Upload
hakan-kagan
View
234
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
1/52
T.C.
MLL ETM BAKANLII
MZK ALETLER YAPIMI
TARTIM VE ARIZALAR
Ankara, 2013
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
2/52
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
3/52
i
AIKLAMALAR.................................................................................................................... ii
GR ....................................................................................................................................... 1RENME FAALYET1 ................................................................................................... 31. TARTIM KALIPLARI......................................................................................................... 3
1.1. Drt Onaltlktan Oluan Tartm Kalb ve Tezene Vuruu .......................................... 31.2. Sekizlik ve Onaltlktan Oluan Tartm Kalb ve Tezene Vuruu................................ 61.3. Senkoplu Tartm Kalb ve Tezene Vuruu................................................................. 101.4. Noktal Sekizlik ve Onaltlk Tartm Kalplar ve Tezene Vuruu.............................. 13UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 18LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 20
RENME FAALYET2 ................................................................................................. 222. HALK EZGLER VE ARIZALI SESLER....................................................................... 22
2.1. Si Bemol Sesinin Balamadaki Yeri ........................................................................... 22
2.1.1. Drt Parman Kullanm .................................................................................... 222.2. Si Bemol ve Si Bemol 2 Sesinin Balamadaki Yeri ................................................... 272.3. Mi Bemol ve Mi Bemol 2 Sesinin Balamadaki Yeri ................................................ 322.4. Fa (#) Sesinin Balamadaki Yeri ................................................................................ 352.5. Do (#) Sesinin Balamadaki Yeri ............................................................................... 39UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 42LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 43
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 44CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 45KAYNAKA ......................................................................................................................... 47
NDEKLER
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
4/52
ii
AIKLAMALAR
ALAN Mzik Aletleri Yapm
DAL/MESLEK Mzrapl Halk Mzii Enstrmanlar Yapm Dal
MODLN ADI Tartm ve Arzalar
MODLN TANIMIBalamada tartm vearzalar ile ilgili bilgi ve becerilerinkazandrld renme materyalidir.
SRE 40/24
N KOUL Tutu ve bozuk dzen modln baarm olmak.
YETERLK Tartm ve arzal almak.
MODLN AMACI
Genel AmaGerekli ortam ve donanm salandnda balamaytekniine uygun olarak tartm ve arzal alabileceksiniz.Amalar1. Tartm kalplaryla alabileceksiniz.2. Halk ezgileri ve arzal sesleri alabileceksiniz.
ETM RETMORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam:Akustik zellikli snf ortam.Donanm:Mzik kitap ve kataloglar, ses kayt cihazlar.
LME VEDEERLENDRME
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.retmenmodl sonunda lme arac (oktan semelitest, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
AIKLAMALAR
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
5/52
1
GR
Sevgili renci,
Gemii binlerceyl ncesine kadar dayanan ve olduka zengin bir birikimi olan TrkMzii konusunda ok nemli almalar yaplmakta birlikte, zellikle konunun eitim i ileilgili yaplan almalarn yeterli olduu sylenemez. nk Trk Mzii, Bat mziikarsnda hep geride kalmtr.
Kendi alanmzla ilgili ok ge kalan admlardan birini atma adna Anadolu Trkhalk
mziinin en yaygn sazlarndan olan balamann, aa uygun ve sistemli bir ekildeeitiminin verilebilmesi iin bu modl hazrladk. Bu kitapkta konular basitten zora dorubelirli bir zel sra takip edilerek verilmitir. Bu nedenle siz sevgili rencilerimize yararlolacan umuyoruz.
GR
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
6/52
2
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
7/52
3
RENME FAALYET1Bu faaliyet sonunda, uygun ortam ve donanm salandnda balamay tartm
kalplaryla standartlara uyarak alabileceksiniz.
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr:
Ka eit tartm kalb vardr, aratrnz. Senkoplu tartm kalb ne demektir, reniniz.
1. TARTIM KALIPLARI
1.1. Drt Onaltlktan Oluan Tartm Kalb ve Tezene Vuruu
RENME FAALYET1
ARATIRMA
AMA
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
8/52
4
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
9/52
5
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
10/52
6
1.2. Sekizlik ve Onaltlktan Oluan Tartm Kalb ve Tezene Vuruu
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
11/52
7
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
12/52
8
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
13/52
9
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
14/52
10
1.3. Senkoplu Tartm Kalb ve Tezene Vuruu
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
15/52
11
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
16/52
12
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
17/52
13
1.4. Noktal Sekizlik ve Onaltlk Tartm Kalplar ve Tezene Vuruu
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
18/52
14
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
19/52
15
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
20/52
16
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
21/52
17
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
22/52
18
UYGULAMA FAALYETTartm kalplaryla alnz.
lem Basamaklar neriler
Grdnz usullere gre 2/4'lk 2adet l yaznz.
