15
107 วิวัฒนาการของกีตาร์คลาสสิก และแนวทางการจัดการเรียนการ สอนวิชาปฏิบัติกีตาร์คลาสสิกในระดับอุดมศึกษา The evolution of classical guitar and guidelines for teaching classical guitar practice course in higher education องอาจ อินทนิเวศ โปรแกรมวิชาศิลปกรรมศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย email: inthaniwet@gmail.com Ong-art Inthaniwet Department of Fine and Applied Arts, Faculty of Humanities, Chiang Rai Rajabhat University email: inthaniwet@gmail.com บทคัดย่อ กีตาร์คลาสสิก ได้รับความสนใจเลือกเรียนเป็นเครื่องดนตรีหลักในระดับอุดมศึกษามาอย่างต่อเนื่อง ทาให้การศึกษาวิจัยเพื่อพัฒนาการสอนวิชาปฏิบัติเป็นสิ่งจาเป็นต่อการพัฒนาหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การศึกษา ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงวิวัฒนาการของกีตาร์คลาสสิก และแนวทางการจัดการเรียนการสอนวิชา ปฏิบัติกีตาร์คลาสสิกในระดับอุดมศึกษา โดยมีกระบวนการศึกษาทั้งเอกสาร การเสวนากลุ่มโดยมีกลุ่ม นักวิชาการด้านดนตรี นักศึกษา นักดนตรี และผู้สนใจ และมีการประเมินด้วยแบบสอบถาม ผลการศึกษา พบว่า กีตาร์เริ่มมีวิวัฒนาการมากขึ้นในศตวรรษที15-16 โดยรับอิทธิพลจาก “วีอวยล่า” ในศตวรรษที่ 17-18 บทบาทของกีตาร์เริ่มมีวิวัฒนาการเข้ามาแทนที่ ต่อมาช่วงศตวรรษที่ 18-19 กลุ่มนักกีตาร์ชาวอิตาเลียนได้ เดินทางแสดงดนตรีทั่วยุโรป ส่งผลให้ระยะเวลาต่อมาในศตวรรษที่ 19-20 กลายเป็น “ยุคทองของกีตาร์ คลาสสิก” ด้านแนวทางการพัฒนาทักษะการบรรเลงกีตาร์คลาสสิก นั้น การวางเนื้อหา และการกาหนด จุดมุ่งหมายการสอนควรสัมพันธ์กับเนื้อหาหลักสูตรของสถาบันดนตรีที่เป็นสากล เช่น วิทยาลัยดนตรีทรินิตีลอนดอน (Trinity) วิทยาลัยดนตรีหลวง (ABRSM) โรงเรียนดนตรียามาฮ่า สถาบันการสอนดนตรีตามแนวทาง ของซูซูกิ เป็นต้น และการพัฒนาทักษะเฉพาะตัวของผู้เรียน โดยสถานศึกษาควรปรับใช้ให้เหมาะสมกับปรัชญา แนวคิด ของสถาบัน ซึ่งจะช่วยให้เกิดการพัฒนามากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ข้อมูลจากการศึกษาครั้งนี้สามารถนาไป ปรับใช้เพื่อร่างเนื้อหาการสอน (มคอ. 3) สาหรับวิชาปฏิบัติกีตาร์คลาสสิกได้ โดยมีความสอดคล้องกับเกณฑ์ มาตรฐานคุณวุฒิระดับปริญญาตรี สาขาวิชาศิลปกรรมศาสตร์ พ.ศ.2558 คาสาคัญ: กีตาร์คลาสสิก, การสอนดนตรี, วิวัฒนาการของกีตาร์คลาสสิก Abstract

The evolution of classical guitar and guidelines for

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: The evolution of classical guitar and guidelines for

107

ววฒนาการของกตารคลาสสก และแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา The evolution of classical guitar and guidelines for teaching classical guitar practice course in higher education

องอาจ อนทนเวศ โปรแกรมวชาศลปกรรมศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย email: [email protected] Ong-art Inthaniwet Department of Fine and Applied Arts, Faculty of Humanities, Chiang Rai Rajabhat University email: [email protected] บทคดยอ

กตารคลาสสก ไดรบความสนใจเลอกเรยนเปนเครองดนตรหลกในระดบอดมศกษามาอยางตอเนอง ท าใหการศกษาวจยเพอพฒนาการสอนวชาปฏบตเปนสงจ าเปนตอการพฒนาหนวยงานทเกยวของ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาถงววฒนาการของกตารคลาสสก และแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา โดยมกระบวนการศกษาทงเอกสาร การเสวนากลมโดยมกลมนกวชาการดานดนตร นกศกษา นกดนตร และผสนใจ และมการประเมนดวยแบบสอบถาม ผลการศกษาพบวา กตารเรมมววฒนาการมากขนในศตวรรษท 15-16 โดยรบอทธพลจาก “วอวยลา” ในศตวรรษท 17-18 บทบาทของกตารเรมมววฒนาการเขามาแทนท ตอมาชวงศตวรรษท 18-19 กลมนกกตารชาวอตาเลยนไดเดนทางแสดงดนตรทวยโรป สงผลใหระยะเวลาตอมาในศตวรรษท 19-20 กลายเปน “ยคทองของกตารคลาสสก” ดานแนวทางการพฒนาทกษะการบรรเลงกตารคลาสสก นน การวางเนอหา และการก าหนดจดมงหมายการสอนควรสมพนธกบเนอหาหลกสตรของสถาบนดนตรทเปนสากล เชน วทยาลยดนตรทรนต ลอนดอน (Trinity) วทยาลยดนตรหลวง (ABRSM) โรงเรยนดนตรยามาฮา สถาบนการสอนดนตรตามแนวทางของซซก เปนตน และการพฒนาทกษะเฉพาะตวของผเรยน โดยสถานศกษาควรปรบใชใหเหมาะสมกบปรชญา แนวคด ของสถาบน ซงจะชวยใหเกดการพฒนามากยงขน นอกจากนขอมลจากการศกษาครงนสามารถน าไปปรบใชเพอรางเนอหาการสอน (มคอ.3) ส าหรบวชาปฏบตกตารคลาสสกได โดยมความสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาวชาศลปกรรมศาสตร พ.ศ.2558 ค าส าคญ: กตารคลาสสก, การสอนดนตร, ววฒนาการของกตารคลาสสก Abstract

Page 2: The evolution of classical guitar and guidelines for

108

Classical guitar has been continuously receiving attention to study as a curriculum in higher education. The research about teaching development of this practical subject is essential for the development of the relevant departments. This study aims to study the evolution of Classical Guitar and to be the guideline for teaching the Classical Guitar practice course in higher education. Data were collected from documents, group dialogue with music scholars, students, musicians, and interested people along with responses from a set of questionnaires. Results of the study revealed that guitar was more developed in the 15Th to 16th centuries and largely influenced by “Vihuela” . In 17th to the 18th century, the roles of guitar developed further. Later, in 18th to 19th centuries, history shows that groups of Italian guitarists had traveled and performed music throughout Europe which resulted in the “golden age of classical guitar” in the 19th and the 20th century. In terms of the guideline for developing classical guitar skills, results indicated that the contents and teaching objectives should be related to the curriculum contents established by external music institutes, for example; Trinity Music London, ABRSM, Yamaha Music School, Suzuki Method, etc. and the complements in the individual skills of learners. In addition, educational institutes should adjust the contents to match with the institutes’ philosophies and principles to ensure better development. Data of this study can be used in drafting teaching contents using TQF 3 for the subject of classical guitar practice which adheres to the standard criteria for undergraduate qualifications for the Program of Fine Arts 2015. Keywords: Classical Guitar, the Evolution of Classical Guitar, Music Teaching บทน า

