Temperament Twojego dziecka. Wychowywanie w zgodzie z jego naturą

Idź do

Przykładowyrozdział

Spis treści

Nowości

Bestesllery

Zamów drukowany katalog

Dodaj do koszyka

Zamów cennik

Zamów informacje o nowościach

Wydawnictwo Helion SA44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

Katalog książek

Twój koszyk

Cennik i informacje

Autor: Paul D. Tieger, Barbara Barron-TiegerTłumaczenie: Wojciech BiałasISBN: 978-83-246-2022-7Tytuł oryginału: Nurture by Nature: Understand Your Child’s Personality Type – And Become a Better ParentFormat: 180 × 235, stron: 288

Maluch z charakterem:

• Badanie typu osobowoœci i dominującego temperamentu dziecka. • Okreœlanie i stymulowanie mocnych stron i wyjątkowych cech pociechy. • Stosowanie zindywidualizowanych metod wychowawczych.

Jesteœcie łukiem, a wasze dzieci są jak wystrzelone z niego strzały. Łucznik widzi cel na drodze do nieskończonoœci i napina łuk z całą swoją mocą, tak, by jego strzały pomknęły szybko w odległą dal. Niech wasze nagięcie dłonią Łucznika przyniesie wam radoœć; Bo choć kocha On mknące strzały, to taką samą miłoœcią darzy też i nieporuszony łuk.

(Prorok, Khalil Gibran)

Twoje dziecko jest jedyną w swoim rodzaju małą osóbką. Posiada niepowtarzalny zbiór cech charakteru, temperamentu, wpływów wychowawczych i wrodzonych predyspozycji. To wszystko składa się na wyrazistą osobowoœć, odróżniającą Twoją pociechę od reszty œwiata. Nawet jeœli jesteœ rodzicem kilkorga maluchów, na pewno już zauważyłeœ, że metody wychowawcze skuteczne w przypadku spokojnego, nieœmiałego chłopca zupełnie zawodzą, kiedy próbujesz ich na nastoletniej, roztrzepanej przewodniczącej kółka plastycznego.

Skoro już nawet niemowlaki mają własną osobowoœć, skąd wziąć pewnoœć, że wykorzystywane strategie wychowawcze, zajęcia pozalekcyjne oraz proponowane zabawy są najlepiej dobrane do temperamentu Twojego dziecka i odpowiednie dla jego rozwoju? Odpowiedź na te pytania trzymasz właœnie w ręce. Przy pomocy tego przełomowego poradnika nauczysz się wykorzystywać siłę analizy typów osobowoœci — cieszącej się uznaniem metody psychologicznej -- aby zrozumieć swoje dziecko i stać się skuteczniejszym rodzicem.

Instrukcja obsługi Twojego dziecka:

• Który z 16 różnych typów najlepiej pasuje do osobowoœci Twojej pociechy? • Jaki wpływ wywiera temperament dominujący na Twoje dziecko na trzech etapach

jego rozwoju -- przedszkolnym, szkolnym i w okresie dorastania? • W jaki sposób inni rodzice radzą sobie z trudnymi sytuacjami, z jakimi możesz mieć

do czynienia? • Jak możesz dostosować swój styl wychowawczy do typu osobowoœci swojego

dziecka, aby uzyskiwać lepsze rezultaty w komunikacji, wspieraniu, motywowaniu i dyscyplinowaniu?

Spis treści

Podziękowania 7

Wprowadzenie 9

CZĘŚĆ I Spójrz na swoje dzieci w zupełnie innym świetle 13

Rozdział 1. Kwestia stylu 15

Rozdział 2. Kim jesteś Ty, a kim jestem ja? 23Wprowadzenie do typów osobowości 23

Rozdział 3. Lustereczko powiedz przecie… 55Weryfikacja profilów dla rodziców i dla dzieci 55

