Tamamlayc Beslenme

Do. Dr. Fulya GLERMAN

1 Mays 2014

MALATYA

Beslenme fazlar

Anne St

Bebek mamas

Bebek forml mamalar

Bebek zel besinleri

Tamamlayc beslenme

0-2 ya dnemi Kritik pencere" dnemi

1. ocukluk a hastalklarnn ve lmlerinin en nemli

nedenlerinden olan byme gerilii, baz vitamin ve mineral

eksiklikleri ve ishaller en sk 0-2 ya grubunda

2. Bymenin en hzl olduu bu dnemde oluan byme

geriliinin iki ya sonrasnda dzeltilmesi olduka zor

3. Bu dnemde atlan temeller salkl ocukluk-erikin dnemi ile

yakndan ilikili

4. Davran geliimi iin de ok nemli ve kritik bir dnem

Tanm Ek besin, anne st veya bebek mamas

(forml) dndaki tm kat ve sv besinler olarak anlalrken*,

Dnya Salk rgt WHOya gre de anne st yannda kullanlan mamalar ve dier kat ve sv besinler olarak tanmlanmaktadr.

tamamlayc beslenme ad daha uygun !

*) ESPGHAN, 2008

Ne zaman

Nasl

Ne kadar

Ne

Ne zaman ?

ek besinlere en uygun gei zaman, tercihen bebek halen anne st alrken 6. ay civardr.

4. aydan itibaren ??

Emzirmenin en uygun sre iin srdrlmesi, 4-6 ay m, 6 ay m tartmas ,

ESPGHAN nerilerine gre anne st iin istenen sre 6 ay, ek besinlere gei zamannn en erken 17, en ge 26. haftada olmasdr.

Ne zaman ?

Tamamlayc beslenme a 6 ay-24 ay aras dnemdir.

tek bana emzirmeden,

tek bana aile besinlerine gei

Tamamlayc (ek) besinler;

Kakla, bardakla (biberonla olmaz !)

Teker teker

Ayr zamanlarda ve en az 2-3 gn aralarla

Anne stn hi azaltmadan (!)

*Biberon kullanm enfeksiyonlar asndan da daha fazla risk tar!

WHO, Feeding and Nutrition of

infants and young children, 2009.

Bebeklerin yala deien-

enerji alm

WHO, Feeding and Nutrition of infants and young children, 2009

En

erji(k

cal/g

n

)

1000

800

0-2 ay 3-5 ay

Ya (ay)

Artan ve

doldurulmas

gereken

enerji fark

Anne

stnden

gelen

enerji

6-8 ay 9-11 ay 12-23 ay

600

400

200

0

En

erji(k

cal/g

n

)

1000

800

0-2 ay 3-5 ay

Ya (ay)

Artan ve

doldurulmas

gereken

enerji fark

Anne

stnden

gelen

enerji

6-8 ay 9-11 ay 12-23 ay

600

400

200

0

Gei Dnemi

Ne zaman ? Bebein olgunlamasn

Barsaklarn (flora ?)

Bbreklerin (solt yk )

Beynin (davransal geliim)

gelimesini bekleriz.

Erken balarsak;

shal / kusma / kilo kayb / alerji

Beyin gelimesi gvenli beslenme iin art !!!

Ba kontrol - destekli oturabilme

Dil kontrol - mamay kaktan syrp alabilme

En erken 4, en ge 6,5 aylkken

Bebek tamamlayc beslenmeye ne

zaman hazr olur ?

Solid (kat) gdalarn balanmas

Katlar iin hazr olma Sindirim enzimlerinin artmas

Dar itme refleksinin kaybolmas

Desteksiz oturabilme

Besleme emas Bebek pirin unu

Szlm meyve, sebze, et presi

Her seferinde sadece bir yiyecek ekleme

Gelimi lkelerde

Gelimekte olan lkelerde

NASIL ?

WHO, Feeding and Nutrition of infants and young children, 2009. Yarnoff B et al. Mother, infant, and household factors associated with the type of food infants receive in

developing countries. Front Pediatr. 2014. Lassi ZS et al. Impact of education and provision of complementary feeding on growth and morbidity in children

less than 2 years of age in developing countries: a systematic review. BMC Public Health. 2013.

Ya (ay) Duygusal

Geliim

Hareket

Geliimi

Az Geliimi nerilen

Besin ekli

6-8

Aratrma Elden ele geirme

Desteksiz oturma

Kemirme,

yalama,ezme

Pre, prtkl gdalar, ezilmi sofra

gdalar, ele verilen gdalar

8-12

Bamsz

aratrma

Parmaklarla

kska yapma,

kab tutma,

oturma

Dilin yana

ynelmesi

Kat besinler

(peynir, biskvi, ekmek, makarna,

pirin, meyveler, pimi sebzeler,

etler)

12-18

Ayrlma Yrme

El-az

koordinasyonu

ineme Kat

(peynir, biskvi, ekmek, makarna,

pirin, meyveler, pimi sebzeler,

etler)

18-24

zerklik Hareket kontrol Yan ineme

Isrma

Kesme

Bir nceki dnemden besinler ve

yeni tatlar, i sebze meyveler

>24

Baarma ve z

gven

Koma

Oyun

Yemee ulama

Erikinin yiyebilecei tm besinler

(boaza kaabilecekler dnda)

Nasl ? Altnc ve yedinci aylarda yeni gdalarla tanan

bebeklerin yiyecekleri ilk dnemde kakla yedirilebilir ve yemek bitince nne az halanm, hafif sert kvamda, renkli sebzeler konabilir.

