T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

T.C.T.C.ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞIÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI

Çevre Yönetimi Genel MüdürlüğüÇevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Fevzi İŞBİLİRGenel Müdür Yardımcısı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ AZALTIM VE ADAPTASYONAZALTIM VE ADAPTASYON

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN NEDENLERİİKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN NEDENLERİ

* ENERJİ ÜRETİMİ

* SANAYİ

* FOSİL YAKITLAR

* ORMANSIZLAŞMA

HH22OO Su BuharıSu Buharı

UNFCCUNFCC

COCO22 KarbondioksitKarbondioksit

CHCH44 MetanMetan

NN22OO NitrozoksitNitrozoksit

HFCsHFCs HidroflorokarbonlarHidroflorokarbonlar

PFCsPFCs PerflorokarbonlarPerflorokarbonlar

SFSF66 KükürthekzafloridKükürthekzaflorid

ODSODS CFCsCFCs KloroflorokarbonlarKloroflorokarbonlar

SERA GAZLARISERA GAZLARI

pp

m

COCO22

CO2’NİN ATMOSFERDEKİ KONSANTRASYONUCO2’NİN ATMOSFERDEKİ KONSANTRASYONU

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN POTANSİYEL ETKİLERİİKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN POTANSİYEL ETKİLERİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ

1992 yılında Rio’da yapılan Çevre ve Kalkınma Konferansında kabul edilmiş ve

21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ

*İklim sisteminin eşitlik temelinde, ortak fakat farklı sorumluluk ilkesine uygun olarak korunması,

*İklim değişikliğinden etkilenecek olan gelişme yolundaki ülkelerin ihtiyaç ve özel koşullarının dikkate alınması,

*İklim değişikliğinin önlenmesi için alınacak tedbirlerin etkin ve en az maliyetle yapılması,

*Sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi ve alınacak politika ve önlemlerin ulusal kalkınma programlarına entegre edilmesi,

Sözleşmenin temel ilkeleri;

SÖZLEŞMEYE GÖRE TÜRKİYE’NİN KONUMU SÖZLEŞMEYE GÖRE TÜRKİYE’NİN KONUMU

Türkiye, yapılan girişimler sonucunda;

2001 yılında Marakeşte gerçekleştirilen 7.taraflar konferansında, “sözleşmenin Ek-I listesinde yer alan diğer taraflardan farklı bir konumda olan Türkiye’nin özel koşullarının tanınarak, isminin EK-I’de kalarak EK-II’den silinmesi” yönünde karar alınmış, ve

Sözleşmeye 24 Mayıs 2004 tarihi itibariyle 189. ülke olarak taraf olmuştur.

Türkiye’nin iklim değişikliği ile ilgili seçilmiş göstergeleri (2000 Yılı)

Göstergeler OECD Dünya

Kişi başı enerji temini(Toe/kişi-yıl) 1,2 4,74 1,68

Kişi başı elektrik tüketimi (kWh/kişi) 1,817 8,089 2,343

Yakıt tüketiminden kaynaklı toplam CO2 Emisyonları (Mt CO2/yıl) (2000 yılı)

204 12,450 23,395

Yakıt tüketiminden kaynaklı kişi başı CO2 emisyonları (ton CO2/kişi-yıl)

3,0 11,1 3,9

TÜRKİYE’NİN DURUMUTÜRKİYE’NİN DURUMU

Türkiye

Sektörlere göre yakıtların yanmasından kaynaklanan CO2 emisyonları

0

50000

100000

150000

200000

2500001990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

Gg

Elektrik Üretimi Sanayi Ulaştırma Diğer

TÜİK, 2006

Türkiye’nin Sektörlere Göre Birincil Enerji Kaynaklı Toplam CO2 Emisyonlar (TÜİK-2006)

Türkiye’nin Özel KonumuTürkiye’nin Özel Konumu

Türkiye kişi başı Sera gazı üretimi Dünya ve OECD Türkiye kişi başı Sera gazı üretimi Dünya ve OECD ortalamasının altında olması, ortalamasının altında olması,

Sanayileşmesini henüz tamamlamamış bir ülke Sanayileşmesini henüz tamamlamamış bir ülke olması ve buna bağlı olarak enerjiye duyulan olması ve buna bağlı olarak enerjiye duyulan ihtiyacın artması,ihtiyacın artması,

