Theodoretus of Cyrrhus - Interpretatio in Psalmos

Ερευνητικ ργο: ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηµατοδτηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. προι 25%).
Εργαστριο ιαχερισης Πολιτισµικς Κληρονοµις, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστµιο Αιγαου, Τµµα Πολιτισµικς Τεχνολογας και Επικοινωνας, © 2006.
Επιτρπεται η ελεθερη χρση του υλικο µε αναφορ στην πηγ προλευσς του.
1

2

3
ρμηνευτς τ διαψλματι κεχρημνους ερσκων, ο δκαιον γομαι τοσοτων μν κα τοιοτων καταφρονσαι, νς δ μνου διανο πιστεσαι. Ο δ χριν μλους ναλλαγν πολαμβνω σημανειν το διαψλματος τν γραφν. πειδ γρ χορος συστησμενος μγας αβδ τ Θε τν μν δαν προσφερεν, οκ ατ χρεαν τιν πληρν, λλ τ λα προξενν φλειαν, δηλοντι μετ τινος ρμοδας κα τος χορος δειν, κα τος τος ργνοις κεχρημνους σμφωνον παρεσκεασε παρχεσθαι τν χν. Πολλς δ κα τ σματα το μλους χει μεταβολς, κα α λραι δ, κα μντοι κα κιθραι, τν κρουμτων ναλλαγς στι δ κα π τν αλν πολλν τοιατην δεν διαφορν. Τ τονυν διψαλμα δοκε μοι σημανειν, 80.865 ς φην, τν το μλους μεταβολν. Τ δ κριβς τς ρμηνεας οδεν τοιατην τεθεικς τν πι γραφν, κα ε τις κατ' κενον το θεου Πνεματος τν αγλην δξατο. Εδναι δ προσκει τος φιλοπνως τος Ψαλμος ντυγχνοντας, ς το χρ νου τν τξιν ο διασζουσιν λλ' ο μν τς πρε σβυτρας περιχοντες στορας στιν τε τν δευτ ραν λαχον τξιν, ο δ γε τς νεωτρας, τχθησαν πρτεροι. Κα γρ τρτος ψαλμς το κατ τν βεσσαλμ διηγματος τν πιγραφν χει, δ γε κατοστς τεσσαρακοστς πρτος το Σαολ. σ δ προγενστερα τ κατ τν Σαολ τν κατ τν βεσσαλμ, παντ που δλον τ τν στο ραν πισταμν. Ομαι δ ατν μν τν θεον αβδ τος Ψαλμος ερηκναι τινς δ τν στερον γενομνων τν τοτων ποισασθαι σνταξιν. Τα τα δ πεσημηνμην, να μ διακπτω τν ρμη νεαν περ τοτων μεταξ γρφειν ναγκαζμενος. νταθα τονυν τν προθεωραν συμπερναντες, σν Θε φναι, τς κατ μρος ρμηνεας ψ μεθα.