กตาร เปนเครองดนตรทไดรบความนยมในการน ามาบรรเลงทงเพอความสนกสนานเพลดเพลน และการบรรเลงเพอประกอบกจกรรมในสงคมมนษยอยางตอเนองยาวนานกวา 400 ป แตทงนหลกฐานขอมลทางประวตทชดเจนทกลาวถงชวงเวลาตนก าเนดของเครองดนตรนนมขอมลทน าเสนอไดอยางจ ากด โดยการศกษาของ จลโอ รไบรโร ออรเวส (Alves, Julio Ribeiro, 2015 : 6) ทกลาวถงเครองดนตรตระกลเครองสาย (Chordophone) ทมปรากฏการใชในสงคมมนษยตงแตอดตในพนทแถบตอนเหนอของอนเดย เอเชยกลาง และเปอรเซย โดยมชอเรยกเครองดนตรตาง ๆ กนไป ทงนขอมลววฒนาการของกตารมหลกฐานชดเจนมากยงขนในชวงใกลศตวรรษท 17 ซง เรมมปรากฏขอมลคตกวทประพนธเพลงส าหรบเครองดนตรตระกลเครองสาย ประเภทดด ดงเหนไดจากในงานเขยนของ เฟรดเดอรค โนลด (Noad, Frederick, 2000, 12-20) ทแสดงโนตเพลงของนกเลนกตารไวหลายบทเพลง จนกระทงในปจจบนอทธพลของกตารไดแพรหลายไปทวทกภมภาคของโลก สงผลตอลกษณะทางกายภาพ รวมทงระบบการตงเสยงของกตารมการเปลยนแปลงไปตาม

Page 3: The evolution of classical guitar and guidelines for

109

ความคดสรางสรรคของชางผท ากตาร แตทงนรปทรงของเครองดนตรยงคงมความใกลเคยงกบในอดต ซงในปจจบนลกษณะทางกายภาพของกตารไดถกแบงออกเปน กตารอะคสตก1 (แบบดงเดม) และกตารไฟฟาทถกพฒนาขนภายหลง แตทงนทกษะ และรปแบบการบรรเลงในขนพนฐานนนมลกษณะเชนเดยวกนในทกประเภทกตาร หรอกลาวไดวา หากจะเรมเลนกตาร การเรมเลนกตารอะคสตกกอนถอวาเปนการเรมตนทด เกดความเขาใจในลกษณะของเสยง รปแบบวธการเลน การจบคอรด จงหวะการดด และลกษณะทาทางการบรรเลงท ถกตอง ซงการศกษาดนตรในระดบอดมศกษานน จะเนนการสอนวชาเครองเอกกตารทเปน เอกกตารอะคสตก แบบสายเอน หรอทเรยกโดยทวไปวา “กตารคลาสสก” เปนเครองเอกใหกบนกศกษาทสนใจเลอกลงเรยนกนอยางแพรหลายเชนกน

จากการสงเกตพฤตกรรมเบองตนของนกศกษาสาขาวชาดรยางคศลป คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย ทลงทะเบยนเรยนในชวงปการศกษา 2557-2560 มจ านวนนกศกษาทงสน 122 คน พบวา มแนวโนมการเลอกเรยนกตารคลาสสกเปนเครองเอกนอยลงตามล าดบ ในขณะทความสนใจเรยนกตารไฟฟามมากขน ซงผวจยในฐานะผสอนวชาเอกกตารคลาสสกจงไดศกษาขอมลเบองตน เพอเปรยบเทยบสถานการณการจดการเรยนการสอนวชากตารคลาสสกในกลมมหาวทยาลยราชภฏในเขตภาคเหนอตอนบน เพอหาสาเหตของการใหความสนใจเลอกเรยนกตารคลาสสกในระดบอดมศกษาทนอยลง พบวา (1) กตารคลาสสกเปนเครองดนตรทเลนยาก ตองใชเวลาในการฝกฝนตอเนองยาวนาน (2) บทเพลงทบรรเลงเปนเพลงทไมรจก และไมคนหมากอน จงตองมเวลาศกษาเพมเตมมากเปนพเศษ (3) หนงสอ หรอสอการสอนสวนใหญเปนภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษาอตาเลยน ภาษาสเปน ซงเปนภาษาทยากส าหรบผเรยนทไมมพนฐานทางภาษาตางประเทศมาอยางพอเพยง (4) โอกาสการน ากตารคลาสสกไปใชเพอสรางรายไดระหวางเรยนมนอยกวาการฝกหดกตารไฟฟาทมงานเลนดนตรกลางคนรองรบตลอดเวลา และประการสดทาย (5) กตารคลาสสกยงไมเปนทนยมในสงคมวงกวางเทาทควร สอดคลองกบการศกษาของ สมาพร กญแจทอง (2561, 116) ทกลาวถงผลกระทบตอการเขาศกษาตอในระดบปรญญาตรพบสาเหตวาการขาดแคลนบคลากรทมความรความเชยวชาญ การทสถานศกษาเดมยงไมใหความส าคญตอสาขาวชาดานดนตร นาฏศลป และคตศลปเทาทควร รวมทงการขาดแคลนสออปกรณ เหลานลวนเปนปจจยตอการเลอกเขาศกษาตอทงสน

จากเหตผลสภาพปญหาทเกดขนดงทกลาวมา ผวจยไดศกษาขอมลเนอหาสาระส าคญจากเกณฑมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาวชาศลปกรรมศาสตร พ.ศ.2558 พบวา การจดการเรยนการสอนในสาขาดรยางคศลป ตามแนวทางเกณฑมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาวชาศลปกรรมศาสตร พ.ศ.2558 นน ควรมเนอหาทมงเนนใหมความรอบรดานทฤษฎดนตร ประวตดนตร การสรางสรรคผลงานดนตรทไพเราะดวยภาษาเสยง ดงนนเพอเปนการพฒนาการจดการเรยนการสอนกตารคลาสสกใหมประสทธภาพมากยงขน ผวจยจงมแนวคดทจะศกษาแนวทางการพฒนาทกษะการบรรเลงกตารคลาสสกของนกศกษาสาขาวชาดนตรในระดบอดมศกษา เพอใหไดแนวทางการพฒนาการสอนวชากตารคลาสสกใหสมพนธและสอดคลองกบเกณฑ มคอ. ศลปกรรมศาสตร ป 2558 และสรางสรรคความรเพอใหเกดนวตกรรมใหม ๆ ทางดนตรตะวนตกในสงคมการเรยนการสอนวชาดนตรในประเทศไทยไดอยางมคณภาพเทยบเทามาตรฐานสากล 1 กตารอะคสตก เปนกตารทท าจากไมจรง ใชสายกตารทท าจากสายเอน หรอสายเหลก ผลตเสยงดวยตวเครองดนตรเอง

Page 4: The evolution of classical guitar and guidelines for

110

วตถประสงค

1 เพอศกษาววฒนาการของกตารคลาสสก 2 เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา

วธการด าเนนการวจย

การศกษาวจยครงนเปนงานวจยเชงคณภาพทใชกระบวนการศกษาวจยทางดนตรศกษา (Music Education) มการศกษาวเคราะหขอมลจากเอกสารขอมล การสมภาษณ และการจดการเสวนากลม (Focus Group) เพอแลกเปลยนเรยนรระหวางนกกตารคลาสสก นกวชาการดานการสอนวชาดนตร และนกศกษา หรอผทสนใจในการศกษากตารคลาสสก เพอหาขอสรปถงแนวทางการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะการปฏบตในวชาปฏบตกตารใหแกผเรยน โดยมการส ารวจความคดเหนรวมถงขอเสนอแนะภายหลงจากการเสวนา เพอใหเกดเปนแนวปฏบตทสอดคลองกบมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาศลปกรรมศาสตรบณฑต พ.ศ.2558 ในแขนงดรยางคศลป

