TaittirÁya-ÓraÉyakasanskritweb.net/yajurveda/ta-find.pdf · TaittirÁya-ÓraÉyaka - Searchable Text, Page 1 of 155 - 25.11.2005 - TaittirÁya-ÓraÉyaka Edited by Subramania Sarma,

TaittirÁya-ÓraÉyaka - Searchable Text, Page 1 of 155 - 25.11.2005 - www.sanskritweb.net/yajurveda

TaittirÁya-ÓraÉyaka Edited by Subramania Sarma, Chennai

Proofread Version of November 2005

Searchable non-accented transliterated text

To search for diacritics press ALT key, then type 0 + code on numerical keypad, e.g. to search for À, press ALT key, keep it pressed, and enter 0192 on num pad.

192 193 194 195 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 217

À Á Â Ã Å Æ Ç È É Ê Ë Ì Í Î Ï Ù

[[1-0-0]] bhadraÎ karÉebhiÏ ÌÃÉuyÀma devÀÏ | bhadraÎ paÌyemÀkÍabhiryajatrÀÏ | sthirairaÇgaistuÍÊuvÀÙsastanÂbhiÏ | vyaÌema devahitaÎ yadÀyuÏ | svasti na indro vÃddhaÌravÀÏ | svasti naÏ pÂÍÀ viÌvavedÀÏ | svastinastÀrkÍyo ariÍÊanemiÏ | svasti no bÃhaspatirdadhÀtu | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[1-1-1]] ÀÂÎ bhadraÎ karÉebhiÏ ÌÃÉuyÀma devÀÏ | bhadraÎ paÌyemÀkÍabhiryajatrÀÏ | sthirairaÇgaistuÍÊuvÀÙsastanÂbhiÏ | vyaÌema devahitaÎ yadÀyuÏ | svasti na indro vÃddhaÌravÀÏ | svasti naÏ pÂÍÀ viÌvavedÀÏ | svastinastÀrkÍyo ariÍÊanemiÏ | svasti no bÃhaspatirdadhÀtu | ÀpamÀpÀmapaÏ sarvÀÏ | asmÀdasmÀdito'mutaÏ || 1 || [[1-1-2]] agnirvÀyuÌca sÂryaÌca | saha saÎcaskararddhiyÀ | vÀyvaÌvÀ raÌmipatayaÏ | marÁcyÀtmÀno adruhaÏ | devÁrbhuvanasÂvarÁÏ | putravatvÀya me suta |


mahÀnÀmnÁrmahÀmÀnÀÏ | mahaso mahasassvaÏ | devÁÏ parjanyasÂvarÁÏ | putravatvÀya me suta || 2 || [[1-1-3]] apÀÌnyuÍÉimapÀ rakÍaÏ | apÀÌnyuÍÉimapÀragham | apÀghrÀmapa cÀvartim | apadevÁrito hita | vajraÎ devÁrajÁtÀÙÌca | bhuvanaÎ devasÂvarÁÏ | ÀdityÀnaditiÎ devÁm | yoninordhvamudÁÍata | ÌivÀnaÌÌantamÀ bhavantu | divyÀ Àpa oÍadhayaÏ | sumÃËÁkÀ sarasvatÁ | mÀ te vyoma saÎdÃÌi || 3 || amutaÏ sutauÍadhayo dve ca || 1 || [[1-2-1]] smÃtiÏ pratyakÍamaitihyam | anumÀnaÌcatuÍÊayam | etairÀdityamaÉdalam | sarvaireva vidyÀsyate | sÂryo marÁcimÀdatte | sarvasmÀdbhuvanÀdadhi | tasyÀÏ pÀkaviÌeÍeÉa | smÃtaÎ kÀlaviÌeÍaÉam | nadÁva prabhavÀtkÀcit | akÍayyÀtsyandate yathÀ || 4 || [[1-2-2]] tÀnnadyo'bhisamÀyanti | sorussatÁ na nivartate | evannÀnÀsamutthÀnÀÏ | kÀlÀssaÎvatsara× ÌritÀÏ | aÉuÌaÌca mahaÌaÌca | sarve samavayantritam | sataissarvaissamÀviÍÊaÏ | Ârussanna nivartate | adhisaÎvatsaraÎ vidyÀt | tadeva lakÍaÉe || 5 || [[1-2-3]] aÉubhiÌca mahadbhiÌca | samÀrÂËhaÏ pradÃÌyate | saÎvatsaraÏ pratyakÍeÉa |


nÀdhisattvaÏ pradÃÌyate | paÊaro viklidhaÏ piÇgaÏ | etadvaruÉalakÍaÉam | yatraitadupadÃÌyate | sahasraÎ tatra nÁyate | ekaÙhi Ìiro nÀnÀ mukhe | kÃtsnaÎ tadÃtulakÍaÉam || 6 || [[1-2-4]] ubhayatassaptendriyÀÉi | jalpitaÎ tveva dihyate | ÌuklakÃÍÉe saÎvatsarasya | dakÍiÉavÀmayoÏ pÀrÌvayoÏ | tasyaiÍÀ bhavati | ÌukraÎ te anyadyajataÎ te anyat | viÍurÂpe ahanÁ dyaurivÀsi | viÌvÀ hi mÀyÀ avasi svadhÀvaÏ | bhadrÀ te pÂÍanniha rÀtirastviti | nÀtra bhuvanam | na pÂÍÀ | na paÌavaÏ | nÀdityassaÎvatsara eva pratyakÍeÉa priyatamaÎ vidyÀt | etadvai saÎvatsarasya priyatamaÙ rÂpam | yo'sya mahÀnartha utpatsyamÀno bhavati | idaÎ puÉyaÎ kuruÍveti | tamÀharaÉaÎ dadyÀt || 7 || yathÀ lakÍaÉa ÃtulakÍaÉaÎ bhuvanaÙ sapta ca || 2 || [[1-3-1]] sÀkaÎjÀnÀÙ saptathamÀhurekajam | ÍaËudyamÀ ÃÍayo devajÀ iti | teÍÀmiÍÊÀni vihitÀni dhÀmaÌaÏ | sthÀtre rejante vikÃtÀni rÂpaÌaÏ | ko nu maryÀ amithitaÏ | sakhÀ sakhÀyamabravÁt | jahÀko asmadÁÍate | yastityÀja sakhividaÙ sakhÀyÀm | na tasya vÀcyapi bhÀgo asti | yadÁÙ ÌÃÉotyalakaÙ ÌÃÉoti || 8 || [[1-3-2]] na hi praveda sukÃtasya panthÀmiti | ÃturÃtunÀ nudyamÀnaÏ | vinanÀdÀbhidhÀvaÏ | ÍaÍÊiÌca triÙÌakÀ valgÀÏ | ÌuklakÃÍÉau ca ÍÀÍÊikau | sÀrÀgavastrairjaradakÍaÏ | vasanto vasubhissaha |


saÎvatsarasya savituÏ | praiÍakÃtprathamaÏ smÃtaÏ | amÂnÀdayatetyanyÀn || 9 || [[1-3-3]] amÂÙÌca parirakÍataÏ | etÀ vÀcaÏ prayujyante | yatraitadupadÃÌyate | etadeva vijÀnÁyÀt | pramÀÉaÎ kÀlaparyaye | viÌeÍaÉaÎ tu vakÍyÀmaÏ | ÃtÂnÀÎ tannibodhata | ÌuklavÀsÀ rudragaÉaÏ | grÁÍmeÉÀ''vartate saha | nijahanpÃthivÁÙ sarvÀm || 10 || [[1-3-4]] jyotiÍÀ'pratikhyena saÏ | viÌvarÂpÀÉi vÀsÀÙsi | ÀdityÀnÀÎ nibodhata | saÎvatsarÁÉaÎ karmaphalam | varÍÀbhirdadatÀÙ saha | aduÏkho duÏkhacakÍuriva | tadmÀ pÁta iva dÃÌyate | ÌÁtenÀvyathayanniva | rurudakÍa iva dÃÌyate | hlÀdayate jvalataÌcaiva | ÌÀmyataÌcÀsya cakÍuÍÁ | yÀ vai prajÀ bhra×Ìyante | saÎvatsarÀttÀ bhra×Ìyante | yÀÏ pratitiÍÊhanti | saÎvatsare tÀÏ pratitiÍÊhanti | varÍÀbhya ityarthaÏ || 11 || ÌÃÉotyanyÀnsarvÀmeva ÍaÊca || 3 || [[1-4-1]] akÍiduÏkhotthitasyaiva | viprasanne kanÁnike | ÀÇkte cÀdgaÉaÎ nÀsti | ÃbhÂÉÀÎ tannibodhata | kanakÀbhÀni vÀsÀÙsi | ahatÀni nibodhata | annamaÌnÁta mÃjmÁta | ahaÎ vo jÁvanapradaÏ | etÀ vÀcaÏ prayujyante | ÌaradyatropadÃÌyate || 12 || [[1-4-2]]


abhidhÂnvanto'bhighnanta iva | vÀtavanto marudgaÉÀÏ | amuto jetumiÍumukhamiva | sannaddhÀssaha dadÃÌe ha | apadhvastairvastivarÉairiva | viÌikhÀsaÏ kapardinaÏ | akruddhasya yotsyamÀnasya | kruddhasyeva lohinÁ | hemataÌcakÍuÍÁ vidyÀt | akÍÉayoÏ kÍipaÉoriva || 13 || [[1-4-3]] durbhikÍaÎ devalokeÍu | manÂnÀmudakaÎ gÃhe | etÀ vÀcaÏ pravadantÁÏ | vaidyuto yÀnti ÌaiÌirÁÏ | tÀ agniÏ pavamÀnÀ anvaikÍata | iha jÁvikÀmaparipaÌyan | tasyaiÍÀ bhavati | iheha vassvatapasaÏ | marutassÂryatvacaÏ | Ìarma saprathÀ ÀvÃÉe || 14 || dÃÌyata ivÀ''vÃÉe || 4 || [[1-5-1]] atitÀmrÀÉi vÀsÀÙsi | aÍÊivajriÌataghni ca | viÌve devÀ vipraharanti | agnijihvÀ asaÌcata | naiva devo na martyaÏ | na rÀjÀ varuÉo vibhuÏ | nÀgnirnendro na pavamÀnaÏ | mÀtÃkkaccana vidyate | divyasyaikÀ dhanurÀrtniÏ | pÃthivyÀmaparÀ ÌritÀ || 15 || [[1-5-2]] tasyendro vamrirÂpeÉa | dhanurjyÀmacchinathsvayam | tadindradhanurityajyam | abhravarÉeÍu cakÍate | etadeva ÌaÎyorbÀrhaspatyasya | etadrudrasya dhanuÏ | rudrasya tveva dhanurÀrtniÏ | Ìira utpipeÍa | sa pravargyo'bhavat | tasmÀdyassapravargyeÉa yajÈena yajate | rudrasya sa ÌiraÏ pratidadhÀti |


nainaÙ rudra Àruko bhavati | ya evaÎ veda || 16 || ÌritÀ yajate trÁÉi ca || 5 || [[1-6-1]] atyÂrdhvÀkÍo'tiraÌcÀt | ÌiÌiraÏ pradÃÌyate | naiva rÂpaÎ na vÀsÀÙsi | na cakÍuÏ pratidÃÌyate | anyonyaÎ tu na hi×srÀtaÏ | satastaddevalakÍaÉam | lohito'kÍÉi ÌÀraÌÁrÍÉiÏ | sÂryasyodayanaÎ prati | tvaÎ karoÍinyaÈjalikÀm | tvaÎ karoÍi nijÀnukÀm || 17 || [[1-6-2]] nijÀnukÀ menyaÈjalikÀ | amÁ vÀcamupÀsatÀmiti | tasmai sarva Ãtavo namante | maryÀdÀkaratvÀtprapurodhÀm | brÀhmaÉa Àpnoti | ya evaÎ veda | sa khalu saÎvatsara etaissenÀnÁbhissaha | indrÀya sarvÀnkamÀnabhivahati | sa drapsaÏ | tasyaiÍÀ bhavati || 18 || [[1-6-3]] avadrapso aÙÌumatÁmatiÍÊhat | iyÀnaÏ kÃÍÉo daÌabhiÏ sahasraiÏ | ÀvartamindraÏ ÌacyÀ dhamantam | upasnuhi taÎ nÃmaÉÀmathadrÀmiti | etayaivendraÏ salÀvÃkyÀ saha | asurÀnparivÃÌcati | pÃthivyaÙÌumatÁ | tÀmanvavasthitaÏ saÎvatsaro divaÎ ca | naivaÎviduÍÀ''cÀryÀntevÀsinau | anyonyasmai druhyÀtÀm | yo druhyati | bhraÌyate svargÀllokÀt | ityÃtumaÉËalÀni | sÂryamaÉËalÀnyÀkhyÀyikÀÏ | ata ÂrdhvaÙ sanirvacanÀÏ || 19 || ni jÀnukÀÎ bhavati druhyÀtÀÎ paÈca ca || 6 || [[1-7-1]] Àrogo bhrÀjaÏ paÊaraÏ pataÇgaÏ |


svarÉaro jyotiÍimÀn vibhÀsaÏ | te asmai sarve divamÀtapanti | ÂrjaÎ duhÀnÀ anapasphuranta iti | kaÌyapo'ÍÊamaÏ | sa mahÀmeruÎ na jahÀti | tasyaiÍÀ bhavati | yatte ÌilpaÎ kaÌyapa rocanÀvat | indriyÀvatpuÍkalaÎ citrabhÀanu | yasminsÂryÀ arpitÀssapta sÀkam || 20 || [[1-7-2]] tasminrÀjÀnamadhiviÌrayemamiti | te asmai sarve kaÌyapÀjjyotirlabhante | tÀnsomaÏ kaÌyapÀdadhinirddhamati | bhrastÀkarmakÃdivaivam | prÀÉo jÁvÀnÁndriyajÁvÀni | sapta ÌÁrÍaÉyÀÏ prÀÉÀÏ | sÂryÀ ityÀcÀryÀÏ | apaÌyamahametansapta sÂryÀniti | paÈcakarÉo vÀtsyÀyanaÏ | saptakarÉaÌca plÀkÍiÏ || 21 || [[1-7-3]] ÀnuÌravika eva nau kaÌyapa iti | ubhau vedayite | na hi Ìekumiva mahÀmeruÎ gantum | apaÌyamahametatsÂryamaÉËalaÎ parivartamÀnam | gÀrgyaÏ prÀÉatrÀtaÏ | gacchanta mahÀmerum | ekaÎ cÀjahatam | bhrÀjapaÊarapataÇgÀ nihane | tiÍÊhannÀtapanti | tasmÀdiha taptritapÀÏ || 22 || [[1-7-4]] amutretare | tasmÀdihÀtaptritapÀÏ | teÍÀmeÍÀ bhavati | sapta sÂryÀ divamanupraviÍÊÀÏ | tÀnanveti pathibhirdakÍiÉÀvÀn | te asmai sarve ghÃtamÀtapanti | ÂrjaÎ duhÀnÀ anapasphuranta iti | saptartvijassÂryÀ ityÀcÀryÀÏ | teÍÀmeÍÀ bhavati | sapta diÌo nÀnÀsÂryÀÏ || 23 || [[1-7-5]] sapta hotÀra ÃtvijaÏ |


devÀ ÀdityÀ ye sapta | tebhiÏ somÀbhÁrakÍaÉa iti | tadapyÀmnÀyaÏ | digbhrÀja ÃtÂn karoti | etayaivÀvÃtÀ sahasrasÂryatÀyÀ iti vaiÌaÎpÀyanaÏ | tasyaiÍÀ bhavati | yaddyÀva indra te ÌataÙÌataÎ bhÂmÁÏ | uta syuÏ | natvÀ vajrinsahasraÙ sÂryÀÏ || 24 || [[1-7-6]] anunajÀtamaÍÊa rodasÁ iti | nÀnÀliÇgatvÀdÃtÂnÀÎ nÀnÀsÂryatvam | aÍÊau tu vyavasitÀ iti | sÂryamaÉËalÀnyaÍÊÀta Ârdhvam | teÍÀmeÍÀ bhavati | citraÎ devÀnÀmudagÀdanÁkam | cakÍurmitrasya varuÉasyÀgneÏ | ÀprÀ dyÀvÀpÃthivÁ antarikÍam | sÂrya ÀtmÀ jagatastasthuÍaÌceti || 25 || sÀkaÎ plÀkÍistaptritapÀ nÀnÀsÂryÀÏ sÂryÀ nava ca || 7 || [[1-8-1]] kvedamabhranniviÌate | kvÀyaÙ saÎvatsaro mithaÏ | kvÀhaÏ kveyandeva rÀtrÁ | kva mÀsÀ ÃtavaÏ ÌritÀÏ | ardhamÀsÀ muhÂrtÀÏ | nimeÍÀstruÊibhissaha | kvemÀ Àpo niviÌante | yadÁto yÀnti saÎprati | kÀlÀ apsu niviÌante | ÀpassÂrye samÀhitÀÏ || 26 || [[1-8-2]] abhrÀÉyapaÏ prapadyante | vidyutsÂrye samÀhitÀ | anavarÉe ime bhÂmÁ | iyaÎ cÀsau ca rodasi | ki×svidatrÀntarÀ bhÂtam | yeneme vidhÃte ubhe | viÍÉunÀ vidhÃte bhÂmÁ | iti vatsasya vedanÀ | irÀvatÁ dhenumatÁ hi bhÂtam | sÂyavasinÁ manuÍe daÌasye || 27 || [[1-8-3]]


vyaÍÊabhnÀdrodasÁ viÍÉavete | dÀdhartha pÃthivÁmabhito mayÂkhaiÏ | kintadviÍÉorbalamÀhuÏ | kÀ dÁptiÏ kiÎ parÀyaÉam | eko yaddhÀrayaddevaÏ | rejatÁ rodasÁ ubhe | vÀtÀdviÍÉorbalamÀhuÏ | akÍarÀddÁptirucyate | tripadÀddhÀrayaddevaÏ | yadviÍÉorekamuttamam || 28 || [[1-8-4]] agnayo vÀyavaÌcaiva | etadasya parÀyaÉam | pÃcchÀmi tvÀ paraÎ mÃtyum | avamaÎ madhyamaÈcatum | lokaÈca puÉyapÀpÀnÀm | etatpÃcchÀmi saÎprati | amumÀhuÏ paraÎ mÃtyum | pavamÀnaÎ tu madhyamam | agnirevÀvamo mÃtyuÏ | candramÀÌcaturucyate || 29 || [[1-8-5]] anÀbhogÀÏ paraÎ mÃtyum | pÀpÀssaÎyanti sarvadÀ | ÀbhogÀstveva saÎyanti | yatra puÉyakÃto janÀÏ | tato madhyamamÀyanti | catumagniÎ ca saÎprati | pÃcchÀmi tvÀ pÀpakÃtaÏ | yatra yÀtayate yamaÏ | tvaÎ nastadbrahman prabrÂhi | yadi vetthÀsato gÃhÀn || 30 || [[1-8-6]] kaÌyapÀduditÀssÂryÀÏ | pÀpÀnnirghnanti sarvadÀ | rodasyorantardeÌeÍu | tatra nyasyante vÀsavaiÏ | te'ÌarÁrÀÏ prapadyante | yathÀ'puÉyasya karmaÉaÏ | apÀÉyapÀdakeÌÀsaÏ | tatra te'yonijÀ janÀÏ | mÃtvÀ punarmÃtyumÀpadyante | adyamÀnÀssvakarmabhiÏ || 31 || [[1-8-7]]


ÀÌÀtikÀÏ krimaya iva | tataÏ pÂyante vÀsavaiÏ | apaitaÎ mÃtyuÎ jayati | ya evaÎ veda | sa khalvaivaÎvidbrÀhmaÉaÏ. dÁrghaÌruttamo bhavati | kaÌyapasyÀtithissiddhagamanassiddhÀgamanaÏ | tasyaiÍÀ bhavati | À yasminthsapta vÀsavÀÏ | rohanti pÂrvyÀ ruhaÏ || 32 || [[1-8-8]] ÃÍirha dÁrghaÌruttamaÏ | indrasya gharmo atithiriti | kaÌyapaÏ paÌyako bhavati | yatsarvaÎ paripaÌyatÁti saukÍmyÀt | athÀgneraÍÊapuruÍasya | tasyaiÍÀ bhavati | agne naya supathÀ rÀye asmÀn | viÌvÀni deva vayunÀni vidvÀn | yuyodhyasmajjuhurÀÉamenaÏ | bhÂyiÍÊhÀnte nama uktiÎ vidhemeti || 33 || samÀhitÀ daÌasye uttamamucyate gÃhÀntsvakarmabhiÏ pÂrvyÀ ruha iti || 8 || [[1-9-1]] agniÌca jÀtavedÀÌca | sahojÀ ajirÀprabhuÏ | vaiÌvÀnaro naryÀpÀÌca | paÇktirÀdhÀÌca saptamaÏ | visarpevÀ'ÍÊamo'gnÁnÀm | ete'ÍÊau vasavaÏ kÍitÀ iti | yathartvevÀgnerarcirvarÉaviÌeÍÀÏ | nÁlÀrciÌca pÁtakÀrciÌceti | atha vÀyorekÀdaÌapuruÍasyaikÀdaÌastrÁkasya | prabhrÀjamÀnÀ vyavadÀtÀÏ || 34 || [[1-9-2]] yÀÌca vÀsukivaidyutÀÏ | rajatÀÏ paruÍÀÏ ÌyÀmÀÏ | kapilÀ atilohitÀÏ | ÂrdhvÀ avapatantÀÌca | vaidyuta ityekÀdaÌa | nainaÎ vaidyuto hinasti | ya evaÎ veda | sa hovÀca vyÀsaÏ pÀrÀÌaryaÏ | vidyudvadhamevÀhaÎ mÃtyumaicchamiti | na tvakÀmaÙ hanti || 35 ||


[[1-9-3]] ya evaÎ veda | atha gandharvagaÉÀÏ | svÀanabhrÀÊ | aÇghÀrirbambhÀriÏ | hastassuhastaÏ | kÃÌÀnurviÌvÀvasuÏ | mÂrdhanvÀnthsÂryavarcÀÏ | kÃtirityekÀdaÌa gandharvagaÉÀÏ | devÀÌca mahÀdevÀÏ | raÌmayaÌca devÀ garagiraÏ || 36 || [[1-9-4]] nainaÎ garo hinasti | ya evaÎ veda | gaurÁmimÀya salilÀni takÍatÁ | ekapadÁ dvipadÁ sÀ catuÍpadÁ | aÍÊÀpadÁ navapadÁ babhÂvuÍÁ | sahasrÀkÍarÀ parame vyomanniti | vÀco viÌeÍaÉam | atha nigadavyÀkhyÀtÀÏ | tÀnanukramiÍyÀmaÏ | varÀhavassvatapasaÏ || 37 || [[1-9-5]] vidyunmahaso dhÂpayaÏ | ÌvÀpayo gÃhamedhÀÌcetyete | ye ceme'ÌimividviÍaÏ | parjanyÀssapta pÃthivÁmabhivarÍanti | vÃÍÊibhiriti | etayaiva vibhaktiviparÁtÀÏ | saptabhirvÀtairudÁritÀÏ | amÂÙllokÀnabhivarÍanti | teÍÀmeÍÀ bhavati. | samÀnametadudakam || 38 || [[1-9-6]] uccaityavacÀhabhiÏ | bhÂmiÎ parjanyÀ jinvanti | divaÎ jinvantyagnaya iti | yadakÍaraÎ bhÂtakÃtam | viÌve devÀ upÀsate | maharÍimasya goptÀram | jamadagnimakurvata | jamadagnirÀpyÀyate | chandobhiÌcaturuttaraiÏ | rÀjÈassomasya tÃptÀsaÏ || 39 ||


[[1-9-7]] brahmaÉÀ vÁryÀvatÀ | ÌivÀ naÏ pradiÌo diÌaÏ | tacchaÎyorÀvÃÉÁmahe | gÀtuÎ yajÈÀya | gÀtuÎ yajÈapataye | daivÁsvastirastu naÏ | svastirmÀnuÍebhyaÏ | ÂrdhvaÎ jigÀtu bheÍajam | Ìanno astu dvipade | ÌaÎ catuÍpade | somapÀ3 asomapÀ3 iti nigadavyÀkhyÀtÀÏ || 40 || vyavadÀtÀ hanti garagirastatapasa udakaÎ tÃptÀsaÌcatuÍpada ekaÎ ca || 9 || [[1-10-1]] sahasravÃdiyaÎ bhÂmiÏ | paraÎ vyoma sahasravÃt | aÌvinÀ bhujyÂ nÀsatyÀ | viÌvasya jagataspatÁ | jÀyÀ bhÂmiÏ patirvyoma | mithunantÀ aturyathuÏ | putro bÃhaspatÁ rudraÏ | saramÀ iti strÁpumam | ÌukraÎ vÀmanyadyajataÎ vÀmanyat | viÍurÂpe ahanÁ dyauriva sthaÏ || 41 || [[1-10-2]] viÌvÀ hi mÀyÀ avathaÏ svadhÀvantau | bhadrÀ vÀÎ pÂÍaÉÀviha rÀtirastu | vÀsÀtyau citrau jagato nidhÀnau | dyÀvÀbhÂmÁ carathaÏ saÙ sakhÀyau | tÀvaÌvinÀ rÀsabhÀÌvÀ havaÎ me | ÌubhaspatÁ ÀgataÙ sÂryayÀ saha | tyugroha bhujyumaÌvinodameghe | rayinna kaÌcinmamÃvÀÎ 2 avÀhÀÏ | tamÂhathurnaubhirÀtmanvatÁbhiÏ | antarikÍapruËbhirapodakÀbhiÏ || 42 || [[1-10-3]] tisraÏ kÍapastrirahÀ'tivrajadbhiÏ | nÀsatyÀ bhujyumÂhathuÏ pataÇgaiÏ | samudrasya dhanvannÀrdrasya pÀre | tribhÁrathaiÌÌatapadbhiÏ ÍaËaÌvaiÏ | savitÀraÎ vitanvantam | anubadhnÀti ÌÀmbaraÏ | ÀpapÂruÍambaraÌcaiva | savitÀ'repaso bhavat | tyaÙ sutÃptaÎ viditvaiva |


bahusoma giraÎ vaÌÁ || 43 || [[1-10-4]] anveti tugro vakriyÀntam | ÀyasÂyÀnthsomatÃpsuÍu | sa saÎgrÀmastamodyo'tyotaÏ | vÀco gÀÏ pipÀti tat | sa tadgobhisstvÀ'tyetyanye | rakÍasÀ'nanvitÀÌca ye | anveti parivÃtyÀstaÏ | evametau stho aÌvinÀ | te ete dyuÏpÃthivyoÏ | aharahargarbhandadhÀthe || 44 || [[1-10-5]] tayoretau vathsÀvahorÀtre | pÃthivyÀ ahaÏ | divo rÀtriÏ | tÀ avisÃÍÊau | dampatÁ eva bhavataÏ | tayoretau vathsau | agniÌcÀdityaÌca | rÀtrervathsaÏ | Ìveta ÀdityaÏ | ahno'gniÏ || 45 || [[1-10-6]] tÀmro aruÉaÏ | tÀ avisÃÍÊau | dampatÁ eva bhavataÏ | tayoretau vathsau | vÃtraÌca vaidyutaÌca | agnervÃtraÏ | vaidyuta Àdityasya | tÀ avisÃÍÊau | dampatÁ eva bhavataÏ | tayoretau vathsau || 46 || [[1-10-7]] uÍmÀ ca nÁhÀraÌca | vÃtrasyoÍmÀ | vaidyutasya nÁhÀraÏ | tau tÀveva pratipadyete | seyaÙ rÀtrÁ garbhiÉÁ putreÉa saÎvasati | tasyÀ vÀ etadulbaÉam | yadrÀtrau raÌmayaÏ | yathÀ gorgarbhiÉyÀ ulbaÉam | evametasyÀ ulbaÉam |


prajayiÍÉuÏ prajayÀ ca paÌubhiÌca bhavati | ya evaÎ veda | etamudyantamapiyantaÎ ceti | ÀdityaÏ puÉyasya vathsaÏ | atha pavitrÀÇgirasaÏ || 47 || stho'podakÀbhirvaÌÁ dadhÀthe agnistayoretau vathsau bhavati catvÀri ca || 10 || [[1-11-1]] pavitravantaÏ parivÀjamÀsate | pitaiÍÀÎ pratno abhirakÍati vratam | mahassamudraÎ varuÉastirodadhe | dhÁrÀ icchekurdharuÉeÍvÀrabham | pavitraÎ te vitataÎ brahmaÉaspate | prabhurgÀtrÀÉi paryeÍi viÌvataÏ | ataptatanÂrna tadÀmo aÌnute | ÌÃtÀsa idvahantastatsamÀÌata | brahmÀ devÀnÀm | asatassadye tatakÍuÏ || 48 || [[1-11-2]] ÃÍayassaptÀtriÌca yat | sarve'trayo agastyaÌca | nakÍatraiÌÌaÎkÃto'vasan | atha savituÏ ÌyÀvÀÌvasyÀvartikÀmasya | amÁ ya ÃkÍÀ nihitÀsa uccÀ | naktaÎ dadÃÌre kuhaciddiveyuÏ | adabdhÀni varuÉasya vratÀni | vicÀkaÌaccandramÀ nakÍatrameti | tatsaviturvareÉyam | bhargo devasya dhÁmahi || 49 || [[1-11-3]] dhiyo yo naÏ pracodayÀt | tatsaviturvÃÉÁmahe | vayandevasya bhojanam | ÌreÍÊhaÙsarvadhÀtamam | turaÎ bhagasya dhÁmahi | apÀgÂhata savitÀ tÃbhÁn | sarvÀndivo andhasaÏ | naktantÀnyabhavandÃÌe | asthyasthnÀ saÎbhaviÍyÀmaÏ | nÀma nÀmaiva nÀma me || 50 || [[1-11-4]] napuÙsakaÎ pumÀÙstryasmi | sthÀvaro'smyatha jaÇgamaÏ | yaje'yakÍi yaÍÊÀhe ca | mayÀ bhÂtÀnyayakÍata |


paÌavo mama bhÂtÀni | anÂbandhyo'smyahaÎ vibhuÏ | striyassatÁÏ | tÀ u me puÙsa ÀhuÏ | paÌyadakÍaÉvÀnnavicetadandhaÏ | kaviryaÏ putrassa imÀ ciketa || 51 || [[1-11-5]] yastÀ vijÀnÀthsavituÏ pitÀ sat | andho maÉimavindat | tamanaÇgulirÀvayat | agrÁvaÏ pratyamuÈcat | tamajihvÀ asaÌcata | ÂrdhvamÂlamavÀkchÀkham | vÃkÍaÎ yo veda samprati | na sa jÀtu janaÏ ÌraddadhyÀt | mÃtyurmÀ mÀrayÀditiÏ | hasitaÙ ruditaÇgÁtam || 52 || [[1-11-6]] vÁÉÀpaÉavalÀsitam | mÃtaÈjÁvaÎ ca yatkiÎcit | aÇgÀni sneva viddhi tat | atÃÍya×stÃÍya dhyÀyat | asmÀjjÀtÀ me mithÂ caran | putro nirÃtyÀ vaidehaÏ | acetÀ yaÌca cetanaÏ | sa taÎ maÉimavindat | so'naÇgulirÀvayat | so'grÁvaÏ pratyamuÈcat || 53 || [[1-11-7]] so'jihvo asaÌcata | naitamÃÍiÎ viditvÀ nagaraÎ praviÌet | yadi praviÌet | mithau caritvÀ praviÌet | tathsambhavasya vratam | Àtamagne rathantiÍÊha | ekÀÌvamekayojanam | ekacakramekadhuram | vÀtadhrÀjigatiÎ vibho | na riÍyati na vyathate || 54 || [[1-11-8]] nÀsyÀkÍo yÀtu sajjati | yacchvetÀnrohitÀÙÌcÀgneÏ | rathe yuktvÀ'dhitiÍÊhati | ekayÀ ca daÌabhiÌca svabhÂte |