Nota yazm kurallarna riayet ediniz. Sol eliniz ile sesleri doru ve temiz basnz.
Aadaki 108 ve 109 nu.l lleriusullerine gre okuyunuz.
Sa elinizin alt eie doru fazlagitmemesine dikkat ediniz.
lk defa duyduunuz bir ezgiyidinleyerek deifre ediniz.
Alttan ektiiniz ve stten vurarakkardnz seslerin dengeli olmasna
dikkat ediniz.
Mevcut egzersizleri parmaknumaralarna riayet ederek alnz.
Tartm ve tezene vurularnn doruluunadikkat ediniz.
UYGULAMA FAALYET
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
23/52
19
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iinEvet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizideerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. Grdnz usullere gre 2/4'lk 2 adet l yazdnz m?2. lk defa duyduunuz bir ezgiyi dinleyerek deifre ettiniz mi? 3. Mevcut egzersizleri parmak numaralarna riayet ederek aldnz
m?
4. Nota yazm kurallarna uydunuz mu?5. kardnz seslere doru ve temiz bastnz m?6. Tartm ve tezene vurularnn doruluuna dikkat ettiniz mi?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
24/52
20
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilenbilgiler doru ise D, yanl ise Yyaznz.
1. ()Nokta, her zaman notann sa tarafna konur.2. ()Nokta, nne geldii sesi mevcut deerinin iki kat orannda uzatr.3. ()Tel numaras yukar, parmak numaras aaya yazlr.4. ()Senkop gl zamanla zayf zamann yer deitirmesidir.
Aadaki sorular cevaplaynz.
5. Aadaki ller ka kalktr?6. Aadaki eksik motifleri tamamlaynz.
LME VE DEERLENDRME
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
25/52
21
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
26/52
22
RENME FAALYET2
Bu faaliyet sonunda uygun ortam ve donanm salandnda tekniine uygun olarakhalk ezgileri ve arzal sesleri alabileceksiniz.
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr:
Arzal ses neye denir,ka tane vardr, aratrnz. Si bemol sesinin balamadaki yerini gsteriniz. Mi bemol sesinin balamadaki yerini gsteriniz. Fa sesinin balamadaki yerini gsteriniz. Do sesinin balamadaki yerini gsteriniz.
2. HALK EZGLER VE ARIZALI SESLER
2.1. Si Bemol Sesinin Balamadaki Yeri
2.1.1. Drt Parman Kullanm
RENME FAALYET2
ARATIRMA
AMA
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
27/52
23
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
28/52
24
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
29/52
25
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
30/52
26
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
31/52
27
2.2. Si Bemol ve Si Bemol 2 Sesinin Balamadaki Yeri
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
32/52
28
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
33/52
29
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
34/52
30
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
35/52
31
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
36/52
32
2.3. Mi Bemol ve Mi Bemol 2 Sesinin Balamadaki Yeri
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
37/52
33
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
38/52
34
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
39/52
35
2.4. Fa (#) Sesinin Balamadaki Yeri
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
40/52
36
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
41/52
37
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
42/52
38
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
43/52
39
2.5. Do (#) Sesinin Balamadaki Yeri
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
44/52
40
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
45/52
41
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
46/52
42
UYGULAMA FAALYET
Halk ezgileri ve arzal sesleri alnz.
lem Basamaklar neriler
Si bemol ikinin yerini bulup I.parmanzla basnz.
Oktavn alnz. Mi bemol ikinin yerini bulup basnz. Fa diyez sesinin balamadaki yerini bulup
alnz.
Do diyez sesinin balamadaki yerini bulupalnz. Sa eli ile yine mevcut egzersizleri,
kalplar motifler iin belirlenen tezenevuru ynlerine riayet ederek alnz.
I. parma Si'yebasarak alnz sonra,oktav sesini duyup Si'yi alm olarakuygulaynz.
Her kalbn ezene vuru ynnn farklolduunu biliniz.
Sol eliniz ile sesleri doru ve temizbasmaya dikkat ediniz.
Sa elinizin alt eie fazla gitmemesinedikkat ediniz.
Alttan ektiiniz ve stten vurarakkardnz seslerin birbirine eitiddette olmasna dikkat ediniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iinEvet, kazanamadnz beceriler iin Hayrkutucuuna (X) iareti koyarak kendinizideerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Balamada Si bemol ikinin yerinibulup I. parmanzla bastnz
m?
