TRONGadmin.tapchicongthuong.vn/Images/Uploaded/Share/2017/12/14/KHCN … · Tăng sản lượng thanh long trái vụ nhờ điểu khiển sinh trưởng bằng đèn huỳnh quang

44. Tăng sản lượng thanh long trái vụ nhờ điểu khiển sinh trưởng bằng đèn huỳnhquang compact Rạng Đông

46. Nhiều giải pháp công nghệ để cải thiện môi trường tại BSR

48. GDC-Phú Mỹ: “Trái tim” khí của hệ thống vận chuyển Đông Nam bộ

50. Ứng dụng hiệu quả khoa học công nghệ hiện đại trong công tác truyền tải điện

52. Xuân Hòa -Thương hiệu nội chất lượng châu Âu

54. Vũ Phong - Khởi nghiệp từ điện mặt trời

56. Công ty TNHH Thủy lực - Máy: Xử lý rác thải thành điện năng

59. Thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu của đại học: Bí quyết thành công của Hoa Kỳ

62. Ưu tiên năng lượng tái tạo trong phát triển tăng trưởng xanh

TRONG SỐ NÀY

CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG

TS. Nguyễn Phú CườngVụ trưởng Vụ Khoa học & Công nghệ

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP

GS.VS. Trần Đình LongPGS.TS. Trương Hữu ChíGS.TS. Trần Nhật ChươngTS. Nguyễn Huy HoànPGS.TS. Phùng Mạnh ĐắcTS. Nguyễn Thế TruyệnPGS.TS. Lê Đức MạnhTS. Nguyễn Văn SưaPGS.TS. Đào Văn Hoằng

TỔNG BIÊN TẬP Đặng Thị Ngọc ThuĐT: 04.02694445 - 0903231715

PHÓ TỔNG BIÊN TẬPNgô Thị Diệu ThúyĐT: 04.22218228 - 0903223096

TRƯỞNG BAN THƯ KÝ - XUẤT BẢNPHỤ TRÁCH ẤN PHẨMHồ NgaĐT: 04.22218230 - 0912 186889

TÒA SOẠNTầng 8, số 655 Phạm Văn Đồng,

Bắc Từ Liêm, Hà Nội.

Email: [email protected]

Website: www.tapchicongthuong.vn

VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN PHÍA NAMSố 12 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Đa Kao,

Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

ĐT: (08) 38213488 - Fax: (08) 38213478

Email: [email protected]

Giấy phép hoạt động báo chí số:

60/GP-BTTTT cấp ngày 05/3/2013

In tại: Công ty CP Đầu tư và Hợp tác quốc tế

Tin t�c & S� ki�n

Nghiên c�u & Tri�n khai

B��c ti�n công ngh�

Câu chuy�n khoa h�c66. Việt Nam cần đẩy nhanh tiến trình sử dụng năng lượng tái tạo

68. Đào tạo lãnh đạo kiểu Google

Khoa h�c công ngh� th� gi�i

G�p g - Đi thoi

ISSN: 0866-7756 Số 31 tháng 9 năm 2017

3. 480 doanh nghiệp tham gia triển lãm về nước và năng lượng4. Vingroup và Siemens ký Biên bản Hợp tác về công nghệ6. Tiềm năng và cơ hội đầu tư vào thị trường năng lượng tái tạo Việt Nam9. Phát triển năng lượng tái tạo gắn với nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội12. Điểm nổi bật trong diễn biến chuyển đổi năng lượng toàn cầu năm 2017

18. Nghiên cứu tạo vật liệu chịu lửa corun xốp từ nguyên liệu gibbsite22. Ảnh hưởng của tỷ lệ dạng đạm NH4

+/NO3- trong phân bón rễ đến bệnh cháy đuôi lá

thuốc lá vàng sấy ở Cao Bằng26. Nghiên cứu xây dựng điều kiện áp dụng các loại hình công nghệ khai thác vỉa than

dày trung bình và dốc đứng31. Nghiên cứu hoàn thiện quy trình kỹ thuật nhân giống cây nuôi cấy mô ở giai đoạn

vườn ươm cho hai dòng bạch đàn U6 và PN1436. Đánh giá, lựa chọn giống bông kháng sâu xanh, rầy xanh và chịu thuốc trừ cỏ phù

hợp cho bông trang trại tập trung trong vụ đông xuân 2014/2015 tại Tây Nguyên40. Nghiên cứu sản xuất các loại màng lắp đặt trong các thiết bị sản xuất sản phẩm lốp

ôtô của Công ty CP Cao su Đà Nẵng

Din đàn Khoa h�c công ngh�16. Cần sớm lập Quy hoạch phát triển năng lượng tái tạo

Tin t�c - S� ki�n

3(S� 31 - 09/2017) � KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

Triển lãm quốc tế lần thứ 9 về ngành cấp thoát nước, côngnghệ lọc nước và xử lý nước thải tại Việt Nam (Vietwater

2017) sẽ đồng diễn ra cùng triển lãm quốc tế hàng đầu vềngành tiết kiệm năng lượng và năng lượng tái tạo tại ViệtNam (RE & EE Vietnam 2017).

Theo Ban tổ chức, cả hai triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 8-10/11 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn, quận7, TP. Hồ Chí Minh.

Hai triển lãm sẽ góp phần quan trọng vào việc pháttriển bền vững ngành nước và năng lượng của Việt Nam,góp sức tích cực vào mục tiêu của chiến lược quốc gia vềtăng trưởng xanh và phát triển bền vững kinh tế, xã hội vàmôi trường.

Hơn 480 doanh nghiệp đến từ 38 quốc gia như: Anh,Pháp, Đức, Úc, Bỉ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapo, ViệtNam… sẽ trưng bày, giới thiệu các sản phẩm trong lĩnh vựcsản xuất và quản lý ngành nước (bao gồm cấp thoát nước,xử lý nước, lọc nước và các dịch vụ, phụ kiện ngành nước)và các doanh nghiệp cung cấp giải pháp, công nghệ tronglĩnh vực tiết kiệm năng lượng và năng lượng tái tạo, đặc biệtlà năng lượng gió và năng lượng mặt trời.

Tại triển lãm, các doanh nghiệp có thể kết nối, trao đổivà thiết lập mối quan hệ hợp tác với hơn 14.000 kháchtham quan trong ngành nhằm trao đổi kinh nghiệm trongngành lọc nước, xử lý chất thải, bảo vệ môi trường; các giảipháp, sáng chế khoa học công nghệ giúp tiết kiệm nănglượng và sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo từgió, mặt trời....

Bên cạnh đó, triển lãm cũng hứa hẹn sẽ mang đến nhiềuhoạt động hữu ích, nhằm giúp các doanh nghiệp cập nhậtthông tin trong ngành tại các hội thảo kỹ thuật chuyên đề.Đồng thời, các doanh nghiệp có thể tham gia, trao đổi vàhọc hỏi kinh nghiệm thực tiễn về công nghệ, công tác quảnlý ngành nước và năng lượng tại các diễn đàn các cuộc hộithảo quốc tế.

Theo Ban tổ chức, năm 2016 đã có hơn 83% doanhnghiệp tham gia và tìm được khách hàng mới tại triển lãm.Triển lãm năm nay được dự kiến sẽ tăng quy mô lên 30%so với năm ngoái.

VŨ LÊ

Với mục tiêu hỗ trợ kết nối với các nhà đầu tư và các nhàkhoa học để nâng cao ứng dụng và thương mại hoá các

dự án nghiên cứu khoa học, Quỹ Khởi nghiệp Doanh nghiệpKhoa học và Công nghệ Việt Nam (SVF) và Viện Hàn lâmKhoa học Công nghệ Việt Nam (VAST) vừa ký kết thoả thuậnhợp tác chiến lược.

Cụ thể, chương trình sẽ hỗ trợ các dự án nghiên cứukhoa học gia tăng giá trị. Trong đó, SVF là đầu mối tiếp nhậncác đơn đặt hàng từ địa phương, doanh nghiệp ngoài ngànhđến VAST để hợp tác nghiên cứu phát triển sản phẩm làmđầu vào cho sản xuất.

Bên cạnh đó, chương trình cũng sẽ là cầu nối giúp tạo

cơ hội hợp tác hiệu quả hơn giữa nhà đầu tư, các nhà khoahọc, các start-up khoa học công nghệ có thể tiếp cận đượcnguồn vốn đầu tư mở rộng quy mô, phát triển sản phẩmmới. Theo ban tổ chức cho biết, hiện đã có nhiều doanhnghiệp hợp tác với chương trình với tư cách là nhà đầu tư,cố vấn... trong đó nổi bật nhất là sơn KOVA. Ngoài ra,chương trình cũng sẽ giúp các doanh nghiệp và địa phươngthương mại hoá các sản phẩm nghiên cứu khoa học tại thịtrường trong nước và quốc tế.

Phát biểu tại lễ ký kết, ông Phạm Duy Hiếu, Tổng giámđốc SVF cho rằng, chương trình tạo ra sự kết nối, đào tạohuấn luyện đội ngũ doanh nhân, với quan niệm, đằng sauthành công của một doanh nghiệp là một đội ngũ, một nhàlãnh đạo.

“Chúng tôi muốn mang đến những mảnh ghép, là nhữngngười có kinh nghiệm để chia sẻ cho những bạn trẻ đi sau,để các bạn ngày một trưởng thành, lúc đó bạn sẽ là lãnhđạo và doanh nghiệp của bạn sẽ thành công”, ông Hiếu nói.

SVF là Quỹ xã hội hoá và phi lợi nhuận hỗ trợ khởinghiệp trong lĩnh vực Khoa học Công nghệ đầu tiên tại ViệtNam. Quỹ hỗ trợ những dự án có ý tưởng tốt bằng cáchphát triển năng lực nhà lãnh đạo đối với đội ngũ sáng lập,tư vấn về công nghệ, hoàn thiện kỹ năng quản lý, kết nốinhà đầu tư, thương mại hoá các sản phẩm.

THU PHƯƠNG

480 doanh nghiệp tham gia triển lãm về nước và năng lượng

Start-up khoa học công nghệ có thêm "mảnh ghép" hỗ trợ

Họp báo công bố về Triển lãm Vietwater và RE & EE tại Việt Nam.Ảnh Vũ Lê

Lế ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược

Ngày 7/9/2017, tại Hà Nội, Tập đoàn Vingroup và Tậpđoàn công nghệ hàng đầu của Đức - Siemens đã tiến

hành lễ ký kết Biên bản Ghi nhớ nhằm đẩy mạnh hợp táccông nghệ trong nhiều lĩnh vực. Trong đó, hai bên sẽ xemxét các mô hình kinh doanh để hợp tác phát triển cơ sở hạtầng và ngành công nghiệp bền vững ở Việt Nam, bao gồmcông nghiệp ô tô.

Theo thỏa thuận giữa hai bên, Vingroup sẽ hợp tác vớiSiemens trong việc ứng dụng các giải pháp công nghệ tiêntiến cho các dự án trong 3 lĩnh vực: sản xuất ô tô; phát triểncác tòa nhà và nhà ở; phát triển bệnh viện của hệ thống Ytế Vinmec. Trong tương lai, hai bên sẽ xem xét để tiếp tụchợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực nông nghiệp và các ngànhcông nghiệp khác mà Vingroup có thể mở rộng.

Việc hợp tác với Siemens sẽ góp phần tối ưu hóa chocác khâu vận hành, triển khai sản phẩm của Vingroup, đồngthời nâng chất lượng các sản phẩm/dịch vụ của Vingrouplên đẳng cấp quốc tế, theo những tiêu chuẩn công nghệhiện đại hàng đầu thế giới.

Liên quan đến dự án ô tô, Siemens sẽ cùng Vingroup xâydựng doanh nghiệp số, đồng thời giới thiệu cho Vingroup cácnhà tư vấn thiết kế phù hợp và các nhà thầu kỹ thuật, đấuthầu và xây dựng (EPC). Hiện Siemens là một trong các đối

tác quốc tế của Dự án sản xuất ô tô VinFast do Tập đoànVingroup khởi công ngày 2/9/2017. Theo đó, hai bên sẽ hợptác về hệ thống quản lý và vận hành nhà máy hiện đại theođịnh hướng cách mạng công nghiệp 4.0.

Ngoài ra, Siemens cũng sẽ phối hợp với Vingroup tổchức hội thảo giới thiệu các công nghệ tiên tiến nhất và hỗtrợ đào tạo cho Vingroup trong các lĩnh vực trên.

HOÀNG HÀ

4 KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ � (S� 31 - 09/2017)


TP. Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ có hệ thống đỗ xe ô tô tựđộng, dựa trên kinh nghiệm của Nhật Bản và Hàn Quốc.Theo Báo Dân Trí thông tin, ngày 22/9, Sở Khoa học và

Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo giớithiệu kết quả nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Nghiêncứu thiết kế và triển khai hệ thống đỗ xe ôtô tự động tạiViệt Nam”.

Đây là đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước, được Bộ Khoahọc và Công nghệ giao cho Công ty TNHH Sản xuất cơ khívà cần trục NMC (Công ty NMC) thực hiện từ năm 2006, vớikinh phí hỗ trợ từ ngân sách là 3,3 tỷ đồng.

Kết quả đề tài đề xuất được mô hình hệ thống bãi đỗxe tự động dựa trên kinh nghiệm của Nhật Bản và HànQuốc, làm chủ được công nghệ thiết kế hệ thống bãi đỗ xe

tự động theo công nghệ Hàn Quốc phù hợp với điều kiệncủa Việt Nam.

Dựa trên cơ sở kết quả nghiên cứu, đến nay Công tyNMC đã ký hợp đồng cung cấp cho 11 dự án, trong đó đãthiết kế lắp đặt và đưa vào vận hành 9 hệ thống đỗ xe tựđộng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, đáp ứng khoảng1.000 xe. Hiện các hệ thống này đang hoạt động an toàn vàđem lại hiệu quả tốt.

Tuy nhiên, theo Báo Tuổi Trẻ, nhiều đại biểu dự hội thảocho rằng hiện nay việc triển khai các hệ thống đỗ xe tự độngtriển khai nhiều ở Hà Nội nhưng chưa phổ biến tại TP.HCM.Mức giá trông giữ xe tại TP.HCM quá thấp, không đủ sứcthu hút nhà đầu tư.

Trong khi đó, Thành phố có tiềm năng để xây dựng cácbãi xe tự động rất lớn, có thể thực hiện tại các bãi đất trốngtrong trung tâm và dễ dàng tháo dỡ khi cần thiết… Vì vậy,muốn phát triển hình thức bãi đỗ xe này, TP.HCM cần quantâm hỗ trợ đầu tư hơn nữa.

Ông Phạm Xuân Đà - Cục trưởng Cục Công tác phíaNam, Bộ Khoa học - công nghệ - chia sẻ việc xây dựng cácbãi xe tự động, bãi xe lắp ghép là rất cần thiết phải nghiêncứu để đưa vào thực tế. Vấn đề này cần được các sở ngànhquan tâm, đầu tư để giải quyết các vấn nạn ùn tắc, kẹt xe,tai nạn giao thông…

HOÀNG HÀ

Vingroup và Siemens ký Biên bản Hợp tác về công nghệ

TP. Hồ Chí Minh: Cần quan tâm đầu tư phát triển hệ thống đỗ xe ô tô tự động



Trung tâm Nghiên cứu và triển khai SHTP phối hợp cùngtổ chức MEMS JSPE (Nhật Bản) vừa tổ chức hội nghị

quốc tế về MEMS và hệ thống cảm biến với chủ đề“MEMS/IoT cho thành phố thông minh” đóng vai trò thiếtthực trong bối cảnh TPHCM đang xây dựng thành phốthông minh.

Với chủ đề “MEMS/IoT cho thành phố thông minh”,ngoài diễn giả đến từ các trường, viện trong nước, hội nghịquốc tế về MEMS và hệ thống cảm biến lần này còn quy tụnhiều diễn giả đến từ các nước… Đây là cơ hội để tiếp cậncác công trình nghiên cứu trong lĩnh vực MEMS và hệ thốngcảm biến. Qua đó, giúp các nhà khoa học trong nước cóthêm nhiều ý tưởng, nhận định khoa học quan trọng để mởra cơ hội hợp tác trong lĩnh vực này.

Tại hội thảo, các chuyên gia nước ngoài khẳng định,muốn giúp Việt Nam xây dựng một nền tảng kiến thứcchung và nguồn thông tin đáng tin cậy, bảo đảm tính khả thicũng như tầm quan trọng của việc xây dựng cơ sở hạ tầngcông nghệ MEMS/cảm biến, có vai trò như chất xúc tác tạora phương tiện thương mại hóa quan trọng cho Việt Nam.

Các chuyên gia đã trình bày, chia sẻ kinh nghiệm về ứngdụng MEMS để xây dựng thành phố thông minh và các côngnghệ mới liên quan đến lĩnh vực này. Điển hình như ứngdụng hệ thống cảm biến trong kiểm soát về giao thông tạiNhật Bản; tích hợp lưu trữ năng lượng cho IoT củaAustralia; MEMS trong lĩnh vực y sinh ở Hàn Quốc; phươngpháp thiết kế các chi tiết cho việc quang khắc bằng kỹ thuậtin nano ở Nhật Bản… Hội thảo là dịp để TPHCM quảng bá

với thế giới về chương trình xây dựng thành phố thôngminh. Đồng thời là cơ hội để các nhà khoa học, doanhnghiệp Việt Nam tiếp cận với những công nghệ mới, học hỏikinh nghiệm ứng dụng MEMS vào việc xây dựng thành phốthông minh của thế giới để có thể triển khai ứng dụng phùhợp với Việt Nam.

Theo Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và triển khaiSHTP Ngô Võ Kế Thành, UBND TP.HCM đã giao SHTP chủ trìchương trình phát triển MEMS của thành phố. SHTP phảitập trung đào tạo nguồn nhân lực MEMS; tiếp nhận nhữngứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực MEMS trên thế giớiđể triển khai, tạo ra những sản phẩm trong nước, phục vụxây dựng thành phố thông minh.

BÁ TÂN

Chiều 20/9, tại Hà Nội diễn ra Lễ công bố Báo cáo triểnvọng năng lượng Việt Nam 2017, do Bộ Công Thương

phối hợp Bộ Năng lượng, hạ tầng kỹ thuật và khí hậu ĐanMạch cùng Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam tổ chức.

Báo cáo triển vọng năng lượng Việt Nam 2017 là mộttrong những kết quả hợp tác nổi bật giữa Bộ Công Thươngvà Bộ Năng lượng, hạ tầng kỹ thuật và khí hậu Đan Mạchtrong khuôn khổ Dự án chuyển hóa carbon thấp trong lĩnhvực tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam, do Chính phủ ĐanMạch tài trợ.

Báo cáo được xây dựng trên cơ sở cập nhật thông tin dựbáo tăng trưởng kinh tế vĩ mô, tăng trưởng nhu cầu nănglượng sơ cấp và nhu cầu điện. Chương trình quy hoạch nănglượng tối ưu được sử dụng trong báo cáo là mô hình Balmorelcủa Đan Mạch, giúp thiết lập các kịch bản phát triển hệ thốngđiện Việt Nam, chú trọng đến khả năng phát triển các nguồnnăng lượng tái tạo. Đây là mô hình quy hoạch năng lượng đãđược sử dụng hiệu quả tại Đan Mạch và một số quốc gia trênthế giới.

Tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng QuốcVượng cho biết, cùng với việc tăng trưởng của nền kinh tếbình quân hằng năm là 7,26% trong giai đoạn 2001-2010 và5,91% trong giai đoạn 2011-2015, nhu cầu về năng lượngcủa Việt Nam cũng tăng rất nhanh. Đặc biệt, nhu cầu tiêu

thụ điện năng luôn tăng trưởng với tốc độ cao, trung bìnhtrong giai đoạn 2001-2010 lên đến 13%/năm và khoảng11%/năm trong các năm từ 2011 đến 2015.

Nhằm bảo đảm an ninh năng lượng và bảo tồn nguồnnăng lượng quốc gia, Chính phủ Việt Nam đã thi hành nhữngchính sách để phát triển bền vững ngành năng lượng, trongđó tập trung vào các giải pháp phát triển bền vững ngànhnăng lượng tái tạo và thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiếtkiệm, hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng nhấnmạnh, Báo cáo triển vọng năng lượng là sản phẩm có ý nghĩaquan trọng trong định hướng phát triển năng lượng gắn liềnmục tiêu tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và an ninhnăng lượng của Việt Nam. Dựa trên các kịch bản phát triểnhệ thống điện được đề xuất, báo cáo đưa ra các khuyến nghịchính sách về phát triển hệ thống điện cũng như ngành nănglượng phát thải carbon thấp trên cơ sở đẩy mạnh khai thác,sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, đẩy mạnh các hoạtđộng sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Ngoài ra,Báo cáo cũng cung cấp thêm thông tin tổng quan về nhữngcơ hội, thách thức của Việt Nam trong việc phát triển ngànhnăng lượng bền vững, bảo đảm an ninh năng lượng với chiphí hợp lý, phù hợp điều kiện phát triển của đất nước.

PT

Từng bước tiếp cận công nghệ MEMS/IoT

Công bố Báo cáo triển vọng năng lượng Việt Nam 2017

Nghiên cứu sản xuất Chip cảm biến áp suất tại Trung tâm Nghiêncứu Phát triển SHTP



QUYẾT ĐỊNH 11 - CÚ HÍCH PHÁT TRIỂNTHỊ TRƯỜNG NLTT

Trong Quyết định số 11, toàn bộnội dung Chương III qui định về Cơchế khuyến khích phát triển các dự ánĐMT, với mức giá mua ĐMT ở mức9,35 cent/kWh. Có thể nói đây là tínhiệu tác động tích cực tới các chủ đầutư phát triển các dự án phát điện từnguồn năng lượng mặt trời. Trước thờiđiểm ban hành, do chưa có cơ chế giáFIT cho ĐMT nên mặc dù có tới 1.533MW ĐMT được bổ sung quy hoạch,song chưa có dự án ĐMT nào đượcđưa vào vận hành thương mại. Chỉ cómột số dự án ĐMT quy mô nhỏ mangtính thí điểm hoặc được hỗ trợ của mộtsố Chính phủ, tổ chức quốc tế và mộtsố dự án quy mô hộ gia đình không nối

lưới nằm trong chương trình cấp điệncho các xã vùng sâu, vùng xa, hải đảo,biên giới nơi chưa có điện lưới quốcgia. Do vậy, với việc ban hành Quyếtđịnh 11, các nhà đầu tư hy vọng trongthời gian tới, tổng công suất ĐMT đượcbổ sung quy hoạch, triển khai xâydựng và đưa vào vận hành thương mạisẽ tăng lên đáng kể.

Bên cạnh đó, tại Tiết b, Khoản 1,Điều 13 của Quyết định số 11 có quyđịnh trách nhiệm của Bộ Công Thươngvề việc ban hành hợp đồng mua bánđiện mẫu áp dụng cho các dự án ĐMTnối lưới, trên mái nhà và hướng dẫnthực hiện. Hiện dự thảo Thông tư đangđược đăng website của Bộ CôngThương, lấy ý kiến rộng rãi và đượcsoạn thảo theo hướng tạo cơ hộikhuyến khích các nhà đầu tư trongphát triển các dự án ĐMT, bao gồm:

- Quy định trách nhiệm mua điệnvà ưu tiên huy động công suất từnguồn điện mặt trời: Tập đoàn Điệnlực Việt Nam (EVN) có trách nhiệmmua toàn bộ sản lượng điện sản xuấttừ nguồn năng lượng mặt trời (NLMT).Các nhà máy sản xuất điện từ nguồnNLMT được ưu tiên khai thác toàn bộcông suất và điện năng phát. Quy địnhnày nhằm bảo vệ quyền lợi cho chủđầu tư, đảm bảo họ sẽ được phát tốiđa công suất và bán được toàn bộ sảnlượng điện sản xuất từ nguồn NLMT.

- Giá mua điện là 9,35UScents/kWh được điều chỉnh theobiến động tỷ giá VND/USD. Quy địnhnày đảm bảo lợi ích cho chủ đầu tưtrong trường hợp tỷ giá VND/USD biếnđộng theo xu hướng VND bị mất giá.

- Không phải đàm phán về hợpđồng mua bán điện với EVN mà đượcáp dụng hợp đồng mua bán điện mẫu.Tại thời điểm hiện nay, khi chưa hìnhthành thị trường điện cạnh tranh hoànchỉnh, EVN là người mua duy nhất.Thông thường việc đàm phán hợpđồng mua bán điện với EVN sẽ gây khókhăn cho các chủ đầu tư, đặc biệt làcác chủ đầu tư dự án vừa và nhỏ, cácdự án NLTT, trong đó có ĐMT do tínhbất ổn định của NLTT, phụ thuộc vàođiều kiện khí hậu, thời gian phát điệntrong ngày. Ví dụ như dự án ĐMT

TI�M N�NG VÀ C� H�I đầu tư vào thị trường

năng lượng tái tạo Việt NamNgày 11/4/2017, Th� t��ng Chính ph� ban hành Quy�t đ�nh s� 11/2017/QĐ-TTg (Quy�t đ�nh11) v C� ch� khuy�n khích phát tri�n các d án đi�n m�t tr�i (ĐMT) t�i Vi�t Nam, trong đóquy đ�nh giá FIT cho đi�n m�t tr�i là 9,35 cent/kWh. Quy�t đ�nh có hi�u l c t� 1/6/2017 đãlàm cho th� tr��ng n�ng l��ng tái t�o (NLTT) Vi�t Nam tr� nên sôi đ�ng h�n bao gi� h�t. G�nnh� ngay l�p t�c, các cu�c h�i th�o, h�i ngh�, tri�n lãm v NLTT đ��c t� ch�c liên t�c vàdày đ�c trên c� 3 min B�c, Trung, Nam v�i s tham gia c�a nhiu t� ch�c tài chính vàdoanh nghi�p qu�c t�. S sôi đ�ng c�a th� tr��ng NLTT đ��c đánh giá là tín hi�u t�t chos phát tri�n trong t��ng lai.

Mục tiêu phát triển NLTT: “Đến năm 2020, tổng công suất thủy điệnvừa và nhỏ, thủy điện tích năng đạt 21.600 MW, điện gió đạt khoảng800 MW, ĐMT khoảng 850 MW, tỷ trọng điện năng sản xuất từ điện sinhkhối khoảng 1%. Đến năm 2025, tổng công suất thủy điện vừa và nhỏ,thủy điện tích năng đạt 24.600 MW, điện gió đạt khoảng 2.000 MW,ĐMT khoảng 4.000 MW, tỷ trọng điện năng sản xuất từ điện sinh khốikhoảng 1,2%. Đến năm 2030, tổng công suất thủy điện vừa và nhỏ,thủy điện tích năng đạt 27.800 MW, điện gió đạt khoảng 6.000 MW,ĐMT khoảng 12.000 MW, tỷ trọng điện năng sản xuất từ điện sinh khốikhoảng 2,1%”.

NGUYỄN ĐÌNH



không phát được vào giờ cao điểm…Vì vậy, quy định về hợp đồng mua bánđiện mẫu sẽ có lợi và bảo vệ chủ đầutư trong quá trình ký kết hợp đồngmua bán điện với EVN.

Lĩnh vực NLTT vẫn còn rất mới mẻở Việt Nam. Các dự án đầu tư vào lĩnhvực này vẫn đang ở giai đoạn ban đầu.Tuy nhiên, số lượng nhà đầu tư nướcngoài tìm kiếm cơ hội tại thị trườngNLTT ở Việt Nam đang gia tăng theothời gian. Vì vậy, ngoài các văn bản quiphạm pháp luật chuyên ngành này, cácdự án NLTT còn được hưởng trợ giáđối với sản phẩm của dự án theo cơchế phát triển sạch (CDM), hưởng ưuđãi về mức vốn cho vay, thời hạn chovay, ưu đãi về thuế thu nhập doanhnghiệp, thuế xuất nhập khẩu, thuế sửdụng đất, thuê đất, thuê mặt nước,miễn thuế bảo vệ môi trường,… theoquy định ưu đãi về thuế.

TIỀM NĂNG THU HÚT ĐẦUTƯ CHO NLTT

Nhờ vị trí địa lý, khí hậu và đặc thùcủa một nước nông nghiệp đã tạo choViệt Nam có tiềm năng dồi dào và kháđa dạng các nguồn NLTT có thể khaithác và sử dụng để tạo ra năng lượngnhư thủy điện nhỏ, điện sinh khối, điệngió, điện mặt trời, khí sinh học...

Thủy điện nhỏ được đánh giá là

dạng NLTT khả thi nhất về mặt kinh tế- tài chính hiện nay. Theo thống kê, cókhoảng 1.000 địa điểm được xác địnhcó tiềm năng phát triển thủy điện nhỏ,qui mô công suất từ 100 kW tới 30 MWvới tổng công suất đặt trên 7.400 MW,các vị trí này tập trung chủ yếu ở vùngnúi phía Bắc, Nam Trung bộ và TâyNguyên. Ngoài các dự án thuỷ điệnnhỏ nối lưới, còn nhiều dự án thuỷđiện rất nhỏ ở khắp các khu vực miềnnúi với gam công suất dưới 0,1 MW(ước khoảng trên 50 MW) phù hợpcho điện khí hoá khu vực vùng sâu,vùng xa quy mô hộ gia đình hoặc lướiđiện độc lập.

Về năng lượng gió, Việt Namđược đánh giá là quốc gia có tiềmnăng năng lượng gió khá tốt, tậptrung chủ yếu ở vùng duyên hảimiền Trung, miền Nam, Tây Nguyênnhư Ninh Thuận, Bình Thuận, SócTrăng, Trà Vinh, Bạc Liêu… và cácđảo. Tuy nhiên, số liệu về tiềm năngnăng lượng gió trong các báo cáohiện nay còn chưa thống nhất, daođộng trong khoảng từ 7.000 MW đếntrên 8.700 MW. Tại các huyện đảonơi có tiềm năng gió nhưng không cóđiện lưới quốc gia thì hệ thống laighép giữa gió-diesel hoặc gió-mặttrời-diesel được đánh giá là có khảnăng khai thác hiệu quả hơn so với

kéo lưới điện quốc gia tới, hoặc chỉsử dụng diesel.

Về năng lượng sinh khối, là mộtnước nông nghiệp nên Việt Nam cótiềm năng khá dồi dào về nguồn nănglượng sinh khối. Các loại sinh khốichính là phế thải - phụ phẩm từ câytrồng, chất thải chăn nuôi, rác thải đôthị/công nghiệp và các chất thải hữucơ khác. Khả năng khai thác bền vữngnguồn sinh khối cho sản xuất nănglượng ở Việt Nam đạt khoảng 150 triệutấn mỗi năm. Một số dạng sinh khối cóthể khai thác được ngay về mặt kỹthuật cho sản xuất điện hoặc áp dụngcông nghệ đồng phát năng lượng (sảnxuất cả điện và nhiệt) đó là trấu ởđồng bằng sông Cửu Long, bã mía dưthừa ở các nhà máy đường, rác thảisinh hoạt ở các đô thị lớn, chất thảichăn nuôi từ các trang trại gia súc, hộgia đình và chất thải hữu cơ khác từchế biến nông-lâm-hải sản.

Về năng lượng mặt trời, với tổng sốgiờ nắng cao lên đến trên 2.500giờ/năm, tổng lượng bức xạ trung bìnhnăm vào khoảng 230 - 250kcal/cm2/ngày theo hướng tăng dần vềphía Nam, Việt Nam có tiềm năng vềNLMT, có thể khai thác cho các mụcđích sử dụng như: đun nước nóng,phát điện; các dạng ứng dụng cho sấy,đun nấu...

CÁC CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH KHUYẾN KHÍCH PHÁT TRIỂN NLTT- Chiến lược phát triển NLTT Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Thủ tướng Chính phủ đã

ban hành Quyết định số 2608/QĐ-TTg ngày 25/11/2015 phê duyệt Chiến lược phát triển NLTT ViệtNam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050.

- Thông tư số 32/2012/TT-BCT ngày 12/11/2012 Quy định thực hiện các dự án điện gió và hợpđồng mua bán điện mẫu cho các dự án điện gió.

- Thông tư số 06/2013/TT-BCT ngày 8/3/2013 Quy định về nội dung, trình tự, thủ tục lập, thẩmđịnh và phê duyệt quy hoạch phát triển điện gió.

- Quyết định số 31/2014/QĐ-TTg ngày 5/5/2014 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế hỗ trợ pháttriển các dự án phát điện từ chất thải rắn tại Việt Nam.

- Quyết định số 24/2014/QĐ-TTg ngày 24/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế hỗ trợ pháttriển các dự án điện biomass tại Việt Nam.

- Thông tư số 29/2015/TT-BCT quy định về nội dung, trình tự, thủ tục lập, thẩm định và phê duyệtquy hoạch phát triển và sử dụng năng lượng sinh khối

- Thông tư số 32/2015/TT-BCT quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụngcho các dự án phát điện sử dụng chất thải rắn.

- Thông tư số 44/2015/TT-BCT quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụngcho các dự án điện biomass.



Tính đến cuối 2016, tổng côngsuất nguồn NLTT bao gồm thủy điệnnhỏ, điện gió, sinh khối đã đi vào vậnhành là 2.719 MW, chiếm 6,3% tổngcông suất toàn hệ thống (42.762 MW)và dự kiến sẽ đạt 11% tổng công suấttoàn hệ thống điện vào năm 2020theo Quy hoạch Điện VII sửa đổi.

GIẢI PHÁP THÚC ĐẨYNLTT TẠI VIỆT NAM

Nhằm thúc đẩy phát triển NLTT, tạiQuyết định số 2068/QĐ-TTg, Thủtướng Chính phủ đã đưa ra nhiều giảipháp, cụ thể:

- Hoàn thiện khung pháp lý vềNLTT: Để sớm hoàn thiện khung pháplý về NLTT, cần xác định thứ tự ưu tiêncho các loại NLTT, đảm bảo đầu tư hiệuquả cho từng dạng NLTT phù hợp vớiđiều kiện phát triển kinh tế, xã hội củađất nước theo từng thời kỳ, tránh đầutư và hỗ trợ dàn trải, cần ban hành cácvăn bản quy phạm pháp luật điềuchỉnh hoạt động NLTT một cách tổngthể, ở mức độ cao hơn như Luật/Nghịđịnh NLTT để đảm bảo tính ổn định, lâudài của các cơ chế, chính sách hỗ trợNLTT, qua đó các nhà đầu tư, các tổchức tín dụng yên tâm trong quá trìnhđầu tư và cho vay các dự án NLTT.

- Thành lập Quỹ NLTT: Theo kinhnghiệm phát triển thành công củanhiều nước trên thế giới, trong giaiđoạn đầu của quá trình phát triểnNLTT như hiện nay, việc thành lập QuỹNLTT là cần thiết. Vấn đề này đượcnêu trong Quyết định số 2068/QĐ-TTg. Theo kinh nghiệm và tình hìnhthực tế tại Việt Nam, với các chínhsách hỗ trợ hiện hành thông quanguồn tín dụng phát triển nhà nướckhông phát huy tích cực đối với dự ánNLTT, không thể phát triển NLTT màkhông có cơ chế khuyến khích đồngbộ, đặc biệt là về tài chính. Cơ chếhình thành, quản lý, điều phối Quỹcần được nghiên cứu, xem xét mộtcách cẩn thận để đảm bảo sự hoạtđộng hiệu quả của Quỹ NLTT.

- Hình thành thị trường và côngnghệ NLTT: Xây dựng chương trìnhquốc gia về NLTT; xây dựng và pháttriển ngành công nghiệp NLTT; hìnhthành và phát triển thị trường côngnghệ NLTT nhằm giảm giá thành thiếtbị và chi phí nhân công.

- Chính sách giá điện và đảm bảođầu tư: Xây dựng giá FIT cho cácdạng NLTT nối lưới; các đơn vị điện lựccó trách nhiệm mua toàn bộ lượngđiện năng sản xuất từ NLTT thông qua

hợp đồng mua bán điện mẫu, chi phímua điện từ NLTT được tính vào giáthành bán điện, dự án NLTT được ưutiên đấu nối với hệ thống điện quốcgia, chi phí đấu nối và chi phí khác từNLTT được tính vào phí tuyền tải,phân phối điện.

- Áp dụng cơ chế phân bổ hạnngạch RPS (renewable porfoliostandard): Đơn vị phát điện, phân phốiđiện phải có tỷ lệ sản xuất, mua điệntừ nguồn NLTT nhất định.

- Xây dựng cơ chế phát triển NLTTdựa trên nguyên tắc người gây ônhiễm phải trả tiền: Tuyên truyền,phổ biến để nâng cao ý thức củangười dân về tác hại của ô nhiễm môitrường, ảnh hưởng của khí nhà kính,lợi ích của NLTT, từ đó họ có thể nhậnthức và ủng hộ việc phải chi trả chiphí môi trường cho quá trình sử dụngnăng lượng hóa thạch của mình. Tiếntới xây dựng cơ chế người gây ônhiễm phải trả tiền để thúc đẩy NLTTnhư thuế carbon, quota năng lượnghóa thạch, hình thành thị trường tàichính carbon trong nước… là nhữnggiải pháp phát triển NLTT một cáchổn định, lâu dài thay vì cần sự hỗ trợtài chính từ ngân sách nhà nước nhưhiện nay �

UBND tỉnh Hậu Giang đưa ra danh mục 7 dự án kêugọi đầu tư với tổng vốn đầu tư dự kiến lên đến 261

triệu đô la Mỹ, trong đó, dự án đầu tư hạ tầng khu nôngnghiệp ứng dụng công nghệ cao có quy mô 5.200 héc tavà tổng vốn 50 triệu đô la Mỹ.

Các dự án này liên quan đến chế biến gạo xuất khẩuvới vùng lúa chất lượng cao; đầu tư và xây dựng hạ tầngcụm công nghiệp tập trung Đông Phú (giai đoạn 1); đầutư, xây dựng và kinh doanh hạ tầng cụm công nghiệptập trung Nhơn Nghĩa A và hạ tầng cụm công nghiệp tậptrung Phú Hữu A (giai đoạn 3); khu dân cư thương mạikhu vực 1, phường 5, thành phố Vị Thanh; khu du lịchsinh thái khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng.

Đặc biệt, dự án đầu tư hạ tầng khu nông nghiệp ứngdụng công nghệ cao Hậu Giang có tổng quy mô lên đến5.200 héc ta với tổng vốn kêu gọi đầu tư dự kiến 50 triệuđô la Mỹ. Dự án sẽ gồm các hợp phần như xây lắp, cungcấp trang thiết bị và đào tạo nguồn nhân lực công nghệđạt tiêu chuẩn quốc tế.

Để thu hút các nhà đầu tư đầu tư vào 7 dự án trên,tỉnh Hậu Giang áp dụng nhiều chương trình ưu đãi.

Chẳng hạn, với dự án đầu tư hạ tầng khu nông nghiệpứng dụng công nghệ cao, nhà đầu tư sẽ được ưu đãi vềthuế thu nhập doanh nghiệp; miễn thuế nhập khẩu đốivới trang thiết bị, máy móc tạo tài sản cố định; miễn tiềnthuê đất, mặt nước ít nhất 15 năm kể từ khi dự án hoànthành đi vào hoạt động.

TRUNG CHÁNH

Hậu Giang kêu gọi đầu tư khu nông nghiệp công nghệ cao



Việt Nam là thành viên tích cực và có tráchnhiệm trong số 194 quốc gia và 1 tổ chứckinh tế khu vực sớm tham gia Công ước

khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu(UNFCCC). Chiến lược quốc gia về Biến đổi khíhậu của Việt Nam xác định, ứng phó với biến đổikhí hậu phải hướng tới nền kinh tế các-bon thấp.Và để đạt được các mục tiêu giảm nhẹ phát thảikhí nhà kính, đối với lĩnh vực năng lượng, hai giảipháp chiến lược của Việt Nam là: Nâng cao hiệuquả sử dụng năng lượng, cải thiện hiệu suấtnăng lượng để giảm mức tiêu hao năng lượng;Thay đổi cơ cấu nguồn năng lượng theo hướnggiảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đẩy mạnhkhai thác có hiệu quả và tăng tỷ trọng sử dụngcác nguồn năng lượng tái tạo trong sản xuất vàtiêu thụ năng lượng, ít phát thải khí nhà kính.

Thực hiện giải pháp chiến lược thứ nhất,Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách về sửdụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. “Chươngtrình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượngtiết kiệm và hiệu quả” đã đưa lại mức tiết kiệmnăng lượng tương đương hơn 18 triệu tấn dầu(TOE) trong giai đoạn 2006-2015. Luật “Sử dụngnăng lượng tiết kiệm và hiệu quả” (ban hànhnăm 2010) và các văn bản dưới Luật quy định cụthể và hướng dẫn thi hành Luật, tạo thành khungpháp lý tương đối đầy đủ để triển khai các hoạtđộng sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quảtrong hơn 10 năm qua.

Thực hiện giải pháp chiến lược thứ hai, quanđiểm về huy động các nguồn năng lượng hiệnnay đã có thay đổi so với định hướng cho giaiđoạn 10 năm trước, thể hiện qua chính sách tăngcường sử dụng năng lượng tái tạo (NLTT) trongcơ cấu nguồn năng lượng sơ cấp của nước tatrong 15 năm tới (2016-2030).

Ngày 25/11/2015, Thủ tướng Chính phủ đãban hành Quyết định số 2068/QĐ-TTg phê duyệt“Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của ViệtNam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”.Theo đó, NLTT sẽ được phát triển mạnh trongcác thập niên tới với 5 định hướng chính.

PHÁT TRIỂN

N�NG L��NG TÁI T�O gắn với nhu cầu phát triển kinh tế, xã hộiTheo đánh giá c�a các nhà khoa h�c, Vi�t Nam s� là m�t trong s� các qu�cgia ch�u �nh h��ng n�ng n nh!t c�a bi�n đ�i khí h�u. Trong vòng 50 n�mqua, nhi�t đ� trung bình � n��c ta đã t�ng kho�ng 0,5 - 0,7OC, m c n��cbi�n đã dâng cao thêm kho�ng 20 cm. Điu đó có m�t ph�n không nh" làdo trong c� c!u ngu#n n�ng l��ng có s$ d�ng nhiu nhiên li�u hóa th�ch(than, d�u, khí đ�t), gây phát th�i khí nhà kính CO2.

HOÀNG HÀ



1. Kết hợp phát triển NLTT vớitriển khai thực hiện các mụctiêu kinh tế, xã hội và môitrường

Phát triển NLTT không chỉ tậptrung mở rộng quy mô và tăng tỷtrọng nguồn NLTT trong tổng cungcấp năng lượng sơ cấp, góp phầnđảm bảo an ninh năng lượng mà còngiải quyết vấn đề cung cấp nănglượng cho khu vực nông thôn, gópphần thúc đẩy phát triển sản xuất,xây dựng một xã hội sử dụng tiếtkiệm, hiệu quả các nguồn tài nguyên,thân thiện môi trường. Phát triểnNLTT trên cơ sở các nguồn lực vànhu cầu phát triển kinh tế, xã hội;phù hợp với nguồn tài nguyên và nhucầu năng lượng của cả nước và từngđịa phương.

2. Phát triển và sử dụng NLTTkết hợp với phát triển côngnghiệp NLTT

Ưu tiên phát triển nhanh nhữnglĩnh vực NLTT có nguồn tài nguyên lớnvà triển vọng thương mại tốt, nhưđiện gió, điện mặt trời và điện sinhkhối, thực hiện các biện pháp cần thiếtđể mở rộng nhu cầu thị trường, đồngthời tăng cường hợp tác quốc tế đểchuyển giao công nghệ, phát triểncông nghiệp chế tạo thiết bị; tiếp thu,tiến tới tự chủ về công nghệ, nâng caokhả năng chế tạo thiết bị và khả năngcạnh tranh trên thị trường NLTT nhằmđáp ứng bền vững, ổn định cho nhucầu thị trường, tạo điều kiện thuận lợi

cho ngành công nghiệp NLTT pháttriển với quy mô lớn.

