yettili îîlam Limer am nekk

Kunwi ay tellam D tagmat

Yiwen n uâebbuv i a$-yesâan Limer am nekk

Kunwi ay tellam Frawse$-d

Ufi$-tt d lemnam !

* * *

Tayri d yiîij Boudjema REFES

Iîij i d-itezzin $ur-ne$ Yeffer ass-a mi nemsefraq Yugi seg usigna ad yeffe$

I$umm di tagut ixaq

Page 28: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

28 

Ibra-d i tmeqwa llexse$ Tayri-w d tayri-s teâreq

Iîij i$ab fell-ane$ Irwel asmi nemseâraq

Iggul ad yedder deffir-ne$ Alamma nu$al nettemyenîaq Zemre$ aggur ad-t-id ûubbe$

Ma d tayri-s $ef tayri-w tsewweq

Iîij itezzi yis-ne$ D acu kan yugi a d-yecreq

Ittel-it usigna nnig-ne$ Ageffur $ur-s i yeêmeq Limer d Rebbi a s-siwle$

Ma d tayri-s $ef tayri-w tnufeq

Iîij i d-ittavsan yid-ne$ Yu$al am teget yeêreq

Ula d tafat-is t$unza-ya$ Truê deg igenwan te$req

£ef tayri-w d tayri-s ur d-iteffe$ Iîij d yiîij-is kan i yeâceq

* * *

Qqim kan ad nemlil Bahia MOUHAMEDI

Qqim kan ad nemlil A d-nini akk ayen illan

I yumsen a t-neslil Ala nekk yid-m i wuvan

I m-d-yegran am nekk qlil Aîas i m-ye$lin deg yitran

Page 29: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

29 

Itran i m-ye$lin Fell-asen ur tesêissifev

Deb$e$-ten akk d tilwiêin Ur yelli $er ara yi-d-teémev

Cebbêen-d akk ti$altin £as mmuten kemm ur tettmettatev

A yi-tesâuv a kem-sâu$ Qqim-d a nemyeêku tiwenziwin

A yi-d-teêkuv ad aru$ A d-yeffe$ di tes$unin I truv nekk a t-cnu$

A d-yeqqim deg tezlatin

A m-qqle$ d asaru Ad urare$ deg-s i m-yerêan

Win t-iwalan ad yettru Ad yewhem deg wayen yellan

Seg wassen ad yessefru A m-ten-id-yesni i wuvan

Qqim kan ad nemlil Yid-m ad tt-fru$ ass-a S tidet maççi s ttêalil

I tmurt-im ad teddrev lebda Nekni a m–nili d ttawil

Akken ad tedduv s ttnefxa

* * *

Awal Mokrane HAMAR

Yemsed wawal qessiê Yedda usexvi d werwiê Yeooa-tt teqeddeê irkelli

Page 30: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

30 

Tlehheb tmess am ujajiê Tendeh tettiqriê

Ana$ur a d-yettali Te$lim yakk $er îîriê

Yir tagnit tettriê Üûellaê rewlen fell-i

Ur nerbiê Ur neqbiê

Iqiê D nuba n lefviê

Äeryan yernu deg zal qayli

Limer lli$ d aqrur Sxertime$ lehvur

Deg-wen ad nebce$ d tirni Limer neqde$ lumur Rebbi a s-kkse$ amur

Ur ttaooa$ la aêbib la lwali Yak twulfem ééur

Lmut n le$rur Awal ur a $-d-yettali

£as Ul yeqqur

Yeççur Üûubben lecfur

S imeééa$ i nettwali

Awal yedda am ye$bir Simmal d-ittâemmir

Simmal iteééeg deg ilili La yettiûvif wenyir Yettu$al $er deffir

Yettu$al d ame$welli Zdat Rebbi ur nekfir Ur neqmir ur newâir

Ur das-nenna ûûubb-d ar nali

Page 31: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

31 

A wen-nini Bqaw âla xir Rebbi axir

Tura awal a t-nessali

* * *