dvÀbhyÀmiÍÊaye viÙÌatyÀ ca | tisÃbhiÌca vahase triÙÌatÀ ca | niyudbhirvÀyavihitÀ vimuÈca || 55 || tatakÍurdhÁmahi nÀma me ciketa gÁtaÎ pratyamuÈcadvyathate sapta ca || 11 || [[1-12-1]] ÀtanuÍva pratanuÍva | uddhamÀ''dhama sandhama | Àditye candravarÉÀnÀm | garbhamÀdhehi yaÏ pumÀn | itassiktaÙ sÂryagatam | candramase rasaÇkÃdhi | vÀrÀdaÈjanayÀgre'gnim | ya eko rudra ucyate | asaÎkhyÀtÀssahasrÀÉi | smaryate na ca dÃÌyate || 56 || [[1-12-2]] evametannibodhata | Àmandrairindra haribhiÏ | yÀhi mayÂraromabhiÏ | mÀ tvÀ kecinniyemurinna pÀÌinaÏ | dadhanveva tÀ ihi | mÀ mandrairindra haribhiÏ | yÀmi mayÂraromabhiÏ | mÀ mÀ kecinnyemurinna pÀÌinaÏ | nidhanveva tÀÎ 2 imi | aÉubhiÌca mahadbhiÌca || 57 || [[1-12-3]] nighÃÍvairasamÀyutaiÏ | kÀlairharitvamÀpannaiÏ | indrÀyÀhi sahasrayuk | agnirvibhrÀÍÊivasanaÏ | vÀyuÌÌvetasikadrukaÏ | saÎvathsaro viÍÂvarÉaiÏ | nityÀste'nucarÀstava | subrahmaÉyoÙ subrahmaÉyoÙ subrahmaÉyom | indrÀgaccha hariva Àgaccha medhÀtitheÏ | meÍa vÃÍaÉaÌvasya mene || 58 || [[1-12-4]] gaurÀvaskandinnahalyÀyai jÀra | kauÌikabrÀhmaÉa gautamabruvÀÉa | aruÉÀÌvÀ ihÀgatÀÏ | vasavaÏ pÃthivikÍitaÏ | aÍÊau digvÀsaso'gnayaÏ | agniÌca jÀtavedÀÌcetyete |


tamrÀÌvÀstÀmrarathÀÏ | tÀmravarÉÀstathÀ'sitÀÏ | daÉdahastÀÏ khÀdagdataÏ | ito rudrÀÏ parÀÇgatÀÏ || 59 || [[1-12-5]] ukta× sthÀnaÎ pramÀÉaÈca pura ita | bÃhaspatiÌca savitÀ ca | viÌvarÂpairihÀgatÀm | rathenodakavartmanÀ | apsuÍÀ iti taddvayoÏ | ukto veÍo vÀsÀÙsi ca | kÀlÀvayavÀnÀmitaÏ pratÁcyÀ | vÀsÀtyÀ ityaÌvinoÏ | ko'ntarikÍe ÌabdaÇkarotÁti | vÀsiÍÊho rauhiÉo mÁmÀÙsÀÈcakre | tasyaiÍÀ bhavati | vÀÌreva vidyuditi | brahmaÉa udaraÉamasi | brahmaÉa udÁraÉamasi | brahmaÉa ÀstaraÉamasi | brahmaÉa upastaraÉamasi || 60 || dÃÍyate ca mene parÀÇgatÀÌcakre ÍaÊ ca || 12 || ( apakrÀmata garbhiÉyaÏ ) [[1-13-1]] aÍÊayonÁmaÍÊaputrÀm | aÍÊapatnÁmimÀÎ mahÁm | ahaÎ veda na me mÃtyuÏ | nacÀmÃtyuraghÀ'harat | aÍÊayonyaÍÊaputtram | aÍÊapadidamantarikÍam | ahaÎ veda na me mÃtyuÏ | nacÀmÃtyuraghÀ'harat | aÍÊayonÁmaÍÊaputrÀm | aÍÊapatnÁmamÂndivam || 61 || [[1-13-2]] ahaÎ veda na me mÃtyuÏ | nacÀmÃtyuraghÀ''harat | sutrÀmÀÉaÎ mahÁmÂÍu | aditirdyauraditirantarikÍam | aditirmÀtÀ sa pitÀ sa putraÏ | viÌve devÀ aditiÏ paÈcajanÀÏ | aditirjÀtamaditirjanitvam | aÍÊau putrÀso aditeÏ | ye jÀtÀstanvaÏ pari |


devÀÎ 2 upapraitsaptabhiÏ || 62 || [[1-13-3]] parÀ mÀrtÀÉËamÀsyat | saptabhiÏ putrairaditiÏ | upapraitpÂrvyaÎ yugam | prajÀyai mÃtyave tat | parÀ mÀrtÀÉËamÀbharaditi | tÀnanukramiÍyÀmaÏ | mitraÌca varuÉaÌca | dhÀtÀ cÀryamÀ ca | aÙÌaÌca bhagaÌca | indraÌca vivasvÀÙÌcetyete | hiraÉyagarbho haÙsaÌÌuciÍat | brahmajajÈÀnaÎ taditpadamiti | garbhaÏ prÀjÀpatyaÏ | atha puruÍaÏ saptapuruÍaÏ || 63 || amÂndivaÙ saptabhirete catvÀri ca || 13 || ( yathÀsthÀnaÎ garbhiÉyaÏ ) [[1-14-1]] yo'sau tapannudeti | sa sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉÀnÀdÀyodeti | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉÀnÀdÀyodagÀÏ | asau yo'stameti | sa sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉÀnÀdÀyÀstameti | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉÀnÀdÀyÀ'staÇgÀÏ | asau ya ÀpÂryati | sa sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairÀpÂryati || 64 || [[1-14-2]] mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairÀpÂriÍÊhÀÏ | asau yo'pakÍÁyati | sa sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapakÍÁyati | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairapakÍeÍÊhÀÏ | amÂni nakÍatrÀÉi | sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapaprasarpanti cothsarpanti ca | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairapaprasÃpata mothsÃpata || 65 || [[1-14-3]] ime mÀsÀÌcÀrdhamÀsÀÌca | sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapaprasarpanti cothsarpanti ca | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm |


mÀ mama prÀÉairapaprasÃpata mothsÃpata | ima ÃtavaÏ | sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapaprasarpanti cothsarpanti ca | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairapaprasÃpata mothsÃpata | ayaÙ saÎvathsaraÏ | sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapaprasarpati cothsarpati ca || 66 || [[1-14-4]] mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairapaprasÃpa mothsÃpa | idamahaÏ | sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapaprasarpati cothsarpati ca | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairapaprasÃpa mothsÃpa | iyaÙrÀtriÏ | sarveÍÀÎ bhÂtÀnÀÎ prÀÉairapaprasarpati cothsarpati ca | mÀ me prajayÀ mÀ paÌÂnÀm | mÀ mama prÀÉairapaprasÃpa mothsÃpa | oÎ bhurbhuvassvaÏ | etadvo mithunaÎ mÀno mithunaÙ rÁËhvam || 67 || prÀÉÀirÀpÂryati mothsÃpata cothsarpati ca mothsÃpa dve ca || 14 || yo'sau ÍoËaÌÀmÂni dvÀdaÌÀyaÈcaturdaÌa || udeyastametyÀpÂryatyapakÍÁyatyamÂni nakÍatrÀÉÁme mÀsÀ ima Ãtavo'yaÙ saÎvathsara idamahariyaÙ rÀtrirdaÌa || [[1-15-1]] athÀdityasyÀÍÊapuruÍasya | vasÂnÀmÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | rudrÀÉÀmÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | ÀdityÀnÀmÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | satÀÙsatyÀnÀm | ÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | abhidhÂnvatÀmabhighnatÀm | vÀtavatÀÎ marutÀm | ÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | ÃbhÂÉÀmÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | viÌveÍÀndevÀnÀm | ÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | saÎvathsarasya savituÏ | Àdityasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | oÎ bhurbhuvassvaÏ | raÌmayo vo mithunaÎ mÀ no mithunaÙ rÁËhvam || 68 || ÃbhÂÉÀmÀdityÀnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni ÍaÊ ca || 15 || [[1-16-1]] Àrogasya sthÀne svatejasÀ bhÀni |


bhrÀjasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | paÊarasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | pataÇgasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | svarÉarasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | jyotiÍÁmatasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | vibhÀsasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | kaÌyapasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | oÎ bhurbhuvassvaÏ | Àpo vo mithunaÎ mÀ no mithunaÙ rÁËhvam || 69 || Àrogasya daÌa || 16 || [[1-17-1]] atha vÀyorekÀdaÌapuruÍasyaikÀdaÌastrÁkasya | prabhrÀjamÀnÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | vyavadÀtÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | vÀsukivaidyutÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | rajatÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | paruÍÀÉÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | ÌyÀmÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | kapilÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | atilohitÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | ÂrdhvÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni || 70 || [[1-17-2]] avapatantÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | vaidyutÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | prabhrÀjamÀnÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | vyavadÀtÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | vÀsukivaidyutÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | rajatÀnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | paruÍÀÉÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | ÌyÀmÀnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | kapilÀnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | atilohitÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | ÂrdhvÀnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | avapatantÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | vaidyutÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni | oÎ bhurbhuvassvaÏ | rÂpÀÉi vo mithunaÎ mÀ no mithunaÙ rÁËhvam || 71 || ÂrdhvÀnÀÙ rudrÀÉÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀnyatilohitÁnÀÙ rudrÀÉÁnÀÙ sthÀne svatejasÀ bhÀni paÈca ca || 17 || [[1-18-1]] athÀgneraÍÊapuruÍasya | agneÏ pÂrvadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | jÀtavedasa upadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | sahojaso dakÍiÉadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | ajirÀprabhava upadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni |


vaiÌvÀnarasyÀparadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | naryÀpasa upadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | paÇktirÀdhasa udagdiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | visarpiÉa upadiÌyasya sthÀne svatejasÀ bhÀni | oÎ bhurbhuvassvaÏ | diÌo vo mithunaÎ mÀ no mithunaÙ rÁËhvam || 72 || svarekaÈca || 18 || etadraÌmaya Àpo rÂpÀÉi diÌaÏ paÈca || [[1-19-1]] dakÍiÉapÂrvasyÀndiÌi visarpÁ narakaÏ | tasmÀnnaÏ paripÀhi | dakÍiÉÀ'parasyÀndiÌyavisarpÁ narakaÏ | tasmÀnnaÏ paripÀhi | uttarapÂrvasyÀndiÌi viÍÀdÁ narakaÏ | tasmÀnnaÏ paripÀhi | uttaraparasyÀndiÌyaviÍÀdÁ narakaÏ | tasmÀnnaÏ paripÀhi | Àyasminthsapta vÀsavÀ indriyÀÉi Ìatakratavityete || 73 || dakÍiÉapÂrvasyÀÎ nava || 19 || [[1-20-1]] indraghoÍÀ vo vasubhiÏ purastÀdupadadhatÀm | manojavaso vaÏ pitÃbhirdakÍiÉata upadadhatÀm | pracetÀ vo rudraiÏ paÌcÀdupadadhatÀm | viÌvakarmÀ va Àdityairuttarata upadadhatÀm | tvaÍÊÀ vo rÂpairupariÍÊÀdupadadhatÀm | saÎjÈÀnaÎ vaÏ paÌcÀditi | Àdityassarvo'gniÏ pÃthivyÀm | vÀyurantarikÍe | sÂryo divi | candramÀ dikÍu | nakÍatrÀÉi svaloke | evÀ hyeva | evÀ hyagne | evÀ hi vÀyo | evÀ hÁndra | evÀ hi pÂÍan | evÀ hi devÀÏ || 74 || dikÍu sapta ca || 20 || [[1-21-1]] ÀpamÀpÀmapaÏ sarvÀÏ | asmÀdasmÀdito'mutaÏ | agnirvÀyuÌca sÂryaÌca | saha saÈcaskararddhiyÀ |


vÀyvaÌvÀ raÌmipatayaÏ | marÁcyÀtmÀno adruhaÏ | devÁrbhuvanasÂvarÁÏ | putravattvÀya me suta | mahÀnÀmnÁrmahÀmÀnÀÏ | mahaso mahasassvaÏ || 75 || [[1-21-2]] devÁÏ parjanyasÂvarÁÏ | putravattvÀya me suta | apÀ'ÌnyuÍÉimapÀrakÍaÏ | apÀ'ÌnyuÍÉimapÀragham | apÀghrÀmapacÀ'vartim | apadevÁrito hita | vajrandevÁrajÁtÀÙÌca | bhuvanandevasÂvarÁÏ | ÀdityÀnaditindevÁm | yoninordhvamudÁÍata || 76 || [[1-21-3]] bhadraÎ karÉebhiÏ ÌÃÉuyÀma devÀÏ | bhadraÎ paÌyemÀkÍabhiryajatrÀÏ | sthirairaÇgaistuÍÊuvÀÙsastanÂbhiÏ | vyaÌema devahitaÎ yadÀyuÏ | svasti na indro vÃddhaÌravÀÏ | svasti naÏ pÂÍÀ viÌvavedÀÏ | svastinastÀrkÍyo ariÍÊanemiÏ | svasti no bÃhaspatirdadhÀtu | ketavo aruÉÀsaÌca | ÃÍayo vÀtaraÌanÀÏ | pratiÍÊhÀÙ ÌatadhÀ hi | samÀhitÀso sahasradhÀyasam | ÌivÀ naÌÌantamÀ bhavantu | divyÀ Àpa oÍadhayaÏ | sumÃËÁkÀ sarasvati | mÀ te vyoma saÎdÃÌi || 77 || svarudÁÍata vÀtaraÌanÀÏ ÍaÊca || 21 || [[1-22-1]] yo'pÀÎ puÍpaÎ veda | puÍpavÀnprajÀvÀnpaÌumÀnbhavati | candramÀ vÀ apÀÎ puÍpam | puÍpavÀnprajÀvÀnpaÌumÀnbhavati | ya evaÎ veda | yo'pÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | agnirvÀ apÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati |


yo'gnerÀyatanaÎ veda || 78 || [[1-22-2]] ÀyatanavÀnbhavati | Àpo vÀ agnerÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | ya evaÎ veda | yo'pÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | vÀyurvÀ apÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | yo vÀyorÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati || 79 || [[1-22-3]] Àpo vai vÀyorÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | ya evaÎ veda | yo'pÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | asau vai tapannapÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | yo'muÍya tapata ÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | Àpo vÀ amuÍya tapata Àyatanam || 80 || [[1-22-4]] ÀyatanavÀnbhavati | ya evaÎ veda | yo'pÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | candramÀ vÀ apÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | yaÌcandramasa ÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | Àpo vai candramasa Àyatanam | ÀyatanavÀnbhavati || 81 || [[1-22-5]] ya evaÎ veda | yo'pÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | nakÍatrÀÉi vÀ apÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | yo nakÍatrÀÉÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | Àpo vai nakÍatrÀÉÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati |


ya evaÎ veda || 82 || [[1-22-6]] yo'pÀmÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | parjanyo vÀ apÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | yaÏ parjanyasyÀ''yatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | Àpo vai parjanyasyÀ''yatanam | ÀyatanavÀnbhavati | ya evaÎ veda | yo'pÀmÀyatanaÎ veda || 83 || [[1-22-7]] ÀyatanavÀnbhavati | saÎvathsaro vÀ apÀmÀyatanam | ÀyatanavÀnbhavati | yassaÎvathsarasyÀyatanaÎ veda | ÀyatanavÀnbhavati | Àpo vai saÎvathsarasyÀ''yatanam | ÀyatanavÀnbhavati | ya evaÎ veda | yo'psu nÀvaÎ pratiÍÊhitÀÎ veda | pratyeva tiÍÊhati || 84 || [[1-22-8]] ime vai lokÀ apsu pratiÍÊhitÀÏ | tadeÍÀ'bhyanÂktÀ | apÀÙ rasamudayaÙ san | sÂrye ÌukraÙ samÀbhÃtam | apÀÙ rasasya yo rasaÏ | taÎ vo gÃhÉÀmyuttamamiti | ime vai lokÀ apÀÙ rasaÏ | te'muÍminnÀditye samÀbhÃtÀÏ | jÀnudaghnÁmuttaravedÁÇkhÀtvÀ | apÀÎ pÂrayitvÀ gulphadaghnam || 85 || [[1-22-9]] puÍkaraparÉaiÏ puÍkaradaÉËaiÏ puÍkaraiÌca sa×stÁrya | tasminvihÀyase | agniÎ praÉÁyopasamÀdhÀya | brahmavÀdino vadanti | kasmÀtpraÉÁte'yamagniÌcÁyate | sÀpraÉÁte'yamapsu hyayaÈcÁyate | asau bhuvane'pyanÀhitÀgniretÀÏ | tamabhita etÀ abÁÍÊakÀ upadadhÀti |


agnihotre darÌapÂrÉamÀsayoÏ | paÌubandhe cÀturmÀsyeÍu || 86 || [[1-22-10]] atho ÀhuÏ | sarveÍu yajÈakratuÍviti | etaddha sma vÀ ÀhuÌÌaÉËilÀÏ | kamagniÈcinute | satriyamagniÈcinvÀnaÏ | saÎvathsaraÎ pratyakÍeÉa | kamagniÈcinute | sÀvitramagniÈcinvÀnaÏ | amumÀdityaÎ pratyakÍeÉa | kamagniÈcinute || 87 || [[1-22-11]] nÀciketamagniÈcinvÀnaÏ | prÀÉÀnpratyakÍeÉa | kamagniÈcinute | cÀtuhotriyamagniÈcinvÀnaÏ | brahma pratyakÍeÉa | kamagniÈcinute | vaiÌvasÃjamagniÈcinvÀnaÏ | ÌarÁraÎ pratyakÍeÉa | kamagniÈcinute | upÀnuvÀkyamÀÌumagniÈcinvÀnaÏ || 88 || [[1-22-12]] imÀÙllokÀnpratyakÍeÉa | kamagniÈcinute | imamÀruÉaketukamagniÈcinvÀnaÏ iti | ya evÀsau | itaÌcÀmutaÌcÀ'vyatÁpÀtÁ | tamiti | yo'gnermithÂyÀ veda | mithunavÀnbhavati | Àpo vÀ agnermithÂyÀÏ | mithunavÀnbhavati | ya evaÎ veda || 89 || veda bhavatyÀyatanamÀyatanavÀnbhavati veda ya evaÎ veda veda tiÍÊhati gulphadaghnaÎ cÀturmÀsyeÍvamumÀdityaÎ pratyakÍeÉa kamagniÈcinuta upÀnuvÀkyamÀÌumagniÈcinvÀno mithÂyÀ mithunavÀnbhavatyekaÈca || 22 || puÍpamagnirvÀyurasau vai tapaÈcandramÀ nakÍatrÀÉi parjanyassaÎvattsarastiÍÊhati satriyaÙ saÎvathsaraÙ sÀvitramamunnÀciketaÎ prÀÉÀÙÌcÀturhotriyaÎ brahma vaiÌvasÃjaÙ ÌarÁramupÀnuvÀkyamÀÌumimÀÙllokÀnimamÀrunaketukaÎ ya evÀsau ||


[[1-23-1]] Àpo vÀ idamÀsanthsalilameva | sa prajÀpatirekaÏ puÍkaraparÉe samabhavat | tasyÀntarmanasi kÀmassamavartata | idaÙ sÃjeyamiti | tasmÀdyatpuruÍo manasÀ'bhigacchati | tadvÀcÀ vadati | tatkarmaÉÀ karoti | tadeÍÀ'bhyanÂktÀ | kÀmastadagre samavartatÀdhi | manaso retaÏ prathamaÎ yadÀsÁt || 90 || [[1-23-2]] sato bandhumasati niravindan | hÃdi pratÁÍyÀ kavayo manÁÍeti | upainantadupanamati | yatkÀmo bhavati | ya evaÎ veda | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ | ÌarÁramadhÂnuta | tasya yanmÀÙsamÀsÁt | tato'ruÉÀÏ ketavo vÀtaraÌanÀ ÃÍaya udatiÍÊhan || 91 || [[1-23-3]] ye nakhÀÏ | te vaikhÀnasÀÏ | ye vÀlÀÏ | te vÀlakhilyÀÏ | yo rasaÏ | so'pÀm | antarataÏ kÂrmaÎ bhÂtaÙ sarpantam | tamabravÁt | mama vaitvaÇmÀÙsÀ | samabhÂt || 92 || [[1-23-4]] netyabravÁt | pÂrvamevÀhamihÀsamiti | tatpuruÍasya puruÍatvam | sa sahasraÌÁrÍÀ puruÍaÏ | sahasrÀkÍassahasrapÀt | bhÂtvodatiÍÊhat | tamabravÁt | tvaÎ vai pÂrvaÙ samabhÂÏ | tvamidaÎ pÂrvaÏ kuruÍveti | sa ita ÀdÀyÀpaÏ || 93 ||


[[1-23-5]] aÈjalinÀ purastÀdupÀdadhÀt | evÀhyeveti | tata Àditya udatiÍÊhat | sÀ prÀcÁ dik | athÀruÉaÏ keturdakÍiÉata upÀdadhÀt | evÀhyagna iti | tato vÀ agnirudatiÍÊhat | sÀ dakÍiÉÀ dik | athÀruÉaÏ ketuÏ paÌcÀdupÀdadhÀt | evÀhi vÀyo iti || 94 || [[1-23-6]] tato vÀyurudatiÍÊhat | sÀ pratÁcÁ dik | athÀruÉaÏ keturuttarata upÀdadhÀt | evÀhÁndreti | tato vÀ indra udatiÍÊhat | sodÁcÁ dik | athÀruÉaÏ keturmadhya upÀdadhÀt | evÀhi pÂÍanniti | tato vai pÂÍodatiÍÊhat | seyandik || 95 || [[1-23-7]] athÀruÉaÏ keturupariÍÊÀdupÀdadhÀt | evÀhi devÀ iti | tato devamanuÍyÀÏ pitaraÏ | gandharvÀpsarasaÌcodatiÍÊhan | sordhvÀ dik | yÀ vipruÍo viparÀpatan | tÀbhyo'surÀ rakÍÀÙsi piÌÀcÀÌcodatiÍÊhan | tasmÀtte parÀbhavan | vipruËbhyo hi te samabhavan | tadeÍÀ'bhyanÂktÀ || 96 || [[1-23-8]] Àpo ha yadbÃhatÁrgarbhÀmÀyan | dakÍandadhÀnÀ janayantÁssvayaÎbhum | tata ime'ddhyasÃjyanta sargÀÏ | adbhyo vÀ idaÙ samabhÂt | tasmÀdidaÙ sarvaÎ brahma svayaÎbhviti | tasmÀdidaÙ sarvaÙ ÌithilamivÀddhruvamivÀbhavat | prajÀpatirvÀva tat | ÀtmanÀtmÀnaÎ vidhÀya | tadevÀnuprÀviÌat | tadeÍÀ'bhyanÂktÀ || 97 ||


[[1-23-9]] vidhÀya lokÀnvidhÀya bhÂtÀni | vidhÀya sarvÀÏ pradiÌo diÌaÌca | prajÀpatiÏ prathamajÀ Ãtasya | ÀtmanÀtmÀnamabhisaÎviveÌeti | sarvamevedamÀptvÀ | sarvamavaruddhya | tadevÀnupraviÌati | ya evaÎ veda || 98 || ÀsÁdatiÍÊhannabhÂdapo vÀyo iti seyandigabhyanÂktÀ'bhyanÂktÀ'ÍÊau ca || 23 || [[1-24-1]] catuÍÊayya Àpo gÃhÉÀti | catvÀri vÀ apÀÙ rÂpÀÉi | megho vidyut | stanayitnurvÃÍÊiÏ | tÀnyevÀvarundhe | Àtapati varÍyÀ gÃhÉÀti | tÀÏ purastÀdupadadhÀti | etÀ vai brahmavarcasyÀ ÀpaÏ | mukhata eva brahmavarcasamavarundhe | tasmÀnmukhato brahmavarcasitaraÏ || 99 || [[1-24-2]] kÂpyÀ gÃhÉÀti | tÀ dakÍiÉata upadadhÀti | etÀ vai tejasvinÁrÀpaÏ | teja evÀsya dakÍiÉato dadhÀti | tasmÀddakÍiÉo'rdhastejasvitaraÏ | sthÀvarÀ gÃhÉÀti | tÀÏ paÌcÀdupadadhÀti | pratiÍÊhitÀ vai sthÀvarÀÏ | paÌcÀdeva pratitiÍÊhati | vahantÁrgÃhÉÀti || 100 || [[1-24-3]] tÀ uttarata upadadhÀti | ojasÀ vÀ etÀ vahantÁrivodgatÁriva ÀkÂjatÁriva dhÀvantÁÏ | oja evÀsyottarato dadhÀti | tasmÀduttaro'rdha ojasvitaraÏ | saÎbhÀryÀ gÃhÉÀti | tÀ madhya upadadhÀti | iyaÎ vai saÎbhÀryÀÏ | asyÀmeva pratitiÍÊhati | palvalyÀ gÃhÉÀti | tÀ upariÍÊÀdupÀdadhÀti || 101 || [[1-24-4]]


asau vai palvalyÀÏ | amuÍyÀmeva pratitiÍÊhati | dikÍÂpadadhÀti | dikÍu vÀ ÀpaÏ | annaÎ vÀ ÀpaÏ | adbhyo cÀ annaÈjÀyate | yadevadbhyo'nnaÈjÀyate | tadavarundhe | taÎ vÀ etamaruÉÀÏ ketavo vÀtaraÌanÀ ÃÍayo'cinvan | tasmÀdÀruÉaketukaÏ || 102 || [[1-24-5]] tadeÍÀ'bhyanÂktÀ | ketavo aruÉÀsaÌca | ÃÍayo vÀtaraÌanÀÏ | pratiÍÊhÀÙ ÌatadhÀhi | samÀhitÀso sahasradhÀyasamiti | ÌataÌaÌcaiva sahasraÌaÌca pratitiÍÊhati | ya etamagniÈcinute | ya ucainamevaÎ veda || 103 || brahmavarcasitaro vahantÁrgÃhÉÀti tÀ upariÍÊÀdupÀdadhÀtyÀruÉaketuko'ÍÊau ca || 24 || [[1-25-1]] jÀnudaghnÁmuttaravedÁÇkhÀtvÀ | apÀÎ pÂrayati | ÀpaÙ sarvatvÀya | puÍkaraparÉaÙ rukmaÎ puruÍamityupadadhÀti | tapo vai puÍkaraparÉam | satyaÙ rukmaÏ | amÃtaÎ puruÍaÏ | etÀvadvÀvÀsti | yÀvadetat | yÀvadevÀsti || 104 || [[1-25-2]] tadavarundhe | kÂrmamupadadhÀti | apÀmeva medhamavarundhe | atho svargasya lokasya samaÍÊyai | ÀpamÀpÀmapassarvÀÏ | asmÀdasmÀdito'mutaÏ | agnirvÀyuÌca sÂryaÌca | sahasaÈcaskararddhiyÀ iti | vÀyvaÌvÀ raÌmipatayaÏ | lokaÎ pÃÉacchidraÎ pÃÉa || 105 || [[1-25-3]]


yÀstisraÏ paramajÀÏ | indraghoÍÀ vo vasubhirevÀhyeveti | paÈcacitaya upadadhÀti | pÀÇkto'gniÏ | yÀvanevÀgniÏ | taÈcinute | lokaÎpÃÉayÀ dvitÁyÀmupadadhÀti | paÈcapadÀ vai virÀÊ | tasyÀ vÀ iyaÎ pÀdaÏ | atnarikÍaÎ pÀdaÏ | dyauÏ pÀdaÏ | diÌaÏ pÀdaÏ | parorajÀÏ pÀdaÏ | virÀjyeva pratitiÍÊhati | ya etamagniÈcinute | ya u cainamevaÎ veda || 106 || asti pÃÉÀntarikÍaÎ pÀdaÏ ÍaÊca || 25 || [[1-26-1]] agniÎ praÉÁyopasamÀdhÀya | tamabhita etÀ abÁÍÊakÀ upadadhÀti | agnihotre darÌapÂrÉamÀsayoÏ | paÌubandhe cÀturmÀsyeÍu | atho ÀhuÏ | sarveÍu yajÈakratuÍviti | atha hasmÀhÀruÉassvÀyaÎbhuvaÏ | sÀvitrassarvo'gnirityananuÍaÇgaÎ manyÀmahe | nÀnÀ vÀ eteÍÀÎ vÁryÀÉi | kamagniÈcinute || 107 || [[1-26-2]] satriyamagniÈcinvÀnaÏ | kamagniÈcinute | sÀvitramagniÈcinvÀnaÏ | kamagniÈcinute | nÀciketamagniÈcinvÀnaÏ | kamagniÈcinute | cÀturhotriyamagniÈcinvÀnaÏ | kamagniÈcinute | vaiÌvasÃjamagniÈcinvÀnaÏ | kamagniÈ cinute || 108 || [[1-26-3]] upÀnuvÀkyamÀÌumagniÈcinvÀnaÏ | kamagniÈcinute | imamÀruÉaketukamagniÈcinvÀna iti | vÃÍÀ vÀ agniÏ | vÃÍÀÉo sa×sphÀlayet |


hanyetÀsya yajÈaÏ | tasmÀnnÀnuÍajyaÏ | sottaravediÍu kratuÍu cinvÁta | uttaravedyÀÙ hyagniÌcÁyate | prajÀkÀmaÌcinvÁta || 109 || [[1-26-4]] prÀjÀpatyo vÀ eÍo'gniÏ | prÀjÀpatyÀÏ prajÀÏ | prajÀvÀnbhavati | ya evaÎ veda | paÌukÀmaÌcinvÁta | saÎjÈÀnaÎ vÀ etatpaÌÂnÀm | yadÀpaÏ | paÌÂnÀmeva saÎjÈÀne'gniÈcinute | paÌumÀnbhavati | ya evaÎ veda || 110 || [[1-26-5]] vÃÍÊikÀmaÌcinvÁta | Àpo vai vÃÍÊiÏ | parjanyo varÍuko bhavati | ya evaÎ veda | ÀmayÀvÁ cinvÁta | Àpo vai bheÍajam | bheÍajamevÀsmai karoti | sarvamÀyureti | abhicara×ÌcinvÁta | vajro vai ÀpaÏ || 111 || [[1-26-6]] vajrameva bhrÀtÃvyebhyaÏ praharati | stÃÉuta enam | tejaskÀmo yaÌaskÀmaÏ | brahmavarcasakÀmassvargakÀmaÌcinvÁta | etÀvadvÀ vÀsti | yÀvadetat | yÀvadevÀsti | tadavarundhe | tasyaitadvratam | varÍati na dhÀvet || 112 || [[1-26-7]] amÃtaÎ vÀ ÀpaÏ | amÃtasyÀnantarityai | nÀpsu mÂtrapurÁÍaÇkuryÀt | na niÍÊhÁvet | na vivasanassnÀyÀt |