ทงนการด าเนนงานมขนตอนและวธการในการด าเนนการวจย ดงน 1 การสบคนขอมล การสบคนขอมลเพอศกษาวเคราะหสวนใหญเปนเอกสาร สอสงพมพ และการสมภาษณ ในการศกษา

ครงน ผวจยจงไดก าหนดแหลงขอมลทใชในการสบคนออกเปน 2 สวน ไดแก (1) แหลงขอมลเอกสาร เชน หองสมดจว บางซอ วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล อาศรมดนตรวทยา วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล ส านกวทยบรการ และเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย หองสมดคณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย นอกจากนยงมขอมลทตองใชการสบคนแบบออนไลนจากเวบไซตทเกยวของ (2) แหลงขอมลบคคล เชน นกกตารคลาสสก นกวชาการดานการสอนดนตร นกศกษาทเรยนสาขาวชาดนตร อาจารยสอนดนตรจากมหาวทยาลยราชภฏในกลมภาคเหนอตอนบน อาจารยผสอนวชากตารในโรงเรยนสอนดนตรเอกชน และนกดนตรอสระทมความรความสามารถและประสบการณในการสอนกตาร เพอรวมแสดงความคดเหน และอภปรายในการจดการเสวนากลม

2 ประชากร และกลมตวอยาง ประชากรทศกษาแบงออกเปน 2 กลมใหญ ไดแก (1) นกศกษาทเรยนสาขาวชาดนตรเอกกตารใน

มหาวทยาลยราชภฏในเขตพนทกลมภาคเหนอตอนบน จ านวน 3 มหาวทยาลย ไดแก ภาควชาดนตรและการแสดง มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ภาควชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏล าปาง และสาขาวชาดรยางคศลป มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย และ (2) กลมนกวชาการดานดนตรทมประสบการณสอนวชากตารในมหาวทยาลย การคดเลอกจากประชากรทงหมดเพอใหไดกลมตวอยาง โดยใชกระบวนการคดเลอกกลมตวอยางแบบจ าเพาะเจาะจง (Purposive Sampling) โดยมกลมตวอยาง ไดแก (1) นกศกษาทเรยนสาขาวชาดนตรเอกกตาร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย จ านวน 25 คน (2) นกวชาการดานดนตรทมประสบการณสอนกตาร จ านวน 5 คน

Page 5: The evolution of classical guitar and guidelines for

111

3 เครองมอทใชวจย นอกจากสบคนเอกสาร และเวบไซตทเกยวของแลว การสบคนขอมลจากบคคลเปนสวนส าคญ

ประการหนงในการชวยใหการวเคราะหเกดความกระจาง และไดขอมลตามวตถประสงคมากทสด ซงขอมลสวนนจงมความจ าเปนตองใชเครองมอในการวจยเขามาชวยในการเกบขอมล คอ แบบสมภาษณ แนวค าถามทใชในการตงค าถามในการจดเสวนากลม และแบบสอบถาม ทผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒทไดแตงตงขนเพอประเมนคณภาพกอนน าไปใชสมภาษณจรง

4 วธการเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลแบงออกเปน 2 สวน ไดแก 1) ขอมลเอกสารโนตเพลง แนวทางการจดบทเพลง การล าดบความยากงายทางเทคนคการบรรเลงของบทเพลง รวมทงเอกสารแนวทางการจดการเรยนการสอนตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาวชาศลปกรรมศาสตรบณฑต ป พ.ศ. 2558 และ 2) ขอมลจากการเสวนากลมโดยกลมตวอยางทก าหนดไว และแบบสอบถาม เพอประกอบเปนขอมลสรป และน าไปปรบใชในการจดการเรยนการสอนในรายวชาปฏบตกตารคลาสสกอยางมหลกการทางวชาการ

5 การวเคราะหขอมล การศกษาววฒนาการของกตารคลาสสก มงศกษาถงววฒนาการของกตารทมหลกฐานขอมลจาก

เอกสารการศกษาทผานมาโดยองตามยคสมยทางประวตศาสตรดนตรตะวนตก และการศกษาแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา มงศกษาการจดวางเนอหา การก าหนดจดมงหมาย การใชสอการสอน ตวอยางบทเพลงทพงปฏบต เทคนคทางกตารคลาสสกทส าคญ และขอเสนอแนะอน ๆ ทเปนประโยชนตอการพฒนาทกษะการบรรเลงกตารคลาสสก สรปผลการวจย

การศกษาครงน ไดผลการศกษาตามวตถประสงคทก าหนด ดงน 1 ววฒนาการของกตารคลาสสก

ตนก าเนดของกตารแบบทใชกนในปจจบนนมววฒนาการทางกายภาพ รปทรง และระบบการตงเสยงมาเปนเวลายาวนาน ซงในอดตนนกตารมรปทรงทแตกตางจากปจจบน แตยงคงมสวนประกอบหลกทสบทอดกนมา คอ มลกษณะเปนเครองดนตรประเภทเครองสาย (Chordophone) เปนเครองดนตรประเภทดดบรรเลงดวยนวมอ (Picked) และเปนเครองดนตรทมกลองเสยง (Sound Box) ขอมลทปรากฏในรปแกะสลกและรปปนโบราณทนกโบราณคดไดรวบรวมภาพเขยนในผนงถ าจากแหลงอารยธรรมอยปต แหลงอารยธรรม ซเมอร2 และอารยธรรมบาบโลน (อหรานในปจจบน) โดยภาพเครองดนตรทพบน เปนภาพลกษณะเครองดนตรชนดเครองสาย มชอเรยกออกเสยงตามภาษาอาหรบวา กลนเบอร (Tanbur) และซตาร (Setar) โดยทงสองเครองดนตรนมลกษณะทางกายภาพ และลกษณะการบรรเลงใกลเคยงกบกตารในยโรปคาดวาอาจไดรบอทธทางวฒนธรรม จากเสนทางประวตศาสตรและอทธพลดานตาง ๆ ผสมผสานกน คาดวามนษยใชกตารเปนเครองมอในการถายทอดความคด ความรสก และการแสดงออกทางอารมณ ในกจกรรมประเพณวฒนธรรม จง 2 ซเมอร เปนแหลงอารยธรรมโบราณในเขตบรเวณดนแดนเมโสโปเตเมยตอนใต มพนทตดกบอาวเปอรเซย

Page 6: The evolution of classical guitar and guidelines for

112

ท าใหการบรรเลงกตารมบทบาทเปนเครองดนตรทใชในการบรรเลงประกอบจงหวะ (Background Rhythm Instrument) หลงจากนนจงเรมเขาสการบรรเลงรวมกบเครองดนตรอน ๆ และการบรรเลงประกอบการ ขบรอง เพอความสนกสนานเพลดเพลน และการแสดงออกทางอารมณของมนษยตอไป

ชวงกอนศตวรรษท 17 ววฒนาการของกตารคลาสสก ชวงกอนศตวรรษท 17 หรอท เรยกวายค ฟนฟศลปวทยา

(Renaissance) นนมมาบางแลว โดยเรมมววฒนาการจากเครองดนตรประเภทเครองสายทชอวา “วอวยลา” (Vihuela) ซงเปนเครองดนตรทมรปทรงคลายกบกตารทพบในแถบตะวนออก และทางใตของยโรป ในชวงศตวรรษท 15-16 โดยเฉพาะอยางยงแถบอตาล โปรตเกส และสเปน นอกจากนในอดตมเครองดนตรทมลกษณะทางกายภาพคลายกบกตารนบไมถวน โดยเรยกรวม ๆ วา “ลท” (Lute) และเครองดนตรลกษณะเชนเดยวกบลทนพบมากในสมยอยปตโบราณ ในดนแดนเปอรเซย ตรก จน กรก และโรมน การเปลยนลกษณะทางกายภาพของลทมววฒนาการเรอยมา จนกระทงชวงครสตศตวรรษท 7 ลทเรมแพรกระจายเขาสยโรป ซงการขยายตวทส าคญคอในชวงศตวรรษท 9 โดยชาวมวรจากแอฟรกาทไดน าลทเขาไปยงสเปน กลมนกดนตรทมบทบาทในการบรรเลงเครองดนตรทงบอวยลา และลท ในยคสมยฟนฟศลปวทยา เชน หลยส เดอ มลาน (Luis de Milán, 1500–1561) หลยส เดอ นาวาเรส (Luis de Narváez, 1510–1555) ออลอนโซ มนดารรา (Alonso Mudarra, 1510–1580 เอนรเก เดอ วาลเดอราบาโน (Enríquez de Valderrábano, 1500–1557) มเกล เดอ ฟรวลลานา (Miguel de Fuenllana, 1500-1579) เปนตน ศตวรรษท 17-18 (ยคบาโรก, ค.ศ.1600-1750)