Büyümesine bağlı olarak sera gazı Büyümesine bağlı olarak sera gazı emisyonlarındaki artışın kaçınılmaz olması,emisyonlarındaki artışın kaçınılmaz olması,

Türkiye Akdeniz Ülkesi olarak İklim Türkiye Akdeniz Ülkesi olarak İklim Değişikliğinden en fazla etkilenen bölgelerden Değişikliğinden en fazla etkilenen bölgelerden birinde yer alması,birinde yer alması,

Enerji yoğunluğunun fazla olması,Enerji yoğunluğunun fazla olması, Yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları Yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları

potansiyelinin olması,potansiyelinin olması, AB üyelik sürecinde yer alması,AB üyelik sürecinde yer alması,

SÖZLEŞME KAPSAMINDA TÜRKİYE’NİN YAPTIĞI ÇALIŞMALARSÖZLEŞME KAPSAMINDA TÜRKİYE’NİN YAPTIĞI ÇALIŞMALAR

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KOORDİNASYON KURULU(Başbakanlık Genelgesi-2004)

1. İklim Değişikliğinin Etkilerinin Araştırılması (DMİ)

2. Sera Gazları Emisyon Envanteri (TÜİK)

3. Sanayi, Konut, Atık Yönetimi ve Hizmet Sektörlerinde Sera Gazı azaltımı (EİEİ)

4. Enerji Sektöründe Sera Gazı azaltımı (EİGM)

5. Ulaştırma Sektöründe Sera Gazı Azaltım (DLH)

6. Arazi Kullanımı,

Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık (ÇOB-Ar-Ge)

1. Politika ve Strateji Geliştirme (ÇOB-ÇYGM)

2. Eğitim ve Kamuoyunu Bilinçlendirme (ÇOB-EYD,ÇYGM)

ÇALIŞMA GRUPLARI (Sekreterya: Çevre ve Orman Bakanlığı)

Ulusal Bildirim ÇalışmalarıUlusal Bildirim Çalışmaları

Ekim 2004 itibariyle UNDP-GEF destekli girişimEkim 2004 itibariyle UNDP-GEF destekli girişim 3 aylık çalışma ile 3 aylık çalışma ile öncelikli alanlar belirlenmiştiröncelikli alanlar belirlenmiştir

43 projeden oluşan iş planı ile UNDP-GEF`ten 43 projeden oluşan iş planı ile UNDP-GEF`ten 405,000 US$ fon sağlandı.Bu çerçevede ulusal 405,000 US$ fon sağlandı.Bu çerçevede ulusal bildirim amaçlı “bildirim amaçlı “Enabling Activities for the Enabling Activities for the Preparation of Turkey’s Initial Communication to the Preparation of Turkey’s Initial Communication to the UNFCCCUNFCCC” proje yapılmaya başlandı.” proje yapılmaya başlandı.Proje başlangıç tarihi:Proje başlangıç tarihi: 1 Ağustos 2005 1 Ağustos 2005Proje süresi:Proje süresi: 12 12 ay ay ( (AAğustos 2006 )ğustos 2006 )

İklim Değişikliği Ulusal Bildirim Raporu İklim Değişikliği Ulusal Bildirim Raporu Hazırlamada İşbirliği yapılan Kurum/KuruluşlarHazırlamada İşbirliği yapılan Kurum/Kuruluşlar

İlgili Bakanlıklarİlgili Bakanlıklar DPTDPT TUBİTAKTUBİTAK TUBITAK -MAMTUBITAK -MAM TOBBTOBB Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Üniversiteler ve Araştırma Kurumları

İTÜ-ODTÜ-DEU-İÜ Orman Fakültesi–TOBB ÜNİ.-HARRAN ÜNİ:-Hacettepe İTÜ-ODTÜ-DEU-İÜ Orman Fakültesi–TOBB ÜNİ.-HARRAN ÜNİ:-Hacettepe Tıp-ODTU Deniz Bilimleri –Bilkent Üni.Tıp-ODTU Deniz Bilimleri –Bilkent Üni.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi –GATA Haydarpaşa – İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi –GATA Haydarpaşa – Ankara Üni.-Argon Laboratories ABDAnkara Üni.-Argon Laboratories ABD

Sivil Toplum KuruluşlarıSivil Toplum Kuruluşları Yerel Yönetimler: Yerel Yönetimler:

İstanbul Büyük Şehir Belediyesiİstanbul Büyük Şehir Belediyesi Ankara Büyükşehir Belediyesi Ankara Büyükşehir Belediyesi