guhyo vÀ eÍo'gniÏ | etasyÀgneranatidÀhÀya | na puÍkaraparÉÀni hiraÉyaÎ vÀ'dhitiÍÊhet | etasyÀgneranabhyÀrohÀya | na kÂrmasyÀÌnÁyÀt | nodakasyÀghÀtukÀnyenamodakÀni bhavanti | aghÀtukÀ ÀpaÏ | ya etamagniÈcinute | ya ucainamevaÎ veda || 113 || cinute cinute prajÀkÀmaÌcinvÁta ya evaÎ vedÀpo dhÀvedaÌnÁyÀccatvÀri ca || 26 || [[1-27-1]] imÀnukaÎ bhuvanÀ sÁÍadhema | indraÌca viÌve ca devÀÏ | yajÈaÈca nastanvaÈca prajÀÈca | Àdityairindrassaha sÁÍadhÀtu | ÀdityairindrassagaÉo marudbhiÏ | asmÀkaÎ bhÂtvavitÀ tanÂnÀm | Àplavasva praplavasva | ÀÉËÁ bhava ja mÀ muhuÏ | sukhÀdÁnduÏkhanidhanÀm | pratimuÈcasva svÀÎ puram || 114 || [[1-27-2]] marÁcayassvÀyaÎbhuvÀÏ | ye ÌarÁrÀÉyakalpayan | te te dehaÇkalpayantu | mÀ ca te khyÀ sma tÁriÍat | uttiÍÊhata mÀ svapta | agnimicchadhvaÎ bhÀratÀÏ | rÀjÈassomasya tÃptÀsaÏ | sÂryeÉa sayujoÍasaÏ | yuvÀ suvÀsÀÏ | aÍÊÀcakrÀ navadvÀrÀ || 115 || [[1-27-3]] devÀnÀÎ pÂrayodhyÀ | tasyÀÙ hiraÉmayaÏ koÌaÏ | svargo loko jyotiÍÀ''vÃtaÏ | yo vai tÀÎ brahmaÉo veda | amÃtenÀ''vÃtÀÎ purÁm | tasmai brahma ca brahmÀ ca | ÀyuÏ kÁrtiÎ prajÀndaduÏ | vibhrÀjamÀnÀÙ hariÉÁm | yaÌasÀ saÎparÁvÃtÀm | puraÙ hiraÉmayÁÎ brahmÀ || 116 || [[1-27-4]]


viveÌÀ'parÀjitÀ | parÀÇetyajyÀmayÁ | parÀÇetyanÀÌakÁ | iha cÀmutra cÀnveti | vidvÀndevÀsurÀnubhayÀn | yatkumÀrÁ mandrayate | yadyoÍadyatpativratÀ | ariÍÊaÎ yatkiÈca kriyate | agnistadanuvedhati | aÌÃtÀsaÌÌÃtÀsaÌca || 117 || [[1-27-5]] yajvÀno ye'pyayajvanaÏ | svaryanto nÀpekÍante | indramagniÈca ye viduÏ | sikatÀ iva saÎyanti | raÌmibhissamudÁritÀÏ | asmÀllokÀdamuÍmÀcca | ÃÍibhiradÀtpÃÌnibhi | apeta vÁta vi ca sarpatÀtaÏ | ye'tra stha purÀÉÀ ye ca nÂtanÀÏ | ahobhiradbhiraktubhirvyaktam || 118 || [[1-27-6]] yamo dadÀtvavasÀnamasmai | nÃ muÉantu nÃ pÀtvaryaÏ | akÃÍÊÀ ye ca kÃÍÊajÀÏ | kumÀrÁÍu kanÁnÁÍu | jÀriÉÁÍu ca ye hitÀÏ | retaÏpÁtÀ ÀÉËapÁtÀÏ | aÇgÀreÍu ca ye hutÀÏ | ubhayÀnputrapautrakÀn | yuve'haÎ yamarÀjagÀn | Ìataminnu ÌaradaÏ || 119 || [[1-27-7]] ado yadbrahma vilabam | pitÃÉÀÈca yamasya ca | varuÉasyÀÌvinoragneÏ | marutÀÈca vihÀyasÀm | kÀmaprayavaÉaÎ me astu | sa hyevÀsmi sanÀtanaÏ | iti nÀko brahmiÌravo rÀyo dhanam | putrÀnÀpo devÁrihÀhitÀ || 120 || purannavadvÀrÀ brahmÀ ca vyaktaÙ Ìarado'ÍÊau ca || 27 || [[1-28-1]]


viÌÁrÍÉÁÎ gÃdhraÌÁrÍÉÁÈca | apeto nirÃtiÙ hathaÏ | paribÀdha× ÌvetakukÍam | nijaÇghaÙ Ìabalodaram | sa tÀnvÀcyÀyayÀ saha | agne nÀÌaya saÎdÃÌaÏ | ÁrÍyÀsÂye bubhukÍÀm | manyuÎ kÃtyÀÈca dÁdhire | rathena kiÙÌukÀvatÀ | agne nÀÌaya saÎdÃÌaÏ || 121 || viÌÁrÍÉÁÎ daÌa || 28 || [[1-29-1]] parjanyÀya pragÀyata | divasputrÀya mÁËhuÍe | sa no yavasamicchatu | idaÎ vacaÏ parjanyÀya svarÀje | hÃdo astvantarantadyuyota | mayobhÂrvÀto viÌvakÃÍÊayassantvasme | supippalÀ oÍadhÁrdevagopÀÏ | yo garbhamoÍadhÁnÀm | gavÀÇkÃÉotyarvatÀm | parjanyaÏ puruÍÁÉÀm || 122 || viÌÁrÍÉÁmparjanyÀya daÌadaÌa || 29 || [[1-30-1]] punarmÀmaitvindriyam | punarÀyuÏ punarbhagaÏ | punarbrÀhmaÉamaitu mÀ | punardraviÉamaitu mÀ | yanme'dya retaÏ pÃthivÁmaskÀn | yadoÍadhÁrapyasaradyadÀpaÏ | idantatpunarÀdade | dÁrghÀyuttvÀya varcase | yanme retaÏ prasicyate | yanma ÀjÀyate punaÏ | tena mÀmamÃtaÇkuru | tena suprajasaÇkuru || 123 || punardve ca || 30 || [[1-31-1]] adbhyastirodhÀ'jÀyata | tava vaiÌravaÉassadÀ | tirodhehi sapatnÀnnaÏ | ye apo'Ìnanti kecana | tvÀÍÊrÁÎ mÀyÀÎ vaiÌravaÉaÏ | rathaÙ sahasravandhuram | puruÌcakraÙ sahasrÀÌvam |


ÀsthÀyÀyÀhi no balim | yasmai bhÂtÀni balimÀvahanti | dhanaÇgÀvo hastihiraÉyamaÌvÀn || 124 || [[1-31-2]] asÀma sumatau yajÈiyasya | ÌriyaÎ bibhrati'nnamukhÁÎ virÀjam | sudarÌane ca kroÈce ca | mainÀge ca mahÀgirau | satadvÀÊÊÀragamantÀ | saÙhÀryannagaraÎ tava | iti mantrÀÏ | kalpo'ta Ârdhvam | yadi baliÙ haret | hiraÉyanÀbhaye vitudaye kauberÀyÀyaÎ baliÏ || 125 || [[1-31-3]] sarvabhÂtadhipataye nama iti | atha baliÙ hÃtvopatiÍÊheta | kÍattraÎ kÍattraÎ vaiÌravaÉaÏ | brÀhmaÉÀ vaya×smaÏ | namaste astu mÀ mÀ hiÙsÁÏ | asmÀtpraviÌyÀnnamaddhÁti | atha tamagnimÀdadhÁta | yasminnetatkarma prayuÈjÁta | tirodhÀ bhÂÏ | tirodhÀ bhuvaÏ || 126 || [[1-31-4]] tirodhÀssvaÏ | tirodhÀ bhÂrbhuvassvaÏ | sarveÍÀÎ lokÀnÀmÀdhipatye sÁdeti | atha tamagnimindhÁta | yasminnetatkarma prayuÈjÁta | tirodhÀ bhÂssvÀhÀ | tirodhÀ bhuvassvÀhÀ | tirodhÀ svassvÀhÀ | tirodhÀ bhÂrbhuvassvassvÀhÀ | yaminnasya kÀle sarvÀ ÀhutÁrhutÀ bhaveyuÏ || 127 || [[1-31-5]] api brÀhmaÉamukhÁnÀÏ | tasminnahnaÏ kÀle prayuÈjÁta | parassuptajanÀdvepi | mÀsma pramÀdyantamÀdhyÀpayet | sarvÀrthÀÏ siddhyante | ya evaÎ veda |


kÍudhyannidamajÀnatÀm | sarvÀrthÀ na siddhyante | yaste vighÀtuko bhrÀtÀ | mamÀntarhÃdaye ÌritaÏ || 128 || [[1-31-6]] tasmÀ imamagrapiÉËaÈjuhomi | same'rthÀnmÀ vivadhÁt | mayi svÀhÀ | rÀjÀdhirÀjÀya prasahyasÀhine | namo vayaÎ vaiÌravaÉÀya kurmahe | sa me kÀmÀnkÀmakÀmÀya mahyam | kÀmeÌvaro vaiÌravaÉo dadÀtu | kuberÀya vaiÌravaÉÀya | mahÀrÀjÀya namaÏ | ketavo aruÉÀsaÌca | ÃÍayo vÀtaraÌanÀÏ | pratiÍÊhÀÙ ÌatadhÀ hi | samÀhitÀso sahasradhÀyasam | ÌivÀ naÌÌantamÀ bhavantu | divyÀ Àpa oÍadhayaÏ | sumÃËÁkÀ sarasvati | mÀ te vyoma saÎdÃÌi || 129 || aÌvÀnbalirbhuvo bhaveyuÌÌritaÌca sapta ca || 31 || [[1-32-1]] saÎvatsarametadvrataÈcaret | dvau vÀ mÀsau | niyamassamÀsena | tasminniyamaviÌeÍÀÏ | triÍavaÉamudakopasparÌÁ | caturthakÀlapÀnabhaktassyÀt | aharaharvÀ bhaikÍamaÌnÁyÀt | audumbarÁbhiÏ samidbhiragniÎ paricaret | punarmÀ maittvindriyamityetenÀ'nuvÀkena | uddhÃtaparipÂtÀbhiradbhiÏ kÀryaÇkurvÁta || 130 || [[1-32-2]] asaÈcayavÀn | agnaye vÀyave sÂryÀya | brahmaÉe prajÀpataye | candramase nakÍatrebhyaÏ | ÃtubhyassaÎvathsarÀya | varuÉÀyÀruÉÀyeti vratahomÀÏ | pravargyavadÀdeÌaÏ | aruÉÀÏ kÀÉËaÃÍayaÏ | araÉye'dhÁyÁran | bhadraÎ karÉebhiriti dve japitvÀ || 131 ||


[[1-32-3]] mahÀnÀmnÁbhirudakaÙ sa×sparÌya | tamÀcÀryo dadyÀt | ÌivÀ naÌÌantametyoÍadhÁrÀlabhate | sumÃËÁketi bhÂmim | evamapavarge | dhenurdakÍiÉÀ | kaÙsaÎ vÀsaÌca kÍaumam | anyadvÀÌuklam | yathÀÌakti vÀ | eva× svÀddhyÀyadharmeÉa | araÉye'dhÁyÁta | tapasvÁ puÉyo bhavati tapasvÁ puÉyo bhavati || 132 || kurvÁta japitvÀ svÀddhyÀyadharmeÉa dve ca || 32 || bhadra× smÃtissÀkaÈjÀnÀmakÍyatitÀmrÀÉyatyÂrdhvÀkÍa ÀrogaÏ kvedamagniÌca sahasravÃtpavitravanta ÀtanuÍvÀÍÊayonÁÎ yo'sÀvathÀdityasyÀrogasyÀtha vÀyorathÀgnerdakÍiÉÀpÂrvasyÀmindraghoÍÀ va ÀpamÀpÀÎ yo'pÀmÀpo vai catuÍÊayyo jÀnudaghnÁmagniÎ praÉÁyemÀ nukaÎ viÌÁrÍÉÁÎ parjanyÀya punaradbhyaÏ saÎvathsaraÎ dvÀatriÙ Ìat || 32 || bhadraÎ jyotiÍÀ tasminrÀjÀnaÇkaÌyapÀthsahasravÃdiyannapuÙ sakamaÍÊayonÁmavapatantÀnÀmÀyatanavÀnbhavati sato bandhuÎ tÀ uttarato vÃÍÊikÀmo viÌÁrÍÉÁmasaÈcayavÀndvÀtriÙÌaduttaraÌatam|| 132 || bhadraÎ tapasvÁ puÉyo bhavati tapasvÁ puÉyo bhavati || [[1-0-0]] bhadraÎ karÉebhiÏ ÌÃÉuyÀma devÀÏ | bhadraÎ paÌyemÀkÍabhiryajatrÀÏ | sthirairaÇgaistuÍÊuvÀÙsastanÂbhiÏ | vyaÌema devahitaÎ yadÀyuÏ | svasti na indro vÃddhaÌravÀÏ | svasti naÏ pÂÍÀ viÌvavedÀÏ | svastinastÀrkÍyo ariÍÊanemiÏ | svasti no bÃhaspatirdadhÀtu | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[2-0-0]] namo brahmaÉe namo astvagnaye namaÏ pÃthivyai nama oÍadhÁbhyaÏ | namo vÀce namo vÀcaspataye namo viÍÉave bÃhate karomi || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[2-1-1]] saha vai devÀnÀÈcÀsurÀÉÀÈca yajÈau pratatÀvÀstÀÎ vaya× svargaÎ lokameÍyÀmo vayameÍyÀma iti te'surÀssaÎnahya sahasaivÀcaranbrahmacaryeÉa tapasaiva devÀste'surÀ amuhya×ste na prÀjÀna×ste parÀbhavante na svargaÎ


lokamÀyanprasÃtena vai yajÈena devÀssvargaÎ lokamÀyannaprasÃtenÀsurÀnparÀ'bhÀvayanprasÃto ha vai yajÈopavÁtino yajÈo'prasÃto'nupavÁtino yatkiÈca brÀhmaÉo yajÈopavÁtyadhÁte yajata eva tattasmÀdyajÈopavÁtyevÀdhÁyÁta yÀjayedyajeta vÀ yajÈasya prasÃtyÀ ajinaÎ vÀso vÀ dakÍiÉata upavÁya dakÍiÉaÎ bÀhumuddharate'vadhatte savyamiti yajÈopavÁtametadeva viparÁtaÎ prÀcÁnÀvÁtaÙ saÎvÁtaÎ mÀnuÍam || 1 || || 1 || [[2-2-1]] rakÍÀÙsi havÀ puronuvÀke tapogramatiÍÊhanta tÀnprajÀpatirvareÉopÀmantrayata tÀni varamavÃÉÁtÀdityo no yoddhÀ iti tÀnprajapatirabravÁdyodhayadhvamiti tasmÀduttiÍÊhantaÙ havÀ tÀni rakÍÀÙsyÀdityaÎ yodhayanti yÀvadastamanvagÀttÀni ha vÀ etÀni rakÍÀÙsi gÀyatriyÀ'bhimantritenÀmbhasÀ ÌÀmyanti tadu ha vÀ ete brahmavÀdinaÏ pÂrvÀbhimukhÀssandhyÀyÀÎ gayatriyÀ'bhimantritÀ Àpa ÂrdhvaÎ vikÍipanti tÀ etÀ Àpo vajrÁbhÂtvÀ tÀni rakÍÀÙsi mandehÀ'rune dvÁpe prakÍipanti yatpradakÍinaÎ prakramanti tena pÀpmÀnamava dhÂnvantyudyantamastaÎyantamÀdityamabhidhyÀyankurvanbrÀhmaÉo vidvÀnthsakalaÎ bhadramaÌnute'sÀvÀdityo brahmeti brahmaiva sanbrahmÀpyeti ya evaÎ veda || 2 || || 2 || [[2-3-1]] yaddevÀ devaheÒanaÎ devÀsaÌcakÃmÀ vayam | ÀdityÀstasmÀnmÀ muÈcatartasyartena mÀmita | devÀ jÁvanakÀmyÀ yadvÀcÀ'nÃtamÂdima | tasmÀnna iha muÈcata viÌve devÀssajoÍasaÏ | Ãtena dyÀvÀpÃthivÁ Ãtena tvaÙ sarasvati | kÃtÀnnaÏ pÀhyenaso yatkiÈcÀnÃtamÂdima | indrÀgnÁ mitrÀvaruÉau somo dhÀtÀ bÃhaspatiÏ | te no muÈcantvenaso yadanyakÃtamÀrima | sajÀtaÌaÙsÀduta jÀmiÌaÙsÀjjyÀyasaÌÌaÙsÀduta vÀ kanÁyasaÏ | anÀdhÃÍÊaÎ devakÃtaÎ yadenastasmÀttvamasmÀÈjÀtavedo mumugdhi || 3 || [[2-3-2]] yadvÀcÀ yanmanasÀ bÀhubhyÀmÂrubhyÀmaÍÊhÁvadbhyÀÙ ÌiÌnairyadanÃtaÎ cakÃmÀ vayam | agnirmÀ tasmÀdenaso gÀrhapatyaÏ pramuÈcatu cakÃma yÀni duÍkÃtÀ | yena trito arÉavÀnnirbabhÂva yena sÂryaÎ tamaso nirmumoca | yenendro viÌvÀ ajahÀdarÀtÁstenÀhaÎ jyotiÍÀ jyotirÀnaÌÀna ÀkÍi | yatkusÁdamapratÁttaÎ mayeha yena yamasya nidhinÀ carÀmi | etattadagne anÃÉo bhavÀmi jÁvanneva prati tatte dadhÀmi | yanmayi mÀtÀ yadÀ pipeÍa yadantarikÍaÎ yadÀÌasÀtikrÀmÀmi trite devÀ divi jÀtÀ yadÀpa imaÎ me varuÉa tattvÀ yÀmi tvaÎ no agne sa tvaÎ no agne tvamagne ayÀsi || 4 || mumugdhi sapta ca || 3 || [[2-4-1]] yadadÁvyannÃÉamahaÎ babhÂvÀditsanvÀ saÎjagara janebhyaÏ | agnirmÀ tasmÀdindraÌca saÎvidÀnau pramuÈcatÀm |


yaddhastÀbhyÀÎ cakara kilbiÍÀÉyakÍÀÉÀÎ vagnumupajighnamÀnaÏ | ugraÎpaÌyÀ ca rÀÍÊrabhÃcca tÀnyapsarasÀvanudattÀmÃÉÀni | ugraÎpaÌye rÀÍÊrabhÃtkilbiÍÀÉi yadakÍavÃttamanudattametat | nenna ÃÉÀnÃÉava itsamÀno yamasya loke adhirajjurÀya | ava te heÒa uduttama mimaÎ me varuÉa tattvÀ yÀmi tvaÎ no agne sa tvaÎ no agne | saÎkusuko vikusuko nirÃtho yaÌca nisvanaÏ | te'1smadyakÍmamanÀgaso dÂrÀddÂramacÁcatam | niryakÍmamacÁcate kÃtyÀÎ nirÃtiÎ ca | tena yo'1smatsamÃcchÀtai tamasmai prasuvÀmasi | duÌÌaÙsÀnuÌaÙsÀbhyÀÎ ghaÉenÀnughaÉena ca | tenÀnyo'1smatsamÃcchÀtai tamasmai prasuvÀmasi | saÎ varcasÀ payasÀ saÎtanÂbhiraganmahi manasÀ saÙÌivena | tvaÍÊÀ no atra vidadhÀtu rÀyo'numÀrÍÊu tanvo1 yadviliÍÊam || 5 || kÃtyÀÎ nirÃtiÎ ca paÈca ca || 4 || [[2-5-1]] ÀyuÍÊe viÌvato dadhadayamagnirvareÉyaÏ | punaste prÀÉa ÀyÀti parÀ yakÍmaÙ suvÀmi te | ÀyurdÀ agne haviÍo juÍÀÉo ghÃtapratÁko ghÃtayoniredhi | ghÃtaÎ pÁtvÀ madhu cÀru gavyaÎ piteva putramabhirakÍatÀdimam | imamagna ÀyuÍe varcase kÃdhi tigmamojo varuÉa saÙÌiÌÀdhi | mÀtevÀsmÀ adite Ìarma yaccha viÌve devÀ jaradaÍÊiryathÀ'sat | agna ÀyÂÙÍi pavasa ÀsuvorjamiÍaÈca naÏ | Àre bÀdhasva ducchunÀm | agne pavasva svapÀ asme varcassuvÁryam | dadhadrayiÎ mayi poÍam || 6 || [[2-5-2]] agnirÃÍiÏ pavamÀnaÏ pÀÈcajanyaÏ purohitaÏ | tamÁmahe mahÀgayam | agne jÀtÀnpraÉudÀnassapatnÀnpratyajÀtÀÈjÀtavedo nudasva | asme dÁdihi sumanÀ aheÒaÈcharmante syÀma trivarÂtha udbhau | sahasÀ jÀtÀnpraÉudÀnassapatnÀnpratyajÀtÀÈjÀtavedo nudasva | adhi no bruhi sumanasyamÀno vaya× syÀma praÉudÀnassapatnÀn | agne yo no'bhito jano vÃko vÀro jighÀÙsati | tÀÙstvaÎ vÃtrahaÈjahi vasvasmabhyamÀbhara | agne yo no'bhidÀsati samÀno yaÌca niÍÊyaÏ | taÎ vayaÙ samidhaÎ kÃtvÀ tubhyamagne'pidadhmasi || 7 || [[2-5-3]] yo naÌÌapÀdaÌapato yaÌca naÌÌapataÌÌapÀt | uÍÀÌca tasmai nimrukca sarvaÎ pÀpaÙ samÂhatÀm | yo nassapatno yo raÉo marto'bhidÀsati devÀÏ | idhmasyeva prakÍÀyato mÀ tasyoccheÍi kiÈcana | yo mÀÎ dveÍÊi jÀtavedo yaÎ cÀhaÎ dveÍmi yaÌca mÀm | sarvÀÙstÀnagne sandaha yÀÙÌcÀhaÎ dveÍmi ye ca mÀm | yo asmabhyamarÀtÁyÀdyaÌca no dveÍate janaÏ | nindÀdyo asmÀndipsÀcca sarvÀÙstÀnmaÍmaÍÀ kuru |


saÙÌitaÎ me brahma saÙÌitaÎ vÁryÀÎ1 balam | saÙÌitaÎ kÍattraÎ me jiÍÉu yasyÀhamasmi purohitaÏ | udeÍÀÎ bÀhu atiramudvarco atho balam | kÍiÉomi brahmaÉÀ'mitrÀnunnayÀmi svÀÙ2 aham | punarmanaÏ punarÀyurma ÀgÀtpunaÌcakÍuÏ punaÌÌrotraÎ ma ÀgÀtpunaÏ prÀÉaÏ punarÀkÂtaÎ ma ÀgÀtpunaÌcittaÎ punarÀdhÁtaÎ ma ÀgÀt | vaiÌvÀnaro me'dabdhastanÂpÀ avabÀdhatÀÎ duritÀni viÌvÀ || 8 || poÍaÎ dadhmasi purohitaÌcatvÀri ca || 5 || [[2-6-1]] vaiÌvÀnarÀya prativedayÀmo yadÁnÃÉaÙ saÇgaro devatÀsu | sa etÀnpÀÌÀnpramucanpraveda sa no muÈcÀtu duritÀdavadyÀt | vaiÌvÀnaraÏ pavayÀnnaÏ pavitrairyatsaÇgaramabhidhÀvÀmyÀÌÀm | anÀjÀnanmanasÀ yÀcamÀno yadatraino ava tatsuvÀmi | amÁ ye subhage divi vicÃtau nÀma tÀrake | prehÀmÃtasya yacchatÀmetadbaddhakamocanam | vijihÁrÍva lokÀnkÃdhi bandhÀnmuÈcÀsi baddhakam | yoneriva pracyuto garbhassarvÀnpatho anuÍva | sa prajÀnanpratigÃbhÉÁta vidvÀnprajÀpatiÏ prathamajÀ Ãtasya | asmÀbhirdattaÎ jarasaÏ parastÀdacchinnaÎ tantumanusaÈcarema || 9 || [[2-6-2]] tataÎ tantumanveke anusaÈcaranti yeÍÀÎ dattaÎ pitryamÀyanavat | abandhveke dadataÏ prayacchÀddÀtuÎ cecchaknavÀÙsassvarga eÍÀm | ÀrabhethÀmanusaÙrabhethÀÙ samÀnaÎ panthÀmavatho ghÃtena | yadvÀÎ pÂrtaÎ pariviÍÊaÎ yadagnau tasmai gotrÀyeha jÀyÀpatÁ saÙrabhethÀm | yadantarikÍaÎ pÃthivÁmuta dyÀÎ yanmÀtaraÎ pitaraÎ vÀ jihiÙsima | agnirmÀ tasmÀdenaso gÀrhapatya unno neÍadduritÀ yÀni cakÃma | bhÂmirmÀtÀ'ditirno janitraÎ bhrÀtÀ'ntarikÍamabhiÌasta enaÏ | dyaurnaÏ pitÀ pitÃyÀcchaÎ bhavÀsi jÀmi mitvÀ mÀ vivitsi lokÀt | yatra suhÀrdassukÃto madante vihÀya rogaÎ tanvÀ1Ù svÀyÀm | aÌloÉÀÇgairahrutÀssvarge tatra paÌyema pitaraÎ ca putram | yadannamadmyanÃtena devÀ dÀsyannadÀsyannuta vÀ kariÍyann | yaddevÀnÀÎ cakÍuÍyÀgo asti yadeva kiÈca pratijagrÀhamagnirmÀ tasmÀdanÃÉaÎ kÃÉotu | yadannamadmi bahudhÀ virÂpaÎ vÀso hiraÉyamuta gÀmajÀmavim | yaddevÀnÀÎ cakÍuÍyÀgo asti yadeva kiÈca pratijagrÀhamagnirmÀ tasmÀdanÃÉaÎ kÃÉotu | yanmayÀ manasÀ vÀcÀ kÃtamenaÏ kadÀcana | sarvasmÀttasmÀnmeÒito mogdhi tvaÙ hi vettha yathÀtatham || 10 || carema putraÙ ÍaÊca || 6 || [[2-7-1]] vÀtaraÌanÀ ha vÀ ÃÍayaÌÌramaÉÀ Ârdhvamanthino babhÂvustÀnÃÍayo'rthamÀya×ste nilÀyamacara×ste'nupraviÌuÏ kÂÌmÀÉËÀni taÙsteÍvanvavindaÈchraddhayÀ ca tapasÀ ca tÀnÃÍayo'bruvankathÀ nilÀyaÎ caratheti ta ÃÍÁnabruvannamo vo'stu bhagavanto'smindhÀmni kena vassaparyÀmeti tÀnÃÍayo'bruvanpavitraÎ no brÂta yenÀrepasassyÀmeti ta etÀni sÂktÀnyapaÌyanyaddevÀ devaheÒanaÎ


yaddÁvyannÃÉamahaÎ babhuvÀyuÍÊe viÌvato dadhadityetairÀjyaÎ juhuta vaiÌvÀnarÀya prativedayÀma ityupatiÍÊhata yadarvÀcÁnameno bhrÂÉahatyÀyÀstasmÀnmokÍyadhva iti ta etairajuhuvuste'repaso'bhavankarmÀdiÍvetairjuhuyÀtpÂto devalokÀnthsamaÌnute || 11 || || 7 || [[2-8-1]] kÂÌmÀÉdairjuhuyÀdyo'pÂta iva manyeta yathÀ steno yathÀ bhrÂÉahaivameÍa bhavati yo'yonau retassiÈcati yadarvÀcÁnameno bhrÂÉahatyÀyÀstasmÀnmucyate yÀvadeno dÁkÍÀmupaiti dÁkÍita etaissatati juhoti saÎvathsaraÎ dÁkÍito bhavati saÎvathsarÀdevÀtmÀnaÎ punÁte mÀsaÎ dÁkÍito bhavati yo mÀsassa saÎvathsarassaÎvathsarÀdevÀtmÀnaÎ punÁte caturviÙÌatiÙ rÀtrÁrdÁkÍito bhavati caturviÙÌatirardhamÀsÀssaÎvathsarassaÎvathsarÀdevÀtmÀnaÎ punÁte dvÀdaÌa rÀtrÁrdÁkÍito bhavati dvÀdaÌa mÀsÀssaÎvathsarassaÎvathsarÀdevÀtmÀnaÎ punÁte ÍaËrÀtrÁrdÁkÍito bhavati ÍaËvÀ ÃtavassaÎvathsarassaÎvathsarÀdevÀtmÀnaÎ punÁte tisro rÀtrÁrdÁkÍito bhavati tripadÀ gÀyatrÁ gÀyatriyÀ evÀtmÀnaÎ punÁte na mÀÙsamaÌnÁyÀnna striyamupeyÀnnoparyÀsÁta jugupsetÀnÃtÀtpayo brÀhmaÉasya vrataÎ yavÀgÂ rÀjanyasyÀmikÍÀ vaiÌyasyÀtho saumye'pyadhvara etadvrataÎ bruyÀdyadi manyetopadasyÀmÁtyodanaÎ dhÀnÀssaktÂnghÃtamityanuvratayedÀtmano'nupadÀsÀya || 12 || || 8 || [[2-9-1]] ajÀn ha vai pÃÌnÁÙstapasyamÀnÀnbrahma svayambhvabhyÀnarÍatta ÃÍayo'bhavantadÃÍÁÉÀmÃÍitvaÎ tÀÎ devatÀmupÀtiÍÊhanta yajÈakÀmÀsta etaÎ brahmayajÈamapaÌyantamÀ'harantenÀyajanta yadÃco'dhyagÁÍata tÀÏ paya Àhutayo devÀnÀmabhavanyadyajuÙÍi ghÃtÀhutayo yatsÀmÀni somÀhutayo yadatharvÀÇgiraso madhvÀhutayo yadbrÀhmaÉÀnÁtihÀsÀnpurÀÉÀni kalpÀngÀthÀ nÀrÀÌaÙsÁrmedÀhutayo devÀnÀmabhavantÀbhiÏ kÍudhaÎ pÀpmÀnamapÀghnannapahatapÀpmÀno devÀssvargaÎ lokamÀyanbrahmaÉassÀyujyamÃÍayo'gacchan || 13 || || 9 || [[2-10-1]] paÈca vÀ ete mahÀyajÈÀssatati pratÀyante satati santiÍÊhante devayajÈaÏ pitÃyajÈo bhÂtayajÈo manuÍyayajÈo brahmayajÈa iti yadagnau juhotyapi samidhaÎ taddevayajÈassantiÍÊhate yatpitÃbhyassvadhÀkarotyapyapastatpitÃyajÈassantiÍÊhate yadbhÂtebhyo baliÙ harati tadbhÂtayajÈassantiÍÊhate yadbrÀhmaÉebhyo'nnaÎ dadÀti tanmanuÍyayajÈassantiÍÊhate yatsvÀdhyÀyamadhÁyÁtaikÀmapyÃcaÎ yajussÀma vÀ tadbrahmayajÈassantiÍÊhate yadÃco'dhÁte payasaÏ kÂlyÀ asya pitÅnthsvadhÀ abhivahanti yadyajÂÙÍi ghÃtasya kÂlyÀ yatsÀmÀni soma ebhyaÏ pavate yadatharvÀÇgiraso madhoÏ kÂlyÀ yadbrÀhmaÉÀnÁtihÀsÀnpurÀÉÀni kalpÀngÀthÀ nÀrÀÌaÙsÁrmedasaÏ kÂlyÀ asya pitÅnthsvadhÀ abhivahanti yadÃco'dhÁte paya Àhutibhireva taddevÀÙstarpayati yadyajÂÙÍi ghÃtÀhutibhiryatsÀmÀni somÀhutibhiryadatharvÀÇgiraso madhvÀhutibhiryadbrÀhmaÉÀnÁtihÀsÀnpurÀÉÀni kalpÀngÀthÀ nÀrÀÌaÙsÁrmedÀhutitibhireva taddevÀÙstarpayati ta enaÎ tÃptÀ ÀyuÍÀ tejasÀ varcasÀ ÌriyÀ yaÌasÀ brahmavarcasenÀnnÀdyena ca tarpayanti || 14 || || 10 || [[2-11-1]]