CZĘŚĆ II Osobiście i z bliska: pogłębione spojrzenie na Twoje dziecko 75

Rozdział 4. ENFJ „Tysiąc watów entuzjazmu” 77

Rozdział 5. INFJ „Mój sekretny ogród” 89

Rozdział 6. ENFP „Świetny pomysł? Mam ich miliony!” 99

Rozdział 7. INFP „Biorąc sobie wszystko do serca” 111

Rozdział 8. ENTJ „Przywódca bandy” 121

Rozdział 9. INTJ „Dążenie do doskonałości” 133

T EM PE RA M ENT T WOJ E GO D ZIECK A

6

Rozdział 10. ENTP „Wszystko można wynegocjować” 145

Rozdział 11. INTP „Sprzeciw wobec autorytetów” 157

Rozdział 12. ESTJ „Przestrzegając zasad” 169

Rozdział 13. ISTJ „Być dzieckiem to poważna sprawa” 181

Rozdział 14. ESFJ „Zostańmy wszyscy przyjaciółmi” 193

Rozdział 15. ISFJ „Obietnica to obietnica” 207

Rozdział 16. ESTP „Patrz, mamo! Bez trzymania!” 219

Rozdział 17. ISTP „Starając się wszystko zrozumieć” 233

Rozdział 18. ESFP „Towarzyskie motyle” 245

Rozdział 19. ISFP „Łagodne, wolne duchy” 257

Rozdział 20. Refleksje, pomysły i zalecenia na zakończenie.Bezcenne rady na temat wychowania — wskazówki innych rodziców 269

Lektura dodatkowaAby dowiedzieć się więcej na temat typów osobowości… 277

Bibliografia 281

Rozdział 1

Kwestia stylu

Lisa i Barry zawsze wyobrażali sobie, że ich dziecibędą małymi kopiami ich samych — gadatliwe,przyjacielskie i aktywne. Jako osoby praktycznei twardo stąpające po ziemi, Lisa i Barry po pro-stu przyjmowali to, co przynosiły im kolejne dni.Byli zajęci, odpowiedzialni i zapracowani oraz mielimnóstwo przyjaciół i zainteresowań, które, jakoczekiwali, będą mogli dzielić ze swoimi dziećmi.Jednak ku ich zdziwieniu Claire, ich pierwszedziecko, okazała się cicha, zamyślona i powścią-gliwa. Kiedy trochę podrosła, zrobiła się bystrai spostrzegawcza, potrafiła dostrzec najdrobniej-sze uchybienia swoich rodziców i przyprawiałaich o zawrót głowy wszelkiego rodzaju pytaniami.Lisa i Barry zaczęli czuć, że to dziecko ich przerasta— wydawała się tak niezwykle niezależna. Wtedyna świat przyszedł Robbie i wszystko ponowniezmieniło się o 180 stopni. Podczas gdy Claire byłapoważna i niezależna, Robert zachowywał się jakimpulsywny klaun. Kiedy ona bawiła się samo-dzielnie całymi godzinami, on krzykiem chciałzwrócić na siebie uwagę. Claire kwestionowaławszelkie zasady i ograniczenia, a Robbie był po-słuszny i dążył do tego, by rodzice byli z niegozadowoleni. Claire wydawała się w jakiś sposóbstarsza, niż wskazywałby na to jej wiek, była, jakokreślił to ktoś wobec jej rodziców, „starsza du-chem”. Chłopca charakteryzowała porywczość,łatwo się do różnych rzeczy zapalał, uwielbiał roz-rywki oraz był zabawny i gadatliwy. Dla Lisy i dla

Barry’ego stanowiło to prawdziwą zagadkę. Ichdzieci wyraźnie się od nich różniły, a że były przytym niemal własnymi przeciwieństwami, rodziceczęsto nie wiedzieli, jak je wychowywać. Metoda,która sprawdzała się wobec jednego z dzieci, zda-wała się tylko pogarszać sprawę w identycznychokolicznościach w odniesieniu do drugiego dziecka.

Lisa i Barry nie są w tej sytuacji osamotnieni.Większość z nas, rodziców, ma swoje oczekiwaniana temat tego, jakie będą nasze dzieci. A kiedyw końcu przychodzą one na świat, są jak zagadka.Zupełnie nie wiemy, kim są i jak najlepiej okazaćim miłość. Jesteśmy pełni dobrych chęci, by postę-pować z nimi we właściwy sposób — nawet jeżelinie mamy bladego pojęcia, jaki jest ten właściwysposób. Nie ma prawdopodobnie trudniejszej, bar-dziej pochłaniającej, ale i bardziej satysfakcjonującejpracy niż wychowanie dziecka. Dzieci nie rodzą sięz instrukcją obsługi, a rodzice nie dostają za swojąopiekę nad nimi żadnych świadectw. Większośćz nas nie planuje nawet tego, jak będzie wychowy-wać własne dziecko. Możemy mieć niejasną świa-domość, że jedno podejście jest lepsze i bardziejskuteczne niż drugie, ale w ostatecznym rozrachun-ku wszyscy musimy zaczekać i zobaczyć, jakieokażą się nasze dzieci. Tymczasem znaczna częśćnaszych zachowań względem nich wynika z tego,że w taki właśnie sposób wychowywano nas samych— niezależnie od tego, czy metody wychowawczestosowane przez naszych własnych rodziców były

SPÓJRZ NA SWOJ E DZI ECI W ZUPEŁNIE INNY M ŚWIETLE

16

szczególnie efektywne, czy nie. Często postępujemyz dziećmi bez namysłu, stosując strategię typu„jedno rozwiązanie na wszystkie problemy” i niezwracając uwagi na to, jaki jest styl zachowaniasamego dziecka. Postępowanie takie wynika oczy-wiście z naszych jak najlepszych, szczerych i peł-nych miłości intencji.

Jednak tak jak w przypadku Lisy i Barry’ego— to, że dzieci są nasze, nie oznacza wcale, żebędą w jakimkolwiek stopniu takie jak my. Rodziceadoptowanych dzieci wiedzą o tym dobrze, ale cispośród nas, którzy mają własne, biologicznedzieci, zdają się sądzić, że będą one ich wiernymikopiami. Potem bywamy zaskoczeni tym, że ichzachowanie zbija nas z tropu. Całkiem często sły-szeliśmy od rodziców: „Ja po prostu nie wiem,z jakiej planety jest to dziecko!”. Albo: „Ona i jejsiostra są jak dzień i noc”. Albo: „Gdybym niewidział na własne oczy porodu tego dziecka, to nieuwierzyłbym, że jesteśmy spokrewnieni!”. Tym-czasem poczucie zmieszania, niepokoju, a nawetlęku jest czymś zupełnie normalnym, kiedy niepotrafimy zrozumieć własnych dzieci. Jako rodzicemamy za zadanie wiedzieć, co jest dla nich naj-lepsze. Jeżeli jednak nie wiemy do końca, co ni-mi kieruje, to jak mamy je chronić, doradzać imi je wspierać?

Gdybyśmy tylko potrafili wniknąć w umysłdziecka, zrozumieć jego impulsy, popędy i pra-gnienia, dowiedzieć się, jak przetwarza informacjei dlaczego wyraża siebie w taki, a nie inny sposób.Jakże cenne byłyby to wskazówki! Jest jasne,że jedno z najtrudniejszych zadań związanychz wychowaniem dzieci to zachowanie wobec nichobiektywizmu. Tak łatwo przesadzić z zaangażo-waniem w ich sukcesy, porażki, zmagania i osią-gnięcia. Zaczynamy postrzegać je jako przedłużenienas samych, a ich doświadczenia jako nierozdziel-nie połączone z naszymi własnymi. Nie patrzymyjuż na nie jak na osobne jednostki, tylko jak na

różne reprezentacje nas samych. Takie zagmatwanemyślenie sprawia, że niemożliwością staje się jasnaakceptacja tego, w jaki sposób nasze dzieci mogą sięwyraźnie odróżniać od nas i od siebie nawzajem,a więc niemożliwe jest też przystosowanie się doich wyjątkowych potrzeb. Coś, co jest potrzebnejednemu dziecku, może być zbędne dla drugiego.To, co nas jako dzieci motywowało i było dla nasciekawe, może nudzić i wręcz stresować nasze wła-sne dzieci.

Co by się zatem stało, gdybyśmy wiedzieli odnajmłodszych lat naszego dziecka, kim ono na-prawdę jest? Co by było, gdybyśmy potrafili dociec— poprzez obserwację jego kontaktów z otocze-niem, zabaw, doboru słów i sposobu podejmowa-nia decyzji — jaką jest osobą, a dzięki temu zro-zumieć, jakie techniki motywacyjne, jakie metodyw nakładaniu ograniczeń i jakie sposoby wsparciabędą w odniesieniu do niego skuteczne? Którzyrodzice nie chcieliby poznać prawdy na temat tego,co rozgrywa się w sercu i umyśle ich dziecka? Ktonie przyjąłby takiego daru, jak możliwość zoba-czenia, kim jest naprawdę jego dziecko?

Wyobraź sobie dziecko dorastające w atmosfe-rze stałego wsparcia — w jego metodach postrze-gania świata, nawiązywania relacji z innymi, prze-żywania ulubionych zabaw, stylu podejmowaniadecyzji, spędzania czasu wolnego, sposobie urzą-dzania pokoju, wybierania zabawek i ekspresjiuczuć — otrzymujące stale komunikaty, że jegozachowania są normalne i akceptowane. Wyobraźsobie dziecko zachęcane do wiary w siebie, do wy-rażania swojej prawdziwej osobowości, do zaufaniaswoim spostrzeżeniom dotyczącym świata i swoimreakcjom. Wyobraź sobie dziecko, które czuje, żejest godne miłości, zdolne i wartościowe, dokładnietakie, jakie jest. Takie dziecko wyrosłoby na pew-nego siebie, solidnego, uczciwego, niezależnegoi kochającego człowieka dzięki temu, że zostałowychowane przez rodziców, którzy szanowali,

K WESTIA STYLU

17

akceptowali, wspomagali i celebrowali jego wyjąt-kową osobowość. W głębi duszy wszyscy pragnie-my po prostu być zrozumiani i akceptowani takimi,jakimi jesteśmy. To zrozumienie jest największymdarem, jaki możemy przekazać swoim dzieciom.Stanowi ono sedno poczucia własnej wartości.

Akceptacja człowieka takim, jaki jest— klucz do prawdziwego poczuciawłasnej wartości

Przy obecnym klimacie politycznym rozmowana temat poczucia własnej wartości jest trudna.Współcześnie termin ten kojarzony jest z progra-mami społecznymi i z postawami, które próbująusprawiedliwiać złe, a nawet oburzające zachowa-nie, natomiast winę za nie zrzucają na trudnościw rodzinie. Jesteśmy już jako społeczeństwo zmę-czeni wysłuchiwaniem opowieści o tym, jak torodzinne kryzysy prowadzą do wzrostu przestęp-czości, coraz większej liczby ciąż u nastolateki brutalnej przemocy, jaką obserwujemy dookoła.Gdy więc słyszymy, jak ktoś wspomina o brakupoczucia własnej wartości u przestępcy, to jesteśmyzniecierpliwieni, a nawet oburzeni. Krzyczymy:„Oczywiście, że ten dzieciak nie ma poczucia wła-snej wartości! Spójrzcie na jego zachowanie! Powi-nien kiepsko się czuć po tym, co zrobił!”. Takiepodejście jednak to postawienie wszystkiego nagłowie.

Prawda jest taka, że słabe poczucie własnejwartości nie jest spowodowane przez złe zachowa-nie. To złe zachowanie staje się skutkiem brakupoczucia własnej wartości. Wszyscy rodzice mogąłatwo zauważyć najbardziej oczywiste i najbardziejdramatyczne powody skrzywionego poczucia wła-snej wartości — są to przypadki budzącego obrzy-dzenie molestowania seksualnego, fizycznego lubemocjonalnego, albo zaniedbania. Dla każdego

jest oczywiste, w jaki sposób tego rodzaju postępo-wanie prowadzi do rozwoju zaburzonej lub zrujno-wanej psychiki. Wiemy, że nikt nie może naprawdękochać drugiej osoby, dopóki nie jest w staniekochać samego siebie. Poczucie własnej wartościto, u swoich podstaw, miłość wobec siebie samegoi samoakceptacja. Brak poczucia własnej wartościprowadzi poprzez deprawację do wykształcenia sięu ludzi tak głębokiego braku, że nigdy nie uczą się,jak kochać innych, nigdy nie biorą odpowiedzial-ności za swoje postępowanie i spędzają swoje życiena próbach wypełnienia odczuwanej przez siebiepustki destrukcyjnym zachowaniem, które na jakiśczas daje im poczucie siły i krótkie, powierzchownepoczucie wartości.

Na szczęście większość dzieci nie żyje w takichokropnych warunkach, jakie często mogliśmy oglą-dać w telewizji. Dlaczego więc tak wiele dzieciwyrasta na dorosłych, którzy czują się podle wewłasnej skórze? Być może dzieje się tak dlatego, żenajbardziej powszechnym i wszechobecnym ata-kiem na ich poczucie własnej wartości jest jegobardziej subtelna erozja, która rozgrywa się każdegodnia w większości naszych domów. Będąc pełnyminajlepszych chęci, lecz nieświadomymi rodzicami,wszyscy nadwerężamy poczucie tożsamości na-szych dzieci na mnóstwo drobnych sposobów:przez krytycyzm i uwłaczające komentarze, przezniecierpliwość, gdy popędzamy nasze dzieci, byskończyły szybko coś, co je cieszy, by mogły sięzająć czymś, co uważamy za ważniejsze. Czynimyto, gdy od niechcenia lekceważymy ich zaintere-sowanie jakimś nieokreślenie dziwnym lub po-zornie niewłaściwym tematem. Dzieje się tak, gdynasze dzieci znoszą przez lata ciągłe narzekanie,dezaprobatę i lekceważenie. Co ironiczne, częstotraktujemy nasze dzieci tak, jak nigdy nie przyszłobynam do głowy traktować innych dorosłych, w spo-sób, którego sami byśmy wobec siebie nie ścierpieli.