4

5
ανα." Οτω κα δι σαου το προφτου φησν "τι γ δσω ν δψει τος πορευομνοις ν νδρ κα νοξω π τν ρων πηγς, κα π τν βουνν ποταμος, ποτσαι τ γνος μου τ κλεκτν, τν λαν μου ν περιεποιησμην." Εκ 80.872 τως τονυν κα μακριος αβδ τν τος θεοις λο γοις σχολακτα δνδροις πεκασε παρ τς τν δτων χθας πεφυτευμνοις, κα ειθαλ μν χουσι τ φλλα, τν δ καρπν φρουσιν ες καιρν. Κα γρ ο τς ρετς θλητα τν μν πνων κατ τν μλλοντα βον κομσονται τος καρπος οον δ τινα φλλα, τν γαθν λπδα διηνεκς ν αυτος φροντες τεθλασι κα γλλονται, κα συλσι τ ψυχαγωγ τν τν πνων βαρτητα. χουσι δ κα τν μεγαλδωρον εσπτην τ προθυμ συνεργοντα διηνεκς "Τος γρ γαπσι τν Θεν," φησν θεος πστολος, "πντα συνεργε ες τ γαθν." ι τοι τοτο κα μακριος φη αβδ "Κα πντα σα ν ποι κατευοδωθσεται παρ Κυρου γρ, φησ, τ διαβματα νθρπου κατευθνεται, κα τν δν ατο θελσει σφδρα." Τ δ πντα οχ πλς τθεικεν, λλ σν κριβε πολλ. Πρτερον γρ παντα τς κακας παγορεσας τ εδη, κα τν θεων νμων ποδεξας τν τελειτητα, οτως πγαγε, "Πντα σα ν ποι κατευοδωθσεται" εδς ς οδν ναντον τος νμοις γε τοιοτος δρσαι βουλσεται, τ θε νμ τ οκεον θλημα συναρμττων. "ν γρ τ νμ, φησ, Κυρου τ θλημα ατο." Οτω δι τοτο προτρψας ες ρετν, κα τν τελεαν κπαιδεσας φιλοσοφαν, κα δι τν ναντων λεφει τος θλητς, κα φησιν ε. "Οχ οτως ο σεβες, οχ οτως." Τ δι πλασιασμ τς παγορεσεως σαφστερον τν ν αντιτητα δεκνυσιν. "λλ' σε χνος, ν κρπτει νεμος π προσπου τς γς." κενοι μν γρ, φησν, π τν θεων λογων ρδμενοι, ειθαλες τ εσι, κα ριμον φρουσι τν καρπν οτοι δ π τν ναντων πνευμτων πατομενοι μιμονται τν χνον τν τδε κκεσε δως π τν νμων τν ναντων φερμενον. . "ι τοτο οκ ναστσονται ο σεβες ν κρσει, οδ' μαρτωλο ν βουλ δικαων." Μετ πολλς κριβεας διξεισιν παντα τ πανγιον Πνεμα. Ο γρ επεν, "οκ ναστσονται σεβες," λλ', "ες κρσιν οκ ναστσονται" ντ το, οκ ες κρσιν, λλ' ες κατκρισιν. Οτε γρ λγχων δονται, προφαν τν σβειαν χοντες, λλ τν τιμωραν μνην προσδχονται. Καθπερ γρ τος π' ατοφρ λντας νδροφνους οκ π τ διελγξαι ες τ δικαστριον εσγουσιν ο 80.873 δικζοντες, λλ' στε τν τος νμοις δοκοσαν ψ φον ξενεγκεν κατ' ατν οτω κα ο σεβε συνεζηκτες εθς μετ τν νστασιν τν κλασιν πομνουσιν, οκ ες κρσιν γμενοι, λλ τς τιμωρας τν ψφον δεχμενοι. Κα μντοι κα ο τν δυσσεβν δογμτων πηλλαγμνοι, βον δ βε βιωκτες παρνομον, πω που το τν δικαων συλλγου γενσονται. Τν γρ τοι βουλν μν κλας κα Θεοδοτων συναγωγν ρμηνεκασι, συνλευσιν δ Σμμαχος. ζ. "τι γινσκει Κυρος δν δικαων, κα δς σεβν πολεται." Οδε, φησν, παντα κα πρ κρσεως δκαιος κριτς, κα οτε ποδεξεων, οτε λγχων προσδεται. ιπερ τ πρς ξαν πονμων κστ, τος μν νασεων κα στεφνων ξι σει, τος δ διηνεκε παραπμψει κολσει. Τ δ, "δς σεβν πολεται," οικε τος ποστολικος κενοις ητος "Ε τινος τ ργον κατακασεται, ζημιωθσεται." Τν μν γρ δικαων νδρν κα τ ργον μνει διαλμπον τος δ σεβσι κα νοσοις νθρποις κα πονηρα συγκατα λεται.

6

7

8

9
τνοντες ν κατ τνδε τν βον πεπλημμελκατε. Τηνικατα δ κα ο ληθς κα βεβαως ες ατν λπικτες, λψονται τς λπδος καρπν, τν μακαρισμν. "Μακριοι γρ, φησν, ο πεποιθτες π' ατ." Ε κα γρ κατ τν παρντα βον τν μακαρισμν χουσιν ο τς ρετς θλητα, λλ' ον ληθστερον ατν δξονται κατ' κενην τν μραν, καθ' ν ο πονηρ συνεζηκτες τν θεαν ργν καθ' αυτν πισπσονται.

10
σραηλτας κα μαληκτας, κα μντοι κα ατν τν Σαολ, ποινν εσεπρξω τς δικας οτω με κα νν τς σωτηρας ξωσον. Τ δ, "δντας μαρτωλν συντριψας," ντ το, Πσης ατος γμνωσας σχος, κ μεταφορς τν θηρων, τν δντων στερομενα, εκαταφρ νητα λαν στ κα εκαταγνιστα. θ. "Το Κυρου σωτηρα." Οκ χων. φησν, ες νθρωπον τν λπδα, λλ παρ σο τν σωτη ραν προσμνω οκ γ δ μνος, λλ κα σς λας σν μο πολεμομενος. Κδομαι δ κα ατν τν πολεμοντων κα γρ κενος σς χρηματζει λας. ς τονυν, σποτα, κα τοτοις, κκενοις, τς ερνης τν ελογαν τοτο γρ παρεδλωσεν ερηκς "Κα π τν λαν σου ελογα σου." Κα γρ μακριος Μωσς τας ελογαις τν ερνην συντττει ερσκομεν δ κν τ στορ σφδρα το λαο κηδμενον τν μα κριον αβδ, κα ατο το πατραλοου παιδς, κα μλλον τς ερνης, τς κατ το λαο προμηθο μενον νκης.
α. "Ες τ τλος, ν μνοις ψαλμς τ αβδ" ντ το, ες τ τλος, μν

