T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI · Kapsam: 6331 sayılı İSG Kanunu kapsamına giren tüm yapı ilerinin ... İ programlarının oluturulmasında ve ilerin tamamlanması

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Mart, 2017

Ankara

• Tarihçe

• Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği

• Kapsam

• Kişiler

• Dokümanlar

• Teknik Önlemler

• Yürürlük Tarihi : 15.06.1936 / 3330 (S.R.G.)

• 148 maddeden oluşmaktadır.

• ‘İşçilerin sağlığını koruma ve iş emniyeti’ başlıklı

üçüncü fasıl; 9 maddeden oluşmaktadır.

• 31 yıl yürürlükte kalmıştır.


• 92 maddeden oluşmaktadır. 74. madde başlığı inşaat

işleri 75. madde başlığı ise hafriyat işleridir.

• 31 yıl yürürlükte kalmıştır.


• 112 asıl ve 4 geçici maddeden oluşmuştur.

• ‘İşçi sağlığı ve güvenliği’ başlıklı beşinci bölüm 10

maddeden oluşmaktadır.

• Tüzükler için dayanak bulunmaktadır ancak bu Kanun

kapsamında tüzük yayımlanamamıştır.

• Anayasa Mahkemesince Şekil Yönünden tümüyle iptal

edilmiştir. (14.05.1970 E:40 K:26)

• 39 ay yürürlükte kalmıştır.


• 112 asıl maddeden oluşmuştur.‘İşçi sağlığı ve güvenliği’

başlıklı beşinci bölüm 10 maddeden oluşmaktadır.

• 9 Haziran 2003 tarihi itibariyle 14. maddesi hariç

yürürlükten kaldırılmıştır. 32 yıl yürürlükte kalmıştır.


• 23.07.2014 / 29069 (S.R.G.) ile yürürlükten kaldırılmıştır.


• 26.07.2014 / 29072 (S.R.G.) ile yürürlükten kaldırılmıştır.


• 122 madde ve 6 geçici maddeden oluşmaktadır.

• İş sağlığı ve güvenliği başlıklı beşinci bölüm 13

maddeden oluşmaktadır.

• Yönetmeliklere ilişkin dayanak maddesi yer almaktadır

(78. madde)

• Tüzüklerin yürürlülükleri korunmuştur (Geçici 2)


İş sağlığı ve güvenliği ilk kez müstakil

bir kanunda ele alındı.

İş Kanunu:

3008 sayılı, 1936

931 sayılı, 1967

1475 sayılı, 1971

4857 sayılı, 2003

6331 sayılı

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

30 Haziran 2012


(5 Ekim 2013-28786 Sayılı Resmi Gazete)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar

İKİNCİ BÖLÜM

İşverenlerin ve Diğer Kişilerin Yükümlülükleri ve Sorumlulukları

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Genel Hükümler

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

EKLER

EK-1 Yapı İşleri Listesi

EK-2 İş Sağlığı ve Güvenliği Risklerini İçeren Çalışmaların Listesi

EK-3 Yapı İşine İlişkin Bildirim

EK-4 Yapı Alanları İçin Asgari Sağlık ve Güvenlik Şartları

Amaç: Yapı işlerinde alınacak asgari sağlık ve güvenlik şartlarının

belirlenmesidir.

Kapsam: 6331 sayılı İSG Kanunu kapsamına giren tüm yapı işlerinin

yapıldığı işyerleridir.

• Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği kapsamına

giren işyerlerinde uygulanmaz.

Dayanak: 6331 Sayılı İSG Kanununun 30. maddesi

Tanımlar: Bu kısımda kendi nam ve hesabına çalışanlar, proje, proje

sorumlusu, sağlık ve güvenlik koordinatörü, sağlık ve güvenlik planı, yapı

alanı, yapı işleri gibi tanımlar yer almaktadır.

İşverenlerin Yükümlülükleri

(1) İSG Kanunun 4. maddesi ile birlikte;

Yapı alanının düzen ve temizliği,

Çalışma yerlerinin ve buralara ulaşımın belirlenmesi,

Malzemelerin kullanım ve taşıma şartlarının düzenlenmesini,

Tesis ve ekipmanın teknik bakım ve kontrolleri,

Depolama alanları ayrılmasını

Tehlikeli malzemelerin kullanımı ile uzaklaştırılma koşullarının

düzenlenmesini,

Atık ve artıkların depolanması, uzaklaştırılması

Çalışanlar arasında işbirliğini,

Kişisel koruyucu donanımların bulundurulmasını ve kullandırılması,

İŞVEREN

İşverenlerin Yükümlülükleri

İşveren ve alt işverenler;

Ek-4’te belirtilen asgari şartları dikkate alarak uygun tedbirleri alırlar.