brahmayajÈena yakÍyamÀÉaÏ prÀcyÀÎ diÌi grÀmÀdachadirdarÌa udÁcyÀÎ prÀgudÁcyÀÎ vodita Àditye dakÍiÉata upavÁyopaviÌya hastÀvavanijya trirÀcÀmeddviÏ parimÃjya sakÃdupaspÃÌya ÌiraÌcakÍuÍÁ nÀsike Ìrotre hÃdayamÀlabhya yattrirÀcÀmati tena ÃcaÏ prÁÉÀti yaddviÏ parimÃjati tena yajuÙÍi yatsakÃdupaspÃÌati tena sÀmÀni yatsavyaÎ pÀÉiÎ pÀdau prokÍati yacchiraÌcakÍuÍÁ nÀsike Ìrotre hÃdayamÀlabhate tenÀthavÀÇgiraso brÀhmaÉÀnÁtihÀsÀnpurÀÉÀni kalpÀngÀthÀ nÀrÀÌaÙsÁÏ prÁÉÀti darbhÀÉÀÎ mahadupastÁryopasthaÎ kÃtvÀ prÀÇÀsÁnassvÀdhyÀyamadhÁyÁtÀpÀÎ vÀ eÍa auÍadhÁnÀÙ raso yaddarbhÀssarasameva brahma kurute dakÍiÉottarau pÀÉÁ pÀdau kÃtvÀ sapavitrÀvomiti pratipadyata etadvai yajustrayÁÎ vidyÀÎ pratyeÍÀ vÀgetatparamamakÍaraÎ tadetadÃcÀ'bhyukta mÃco akÍare parame vyomanyasmindevÀ adhi viÌve niÍeduryastanna veda kimÃcÀ kariÍyati ya ittÀdvidusta ime samÀsata iti trÁneva prÀyuÇkta bhÂrbhuvassvarityÀhaitadvai vÀcassatyaÎ yadeva vÀcassatyaÎ tatprÀyuÇktÀtha sÀvitrÁÎ gÀyatrÁÎ triranvÀha paccho'rdharcaÌo'navÀnaÙ savitÀ ÌriyaÏ prasavitÀ ÌriyamevÀpnotyatho prajÈÀtayaiva pratipadÀ chandÀÙsi pratipadyate || 15 || || 11 || [[2-12-1]] grÀme manasÀ svÀdhyÀyamadhÁyÁta divÀ naktaÎ veti ha smÀha Ìauca Àhneya utÀraÉye'bala uta vÀcota tiÍÊhannuta vrajannutÀsÁna uta ÌayÀno'dhÁyÁtaiva svÀdhyÀyaÎ tapasvÁ puÉyo bhavati ya evaÎ vidvÀnthsvÀdhyÀyamadhÁte namo brahmaÉe namo astvagnaye namaÏ pÃthivyai nama oÍadhÁbhyaÏ | namo vÀce namo vÀcaspataye namo viÍÉave bÃhate karomi || 16 || || 12 || [[2-13-1]] madhyandine prabalamadhÁyÁtÀsau khalu vÀvaiÍa Àdityo yadbrÀhmaÉastasmÀttarhi tekÍÉiÍÊhaÎ tapati tadeÍÀ'bhyuktÀ | citraÎ devÀnÀmudagÀdanÁkaÎ cakÍurmitrasya varuÉasyÀgneÏ | À'prÀ dyÀvÀpÃthivÁ antarikÍaÙ sÂrya ÀtmÀ jagatastasthuÍaÌceti sa vÀ eÍa yajÈassadyaÏ pratÀyate sadyassantiÍÊhate tasya prÀksÀyamavabhÃtho namo brahmaÉa iti paridhÀnÁyÀÎ triranvÀhÀpa upaspÃÌya gÃhÀneti tato yatkiÈca dadÀti sÀ dakÍiÉÀ || 17 || || 13 || [[2-14-1]] tasya vÀ etasya yajÈasya megho havidhÀnaÎ vidyudagnirvarÍaÙ havisstanayitnurvaÍaÊkÀro yadavasphÂrjÀti so'nuvaÍaÊkÀro vÀyurÀtmÀ'mÀvÀsyÀ sviÍÊakÃdya evaÎ vidvÀnmeghe varÍati vidyotamÀne stanayatyavasphÂrjati pavamÀne vÀyÀvamÀvÀsyÀyÀÙ svÀdhyÀyamadhÁte tapa eva tattapyate tapo hi svÀdhyÀya ityuttamaÎ nÀkaÙ rohatyuttamassamÀnÀnÀÎ bhavati yÀvantaÙ ha vÀ imÀÎ vittasya pÂrÉÀÎ dadathsvargaÎ lokaÎ jayati tÀvantaÎ lokaÎ jayati bhÂyÀÙsaÎ cÀkÍayyaÎ cÀpapunarmÃtyuÈjayati brahmaÉassÀyujyaÎ gacchati || 18 || || 14 || [[2-15-1]] tasya vÀ etasya yajÈasya dvÀvanadhyÀyau yadÀtmÀ'ÌuciryaddeÌassamÃddhirdaivatÀni ya evaÎ vidvÀnmahÀrÀtra uÍasyudite vraja×stiÍÊhannÀsÁnaÌÌayÀno'raÉye grÀme vÀ yÀvattarasa× svÀdhyÀyamadhÁte sarvÀÙllokÀÈjayati sarvÀÙllokÀnanÃÉo'nusaÈcarati tadeÍÀ'bhyuktÀ | anÃÉÀ asminnanÃÉÀÏ parÀsmi×stÃtÁye loke anÃÉÀssyÀma |


ye devayÀnÀ uta pitÃyÀÉÀssarvÀnpatho anÃÉÀ ÀkÍÁyemetyagniÎ vai jÀtaÎ pÀpmÀ jagrÀha taÎ devÀ ÀhutÁbhiÏ pÀpmÀnamapÀghnannÀhutÁnÀÎ yajÈena yajÈasya dakÍiÉÀbhirdakÍiÉÀnÀÎ brÀhmaÉena brÀhmaÉasya chandobhiÌchandasÀÙ svadhyÀyenÀpahatapÀpmÀ svÀdhyÀyo devapavitraÎ vÀ etattaÎ yo'nÂthsÃjatyabhÀgo vÀci bhavatyabhÀgo nÀke tadeÍÀ'bhyuktÀ | yastityÀja sakhividaÙ sakhÀyaÎ na tasya vÀcyapi bhÀgo asti | yadÁÙ ÌÃÉotyalakaÙ ÌÃÉoti na hi praveda sukÃtasya panthÀmiti tasmÀthsvÀdhyÀyo'dhyetavyo yaÎ yaÎ kratumadhÁte tena tenÀsyeÍÊaÎ bhavatyagnervÀyorÀdityasya sÀyujyaÎ gacchati tadeÍÀ'bhyuktÀ | ye arvÀÇuta vÀ purÀÉe vedaÎ vidvÀÙsamabhito vadantyÀdityameva te parivadanti sarve agniÎ dvitÁyaÎ tÃtÁyaÎ ca haÙsamiti yÀvatÁrvai devatÀstÀssarvÀ vedavidi brÀhmaÉe vasanti tasmÀdbrÀhmaÉebhyo vedavidbhyo dive dive namaskuryÀnnÀÌlÁlaÎ kÁrtayedetÀ eva devatÀÏ prÁÉÀti || 19 || || 15 || [[2-16-1]] ricyata iva vÀ eÍa preva ricyate yo yÀjayati prati vÀ gÃhÉÀti yÀjayitvÀ pratigÃhya vÀ'naÌnantrissvÀdhyÀyaÎ vedamadhÁyÁta trirÀtraÎ vÀ sÀvitrÁÎ gÀyatrÁmanvÀtirecayati varo dakÍiÉÀ vareÉaiva vara× spÃÉotyÀtmÀ hi varaÏ || 20 || || 16 || [[2-17-1]] duhe ha vÀ eÍa chandÀÙsi yo yÀjayati sa yena yajÈakratunÀ yÀjayethso'raÉyaÎ paretya Ìucau deÌe svÀdhyÀyamevainamadhÁyannÀsÁta tasyÀnaÌanaÎ dÁkÍÀ sthÀnamupasada ÀsanaÙ sutyÀ vÀgjuhÂrmana upabhÃddhÃtirdhruvÀ prÀÉo havissÀmÀdhvaryussa vÀ eÍa yajÈaÏ prÀÉadakÍiÉo'nantadakÍiÉassamÃddhataraÏ || 21 || || 17 || [[2-18-1]] katidhÀ'vakÁrÉÁ praviÌati caturdhetyÀhurbrahmavÀdino marutaÏ prÀÉairindraÎ balena bÃhaspatiÎ brahmavarcasenÀgnimevetareÉa sarveÉa tasyaitÀÎ prÀyaÌcittaÎ vidÀÈcakÀra sudevaÏ kÀÌyapo yo brahmacÀryavakiredamÀvÀsyÀyÀÙ rÀtryÀmagniÎ praÉÁyopasmÀdhÀya dvirÀjyasyopaghÀtaÎ juhoti kÀmÀvakÁrÉo'smyavakÁrÉo'smi kÀma kÀmÀya svÀhÀ kÀmÀbhidrugdho'smyabhidrugdho'smi kÀma kÀmÀya svÀhetyamÃtaÎ vÀ ÀjyamamÃtamevÀtmandhatte hutvÀ prayatÀÈjaliÏ kavÀtiryaÇÇagnimabhimantrayeta saÎ mÀ siÈcantu marutassÀmindrassaÎ bÃhaspatiÏ | saÎ mÀ'yamagnissiÈcatvÀyuÍÀ ca balena cÀyuÍmantaÎ karota meti prati hÀsmai marutaÏ prÀÉÀndadhati pratÁndro balaÎ prati bÃhaspatirbrahmavarcasaÎ pratyagniritarathsarvaÙ sarvatanurbhÂtvÀ sarvamÀyureti trirabhimantrayeta triÍatyÀ hi devÀ yo'pÂta iva manyeta sa itthaÎ juhuyÀditthamabhimantrayeta punÁta evÀtmÀnamÀyurevÀtmandhatte varo dakÍiÉÀ vareÉaiva vara× spÃÉotyÀtmÀ hi varaÏ || 22 || || 18 || [[2-19-1]] bhÂÏ prapadye bhuvaÏ prapadye svaÏ prapadye bhÂrbhÂvassvaÏ prapadye brahma prapadye brahmakoÌaÎ prapadye'mÃtaÎ prapadye'mÃtakoÌaÎ prapadye caturjÀlaÎ brahmakoÌaÎ yaÎ mÃtyurnÀvapaÌyati taÎ prapadye devÀnprapadye devapuraÎ prapadye parÁvÃto varÁvÃto brahmaÉÀ varmaÉÀ'haÎ tejasÀ kaÌyapasya yasmai


namastacchiro dharmo mÂrdhÀnaÎ brahmottarÀ hanuryajÈo'dharÀ viÍÉurhÃdayaÙ saÎvathsaraÏ prajananamaÌvinau pÂrvapÀdÀvatrirmadhyaÎ mitrÀvaruÉÀvaparapÀdÀvagniÏ pucchasya prathamaÎ kÀÉËaÎ tata indrastataÏ prajÀpatirabhayaÎ caturthaÙ sa vÀ eÍa divyaÌÌÀkvaraÌÌiÌumÀrastaÙ ha ya evaÎ vedÀpa punarmÃtyuÎ jayati jayati svargaÎ lokaÎ nÀdhvani pramÁyate nÀgnau pramÁyate nÀpsu pramÁyate nÀnapatyaÏ pramÁyate laghvÀnno bhavati dhruvastvamasi dhruvasya kÍitamasi tvaÎ bhÂtÀnÀmadhipatirasi tvaÎ bhÂtÀnÀÙ ÌreÍÊho'si tvÀÎ bhÂtÀnyupaparyÀvartante namaste namassarvaÎ te namo namaÌÌiÌukumÀrÀya namaÏ || 23 || || 19 || [[2-20-1]] namaÏ prÀcyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo namo dakÍiÉÀyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo namaÏ pratÁcyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo nama udÁcyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo nama ÂrdhvÀyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo namo'dharÀyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo namo'vÀntarÀyai diÌe yÀÌca devatÀ etasyÀÎ prativasantyetÀbhyaÌca namo namo gaÇgÀyamunayormadhye ye vasanti te me prasannÀtmÀnaÌciraÎ jÁvitaÎ vardhayanti namo gaÇgÀyamunayormunibhyaÌca namo namo gaÇgÀyamunayormunibhyaÌca namaÏ || 24 || || 20 || saha rakÍÀÙsi yaddevÀssaptadaÌa yadadÁvyanpaÈcadaÌÀyuÍÊe catustriÌaÙ ÌadvaiÌvÀnarÀya ÍaËviÙÌatirvÀtaraÌanÀ ha kÂÌmÀÉËairajÀnha paÈca brahmayajÈena grÀme madhyandine tasya vai meghastasya vai dvau ricyate duhe ha katidhÀ'vakÁrÉÁ bhÂrnamaÏ prÀcyai viÙÌatiÏ || 20 || saha vÀtaraÌanÀ duhe ha caturviÙÌatiÏ || 24 || saha vai munibhyaÌca namaÏ || [[2-0-0]] namo brahmaÉe namo astvagnaye namaÏ pÃthivyai nama oÍadhÁbhyaÏ | namo vÀce namo vÀcaspataye namo viÍÉave bÃhate karomi || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[3-0-0]] tacchaÎyorÀvÃÉÁmahe | gÀtuÎ yajÈÀya | gÀtuÎ yajÈapataye | daivÁ svastirastu naÏ | svastirmÀnuÍebhyaÏ | ÂrdhvaÎ jigÀtu bheÍajam | ÌaÎ no astu dvipade | ÌaÎ catuÍpade || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[3-1-1]] cittissruk |


cittamÀjyam | vÀgvediÏ | ÀdhÁtaÎ barhiÏ | keto agniÏ | vijÈÀtamagniÏ | vÀkpatirhotÀ | mana upavaktÀ | prÀÉo haviÏ | sÀmÀdhvaryuÏ | vÀcaspate vidhe nÀmann | vidhema te nÀma | vidhestvamasmÀkaÎ nÀma | vÀcaspatissomaÎ pibatu | À'smÀsu nÃmÉaÎ dhÀtsvÀhÀ || 1 || adhvaryuÏ paÈca ca || 1 || [[3-2-1]] pÃthivÁ hotÀ | dyauradhvaryuÏ | rudro'gnÁt | bÃhaspatirupavaktÀ | vÀcaspate vÀco vÁryeÉa | saÎbhÃtatamenÀyakÍyase | yajamÀnÀya vÀryam | À suvaskarasmai | vÀcaspatissomaÎ pibati | jajanadindramindriyÀya svÀhÀ || 2 || pÃthivÁ hotÀ daÌa || 2 || [[3-3-1]] agnirhotÀ | aÌvinÀ'dhvaryÂ | tvaÍÊÀ'gnÁt | mitra upavaktÀ | somassomasya purogÀÏ | ÌukraÌÌukrasya purogÀÏ | ÌrÀtÀsta indra somÀÏ | vÀtÀperhavanaÌrutassvÀhÀ || 3 || agnirhotÀ'ÍÊau || 3 || [[3-4-1]] sÂryaÎ te cakÍuÏ | vÀtaÎ prÀÉaÏ | dyÀÎ pÃÍÊham | antarikÍamÀtmÀ | aÇgairyajÈam | pÃthivÁÙ ÌarÁraiÏ | vÀcaspate'cchidrayÀ vÀcÀ |


acchidrayÀ juhvÀ | divi devÀvÃdhaÙ hotrÀmerayasva svÀhÀ || 4 || sÂryaÎ te nava || 4 || [[3-5-1]] mahÀhavirhotÀ | satyahaviradhvaryuÏ | acyutapÀjÀ agnÁt | acyutamanÀ upavaktÀ | anÀdhÃÍyaÌcÀpratidhÃÍyaÌca yajÈasyÀbhigarau | ayÀsya udgÀtÀ | vÀcaspate hÃdvidhe nÀmann | vidhema te nÀma | vidhestvamasmÀkaÎ nÀma | vÀcaspatissomamapÀt | mÀ daivyastantuÌchedi mÀ manuÍyaÏ | namo dive | namaÏ pÃthivyai svÀhÀ || 5 || apÀttrÁÉi ca || 5 || [[3-6-1]] vÀgghotÀ | dÁkÍÀ patnÁ | vÀto'dhvaryuÏ | Àpo'bhigaraÏ | mano haviÏ | tapasi juhomi | bhÂrbhuvassuvaÏ | brahma svayambhu | brahmaÉe svayambhuve svÀhÀ || 6 || vÀgghotÀ nava || 6 || [[3-7-1]] brÀhmaÉa ekahotÀ | sa yajÈaÏ | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | yajÈaÌca me bhÂyÀt | agnirdvihotÀ | sa bhartÀ | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | bhartÀ ca me bhÂyÀt | pÃthivÁ trihotÀ | sa pratiÍÊhÀ || 7 || [[3-7-2]] sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊhiÎ yaÌaÏ | pratiÍÊhÀ ca me bhÂyÀt | antarikÍaÎ caturhotÀ |


sa viÍÊhÀÏ | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | viÍÊhÀÌca me bhÂyÀt | vÀyuÏ paÈcahotÀ | sa prÀÉaÏ | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | prÀÉaÌca me bhÂyÀt || 8 || [[3-7-3]] candramÀÍÍaËËhotÀ | sa ÃtÂnkalpayÀti | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | ÃtavaÌca me kalpantÀm | annaÙ saptahotÀ | sa prÀÉasya prÀÉaÏ | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | prÀÉasya ca me prÀÉo bhÂyÀt | dyauraÍÊahotÀ | so'nÀdhÃÍyaÏ || 9 || [[3-7-4]] sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | anÀdhÃÍyaÌca bhÂyÀsam | Àdityo navahotÀ | sa tejasvÁ | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | tejasvÁ ca bhÂyÀsam | prajÀpatirdaÌahotÀ | sa idaÙ sarvam | sa me dadÀtu prajÀÎ paÌÂnpuÍÊiÎ yaÌaÏ | sarvaÎ ca me bhÂyÀt || 10 || pratiÍÊhÀ prÀÉaÌca me bhÂyÀdanÀdhÃÍyassarvaÎ ca me bhÂyÀt || 7 || brÀhmaÉo yajÈo'gnirbhartÀ pÃthivÁ pratiÍÊhÀ'ntarikÍaÎ viÍÊhÀ vÀyuÏ prÀÉaÌcandramÀ ÃtÂnannaÎ prÀÉasya prÀÉo dyauranÀdhÃÍya Àdityassa tejasvÁ prajÀpatiridaÙ sarvam || [[3-8-1]] agniryajurbhiÏ | savitÀ stomaiÏ | indra ukthÀmadaiÏ | mitrÀvaruÉÀvÀÌiÍÀ | aÇgiraso dhiÍÉiyairagnibhiÏ | marutassadohavirdhÀnÀbhyÀm | ÀpaÏ prokÍaÉÁbhiÏ | oÍadhayo barhiÍÀ | aditirvedyÀ | somo dÁkÍayÀ || 11 ||


[[3-8-2]] tvaÍÊeghmena | viÍÉuryajÈena | vasava Àjyena | ÀdityÀ dakÍiÉÀbhiÏ | viÌve devÀ ÂrjÀ | pÂÍÀ svagÀkÀreÉa | bÃhaspatiÏ purodhayÀ | prajÀpatirudgÁthena | antarikÍaÎ pavitreÉa | vÀyuÏ pÀtraiÏ | aha× ÌraddhayÀ || 12 || dÁkÍayÀ pÀtrairekaÈca || 8 || [[3-9-1]] senendrasya | dhenÀ bÃhaspateÏ | pathyÀ pÂÍÉaÏ | vÀgvÀyoÏ | dÁkÍÀ somasya | pÃthivyagneÏ | vasÂnÀÎ gÀyatrÁ | rudrÀÉÀÎ triÍÊuk | ÀdityÀnÀÎ jagatÁ | viÍÉoranuÍÊuk || 13 || [[3-9-2]] varuÉasya virÀÊ | yajÈasya paÇktiÏ | prajÀpateranumatiÏ | mitrasya ÌraddhÀ | savituÏ prasÂtiÏ | sÂryasya marÁciÏ | candramaso rohiÉÁ | ÃÍÁÉÀmarundhatÁ | parjanyasya vidyut | catasro diÌaÏ | catasro'vÀntardiÌÀÏ | ahaÌca rÀtriÌca | kÃÍiÌca vÃÍÊiÌca | tviÍiÌcÀpacitiÌca | ÀpaÌcauÍadhayaÌca | Ârkca sÂnÃtÀ ca devÀnÀÎ patnayaÏ || 14 || anuÍÊugdiÌaÍÍaÊca || 9 || [[3-10-1]] devasya tvÀ savituÏ prasave |


aÌvinorbÀhubhyÀm | pÂÍÉo hastÀbhyÀÎ pratigÃhÉÀmi | rÀjÀ tvÀ varuÉo nayatu devi dakÍiÉe'gnaye hiraÉyam | tenÀmÃtatvamaÌyÀm | vayo dÀtre | mayo mahyamastu pratigrahÁtre | ka idaÎ kasmÀ adÀt | kÀmaÏ kÀmÀya | kÀmo dÀtÀ || 15 || [[3-10-2]] kÀmaÏ pratigÃhÁtÀ | kÀmaÙ samudramÀviÌa | kÀmena tvÀ pratigÃhÉÀmi | kÀmaitatte | eÌÀ te kÀma dakÍinÀ | uttÀnastvÀ''ÇgirasaÏ pratigÃhÉÀtu | somÀya vÀsaÏ | rudrÀya gÀm | varuÉÀyÀÌvam | prajÀpataye puruÍam || 16 || [[3-10-3]] manave talpam | tvaÍÊre'jÀm | pÂÍÉe'vim | nirÃtyÀ aÌvataragardabhau | himavato hastinam | gandharvÀpsarÀbhyassragalaÇkaraÉe | viÌvebhyo devebhyo dhÀnyam | vÀce'nnam | brahmaÉa odanam | samudrÀyÀpaÏ || 17 || [[3-10-4]] uttÀnÀyÀÇgirasÀyÀnaÏ | vaiÌvÀnarÀya ratham | vaiÌvÀnaraÏ pratnathÀ nÀkamÀruhat | divaÏ pÃÍÊhaÎ bhandamÀnassumanmabhiÏ | sa pÂrvavajjantave dhanam | samÀnamajmÀ pariyÀti jÀgÃviÏ | rÀjÀ tvÀ varuÉo nayatu devi dakÍine vaiÌvÀnarÀya ratham | tenÀmÃtatvamaÌyÀm | vayo dÀtre | mayo mahyamastu pratigrahÁtre || 18 || [[3-10-5]] ka idaÎ kasmÀ adÀt |


kÀmaÏ kÀmÀya | kÀmo dÀtÀ | kÀmaÏ pratigrahÁtÀ | kÀmÀÙ samudramÀviÌa | kÀmena tvÀ samudramÀviÌa | kÀmena tvÀ pratigrahÉÀmi | kÀmaitatte | eÍÀ te kÀma dakÍiÉÀ | uttÀnastvÀ''ÇgirasaÏ pratigrahÉÀtu || 19 || dÀtÀ puruÍamÀpaÏ pratigrahÁtre nava ca || 10 || [[3-11-1]] suvarnaÎ gharmaÎ pariveda venam | indrasyÀtmÀnaÎ daÌadhÀ carantam | antassamudre manasÀ carantam | brahmÀ'nvavindaddaÌahotÀramarÉe | antaÏ praviÍÊaÌÌÀstÀ janÀnÀm | ekassanbahudhÀ vicÀraÏ | ÌataÙ ÌukrÀÉi yatraikaÎ bhavanti | sarve vedÀ yatraikaÎ bhavanti | sarve hotÀro yatraikaÎ bhavanti | sa mÀnasÁna ÀtmÀ janÀnÀm || 20 || [[3-11-2]] antaÏ praviÍÊaÌÌÀstÀ janÀnÀÙ sarvÀtmÀ | sarvÀÏ prajÀ yatraikaÎ bhavanti | caturhotÀro yatra sampadaÎ gacchanti devaiÏ | sa mÀnasÁna ÀtmÀ janÀnÀm | brahmendramagniÎ jagataÏ pratiÍÊhÀm | diva ÀtmÀnaÙ savitÀraÎ bÃhaspatim | caturhotÀraÎ pradiÌo'nukÆptam | vÀco vÁryaÎ tapasÀ'nvavindat | antaÏ praviÍÊaÎ kartÀrametam | tvaÍÊÀraÙ rÂpÀÉi vikurvantaÎ vipaÌcim || 21 || [[3-11-3]] amÃtasya prÀÉaÎ yajÈametam | caturhotÃÉÀmÀtmÀnaÎ kavayo nicikyuÏ | antaÏ praviÍÊaÎ kartÀrametam | devÀnÀÎ bandhu nihitaÎ guhÀsu | amÃtena kÆptaÎ yajÈametam | caturhotÃÉÀmÀtmÀnaÎ kavayo nicikyuÏ | ÌataÎ niyutaÏ pariveda viÌvÀ viÌvavÀraÏ | viÌvamidaÎ vÃÉÀti | indrasyÀtmÀ nihitaÏ paÈcahotÀ | amÃtaÎ devÀnÀmÀyuÏ prajÀnÀm || 22 || [[3-11-4]]


indraÙ rÀjÀnaÙ savitÀrametam | vÀyorÀtmÀnaÎ kavayo nicikyuÏ | raÌmiÙ raÌmÁnÀÎ madhye tapantam | Ãtasya pade kavayo nipÀnti | ya ÀÉËakoÌe bhuvanaÎ bibharti | anirbhiÉÉassannatha lokÀnvicaÍÊe | yasyÀÉËakoÌaÙ ÌuÍmamÀhuÏ prÀÉamulbam | tena kÆpto'mÃtenÀhamasmi | suvarÉaÎ koÌaÙ rajasÀ parÁvÃtam | devÀnÀÎ vasudhÀnÁÎ virÀjam || 23 || [[3-11-5]] amÃtasya pÂrÉÀÎ tÀmu kalÀÎ vicakÍate | pÀdaÙ ÍaËËhoturna kilÀ vivithse | yenartavaÏ paÈcadhota kÆptÀÏ | uta vÀ ÍaËdhÀ manasota kÆptÀÏ | taÙ ÍaËËhotÀramÃtubhiÏ kalpamÀnam | Ãtasya pade kavayo nipÀnti | antaÏ praviÍÊaÎ kartÀrametam | antaÌcandramasi manasÀ carantam | sahaiva santaÎ na vijÀnanti devÀÏ | indrasyÀtmÀnaÙ ÌatadhÀ carantam || 24 || [[3-11-6]] indro rÀjÀ jagato ya ÁÌe | saptahotÀ saptadhÀ vikÆptaÏ | pareÉa tantuÎ pariÍicyamÀnam | antarÀditye manasÀ carantam | devÀnÀÙ hÃdayaÎ brahmÀ'nvavindat | brahmaitadbrahmaÉa ujjabhÀra | arka×ÌcotantaÙ sarirasya madhye | À yasminthsapta peravaÏ | mehanti bahulÀÙ Ìriyam | bahvaÌvÀmindra gomatÁm || 25 || [[3-11-7]] acyutÀÎ bahulÀÙ Ìriyam | sa harirvasuvittamaÏ | perurindrÀya pinvate | bahvaÌvÀmindra gomatÁm | acyutÀÎ bahulÀÙ Ìriyam | mahyamindro niyacchatu | ÌataÙÌatÀ asya yuktÀ harÁÉÀm | arvÀÇÀyÀtu vasubhÁ raÌmirindraÏ | pramaÙhamÀÉo bahulÀÙ Ìriyam | raÌmirindrassavitÀ me niyacchatu || 26 || [[3-11-8]]


ghÃtantejo madhumadindriyam | mayyayamagnirdadhÀtu | hariÏ pataÇgaÏ paÊarÁ suparÉaÏ | divikÍayo nabhasÀ ya eti | sa na indraÏ kÀmavaraÎ dadÀtu | paÈcÀraÎ cakraÎ parivartate pÃthu | hiranyajyotissarirasya madhye | ajasraÎ jyotirnabhasÀ sarpadeti | sa na indraÏ kÀmavaraÎ dadÀtu | sapta yuÈjanti rathamekacakram || 27 || [[3-11-9]] eko aÌvo vahati saptanÀmÀ | trinÀbhi cakramajaramanarvam | yenemÀ viÌvÀ bhuvanÀni tasthuÏ | bhadraÎ paÌyanta upaseduragre | tapo dÁkÍÀmÃÍayassuvarvidaÏ | tataÏ kÍatraÎ balamojaÌca jÀtam | tadasmai devÀ abhisannamantu | ÌvetaÙ raÌmiÎ bobhujyamÀnam | apÀnnetÀraÎ bhuvanasya gopÀm | indraÎ nicikyuÏ parame vyoman || 28 || [[3-11-10]] rohiÉÁÏ piÇgalÀ ekarÂpÀÏ | kÍarantÁÏ piÇgalÀ ekarÂpÀÏ | ÌataÙ sahasrÀÉi prayutÀni navyÀnÀm | ayaÎ yaÌÌveto raÌmiÏ | pari sarvamidaÎ jagat | prajÀÎ paÌÂndhanÀni | asmÀkaÎ dadÀtu | Ìveto raÌmiÏ pari sarvaÎ babhÂva | suvanmahyaÎ paÌÂnviÌvarÂpÀn | pataÇgamaktamasurasya mÀyayÀ || 29 || [[3-11-11]] hÃdÀ paÌyanti manasÀ manÁÍinaÏ | samudre antaÏ kavayo vicakÍate | marÁcÁnÀÎ padamicchanti vedhasaÏ | pataÇgo vÀcaÎ manasÀ bibharti | tÀÎ gandharvo'vadadgarbhe antaÏ | tÀÎ dyotamÀnÀÙsvaryaÎ manÁÍÀm | Ãtasya pade kavayo nipÀnti | ye grÀmyÀÏ paÌavo viÌvarÂpÀÏ | virÂpÀssanto bahudhaikarÂpÀÏ | agnistÀÙ agne pramumoktu devaÏ || 30 || [[3-11-12]]