11

12
χερσ φροντες τς το Θεο δωρες, κα φιλοτμως ατο τος γαθος ντρυφντες, ς μηδενς πολαοντες λγειν τολμ σι "Τς δεξει μν τ γαθ" γ δ το σο φωτς πολασας, κα τν γνσιν κτησμε νος, θ, ι. "ν ερν π τ ατ κοιμηθσομαι, κα πνσω. τι σ, Κριε, κατ μνας π' λπδι κατκισς με." Πντα γρ θρυβον, κα διχνοιαν τν λογισμν ξελσας, κα τοτοις πρυτανεσας ερνην, κα τατα περ τς γαθς σου προνοας διδξας φρονεν, π' λπδι τς ναστσεως τν θνατον δξομαι. πνον γρ νταθα τν θνατον προσηγρευσεν. Εκτως δ μλα τ το θαντου μνμ τν λπδα συνζευξε, τος περ προνοας λγους διεξελθν. πειδ γρ πολλο κατ τν παρ ντα βον δυσπραγ περιπεσντες, κα π τν πονηρ συζντων δικομενοι, δχονται το βου τ τλος οδεμις τινς πικουρας τετυχη κτες, διδσκει μ δυσχερανειν μγας αβδ, ς τς λπδος τ θαντ συνεζευγμνης, κα μετ θνατον τς ντιδσεως σομνης.

13

14
δκαιον, Κριε." Τς γρ σς ελογας τε κα προνοας τος σος χορη γουμνης θεραπευτας, ο σφς ατος ραστς το σο νματος καταστσαντες, π τ σ κηδε 80.901 μον μεγαλοφρονσουσι, τν σν διηγομενοι δνα μιν. Οτω κα μακριος λγει Παλος " καυχμενος ν Κυρ καυχσθω." –"ς πλ εδοκας στεφνωσας μς." Εδοκαν θεα Γραφ καλε τ γαθν το Θεο θλημα. Τοιοτν στι τ, "Ηδκησας, Κριε, τν γν σου," ντ το, γαθ θλησας τ γ σου." Κα παρ τ μακαρ Παλ, "Κατ τν εδοκαν το θελμα τος ατο," τουτστι, κατ τ γαθν ατο θλη μα. Κα νταθα τονυν τοτο λγει, τι Τ γαθν σου θλημα, κα πολλ σου περ μς φιλοστοργα τε κα γπη, κα πλον μν γγονε νκης πρξε νον, κα στφανος πινκιος.