2. Mi bemol ikinin yerini bulup aldnz m?3. Fa diyez sesinin balamadaki yerini bulup aldnz m?4. Do diyez sesinin balamadaki yerini bulup aldnz m?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
UYGULAMA FAALYET
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
47/52
43
LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular cevaplaynz.
1. Bemol b'nin fonksiyonu nedir?2. Diyez # 'in fonksiyonu nedir?3. 158, 160, 161 numaral etdleri deifre ediniz.4. 157 numaralar notay okuyunuz ve arzal olarak alnz, belirtilen arzay
uygulaynz.5. Solfej nedir?DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
LME VE DEERLENDRME
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
48/52
44
MODL DEERLENDRME
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iinEvet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizideerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Nota ve solfej bilgisine sahibim, notalar deerlerine vesrlerine gre okuyabiliyorum.
2. Balamada perde yerlerini rendim.3. Si, mi, fa ve do seslerinin balama zerinde arzal hllerini
alyor ve okuyabiliyorum.
4. Sen koplu tartm alabiliyorum.5. lk defa duyduum bir ezgiyi dinleyerek deifre edebiliyorum.6. Tezene vuru ynlerini ve tartm kalplarn rendim.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninizebavurunuz.
MODL DEERLENDRME
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
49/52
45
CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET 1N CEVAP ANAHTARI
1 Doru
2 Yanl
3 Doru
4 Doru
5.sorunun cevab
CEVAP ANAHTARLARI
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
50/52
46
6.sorunun cevab
RENME FAALYET 2NN CEVAP ANAHTARI
1 Bemol b sesi yarm ses pestletirilir.
2 Diyez # sesi yarm ses tizletirir.
3158, 160, 161 numaral etdler balama ilealnacaktr.
4157 numaral nota arzal olarakalnacaktr.
5 Solfej notalar deer ve srelerine greokunacaktr.
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
51/52
47
KAYNAKAYNAKA
AIN Cafer, Enstrman Bilimi (Organoloji), Yenidoan Basmevi Ltd.ti.,stanbul, 1994.
AKDOU Onur, Ud Metodu, niversiteliler Ofset, zmir, 2000. ALTU Nevzat, Uygulamal Temel Balama Eitimi,Anadolu Matbaas, zmir,
1993.
ATALAY M. Aydn, Yaar Kemal ALM, Pozisyonlarla Uzun SapBalama Metodu-1, Aktel Basm Yayn, stanbul, 2004.
ATAMAN Sadi Yaver, Anadolu Halk Sazlar Yerli Musikiciler ve HalkMusiki Karekterleri, Burhaneddin Matbaas, stanbul, 1938.
ATAMAN Sadi Yaver, Balamaclk ve Balama Gelenei, Musiki MecmuasAylkMzikoloji Dergisi, Nu. 255, Yrk Matbaas, stanbul, 1970.
BRDOAN Nejat,Notalaryla Trklerimiz,zgr Yayn Datm, stanbul,1988.
CAN mer,Keman retim Klavuzu II. DEMRSPAH Cemil,Trk Halk Oyunlar, Trkiye Bankas Kltr Yaynlar
148, Ankara, 1975.
DKC Mehmet, Anadolu'da Trkler ve Anadolu'ya Trk Gleri, BurakYaynevi,stanbul, 1998.
EKC Sava, Balama in Etdler ve Tezene almalar, GaziantepniversitesiBasmevi, Gaziantep, 2000.
EKC Sava, "Balama Metodu almalarnda Yaplan Yanllklar ve zmnerileri"Mzikte 2000 Sempozyumu, s.88, Kltr Bakanl Yaynlar
2575, Yaymlar Dairesi Bakanl Sanat-Mzik Eserleri Dizisi 310-11, Nehir
Matbaaclk, Ankara, 2001.
EKC Sava, Ramazan Gngr ve Telli Kopuzu, Kltr BakanlHAGEM Yaynlar 188, Halk Mzii ve Oyunlar Dizisi 10, Frapan Yay. Ltd.
ti., Ankara,1993.
ELDAR Mansurov, Azerbaycan Eski l Havalar, Ik Neriyat, Bak,1990.
KAYNAKA
7/27/2019 Tartm Ve Arzalar.pdf
52/52
FARMER Henry George, (eviri: Dr. M. lhami GKEN), On YedinciYzylda Trk alglar, Kltr Bakanl Yaynlar 2297, HAGEMYaynlar 282, Halk Mzii veOyunlar Dizisi 20, Ankara, 1999.