Ar-GeKapasite Geliştirme

Bilinçlendirme

Ulusal Eylem Planı

UNFCCC

Azaltım Önlemleri

Projeksiyonlar

Envanter

Ulusal Bildirimler Ulusal Envanterler

Duyarlılık

Adaptasyon

İklim Modelleri

İklim Değişikliği - Ulusal Çalışmalar

Ulusal Bildirim Hedefleri-1Ulusal Bildirim Hedefleri-1

1990-2003 yılları serisine ait sera gazları envanteri 1990-2003 yılları serisine ait sera gazları envanteri

Türkiye’nin sera gazı emisyonları Türkiye’nin sera gazı emisyonları artışının artışının azaltılmasına yönelikazaltılmasına yönelik önlemlerin analizi önlemlerin analizi

İklim değişikliğinin Türkiye’ye olan İklim değişikliğinin Türkiye’ye olan potansiyel potansiyel etkilerininetkilerinin tespiti ve adaptasyon önlemlerinin tespiti ve adaptasyon önlemlerinin değerlendirilmesi değerlendirilmesi

İklim değişikliği alanında İklim değişikliği alanında çeşitli alternatif enerji çeşitli alternatif enerji politikalarının kar-zarar değerlendirmeleripolitikalarının kar-zarar değerlendirmeleri

Ulusal Bildirim Hedefleri-2Ulusal Bildirim Hedefleri-2

Türkiye’nin I.Ulusal Bildiriminin hazırlanması ve Taraflar Türkiye’nin I.Ulusal Bildiriminin hazırlanması ve Taraflar

konferansına(COP.12) sunulması konferansına(COP.12) sunulması

Sürdürülebilir kalkınma ve gelecek Ulusal Bildirimlere Sürdürülebilir kalkınma ve gelecek Ulusal Bildirimlere

katkıda bulunacak çalışmaların başlatılması katkıda bulunacak çalışmaların başlatılması

Türkiye’nin ulusal bildirim çalışmalarının devamlılığı Türkiye’nin ulusal bildirim çalışmalarının devamlılığı

Bilimsel ve teknik kurumsal ilişkilerin altyapısının Bilimsel ve teknik kurumsal ilişkilerin altyapısının

geliştirilmesi,geliştirilmesi,

Bilgi ağı ve akışının gerekli formatta sürekliliğinin Bilgi ağı ve akışının gerekli formatta sürekliliğinin

sağlanması çalışmalarısağlanması çalışmaları

İklim Değişikliği Araştırma Projeleriİklim Değişikliği Araştırma Projeleri

Çalışma Alanı Çalışma Alanı Proje GrubuProje Grubu

Sistematik Gözlem ve Sistematik Gözlem ve EtkilerEtkiler

Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ)Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ)

ODTÜ & İTÜ & DEÜODTÜ & İTÜ & DEÜ

Harita Genel Kom.Harita Genel Kom.

ÇOBÇOB

Türkiye’nin İklim Türkiye’nin İklim Senaryoları Senaryoları (2000-(2000-2050)2050)

İTÜİTÜ

DMİDMİ

ÇOBÇOB

İklim Etki Projeleriİklim Etki Projeleri


Su Kaynaklarına Etki-ModellemesiSu Kaynaklarına Etki-Modellemesi(Büyük Menderes, Gediz Deltası)(Büyük Menderes, Gediz Deltası)Su Ekosistemine etki analiziSu Ekosistemine etki analizi

Devlet Meteoroloji İşleriDevlet Meteoroloji İşleriDokuz Eylül Ü.Dokuz Eylül Ü.Hacettepe Ü.Hacettepe Ü.

Türkiye’nin İklim Senaryoları Türkiye’nin İklim Senaryoları (2000-2050)(2000-2050)

İTÜ & DMİ & ÇOBİTÜ & DMİ & ÇOB

İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığı İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriÜzerine EtkileriSıtma Enfeksiyonları AnaliziSıtma Enfeksiyonları AnaliziLeptospirosis Leptospirosis artışında iklim d.nin artışında iklim d.nin etkisietkisi

DMİ & Sağlık BakanlığıDMİ & Sağlık BakanlığıAnkara Üniversitesi & İ.Ü. Ankara Üniversitesi & İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp & Marmara Cerrahpaşa Tıp & Marmara Üni-Gata-HaydarpaşaÜni-Gata-Haydarpaşa