3. Kết hợp công nghệ ngắnhạn với công nghệ dài hạn

Chú trọng sử dụng các công nghệđã được kiểm chứng trong lĩnh vựcNLTT, như thủy điện, năng lượng gió,năng lượng mặt trời, năng lượng sinhkhối, khí sinh học để phát triển cácnguồn NLTT cung cấp có hiệu quảđiện năng cho hệ thống điện quốc giavà nhiệt năng cho nhu cầu nhiệt trongsản xuất và sinh hoạt. Đồng thời, chútrọng những công nghệ mới, hiện đại,có triển vọng trong tương lai, nhưcông nghệ sản xuất nhiên liệu sinhhọc lỏng sử dụng công nghệ tiên tiến.

4. Kết hợp chính sách ưu đãi,hỗ trợ với cơ chế thị trường

Áp dụng các biện pháp khuyếnkhích, chính sách hỗ trợ về kinh tế, tàichính để thúc đẩy việc phát triển vàsử dụng NLTT nhằm giải quyết vấn đềthiếu hụt nguồn năng lượng sơ cấp vàcung cấp năng lượng cho khu vựcnông thôn. Thiết lập cơ chế và sửdụng các biện pháp thị trường để thuhút vốn từ mọi thành phần kinh tế vàophát triển NLTT, đồng thời góp phầnnâng cao trình độ kỹ thuật của côngnghệ NLTT, thúc đẩy sự phát triển củangành công nghiệp chế tạo thiết bịNLTT, không ngừng nâng cao năng lựccạnh tranh, tiến tới ngành côngnghiệp NLTT, với sự hỗ trợ qua cácchính sách của nhà nước, sớm đạt

được quy mô lớn để phát triển.

5. Kết hợp tái cơ cấu với nângcao năng lực quản lý nhà nướctrong lĩnh vực NLTT

Nâng cao năng lực quản lý nhànước tại Trung ương và địa phươngtrong việc quản lý các hoạt động pháttriển về sử dụng NLTT; từng bước loạibỏ các rào cản, ban hành các cơ chế,chính sách khuyến khích phát triểnNLTT phù hợp để phát triển nhanh cácnguồn NLTT.

Đến năm 2016, Quy hoạch pháttriển điện lực quốc gia lần thứ 7 (PDP7-sửa đổi) đã được Thủ tướng Chính phủphê duyệt tại Quyết định số 428/QĐ-TTg, ngày 18/3/2016, đặt mục tiêutổng quát cho phát triển điện lực từnay đến năm 2030 là “Huy động mọinguồn lực trong nước và quốc tế chophát triển điện lực để đảm bảo cungcấp đủ điện với chất lượng ngày càngcao, giá điện hợp lý cho phát triển kinhtế, xã hội của đất nước; sử dụng đadạng, hiệu quả nguồn năng lượng sơcấp cho sản xuất điện; đẩy mạnh pháttriển và sử dụng các nguồn NLTT chosản xuất điện, từng bước nâng cao tỷtrọng nguồn điện sản xuất từ nguồnNLTT nhằm giảm nhẹ sự phụ thuộc vàonguồn điện sản xuất từ than nhậpkhẩu, góp phần đảm bảo an ninh nănglượng, giảm nhẹ biến đổi khí hậu, bảovệ môi trường và phát triển kinh tế, xãhội bền vững; hình thành và phát triểnhệ thống điện thông minh, có khả năngtích hợp với nguồn NLTT có tỷ lệ cao”.

2015 2020 2030 2050

Tổng các nguồn NLTT được sảnxuất, sử dụng

25 triệu TOE 37 triệu TOE 62 triệu TOE 138 triệu TOE

Sản lượng điện sản xuất từNLTT

58 tỷ kWh 101 tỷ kWh 186 tỷ kWh 452 tỷ kWh

Diện tích hấp thụ của các dànnước nóng NLMT

3 triệu m2 8 triệu m2 22 triệu m2 41 triệu m2

Số hộ gia đình sử dụng cácthiết bị NLMT

4,3% 12% 26% 50%

Quy mô sử dụng công nghệ khísinh học

4 triệu m3 8 triệu m3 60 triệu m3 100 triệu m3

Sản lượng nhiên liệu sinh học 150 nghìn TOE 800 nghìn TOE 3,7 triệu TOE 10,5 triệu TOE

Mục tiêu tổng quát của Chiến lược Phát triển năng lượng tái tạo

Nguồn: Hội Khoa học Công nghệ và Tiết kiệm năng lượng Việt Nam



Trong lĩnh vực điện lực, Quy hoạchphát triển điện lực quốc gia lần 7(PDP7- sửa đổi) đã xác định mục tiêuphát triển nguồn điện sử dụng NLTTvới các chỉ tiêu sau:

Vào năm 2020:

- Nâng công suất các nguồn thủyđiện (bao gồm cả thủy điện vừa vànhỏ) đạt 21.600 MW;

- Tăng tỷ lệ điện năng sản xuất từcác nguồn NLTT (không kể nguồn thủy

điện lớn và vừa, thủy điện tích năng)đạt khoảng 7% trong tổng sản lượngđiện;

- Tăng công suất nguồn điện sửdụng sức gió đạt 800 MW;

- Tăng công suất nguồn điện sửdụng năng lượng mặt trời đạt 850MW;

- Nâng tỷ trọng điện năng sản xuấttừ nguồn năng lượng sinh khối đạt1%;

- Đẩy nhanh Chương trình điện khí

hóa nông thôn, miền núi, đảm bảohầu hết hộ dân nông thôn được tiếpcận và sử dụng điện.

Đến năm 2030:

- Công suất các nguồn thủy điện(bao gồm cả thủy điện vừa và nhỏ,thủy điện tích năng) đạt khoảng27.800 MW;

- Tăng tỷ lệ điện năng sản xuất từcác nguồn NLTT (không kể nguồn thủyđiện lớn và vừa, thủy điện tích năng)đạt trên 10% trong tổng sản lượngđiện;

- Công suất nguồn điện gió đạtkhoảng 6.000 MW;

- Công suất nguồn điện mặt trờiđạt khoảng 12.000 MW;

- Tỷ trọng điện năng sản xuất từnguồn năng lượng sinh khối đạtkhoảng 2,1%;

- Hầu hết các hộ dân được tiếp cậncác dịch vụ năng lượng hiện đại, bềnvững, tin cậy với giá bán điện và giánăng lượng hợp lý.

Trong bối cảnh năng lượng hóathạch ngày càng khan hiếm và đắtđỏ, thì việc đẩy mạnh phát triển NLTTlà việc cần làm ngay và Việt Namcũng không là ngoại lệ, cần xây dựngcác kịch bản phát triển NLTT phù hợptừng giai đoạn phát triển, đảm bảoan ninh năng lượng quốc gia, thânthiện môi trường và tích cực chốngbiến đổi khí hậu �

Ngân hàng Thế giới (WB) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam(EVN) vừa phát động chiến dịch thúc đẩy triển khai

năng lượng tái tạo với việc lắp đặt 5 trạm đo năng lượngmặt trời trên toàn quốc.

Các trạm này sẽ thu thập dữ liệu chất lượng cao về bứcxạ mặt trời và nâng cao tính chính xác của việc ước tínhnguồn năng lượng mặt trời. Dữ liệu sau khi về trạm sẽ đượccông bố và cung cấp trực tuyến miễn phí, dự kiến sẽ khuyếnkhích và hỗ trợ các nhà đầu tư quan tâm đến việc xây dựngnhà máy điện mặt trời.

Chiến dịch đo năng lượng mặt trời là bước tiếp nối saukhi WB công bố các bản đồ năng lượng mới cập nhật tạiViệt Nam cho thấy tiềm năng trung bình của tài nguyênnăng lượng mặt trời ở độ phân giải 1km. Dữ liệu và bản đồcó thể được truy cập thông qua trang bản đồ năng lượngmặt trời toàn cầu (Global Solar Atlas). Sau hai năm đolường, bản đồ năng lượng mặt trời của Việt Nam sẽ đượckiểm chứng đầy đủ với chất lượng tốt đủ đáp ứng cho việclập kế hoạch và thăm dò.

"Chi phí sản xuất điện mặt trời đang giảm xuống trênkhắp thế giới. Việt Nam đang có một bước tiến quan trọngtrong việc thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho việc xâydựng nhanh và sản xuất điện sạch", ông Ousmane Dione,Giám đốc WB tại Việt Nam nói.

"WB sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam đáp ứng nhu cầu ngàycàng tăng về điện năng của đất nước với các giải pháp táitạo bền vững như phát triển thủy điện, tiết kiệm năng lượnghơn trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp và tăng tính hiệuquả của lưới điện trong truyền tải và phân phối".

Sự hỗ trợ của WB về đo đạc và lập bản đồ năng lượngmặt trời là một phần trong dự án do Chương trình Hỗ trợQuản lý Năng lượng ESMAP hỗ trợ, dự án cũng đang tiếnhành đánh giá và lập bản đồ tiềm năng sinh khối, thủy điệnnhỏ và năng lượng gió. Trạm đo tại Sông Bình, Bắc Bình,Bình Thuận là một phần trong gói hỗ trợ toàn diện nănglượng tái tạo của WB, bao gồm cả hỗ trợ tư vấn cho các dựán điện mặt trời lớn đang tìm kiếm nguồn tài trợ thương mại.

THANH HƯƠNG

WB hỗ trợ lắp các trạm đo năng lượng mặt trời


Công suất NLTT lắp đặt mớiđạt kỷ lục trong năm 2016

Với 161 GW lắp đặt mới đã tăngtổng công suất NLTT toàn cầu thêmgần 9% so với năm 2015. Nổi bật nhấtlà năng lượng mặt trời chiếm 47%tổng công suất lắp đặt mới, tiếp theolà năng lượng gió 34% và thủy điện15,5%. Đây là năm thứ 5 liên tiếp,đầu tư vào công suất phát điện mới từNLTT (bao gồm thủy điện) cao gấp đôiđầu tư vào điện sản xuất từ nhiên liệuhóa thạch. Tổng mức đầu tư cho NLTTđã đạt 249,8 tỉ USD. Hiện nay, hàngnăm thế giới tăng công suất lắp đặtmới từ NLTT nhiều hơn từ tất cả cácnguồn nhiên liệu hóa thạch cộng lại.

Phát thải khí nhà kính từnhiên liệu hóa thạch khôngtăng trong khi sử dụng nănglượng tăng

Năm 2016 là năm thứ 3 liên tiếp,phát thải khí nhà kính CO2 toàn cầu từnhiên liệu hóa thạch và công nghiệpkhông đổi trong khi đó kinh tế toàncầu tăng trưởng 3% và nhu cầu nănglượng cũng tăng. Điều này có thể chủyếu do giảm tiêu thụ năng lượng từthan và tăng công suất NLTT đồngthời cải thiện hiệu quả sử dụng nănglượng. Việc tách mối quan hệ giữatăng trưởng kinh tế và phát thải CO2

là bước đầu tiên quan trọng hướngđến giảm mạnh phát thải để giữ nhiệtđộ trái đất tăng ở mức dưới 20C.

Bảo đảm sự linh hoạt tối đatrong hệ thống điện

Quan điểm cho rằng cần phải có

năng lượng hóa thạch và năng lượnghạt nhân để cung cấp “phụ tải nền”khi không có ánh sáng mặt trời hoặckhông có gió đã được chứng minh làmột hiểu lầm. Năm 2016, Đan Mạchvà Đức đã quản lý thành công phụ tảiđỉnh của NLTT ở mức lần lượt là 140%và 86,3% và một số quốc gia khác(như Bồ Đào Nha, Ailen và Cyprus) đãhiện thực hóa việc tăng tỉ trọng điệntái tạo hàng năm trong cơ cấu nguồnđiện lên 20-30% mà không cần bổsung hệ thống lưu trữ năng lượng. Bàihọc then chốt để tích hợp tỉ trọng lớntừ NLTT là bảo đảm sự linh hoạt tối đatrong hệ thống điện.

Nhiều quốc gia cam kết đạtmục tiêu 100% NLTT

Càng ngày càng có nhiều thànhphố, tiểu bang, quốc gia và các côngty lớn cam kết đạt mục tiêu 100%NLTT bởi NLTT mang lại lợi ích kinh tếvà có cơ hội kinh doanh, bên cạnh lợiích về khí hậu và sức khỏe cộng đồng.Năm 2016, có thêm 34 công ty thamgia RE100 – một sáng kiến toàn cầuvề cam kết kinh doanh sử dụng 100%điện tái tạo cho hoạt động sản xuất.

Trong suốt năm 2016, số lượngthành phố trên toàn cầu cam kếtchuyển sang 100% NLTT trong tổngsố năng lượng tiêu thụ hoặc riêng chongành điện, tiếp tục tăng, một sốthành phố và cộng đồng đã thực hiệnđược mục tiêu này. Theo hiệp địnhcủa các thị trường về khí hậu và nănglượng, hơn 7.200 cộng đồng với tổngdân số 225 triệu người cam kết giảmphát thải 40% vào năm 2030, bằng


ĐIM N�I B�Ttrong diễn biến chuyển đổi

NĂNG LƯỢNG TOÀN CẦU năm 2017

%n ph&m n�m 2017 c�abáo cáo Hi�n tr�ng N�ng

l��ng tái t�o Toàn c�uREN21 (GSR) cho th!y

m�t s chuy�n đ�i n�ngl��ng toàn c�u đang ti�ntri�n thu�n l�i v�i nh'ngcon s� v công su!t l�pđ�t m�i c�a n�ng l��ng

tái t�o (NLTT), chi phígi�m nhanh, đ�c bi�t làn�ng l��ng m�t tr�i và

n�ng l��ng gió, cùng v�it�ng tr��ng kinh t� vàgi�m phát th�i khí nhà

kính t� ngành n�ngl��ng (CO2) liên ti�p

trong 3 n�m. B*ng vi�cáp d�ng gi�i pháp sángt�o và bn v'ng h�n đ�đáp �ng nhu c�u n�ng

l��ng thông qua quyho�ch liên ngành, các

mô hình kinh doanh m�ivà �ng d�ng sáng t�o

h�n các công ngh�,chúng ta đang đ&y nhanhquá trình chuy�n đ�i toàn

di�n đ� thoát kh"i m�tth� gi�i đang c�n ki�tnhiên li�u hóa th�ch.

Theo Báo cáo của REN21Nguồn: GreenID


cách tăng hiệu quả sử dụng nănglượng và triển khai NLTT. Không chỉcác công ty và địa phương đanghướng đến 100% NLTT. Tại hội nghịvề khí hậu ở Marrakesh, Ma rốc tháng11/2016, các nhà lãnh đạo của 48nước đang phát triển đã cam kết hànhđộng để hướng tới đạt được 100%NLTT tại quốc gia của mình.

Thị trường lưới điện qui mônhỏ và hệ thống điện độc lậpphát triển nhanh

Một sự chuyển dịch mô hình toàndiện đang diễn ra ở các quốc giađang phát triển nơi có khoảng 1,2 tỉngười không được tiếp cận với điệnlưới hoặc không có phương tiện đunnấu sạch (2,7 tỉ người). Việc cungcấp điện đầy khó khăn bằng mở rộngđiện lưới đang trở nên lỗi thời bởi cácmô hình kinh doanh và công nghệmới có khả năng phát triển thịtrường không nối lưới điện. Thịtrường cho hai loại hình lưới điện quimô nhỏ và hệ thống điện độc lậpđang phát triển nhanh. Bangladeshvới 4 triệu hệ thống được lắp đặt, làthị trường hệ thống điện mặt trời hộgia đình lớn nhất áp dụng chủ yếucác chương trình tín dụng vi mô. Cácmô hình kinh doanh dùng đến đâutrả đến đó (Pay as you go – PAYG)

được hỗ trợ bởi công nghệ di động(ví dụ sử dụng điện thoại di động đểtrả hóa đơn) đang bùng nổ. Năm2012, đầu tư vào các công ty nănglượng mặt trời mô hình PAYG đạt 3triệu USD; năm 2015 là 158 triệuUSD; năm 2016 con số này tăng lên223 triệu USD. Xu hướng này bắt đầuở Bắc Phi và lan nhanh sang Tây Phicũng như Nam Á. Thị trường cungcấp điện qui mô nhỏ hiện tại đã vượtmức 200 tỉ USD hàng năm. Năm2016, có hơn 23 MW điện mặt trời vàđiện gió từ các dự án cung cấp điệnqui mô nhỏ được công bố.

Đầu tư cho NLTT tăng mạnhtại các nước đang phát triểnđồng thời với chi phí đầu tưgiảm

Hầu hết công suất mới của NLTTđược lắp đặt ở các quốc gia đangphát triển, chủ yếu tại Trung Quốc,nước phát triển NLTT nhiều nhấttrong 8 năm qua. Với cuộc cách mạngnăng lượng mặt trời đang diễn ra ởẤn Độ và cam kết của 48 quốc giađang phát triển cho mục tiêu 100%NLTT, các quốc gia đang phát triển sẽcó tỉ trọng ngày càng lớn trong tổngcông suất NLTT toàn cầu. Hơn nữa,năm 2015, lần đầu tiên, các nướcđang phát triển và các nền kinh tế

mới nổi đã vượt qua các nước côngnghiệp phát triển trong đầu tư vàoNLTT (mặc dù các quốc gia phát triểnlấy lại vị trí dẫn đầu năm 2016, và dùthực tế Trung Quốc vẫn là nhà đầu tưlớn nhất). NLTT không chỉ còn dànhcho các quốc gia giàu có mà trongnhiều trường hợp, điện tái tạo là lựachọn với giá thấp nhất.

Kỷ lục về các hồ sơ dự thầu chodự án năng lượng mặt trời đã đượcghi nhận ở Argentina, Chile, Ấn Độ,Jordan, Ả rập Xê út và các Tiểuvương quốc Ả rập Thống nhất, với giáthầu ở một số thị trường giảm xuốngdưới 0,03 USD/kWh. Cùng lúc, ngànhđiện gió đã chứng kiến giá mua điệnthấp kỷ lục ở một số quốc gia nhưChile, Ấn Độ, Mexico và Ma rốc. Giáthấp kỷ lục đạt được từ các nhà thầudự án điện gió ngoài khơi tại ĐanMạch và Hà Lan đã đưa ngành côngnghiệp của châu Âu đến gần hơn mụctiêu sản xuất điện gió ngoài khơi rẻhơn điện than vào năm 2025.

Biến đổi lớn trong lĩnh vựcgiao thông vận tải

Ngay cả trong lĩnh vực giao thôngvận tải, được cho là phải đối mặt vớinhững thách thức lớn nhất khichuyển đổi sang NLTT, những biếnđổi lớn cũng đang diễn ra. Mặc dùchính sách hỗ trợ sử dụng NLTTtrong lĩnh vực giao thông tiếp tục tậptrung chủ yếu vào hỗn hợp nhiêu liệusinh học, nhiều chính sách khuyếnkhích mua xe điện (EVs) cũng đangđược phát triển mạnh. Những chínhsách này bắt đầu có hiệu quả, việcsử dụng xe điện cho giao thôngđường bộ, đặc biệt là xe khách đangtăng nhanh trên toàn cầu trong vàinăm gần đây. Năm 2016, doanh sốbán toàn cầu đạt khoảng 775.000 xeđưa tổng số xe điện được vận hànhtrên thế giới lên hơn 2 triệu xe.

Tuy nhiên, các mối liên kết trựctiếp giữa NLTT và xe điện vẫn cònhạn chế. Nhiều nơi xe điện vẫn sửdụng điện từ năng lượng hạt nhân vànăng lượng hóa thạch ngoại trừ NaUy nơi EVs chạy bằng thủy điện. Cáccông ty cho thuê xe hơi dùng chung ởAnh và Hà Lan đã bắt đầu cung cấpthiết bị để nạp pin cho xe điện dùngNLTT. Khi tỉ trọng NLTT trong lướiđiện tăng, tỉ trọng của NLTT trong


ngành giao thông sử dụng điện cũngsẽ tăng, điều này cho thấy sự cầnthiết trong lập kế hoạch và chínhsách một cách hệ thống để liên kếtngành điện và ngành giao thông.

Vận tải đường sắt, chiếm khoảng2% tổng năng lượng được sử dụngtrong ngành giao thông, cũng đã bắtđầu sử dụng NLTT. Một số công tyvận tải đường sắt đã thực hiện các dựán mới vào năm 2016 để tạo ra điệncủa riêng ngành từ các nguồn NLTT(ví dụ tuabin gió đặt trên vùng đất cóđường sắt và các pin mặt trời đặt tạicác ga tàu), nổi bật nhất là Ấn Độ vàMa rốc.

Chuyển biến trong lĩnh vựcsưởi ấm

Mặc dù lĩnh vực sưởi ấm và làmmát tiến triển chậm nhưng vẫn cónhững chuyển biến tích cực. Ứngdụng nhiệt mặt trời tiếp tục tăngtrong ngành công nghiệp thực phẩmvà đồ uống cũng như công nghiệpkhai thác mỏ và đang mở rộng sangcác ngành công nghiệp khác. Côngnghệ nhiệt mặt trời đang được đưavào nhiều hệ thống sưởi ấm qui mô

lớn với các dự án lớn ở một số nướcchâu Âu, trong đó có Đan Mạch hiệnđang dẫn đầu. Một số nước Liên minhchâu Âu (EU) cũng đang mở rộng cácnhà máy sản xuất nhiệt sử dụng nănglượng địa nhiệt trị và ngày càng cónhiều sự quan tâm đối với việc sửdụng hệ thống sưởi ấm khu vực đểtăng tính linh hoạt cho các hệ thốngđiện bằng cách chuyển đổi NLTTthành nhiệt.

Công nghệ thúc đẩy pháttriển NLTT

Công nghệ đang tạo điều kiện vàthúc đẩy sự phát triển của NLTT(được thảo luận trong GSR lần đầutiên vào năm 2017 với vai trò ngàycàng quan trọng). ICT (công nghệthông tin và truyền thông), hệ thốnglưu trữ, xe điện – EVs và bơm nhiệt –là một số công nghệ có thể nêu tên –đang tạo điều kiện và thúc đẩy pháttriển NLTT. Mặc dù những công nghệnày ban đầu không được phát triểnvới mục đích là hỗ trợ phát triểnNLTT, nhưng các công nghệ đã chothấy tiềm năng vô cùng lớn để thúcđẩy việc tích hợp hệ thống năng

lượng một cách cao hơn và phản hồinhu cầu hiệu quả hơn.

Hệ thống lưu trữ năng lượng nóiriêng bắt đầu nhận được nhiều quantâm, bởi tiềm năng cung cấp thêmtính linh hoạt cho hệ thống điện. Hệthống này đang bắt đầu phát triển ởmột số thị trường, nhưng vẫn ở quimô nhỏ. Năm 2016, gần 0,8GW điệnlưu trữ không dùng thủy điện tíchnăng đã đưa vào vận hành – chủ yếulà lưu trữ bằng pin tích điện (điệnhóa) và hệ thống năng lượng mặt trờitập trung CSP trữ nhiệt – đưa tổnglượng lưu trữ đến cuối năm lênkhoảng 6,4GW. Con số này bổ sungthêm vào 150 GW công suất từ thủyđiện tích năng trên toàn cầu. Sự tăngtrưởng này chủ yếu là do phát triểnpin tích điện (điện hóa học) vớinhững sáng tạo được thúc đẩy bởicông nghiệp xe điện. Hệ thống lưutrữ năng lượng ngày càng được tíchhợp nhiều hơn vào các dự án hạ tầngtiện ích qui mô lớn và đang được cáchộ gia đình sử dụng để lưu trữ điệnnăng tạo ra bởi các hệ thống pinnăng lượng mặt trời trên mái nhà �



Ngày 29/9/2017, Bộ Thông tin và Truyền thông đã kýQuyết định số 1622/QĐ-BTTTT về việc ban hành

Chương trình truyền thông quốc gia nhằm khuyến khíchsử dụng nhiên liệu sinh học.

Theo đó, sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổbiến sâu rộng về việc sử dụng nhiên liệu sinh học bằngnhiều hình thức truyền thông phong phú, đa dạng, phùhợp với trình độ dân trí của từng nhóm đối tượng, từngvùng, miền, nhất là khu vực đô thị, thành phố lớn, nơi cótỷ lệ sử dụng nhiên liệu cao. Đồng thời, nâng cao nhậnthức, trách nhiệm của mỗi cá nhân, từng hộ gia đình, tổchức, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội về việc sử dụngnhiên liệu sinh học, góp phần bảo đảm mục tiêu an ninhnăng lượng, giảm dần sự lệ thuộc vào xăng khoáng, cảithiện môi trường, thực hiện tốt các cam kết của Chínhphủ Việt Nam với quốc tế về giảm khí thải nhà kính, gópphần tạo thu nhập bền vững cho khu vực nông nghiệp vàthúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Nội dung thông tin tập trung vào tuyên truyền về chủtrương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước

về phát triển và sử dụng nhiên liệu sinh học ở nước ta;Tuyên truyền, phổ biến kiến thức về nhiên liệu sinh học;Thông tin về công nghệ sản xuất và thị trường nhiên liệusinh học; Thông tin về mô hình phát triển vùng nguyênliệu sản xuất nhiên liệu sinh học; Thông tin về kinhnghiệm của các nước trong khu vực và thế giới về pháttriển và sử dụng nhiên liệu sinh học; Thông tin về lộ trìnháp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệutruyền thống; Thông tin về ý nghĩa, tác dụng của việc sửdụng nhiên liệu sinh học…

Phương thức tuyên truyền trên tất cả các cơ quanthông tấn, báo chí, phát thanh, truyền hình, mạng xã hội,hội nghị, hội thảo từ Trung ương đến địa phương… nhằmcông bố, khẳng định chất lượng, ưu điểm của việc sửdụng nhiên liệu sinh học.

Chương trình truyền thông được thực hiện trong 4 năm (2017-2020), chia 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2017-2018), giai đoạn 2 (2019-2020) chủ yếu tập trung đàotạo, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức về nhiên liệu sinh họccho đội ngũ làm công tác truyền thông trên cả nước,đồng thời ban hành hướng dẫn tuyên truyền về chủ đềnhiên liệu sinh học, các tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩnkỹ thuật quốc gia về nhiên liệu sinh học trên các phươngtiện thông tin đại chúng…

P.V

Đẩy mạnh truyền thông quốc gia nhằm khuyến khíchsử dụng nhiên liệu sinh học


Trong những năm gần đây, nềnkinh tế của đất nước lá phongluôn phát triển bền vững, lãi

suất thấp, cùng khả năng kiểm soátlạm phát cực tốt.

Các khu công nghiệp lớn củaCanada được đặt tại 2 cơ sở chính làOntario và Que bec. Đây cũng là cáinôi của ngành sản xuất xe hơi - ngànhcông nghiệp đặc thù, chiếm phần lớnthị phần của công nghiệp Canada. Mộtvài ngành sản xuất quan trọng khác làthực phẩm, đồ uống, giấy và các loạikim loại sơ chế, chế tạo, hóa dầu vàhóa chất các loại.

Đất nước Canada có mức GDPbình quân đầu người 52.000 USD vớinền kinh tế tăng trưởng liên tục, luônhướng tới sự phát triển bền vững. Làđất nước phát triển, Canada vừa cócông nghệ tiên tiến, tài nguyên dồidào và đặc biệt là nguồn nhân lựctrình độ cao. Đó là nền tảng đểCanada phát triển dựa trên công nghệbền vững.

Công nghệ bền vững của Canadabao gồm nhiều nhóm ngành: Nănglượng sinh học; Năng lượng tái tạo;Điện lưới thông minh smart grid; Giảipháp giao thông xanh; Chế tạo côngnghiệp; Nước và xử lý nước thải; Táichế và tái sử dụng; Xử lý độc và ônhiễm đất đai và Công nghệ nôngnghiệp bền vững. Tại đây hợp tác giữakhu vực công và tư được đẩy mạnhnhằm khai thác tối đa hiệu quả cáccông trình, dự án.

Trong lĩnh vực năng lượng táitạo, Canada là quốc gia đi đầu thếgiới trong sản xuất năng lượng sạchvà năng lượng tái tạo. Hiện 2/3nguồn phát điện trong cơ cấu nguồnđiện của quốc gia này là năng lượngtái tạo. Canada cũng sử dụng nguồnthủy điện rất lớn, đứng thứ 2 trênthế giới về sản xuất năng lượng từthủy điện. Trong những năm qua,sản lượng năng lượng gió và mặttrời đã tăng nhanh nhất trong số cácnguồn phát điện của Canada và đemlại hiệu quả đáng kể trong sử dụnghiệu quả nguồn năng lượng. Với đấtnước này, chỗ nào bức xạ thấp thìcó thể dùng công nghệ cao để khắcphục. Vấn đề là điều độ được lướiđiện ổn định, đối phó với dao độngrất lớn của hệ thống điện mặt trời,sử dụng các công nghệ để có thể

nối lưới và vận hành một cách cóhiệu quả.

Với phương châm đa dạng hóanguồn năng lượng nên Canada chútrọng phát triển tất cả các nguồn nănglượng tái tạo. Quốc gia này cũng cótiềm năng về năng lượng sinh học lớnnhất trên thế giới vì có các ngànhnông nghiệp và lâm nghiệp rất pháttriển. Năng lượng sinh học là nguồnnăng lượng tái tạo quan trọng thứ nhìtại Canada với 70 nhà máy điện sinhhọc sản xuất 2.043 MW mỗi năm, hòavào điện lưới quốc gia. Dự kiến tớinăm 2020, năng lượng sinh học có thểcung cấp ít nhất 20% nhu cầu nănglượng của quốc gia.

Chỉ tính riêng phát triển nhiên liệusinh học, Canada cũng nằm trong top10 quốc gia đứng đầu về sản lượngnhiên liệu sinh học. Bằng chính sáchethanol thay thế xăng (5%) vàbiodiesel thay thế dầu diesel (2%),Canada đã nhanh chóng phát triểnnhiên liệu sinh học thay thế nhiên liệutruyền thống. Canada còn có một sốtỉnh, bang có chính sách bắt buộc pháttriển nhiên liệu sinh học như BC, AB,SK, MB, ON.

Hiện nay, các nhà đầu tư Canadađang muốn quan tâm đầu tư vào ViệtNam trong lĩnh vực năng lượng tái tạo,thông qua Thương vụ Canada tại ViệtNam. Thương vụ giúp thành lập liênkết kinh doanh giữa các công tyCanada và Việt Nam, cung cấp thôngtin về các ngành công nghiệp ởCanada và cung cấp thông tin về đầutư vào Canada.

Theo đó, vào khoảng tháng5/2018, sẽ bắt đầu có các dự án đầutư vào Việt Nam trong lĩnh vực NLTT,vì thế, rất cần các đối tác có vốn đốiứng để cùng nhau thực hiện các dựán. Bà Hoàng Thanh Ngân – Tùy viênthương mại Canada cho biết, Canadađã cam kết sẽ hỗ trợ 206 tỉ USD chocác dự án biến đổi khí hậu trên toànthế giới trong 5 năm, trong đó dành200 triệu USD cho các doanh nghiệpvừa và nhỏ, nhắm tới các doanhnghiệp lớn hơn tại châu Á. Tuy nhiên,hiện chưa có doanh nghiệp của ViệtNam. Canada cũng đã tiếp cận vớiNgân hàng châu Á (ADB) để hỗ trợcác dự án liên quan đến biến đổi khíhậu và công nghệ sạch, tăng trưởngxanh tại châu Á, nhằm đóng góp vàosự phát triển bền vững của khu vựcchâu Á và trên toàn thế giới �


CANADA ĐẨY MẠNH ĐẦU TƯ

CÔNG NGH S�CH vào Việt Nam Không ch+ là qu�c gia hàng đ�u v khoa h�c giáo d�c,Canada còn là qu�c gia n�i ti�ng v công nghi�p và s�nxu!t. S� h'u nn kinh t� tri th�c, đa d�ng các lo�i ngànhngh, kinh t� c�a Canada đang ngày m�t phát tri�n nh�nh'ng �ng d�ng công ngh� cao, h�n ch� vi�c ph� thu�cvào y�u t� thiên nhiên và con ng��i.

NLSH thay thế

xăng

NLSH thay thế

dầudiesel

Cấp liên bang 5% 2%

British Columbia 5% 4%

Alberta 5% 2%

Saskatchewan 7,5% 2%

Manitoba 8,5% 2%

Ontario 5% 2%

Quebec5% (chỉ

tiêu)-

Định mức sử dụng nhiên liệusinh học năm 2014

HẢI VÂN

Quy�t đ�nh s� 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017 c�a Th� t��ng Chính ph�v C� ch� khuy�n khích phát tri�n các d án đi�n m�t tr�i (ĐMT) t�i Vi�tNam đ��c đánh giá là đã t�o cú hích l�n trong phát tri�n th� tr��ng n�ngl��ng tái t�o (NLTT) t�i Vi�t Nam. Sau đây là ý ki�n c�a các chuyên gia vvi�c đ&y m�nh phát tri�n NLTT t�i Vi�t Nam trong th�i gian t�i.


Quyết định 11 ngày 11/4/2017, đưa ra qui định tất cả dự án điện mặt trời (ĐMT) Việt Nam được mua giá ưu đãi 9,35cent/kWh và nhiều chính sách ưu đãi khác liên quan đến thuế, như giảm phí và thuế sử dụng đất cho các dự án ĐMT.

Cụ thể, thuế nhập khẩu các thiết bị như panel pin mặt trời hay những sản phẩm Việt Nam chưa sản xuất được đều đượcmiễn thuế nhập khẩu hoàn toàn.

Thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm đầu tiên tất cả các doanh nghiệp kinh doanh ĐMT đều được miễn toàn bộ,thời gian tiếp theo cũng có lộ trình cụ thể.

Các chính sách này rất tuyệt vời cho phát triển ĐMT ở Việt Nam. Vì hiện nay ĐMT trên thế giới đã phát triển rất mạnhnhưng Việt Nam chưa phát triển dù chúng ta có tài nguyên ĐMT rất lớn nhất là từ miền Trung trở vào. Đây gần như là chìakhóa giúp chúng ta mở cửa ĐMT ở Việt Nam.

Sau năm 2011 Chính phủ đã có biểu giá điện ưu đãi cho điện gió và đã có sự tăng trưởng của thị trường này. Tuy nhiên,mức giá đó chưa được như kỳ vọng của các nhà đầu tư nên đến nay chỉ có khoảng dưới 200 MW điện gió được nối lên lưới,dưới 8MW ĐMT được nối lưới. Với sự ra đời của Quyết định 11, xu thế các nhà đầu tư trong nước, trong khu vực và quốctế có mối quan tâm đến đầu tư NLTT nói chung đều đổ dồn về Việt Nam. Đây là tín hiệu đáng mừng.

Bản Quy hoạch Điện 7 của Việt Nam còn thận trọng, mới đưa ra mục tiêu 850 MW năm 2020 và tận 2030 mới đạt 12.000MW. Trong khi đó tiềm năng kỹ thuật và kinh tế của Việt Nam rất lớn lên trên 20.000 MW ĐMT. Bài toán đặt ra là Chính phủcó coi 850MW là mức trần không, hay mục tiêu đó là khuyến khích. Theo trao đổi với nhiều chuyên gia tại Việt Nam, tôi hiểurằng 850MW Chính phủ Việt Nam sẽ vẫn hỗ trợ các dự án kể cả khi mục tiêu đề ra đã đạt được rồi.

Tuy chúng ta đã có cơ chế về giá nhưng có rất nhiều yếu tố khác bên cạnh giá như vấn đề về hạ tầng để truyền tải lướiđiện, bởi có thể các trạm biến áp không thể đáp ứng được yêu cầu nối lưới ĐMT. Mặt khác dù chính sách như vậy nhưngtriển khai thực tế ra sao còn rất nhiều thủ tục. Ví dụ như vấn đề xin bổ sung quy hoạch vào hệ thống kế hoạch phát triểnđiện lực của địa phương và của quốc gia; vấn đề về xin cấp đất; vấn đề về xin cấp phép về đấu nối cũng như thỏa thuậnmua bán điện với EVN. Tất cả tạo áp lực về mặt thời gian, tài chính, chi phí cho nhà đầu tư và rủi ro nhà đầu tư phải chịutrong quá trình thực hiện dự án.

Mối lo của EVN về vấn đề nối lưới và đảm bảo an toàn hệ thống điện là rất thực tế mà không chỉ Việt Nam và tất cả cácnước trên thế giới đều gặp phải, đó là càng nhiều NLTT càng làm hệ thống điện hiện tại bất ổn định. Vậy chúng ta phải cónhững giải pháp kỹ thuật nhất định như tăng cường hệ thống cơ sở hạ tầng, tăng cường hệ thống đo đếm và hệ thống điềukhiển thông minh (smart grid hay hệ thống điện thông minh) sẽ góp phần giảm tác động tiêu cực của NLTT đến hệ thốngđiện. Đó là lý do tại sao chúng tôi vẫn thường khuyến cáo Chính phủ là ngoài việc ban hành chính sách khuyến khích thìphải có chính sách làm sao để ngành Điện đầu tư thêm nhiều cơ sở hạ tầng hơn nữa giúp cho việc tăng cường NLTT điệngió, ĐMT ngày càng nhiều hơn �

Ông ĐỖ ĐỨC TƯỞNG - Cố vấn Năng lượng sạch Phòng Môi trường và Phát triển xã hội,

Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ:

Việt Nam đã có chính sách tuyệt vời chophát triển năng lượng tái tạo

CẦN SỚM LẬP QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN

NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Din đàn Khoa h�c công ngh�


Ở thành phố còn đỡ, ở các vùng nông thôn đang dần ngập trong rác vì tình trạng đổ rác, chôn lấp không kiểm soát.Rồi vì chi phí thấp, họ lại đốt rác ở nhiệt độ thường. Về lý thuyết, đốt rác phải từ 1.200-1.400OC mới phân hủy được

dioxin, còn nếu đốt ở 200-300OC sẽ rất nguy hiểm. Như thế, chúng ta tưởng rằng đã đốt được rác, nhưng thực tế ta chỉchuyển từ ô nhiễm thấp cấp lên ô nhiễm cao cấp mà không ai nhìn thấy đó là dioxin, furan từ đốt rác mà thôi. Do đó,công nghệ rất quan trọng. Công nghệ phải phù hợp mới xử lý triệt để được các nguồn ô nhiễm trong rác, không gây hạiđến sức khỏe con người.

Tôi làm nghề này đã 30 năm nay, và công nghệ đã thay đổi rất nhiều, nhưng vì chi phí quá đắt đỏ nên chúng tôi chỉđi theo một con đường là không đốt rác mà metal hóa rác, tức là làm biogas. Hiện nay, rác thải Việt Nam thực tế 85% làchất hữu cơ và tôi phải phân loại để dùng chỗ 85% đó hóa khí đốt điện. Vì thế chúng tôi cần một công nghệ mới nhưngphải rẻ tiền, đắt tiền thì không ai làm được.

Tương lai chúng ta bắt buộc phải phát triển NLTT, bởi không còn đất để chôn rác nữa, và cho đến bây giờ công nghệxử lý rác thành năng lượng bằng hầm biogas như chúng tôi vẫn làm phù hợp vì nó rẻ tiền và nó thực sự là nguồn NLTTthân thiện môi trường. Tuy nhiên, trong vấn đề này cũng cần phải minh bạch, tức là EVN cần phải cam kết mua điện củanhà đầu tư lâu dài và thường xuyên chứ không phải mua xong vài bữa không mua nữa, rồi đổ cho sản lượng điện thừalà chúng tôi khổ �

Ông HUỲNH VIỆT THANH - Chủ tịch, TGĐ Công ty Hoài Nam - Hoài Bắc:

Ông TRẪN VIẾT NGÃI- Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA):

Chúng tôi cần công nghệ để biến rác thải

thành năng lượng

Mức giá bán điện mặt trời theo Quyết định 11 vừa mới ban hành là mức giá tốt có thể hấp dẫn được các nhà đầu tư. Tuynhiên, để thúc đẩy phát triển NLTT, Chính phủ cần sớm tổ chức lập quy hoạch về phát triển NLTT, xác định giá trị đầu

tư hợp lý cho các dự án, đồng thời có chủ trương xây dựng 1-2 khu công nghệ cao đối với việc sản xuất, chế tạo thiết bịnăng lượng, đặc biệt là NLTT để giảm nhập khẩu thiết bị từ nước ngoài.

Về phía các địa phương có dự án NLTT cần tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư có quỹ đất sạch. Tiếp đến, giá điện cầnđiều chỉnh ở mức hợp lý hơn, chẳng hạn như giá điện gió, điện sinh khối cần tăng lên trên 9 cent/kWh. Ngoài ra, nhà đầutư trong lĩnh vực này cần được miễn, giảm thuế để tăng tính khuyến khích; tổ chức nghiên cứu tiềm năng tổng thể, giaonhiệm vụ chỉ tiêu cho các đơn vị, doanh nghiệp lớn phát triển về năng lượng như ngành điện, dầu khí, than khoáng sản.

Với đặc điểm địa hình và khí hậu như Việt Nam, cần tập trung phát triển 3 dạng năng lượng tái tạo là điện gió, điện mặttrời và năng lượng sinh khối, bởi đây là những nguồn năng lượng tiềm năng, “cứu cánh” nguồn cung cho tương lai.

Mặt khác, một trong những khó khăn lớn nhất để phát triển NLTT ở Việt Nam là vấn đề lưu điện để bảo đảm ổn định tầnsố điện. Do đó, rất cần công nghệ lưu điện bằng pin lithium nhưng hiện nay, chúng ta không đủ khả năng để sản xuất. Hầunhư công nghệ trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu về máy móc, thiết bị cho các ngành năng lượng mới, các nhà đầutư phải nhập khẩu công nghệ và thiết bị từ nước ngoài… Đây chính là khó khăn lớn nhất trong việc phát triển NLTT ở ViệtNam mà chúng ta cần tích cực tháo gỡ trong thời gian tới nếu muốn đẩy mạnh phát triển trong lĩnh vực này �

Công nghệ trong nước chưa đáp ứng được

yêu cầu về máy móc, thiết bị cho các ngành

năng lượng mới

Din đàn Khoa h�c công ngh�


1. MỞ ĐẦUVật liệu chịu lửa corun xốp là loại

vật liệu chịu lửa xốp có thành phầnchính là oxit nhôm (Al2O3) – tồn tại ởdạng anpha oxit nhôm (α-Al2O3).

Trên thực tế, phương pháp sảnxuất vật liệu chứa α-Al2O3 sít đặc phổbiến và dễ thực hiện hơn rất nhiều sovới vật liệu chứa α-Al2O3 có độ xốpcao mà vẫn có khả năng làm việc ổnđịnh lâu dài ở nhiệt độ lên tới 1700ºC.Vật liệu xốp và ổn định lâu dài ở nhiệtđộ cao này sẽ rất hữu ích khi sử dụngđể làm vật liệu cách nhiệt trong các lònung làm việc ở nhiệt độ cao.

Với nguồn nguyên liệu và phươngthức gia nhiệt khác nhau sẽ tạo ra oxitnhôm có các dạng thù hình α-Al2O3,β-Al2O3, γ-Al2O3, θ-Al2O3, κ-Al2O3, δ-Al2O3 [1]… Bằng cách phân huỷnhiệt hydroxit nhôm sẽ nhận được 3dạng thù hình chính: α, β, γ-Al2O3,trong đó dạng α và γ-Al2O3 hình thànhkhi không có mặt của tạp chất [2], còndạng β-Al2O3 chỉ tạo ra khi có mặt củatạp chất kiềm hoặc kiềm thổ.

