THĂM KHÁM CHỨC NĂNG

VÙNG VAI CÁNH TAY

MỤC TIÊU1. Sờ được các mốc xương: mấu động lớn, mỏm cùng, mỏm

quạ. Giải phẫu bề một số cấu trúc giải phẫu: khớp cùng đòn,

khớp ức đòn, gai vai, bờ trong và góc dưới xương bả vai.

2. Xác định rãnh delta-ngực.

3. Vẽ được trục cánh tay.

4. Khám và đo tầm vận động chủ động và thụ động các vận

động của vùng vai.

5. Khám sức cơ của các cơ chóp xoay.

6. Khám thần kinh trên vai và thần kinh nách.

7. Thực hiện được một số nghiệm pháp vận động:

Apprehension, Yergason, Drop arm.

Thăm khám chức năng

Nhìn

Sờ nắn

Vận động chủ động và

thụ động

Khám sức cơ

Khám thần kinh

Các nghIệm pháp

vận động chuyên biệt

Tư thế

➢Người được khám: ở trần, đi chân đất

✓Đứng thẳng ngay ngắn trên mặt đất bằng phẳng

hoặc

✓Ngồi ngay ngắn trên một ghế đẩu

➢Thầy thuốc: đứng quan sát và khám ở:

✓Phía trước

✓Phía sau

✓Bên cạnh (ở phía định khám)

NHÌN

Nhìn

Phía trước và phía sau

Độ cao của vai và

xương bả vai

Sự bất đối xứng

Các biến dạng rõ ràng

Vết bầm

Teo cơ

Trên gai

Dưới gai

Delta

NHÌN SAUNHÌN BEÂNNHÌN TRÖÔÙC

HÌNH DÁNG BÌNH THƯỜNG VÙNG VAI

Xương đòn Khớp cùng đòn

Khớp ức đòn

Rãnh

delta

ngực

NHÌN

Xương bả vai

Khớp ức đòn

Xương đòn Khớp cùng đòn

Rãnh

delta

ngực

NHÌN TRƯỚC

A: khớp ức đòn nhô lên

B: biến dạng xương đòn

C: khớp cùng đòn nhô lên

D: Teo cơ Deltoid

NHÌN BÊN

Có sự sưng lên của khớp, gợi ý sự

nhiễm trùng hoặc phản ứng viêm: viêm

calci hóa gân cơ trên gai, nhiễm trùng

khớp vai hoặc chấn thương

NHÌN SAU

Hình dạng và vị trí của xương

bả vai có bình thường?

Xương bả vai

NHÌN TRÊN

Nhìn lại sự sưng lên của vai, sự biến dạng của

xương đòn, không đối xứng của hố trên đòn

Gãy xương đòn

NHÌN

Trật khớp cùng đòn T

NHÌN

Dấu vai vuông(T)

Mất rãnh delta ngực (T)

NHÌN

Teo cơ delta

NHÌN

Xương bả vai cánh chim

NHÌN

SỜ

SỜ

3 mốc xương: mỏm cùng, mấu động lớn, mỏm quạ

Tạo nên 1 tam giác vuông

SỜ Giải phẫu bề mặt (Phía trước)

Xương đòn

Khớp ức đòn

Mỏm cùng vai

Khớp cùng đòn

Cơ Delta

Mỏm quạ

Cơ ngực lớn

Cơ thang

Cơ nhị đầu (đầu dài)

AC joint

SC joint

biceps

SỜ Giải phẫu bề mặt (Phía sau)

Gai vai

Mỏm cùng vai

Cơ trên gai

Cơ dưới gai

Cơ Delta

Cơ thang

Cơ lưng rộng

Xương bả vai

Góc dưới

Bờ trong

Supraspinatus

Infraspinatus

Inferior angle of scapula

SỜ

Mặt trước ngoài khớp vai: đau, gợi ý nhiễm

trùng hoặc viêm calci hóa gân cơ trên gai

SỜ

Rãnh nhị đầu

SỜ

Trên khớp cùng đòn: đau

Sau trật khớp, thoái hóa khớp

SỜ

Bên dưới mỏm cùng và dạng cánh tay: đau đột ngột

Viêm hoặc rách gân cơ chóp xoay và /hoặc túi hoạt dịch dưới delta

SỜ

Sờ dọc theo xương đòn

VẬN ĐỘNG

➢Dang – khép

➢Đưa trước – đưa sau

➢Xoay ngoài – xoay trong

3 cặp vận động

ĐƯA TRƯỚC – ĐƯA SAU

DANG – KHÉP

XOAY TRONG – XOAY NGOÀI

(CÁCH 1)