Emisyon Envanteri ProjeleriEmisyon Envanteri Projeleri


Emisyon hesaplama Emisyon hesaplama Güvenilir, sürekli veri toplama Güvenilir, sürekli veri toplama ve faktör belirlenmesive faktör belirlenmesi

TÜİKTÜİKİTÜİTÜ

Sera Gazı Emisyonları ve Sera Gazı Emisyonları ve Orman Alanlarının CO2 Orman Alanlarının CO2 Absorbsiyon HesaplamalarıAbsorbsiyon Hesaplamaları

Harran Ü.Harran Ü.TTGVTTGVÇOB & Ar-GeÇOB & Ar-GeTarım ve Köy İşleri Tarım ve Köy İşleri BakanlığıBakanlığı

Enerji ProjeleriEnerji Projeleri


Gelecek yılların talep enerji türlerine Gelecek yılların talep enerji türlerine göre Sera Gazları ve Alternatif göre Sera Gazları ve Alternatif SenaryolarSenaryolar (2003-2020) (2003-2020) ETKBETKB

ABD/Argon ABD/Argon laboratuvarlarılaboratuvarlarıODTÜODTÜ

Sera Gazlarının azaltımına yönelik Sera Gazlarının azaltımına yönelik enerji sektöründeki ilerlemelere enerji sektöründeki ilerlemelere yönelik senaryolaryönelik senaryolar

Ulusal Enerji politika ve Ulusal Enerji politika ve alternatiflerinin Fayda-maliyet analizialternatiflerinin Fayda-maliyet analizi

Ulaştırma ProjeleriUlaştırma Projeleri


Yakıt, araç tipi, sınıf ve Yakıt, araç tipi, sınıf ve teknolojilerine göre ulaşım türleriteknolojilerine göre ulaşım türleri

İTÜİTÜTÜBİTAK-MAMTÜBİTAK-MAMUlaştırma BakanlığıUlaştırma Bakanlığı

Büyük ölçekli raylı sistem ve Büyük ölçekli raylı sistem ve karayolu projelerinin ortalama karayolu projelerinin ortalama emisyon azaltım oranlarının emisyon azaltım oranlarının hesaplanması metodunun hesaplanması metodunun belirlenmesibelirlenmesi

İTÜİTÜTÜBİTAK-MAMTÜBİTAK-MAMUlaştırma BakanlığıUlaştırma Bakanlığı

Km başına enerji akım emisyon Km başına enerji akım emisyon hesaplanmasına yönelik "Toplam hesaplanmasına yönelik "Toplam Enerji Döngüsü" model çalışmasıEnerji Döngüsü" model çalışması

İTÜİTÜTÜBİTAK-MAMTÜBİTAK-MAMUlaştırma Bakanlığı Ulaştırma Bakanlığı İstanbul B.Belediyesiİstanbul B.Belediyesi

SanayiSanayi--Konut ProjeleriKonut Projeleri


Sanayi, bina ve hizmet sektörlerinde Sanayi, bina ve hizmet sektörlerinde enerji verimliliği projeksiyonlarıenerji verimliliği projeksiyonları

EİEEİEABD-Argon laboratoriesABD-Argon laboratories

Sektörel Ekonomik Analizler Sektörel Ekonomik Analizler Çimento ve Demir ÇelikÇimento ve Demir ÇelikSektörlerinde Emisyon Azaltımına Sektörlerinde Emisyon Azaltımına Yönelik Fayda Maliyet AnalizleriYönelik Fayda Maliyet Analizleri

EİEEİETOBB Üniv.-TOBB ETÜTOBB Üniv.-TOBB ETÜGazi Üni. Gazi Üni. TOBBTOBBSanayi SektörüSanayi Sektörü

Arazi Kullanımı ve Değişimi Arazi Kullanımı ve Değişimi ProjeleriProjeleri


İklim Değişikliğinin LULUCF alanına İklim Değişikliğinin LULUCF alanına olan fiziksel ve ekonomik etkileri olan fiziksel ve ekonomik etkileri

İÜ Orman Fak.İÜ Orman Fak.ÇOB / AR-GEÇOB / AR-GETarım ve Köy İşleri BakanlığıTarım ve Köy İşleri Bakanlığı