Hydroxit nhôm có công thức làAl2O3.nH2O chúng được chia làm 3loại: gibbsite (hidrargillite) Al2O3.3H2O,beohmite và diaspor đều có công thứcchung là Al2O3.H2O [3].

Ở điều kiện gia nhiệt thôngthường gibbsite (Al2O3.3H2O) sẽ quagiai đoạn mất hai phân tử nước tạikhoảng nhiệt độ 240-390ºC (tạo radạng boehmite - Al2O3.H2O) [3], mấttiếp một phân tử nước ở khoảng 490-550ºC (tạo γ-Al2O3). Hai quá trìnhmất nước này làm giảm 36,43% khốilượng [4] và quá trình chuyển đổidạng thù hình của Al2O3 từ γ sang αở khoảng từ 900-1.200ºC [3].

Gibbsite khi gia công nhiệt xảyra quá trình mất nước lý học, hóahọc và quá trình kết khối co thể tích.Quá trình này thông thường sẽ kếtthúc ở trạng thái sít đặc cao (khốilượng thể tích ~3,8 g/cm3), muốnvật liệu có hệ lỗ xốp có cỡ micro vàmeso xen lẫn trong cấu trúc khunghình thành bởi tập hợp tinh thể α-Al2O3 thì phương pháp khống chế

điều kiện gia công nhiệt hợp lý trêncơ sở tìm hiểu sâu về mối liên quangiữa nhiệt độ, thời gian lưu và hìnhthái cấu trúc của tập hợp tinh thể α-Al2O3 là phương pháp có hiệu quảvà khả năng áp dụng thực tiễn cao.Chính vì vậy, việc nghiên cứu ảnhhưởng của quá trình gia công nhiệttới sự hình thành tập hợp cấu trúcα-Al2O3 có vai trò quan trọng trongsản xuất vật liệu corun xốp đi từnguyên liệu đầu là gibbsite.

2. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU

2.1. Chuẩn bị mẫu nghiên cứu

Nguyên liệu chính được sử dụnglà: gibbsite có thành phần hoá họctrong Bảng 1.

Phối liệu được chuẩn bị để tạohình bằng phương pháp ép bán khôvới tổng độ ẩm 6% và sử dụng 1%PVA lượng nhằm tăng cường độ mộc.

Sau khi phối liệu đã đồng nhất về


NGHIÊN CỨU TẠO VẬT LIỆU CHỊU LỬA CORUN XỐP từ nguyên liệu gibbsiteMAI VĂN DƯƠNGViện Nghiên cứu Sành sứ thủy tinh công nghiệp

VŨ HOÀNG TÙNGBộ môn CNVL Silicat, Viện Kỹ thuật hóa học, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội

TÓM TẮTVật liệu chịu lửa corun xốp được ứng dụng làm việc ở nhiệt độ cao (lên tới 1.850ºC). Nghiên cứu này sử dụng gibbsite

(Al2O3.3H2O) vừa là nguyên liệu cung cấp Al2O3 vừa là tác nhân tạo xốp. Khi gia công nhiệt, gibbsite sẽ xảy ra quá trìnhdehydrat chuyển đổi từ gibbsite sang oxit nhôm và các quá trình biến đổi thù hình của oxit nhôm, quá trình này sẽ để lại hệthống các lỗ xốp nhỏ, phân bố đều trong cấu trúc của vật liệu. Corun xốp tạo từ nguyên liệu gibbsite quan trọng nhất là có cấutrúc vật liệu ổn định, làm việc tốt ở nhiệt độ cao, đặc biệt nhiệt độ sử dụng cao hơn nhiệt độ tạo vật liệu. Trong nghiên cứu nàysử dụng phương pháp phân tích nhiệt vi sai (DTA, DTG) để phân tích đặc tính của nguyên liệu đầu. Các phương pháp nhiễu xạtia X (XRD), chụp ảnh dưới kính hiển vi điện tử quét (SEM), và một số phương pháp phi tiêu chuẩn dùng để phân tích các tínhchất và cấu trúc của vật liệu thu được ở các chế độ gia công nhiệt khác nhau, nhằm làm rõ ảnh hưởng của chế độ gia công nhiệtđến hình thái cấu trúc của tập hợp tinh thể α–Al2O3 và một số tính chất cơ lý của vật liệu. Từ đó đưa ra được quy trình hợp lý đểchế tạo vật liệu chịu lửa corun xốp.

Từ khóa: Corun, Gia công nhiệt, gibbsite, α-Al2O3, vật liệu chịu lửa xốp.


độ ẩm và phụ gia hoá dẻo, mẫu đượctạo hình trong khuôn hình trụdxh=25x25 (mm), áp lực ép lựa chọn:80 (kg/cm2).

Mẫu thu được đem sấy khô ở110ºC trong 24h trước khi tiến hànhgia công nhiệt.

Các mẫu nghiên cứu được tiếnhành gia nhiệt với tốc độ (4ºC/phút),tăng tốc độ châm tại các giai đoạn(xác định trong mục 3.1) và thực hiệnlưu ở các chế độ khác nhau. Trongnghiên cứu này, tập chung xem xétảnh hưởng của chế độ gia công nhiệtmột bậc và chế độ gia công nhiệt haibậc tới các tính chất của vật liệu.

2.2. Phương pháp nghiên cứu

+ Phương pháp phân tích nhiệt visai DTA và nhiệt trọng lượng TG:dùng để nghiên cứu sự ảnh hưởngcủa nhiệt độ đến quá trình phân hủygibbsite.

+ Phương pháp phân tích nhiễu xạtia Rơn-ghen (XRD): dùng để xác địnhthành phần khoáng của vật liệu.

+ Phương pháp chụp ảnh kínhhiển vi điện tử quét – SEM: dùng đểxác định hình thái cấu trúc vật liệu.

+ Các phương pháp phi tiêu chuẩndùng để xác định các tính chất cơ lýcủa vật liệu (khối lượng thể tích, độ cotoàn phần, độ co phụ, cường độkháng nén).

2.3. Thiết bị sử dụng nghiên cứu

+ Lò nung điện cực Lenton – nhiệtđộ nung tối đa 1.700ºC.

+ Tủ sấy WiseVen – WOF – 105.+ Máy ép thủy lực.+ Ngoài ra còn hệ thống các thiết

bị, dụng cụ phân tích đo lường:• Máy kiểm tra cỡ hạt Horiba LA –

300.• Cân kỹ thuật độ chính xác 10-2 g.• Máy phân tích thành phần hóa

MESA.• Máy phân tích thành phần

khoáng D8 – advance.

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUVÀ THẢO LUẬN

3.1. Khảo sát ảnh hưởng củanhiệt độ đến quá trình phânhuỷ gibbsite

Qua biểu đồ (Hình 1) ta thấy xuấthiện ba peak thu nhiệt tại 259ºC,347ºC và tại 528ºC tương ứng với quátrình mất nước hóa học, chuyển từgibbsite (Al2O3.3H2O) dạng beohmite(Al2O3.H2O), cuối cùng là sang Al2O3với tổng khối lượng mất khi đến nhiệtđộ 700ºC là 33,85%.

Như vậy, mẫu khảo sát cần đượcgia nhiệt với tốc độ chậm tại các điểmxảy ra quá trình mất nước hóa họcnhằm đảm bảo cho mẫu không bị nứtvỡ khi hơi nước thoát ra mạnh. Trongnghiên cứu tiếp theo, tất cả các mẫuđược gia nhiệt chậm (10C/phút) tạikhoảng 250ºC – 400ºC và 500ºC –600ºC.

3.2. Ảnh hưởng của nhiệt độlưu đến sự hình thành khoáng

Các tài liệu tham khảo đã cho biết,sau khi phân huỷ nhiệt thành γ-Al2O3,quá trình biến đổi thù hình sang dạngsang α-Al2O3 sẽ diễn ra trước khi đếnnhiệt độ 1.250ºC. Kết quả kiểm traXRD đối với mẫu nghiên cứu cho thấy,khi lưu 3h ở 1.250ºC, vật liệu đãchuyển đổi hoàn toàn sang dạng α-Al2O3. So sánh biểu đồ XRD của haimẫu lưu cùng thời gian 3h ở nhiệt độ1.250oC và 1.450ºC không cho thấy sựkhác nhau, vì vậy có thể nói từ1.250oC oxit nhôm trong vật liệu đãchuyển đổi hoàn toàn sang α-Al2O3.

Tuy nhiên, α-Al2O3 tồn tại trongvật liệu dưới dạng tập hợp các tinhthể. Hình thái của tập hợp các tinh thểnày có vai trò quyết định các tính chấtcủa vật liệu, mặt khác sự hình thànhvà phát triển của chúng trong vật liệuchịu sự ảnh hưởng rất lớn bởi quátrình gia công nhiệt

3.3. Ảnh hưởng của chế độ gianhiệt đến khối lượng thể tích,độ co toàn phần và độ co phụcủa vật liệu.

3.3.1. Ảnh hưởng của nhiệt độlưu đối với mẫu gia công nhiệtmột bậc

Quá trình biến đổi thù hình sangdạng α-Al2O3 diễn ra hoàn toàn và ổnđịnh cấu trúc cơ bản khi lưu 3h ở nhiệtđộ 1.250ºC vì vậy nghiên cứu lựachọn lưu mẫu tại các mốc nhiệt độ từ1.250ºC để xem xét ảnh hưởng củanhiệt độ đến độ xốp, độ co toàn phầncủa mẫu (Bảng 2). Lưu mẫu ở cácnhiệt độ khác nhau (1.250ºC –1.300ºC – 1.350ºC – 1.400ºC –1.450ºC – 1.500ºC – 1.550ºC –1.600ºC) với cùng thời gian lưu (3h).(Bảng 2: Hình 3):

Kết quả kiểm tra khối lượng thểtích của các mẫu cho thấy rõ ràng,khối lượng thể tích tăng khi nung mẫuở nhiệt độ cao hơn. Vật liệu có khốilượng thể tích từ 1,14 (g/cm3) khi gianhiệt ở 1.250ºC và 1,28 (g/cm3) khigia nhiệt ở 1.600ºC. Điều này đượcgiải thích là do khi nhiệt độ nung càng


Thành phần hoá họcGibbsite

SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 MgO CaO K2O Na2O MKN

% khối lượng - 65,92 0,03 - - 0,05 - - 34,00

Bảng 1: Thành phần hóa học của gibbsite

Hình 1: Biểu đồ phân tích nhiệt vi saicủa gibbsite

Hình 2: Thành phần khoáng của mẫu lưumột bậc tại 1.250ºC – 3h (a), lưu mộtbậc tại 1.450ºC – 3h (b)


tăng thì sự dao động của các ion tạicác nút mạng càng lớn, dẫn tới khảnăng khuếch tán vật chất tăng lên,làm tăng mức độ kết khối dẫn đếntăng khối lượng thể tích. Kết quả songhành về độ co toàn phần là tươngthích với kết quả kiểm tra khối lượngthể tích, khi khối lượng thể tích tăngthì độ co toàn phần tăng. Mức độchênh lệch về độ co toàn phần giữamẫu lưu ở 1.250ºC và 1.450ºC còntương đối lớn lớn (4,11% và 7,91%),điều này sẽ hạn chế khả năng sử dụngvật liệu do sự mất ổn định gây ra.

3.3.2. Ảnh hưởng của chế độgia nhiệt đối với mẫu gia côngnhiệt hai bậc

Mẫu được gia công nhiệt theo chếđộ lưu hai bậc: bậc một lưu tại điểmnhiệt độ chuyển đổi hoàn toàn dạngthù hình từ γ-Al2O3 sang α-Al2O3 (tại1.250ºC và 1.300ºC, các mẫu lưu 0h,3h, 6h, 9h, 12h) và bậc hai lưu 3(h)tại nhiệt độ nung cuối (1.450ºC).Hình 3:

Kết quả khảo sát cho thấy, thờigian lưu bậc một ở nhiệt độ 1.250ºC

tăng (0,3,6h) làm khối lượng thể tíchvà độ co toàn phần tăng và cao hơnso với lưu một bậc cùng thời gian ở1.450ºC. Như vậy, tại 1.250ºC, quátrình kết khối tạo ra tập hợp các tinhthể α-Al2O3 dù chậm nhưng vẫn đónggóp vào quá trình chung khi nung tiếpvật liệu ở 1.450ºC. Với các mẫu cóthời gian lưu bậc một dài hơn (9,12h)khối lượng thể tích & độ co toàn phầnkhông tiếp tục tăng mà có xu hướnggiảm, như vậy việc tăng thời gian lưukết khối ở nhiệt độ thấp đến mức nàođó sẽ làm tăng tính ổn định của tậphợp tinh thể và giảm khả năng tậphợp kết khối ở nhiệt độ cao hơn.

Qua Hình 4 cho thấy: Cùng nhiệtđộ nung cuối, chế độ gia công nhiệtlưu hai bậc cho vật liệu có độ co phụnhỏ hơn khoảng hơn 20% so với cácmẫu gia công nhiệt lưu một bậc. Nhiệtđộ nung cuối càng tăng, độ co phụcủa mẫu càng giảm.

Điều này phản ánh, khi gia côngnhiệt theo chế độ lưu hai bậc cho vậtliệu có cấu trúc ổn định hơn khi giacông nhiệt một bậc.

Với cùng nhiệt độ nung cuối, mẫuđược gia công nhiệt theo chế độ lưuhai bậc cho cường độ lớn hơn các mẫuđược gia công nhiệt theo chế độ lưumột bậc, trong khoảng nhiệt độ từ1.450ºC tới 1.550ºC cường độ củamẫu tăng lên khoảng từ 15%.

3.4. Ảnh hưởng của chế độ gianhiệt đến hình thái cấu trúc vậtliệu

Hình ảnh SEM của tất cả các mẫucó chế độ gia nhiệt khác nhau đều chothấy hình thái cấu trúc tương tự, cáclỗ xốp phân bố đồng đều giữa tập hợptinh thể α-Al2O3. Khác hoàn toàn sovới mẫu nguyên liệu gibbsite ban đầuchỉ tồn tại cấu trúc xốp vật lý (0;1)

Mẫu lưu 3h ở 1.250oC, tập hợp cáctinh thể có kích thước nhỏ từ 100nmđến 300nm (a). Khi lưu cùng thời gianở 1.450oC, tập hợp tinh thể có kíchthước tăng mạnh đến cỡ µm, đồngthời kích thước lỗ xốp cũng tăng tươngứng (b).


Mẫu

Nhiệt độ nung cuối (ºC) 1.250 1.300 1.350 1.400 1.450 1.500 1.550 1.600

Thời gian lưu (giờ) 3 3 3 3 3 3 3 3

Bảng 2: Chế độ gia công nhiệt lưu một bậc ở các nhiệt độ cuối khác nhau

Hình 3: So sánh khối lượng thể tích và độ co toàn phần của các mẫu lưu một bậc ở cácnhiệt độ cuối khác nhau

Hình 4: Ảnh hưởng của chế độ gia công nhiệt tại bậc tới khối lượng thể tích và độ co phụ

Hình 5: So sánh ảnh hưởng của chế độ giacông nhiệt một bậc và hai bậc tại 1.450ºCvà 1.550ºC tới độ co phụ của mẫu

Hình 6: So sánh ảnh hưởng của chế độgia công nhiệt một bậc và hai bậc tớicường độ kháng nén của mẫu



Mẫu lưu 3h ở 1.250ºC và 3h ở1.450ºC (c) cho thấy kích thước củatập hợp tinh thể không tăng so với lưumột bậc tại 1.450ºC (b) nhưng có thểnhận thấy sự giảm xuống của kíchthước lỗ xốp. Thời gian lưu dài hơn ở1.250ºC (d) cho thấy tập hợp tinh thể

có xu hướng tăng kích thước theochiều dài và tăng khả năng đan xengiữa chúng trong cấu trúc.

Nhiệt độ tăng làm tăng kích thướccủa tập hợp tinh thể α-Al2O3. Thờigian lưu bậc một dài hơn sẽ làm tậphợp tinh thể tăng mạnh kích thước

theo chiều dài và mức độ đan xentrong cấu trúc.

Từ các kết quả khảo sát được, tácgiả lựa chọn chế độ gia nhiệt hợp lýđể chế tạo vật liệu chịu lửa corun xốplà: lưu hai bậc, bậc một 12h tại1.250ºC và bậc hai 3h tại 1.500ºC.

KẾT LUẬN

1. Nghiên cứu ảnh hưởng của quátrình gia công nhiệt (trong khoảngnhiệt độ 1.250ºC đến 1.600ºC) tới cáctính chất của vật liệu cho kết quả nhưsau:

Tăng nhiệt độ nung, khối lượngthể tích, độ co toàn phần của sảnphẩm tăng rõ rệt nhất tại khoảng1.250oC, 1.450oC và tăng yếu dầntrong khoảng 1.450oC -1.600oC.

Chế độ gia công nhiệt lưu hai bậclàm tăng khối lượng thể tích của vậtliệu so với gia nhiệt lưu một bậc, khithời gian lưu bậc một ở 1.250oC đủ dài(9,12h) thì khối lượng thể tích của vậtliệu lại giảm xuống so với mẫu lưu ở1.250oC (3,6h).

Chế độ gia công nhiệt lưu hai bậccho sản phẩm có cường độ lớn hơnkhoảng 15% so với chế độ gia côngnhiệt lưu một bậc.

Nhiệt độ tăng làm tăng kích thướccủa tập hợp tinh thể α-Al2O3 đồng thờikích thước các lỗ xốp cũng tăng tươngứng. Thời gian lưu bậc một lâu hơn sẽlàm tập hợp tinh thể tăng mạnh kíchthước theo chiều dài, mức độ đan xentrong cấu trúc.

2.Vật liệu chịu lửa corun xốp cócác tính chất cơ bản sau: Thành phầnkhoáng ~ 100% α-Al2O3, khối lượngthể tích < 1,3 g/cm3; độ chịu lửa > 1.770ºC và độ dẫn nhiệt ở 650ºC < 0,5 (W/m.K) �

TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Misra, K.W.C., Oxides and Hydroxides of Aluminum. 1987: Alcoa Laboratories 2. Pôlubôiarinôp, Đ.N., V.L. Balkêvich, and R.I. Papinxki, Vật liệu chịu lửa và gốm cao nhôm. 1993, Hà Nội: Nhà xuất bản Xây dựng.3. Hùng, N.Đ., Công nghệ sản xuất vật liệu chịu lửa. 2013, Hà Nội: Nhà xuất bản Bách Khoa.4. Souza, A.D.V., et al., Characterization of aluminum hydroxide (Al (OH) 3) for use as a porogenic agent in castable ceramics. Journal

of the European Ceramic Society, 2015. 35(2): p. 803-812.

Ngày nhận bài: 27/8/2017;Ngày chấp nhận đăng bài: 7/9/2017

Hình 7: Ảnh SEM của gibbsite (ảnh 0; 1) và mẫu a (1.250ºC-3h), b (1.450ºC-3h),c (1.250ºC-3h và 1.450ºC-3h), d (1.250ºC-12h và 1.450ºC-3h)



I. ĐẶT VẤN ĐỀTLVS vụ Xuân ở một số vùng trồng

miền núi phía Bắc (Cao Bằng, BắcKạn, Lạng Sơn,...) thường bị bệnhcháy đuôi lá trong thời kỳ cây sinhtrưởng mạnh (bệnh có thể xuất hiệnở các tầng lá khác nhau trên câynhưng phổ biến là ở các lá vị bộ B tiếpgiáp vị bộ C). Bệnh xuất hiện phổ biếnvà thường gây hại nặng ở trà Xuânsớm (trồng trong tháng 01), đặc biệttrên các thửa ruộng TLVS đang ở thờikỳ cây chuẩn bị ra nụ trùng với ít nhất1 trong 2 yếu tố: Hình thái thời tiết độtngột ấm áp sau nhiều ngày lạnh giá;Tình trạng dư thừa đạm trong đất(trước đó, nhu cầu nước của câykhông đầy đủ; Bón thừa phân đạm vàbón muộn, đặc biệt là dùng phân chỉcó gốc a môn như u rê). Triệu chứngcủa bệnh lý này được cho là liên quanđến sự thiếu hụt tạm thời dinh dưỡngkali của cây ở thời kỳ cây sinh trưởngmạnh (thời kỳ cây có nhu cầu hấp thuK với mức cao nhưng không được đápứng tức thì hoặc sự hấp thu K bị ứcchế bởi sự đối kháng cation, đặc biệt

là đạm NH4+). Bệnh lý này đã được

đánh giá là ảnh hưởng bất lợi đến chấtlượng thuốc lá nguyên liệu nên cần cónghiên cứu và xây dựng giải pháp kỹthuật phòng ngừa.

II. NỘI DUNG, ĐỊA ĐIỂMVÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU

1. Nội dung nghiên cứu

Tiến hành thí nghiệm bao gồm 3công thức như sau:

2. Địa điểm nghiên cứu:

Xã Nam Tuấn, huyện Hòa An, tỉnhCao Bằng

3. Vật liệu và phương phápnghiên cứu

3.1. Vật liệu nghiên cứu- Giống thuốc lá: Giống GL7- Phân bón - Vật tư: U rê, NH4NO3,

KNO3, Ca(NO3)2, supe lân, K2SO4,MgO.

3.2. Phương pháp nghiên cứu- Thiết kế thí nghiệm đồng ruộng:

ẢNH HƯỞNG CỦA

TỶ LỆ DẠNG ĐẠM NH4+/NO3

-

trong phân bón rễ đến bệnh cháy đuôi láthuốc lá vàng sấy ở Cao Bằng

ThS. ĐINH VĂN NĂNGViện Thuốc lá

TÓM TẮTMục tiêu của nghiên cứu là đánh giá ảnh hưởng của tỷ lệ dạng đạm NH4

+/NO3- trong phân bón rễ đến bệnh cháy đuôi lá

thuốc lá vàng sấy (TLVS) ở Cao Bằng. Để đạt được mục tiêu nghiên cứu đã có 3 công thức thí nghiệm về tỷ lệ dạng đạmNH4

+/NO3- trong phân bón rễ đã được khảo sát trên cây TLVS trong vụ Xuân 2016 đó là: 100%NH4

+, 50%NH4+:50%NO3

-

và 100% NO3- (cùng mức bón 60N:75P2O5:120K2O:50Mg kg/ha). Thí nghiệm được bố trí theo sơ đồ khối đầy đủ ngẫu nhiên

nhắc lại 3 lần. Nghiên cứu đã thu được một số kết quả chính như sau: Bệnh cháy đuôi lá TLVS xuất hiện với mức độ lá tổnthương nặng ở công thức bón rễ 100%NH4

+ (tỷ lệ cây bệnh: 52,9%), trong khi đó bệnh xuất hiện với mức độ lá tổn thươngnhẹ ở cả công thức bón rễ 50%NH4

+:50%NO3- và 100%NO3

-; Không có sự khác biệt tin cậy về năng suất lá giữa 3 côngthức thí nghiệm; Tỉ lệ lá cấp 1+2 của công thức 50%NH4

+:50%NO3- tương đương công thức 100%NO3

- và cả hai đều caohơn rõ rệt so với công thức 100%NH4

+ (độ tin cậy 95%).Từ khóa: Cháy đuôi lá, dạng đạm, ngộ độc, phân bón rễ, thuốc lá vàng sấy.

TT Kí hiệu Diễn giải công thức

1 100%NH4

- Dạng đạm bón: 100%NH4+

- Phân bón qua rễ: Supe lân, u rê, K2SO, và MgO; Cách bón: Bón lót50% và bón thúc 50%

2 50%NO3

- Dạng đạm bón: 50%NH4+:50%NO3

-

- Phân bón qua rễ: Supe lân, NH4NO3, K2SO, và MgO; Cách bón: Bónlót 50% và bón thúc 50%

3 100%NO3

- Dạng đạm bón: 100%NO3-

- Phân bón qua rễ: Supe lân, KNO3, Ca(NO3)2, K2SO4 và MgO; Cáchbón: Bón lót 50% và bón thúc 50% Ghi chú: Toàn bộ thí nghiệm áp dụng phân bón rễ với mức bón60N:75P2O5 :120K2O:50Mg (kg/ha)

Ghi chú: Toàn bộ thí nghiệm áp dụng phân bón rễ với mức bón60N:75P2O5 :120K2O:50Mg (kg/ha)


Sử dụng sơ đồ khối đầy đủ ngẫu nhiên(RCBD - Random complete block design), nhắc lại 3 lần; Ô thí nghiệm:60 m2 (gồm 5 hàng cây).

- Qui định mẫu lá sấy cho phântích hóa học và đánh giá chất lượngcảm quan: Lá cấp 1+2 thuộc vị bộ látrung châu.

- Phân tích đất, thuốc lá theo cácphương pháp được qui định trongTCVN ISO/ IEC 17025:2001 [3] nhưsau:

- Bình hút cảm quan thuốc lánguyên liệu theo tiêu chuẩn TC 01-2000 [4].

- Sử dụng kết quả nghiên cứu củaC.R. Campbell (2000) [7] về ngưỡngtích lũy đa trung vi lượng của TLVSlàm thước đo tình trạng tích luỹ đatrung vi lượng của các mẫu TLVSthuộc phạm vi nghiên cứu.

- Số liệu thử nghiệm được tổnghợp, xử lí thống kê bằng các phầnmềm EXCEL, STATH, STATISTIX, ...

III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUVÀ THẢO LUẬN

1. Một số thông tin về thínghiệm

Thí nghiệm được bố trí trên loạiđất điển hình trồng TLVS ở Cao Bằng(Bảng 1): Đất chua vừa và nhìnchung là thuộc loại đất có độ phì khá(chất hữu cơ, Ca và Mg trao đổi ởmức khá; Giàu đạm, lân tổng số vàdễ tiêu; Giàu kali tổng số và kali dễtiêu ở mức khá,...) [1] (Nguyễn Mườivà đồng tác giả; 2000).

Thời vụ trồng TLVS của thí nghiệmlà ngày 29/01/2016; Bón lót ngaytrước khi trồng; Bón thúc vào thời

điểm 38 ngày sau trồng (7/3/2016);Thời gian thu hái TLVS toàn thínghiệm bắt đầu từ ngày 19/4 đếnngày 22/6/2016 (64 ngày).

2. Một số đặc điểm sinhtrưởng-phát triển của TLVS

Một số đặc điểm nông học của câyTLVS trong thí nghiệm về dạng đạmtại Cao Bằng được trình bày ở Bảng 2cho thấy, thay đổi tỷ lệ đạm NH4

+/NO3-

trong công thức phân bón ảnh hưởngkhông đáng kể đến thời gian sinhtrưởng - phát triển, chiều cao cây vàđường kính thân của TLVS.

3. Tình hình sâu, bệnh hại trêncây TLVS

Một số bệnh hại chính và tích luỹnguyên tố dinh dưỡng N, K của TLVS trêncác công thức thí nghiệm về dạng đạmtại Cao Bằng trình bày ở Bảng 3 cho thấy:


Mẫu Chỉ tiêu Phương pháp Chỉ tiêu Phương pháp

ĐẤT

Chất hữu cơ TCVN 4050:85 Phốt pho tổng số TCVN 4052:85

pHKCl TCVN 5979:1995 Kali tổng số TCVN 4053:85

CEC TCVN 4620:88 Ni tơ thủy phân VTL.TC 12:2006

Ca trao đổi TCVN 4405:87 Phốt pho dễ tiêu TCVN 5256:2009

Mg trao đổi TCVN 4406:87 Kali dễ tiêu TCVN 5254:90

Ni tơ tổng số TCVN 6498:1999

THUỐC LÁ

Nicotin TCVN 7103:2002 Phốt pho tổng số TCVN 7254:2003

Đường khử TCVN 7102:2002 Kali tổng số TCVN 7255:2003

Clo TCVN 7251:2003 Canxi tổng số TCVN 7256:2003

Ni tơ tổng số TCVN 7252:2003 Ma giê tổng số TCVN 7256:2003

Chất HC(%)

pHKCl

Tổng số (%) Dễ tiêu (mg/100 g đất) Trao đổi (mg đl/100 g đất)

N P2O5 K2O Ntp P2O5 K2O Ca2+ Mg2+ CEC

3,6 5,0 0,36 0,15 1,05 14,6 29,7 14,6 5,0 0,57 9,9

HC: Hữu cơ; tp: Thủy phân; CEC: Khả năng trao đổi cation

Bảng 1. Kết quả phân tích đất (trước trồng) đặt thí nghiệm ảnh hưởngcủa dạng đạm đến bệnh cháy đuôi lá TLVS ở Cao Bằng, vụ Xuân 2016

Công thức

Thời gian từ trồng đến (ngày) Chiều cao NN (cm)

Đường kínhthân (cm)50% cây ra nụ Lá đầu chín Thu lần cuối

100% NH4 85 80 145 82,2 2,6

50% NO3 87 80 145 83,4 2,5

100% NO3 87 80 145 82,9 2,5

NN: Ngắt ngọn

Công thức

Bệnh cháy đuôi lá Tích lũy của lá MRML vị bộ B

% cây bệnh Mức bệnh N (%) K (%)

100%NH4 52,9 ++ 3,6 2,8

50%NO3 21,8 + 3,0 3,3

100%NO3 17,0 + 3,8 2,9

Ngưỡng đủ [6] - - 3,5 - 4,5 2,5 – 3,5

Bảng 2. Một số đặc điểm nông học của TLVS trong thí nghiệm về dạngđạm tại Cao Bằng, vụ Xuân 2016

Bảng 3. Một số bệnh hại chính và tích luỹ N, K của TLVS trên các côngthức thí nghiệm về dạng đạm tại Cao Bằng, vụ Xuân 2016

+ là mức nhẹ (tổn thương <1 cm mép đuôi lá); ++ là mức nặng (tổnthương >1 cm mép đuôi lá); MRML: Lá 7-8 từ đỉnh sinh trưởng; B: Lá nách

trên (cây có 5 vị bộ lá: Gốc, nách dưới, trung châu, nách trên và lá ngọn)


* Sâu, bệnh hại: - Mức độ gây hại của một số loài

sâu, bệnh phổ biến (sâu xám, sâuxanh, rệp, sâu khoang,...) trên toànthí nghiệm là không đáng kể. Bệnhcháy đuôi lá bắt đầu xuất hiện ở látrung châu ngay sau thời điểm cây ranụ rộ và lan đến lá nách trên, đặc biệtlà ở công thức bón rễ 100% đạmNH4

+. Bệnh cháy đuôi lá với mức hạinặng và tỷ lệ cây bệnh lên tới 52,9%ở công thức bón rễ 100% NH4

+; Bónrễ 50% NO3

- và 100% NO3- cho cây

TLVS đều cho hiệu quả giảm thiểu rõrệt cả tỷ lệ cây bệnh (tương ứng,21,8% và 17,0%) và mức hại, trongđó tỷ lệ cây bệnh thấp nhất ở côngthức bón 100% NO3

-. - Bệnh vàng lá xanh gân (triệu

chứng thiếu Mg) không xuất hiện trêntoàn thí nghiệm.

* Phân tích, xác định tác nhângây bệnh cháy đuôi lá TLVS:

- Lượng K tích luỹ của TLVS trêncả 3 công thức thí nghiệm về dạngđạm bón rễ đều ở mức (2,8-3,3%K)thoả mãn nhu cầu kali của cây trongthời kỳ sinh trưởng mạnh (2,5-3,5%K)(C.R. Campbell; 2000) [7]. Rõ ràng,bệnh cháy đuôi lá TLVS không phải làdo cây thiếu dinh dưỡng kali.

- Kết quả thí nghiệm cho thấy rõràng cây tích lũy quá nhiều đạm NH4

+

đã làm tăng nặng bệnh cháy đuôi lá.Trong lá thực vật nói chung cây TLVSnói riêng, cây hấp thu lượng đạmNH4

+ vượt quá khả năng chuyển hoáđạm của cây sẽ tạo ra NH3 gây ngộđộc, tổn thương lá (Nguyễn QuangThạch, Hoàng Minh Tấn; 2000) [2].Kết quả nghiên cứu của đề tài là phù

hợp với nghiên cứu của Mc Evoy(1963) [6] cho biết sử dụng đạm(NH4)2SO4 gây ngộ độc NH3 cho câythuốc lá hơn so với đạm NH4NO3.

- Trong thí nghiệm này, bón100%NO3

- cho hiệu quả khống chếbệnh cháy đuôi lá cao hơn khôngđáng kể so với công thức bón 50%NO3

-. Cây hấp thu nhiều anion NO3- thì

cũng cần hấp thu các cation để cânbằng điện tích, trong đó NH4

+ đứngđầu trong thứ tự ưu tiên hấp thucation của cây. Thí nghiệm cho thấybón 100% NO3

- đã làm tăng lượngđạm (có thể do cây hấp thu thêm đạmNH4

+ của đất) đồng thời làm giảmlượng kali tích luỹ trong lá MRML (sựđối kháng giữa NH4

+ và K+ trong hấpthu dinh dưỡng của cây).

4. Yếu tố cấu thành năng suất,năng suất TLVS

Một số yếu tố cấu thành năngsuất và năng suất của TLVS trongthí nghiệm về dạng đạm tại CaoBằng được trình bày ở Bảng 4 chothấy, cả hai công thức bón 50%NO3

-

và 100%NO3- đều có xu hướng làm

tăng nhẹ kích thước và khối lượnglá, tăng đáng kể tỷ lệ lá khô/tươi so

với bón 100%NH4+. Tuy nhiên, sự

khác nhau về năng suất TLVS giữa3 công thức thí nghiệm là không cóý nghĩa thống kê.

5. Phẩm cấp TLVS

Phẩm cấp cộng gộp các vị bộ củaTLVS trên các công thức thí nghiệm vềdạng đạm tại Cao Bằng được trình bàyở Bảng 5 cho thấy, tỷ lệ lá cấp 1+2của TLVS có xu hướng tăng theo tỷ lệđạm NO3- trong phân bón. Tỷ lệ lá cấp1+2 của công thức 100% NO3

- là caonhất (55,9%), tiếp theo là công thức50% NO3

- và thấp nhất ở công thức100% NH4

+. Tuy nhiên, sự khác nhauvề tỷ lệ lá cấp 1+2 giữa công thức50% NO3

- và 100%NO3- là không có ý

nghĩa thống kê và cả hai đều cho tỷ lệlá cấp 1+2 cao hơn so với công thức100% NH4

+ (độ tin cậy 95%).

6. Một số thành phần hóa họcvà kết quả bình hút cảm quannguyên liệu TLVS

Kết quả phân tích và bình hútnguyên liệu TLVS của các công thứcthí nghiệm về dạng đạm tại Cao Bằngđược trình bày ở Bảng 6 cho thấy, bónđạm NO3

- với tỷ lệ 50% và 100%


Công thức Tổng lá/cây Số lá KT/câyLá tươi vị bộ trung châu

% lá khô/tươi Năng suất(tấn/ha)D (cm) R (cm) KL (g/lá)

100%NH4 29,3 25,3 63,7 24,5 46,2 13,5 2,15a

50%NO3 29,4 25,4 64,4 25,1 46,8 14,0 2,21a

100%NO3 29,0 25,0 64,1 25,3 46,8 14,5 2,20a

LSDα = 0,05 - - - - - - 0,22

KT: Kinh tế; D: Dài; R: Rộng; KL: Khối lượng

Bảng 4. Một số yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của TLVS trong thí nghiệm về dạng đạm tại Cao Bằng, vụ Xuân 2016

Công thức Cấp 1+2 (%) Cấp 3 (%) Cấp 4 (%)

100% NH4 46,2b 52,1 1,7

50% NO3 52,4a 46,1 1,5

100% NO3 55,9a 43,4 0,7

LSDα = 0,05 5,5

Bảng 5. Phẩm cấp cộng gộp các vị bộ của TLVS trên các công thức thínghiệm về dạng đạm tại Cao Bằng, vụ Xuân 2016


trong phân bón rễ cho cây TLVS đãlàm giảm rõ rệt nicotin, tăng đườngkhử và cải thiện hương thơm củanguyên liệu. Tuy nhiên, điểm vị củathuốc lá giảm đáng kể ở cả công thứcbón 50% NO3

- và 100% NO3- so với

bón 100% NH4+.

7. Tích lũy một số đa trunglượng của TLVS

Kết quả phân tích một số đatrung lượng của nguyên liệu TLVStrong thí nghiệm về dạng đạm tại

Cao Bằng được trình bày ở Bảng 7.Kết quả nghiên cứu cho biết bónđạm NO3

- với tỷ lệ 50% và 100%trong phân bón rễ cho cây TLVS cóxu hướng làm giảm N tổng số, ảnhhưởng không đáng kể đến tích lũy Pvà Ca, tăng lượng tích lũy Mg củacây (cả 3 công thức thí nghiệm đềucó chung liều lượng bổ sung dinhdưỡng Mg).

Trong thí nghiệm này, tỷ lệ lá cấp1+2 được cải thiện rõ rệt đồng thờilượng Mg tích lũy rất cao khi cây được

bón đạm NO3- so với chỉ bón 100%

NH4+. Rõ ràng, cây thuốc lá tích lũy

Mg ở mức cao đã tăng cường tổnghợp các sắc tố caroten, xanthophyl(Akehurst, 1981) [6], dẫn đến cảithiện màu sắc và hương thơm củathuốc lá (Viện Thuốc lá; Báo cáo khoahọc đề tài cấp Tổng công ty Thuốc lácác năm 2011-2014) [5].

IV. KẾT LUẬN1 - Bệnh cháy đuôi lá TLVS xuất

hiện với mức độ lá tổn thương nặng ởcông thức bón rễ 100% NH4

+ (tỷ lệcây bệnh: 52,9%), trong khi đó bệnhxuất hiện với mức độ lá tổn thươngnhẹ ở cả công thức bón rễ 50%NH4

+:50% NO3- và 100% NO3

-; 2 - Không có sự khác biệt tin cậy

về năng suất lá giữa 3 công thức thínghiệm; Tỉ lệ lá cấp 1+2 của côngthức 50% NH4

+:50% NO3- tương

đương công thức 100% NO3- và cả hai

đều cao hơn rõ rệt so với công thức100% NH4

+ (độ tin cậy 95%) �


TÀI LIỆU THAM KHẢOTiếng Việt[1] Nguyễn Mười, Trần Văn Chính, Đỗ Nguyên Hải, Hoàng Văn Mùa, Phạm Thanh Nga, Đào Châu Thu - Trường Đại học Nông nghiệp I

Hà Nội (2000); Giáo trình thổ nhưỡng học; Nhà xuất bản Nông nghiệp 63-630/NN-2000-309/1468-99.[2] Nguyễn Quang Thạch, Hoàng Minh Tấn (2000); Sinh lý thực vật; Nhà xuất bản Giáo dục.[3] Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN ISO/ IEC 17025:2005 (2005); Yêu cầu chung về năng lực của phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn.[4] Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (2000); Tiêu chuẩn tạm thời bình hút cảm quan thuốc lá nguyên liệu bằng phương pháp cho điểm

TC 01- 2000.[5] Viện Thuốc lá; Báo cáo khoa học đề tài cấp Tổng công ty Thuốc lá (2011-2014): “Nghiên cứu cải thiện và nâng cao chất lượng TLVS ở

một số vùng đất bạc màu phía Bắc bằng chế độ dinh dưỡng thích hợp”.Tiếng Anh[6] Akehurst, B.C., 1981; Tobacco ; Humanities Press, New York pp 387- 98[7] C.R. Campbell (2000); Tobacco, Flue-cured - Reference sufficiency ranges field crops; Electronic Document Preparedby: Catherine

Stokes, Communication Specialist Agronomic Division of the N.C. Department of Agriculture and Consumer Services. July 2000.


Công thứcThành phần hóa học (%) Bình hút cảm quan (điểm)

Nicotin Đường khử Clo Hương Vị Độ nặng Độ cháy Màu sắc Tổng điểm

100% NH4 2,6 25,1 0,04 9,4 9,9 7,0 7,0 7,0 40,3

50% NO3 1,9 28,5 0,03 9,8 9,5 7,0 7,0 7,0 40,3

100% NO3 1,9 28,1 0,03 10,3 9,5 7,0 7,0 7,0 40,8

Bảng 6. Kết quả phân tích và bình hút nguyên liệu TLVS của các công thức thí nghiệm về dạng đạm tại Cao Bằng, vụ Xuân 2016

Công thức N (%) P (%) Ca (%) Mg (%)

100%NH4 1,7 0,34 1,3 0,13

50%NO3 1,5 0,31 1,4 0,46

100%NO3 1,5 0,32 1,5 0,48

Ngưỡng đủ 1,6 -2,0 0,13 -0,3 1,0 -2,0 0,2 -0,6

Bảng 7. Kết quả phân tích một số đa trung lượng của nguyên liệu TLVStrong thí nghiệm về dạng đạm tại Cao Bằng, vụ Xuân 2016


ĐẶT VẤN ĐÊ

Hàng năm, sản lượng khai thác từcác vỉa than dày trung bình, dốc đứngchiếm khoảng 7-8% tổng sản lượngthan của Tập đoàn Công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam [1,2]. Nhữngnăm gần đây, ở một số mỏ than vùngUông Bí đã đưa vào áp dụng thửnghiệm công nghệ khai thác cơ giớihóa sử dụng tổ hợp 2ANSH; côngnghệ khai thác lò chợ xiên chéo,chống giữ bằng giàn mềm ZRY. Cácloại hình công nghệ này bước đầukhẳng định tính ưu việt hơn hẳn cáccông nghệ khai thác thủ công. Từ đâymở ra triển vọng áp dụng để khai tháchiệu quả các vỉa than trong các điềukiện địa chất - mỏ tương tự. Tuynhiên, để áp dụng hiệu quả mỗi loạihình HTKT đối với từng khu vực vỉathan dày trung bình, dốc đứng, cầnxác định các yếu tố ảnh hưởng và xâydựng điều kiện của các loại hình HTKT

áp dụng cho điều kiện địa chất - mỏvùng than Quảng Ninh.

NỘI DUNG NGHIÊN CỨUCác yếu tố cơ bản ảnh hưởng

đến việc lựa chọn HTKT hợp lýNhững yếu tố cơ bản ảnh hưởng

đến việc lựa chọn HTKT hợp lý nóichung cũng như HTKT vỉa than dàytrung bình và dốc đứng nói riêng baogồm: Yếu tố sản trạng vỉa, tính chấtcủa đá vách và đá trụ, mức độ pháhuỷ kiến tạo, hệ số nở rời của đất đá,hệ số bền vững của vỉa than…[1-3]

Sản trạng của vỉa than:Chiều dày vỉa và mức độ biến

động chiều dày vỉa than: Yếu tố chiềudày và mức độ biến động chiều dàyvỉa có ý nghĩa quan trọng trong việclựa chọn công nghệ khai thác. Mỗimột công nghệ chỉ áp dụng phù hợpvới một miền chiều dày vỉa than nhấtđịnh. Công nghệ khai thác phù hợp vớichiều dày vỉa sẽ giúp nâng cao mức

độ an toàn lao động cũng như tănghiệu quả kinh tế - kỹ thuật trong khaithác than.

Mức độ biến động của chiều dàyvỉa đặc trưng bởi hệ số biến đổi chiềudày vỉa (Vm) theo các công trình thămdò và bổ sung theo số liệu cập nhậtthực tế sản xuất. Thực tế trong khaithác phân ra làm ba mức độ biến độngchiều dày vỉa: Khi Vm < 15% - ít biếnđộng (khá ổn định); khi Vm =15÷35% - tương đối phức tạp (ổnđịnh trung bình) và khi Vm > 35% -biến động lớn (không ổn định).