Bu yükümlülükleri bizzat yerine getirebileceği gibi, kendi adına hareket etmek

üzere proje sorumlusu tayin edebilir.

Aynı yapı alanında birden fazla işveren veya alt işverenin bulunması

durumunda, sağlık ve güvenlik koordinatörü görevlendirir.

Sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin uyarı, tespit ve talimatlarını dikkate

alırlar.

Yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında, sağlık ve güvenlik

planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar.

Ek-3’te belirtilen bilgileri içeren bildirimi, Bakanlığın ilgili çalışma ve iş kurumu

il müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.

Bildirim Gerektiren İşler:

İşin 30 iş gününden fazla süreceği ve devamlı olarak 20’den

fazla çalışan istihdam edileceği,

İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma gerektireceği

Bildirimin Yapılacağı Kurum:

Bakanlığın ilgili «Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü»

Proje Sorumlusu

İşveren adına hareket etmek üzere projenin hazırlanması ve uygulanmasından

ve uygulamanın kontrolünden sorumlu fenni yeterliliğe sahip kişidir. İşveren

vekili niteliğindedir.

SAĞLIK VE GÜVENLİK KOORDİNATÖRLERİNİN GÖREVLENDİRİLMESİ,

SAĞLIK VE GÜVENLİK PLANI VE BİLDİRİM

Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü

Projenin hazırlık ve uygulama aşamalarında, işveren veya proje sorumlusu

tarafından sorumluluk verilen ve;

Sağlık ve güvenlik planının hazırlanması ve uygulanması,

Sağlık ve güvenlik dosyasının hazırlanması,

İş programlarının oluşturulmasında ve işlerin tamamlanması için gerekli

sürelerin hesabında risklerden korunma ilkelerinin uygulanması,

Sağlık ve güvenlik planının uygulanması

Yapı alanındaki bütün işverenler ve alt işverenler arasında iş sağlığı

ve güvenliği çalışmalarının koordinasyonun sağlanması,

Yürütülen işteki değişikliklere istinaden sağlık ve güvenlik planı ile

sağlık ve güvenlik dosyasının güncellenmesi

Görevlerini yapan kişidir.

Sağlık ve Güvenlik Koordinatörünün Görevlendirilmesi

Birden fazla işveren veya alt işveren bulunması durumunda bir

veya daha fazla sağlık ve güvenlik koordinatörü görevlendirilir.

Ancak;

Bildirim gerektirmeyen işlerde,

Yönetmeliğin Ek-2 kısmında belirtilen risklerin bulunmadığı

durumlarda

Sağlık ve güvenlik koordinatörü görevlendirilmeyebilir.

Sağlık ve Güvenlik Koordinatörlerin Atanması

• Projenin doğasını,

• Boyutunu

• Zorluğunu

• Ele alınması gerekecek riskler

Sağlık ve Güvenlik Koordinatörlerin Yeterliliği

• Bilgi sahip olması

• Benzer projelerde deneyimi olması

• Projeye özgü sağlık ve güvenlik konularında yeterli bilgisi olması

• İşle bağlantılı riskleri başarılı bir şekilde yönetebilecek durumda

olması

Diğer Kişilerin Yükümlülükleri

Kendi nam ve hesabına çalışanlar;

İSG Kanunun ilgili maddelerine,

Bu yönetmeliğin 5. maddesi ile EK-4’e

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

hükümlerine,

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında

Yönetmeliği hükümlerine uygun hareket ederler.

Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinin izlenmesinden ve

denetlenmesinden işveren sorumludur.