Tarım, ormancılık ve su kullanımı Tarım, ormancılık ve su kullanımı yönetiminin geliştirilmesine yönelik yönetiminin geliştirilmesine yönelik bio-fizyolojik ve ekonomik bio-fizyolojik ve ekonomik modellerin güçlendirilmesimodellerin güçlendirilmesi

ÇOB / AR-GEÇOB / AR-GETarım ve Köy İşleri BakanlığıTarım ve Köy İşleri Bakanlığı

Politika ve Strateji ProjeleriPolitika ve Strateji Projeleri


Emisyon Önlemeye/Azaltmaya Dönük Emisyon Önlemeye/Azaltmaya Dönük Politika Araçlarının Fayda Maliyet Politika Araçlarının Fayda Maliyet AnalizleriAnalizleriEmisyon değerlerinde önemli azalma ve Emisyon değerlerinde önemli azalma ve yükselme kaydedilen yılların ekonomik yükselme kaydedilen yılların ekonomik parametreleri ile değerlendirilmesiparametreleri ile değerlendirilmesi

Tüm Paydaş KuruluşlarTüm Paydaş KuruluşlarBilkent Ü.Bilkent Ü.DPTDPTODTÜODTÜ

Ortak bir model yapısı altında tüm Ortak bir model yapısı altında tüm projeksiyonları etkileşimleri ile projeksiyonları etkileşimleri ile sentezleyen entegre hesaplama modeli sentezleyen entegre hesaplama modeli

Teşvik mekanizmalarının Teşvik mekanizmalarının değerlendirilmesi ve önleyidi politika değerlendirilmesi ve önleyidi politika araçlarının belirlenmesiaraçlarının belirlenmesi

Eğitim ve Kamu Eğitim ve Kamu BilinçlendirmeBilinçlendirme


Konu ile ilgili halkın Konu ile ilgili halkın bilinçlendirilmesi eğitim program bilinçlendirilmesi eğitim program metodları ve kısa ve uzun vadeli metodları ve kısa ve uzun vadeli eylem planlarının oluşturulmasıeylem planlarının oluşturulması

MEBMEBYerel Yönetimler-STK’larYerel Yönetimler-STK’larYerel Gündem 21’ler Yerel Gündem 21’ler REC- TürkiyeREC- TürkiyeYerel Yerel Özel sektör Özel sektör ÇOB Eğitim Daire BaşÇOB Eğitim Daire Baş

İlk öğretim düzeyinde İklim İlk öğretim düzeyinde İklim Değişikliği Değişikliği Slogan ve Resim Slogan ve Resim yarışmasının düzenlenmesi yarışmasının düzenlenmesi Web portalıWeb portalı

Sunulan TÜBİTAK ProjeleriSunulan TÜBİTAK Projeleri İklim Senaryolarıİklim Senaryoları

Bütçe ve Süresi :Bütçe ve Süresi : 285 285.000 YTL / 2 Yıl.000 YTL / 2 YılProje Kuruluşları : İTÜ Avrasya-Bilişim -DMiProje Kuruluşları : İTÜ Avrasya-Bilişim -DMi

Sistematik gözlemlerSistematik gözlemler ( (ODTÜ -İTÜ -DEU-DMİ-Harita Genel Kom.-ÇOB)ODTÜ -İTÜ -DEU-DMİ-Harita Genel Kom.-ÇOB)

Bütçe ve SüresiBütçe ve Süresi : : 1,356,01,356,000 YTL00 YTL / 2 YIL / 2 YIL Proje Kuruluşları :ODTÜ Deniz Bil.-İTÜ-DMİProje Kuruluşları :ODTÜ Deniz Bil.-İTÜ-DMİ

Ulaştırma Ulaştırma Bütçe ve Süresi :Bütçe ve Süresi : 592.900 YTL592.900 YTL / 3 YIL/ 3 YILProje Kuruluşları: İTÜ Motorlar-İnşaat-Ulaştırma, TÜBİTAK-MAMProje Kuruluşları: İTÜ Motorlar-İnşaat-Ulaştırma, TÜBİTAK-MAM

EnerjiEnerji– Biyokütle –Akışkan yatakBiyokütle –Akışkan yatak (( ODTÜ, ODTÜ,Gazi uni.Gazi uni. Enerji ve Tabii Enerji ve Tabii Bütçe ve süre :1.000.000 YTL /2,5 yılBütçe ve süre :1.000.000 YTL /2,5 yıl