Góc dốc và mức độ biến động gócdốc vỉa than: Cũng như chiều dày vỉathan, góc dốc và mức độ biến độnggóc dốc vỉa là yếu tố quyết định việcáp dụng loại hình công nghệ khai thácphù hợp. Mức độ biến động góc dốcvỉa than được đặc trưng bởi hệ số biếnđổi góc dốc vỉa (Vα) theo các kết quảthăm dò và cập nhật thực tế. Căn cứcác giá trị của Vα, xác định vỉa than


NGHIÊN C�U XÂY D�NG điều kiện áp dụng các loại hình công nghệ khai thác vỉa than dày trung bình và dốc đứngĐÀO TRỌNG CƯỜNG - Bộ Công Thương

ĐỖ MẠNH PHONG, ĐẶNG VŨ CHÍ - Trường Đại học Mỏ - Địa chất

NGUYỄN QUẾ THANH - Công ty Than Hồng Thái

TÓM TẮT:Trong thời gian gần đây, ở các mỏ than hầm lò vùng Quảng Ninh đã áp dụng thử nghiệm công nghệ khai thác

bởi tổ hợp 2ANSH; công nghệ lò chợ xiên chéo và giàn chống mềm ZRY để khai thác các vỉa than dày trung bình,dốc đứng. Việc áp dụng hệ thống và công nghệ khai thác có hiệu quả cần dựa trên cơ sở xác định cụ thể đặc điểmđiều kiện địa chất - mỏ của từng khu vực vỉa than. Trên cơ sở nghiên cứu tổng hợp các kinh nghiệm khai thác thancủa các nước trên thế giới và thực tế ở nước ta, bài báo đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng và xây dựng bảng phânloại điều kiện áp dụng thích hợp của các loại hình hệ thống khai thác (HTKT) vỉa than dày, dốc đứng. Kết quả sosánh các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật của các HTKT các vỉa than dày trung bình, dốc đứng cho phép định hướng lựachọn công nghệ phù hợp cũng như mở ra triển vọng áp dụng đa dạng các HTKT ở vùng than Quảng Ninh.

Từ khóa: Công nghệ khai thác, dày trung bình, dốc đứng, giàn mềm ZRY, vỉa than.


thuộc loại ổn định khi Vα < 15%;tương đối ổn định khi Vα = 15÷35%và không ổn định khi Vα > 35%.

Cấu tạo vỉa than:Cấu tạo vỉa than được đặc trưng

bởi tỷ lệ phần trăm giữa tổng chiềudày các lớp đá kẹp so với toàn chiềudày vỉa than tính cả kẹp (hệ số k1).Nhìn chung, khi các vỉa than có cấutạo đơn giản, ít đá kẹp sẽ thuận lợicho công tác khấu than tại gương lò,cũng như thu hồi than trong các HTKTbuồng - thượng, lò dọc vỉa phân tầng.Nếu như vỉa than có lớp đá kẹp lớn,hoặc nhiều lớp đá kẹp, việc khấu vàthu hồi than sẽ trở nên phức tạp, khókhăn hơn. Với trường hợp này, trongquá trình thu hồi than, lượng đá lớnsẽ gây trở ngại cho cửa tháo than, gâyách tắc cũng như ảnh hưởng đến khảnăng thu hồi than.

Tính chất cơ lý của đá vách và đátrụ vỉa than:

Tính chất cơ lý của đá vách và đátrụ vỉa than đóng vai trò quan trọngtrong việc xác định và tính toán cácthông số cơ bản của sơ đồ HTKT,quyết định cách thức chống giữ trongquá trình khấu than và phương phápđiều khiển đá vách. Các chỉ tiêu cơ lýcơ bản như trọng lượng thể tích đấtđá, hệ số nở rời, độ kiên cố, độ bềnnén và bền kéo, tính chất sập đổ củavách vỉa, độ kháng lún của vách và trụvỉa, diện tích lộ trần sau khi khấu… làcác yếu tố có ảnh hưởng đến việc tínhtoán và xác định các thông số của sơđồ công nghệ khai thác.

Hệ số kiên cố của than:Hệ số kiên cố của than ảnh hưởng

đến cả công tác khấu và thu hồi thanở gương khai thác. Nếu như khấu thanbởi phương pháp khoan nổ mìn, vớiloại than mềm, chỉ cần lượng thuốc nổít, phần than dễ tự sập hơn. Do thểtích than cần phá nổ trong buồng ít,sẽ tạo khả năng có thể tăng chiều caophân tầng khai thác; từ đó giảm đượcsố lượng lò thượng khai thác. Ngượclại, trong trường hợp khai thác loạithan cứng, công tác khấu than gặpkhó khăn, cần tăng chi phí thuốc vàkíp nổ; do khả năng khoan nổ mìn bịhạn chế sẽ dẫn đến tăng số lượng cáclò thượng khai thác.

Mức độ phá huỷ kiến tạo vỉa than:Các phá huỷ kiến tạo ảnh hưởng

rất lớn tới công tác chuẩn bị khu vực

khai thác, cũng như công tác khaithác. Ngoài ra, biên độ dịch chuyểncủa các đứt gãy này cũng ảnh hưởnglớn tới hiệu quả áp dụng của côngnghệ khai thác. Để đánh giá mức độphá huỷ kiến tạo có thể sử dụng cáchệ số đặc trưng cho số lượng, chiềudài và biên độ của phay phá: hệ sốbiểu thị tổng chiều dài các phay phátrên một đơn vị diện tích và hệ số biểuthị số lượng phay phá trên một đơn vịchiều dài đường lò.

Xây dựng điều kiện áp dụngcác loại hình HTKT vỉa than dàytrung bình và dốc đứng

Trên cơ sở các kết quả nghiên cứuáp dụng HTKT vỉa dày trung bình, dốcđứng trước đây, đối chiếu với các yếutố cơ bản ảnh hưởng đến việc lựachọn HTKT hợp lý, chúng tôi xây dựngđiều kiện áp dụng các loại hình HTKTvỉa dày trung bình, dốc đứng, cụ thểnhư sau:

Điều kiện áp dụng các HTKT:Điều kiện áp dụng HTKT dạng

buồng: Đối với các HTKT buồng -thượng và buồng - thượng chéo, cóthể áp dụng để khai thác các vỉa thancó mức độ biến động chiều dày vỉathuộc loại ổn định đến không ổn địnhvới tính chất đá vách và đá trụ bất kỳ;góc dốc vỉa a ≥ 45º với mức độ biếnđộng góc dốc vỉa trong phạm vi khárộng. Tuy nhiên, khi góc dốc vỉa càngcao thì tỷ lệ thu hồi than càng lớn.Nếu đá vách vỉa dễ sập đổ, khả năngthu hồi than sẽ giảm; còn với đá váchvỉa thuộc loại bền vững, khó sập đổ sẽtạo áp lực lớn lên buồng khấu và ảnhhưởng đến khai thác phân tầng tiếptheo, làm cho các đường lò chuẩn bị bịbiến dạng, gây khó khăn cho công táckhai thác. Về mức độ phá huỷ kiến tạovỉa than, các HTKT buồng - thượng và

buồng - thượng chéo có thể áp dụngtrong trường hợp khu vực có phay phábất kỳ. Do các lò thượng đào gầnnhau, cho phép thăm dò cấu tạo vỉathan trong khu vực khai thác khá cụthể, nên có thể phát hiện phay phá vàkịp thời khắc phục bằng cách chuyểngương khai thác ra ngoài vùng ảnhhưởng của phá huỷ kiến tạo. Điều kiệnáp dụng các HTKT dạng buồng nêutrong Bảng 1.

Điều kiện áp dụng HTKT lò dọc vỉaphân tầng: Công nghệ khai thác lò dọcvỉa phân tầng áp dụng trong trườnghợp vỉa than có góc dốc α > 45º vàmức độ biến động góc dốc thuộc loạiổn định đến không ổn định. Khi gócdốc vỉa than càng lớn thì tỷ lệ thu hồithan hạ trần càng cao. HTKT lò dọcvỉa phân tầng có thể áp dụng cho cácvỉa than với đá vách và đá trụ tínhchất bất kỳ. Khi góc dốc vỉa nhỏ và đávách thuộc loại dễ sập đổ sẽ làm giảmkhả năng thu hồi than hạ trần; nếu đávách bền vững, khó sập đổ khôngnhững sẽ tạo áp lực lớn lên lò chợ màcòn gây ảnh hưởng đến khai thácphân tầng tiếp theo, làm biến dạng(nén bẹp) các đường lò chuẩn bị vàgây khó khăn cho công tác khai thác.Về phương diện mức độ phá hủy kiếntạo, HTKT này có thể áp dụng trongtrường hợp có phay phá bất kỳ. Docác lò dọc vỉa phân tầng đào gầnnhau, nên tạo điều kiện thăm dò khácụ thể cấu tạo vỉa than tại các phântầng và có thể phát hiện phay phá...Điều này tạo điều kiện thuận lợi và kịpthời đề xuất biện pháp khắc phụcbằng cách chuyển diện khai thác lòchợ sang vị trí mới ngoài vùng ảnhhưởng của phá huỷ kiến tạo. Tổnghợp điều kiện áp dụng HTKT lò dọc vỉaphân tầng nêu ở Bảng 2.


TT Thông sốĐiều kiện áp dụng

Buồng - thượng Buồng - thượng chéo

1 Chiều dày vỉa < 6,0 m, ổn định đến không ổn định

2 Góc dốc vỉa ≥ 45º, ổn định đến không ổn định

3 Cấu tạo vỉa Từ đơn giản đến phức tạp

4 Đá vách và đá trụ vỉa Bất kỳ

5 Tính chất cơ học của than Than có độ cứng bất kỳ

6 Mức độ phá hủy kiến tạo Có thể áp dụng ở các khu khai thác nhiều phay phá, đứt gãy

Bảng 1. Điều kiện áp dụng các HTKT dạng buồng [4].


Điều kiện áp dụng HTKT chia cộttheo hướng dốc với tổ hợp dạng2ANSH: HTKT chia cột theo hướngdốc, cơ giới hoá (CGH) đồng bộ sửdụng tổ hợp 2ANSH áp dụng trongtrường hợp vỉa than dày từ 1,2÷2,2 mvà góc dốc α > 40º; vỉa thuộc loại ổnđịnh về biến động chiều dày và gócdốc. Yêu cầu vỉa than có cấu tạo đơngiản để có thể khấu than bằng máybào. Trong trường hợp vỉa có cấu tạophức tạp và trong vỉa có lớp kẹp cứng(ƒ > 3) sẽ làm hao mòn thiết bị, đôikhi cần phá vỡ bằng khoan nổ mìn vàgây ách tắc sản xuất. Đá vách đòi hỏiphải có mức độ ổn định từ trung bìnhtrở lên. Trong trường hợp đá vách dễsập đổ sẽ gây tụt nóc, phải mất côngxử lý, đồng thời giàn chống mất áp vàgây khó khăn trong công tác dichuyển. Khu vực áp dụng công nghệkhai thác này đòi hỏi hạn chế tối đavấn đề nước ngầm chảy vào gương lò,gây khó khăn cho quá trình khấu vàtải than. Tổng hợp điều kiện áp dụngHTKT chia cột theo hướng dốc, CGHđồng bộ sử dụng tổ hợp 2ANSH nêutại Bảng 3.

Điều kiện áp dụng HTKT cột dàitheo phương, lò chợ xiên chéo và giànchống mềm ZRY: Kết quả từ kinhnghiệm khai thác sử dụng giàn chốngcủa nước ngoài và tổng hợp kinhnghiệm khai thác sử dụng giàn chốngmềm loại ZRY20/30L [2] trong thực tếtại vỉa 9b khu Tràng Khê II, Công tyThan Hồng Thái cho thấy, các yếu tốảnh hưởng của điều kiện địa chất - mỏnhư sau:

Theo đặc tính kỹ thuật của giànchống ZRY, phạm vi áp dụng khai tháccác vỉa than dày 1,6÷4,5 m. Trườnghợp vỉa có chiều dày lớn hơn giới hạntrên, lò chợ sẽ phải khấu bỏ lại trụhoặc vách vỉa và sẽ gây ra các hiệntượng trượt nền hoặc lở gương, rỗngnóc và ảnh hưởng đến công tác khaithác lò chợ. Khi vỉa mỏng hơn, lò chợphải khấu một phần đá vách hoặc đátrụ vỉa sẽ làm giảm chất lượng than.Độ biến động chiều dày vỉa cũng ảnhhưởng trực tiếp không nhỏ đến khảnăng làm việc của giàn cũng như côngtác điều khiển giàn chống. Với vỉa thancó độ biến động góc dốc lớn, dễ làmvặn giàn và dẫn đến khả năng chịu tảicủa giàn chống giảm đi rõ rệt và khóđiều khiển giàn trong quá trình khai

thác. Kết quả phân tích cho phép rútra kết luận: Phạm vi áp dụng tốt nhấttrên thực tế của loại giàn chống nàycho các vỉa than với chiều dày từ2,0÷3,0 m và góc dốc từ 45÷75º vớiđiều kiện vỉa tương đối ổn định vềchiều dày và góc dốc.

Điều kiện của đá vách và trụ vỉathan ảnh hưởng trực tiếp đến công táckhai thác và điều khiển giàn chống giữlò chợ. Đá vách, đá trụ cứng sẽ tạođiều kiện thuận lợi cho công tác khấuthan ở gương lò chợ. Tuy nhiên, nếuđá vách khó sập đổ, tải trọng lên giànnhỏ thì công tác điều khiển giàn khókhăn, thậm chí dễ gây nên hiện tượngtrôi trượt giàn chống. Đá vách và đátrụ mềm yếu, dễ bị tụt lở, trượt nềnvà làm cho công tác vận hành, điềukhiển giàn gặp khó khăn. Qua thực tếkhai thác cho thấy, loại giàn chống nàyáp dụng thuận lợi khi điều kiện đávách trực tiếp là sét hoặc bột kết cóđộ ổn định trung bình, đá trụ trực tiếp

là sét hoặc bột kết thuộc loại trungbình đến bền vững.

Cấu tạo vỉa và tính chất bền vữngcủa than: Vỉa có cấu tạo phức tạp,nhiều đá kẹp, các lớp đá kẹp dày vàcứng sẽ gây khó khăn trong quá trìnhkhoan nổ mìn khấu gương. Nếu ởgương lò than mềm, ngậm nướccũng gây nhiều trở ngại cho công táckhấu chống cũng như vận tải thantrong lò chợ.

Yếu tố kiến tạo: Kiến tạo vỉa thanphức tạp, có nhiều phay phá đứt gãylàm giảm độ ổn định của đá váchcũng như tính chất bền vững củathan. Mặt khác, điều này còn ảnhhưởng trực tiếp đến mức độ ổn địnhcủa tuyến gương khai thác. Khu vựccó nhiều phay phá phức tạp dẫn đếnlò chợ bị chia cắt và buộc phải tháolắp nhiều, ảnh hưởng đến công suấtlò chợ và năng suất lao động củacông nhân.

Tổng hợp điều kiện áp dụng công


TT Thông số Điều kiện áp dụng

1 Chiều dày vỉa < 6,0 m, ổn định đến ổn định trung bình

2 Góc dốc vỉa ≥ 450, ổn định đến ổn định trung bình

3 Cấu tạo vỉa Từ đơn giản đến phức tạp

4 Đá vách và trụ vỉa Bất kỳ

5 Tính chất cơ học của than Than có độ cứng bất kỳ

6 Mức độ phá hủy kiến tạo Có thể áp dụng ở khu vực có nhiều phay phá đứtgãy (tuy nhiên, giảm hiệu quả khai thác)

7 Vật liệu chống giữ gươngkhấu

Giá thủy lực loại XDY-1T2/LY của Trung Quốc hoặcViệt Nam sản xuất

TT Thông số Điều kiện áp dụng

1 Chiều dày vỉa 1,2¸2,2 m

2 Góc dốc vỉa 40÷90°

3 Cấu tạo vỉa than Đơn giản, ít hoặc không có đá kẹp

4 Độ kiên cố của than và đá kẹp ƒ < 3

5 Đá vách trực tiếp Sét kết, bột kết, độ ổn định từ trung bình trở lên

6 Đá vách cơ bản Nhẹ đến trung bình

7 Đá trụ trực tiếp của vỉa Bền vững trung bình trở lên

8 Mức độ phay phá Phay phá nhỏ hoặc không có phay phá

9 Điều kiện địa chất thủy văn

Khu vực không hoặc ít bị ảnh hưởng của nước mặtcũng như nước ngầm

Bảng 2. Điều kiện áp dụng HTKT lò dọc vỉa phân tầng [5].

Bảng 3. Điều kiện áp dụng HTKT chia cột theo hướng dốc, CGH với tổ hợp 2ANSH [6].


nghệ sử dụng giàn chống mềm ZRY20/30L nêu ở Bảng 4.

Ưu và nhược điểm của các HTKTvỉa than dày trung bình, dốc đứng:

Trên cơ sở đánh giá đặc điểm điềukiện địa chất - mỏ các vỉa than dàytrung bình, dốc đứng vùng Uông Bí,kết hợp với phân tích kết quả áp dụngcông nghệ trong điều kiện thực tế thờigian qua, có thể tổng hợp các ưu,nhược điểm các loại hình HTKT nhưnêu ở Bảng 5.

KẾT QUAz VÀ THẢO LUẬN

Từ kết quả đánh giá tình hình ápdụng các loại hình HTKT vỉa than dày


TT Các yếu tố Các thông số và điều kiện

1 Chiều dày vỉa (m) 1,6¸2,5; 2,0÷3,0; 2,5÷3,5 và 3,5÷4,5

2 Góc dốc vỉa >45º và tương đối ổn định

3 Cấu tạo vỉa Đơn giản, vỉa ít hoặc không có đá kẹp

4 Độ kiên cố của than Bất kỳ

5 Đá vách trực tiếp Sét kết, bột kết có độ ổn định từ trung bình trở lên

6 Đá trụ trực tiếp Tập sét kết và bột kết, bền vững trung bình

7 Mức độ phay phá Phay phá nhỏ hoặc không có phay phá

8 Điều kiện địa chất thủy văn

Khu vực khai thác không hoặc ít bị ảnh hưởng củanước mặt và nước ngầm

Bảng 4. Điều kiện áp dụng HTKT cột dài theo phương, lò chợ xiên chéovà giàn chống mềm ZRY [7].

TT Tiêu chí so sánh

Các công nghệ khai thác

Lò dọc vỉa phân tầng HTKT dạng buồng HTKT lò chợ 2ANSH Giàn mềm kiểu ZRY

1Điều

kiện áp dụng

Chiều dày vỉa < 6,0 m, ổnđịnh đến ổn định trung bình;góc dốc > 45º, đá vách, trụbất kỳ

Chiều dày vỉa < 6,0 m,ổn định đến không ổnđịnh; góc dốc > 45º, đávách, trụ bất kỳ

Chiều dày vỉa 1,2÷2,2 m, gócdốc > 450, ổn định về chiềudày và góc dốc; đá vách, trụổn định

Chiều dày vỉa dày1,6÷4,5 m, dốc > 45o;tương đối ổn định vềchiều dày và góc dốc

2 Công tácchuẩn bị

- Sơ đồ chuẩn bị phức tạp - Khối lượng đào các lò thượng lớn

- Sơ đồ chuẩn bị đơn giản- Khối lượng đào đường lò ít

3 Công tác khai thác

Công tác khai thác phức tạp,quy trình công nghệ nhiềucông đoạn; công suất thấp

Công tác khai thác tươngđối đơn giản; công suất lòchợ thấp

Khai thác CGH, đòi hỏi trìnhđộ vận hành thiết bị cao;công suất lò chợ khá cao

Đơn giản, quy trình côngnghệ ít công đoạn; côngsuất lò chợ cao

4 Công tác vận tải

Phức tạp, vận tải than bằngmáng cào; lắp đặt, cắt, thuhồi máng cào phức tạp

Đơn giản, vận tải thanbằng máng trượt; công táclắp đặt, tháo dỡ đơn giản

Đơn giản, vận tải than bằnggầu bào trong gương, quathượng bằng máng trượt

Đơn giản, vận tải thanbằng máng trượt; lắp đặt,tháo dỡ đơn giản

5Công tácthônggió

- Thông gió cục bộ- Tương đối phức tạp

- Thông gió cục bộ- Phức tạp, phải thông gióngược

- Thông gió bởi hạ áp chung của mỏ- Công tác thông gió đơn giản

6 Mức độ an toàn

- An toàn, vị trí gương khấuđược chống giữ chắc chắnnhờ giá thủy lực, giá khung- Thuận lợi quản lý về mặt antoàn sản xuất

- An toàn cao. Vị trí cửatháo thu hồi than đượcchống tăng cường bằngcũi và thành chắn- Quản lý an toàn khókhăn, phụ thuộc vào ý thứcngười lao động

- An toàn, vị trí gương khấu được chống giữ chắc chắnbởi giàn chống- Thuận lợi trong công tác quản lý về mặt an toàn sảnxuất

7 Tổn thất than Tổn thất tương đối lớn

Tổn thất than nhiều dothan tại vị trí chống tăngcường cửa tháo khó sậpđổ, không thu hồi được

Tổn thất than rất nhỏ Tổn thất than nhỏ

8 Mức độ đầu tư

Mức độ đầu tư khá lớn chocác thiết bị: Máng cào, giáXDY và hệ thống cấp dịch

Đầu tư nhỏ do vận tảibằng máng trượt, khôngđầu tư vì thủy lực và hệthống cấp dịch

Đầu tư tổ hợp thiết bị lớn - Chi phí thay thế vật tư nhậpkhẩu cao

Mức độ đầu tư lớn: Giànchống ZRY và hệ thốngcấp dịch

9 So sánhchung

- Áp dụng tương đối tốt- Tổn thất than tương đối cao- Quản lý an toàn thuận lợi - Công suất lò chợ thấp

- Tổn thất than tương đốicao- Quản lý về an toàn khókhăn, phụ thuộc vào ýthức của con người- Công suất lò chợ thấp

- Áp dụng thuận lợi khi trữlượng tập trung- Tổn thất than thấp- Quản lý an toàn thuận lợi- Công suất lò chợ khá cao

- Áp dụng thuận lợi- Tổn thất than thấp- Mức độ an toàn cao,thuận lợi trong quản lý- Công suất lò chợ cao

Bảng 5. Ưu và nhược điểm của các HTKT vỉa than dày trung bình, dốc đứng.



trung bình và dốc đứng nêu trên tạicác mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh,nhóm nghiên cứu đã tiến hành lậpbảng so sánh một số chỉ tiêu kinh tế -kỹ thuật cơ bản của các HTKT nhưtrình bày ở Bảng 6.

Từ các kết quả phân tích và sosánh trên cho thấy:

- HTKT dạng buồng - thượng chocác chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật hạn chế,sản lượng khai thác và năng suất laođộng thấp trong khi chi phí sản xuấtcao, tỷ lệ tổn thất than lớn và khó đápứng yêu cầu về mặt an toàn trong quátrình khai thác.

- HTKT lò dọc vỉa phân tầng cơbản đáp ứng được yêu cầu về kỹthuật, mức độ an toàn tốt hơn HTKTdạng buồng và hiện đang được ápdụng tại nhiều công ty khai thác thanhầm lò. Tuy nhiên, cũng như HTKTdạng buồng, hệ thống khai thác nàycó các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuậtthấp, tổn thất than cao và chi phí gỗ lớn.

- HTKT chia cột theo hướng dốcvà sử dụng tổ hợp 2ANSH là côngnghệ tiên tiến, có nhiều ưu điểm vượttrội so với các loại hình khai thác nêutrên. Hiện nay, Công ty Than HồngThái đang áp dụng sơ đồ công nghệnày tại lò chợ vỉa 12 khu Tràng Khê IIvà dự kiến kết thúc khai thác vàonăm 2020. Tuy nhiên, điều kiện ápdụng HTKT này đòi hỏi rất khắt khe.Mặt khác, trong thời điểm hiện tại sẽgặp những khó khăn nhất định khicần đầu tư lớn cho dây chuyền thiếtbị đồng bộ.

- HTKT lò chợ xiên chéo, chống giữbằng giàn mềm ZRY. Loại giàn mềmZRY hiện tại có nhiều cải tiến nên cóthể khắc phục được những hạn chếtrước đây khi mỏ than Vàng Danh ápdụng sơ đồ công nghệ tương tự. Nhờcác cải tiến đó, điều kiện áp dụng loạihình công nghệ này tương đối linhhoạt, có thể định hướng cho hầu hếtphạm vi vỉa than dày trung bình vàgóc dốc trên 450 [2].

KẾT LUẬNQua các nội dung nghiên cứu nêu

trên, chúng tôi rút ra kết luận như sau:

- HTKT dạng buồng - thượng: Chỉáp dụng mang tính tạm thời nhằm giảiquyết yêu cầu về sản lượng theo kếhoạch được giao của mỏ.

- HTKT lò dọc vỉa phân tầng: Chỉ

áp dụng khai thác tận thu ở các khuvực nhỏ lẻ, phân tán hoặc đối với cáckhu vỉa than có điều kiện biến độngphức tạp và không thể tập trung hóasản xuất.

- HTKT chia cột theo hướng dốc vàsử dụng tổ hợp 2ANSH: Cần được xemxét kỹ lưỡng và định hướng áp dụngHTKT này cho khu vực trữ lượngkhoáng sản tập trung khá lớn nhằmtăng thời gian sử dụng thiết bị và đảmbảo hiệu quả đầu tư.

- HTKT lò chợ xiên chéo, chốnggiữ bằng giàn mềm ZRY: Kết quả ápdụng thành công tại Hồng Thái đãkhẳng định sự phù hợp của HTKTnày với điều kiện các vỉa than dàytrung bình và dốc đứng ở vùng UôngBí nói riêng cũng như Quảng Ninh nóichung �


TÀI LIỆU THAM KHẢO[1] Đào Trọng Cường (2014), “Đổi mới khoa học công nghệ trong ngành than”, Tạp chí Công Thương, 17, tr.6-8.[2] Đào Hồng Quảng và nnk (2016), “Kết quả áp dụng giàn chống mềm loại ZRY trong khai thác vỉa dốc tại Công ty Than Hồng Thái”, Tạp

chí Công nghiệp mỏ, 4, tr.9-15.[3] Н.Ю. Малышев (1994), “Механизм разработки рационапьных технических решений”, Горный информацонно-

статистический биоллетень, 5, MГTУ- Москва.[4] Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (2017), Hướng dẫn áp dụng công nghệ khai thác buồng - thượng và buồng -

thượng chéo tại các mỏ than hầm lò thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam.[5] Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (2017), Hướng dẫn áp dụng công nghệ khai thác lò dọc vỉa phân tầng tại các mỏ

than hầm lò thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam.[6] Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - Vinacomin (2009), Đánh giá hiệu quả và đề xuất hướng phát triển áp dụng công nghệ cơ giới hóa vỉa dốc

mỏng bằng dàn chống tự hành 2ANSH tại các mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh.[7] Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - Vinacomin (2017), Báo cáo đánh giá kết quả áp dụng công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo, chống giữ

bằng giàn mềm ZRY tại các mỏ than hầm lò thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam.

TT Tiêu chí so sánh Đơn vị

Các công nghệ khai thác

Lò dọc vỉaphân tầng

HTKT dạngbuồng

HTKT lò chợ ANSH

Giàn mềmkiểu ZRY

1 Công suất lò chợ T/năm 25.000÷

45.00040.000÷ 70.000

50.000÷ 96.000 90.000

2 Năng suất lao động T/công 2,0¸3,6 3,0¸4,0 3,1 ÷ 5,6 5,5

3 Chi phí thuốc nổ kg/1.000 T 78÷167 300÷400 - 112

4 Chi phí kíp nổ kíp/1.000 T 160÷348 700÷900 - 444

5 Chi phí mét lò m/1.000 T 28÷48 30÷40 5,2÷11,4 16,7

6 Chi phí gỗ m3/1.000 T - 30÷40 29,1÷35,8 5,3

7 Tổn thất than % 32÷ 40 40÷55 3,7÷19 16,3

Bảng 6. So sánh một số chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật của các HTKT cácvỉa than dày trung bình, dốc đứng.


1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Dòng bạch đàn nuôi cấy mô đượcxác định là một trong những loài câyưu tiên trong chương trình trồng rừngcủa ngành giấy của nước ta hiện nay,có rất nhiều dòng bạch đàn đã đượccông nhận giống quốc gia và giốngtiến bộ kỹ thuật PN21, PN24, PN108,U6; PN2, PN14, PN10, PN46 và PN47.(Võ Đại Hải và Đoàn Ngọc Dao, 2013[3]; Huỳnh Đức Nhân và cộng sự,2007 [1]). Trong đó dòng bạch đànnuôi cấy mô PN14 được Viện Nghiêncứu Cây nguyên liệu giấy tuyển chọnvà được Bộ Nông nghiệp và Phát triểnnông thôn công nhận là giống tiến bộkỹ thuật theo Quyết định số 3645-QĐ/BNN-KHCN ngày 28 tháng 12 năm1998 và dòng bạch đàn nuôi cấy môU6 được nhập từ Trung Quốc và đượcBộ Nông nghiệp và Phát triển nôngthôn công nhận là giống quốc gia theoQuyết định số 2159-QĐ/BNN-KHCNngày 15 tháng 6 năm 1999.

Sử dụng nhà giâm hom cải tiến docó các hệ thống che sáng, tưới phun,luống giâm hom,.. đã được cải tiến, bổ

sung nên các thông số môi trườnggiâm hom được cải thiện đảm bảo yêucầu công nghệ và ít bị biến động bởimôi trường bên ngoài, vì vậy tỷ lệ homra rễ ở các luống giâm hom cao hơnso với ở đối chứng, trong khi thời gianra rễ ngắn hơn và chất lượng homcũng cao hơn. Kết quả nghiên cứu chothấy sự khác biệt khi giâm hom tronggiai đoạn trời lạnh và thiếu nắng domây mù. Lê Xuân Phúc, Phạm ĐìnhMạnh, Cao Chí Công [2]; Do vậy việcnghiên cứu hoàn thiện quy trình kỹthuật nhân giống cây nuôi cấy mô giaiđoạn vườn ươm cho hai dòng bạchđàn nuôi cấy mô U6 và PN14 là rấtcần thiết từ đó tăng tỷ lệ sử dụnggiống tốt cho trồng rừng nói chung vàđáp ứng được nguyên liệu cho ngànhgiấy nói riêng.

2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

2.1. Vật liệu nghiên cứu

Giống bạch đàn nuôi cấy mô dòngU6 và dòng PN14 do Viện Nghiên cứuCây nguyên liệu giấy sản xuất.

2.2. Phương pháp nghiên cứu

- Hệ thống nhà phủ màng nilonbao gồm: Nhà phủ màng nilon, máyhút ẩm và hệ thống quạt thông gióđược thiết kế xây dựng với kết cấugồm: Cột nhà, khung nhà làm bằngống sắt mạ kẽm, các nan, nẹp váchngăn và khung mái làm bằng sắtthanh. được che phủ bằng màng nilon trắng, trần nhà và vách xungquanh nhà được che nắng bằng lưới đen.

- Hệ thống tưới phun sương tựđộng được thiết kế bằng ống nhựa, cólắp pép phun sương được gắn với máybơm nước và bộ điều khiển hẹn giờ tự động.

- Sử dụng máy bơm nước 750W;Công suất bơm: 100 lít/phút.

- Sử dụng túi bầu nhựa PE kíchthước đường kính 7 cm - 8 cm, chiềucao 11-12 cm.

2.3. Bố trí thí nghiệm

Mỗi công thức thí nghiệm: 100cây/lần lặp x 3 lần lặp x 14 công thức= 4.200 cây.


Nghiên c�u hoàn thi�n quy trình KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG CÂY NUÔI CẤY MÔ ở giai đoạn vườn ươm cho hai dòngBạch đàn U6 và PN14LỮ VĂN THẢO, TRIỆU HOÀNG SƠNViện Nghiên cứu Cây nguyên liệu giấy

TÓM TẮTKết quả nghiên cứu nhân giống hai dòng bạch đàn nuôi cấy mô U6 và PN14 ở giai đoạn vườn ươm cho thấy, việc sử

dụng hệ thống nhà phủ màng ni lon để sản xuất cây giống cho tỉ lệ sống cao nhất đạt 94,7%; Không sử dụng hệ thống nhàphủ màng ni lon cho tỉ lệ sống thấp nhất đạt 84,7% và tỉ lệ cây giống đủ tiêu chuẩn xuất vườn cao hơn so với quy trình kỹthuật cũ 11,8%. Sử dụng chế độ tưới nước tự động cho tỉ lệ sống cao nhất đạt 94,7%; Không sử dụng chế độ tưới nước tựđộng cho tỉ lệ sống thấp nhất đạt 84,0% và tỉ lệ cây giống đủ tiêu chuẩn xuất vườn cao hơn so với quy trình kỹ thuật cũ12,73% . Mô hình sử dụng hệ thống nhà phủ màng ni lon cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với mô hình không sử dụng hệthống nhà phủ màng ni lon. Mô hình sử dụng chế độ tưới nước tự động cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với mô hình khôngsử dụng chế độ tưới nước tự động.


Thí nghiệm được bố trí ở các luốngnuôi cây với các yếu tố không thamgia thí nghiệm được đồng nhất ở mọicông thức thí nghiệm.

3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Ảnh hưởng của hệ thốngnhà phủ màng ni lon và chế độtưới nước đến tỉ lệ sống, sinhtrưởng và chất lượng củadòng bạch đàn U6

Kết quả nghiên cứu ảnh hưởngcủa nhà phủ màng ni lon, chế độ tướinước đến tỷ lệ sống, sinh trưởng vàchất lượng được thể hiện ở Bảng 1cho thấy, số lần tưới nước càng tăngthì tỉ lệ sống và tỉ lệ cây xuất vườncàng tăng, ở công thức 3 có phủ màngni lon, tưới nước 30 giây/lần và 4lần/ngày cho tỷ lệ sống cao nhất đạt94,0% và cao hơn so với công thứcđối chứng không phủ màng ni lon,tưới nước thủ công đạt 85,0%. Kếtquả phân tích phương sai cho thấy tỉlệ sống ở các công thức là có sự saikhác rõ rệt. Các công thức có tỉ lệsống cao là do không phải chịu ảnhhưởng của thời tiết bên ngoài như:nhiệt độ thấp, độ ẩm cao, lượng mưa

nhiều, sương giá và biên độ nhiệtngày đêm chênh lệch quá lớn. Sinhtrưởng D0.0 của bạch đàn ở các côngthức là có sự sai khác rõ rệt. Trong đócông thức 3 có phủ màng ni lon, tướinước 30 giây/lần và 4 lần/ngày sinhtrưởng D0.0 tốt nhất (1,3 mm) và caohơn so với công thức đối chứng (1,1mm). Chiều cao Hvn đạt cao nhất ởcông thức 3 có phủ màng ni lon, tướinước 30 giây/lần và 4 lần/ngày đạt(22,0 cm) và cao hơn so với công thứcđối chứng (15,5 cm), kết quả phântích phương sai cho thấy có sự saikhác rõ rệt giữa các công thức. Chấtlượng cây giống ở công thức 2 có phủmàng ni lon, tưới nước 30 giây/lần và3 lần/ngày cho tỉ lệ cây cấp 1 là caonhất (87,9%). Kết quả phân tíchphương sai cho thấy cấp sinh trưởng ởcác công thức có sự sai khác rõ rệt.

3.2. Ảnh hưởng của hệ thốngnhà phủ màng ni lon và chế độtưới nước đến tỉ lệ sống, sinhtrưởng và chất lượng củadòng bạch đàn PN14

Kết quả nghiên cứu ảnh hưởngcủa nhà phủ màng ni lon, chế độ tướinước đến tỷ lệ sống, sinh trưởng và

chất lượng được thể hiện ở Bảng 2cho thấy, số lần tưới nước càng tăngthì tỉ lệ sống và tỉ lệ cây xuất vườncàng tăng, ở công thức 3 (có phủmàng ni lon, tưới 30 giây/lần, 4lần/ngày) cho tỷ lệ sống cao nhất đạt94,7% và cao hơn so với công thứcđối chứng không phủ màng ni lon,tưới nước thủ công đạt 84,7%. Kếtquả phân tích phương sai cho thấy tỉlệ sống ở các công thức là có sự saikhác rõ rệt. Các công thức có tỉ lệsống cao là do không phải chịu ảnhhưởng của thời tiết bên ngoài như:nhiệt độ thấp, độ ẩm cao, lượng mưanhiều, sương giá và biên độ nhiệtngày đêm chênh lệch quá lớn. Sinhtrưởng D0.0 ở các công thức là có sựsai khác rõ rệt. Trong đó công thức 5không phủ màng ni lon, tưới 30giây/lần, 4 lần/ngày cho kết quả caonhất đạt (1,4 mm) và cao hơn so vớicông thức đối chứng (1,2 mm). Chiềucao Hvn đạt cao nhất ở công thức 3có phủ màng ni lon, tưới 30 giây/lần,4 lần/ngày đạt cao nhất (22,3 cm), vàcao hơn so với công thức đối chứng(15,9 cm). Kết quả phân tích phươngsai ở các công thức là có sự sai khácrõ rệt. Chất lượng cây giống công thức


Công thức thí nghiệm TLS(%)

Doo(mm)

Hvn(cm)

Cấp sinh trưởng (%) Tỉ lệ cây xuất vườn (%)

Tốt TB Kém Tỷ lệ Vượt so với đ/c

Không phủ màng, tưới thủ công (Đ/C) 85,0 1,1 15,5 22,7 49,2 28,1 85,0 -

Có phủ màng, tưới 30”/lần, 3 lần/ngày 93,3 1,3 21,7 87,9 7,1 5,0 93,3 9,76


Không phủ màng, tưới 30”/lần, 3 lần/ngày 86,7 1,2 17,0 55,0 21,0 24,0 86,7 2,00


Trung bình 89,3 1,2 18,8 59,0 25,7 15,2


Doo(mm)

Hvn(cm)



Không phủ màng, tưới thủ công (Đ/C) 84,7 1,2 15,9 14,2 69,3 16,5 84,7 -





Trung bình 89,7 1,26 18,4 33,4 57,2 9,2

Bảng 1. Ảnh hưởng của nhà phủ màng nilon, chế độ tưới nước đến TLS, ST và chất lượng

Bảng 2. Ảnh hưởng của nhà phủ màng ni lon, chế độ tưới nước đến TLS, ST và chất lượng


3 có phủ màng ni lon, tưới 30 giây/lần,4 lần/ngày cho tỉ lệ cây cấp 1 cao nhất(50,7%). Kết quả được kiểm tra bằngtiêu chuẩn thống kê χ2 cho thấy chấtlượng cây giống ở các công thức có sựsai khác rõ rệt.

3.3. Ảnh hưởng của hệ thốngnhà phủ màng ni lon và loạitúi bầu đến tỉ lệ sống, sinhtrưởng và chất lượng củadòng bạch đàn U6

Kết quả nghiên cứu ảnh hưởngcủa nhà phủ màng ni lon, loại túi bầuđến tỷ lệ sống, sinh trưởng và chấtlượng được thể hiện ở Bảng 03 chothấy, ở công thức 2 có phủ màng nilon, bầu có đáy cho tỉ lệ sống cao nhấtđạt 94,7% và cao hơn so với côngthức đối chứng đạt 84,0%. Kết quả

phân tích phương sai cho thấy thấy tỉlệ sống ở các công thức là có sự saikhác rõ rệt. Các công thức có tỉ lệsống cao là do không phải chịu ảnhhưởng của thời tiết bên ngoài như:nhiệt độ thấp, độ ẩm cao, lượng mưanhiều, sương giá và biên độ nhiệtngày đêm chênh lệch quá lớn. Sinhtrưởng D0.0 ở các công thức là có sựsai khác rõ rệt. Trong đó công thức 2có phủ màng ni lon, bầu có đáy đạtcao nhất (1,3 mm) và cao hơn so vớicông thức đối chứng (1,1mm). Chiềucao Hvn đạt cao nhất ở công thức 2có phủ màng ni lon, bầu có đáy đạtcao nhất (20,6 cm) và cao hơn so vớicông thức đối chứng (16,8 cm). Kếtquả phân tích phương sai ở các côngthức có sự sai khác rõ rệt. Chất lượngcây giống ở công thức 2 có phủ màng

ni lon, bầu có đáy cho tỉ lệ cây cấp 1là cao nhất (71,8%). Kết quả nàyđược kiểm tra bằng tiêu chuẩn thốngkê χ2 cho thấy chất lượng cây giống ởcác công thức có sự sai khác rõ rệt.

3.4. Ảnh hưởng của hệ thốngnhà phủ màng ni lon và loạitúi bầu đến tỉ lệ sống, sinhtrưởng và chất lượng củadòng bạch đàn PN14

Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng củanhà phủ màng ni lon, loại túi bầu đếntỷ lệ sống, sinh trưởng và chất lượngđược thể hiện ở Bảng 4 cho thấy, ởcông thức 2 có phủ màng ni lon, bầucó đáy cho tỉ lệ sống cao nhất đạt94,0% và cao hơn so với công thức đốichứng đạt 84,7%. Kết quả phân tíchphương sai cho thấy tỉ lệ sống ở các



Doo(mm)

Hvn(cm)



Không phủ, bầu có đáy (Đ/C) 84,0 1,1 16,8 34,9 46,8 18,3 84,0 -

Có phủ màng, bầu có đáy 94,7 1,3 20,6 71,8 18,3 9,9 94,7 12,73

Có phủ màng, bầu không đáy 94,0 1,3 19,7 66,0 27,7 6,3 94,0 11,90

Không phủ màng, bầu không đáy 86,0 1,2 17,3 43,4 24,8 31,8 86,0 2,38

Trung bình 89,6 1,25 18,6 54,0 29,4 16.6

Bảng 3. Ảnh hưởng của nhà phủ màng ni lon và loại túi bầu đến TLS, ST và chất lượng


Doo(mm)

Hvn(cm)



Không phủ, bầu có đáy (Đ/C) 84,7 1,2 15,9 29,1 48,8 22,0 84,7 -

Có phủ màng, bầu có đáy 94,0 1,3 19,9 62,4 24,8 12,8 94,0 10,97

Có phủ màng, bầu không đáy 93,3 1,4 19,5 59,3 32,1 8,6 93,3 10,15

Không phủ màng, bầu không đáy 85,3 1,2 17,1 43,0 46,1 10,9 85,3 0,70

Trung bình 89,3 1,27 18,1 48,4 37,9 13,5

Bảng 4. Ảnh hưởng của nhà phủ màng ni lon và loại túi bầu đến TLS, ST và chất lượng


Doo(mm)

Hvn(cm)



Tưới thủ công, bầu có đáy (Đ/C) 84,0 1,2 16,5 38,9 38,9 22,2 84,0 -

Tưới 30”/lần, 3 lần/ngày, bầu có đáy 87,3 1,2 16,7 55,7 26,0 18,3 87,3 3,92


Tưới 30”/lần, 3 lần/ngày, bầu không đáy 86,0 1,2 17,8 29,5 49,6 20,9 86,0 2,38


Trung bình 86,5 1,22 17,7 43,1 40,8 16,1

Bảng 5. Ảnh hưởng của chế độ tưới nướcvà loại túi bầu đến TLS, ST và chất lượng


công thức có sự khác nhau rõ rệt. Cáccông thức có tỉ lệ sống cao là do khôngphải chịu ảnh hưởng của thời tiết bênngoài như: nhiệt độ thấp, độ ẩm cao,lượng mưa nhiều, sương giá và biênđộ nhiệt ngày đêm chênh lệch quá lớn.Sinh trưởng D0.0 của bạch đàn là có sựkhác nhau rõ rệt. Trong đó công thức3 có phủ màng ni lon, bầu không đáyđạt cao nhất (1,4 mm) và cao hơn sovới đối chứng (1,2mm). Chiều cao vútHvn đạt cao nhất ở công thức 2 có phủmàng ni lon, bầu có đáy (19,9 cm) vàcao hơn so với đối chứng (15,9 cm).Kết quả phân tích phương sai ở cáccông thức là có sự sai khác rõ rệt. Chấtlượng cây giống, cho kết quả côngthức 2 có phủ màng ni lon, bầu có đáycho tỉ lệ cây cấp 1 là cao nhất (62,4%).Kết quả này được kiểm tra bằng tiêuchuẩn thống kê χ2 cho thấy có sự saikhác rõ rệt.