prajÀpatiÏ prajayÀ saÎvidÀnaÏ | vÁta× stukestuke | yuvamasmÀsu niyacchatam | prapra yajÈapatintira | ye grÀmyÀÏ paÌavo viÌvarÂpÀÏ | virÂpÀssanto bahudhaikarÂpÀÏ | teÍÀÙ saptÀnÀmiha rantirastu | rÀyaspoÍÀya suprajÀstvÀya suvÁryÀya | ya ÀraÉyÀÏ paÌavo viÌvarÂpÀÏ | virÂpÀssanto bahudhaikarÂpÀÏ || 31 || [[3-11-13]] vÀyustÀÙ agne pramumoktu devaÏ | prajÀpatiÏ prajayÀ saÎvidÀnaÏ | iËÀyai sÃptaÎ ghÃtavaccarÀcaram | devÀ anvavindanguhÀhitam | ya ÀraÉyÀÏ paÌavo viÌvarÂpÀÏ | virÂpÀssanto bahudhaikarÂpÀÏ | teÍÀÙ saptÀnÀmiha rantirastu | rÀyaspoÍÀya suprajÀstvÀya suvÁryÀya || 32 || ÀtmÀ janÀnÀÎ vikurvantaÎ vipaÌciÎ prajÀnÀÎ vasudhÀnÁÎ virÀjaÎ carantaÎ gomatÁÎ me niyacchatvekacakraÎ vyomanmÀyayÀ deva ekarÂpÀ aÍÊau ca || 11 || [[3-12-1]] sahasraÌÁrÍÀ puruÍaÏ | sahasrÀkÍassahasrapÀt | sa bhÂmiÎ viÌvato vÃtvÀ | atyatiÍÊhaddaÌÀÇgulam | puruÍa evedaÙ sarvam | yadbhÂtaÎ yacca bhavyam | utÀmÃtatvasyeÌÀnaÏ | yadannenÀtirohati | etÀvÀnasya mahimÀ | ato jyÀyÀÙÌca pÂruÍaÏ || 33 || [[3-12-2]] pÀdo'sya viÌvÀ bhÂtÀni | tripÀdasyÀmÃtaÎ divi | tripÀdÂrdhva udaitpuruÍaÏ | pÀdo'syehÀbhavÀtpunaÏ | tato viÌvaÇvyakrÀmat | sÀÌanÀnaÌane abhi | tasmÀdvirÀËajÀyata | virÀjo adhi pÂruÍaÏ | sa jÀto atyaricyata | paÌcÀdbhÂmimatho puraÏ || 34 || [[3-12-3]]


yatpuruÍeÉa haviÍÀ | devÀ yajÈamatanvata | vasanto asyÀsÁdÀjyam | grÁÍma idhmaÌÌaraddhaviÏ | saptÀsyÀsanparidhayaÏ | trissapta samidhaÏ kÃtÀÏ | devÀ yadyajÈaÎ tanvÀnÀÏ | abadhnanpuruÍaÎ paÌum | taÎ yajÈaÎ barhiÍi praukÍann | puruÍaÎ jÀtamagrataÏ || 35 || [[3-12-4]] tena devÀ ayajanta | sÀdhyÀ ÃÍayaÌca ye | tasmÀdyajÈÀthsarvahutaÏ | saÎbhÃtaÎ pÃÍadÀjyam | paÌÂÙstÀÙÌcakre vÀyavyÀn | ÀraÉyÀngrÀmyÀÌca ye | tasmÀdyajÈÀthsarvahutaÏ | ÃcassÀmÀni jajÈire | chandÀÙsi jajÈire tasmÀt | yajustasmÀdajÀyata || 36 || [[3-12-5]] tasmÀdaÌvÀ ajÀyanta | ye ke cobhayÀdataÏ | gÀvo ha jajÈire tasmÀt | tasmÀjjÀtÀ ajÀvayaÏ | yatpuruÍaÎ vyadadhuÏ | katidhÀ vyakalpayann | mukhaÎ kimasya kau bÀhÂ | kÀvÂrÂ pÀdÀvucyete | brÀhmaÉo'sya mukhamÀsÁt | bÀhÂ rÀjanyaÏ kÃtaÏ || 37 || [[3-12-6]] ÂrÂ tadasya yadvaiÌyaÏ | padbhyÀÙ ÌÂdro ajÀyata | candramÀ manaso jÀtaÏ | cakÍossÂryo ajÀyata | mukhÀdindraÌcÀgniÌca | prÀÉÀdvÀyurajÀyata | nÀbhyÀ ÀsÁdantarikÍam | ÌÁrÍÉo dyaussamavartata | padbhyÀÎ bhÂmirdiÌaÌÌrotrÀt | tathÀ lokÀÙ akalpayann || 38 || [[3-12-7]]


vedÀhametaÎ puruÍaÎ mahÀntam | ÀdityavarÉaÎ tamasastu pÀre | sarvÀÉi rÂpÀÉi vicitya dhÁraÏ | nÀmÀni kÃtvÀ'bhivadanyadÀste | dhÀtÀ purastÀdyamudÀjahÀra | ÌakraÏ pravidvÀnpradiÌaÌcatasraÏ | tamevaÎ vidvÀnamÃta iha bhavati | nÀnyaÏ panthÀ ayanÀya vidyate | yajÈena yajÈamayajanta devÀÏ | tÀni dharmÀÉi prathamÀnyÀsan | te ha nÀkaÎ mahimÀnassacante | yatra pÂrve sÀdhyÀssanti devÀÏ || 39 || pÂruÍaÏ puro'grato'jÀyata kÃto'kalpayannÀsandve ca || 12 || ( jyÀyÀnadhi pÂruÍaÏ | anyatra puruÍaÏ || ) [[3-13-1]] adbhyassaÎbhÂtaÏ pÃthivyai rasÀcca | viÌvakarmaÉassamavartatÀdhi | tasya tvaÍÊÀ vidadhadrÂpameti | tatpuruÍasya viÌvamÀjÀnamagre | vedÀhametaÎ puruÍaÎ mahÀntam | ÀdityavarÉaÎ tamasaÏ parastÀt | tamevaÎ vidvÀnamÃta iha bhavati | nÀnyaÏ panthÀ vidyate'yanÀya | prajÀpatiÌcarati garbhe antaÏ | ajÀyamano bahudhÀ vijÀyate || 40 || [[3-13-2]] tasya dhÁrÀÏ parijÀnanti yonim | marÁcÁnÀÎ padamicchanti vedhasaÏ | yo devebhya Àtapati | yo devÀnÀÎ purohitaÏ | pÂrvo yo devebhyo jÀtaÏ | namo rucÀya brÀhmaye | rucaÎ brÀhmaÎ janayantaÏ | devÀ agre tadabruvann | yastvaivaÎ brÀhmaÉo vidyÀt | tasya devÀ asanvaÌe | hrÁÌca te lakÍmÁÌca patnyau | ahorÀtre pÀrÌve | nakÍatrÀÉi rÂpam | aÌvinau vyÀttam | iÍÊaÎ maniÍÀÉa | amuÎ maniÍÀÉa | sarvaÎ maniÍÀÉa || 41 || jÀyate vaÌe sapta ca || 13 ||


[[3-14-1]] bhartÀ sanbhriyamÀÉo bibharti | eko devo bahudhÀ niviÍÊaÏ | yada bhÀraÎ tandrayate sa bhartum | nidhÀya bhÀraÎ punarastameti | tameva mÃtyumamÃtaÎ tamÀhuÏ | taÎ bhartÀraÎ tamu goptÀramÀhuÏ | sa bhÃto bhriyamÀÉo bibharti | ya enaÎ veda satyena bhartum | sadyo jÀtamuta jahÀtyeÍaÏ | uto jarantaÎ na jahÀtyekam || 42 || [[3-14-2]] uto bahÂnekamaharjahÀra | atandro devassadameva prÀrthaÏ | yastadveda yata ÀbabhÂva | sandhÀÎ ca yÀÙ saÎdadhe brahmaÉaiÍaÏ | ramate tasminnuta jÁrÉe ÌayÀne | nainaÎ jahÀtyahassu pÂrvyeÍu | tvÀmÀpo anu sarvÀÌcaranti jÀnatÁÏ | vathsaÎ payasÀ punÀnÀÏ | tvamagniÙ havyavÀhaÙ saminthse | tvaÎ bhartÀ mÀtariÌvÀ prajÀnÀm || 43 || [[3-14-3]] tvaÎ yajÈastvamu vevÀsi somaÏ | tava devÀ havamÀyanti sarve | tvameko'si bahÂnanupraviÍÊaÏ | namaste astu suhavo ma edhi | namo vÀmastu ÌÃÉutaÙ havaÎ me | prÀÉÀpÀnÀvajiraÙ saÎcarantau | hvayÀmi vÀÎ brahmaÉÀ tÂrtametam | yo mÀÎ dveÍÊi taÎ jahitaÎ yuvÀnÀ | prÀÉÀpÀnau saÎvidÀnau jahitam | amuÍyÀsunÀ mÀ saÎgasÀthÀm || 44 || [[3-14-4]] taÎ me devÀ brahmaÉÀ saÎvidÀnau | vadhÀya dattaÎ tamahaÙ hanÀmi | asajjajÀna sata ÀbabhÂva | yaÎyaÎ jajÀna sa u gopo asya | yadÀ bhÀraÎ tandrayate sa bhartum | parÀsya bhÀraÎ punarastameti | tadvai tvaÎ prÀÉo abhavaÏ | mahÀnbhogaÏ prajÀpateÏ | bhujaÏ kariÍyamÀÉaÏ | yaddevÀnprÀÉayo nava || 45 ||


ekaÎ prajÀnÀÎ gasÀthÀÎ nava || 14 || [[3-15-1]] hariÙ harantamanuyanti devÀÏ | viÌvasyeÌÀnaÎ vÃÍabhaÎ matÁnÀm | brahma sarÂpamanu medamÀgÀt | ayanaÎ mÀ vivadhÁrvikramasva | mÀ chido mÃtyo mÀ vadhÁÏ | mÀ me balaÎ vivÃho mÀ pramoÍÁÏ | prajÀÎ mÀ me rÁriÍa Àyurugna | nÃcakÍasaÎ tvÀ haviÍÀ vidhema | sadyaÌcakamÀnÀya | pravepÀnÀya mÃtyave || 46 || [[3-15-2]] prÀsmÀ ÀÌÀ aÌÃÉvann | kÀmenÀjanayanpunaÏ | kÀmena me kÀma ÀgÀt | hÃdayÀddhÃdayaÎ mÃtyoÏ | yadamÁÍÀmadaÏ priyam | tadaitÂpa mÀmabhi | paraÎ mÃtyo anuparehi panthÀm | yaste sva itaro devayÀnÀt | cakÍuÍmate ÌÃÉvate te bravÁmi | mÀ naÏ prajÀÙ rÁriÍo mota vÁrÀn | pra pÂrvyaÎ manasÀ vandamÀnaÏ | nÀdhamÀno vÃÍabhaÎ carÍaÉÁnÀm | yaÏ prajÀnÀmekarÀÉmÀnuÍÁÉÀm | mÃtyuÎ yaje prathamajÀmÃtasya || 47 || mÃtyave vÁrÀÙÌcatvÀri ca || 15 || [[3-16-1]] taraÉirviÌvadarÌato jyotiÍkÃdasi sÂrya | viÌvamÀbhÀsi rocanam | upayÀmagÃhÁto'si sÂryÀya tvÀ bhrÀjasvata eÍa te yonissÂryÀya tvÀ bhrÀjasvate || 48 || || 16 || [[3-17-1]] ÀpyÀyasva madintama soma viÌvÀbhirÂtibhiÏ | bhavÀ nassaprathastamaÏ || 49 || || 17 || [[3-18-1]] ÁyuÍÊe ye pÂrvatarÀmapaÌyanvyucchantÁmuÍasaÎ martyÀsaÏ | asmÀbhirÂ nu praticakÍyÀ'bhÂdo te yanti ye aparÁÍu paÌyÀn || 50 || || 18 || [[3-19-1]] jyotiÍmatÁÎ tvÀ sÀdayÀmi jyotiÍkÃtaÎ tvÀ sÀdayÀmi jyotirvidaÎ tvÀ sÀdayÀmi bhÀsvatÁÎ tvÀ sÀdayÀmi jvalantÁÎ tvÀ sÀdayÀmi malmalÀ bhavantÁÎ tvÀ sÀdayÀmi


dÁpyamÀnÀÎ tvÀ sÀdayÀmi rocamÀnÀÎ tvÀ sÀdayÀmyajasrÀÎ tvÀ sÀdayÀmi bÃhajjyotiÍaÎ tvÀ sÀdayÀmi bodhayantÁÎ tvÀ sÀdayÀmi jÀgratÁÎ tvÀ sÀdayÀmi || 51 || || 19 || [[3-20-1]] prayÀsÀya svÀhÀ''yÀsÀya svÀhÀ viyÀsÀya svÀhÀ saÎyÀsÀya svÀhodyÀsÀya svÀhÀ'vayÀsÀya svÀhÀ Ìuce svÀhÀ ÌakÀya svÀhÀ tapyatvai svÀhÀ tapate svÀhÀ brahmahatyÀyai svÀhÀ sarvasmai svÀhÀ || 52 || || 20 || [[3-21-1]] cittaÙ saÎtÀnena bhavaÎ yaknÀ rudraÎ tanimnÀ paÌupati× sthÂlahÃdayenÀgniÙ hÃdayena rudraÎ lohitena ÌarvaÎ matasnÀbhyÀÎ mahÀdevamantaÏ pÀrÌvenauÍiÍÊhahanaÙ ÌiÇgÁnikoÌyÀbhyÀm || 53 || || 21 || cittiÏ pÃthivyÀgnissÂryaÎ te cakÍurmahÀhavirhotÀ vÀgghotÀ brÀhmaÉa ekahotÀ'gniryajurbhissenendrasya devasya suvarÉaÎ gharmaÙ sahasraÌÁrÍÀ'dbhyo bhartÀ hariÎ taraÉirÀpyÀyasveyuÍÊe ye jyotiÍmatÁÎ prayÀsÀya cittamekaviÙÌatiÏ || 21 || cittiragniryajurbhirantaÏ praviÍÊaÏ prajÀpatiÏ prajayÀ saÎvidÀnastasya dhÁrÀ jyotiÍmatÁÎ tripaÈcÀÌat || 53 || cittiÌÌiÇgÁnikoÌyÀbhyÀm || [[3-0-0]] tacchaÎ yorÀvÃÉÁmahe | gÀtuÎ yajÈÀya | gÀtuÎ yajÈapataye | daivÁ svastirastu naÏ | svastirmÀnuÍebhyaÏ | ÂrdhvaÎ jigÀtu bheÍajam | ÌaÎ no astu dvipade | ÌaÎ catuÍpade || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[4-0-0]] namo'nu madantu || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[4-1-1]] namo vÀce yÀ coditÀ yÀ cÀnuditÀ tasyai vÀce namo namo vÀce namo vÀcaspataye nama ÃÍibhyo mantrakÃdbhyo mantrapatibhyo mÀ mÀmÃÍayo mantrakÃto mantrapatayaÏ parÀdurmÀ'hamÃÍÁnmantrakÃto mantrapatÁnparÀdÀÎ vaiÌvadevÁÎ vÀcamudyÀsaÙ ÌivÀmadastÀÎ juÍÊÀÎ devebhyaÌÌarma me dyauÌÌarma pÃthivÁ Ìarma viÌvamidaÎ jagat | Ìarma candraÌca sÂryaÌca Ìarma brahmaprajÀpatÁ | bhÂtaÎ vadiÍye bhuvanaÎ vadiÍye tejo vadiÍye yaÌo vadiÍye tapo vadiÍye brahma vadiÍye satyaÎ vadiÍye tasmÀ ahamidamupastaraÉamupastÃÉa upastaraÉaÎ me


prajÀyai paÌÂnÀÎ bhÂyÀdupastaraÉamahaÎ prajÀyai paÌÂnÀÎ bhÂyÀsaÎ prÀÉÀpÀnau mÃtyormÀ pÀtaÎ prÀÉÀpÀnau mÀ mÀ hÀsiÍÊaÎ madhu maniÍye madhu janiÍye madhu vakÍyÀmi madhu vadiÍyÀmi madhumatÁÎ devebhyo vÀcamudyÀsaÙ ÌuÌrÂÍeÉyÀÎ manuÍyebhyastaÎ mÀ devÀ avantu ÌobhÀyai pitaro'numadantu || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || 1|| [[4-2-1]] yuÈjate mana uta yuÈjate dhiyaÏ | viprÀ viprasya bÃhato vipaÌcitaÏ | vi hotrÀ dadhe vayunÀvideka it | mahÁ devasya savituÏ pariÍÊutiÏ | devasya tvÀ savituÏ prasave | aÌvinerbÀhubhyÀm | pÂÍÉo hastÀbhyÀmÀdade | abbhrirasi nÀrirasi | adhvarakÃddevebhyaÏ | uttiÍÊha brahmaÉaspate || 2 || [[4-2-2]] devayantastvemahe | upaprayantu marutassudÀnavaÏ | indra prÀÌÂrbhavÀ sacÀ | praitu brahmaÉaspatiÏ | pra devyetu sÂnÃtÀ | acchÀ vÁraÎ naryaÎ paÇktirÀdhasam | devÀ yajÈaÎ nayantu naÏ | devÁ dyÀvÀpÃthivÁ anu me'maÙsÀthÀm | ÃddhyÀsamadya | makhasya ÌiraÏ || 3 || [[4-2-3]] makhÀya tvÀ | makhasya tvÀ ÌÁrÍÉe | iyatyagra ÀsÁÏ | ÃddhyÀsamadya | makhasya ÌiraÏ | makhÀya tvÀ | makhasya tvÀ ÌÁrÍÉe | devÁrvamrÁrasya bhÂtasya prathamajÀ ÃtÀvarÁÏ | ÃddhyÀsamadya | makhasya ÌiraÏ || 4 || [[4-2-4] makhÀya tvÀ | makhasya tvÀ ÌÁrÍÉe | indrasyaujo'si | ÃddhyÀsamadya | makhasya ÌiraÏ |


makhÀya tvÀ | makhasya tvÀ ÌÁrÍÉe | agnijÀ asi prajÀpate retaÏ | ÃddhyÀsamadya | makhasya ÌiraÏ || 5 || [[4-2-5]] makhÀya tvÀ | makhasya tvÀ ÌÁrÍÉe | Àyurdhehi prÀÉaÎ dhehi | apÀnaÎ dhehi vyÀnaÎ dhehi | cakÍurdhehi ÌrotraÎ dhehi | mano dhehi vÀcaÎ dhehi | ÀtmÀnaÎ dhehi pratiÍÊhÀÎ dhehi | mÀÎ dhehi mayi dhehi | madhu tvÀ madhulÀ karotu | makhasya Ìirosi || 6 || [[4-2-6]] yajÈasya pade sthaÏ | gÀyatreÉa tvÀ chandasÀ karomi | traiÍÊubhena tvÀ chandasÀ karomi | jÀgatena tvÀ chandasÀ karomi | makhasya rÀsnÀ'si | aditiste bilaÎ gÃhÉÀtu | pÀÇktena chandasÀ | sÂryasya harasÀ ÌrÀya | makho'si || 7 || pate Ìira ÃtÀvarÁrÃddhyÀsamadya makhasya ÌiraÌÌiraÌÌiro'si nava ca || 2 || iyati devÁrindrasyaujo'syagnijÀ asyÀyurdhehi prÀÉaÎ paÈca || [[4-3-1]] vÃÍÉo aÌvasya niÍpadasi | varuÉastvÀ dhÃtavrata ÀdhÂpayatu | mitrÀvaruÉayordhruveÉa dharmaÉÀ | arciÍe tvÀ | ÌociÍe tvÀ | jyotiÍe tvÀ | tapase tvÀ | abhÁmaÎ mahinÀ divam | mitro babhÂva saprathÀÏ | uta ÌravasÀ pÃthivÁm || 8 || [[4-3-2]] mitrasya carÍaÉÁdhÃtaÏ | Ìravo devasya sÀnasim | dyumnaÎ citraÌravastamam | siddhyai tvÀ |


devastvÀ savitodvapatu | supÀÉissvaÇguriÏ | subÀhuruta ÌaktyÀ | apadyamÀnaÏ pÃthivyÀm | ÀÌÀ diÌa ÀpÃÉa | uttiÍÊha bÃhanbhava || 9 || [[4-3-3]] ÂrdhvastiÍÊha dhruvastvam | sÂryasya tvÀ cakÍuÍÀ'nvÁkÍe | Ãjave tvÀ | sÀdhave tvÀ | sukÍityai tvÀ bhÂtyai tvÀ | idamahamamumÀmuÍyÀyaÉaÎ viÌÀ paÌubhirbrahmavarcasena paryÂhÀmi | gÀyatreÉa tvÀ chandasÀ''cchÃÉadmi | traiÍÊubhena tvÀ chandasÀ''cchÃÉadmi | jÀgatena tvÀ chandasÀ''cchÃÉadmi | chÃÉattu tvÀ vÀk | chÃÉattu tvork | chÃÉattu tvÀ haviÏ | chÃndhi vÀcam | chÃndhyÂrjam | chÃndhi haviÏ | deva puraÌcara sadhyÀsaÎ tvÀ || 10 || pÃthivÁÎ bhava vÀkhÍaÊca || 3 || [[4-4-1]] brahmanpravargyeÉa pracariÍyÀmaÏ | hotargharmamabhiÍÊuhi | agnÁdrauhiÉau puroËÀÌÀvadhiÌraya | pratiprasthÀtarvihara | prastotassÀmÀni gÀya | yajuryuktaÙ sÀmabhirÀktakhaÎ tvÀ | viÌvairdevairanumataÎ marudbhiÏ | dakÍiÉÀbhiÏ pratataÎ pÀrayiÍÉum | stubho vahantu sumanasyamÀnam | sa no rucaÎ dhehyahÃÉÁyamÀnaÏ | bhÂrbhuvassuvaÏ | omindravantaÏ pracarata || 11 || ahÃÉÁyamÀno dve ca || 4 || [[4-5-1]] brahmanpracariÍyÀmaÏ | hotargharmamabhiÍÊuhi | yamÀya tvÀ makhÀya tvÀ | sÂryasya harase tvÀ | prÀÉÀya svÀhÀ vyÀnÀya svÀhÀ'pÀnÀya svÀhÀ | cakÍuÍe svÀhÀ ÌrotrÀya svÀhÀ |


manase svÀhÀ vÀce sarasvatyai svÀhÀ | dakÍÀya svÀhÀ kratave svÀhÀ | ojase svÀhÀ balÀya svÀhÀ | devastvÀ savitÀ madhvÀ'naktu || 12 || [[4-5-2]] pÃthivÁÎ tapasastrÀyasva | arcirasi Ìocirasi jyotirasi taposi | saÙ sÁdasva mahÀÙ asi | Ìocasva devavÁtamaÏ | vidhÂmamagne aruÍaÎ miyedhya | sÃja praÌasta darÌatam | aÈjanti yaÎ prathayanto na viprÀÏ | vapÀvantaÎ nÀgninÀ tapantaÏ | piturna putra upasi preÍÊhaÏ | À gharmo agnimÃtayannasÀdÁt || 13 || [[4-5-3]] anÀdhÃÍyÀ purastÀt | agnerÀdhipatye | Àyurme dÀÏ | putravatÁ dakÍiÉataÏ | indrasyÀdhipatye | prajÀÎ me dÀÏ | suÍadÀ paÌcÀt | devasya saviturÀdhipatye | prÀÉaÎ me dÀÏ | ÀÌrutiruttarataÏ || 14 || [[4-5-4]] mitrÀvaruÉayorÀdhipatye | ÌrotraÎ me dÀÏ | vidhÃtirupariÍÊÀt | bÃhaspaterÀdhipatye | brahma me dÀÏ kÍattraÎ me dÀÏ | tejo me dhÀ varco me dhÀÏ | yaÌo me dhÀstapo me dhÀÏ | mano me dhÀÏ | manoraÌvÀ'si bhÂriputrÀ | viÌvÀbhyo mÀ nÀÍÊrÀbhyaÏ pÀhi || 15 || [[4-5-5]] sÂpasadÀ me bhÂyÀ mÀ mÀ hiÙsÁÏ | tapo Ívagne antarÀÙ amitrÀn | tapÀ ÌaÙsamararuÍaÏ parasya | tapÀ vaso cikitÀno acittÀn | vi te tiÍÊhantÀmajarÀ ayÀsaÏ | citasstha paricitaÏ |


svÀhÀ marudbhiÏ pariÌrayasva | mÀ asi | pramÀ asi | pratimÀ asi || 16 || [[4-5-6]] saÎmÀ asi | vimÀ asi | unmÀ asi | antarikÍasyÀntardhirasi | divaÎ tapasastrÀyasva | ÀbhirgÁrbhiryadato na Ânam | ÀpyÀyaya harivo vardhamÀnaÏ | yadÀ stotÃbhyo mahi gotrÀ rujÀsi | bhÂyiÍÊhabhÀjo adha te syÀma | ÌukraÎ te anyadyajataÎ te anyat || 17 || [[4-5-7]] viÍurÂpe ahanÁ dyaurivÀsi | viÌvÀ hi mÀyÀ avasi svadhÀvaÏ | bhadrÀ te pÂÍanniha rÀtirastu | arhanbibharÍi sÀyakÀni dhanva | arhanniÍkaÎ yajataÎ viÌvarÂpam | arhannidaÎ dayase viÌvamabbhuvam | na vÀ ojÁyo rudra tvadasti | gÀyatramasi | traiÍÊubhamasi | jÀgatamasi | madhu madhu madhu || 18 || anaktvasÀdÁduttarataÏ pÀhi pratimÀ asi yajataÎ te anyajjÀgatamasyekaÎ ca || 5 || [[4-6-1]] daÌa prÀcÁrdaÌa bhÀsi dakÍiÉÀ | daÌa pratÁcÁrdaÌa bhÀsyudÁcÁÏ | daÌordhvÀ bhÀsi sumanasyamÀnaÏ | sa no rucaÎ dhehyahÃÉÁyamÀnaÏ | agniÍÊvÀ vasubhiÏ purastÀdrocayatu gÀyatreÉa chandasÀ | sa mÀ rucito rocaya | indrastvÀ rudrairdakÍiÉato rocayatu traiÍÊubhena chandasÀ | sa mÀ rucito rocaya | varuÉastvÀdityaiÏ paÌcÀdrocayatu jÀgatena chandasÀ | sa mÀ rucito rocaya || 19 || [[4-6-2]] dyutÀnastvÀ mÀruto marudbhiruttarato rocayatvÀnuÍÊubhena chandasÀ | sa mÀ rucito rocaya | bÃhaspatistvÀ viÌvairdevairupariÍÊÀdrocayatu pÀÇktena chandasÀ |


sa mÀ rucito rocaya | rocitastvaÎ deva gharma deveÍvasi | rociÍÁyÀhaÎ manuÍyeÍu | samrÀËgharma rucitastvaÎ deveÍvÀyuÍmÀÙstejasvÁ brahmavarcasyasi | rucito'haÎ manuÍyeÍvÀyuÍmÀÙstejasvÁ brahmavarcasÁ bhÂyÀsam | rugasi | rucaÎ mayi dhehi || 20 || [[4-6-3]] mayi ruk | daÌa purastÀdrocase | daÌa dakÍiÉÀ | daÌa pratyaÇ | daÌodaÇ | daÌordhvo bhÀsi sumanasyamÀnaÏ | sa nassamrÀËiÍamÂrjaÎ dhehi | vÀjÁ vÀjine pavasva | rocito gharmo rucÁya || 21 || rocaya dhehi nava ca || 6 || [[4-7-1]] apaÌyaÎ gopÀmanipadyamÀnam | À ca parÀ ca pathibhiÌcarantam | sa saddhrÁcÁssa viÍÂcÁrvasÀnaÏ | ÀvarÁvarti bhuvaneÍvantaÏ | atra prÀvÁÏ | madhumÀdhvÁbhyÀÎ madhumÀdhÂcÁbhyÀm | anu vÀÎ devavÁtaye | samagniragninÀ gata | saÎ devena savitrÀ | saÙ sÂryeÉa rocate || 22 || [[4-7-2]] svÀhÀ samagnistapasÀ gata | saÎ devena savitrÀ | saÙ sÂryeÉÀrociÍÊa | dhartÀ divo vibhÀsi rajasaÏ | pÃthivyÀ dhartÀ | urorantarikÍasya dhartÀ | dhartÀ devo devÀnÀm | amartyastapojÀÏ | hÃde tvÀ manase tvÀ | dive tvÀ sÂryÀya tvÀ || 23 || [[4-7-3]] ÂrdhvamimamadhvaraÎ kÃdhi | divi deveÍu hotrÀ yaccha |


viÌvÀsÀÎ bhuvÀÎ pate | viÌvasya bhuvanaspate | viÌvasya manasaspate | viÌvasya vacasaspate | viÌvasya tapasaspate | viÌvasya brahmaÉaspate | devaÌrÂstvaÎ deva gharma devÀnpÀhi | tapojÀÎ vÀcamasme niyaccha devÀyuvam || 24 || [[4-7-4]] garbho devÀnÀm | pitÀ matÁnÀm | patiÏ prajÀnÀm | matiÏ kavÁnÀm | saÎ devo devena savitrÀ'yatiÍÊa | saÙ sÂryeÉÀrukta | ÀyurdastvamasmabhyaÎ gharma varcodÀ asi | pitÀ no'si pitÀ no bodha | ÀyurdhÀstanÂdhÀÏ payodhÀÏ | varcodÀ varivodÀ draviÉodÀÏ || 25 || [[4-7-5]] antarikÍapra urorvarÁyÀn | aÌÁmahi tvÀ mÀ mÀ hiÙsÁÏ | tvamagne gÃhapatirviÌÀmasi | viÌvÀsÀÎ mÀnuÍÁÉÀm | ÌataÎ pÂrbhiryaviÍÊha pÀhyaÙhasaÏ | sameddhÀraÙ ÌataÙ himÀÏ | tandrÀviÉaÙ hÀrdivÀnam | ihaiva rÀtayassantu | tvaÍÊÁmatÁ te sapeya | suretÀ reto dadhÀnÀ | vÁraÎ videya tava saÎdÃÌi | mÀ'haÙ rÀyaspoÍeÉa viyoÍam || 26 || rocate sÂryÀya tvÀ devÀyuvaÎ draviÉodÀ dadhÀnÀ dve ca || 7 || [[4-8-1]] devasya tvÀ savituÏ prasave | aÌvinorbÀhubhyÀm | pÂÍÉo hastÀbhyÀmÀdade | adityai rÀsnÀ'si | iËa ehi | adita ehi | sarasvatyehi | asÀvehi | asÀvehi | asÀvehi || 27 ||


[[4-8-2]] adityÀ uÍÉÁÍamasi | vÀyurasyaiËaÏ | pÂÍÀ tvopÀvasÃjatu | aÌvibhyÀÎ pradÀpaya | yaste stanaÌÌaÌayo yo mayobhÂÏ | yena viÌvÀ puÍyasi vÀryÀÉi | yo ratnadhÀ vasuvidyassudatraÏ | sarasvati tamiha dhÀtave'kaÏ | usra gharmaÙ ÌiÙÍa | usra gharmaÎ pÀhi || 28 || [[4-8-3]] gharmÀya ÌiÙÍa | bÃhaspatistvopasÁdatu | dÀnavasstha peravaÏ | viÍvagvÃto lohitena | aÌvibhyÀÎ pinvasva | sarasvatyai pinvasva | pÂÍÉe pinvasva | bÃhaspataye pinvasva | indrÀya pinvasva | indrÀya pinvasva || 29 || [[4-8-4]] gÀyatro'si | traiÍÊubhosi | jÀgatamasi | sahorjo bhÀgenopa mehi | indrÀÌvinÀ madhunassÀraghasya | gharmaÎ pÀta vasavo yajatÀ vaÊ | svÀhÀ tvÀ sÂryasya raÌmaye vÃÍÊivanaye juhomi | madhu havirasi | sÂryasya tapastapa | dyÀvÀpÃthivÁbhyÀÎ tvÀ parigÃhÉÀmi || 30 || [[4-8-5]] antarikÍeÉa tvopayacchÀmi | devÀnÀÎ tvÀ pitÃÉÀmanumato bhartuÙ Ìakeyam | tejo'si | tejo'nuprehi | divispÃÇmÀ mÀ hiÙsÁÏ | antarikÍaspÃÇmÀ mÀ hiÙsÁÏ | pÃthivispÃÇmÀ mÀ hiÙsÁÏ | suvarasi suvarme yaccha | divaÎ yaccha divo mÀ pÀhi || 31 || ehi pÀhi pinvasva gÃhÉÀmi nava ca || 8 ||