D asaru Hocine ALIOUET

Tekfa ccetwa m igefran D tafsut i ilhan

Uqbel a d-yawev unebdu

Thelkev-iyi a m imezran Acemma ur iban

Di sin newwi daâwessu

Am kemm ulac tin yellan Ay a wi m-yeslan Tesâiv iles d leêlu

Ur icuê win i m-yefkan D sser d amelêan

Terniv lqedd usaru

Ixef-iw d kemm i t-yerêan Ittâawaz uvan

Awal yerra-t d asefru

Tasa-w a tt-hemmjen wussan D ul-iw ir$an

La ireq amzun d asafu

Atan $er $ur-m yusa-n Ul inu yer$an

Ma tugiv yeêzen wusu

Page 32: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

32 

Idles Akli BOURAB

Alarmi i $-yu$al d adles Ala yettcelliê deg-ne$

Ma nerra lewhi $er yiles Ay teééiv lhedra-nne$

Maâna mi nval $ef tidet Aêlil $ef ulawen-nne$

Zi$ deg idammen-nne$ i ntess Ntett deg uksum-nne$

S twa$it nefreê yerna ndess Nettzuxxu s yiman-nne$

Nessen azrem iteqqes Newwi-t $er yirawen-nne$

* * *

I kemm kan Malek KEZWI

Lule$-d a kem-cnu$ Lule$-d a kem-ttru$ Kemm $ur-i d asirem

Lule$-d a kem-êku$ Lule$-d a kem-aru$ I lebda nekk i kemm

Lule$-d a kem-ssefru$ Lule$-d a kem-argu$

Xas di lexyalat qerriêen

Page 33: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

33 

Nni$-kem s tsusmi Ass-a maççi d ivelli

Xas iruê wayen iruêen

Ttwali$-kem di tziri Di ccbaêa n yal itri

Nekk ur nesâi ara allen

Cni$-kem ivelli A kem-cnu$ ass-agi

Tudert-iw trehen-ikem

* * *

Rri$ anda i terram Mouh SERKASTI

Rri$-ken di lbal-iw Gar wallen-iw ad ken-ttawi$

Terram zzerb i tmu$li-w D yiman-iw wer ttili$

Nekk $ile$ bedde$ s tidi-w Zi$ akka d aqbur mi lli$

Rri$ s anda terram Teddu$ ur iban sani

Rri$ kullci dir-it D tisigert ne$ d asemmam

Rri$ d abrid ddunit Te$zi-s annect n lemnam

Üûbeê i d-te$li tmeddit S ifassen-iw beddle$ tiram

Rri$ s anda terram Teddu$ ur iban sani

Page 34: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

34 

Rri$ gma d axûim-iw £er $ur-s ugare$ aâdaw

Rri$ laf d abrid-iw Rri$ a znuzuye$ ayla-w

Qelâe$ alqam s yifassen-iw Tessu$ inijjel di tferka-w

Rri$ s anda terram Teddu$ ur iban sani

Rri$ kullec yemmut Ttidire$ akk d lmeyytin

Rri$ yemma d taneggarut D timdellit gar tulawin Ssa$e$ timess di tefsut

Ttwali$ ijeooigen $ellin

Rri$ s anda terram Teddu$ ur iban sani

Rri$ kullci yekfa Ala Rebbi a d-yeqqimen

Lkaf adrar leêfa D nnûib n igujilen

Ma ttu$ zzman yecfa D ayen n$i$ ad i-yen$en

Rri$ s anda terram Teddu$ ur iban sani

Rri$ s anda i terram Teddu$ ur iban sani

Yeâreq webrid $er wexxam Armi bubbe$ ccêani

A yemma anda-t wayla-w Di tmurt-iw d aberrani

Page 35: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

35 

Rri$ s anda terram Teddu$ ur iban sani

* * *

Tayri Malek HOUD

D tafsut m yijeooigen D tizzegzewt n yigenni D timerqemt m yal ini D ccbaêa-nni ijeggêen

Akkagi i tga tayri D tinebgiwt $ef ulawen

D aâraq n lec$al merra D tittin anda ddan wussan

Amzun d taffugt deg genwan Tekkat deg wul tme$ra

Tayri ur tesâi afran Win i tt-iuljen yenza

Ul n tleméit yel$u$i Tayri ur tesâi aêezzeb S yimeîîawen d agelleb

Ma ur tewwi ara $er leb$i Cc$el-ines d asegrireb

Tayri ; leâqel-is d anubi

Tisura n tummert d tayri Tignewt n tayri d tafsut D tazegzawt ulac tagut

D uvan tezde$ tziri

Tayri tga am tsekkurt Yesâan iêiqel $ef yiri

Page 36: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

36 

Tasefsit n umyag “êemmel” Imqimen d “nekk” d ” kemm”

Tayri deg-sen tettellem Iêemmel wul ad as-d-isel

Agama i$ucc ilem Txilem yya-d kan ma neddukel !

* * *

Ayen d kemm kan Taos NAIT SID

Muqle$ deg udem-im yekfa D amezruy n tudert-im Muqle$ lqedd-im yekna D kemm kan i yettâebbin

Teqlev d annar n tlufa Zelmev yeffus d amqennin

Tagrawla asmi tenîeq D arraw-im i d iseflan Anef tasa-m a tceqqeq Wala tamâict n yivan Iîij asmi i d-yecrureq

èer $er-s anwi i yesseêman !

Wwin swaêel d luva Ax icerfen tegrirbev Swan tidi n tegrawla D aceglala i yi-teqlev

Mi tnawlev dayen ihegga Ax i$san ad-tjerv

Di tefsut m ijeooigen Acengu i kem-yejreê Ulac anwa yeqlalêen

Takna-m assen i tefreê

Page 37: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

37 

Idammen n tarwa-m yuzzlen Arraw-is rran-tt i ccveê

A m-ini$ awal a yemma Takna, d takna xas ccfu Ur am-tettbudd lehna

I d-yeggran yid-s d beîîu D lawan hudd tilisa

Teériv d acu i d ddwa êellu

* * *

Asmi akken teélev tikti Noredine AIT SLIMANE

Ay asmi akken Teélev tikti A macahu !

£ef kra akken £ilen ttilin

Maâna cuben Fuken ass-agi

Deg éekka dermen Anwa wigi ?

A wi d atmaten !

Ay atmaten Wigi d nekni A la tzegglem

Uqbel ad tewtem

( Win izeglen i$lev Di l$erv ye$vel)

Nutni syihin Kunwi syenni

Page 38: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

38 

La k-nettwahin £er $er-ne$ nekni D kunwi i tt-yudin

Äussen-tt nutni … Dagi i n$elli !

Dagi i n$elli Di tfuêanin Nekk n dagi Keçç n dihin Qqlen nutni

Yellan n dihin Tura n dagi

… Anwa i d nekni ?

“Ay asmi akken !”

Anwi i d nekni D nekk d keçç

Nezga nettemyeçç Ne$vel tikti !!!

A macahu ! Tagi $ef nekkini

Nezlev tikti Asmi numen

Yis-wen kunwi Din nesâa-ken

A kunwi thebrem Nutni $ellten Nutni tteégen Kunwi teîîfem Yerna tumnem

Zeâma téewrem !

Page 39: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend 

39 

… Kunwi teqqerûem Tessengayem

Téelvem tikti…. !!!

A macahu !

Teggi fell-a$ Fell-ak fell-i Imi n$ellev Ay aqbayli

A leqbayel !

Ur tt-teérim Alamma te$lim Am umeççim

Skud teélev tikti Tikti imeqqin

Teélev tikti

Page 40: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt
Page 41: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt

Cet ouvrage est publié par le Haut Commissariat à l’Amazighité

© Tous droits réservés

Achevé d’imprimer sur les presses de Imprimerie HASNAOUI

Alger Tel : 021­74­70­83 Fax : 021­74­07­31

Page 42: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt
Page 43: Tiddukliwin YUQ-SMUM_Tafaska n Tmedyezt