3.5. Ảnh hưởng của chế độtưới nước và loại túi bầu đếntỉ lệ sống, sinh trưởng và chấtlượng của dòng bạch đàn U6

Kết quả nghiên cứu ảnh hưởngcủa chế độ tưới nước, loại túi bầu đếntỷ lệ sống, sinh trưởng và chất lượngđược thể hiện ở Bảng 5 cho thấy, ởcông thức 3 tưới 30 giây/lần, 4lần/ngày, bầu có đáy cho tỷ lệ sốngcao nhất đạt 88,7% và cao hơn so vớicông thức đối chứng đạt 84,0%. Kếtquả phân tích phương sai cho thấy tỉlệ sống ở các công thức không có sựkhác nhau. Đối với sinh trưởng D00,công thức 3 tưới 30 giây/lần, 4lần/ngày, bầu có đáy của bạch đàn làcó sự khác nhau rõ rệt so với các côngthức khác. Trong đó công thức 3 tưới30 giây/lần, 4 lần/ngày, bầu có đáy

đạt cao nhất (1,3 mm) và cao hơn sovới công thức đối chứng (1,2 cm).Chiều cao Hvn đạt cao nhất ở côngthức 5 tưới 30 giây/lần, 4 lần/ngày,bầu không đáy (20,4 cm) và cao hơnso với công thức đối chứng (16,5 cm).Kết quả phân tích phương sai ở cáccông thức là có sự sai khác rõ rệt.Chất lượng cây giống ở công thức 3tưới 30 giây/lần, 4 lần/ngày, bầu cóđáy cho tỉ lệ cây cấp 1 là cao nhất(70,7%). Kết quả kiểm tra bằng tiêuchuẩn thống kê χ2 cho thấy có sự saikhác rõ rệt.

3.6. Ảnh hưởng của chế độtưới nước và loại túi bầu đếntỉ lệ sống, sinh trưởng và chấtlượng của dòng bạch đànPN14

Kết quả nghiên cứu ảnh hưởngcủa chế độ tưới nước, loại túi bầu đếntỷ lệ sống, sinh trưởng và chất lượngđược thể hiện ở Bảng 6 cho thấy, ởcông thức 3 tưới 30 giây/lần, 4lần/ngày, bầu có đáy cho tỉ lệ sốngcao nhất đạt 89,3% và cao hơn so vớicông thức đối chứng đạt 84,7%. Kếtquả phân tích phương sai cho thấy tỉlệ sống ở các công thức không có sựsai khác. Sinh trưởng D0.0 của bạch

đàn có sự sai khác rõ rệt. Trong đócông thức 3 tưới 30 giây/lần, 4lần/ngày, bầu có đáy đạt cao nhất (1,3mm) và cao hơn so với công thức đốichứng đạt 1,2 mm. Chiều cao Hvn đạtcao nhất ở công thức 3 tưới 30giây/lần, 4 lần/ngày, bầu có đáy (19,7cm), và cao hơn so với công thức đốichứng (16,3 cm). Kết quả phân tíchphương sai ở các công thức không cósự sai khác rõ rệt. Chất lượng câygiống công thức 3 tưới 30 giây/lần, 4lần/ngày, bầu có đáy cho tỉ lệ cây cấp1 cao nhất (67,9%). Kết quả này đượckiểm tra bằng tiêu chuẩn thống kê χ2

cho thấy có sự sai khác rõ rệt.

3.7. So sánh hiệu quả kinh tếgiữa mô hình có sử dụng hệthống nhà phủ màng ni lon vàkhông sử dụng hệ thống nhàphủ màng ni lon

Kết quả nghiên cứu hiệu quảkinh tế giữa hai mô hình cho thấy ởBảng 7, mô hình có sử dụng hệthống nhà phủ màng ni lon cho hiệuquả kinh tế cao hơn so với mô hìnhkhông sử dụng hệ thống nhà phủmàng ni lon là: 1.481.119 đ/10.000cây giống dòng bạch đàn nuôi cấymô U6 và PN14.



Doo(mm)

Hvn(cm)



Tưới thủ công, bầu có đáy (Đ/C) 84,7 1,2 16,3 20,5 56,7 22,8 84,7 -





Trung bình 87,2 1,22 17,4 41,8 43,9 13,8

Bảng 06. Ảnh hưởng của chế độ tưới nước và loại túi bầu đến TLS, ST và chất lượng

TT Hạng mụcCó sử dụng

hệ thống |nhà phủ màng nilon (đ)

Không sử dụng hệ thống nhà phủ

màng nilon (đ)

Chênh lệch(đ)

1 Tổng chi 17.213.308 16.369.426 + 843.882

2 Tổng thu 23.575.000 21.250.000 +2.325.000

3 So sánh hiệu quả kinh tế 6.361.692 4.880.574 + 1.481.119

Bảng 7. So sánh hiệu quả kinh tế giữa mô hình nghiên cứu(Tính cho: 10.000 cây)



3.8. So sánh hiệu quả kinh tếgiữa mô hình có sử dụng chếđộ tưới nước tự động vàkhông sử dụng chế độ tướinước tự động

Kết quả nghiên cứu hiệu quả kinhtế giữa hai mô hình cho thấy ở Bảng8, mô hình có sử dụng chế độ tướinước tự động cho hiệu quả kinh tế caohơn so với mô hình không sử dụng

chế độ tưới nước tự động là: 368.796đ/10.000 cây giống bạch đàn mô U6và PN14.

4. KẾT LUẬN

- Việc phủ màng ni lon, tưới nước30 giây/lần và 4 lần/ngày đã làm tăngtỉ lệ sống, sinh trưởng và chất lượngcủa bạch đàn nuôi cấy mô so với đốichứng ở cả hai dòng U6 và dòngPN14. Tỉ lệ cây đủ tiêu chuẩn xuấtvườn đạt 94,0% (U6) đến 94,7%(PN14), cao hơn so với qui trình kỹthuật cũ từ 10,58 đến 11,8%.

- Việc phủ màng ni lon, loại túi bầucó đáy đã làm tăng tỉ lệ sống, sinhtrưởng của bạch đàn nuôi cấy mô cảhai dòng U6 và dòng PN14. Tỉ lệ câyđủ tiêu chuẩn xuất vườn đạt 94,0%(PN14) đến 94,7% (U6), cao hơn quytrình kỹ thuật cũ từ 10,97% đến12,73%.

- Sử dụng chế độ tưới nước 30giây/lần và 4 lần/ngày, bầu có đáy đãlàm tăng tỉ lệ sống, sinh trưởng vàchất lượng của bạch đàn nuôi cấy môcả hai dòng U6 và dòng PN14. Tỉ lệcây đủ tiêu chuẩn xuất vườn đạt88,7% (U6) đến 89,3% (PN14), caohơn so với qui trình kỹ thuật cũ từ5,43% đến 5,59%.

- Sử dụng hệ thống nhà phủ màngni lon cho hiệu quả kinh tế cao hơn sovới không sử dụng hệ thống nhà phủmàng ni lon là 1.481.119 đ/10.000 câygiống.

- Sử dụng chế độ tưới nước tựđộng cho hiệu quả kinh tế cao hơn sovới không sử dụng chế độ tưới nướctự động là 368.796 đ/10.000 câygiống �


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Võ Đại Hải và Đoàn Ngọc Giao (2013). Giới thiệu một số giống cây trồng lâm nghiệp được công nhận là giống quốc gia và giống

tiến bộ kỹ thuật. Tổng cục Lâm nghiệp, Hà Nội.

2. Huỳnh Đức Nhân, Nguyễn Đức Thế, Nguyễn Quang Đức và Nguyễn Sỹ Huống (2007). Chọn lọc cây trội và khảo nghiệm dòng vô

tính bạch đàn Urophyla. NXB Nông nghiệp, Hà Nội.

3. Lê Xuân Phúc, Phạm Đình Mạnh, Cao Chí Công (2008). Kết quả nghiên cứu cải tiến nhà giâm hom cây lâm nghiệp. Trung tâm

Nghiên cứu và Chuyển giao Công nghệ Công nghiệp rừng Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.

TT Hạng mục Có sử dụng chế độ tướinước tự động (đ)

Không sử dụng chế độtưới nước tự động (đ)

Chênh lệch(đ)

1 Tổng chi 17.167.897 16.368.693 + 798.471

2 Tổng thu 22.325.000 21.175.000 +1.150.000

3 So sánh hiệu quả kinh tế 5.157.103 4.788.307 + 368.796

Bảng 8. So sánh hiệu quả kinh tế giữa mô hình nghiên cứu(Tính cho: 10.000 cây)

Ảnh mang tính chất minh họa



1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Cây bông là cây trồng truyền thốngđược trồng ở các tỉnh Tây Nguyên,Đông Nam bộ, Duyên hải Trung bộ vàmột số tỉnh vùng núi phía Bắc. Sảnxuất bông ở nước ta hiện nay chủ yếuquy mô hộ gia đình nhỏ lẻ, manh mún;các biện pháp kỹ thuật áp dụng chưađồng bộ nên hiệu quả kinh tế của câybông còn hạn chế chưa thực sự hấpdẫn người dân. Mặt khác, tại các vùngtrồng bông chính,việc bố trí công laođộng để chăm sóc, thu hoạch bôngcòn rất hạn chế. Khắc phục tình trạngđó, mô hình trang trại bông theo kiểuliên kết sản xuất giúp cho việc đầu tưthâm canh đúng quy trình kỹ thuật;các biện pháp kỹ thuật được thực hiệntập trung, kịp thời và đồng bộ; cơ giớihóa được một số khâu trong thâmcanh bông nên tiết kiệm được cônglao động (Dương Xuân Diêu, 2009)[1].Do đó, năng suất và hiệu quả kinh tếtrong mô hình bông trang trại cao hơnso với sản xuất tại các hộ gia đình(Dương Xuân Diêu, 2010)[2]. Tuynhiên, để sản xuất bông theo mô hìnhtrang trại đạt hiệu quả và phát triển

bền vững thì cần phải chọn được giốngbông vừa có tiềm năng năng suất caovà chất lượng tốt; vừa có khả năngkháng sâu, kháng rầy và chịu thuốc cỏđể tiết kiệm công lao động và chi phíphun thuốc sâu, làm cỏ. Vì vậy, việcthực hiện nghiên cứu “Đánh giá, lựachọn giống bông kháng sâu xanh, rầyxanh và chịu thuốc trừ cỏ phù hợp chotrồng bông trang trại tập trung trongĐông Xuân 2014/2015 tại Tây Nguyên”là rất cần thiết.

2. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU

2.1. Thời gian và địa điểm:

Vụ Đông Xuân năm 2014/2015 tạiEasup - Đắk Lắk.

2.2. Vật liệu nghiên cứu

Gồm 6 tổ hợp bông lai kháng sâuxanh, rầy xanh và chịu được thuốc trừcỏ nhóm Glyphosate. Các tổ hợp lainày đã được lai tạo và nghiên cứu tạiViện Nghiên cứu Bông và Phát triểnNông nghiệp Nha Hố, giống đối chứnglà VN01-2.

2.3.Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp bố trí thí nghiệm,đánh giá đặc tính nông sinh học, cácchỉ tiêu hình thái và chất lượng xơ củacác dòng/giống bông được thực hiệntheo Quy phạm khảo nghiệm giá trịcanh tác và giá trị sử dụng của câybông (10TCN 911: 2006, Bộ Nôngnghiệp và PTNT)[4].

Thí nghiệm được bố trí theo kiểukhối đầy đủ ngẫu nhiên (RCBD), nhắclại 3 lần. Diện tích mỗi ô thí nghiệm 50m2, tổng diện tích thí nghiệm kể cảđường băng và bảo vệ 2.000 m2.

Giống bông lai VN01-2 được sửdụng làm giống đối chứng trongnghiên cứu. Ngoài ra giống này còn

ĐÁNH GIÁ, LỰA CHỌN GIỐNG BÔNG kháng sâu xanh, rầy xanh và chịu thuốc trừ cỏphù hợp cho bông trang trại tập trung trongvụ Đông Xuân 2014/2015 tại Tây Nguyên

PHẠM VĂN PHƯỚC, PHAN VĂN TIÊU, ĐỖ TỴViện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố

TÓM TẮT

Thí nghiệm gồm 6 tổ hợp bông lai kháng sâu, kháng rầy xanh và chịu thuốc trừ cỏ nhóm Glyphosate. Thí nghiệmđược bố trí theo kiểu khối đầy đủ ngẫu nhiên (RCBD), nhắc lại 3 lần. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có 3 tổ hợp bônglai VN36.PKS/SCNM,1247/DTP4 và 1247/SCNM có nhiều tính trạng tốt, có quả to, khối lượng quả từ 5,7-6,1gram/quả, cho nhiều quả (62-75,7 quả/m2), cho năng suất cao (năng suất lý thuyết 3,7 – 4,3 tấn/ha, năng suất bônghạt 3,1-3,4 tấn/ha), có phẩm chất xơ tốt, đạt tiêu chuẩn bông xơ cấp 1 ngành Dệt – May Việt Nam, khả năng chốngchịu được rầy xanh và thuốc trừ cỏ nhóm Glyphosate.

Từ khóa: Bông lai kháng sâu, rầy xanh, chịu được thuốc cỏ.

TT Tổ hợp lai

1 TM1/DTP3

2 VN36.PKS/DTP1

3 VN36.PKS/ SCNM

4 254/SCDR2

5 1247/DTP4

6 1247/SCNM

7 VN01-2 (Đ/C)



được trồng riêng và cùng thời điểmdùng để thử thuốc trừ cỏ.

2.4. Kỹ thuật canh tác và bảovệ thực vật

- Khoảng cách, mật độ: 0,8m x0,25 m x 1 cây/hốc (mật độ 5,0 vạncây/ha).

- Lượng phân bón: 120kg N, 60kgP2O5 và 60 kg K2O/ha.

- Phun thuốc trừ cỏ Roundup 480SC: phun qua đỉnh.

+ Thời gian phun: Lần 1: 25 ngày sau gieo liều lượng

phun 1,00 lít/ha.Lần 2: 35 ngày sau gieo liều lượng

phun 1,25 lít/haLần 3: 45 ngày sau gieo liều lượng

phun 1,50 lít/ha* Ghi chú: Thử thuốc trừ cỏ trước

mỗi lần phun thuốc.Không phun thuốc trừ cỏ trên

giống đối chứng VN01-2 trong bộkhảo nghiệm, mà chỉ được phun ởphần diện tích nghiên cứu bổ sung.

- Các biện pháp chăm sóc và BVTVkhác tuân thủ theo quy trình trồngbông Quy trình kỹ thuật trồng, chămsóc và thu hoạch cây Bông (10TCN910: 2006, Bộ Nông nghiệp vàPTNT)[5].

2.5. Các chỉ tiêu theo dõivàphương pháp đánh giá

- Chỉ tiêu theo dõi, đánh giá đượcáp dụng theo QCVN 01-84:2012/BN-NPTNT[6].

- Phương pháp phân tích và xử lýsố liệu: Số liê�u thu thập được phântích Anova và trắc nghiệm phân hạngcác số liê�u băng chương trình thốngkê sinh học MstatC.

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUVÀ THẢO LUẬN

3.1. Đặc điểm sinh trưởng

Kết quả nghiên cứu về đặc điểmsinh trưởng của các tổ hợp lai khảonghiệm ở Bảng 1 cho thấy, các tổ hợplai tham gia khảo nghiệm có thời giansinh trưởng qua các giai đoạn nụ, nởhoa đều có sự khác biệt có ý nghĩa.Trong đó, tổ hợp lai 73-7-3-1/SCDR2có thời gian sinh trưởng ngắn nhất, sự

sai khác này có ý nghĩa thống kê ởmức 95%.

Chiều cao cây: Hầu hết các giốngbông lai đều có khả năng sinh trưởngtốt, chiều cao cây dao động từ 83,3-101,6 cm; trong đó tổ hợp laiTM1/DTP3, VN36.PKS/SCNM và1247/DTP4 có chiều cao cây là caonhất và tương đương giống đối chứngVN01-2(102,7 cm).

Số cành quả trên cây của các tổhợp lai biến động từ 13 đến 16 cànhquả/cây, tương đương với giống đốichứng. Tuy nhiên, số cành đực/cây vàchiều dài cành quả của các nghiệmthức đều có sự khác biệt có ý nghĩathống kê. Trong đó, hai tổ hợp bônglai TM1/DTP3 và 73-7-3-1/SCDR2 chosố cành đực/cây (1,3-1,7 cành) thấpnhất trong thí nghiệm, bên cạnh đó73-7-3-1/SCDR2 cho cành rất ngắn,dài cành quả chỉ đạt 21 cm, ngắn hơncác nghiệm thức khác ở mức có ýnghĩa. Điều này cho thấy, tổ hợp lai73-7-3-1/SCDR2 có thể gieo trồng ởmật độ cao hơn các giống khác.

3.2. Khả năng chống chịuthuốc trừ cỏ và sâu hại

Kết quả nghiên cứu về khả năngchịu được thuốc trừ cỏ nhómGlyphosatecủa các tổ hợp lai khảonghiệm được thể hiện ở Bảng 2a chothấy, tất cả các tổ hợp lai trong khảonghiệm đều có tỷ lệ cây bị chết sau khiphun thuốc trừ cỏ lần 1, lần 2 và lần 3đều là 0,0%. Chứng tỏ, các tổ hợp lai

đem nghiên cứu đều có khả năngchống chịu được thuốc trừ cỏ rất tốt.Riêng giống đối chứng VN01-2 chỉđược phun thuốc trừ cỏ nhómGlyphosate ở phần diện tích nghiêncứu bổ sung, kết quả cho thấy, tỷ lệcây bị chết sau khi phun lần 1 là100%. Như vậy giống đối chứngVN01-2 không chịu được thuốc trừ cỏnhóm Glyphosate.

Kết quả nghiên cứu về khả năngchống chịu sâu xanh và rầy xanh của

TT Công thức TGST1(ngày)

TGST2(ngày) CCC (cm) Cành

quả/câyCành

đực/câyDài cànhquả (cm)

1 TM1/DTP3 49,3 92,0 96,0 15,6 1,3 27,4

2 VN36.PKS/SCNM 49,0 89,0 101,1 16,0 2,7 34,0

3 73-7-3-1/SCDR2 45,0 83,3 87,3 13,4 1,7 21,5

4 254/SCDR2 50,7 88,3 86,1 14,1 2,8 25,9

5 1247/DTP4 51,7 91,3 101,6 14,4 2,7 33,2

6 1247/SCNM 51,3 92,7 90,5 13,1 2,9 26,8

7 VN01-2(Đ/C) 50,3 90,3 102,7 15,2 2,5 34,8

CV(%) 3,16 1,78 5,99 10,30 20,91 13,15

LSD0,05 2,79 2,84 10,12 - 0,88 6,81

Công thức

Tỷ lệ cây bị chết (%)sau khi phun thuốc

trừ cỏ

Lần 1 Lần 2 Lần 3

TM1/DTP3 0,0 0,0 0,0

VN36.PKS/SCNM 0,0 0,0 0,0

73-7-3-1/SCDR2 0,0 0,0 0,0

254/SCDR2 0,0 0,0 0,0

1247/DTP4 0,0 0,0 0,0

1247/SCNM 0,0 0,0 0,0

VN01-2 (Đ/C) (*) 100 - -

Bảng 1: Đặc điểm sinh trưởng của các tổ hợp lai khảo nghiệm tại Tây Nguyên trong vụ Đông Xuân 2014-2015

Ghi chú: - TGST1: thời gian từ gieo đến ra nụ 50%; TGST2: Thời gian từ gieo đến nở qua� 50%; - CCC: Chiều cao cây.

Bảng 2a: Tỷ lệ cây bị ảnh hưởngthuốc trừ cỏ và cấp rầy xanh hạitrên các tổ hợp lai trong vụ Đông

Xuân 2014-2015

Ghi chú: (*): Giống đối chứngVN01-2 đã được xử lý thuốc trừ cỏ ởphần diện tích nghiên cứu bổ sung.

- Tỷ lệ cây bông khángthuốc trừ cỏ (%)

(Số cây bị chết)(Tổng số cây điều tra)

x 100=

các tổ hợp lai được thể hiện ở Bảng2b cho thấy, qua các định kỳ điều trasâu xanh hại bông ở 60, 70 và 90ngày sau gieo, hầu hết các tổ hợp laiđều không thấy sâu xanh xuất hiện vàgây hại ở vụ Đông Xuân 2014/2015 tạiTây Nguyên.

Về khả năng chống chịu rầyxanh: Kết quả điều tra cho thấy, có 2tổ hợp lai TM1/DTP3 và 73-7-3-1/SCDR2 thể hiện khả năng chốngchịu rầy xanh rất kém, giai đoạn 70ngày bị rầy gây hại ở cấp 2, sang giaiđoạn 90 ngày, hai tổ hợp lai này bịnhiễm rầy rất nặng (cấp 4), các tổhợp lai khác trong thí nghiệm đều cókhả năng chống chịu rầy tươngđương đối chứng VN01-2.

3.3. Năng suât va cac yêu tôcâu thanh năng suât

Kết quả nghiên cứu về năng suấtvà các yếu tố cấu thành năng suấtcủa các tổ hợp lai được thể hiện ởBảng 3a và 3b. Kết quả nghiên cứucho thấy, năng suất bông phụ thuộcrất lớn vào các yếu tố cấu thành năngsuất như số quả/m2, khối lượng quả(Dương Xuân Diêu, 2013)[3]. Kết quảnghiên cứu cho thấy, các tổ hợp bônglai tham gia khảo nghiệm đều có khảnăng cho năng suất cao, thể hiện khảnăng thích nghi tốt với điều kiện sinhthái vụ khô tại Tây Nguyên. Trong đó,đáng chú ý nhất là 3 tổ hợp bông laiVN36.PKS/SCNM, 1247/DTP4 và1247/SCNM có nhiều tính trạng tốt,thể hiện vượt trội về khả năng chonăng suất. Ba tổ hợp bông lai này cóquả to, khối lượng quả từ 5,7-6,1gram/quả, cho nhiều quả (62-75,7quả/m2), đặc biệt cho năng suất lýthuyết (3,7-4,3 tấn/ha) và năng suấtbông hạt (3,1-3,4 tấn/ha) đều caohơn các tổ hợp lai khác ở mức có ýnghĩa thống kê (Bảng 3a).

Hầu hết các tổ hợp bông lai thamgia khảo nghiệm đều cho tỷ lệ xơ cao(40-42,1%) hơn giống đối chứngVN01-2 (39,1%) ở mức có ý nghĩathống kê. Năng suất bông xơ cao nhấtđược nhận thấy ở các tổ hợp bông laiVN36.PKS/SCNM, 1247/DTP4 và1247/SCNM (1,3-1,4 tấn/ha) cao hơnđối chứng VN01-2 (1,19 tấn/ha) ởmức có ý nghĩa.



Công thức

Mật độ sâu xanh (con/100 cây) ở các giai đoạn Cấp rầy hại ở giai đoạn

60 NSG 70 NSG 90 NSG 70 NSG 90 NSG

TM1/DTP3 0 0 0 2 4

VN36.PKS/SCNM 0 0 0 1 2

73-7-3-1/SCDR2 0 0 0 2 4

254/SCDR2 0 0 0 1 3

1247/DTP4 0 0 0 1 2

1247/SCNM 0 0 0 1 2

VN01-2 0 0 0 1 2

Bảng 2b: Khả năng chống chịu sâu xanh và rầy xanh của các tổ hợp laitại Tây Nguyên trong vụ Đông Xuân 2014-2015

Ghi chú: NSG: Ngày sau gieo.

Bảng 3a: Năng suất và yếu tố cấu thành năng suất của các tổ hợp bông lai tại Tây Nguyên trong

vụ Đông Xuân 2014-2015

TT Công thức Số quả/m2

Khối lượngquả (g)

Năng suất lýthuyết(tấn/ha)

Năng suất thựcthu(tấn/ha)

1 TM1/DTP3 62,2 5,8 3,62 2,88

2 VN36.PKS/SCNM 75,7 5,7 4,30 3,40

3 73-7-3-1/SCDR2 48,1 5,9 2,85 2,33

4 254/SCDR2 66,9 5,3 3,54 2,86

5 1247/DTP4 67,5 6,1 4,13 3,25

6 1247/SCNM 62,4 6,1 3,78 3,15

7 VN01-2(Đ/C) 65,7 5,7 3,75 3,06

CV(%) 9,35 3,69 10,17 10,51

LSD0,05 10,66 0,38 0,65 0,56

TT Công thức Khối lượng 100 hạt (g) Tỷ lệ xơ(%) Năng suất bông xơ

(tấn/ha)

1 TM1/DTP3 10,1 40,6 1,17

2 VN36.PKS/SCNM 10,3 41,4 1,40

3 73-7-3-1/SCDR2 11,6 41,2 0,96

4 254/SCDR2 11,0 40,2 1,15

5 1247/DTP4 12,2 42,1 1,37

6 1247/SCNM 12,8 41,2 1,30

7 VN01-2(Đ/C) 11,1 39,1 1,19

CV(%) 5,00 2,1 9,85

LSD0,05 1,00 1,53 0,21

Bảng 3b: Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất của các tổ hợp bông lai khảo nghiệm tại Tây Nguyên trong

vụ Đông Xuân 2014-2015




3.4. Phâ�m chât xơ bôngKết quả nghiên cứu về phẩm chất

xơ bông của các tổ hợp lai được thểhiện ở Bảng 4 cho thấy, trong số cáctổ hợp bông lai tham gia khảo nghiệm,có tổ hợp TM1/DTP3 cho phẩm chấtxơ kém nhất: dài xơ 29,7 mm; độ đều83,2%; độ bền chỉ đạt 30,4 g/tex vàchỉ số xơ ngắn tương đối cao 11,6 %.Các tổ hợp bông lai còn lại cho thấyphẩm chất xơ rất tốt như độ dài xơ từ29,8-30,7 mm; độ đều từ 85-86,2 %;độ bền đều trên 33 g/tex; xơ ngắn từ10,1 % trở xuống, chất lượng xơ củacác tổ hợp lai này tương đương so vớigiống đối chứng VN01-2.

Nhìn chung, hầu hết các tổ hợp

bông lai tham gia khảo nghiệm đềucho chất lượng xơ tốt, đạt tiêu chuẩncấp 1 yêu cầu ngành Dệt – May Việt Nam.

4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

4.1. Kết luận

Hầu hết các tổ hợp bông lai đều cóthời gian sinh trưởng tương đương đốichứng VN01-2, khả năng sinh trưởngtốt với điều kiện sinh thái ở Tây Nguyên.

Các tổ hợp bông lai đều chốngchịu được thuốc trừ cỏ nhómGlyphosate, chống chịu được rầy xanhkhá, trừ 2 tổ hợp laiTM1/DTP3 và 73-

7-3-1/SCDR2 dễ bị nhiễm rầy.Có 3 tổ hợp bông lai

VN36.PKS/SCNM, 1247/DTP4 và1247/SCNM có nhiều tính trạng tốt, cóquả to, khối lượng quả từ 5,7-6,1gram/quả, cho nhiều quả (62-75,7quả/m2), cho năng suất cao (năngsuất lý thuyết 3,7 – 4,3 tấn/ha, năngsuất bông hạt 3,1-3,4 tấn/ha) và cóphẩm chất xơ tốt, đạt tiêu chuẩn bôngxơ cấp 1 ngành Dệt – May Việt Nam.

4.2. Đề nghị

Đưa 3 tổ hợp lai VN36.PKS/SCNM,1247/DTP4 và 1247/SCNM đi thửnghiệm cho sản xuất bông trang trạitrong vụ khô tại Tây Nguyên �

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Dương Xuân Diêu (2009), Nghiên cứu, xây dựng mô hình phát triển bông trang trại trên các vùng trồng bông chính, Báo cáo

nghiệm thu tại Hội đồng Khoa học cấp Tập đoàn Dệt May.

2. Dương Xuân Diêu (2010), Xây dựng mô hình bông trang trại quy mô vừa và nhỏ tại Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Báo cáo nghiệm

thu tại Hội đồng Khoa học cấp Tập đoàn Dệt May Việt.

3. Dương Xuân Diêu (2013), Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến các chỉ tiêu sinh lý và nông sinh học của cây

bông trồng tại Duyên hải Nam Trung Bộ, Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội.

4. Quy phạm khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng của cây bông (10TCN 911: 2006), Bộ Nông nghiệp và PTNT.

5. Quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch cây Bông (10TCN 910: 2006), Bộ Nông nghiệp và PTNT.

6. Quy chuẩn theo dõi các chỉ tiêu trên cây bông (QCVN 01-84:2012), Bộ Nông nghiệp và PTNT.

TT Công thức Dài xơ (mm)

Độ đều UI(%)

Độ bền (g/tex)

Độ mịn (Mrc-)

Xơ ngắn SFI(%) CS. Độ chín

1 TM1/DTP3 29,7 83,2 30,4 4,4 11,6 0,9

2 VN36.PKS/SCNM 30,2 86,0 33,2 4,0 9,4 0,9

3 73-7-3-1/SCDR2 30,7 85,1 34,8 4,3 10,1 0,9

4 254/SCDR2 30,1 85,4 34,6 4,3 9,8 0,9

5 1247/DTP4 29,8 86,2 34,6 4,7 9,6 0,9

6 1247/SCNM 30,3 86,1 36,5 4,2 9,3 0,9

7 VN01-2(Đ/C) 29,5 86,0 33,5 4,9 9,9 1,0

CV(%) 1,03 0,8 3,73 6,26 5,68 1,65

LSD0,05 0,55 1,22 2,26 0,49 1,01 0,03

Bảng 4: Phẩm chất xơ của các tổ hợp bông lai khảo nghiệm tại Tây Nguyên trong vụ Đông Xuân 2014-2015


PHẦN 1

Sản xuất màng dùng trongmáy thành hình lốp radial

Quá trình đầu tư nghiên cứu,Công ty CP Cao su Đà Nẵng đã sảnxuất ra sản phẩm màng các loại vàđã đưa vào sử dụng trong các thiếtbị máy thành hình lốp radial trongnhiều năm nay, được Hội đồng chấtlượng Công ty đánh giá đạt chấtlượng và đồng ý cho sản xuất đểthay thế hàng nhập khẩu.

Qui trình sản xuất được thực hiệntheo sơ đồ sau:

1. Nghiên cứu nguyên vật liệu

- Yêu cầu tính năng của sản phẩmđộ cứng phải đồng đều, biến dạngnén dư ở mức thấp nhất, độ bền xérách cao, tính kháng nứt, kháng màimòn, kháng mỏi cao.

- Lần đầu tiên Công ty nghiên cứuđơn pha chế để tạo ra cao su có biếndạng nén dư thấp nhất mà từ trướcđến nay.

- Qua nghiên cứu sử dụng loại caosu tổng hợp BR40 (cao su butadien)

để đáp ứng được các yêu cầu tínhnăng của sản phẩm.

- Sử dụng hỗn hợp chất độn thanđen và silica trong cao su cùng vớichất tương hợp Si69 (bis (3-triethoxysyililpropyl) tetrasulfide)để cải thiện thêm tính năng cơ lý của

sản phẩm đặc biệt là tính kháng xérách và độ đàn hồi.

- Đặc tính của sản phẩm yêu cầubiên độ dao động về độ cứng rất ít dođó khi chọn tỷ lệ thành phần tronghỗn hợp đơn pha chế cần phải có độchính xác cao.

- Việc lựa chọn hệ liên kết mạngsử dụng sẽ ảnh hưởng đến loại liênkết mạng được hình thành, mật độliên kết mạng, từ đó ảnh hưởng đếnsự biến dạng dư của sản phẩm cao susau khi lưu hóa. Nhìn chung, đối vớicác vật liệu đàn hồi dienem sử dụngcác chất cho lưu huỳnh (như TMTDhoặc DTDM) để thay thế một phầnhoặc thay thế toàn bộ lưu huỳnh tự dohoặc tăng tỷ lệ của chất xúc tiến trênlưu huỳnh để giảm biến dạng dư saukhi nén của cao su. Các hệ kết mạngdùng các chất xúc tiến cực mạnh nhưthiurams và dithiocarbamates cókhuynh hướng tạo các liên kết mạngmonosulfide nhiều hơn so với các xúctiến thiazole hoặc amine, do đó sẽ tạonên tính kháng biến dạng dư sau khinén cho cao su sau lưu hóa tốt hơn.

- Trạng thái liên kết mạng chặt chẽhơn cũng làm giảm sự biến dạng dư


Nghiên c�u s�n xu�t các loại màng lắp đặt trong các thiết bị sản xuất sản phẩm lốp ôtô của Công ty CP Cao su Đà Nẵng

Nghiên cứuNguyên vật liệu

Khảo sát thiếtbị Sẵn có

Sản xuất

Kiểm tra

Nhập lưu kho sử dụng

Lắp đặt khuôn mẫu

Thiết kế khuôn mẫu

Kiểm tranguyên vật liệu

Luyện cao sunguyên vật liệu

Trên thị trường và tại Công ty CP Cao su Đà Nẵng cần rất nhiều loại màng vải, màng cao su lắp đặttrong các thiết bị sản xuất. Các sản phẩm này trước đây hoàn toàn phải nhập khẩu và giá thành cao.Việc nhập khẩu sẽ gây tốn kém về ngoại tệ và bị động trong quá trình sản xuất.

Đối với sản phẩm nhập khẩu, khi chất lượng không đảm bảo thì việc bảo hành sản phẩm với đốitác thường tốn nhiều thời gian và chi phí, gây khó khăn trong quá trình sản xuất liên tục của Công ty.Thời gian nhập hàng rất lâu vì phải qua rất nhiều khâu. Sản phẩm lưu kho trong thời gian dài cũng gópphần ảnh hưởng xấu đến chất lượng sản phẩm.

Đó chính là nguyên nhân để các kỹ sư của Công ty CP Cao su Đà Nẵng tập trung nghiên cứu sảnxuất các loại màng dùng trong sản xuất lốp ô tô nhằm giảm chi phí nhập ngoại, góp phần giảm giáthành trong sản xuất.


sau khi nén của sản phẩm cao su,trạng thái này đạt được bằng cách kéodài thời gian kết mạng, tăng nhiệt độkết mạng và thay đổi hệ kết mạng.

- Từ những tính chất trên nên đãlựa chọn hệ tỷ lệ xúc tiến TMTD và lưuhuỳnh trong đơn cũng phải hợp lý đểđáp ứng được yêu cầu của sản phẩmđồng thời góp phần thuận lợi trongcông đoạn sản xuất (công đoạn lưuhóa cao su), tỷ lệ này thấp quá thì sảnphẩm không đạt được tính năng cơ lý,độ cứng... thời gian lưu hóa lâu, mứcđộ khâu mạch (mức độ liên kết mạng)lâu. Còn tỷ lệ này cao thì mức độ khâumạch nhanh nhưng khi gia công dễ bịphế sản phẩm (sản phẩm thường bịvết, các góc cạnh của sản phẩmthường bị thiếu…) cao su dễ bị bánlưu trong quá trình nhiệt luyện, độcứng cao.

2. Luyện cao su nguyên vật liệu

- Sau khi nghiên cứu nguyên vậtliệu đạt được yêu cầu thì tiến hànhluyện cao su nguyên vật liệu theo đơnđã nghiên cứu trên máy luyện kínBanbury gồm hai giai đoạn:

- Giai đoạn 1: Luyện với tốc độtrục luyện là 35 vòng/phút, áp lựcluyện là 7±0.5kg/cm2, thời gian luyệnlà 360 giây. Nhiệt độ cao su luyện đạt150±50C.

- Giai đoạn 2: Cao su giai đoạn 1sau khi để ổn định ở nhiệt độ môitrường khoảng 8h được đưa vào máyluyện kín Banbury luyện giai đoạn 2.Đây là giai đoạn cho chất lưu hóa vào

cao su, tốc độ trục luyện là 35vòng/phút, áp lực luyện là 7±0.5kg/cm2, thời gian luyện là 100 giây.Nhiệt độ cao su đạt 100-1100C.

- Bán thành phẩm cao su màngsau khi luyện xong ở máy luyện kínBanbury được chuyển qua máy luyệnhở để cán xuất tấm trước khi được

xếp lên pallet để chuyển qua côngđoạn sau.

- Khâu luyện bán thành phẩm:Loại cao su này khi luyện phải yêu cầutuân thủ đúng qui trình để cao su đạtđộ kết dính tốt nhất, các thành phầntrong đơn pha chế phân tán đều vớinhau để không tạo nên hiện tượngvón cục, chất lượng bán thành phẩmkhông đồng đều.

- Kiểm tra cao su màng thànhhình: Cao su bán thành phẩm màngthành hình sau khi luyện xong phảikiểm tra các chỉ tiêu độ nhớt Mooney,điểm lưu hóa Rheometer, scorch time,cơ lý cường lực, dãn dài, xé rách đạttheo tiêu chuẩn cơ sở mới đưa sangkhâu sản xuất kế tiếp. (Bảng 3):

3. Khảo sát thiết bị sẵn có vàthiết kế khuôn mẫu

- Bộ phận thiết kế tiến hành kiểmtra khảo sát thiết bị sẵn có tại Cty đểlựa chọn thiết bị và tiến hành thiết kếkhuôn mẫu để lắp đặt trên thiết bị đó.

- Quá trình khảo sát thiết bị phải


TT Tên nguyên vật liệu Tỉ lệ %

1 Cao su BR40 100

2 Than N330 20

3 Silica 30

4 Axit stearic 2

5 Si69 8

6 Lưu huỳnh 1

7 Xúc tiến CZ 1.8

8 Xúc tiến TMTD 0.4

Bảng 1: Các thành phần chínhtrong đơn pha chế

TT Tên chỉ tiêukiểm tra Đơn vị Kết quả

1 Monney MV 56.1

2 Rheometer Ts1@170OC mm:ss 1.40

3 RheometerTc90 @170OC mm:ss 4.30

4 Độ cứng OA 68

5 Độ bền khi kéo đứt N/cm2 1000

6 Biến hình % 4

7 Modul 300% N/cm2 900

Bảng 2: Đặc tính cơ lý

Bảng 3: Tiêu chuẩn kiểm tra ở 1700C

Tên BTP Mooney (MV)

Ts1min(phút)

Tc90(phút)

Độ cứng(0A)

Độ phântán

Cao su màng thàng hình 43-57 1.2 3.2-5.2 68-73 5-7


đáp ứng được: Hành trình của máyphải đáp ứng được chiều cao, khônggian để lắp khuôn và lấy được sảnphẩm dễ dàng.

- Áp lực máy phải đạt được áp lựcép theo yêu cầu là ≥ 140 kg/cm2 đểkhi lưu hóa sản phẩm đạt được chấtlượng tốt nhất.

- Bộ phận thiết kế đã thiết kếkhuôn mẫu cho các qui cách màngtheo các màng qui cách nhập khẩuđồng thời cải tiến một số chi tiết, biêndạng để phù hợp hơn với thực tế sửdụng tại xí nghiệp sản xuất lốp radial,nâng cao được chu kỳ sử dụng.

- Cấu tạo của sản phẩm có nhiềubiên dạng phức tạp đòi hỏi phải thiếtkế khuôn 3 mảnh gồm khuôn trên,khuôn dưới và khuôn giữa. Với kếtcấu 3 mảnh này đòi hỏi phải định vịở độ chính xác cao, nguyên lý tháolắp dể dàng khi bỏ phôi lưu hóa sảnphẩm cũng như khi lấy sản phẩm rasau khi lưu hóa xong.

- Với kết cấu yêu cầu độ chínhxác cao, chi tiết phức tạp do đó khigia công khuôn mẫu phải thực hiệntrên máy CNC. Khuôn mẫu thiết kếyêu cầu khi sản xuất phải tháo lấysản phẩm ra dể dàng nhưng đảmbảo đạt được kết cấu hình dạng củasản phẩm đồng đều về độ dày, chiềucao cũng như đường kính của sảnphẩm.

4. Lắp đặt khuôn mẫu

- Gia công khuôn mẫu xong, tiếnhành lắp ghép khuôn trên máy, quátrình lắp ghép khuôn yêu cầu phảicanh chỉnh khuôn đồng đều, ngaytâm để sản phẩm làm ra phải đồngđều về kích thước, không có sảnphẩm bên dày bên mỏng.

- Sau khi lắp ghép khuôn trênmáy xong, tiến hành canh chỉnh hệthống thủy lực của máy để đạt đượcáp lực ép theo qui định, sau đó lắpđặt hệ thống nhiệt của thớt khuôntrên và thớt khuôn dưới, nhiệt độđược giám sát bằng đồng hồ đo áplực hơi nhiệt và súng đo nhiệt độ.

- Bản vẽ khuôn màng thành hìnhlốp radial:

5. Sản xuất (lưu hóa sảnphẩm)

- Trong quá trình sản xuất cao suloại này có đặc tính là khó chảy trongquá trình ép đúc, sản phẩm khi lấy

nóng dễ bị rách, khuôn mẫu yêu cầucó tính chính xác cao do đó đòi hỏitrong quá trình sản xuất phải thànhhình thật chính xác và cẩn thận.

- Qua nhiều lần sản xuất thínghiệm, hiệu chỉnh khuôn mẫu, đơnpha chế cao su để phù hợp với điềukiện sản xuất thực tế, để đưa ra sảnphẩm màng đạt chất lượng tốt nhất vàdễ gia công nhất.

- Khâu xuất tấm cắt phôi thànhhình: Đây là loại cao su có độ linhđộng kém, do đó yêu cầu khi cắtphôi thành hình phải đều, đúng

chiều dài, chiều cao, cân đúng trọnglượng. Trước khi lưu hóa phôi phảisấy ở nhiệt độ 700C trong thời gian1h để cho cao su mềm ra tạo điềukiện thuận lợi trong quá trình ép đúc. (Bảng 4).

- Phôi được cắt theo kích thướctrên, cân đúng trọng lượng được đưavào khuôn. Dùng hệ thống máy épthủy lực để tiến hành ép đúc sảnphẩm với áp lực ép là 140 –150kg/cm2.

- Quá trình ép phôi lưu hóa: Sảnphẩm này yêu cầu độ cứng phải đồngnhất do đó thời gian lưu hóa và nhiệtđộ lưu hóa phải đúng với yêu cầu,biên độ giao động nhiệt thấp, nhiệt độlưu hóa ở 1600C, thời gian lưu hóa: 45phút.

- Quá trình lấy sản phẩm: là một


- Bản vẽ khuôn màng thành hình lốp radial:

Tên sản phẩm

Kích thước phôi (mm) Khối lượng

(kg)Chiều dài Chiều cao Chiều rộng

Màng 22.5” Mesnac 1450 20 70 2.30

Màng 22.5”VMI 1450 20 65 2.15

Màng 20” Mesnac 1380 18 51 1.54

Màng 20” VMI 1380 18 60 1.80

Bảng 4: Kích thước phôi thành hình của các qui cách màng


sản phẩm có cấu tạo phức tạp khinóng cao su dễ bị xé rách do đó khilấy sản phẩm yêu cầu phải được làmnguội 30 phút trước khi lấy ra và khilấy sản phẩm ra khỏi khuôn phải cẩnthận, đồng đều để khỏi bị rách.

6. Kiểm traSản phẩm sau khi lưu hóa xong

được kiểm tra trước khi nhập lưu kho,các tiêu chí kiểm tra cụ thể sau:

- Sản phẩm không bị vết, thiếu su,không bị phồng, sống,

- Sản phẩm phải đạt được độ cứngtheo qui định.