[[4-9-1]] samudrÀya tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | salilÀya tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | anÀdhÃÍyÀya tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | apratidhÃÍyÀya tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | avasyave tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | duvasvate tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | Ìimidvate tvÀ vÀtÀya svÀhÀ | agnaye tvÀ vasumate svÀhÀ | somÀya tvÀ rudravate svÀhÀ | varuÉÀya tvÀ''dityavate svÀhÀ || 32 || [[4-9-2]] bÃhaspataye tvÀ viÌvadevyÀvate svÀhÀ | savitre tvarbhumate vibhumate prabhumate vÀjavate svÀhÀ | yamÀya tvÀ'Çgirasvate pitÃmate svÀhÀ | viÌvÀ ÀÌÀ dakÍiÉasat | viÌvÀndevÀnayÀËiha | svÀhÀkÃtasya gharmasya | madhoÏ pibatamaÌvinÀ | svÀhÀ'gnaye yajÈiyÀya | ÌaÎ yajurbhiÏ | aÌvinÀ gharmaÎ pÀtaÙ hÀrdivÀnam || 33 || [[4-9-3]] ahardivÀbhirÂtibhiÏ | anu vÀÎ dyÀvÀpÃthivÁ maÙsÀtÀm | svÀhendrÀya | svÀhendrÀ vaÊ | gharmamapÀtamaÌvinÀ hÀrdivÀnam | ahardivÀbhirÂtibhiÏ | anu vÀÎ dyÀvÀpÃthivÁ amaÙsÀtÀm | taÎ prÀvyaÎ yathÀ vaÊ | namo dive | namaÏ pÃthivyai || 34 || [[4-9-4]] divi dhÀ imaÎ yajÈam | yajÈamimaÎ divi dhÀÏ | divaÎ gaccha | antarikÍaÎ gaccha | pÃthivÁÎ gaccha | paÈca pradiÌo gaccha | devÀngharmapÀngaccha | pitÅngharmapÀngaccha || 35 || Àdityavate svÀhÀ hÀrdivÀnaÎ pÃthivyÀ aÍÊau ca || 9 ||


[[4-10-1]] iÍe pÁpihi | Ârje pÁpihi | brahmaÉe pÁpihi | kÍattrÀya pÁpihi | adbhyaÏ pÁpihi | oÍadhÁbhyaÏ pÁpihi | vanaspatibhyaÏ pÁpihi | dyÀvÀpÃthivÁbhyÀÎ pÁpihi | subhÂtÀya pÁpihi | brahmavarcasÀya pÁpihi || 36 || [[4-10-2]] yajamÀnÀya pÁpihi | mahyaÎ jyaiÍÊhyÀya pÁpihi | tviÍyai tvÀ | dyumnÀya tvÀ | indriyÀya tvÀ bhÂtyai tvÀ | dharmÀ'si sudharmÀ me nyasme | brahmÀÉi dhÀraya | kÍattrÀÉi dhÀraya | viÌaÎ dhÀraya | nettvÀ vÀtasskandayÀt || 37 || [[4-10-3]] amuÍya tvÀ prÀÉe sÀdayÀmi | amunÀ saha nirarthaÎ gaccha | yo'smÀndveÍÊi | yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | pÂÍÉe Ìarase svÀhÀ | grÀvabhyassvÀhÀ | pratirebhyassvÀhÀ | dyÀvÀpÃthivÁbhyÀÙ svÀhÀ | pitÃbhyo gharmapebhyassvÀhÀ | rudrÀya rudrahotre svÀhÀ || 38 || [[4-10-4]] aharjyotiÏ ketunÀ juÍatÀm | sujyotirjyotiÍÀÙ svÀhÀ | rÀtrirjyotiÏ ketunÀ juÍatÀm | sujyotirjyotiÍÀÙ svÀhÀ | apÁparo mÀ'hno rÀtriyai mÀ pÀhi | eÍÀ te agne samit | tayÀ samiddhyasva | Àyurme dÀÏ | varcasÀ mÀ'ÈjÁÏ | apÁparo mÀ rÀtriyÀ ahno mÀ pÀhi || 39 ||


[[4-10-5]] eÍÀ te agne samit | tayÀ samiddhyasva | Àyurme dÀÏ | varcasÀ mÀ'ÈjÁÏ | agnirjyotirjyotiragnissvÀhÀ | sÂryo jyotirjyotissÂryassvÀhÀ | bhÂssvÀhÀ | hutaÙ haviÏ | madhu haviÏ | indratame'gnau || 40 || [[4-10-6]] pitÀ no'si mÀ mÀ hiÙsÁÏ | aÌyÀma te deva gharma | madhumato vÀjavataÏ pitumataÏ | aÇgirasvatassvadhÀvinaÏ | aÌÁmahi tvÀ mÀ mÀ hiÙsÁÏ | svÀhÀ tvÀ sÂryasya raÌmibhyaÏ | svÀhÀ tvÀ nakÍatrebhyaÏ || 41 || brahmavarcasÀya pÁpihi skandayÀdrudrÀya rudrahotre svÀhÀ'hno mÀ pÀhyagnau sapta ca || 10 || [[4-11-1]] gharma yÀ te divi Ìuk | yÀ gÀyatre chandasi | yÀ brÀhmaÉe | yÀ havirdhÀne | tÀÎ ta etenÀvayaje svÀhÀ | gharma yÀ te'ntarikÍe Ìuk | yÀ traiÍÊubhe chandasi | yÀ rÀjanye | yÀ''gnÁddhre | tÀÎ ta etenÀvayaje svÀhÀ || 42 || [[4-11-2]] gharma yÀ te pÃthivyÀÙ Ìuk | yÀ jÀgate chandasi | yÀ vaiÌye | yÀ sadasi | tÀÎ ta etenÀvayaje svÀhÀ | anu no'dyÀnumatiÏ | anvidanumate tvam | divastvÀ paraspÀyÀÏ | antarikÍasya tanuvaÏ pÀhi | pÃthivyÀstvÀ dharmaÉÀ || 43 || [[4-11-3]]


vayamanukrÀmÀma suvitÀya navyase | brahmaÉastvÀ paraspÀyÀÏ | kÍattrasya tanuvaÏ pÀhi | viÌastvÀ dharmaÉÀ | vayamanukrÀmÀma suvitÀya navyase | prÀÉasya tvÀ paraspÀyai | cakÍuÍastanuvaÏ pÀhi | Ìrotrasya tvÀ dharmaÉÀ | vayamanukrÀmÀma suvitÀya navyase | valgurasi ÌaÎyudhÀyÀÏ || 44 || [[4-11-4]] ÌiÌurjanadhÀyÀÏ | ÌaÎ ca vakÍi pari ca vakÍi | catussraktirnÀbhirÃtasya | sado viÌvÀyuÌÌarma saprathÀÏ | apa dveÍo apa hvaraÏ | anyadvratasya saÌcima | gharmaitatte'nnametatpurÁÍam | tena vardhasva cÀ ca pyÀyasva | vardhiÍÁmahi ca vayam | À ca pyÀsiÍÁmahi || 45 || [[4-11-5]] rantirnÀmÀsi divyo gandharvaÏ | tasya te padvaddhavirdhÀnam | agniradhyakÍÀÏ | rudro'dhipatiÏ | samahamÀyuÍÀ | saÎ prÀÉena | saÎ varcasÀ | saÎ payasÀ | saÎ gaupatyena | saÙ rÀyaspoÍeÉa || 46 || [[4-11-6]] vyasau | yo'smÀndveÍÊi | yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | acikradadvÃÍÀ hariÏ | mahÀnmitro na darÌataÏ | saÙ sÂryeÉa rocate | cidasi samudrayoniÏ | indurdakÍaÌÌyena ÃtÀvÀ | hiraÉyapakÍaÌÌakuno bhuraÉyuÏ | mahÀnthsadhasthe dhruva ÀniÍattaÏ || 47 ||


[[4-11-7]] namaste astu mÀ mÀ hiÙsÁÏ | viÌvÀvasuÙ somagandharvam | Àpo dadÃÌuÍÁÏ | tadÃtenÀ vyÀyann | tadanvavait | indro rÀrahÀÉa ÀsÀm | pari sÂryasya paridhÁÙrapaÌyat | viÌvÀvasurabhi tanno gÃÉÀtu | divyo gandharvo rajaso vimÀnaÏ | yadvÀ ghÀ satyamuta yanna vidma || 48 || [[4-11-8]] dhiyo hinvÀno dhiya inno avyÀt | sasnimavindaccaraÉe nadÁnÀm | apÀvÃÉodduro aÌmavrajÀnÀm | prÀsÀÎ gandharvo amÃtÀni vocat | indro dakÍaÎ parijÀnÀdahÁnam | etattvaÎ deva gharma devo devÀnupÀgÀÏ | idamahaÎ manuÍyo manuÍyÀn | somapÁthÀnu mehi | saha prajayÀ saha rÀyaspoÍeÉa | sumitrÀ na Àpa oÍadhayassantu || 49 || [[4-11-9]] durmitrÀstasmai bhÂyÀsuÏ | yo'smÀndveÍÊi | yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | udvayaÎ tamasaspari | udu tyaÎ citram | imamÂ Íu tyamasmabhyaÙ sanim | gÀyatraÎ navÁyÀÙsam | agne deveÍu pravocaÏ || 50 || yÀ''gnÁddhre tÀÎ ta etenÀvayaje svÀhÀ dharmaÉÀ ÌaÎyudhÀyÀÏ pyÀsiÍÁmahi poÍeÉa niÍatto vidma santvaÍÊau ca || 11 || [[4-12-1]] mahÁnÀÎ payo'si vihitaÎ devatrÀ | jyotirbhÀ asi vanaspatÁnÀmoÍadhÁnÀÙ rasaÏ | vÀjinaÎ tvÀ vÀjino'vanayÀmaÏ | ÂrdhvaÎ manassuvargaÎ || 51 || || 12 || [[4-13-1]] askÀndyauÏ pÃthivÁm | askÀnÃÍabho yuvÀ gÀÏ | skannemÀ viÌvÀ bhuvanÀ | skanno yajÈaÏ prajanayatu | askÀnajani prÀjani |


À skannÀjjÀyate vÃÍÀ | skannÀtprajaniÍÁmahi || 52 || || 13 || [[4-14-1]] yÀ purastÀdvidyudÀpatat | tÀÎ ta etenÀvayaje svÀhÀ | yÀ dakÍiÉataÏ | yÀ paÌcÀt | yottarataÏ | yopariÍÊÀdvidyudÀpatat | tÀÎ ta etenÀvayaje svÀhÀ || 53 || || 14 || [[4-15-1]] prÀÉÀya svÀhÀ vyÀnÀya svÀhÀ'pÀnÀya svÀhÀ | cakÍuÍe svÀhÀ ÌrotrÀya svÀhÀ | manase svÀhÀ vÀce sarasvatyai svÀhÀ || 54 || || 15 || [[4-16-1]] pÂÍÉe svÀhÀ pÂÍÉe Ìarase svÀhÀ | pÂÍÉe prapathyÀya svÀhÀ pÂÍÉe narandhiÍÀya svÀhÀ | pÂÍÉe'ÇghÃÉaye svÀhÀ pÂÍÉe naruÉÀya svÀhÀ | pÂÍÉe sÀketÀya svÀhÀ || 55 || || 16 || [[4-17-1]] udasya ÌuÍmÀdbhÀnurnÀrta bibharti | bhÀraÎ pÃthivÁ na bhÂma | pra Ìukraitu devÁ manÁÍÀ | asmathsutaÍÊo ratho na vÀjÁ | arcanta eke mahi sÀma manvata | tena sÂryamadhÀrayann | tena sÂryamarocayann | gharmaÌÌirastadayamagniÏ | purÁÍamasi saÎpriyaÎ prajayÀ paÌubhirbhuvat | prajÀpatistvÀ sÀdayatu | tayÀ devatayÀ'ÇgirasvaddhruvÀ sÁda || 56 || || 17 || [[4-18-1]] yÀste agna ÀrdrÀ yonayo yÀÏ kulÀyinÁÏ | ye te agna indavo yÀ u nÀbhayaÏ | yÀste agne tanuva Ârjo nÀma | tÀbhistvamubhayÁbhissaÎvidÀnaÏ | prajÀbhiragne draviÉeha sÁda | prajÀpatistvÀ sÀdayatu | tayÀ devatayÀ'ÇgirasvaddhruvÀ sÁda || 57 || || 18 || [[4-19-1]] agnirasi vaiÌvÀnaro'si | saÎvathsaro'si parivathsaro'si |


idÀvathsaro'sÁduvathsaro'si | idvathsaro'si vathsaro'si | tasya te vasantaÌÌiraÏ | grÁÍmo dakÍiÉaÏ pakÍaÏ | varÍÀÏ puccham | ÌaraduttaraÏ pakÍaÏ | hemanto madhyam | pÂrvapakÍÀÌcitayaÏ | aparapakÍÀÏ purÁÍam | ahorÀtrÀÉÁÍÊakÀÏ | tasya te mÀsÀÌcÀrdhamÀsÀÌca kalpantÀm | Ãtavaste kalpantÀm | saÎvathsaraste kalpatÀm | ahorÀtrÀÉi te kalpantÀm | eti preti vÁti samityuditi | prajÀpatistvÀ sÀdayatu | tayÀ devatayÀ'ÇgirasvaddhruvassÁda || 58 || citayo nava ca || 19 || [[4-20-1]] bhÂrbhuvassuvaÏ | Ârdhva Â Íu Éa Âtaye | Ârdhvo naÏ pÀhyaÙhasaÏ | vidhuÎ dadrÀÉaÙ samane bahÂnÀm | yuvÀnaÙ santaÎ palito jagÀra | devasya paÌya kÀvyaÎ mahitvÀ'dyÀ mamÀra | sa hyassamÀna | yadÃte cidabhiÌriÍaÏ | purÀ jartÃbhya ÀtÃdaÏ | sandhÀtÀ sandhiÎ maghavÀ purovasuÏ || 59 || [[4-20-2]] niÍkartÀ vihrutaÎ punaÏ | punarÂrjÀ saha rayyÀ | mÀ no gharma vyathito vivyatho naÏ | mÀ naÏ paramadharaÎ mÀ rajo'naiÏ | moÍvasmÀÙstamasyantarÀ dhÀÏ | mÀ rudriyÀso abhigurvÃdhÀ naÏ | mÀ naÏ kratubhirhÁËitebhirasmÀn | dviÍÀ sunÁte mÀ parÀdÀÏ | mÀ no rudro nirÃtirmÀ no astÀ | mÀ dyÀvÀpÃthivÁ hÁËiÍÀtÀm || 60 || [[4-20-3]] upa no mitrÀvaruÉÀvihÀvatam | anvÀdÁdhyÀthÀmiha nassakhÀyÀ | ÀdityÀnÀÎ prasitirhetiÏ | ugrÀ ÌatÀpÀÍÊhÀ gha viÍÀ pari Éo vÃÉaktu |


imaÎ me varuÉa tattvÀ yÀmi | tvaÎ no agne sa tvaÎ no agne | tvamagne ayÀsi | udvayaÎ tamasaspari | udu tyaÎ citram | vayassuparÉÀÏ || 61 || purovasurhÁËiÍÀtÀÙ suparÉÀÏ || 20 || [[4-21-1]] bhÂrbhuvassuvaÏ | mayi tyadindriyaÎ mahat | mayi dakÍo mayi kratuÏ | mayi dhÀyi suvÁryam | triÌuggharmo vibhÀtu me | ÀkÂtyÀ manasÀ saha | virÀjÀ jyotiÍÀ saha | yajÈena payasÀ saha | brahmaÉÀ tejasÀ saha | kÍatreÉa yaÌasÀ saha | satyena tapasÀ saha | tasya dohamaÌÁmahi | tasya sumnamaÌÁmahi | tasya bhakÍamaÌÁmahi | tasya ta indreÉa pÁtasya madhumataÏ | upahÂtasyopahÂto bhakÍayÀmi || 62 || yaÌasÀ saha ÍaÊca || 21 || [[4-22-1]] yÀste agne ghorÀstanuvaÏ | kÍucca tÃÍÉÀ ca | asnukcÀnÀhutiÌca | aÌanayÀ ca pipÀsÀ ca | sediÌcÀmatiÌca | etÀste agne ghorÀstanuvaÏ | tÀbhiramuÎ gaccha | yo'smÀndveÍÊi | yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ || 63 || || 22 || [[4-23-1]] snikca snÁhitiÌca snihitiÌca | uÍÉÀ ca ÌÁtÀ ca | ugrÀ ca bhÁmÀ ca | sadÀmnÁ sediranirÀ | etÀste agne ghorÀstanuvaÏ | tÀbhiramuÎ gaccha | yo'smÀndveÍÊi | yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ || 64 || || 23 ||


[[4-24-1]] dhuniÌca dhvÀntaÌca dhvanaÌca dhvanaya×Ìca | nilimpaÌca vilimpaÌca vikÍipaÏ || 65 || || 24 || [[4-25-1]] ugraÌca dhuniÌca dhvÀntaÌca dhvanaÌca dhvanaya×Ìca | sahasahvÀÙÌca sahamÀnaÌca sahasvÀÙÌca sahÁyÀÙÌca | etya pretya vikÍipaÏ || 66 || || 25 || [[4-26-1]] ahorÀtre tvodÁrayatÀm | ardhamÀsÀstvodÁÈjayantu | mÀsÀstvÀ Ìrapayantu | ÃtavastvÀ pacantu | saÎvathsarastvÀ hantvasau || 67 || || 26 || [[4-27-1]] khaÊphaËjahi | chindhÁ bhindhÁ handhÁ kaÊ | iti vÀcaÏ krÂrÀÉi || 68 || || 27 || [[4-28-1]] vigÀ indra vicaranthspÀÌayasva | svapantamindra paÌumantamiccha | vajreÉÀmuÎ bodhaya durvidatram | svapato'sya prahara bhojanebhyaÏ | agne agninÀ saÎvadasva | mÃtyo mÃtyunÀ saÎvadasva | namaste astu bhagavaÏ | sakÃtte agne namaÏ | dviste namaÏ | triste namaÏ | catuste namaÏ | paÈcakÃtvaste namaÏ | daÌakÃtvaste namaÏ | ÌatakÃtvaste namaÏ | ÀsahasrakÃtvaste namaÏ | aparimitakÃtvaste namaÏ | namaste astu mÀ mÀ hiÙsÁÏ || 69 || triste namassapta ca || 28 || [[4-29-1]] asÃnmukho rudhireÉÀvyakta | yamasya dÂtaÌÌvapÀdvidhÀvasi | gÃddhrassuparÉaÏ kuÉapaÎ niÍevase | yamasya dÂtaÏ prahito bhavasya cobhayoÏ || 70 || || 29 || [[4-30-1]]


yadetadvÃkaso bhÂtvÀ | vÀgdevyabhirÀyasi | dviÍantaÎ me'bhirÀya | taÎ mÃtyo mÃtyave naya | sa ÀrtyÀ''rtimÀrcchatu || 71 || || 30 || [[4-31-1]] yadÁÍito yadi vÀ svakÀmÁ | bhayeËako vadati vocametÀm | tÀmindrÀgnÁ brahmaÉÀ saÎvidÀnau | ÌivÀmasmabhyaÎ kÃÉutaÎ gÃheÍu || 72 || || 31 || [[4-32-1]] dÁrghamukhi durhaÉu | mÀ sma dakÍiÉato vadaÏ | yadi dakÍiÉato vadÀddviÍantaÎ me'vabÀdhÀsai || 73 || || 32 || [[4-33-1]] itthÀdulÂka Àpaptat | hiraÉyÀkÍo ayomukhaÏ | rakÍasÀÎ dÂta ÀgataÏ | tamito nÀÌayÀgne || 74 || || 33 || [[4-34-1]] yadetadbhÂtÀnyanvÀviÌya | daivÁÎ vÀcaÎ vadasi | dviÍato naÏ parÀvada | tÀnmÃtyo mÃtyave naya | ta ÀrtyÀ''rtimÀrcchantu | agninÀ'gnissaÎvadatÀm || 75 || || 34 || [[4-35-1]] prasÀrya sakthyau patasi | savyamakÍi nipepi ca | meha kasyacanÀmamat || 76 || || 35 || [[4-36-1]] atriÉÀ tvÀ krime hanmi | kaÉvena jamadagninÀ | viÌvÀvasorbrahmaÉÀ hataÏ | krimÁÉÀÙ rÀjÀ | apyeÍÀÙ sthapatirhataÏ | atho mÀtÀ'tho pitÀ | atho sthÂrÀ atho kÍudrÀÏ | atho kÃÍÉÀ atho ÌvetÀÏ | atho ÀÌÀtikÀ hatÀÏ | ÌvetÀbhissaha sarve hatÀÏ || 77 || || 36 ||


[[4-37-1]] ÀharÀvadya | ÌÃtasya haviÍo yathÀ | tatsatyam | yadamuÎ yamasya jambhayoÏ | ÀdadhÀmi tathÀ hi tat | khaÉphaÉmrasi || 78 || || 37 || [[4-38-1]] brahmaÉÀ tvÀ ÌapÀmi | brahmaÉastvÀ Ìapathena ÌapÀmi | ghoreÉa tvÀ bhÃgÂÉÀÎ cakÍuÍÀ prekÍe | raudreÉa tvÀ'ÇgirasÀÎ manasÀ dhyÀyÀmi | aghasya tvÀ dhÀrayÀ vidhyÀmi | adharo matpadyasvÀsau || 79 || || 38 || [[4-39-1]] uttuda ÌimijÀvari | talpeje talpa uttuda | girÁÙranupraveÌaya | marÁcÁrupa saÎnuda | yÀvaditaÏ purastÀdudayÀti sÂryaÏ | tÀvadito'muÎ nÀÌaya | yo'smÀndveÍÊi | yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ || 80 || || 39 || [[4-40-1]] bhÂrbhuvassuvo bhÂrbhuvassuvo bhÂrbhuvassuvaÏ | bhuvo'ddhÀyi bhuvo'ddhÀyi bhuvo'ddhÀyi | nÃmÉÀyi nÃmÉaÎ nÃmÉÀyi nÃmÉaÎ nÃmÉÀyi nÃmÉam | nidhÀyyo'vÀyi nidhÀyyo'vÀyi nidhÀyyo'vÀyi | e asme asme | suvarnajyotÁÏ || 81 || || 40 || [[4-41-1]] pÃthivÁ samit | tÀmagnissamindhe | sÀ'gniÙ samindhe | tÀmahaÙ samindhe | sÀ mÀ samiddhÀ | ÀyuÍÀ tejasÀ | varcasÀ ÌriyÀ | yaÌasÀ brahmavarcasena | annÀdyena samintÀÙ svÀhÀ | antarikÍaÙ samit || 82 || [[4-41-2]] tÀÎ vÀyussamindhe |


sÀ vÀyuÙ samindhe | tÀmahaÙ samindhe | sÀ mÀ samiddhÀ | ÀyuÍÀ tejasÀ | varcasÀ ÌriyÀ | yaÌasÀ brahmavarcasena | annÀdyena samintÀÙ svÀhÀ | dyaussamit | tÀmÀdityassamindhe || 83 || [[4-41-3]] sÀ''dityaÙ samindhe | tÀmahaÙ samindhe | sÀ mÀ samiddhÀ | ÀyuÍÀ tejasÀ | varcasÀ ÌriyÀ | yaÌasÀ brahmavarcasena | annÀdyena samintÀÙ svÀhÀ | prÀjÀpatyÀ me samidasi sapatnakÍayaÉÁ | bhrÀtÃvyahÀ me'si svÀhÀ | agne vratapate vrataÎ cariÍyÀmi || 84 || [[4-41-4]] tacchakeyaÎ tanme rÀdhyatÀm | vÀyo vratapata Àditya vratapate | vratÀnÀÎ vratapate vrataÎ cariÍyÀmi | tacchakeyaÎ tanme rÀdhyatÀm | dyaussamit | tÀmÀdityassamindhe | sÀ''dityaÙ samindhe | tÀmahaÙ samindhe | sÀ mÀ samiddhÀ | ÀyuÍÀ tejasÀ || 85 || [[4-41-5]] varcasÀ ÌriyÀ | yaÌasÀ brahmavarcasena | annÀdyena samintÀÙ svÀhÀ | antarikÍaÙ samit | tÀÎ vÀyussamindhe | sÀ vÀyuÙ samindhe | tÀmahaÙ samindhe | sÀ mÀ samiddhÀ | ÀyuÍÀ tejasÀ | varcasÀ ÌriyÀ || 86 || [[4-41-6]] yaÌasÀ brahmavarcasena |


annÀdyena samintÀÙ svÀhÀ | pÃthivÁ samit | tÀmagnissamindhe | sÀ'gniÙ samindhe | tÀmahaÙ samindhe | sÀ mÀ samiddhÀ | ÀyuÍÀ tejasÀ | varcasÀ ÌriyÀ | yaÌasÀ brahmavarcasena || 87 || [[4-41-7]] annÀdyena samintÀÙ svÀhÀ | prÀjÀpatyÀ me samidasi sapatnakÍayaÉÁ | bhrÀtÃvyahÀ me'si svÀhÀ | Àditya vratapate vratamacÀriÍam | tadaÌakaÎ tanme'rÀdhi | vÀyo vratapate'gne vratapate | vratÀnÀÎ vratapate vratamacÀriÍam | tadaÌakaÎ tanme'rÀdhi || 88 || samithsamindhe vrataÎ cariÍyÀmyÀyuÍÀ tejasÀ varcasÀ ÌriyÀ yaÌasÀ brahmavarcasenÀÍÊau ca || || 41 || [[4-42-1]] ÌaÎ no vÀtaÏ pavatÀÎ mÀtariÌvÀ ÌaÎ nastapatu sÂryaÏ | ahÀni ÌaÎ bhavantu naÌÌaÙ rÀtriÏ prati dhÁyatÀm | ÌamuÍÀ no vyacchatu ÌamÀditya udetu naÏ | ÌivÀ naÌÌantamÀ bhava sumÃËÁkÀ sarasvati | mÀ te vyoma saÎdÃÌi | iËÀyai vÀstvasi vÀstumadvÀstumanto bhÂyÀsma mÀ vÀstoÌchithsmahyavÀstussa bhÂyÀdyo'smÀndveÍÊi yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | pratiÍÊhÀ'si pratiÍÊhÀvanto bhÂyÀsma mÀ pratiÍÊhÀyÀÌchithsmahyapratiÍÊhassa bhÂyÀdyo'smÀndveÍÊi yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | À vÀta vÀhi bheÍajaÎ vi vÀta vÀhi yadrapaÏ | tvaÙhi viÌvabheÍajo devÀnÀÎ dÂta Áyase | dvavimau vÀtau vÀta ÀsindhorÀparÀvataÏ || 89 || [[4-42-2]] dakÍaÎ me anya ÀvÀtu parÀ'nyo vÀtu yadrapaÏ | yadado vÀta te gÃhe'mÃtasya nidhirhitaÏ | tato no dehi jÁvase tato no dhehi bheÍajam | tato no maha Àvaha vÀta ÀvÀtu bheÍajam | ÌaÎbhÂrmayobhÂrno hÃde pra Éa ÀyÂÙÍi tÀriÍat | indrasya gÃho'si taÎ tvÀ prapadye sagussÀÌvaÏ | saha yanme asti tena | bhÂÏ prapadye bhuvaÏ prapadye suvaÏ prapadye bhÂrbhuvassuvaÏ prapadye vÀyuÎ prapadye'nÀrtÀÎ devatÀÎ prapadye'ÌmÀnamÀkhaÉaÎ prapadye prajÀpaterbrahmakoÌaÎ brahma prapadya oÎ prapadye |


antarikÍaÎ ma urvantaraÎ bÃhadagnayaÏ parvatÀÌca yayÀ vÀtassvastyÀ svasti mÀÎ tayÀ svastyÀ svasti mÀnasÀni | prÀÉÀpÀnau mÃtyormÀ pÀtaÎ prÀÉÀpÀnau mÀ mÀ hÀsiÍÊaÎ mayi medhÀÎ mayi prajÀÎ mayyagnistejo dadhÀtu mayi medhÀÎ mayi prajÀÎ mayÁndra indriyaÎ dadhÀtu mayi medhÀÎ mayi prajÀÎ mayi sÂryo bhrÀjo dadhÀtu || 90 || [[4-42-3]] dyubhiraktubhiÏ paripÀtamasmÀnariÍÊebhiraÌvinÀ saubhagebhiÏ | tanno mitro varuÉo mÀmahantÀmaditissindhuÏ pÃthivÁ uta dyauÏ | kayÀ naÌcitra ÀbhuvadÂtÁ sadÀvÃdhassakhÀ | kayÀ ÌaciÍÊhayÀ vÃtÀ | kastvÀ satyo madÀnÀÎ maÙhiÍÊho mathsadandhasaÏ | dÃËhÀ cidÀruje vasu | abhÁ Íu ÉassakhÁnÀmavitÀ jaritÅÉÀm | ÌataÎ bhavÀsyÂtibhiÏ | vayassuparÉÀ upasedurindraÎ priyamedhÀ ÃÍayo nÀdhamÀnÀÏ | apa dhvÀntamÂrÉuhi pÂrdhi cakÍurmumugdhyasmÀnnidhayeva baddhÀn || 91 || [[4-42-4]] ÌaÎ no devÁrabhiÍÊaya Àpo bhavantu pÁtaye | ÌaÎ yorabhisravantu naÏ | ÁÌÀnÀ vÀryÀÉÀÎ kÍayantÁÌcarÍaÉÁnÀm | apo yÀcÀmi bheÍajam | sumitrÀ na Àpa oÍadhayassantu durmitrÀstasmai bhÂyÀsuryo'smÀndveÍÊi yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | Àpo hi ÍÊhÀ mayobhuvastÀ na Ârje dadhÀtana | mahe raÉÀya cakÍase | yo vaÌÌivatamo rasastasya bhÀjayateha naÏ | uÌatÁriva mÀtaraÏ | tasmÀ araÎ gamÀma vo yasya kÍayÀya jinvatha || 92 || [[4-42-5]] Àpo janayathÀ ca naÏ | pÃthivÁ ÌÀntÀ sÀ'gninÀ ÌÀntÀ sÀ me ÌÀntÀ ÌucaÙ Ìamayatu | antarikÍaÙ ÌÀntaÎ tadvÀyunÀ ÌÀntaÎ tanme ÌÀntaÙ ÌucaÙ Ìamayatu | dyauÌÌÀntÀ sÀ''dityena ÌÀntÀ sÀ me ÌÀntÀ ÌucaÙ Ìamayatu | pÃthivÁ ÌÀntirantarikÍaÙ ÌÀntirdyauÏ ÌÀntirdiÌaÏ ÌÀntiravÀntaradiÌÀÏ ÌÀntiragniÏ ÌÀntirvÀyuÏ ÌÀntirÀdityaÏ ÌÀntiÌcandramÀÏ ÌÀntirnakÍatrÀÉi ÌÀntirÀpaÏ ÌÀntiroÍadhayaÏ ÌÀntirvanaspatayaÏ ÌÀntirgauÏ ÌÀntirajÀ ÌÀntiraÌvaÏ ÌÀntiÏ puruÍaÏ ÌÀntirbrahma ÌÀntirbrÀhmaÉaÏ ÌÀntiÏ ÌÀntireva ÌÀntiÏ ÌÀntirme astu ÌÀntiÏ | tayÀhaÙ ÌÀntyÀ sarvaÌÀntyÀ mahyaÎ dvipade catuÍpade ca ÌÀntiÎ karomi ÌÀntirme astu ÌÀntiÏ | eha ÌrÁÌca hrÁÌca dhÃtiÌca tapo medhÀ pratiÍÊhÀ ÌraddhÀ satyaÎ dharmaÌcaitÀni mottiÍÊhantamanÂttiÍÊhantu mÀ mÀÙ ÌrÁÌca hrÁÌca dhÃtiÌca tapo medhÀ pratiÍÊhÀ ÌraddhÀ satyaÎ dharmaÌcaitÀni mÀ mÀ hÀsiÍuÏ | udÀyuÍÀ svÀyuÍodoÍadhÁnÀÙ rasenotparjanyasya ÌuÍmeÉodasthÀmamÃtÀÙ anu | taccakÍurdevahitaÎ purastÀcchukramuccarat |