- Byle hazrlanm besinler

dikkatini ekecektir.

17

Nasl ? (2) BEBEK, minicik elini uzatp, sebzeleri skarak azna gtrmeye

alacak. lk zamanlar belki de pek tutmay beceremeyecek, var gcyle skp, zaten haland iin yumuam olan sebzeleri vck vck edecek ve dkecek tabii ki!..

Bu yzden sabrl olmak, kirlenmeyi gze almak, bebei izlemek gerekli. Halanm sebzeleri sknca preye dntr- memesi iin az halama yapmak daha uygundur. Preye dnen yiyecekleri bebek kendisi yiyemez. Bylece 6 aylk bir bebek besinleri daha rahat tutabilir ve yiyebilir (di kamasna da yardmc!).

Bebein kendi kendine yemeyi renmesi

Bebekler belli bir aydan sonra, *desteksiz oturmaya, *elini kolunu istemlice kullanmaya *parmaklar ile objeleri tutup azlarna gtrmeye baladklar zaman, yemekleri de kendileri yiyebilirler.

Bebek kendi kendine yerken

KAIK KMN ELNDE?

Anne: Bebekten gelen sinyaller tarafndan anlalp uygun karlklar

vermekte

Bebein besin alm alk - tokluk (isel uyaranlar) yerine, anneyle yaad duygular (dsal uyaranlar) tarafndan kontrol edilir hale gelir.

Bebek: Alk, doygunluk gibi somatik duyumlar ile fke, sevgi ayrmn

renmekte

zel gereksinimler

Bebekler kk erikinler deildir:

Vcut dalm

Fizyolojik immatrite ve Beyin immatritesi

zel besinsel gereksinimler

(essensiyal ya asitleri, vitamin ve mineraller).

Besine duyarllk

zgn ve uyumlu

gda

Besin eleri gereksiniminde anahtar dnemler

(ya dnemlerine gre diyet nerileri )

Erken st

ocukluu

4-6 ay 7-9 ay 10-12 ay Toddler Erikin

Enerji gereksiniminin

% 100n st

karlar

515-545kcal/g

(kzlar-olanlar)

Enerjinin %50si

yalardan gelir.

645 690kcal/g

~6 ay, infant besin

ihtiyacn

karlayacak st

tketemez

St: %50

Solid gda: %50

765-825kcal/d

St %40-45

Solid gda %55-60

865-920kcal/d

St %30-35

Solid gda %65-70

1,165-1,230kcal/d

1,940 2,550kcal/g

Enerjinin %30-35i

ya destei

St solid gdalara gre gitiike nemini kaybeder.

Enerji ve birok besleyici madde gereksinimi vcut bydke artar, ANCAK genel olarak

da vcut yzeyine bal olarak azalr (bebekler VYleri genilii nedeniyle bizden daha

fazla enerjiyeye ihtiya duyarlar.)

Bebekler greceli fazla ya:az liften aamal olarak dk ya;fazla lifli erikin tipi diyete

ynlenirler.

zel gereksinim: Demir (doumdaki depolar yetersiz), inko, Vit A&D

Bebekler sodyum vb soltleri bbreklerden erikinlere gre daha zayf atarlar ki bu da

bbreklerini korumak iin daha az tuz almalarn gerektirir.

Tuz tketimi < 1g /gn olmaldr Tuz alm < 2g /gn

Tuz alm < 6 g /gn

Ne ? lk tamamlayc besin ne olabilir?

orba

Meyve

Yourt

Neden kaliteli gda olmal? Mide kapasitesi:

Doumda 30 cc (2 yemek ka)

6. ayda 180 cc (1 ay fincan)

1 yata 240 cc (1 su barda)

Erikinde 960 cc (1 srahi)

Kapasite bu kadar kkse gda seimi ok nemli !

Enerjisi yksek-proteini ve vitamini yeterli

Kolay hazrlanabilen-ulalabilen (bilindik ve ucuz)

Tuz ve eker olmamal

http://www.clker.com/clipart-3923.htmlhttp://www.clker.com/clipart-2066.html

Kemik bymesi

Doumdan itibaren kemik geliimi

En hzl kemik bymesi hem enine, hem boyuna- ilk 3 yata olur;

Bebeklerin kemiklerinde kkrdak ksm fazladr. Bu esnek ksm daha

sonra sertleerek kemik dokuya dnr.

Kkrdan mineralizasyonu 1 ylda tamamlanr ve kemikler yar hzda bymeye devam ederler.

Kemik ekillendirici asl besleyiciler: Kalsiyum

Fosfor

D Vitamini

Magnezyum

inko

K Vitamini

Her ya iin zgn besin piramidi

Yeniden yaplanm yaa zg besin

piramidi:

- 0 - 4-6 aylk bebekler

- 4-6 aydan 1 yaa kadar olan bebekler

- 1 - 3 ya aras

Youn st diyeti

0 - 4-6 ay

lerleyici / artan

besin eitllilii

4-6 - 12 ay

Aile besinlerine gei

12-36 ay

3 byk dnem* iin 3 farkl diyet

4 - 6 ay 12 ay 3 yl

P1 P2 P3

St arlkl

*) Periyot, P

http://perso.orange.fr/eloie/Illustrations_compte_rendus/bebe_assis.gifhttp://images.google.fr/imgres?imgurl=http://www.infobebes.com/minisite/upload/ibb/article/150/375.jpg&