บทบาทของกตารเรมมพฒนาการเขามาแทนทบอวยลา และลท จากในยคฟนฟศลปวทยา โดยเฉพาะการเปนเครองดนตรทใชบรรเลงในบรบทตาง ๆ เชน บรรเลงเพอความเพลดเพลนกนเองกนภายในครอบครว การบรรเลงเปนแนวเบสยนพน (Basso Continuo) หรอบรรเลงประกอบ (Accompaniment) ใหกบเครองดนตรประเภทอน ๆ อยางไรกตามบทบาทส าคญของกตารทมววฒนาการความกาวหนาเกดขน คอ เรองระบบการตงเสยงกตารทชดเจนมากขน3 และระบบโนตกตารแบบ The Alfabeto Notation4 หรอระบบการจดคอรดกตาร นกกตารในชวงสมยศตวรรษท 17-18 ทโดดเดน เชน จโอวารน เปาโล ฟอสคารน (Giovanni Paolo Foscarini, อตาเลยน, 1600-1647) ฟรานเซสโก คอรเบตตา (Francesco Corbetta, อตาเลยน , 1615–1681) แกสปาร ชานซ (Gaspar Sanz, สเปน, 1640–1710) โร เบ รต เดอ ว เซ (Robert de Visée, ฝรงเศส, 1658–1725) เปนตน ศตวรรษท 18-19 (ยคคลาสสก, 1751-1825)

3 การตงเสยงกตารในชวงยคบาโรก ยงคงออกแบบมาใชกบกตารสายค 5 ชด ซงยดความสมพนธของการประสานเสยงโนตคหา เชน E-E, B-B, G-G, D-D, A-A หรอ E-E, B-B, G-G, D-d (octave), A-A หรอ E-E, B-B, G-G, D-d (octave) , A-a (octave) เปนตน 4 The Alfabeto Notation เปนระบบบนทกโนตส าหรบกตารทดดแปลงจากระบบแทบลาเจอร (Tablature) โดยใชบนทกโนตทเลนพรอมกนหลาย ๆ โนต ในรปแบบของสญลกษณอกษรโรมน ซงตอมาววฒนาการเปนระบบการจบคอรดกตารในปจจบน

Page 7: The evolution of classical guitar and guidelines for

113

ชวงเวลาในยคคลาสสกนกลมนกกตารชาวอตาเลยนไดออกเดนทางไปทวภาคพนยโรป โดยเฉพาะในปารส เวยนนา และลอนดอน เพอแสดงผลงานการบรรเลงกตาร และรวมบรรเลงกบวงดนตรอน ๆ โดยในชวงป 1800-1820 มยอดนกกตาร (Guitar Virtuoso) ชาวอตาเลยนชอวา เมาโร จเลยอาน (Mauro Giuliani, 1781-1829) ไดประพนธบทเพลงประเภทคอนแชรโตส าหรบกตารขนและจดแสดงในเวยนนา ในชวงเวลานนมนกกตารทมความสามารถสงทอยรวมสมย เชน เวนเซล โทมส เมตเอกา (Wenzel Thomas Matiegka, 1773-1830) อนตอล เดยอาเบล (Anton Diabelli, 1781-1858) และเลยวฮารด ฟอน คอล (Leonhard von Call, 1768-1815) หลงจากนนในชวงป ค.ศ.1810-1840 เมองปารส กลายเปนแหลงรวมยอดนกกตารชาว อตาเลยนหลายทาน เชน แมททโอ คารคาสซ (Matteo Carcassi, 1792-1853) และ เฟอรดนานโด คารลล (Ferdinando Carulli, 1770-1841) นอกจากนมยอดนกกตารชาวสเปน เชน ดโอนสซโอ อกวอาโด (Dionisio Aguado, 1784-1849) และ เฟอนนโด ซอร (Fernando Sor, 1778-1839) ศตวรรษท 19-20 (ยคโรแมนตก, ค.ศ.1826-1920) ชวงครงหลงของศตวรรษท 19 ถงตนศตวรรษท 20 (ประมาณ ป ค.ศ.1860-1910) เมองบารเซโลนา (Barcelona) กลายเปนศนยกลางการววฒนาการของกตารแทนทเมองปารส โดยกลมนกกตารคนส าคญทเคลอนไหวทางการแสดงกตาร และการวางรากฐานบทเพลงกตารในชวงเวลานน ไดแก จเลย อารคาส (Julian Arcas, 1832-1882) โคเซ เฟอรเรอร เอสเตเว เดอ ฟวกาดาส (José Ferrer Esteve de Fujadas, 1835-1916) ฟรานซสโก ทาเรกา (Francisco Tárrega, 1852-1909) อนโตนโอ จมเมเนส มานคอน (Antonio Jiménez Manjón, 1866-1919) และ มเกล ญวเวท (Miguel Llobet, 1878–1938) ในชวงยคโรแมนตกนถอไดวาเปนจดเรมตนของ “ยคทองของกตารคลาสสก” เนองจากมการวางรากฐานทงดานบทเพลง และเทคนคการบรรเลงไวเปนจ านวนมาก ดงจะเหนไดจากบทเพลงในยคนมความหลากหลายรปแบบ และเปนอสระ นกกตารทมผลงานโดดเดนชวงยคโรแมนตก เชน โฮเซ โบรกา (José Broca, 1805–1882) นโปเลยน คอสท (Napoléon Coste, 1806–1883) ฟรานซสโก ทาเรกา (Francisco Tárrega, 1852–1909) มเกล ญวเวท (Miguel Llobet, 1878–1938) ออกสตน บารรออส มองโกเร (Agustín Barrios Mangoré, 1885–1944) เอเตอร วลลา-โลบอส (Heitor Villa-Lobos, 1887-1959) เปนตน ศตวรรษท 20 ถงปจจบน (ยคสมยใหม, ค.ศ.1921-ปจจบน)

ศตวรรษท 20 ถงปจจบน เปนชวงเวลาทววฒนาการดานตาง ๆ ในโลก มพฒนาการรดหนาไปมาก และเหตการณสงครามโลกครงทสอง (ค.ศ.1945) ทสงผลกระทบสรางความเปลยนแปลงตอระบบสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ และความเปนอยของผคนในพนทยโรปมาก สงผลตอพฒนาการดานดนตรอยางหลกเลยงมได ดงนนการแบงกลมนกดนตรสมยปจจบนจงขอแบงออกเปนสองกลม ไดแก กลมดนตรสมยใหมตอนตน (Early Modern Music) หมายถง ดนตรและนกกตารทมบทบาทในชวงเวลาตงแต ค.ศ.1921-1945 และกลมสมยใหม (Modern Music) หมายถง ดนตรและนกกตารทมบทบาทในชวงเวลาตงแตหลงสงครามโลกถงปจจบนหรอ ป ค.ศ.1946 ถงปจจบน