- Sản phẩm không bị rách biên,không bị tách lớp,..�

CÔNG TY CP CAO SU ĐÀ NẴNG


Hình ảnh thiết bị sản xuất sản phẩmmàng thành hình radial

Hình ảnh về máy thành hình lốp ôtô radial có sử dụng màng thành hình trong máy

Hình ảnh về sản phẩm màng thành hình radial

Kỳ sau: Sản xuất màng vén vải dùng cho máy thành hình lốp (bias)


B��c ti�n Công ngh�

Theo số liệu thống kê của các tỉnh Bình Thuận, TiềnGiang, Long An, tổng diện tích trồng thanh long ởViệt Nam năm 2014 đạt hơn 35.000 ha, trong đó ởBình Thuận, thanh long trở thành ngành trồng trọt

mũi nhọn, xuất khẩu thanh long chiếm 1/3 GDP nôngnghiệp tỉnh với 23.200 ha, Tiền Giang 4.052 ha, Tây Ninh,Long An có 5.916 ha và đang trồng ở Thanh Hoá, HảiDương, Hà Nội…

Thanh long là cây đêm ngắn, cần có ngày dài để phânhóa mầm hoa được du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ 19 vàtrồng thương mại từ năm 1980. Trong điều kiện vụ hè (từtháng 4 đến tháng 9), thời gian chiếu sáng trong ngày làdài (hay thời gian đêm ngắn) thích hợp cho thanh long rahoa. Nhưng từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau, thời gianchiếu sáng trong ngày ở nước ta ngắn (hay thời gian đêmdài) nên cây không ra hoa được. Muốn thanh long ra hoacần sử dụng ánh sáng đèn thắp vào ban đêm sẽ có tác dụngphá đêm dài thành đêm ngắn.

Trong chiếu sáng cho cây thanh long, bà con nông dânthường phải thắp đèn dây tóc công suất 60W (đèn tròn) liêntục 8 - 11 giờ/đêm. Tại Bình Thuận, với khoảng 18.000 hathanh long ruột trắng đang cho thu hoạch để tránh ra quảồ ạt cùng thời điểm, nông dân chiếu sáng luân phiên khoảng30% diện tích (6.000 ha)/đợt, do đó tổng lượng điện năngtiêu thụ cho chiếu sáng cây thanh long/vụ vào khoảng201.960 MWh/vụ.

Để tiết kiệm điện năng tiêu thụ, nâng cao hiệu quả điềukhiển ra hoa trái vụ trên cây thanh long cần cải tiến hệ

Tăng sản lượng thanh long trái vụ nhờ điểu khiển sinh trưởng bằng

ĐÈN HU�NH QUANG COMPACT R�NG ĐÔNG

Ngày 16/10/2017, C�c Tr#ng tr�t – B� Nông nghi�p và Phát tri�nNông thôn đã ra Quy�t đ�nh s� 380/QĐ-TT-CCN v vi�c công nh�n ti�nb� k: thu�t đ�i v�i s�n ph&m Đèn hu;nh quang compact chuyên d�ngvà quy trình l�p đ�t, s$ d�ng trong điu khi�n ra hoa cho cây thanhlong. Đây là nhi�m v� khoa h�c công ngh� do các tác gi� c�a Vi�n Sinhh�c Nông nghi�p T!t Thành ph�i h�p v�i Công ty C� ph�n Bóng ĐènPhích n��c R�ng Đông th c hi�n thu�c Ch��ng trình Đ�i m�i Côngngh� Qu�c gia đ�n 2020.

HỒ NGA


thống chiếu sáng nhằm giảm điệnnăng tiêu tốn, tránh tình trạng quá tảimạng lưới điện khi vào vụ. Xuất pháttừ thực tiễn này, nhóm tác giả đã tiếnhành đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chếtạo hệ thống chiếu sáng chuyên dụngvà xây dựng qui trình sử dụng hệthống chiếu sáng chuyên dụng trongcông nghiệp nhân giống và điều khiểnra hoa một số loại cây trồng với quimô công nghiệp”, thu được kết quảkhả quan.

Trong xử lý thanh long ra hoa tráivụ tùy vùng, tùy tình hình sinh trưởngcủa cây và tùy vào công suất của trạmbiến áp, trong năm có thể chong đènnhiều đợt trong những giai đoạn khácnhau. Tuy nhiên, để bảo đảm năngsuất và duy trì sức khỏe cho cây,nhóm nghiên cứu chỉ tiến hành xử lýtối đa 02 lần chiếu sáng/cây/năm.

Tác giả chính của nghiên cứu, Giáosư Nguyễn Quang Thạch - Viện Sinh

học Nông nghiệp Tất Thành cho biết,nhóm tác giả đã triển khai 3 phươngán nghiên cứu nhằm đảm bảo đủ thờigian trong năm, gồm: Phương ánchong đèn ngã tư (1.000 bóng) ápdụng vào đầu vụ tháng 8-9 và cuối vụtháng 2-3; Phương án chong đèn ngã2 (1.200 bóng) áp dụng vào vụ tháng10-11; Phương án chong đèn ngã 2 +ngã 4 (1.800 bóng) áp dụng vào chínhvụ tháng 12-2 lúc thời tiết lạnh.

Sau quá trình dày công nghiêncứu, nhóm tác giả đã tìm ra được loạiđèn phù hợp yêu cầu đề tài là sảnphẩm đèn huỳnh quang compactchuyên dụng CFL 20W NN-R có côngsuất tiêu thụ 20W, phổ ánh sáng tậptrung ở vùng đỏ phù hợp với phổ hấpthụ của phytochrome – chất điềukhiển sự ra hoa của cây, phù hợp kíchthích ra hoa cây thanh long trái vụ,qua đó làm giảm điện năng tiêu thụ,nâng cao hiệu quả điều khiển ra hoa

trái vụ. Đèn có cấp bảo vệ IP65 chịunước tốt, có khả năng chịu điều kiệnnhiệt đới hóa bảo vệ cho đèn huỳnhquang sử dụng ngoài trời.

Qua tính toán, có thể thấy, sửdụng đèn huỳnh quang CFL 20WNN Rtrong trồng cây thanh long giúp tiếtkiệm 40-66% điện năng tiêu thụ sovới đèn sợi đốt IL-60W. Loại đèn nàycho số nụ tương đương so với đèn sợiđốt IL-60W và cao hơn so với đèn CFL- 20W vàng. Số tiền tiết kiệm được dogiảm sản lượng điện từ 10.752.000đđến 26.920.000 vnd/ha/năm.

Trong quá trình triển khai đề tài(từ 6/2016- 6/2017) tại các tỉnh,Công ty CP Bóng đèn phích nướcRạng Đông đã bán được 580.000bóng đèn huỳnh quang compactchuyên dụng cho cây thanh long, gópphần phát triển vùng cây thanh longhiệu quả, bền vững tại các tỉnh phíaNam đất nước �



Nhiều giải pháp công nghệ để

CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG tại BSR

Từ khi đi vào vận hành sảnxuất, Công ty BSR đã luônquan tâm đến công tác bảo vệmôi trường, bảo vệ tài nguyên

thiên nhiên và phát triển bền vững. Đểnâng cao hiệu quả quản lý môi trường,BSR đã áp dụng Hệ thống quản lý môitrường theo tiêu chuẩn quốc tế ISO14001:2015 tích hợp với Hệ thống Antoàn - Sức khỏe và Chất lượng OSHAS18001, ISO 9001.

Trong quá trình vận hành sản xuất,các hệ thống xử lý môi trường của Nhàmáy hoạt động liên tục 24/24 nhằmđảm bảo chất lượng nguồn thải luônđáp ứng các quy chuẩn/tiêu chuẩn vềmôi trường, chất thải rắn phát sinhđược thu gom và xử lý kịp thời.

Nhằm liên tục nâng cao hiệu quảsản xuất, tiết kiệm năng lượng và giảmchất thải phát sinh, giảm hàm lượngchất ô nhiễm, BSR đã áp dụng nhiềugiải pháp về quản lý và giải pháp vềcông nghệ. Cụ thể như: Trong việc tốiưu hóa sản xuất và tiết kiệm nănglượng, BSR đã xúc tiến và tiến hànhthực hiện 15 giải pháp vận hành và 10giải pháp cải hoán, góp phần giảmthiểu lượng khí nhà kính; Công ty đãphát triển thành một tổ hợp của hàngtrăm sáng kiến và đề tài nghiên cứukhoa học công nghệ, trong đó có 11giải pháp kỹ thuật - công nghệ tiêubiểu có giá trị cao về mặt ứng dụngkhoa học, công nghệ và hiệu quả kinhtế - xã hội.

Một số đề tài điển hình như: (1)Tách dầu nhũ hóa bền trong nướcchua từ các phân xưởng đầu nguồnđến phân xưởng SWS giúp giảm đượchàm lượng hydrocarbon trong khí chuađạt giá trị yêu cầu nạp liệu cho phânxưởng SRU, từ đó giảm phát thải khíchua ra môi trường; (2) Tăng lượngthu hồi lưu huỳnh 0,8 tấn/ngày (lưuhuỳnh 3 triệu/tấn); (4) Đề tài xây dựngcông thức tính toán khí nhà kính phátsinh từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quấtlàm cơ sở cho việc quản lý môi trường;cùng với nhiều đề tài khác.

Để đảm bảo kết quả đầu ra, BSRthường xuyên thực hiện giám sát,kiểm tra chất lượng của các nguồnphát thải để đảm bảo môi trường và

Công ty TNHH m�t thành viên L�c – Hóa d�u Bình S�n (BSR) là đ�n v� qu�n lý v�n hànhNhà máy l�c d�u Dung Qu!t. Nhà máy có v�n đ�u t� trên 3 t< USD v�i công su!t ch� bi�n6,5 tri�u t!n d�u thô/n�m. Nhà máy đi vào v�n hành mang ý ngh=a c c k; quan tr�ng đ�iv�i vi�c đ�m b�o an ninh n�ng l��ng, đáp �ng 30% nhu c�u x�ng d�u và góp ph�n đ&ym�nh ti�n trình công nghi�p hóa, hi�n đ�i hóa đ!t n��c.

Hệ thống XLNT của NMLD Dung Quất

NGỌC HƯNG



chất lượng sản phẩm. Liên tục trong nhiều năm qua, nhờ

thực hiện tốt công tác bảo vệ môitrường cũng như vì mục tiêu pháttriển cộng đồng, BSR được các lãnhđạo Nhà nước, các cơ quan và tổ chứcđánh giá cao và được xem là “Bônghoa đẹp của ngành dầu khí” và đã đạtđược một số giải thưởng về môitrường, chỉ số tín nhiệm xanh, Nhàmáy xanh thân thiện môi trường…

Lãnh đạo Công ty cho biết, trongthời gian tới, Công ty sẽ tập trungthêm nhiều giải pháp để nâng caochất lượng xử lý chất thải, đảm bảotất cả các yêu cầu theo TCVN, giữvững và duy trì danh hiệu “Nhà máyxanh thân thiện môi trường” củangành Dầu khí Việt Nam �

Đề tài NCKH của CBCNV Công ty BSR được ghi nhận

Hồ kiểm tra nước thải sau xử lý

Chứng nhận “Trusted Green - Chỉ sốTín nhiệm Xanh 2016”



Công ty Vận chuyển KhíĐông Nam bộ (KĐN) làđơn vị trực thuộc củaTổng công ty Khí Việt

Nam (PV GAS), được giao nhiệmvụ quản lý và vận hành hệ thốngcác công trình khí gồm tuyếnống, các trạm phân phối khí vàmột số hạng mục công trình,thiết bị ngoài khơi biển Bà Rịa -Vũng Tàu. Hiê�n nay KĐN đangquản ly gần 500 km đường ốngtrên bờ và ngoài khơi như: Sư tửVàng - Rạng Đông - Bạch Hổ (90km), Tê giác trắng - Bạch Hổ (25km), Bạch Hổ - Dinh Cố (117km), Dinh Cố - Phu My (29 km),

Phu My - Hiê�p Phươc (38 km),tuyến ống Thiên Ưng - Bạch Hổ(160 km); Tuyến ống từ mỏ TháiBình về Trung tâm phân phối khíTiền Hải (25km); các giàn nénkhí do PV Gas đầu tư 100% vốngồm Giàn nén khí Rồng, giànnén khí Vòm Bắc, giàn nén khíRiesr Block; các giàn nén khí doPVGas đầu tư 50% vốn cùng vớiVietsopetro: giàn nén khí Trungtâm Bạch Hổ, giàn nén khí nhỏ;các tuyến ống khí bờ: Dinh Cố -Phú Mỹ; Phú Mỹ - Hồ Chí Minh;Dinh Cố - Kho Cảng Thị Vải; Cáccông trình khí bờ: Trung tâmphân phối khí Phú Mỹ (GDC PM),

Trung tâm Phân phối khí NhơnTrạch (GDC NT), Trung tâm Phânphối khí Tiền Hải (GDC TH),Trạm phân phối khí Bà Rịa (GDSBR), Trạm phân phối khí HiệpPhước (GDS HP) và 06 trạm vanngắt tuyến dọc theo tuyến ống.

Trong đó, Trung tâm Phânphối khí Phú Mỹ (GDC PM) códiện tích 12,5 hecta, thuộc khucông nghiệp Phú Mỹ 1, thị trấnPhú Mỹ, huyện Tân Thành, tỉnhBà Rịa-Vũng Tàu. GDC PM đượcđưa vào vận hành năm 2002, lànơi tiếp nhận và phân phốinguồn khí Nam Côn Sơn vớicông suất 22 triệu m3 khí/ngày

GDC-PHÚ MỸ:

“TRÁI TIM” KHÍ của hệ thống vận chuyển Đông Nam bộ

Đ��c th��ng m�n đ�t tên là “Trái tim” c�a h� th�ng v�n chuy�n khí vùngĐông Nam b�, Trung tâm Phân ph�i Khí Phú M: (GDC PM) v�a tròn 15n�m ph�c v� liên t�c và an toàn, mang l�i nh'ng l�i ích to l�n cho toàn b�nn công nghi�p khí n��c nhà.

PHẠM LỆ



đêm cho các khách hàng. GDC PM cóvai trò rất quan trọng, là nơi nhận vàcung cấp khí cho các nhà máy điện đểsản xuất 5.150 MW điện, tương đương15% nhu cầu sản lượng điện cả nước;cung cấp cho Nhà máy Đạm Phú Mỹ đểsản xuất hơn 800.000 tấn đạm Ure,chiếm 40% nhu cầu đạm cả nước. Bêncạnh đó, khí từ GDC PM còn cung cấpcho các hộ công nghiệp khác để làmnguyên liệu, nhiên liệu sản xuất thép,kính, sứ… tại các khu công nghiệp trênđịa bàn Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai,TP. Hồ Chí Minh.

Công trình hiện đại - chất lượng- hiệu quả - an toàn

Do hệ thống vận chuyển khí cónguy cơ cao về cháy nổ, nên GDC PMđược đầu tư xây dựng với công nghệhiện đại: các thiết bị được lắp đặt cóđộ tin cậy cao, vận hành ổn định; hệthống điều khiển, hệ thống báo rò rỉkhí, báo cháy (F&G) hiện đại có chứcnăng giám sát và vận hành tự độngtoàn bộ các thiết bị. Ngoài ra, GDC PMcòn áp dụng các công nghệ tiên tiến vàtrang thiết bị hiện đại để tăng cườnggiám sát vận hành an toàn cho cáctuyến ống dẫn khí; hệ thống PSMStuyến ống PM-HCM (lắp đặt năm 2014)có chức năng giám sát, phát hiện vàcảnh báo sớm những xâm phạm vàohành lang tuyến ống như: Đào xớibằng tay, đào xới bằng máy, người đibộ, xe tải, ô tô, rò rỉ khí…; hệ thốngtheo dõi, phát hiện rò rỉ khí (LDS) trêntuyến ống dưới biển biển Bạch Hổ-DinhCố và 3 đường sản phẩm lỏng Dinh Cố-Thị Vải, hoạt động dựa trên nguyên lýsóng áp suất và cân bằng vật chất;Phần mềm OpenCPN cũng được trangbị để theo dõi, phát hiện và cảnh báosớm về tàu thuyền vi phạm trên hành

lang tuyến ống biển… Cũng vì mục tiêu đảm bảo an toàn

và chất lượng, từ nhiều năm qua, Tổngcông ty Khí Việt Nam trong đó có KĐNđã triển khai và áp dụng các hệ thốngquản lý hiện đại như hệ thống quản lýchất lượng ISO-9001, hệ thống quản lýan toàn lao động và sức khỏe nghềnghiệp OHSAS-18001 và hệ thốngquản lý môi trường theo ISO-14001,được viện tiêu chuẩn Anh (BSI) đánhgiá và cấp chứng nhận. Việc áp dụngtốt các hệ thống quản lý giúp GDC PMtuân thủ tốt các quy trình quản lý, vậnhành, cô lập khắt khe và góp phần vậnhành an toàn, liên tục, hoàn thành tốtnhiệm vụ được giao, các mục tiêu Antoàn - Chất lượng - Môi trường hàngnăm của Công ty.

Đầu tư phát triển con người -Tăng cường liên kết phối hợp

Song song với việc đầu tư về thiết bịcông nghệ, các nhân sự vận hành tạiGDC PM là những kỹ sư, công nhân cótrình độ tay nghề cao, luôn được đàotạo cập nhật các kiến thức hiện đại vềcông nghệ, thiết bị cũng như hệ thốngquản lý. Đội ngũ vận hành GDC PM baogồm gần 40 kỹ sư, công nhân được chiathành 4 kíp vận hành theo chế độ 2ca/ngày.

Trong 2 năm qua, Trung tâm PPK PMđã triển khai áp dụng Chương trình 5Svào sản xuất nhăm nâng cao hiệu quảtrong quản lý, xây dựng môi trường làmviệc chuyên nghiệp, nâng cao ý thứclàm việc vì lợi ích tập thể; tăng cườngtính đoàn kết, gắn bó giữa lãnh đạo vànhân viên, giữa nhân viên với nhânviên; tạo dựng, củng cố và nâng caohình ảnh chuyên nghiệp của công ty vớiđối tác/khách hàng. Chương trinh đangđược phát huy hiệu quả và đi vào thực

chất các hoạt động hàng ngày tại Trungtâm Phú Mỹ.

Đi đôi với công tác quản lý và vậnhành an toàn thiết bị, công tác phối hợpgiữa các bên liên quan trên toàn bộ hệthống có vai trò hết sức quan trọng, cầnthiết để đảm bảo an toàn, hiệu quả củaquá trình tiếp nhận và phân phối khí. Vớichức năng và nhiệm vụ được giao, hàngngày GDC PM tiếp nhận, xử lý khốilượng lớn thông tin từ nhiều nguồn khácnhau như các đơn vị trực thuộc Tổngcông ty, các chủ mỏ, nhà máy xử lý khíDinh Cố, nhà máy xử lý khí NCS, cáckhách hàng, chính quyền địa phương…Phần lớn lượng khí mà KĐN cung cấpcho khách hàng đều được phân phốiqua GDC PM với 13/15 khách hàng nhậnkhí qua GDC PM (trừ nhà máy điện BàRịa, và Khí thấp áp của Hệ thống HàmRồng – Thái Bình). Để đảm bảo côngtác phối hợp giữa các bên diễn ra thuậnlợi, GDC PM đã xây dựng và khôngngừng hoàn thiện hệ thống quy trìnhnhằm đảm bảo vận hành an toàn liêntục, đảm bảo trong công việc bảodưỡng sửa chữa, trong công tác ứngcứu sự cố, thường xuyên tổ chức diễntập ứng cứu sự cố nhằm nâng cao khảnăng phối hợp với các bên liên quantrong chuỗi hệ thống Khí. Nhờ thực hiệntốt công tác kiểm soát và phối hợp,trong các năm qua GDC PM đã khôngđể xảy ra bất cứ một tai nạn, sự cố nàogóp phần vào hoàn thành các mục tiêuchung của Công ty.

Với nhiệm vụ hàng năm cung cấptrên 7 tỉ m3 khí, nên vai trò của GDC PMcàng ngày càng được khẳng định. Tínhđến nay, Trung tâm PPK PM đã đi vàovận hành tròn 15 năm (2002-2017) vàđã góp phần tạo nên một cụm côngnghiệp Khí - Điện - Đạm lớn nhất quốcgia, góp phần quan trọng vào chiến lượcđảm bảo an ninh năng lượng, an ninhlương thực của Quốc gia.

Nhận thức rõ được vai trò quantrọng của GDC PM, cùng với sự quantâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Côngty đội ngũ vận hành tại GDC PM đangngày đêm hăng say, miệt mài làm việcđảm bảo an toàn trong công tác vậnhành, hoàn thành tốt các nhiệm vụđược giao để GDC PM xứng đáng là:“Trái tim” của hệ thống vận chuyển khíĐông Nam bộ �



Xác định khoa học công nghệ(KHCN) là chìa khóa cho pháttriển bền vững và là nền tảnghiện đại hóa lưới điện truyền

tải, trong những năm gần đây, EVN-NPT đã tập trung ứng dụng nhiều đềtài, giải pháp KHCN, góp phần quantrọng nâng cao hiệu quả quản lý vàvận hành hệ thống truyền tải điệnquốc gia.

EVNNPT hiện đang quản lý vậnhành hệ thống truyền tải điện Quốc giavới 22.913 km đường dây và 126 trạmbiến áp. Xác định vai trò then chốt ứngdụng KHCN là nền tảng để phát triểnbền vững, Tổng Công ty đã ban hànhQuy chế quản lý hoạt động nghiên cứukhoa học và Quy định quản lý hoạtđộng sáng kiến cải tiến kỹ thuật đểkhuyến khích các hoạt động KHCN,sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóasản xuất trong EVNNPT.

Do vậy, chỉ trong giai đoạn 2011-2016, Tổng công ty có hàng trăm đềtài, giải pháp KHCN được ứng dụng,góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất,kinh doanh với giá trị làm lợi hàngchục tỷ đồng.

Đơn cử như các đề tài: Ứng dụngdây dẫn chịu nhiệt cao để nâng caokhả năng truyền tải của dây dẫn;Nghiên cứu đề xuất trang bị thiết bịđịnh vị sự cố cho các đường dây 500kV, 220 kV giúp giảm thời gian tìmkiếm, khắc phục sự cố; Ứng dụngthiết bị giám sát dầu online cho máybiến áp và kháng điện 500 kV; Vệ sinhcách điện lưới điện truyền tải đangmang điện bằng nước áp lực cao; Vệ

sinh cách điện lưới điện phân phốiđang mang điện bằng nước áp lựccao; hay đề tài Nghiên cứu các giảipháp giảm sự cố có nguyên nhân dosét trên đường dây truyền tải điện 220kV Thanh Thủy - Hà Giang - Thủy điệnTuyên Quang - Yên Bái - TháiNguyên….

Trong quá trình triển khai, đã cónhiều cán bộ, công nhân được tặngbằng khen như Kỹ sư Nguyễn TiếnDũng - Công ty Truyền tải điện 2đạt giải Nhất giải thưởng Sáng tạoKHCN Việt Nam với đề tài “Quy trìnhcông nghệ bảo dưỡng, sửa chữamáy biến áp 500 kV tại hiện trường”hay Đề tai “Vệ sinh sư cách điện khiđang mang điê�n bằng nước áp lư�ccao” của anh Nguyễn Văn Xuân vàanh Nguyễn Trí Dũng, Công tyTruyền tải điện 3, đa�t giải Nhi cuộcthi Sáng tạo KHCN Việt Nam…

Ngoài việc ứng dụng các kết quảcủa các đề tài nghiên cứu vào quản lý,sản xuất, EVNNPT còn có nhiều đềxuất ứng dụng KHCN mới vào đầu tưxây dựng và quản lý vận hành. Cụ thểnhư Nghiên cứu, ứng dụng quản lý kỹthuật trên nền tảng sử dụng thiết bịđóng cắt kiểu kín cách điện bằng khíSF6 hay còn gọi là thiết bị GIS; Ứngdụng dây dẫn chịu nhiệt để nâng caokhả năng tải của dây dẫn đường dâytrên không; Ứng dụng công nghệchống sét van cho các đường dâynhằm giảm sự cố do sét đánh; Nghiêncứu đề xuất trang thiết bị định vị sựcố cho các đường dây 500 kV, 220 kVgiúp giảm thời gian tìm kiếm, khắc

phục sự cố; Ứng dụng thiết bị giámsát dầu online cho máy biến áp vàkháng điện 500 kV….

Nhờ vậy đã giúp các đơn vị truyềntải điện mang lại nhiều hiệu quả trongquản lý vận hành, phát hiện sớm nguycơ sự cố, giảm đến mức thấp nhất sựcố đường dây và trạm biến áp, gópphần tăng năng lực truyền tải, giảmchi phí trong quản lý vận hành hệthống truyền tải điện.

Ông Đặng Phan Tường, Chủ tịchHĐTV EVNNPT cho biết, Tổng Công tycòn hợp tác với các hãng, các nhàcung cấp trên thế giới như Toshiba,Siemens , Linet… triển khai ứng dụngcác công nghệ mới tiên tiến trên thếgiới, để áp dụng vào hệ thống truyềntải điện Việt Nam.

Hiện các công ty truyền tải điệnđang triển khai đề án Trung tâm điềukhiển xa theo chỉ đạo của Tập đoànĐiện lực Việt Nam (EVN); trong đóCông ty Truyền tải Điện 4 đã xây dựng2 trung tâm điều khiển tại trạm 500kV Tân Định và Mỹ Tho. Tuy nhiên domô hình điều khiển xa thay đổi, nênEVNNPT sẽ triển khai theo mô hìnhmới, đảm bảo đến năm 2020 chuyển60% các trạm biến áp (TBA) 220 kVtheo tiêu chí TBA không người trực.

Công ty Truyền tải điện 4 cũngđang triển khai đề tài Ứng dụng dâydẫn tổn thất thấp trên lưới truyền tảivà Lắp đặt thiết bị định vị sự cố chocác đường dây, đặc biệt là các đườngdây 500 kV, 220 kV quan trọng, đườngdây đi qua các khu vực địa hình khókhăn, phức tạp, chiều dài lớn để xác

MAI PHƯƠNG

ỨNG DỤNG HIỆU QUẢ

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI trong công tác truyền tải điện

Đ&y m�nh ho�t đ�ng khoa h�c công ngh� b*ng ch��ng trình, d án c� th� trong n�m2017 đã giúp T�ng công ty Truyn t�i đi�n Qu�c gia (EVNNPT) có nhiu đ�ng l c nâng caon�ng su!t, ch!t l��ng và hi�u qu� s�n xu!t kinh doanh.



định chính xác vị trí điểm sự cố, giúptìm nhanh điểm sự cố, giảm thiểunhiều thời gian, công sức và nhanhchóng khôi phục sự cố.

Hiện EVNNPT đang giao Công tyTruyền tải điện 1 (PTC1) triển khaicác đề tài Nghiên cứu ứng dụng côngnghệ sửa chữa bảo dưỡng không cắtđiện; Ứng dụng quản lý kỹ thuật trênnền tảng GIS và Lắp đặt hệ thống thuthập thông tin, giám sát, cảnh báosét để có giải pháp khắc phục kịpthời. Đồng thời Nghiên cứu và khaithác hệ thống tự động hóa, điềukhiển trạm biến áp công nghệ PYRA-MID của ADB.

Cùng với đó, Ban Quản lý dự áncác công trình điện miền Bắc (NPMB)đang phối hợp với các đơn vị tư vấnhoàn thiện Thử nghiệm quang hóa đếnmức thiết bị tại trạm 220 kV ThủyNguyên. Tuy nhiên do đây là côngnghệ mới, các đơn vị tư vấn trong

nước chưa có kinh nghiệm nênEVNNPT phải thuê tư vấn vấn DNV.GLcủa Singapore thẩm định về hệ thốngđiều khiển bảo vệ trạm theo tiêuchuẩn IEC61850 đến mức thiết bị.

Mặc dù vậy, theo đánh giá củaEVNNPT, hiện nay nhiều chương trìnhtriển khai vẫn bị chậm tiến độ sẽkhông đáp ứng được tính cấp báchtrong giảm sự cố sét, giảm tổn thất,ứng dụng KHCN để tăng năng suất laođộng, giảm chi phí.

Ông Nguyễn Tuấn Tùng, PhóTổng Giám đốc EVNNPT cho biết,việc thiếu hụt một đơn vị có chứcnăng chuyên sâu về nghiên cứu,phát triển, ứng dụng KHCN, thiếuđầu tư xây dựng phòng thí nghiệm,cơ sở thử nghiệm, phát triển phầnmềm, giải pháp ứng dụng cũng nhưđào tạo năng lực nghiên cứu, pháttriển đội ngũ chuyên gia cho TổngCông ty là mặt còn hạn chế trong

đẩy mạnh ứng dụng KHCN, hiện đạihóa lưới điện truyền tải.

Trong các dự án đầu tư xây dựng,mua sắm trang thiết bị, EVNNPT đóngvai trò là người sử dụng cuối cùng.Tuy nhiên, theo ông Tùng, trong cácdự án, chủ yếu chỉ dừng ở phạm vihướng dẫn sử dụng, khai thác, vậnhành, chưa có các hợp đồng chuyểngiao công nghệ...

Bên cạnh đó, do Tổng công tykhông có các đơn vị dịch vụ nên ngaycả khi được chuyển giao công nghệcũng khó có đủ điều kiện tiếp nhậnvà khai thác hiệu quả.

Ví dụ như hệ thống điều khiển tíchhợp đã được áp dụng trong các trạmcủa EVNNPT từ năm 2003, tuy nhiênđến nay cũng chỉ dừng ở mức tiếpnhận vận hành. Các công việc tíchhợp, mở rộng Tổng công ty vẫn chưahoàn toàn làm chủ dẫn đến lệ thuộcvào các nhà cung cấp �


Cụm từ công nghệ lạc hậuthường được nói đến khi nhắctới các doanh nghiệp vừa vànhỏ của Việt Nam. Trong thời

đại công nghiệp 4.0 bùng nổ, nhiềudoanh nghiệp gặp khó khăn với bàitoán đầu tư công nghệ và nguồn nhânsự trình độ cao để đáp ứng kịp thời cácthay đổi của thị trường.

Tuy nhiên, theo ông Lê Duy Anh -Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần XuânHòa Việt Nam chia sẻ, “Công nghiệp4.0 mang lại nhiều cơ hội lớn cho XuânHòa hơn là thách thức. Bằng việc bắtkịp công nghệ sản xuất và áp dụng vậnhành tiên tiến, nội thất Xuân Hòa tự tincạnh tranh cùng các dòng sản phẩmnội thất nhập khẩu châu Âu.”

Là một doanh nghiệp nội với 37năm kinh nghiệm, Xuân Hoà nhận raviệc áp dụng tiêu chuẩn công nghệ cao

tương ứng nhằm tạo ra sản phẩm đầura theo tiêu chuẩn quốc tế và tận dụngtối đa những hiểu biết địa phương sẽgiúp các doanh nghiệp Việt duy trìđược vị thế cạnh tranh nội địa và sớmvươn tầm quốc tế. Theo ông Lê DuyAnh chia sẻ, trong năm 2016 và 2017,Xuân Hòa đã bước đầu nâng cấp hệthống lên công nghệ 4.0.

Doanh nghiệp đã liên tục đầu tưhàng chục tỷ đồng cho việc tích hợp hệthống dây chuyền máy móc tự động,áp dụng các quy trình vận hành kiểmtra theo thời gian thực và đào tạo độingũ nhân sự thông thạo ứng dụngcông nghệ cao.

Từ 2016, quy trình quản trị chấtlượng theo mô hình TPS của Nhật Bảnchính thức được ứng dụng tại XuânHòa bởi sự hợp tác chiến lược cùngông Junnji Hory, chuyên gia tư vấn độc

lập về quản lý sản xuất TPS, nguyêngiám đốc quản lý sản xuất của Công tyToyota Việt Nam.

Trong nhiều năm qua, Xuân Hòa đãvà đang là đối tác tin cậy của cácdoanh nghiệp lơn trong ngành nội thấtnhư IKEA của Thu�y Điê�n, Habitat củaPháp, Sankin của Nhật Bản, sản phẩmđầu ra của Xuân Hòa đáp ứng tốt cácyêu cầu cao về mẫu mã và chất lượngcủa các thị trường quốc tế này. Bêncạnh đó, với khả năng đáp ưng tốt cácyêu cầu cao về tính đồng nhất củachất lươ�ng và cam kết về thơi gianhoàn thành sản phâ�m, trong hơn 20năm qua, Xuân Hòa là đối tác chiếnlược, cung ứng số lượng lớn sản phẩmghế cho Toyota, ma� chi tiết cho Honda.

Là thành quả của quá trình cải tiếnkhông ngừng, tháng 08/2017 XuânHòa chính thức cho ra mắt bộ sản


N�I - Thương hiệu

chất lượng

châu Âu

XUÂN HÒA

Sản phẩm nội thất dành cho văn phòngFuture Office của Xuân Hoà.


phẩm nội thất dành cho văn phòng Future Office sau khi đã nghiên cứu kỹlưỡng về xu hướng nội thất văn phòngtại Việt Nam và các nước tiên tiến trênthế giới. Future Office hoàn toàn cóthể cạnh tranh xứng tầm cùng các sảnphẩm nội thất văn phòng nhập khẩu từchâu Âu.

Được sản xuất trên dây chuyềncông nghệ tiên tiến nhất bởi đội ngũkỹ sư, chuyên viên giàu kinh nghiệm,dòng sản phẩm Future Office là mộtbước đột phá mới của Xuân Hòa khi cóthể sản xuất những sản phẩm nội thấtchất lượng cao, kiểu dáng tinh tế châuÂu, nhưng giá thành phù hợp cho thị

trường nội địa. Đây là lợi thế cạnhtranh lớn cho Xuân Hòa với các dòngsản phẩm nội và ngoại nhập khác trênchính sân nhà.

Ba đặc điểm nổi bật của dòng sảnphẩm nội thất văn phòng Future Officechính là thiết kế tinh tế, chất liệu caocấp cho độ bền cao và các tính năngthông minh mang lại trải nghiệm thoảimái cho người sử dụng, đặc biệt vớinhân viên văn phòng, đối tượngthường xuyên phải đối mặt với chứngđau mỏi vai gáy.

Với ghế xoay Future Office, khi làmviệc trong thời gian dài, người dùng cóthể điều chỉnh tựa đầu, tựa lưng, tay

ghế tới vị trí thoải mái nhất để thưgiãn. Tựa ghế là vải lưới nano chốngbẩn, chống thấm, giúp tiết kiệm thờigian vệ sinh ghế. Lưng ghế nhựa PUmềm giúp nâng đỡ cột sống của ngườingồi.

Đệm ngồi là mút đúc định hình êmái, tự đàn hồi để phù hợp với trọnglượng của mọi người dùng. Điểm nhấncủa dòng sản phẩm bàn Future Office,chính là kiểu dáng cách điệu, tông màuhiện đại, công năng tiện dụng mang lạicảm giác thoải mái, góp phần truyềncảm hứng cho ngày làm việc mới.

Đầu tư và ứng dụng các côngnghệ tiên tiến nhất mà thành quả làviệc ra mắt dòng sản phẩm mới Fu-ture Office, ông Lê Duy Anh cho biết,“Xuân Hòa mong muốn mang sảnphẩm tiêu chuẩn quốc tế tới tay ngườitiêu dùng Việt ở mức giá dành chongười Việt. Chúng ta không cần hàngnhập từ châu Âu hay bất cứ nơi nàomà vẫn có thể sử dụng những sảnphẩm tốt theo chuẩn quốc tế. Bằngviệc áp dụng phổ biến công nghệ 4.0trong dài hạn, Xuân Hòa mang hoàibão vươn tầm quốc tế, xây dựng mộtthương hiệu nội thất Việt hiện đại vàđầy bản lĩnh.”

A.DTheo Trí thức trẻ


Ông Lê Duy Anh - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xuân Hòa Việt Nam -trao đổi với công nhân bên trong nhà máy.

Ngày 11/8/2017, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hànhThông tư số 11/2017/TT-BKHCN quy định quản lý thực

hiện Đề án “Thí điểm cơ chế đối tác công - tư, đồng tài trợthực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ” được Thủtướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1931/QĐ-TTgngày 07/10/2016.

Quyết định gồm 6 chương, 26 điều qui định rõ, Chươngtrình khoa học và công nghệ thực hiện thí điểm theo cơ chếđối tác công - tư, đồng tài trợ (PPP) là nhiệm vụ khoa họcvà công nghệ được thí điểm triển khai dưới hình thức tậphợp các đề tài khoa học và công nghệ, dự án sản xuất thửnghiệm, dự án khoa học và công nghệ (gọi chung là đề tài,dự án) do các đối tác công và đối tác tư cùng nhau xác định,ký hợp đồng đối tác công - tư thực hiện và khai thác, sửdụng các kết quả tạo ra.

Cơ chế thí điểm để triển khai chương trình PPP baogồm: Các đề tài, dự án thuộc chương trình PPP được đốitác công, đối tác tư và các bên liên quan khác cùng nhauxác định theo nhóm để phối hợp giải quyết vấn đề khoahọc và công nghệ của chương trình PPP; Nguồn lực thực

hiện đề tài, dự án thuộc chương trình PPP được huy độngtừ nhiều nguồn khác nhau do đối tác công và đối tác tưquản lý theo thẩm quyền; Kinh phí từ nguồn ngân sáchnhà nước để thực hiện đề tài, dự án thuộc chương trìnhPPP được quản lý theo quy định của các nguồn kinh phíthuộc bộ, ngành, địa phương và các chương trình, địnhchế tài chính trực tiếp đóng góp nguồn lực tham giachương trình PPP với việc áp dụng nội dung, định mức vàphương thức chi thuận lợi nhất được quy định trong cácvăn bản quy phạm pháp luật tương ứng.

Sản phẩm khoa học và công nghệ tạo ra từ chương trìnhPPP phục vụ một trong các định hướng lớn sau: phát triểnhướng công nghệ ưu tiên; phát triển các sản phẩm trọngđiểm, chủ lực của quốc gia hoặc phục vụ chương trình mụctiêu quốc gia; phát triển tiềm lực khoa học và công nghệtrong một hoặc một số lĩnh vực giai đoạn 05 năm hoặc 10năm. Kết quả dự kiến đạt được phải thể hiện tính mới, tínhtiên tiến, có khả năng ứng dụng và phù hợp với các mụctiêu của chương trình PPP.

Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/10/2017.

Thí điểm cơ chế đối tác công - tư, đồng tài trợ thực hiệnnhiệm vụ khoa học và công nghệ


Khởi đầu từ một trang web solarpower.vn chuyên cungcấp thông tin về điện mặttrời, nhận thấy tiềm năng về

ngành năng lượng mới, Phạm NamPhong đã quyết định thành lập Côngty Điện mặt trời Vũ Phong chuyên sảnxuất thiết bị và cung cấp các giải phápĐMT. Hợp đồng đầu tiên là 14 hệthống ĐMT 510W cho các trạm kiểmlâm của Vườn quốc gia Bù Gia Mập,khởi đầu cho các dự án ĐMT của VũPhong sau này.

Năm 2011, Công ty bắt đầu mở đạilý đầu tiên ở Vũng Tàu, và đến 2017,bên cạnh việc phủ sóng khắp toànquốc, Vũ Phong còn vươn sang các thịtrường Mỹ, Úc, Thụy Điển, Singapore,Hàn Quốc, Đài Loan, Triều Tiên, Lào,Myanmar và Campuchia, với tổng cộng7 dòng sản phẩm chuyên về các thiếtbị ĐMT, điện tử và đèn Led. Vũ Phongcũng là Công ty đầu tiên áp dụng thành

công tần số cao vào bộ đổi nguồn theoxu hướng thế giới, giúp thiết bị nhỏ,gọn, nhẹ, hiệu suất cao, ít tiêu hao hơnhẳn so với công nghệ tần số thấp phổbiến vào năm 2014. Đến nay, Công tyđang hướng sự nghiên cứu chuyển đổisang công nghệ pin lithium, đưa sảnphẩm vào hệ thống phân phối hiện đạicủa các thương hiệu nhà bán lẻ lớn tạiViệt Nam.

Giải pháp ĐMT toàn diện

Với đầy đủ các dịch vụ từ thiết kế,cung cấp vật tư, lắp đặt đến vậnhành và bảo trì, Vũ Phong đã thựchiện khá nhiều dự án ĐMT có chấtlượng và thẩm mỹ cao và cam kết độbền lên đến trên 30 năm. ĐMT hòalưới là hệ thống ĐMT đơn giản nhấtvà ít tốn kém nhất, cũng là cách phổbiến nhất để bắt đầu với ĐMT. Nhữnghệ thống này sẽ nối vào hệ thốngđiện hiện có của công trình, từ đó

hòa vào lưới điện quốc gia. Các máinhà và nhà máy ĐMT đang bùng nổcũng như nhu cầu năng lượng đangtăng lên. Để tận dụng cơ hội này, VũPhong tiếp tục nâng cao năng lực đểthực hiện các dự án ĐMT lớn hơn vớiyêu cầu cao hơn. Năm 2014 và 2015,Công ty đã triển khai lắp đặt được2,2MW ĐMT, đến năm 2016 đã tănglên 300MW.

Tiêu biểu như dự án ĐMT hòa máyphát của khách hàng FDC Coteccons,sau khi xây dựng đã giúp giảm chi phínăng lượng cho máy phát điện cấpcho công trường vào ban ngày. Đây làgiải pháp tiết kiệm lý tưởng cho cáchoạt động sản xuất, kinh doanh sửdụng máy phát diesel, đồng thời cóthể hòa lưới điện quốc gia. Năm 2017,Công ty hoàn thành hệ thống BIPVđầu tiên tại Việt Nam cho nhà máy tạiBình Dương với sản phẩm kính cườnglực năng lượng mặt trời. Giải pháp

VŨ PHONG

KHỞI NGHIỆP TỪ

điện mặt trời

Thành lập tháng 2/2009,gần 10 năm qua, SolarV

Vũ Phong đã trở thànhmột trong số các công tydẫn đầu ngành điện mặttrời (ĐMT) tại Việt Nam.

HOÀNG HÀ



này mang lại lợi ích kép, vừa đảm bảocông dụng và thẩm mỹ của vật liệuxây dựng vừa cung cấp nhập khẩu,đồng thời mang lại ấn tượng nổi bậtcho công trình.

Bên cạnh việc hòa lưới, Vũ Phongcòn triển khai các dự án ĐMT độc lập,trong đó tiêu biểu là hệ thống ĐMTcho các đảo thuộc quần đảo TrườngSa. Đây thực sự là giải pháp lý tưởngđối với người sống và làm việc nơichưa có điện hoặc việc kéo điện tốnkém và phức tạp. Đối với nơi đã cóđiện, việc tự chủ nguồn năng lượng,không phải phụ thuộc vào lưới điệnvẫn là một ý tưởng hấp dẫn.

Vì nhu cầu ngày càng tăng vềnguồn điện xanh và ổn định thay thếcho những máy phát điện dùng nhiênliệu đốt đầy ô nhiễm, hệ thống nàyđóng vai trò quan trọng trong hoạtđộng kinh doanh của Vũ Phong.

Chiếu sáng Led năng lượngmặt trời

Trong bối cảnh nhu cầu tiết kiệmnăng lượng được dự báo tăng trưởngnhanh chóng trong tương lai, VũPhong đã nhanh chóng nắm bắt cơhội để tiên phong cung cấp cho kháchhàng các giải pháp vượt trội. Ledchiếu sáng bằng năng lượng mặt trờilà một trong những giải pháp như vậy.Bằng các tấm pin năng lượng mặt trờigắn trên trụ đèn, năng lượng mặt trờiđược hấp thụ và chuyển đổi sang điệnnăng thắp sáng những ngọn đènđường, giải pháp cho hệ thống chiếusáng công cộng tại những vùng khí

hậu có nhiều ánh nắng mà lại khókhăn trong việc lắp đặt điện lưới. Mộtsố dự án nổi bật trong lĩnh vực này là48 trụ đèn chiếu sáng đường phố CônĐảo và 75 trụ đèn chiếu sáng khuônviên nhà máy rộng mênh mông củaCông ty Giấy An Bình.