SPÓJRZ NA SWOJ E DZI ECI W ZUPEŁNIE INNY M ŚWIETLE

18

Takie właśnie okoliczności łamią u naszychdzieci poczucie, że są silnymi, zdolnymi i odpor-nymi na przeciwności jednostkami. Ceną, którąpłacą za nasz krytycyzm, jest to, że same zaczynająsiebie postrzegać w taki sposób, w jaki my mówi-my im, że je widzimy — jako skażone nieusuwal-nymi wadami i wymagające generalnej przemiany,a nie jako w przyrodzony sposób doskonałe, zdolnei boskie. Kiedy oszacowanie wartości dziecka wiążesię z tym, jak wypada ono w porównaniu do na-szych ocen na temat tego, co jest dobre i warto-ściowe, to podkopujemy jego pewność siebie. Kiedyokreślamy wartość dziecka według tego, jak dobrzespełnia nasze oczekiwania, to budzimy w nim zwąt-pienie w siebie i wątpliwości co do swojej prawdzi-wej natury. Zamiast tego powinniśmy jako rodziceświadomie akceptować i kochać nasze dzieci takie,jakimi są z natury. Właśnie tak możemy wspomócu nich rozwój poczucia własnej wartości.

Jak właściwie mamy to osiągnąć? Poprzez do-pasowanie naszych metod wychowawczych doswojego dziecka, zamiast oczekiwania, że to onodostosuje się do naszych metod.

Wychowanie zindywidualizowane— powrót do ogrodu

Każde pokolenie wydaje się mieć swoje własneteorie na temat metod wychowawczych. Przez po-wszechną świadomość przewinął się już cały szeregmądrości od „Dzieci ma być widać, ale nie ma byćich słychać” i „Oszczędzając rózgę, zepsujesz dziec-ko” do bardziej współczesnych i bardziej racjo-nalnych technik, takich jak „przerwa” czy „szlaban”.Jednak z prostym przyjęciem jakiejkolwiek popu-larnej lub zalecanej metody wychowawczej wiążesię taki problem, że ignoruje się wtedy najważ-niejszą zmienną równania: wyjątkowość Twojegodziecka. Zamiast zatem upierać się, że jeden stylpostępowania z dziećmi sprawdzi się w odniesieniu

do wszystkich, możemy sięgnąć po poradę do pod-ręcznika dla ogrodników.

Jak ogrodnik, który bez pytań i bez oporu ak-ceptuje wymagania rośliny i zapewnia każdej takiewarunki, jakich ona potrzebuje, żeby rosnąć i roz-kwitać, tak samo my, rodzice, powinniśmy dosto-sować nasze metody wychowawcze do każdegopojedynczego dziecka. Mimo że może się to wyda-wać zniechęcające, jest możliwe. Kiedy już zrozu-miemy, kim są nasze dzieci, będziemy w staniedojść do tego, jakie zmiany powinniśmy wprowa-dzić w naszych metodach wychowawczych, by mócpodejść bardziej pozytywnie i z większą akceptacjądo każdego dziecka, którym zostaliśmy obdarzeni.Widzieliśmy to już wiele razy. Na warsztatach, któreprowadziliśmy, pomagaliśmy rodzicom dochodzićdo nowego, bardziej akceptującego sposobu po-strzegania ich dzieci. Prawdziwą nagrodą było dlanas widzieć, jak rozwijają nowe rozumienie, współ-czucie i optymistyczne nastawienie do swojej pracyna stanowisku rodzica. Cudownym efektem jest to,że ponownie zakochują się oni w swoim dziecku.Rodzice opuszczają warsztaty naładowani energią,lepiej przygotowani i pełni chęci, by swoje do-świadczenie rodzicielstwa uczynić bardziej satys-fakcjonującym dla siebie samych i dla dzieci. Zdo-bycie takiego samego zrozumienia i optymizmuleży w zasięgu każdego rodzica.

Rozważmy przykład Jasona, lat 8, i Rachel, lat 7,dzieci rodziców uczęszczających na nasze warsztaty.Wycieczka do Toys R Us1 po prezenty na Boże Na-rodzenie pokazuje uderzający kontrast. Dla Racheljest to zachwycające doświadczenie, szybko i beztrudności wybiera trzy zabawki, na które możesobie pozwolić ze swojego kieszonkowego, i rozko-szuje się poczuciem władzy, jakie daje możliwość

1 Toys R Us — sieć sklepów z zabawkami działająca

w Stanach Zjednoczonych i w kilku innych krajach— przyp. tłum.

K WESTIA STYLU

19

decydowania. Dla jej brata Jasona jest to zupełnieinne doświadczenie. Męczy się nad niezliczonymiopcjami wyboru, jakie przed nim stoją, i przemierzarozkojarzony kolejne rzędy między półkami. Wy-daje się nie być w stanie wybrać jednej opcji spo-między tysięcy możliwości i nieustannie pyta rodzi-ców: „Czy kiedy wezmę to, będę mógł wziąć jeszczei tamto?” oraz zamartwia się każdą możliwą kombi-nacją kupowanych zabawek. Po blisko godzinie jegorodzina zaczyna się niecierpliwić.

W tej sytuacji Jason zaczyna odczuwać dodat-kową presję, by się pospieszyć i zdecydować. W koń-cu, wobec zagrożenia, że będzie musiał po prostuwyjść, niczego nie kupiwszy, chłopiec wybiera zestawz figurkami superbohaterów. Kiedy wszyscy wycho-dzą wreszcie ze sklepu, Rachel zadowolona wskakujedo samochodu, podczas gdy Jason jest wyczerpanywewnętrznym konfliktem, jaki przeżywał, próbującpodjąć decyzję, i w sumie okazuje się niezadowolonyze swojego wyboru. Rodzina jest zmęczona i ziryto-wana, a Jason czuje się niekompetentny, głupi i drę-czy go obawa, że dokonał złego wyboru. A miała tobyć wycieczka dla rozrywki!

W trakcie warsztatu omówiliśmy różne sposo-by na to, by zakupy mogły być dla Jasona bardziejprzyjemnym doświadczeniem. Dzięki przyjęciunowej perspektywy patrzenia na styl zachowaniaJasona jego rodzice zdali sobie sprawę, że pomo-gliby mu czuć się lepiej podczas zakupów, gdybyzasugerowali mu wcześniej przejrzenie kataloguzabawek w domu albo wybrali się z nim do spe-cjalnego sklepu dla hobbystów czy sklepu z róż-nymi gadżetami naukowymi. Skoro chłopiec maogólnie kłopoty z podejmowaniem decyzji, ToysR Us stawia go po prostu wobec zbyt wielu możli-wości. Gdyby jego rodzice wiedzieli, jak dopa-sować wyprawę na zakupy do jego indywidual-nych potrzeb, zamiast oczekiwać, że przyjmie onnajbardziej powszechne podejście do kupowaniazabawek, to poczucia własnej wartości Jasona niespotkałby tak niepotrzebny cios.

Typ osobowości — sposóbna zrozumienie każdego dziecka

Czasami spojrzenie na nasze dzieci z nowej, świeżejperspektywy jest pierwszym krokiem ku zmianienieskutecznego sposobu odnoszenia się do nich.Określanie typu osobowości to potężna i szanowa-na metoda identyfikacji i rozumienia prawdziwej,wrodzonej natury każdego człowieka. Opierając sięna dorobku Carla Junga i amerykańskiego zespołuzłożonego z Katharine Briggs i jej córki Isabel Bri-ggs Myers, możemy zidentyfikować szesnaściewyraźnie odmiennych typów osobowości, któreobejmują nas wszystkich. Dzieci rodzą się z cha-rakterystyką danego typu i pozostają w nim przezcałe życie; rodzice należą do tego samego typu,do którego należeli jako dzieci. Typ osobowościwywiera wpływ na wszystkie aspekty naszego życia,począwszy od naszych zabaw w niemowlęctwie,poprzez to, jakie przedmioty i zajęcia szkolne nasinteresowały bądź nudziły, aż po to, jaką pracęuważamy jako dorośli za satysfakcjonującą. Naszwrodzony typ znajduje odzwierciedlenie w tym,jakie i jak intensywne interakcje nawiązujemyz tymi, których lubimy, jakiego rodzaju informacjezauważamy i zapamiętujemy, jak podejmujemydecyzje oraz jaki stopień i jakiego rodzaju strukturęi formę kontroli preferujemy. Dzięki zrozumie-niu własnego, i Twojego dziecka, typu osobowościbędziesz w stanie rozpoznać sposoby dostosowa-nia swoich metod wychowawczych, tak by mócpodkreślić pozytywne i konstruktywne aspekty in-dywidualnej natury swojego dziecka. Typ osobo-wości daje nam potężny i otwierający oczy sposóbna zmianę stylu postępowania z dziećmi i metodna bardziej pozytywne. Efektem tego będzie mniejkonfliktów i szczęśliwsze, zdrowsze dzieci. Pozna-nie typu osobowości swojego dziecka da Ci praw-dziwą mapę pokazującą drogę do takiego styluwychowawczego, na który Twoje dziecko będzie

SPÓJRZ NA SWOJ E DZI ECI W ZUPEŁNIE INNY M ŚWIETLE

20

najlepiej reagowało. A kiedy już zrozumiesz, czegopotrzeba, by dziecko mogło rozwinąć skrzydła,dowiesz się, jak mu to zapewnić.

Jak posługiwać się tą książkąi co może ona dla Ciebie zrobić

Lektura tej książki będzie procesem interaktywnym.Jasne, że nie jest naszym zadaniem zalecać Ciwartości, które należy wpoić i zaszczepić swojemudziecku. To zapewne jeden z najbardziej osobi-stych wyborów, jakie podejmuje każdy rodzic.Mamy Ci jednak do zaoferowania naprawdę in-teresującą wiedzę na temat dzieci właśnie takichjak Twoje i na temat rodziców, którzy je wycho-wali. W ramach setek wywiadów rodzice podzielilisię z nami swoimi doświadczeniami — dobrymii trudnymi, uświadamiającymi i zawstydzającymi— a my nie możemy się doczekać, by podzielićsię nimi z Tobą.

W części I Wychowania w zgodzie z jego naturązapoznasz się z naprawdę niezwykłymi efektami,jakie może przynieść zrozumienie typu osobowo-ści — zwiększy ono Twoją skuteczność w procesiewychowania i poprawi samopoczucie Twojegodziecka. Opanujesz podstawowe zasady typów oso-bowości. Dzięki lekturze interesujących i suge-stywnych opisów szesnastu typów osobowościprzekonasz się, jaki jest Twój własny typ i do ja-kiego zalicza się Twoje dziecko. Liczne przykłady,analizy zaczerpniętych z życia przypadków i wykazyrodzajów zachowania pomogą Ci określićprawdziwy typ Twojego dziecka, a dzięki pro-filom sprawdzającym typ poznasz wrodzonemocne strony i ewentualne słabe punkty dziecii dorosłych każdego typu.

Po identyfikacji typu osobowości swojego dzieckaprzejdziesz do części II Wychowania w zgodzie z jegonaturą i przeczytasz właściwą, pogłębioną analizęw rozdziale na temat typu Twojego dziecka. Każdy

z szesnastu rozdziałów poświęconych typom oso-bowości opisuje cechy dzieci zaliczających się dodanego typu na trzech różnych etapach rozwoju:na etapie przedszkolnym, w wieku szkolnym i wokresie dorastania. Następnie każdy rozdział do-starcza wskazówek, jak dostosować swój naturalnystyl postępowania z dziećmi w sytuacji, gdy poro-zumiewasz się ze swoim dzieckiem, wspierasz je,motywujesz oraz dyscyplinujesz, tak żebywzmocnić jego wrodzoną osobowość. Podzielimysię z Tobą wieloma praktycznymi wskazówkami,które wynieśliśmy z naszych warsztatów wycho-wawczych, seminariów, wywiadów i z codziennejpracy z zastosowaniem typów osobowości przezponad piętnaście lat. Opierając się na rozumieniutypu osobowości, będziesz mógł spojrzeć na cechyosobowości Twojego dziecka jak na zasoby, a niejak na obciążenie. Opanowane przez Ciebie metodyi wiedza pomogą Ci działać z wyprzedzeniem,zamiast tylko reagować w krytycznych sytuacjach.Wyjaśnimy Ci też, jak możesz użyć swojej nowejwiedzy na temat różnic typu między Tobą a Twoimdzieckiem, aby ominąć najczęstsze źródła konflik-tów, zmniejszyć napięcia, stres i poczucie winy, takswoje, jak i dziecka. Na koniec czeka Cię ekscytu-jące spojrzenie w przyszłość Twojego dziecka —przedstawimy profil pewnego siebie dorosłego re-prezentującego taki sam typ jak Twoje dziecko.Opis każdego typu charakteru kończy się specjalnączęścią, „kryształową kulą”, w której opisujemyszczęśliwego i dobrze dostosowanego dorosłego, najakiego może wyrosnąć dziecko z każdego typu.Przeczytawszy, co sprawdza się w odniesieniu doinnych dzieci podobnych do Twojego, nabierzeszpewności siebie, energii i uzbroisz się w potężnąi precyzyjną wiedzę o swoim dziecku oraz będzieszmiał narzędzia do wcielenia jej życie.

Jedno ważne ostrzeżenie. Książka ta przezna-czona jest dla rodziców zdrowych dzieci, niedo-tkniętych poważnymi zaburzeniami w nauce ani

K WESTIA STYLU

21

nieborykających się z fizycznymi, emocjonalnymilub psychicznymi problemami, które wymagałybyspecjalnej opieki i pomocy. Jak geny, doświadcze-nie życiowe i wpływy kulturowe każdego z naswpływają na obraz naszego typu osobowości, taksamo specjalne potrzeby i wyzwania mają takiewłaśnie oddziaływanie. Ze względów praktycznychzagadnienia tego rodzaju nie wchodzą w zakrestej książki2.

Kim jesteśmy? O autorach

Nikt nie jest tak naprawdę ekspertem w kwestiipostępowania z dziećmi. Przecież każda relacja ro-dzic – dziecko jest wyjątkowa i skomplikowana. Po-siadamy jednak naprawdę wyjątkowe kwalifikacje dotego, żeby napisać Temperament Twojego dziecka.Wychowanie w zgodzie z jego naturą. Jako autorzycieszącej się powodzeniem książki Do What You Are 2 Być może bardziej niż z jakiegokolwiek innego pro-

blemu zdajemy sobie sprawę z wyzwań, jakie stojąprzed rodzicami dzieci z ADHD (zespół nadpobudli-wości psychoruchowej z deficytem uwagi). W trakcienaszych badań szukaliśmy związków między typemosobowości dziecka a tym kłopotliwym zaburzeniem.Nie udało nam się dojść do żadnych rozstrzygającychwniosków co do tego, jakie typy są nim najczęściejdotknięte, ani co do tego, jakie strategie mogłyby byćnajbardziej pomocne przeciw ADHD w przypadkudzieci z różnych typów. Te badania, które udało namsię znaleźć, zostały umieszczone na końcu tej książkiw części Zasobów. Stowarzyszenie do spraw TypówPsychologicznych (również tam opisane) to organiza-cja, po której spodziewamy się, że będzie wiodącymośrodkiem badawczym w odniesieniu do tego zagad-nienia, które wiąże się z kwestią typów osobowości.

Chociaż więc jesteśmy wrażliwi na zapotrzebo-wanie rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebamina metody, które pomogłyby im robić wszystko cow ich mocy dla ich dobra, to niestety ta książka możenie być dla nich.

uświadomiliśmy setkom tysięcy osób planującychswoją karierę korzyści płynące ze zrozumieniawłasnego typu w identyfikacji i znajdywaniusatysfakcjonującej pracy. Jako pionierzy użyciatypów w rozwijaniu kariery przeszliśmy do ich za-stosowania w wychowywaniu dzieci, wdrażając tęmetodę w ramach różnych warsztatów i semina-riów. Teraz jesteśmy gotowi, by podzielić się na-szymi doświadczeniami i odkryciami z Tobą.

Dzięki naszym profesjonalnym programomtreningowym, wystąpieniom na krajowych i mię-dzynarodowych konferencjach, różnym wykładomi wielu wystąpieniom radiowym i telewizyjnymzyskaliśmy status ekspertów na polu badań i za-stosowania typów osobowości. Sami mamy też, i tonie przypadek, dwoje dzieci, w wieku lat jedenastui siedmiu, i regularnie doświadczamy na własnejskórze pożytków płynących ze stosowania typówdo rozwiązywania wychowawczych dylematów.

Jeżeli jesteś w podobnej do nas sytuacji, zgo-dzisz się, że wychowywanie dzieci to najbardziejskomplikowany, stawiający największe wyzwaniai czasem przerażający rodzaj odpowiedzialności,jaką kiedykolwiek przyszło Ci na siebie wziąć— a ponadto bez wątpienia najważniejszy. Poka-żemy Ci przy użyciu przemawiających do wszyst-kich rodziców przykładów z naszych warsztatówi wywiadów z rodzicami i dziećmi, że wiele spośródnajczęstszych konfliktów pomiędzy rodzicamii dziećmi wynika nierzadko ze zderzenia różnychtypów osobowości. Wierzymy, że dzięki lekturzetej książki poznasz swoje dziecko w głębszy i do-skonalszy sposób. Co do jednego jesteśmy pewni— przekonasz się, że nawet nieznaczne przysto-sowanie się do typu osobowości dziecka pomożeCi w lepszym radzeniu sobie z konfliktami orazw przekazaniu dziecku swojej akceptacji i bezwa-runkowej miłości, która przetrwa całe życie.