ดนตรสมยใหมตอนตนในศตวรรษท 20 น มแนวโนมเปนดนตรทมระบบเสยงทไมเนนโนตส าคญ หรอไมมโนตทมอทธพลเหนอโนตอน ๆ หรอทเรยกวา “ดนตรระบบไมองกญแจเสยง” (Atonality Music)

Page 8: The evolution of classical guitar and guidelines for

114

เปนลกษณะทางดนตรทปรากฏวาถกน ามาใชอยางแพรหลายในดนตรชวงตนศตวรรษท 20 น อยางไรกตามนอกจากระบบเสยงของดนตรแลว ดานบทบาทการแสดง การบรรเลงของนกดนตรมอสระทางการแสดงมากขน รวมทงการประพนธเพลงทมความแปลกใหมหลากหลายขนตามล าดบ จนกลายเปนสงสรางจดเดนใหกบนกแสดง โดยนกกตารในกลมดนตรสมยใหมตอนตน เชน เฟเดอรโก โมเรนโน โตโรบา (Federico Moreno Torroba, 1891-1982) องเดส เซโกเวยร (Andrés Segovia, 1893–1987) เรจโน ไวน เดอ ลา มาซา (Regino Sainz de la Maza, 1896–1981) ญวอาคน โรดโก (Joaquin Rodrigo, 1901-1999) เปนตน สวนกลมสมยใหม (modern music) เชน จอหน วลเลยม (John Williams, ออสเตเลย, 1941~) เปนตน

โดยสรปการศกษาถงววฒนาการของกตารคลาสสกนน กลาวไดวา มการเรมตนมาจากการรบอทธพลจากเครองดนตรวอวยลา และกทเทรนในชวงศตวรรษท 16 จากนนมววฒนาการทงทางดานลกษณะทางกายภาพของเครองดนตรทเปลยนแปลงไป ดานการใชสายซงแตเดมเปนสายค 5 ชด มววฒนาการมาเปนสายเดยว 6 เสน และรวมถงระบบการตงสายทเปนมาตรฐานใชกนเรอยมาจวบจนในชวงกลางศตวรรษท 19 ทมการออกแบบรปทรงกตารคลาสสกทใชกนในปจจบนกตารคลาสสกในแบบปจจบนน มการจ าแนกประเภทความเปนกตารคลาสสกอยางชดเจน ดวยอทธพลประการหนงจากนกกตารผซงเปนทงนกกตาร นกเลนลท (Lute) และเปนชางท ากตารชาวสเปน ชอวา อนโตนโอ ทอรเรส กวอาโด (Antonio Torres Jurado, 1817-1892) ผออกแบบรปทรงกตารคลาสสกทแพรหลายในปจจบน และเมอภายหลงทอรเรสเสยชวตไปรปทรงกตารท ทอรเรสออกแบบนนถกใชเปนตนแบบการวางรปทรงกตารคลาสสก และกตารอะคสตกไปทวโลก

นอกจากน ปจจยส าคญทท าใหกตารคลาสสก มไดสญหายไป แตยงคงมววฒนาการอยางตอเนองจากอดตจนถงปจจบน นนคอ บทเพลงทแสดงถงเทคนคการบรรเลงทเปนลกษณะเฉพาะตวของเครองดนตรกตาร ดงจะเหนไดจากการมนกกตารหนาใหมเกดขนในแตละชวงยคสมยทเพมจ านวนขนมาอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบความนยมในเครองดนตรประเภทกตารในปจจบนทววฒนาการไปสกตารในรปแบบตาง ๆ เชน กตารอะคสตก กตารไฟฟา รปทรงตาง ๆ เปนตน

2 แนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา นอกจากการจดการเรยนการสอนวชาดนตรในระดบอดมศกษาแลว ทผานมามสถาบนสอนดนตร

เอกชนหลายสถาบนไดเปดสอนและวางรากฐานการเรยนกตารคลาสสกไวอยางลมลก เชน โรงเรยนดนตร ยามาฮา (Yamaha Music School) วทยาลยดนตรทรนต ลอนดอน (Trinity Music London) วทยาลยดนตรหลวง (Associated Board of the Royal Schools of Music, ABRSM) สถาบนการสอนดนตรตามแนวทางของซซก (Suzuki Method) เปนตน สถาบนดนตรเหลานไดวางแนวทางการเรยนกตารคลาสสกไวเปนล าดบขน ซงแตละสถาบนนนมหลกการแนวทางการวางล าดบการเรยนรบทเพลงเพอพฒนาทกษะการบรรเลงทแตกตางกนไป ในการศกษาวจยครงนนอกจากการศกษาขอมลเอกสารทางประวตศาสตรแลว การศกษาถงขอมลทไดจากประสบการณ (เรยน/สอน) ในสถาบนดนตร รวมทงขอมลการพบเหนทเปนปจจบน จงควรมการน ามาแลกเปลยนเรยนรกนเพอใหเกดประโยชนทางวชาการ และน าไปสการพฒนาทกษะการบรรเลงกตาร

Page 9: The evolution of classical guitar and guidelines for

115

คลาสสก ทงนในการด าเนนการวจยในดานการเสวนากลม ไดมรายละเอยดประเดนการเสวนาทเปนภาพสะทอนทงจากผสอน และผเรยน โดยขอมลตอไปนแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา ซงเมอผสอนน าแนวทางดงกลาวไปปรบใชในการจดการเรยนการสอน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบบรบทในหลกสตรของแตละสถาบนแลวจะเกดประโยชนตอการพฒนาทกษะการบรรเลงกตารคลาสสกของนกศกษาสาขาวชาดนตรในระดบอดมศกษาในอนาคตตอไป โดยมรายละเอยด ดงน

2.1 การจดวางเนอหา การจดวางเนอหาการสอนในแตละภาคเรยนเปนประเดนส าคญทผสอนควรเตรยมตวมาเปนอยางด โดยการจดวางเนอหาการสอนวชากตารคลาสสกเพอใหเกดการพฒนาทกษะการบรรเลงกตารคลาสสกในระดบอดมศกษาทมประสทธภาพ นน มขอเสนอแนวทางดงน 1) การเตรยมบทเพลง ส าหรบใชเปนตวอยางบทฝกในภาคเรยนควรมความสมพนธกบระดบความยากงายของล าดบวชา ทงนผสอนอาจศกษาการจดล าดบบทเพลงจากคมอการสอบเกรด (Couse Syllabus) ของสถาบนดนตรทเปดสอนทงในและตางประเทศมาประกอบได ตวอยางเชน การจดสอบวชากตารคลาสสกของสถาบนดนตรยามาฮา (Yamaha Music School) ทมการจดระดบการสอบชนของวชากตารคลาสสกไวอยางชดเจนทงในระดบทกษะการเปนนกเรยน (Student Grades) ระดบชนการเปนครผสอน (Teacher Grades) จนถงระดบชนการเปนผแสดง (Performer Grades) หรอสถาบนอน ๆ นอกจากนอาจเตรยมบทเพลงโดยค านงถงเทคนคการบรรเลงของกตาร หรอลกษณะบทเพลงตามยคสมย 2) การสอนเทคนคปฏบตเครองดนตรนน ผสอนควรวางเนอหาการสอนเรองทฤษฏดนตรสากล ควบคกบการสอนปฏบตดวย เชน การนบคาจงหวะโนต การสรางความเขาใจในการปฏบตตามเครองหมายก ากบจงหวะ (Time Signature) ในลกษณะตาง ๆ รวมทงววฒนาการของเครองดนตร ผประพนธเพลง และนกกตาร 3) ควรใหความส าคญตอการสรางความเขาใจในต าแหนงโนตบนคอกตาร การนบต าแหนงชวงคแปด การแบงต าแหนงโนตในกลมตามต าแหนงทใกลเคยงกน เพอสรางพนทการเคลอนทของนวมอทเปนธรรมชาตทสด รวมทงการสรางความเขาใจในน าเสยงของโนตเดยวกนในต าแหนงทตางกน 4) ควรสอนเสรมเรองการวเคราะหรปแบบ องคประกอบตาง ๆ ของบทเพลง (Form and Analysis) ควบคกนไปเพอใหผเรยนเกดความเขาใจเชงลก การสอนเรองการวเคราะหรปแบบอาจใชหลกการวเคราะหองคประกอบดนตร เชน การวเคราะหเสยง การวเคราะหการประสานเสยงทเกดขนทงแบบขนค และแบบคอรด การวเคราะหท านอง การวเคราะหรปแบบ เครองหมาย ค าศพท เปนตน