Với giải pháp thân thiện môitrường và hiệu quả về kinh tế này, tấtcả các đường phố, sân bãi, công viên,khu vực quân sự và dân sự, sân bay,bến cảng hay bất kỳ khu vực côngcộng nào cũng có thể xử lý để độc lậpphát điện mà không cần điện lướiquốc gia.

Bơm năng lượng mặt trời

Vũ Phong bắt đầu lắp đặt hệthống bơm năng lượng mặt trời từnăm 2013 cho hệ thống tưới tại trangtrại mía của Công ty Đường Biên Hòavà các hệ thống bơm ở vịnh Nha Phu,Khánh Hòa. Đây là giải pháp xanh vàích lợi về lâu dài để cấp nước chođồng ruộng, trang trại, vườn, rừng,đồn điền, chăn nuôi gia súc và thủyhải sản bởi chi phí thấp trong vậnhành và bảo trì bảo dưỡng. Sự pháttriển của ngành nông nghiệp và lâmnghiệp khiến thị trường tưới tiêu trởnên đầy tiềm năng và đây cũng chínhlà thị trường cho Vũ Phong đặt mụctiêu đứng đầu trong việc cung cấp hệthống bơm năng lượng mặt trời.

Trạm sạc năng lượng mặt trời

Không chỉ chuyên tâm cung cấpcác giải pháp chiếu sáng từ ĐMT, VũPhong còn đầu tư vào mảng xây dựng

các trạm sạc năng lượng mặt trời. Từnăm 2016, Vũ Phong đã lắp đặt cáctrạm sạc ĐMT đầu tiên tại Việt Namcho Đại học RMIT và các Trung tâmgiáo dục STEM tiên tiến quốc tế.

Trạm sạc được thiết kế đẹp mắt vàxây dựng chắc chắn, trạm sử dụngnguồn điện chuyển hóa hoàn toàn từnăng lượng mặt trời thân thiện vớimôi trường. Các trạm sạc có thể cấpđiện cho thiết bị điện tử cá nhân, máymóc cho đến xe điện, nhà kính trồngrau, hệ thống bơm lọc nước… tùy quimô công suất.

Điều đặc biệt là không chỉ phù hợpvới mô hình trường học xanh, trạmsạc ĐMT có tiềm năng ứng dụng rộngrãi trong thương mại, dịch vụ, giaothông… Đây cũng là giải pháp chovùng sâu vùng xa, miền núi, hải đảo,giúp người dân có nguồn năng lượngsạch ổn định và tiếp cận được thôngtin liên lạc.

Giám đốc Phạm Nam Phong chobiết, ĐMT vẫn là tiềm năng chưa đượckhai thác ở Việt Nam. Vũ Phong làmột trong số ít đơn vị đi tiên phongvà do đó, Công ty luôn xây dựng chomình phương châm hoạt động làmang đến cho khách hàng sự hài lòngcao nhất về sản phẩm và dịch vụ củaVũ Phong. Điều đó là việc làm khôngđơn giản mà để làm được điều đó, VũPhong đã phải trả nhiều phí đắt đỏ đểhọc tập kinh nghiệm của nước ngoài,cũng như chi phí đầu tư nghiên cứukhoa học để vươn tới sự phát triển ổnđịnh bền vững �

Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị 11/CT-BCT vềviệc tăng cường triển khai thực hiện Lộ trình áp

dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệutruyền thống.

Theo đó, Bộ Công Thương giao nhiệm vụ cho SởCông Thương tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương:

- Chấn chỉnh và kịp thời giải quyết các khó khăn,vướng mắc cho các cửa hàng bán lẻ xăng dầu để đápứng yêu cầu từ ngày 01/01/2018, chỉ cho phép sảnxuất kinh doanh xăng E5 RON 92 và xăng khoáng RON 95.

- Tích cực chỉ đạo doanh nghiệp phân phối, các đạilý và cửa hàng kinh doanh xăng dầu xây dựng cơ sở vậtchất, kỹ thuật để đẩy mạnh thực hiện Lộ trình.

- Phối hợp với Sở KH&CN kiểm tra giám sát chấtlượng xăng dầu thực hiện lộ trình theo Quyết định53/2012/QĐ-TTg, đảm bảo đúng chủng loại, chất lượngxăng E5 RON 92, tránh gian lận thương mại.

- Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền để tạosự đồng thuận trong xã hội, đồng thời giúp người tiêudùng yên tâm khi sử dụng xăng E5 RON 92.

Chỉ thị 11/CT-BCT có hiệu lực kể từ ngày 22/9/2017.

Tăng cường triển khai thực hiện Lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộnnhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống


Công nghệ điện rác - WTE(CNĐR) lần đầu tiên ở ViệtNam được thực nghiệm tạiNhà máy Cơ khí Chế tạo thiết

bị môi trường của Công ty TNHH Thủylực - Máy (HMC) ở Khu công nghiệp(KCN) Đồng Văn I, huyện Duy Tiên,tỉnh Hà Nam.

Theo công nghệ điện rác WTE(CNĐR), rác thải rắn sẽ được xử lýbằng phương pháp khí hóa thiếu oxytạo ra khí gas tổng hợp (syngas) đểphát điện theo CNĐR. Ưu điểm củaphương pháp này là sử dụng dâychuyền khép kín, không tốn quỹ đất đểchôn lấp và không cần phải phân loạirác đầu nguồn. Khi chuyển hóa rácthành khí gas tổng hợp không phátsinh mùi, nước; ổn định và an toànsuốt quá trình vận hành.

Theo báo cáo của Công ty HMC,trong đợt chạy khảo nghiệm từ ngày21/9 đến 25/10/2016, nhà máy này đãtiếp nhận và xử lý sạch 208 tấn rácthải rắn không phân loại do công tyMôi trường đô thị Hà Nam cung cấp.

Phần khí gas tổng hợp thu được đãđược dùng để chạy ba tổ máy phátđiện công suất 550 kVA, 680 kVA, thắpsáng cho toàn bộ hệ thống chiếu sánghàng rào của nhà máy liên tục trong12 tiếng/ngày (trong 10 ngày). Từngày 17/10/2016, nhà máy đã chính

thức đấu điện chiếu sáng cho KCNĐồng Văn I từ 17h30 đến 6h sángngày hôm sau, trong 7 ngày liên tục.

Kỹ sư Nguyễn Gia Long - Giám đốcCông ty HMC cho biết, rác đầu vàođược cắt nhỏ trên băng chuyền, sauđó tách biệt riêng ra thành 2 dòng vậtchất, dòng vật chất thứ nhất là hữucơ mô mềm và nước (là những vậtchất dễ phân hủy, gây ô nhiễm mùi vàkéo theo côn trùng…). Dòng vật chấtnày được chuyển xuống hầm biogasđể sản xuất khí metal (CH4), cũng làkhí đốt.

Phần nước thải ép vắt từ rác ở dướihầm sinh học biogas được sử dụng đểlàm nguội khẩn cấp và ngưng tro bụicủa khí tổng hợp từ lò ra, khí tổng hợpkhi ra khỏi lò có nhiệt độ 350 độ. Nướcsôi ở nhiệt độ trên 200 độ, chảy quanhững bể, hệ thống lọc (không cóôxy), sau đó nó sẽ hòa lẫn với đệm antoàn, đệm nước, và bốc hơi theo cáchtự nhiên, không mùi.

Dòng vật chất thứ hai là xơ bã rác,được trộn với đất, cát, đá, sắt, nilon…sấy giảm ẩm 20-25%, sau đó épthành viên hoặc kiện đưa vào lò khíhóa đa nhiên liệu, sản xuất thành khítổng hợp đưa vào nhiệt hóa để sinhra khí tổng hợp. Sản phẩm cuối cùngcủa quá trình này là phát điện, khôngcó rác để chôn lấp.

Bản chất của công nghệ MBT-GRElà xử lý, chuyển hóa tất cả các loại chấtthải rắn thành năng lượng. Nguồnnăng lượng này được sử dụng như làmột nhiên liệu cho động cơ đốt trongphát điện hoặc thương mại năng lượngnày ở dạng cung cấp nhiệt cho các nồihơi, lò nung... dùng trong công nghiệp.Sản phẩm còn lại là một lượng thancacbon rất ít, được tro hóa sinh khốitận dụng nhiệt cho dây chuyền sấy vàmột ít dầu mỏ.

Theo ông Đặng Đình Thoảng -Giám đốc Sở Khoa học & Công nghệtỉnh Hà Nam, đây là công nghệ cơ bảnđược đánh giá là ưu việt, Việt Nam cónhiều công nghệ điện rác, tuy nhiênHMC là đơn vị được đánh giá hoànthiện hơn cả, thực tế cho thấy Công tynày đã xử lý được rác và dùng nănglượng thu được để phát được điện. Kếtquả bước đầu thực nghiệm khá thànhcông, hứa hẹn một tương lai tốt, để cóthể áp dụng rộng rãi.

Tuy nhiên, để nhân rộng côngnghệ trên ra toàn quốc hay có thể xuấtkhẩu được cần phải đánh giá lại quátrình hoàn thiện dây chuyền công nghệnày từ chịu lực, áp suất, tính an toàn,tính bền vững, các chất độc hại, khíthải có an toàn không… và sự đánh giánày phải được Hội đồng khoa học kỹthuật Quốc gia đánh giá �

Một trong những công đoạn biến rác thải thành điện năng

ĐỨC VĂN

CÔNG TY TNHH THỦY LỰC - MÁY:

Xử lý rác thải thành điện năng

X$ lý rác th�i � n��c tahi�n nay là v!n đ nan gi�i,ch� ch�a ngh= đ�n vi�c t�nd�ng rác th�i đ� l!y l�i ích.L�n đ�u tiên m�t dâychuyn công ngh� bi�n rácth�i thành đi�n n�ng đãđ��c th$ nghi�m thànhcông t�i Khu công nghi�pĐ#ng V�n I, huy�n Duy Tiên,t+nh Hà Nam.



Thủ tướng Chính phủ vừa ký Chỉ thị số 34/CT-TTg về việctăng cường tiết kiệm điện trong đó có việc thay thế các

trang thiết bị có hiệu suất thấp bằng các thiết bị, dây chuyềncó hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng.

Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quanngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương, các doanh nghiệp, các tổ chứcđoàn thể-xã hội và các hộ gia đình sử dụng điện thực hiệnnghiêm một số giải pháp tiết kiệm điện.

Các cơ quan, công sở cần xây dựng và ban hành quyđịnh về sử dụng điện, thay thế, sửa chữa các trang thiết bịsử dụng điện tại cơ quan, đơn vị theo quy định hiện hành;phổ biến, quán triệt tới toàn thể cán bộ nhân viên phải thựchiện tiết kiệm điện, đưa nội dung tiết kiệm điện vào chỉ tiêuđánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chấp hành kỷ luậtnội bộ và thi đua khen thưởng hàng năm.

Đồng thời đôn đốc, rà soát và thường xuyên kiểm traviệc thực hiện nội quy và các quy định hiện hành về tiếtkiệm điện; thực hiện nghiêm túc Quyết định số 68/2011/QĐ-TTg ngày 12/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc banhành danh mục, phương tiện, thiết bị tiết kiệm điện nănglượng được trang bị, mua sắm đối với cơ quan, đơn vị sửdụng ngân sách nhà nước…

Chỉ thị cũng nêu rõ, Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoànĐiện lực Việt Nam thực hiện các giải pháp vận hành tối ưu

các nhà máy điện và lưới điện truyền tải, phân phối nhằmsử dụng hiệu quả nguồn năng lượng sơ cấp và giảm tổnthất điện năng trên toàn hệ thống. Đồng thời, chỉ đạo cácSở Công Thương phối hợp với các tổ chức tư vấn, các Trungtâm tiết kiệm năng lượng hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuấtcông nghiệp, dịch vụ nhà hàng thực hiện đầu tư, triển khaicác giải pháp tiết kiệm năng lượng thay thế các trang thiếtbị có hiệu suất thấp bằng các thiết bị, dây chuyền có hiệusuất cao, tiết kiệm năng lượng.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện nghiêm các quyđịnh cụ thể về tiết kiệm điện trong phát điện, truyền tải vàphân phối điện. Thực hiện các giải pháp quản lý, kỹ thuật,đầu tư, cải tạo và nâng cấp hệ thống lưới điện đảm bảo đạtđược các tiêu chí về giảm tổn thất theo quy định của Nhànước. Thực hiện phương thức vận hành ổn định, an toàntrong hệ thống điện; bố trí kế hoạch sửa chữa các nhà máyđiện hợp lý; hạn chế sự cố, tiết kiệm chi phí nhiên liệu, giảmtổn thất điện năng, công bố công khai thông tin về tình hìnhsử dụng điện đối với các cơ quan công sở.

Bộ Công Thương chỉ đạo và phối hợp với các cơ quanliên quan tăng cường kiểm tra, giám sát, áp dụng chế tài xửphạt đối với các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức không thựchiện nghiêm các quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệmvà hiệu quả nói chung và sử dụng điện tiết kiệm nói riêng.

PHONG LÂM

Tăng cường tiết kiệm điện, thay thế các thiết bị hiệu suất thấp


Hoạt động của phong trào nâng cao năng suất, chấtlượng trong doanh nghiệp sẽ được tiến hành thông qua

các chương trình hỗ trợ, chương trình ứng dụng công cụ cảitiến liên tục, chương trình hỗ trợ về phát triển khoa học côngnghệ (KHCN).

Phát biểu tại Hội thảo “Hệ thống và công cụ quản lý nângcao năng suất chất lượng - Nền tảng cho doanh nghiệp thamgia vào ngành Công nghiệp Phụ trợ và hội nhập quốc tế”, ôngNguyễn Nam Hải - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩnĐo lường Chất lượng (Bộ KHCN) cho rằng doanh nghiệp muốntham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu thì cần phải có thực lựccông nghệ để tạo ra được các sản phẩm hàng hóa đáp ứngcác chỉ tiêu, đồng thời cần phải quản lý tốt công nghệ để giảiđược bài toán lợi nhuận.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Nam Hải cũng chia sẻ dưới áplực của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 thì doanh nghiệpcũng phải giải bài toán năng suất chất lượng, đặc biệt trongbối cảnh Việt Nam hội nhập sâu với kinh tế thế giới qua cáchiệp định thương mại tự do thì việc nâng cao năng suất vàchất lượng sản phẩm là vấn đề trọng yếu của doanh nghiệp.Muốn vậy, các doanh nghiệp phải có các kiến thức sâu vềnăng suất và chất lượng.

Trong giai đoạn tới, các hoạt động của phong trào năngsuất, chất lượng sẽ tiếp tục hướng vào các mục tiêu cụ thểgồm tập trung vào những ngành kinh tế mũi nhọn, lợi thế

cao và tác dụng lan tỏa tới các ngành khác thông qua cácchương trình hỗ trợ, chương trình ứng dụng các công cụ cảitiến liên tục, chương trình hỗ trợ về phát triển KHCN. Đặcbiệt, Bộ KHCN sẽ tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng vănhóa cải tiến năng suất và ý thức công nghiệp; xây dựng, đàotạo và phát triển chuyên gia chuyên sâu trong lĩnh vực năngsuất; đẩy mạnh các khóa đào tạo, nâng cao năng suất laođộng, nâng cao trình độ văn hóa nhận thức về pháp luậtcho người lao động. Nhà nước cũng sẽ tập trung tăng cườngkhích lệ doanh nghiệp đầu tư cho KHCN, là yếu tố quantrọng để nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, các chính sách cũng tập trung thúc đẩyphát triển các doanh nghiệp nhỏ tiềm năng tăng trưởng vềquy mô thông qua các giải pháp tạo môi trường kinh doanhthông thoáng, giúp các doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận vốnphát triển kinh doanh. Đặc biệt, sẽ hỗ trợ thông tin, kiếnthức để các doanh nghiệp có thể xây dựng được các địnhhướng phát triển dài hạn. Riêng đối với các doanh nghiệpngành công nghiệp của Việt Nam, giải pháp chung được đưara là tạo môi trường cho doanh nghiệp phát triển về quy mô;khuyến khích phát triển khoa học và công nghệ; phát triểnnguồn nhân lực cung ứng cho thị trường; ứng dụng hệthống quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế và công cụ cải tiếnnăng suất chất lượng tiên tiến, hiện đại.

HOÀNG KIM

Doanh nghiệp tham gia ngành công nghiệp phụ trợ:Cần thực lực công nghệ


Quốc vụ khanh, Thứ trưởng thường trực Bộ Nănglượng, Hạ tầng và Khí hậu Đan Mạch - ông Thomas

Egebo sẽ thăm Việt Nam vào ngày 20 và 21/9, theo lờimời của Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh.

Mục đích của chuyến thăm là nhằm thúc đẩy sự hợptác Việt Nam-Đan Mạch trong lĩnh vực Năng lượng và Khíhậu, đồng thời đánh dấu sự hợp tác tiếp theo củaChương trình Hợp tác Năng lượng giai đoạn 2017-2020.

Thứ trưởng Thomas Egebo sẽ tham gia các hoạt độngtại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh bao gồm các cuộcgặp với lãnh đạo Bộ Công Thương, với lãnh đạo Ủy bannhân dân Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minhnhằm thảo luận về các kế hoạch đầu tư trong lĩnh vựcnăng lượng và biến đổi khí hậu, cũng như sự hợp tácthương mại giữa hai quốc gia. Ông Thomas Egebo cũngsẽ tham dự Lễ Công bố Báo cáo Năng lượng Việt Nam vàđi thăm Trung tâm Điều độ Hệ thống Điện Quốc gia nhằmtìm hiểu và thảo luận về các thách thức của việc đưanăng lượng tái tạo vào hệ thống điện. Trước khi rời ViệtNam, ông Thomas Egebo sẽ tìm hiểu về các cơ hội cũngnhư thách thức của công việc kinh doanh tại Việt Namthông qua các cuộc gặp gỡ với các công ty Đan Mạch tạiThành phố Hồ Chí Minh.

Kể từ năm 1994 Đan Mạch dành hơn 1,3 tỉ đô la Mỹ(không hoàn lại) nhằm hỗ trợ phát triển cho Việt Nam.Thông qua sự hỗ trợ này, Đan Mạch đã đóng góp cho sựphát triển kinh tế mạnh mẽ ở Việt Nam.

Tháng 11/2011, Đan Mạch đã ký một tuyên bố chung

với chính phủ Việt Nam nhằm xây dựng một quan hệ đốitác chiến lược trong các lĩnh vực biến đổi khí hậu, môitrường, năng lượng và tăng trưởng xanh. Việc này đòihỏi phải tiếp tục hỗ trợ cho sự phát triển và thực hiệncác chiến lược, chương trình và kế hoạch hành động củaViệt Nam trong các lĩnh vực này. Đan Mạch và Việt Namđồng ý khuyến khích việc sử dụng chuyên môn và côngnghệ của Đan Mạch đối với các lĩnh vực năng lượng hiệuquả, năng lượng tái tạo, nước, và xử lý rác thải.

Tiếp theo đó, Đan Mạch đã hỗ trợ Việt Nam trongChương trình Mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượngtiết kiệm và hiệu quả với mục tiêu giảm khoảng 5-8%tổng mức tiêu thụ năng lượng. Một trong những hợp tácđáng kể là Dự án “Chuyển hóa Các bon thấp trong lĩnhvực Tiết kiệm Năng lượng tại Việt Nam (LCEE)”, một cơchế tài chính được thực hiện từ năm 2013 đến năm 2017nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ đầu tư vàocông nghệ xanh tiết kiệm năng lượng.

Năm 2013, Đan Mạch và Việt Nam ký thỏa thuận Hợptác Toàn diện nhằm nâng cao hơn nữa sự hợp tác mạnhmẽ trong lĩnh vực thương mại và tăng trưởng xanh.Những chương trình hợp tác giữa Bộ Khí hậu và Nănglượng Đan Mạch, Bộ Công Thương và Bộ Xây dựng ViệtNam đã được thiết lập nhằm tạo điều kiện cho Đan Mạchchia sẻ kinh nghiệm và công nghệ chất lượng cao tronglĩnh vực Năng lượng với các nhà quản lý và doanh nghiệpViệt Nam.

HẢI YẾN

Nhà máy sản xuất linh kiện động cơ máy bay vừađược khởi công tại Hòa Lạc, Hà Nội, dự kiến sẽ hoàn

thành và đi vào hoạt động cuối tháng 4/2018, cung cấplinh kiện cho những hãng sản xuất động cơ máy bay lớnnhất trên thế giới.

Dự án có tổng mức đầu tư 200 triệu USD và giảingân trong vòng 3 năm. Nhà máy sẽ sử dụng các máymóc gia công tối tân và các thiết bị kiểm tra độ chínhxác nhằm phục vụ việc sản xuất linh kiện động cơ siêuchính xác. Đây là dự án đầu tư đầu tiên tại Việt Namliên quan đến ngành công nghiệp động cơ hàng không.

Dự án do doanh nghiệp Hàn Quốc là chủ đầu tư vớidiện tích nhà máy trong giai đoạn đầu là 5,7 ha. Trongtương lai, dự án có thể mở rộng lên 9,7 ha nâng vốn đầutư lên 260 triệu USD. Dự kiến đến cuối tháng 4/2018,nhà máy thứ nhất sẽ hoạt động, hai nhà máy còn lạiđược hoàn thành vào năm 2022. Nhà máy sẽ sản xuấtcác cấu kiện, linh kiện cho một số hãng sản xuất động cơmáy bay lớn trên thế giới như: General Electric (GE),Pratt & Whitney (PW) và Rolls-Royce, giải quyết việc làm

cho khoảng 1.000 lao động.Tại lễ khởi công, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công

nghệ Chu Ngọc Anh đánh giá ý nghĩa lớn của sự kiệnnày. Ông tin tưởng dự án sẽ góp phần quan trọng vào sựphát triển trong tương lai của ngành công nghiệp hàngkhông và ngành công nghiệp gia công cơ khí chính xáctại Việt Nam.

Khu Công nghệ cao Hòa Lạc là Khu Công nghệ caoQuốc gia với quy mô 1.586 ha và được phát triển để trởthành một thành phố khoa học. Đây là nơi thu hút cácnhà đầu tư trong lĩnh vực nghiên cứu phát triển, đào tạovà ươm tạo.

Khu công nghệ cao sẽ sản xuất sản phẩm thuộc lĩnhvực: Công nghệ sinh học, Công nghệ thông tin - truyềnthông, Công nghệ vật liệu mới và Công nghệ tự độnghóa. Mặt khác để trở thành thành phố khoa học, KhuCông nghệ cao cần thu hút các nhà đầu tư về hạ tầng xãhội như: nhà ở, văn phòng, trung tâm thương mại, bệnhviện, trường học, dịch vụ hậu cần, vui chơi giải trí...

HIẾU CÔNG

Việt Nam sản xuất linh kiện động cơ máy bay cho GE, Rolls-Royce

Việt Nam, Đan Mạch tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng



Khoa h�c công ngh� th� gi�iKhoa h�c công ngh� th� gi�iKhoa h�c công ngh� th� gi�i

Vai trò của các TTO

Quá trình thương mại hoá sảnphẩm khoa học công nghệ (KHCN) từphòng thí nghiệm ra thị trường ở HoaKỳ được thực hiện thông qua vănphòng chuyển giao công nghệ (TTO)hoặc văn phòng cấp phép công nghệ(TLO). Các văn phòng được đặt tại cáctrường đại học hoặc các vùng sản xuấttrên khắp cả nước. Đối với các trườngvà cơ sở nghiên cứu trong lĩnh vựcnông nghiệp thì điều này thể hiện rất rõthông qua mạng lưới TLO được đặt tạitrung tâm khuyến nông ở tất cả vùngsản xuất trọng điểm trong các tiểubang. Các tổ chức này tham gia ngaytừ đầu quy trình thương mại hóa, saukhi nhà khoa học công bố công trìnhnghiên cứu hoặc phát minh của mình.

Bước đầu tiên, TTO sẽ xem xét tiềmnăng thương mại hoá sản phẩm KHCN.TTO sẽ thảo luận với nhà khoa học đểcân nhắc tiềm năng thương mại hoácủa phát minh và sẽ quyết định có nênnộp đơn xin bằng sáng chế cho phátminh hay không? Tìm nguồn kinh phíđăng ký sáng chế ở đâu? Thời gianđăng ký sáng chế nhanh hay chậm?Phát minh này sẽ mang lại hiệu quả haykhả năng sử dụng và khai thác ra sao?

Có ba trường hợp xảy ra (Hình 1): + Nếu sản phẩm KHCN không mang

lại giá trị thương mại nhưng có tiềmnăng để phục vụ cộng đồng thì sẽ đượcchuyển giao phi độc quyền (non-exclusively transferred) thông qua mộtvăn bản chuyển giao gọn nhẹ gọi là MTA- materials transfer agreements chonhiều viện, trường khác để tham khảo

hoặc nghiên cứu. Một ví dụ mang tínhlịch sử là công nghệ cắt gene của hainhà khoa học Cohen và Boyer đem vềcho hai trường đại học sở hữu nó là Đạihọc California và Đại học Stanford 250triệu USD doanh thu từ năm 1981 –1997 chỉ nhờ vào chuyển giao phi độcquyền (phí chuyển giao mỗi lần là10.000 USD).

+ Nếu phát minh sáng chế đã cómột hợp đồng tài trợ thương mại hayhợp đồng tài trợ nghiên cứu (gọi là SRA– sponsored research arrangement) từtrước đó thì chính doanh nghiệp, tổchức tài trợ sẽ thương mại hóa sảnphẩm nghiên cứu đó nhanh chóng.

+ Trong trường hợp, sáng chế,

phát minh chưa từng được doanhnghiệp tài trợ nhưng về lâu dài có “giátrị tiềm năng thương mại”, TTO sẽ xâydựng dự án để thu hút nguồn vốn.TTO sẽ định hướng phát triển các sảnphẩm KHCN theo hướng phù hợp với ýđồ tài trợ của các nguồn quỹ hoặc tiếpcận các quỹ, nhà đầu tư thiên thần,các cơ sở khởi nghiệp để phát triển đổimới công nghệ.

Yêu cầu của các TTO là phải hiểu rấtrõ ưu thế nghiên cứu và phát minhtrong trường đại học của mình, pháttriển mạng lưới quan hệ và hiểu các vấnđể của khối tư nhân. Hơn nữa, các nhàkhoa học, nhà sáng chế cũng biếtnhững phát minh tương tự từng được

THƯƠNG MẠI HÓA SẢN PHẨMNGHIÊN CỨU CỦA ĐẠI HỌC:

Bí quy�t THÀNH CÔNG của Hoa Kỳ

Quá trình th��ng m�i hoás�n ph&m khoa h�c công

ngh� t� phòng thí nghi�mra th� tr��ng � Hoa K;

đ��c th c hi�n thông quav�n phòng chuy�n giao

công ngh� (TTO) ho�c v�nphòng c!p phép công

ngh� (TLO). Các v�n phòngđ��c đ�t t�i các tr��ng đ�i

h�c ho�c các vùng s�nxu!t trên kh�p c� n��c.

Đại học California, Los Angeles (UCLA) là trường đứng đầu nước Mỹ về số lượng doanh nghiệpkhởi nghiệp, vượt cả Stanford, MIT và Canergie Mellon. Trong ảnh là một góc phòng thí nghiệmđể ươm tạo công nghệ (incubator lab) của đại học này. Nguồn ảnh: Báo Los Angeles Times.



công ty, tổ chức nào thương mại hóa đểgợi ý cho chính TTO tìm hiểu. TTO vànhà khoa học bắt tay quảng bá phátminh, sáng chế ngay khi đơn xin cấpsáng chế hoặc sở hữu trí tuệ được chấpthuận để sớm có được tài trợ hoặc hợpđồng chuyển giao công nghệ. Chi phívà nguồn lực quảng bá và tìm hiểu thịtrường là do TTO bỏ ra.

Tại Hoa Kỳ có thể dễ dàng tìm đượcthông tin về số lượng bằng sáng chếcủa các trường đại học và các cơ sởnghiên cứu khoa học và công nghệ tạicác văn phòng TTO/TLO. Mỗi vănphòng này đều tự xây dựng cho mìnhmột ngân hàng công nghệ riêng đểquản lý “vốn trí tuệ” của trường đại học.

TTO/TLO thường xuyên cập nhật vàxuất bản danh mục các sản phẩmKHCN hiện có của trường để phát chodoanh nghiệp. Họ cũng tổ chức các hộichợ, hội thảo giới thiệu về công nghệmới và mời các tổ chức tư nhân đếntham quan phòng thí nghiệm, cơ sởnghiên cứu của trường. Đây chính là cơsở để các doanh nghiệp đặt hàngngược lại các nhà khoa học. Khi nhận

được yêu cầu của doanh nghiệp, TTOsẽ dựa vào các công nghệ liên quantrong ngân hàng dữ liệu của mình đểtập hợp các nhà khoa học trong vàngoài trường xây dựng dự án. Sảnphẩm đầu ra thường là kết quả của sựliên kết nhiều nhóm nghiên cứu baogồm nhiều lĩnh vực trải rộng từ khoahọc tự nhiên đến khoa học xã hội vànhân văn. Chẳng hạn, một doanhnghiệp đến đặt hàng TTO của Đại họcbang Florida làm ra một chậu cây cóđiều kiện thoáng khí tương tự nhưtrồng ngoài đất, nhưng không bị rò rỉnước hay phân bón ra ngoài. Dựa vàongân hàng công nghệ của mình, TTO sẽtập hợp những nhà khoa học về vậtliệu, hóa học, nông nghiệp... có cácnghiên cứu, phát minh, sáng chế liênquan cùng làm ra sản phẩm đáp ứngnhu cầu của doanh nghiệp. Kinh phínghiên cứu sẽ do doanh nghiệp tài trợtoàn bộ ngay từ đầu, vì họ biết chắcchắn rằng mình sẽ có sản phẩm đúnghạn và như ý.

Để đánh giá hiệu quả và năng lựccạnh tranh của các trường đại học,Hoa Kỳ đã xây dựng bộ chỉ số chuyểngiao và thương mại hoá (TheUniversity Technology Transfer andCommercialization Index) được thu thậpvà đánh giá bởi Hiệp hội Quản lý côngnghệ các trường đại học (Association ofUniversity Technology Managers) (RossDeVol và cs. 2017), tập trung vào việcđánh giá chất lượng công nghệ đã đượcnghiên cứu, chuyển giao và hiệu quả xãhội mà nó mang lại.

Thương mại hoá sản phẩm -một chỉ số xếp hạng các trườngđại học

Số lượng các bằng sáng chế tăngnhanh chóng qua thời gian (Bảng 1)cho thấy vai trò quan trọng của việchình thành các bằng sáng chế trongquá trình nghiên cứu khoa học. Tuynhiên, trong những năm gần đây, Chínhphủ Mỹ nhận ra rằng, chỉ số về số lượngcông bố khoa học hay số lượng bằngsáng chế là chưa đủ để đánh giá hiệuquả và sự cạnh tranh trong nghiên cứuKHCN của các trường đại học.

Chính vì vậy, Hoa Kỳ đã xây dựng bộchỉ số chuyển giao và thương mại hoá(The University Technology Transfer andCommercialization Index) được thu thậpvà đánh giá bởi Hiệp hội quản lý côngnghệ các trường đại học (Association ofUniversity Technology Managers) (RossDeVol và cs. 2017), tập trung vào việcđánh giá chất lượng công nghệ đã đượcnghiên cứu, chuyển giao và hiệu quả xãhội mà nó mang lại. Khi đó, việc đánhgiá hiệu quả hoạt động KHCN của mộttrường đại học hay các cơ sở nghiên cứutại Hoa Kỳ sẽ phụ thuộc vào sự thànhcông của TTO/TLO trong việc quản lý tàisản trí tuệ, kiến thức về IP, việc cấpphép, nắm vững luật trong các hợpđồng; hiểu biết về quản lý và thực tiễnkinh doanh; các mối liên hệ với thịtrường và đầu tư bên ngoài.

Trong đó, bốn nhóm chỉ số được xâydựng bao gồm: số lượng các bằng sángchế được cấp, các hợp đồng li-xăng tạora, kinh phí thu được từ các hợp đồngli-xăng và nhóm/doanh nghiệp khởinghiệp hình thành. Cách làm này giúpChính phủ Hoa Kỳ có đầy đủ các thôngtin về lợi nhuận kinh tế cũng như hiệuquả xã hội của các nguồn đầu tư choKHCN đem lại, qua đó có kế hoạch hỗtrợ và đầu tư hiệu quả hơn cho các

Hình 1. Sơ đồ quá trình thươngmại hoá sản phẩm khoa họccông nghệ tại các (TTO) của

Hoa kỳ (van Norman vàEisenkot, 2017).

Bảng 1. Xếp hạng các đại học Hoa Kỳ về số lượng các bằng sáng chế giai đoạn 1969-2012.

(Nguồn: Van Norman và Eisenkot, 2017)



trường đại học và viện nghiên cứu. Việcđánh giá Chỉ số chuyển giao và thươngmại hoá công nghệ và xếp hạng cáctrường đại học, các cơ sở nghiên cứuđược thực hiện theo chu kỳ bốn năm.

Kết quả đánh giá các trường đại họcvà các cơ sở nghiên cứu theo bộ Chỉ sốchuyển giao và thương mại hoá chothấy xếp hạng KHCN không hoàn toànphụ thuộc vào nguồn kinh phí đầu tưhay quy mô và uy tín của đại học hay cơcở nghiên cứu mà phụ thuộc vào hiệuquả hoạt động KHCN. Mỗi trường đạihọc và các cơ sở nghiên cứu muốn có vịtrí cao trong bảng xếp hạng về hiệu quảhoạt động KHCN thì phải xây dựng chiếnlược để nâng cao vị thế KHCN của mình(Ross DeVol và cs. 2017). Dưới đây làmột số ví dụ về chiến lược phát triểnKHCN của các trường ĐH và các cơ sởnghiên cứu của Hoa Kỳ, trong đó cónhiều đại học nhỏ nhưng lại có hoạtđộng chuyển giao và thương mại hoácông nghệ hiệu quả như Đại học Uhtahnăm 2006 xếp hạng 14, năm 2015 đãvượt lên đứng đầu bảng xếp hạng. Đạihọc Utah đã nâng cao vị thế và uy tíncủa mình thông qua việc xây dựng đượcchiến lược phát triển đại học dựa vàothương mại hoá kết quả nghiên cứukhoa học. Vị trí thứ hai là Đại họcColumbia được đánh giá cao do tạo radoanh thu lớn từ các hợp đồng chuyểngiao KHCN. Vị trí thứ ba là Đại họcFlorida với sự thành công mang lại do đadạng hoá sản phẩm KHCN có tiềm năngthương mại. Vị trí thứ tư là đại học rấtnhỏ bé Brigham Young đã nâng cao vịthế của mình thông qua việc tập trungvào hình thành các doanh nghiệp khởinghiệp và hiệu quả trong việc đầu tưcho KHCN. Đại học nổi tiếng Standfordxếp hạng thứ 5 tập trung vào tạo ra cácsản phẩm công nghệ phục vụ phát triểnthị trường chứng khoán và quản trị kinhdoanh.

Bộ chỉ số xếp hạng này có thể đượccoi như một công cụ quản lý minh bạch,hiệu quả của chính phủ trong việc quảnlý KHCN, đồng thời khích lệ các trườngvà cơ sở nghiên cứu đánh giá đúng vaitrò của thương mại hoá công nghệ. Bêncạnh đó, nó cũng đòi hỏi các viện,trường phải tự nâng cao năng lực trongquản lý việc thương mại hoá kết quảnghiên cứu và công tác thống kê, báocáo về hoạt động này. Chính phủ và nhàquản lý nhờ vậy mà nắm rõ hiệu quả tạo

ra việc làm, tạo ra doanh nghiệp khởinghiệp và hiệu quả xã hội từ đầu tưKHCN… Nhà nước cũng lấy đó làm cơsở để xác định quyền đối với sản phẩmKHCN tạo ra từ kinh phí đầu tư từ ngânsách (Bảng 2).

Gợi ý cho Việt Nam

Kinh nghiệm của Mỹ đưa ra hai gợiý quan trọng cho Việt Nam trong việcthúc đẩy thương mại hóa từ viện,trường đến doanh nghiệp.

+ Cần xây dựng và hướng dẫn cáctổ chức TTO/TLO tại trường đại học vàcác cơ sở nghiên cứu thực hiện quytrình chuyển giao và thương mại hoácông nghệ một cách bài bản và chuyênnghiệp nhằm khai thác hiệu quả cả badạng sản phẩm KHCN tạo ra từchương trình nghiên cứu. Đồng thời,mỗi TTO/TLO này cũng cần phải tựthiết lập ngân hàng công nghệ vàtham gia ngân hàng công nghệ mởtrên thế giới. Cơ sở dữ liệu này đóngvai trò quan trọng không chỉ trong việcquản lý đề tài, nghiên cứu của cáctrường mà còn tránh các nghiên cứutrùng lặp, tham khảo và biết được trênthế giới đã có những công nghệ gì,công nghệ nào của trường có tiềmnăng và nên đăng ký sở hữu trí tuệ.Một số tổ chức phát triển trên thế giớiđã thành lập ngân hàng công nghệtoàn cầu cho các nước kém phát triển(chẳng hạn như Liên Hợp Quốchttp://unohrlls.org/technologybank/),cho phép truy cập mở, tập trung vàocác phát minh trong lĩnh vực như nôngnghiệp, năng lượng và biến đổi khíhậu. Nhiều tổ chức chính phủ, phichính phủ (doanh nghiệp, tổ chức từthiện, tổ chức phi lợi nhuận, trường đạihọc, viện nghiên cứu công cộng, v.v...)đang tham gia vào mạng lưới nàynhằm khai thác và tận dụng công nghệ

để tạo ra sản phẩm giải quyết nhữngthách thức toàn cầu.

+ Xây dựng bộ chỉ số phát triểnthương mại hoá sản phẩm KHCN (Keyperformance indicators) để đánh giáhiệu quả hoạt động nghiên cứu cáctrường đại học và cơ sở nghiên cứu. Bộchỉ số sẽ giúp chính phủ và nhà quản lý

có căn cứ quyết định, xây dựng kếhoạch hỗ trợ hoặc tiếp tục đầu tư KHCNcho các cơ sở nghiên cứu, phục vụ quảnlý hoạt động KHCN minh bạch và hiệuquả. Mặt khác, việc xây dựng bộ chỉ sốvà xếp hạng các đơn vị sẽ khích lệ cáctrường và cơ sở nghiên cứu luôn đổimới tổ chức và thực hiện nhiệm vụKHCN phù hợp với nhu cầu thực tế,nâng cao tính cạnh tranh và vị thếKHCN của mình.

Ngoài ra, để bộ chỉ số cũng nhưcác trung tâm TLO/TLO có thể đi vàohoạt động thực chất, điều quan trọnglà phải tăng cường đào tạo nhận thứcvề thương mại hoá cho các nhà khoahọc và thế hệ tương lai trong hệthống giáo dục đại học và các cơ sởnghiên cứu. Tại Hoa Kỳ cũng như ởmột số nước phát triển khác, khôngchỉ các doanh nghiệp mà bản thân cácnhà khoa học, sinh viên đều đượcgiáo dục sâu sắc về thái độ thươngmại hoá sản phẩm trí tuệ thông quacác chương trình gắn kết thị trường….Vì vậy bản thân những người làmkhoa học, sinh viên tốt nghiệp, ngườinông dân là những nhà nghiên cứu thịtrường. Qua các chương trình đào tạonâng cao nhận thức các nhà khoa họcsẽ năng động hơn, vận động tốt hơnviệc định hướng nghiên cứu gắn vớithị trường.

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LANCùng Phạm Đức Nghiệm và John

Barnett, ĐH Emporia State, Hoa Kỳ.

Bảng 2. Quyền của Chính phủ đối với các sản phẩm KHCN tạo ratừ kinh phí đầu tư của nhà nước

xanh


Chuyển đổi sang nền kinh tếxanh đòi hỏi sự can thiệpmạnh mẽ của Nhà nướctrong việc điều chỉnh thị

trường. Để đánh giá về hiệu quả bảovệ môi trường thế giới, cần xem xétcác yếu tố: sản xuất và dự trữ nănglượng; cơ sở hạ tầng năng lượng;hiệu quả sử dụng năng lượng; vậntải; nước và nước thải, vật liệu xâydựng, sản xuất nông nghiệp, côngnghiệp; tái chế rác thải. Nhằm pháttriển công nghệ xanh, Việt Nam cầnhọc hỏi kinh nghiệm từ Hàn Quốc,Mỹ, Đan Mạch, Trung Quốc, các nướcEU trong mở rộng và phát triển xanh.Cụ thể:

Hàn Quốc: Đẩy mạnh tiêudùng xanh

Hàn Quốc là quốc gia châu Á điđầu về phát triển xanh và coi tăngtrưởng xanh là một phần trong chiếnlược quốc gia. Chiến lược xanh củaHàn Quốc gồm ba yếu tố: côngnghiệp, năng lượng và đầu tư. Chiếnlược này nhằm duy trì quy mô hoạtđộng sản xuất kinh tế nhằm tối ưuhoá nguồn tài nguyên thiên nhiên,hạn chế tối đa ảnh hưởng môi trườnglên các nguồn năng lượng và tàinguyên, đồng thời chuyển đổi đầu tưsang các hoạt động môi trường vàtăng trưởng kinh tế.

Để hiện thực hoá chiến lược, Hàn

Quốc đã ban hành gói kích cầu “Hiệpđịnh tăng trưởng xanh mới” (tháng1/2009) trị giá 50 nghìn tỷ Won trong4 năm với 9 dự án xanh, tạo 956.000việc làm. Cũng trong tháng 1/2009,“Kế hoạch Nghiên cứu và phát triểntoàn diện về công nghệ xanh” kêu gọităng 2 lần chi phí cho công nghệxanh vào năm 2012, tập trung vàocác lĩnh vực như tái sử dụng rác thải,chế tạo và sử dụng pin năng lượngmặt trời, dự đoán biến đổi khí hậu,lưu giữ carbon...

Trong giai đoạn 2010-2011, chínhphủ Hàn Quốc tập trung thúc đẩyphát triển ngành năng lượng gió,năng lượng mặt trời, hỗ trợ cácdoanh nghiệp trong ngành côngnghiệp xanh và ban hành Luật Hạnchế khí thải, phát triển quản lý nănglượng. Đã có nhiều dự án xanh ở HànQuốc được người dân tích cực thamgia như “Thành phố mặt trời”, “Ngôinhà xanh trị giá 2 triệu”, “Thành phốvà dòng sông xanh hơn”...

Từ năm 2011, Hàn Quốc đã chikhoảng 60 tỷ USD trong 5 năm chophát triển xanh, tạo hơn 1,8 triệu việclàm. Cũng trong giai đoạn này, HànQuốc xây dựng hệ thống “thẻ thanhtoán xanh” để kích thích tiêu thụ hànghoá xanh. Với sự hỗ trợ của thẻ này,việc sử dụng hàng hoá xanh và sảnphẩm tiết kiệm năng lượng ngày càngđược phổ biến. Theo đó, người tiêu

dùng có thể sử dụng các sản phẩmthân thiện với môi trường và tiết kiệmchi tiêu thông qua điểm thưởng. Điểmthưởng có thể quy đổi ra tiền mặt,hoặc trừ vào các hoá đơn thanh toán.

Một chương trình khác do chínhquyền Seoul khởi xướng đó là, nếungười dân tiết kiệm nước thì họ sẽđược giảm giá khi mua các sản phẩmxanh. Chính phủ Hàn Quốc tuyên bốsẽ cắt giảm lượng khí thải nhà kínhtới 30% vào năm 2020.