paÌyema ÌaradaÌÌataÎ jÁvema ÌaradaÌÌataÎ nandÀma ÌaradaÌÌataÎ modÀma ÌaradaÌÌataÎ bhavÀma ÌaradaÌÌataÙ ÌÃÉavÀma ÌaradaÌÌataÎ prabravÀma ÌaradaÌÌatamajÁtÀssyÀma ÌaradaÌÌataÎ jyokca sÂryaÎ dÃÌe || 93 || [[4-42-6]] ya udagÀnmahato'rÉavÀdvibhrÀjamÀnassarirasya madhyÀthsa mÀ vÃÍabho lohitÀkÍassÂryo vipaÌcinmanasÀ punÀtu | brahmaÉaÌÌcotanyasi brahmaÉa ÀÉÁ stho brahmaÉa Àvapanamasi dhÀriteyaÎ pÃthivÁ brahmaÉÀ mahÁ dhÀritamenena mahadantarikÍaÎ divaÎ dÀdhÀra pÃthivÁÙ sadevÀÎ yadahaÎ veda tadahaÎ dhÀrayÀÉi mÀ madvedo'dhi visrasat | medhÀmanÁÍe mÀ''viÌatÀÙ samÁcÁ bhÂtasya bhavyasyÀvaruddhyai sarvamÀyurayÀÉi sarvamÀyurayÀÉi | ÀbhirgÁrbhiryadato na ÂnamÀpyÀyaya harivo vardhamÀnaÏ | yadÀ stotÃbhyo mahi gotrÀ rujÀsi bhÂyiÍÊhabhÀjo adha te syÀma | brahma prÀvÀdiÍma tanno mÀ hÀsÁt | oÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || 94 || parÀvato dadhÀtu baddhÀÈjinvatha dÃÌe sapta ca || 42 || namo yuÈjate vÃÍÉo aÌvasya brahmanpravargyeÉa brahmanpracariÍyÀmo daÌa prÀcÁrapaÌyaÎ gopÀÎ devasya samudrÀyeÍe pÁpihi gharma yÀ te mahÁnÀÎ catvÀryaskÀnyÀ purastÀthsapta sapta prÀÉÀya trÁÉi pÂÍÉe catvÀryudasyaikÀdaÌa yÀste saptÀgnirdhruvassÁdaikÀnna viÙÌatirbhÂrÂrdhvastriÙ ÌadbhÂrmayi ÍoËaÌa yÀste ghorÀ nava snikcÀÍÊau dhuniÌca dve ugraÌca trÁÉyahorÀtre paÈca khaÊtrÁÉi vigÀssaptadaÌÀsÃnmukhaÌcatvÀri yadetadvÃkasaÏ paÈca yadÁÍitaÌcatvÀri dÁrghamukhi trÁÉÁtthÀccatvÀri yadetadbhÂtÀni ÍaÊprasÀrya trÁnyatriÉÀ daÌÀharÀvadya brahmaÉÀ ÍaÊth ÍaËuttudÀÍÊau bhÂÍÍaÊpÃthivyaÍÊaÍaÍÊiÌÌaÎ nassaptapaÈcÀÌaddvicatvÀriÙ Ìat || 42 || namo vÀce brahmanpravargyeÉa mayi rugantarikÍeÉa pitÀ no'si mahÁnÀmupa no yadetadbhÂrdyubhiÌcaturanavatiÏ || 94 || [[4-0-0]] namo'nu madantu | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[5-0-0]] ÌaÎ nastanno mÀ hÀsÁt | oÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[5-1-1]] devÀ vai satramÀsata | ÃddhiparimitaÎ yaÌaskÀmÀÏ | te'bruvan | yannaÏ prathamaÎ yaÌa ÃcchÀt | sarveÍÀÎ nastathsahÀsaditi | teÍÀÎ kurukÍetraÎ vedirÀsÁt | tasyai khÀÉËavo dakÍiÉÀrdha ÀsÁt | tÂrghnamuttarÀrdhaÏ | parÁÉajjaghanÀrdhaÏ |


marava utkaraÏ || 1 || [[5-1-2]] teÍÀÎ makhaÎ vaiÍÉavaÎ yÀÌa Àrcchat | tannyakÀmayata | tenÀpÀkrÀmat | taÎ devÀ anvÀyann | yaÌo'varuruthsamÀnÀÏ | tasyÀnvÀgatasya | savyÀddhanurajÀyata | dakÍiÉÀdiÍavaÏ | tasmÀdiÍudhanvaÎ puÉyajanma | yajÈajanmÀ hi || 2 || [[5-1-3]] tamekaÙ santam | bahavo nÀbhyadhÃÍÉuvann | tasmÀdekamiÍudhanvinam | bahavo'niÍudhanvÀ nÀbhidhÃÍÉuvanti | so'smayata | ekaÎ mÀ santaÎ bahavo nÀbhyadharÍiÍuriti | tasya siÍmiyÀÉasya tejo'pÀkrÀmat | taddevÀ oÍadhÁÍu nyamÃjuÏ | te ÌyÀmÀkÀ abhavann | smayÀkÀ vai nÀmaite || 3 || [[5-1-4]] tathsmayÀkÀnÀÙ smayÀkatvam | tasmÀ ddÁkÍitenÀpigÃhya smetavyam | tejaso dhÃtyai | sa dhanuÏ pratiÍkabhyÀtiÍÊhat | tÀ upadÁkÀ abruvanvaraÎ vÃÉÀmahai | atha va imaÙ randhayÀma | yatra kva ca khanÀma | tadapo'bhitÃÉadÀmeti | tasmÀdupadÁkÀ yatra kva ca khananti | tadapo'bhitÃndanti || 4 || [[5-1-5]] vÀre vÃta× hyÀsÀm | tasya jyÀmapyÀ'dann | tasya dhanurvipravamÀÉaÙ Ìira udavartayat | taddyÀvÀpÃthivÁ anuprÀvartata | yatprÀvartata | tatpravargyasya pravargyatvam | yadghrÀÙ 4 ityapatat | tadgharmasya gharmatvam |


mahato vÁryamapaptaditi | tanmahÀvÁrasya mahÀvÁratvam || 5 || [[5-1-6]] yadasyÀssamabharann | tathsamrÀjÈassamrÀÊtvam | ta× stÃtaÎ devatÀstredhÀ vyagÃhÉata | agniÏ prÀtassavanam | indro mÀdhyandinaÙ savanam | viÌve devÀstÃtÁyasavanam | tenÀpaÌirÍÉÀ yajÈena yajamÀnÀÏ | nÀÌiÍo'vÀrundhata | na suvargaÎ lokamabhyajayann | te devÀ aÌvinÀvabruvann || 6 || [[5-1-7]] bhiÍajau vai sthaÏ | idaÎ yajÈasya ÌiraÏ pratidhattamiti | tÀvabrÂtÀÎ varaÎ vÃÉÀvahai | graha eva nÀvatrÀpi gÃhyatÀmiti | tÀbhyÀmetamÀÌvinamagÃhÉann | tÀvetadyajÈasya ÌiraÏ pratyadhattÀm | yatpravargyaÏ | tena saÌÁrÍÉÀ yajÈena yajamÀnÀÏ | avÀÌiÍo'rundhata | abhi suvargaÎ lokamajayann | yatpravargyaÎ pravÃÉakti | yajÈasyaiva tacchiraÏ pratidadhÀti | tena saÌÁrÍÉÀ yajÈena yajamÀnaÏ | avÀÌiÍo rundhe | abhi suvargaÎ lokaÎ jayati | tasmÀdeÍa ÀÌvinapravayÀ iva | yatpravargyaÏ || 7 || utkaro hyete tÃndanti mahÀvÁratvamabruvannajayanthsapta ca || 1 || [[5-2-1]] sÀvitraÎ juhoti prasÂtyai | caturgÃhÁtena juhoti | catuÍpÀdaÏ paÌavaÏ | paÌÂnevÀvarundhe | catasro diÌaÏ | dikÍveva pratitiÍÊhati | chandÀÙsi devebhyo'pÀkrÀmann | na vo bhÀgÀni havyaÎ vakÍyÀma iti | tebhya etaccaturgÃhÁtamadhÀrayann | puronuvÀkyÀyai yÀjyÀyai || 8 || [[5-2-2]]


devatÀyai vaÍaÊkÀrÀya | yaccaturgÃhÁtaÎ juhoti | chandÀÙsyeva tatprÁÉÀti | tÀnyasya prÁtÀni devebhyo havyaÎ vahanti | brahmavÀdino vadanti | hotavyaÎ dÁkÍitasya gÃhÀ 3 i na hotavyÀ 3 miti | havirvai dÁkÍitaÏ | yajjuhuyÀt | haviÍkÃtaÎ yajamÀnamagnau pradadhyÀt | yanna juhuyÀt || 9 || [[5-2-3]] yajÈaparurantariyÀt | yajureva vadet | na haviÍkÃtaÎ yajamÀnamagnau pradadhÀti | na yajÈaparurantareti | gÀyatrÁ chandÀÙsyatyamanyata | tasyai vaÍaÊkÀro'bhyayya Ìiro'cchinat | tasyai dvedhÀ rasaÏ parÀpatat | pÃthivÁmardhaÏ prÀviÌat | paÌÂnardhaÏ | yaÏ pÃthivÁÎ prÀviÌat || 10 || [[5-2-4]] sa khadiro'bhavat | yaÏ paÌÂn | so'jÀm | yatkhÀdiryabhrirbhavati | chandasÀmeva rasena yajÈasya Ìirassambharati | yadaudumbarÁ | ÂrgvÀ udumbaraÏ | Ârjaiva yajÈasya Ìirassambharati | yadvaiÉavÁ | tejo vai veÉuÏ || 11 || [[5-2-5]] tejasaiva yajÈasya Ìirassambharati | yadvaikaÇkatÁ | bhÀ evÀvarundhe | devasya tvÀ savituÏ prasava ityabhrimÀdatte prasÂtyai | aÌvinorbÀhubhyÀmityÀha | aÌvinau hi devÀnÀmadhvaryÂ ÀstÀm | pÂÍÉo hastÀbhyÀmityÀha yatyai | vajra iva vÀ eÍÀ | yadabhriÏ | abhrirasi nÀrirasÁtyÀha ÌÀntyai || 12 || [[5-2-6]]


adhvarakÃddevebhya ityÀha | yajÈo vÀ adhvaraÏ | yajÈakÃddevebhya iti vÀvaitadÀha | uttiÍÊha brahmaÉaspata ityÀha | brahmaÉaiva yajÈasya Ìiro'cchaiti | praitu brahmaÉaspatirityÀha | pretyaiva yajÈasya Ìiro'cchaiti | pradevyetu sÂnÃtetyÀha | yajÈo vai sÂnÃtÀ | acchÀ vÁraÎ naryaÎ paÇktirÀdhasamityÀha || 13 || [[5-2-7]] pÀÇkto hi yajÈaÏ | devÀ yajÈaÎ nayantu na ityÀha | devÀneva yajÈaniyaÏ kurute | devÁ dyÀvÀpÃthivÁ anu me'maÙsÀthÀmityÀha | ÀbhyÀmevÀnumato yajÈasya Ìirassambharati | ÃdhyÀsamadya makhasya Ìira ityÀha | yajÈo vai makhaÏ | ÃdhyÀsamadya yajÈasya Ìira iti vÀvaitadÀha | makhÀya tvÀ makhasya tvÀ ÌÁrÍÉa ityÀha | nirdiÌyaivainaddharati || 14 || [[5-2-8]] trirharati | traya ime lokÀÏ | ebhya eva lokebhyo yajÈasya Ìirassambharati | tÂÍÉÁÎ caturthaÙ harati | aparimitÀdeva yajÈasya Ìirassambharati | mÃtkhanÀdagre harati | tasmÀnmÃtkhanaÏ karuÉyatamaÏ | iyatyagra ÀsÁrityÀha | asyÀmevÀchambaÊkÀraÎ yajÈasya Ìirassambharati | ÂrjaÎ vÀ etaÙ rasaÎ pÃthivyÀ upadÁkÀ uddihanti || 15 || [[5-2-9]] yadvalmÁkam | yadvalmÁkavapÀ sambhÀro bhavati | Ârjameva rasaÎ pÃthivyÀ avarundhe | atho Ìrotrameva | Ìrotra× hyetatpÃthivyÀÏ | yadvalmÁkaÏ | abadhiro bhavati | ya evaÎ veda | indro vÃtrÀya vajramudayacchat | sa yatra yatra parÀkramata || 16 || [[5-2-10]]


tannÀddhriyata | sa pÂtÁkastambe parÀkramata | so'ddhriyata | so'bravÁt | ÂtiÎ vai me dhÀ iti | tadÂtÁkÀnÀmÂtÁkatvam | yadÂtÁkÀ bhavanti | yajÈÀyaivotiÎ dadhati | agnijÀ asi prajÀpate reta ityÀha | ya eva rasaÏ paÌÂnprÀviÌat || 17 || [[5-2-11]] tamevÀvarundhe | paÈcaite sambhÀrÀ bhavanti | pÀÇkto yajÈaÏ | yÀvÀneva yajÈaÏ | tasya Ìirassambharati | yadgrÀmyÀÉÀÎ paÌÂnÀÎ carmaÉÀ sambharet | grÀmyÀnpaÌÂÈchucÀ'rpayet | kÃÍÉÀjinena sambharati | ÀraÉyÀneva paÌÂÈchucÀ'rpayati | tasmÀthsamÀvatpaÌÂnÀÎ prajÀyamÀnÀnÀm || 18 || [[5-2-12]] ÀraÉyÀÏ paÌavaÏ kanÁyÀÙsaÏ | ÌucÀ hyÃtÀÏ | lomatassambharati | ato hyasya medhyam | parigÃhyÀyanti | rakÍasÀmapahatyai | bahavo haranti | apacitimevÀsmindadhati | uddhate sikatopopte pariÌrite nidadhati ÌÀntyai | madantÁbhirupasÃjati || 19 || [[5-2-13]] teja evÀsmindadhÀti | madhu tvÀ madhulÀ karotvityÀha | brahmaÉaivÀsmintejo dadhÀti | yadgrÀmyÀÉaÎ pÀtrÀÉÀÎ kapÀlaissaÙsÃjet | grÀmyÀÉi pÀtrÀÉi ÌucÀ'rpayet | armakapÀlaissaÙsÃjati | etÀni vÀ anupajÁvanÁyÀni | tÀnyeva ÌucÀ'rpayati | ÌarkarÀbhissaÙsÃjati dhÃtyai | atho ÌantvÀya | ajalomaissaÙsÃjati | eÍÀ vÀ agneÏ priyÀ tanÂÏ |


yadajÀ | priyayaivainaÎ tanuvÀ saÙsÃjati | atho tejasÀ | kÃÍÉÀjinasya lomabhissaÙsÃjati | yajÈo vai kÃÍÉÀjinam | yajÈenaiva yajÈaÙ saÙsÃjati || 20 || yÀjyÀyai na juhuyÀdaviÌadveÉuÌÌÀntyai paÇktirÀdhasamityÀha harati dihanti parÀkramatÀviÌatprajÀyamÀnÀnÀÙ sÃjati ÌantvÀyÀÍÊau ca || 2 || [[5-3-1]] pariÌrite karoti | brahmavarcasasya parigÃhÁtyai | na kurvannabhiprÀÉyÀt | yatkurvannabhiprÀÉyÀt | prÀÉÀÈchucÀ'rpayet | apahÀya prÀÉiti | prÀÉÀnÀÎ gopÁthÀya | na pravargyaÎ cÀdityaÎ cÀntareyÀt | yadantareyÀt | duÌcarmÀ syÀt || 21 || [[5-3-2]] tasmÀnnÀntarÀyyam | Àtmano gopÁthÀya | veÉunÀ karoti | tejo vai veÉuÏ | tejaÏ pravargyaÏ | tejasaiva tejassamardhayati | makhasya Ìiro'sÁtyÀha | yajÈo vai makhaÏ | tasyaitacchiraÏ | yatpravargyaÏ || 22 || [[5-3-3]] tasmÀdevamÀha | yajÈasya pade stha ityÀha | yajÈasya hyete pade | atho pratiÍÊhityai | gÀyatreÉa tvÀ chandasÀ karomÁtyÀha | chandobhirevainaÎ karoti | tryuddhiÎ karoti | traya ime lokÀÏ | eÍÀÎ lokÀnÀmÀptyai | chandobhiÏ karoti || 23 || [[5-3-4]] vÁryaÎ vai chandÀÙsi | vÁryeÉaivainaÎ karoti |


yajuÍÀ bilaÎ karoti vyÀvÃttyai | iyantaÎ karoti | prajÀpatinÀ yajÈamukhena saÎmitam | iyantaÎ karoti | yajÈaparuÍÀ saÎmitam | iyantaÎ karoti | etÀvadvai puruÍe vÁryam | vÁryasaÎmitam || 24 || [[5-3-5]] aparimitaÎ karoti | aparimitasyÀvaruddhyai | parigrÁvaÎ karoti dhÃtyai | sÂryasya harasÀ ÌrÀyetyÀha | yathÀ yajurevaitat | aÌvaÌakena dhÂpayati | prÀjÀpatyo vÀ aÌvassayonitvÀya | vÃÍÉo aÌvasya niÍpadasÁtyÀha | asau vÀ Àdityo vÃÍÀÌvaÏ | tasya chandÀÙsi niÍpat || 25 || [[5-3-6]] chandobhirevainaÎ dhÂpayati | arciÍe tvÀ ÌociÍe tvetyÀha | teja evÀsmindadhÀti | vÀruÉo'bhÁddhaÏ | maitriyopaiti ÌÀntyai | siddhyai tvetyÀha | yathÀ yajurevaitat | devastvÀ savitodvapatvityÀha | savitÃprasÂta evainaÎ brahmaÉÀ devatÀbhirudvapati | apadyamÀnaÏ pÃthivyÀmÀÌÀ diÌa ÀpÃÉetyÀha || 26 || [[5-3-7]] tasmÀdagnissarvÀ diÌo'nuvibhÀti | uttiÍÊha bÃhanbhavordhvastiÍÊha dhruvastvamityÀha pratiÍÊhityai | ÁÌvaro vÀ eÌo'ndho bhavitoÏ | yaÏ pravargyamanvÁkÍate | sÂryasya tvÀ cakÍuÍÀ'nvÁkÍa ityÀha | cakÍuÍo gopÁthÀya | Ãjave tvÀ sÀdhave tvÀ sukÍityai tvÀ bhÂtyai tvetyÀha | iyaÎ vÀ ÃjuÏ | antarikÍaÙ sÀdhu | asau sukÍitiÏ || 27 || [[5-3-8]] diÌo bhÂtiÏ | imÀnevÀsmai lokÀnkalpayati |


atho pratiÍÊhityai | idamahamamumÀmuÍyÀyaÉaÎ viÌÀ paÌubhirbrahmavarcasena paryÂhÀmÁtyÀha | viÌaivainaÎ paÌubhirbrahmavarcasena paryÂhati | viÌeti rÀjanyasya brÂyÀt | viÌaivainaÎ paryÂhati | paÌubhiriti vaiÌyasya | paÌubhirevainaÎ paryÂhati | asuryaÎ pÀtramanÀcchÃÉÉam || 28 || [[5-3-9]] ÀcchÃÉatti | devatrÀ'kaÏ | ajakÍÁreÉÀcchÃÉatti | paramaÎ vÀ etatpayaÏ | yadajakÍÁram | parameÉaivainaÎ payasÀ''cchÃÉatti | yajuÍÀ vyÀvÃttyai | chandobhirÀcchÃÉatti | chandobhirvÀ eÍa kriyate | chandobhireva chandÀÙsyÀcchÃÉatti | chÃndhi vÀcamityÀha | vÀcamevÀvarundhe | chÃndhyÂrjamityÀha | ÂrjamevÀvarundhe | chÃndhi havirityÀha | havirevÀkaÏ | deva puraÌcara saghyÀsaÎ tvetyÀha | yathÀ yajurevaitat || 29 || syÀdyatpravargyaÌchandobhiÏ karoti vÁryasaÎmitaÎ chandÀÙsi niÍpatpÃÉetyÀha sukÍitiranÀcchÃÉÉaÎ chandÀÙsyÀcchÃÉattyaÍÊau ca || 3 || [[5-4-1]] brahmanpracariÍyÀmo hotargharmamabhiÍÊuhÁtyÀha | eÍa vÀ etarhi bÃhaspatiÏ | yadbrahmÀ | tasmÀ eva pratiprocya pracarati | Àtmano'nÀrtyai | yamÀya tvÀ makhÀya tvetyÀha | etÀ vÀ etasya devatÀÏ | tÀbhirevainaÙ samardhayati | madantÁbhiÏ prokÍati | teja evÀsmindadhÀti || 30 || [[5-4-2]] abhipÂrvaÎ prokÍati | abhipÂrvamevÀsmintejo dadhÀti | triÏ prokÍati | tryÀvÃddhi yajÈaÏ |


atho medhyatvÀya | hotÀ'nvÀha | rakÍasÀmapahatyai | anavÀnam | prÀÉÀnÀÙ santatyai | triÍÊubhassatÁrgÀyatrÁrivÀnvÀha || 31 || [[5-4-3]] gÀyatro hi prÀÉaÏ | prÀÉameva yajamÀne dadhÀti | santatamanvÀha | prÀÉÀnÀmannÀdyasya santatyai | atho rakÍasÀmapahatyai | yatparimitÀ anubrÂyÀt | parimitamavarundhÁta | aparimitÀ anvÀha | aparimitasyÀvaruddhyai | Ìiro vÀ etadyajÈasya || 32 || [[5-4-4]] yatpravargyaÏ | ÂrÇmuÈjÀÏ | yanmauÈjo vedo bhavati | Ârjaiva yajÈasya Ìirassamardhayati | prÀÉÀhutÁrjuhoti | prÀÉÀneva yajamÀne dadhÀti | sapta juhoti | sapta vai ÌÁrÍaÉyÀÏ prÀÉÀÏ | prÀÉÀnevÀsmindadhÀti | devastvÀ savitÀ madhvÀ'naktvityÀha || 33 || [[5-4-5]] tejasaivainamanakti | pÃthivÁÎ tapasastrÀyasveti hiraÉyamupÀsyati | asyÀ anatidÀhÀya | Ìiro vÀ etadyajÈasya | yatpravargyaÏ | agnissarvÀ devatÀÏ | pralavÀnÀdÁpyopÀsyati | devatÀsveva yajÈasya ÌiraÏ pratidadhÀti | apratiÌÁrÉÀgraÎ bhavati | etadbarhirhyeÍaÏ || 34 || [[5-4-6]] arcirasi ÌocirasÁtyÀha | teja evÀsminbrahmavarcasaÎ dadhÀti | saÙsÁdasva mahÀÙ asÁtyÀha |


mahÀn hyeÍaÏ | brahmavÀdino vadanti | ete vÀva ta ÃtvijaÏ | ye darÌapÂrÉamÀsayoÏ | atha kathÀ hotÀ yajamÀnÀyÀÌiÍo nÀ''ÌÀsta iti | purastÀdÀÌÁÏ khalu vÀ anyo yajÈaÏ | upariÍÊÀdÀÌÁranyaÏ || 35 || [[5-4-7]] anÀdhÃÍyÀ purastÀditi yadetÀni yajÂÙÍyÀha | ÌÁrÍata eva yajÈasya yajamÀna ÀÌiÍo'varundhe | ÀyuÏ purastÀdÀha | prajÀÎ dakÍiÉataÏ | prÀÉaÎ paÌcÀt | ÌrotramuttarataÏ | vidhÃtimupariÍÊÀt | prÀÉÀnevÀsmai samÁco dadhÀti | ÁÌvaro vÀ eÍa diÌo'nÂnmaditoÏ | yaÎ diÌo'nu vyÀsthÀpayanti || 36 || [[5-4-8]] manoraÌvÀ'si bhÂriputretÁmÀmabhimÃÌati | iyaÎ vai manoraÌvÀ bhÂriputtrÀ | asyÀmeva pratitiÍÊhatyanunmÀdÀya | sÂpasadÀ me bhÂyÀ mÀ mÀ hiÙsÁrityÀhÀhiÙ sÀyai | citasstha paricita ityÀha | apacitimevÀsmindadhÀti | Ìiro vÀ etadyajÈasya | yatpravargyaÏ | asau khalu vÀ ÀdityaÏ pravargyaÏ | tasya maruto raÌmayaÏ || 37 || [[5-4-9]] svÀhÀ marudbhiÏ pariÌrayasvetyÀha | amumevÀdityaÙ raÌmibhiÏ paryÂhati | tasmÀdasÀvÀdityo'muÍmiÙlloke raÌmibhiÏ paryÂËhaÏ | tasmÀdrÀjÀ viÌÀ paryÂËhaÏ | tasmÀdgrÀmaÉÁssajÀtaiÏ paryÂËhaÏ | agnessÃÍÊasya yataÏ | vikaÇkataÎ bhÀ Àrcchat | yadvaikaÇkatÀÏ paridhayo bhavanti | bhÀ evÀvarundhe | dvÀdaÌa bhavanti || 38 || [[5-4-10]] dvÀdaÌa mÀsÀssaÎvathsaraÏ | saÎvathsaramevÀvarundhe | asti trayodaÌo mÀsa ityÀhuÏ |


yattrayodaÌaÏ paridhirbhavati | tenaiva trayodaÌaÎ mÀsamavarundhe | antarikÍasyÀntardhirasÁtyÀha vyÀvÃttyai | divaÎ tapasastrÀyasvetyupariÍÊÀddhiraÉyamadhi nidadhÀti | amuÍyÀ anatidÀhÀya | atho ÀbhyÀmevainamubhayataÏ parigÃhÉÀti | arhanbibharÍi sÀyakÀni dhanvetyÀha || 39 || [[5-4-11]] stautyevainametat | gÀyatramasi traiÍÊubhamasi jÀgatamasÁti dhavitrÀÉyÀdatte | chandobhirevainÀnyÀdatte | madhu madhviti dhÂnoti | prÀÉo vai madhu | prÀÉameva yajamÀne dadhÀti | triÏ pariyanti | trivÃddhi prÀÉaÏ | triÏ pariyanti | tryÀvÃddhi yajÈaÏ || 40 || [[5-4-12]] atho rakÍasÀmapahatyai | triÏ punaÏ pariyanti | ÍaÊth saÎpadyante | ÍaËvÀ ÃtavaÏ | ÃtuÍveva pratitiÍÊhanti | yo vai gharmasya priyÀÎ tanuvamÀkrÀmati | duÌcarmÀ vai sa bhavati | eÍa ha vÀ asya priyÀÎ tanuvamÀkrÀmati | yastriÏ parÁtya caturthaÎ paryeti | etÀÙ ha vÀ asyogradevo rÀjanirÀcakrÀma || 41 || [[5-4-13]] tato vai sa duÌcarmÀ'bhavat | tasmÀttriÏ parÁtya na caturthaÎ parÁyÀt | Àtmano gopÁthÀya | prÀÉÀ vai dhavitrÀÉi | avyatiÍaÇgaÎ dhÂnvanti | prÀÉÀnÀmavyatiÍaÇgÀya kÆptyai | viniÍadya dhÂnvanti | dikÍveva pratitiÍÊhanti | ÂrdhvaÎ dhÂnvanti | suvargasya lokasya samaÍÊyai | sarvato dhÂnvanti | tasmÀdayaÙ sarvataÏ pavate || 42 || dadhÀtÁvÀnvÀha yajÈasyÀhaiÍa upariÍÊÀdÀÌÁranyo vyÀsthÀpayanti raÌmayo bhavanti dhanvetyÀha yajÈaÌcakrÀma samaÍÊyai dve ca || 4 ||


[[5-5-1]] agniÍÊvÀ vasubhiÏ purastÀdrocayatu gÀyatreÉa chandasetyÀha | agnirevainaÎ vasubhiÏ purastÀdrocayati gÀyatreÉa chandasÀ | sa mÀ rucito rocayetyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | indrastvÀ rudrairdakÍiÉato rocayatu traiÍÊubhena chandasetyÀha | indra evainaÙ rudrairdakÍiÉato rocayati traiÍÊubhena chandasÀ | sa mÀ rucito rocayetyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | varuÉastvÀ''dityaiÏ paÌcÀdrocayatu jÀgatena chandasetyÀha | varuÉa evainamÀdityaiÏ paÌcÀdrocayati jÀgatena chandasÀ || 43 || [[5-5-2]] sa mÀ rucito rocayetyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | dyutÀnastvÀ mÀruto marudbhiruttarato rocayatvÀnuÍÊubhena chandasetyÀha | dyutÀna evainaÎ mÀruto marudbhiruttarato rocayatyÀnuÍÊubhena chandasÀ | sa mÀ rucito rocayetyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | bÃhaspatistvÀ viÌvairdevairupariÍÊÀdrocayatu pÀÇktena chandasetyÀha | bÃhaspatirevainaÎ viÌvairdevairupariÍÊÀdrocayati pÀÇktena chandasÀ | sa mÀ rucito rocayetyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste || 44 || [[5-5-3]] rocitastvaÎ deva gharma deveÍvasÁtyÀha | rocito hyeÍa deveÍu | rociÍÁyÀhaÎ manuÍyeÍvityÀha | rocata evaiÍa manuÍyeÍu | samrÀËgharma rucitastvaÎ deveÍvÀyuÍmÀÙstejasvÁ brahmavarcasyasÁtyÀha | rucito hyeÍa deveÍvÀyuÍmÀÙstejasvÁ brahmavarcasÁ | rucito'haÎ manuÍyeÍvÀyuÍmÀÙstejasvÁ brahmavarcasÁ bhÂyÀsamityÀha | rucita evaiÍa manuÍyeÍvÀyuÍmÀÙstejasvÁ brahmavarcasÁ bhavati | rugasi rucaÎ mayi dhehi mayi rugityÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | taÎ yadetairyajurbhirarocayitvÀ | rucito gharma iti prabrÂyÀt | arocuko'dhvarussyÀt | arocuko yajamÀnaÏ | atha yadenametairyajurbhÁ rocayitvÀ | rucito gharma iti prÀha | rocuko'dhvaryurbhavati | rocuko yajamÀnaÏ || 45 || paÌcÀdrocayati jÀgatena chandasÀ sa mÀ rucito rocayetyÀhÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste ÌÀste'ÍÊau ca || 5 ||