Sağlık ve Güvenlik Planı

• Yapı işyerindeki muhtemel risklerin değerlendirilip üretim süreci boyunca sağlık

ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin,

• organizasyon yapısının,

• çalışma yöntemlerinin

• ve bunlara ilişkin hangi işlerin ne zaman, nasıl kim tarafından yapılması

gerektiğinin belirlendiği,

• aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve

güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması

amacıyla yapı sahasının tamamından sorumlu işveren veya proje

sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan plan

Hazırlama Sağlık ve

Güvenlik Planı Uygulama ve Güncelleme

Proje Hazırlık Aşaması Proje Uygulama Aşaması

Sağlık ve Güvenlik Planı

• İnşaat işi esnasında uygulanacak kuralları belirler,

• Riskler önceden belirlenmesiyle etkili bir şekilde idare edilir,

• Kaza olma ihtimalleri azaltılarak maddi ve manevi kayıpların önüne geçilebilir,

• Daha iyi bir yönetim sağlanmasıyla kaynakların daha verimli kullanılması

sağlanabilir.

planlı bir yaklaşımın belirlenmesi,

daha iyi proje yönetimi,

daha yüksek kalite,

daha az masraf,

daha çok verimlilik.

Sağlık ve Güvenlik Dosyası

• Yönetmelikte

- Yapı üzerinde daha sonra yapılacak işler sırasında dikkate alınması

amacıyla hazırlanması gerektiği,

- Sağlık ve güvenlik bilgilerini içeren bir dosya.

• Tamamlanan bir proje hakkında gerekli güvenlik bilgilerini içerir,

• Rutin bakım ve onarım işlerinin güvenli bir şekilde nasıl gerçekleştirileceğini

anlamayı kolaylaştırır,

• Müteakip inşaat işinin tasarımı ve planlamasını daha kolay bir şekilde

gerçekleştirilebilir kılan bir yapıda olması beklenmektedir.

Sağlık ve Güvenlik Dosyası

Yapısal ilkeler (Ön/sonradan gerilmeli elemanlar, iksa, vb)

Kullanılan zararlı maddeler

Ekipman söküm/demontaj prosedürleri

Önemli hat ve servisler

Yapıyla ilgili bilgi ve uygulama projeleri

Yangın tesisatı

Çatı ve döşemeler için güvenli çalışma yükleri

Mevcut artık riskler ve kontrol önlemleri

SAĞLIK VE GÜVENLİK DOSYASI BİLEŞENLERİ

• Kullanılan makine, araç, ekipman,

malzeme ve çalışma yöntemleri ilgili

teknik mevzuat ve uyumlaştırılmış

ulusal standartlara uygun olmalıdır.

EK-1 YAPI İŞLERİ LİSTESİ

EK-2 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNİ İÇEREN ÇALIŞMALARIN LİSTESİ

EK-3 YAPI İŞİNE İLİŞKİN BİLDİRİM

EK-4 YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI

1– Kazı, yarma ve doldurma işleri

2– Hafriyat

3– İnşa

a) Bina

b) Set, baraj

c) Yol, demiryolu, havai hat

ç) Tünel

d) Metro

e) Köprü

f) Çelik yapı

g) İskele, liman, dalga kıran, gemi

ğ) Kanalizasyon, lağım

h) Kuyu

ı) Kanal

i) Duvar

j) Sıva, badana, boya işleri

k) Elektrik tesisatı

l) Sıhhi tesisat

m) Kalorifer tesisatı

n) Dülgerlik

o) Marangozluk

4– Prefabrike elemanların inşası ve sökümü

5– Montaj işleri

6– Değiştirme ve donatma

7– Tadilatlar

8– Yenileme

9– Tamir

10– Söküm

11– Yıkım

12– Restorasyon

13– Bakım, boyama ve temizleme

14– Drenaj

15– Bu ekte belirtilen işlerde kullanılan sabit ve hareketli makine ve tesisleri

kullanma.

1– Özellikle, yapılan işin ve işlemlerin niteliği veya işyeri alanının çevresel

özelliklerinden dolayı, çalışanların toprak altında kalma, bataklıkta batma veya

yüksekten düşme gibi risklerin fazla olduğu işler.

2– Çalışanın işin yürütümü dolayısıyla maruz kaldığı özel tehlikelere yönelik sağlık

gözetimi gerektiren veya kimyasal ve biyolojik özelliklerinden dolayı çalışanların

sağlık ve güvenlikleri için risk oluşturan maddelerle yapılan işler.

3– 24/3/2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyasyon

Güvenliği Yönetmeliği uyarınca, denetimli ve gözetimli alanların belirlenmesini

gerektiren iyonlaştırıcı radyasyonla çalışılan işler.