การแสดงความคดเหนของกลมตวอยางทมตอการจดวางเนอหา โดยใชแบบสอบถาม พบวาระดบคะแนนมากทสดคอ วางเนอหาการสอนกตารในแตละภาคเรยนควรสมพนธกบเนอหาหลกสตรของสถาบนดนตรเอกชน มความสมพนธกบการแบงตามยคสมยของดนตร และควรสอดคลองกบการพฒนาทกษะเฉพาะตวของผเรยน เหนดวย รอยละ 76 เหนดวยปานกลาง รอยละ 24 ในขณะทการวางเนอหาควรสอดคลองกบแนวโนมสมยนยม (เพลงทใชประกวด) เหนดวย รอยละ 68 เหนดวยปานกลาง รอยละ 32

2.2 การก าหนดจดมงหมาย

Page 10: The evolution of classical guitar and guidelines for

116

จดมงหมายของแตละระดบชนปการศกษา ควรมการสรางความเขาใจใหผเรยนไดพฒนาแนวคดทงทางดานทกษะการบรรเลง และทกษะการถายทอดความร (การสอน) อยางถกวธ โดยเพมระดบความซบซอนขนไปตามความยากของระดบชน อยางไรกตามการก าหนดจดมงหมายของรายวชาควรก าหนดใหสอดคลองกบแนวคด ปรชญาของหลกสตร หรอของมหาวทยาลยเปนหลก

ทงนการแสดงความคดเหนของกลมตวอยางทมตอการก าหนดจดมงหมายการสอนกตารในแตละภาคเรยนโดยใชแบบสอบถาม พบวา ระดบคะแนนมากทสดคอ การก าหนดจดมงหมายการสอนกตารทสอดคลองกบการพฒนาทกษะเฉพาะตวของผเรยน เหนดวย รอยละ 76 และเหนดวยปานกลาง รอยละ 24 คะแนนรองลงมาคอการก าหนดจดมงหมายทสมพนธกบหลกสตรของสถาบนดนตรภายนอก และสอดคลองกบแนวโนมสมยนยม เหนดวย รอยละ 68 และเหนดวยปานกลาง รอยละ 32 ในขณะทการก าหนดจดมงหมาย สอดคลองกบปรชญาทองถน หรอมหาวทยาลย เหนดวย รอยละ 68 เหนดวยปานกลาง รอยละ 24 และไมเหนดวย รอยละ 8

2.3 การใชสอการสอน 1) สอดานตวอยางบทเพลงมจ านวนเพยงพอ และมคณภาพ และสะดวกตอการเขาถง ดงนนผสอนจงควรชแนะตวอยางทกษะการบรรเลงของสอทน ามาใชสอนอยางมหลกการ 2) การใชอปกรณเสรม เชน แทนวางกตารขณะบรรเลง (Classical Guitar Leg Rest) ควรน ามาใชเพอชวยลดความเมอยลาในการบรรเลง หรอฝกซอมทยาวนาน

ทงนการแสดงความคดเหนของกลมตวอยางทมตอการใชสอการสอนกตารพบวาระดบคะแนนมากทสดคอ ผเรยนเตรยมอปกรณการเรยนมาเอง เหนดวย รอยละ 100 หลกสตรมการเตรยมอปกรณการเรยนให เหนดวยรอยละ 76 ในขณะทการใชหนงสอ สอ ทพฒนาโดยตวผสอนเอง และใชหนงสอ สอ จากตางประเทศ เหนดวยรอยละ 76

2.4 ตวอยางบทเพลงทพงปฏบต 1) การน าบทเพลงมาใชในการจดการเรยนการสอน นน ควรแบงออกเปนสองประเภท คอ กลมเพลงทเปนเพลงแบบฝกหดในลกษณะดนตรยคสมยตาง ๆ เปนบทเพลงทมงเนนทกษะเทคนคทเหมาะสมกบระดบการเรยน และกลมเพลงทเปนเพลงส าหรบแสดง อยางไรกตามการน ารายการเพลงของสถาบนการสอนดนตรเอกชน มาพจารณาปรบใชเปนเกณฑถอไดวาเปนแนวทางทเหมาะสมประการหนง สวนกลมเพลงทใชส าหรบแสดง ควรเปนเพลงเลอกอสระตามความสนใจของผเรยนแตละคน แตควรอยในดลยพนจของผสอน 2) การน าเพลงทไดรบความนยมมาแสดง หรอใชเปนบทเพลงแบบฝกหดเปนสงทด ตวอยางเพลงชนดน เชน Romance de Amor, Canon in D, Turkish March, The Entertainer, Sakura เปนตน นอกจากนแนวเพลงประเภทลาตนในจงหวะสนก ผลงานของ Barrios, Piazzola, Pernambuco, Lauro สามารถน ามาใชไดเชนกน 3) บทเพลงพระราชนพนธในรชกาลท 9 ควรทจะน ามาเปนกรณศกษา เรยนร และฝกหดอยางมาก รวมทงบทเพลงกตารคลาสสกในรปแบบเพลงไทยทเรยบเรยงจากนกกตารคลาสสกในประเทศไทย

Page 11: The evolution of classical guitar and guidelines for

117

ทงนการแสดงความคดเหนของกลมตวอยางทมตอบทเพลงทพงปฏบตพบวาระดบคะแนนมากทสดคอ บทเพลงทอางองจากสถาบนสอนดนตร เหนดวย รอยละ 76 บทเพลงพระราชนพนธ เหนดวย รอยละ 72 บทเพลงทผเรยนเลอกเองอสระ เหนดวย รอยละ 68 และบทเพลงทเรยบเรยงขนใหม เหนดวย รอยละ 64 ตามล าดบ 2.5 บทเพลง เทคนคทางกตารคลาสสกทส าคญ 1) การฝกเทคนคการเลนบนไดเสยง (Scale) อยางช านาญเปนสงส าคญมาก และการฝกเทคนคการเลนกระจายคอรด (Arpeggios) ควบคกนไปนนเปนสงส าคญเชนกน 2) ฝกการเลนคเสยงอยางสม าเสมอ เชน ค 3 ค 6 และค 8 เปนตน 3) การฝกเทคนคทางกตารคลาสสกทปรากฏในบทเพลงถอเปนสงส าคญ 4) สรางความเขาใจการบรรเลงแนวตาง ๆ เชน แนวท านอง แนวคอรด และแนวเบสประสาน ทงน การแสดงความคดเหนของกลมตวอยางทมตอเทคนค รปแบบ บทเพลงทนาสนใจของรปแบบเพลงยคสมยตาง ๆ พบวาระดบคะแนนมากทสดคอ รปแบบบทเพลงยคสมยใหม เหนดวย รอยละ 72 รปแบบบทเพลงยคคลาสสก หรอรปแบบบทเพลงยคโรแมนตก รอยละ 64 และรปแบบบทเพลงยคบาโรก รอยละ 40

ขอเสนอแนะอน ๆ ทเปนประโยชนตอแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสกในระดบอดมศกษา เชน อปกรณเทยบเสยง (Tuner) ทไดมาตรฐานเปนสงจ าเปนส าหรบนกกตารทกคน หนงสอ หรอโนตทน ามาใช ผสอนควรพจารณาทางนว รวมทงการเขยนเทคนคลงไปในเพลงของผเขยน และความถ กตองของโนตเพลง โนตเพลงทพมพไมชดเจน ไมควรน ามาใชประกอบในการเรยนการสอน บทเพลงชนตนควรมลกษณะแบบดนตรยคคลาสสก คอ เพลงทมลกษณะท านอง คอรด เบส ควรจดเพลงใหสอดคลองกบระดบของผเรยน แบงออกเปนระดบตน ระดบกลาง และระดบสง บทเพลงทน ามาแสดง หรอเปนตวอยางในการเรยนการสอน อาจใชเพลงสมยนยม แจส รอค พนบาน ทถกเรยบเรยงส าหรบบรรเลงดวยกตารคลาสสกสามารถน ามาใชในการเรยนการสอนได และควรจดการเรยนการสอนทกวนเพอตดตามทกษะของผเรยน

ภาพท 2 การจดการเสวนากลม

ทมา: องอาจ อนทนเวศ แนวทางจากการเสวนานน เปนแนวทางทเสนอเปนแนวปฏบตในการจดการเรยนการสอนวชาปฏบต

กตารคลาสสกในระดบอดมศกษา เพอใหมมาตรฐานการจดการเรยนการสอน และเกดความเขาใจตอการ

Page 12: The evolution of classical guitar and guidelines for

118

สงเสรมพฒนาการของผเรยน โดยใหผสอนเกดความเขาใจอยางเปนระบบ และครอบคลมในเนอหาสาระทพงมในการสอนวชาปฏบต สามารถชวยใหผเรยนเกดการเรยนร และพฒนาทกษะการบรรเลงกตารคลาสสกไดดขนตามล าดบเหมาะสมกบมาตรฐานการเรยนรในระดบอดมศกษา ทงนแตละสถานศกษาควรมการปรบใชใหเหมาะสมกบปรชญา แนวคด ของแตละสถาบนเองจะชวยใหเกดการพฒนามากยงขนตามล าดบ อภปรายผล

ววฒนาการของกตารคลาสสก มปรากฏมาแตโบราณ พบไดจากหลกฐานภาพวาดภายในผนงถ าจากแหลงอารยธรรมอยปต แหลงอารยธรรมซเมอร และอารยธรรมบาบโลน เปนภาพลกษณะเครองดนตรตระกลเครองสาย ประเภทเครองดด ชอเรยกออกเสยงตามภาษาอาหรบวา กลนเบอร (Tanbur) และซตาร (Setar) ความชดเจนของกตารเรมมพฒนาการมากขนในชวงศตวรรษท 15-16 โดยรบอทธพลมาจากเครองดนตรชอวา “วอวยลา” (Vihuela) และเครองดนตรเครองสาย “ลท” (Lute) จนเขาสศตวรรษท 17-18 บทบาทของกตารเรมเขามาแทนทบอวยลาและลทอยางตอเนอง ชวงศตวรรษท 18-19 เปนชวงเวลาทกลมนกกตารชาว อตาเลยนออกเดนทางเพอแสดงดนตรยงเมองตาง ๆ ทวภาคพนยโรป ท าใหชวงครงหลงของศตวรรษท 19 ถงตนศตวรรษท 20 ถอเปนจดเรมตนของ “ยคทองของกตารคลาสสก” เนองจากมการวางรากฐานทงบทเพลง และเทคนคการบรรเลงไวเปนจ านวนมาก เขาสชวงศตวรรษท 20 แนวโนมลกษณะดนตรเรมเปนดนตรแบบ “ดนตรระบบไมองกญแจเสยง” รวมทงการบรรเลงของนกดนตรมอสระทางการแสดงมากขน การประพนธเพลงทมความแปลกใหมหลากหลายขนตามล าดบ การศกษาวจยเชงประวตศาสตรของกตารภายในประเทศมขอมลจ ากดอยางมาก ทใชเปนหลกในการคนควาอางองกนในกลมนกวชาการกตารคองานเขยนของ วทยา วอสเปยน, (2531) ซงไดศกษาพฒนาการของกตารโดยกลาวถงพฒนาการของกตารท เรมมาจากวอวยลา (Vihuela) ในชวงสมยยคฟนฟศลปวทยาและมพฒนาการทางกายภาพ การตงเสยง และเทคนคการบรรเลงตาง ๆ เรอยมาจนถงปจจบน โดยถอวาการศกษาของ วทยา วอสเปยน ครงนเปนการวางรากฐานการศกษาววฒนาการของกตารในฉบบภาษาไทยทครอบคลมเรองราวมากทสดงานหนง ในตางประเทศงานศกษาทเปนปจจบนมงานศกษาของ จลโอ รไบรโร ออรเวส, (Alves, Julio Ribeiro, 2015) ทศกษาเรองพฒนาการของกตารตงแตโบราณ กตารในยคฟนฟศลปวทยา ทมววฒนาการมาจากวอวยลา และลท ทงนจากขอมลการศกษาทผานมาของนกวชาการทกลาวถงมานน ผสานกบขอมลปลกยอยทไดจากเรองราวของนกกตารในยคสมยตาง ๆ จงท าใหพบวา ววฒนาการของกตารคลาสสกนนขนอยกบนกกตารในแตละยคสมยทประพนธเพลง รวมทงเทคนควธการเลนทนาสนใจ ท าใหไดรบความนยมและแพรหลายอยางรวดเรว ดงจะเหนไดจากนกกตารททรงอทธพลทสดในชวงศตวรรษท 19-20 คอ ฟรานซสโก ทาเรกา, (Francisco Tárrega, 1852–1909) นน ไดน าผลงานเพลงทไดรบความนยมจากคตกวทมชอเสยงมาเรยบเรยงดวยกตารคลาสสก โดย ทารเรกาไดสรางสรรคเทคนคทางกตารคลาสสกเขาไปในบทเพลงอยางงดงาม ปรากฏนจงเปนแบบอยางในการสรางสรรคของวงการกตารคลาสสกใหเจรญกาวหนาตอไป

Page 13: The evolution of classical guitar and guidelines for

119

ในดาน การศกษาแนวทางแนวทางการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตกตารคลาสสก ในระดบอดมศกษา ซงขอมลทไดนนถอเปนภาพสะทอนอยางแทจรงทเกดขนจากมมมองของผทเกยวของในการสอนวชาปฏบตกตาร ผลการศกษามทงทสอดคลองกบการศกษาของนกวชาการทผานมาและมขอเพมเตม ดงเชน การศกษาของ กมลธรรม เกอบตร, (2554, 165-183) กลาววา การวางเนอหาการสอนกตารของโรงเรยนดนตรคตะนนท แบงเปนระดบชนตน กลาง และสง โดยชนตนเปนการพฒนาทกษะการเลนทถกวธ สวนชนกลาง และสง เนนเรองการถายทอดความรสก อารมณเพลง นอกจากนยงแบงตามวยวฒ ไดแก วยเดก วยรน และวยผใหญ โดยการก าหนดจดมงหมายส าคญของ อาจารยกรตนนท คอ ผเรยนตองมพนฐานการเลนกตารคลาสสกทดเปนธรรมชาต รวมทงการอานโนต สอดคลองกบการศกษาของ รฐนต นตอาภรณ และวบลย ตระกลฮน, (2559, 108-122) ทศกษาถงกระบวนการสอนกตารของคร 15 ทาน โดยล าดบขนตอน ไดแก การเตรยมความพรอม ขอมลจ าเปนตองทราบของผเรยน การวางแผนการสอนและการจดเรยงเนอหา การเลอกใชแบบเรยน การปรบเปลยนพฤตกรรมการสอน และการใชแรงจงใจแกผเรยน ในดานการแกไขปญหาการจดการเรยนการสอนดนตร การศกษาของนกวชาการทกลาวมาทงสองทานเปนการศกษามมมองจากครผสอนทมงพฒนาลงมาสผเรยน ทงในเมอน ามาสงเคราะหรวมกบขอมลในการศกษาครงน ซงสวนหนงเปนขอมลทมาจากผเรยน จงท าใหเกดการแลกเปลยนแนวทางซงกนและกน โดยภาพรวมมความคดเหนในทศทางเดยวกน แตทงนควรพฒนาการสอนกตารทดขน ควรเพมเตมเรองการสอนทฤษฏดนตร ประวต และเทคนคการบรรเลงทเกยวของกบการปฏบตของเครองดนตรจะชวยใหการบรรเลงพฒนามากขนตามล าดบ โดยสวนนผวจยมความคดเหนวา โดยปกตแลวในการเรยนดนตรในระดบอดมศกษา จะมการเรยนทงวชาทฤษฎ และวชาประวตศาสตรอยแลว ดงนนในสวนนผสอนในรายวชาควรมการเพมเนอหาเกยวกบทฤษฏและประวตศาสตรของเครองดนตรเขาไปดวย หรอแยกเปนรายวชาเฉพาะเจาะจงของแตละชนดเครองดนตรได

ในดานการสอนนน การศกษาของ ธวช ววฒนปฐพ, (2550 : 30) ทกลาววา การจดการสอนดนตรในอดตมกเปนการใหความรมากกวาเรยนรเขาใจชวตจตใจของผเรยนวาความจรงเขาตองการอะไร ผสอนเปนผทมบทบาทกบผเรยนมากทสดตองพฒนาการเรยนรเพอใหเกดการเรยนรอยางมความสข และเปลยนแปลงพฤตกรรมในทางทพงประสงคได สอดคลองกบ จารวรรณ สรยวรรณ, (2561 : 116) ทศกษาองคประกอบทางดนตร และเทคนคการบรรเลงเปยโน กลาววา เมอเรมซอมบทเพลงใหม จ าเปนตองมการปรบตวและท าควรเขาใจบทเพลงเหลานน เรยนรองคประกอบพนฐานของเพลงโดยผานการฟงบทเพลงอยางตงใจเพอความเขาใจอนลกซง ซงผวจยมความคดเหนทเกดจากการจดเสวนาโดยผเรยนทไดแสดงออกมาวา ผสอนควรมความเขาใจในสภาพจตใจขนพนฐานของผเรยนการเพมเตมเนอหาใหกบผเรยนกตารนน ผสอนอาจตองใชวจารณญาณในการใหความรกบผเรยนเปนรายบคคล หรอมรปแบบการถายทอดทท าใหผเรยนไมเครยด และรสกทอแทจนเกนไป โดยขออภปรายนสอดคลองกบการศกษาของ บรรจง พลขนธ และคณะ, (2555 : 89-107) ทกลาววา สถานศกษาควรจดท าแผนปฏบตการเพอพฒนาใหครอบคลมในทกดาน สนบสนนและพฒนาสอชวยสอน พฒนาหลกสตรใหตรงตามความตองการของสถานประกอบการ ดแลนกศกษาอยางใกลชด นน ผวจยคดวาผเรยนจะเกดความรสกไวใจและรสกการท างานเปนทมกบผสอนอยางจรงใจ

Page 14: The evolution of classical guitar and guidelines for

120

ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใชประโยชน 1 การใชประโยชนเชงวชาการ กลาวไดวา การศกษาครงนชวยเตมเตมขอมลทมมาในอดตและแสดง

ใหเหนถงววฒนาการของกตารคลาสสก โดยเปนจดขยายผลตอไปยงการศกษาวเคราะหเฉพาะตวนกกตารในแตละชวงยคสมย ในสวนของขอมลแนวทางการจดการเรยนการสอนรายวชาปฏบตกตาร หรอปฏบตเครองดนตรชนดอน ๆ ได และนอกจากนสามารถน าไปปรบใชใหสมพนธกบการเขยน มคอ.3 รายวชาปฏบตกตารได

2 การใชประโยชนในทางสงคมวฒนธรรม กลาวไดวา การศกษาครงนสามารถสรางแรงบลดาลใจ และสรางความตนตวใหกบสงคมนกกตารคลาสสกใหไดกลบมาสนใจการศกษาเชงทฤษฎมากยงขน ในดานขอมลแนวทางการจดการเรยนการสอนนน ผสอนควรน าไปพจารณาเปนแนวทางส าหรบเตรยมการสอน รปแบบการสอน การเตรยมสอ และปรบปรงบรรยากาศใหสมพนธกบสาขาวชาได

3 การใชประโยชนเชงนโยบาย การศกษาครงนนอกจากการคนควาขอมลเอกสาร งานวจยทางประวตศาสตรแลว การศกษาขอมลจากบคคล 3 ฝาย ไดแก ผสอน ผเรยน และผใชประโยชน (นกดนตร) นน สามารถน าไปก าหนดแนวทางการพฒนาหลกสตรดานดนตรของสถาบนใหมแนวทางการปฏบตทเปนปจจบน สอดคลองกบความตองการของผใชประโยชน ทงยงเปนขอมลทเปนปจจบน เอกสารอางอง กมลธรรม เกอบตร. (2554). “กระบวนการสอนกตารคลาสสกของกรตนนท สดประเสรฐ.” วารสาร ศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 3,1 (มกราคม-มถนายน), 165-183. เกณฑมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตร สาขาวชาศลปกรรมศาสตร พ.ศ.2558. จารวรรณ สรยวรรณ. (2561). “การศกษาองคประกอบทางดนตรและเทคนคการเลนเปยโนในบทเพลงสอบ เทยบเกรดของ ABRSM และ Trinity College London” วารสารศลปกรรมศาสตรวชาการ วจย และงานสรางสรรค. 5,1 (มกราคม-มถนายน), 99-120. ธวช ววฒนปฐพ. (2550). “ปญหาการจดการเรยนการสอนสาขาวชาดนตรมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.” วารสารดนตรรงสต มหาวทยาลยรงสต 2, 1 (มกราคม-มถนายน): 25-31. บรรจง พลขนธ, ศร ถอาสนา, จ าเนยร พลหาญ. (2555). “แนวทางการพฒนาคณภาพการจดการเรยนการ สอนของวทยาลยการอาชพวาปปทม.” วารสารวชาการ มหาวทยาลยราชภฏบรรมย 4, 1 (มกราคม-มถนายน): 89-107. รฐนต นตอาภรณ และวบลย ตระกลฮน. (2559) “ศกษากระบวนการสอนกตารคลาสสกของครตอผเรยนวย ผใหญ.” วารสารดนตรรงสต มหาวทยาลยรงสต 11, 1 (มกราคม-มถนายน): 108-122. วทยา วอสเปยน. (2531). ประวตความเปนมาของกตาร ตงแตศตวรรษท 15 ถงศตวรรษท 20. กรงเทพฯ: ส านกพมพโอเดยนสโตร. สมาพร กญแจทอง. (2561). “ปจจยทมผลกระทบตอการศกษาตอในระดบปรญญาตร สาขาวชาคตศลป ไทย มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร” วารสารศลปกรรมศาสตรวชาการ วจย และงาน สรางสรรค. 5,2 (กรกฏาคม-ธนวาคม), 108-119.

Page 15: The evolution of classical guitar and guidelines for

121

Alves, Julio Ribeiro. (2015). The History of the Guitar: Its Origins and Evolution. Huntington. Burkholder, J. Peter, Grout, Donald Jay, Palisca, Claude V. (2014). A History of Western Music. (9th Ed.). Norton & Company, USA: New York. Noad, Frederick. (2000). The Renaissance Guitar. USA: Ariel Publications.