Proje Kuruluşları : EİEProje Kuruluşları : EİE, Tar, Tarıım ve Köym ve Köy İ İşlerişleri Bakanl Bakanlığıığı,TÜB,TÜBİİTAK, TAK, Gama PowerGama Power

– Deniz Dalga EnerjisiDeniz Dalga Enerjisi( Onaylanmadı)( Onaylanmadı)

2. Faz TÜBİTAK Proje önerileri2. Faz TÜBİTAK Proje önerileri

CO2 DepolamaCO2 Depolama Proje Kuruluşları: ODTÜ PAL EÜAŞ-TPAO ABD Research Proje Kuruluşları: ODTÜ PAL EÜAŞ-TPAO ABD Research

centercenter Görüşmeler devam ediyor Görüşmeler devam ediyor

İklim Değişikliğinin Tarım alanlarına İklim Değişikliğinin Tarım alanlarına etkileri etkileri Proje Kuruluşları :DMİ-AÜ Ziraat Fakültesi Proje Kuruluşları :DMİ-AÜ Ziraat Fakültesi

İklim Değişikliğinin İnsan sağlığına İklim Değişikliğinin İnsan sağlığına etkileri etkileri Proje Kuruluşları: DMİ- Sağlık Bakanlığı- Proje Kuruluşları: DMİ- Sağlık Bakanlığı- AkademiAkademi

Diğer Onay Aşamasında UNDP-Diğer Onay Aşamasında UNDP-Gef ProjeleriGef Projeleri

İstanbul Sürdürülebilir Ulaştırma Projesiİstanbul Sürdürülebilir Ulaştırma Projesi– Partner :İstanbul B.Şehir belediyesi –UNDP-EMBARQPartner :İstanbul B.Şehir belediyesi –UNDP-EMBARQ– Proje Finansmanı:25 mio.$ (8 mio.$ Gef)Proje Finansmanı:25 mio.$ (8 mio.$ Gef)

Eko-Etiketleme ProjesiEko-Etiketleme Projesi– Partner : EİE-UNDPPartner : EİE-UNDP– Proje Finansmanı: 7.5-10 mio$ Gef Proje Finansmanı: 7.5-10 mio$ Gef

Bina Kodları- binalarda enerji verimliliği ProjesiBina Kodları- binalarda enerji verimliliği Projesi..– Partner EİE-UNDPPartner EİE-UNDP– Proje Finansmanı: Gef 8 mio $- Co- Financing 27,5 mio $Proje Finansmanı: Gef 8 mio $- Co- Financing 27,5 mio $– Hedef :2015 yılına kadar 9226 Kt CO2 azaltımı %3 Hedef :2015 yılına kadar 9226 Kt CO2 azaltımı %3

Sera Gazı Azaltımı için Sera Gazı Azaltımı için uygulanabilecek araçlaruygulanabilecek araçlar

Enerji tasarrufunun artırılması ve enerji Enerji tasarrufunun artırılması ve enerji tüketiminin (ısıtma, aydınlatma, ulaştırma, tüketiminin (ısıtma, aydınlatma, ulaştırma, endüstriyel süreçler, vb.) azaltılması; endüstriyel süreçler, vb.) azaltılması;

Enerji verimliliği daha yüksek (birim enerji Enerji verimliliği daha yüksek (birim enerji üretimi için harcanan yakıt tutarını üretimi için harcanan yakıt tutarını düşüren yada birim hizmet için tüketilen düşüren yada birim hizmet için tüketilen enerjiyi azaltan) teknolojilerin kullanılması; enerjiyi azaltan) teknolojilerin kullanılması;


Fosil yakıtların azaltılması ve ikame olarak Fosil yakıtların azaltılması ve ikame olarak yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması; kullanılması;

Atmosferdeki karbonun, ormanlar, bitkiler, Atmosferdeki karbonun, ormanlar, bitkiler, toprak ve ürünler tarafından biyokimyasal toprak ve ürünler tarafından biyokimyasal süreçlerle emilimi yada tutulması, sera süreçlerle emilimi yada tutulması, sera gazlarının kimyasal ve endüstriyel gazlarının kimyasal ve endüstriyel süreçlerde kullanılması.süreçlerde kullanılması.