15
τος πταικτας οκ θελντων ρν. . "τι οκ στιν ν τ θαντ μνημο νεων σου ν δ τ δ τς ξομολογσετα σοι" ι τοτο τς θεραπεας π το παρντος πολασαι παρακαλ, πειδ οδα, τι τος τνδε τν βον ξιοσι μετ τραυμτων, οδεμα λοι πν θεραπεα δοθσεται, οκτι χραν τς μετα νοας χοσης. [Κα κλλιστα τ θε αβδ τοτο πεφιλοσφηται ο γρ ν θαντ, λλ' ν ζω στιν το Θεο μεμνημνος. Οτως οκ στιν ν δ τος πελθοσιν ξομολγησις κα διρθωσις. Συνκλεισε γρ Θες νταθα μν βον κα πρξιν, κε δ τν τν πεπραγμνων ξτασιν καγε διον τοτο τς γδης, τ μη κτι καιρν ες παρασκευν γαθν, κακν διδναι τος ν ατ γινομνοις. λλ' ν ν τις αυτ καταβληται δι τν ργων τ σπρματα, τοτων ντιπαρχειν τ δργματα ο χριν ν ταθα νεργεν νομοθετε τν μετνοιαν, ς ν τ δ τς τοιατης σπουδς πρακτοσης. Φησ γρ πειδ μακρς μοι γγονεν τς μετανοας καιρς, δδοικα μ φθσ τν παρ σο λεον θνατος, ν τ τς ξομολογσεως οκ στι τοτου 80.905 χριν πιταχναι τν λεον ατ ετα παιδεει τν κροατν, τι μετ τς το Θεο φιλανθρωπας δε κα τ μτερα πεσθαι. ν τε γρ τν σθ νειαν προβαλμεθα, ν τε τν ταραχν, ν τε το Θεο τν γαθτητα, τ δ παρ' μν μ προστεθ, οδν φελος μν. ζ. "κοπασα ν τ στεναγμ μου, λοσω καθ' κστην νκτα τν κλνην μου, ν δκρυσ μου τν στρωμνν μου βρξω." Οδα μν μεγλα κα χαλε π πλημμελσας, λλ' μως δακρων διηνεκς διατελ, κα τ π' μο τετολμημνα θρηνν. Κα μντοι κα τν μιανθεσαν π τς παρανομας κλνην ε δκρυσιν πολοσω, κκαθραι τατην δι τοτων πειρμενος κν τχω δ τς φσεως, ο πασομαι τοτο ποιν. Τοτο γρ σημανει, "Λοσω καθ' κστην νκτα τν κλνην μου, κα βρξω." η. "ταρχθη π θυμο φθαλμς μου." Ατ μου τ πτικν τς διανοας τετρακται δι τν σν γανκτησιν, σποτα. φθαλμν γρ ντα θα τν νον προσηγρευσε , δι κα νς μνημνευ σεν. "παλαιθην ν πσι τος χθρος μου." Πντων μοι, φησ, χαλεπτερα τν χθρν τ νεδη τατα γρ με δαπαν, κα κατατκει, κα γρας ωρον πιφρει. θ, ι. "πστητε π' μο πντες ο ργαζμε νοι τν νομαν, τι εσκουσε Κριος τς φωνς τς το κλαυθμο μου κουσε Κριος τς δε σες μου. Κριος τν προσευχν μου προσεδξατο." Μηκτι, φησν, πιτωθαζτωσν μοι ο τς οκεας μν οχ ρντες παρανομας, τ δ' μ πλημμε λματα κωμδοντες. Τς θεας γρ τυχον εμε νεας, κα ππεικα δι' ν ντιβλησα παριδεν μν τ πλημμελματα, μεταδοναι δ συγγνμης. ια. "Ασχυνθεησαν, κα ταραχθεησαν πντες ο χθρο μου ποστραφεησαν ες τ πσω, κα καταισχυνθεησαν σφδρα δι τχους." Τατα τονυν εδτες, πασασθε μν μο νεδη προσφ ροντες, τς δ οκεας ες νον λαβντες παρανο μας, ασχνης κα θορβου κα ταραχς ναπλ σθητε. καιον γρ κα φβου μεστν τ θεον κριτ ριον.
. α. " Ψαλμς τ αβδ, ν σε τ Κυρ πρ τν λγων Χουσ υο εμενε."

16

17
Ατν κατ' ατν κριθναι τν παροσαν πθεσιν κετεω, κα μ τρων νν δοναι δκας μαρτημτων. ι. "Συντελεσθτω δ πονηρα μαρτωλν, κα κατευθυνες δκαιον." ντ το, συντελεσθτω, παρτισθτω Σμμαχος τθεικεν. Ε ματαα, φησ, δειχθεη τν κακ συζντων πονηρα, σπουδαιτερον ο τς ρετς τρφιμοι τν προκει μνην ατς πορεαν ποισονται. "τζων καρδας κα νεφρος Θες. [ια.] 80.912 ικαα βοθει μου παρ το Θεο το σ ζοντος τος εθες τ καρδ." Νεφρος ντα θα τος λογισμος νομζει. πειδ γρ τς πο γαστρους ρξεις ο νεφρο διεγερουσιν, ντεθεν δ λοιπν κινονται τς πιθυμας ο λογισμο, νε φρος τροπικς τος λογισμος προσηγρευσεν. τονυν, φησ, τος κεκρυμμνους τς διανοας τν νθρπων λογισμος πιστμενος, δικααν μοι παρξει βοθειαν, τε δ τοτο ποιεν εωθς. Τος γρ δικουμνοις παμνων διατελε . ντεθεν λοιπν κα δεδττεται τος πονηρ συζν τας, τς δικαας τιμωρας ποδεικνς κα προαγο ρεει το χιτφελ τν λεθρον. ιβ. " Θες κριτς δκαιος, κα σχυρς, κα μακρθυμος, κα μ ργν πγων καθ' κστην μραν." χει δ κα φιλανθρωπαν, δι' ν π πλεστον φρει τν νθρπων τ πλημ

Documents

Theodoretus of Cyrrhus - Interpretatio in Psalmos