4– Yüksek gerilim hatları yakınındaki işler.

5– Boğulma riski bulunan işler.

6– Kuyu, yer altı kazıları ve tünel işleri.

7– Hava beslemeli sistem kullanan dalgıçların yaptığı işler.

8– Basınçlı hava sağlanarak keson içinde yapılan işler.

9– Patlayıcı madde kullanımını gerektiren işler.

10– Fiziksel özelliklerine bağlı olarak yüksek ses, titreşim, basınç farkı, toz oluşması

gibi risklerin fazla olduğu işler.

11– Ağır prefabrike elemanların montaj ve söküm işleri.

1– Bildirim tarihi,

2– İnşaatın açık adresi (mahalle, cadde, sokak, numara,

ada, parsel, semt, ilçe ve il adları),

3– İşverenin ad ve adresi(mahalle, cadde, sokak, numara,

ada, parsel, semt, ilçe ve il adları),

4– Proje tipi (*),

5– Görevlendirilmesi halinde proje sorumlusunun adı ve adresi,

6–Proje hazırlık safhasındaki sağlık ve güvenlik koordinatörünün veya

koordinatörlerinin adı ve adresi,

7–Proje uygulama safhasındaki sağlık ve güvenlik koordinatörünün veya

koordinatörlerinin adı ve adresi,

8– İşin planlanan başlama tarihi,

9– Planlanan çalışma süresi (inşaatın muhtemel bitiş tarihi),

10– Yapı alanında çalışacağı tahmin edilen azami çalışan sayısı,

11– Yapı alanında bulunması muhtemel yüklenicilerin(**) sayısı,

12– Belirlenmiş olan yükleniciler(**) hakkında bilgi.

(*)Yapılan inşaatın yapı çeşidi yazılacaktır. (köprü, bina, yol gibi)

(**)Alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışanlar ile mal veya hizmet tedarik edenler

belirtilmelidir.

A) Yapı Alanındaki Çalışma Yerleri İçin Genel Asgari Şartlar

• Yüksekte çalışma

• Geçitlerde güvenlik

• Düşen cisimler

• Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma

• Düzen, temizlik, istif ve depolama

• Sağlamlık ve dayanıklılık

• Acil çıkış yolları ve kapıları

• Yangın algılama ve yangınla mücadele

• Havalandırma

• Özel riskler

• Sıcaklık

• Çalışma yerlerinin, barakaların ve

yolların aydınlatılması

• Kapılar ve geçitler

• Trafik yolları ve tehlikeli alanlar

• Yükleme yerleri ve rampalar

• Çalışma yerinde hareket serbestliği

• İlk yardım

• Soyunma yeri ve elbise dolabı

• Duşlar ve lavabolar

• Tuvaletler ve lavabolar

• Dinlenme ve barınma yerleri

• Gebe ve emziren kadınlar

• Engelli çalışanlar

• Çeşitli hükümler

B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari Şartlar

BÖLÜM I – KAPALI MEKANLARDAKİ ÇALIŞMA YERLERİ


• Acil çıkış kapıları

• Havalandırma

• Sıcaklık

• Doğal ve suni aydınlatma

• Çalışma yerlerinin taban, duvar ve tavanları

BÖLÜM I – KAPALI MEKANLARDAKİ ÇALIŞMA YERLERİ

• Pencereler ve çatı pencereleri

• Kapılar

• Araç yolları

• Yürüyen merdivenler ve yürüyen bantlar

için özel önlemler

• Oda boyutları ve hava hacmi

BÖLÜM II – AÇIK MEKANLARDAKİ ÇALIŞMA YERLERİ


• Enerji dağıtım tesisleri

• Hava koşulları

• İskeleler


• El merdivenleri

• Tesis, makine, ekipman

• Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel ve kanal işleri

• Yıkım işleri

• Asbestle çalışma

• Batardolar (koferdamlar) ve kesonlar

• Çatı işleri


• Beton döküm işleri

• Betonarme kalıp işleri

• Metal ve beton karkas ve prefabrik elemanlar, çelik yapı işleri

Documents

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI · Kapsam: 6331 sayılı İSG Kanunu kapsamına giren tüm yapı ilerinin ... İ programlarının oluturulmasında ve ilerin tamamlanması