XOAY TRONG – XOAY NGOÀI

(CÁCH 1)

XOAY TRONG – XOAY NGOÀI

( CÁCH 2 )

Khám sức cơ

Khám và So sánh 2 bên

Cho 1 cơ hoặc 1 nhóm cơ

Phân độ sức cơ từ 0 → 5 0: Không co cơ

1: cơ nhúc nhích; không có vận động

2: cử động được, nhưng không chống lại được trọng lực

3: cử động chống lại được trọng lực, nhưng không có kháng lực

4: cử động chống lại được kháng lực

5: sức cơ bình thường

Khám sức cơ

Xoay ngoài

Khám các cơ chóp xoay

xoay ngoài vai

Cơ dưới gai

Cơ tròn bé

Cánh tay sát thân mình

Khuỷu gấp 90 độ

Xoay ngoài cánh tay chống

lại kháng lực

Khám sức cơ

Xoay trong

Khám các cơ chóp xoayxoay trong vai

Cơ dưới vai

Nhưng cơ ngực lớncũng than gia

Cánh tay sát thân mình

Khuỷu gấp 90 độ

Xoay trong cánh tay chốnglại kháng lực

Lift-Off Test khám cơ dướivai (loại trừ cơ ngực lớn)

Video Lift-Off Test

Khám sức cơ

Cơ trên gai “Empty can" test Jobe’s Test Tests cơ trên gai Cố gắng tách khỏi cơ delta Tư thế ngồi Cánh tay dang thẳng ra Khuỷu duỗi thẳng Ngón cái chỉ xuống Cánh tay ở 30 độ

(Theo mặt phẳng xương bả vai) Cố gắng nâng cánh tay chống

lại kháng lực

Video Jobe’s test

Khám thần kinh

Thần kinh nách

Thần kinh trên vai

Cơ trên gai Cơ dưới gai

Một số nghiệm phápvận động chuyên biệt

Drop-Arm Test

Yergason Test

Apprehension test

Rách chóp xoay

Rách một phần bề dày Rách hoàn toàn bề dày Có thể do:

Bắt chẹn Thoái hoá Hoạt động quá độ Chấn thương

Rách chóp xoay: Drop-Arm Test

Cánh tay dạng sau đó thả chậm Có thể có khả năng thả chậm cánh

tay đến 90 độ (chức năng cơ delta)

Cánh tay sẽ rơi vào thân mình nếurách chóp xoay

Test dương tính Bệnh nhân không thể thả chậm

thêm cánh tay có kiểm soát

Nếu có thể giữ được ở 90 độ, ấnlên cổ tay sẽ làm cánh tay rơi

VIDEO CỦA DROP ARM TEST

Thoái hoá gân nhị đầu

Chấn thương đầu dài gân nhị đầu

Điển hình là chấn thương do hoạt động quá mức

Nâng lên quá đầu lặp lại

Bắt chẹn

Thoái hoá gân nhị đầu: Yergason’s Test

Khuỷu gấp 90 độ

Khởi đầu ở tư thế sấp

Gấp và ngửa chủ động chống lại kháng lực

Sờ gân cơ nhị đầu

Đau hay có tiếng pop là test dương tính Thoái hoá

Bán trật

Video của Yergason test

Mất vững khớp vai

Thất bại trong việc giữ chỏm xương cánh tay ở trung tâm ổ chảo

Trật Mất hoàn toàn sự thẳng trục

của khớp

Bán trật Trật một phần

Lỏng lẻo Lỏng khớp

Có thể bình thường hoặc bất thường

Mất vững: Apprehension Test

Mất vững phía trước

Vai dạng 90°

Ấn nhẹ lên chỏm xươngcánh tay hướng ra phíatrước

Trong khi đó xoay ngoài vai

Test dương tính khi thấy esợ bởi vì cảm thấy mất vữnghoặc doạ trật Cẩn thận dương tính giả

Video của Apprehension Test