Sera gazı emisyonlarını artırıcı yönde etkisi olan Sera gazı emisyonlarını artırıcı yönde etkisi olan enerji üretim tesisleri yerine daha düşük emisyona enerji üretim tesisleri yerine daha düşük emisyona yol açan, mikro hidroelektrik santraller, düşük yol açan, mikro hidroelektrik santraller, düşük kapasiteli rüzgar türbinleri, güneş, çok amaçlı kapasiteli rüzgar türbinleri, güneş, çok amaçlı jeotermal kaynak kullanımı gibi yenilenebilir jeotermal kaynak kullanımı gibi yenilenebilir kaynaklar ile yüksek verimli kojenerasyon kaynaklar ile yüksek verimli kojenerasyon tesislerinin desteklenmesi hususu; sera gazı tesislerinin desteklenmesi hususu; sera gazı emisyonlarının azaltılması hedeflerine ulaşmada emisyonlarının azaltılması hedeflerine ulaşmada yardımcı olacaktır.yardımcı olacaktır.

Sera Gazı Azaltımı için Sera Gazı Azaltımı için uygulanabilecek Politika uygulanabilecek Politika

AraçlarıAraçları Ekonomik araçlar -Mali düzeneklerEkonomik araçlar -Mali düzenekler Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının

kullanımıkullanımı Yeni yasal düzenlemeler Yeni yasal düzenlemeler Gönüllü anlaşmalar(sektörlerle)Gönüllü anlaşmalar(sektörlerle) Araştırma – Geliştirme FaaliyetleriAraştırma – Geliştirme Faaliyetleri Eğitim ve Kamuoyu bilinçlendirmeEğitim ve Kamuoyu bilinçlendirme

İklim Değişikliği Kapsamında İklim Değişikliği Kapsamında Uygulanabilecek KonularUygulanabilecek Konular

Enerji VerimliliğiEnerji VerimliliğiYenilenebilir enerjiYenilenebilir enerjiYeni TeknolojilerYeni TeknolojilerCO2 DepolamaCO2 DepolamaOrmanlaştırmaOrmanlaştırma

(COP 11- Öncelikli alanlar)(COP 11- Öncelikli alanlar)

İklim Değişikliği ve Adaptasyonİklim Değişikliği ve Adaptasyon

Adaptasyon Adaptasyon

İklim Değişikliğinin zararlarını indirgeme ve İklim Değişikliğinin zararlarını indirgeme ve faydalı fırsatlar değerlendirmek amacıyla faydalı fırsatlar değerlendirmek amacıyla iklimsel etki ve tepkilere yönelik uyum iklimsel etki ve tepkilere yönelik uyum sağlamadır.sağlamadır.

Adaptasyonun AmacıAdaptasyonun Amacı

İklim Değişikliğinin etkilerine karşın İklim Değişikliğinin etkilerine karşın adaptasyon kapasitesinin (duyarlılık tayini, adaptasyon kapasitesinin (duyarlılık tayini, uygun adaptasyon ölçülerinin belirlenmesi uygun adaptasyon ölçülerinin belirlenmesi ve uygulanması; etkilerin tersinir yönde ve uygulanması; etkilerin tersinir yönde değiştirilmesi, mevcut ekosistem değiştirilmesi, mevcut ekosistem esnekliğinin artırılması) oluşturularak olumlu esnekliğinin artırılması) oluşturularak olumlu yöne çevrilmesidir.yöne çevrilmesidir.

(GEF/R4/inf.)(GEF/R4/inf.)

Türkiye’de Adaptasyonun ÖnemiTürkiye’de Adaptasyonun Önemi

Tarım ülkesi olması,Tarım ülkesi olması, Türkiye Akdeniz Ülkesi olarak İklim Türkiye Akdeniz Ülkesi olarak İklim

Değişikliğinden en fazla etkilenen Değişikliğinden en fazla etkilenen bölgelerden birinde yer alması,bölgelerden birinde yer alması,

Su kaynaklarında azalmaSu kaynaklarında azalma İklim Değişikliğinin insan sağlığı üzerine İklim Değişikliğinin insan sağlığı üzerine

etkilerietkileri

Türkiye’de Uygulanabilecek Türkiye’de Uygulanabilecek Adaptasyon KonularıAdaptasyon Konuları

TarımTarım Arazi kullanımı/ ormancılıkArazi kullanımı/ ormancılık Kıyı Alanları YönetimiKıyı Alanları Yönetimi Halk SağlığıHalk Sağlığı Doğal Kaynak YönetimiDoğal Kaynak Yönetimi Havza YönetimiHavza Yönetimi

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

Documents

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü