1

Teastas Eorpach na Gaeilge

A1.8 Cúrsaí oibre

8.1: Cén post atá agat? Cén post atá agat? Is tiománaí mé. Cén post atá agat féin? Is múinteoir mé. Cén post atá agatsa? Is múinteoir mé.

Cén post atá agat? Tiománaí atá ionam.

2

8.1a: Cluaistuiscint/Caint

Foclóir: 1.  tiománaí 2.  banaltra/altra 3.  cúntóir siopa 4.  feirmeoir 5.  meicneoir 6.  tógálaí 7.  bean a’ tí 8.  múinteoir 9.  rúnaí 10. iascaire 11. freastalaí 12. dochtúir 13. garda

8.1b: Cluaistuiscint/Caint

Cén post atá agat? Is altra mé. Cén post atá agatsa?

Is tusa David. Cén post atá agat?

Is altra mé. Is tusa Peter. Cén post atá agatsa?

3

8.1c Fíor nó Bréagach

fíor bréagach fíor bréagach

Is tiománaí tacsaí é Pól. Is rúnaí í a bhean chéile.

Is garda í Siobhán. Is múinteoir é Brian.

Is meicneoir é Diarmuid. Is freastalaí é Simon.

Is altra é Ciarán. Is banaltra í Aoife.

Is múinteoir í Lillian. Is iascaire é Pat.

Is tógálaí é Boris. Is dochtúir í Olga.

8.1c Fíor nó Bréagach

1. Is mise Pól. Is tiománaí bus mé. Tá mo bhean chéile ag obair mar rúnaí.

2. Siobhán is ainm dom. Is múinteoir mé. Is garda é m’fhear céile, Brian.

3. Haigh, is mise Diarmuid. Is meicneoir mé agus is meicneoir é mo dheartháir, Simon, freisin.

4. Dia dhuit. Mise Ciarán. Is altra mé agus is bean a’ tí í Aoife, mo bhean chéile.

5. Haigh. Lillian is ainm dom. Is cúntóir siopa mé. Tá mé pósta le Pat. Is iascaire é.

6. Mise Boris. Is tógálaí mé agus is freastalaí í mo dheirfiúr, Olga.

4

8.1c Fíor nó Bréagach

fíor bréagach fíor bréagach

Is tiománaí tacsaí é Pól. ✓ Is rúnaí í a bhean chéile. ✓

Is garda í Siobhán. ✓ Is múinteoir é Brian. ✓

Is meicneoir é Diarmuid. ✓ Is freastalaí é Simon. ✓

Is altra é Ciarán. ✓ Is banaltra í Aoife. ✓

Is múinteoir í Lillian. ✓ Is iascaire é Pat. ✓

Is tógálaí é Boris. ✓ Is dochtúir í Olga. ✓

8.1d Poist na bhFoghlaimeoirí: Caint

Cén obair a dhéanann tú? Cén post atá agat? Foghlaimeoir A: Cén obair a dhéanann tú? Foghlaimeoir B: Is rúnaí mé. Cén obair a dhéanann tusa/tú féin? Foghlaimeoir A: Is.... mé.

5

8.2a Ionaid Oibre: Caint teach oifig stáisiún na nGardaí garáiste

ospidéal scoil feirm óstán

monarcha siopa láthair tógála teach tábhairne

bád Sin teach. Céard é seo? Sin ospidéal. (Cad é seo? Sin ospidéal.)

8.2b Ionaid Oibre: Caint teach oifig

stáisiún na nGardaí garáiste

ospidéal scoil

feirm óstán

monarcha siopa

láthair tógála teach tábhairne

bád

Cén áit a bhfuil tú ag obair? Tá mé ag obair i siopa*. Tá mé ag obair ar fheirm**.

*i/in/sa/san **“ar” roimh láthair oibre

6

8.2c Ionaid Oibre: Caint

Tá mé ag obair (i/in/sa/san/ar)... ____ teach ____ oifig ____ stáisiún na nGardaí ____ garáiste ____ ospidéal ____ scoil ____ feirm ____ óstán ____ monarcha ____ siopa ____ láthair tógála ____ teach tábhairne ____ bád

8.2c Ionaid Oibre: Caint

Tá mé ag obair (i/in/sa/san/ar)... i dteach in oifig i stáisiún na nGardaí i ngaráiste in ospidéal i scoil ar fheirm in óstán i monarcha i siopa ar láthair tógála i dteach tábhairne ar bhád

7

8.2d Ionaid Oibre: Caint

Cá bhfuil David ag obair? Tá David ag obair in ospidéal.

Cá bhfuil Peter ag obair?

...

8.2e Cá bhfuil siad ag obair: Scríobhnóireacht Meaitseáil na poist éagsúla le hionad oibre oiriúnach.

Is féidir cuid de na poist a chur isteach faoi níos mó ná ionad oibre amháin. Múinteoir, Rúnaí, Cócaire, Dochtúir, Banaltra Feirmeoir, Garda, Tógálaí, Freastalaí, Iascaire

“Go hiondúil, bíonn ________ ag obair…”

Ospidéal Oifig Scoil Amuigh faoin aer Óstán

8

8.3 Ag labhairt faoi do stádas oibre.

}  Tá mé féinfhostaithe. }  Tá mé fostaithe i siopa. }  Tá mé fostaithe i monarcha. }  Tá mé dífhostaithe.

8.4 Ag fiafraí de dhuine an dtaitníonn an post leis/léi

An maith leat ceol traidisiúnta? Is maith. Ní maith. Is breá liom é. Is fuath liom é. Níl suim dá laghad agam ann.

An maith leat do phost?

Tá sé ceart go leor. Is maith liom go mór é. Ní maith liom é ar chor ar bith / in aon chor.

9

8.5 Ag cur síos ar choinníollacha oibre

Oibrím óna naoi a chlog gach maidin go dtí a cúig gach tráthnóna, cúig lá sa tseachtain. Tá post lánaimseartha agam.

Oibrím óna naoi a chlog gach maidin go dtí a haon a chlog meánlae,

dhá lá sa tseachtain. Tá post páirtaimseartha agam. Tá post agam ar feadh sé seachtaine mar tá duine tinn san oifig.

Is post sealadach é. Tá post agam le fiche bliain anuas. Is post buan é.

8.6ab Ag cur síos ar choinníollacha oibre An post lánaimseartha é? Is ea. An post páirtaimseartha é? Ní hea.

An post buan é? Is sea. An post buan é? Ní hea. Is post sealadach é. Cad iad na huaireanta a oibríonn tú?

Oibrím gach lá óna hocht go dtí a cúig. Oibrím gach maidin/gach iarnóin. Oibrím i rith an lae/i rith na hoíche.

An bhfuil an pá/an tuarastal go maith?

Tá. Tá sé an-mhaith. Tá sé measartha. Tá sé réasunta maith. Níl. Tá an pá go dona.

10

8.6c Coinníollacha oibre Síle X X

Oibríonn Síle… i mbanc i siopa

Oibríonn sí… Luan-Aoine ag an deireadh seachtaine

Tosaíonn sí obair… ag 10.00 r.n. ag 10.00 i.n.

An maith léi a post? Is maith Ní maith

Cén cineál poist é? Buan Sealadach

An bhfuil an pá go maith? Tá Níl

Máirtín

Oibríonn Máirtín… i scoil chailíní i scoil bheag

Oibríonn sé… ar maidin an lá ar fad

Tosaíonn sé obair… ag 8.45 r.n. ag 9.15 r.n.

Críochnaíonn sé… ag 1.15 i.n. ag 3.45 i.n.

Cén cineál poist é? Lánaimseartha Páirtaimseartha

Imogen

Oibríonn Imogen… in oifig in ospidéal

An gcaitheann sí éide? Caitheann Ní chaitheann

Críochnaíonn sí obair... ag 4.30 i.n. ag 5.00 i.n.

An maith léi a post? Is maith Ní maith

Cén cineál poist é? Lánaimseartha Sealadach

An bhfuil an pá go maith? Tá Níl

8.6c Coinníollacha oibre

Síle: Is cúntóir siopa mé agus oibrím gach deireadh seachtaine nuair a bhíonn an siopa gnóthach. Tosaím gach maidin ag a deich a chlog agus críochnaím ag a sé a chlog um thráthnóna. Is post buan páirtaimseartha é. Níl an pá rómhaith ach is breá liom mo phost. gnóthach - busy

um thráthnóna - in the evening

11

8.6c Coinníollacha oibre

Máirtín: Is múinteoir páirtaimseartha mé i scoil bheag cailíní. Múinim ceol. Oibrím gach maidin. Tosaím gach lá ag ceathrú chun a naoi. Críochnaím ag ceathrú tar éis a haon, téim abhaile agus seinnim ceol. Ní maith liom a bheith ag obair sa scoil – is fearr liom ceol a sheinm sa teach tábhairne san oíche. Tá an tuarastal go maith áfach, agus na laethanta saoire! áfach - however laethanta saoire - holidays

8.6c Coinníollacha oibre

Imogen: Is rúnaí mé in Ospidéal Thamhlachta. Is post lánaimseartha é agus is maith liom é go mór. Ní post buan é, áfach. Beidh mé dífhostaithe i gceann cúpla mí. Tá an pá an-mhaith – sin rud maith. Caithim éide rúnaí cosúil le gach rúnaí eile san ospidéal. Tosaím ag obair go moch ar maidin, mar sin téim abhaile ag leathuair tar éis a ceathair. Is breá liom é sin! áfach - however cosúil le - like go moch ar maidin - early in the morning i gceann cúpla mí - at the end of a couple of months mar sin - so, therefore

12

8.6d Rólchártaí: Gníomhaíocht

1.  Bain úsáíd as an liosta ceisteanna atá ar an gcéad sleamhnán eile.

2.  Ar gach gairmré tá mionsonraí poist áirithe. 3.  Caithfidh tú duine a aimsiú a bhfuil an post céanna aige/aici. 4.  Téigh timpeall na ranga ag cur ceisteanna ar a chéile. 5.  Níl cead an cheist “Cén post atá agat?” a chur go dtí deireadh

gach comhrá! 6.  Lean ar aghaidh ag cur ceiste ar gach duine sa rang go dtí go

n-aimsíonn tú do pháirtí oibre.

8.6d Rólchártaí: Na Ceisteanna

1.  Cá bhfuil tú (féin) ag obair? [Tá mé ag obair…] 2.  Cén t-am a thosaíonn tú (féin) ag obair? 3.  Cén t-am a chríochnaíonn tú (féin)? 4.  An gcaitheann tú (féin) éide? 5.  An maith leat (leatsa/leat féin) do phost? 6.  An post lánaimseartha nó post páirtaimseartha é? [Is…] 7.  An bhfuil post buan nó post sealadach agat (agatsa/agat féin)? 8.  An bhfuil an tuarastal/an pá go maith? 9.  Cén post atá agat (agatsa/agat féin?)

13

8.6d1

8.6d2

14

8.6d3

8.6d4

15

8.6d5

8.6d6

16

8.6d7

8.6d8

17

8.6f Foghraíocht “b” & “p”

post, páirtaimseartha, pá, páirc, páiste, pósta, peann, pictiúrlann, pian banc, buan, obair oibríonn, bliain, bí, Béarla, ar chor ar bith

8.7 Ag fiafraí de dhuine an bhfuil post áirithe aige/aici

An cócaire tú? Is ea.

An meicneoir tú? Ní hea. Is cócaire mé./Cócaire atá ionam.

18

8.7c Mo Ghairmré Féin a Scríobh

8.7d Éist & Líon na Bearnaí Éist le Bernie ag caint agus líon isteach na bearnaí:

Is _______________ mé. Is breá liom mo _________. Oibrím gach lá óna naoi go dtí a ____________. Bím ag obair ____________ freisin, ag ceartú cóipleabhar. Tá na daltaí go _________. Anois is arís bíonn siad dána. Tá na múinteoirí _______ sa scoil cairdiúil. Bíonn tuirse orm ag an deireadh ______________. Tá _________ céile ag obair i gcúrsaí teilifíse. Simon is _______ dó. Bíonn sé ag obair ag an ________________ seachtaine go minic. Tá páiste __________ againn.

19

8.7d Éist & Líon na Bearnaí Éist le Bernie ag caint agus líon isteach na bearnaí:

Is múinteoir mé. Is breá liom mo phost. Oibrím gach lá óna naoi go dtí a ceathair. Bím ag obair sa bhaile freisin, ag ceartú cóipleabhar. Tá na daltaí go deas. Anois is arís bíonn siad dána. Tá na múinteoirí eile sa scoil cairdiúil. Bíonn tuirse orm ag an deireadh na seachtaine. Tá m’fhear céile ag obair i gcúrsaí teilifíse. Simon is ainm dó. Bíonn sé ag obair ag an deireadh seachtaine go minic.

Tá páiste amháin againn.

8.7b Dul siar

1.  Oibrím in oifig óna naoi go dtí a cúig gach lá. Tá scileanna ríomhaireachta agam.

2.  Oibrím amuigh faoin aer go minic. Bíonn sé deacair nuair a bhíonn an aimsir go dona. Uaireanta bím ag obair thuas go hard.

3.  Uaireanta bím ag obair san oíche agus uaireanta i rith an lae. Is maith liom ag obair le daoine. Tá an t-ospidéal an-mhór.

4.  Bím i mo sheasamh an lá ar fad. Is maith liom bualadh leis na custaiméirí agus ag caint leo.

5.  Is breá liom carranna agus ag tiomáint. Bím salach tar éis mo chuid oibre gach lá.

6.  Is maith liom cónaí faoin tuath. Bím ag obair gach lá sa tseachtain.