Mỹ: Nâng cao kĩ thuật sảnxuất xanh

Mỹ lựa chọn việc phát triển nănglượng thay thế làm hướng đi chínhcho sự phát triển kinh tế xanh. Nềnkinh tế lớn nhất thế giới đặt mục tiêuđến năm 2030, 65% năng lượng tiêuthụ và 35% nhiệt lượng là nănglượng từ lắp đặt tấm pin mặt trời.Trong chiến lược tiết kiệm nănglượng, Mỹ đặt mục tiêu đến 2025,nguồn năng lượng tái tạo chiếm 25%lượng phát điện và nhu cầu điện sẽgiảm 15% đến năm 2030. Chính phủMỹ cũng thành lập cơ quan chuyênngành nhằm huy động và giải ngânđầu tư cho các chương trình xanh, cótên gọi Cơ quan Triển khai nănglượng sạch (CEDA). Đồng thời, Mỹ đãtriển khai Đạo luật Chống biến đổi khíhậu với mục tiêu giảm khí thải nhàkính và cho phép các công ty xả khí


ƯU TIÊN

NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO trong phát triển tăng trưởng

MAI HƯƠNG (tổng hợp)

Kinh t� xanh là m�t h��ngđi m�i c�a phát tri�n bn

v'ng. Đ� xây d ng nnkinh t� xanh, vi�c tham

kh�o kinh nghi�m t� cácqu�c gia đi tr��c là c�n

thi�t đ�i v�i Vi�t Nam.



thấp hơn hạn ngạch có thể bán phầnhạn mức cho doanh nghiệp khác. Mỹyêu cầu các công ty sản xuất ôtôchuyển sang các mẫu xe sử dụng cảđiện và xăng dầu, cải tiến động cơ tiếtkiệm nhiên liệu.

EU: Nói không với nguyên liệuhoá thạch

EU cũng thông qua chương trìnhhướng tới nền kinh tế với lượngcarbon thấp giai đoạn từ nay đến2050. Chương trình đặt mục tiêu giảm40-44% lượng khí thải đến năm 2030và giảm 79-82% vào năm 2050. Ngoàira, chương trình còn đề ra phươngpháp hoàn thiện các mục tiêu khácnhư giảm chi phí (175-320 €/ năm).Tại các nước châu Âu, phát triển xanhđược thực hiện trong lĩnh vực nănglượng, phát triển giao thông côngcộng, cơ sở hạ tầng, xây dựng các khuđịnh cư sinh thái và hệ thống tái chế.EU đã thông qua tiêu chuẩn về khí thảiôtô Euro-5, đồng thời chuẩn bị nângcao tiêu chuẩn mới Euro-6 (tiêu chuẩnchất lượng về khí thải cho xe ôtô). Ủyban EU công bố một kế hoạch vàonăm 2020, dự kiến giảm 20% lượngkhí thải carbon, cùng với việc tăng sửdụng các nguồn năng lượng tái tạo lên20% vào năm 2020. Thuỵ Điển, mộtquốc gia trong EU, tuyên bố sẽ hoàntoàn không sử dụng dầu mỏ, đồngthời loại trừ sử dụng than đá và nănglượng hạt nhân ra khỏi quy trình sản xuất.

Trung Quốc: Triển khai côngnghệ nano

Trung Quốc phấn đấu đến 2020đạt 15% lượng điện sản xuất từ năng

lượng tái tạo, giảm 45% lượng carbon khí thải. Xu hướng phát triểnxanh tại Trung Quốc bắt đầu bằng kếhoạch 5 năm từ năm 2011. Chínhphủ Trung Quốc đã đóng cửa hơn2.000 doanh nghiệp gây ô nhiễm môitrường. Khối lượng đầu tư nhà nướctrong lĩnh vực bảo toàn năng lượng,năng lượng tái tạo và công nghệthích ứng vượt qua chỉ tiêu của Mỹvà EU. Đặc biệt, các doanh nghiệpsản xuất của Trung Quốc đã chiếm40% lượng xuất khẩu pin mặt trờithế giới.

Một lĩnh vực khác cũng phát triểntại nước này là công nghệ nano. Năm2016, Trung tâm Sáng kiến toàn cầuBlodal Innovation GICNA được thànhlập giúp Bắc Kinh trở thành nước dẫnđầu thế giới trong lĩnh vực công nghệxanh thế kỷ 21.

Đan Mạch: Quốc gia đi đầutrong phát triển xanh

Đan Mạch là quốc gia Bắc Âu cómục tiêu tham vọng trở thành “quốcgia xanh” nhất tại châu Âu và trênthế giới. Theo chiến lược năng lượngđến 2035, Đan Mạch sẽ hoàn toàn từbỏ sử dụng nguyên liệu hoá thạchtrong ngành công nghiệp nănglượng. Tất cả năng lượng điện vànăng lượng nhiệt sẽ được cung cấpbởi các nguồn năng lượng tái tạo.

Là một nước xuất khẩu dầu mỏvà khí đốt nhưng tại sao Đan Mạchlại hướng tới phát triển xanh? Có thểkể ra một số nguyên nhân: mongmuốn cải thiện môi trường châu Âuvà trên thế giới; đảm bảo an ninhnăng lượng; tạo nhiều việc làm.

Để hiện thực hoá tham vọng của

mình, Đan Mạch đã thông qua mứcthuế đặc biệt với việc xử lý chất thải,bao gồm cả mức phí xử lý chất thảixây dựng. Đồng thời, chi tiêu côngcho các sản phẩm hàng hoá do Nhànước điều chỉnh nhằm giảm thiểulượng rác sinh hoạt và việc sản xuấtquá nhiều bao bì hàng hoá. ĐanMạch ra lệnh hạn chế sử dụng cácloại vỏ túi và bao bì khác nhau. Ví dụ,cho phép sử dụng không quá 20 loạichai trong sản xuất nước giải khát.

20% tổng tiêu thụ năng lượng ởĐan Mạch là năng lượng gió. Các nhàsản xuất turbin gió đạt được thànhcông đột phá về mặt công nghệ, nênchi phí sản xuất năng lượng giótương đương với sản xuất điện ở nhàmáy nhiệt điện. Đan Mạch là quốcgia đầu tiên trên thế giới đạt 1/3 điệnnăng tiêu thụ từ turbin gió.

Ngoài năng lượng gió, Đan Mạchcòn phát triển ngành sản xuất khíbiogas tại nhà máy ở Zealand, chophép sản xuất hàng ngày khoảng6.000m3 từ 135 tấn rác thải sinh học(1m3 khí sinh học tương đượng với0,6l dầu).

Đối với ngành xây dựng, ĐanMạch quyết tâm xây những toà nhàcó có lượng carbon đioxin vô hại đốivới môi trường.

Tại các công trình nhà ở, xâydựng, Đan Mạch tiến hành lắp đặtcác cửa sổ lớn, sao cho các phòngnhận được tối đa ánh sáng. Hạn chếsử dụng điện bằng việc lắp đặt bóngđèn tiết kiệm điện. Trên mái, bên cácbức tường hay ban công được lắp đặttấm pin mặt trời, chuyển đổi nănglượng thành nhiệt điện. Người dân cóthể tự tạo ra năng lượng xanh và bánnăng lượng dư thừa cho hệ thốngnăng lượng quốc gia.

Điều đặc biệt ở Đan Mạch là ngườidân có thể tự đầu tư thiết bị của mìnhvào xây dựng tạo thu nhập, cũng nhưtrang trải chi phí sử dụng năng lượngcho tương lai. Chính phủ còn thôngqua đề án “Bạn phải trả đúng bằngnhững gì bạn thải ra môi trường”. Theođó, các công ty phải đóng thuế do trựctiếp xả khí thải ra môi trường �

Nguồn tham khảo:https://riss.ru/analitycs/5915/

http://regreenhub.ru/2011/02/strate-giya-zelenogo-rosta-yuzhnojj-korei-

gonka-na-operezhenie/

Bất chấp những ảnh hưởng khủng hoảng toàn cầu, giá trịcủa ngành kinh tế xanh nói chung và năng lượng sạch nóiriêng sẽ được đẩy mạnh trong tương lai. Dự báo trong 20-25 năm tới, các nước G20 đạt tốc độ tăng trưởng cao và giatăng đáng kể tỉ trọng ngành công nghiệp xanh, đặc biệttrong lĩnh vực năng lượng sạch. Đến năm 2025, thị trườngthế giới với các thiết bị xanh sẽ đạt khoảng 4,4 nghìn tỷ €(khoảng 6.000 tỷ USD), nền kinh tế xanh đạt mức tăngtrưởng trung bình hàng năm trên 30%, tăng lượng đónggóp cho GDP thế giới lên 6-7%.



Ra mắt lần đầu tại triển lãm Geneva đầu năm nay,Porsche Panamera Sport Turismo là phiên bảnwagon/shooting brake của chiếc Panamera bìnhthường. Nằm trong kế hoạch mở rộng số lượng xe

"lai" động cơ điện hybrid, Porsche vừa tung ra phiên bảnPanamera Sport Turismo Turbo S E-Hybrid hoàn toàn mới.Phiên bản này là mẫu xe cao cấp nhất thuộc dòng PanameraSport Turismo, kết hợp sức mạnh của bản Panamera Turbo Svà hiệu quả tiết kiệm nhiên liệu - bảo vệ môi trường của bảnPanamera Hybrid.

Về ngoại hình, Panamera Sport Turismo Turbo S E-Hybridhoàn toàn giống như phiên bản Turbo S thường trước đó vớibodykit và bộ mâm thiết kế tương tự. Là một mẫu xe plug-in

PORSCHE TUNG PHIÊN BẢN MỚI tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện môi trường Dòng wagon hạng sang Porsche Panamera Sport Turismo vừa có thêmphiên bản mới là Turbo S E-Hybrid - kết hợp giữa sức mạnh, thân thiệnmôi trường và tiết kiệm nhiên liệu.

Ảnh minh họa



LGElectronics đang xây nhà máy 600 tỷ won (525triệu USD) tại Hàn Quốc, trang bị công nghệ

IoT và trí tuệ nhân tạo. Công trình với diện tích sàn336.000m2 dự kiến hoàn thiện năm 2023, thay thế mộtnhà máy liền kề tại Changwon.

Với nhà máy mới, một hệ thống đơn lẻ có thể quảnlý hiệu quả mọi bước từ xử lý, sản xuất linh kiện đếnthanh tra chất lượng và xuất xưởng hàng hóa. Trí tuệnhân tạo sẽ tự động kiểm soát quy trình sản xuất từlên kế hoạch đến vận hành trang thiết bị, loại bỏ thờigian tiêu tốn giữa các bước.

Nhà máy hiện tại của LG đang sản xuất tủ lạnh,lò vi sóng và các tiện ích nhà bếp khác trong 6 tòanhà. LG xác định nếu chỉ mở rộng đơn giản, nókhông đủ để đánh bại sức ép đang lên từ TrungQuốc, vì vậy hãng quyết định xây nhà máy mới vàlắp đặt dây chuyền sản xuất mới. Năng lực đầu ra sẽtăng lên 3 triệu chiếc/năm trong năm 2023 từ 2 triệuchiếc thời điểm này. Từ năm 2021, sản xuất đượcchuyển dần sang cơ sở mới.

Một lãnh đạo công ty cho hay nhà máy thông minhsẽ trở thành cơ sở sản xuất đi đầu đối với các thiết bịgia dụng cao cấp, phục vụ thị trường toàn cầu. Nhàmáy cũng dùng công nghệ xanh như hệ thống nănglượng mặt trời quang điện thế và pin sạc lại được đểgiảm khí thải.

LG Electronics là nhà sản xuất tủ lạnh, máy giặt lớnthứ 4 thế giới, chiếm thị phần tương ứng 6,7% và7,9%, theo hãng nghiên cứu Euromonitor International.

DU LAM (Theo Nikkei)

LG xây nhà máy thông minh tại Hàn Quốc

hybrid với khả năng sử dụng nguồn sạc bên ngoài,Panamera Sport Turismo Turbo S E-Hybrid có thêmmột cổng sạc điện nằm bên trái thân xe, đối xứng vớinắp bình xăng bên phải.

Bên trong nội thất, Panamera Sport Turismo TurboS E-Hybrid cũng có đầy đủ các trang bị tiện nghi caocấp giống như các phiên bản Panamera khác; tất cảnằm gọn trong không gian cabin tối giản nhưng thanhlịch, sang trọng và hiện đại. So với những chiếcPanamera thường, vòm mui của Sport Turismo caohơn 5mm, kéo dài về phía sau. Điều này khiến chiếcxe có thể tích khoang hành lý cực lớn, lên tới 520 lít vàcó thể đạt tối đa 1390 lít nếu gập hàng ghế sau20/40/20 lại.

Vẫn được trang bị bảng điều khiển trung tâm vớimàn hình hệ thống thông tin giải trí có kích thước lêntới 12,3 inch, tuy nhiên Panamera Sport Turismo TurboS E-Hybrid khác biệt so với các phiên bản khác ở giaodiện kiểm soát hệ động lực hybrid. Chiếc xe còn đượctrang bị sẵn loạt hệ thống như kiểm soát khung sườnchủ động Porsche Dynamic Chassis Control (PDCCSport), khóa vi sai phía sau, phanh gốm-carbon, tay láitrợ lực điện, gói trang bị thể thao Sport Chrono...

Hệ động lực của Porsche Dynamic Chassis Control(PDCC Sport) gồm động cơ V8 4.0l tăng áp kép vớicông suất 550 mã lực, kết hợp với mô-tơ điện 136 mãlực. Tổng công suất của chiếc xe là 680 mã lực,cùng với mô-men xoắn 850Nm. Kết hợp với hệ độnglực này là hộp số ly hợp kép 8 cấp PDK cùng hệ thốngdẫn động 4 bánh Porsche Traction Management. Đểmô-tơ điện có thể vận hành "ăn khớp với động cơxăng, module hybrid được tích hợp hệ thống côn vậnhành bằng điện - cơ khí.

Các công nghệ về hệ động lực xăng-điện trênPanamera Sport Turismo Turbo S E-Hybrid đã đượcPorsche ứng dụng từ siêu xe 918 Spyder. Chiếc xe chỉmất 3,4 giây để tăng tốc từ 0-100km/h, 0-200km/htrong 8,5 giây và đạt tốc độ tối đa 310km/h. Hệ thốngpin nhiên liệu trên Panamera Sport Turismo Turbo S E-Hybrid trữ mức năng lượng 14,1kWh và có thể sạcđầy trong thời gian từ 2,4 tới 6 giờ, tùy thuộc vàonguồn điện.

Không chỉ mạnh mẽ, Panamera Sport TurismoTurbo S E-Hybrid còn rất tiết kiệm nhiên liệu với mứctrung bình theo chuẩn NEDC của châu Âu chỉ là 3lít/100 km. Chiếc xe cũng cực kỳ thân thiện với môitrường khi có mức tiêu thụ năng lượng 17,6kWh/100km và hàm lượng khí thải CO2 69g/km. Nếu chỉ sửdụng động cơ điện,Panamera Sport Turismo Turbo SE-Hybrid có tầm hoạt động 49km và lúc này, chiếc xehoàn toàn không có khí thải ra ngoài môi trường.

Tại Đức, Porsche đã bắt đầu mở đơn đặt hàng vớiPanamera Sport Turismo Turbo S E-Hybrid. Giá báncủa xe tại thị trường này là 188.592 Euro.

NGUYỄN HUY Theo Nghe nhìn Việt Nam


VI T NAM cần đẩy nhanh tiến trình sử dụng

N�NG L��NG TÁI T�O

Vi�t Nam hoàn toàn có th� đ�t đ��c các m�c tiêu v n�ng l��ng tái t�o (NLTT)theo Chi�n l��c Phát tri�n NLTT đ�n n�m 2030, t�m nhìn đ�n n�m 2050. Đó lành�n đ�nh c�a ông Koos Neefjes - Chuyên gia t� v!n chính sách cao c!p v bi�nđ�i khí h�u c�a Ch��ng trình Phát tri�n Liên h�p qu�c t�i Vi�t Nam.

Ông Koos Neefjes

G�p g đi thoi

HỒ NGA


G�p g - Đi thoi

Ông đánh giá thế nào về việc đầu tư vào lĩnhvực NLTT ở Việt Nam?Ông Koos Neefjes: Động thái mới của Chính

phủ phê duyệt biểu giá cho NLTT đầu năm 2017 đãgiúp thị trường NLTT Việt Nam có những dấu hiệu tốthơn rất nhiều. Một trong những thách thức của ViệtNam là sẽ không xây dựng nhà máy điện hạt nhân.Điều đó có nghĩa là Việt Nam cần đẩy nhanh tiếntrình sử dụng năng lượng từ nguồn NLTT. Chiến lượcPhát triển NLTT của Việt Nam là ổn nhưng cần làmnhanh hơn. Một trong những điều then chốt cần làmlà đạt được thỏa thuận về giá mua bán điện từnguồn năng lượng mặt trời, gió, năng lượng sinhkhối. Tuy nhiên, điều đó không hoàn toàn khả thi khiđầu tư.

Tại sao lại là “không hoàn toàn khả thi khi đầutư”?Ông Koos Neefjes: Tôi lấy ví dụ, nếu bạn là

một nhà sản xuất năng lượng lớn tầm cỡ, điều bạncần là phải đạt được thỏa thuận mua bán điện vớiEVN hoặc Chính phủ thì doanh nghiệp bạn mới cóthể sản xuất. Một số ít nhà đầu tư nước ngoài phànnàn về sự khó khăn trong đàm phán để đạt đượcnhững thỏa thuận mua bán điện ở Việt Nam. Nếubạn không chắc chắn về việc bạn có thể có tiền từviệc đầu tư này thì đó chính là sự mạo hiểm. Hoặcví dụ như tôi sống ở Hà Nội và nếu muốn đặt mộttấm pin năng lượng mặt trời trên nóc nhà, tôi sẽ mấtnhiều thời gian và thủ tục cho việc đó, thậm chí nếucó điện thừa tôi cũng không có cơ chế để gửi lênlưới và lấy lại tiền. Tôi biết là các nhà quản lý đangtập trung giải quyết các vấn đề này. Nhưng cầnnhanh hơn!

Ông có bình luận gì cho mục tiêu đạt 850 MWđiện từ nguồn NLTT vào năm 2020 của ViệtNam?Ông Koos Neefjes: Phía Việt Nam lên kế hoạch

sản xuất điện từ những tấm pin năng lượng mặt trờitrong 3 năm trở lại đây và trước năm 2020 sẽ đạt850 MW từ những tấm pin năng lượng mặt trời. Điềuđó là không quá tham vọng, mục tiêu đó có thể đạtcao hơn. Tôi tin con số 1.000MW thì Việt Nam có thểlàm được trong thời gian ngắn vì công nghệ, thiết bịhiện tại đều rất sẵn có. Thậm chí nếu chính sách tốt,chúng ta hoàn toàn có thể làm được một cách nhanhchóng với số lượng lớn, và tôi rất hy vọng vào điềuđó. Tuy nhiên, có một thách thức liên quan đến kỹthuật rằng nếu chúng ta làm quá nhanh, nếu bạn cóquá nhiều nhà sản xuất, nhiều vấn đề để quản lý, thìcần phải có đội ngũ cán bộ quản lý có kỹ năng, đểcó thể nối lưới cho các nhà sản xuất. Mà tôi thực sựtin là các bạn có thể làm được điều đó.

Theo ông, đâu là giải pháp để thúc phát triểnnguồn năng lượng mặt trời tại Việt Nam? Ông Koos Neefjes: Theo tôi, Chính phủ cần

vào cuộc, đưa ra những tín hiệu, sự điều chỉnh cụ

thể bằng văn bản pháp luật. Vì điện mặt trời có thểxây dựng, lắp đặt ở cả phía Bắc và phía Nam, nêncần có sự ổn định trong chính sách, đảm bảo antoàn cho nhà đầu tư trong thời gian ít nhất 20 nămthì mới thu hút được doanh nghiệp đầu tư vào lĩnhvực này. Một vài năm trước ở Việt Nam có đưa ramột giải pháp đột phá kết hợp năng lượng mặt trờivới việc sử dụng đất. Ví dụ, kết hợp với hình thứcthủy canh để cung cấp bóng râm cho các sản phẩmtrồng trọt. Tôi nghĩ điều đó thật tuyệt vời. Bạn khôngcần diện tích đất khác cho việc xây dựng phục vụnăng lượng mặt trời, mà tấm pin mặt trời lúc đó nhưmột mái che cho các loại cây trồng cần bóng mátphía dưới. Đó là một cách làm rất thông minh và cầnđược triển khai sớm hơn.

Với các động thái tích cực như ông đã nói, ôngnghĩ sao về thị trường NLTT ở Việt Nam?

Ông Koos Neefjes: Thực sự nó vẫn chưa là thịtrường, nó là biểu giá được hỗ trợ (một cách đưa ranhằm khuyến khích sử dụng NLTT) theo đô la (9.35cent). So sánh với quốc tế, giá đó là cao, là đầu tưđã có lợi nhuận. Tuy nhiên, theo đánh giá của mộtsố công ty thì giá đó lại là thấp vì đầu tư vào ViệtNam có khá nhiều rủi ro, không an toàn. Mặc dù vậy,chắc chắn vẫn có những công ty đầu tư vào ViệtNam, nhất là trong giai đoạn này khi các chính sáchcủa Chính phủ rất hỗ trợ nhà đầu tư. Quan điểm củatôi là Chính phủ cần đưa ra điều chỉnh để giảm giáthành. Nó sẽ rẻ hơn than, ga, năng lượng khác. Hóađơn thanh toán tiền điện theo đó cũng sẽ giảm đi.

Ông có thể chia sẻ một số kinh nghiệm của cácnước đang phát triển về năng lượng mặt trờikhông ?

Ông Koos Neefjes: Các nước châu Âu khi mớiphát triển năng lượng mặt trời họ được hỗ trợ,nhưng Việt Nam thì không thể có tiền hỗ trợ. Tuynhiên, cũng không cần phải hỗ trợ vì các bạn đi saunên công nghệ, thiết bị sẽ rẻ hơn. Và Chính phủ củaViệt Nam sẽ không phải trả tiền, vẫn sản xuất ranăng lượng mặt trời với giá thấp. Câu chuyện về mẹtôi, sống ở Hà Lan, đất nước không có nhiều nắng,nhưng mẹ tôi có lắp 1 tấm pin năng lượng mặt trời,nó đã hoạt động được 20 năm và đã giúp bà giảmđược 30% hóa đơn tiền điện hàng tháng.

Tôi nghĩ đơn giản nhất là Việt Nam sao chépcông nghệ và kỹ thuật của các nước và đảm bảorằng nó an toàn để áp dụng tại Việt Nam. Và sau đólà sản xuất số lượng lớn để giảm giá thành và đẩynhanh sự phát triển.

Cảm ơn ông rất nhiều!

Đào tạo lãnh đạo

kiểu

Những kỹ năng và kinh nghiệmđã giúp một cá nhân thăngtiến chưa chắc sẽ giúp ngườiấy trụ vững tại vị trí mới. Tuy

nhiên, thông qua hàng loạt báo cáo chitiết và phân tích tỉ mỉ, Google đã vàđang tiến hành xuất sắc quá trình đàotạo sếp từ nhân viên của mình.

Dưới đây là 6 khía cạnh được "nơiđáng làm việc nhất trên thế giới" đặcbiệt chú trọng trong việc huấn luyệnlãnh đạo tương lai. Tư duy cầu tiến và chuẩn mựcgiá trị lao động

Dựa theo kết quả nghiên cứu củatiến sĩ Carol Dweck, giáo sư chuyênkhoa Tâm lý học tại Trường Đại họcStanford (California), Google thườngxuyên khuyến khích các quản lý củamình tập trung vào phát triển “tư duycầu tiến”. Trái ngược với lối “tư duy bảo

thủ” vốn cho rằng tài năng là thứ thiênbẩm và bất biến, “tư duy cầu tiến”khẳng định một cách mạnh mẽ việcnhững yếu tố luôn được xem là sẵn cónhư trí thông minh, óc sáng tạo hay cảkhả năng cảm thụ âm nhạc đều có thểđược bồi đắp và tích lũy.

Trong quá trình nghiên cứu, nữtiến sĩ này đã tiến hành quan sát hàngloạt sinh viên và đi đến phát hiệnđáng kinh ngạc: Sự khác biệt duynhất làm nên thành công của nhữngcá nhân xuất sắc không phải bắtnguồn từ trí thông minh hay khả năngtruyền đạt kiến thức của giảng viên,mà nằm ở chính cách họ tự ý thức vềbản thân mình. Đây chính là mấu chốtcủa "tư duy cầu tiến".

Đơn giản mà nói thì bạn sẽ thànhcông khi bạn tin chắc rằng mình có thểthành công. Còn khi tự giới hạn bản

thân bởi “tư duy bảo thủ”, một người sẽbắt đầu nghi ngờ khả năng của chínhmình, từ đó dẫn đến suy giảm quyếttâm, hao mòn ý chí và cuối cùng là tácđộng trực tiếp đến quá trình học hỏicũng như thành đạt. Chỉ khi bạn khôngkhuất phục trước cái được gọi là “đãđịnh sẵn như thế” thì tiềm năng củabạn mới thực sự có cơ may phát triểnvà thăng hoa.

Áp dụng ý tưởng đơn giản mà hiệuquả này, Google yêu cầu và cổ vũnhững lãnh đạo của mình chuyên tâmhọc hỏi, tìm tòi và luôn thử thách bảnthân để đạt mục tiêu cuối cùng là nângcao năng suất lao động. Dù nhiều ngườicó thể cho rằng thành công còn đượcquyết định bởi nhiều yếu tố như mứcđộ tập trung, sự kiên trì, hăng say laođộng… Nghiên cứu của tiến sĩ CarolDweck đã chỉ ra rằng tất thảy các đức

Ngh qu�n tr� đòi h"i m�t cá nhân ph�i luôn trong t� th� s?n sàng tr��c nh'ngquy�t đ�nh khó kh�n. Khi đ�i m�t v�i các tình hu�ng !y, chu&n m c giá tr� có th�là "c�u cánh" vô cùng lý t��ng.

Chuy�n "cá chép hoá r#ng", quá trình t� nhân viên tr� thành s�p ch�a bao gi�là vi�c dA dàng.


Câu chuy�n khoa h�c


Câu chuy�n khoa h�c

tính nêu trên đều là sản phẩm của "tưduy cầu tiến".

Bên cạnh đó, Google còn chú trọngvào việc giúp các sếp tương lai củamình nhận thức được những chuẩnmực cần có trong lao động, và cách ápdụng chúng vào tác phong quản lý saunày. Mục tiêu của việc này không nhằmáp đặt rập khuôn hay gò ép bản thânmà để giúp cho người lãnh đạo cảmthấy tự tin và yêu mến công việc củamình hơn. Những chuẩn mực giá trị nàysẽ tiếp thêm động lực cho nhà lãnh đạocũng như khiến họ cảm thấy công việccủa mình thêm phần ý nghĩa.

Nghề quản trị đòi hỏi một cá nhânphải luôn trong tư thế sẵn sàng trướcnhững quyết định khó khăn. Khi đốimặt với các tình huống ấy, chuẩn mựcgiá trị có thể là "cứu cánh" vô cùng lýtưởng.Trí tuệ cảm xúc

Theo hai chuyên gia Daniel Golemanvà Richard Boyatzis, "trí tuệ cảm xúc"(Emotional Intelligence) là khả năngnhận ra và thấu hiểu cảm xúc của bảnthân cũng như của người khác để quađó tự điều chỉnh hành vi và các mốiquan hệ của mình sao cho phù hợp. Nóicách khác, trí tuệ cảm xúc là năng lực tựnhận thức bản thân ở cấp độ cao.

Những người sếp sở hữu trí tuệ cảmxúc cao có khuynh hướng ra quyết địnhtốt hơn, giao tiếp hiệu quả hơn và “dễgần” hơn. Trên thực tế, trong báo cáomang tên "An EI-Based Theory of Per-formance" (Lý thuyết về năng suất laođộng dựa trên trí tuệ cảm xúc), tiến sĩGoleman đã chỉ ra rằng khả năng quảntrị được xây dựng trên nền tảng trí tuệcảm xúc không chỉ là yếu tố then chốttrong môi trường làm việc mà còn chiphối từ 20% đến 30% năng suất laođộng của tổ chức.Thành thật với bản thân

Để đạt kết quả tối ưu trong quátrình đào tạo đội ngũ lãnh đạo, Googleđã thực hiện cả một website hướng dẫndành riêng cho các quản lý tương laimang tên Re:Work. Khi quan sát ứngdụng này, có thể dễ dàng phát hiện rachủ đề xuyên suốt là sự chia sẻ nhữngthử thách, khó khăn xảy đến trong quátrình từ nhân viên thành lãnh đạo, cũngnhư sự bất mãn với đồng nghiệp.

Thông qua quá trình này, Googlemuốn dạy cho nhân viên của mình biếtchấp nhận sự thật rằng bất cứ ai cũng

có mặt yếu mềm và dễ tổn thương.Điều này là hoàn toàn bình thường vàkhông cần thiết phải giấu diếm.

Khi người lãnh đạo cởi mở và sẵnlòng tâm sự cùng đồng nghiệp, họ sẽnhận được vô số lời khuyên cũng nhưhướng dẫn hữu ích để có thể đươngđầu với khó khăn tốt hơn và đưa rachiến lược tối ưu nhất cho doanhnghiệp.

Công ty không phải sân khấu kịchđộc thoại mà là guồng máy nhiều chitiết, vốn chỉ có thể hoạt động hết côngsuất khi có sự phối hợp nhịp nhàng giữacác bánh răng mà thôi. Nhà quản trịnên ghi khắc trong tâm trí rằng khôngphải chỉ duy nhất bản thân mình mớigặp thử thách và khó khăn mà tất thảynhững lớp người đi trước đều đã từngtrải qua những điều như vậy. Điều quantrọng là họ sẽ luôn sẵn lòng giúp đỡbạn nếu bạn thành thật với bản thân vàchấp nhận "mở cửa".Khả năng huấn luyện cấp dưới

Nhằm phát hiện ra các đặc trưngcần có của một nhà lãnh đạo tài ba,Google đã thực hiện dự án mang tênOxygen. Trong đó, đại gia công nghệnày đã tiến hành phân tích hơn 10.000nhân viên quản lý dựa trên các mặt nhưnăng suất lao động, đề cử giải thưởngcá nhân xuất sắc v.v…

Sau quá trình nghiên cứu dài hơi,Google đã tìm ra 8 thói quen quyết địnhmột sếp giỏi, trong đó khả năng “huấnluyện cấp dưới” là yếu tố mấu chốt. Nóicách khác, sếp giỏi phải là một ngườithầy, người huấn luyện viên tài năng.Dựa trên kết quả phát hiện từ dự ánOxygen, Google định nghĩa một huấnluyện viên giỏi là một cá nhân như sau:

1. Đưa phản hồi đúng lúc và cụ thể.2. Phản hồi điều tiêu cực theo

hướng động viên khích lệ và có suynghĩ thấu đáo.

3. Linh hoạt trong giao tiếp với nhânviên, thích nghi với cách nói chuyện củamỗi cá nhân khi đối thoại 1-1.

4. Lắng nghe, thông cảm và luônluôn hiện diện.

5. Nhận thức đúng đắn được tư duycủa bản thân và đồng nghiệp.

6. Biết đặt câu hỏi mở để phát hiệnđộ nhạy bén của nhân viên.Giao tiếp

Lời nói của sếp có tác động vô cùngto lớn, chỉ cần một lời để khiến cấp dướilên tận mây xanh và cũng chỉ một lời là

đủ có thể khiến họ như rơi xuống vựcthẳm. Google nhận thức rất rõ về sựnhạy cảm trong lời ăn tiếng nói này.

"Nơi làm việc được ham muốn nhấtthế giới" thường xuyên cân nhắc quảnlý của mình phải luôn tránh xa mọithành kiến khi giao tiếp. Lời nhận xétnhất định phải được cân bằng giữa tiêucực và tích cực để vừa tạo động lực chonhân viên vừa giúp họ nhìn nhậnkhuyết điểm của mình một cách đúngđắn.

Góp ý cần thiết phải toát lên sựchân tình, thành thực và thể hiện tấmlòng mong muốn mang đến cơ hội pháttriển cho cấp dưới.Ra quyết định

Để giúp sếp ra quyết định tốt hơn,Google đã lập ra một khung trình tự,bao gồm các bước đặt câu hỏi và hànhđộng làm rõ như sau:

- Vấn đề gì đang được giải quyết vàliệu tất cả mọi người có bị ảnh hưởngbởi nó không? (Xác minh và trao đổi đểtìm ra căn nguyên tường tận).

- Tại sao vấn đề đó quan trọng? (Nócó giúp ích gì cho mục tiêu kinh doanhkhông?).

- Ai là người ra quyết định?- Quyết định sẽ được thực hiện như

thế nào?- Khi nào thì tiến hành ra quyết

định?Bên cạnh đó, để đảm bảo cho sự

đúng đắn và hiệu quả của quyết định,Google khuyến khích các sếp nên kiểmtra ý tưởng của mình bằng cách thôngbáo rõ ràng, trực tiếp cũng như thuthập phản hồi từ nhiều phía. Quá trìnhnày đảm bảo quyết định khi được banhành sẽ hướng đến "đúng người" và"đúng việc", tránh lan man, và sẽ giảiquyết tận gốc vấn đề.

Thoạt trông, những khía cạnh nàydường như quá đơn giản, thế nhưngtheo tờ New York Times, kết quả thu vềtừ việc tập trung phát huy 6 tiêu chí kểtrên lại cực kỳ to lớn. Google cũng đãcông bố báo cáo số liệu sau quá trìnhđào tạo quản lý dựa trên 6 mặt đã nêuvà cho thấy những người lãnh đạo kémhiệu quả đã có thể nâng cao kỹ năngquản trị của mình lên đến 75%.

Theo Inc


Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) vừa đưa ra dựthảo Thông tư về quy định nhập khẩu máy móc đã

qua sử dụng về Việt Nam, trong đó đưa ra nhiều quyđịnh về độ tuổi, chất lượng máy móc, thiết bị phụ tùng.

Cụ thể, theo yêu cầu của Bộ KH&CN, các thiết bị máymóc cũ được nhập về Việt Nam không phải là các máymóc, thiết bị mà các nước đã công bố loại bỏ do lạc hậu,chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường. Các linh kiện,phụ tùng, bộ phận thay thế đã qua sử dụng chỉ được nhậpkhẩu với mục đích thay thế máy móc, dây chuyền đang sửdụng. Các thiết bị đã qua sử dụng nhập khẩu theo các dựán đầu tư phải được giám định tại nước xuất khẩu, trướckhi tháo gỡ, đóng gói vận chuyển về Việt Nam.

Về yêu cầu đối chất lượng, niên hạn của máy móc,các thiết bị phải phù hợp với các yêu cầu về an toàn, tiếtkiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Để đảm bảo phùhợp về chất lượng, Bộ KH&CN cấm nhập khẩu các thiếtbị có độ tuổi vượt quá 10 năm.

Riêng đối với các thiết bị chính của một số dự án đầutư, trong phương án 1, dự thảo của Bộ KH&CN nêu rõcác thiết bị chính của dây chuyền công nghệ được nhập

về Việt Nam phải có tuổi đời không quá 20 năm. Các máymóc này đang ở trạng thái vận hành, đáp ứng tiêu chuẩnkỹ thuật của Việt Nam và các tiêu chuẩn của các nướcG7. Tuổi thọ còn lại của các thiết bị trong dây chuyền sảnxuất còn lại không ít hơn 10 năm so với thiết kế và chấtlượng các thiết bị chính còn lại phải đạt từ 75% trở lên.

Theo Bộ KH&CN, quy định về chất lượng và giám sátchất lượng được thực hiện nay tại nước xuất khẩu vớicác chứng thư đi kèm và được giám định tại Bộ KH&CN.Nếu hàng hoá được nhập về Việt Nam nhưng không đápứng được các điều kiện chất lượng theo quy định, doanhnghiệp nhập khẩu sẽ bị Bộ KH&CN xử phạt vi phạm. Tuynhiên, tại dự thảo Thông tư này, Bộ KH&CN không bắtbuộc tái xuất các lô hàng máy móc cũ vi phạm chấtlượng, niên hạn nói trên.

Được biết, sau khi lấy ý kiến các bộ, ban ngành và dưluận, dự kiến tháng 6/2018 Thông tư chính thức có hiệulực và các doanh nghiệp đủ điều kiện, tuân thủ đủ cácquy trình sẽ được giải quyết hồ sơ sau 15 ngày làm việc,kể từ thời điểm Bộ KH&CN tiếp nhận hồ sơ.

LAN ANH

Thiết bị chính của dây chuyền công nghệ nhập khẩu có tuổi đờikhông quá 20 năm

Chính phủ đã ban hành Quyết định số 41/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 15 tháng 9 năm

2017 quy định trình tự, thủ tục điều chuyển công trình

điện được đầu tư bằng vốn nhà nước sang Tập đoànĐiện lực Việt Nam quản lý.

Theo đó, công trình điện bao gồm: Đường dây vàtrạm điện 110kV, đường điện trung, hạ thế và trạm điệnphân phối được đầu tư bằng vốn nhà nước do cơ quan,tổ chức, đơn vị đang quản lý, sử dụng sẽ được điềuchuyển sang Tập đoàn Điện lực Việt Nam quản lý.

Việc điều chuyển công trình điện được thực hiệntheo phương thức ghi tăng vốn nhà nước đầu tư tại Tậpđoàn Điện lực Việt Nam theo giá trị công trình điện giao,nhận và không hoàn trả vốn. Cơ quan, tổ chức, đơn vịcó công trình điện bàn giao thực hiện ghi giảm tài sản,nguyên giá, giá trị còn lại của tài sản tại cơ quan, tổchức, đơn vị theo quy định của pháp luật.

Trường hợp công trình điện nằm trong khuôn viêntrụ sở làm việc của đơn vị và không thể tách khỏi phạmvi tài sản, thì Bên giao tiếp tục quản lý, sử dụng phầndiện tích đất đó, còn Bên nhận thực hiện bảo dưỡng,sửa chữa, quản lý vận hành công trình điện được nhậnbàn giao.

Trường hợp công trình điện nằm ngoài khuôn viêntrụ sở làm việc của đơn vị và có thể tách khỏi phạm vitài sản, thì thực hiện bàn giao, tiếp nhận cả diện tích đấtgắn liền với công trình điện.

Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng11 năm 2017.

HẢI VÂN

Điều chuyển quản lý công trìnhđiện được đầu tư bằng vốn nhà nước


Ban hành hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời

Ngày 12/9/2017, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 16/2017/TT-BCT qui định về phát triển dự ánđiện mặt trời nối lưới, dự án điện mặt trời mái nhà và ban hành Hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho cácdự án điện mặt trời nối lưới và Hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời mái nhà tạiViệt Nam.

Theo đó, Bên mua điện là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được ủy quyền, còn Bên bánđiện là tổ chức, cá nhân có giấy phép hoạt động điện lực trong lĩnh vực phát điện từ các nhà máy điện mặt trờinối lưới; tổ chức, cá nhân có dự án điện mặt trời trên mái nhà bán lượng điện dư cho Bên mua điện. Bên bánđiện muốn bán được phải thỏa mãn các điều kiện sau: (i) Nhà máy điện hoàn thành các thử nghiệm ban đầu đốivới một phần hoặc toàn bộ của nhà máy điện mặt trời nối lưới và các trang thiết bị đấu nối; (ii) Nhà máy điệnmặt trời nối lưới đã được cấp giấy phép hoạt động điện lực trong lĩnh vực phát điện; (iii) Bên bán điện và Bênmua điện chốt chỉ số công tơ để bắt đầu thanh toán.

Việc Quy hoạch và phát triển điện mặt trời quốc gia chỉ lập một lần duy nhất, các lần cập nhật điều chỉnh bổsung sau được thực hiện khi lập điều chỉnh, bổ sung quy hoạch điện lực Quốc gia. Việc lập, phê duyệt và côngbố quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia được quy định tại Điều 5, Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày11 tháng 4 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặttrời tại Việt Nam (Quyết định số 11).

Đối với Quy hoạch phát triển điện mặt trời cấp tỉnh, chỉ lập đối với các tỉnh có tiềm năng lớn về điện mặt trờivà chỉ lập một lần duy nhất, các lần cập nhật điều chỉnh bổ sung sau được thực hiện khi lập điều chỉnh, bổ sungquy hoạch điện lực tỉnh. Quy hoạch điện mặt trời cấp tỉnh là Đề án quy hoạch nhằm xác định tổng tiềm năngđiện mặt trời lý thuyết, kỹ thuật và kinh tế, phân bố tiềm năng mặt trời tại các khu vực trong phạm vi toàn tỉnh,trong từng giai đoạn đầu tư xây dựng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo có trách nhiệm thẩm định và trình Bộ trưởng Bộ Công Thương phê duyệtĐề án quy hoạch phát triển điện mặt trời cấp tỉnh.

Thông tư cũng qui định, đối với dự án điện mặt trời chưa có trong danh mục các Quy hoạch được phê duyệt,thì với dự án điện mặt trời có quy mô công suất nhỏ hơn hoặc bằng 50 MW sẽ do Bộ Công Thương xem xét, phêduyệt bổ sung quy hoạch; còn với dự án điện mặt trời có quy mô công suất lớn hơn 50 MW, Bộ Công Thươngtrình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung quy hoạch.

Ngoài ra, Thông tư cũng nêu rõ, tỷ lệ vốn chủ sở hữu của các dự án điện mặt trời nối lưới không được thấphơn 20% tổng mức đầu tư; diện tích sử dụng đất lâu dài không quá 1,2 ha/ 01 MWp.

Giá điện của dự án điện mặt trời cũng được qui định: Đối với dự án nối lưới, giá mua điện tại điểm giao nhậnđiện (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) theo quy định tại Khoản 1 Điều 12 Quyết định số 11. Còn đối với dựán điện mặt trời mái nhà được thực hiện cơ chế bù trừ điện năng (net-metering) sử dụng hệ thống công tơ haichiều, và giá mua điện tại điểm giao nhận điện (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) là 2.086 đồng/kWh. Giá muachỉ áp dụng cho phần nhà máy điện mặt trời mái nhà có ngày vận hành thương mại trước ngày 30/6/2019 vàđược áp dụng 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại.

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 26 tháng 10 năm 2017.

Nhà nước hỗ trợ chi phí đào tạo nhân lực KH&CNThông tư 88/2017/TT-BTC hướng dẫn cơ chế tài chính thực hiện Đề án đào tạo, bồi dưỡng nhân lực KH&CN

ở trong nước và nước ngoài bằng ngân sách nhà nước theo Quyết định 2395/QĐ-TTg như sau:- Hỗ trợ 100% kinh phí đào tạo, bồi dưỡng cho các cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ đang làm việc

tại tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ. - Hỗ trợ 50% kinh phí đào tạo, bồi dưỡng cho các cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ đang làm việc

tại tổ chức khoa học và công nghệ ngoài công lập và doanh nghiệp. Căn cứ theo tiêu chí, điều kiện xét chọn, tuyển chọn các cá nhân tham gia Đề án 2395 và khả năng cân đối

nguồn lực, Bộ trưởng Bộ KH&CN quyết định mức chi và tổng mức kinh phí hỗ trợ cụ thể cho từng cá nhân. Thông tư 88/2017/TT-BTC có hiệu lực kể từ ngày 07/10/2017.

V�n b n pháp lu�t

Documents

TRONGadmin.tapchicongthuong.vn/Images/Uploaded/Share/2017/12/14/KHCN … · Tăng sản lượng thanh long trái vụ nhờ điểu khiển sinh trưởng bằng đèn huỳnh quang