[[5-6-1]] Ìiro vÀ etadyajÈasya | yatpravargyaÏ | grÁvÀ upasadaÏ | purastÀdupasadÀÎ pravargyaÎ pravÃÉakti | grÁvÀsveva yajÈasya ÌiraÏ pratidadhÀti | triÏ pravÃÉakti | traya ime lokÀÏ | ebhya eva lokebhyo yajÈasya Ìiro'varundhe | ÍaÊtha saÎpadyante | ÍaËvÀ ÃtavaÏ || 46 || [[5-6-2]] Ãtubhya eva yajÈasya Ìiro'varundhe | dvÀdaÌakÃtvaÏ pravÃÉakti | dvÀdaÌa mÀsÀssaÎvathsaraÏ | saÎvathsarÀdeva yajÈasya Ìiro'varundhe | caturviÙÌatissaÎpadyante | caturviÙÌatirardhamÀsÀÏ | ardhamÀsebhya eva yajÈasya Ìiro'varundhe | atho khalu | sakÃdeva pravÃjyaÏ | ekaÙ hi ÌiraÏ || 47 || [[5-6-3]] agniÍÊome pravÃÉakti | etÀvÀnvai yajÈaÏ | yÀvÀnagniÍÊomaÏ | yÀvÀneva yajÈaÏ | tasya ÌiraÏ pratidadhÀti | nokthye pravÃÈjyÀt | prajÀ vai paÌava ukthÀni | yadukthye pravÃÈjyÀt | prajÀÎ paÌÂnasya nirdahet | viÌvajiti sarvapÃÍÊhe pravÃÉakti || 48 || [[5-6-4]] pÃÍÊhÀni vÀ acyutaÎ cyÀvayanti | pÃÍÊhairevÀsmÀ acyutaÎ cyÀvayitvÀ'varundhe | apaÌyaÎ gopÀmityÀha | prÀÉo vai gopÀÏ | prÀÉameva prajÀsu viyÀtayati | apaÌyaÎ gopÀmityÀha | asau vÀ Àdityo gopÀÏ | sa hÁmÀÏ prajÀ gopÀyati | tameva prajÀnÀÎ goptÀraÎ kurute | anipadyamÀnamityÀha || 49 ||


[[5-6-5]] na hyeÍa nipadyate | À ca parÀ ca pathibhiÌcarantamityÀha | À ca hyeÍa parÀ ca pathibhiÌcarati | sa saddhrÁcÁssa viÍÂcÁrvasÀna ityÀha | saddhrÁcÁÌca hyeÍa viÍÂcÁÌca vasÀnaÏ prajÀ abhivipaÌyati | ÀvarÁvarti bhuvaneÍvantarityÀha | À hyeÍa varÁvarti bhuvaneÍvantaÏ | atra prÀvÁrmadhumÀdhvÁbhyÀÎ madhumÀdhÂcÁbhyÀmityÀha | vÀsantikÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati | samagniragninÀ gatetyÀha || 50 || [[5-6-6]] graiÍmÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati | samagniragninÀ gatetyÀha | agnirhyevaiÍo'gninÀ saÎgacchate | svÀhÀ samagnistapasÀ gatetyÀha | pÂrvamevoditam | uttareÉÀbhigÃÉÀti | dhartÀ divo vibhÀsi rajasaÏ pÃthivyÀ ityÀha | vÀrÍikÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati | hÃde tvÀ manase tvetyÀha | ÌÀradÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati || 51 || [[5-6-7]] divi deveÍu hotrÀ yacchetyÀha | hotrÀbhirevemÀÙllokÀnthsaÎdadhÀti | viÌvÀsÀÎ bhuvÀÎ pata ityÀha | haimantikÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati | devaÌrÂstvaÎ deva gharma devÀnpÀhÁtyÀha | ÌaiÌirÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati | tapojÀÎ vÀcamasme niyaccha devÀyuvamityÀha | yÀ vai medhyÀ vÀk| sÀ tapojÀÏ | tÀmevÀvarundhe || 52 || [[5-6-8]] garbho devÀnÀmityÀha | garbho hyeÍa devÀnÀm | pitÀ matÁnÀmityÀha | prajÀ vai matayaÏ | tÀsÀmeÍa eva pitÀ | yatpravargyaÏ | tasmÀdevamÀha | patiÏ prajÀnÀmityÀha | patirhyeÍa prajÀnÀm | matiÏ kavÁnÀmityÀha || 53 ||


[[5-6-9]] matirhyeÍa kavÁnÀm | saÎ devo devena savitrÀ'yatiÍÊa saÙ sÂryeÉÀruktetyÀha | amuÎ caivÀdityaÎ pravargyaÎ ca saÙ ÌÀsti | ÀyurdÀstvamasmabhyaÎ gharma varcodÀ asÁtyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | pitÀ no'si pitÀ no bodhetyÀha | bodhayatyevainam | navaite'vakÀÌÀ bhavanti | patniyai daÌamaÏ | nava vai puruÍe prÀÉÀÏ || 54 || [[5-6-10]] nÀbhirdaÌamÁ | prÀÉÀneva yajamÀne dadhÀti | atho daÌÀkÍarÀ virÀÊ | annaÎ virÀÊ | virÀjaivÀnnÀdyamavarundhe | yajÈasya Ìiro'cchidyata | taddevÀ hotrÀbhiÏ pratyadadhuÏ | Ãtvijo'vekÍante | etÀ vai hotrÀÏ | hotrÀbhireva yajÈasya ÌiraÏ pratidadhÀti || 55 || [[5-6-11]] rucitamavekÍante | rucitÀdvai prajÀpatiÏ prajÀ asÃjata | prajÀnÀÙ sÃÍÊyai | rucitamavekÍante | rucitÀdvai parjanyo varÍati | varÍukaÏ parjanyo bhavati | saÎ prajÀ edhante | rucitamavekÍante | rucitaÎ vai brahmavarcasam | brahmavarcasino bhavanti || 56 || [[5-6-12]] adhÁyanto'vekÍante | sarvamÀyuryanti | na patnyavekÍeta | yatpatnyavekÍeta | prajÀyeta | prajÀÎ tvasyai nirdahet | yannÀvekÍeta | na prajÀyeta | nÀsyai prajÀÎ nirdahet | tiraskÃtya yajurvÀcayati | prajÀyate |


nÀsyai prajÀÎ nirdahati | tvaÍÊÁmatÁ te sapeyetyÀha | sapÀddhi prajÀÏ prajÀyante || 57 || Ãtavo hi ÌirassarvapÃÍÊhe pravÃÉaktyanipadyamÀnamityÀha gatetyÀha ÌÀradÀvevÀsmÀ ÃtÂ kalpayati rundhe kavÁnÀmityÀha prÀÉÀÏ pratidadhÀti bhavanti vÀcayati catvÀri ca || 6 || [[5-7-1]] devasya tvÀ savituÏ prasava iti raÌanÀmÀdatte prasÂtyai | aÌvinorbÀhubhyÀmityÀha | aÌvinau hi devÀnÀmadhvaryÂ ÀstÀm | pÂÍÉo hastÀbhyÀmityÀha yatyai | Àdade'dityai rÀsnÀ'sÁtyÀha yajuÍkÃtyai | iËa ehyadita ehi sarasvatyehÁtyÀha | etÀni vÀ asyai devanÀmÀni | devanÀmairevainÀmÀhvayati | asÀvehyasÀvehyasÀvehÁtyÀha | etÀni vÀ asyai manuÍyanÀmÀni || 58 || [[5-7-2]] manuÍyanÀmairevainÀmÀhvayati | ÍaÊtha saÎpadyante | ÍaËvÀ ÃtavaÏ | ÃtubhirevainÀmÀhvayati | adityÀ uÍÉÁÍamasÁtyÀha | yathÀ yajurevaitat | vÀyurasyaiËa ityÀha | vÀyudevatyo vai vathsaÏ | pÂÍÀ tvopÀvasÃjatvityÀha | pauÍÉÀ vai devatayÀ paÌavaÏ || 59 || [[5-7-3]] svayaivainaÎ devatayopÀvasÃjati | aÌvibhyÀÎ pradÀpayetyÀha | aÌvinau vai devÀnÀÎ bhiÍajau | tÀbhyÀmevÀsmai bheÍajaÎ karoti | yaste stanaÌÌaÌaya ityÀha | stautyevainÀm | usra gharmaÙ ÌiÙÍosra gharmaÎ pÀhi gharmÀya ÌiÙÍetyÀha | yathÀ brÂyÀdamuÍmai dehÁti | tÀdÃgeva tat | bÃhaspatistvopasÁdatvityÀha || 60 || [[5-7-4]] brahma vai devÀnÀÎ bÃhaspatiÏ | brahmaÉaivainÀmupasÁdati | dÀnavasstha perava ityÀha | medhyÀnevainÀnkaroti |


viÍvagvÃto lohitenetyÀha vyÀvÃtyai | aÌvibhyÀÎ pinvasva sarasvatyai pinvasva pÂÍÉe pinvasva bÃhaspataye pinvasvetyÀha | etÀbhyo hyeÍÀ devatÀbhyaÏ pinvate | indrÀya pinvasvendrÀya pinvasvetyÀha | indrameva bhÀgadheyena samardhayati | dvirindrÀyetyÀha || 61 || [[5-7-5]] tasmÀdindro devatÀnÀÎ bhÂyiÍÊhabhÀktamaÏ | gÀyatro'si traiÍÊubho'si jÀgatamasÁti ÌaphopayamÀnÀdatte | chandobhirevainÀnÀdatte | sahorjo bhÀgenopamehÁtyÀha | Ârja evainaÎ bhÀgamakaÏ | aÌvinau vÀ etadyajÈasya ÌiraÏ pratidadhatÀvabrÂtÀm | ÀvÀbhyÀmeva pÂrvÀbhyÀÎ vaÍaÊkriyÀtÀ iti | indrÀÌvinÀ madhunassÀraghasyetyÀha | aÌvibhyÀmeva pÂrvÀbhyÀÎ vaÍaÊkaroti | atho aÌvinÀveva bhÀgadheyena samardhayati || 62 || [[5-7-6]] gharmaÎ pÀta vasavo yajatÀ vaËityÀha | vasÂneva bhÀgadheyena samardhayati | yadvaÍaÊkuryÀt | yÀtayÀmÀ'sya vaÍaÊkÀrassyÀt | yanna vaÍaÊkuryÀt | rakÍÀÙsi yajÈaÙ hanyuÏ | vaËityÀha | parokÍameva vaÍaÊkaroti | nÀsya yÀtayÀmÀ vaÍaÊkÀro bhavati | na yajÈaÙ rakÍÀÙsi ghnanti || 63 || [[5-7-7]] svÀhÀ tvÀ sÂryasya raÌmaye vÃÍÊivanaye juhomÁtyÀha | yo vÀ asya puÉyo raÌmiÏ | sa vÃÍÊivaniÏ | tasmÀ evainaÎ juhoti | madhu havirasÁtyÀha | svadayatyevainam | sÂryasya tapastapetyÀha | yathÀ yajurevaitat | dyÀvÀpÃthivÁbhyÀÎ tvÀ parigÃhÉÀmÁtyÀha | dyÀvÀpÃthivÁbhyÀmevainaÎ parigÃhÉÀti || 64 || [[5-7-8]] antarikÍeÉa tvopayacchÀmÁtyÀha | antarikÍeÉaivainamupayacchati | na vÀ etaÎ manuÍyo bhartumarhati |


devÀnÀÎ tvÀ pitÃÉÀmanumato bhartuÙ ÌakeyamityÀha | devairevainaÎ pitÃbhiranumata Àdatte | vi vÀ enametadardhayanti | yatpaÌcÀtpravÃjya puro juhvati | tejo'si tejo'nuprehÁtyÀha | teja evÀsmindadhÀti | divispÃÇmÀ mÀ hiÙsÁrantarikÍaspÃÇmÀ mÀ hiÙsÁÏ pÃthivispÃÇmÀ mÀ hiÙsÁrityÀhÀhiÙsÀyai || 65 || [[5-7-9]] suvarasi suvarme yaccha divaÎ yaccha divo mÀ pÀhÁtyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | Ìiro vÀ etadyajÈasya | yatpravargyaÏ | ÀtmÀ vÀyuÏ | udyatyavÀtanÀmÀnyÀha | Àtmanneva yajÈasya ÌiraÏ pratidadhÀti | anavÀnam | prÀÉÀnÀÙ saÎtatyai | paÈcÀha || 66 || [[5-7-10]] pÀÇkto yajÈaÏ | yÀvÀneva yajÈaÏ | tasya ÌiraÏ pratidadhÀti | agnaye tvÀ vasumate svÀhetyÀha | asau vÀ Àdityo'gnirvasumÀn | tasmÀ evainaÎ juhoti | somÀya tvÀ rudravate svÀhetyÀha | candramÀ vai somo rudravÀn | tasmÀ evainaÎ juhoti | varuÉÀya tvÀ''dityavate svÀhetyÀha || 67 || [[5-7-11]] apsu vai varuÉa ÀdityavÀn | tasmÀ evainaÎ juhoti | bÃhaspataye tvÀ viÌvadevyÀvate svÀhetyÀha | brahma vai devÀnÀÎ bÃhaspatiÏ | brahmaÉa evainaÎ juhoti | savitre tvarbhumate vibhumate prabhumate vÀjavate svÀhetyÀha | saÎvathsaro vai saviturbhumÀnvibhumÀnprabhumÀnvÀjavÀn | tasmÀ evainaÎ juhoti | yamÀya tvÀ'Çgirasvate pitÃmate svÀhetyÀha | prÀÉo vai yamo'ÇgirasvÀnpitÃmÀn || 68 || [[5-7-12]] tasmÀ evainaÎ juhoti | etÀbhya evainaÎ devatÀbhyo juhoti |


daÌa saÎpadyante | daÌÀkÍarÀ virÀÊ | annaÎ virÀÊ | virÀjaivÀnnÀdyamavarundhe | rauhiÉÀbhyÀÎ vai devÀssuvargaÎ lokamÀyann | tadrauhiÉayo rauhiÉatvam | yadrauhiÉau bhavataÏ | rauhiÉÀbhyÀmeva tadyajamÀnassuvargaÎ lokameti | aharjyotiÏ ketunÀ juÍatÀÙ sujyotirjyotiÍÀÙ svÀhÀ rÀtrirjyotiÏ ketunÀ juÍatÀÙ sujyotirjyotiÍÀÙ svÀhetyÀha | Àdityameva tadamuÍmiÙlloke'hnÀ parastÀddÀdhÀra | rÀtriyÀ avastÀt | tasmÀdasÀvÀdityo'muÍmiÙlloke'horÀtrÀbhyÀÎ dhÃtaÏ || 69 || manuÍyanÀmÀni paÌavassÁdatvityÀhendrÀyetyÀhÀrdhayati ghnanti gÃhÉÀtyahiÙsÀyai paÈcÀhÀdityavate svÀhetyÀha pitÃmÀneti catvÀri ca || 7 || [[5-8-1]] viÌvÀ ÀÌÀ dakÍiÉasadityÀha | viÌvÀneva devÀnprÁÉÀti | atho duriÍÊyÀ evainaÎ pÀti | viÌvÀndevÀnayÀËihetyÀha | viÌvÀneva devÀnbhÀgadheyena samardhayati | svÀhÀkÃtasya gharmasya madhoÏ pibatamaÌvinetyÀha | aÌvinÀveva bhÀgadheyena samardhayati | svÀhÀ'gnaye yajÈiyÀya ÌaÎ yajurbhirityÀha | abhyevainaÎ ghÀrayati | atho havirevÀkaÏ || 70 || [[5-8-2]] aÌvinÀ gharmaÎ pÀtaÙ hÀrdivÀnamahardivÀbhirÂtibhirityÀha | aÌvinÀveva bhÀgadheyena samardhayati | anu vÀÎ dyÀvÀpÃthivÁ maÙsÀtÀmityÀhÀnumatyai | svÀhendrÀya svÀhendrÀvaËityÀha | indrÀya hi puro hÂyate | ÀÌrÀvyÀha gharmasya yajeti | vaÍaÊkÃte juhoti | rakÍasÀmapahatyai | anuyajati svagÀkÃtyai | gharmamapÀtamaÌvinetyÀha || 71 || [[5-8-3]] pÂrvamevoditam | uttareÉÀbhigÃÉÀti | anu vÀÎ dyÀvÀpÃthivÁ amaÙsÀtÀmityÀhÀnumatyai | taÎ prÀvyaÎ yathÀvaÉÉamo dive namaÏ pÃthivyÀ ityÀha | yathÀ yajurevaitat | divi dhÀ imaÎ yajÈaÎ yajÈamimaÎ divi dhÀ ityÀha | suvargamevainaÎ lokaÎ gamayati |


divaÎ gacchÀntarikÍaÎ gaccha pÃthivÁÎ gacchetyÀha | eÍvevainaÎ lokeÍu pratiÍÊhÀpayati | paÈca pradiÌo gacchetyÀha || 72 || [[5-8-4]] dikÍvevainaÎ pratiÍÊhÀpayati | devÀngharmapÀngaccha pitÅngharmapÀngacchetyÀha | ubhayeÍvevainaÎ pratiÍÊhÀpayati | yatpinvate | varÍukaÏ parjanyo bhavati | tasmÀtpinvamÀnaÏ puÉyaÏ | yatprÀÇpinvate | taddevÀnÀm | yaddakÍiÉÀ | tatpitÃÉÀm || 73 || [[5-8-5]] yatpratyak | tanmanuÍyÀnÀm| yadudaÇ | tadrudrÀÉÀm | prÀÈcamudaÈcaÎ pinvayati | devatrÀ'kaÏ | atho khalu | sarvÀ anu diÌaÏ pinvayati | sarvÀ diÌassamedhante | antaÏparidhi pinvayati || 74 || [[5-8-6]] tejaso'skandÀya | iÍe pÁpihyÂrje pÁpihÁtyÀha | iÍamevorjaÎ yajamÀne dadhÀti | yajamÀnÀya pÁpihÁtyÀha | yajamÀnÀyaivaitÀmÀÌiÍamÀÌÀste | mahyaÎ jyaiÍÊhyÀya pÁpihÁtyÀha | Àtmana evaitÀmÀÌiÍamÀÌÀste | tviÍyai tvÀ dyumnÀya tvendriyÀya tvÀ bhÂtyai tvetyÀha | yathÀ yajurevaitat | dharmÀ'si sudharmÀ me nyasme brahmÀÉi dhÀrayetyÀha || 75 || [[5-8-7]] brahmannevainaÎ pratiÍÊhÀpayati | nettvÀ vÀtasskandayÀditi yadyabhicaret | amuÍya tvÀ prÀÉe sÀdayÀmyamunÀ saha nirarthaÎ gaccheti brÂyÀdyaÎ dviÍyÀt | yameva dveÍÊi | tenainaÙ saha nirarthaÎ gamayati | pÂÍÉe Ìarase svÀhetyÀha |


yÀ eva devatÀ hutabhÀgÀÏ | tÀbhya evainaÎ juhoti | grÀvabhyassvÀhetyÀha | yÀ evÀntarikÍe vÀcaÏ || 76 || [[5-8-8]] tÀbhya evainaÎ juhoti | pratirebhyassvÀhetyÀha | prÀÉÀ vai devÀÏ pratirÀÏ | tebhya evainaÎ juhoti | dyÀvÀpÃthivÁbhyaÙ svÀhetyÀha | dyÀvÀpÃthivÁbhyÀmevainaÎ juhoti | pitÃbhyo gharmapebhyassvÀhetyÀha | ye vai yajvÀnaÏ | te pitaro gharmapÀÏ | tebhya evainaÎ juhoti || 77 || [[5-8-9]] rudrÀya rudrahotre svÀhetyÀha | rudrameva bhÀgadheyena samardhayati | sarvatassamanakti | sarvata eva rudraÎ niravadayate | udaÈcaÎ nirasyati | eÍÀ vai rudrasya dik | svÀyÀmeva diÌi rudraÎ niravadayate | apa upaspÃÌati medhyatvÀya | nÀnvÁkÍeta | yadanvÁkÍeta || 78 || [[5-8-10]] cakÍurasya pramÀyuka× syÀt | tasmÀnnÀnvÁkÍyaÏ | apÁparo mÀ'hno rÀtriyai mÀ pÀhyeÍÀ te agne samittayÀ samidhyasvÀyurme dÀ varcasÀ mÀ''ÈjÁrityÀha | ÀyurevÀsminvarco dadhÀti | apÁparo mÀ rÀtriyÀ ahno mÀ pÀhyeÍÀ te agne samittayÀ samidhyasvÀyurme dÀ varcasÀ mÀ''ÈjÁrityÀha | ÀyurevÀsminvarco dadhÀti | agnirjyotirjyotiragnissvÀhÀ sÂryo jyotirjyotissÂryaÏ svÀhetyÀha | yathÀ yajurevaitat | brahmavÀdino vadanti | hotavyamagnihotrÀÎ 3 na hotavyÀ3miti || 79 || [[5-8-11]] yadyajuÍÀ juhuyÀt | ayathÀpÂrvamÀhutÁ juhuyÀt | yanna juhuyÀt |


agniÏ parÀbhavet | bhÂssvÀhetyeva hotavyam | yathÀpÂrvamÀhutÁ juhoti | nÀgniÏ parÀbhavati | hutaÙ havirmadhu havirityÀha | svadayatyevainam | indratame'gnÀvityÀha || 80 || [[5-8-12]] prÀÉo vÀ indratamo'gniÏ | prÀÉa evainamindratame'gnau juhoti | pitÀ no'si mÀ mÀ hiÙsÁrityÀhÀhiÙsÀyai | aÌyÀma te deva gharma madhumato vÀjavataÏ pitumata ityÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | svadhÀvino'ÌÁmahi tvÀ mÀ mÀ hiÙsÁrityÀhÀhiÙsÀyai | tejasÀ vÀ ete vyÃdhyante | ye pravargyeÉa caranti | prÀÌÈanti | teja evÀtmandadhate || 81 || [[5-8-13]] saÎvathsaraÎ na mÀÙsamaÌÈÁyÀt | na rÀmÀmupeyÀt | na mÃnmayena pibet | nÀsya rÀma ucchiÍÊaÎ pibet | teja eva tathsa×Ìyati | devÀsurÀssaÎyattÀ Àsann | te devÀ vijayamupayantaÏ | vibhrÀji saurye brahma saÎnyadadhata | yatkiÎca divÀkÁrtyam | tadetenaiva vratenÀgopÀyat | tasmÀdetadvrataÎ cÀryam | tejaso gopÁthÀya | tasmÀdetÀni yajÂÙÍi vibhrÀjassauryasyetyÀhuÏ | svÀhÀ tvÀ sÂryasya raÌmibhya iti prÀtassaÙ sÀdayati | svÀhÀ tvÀ nakÍatrebhya iti sÀyam | etÀ vÀ etasya devatÀÏ | tÀbhirevainaÙ samardhayati || 82 || akaraÌvinetyÀha pradiÌo gacchetyÀha pitÃÉÀmantaÏparidhi pinvayati dhÀrayetyÀha vÀco gharmapÀstebhya evainaÎ juhotyanvÁkÍeta hotavyÀ3mityagnÀvityÀha dadhate'gopÀyathsapta ca || 8 || [[5-9-1]] gharma yÀ te divi Ìugiti tisra ÀhutÁrjuhoti | chandobhirevÀsyaibhyo lokebhyaÌÌucamavayajate | iyatyagre juhoti | atheyatyatheyati |


traya ime lokÀÏ | ebhya eva lokebhyaÌÌucamavayajate | anu no'dyÀnumatirityÀhÀnumatyai | divastvÀ paraspÀyÀ ityÀha | diva evemÀÙllokÀndÀdhÀra | brahmaÉastvÀ paraspÀyÀ ityÀha || 83 || [[5-9-2]] eÍveva lokeÍu prajÀ dÀdhÀra | prÀÉasya tvÀ paraspÀyÀ ityÀha | prajÀsveva prÀÉÀndÀdhÀra | Ìiro vÀ etadyajÈasya | yatpravargyaÏ | asau khalu vÀ ÀdityaÏ pravargyaÏ | taÎ yaddakÍiÉÀ pratyaÈcamudaÈcamudvÀsayet | jihmaÎ yajÈasya Ìiro haret | prÀÈcamudvÀsayati | purastÀdeva yajÈasya ÌiraÏ pratidadhÀti || 84 || [[5-9-3]] prÀÈcamudvÀsayati | tasmÀdasÀvÀdityaÏ purastÀdudeti | ÌaphopayamÀndhavitrÀÉi dhÃÍÊÁ ityanvavaharanti | sÀtmÀnamevainaÙ satanuÎ karoti | sÀtmÀ'muÍmiÙlloke bhavati | ya evaÎ veda | audumbarÀÉi bhavanti | ÂrgvÀ udumbaraÏ | ÂrjamevÀvarundhe | vartmanÀ vÀ anvitya || 85 || [[5-9-4]] yajÈaÙ rakÍÀÙsi jighÀÙsanti | sÀmnÀ prastotÀ'nvavaiti | sÀma vai rakÍohÀ | rakÍasÀmapahatyai | trirnidhanamupaiti | traya ime lokÀÏ | ebhya eva lokebhyo rakÍÀÙsyapahanti | puruÍaÏpuruÍo nidhanamupaiti | puruÍaÏpuruÍo hi rakÍasvÁ | rakÍasÀmapahatyai || 86 || [[5-9-5]] yatpÃthivyÀmudvÀsayet | pÃthivÁÙ ÌucÀ'rpayet |


yadaphsu | apaÌÌucÀ'rpayet | yadoÍadhÁÍu | oÍadhÁÌÌucÀ'rpayet| yadvanaspatiÍu | vanaspatÁÈchucÀ'rpayet | hiraÉyaÎ nidhÀyodvÀsayati | amÃtaÎ vai hiraÉyam || 87 || [[5-9-6]] amÃta evainaÎ pratiÍÊhÀpayati | valgurasi ÌaÎyudhÀyÀ iti triÏ pariÍiÈcanparyeti | trivÃdvÀ agniÏ | yÀvÀnevÀgniÏ | tasya ÌucaÙ Ìamayati | triÏ punaÏ paryeti | ÍaÊtha saÎpadyante | ÍaËvÀ ÃtavaÏ | ÃtubhirevÀsya ÌucaÙ Ìamayati | catussraktirnÀbhirÃtasyetyÀha || 88 || [[5-9-7]] iyaÎ vÀ Ãtam | tasyÀ eÍa eva nÀbhiÏ | yatpravargyaÏ | tasmÀdevamÀha | sado viÌvÀyurityÀha | sado hÁyam | apa dveÍo apa hvara ityÀha bhrÀtÃvyÀpanutyai | gharmaitatte'nnametatpurÁÍamiti dadhnÀ madhumiÌreÉa pÂrayati | ÂrgvÀ annÀdyaÎ dadhi | ÂrjaivainamannÀdyena samardhayati || 89 || [[5-9-8]] anaÌanÀyuko bhavati | ya evaÎ veda | rantirnÀmÀsi divyo gandharva ityÀha | rÂpamevÀsyaitanmahimÀnaÙ rantiÎ bandhutÀÎ vyÀcaÍÊe | samahamÀyuÍÀ saÎ prÀÉenetyÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | vyasau yo'smÀndveÍÊi yaÎ ca vayaÎ dviÍma ityÀha | abhicÀra evÀsyaiÍaÏ | acikradadvÃÍÀ harirityÀha | vÃÍÀ hyeÍaÏ || 90 || [[5-9-9]] vÃÍÀ hariÏ | mahÀnmitro na darÌata ityÀha |


stautyevainametat | cidasi samudrayonirityÀha | svÀmevainaÎ yoniÎ gamayati | namaste astu mÀ mÀ hiÙsÁrityÀhÀhiÙsÀyai | viÌvÀvasuÙ somagandharvamityÀha | yadevÀsya kriyamÀÉasyÀntaryanti | tadevÀsyaitenÀpyÀyayati | viÌvÀvasurabhi tanno gÃÉÀtvityÀha || 91 || [[5-9-10]] pÂrvamevoditam | uttareÉÀbhigÃÉÀti | dhiyo hinvÀno dhiya inno avyÀdityÀha | ÃtÂnevÀsmai kalpayati | prÀsÀÎ gandharvo amÃtÀni vocadityÀha | prÀÉÀ vÀ amÃtÀÏ | prÀÉÀnevÀsmai kalpayati | etattvaÎ deva gharma devo devÀnupÀgÀ ityÀha | devo hyeÍa sandevÀnupaiti | idamahaÎ manuÍyo manuÍyÀnityÀha || 92 || [[5-9-11]] manuÍyo hi | eÍa sanmanuÍyÀnupaiti | ÁÌvaro vai pravargyamudvÀsayann | prajÀÎ paÌÂnthsomapÁthamanÂdvÀsassomapÁthÀnumehi | saha prajayÀ saha rÀyaspoÍeÉetyÀha | prajÀmeva paÌÂnthsomapÁthamÀtmandhatte | sumitrÀ na Àpa oÍadhayassantvityÀha | ÀÌiÍamevaitÀmÀÌÀste | durmitrÀstasmai bhÂyÀsuryo'smÀndveÍÊi yaÎ ca vayaÎ dviÍma ityÀha | abhicÀra evÀsyaiÍaÏ | pra vÀ eÍo'smÀllokÀccyavate | yaÏ pravargyamudvÀsayati | udu tyaÎ citramiti saurÁbhyÀmÃgbhyÀÎ punaretya gÀrhapatye juhoti | ayaÎ vai loko gÀrhapatyaÏ | asminneva loke pratitiÍÊhati | asau khalu vÀ Àdityassuvargo lokaÏ | yathsaurÁ bhavataÏ | tenaiva suvargÀllokÀnnaiti || 93 || brahmaÉastvÀ paraspÀyÀ ityÀha dadhÀtyanvitya rakÍasvÁ rakÍasÀmapahatyai vai hiraÉyamÀhÀrdhayati hyeÍa gÃÉÀtvityÀha manuÍyÀnityÀhÀsyaiÍo'ÍÊau ca || 9 || [[5-10-1]] prajÀpatiÎ vai devÀÌÌukraÎ payo'duhrann | tadebhyo na vyabhavat | tadagnirvyakarot | tÀni ÌukriyÀÉi sÀmÀnyabhavann |


teÍÀÎ yo raso'tyakÍarat | tÀni ÌukrayajÂÙÍyabhavan | ÌukriyÀÉÀÎ vÀ etÀni ÌukriyÀÉi | sÀmapayasaÎ vÀ etayoranyat | devÀnÀmanyatpayaÏ | yadgoÏ payaÏ || 94 || [[5-10-2]] tatsÀmnaÏ payaÏ | yadajÀyai payaÏ | taddevÀnÀÎ payaÏ | tasmÀdyatraitairyajurbhiÌcaranti | tatpayasÀ caranti | prajÀpatimeva taddevÀnpayasÀ'nnÀdyena samardhayanti | eÍa ha tvai sÀkÍÀtpravargyaÎ bhakÍayati | yasyaivaÎ viduÍaÏ pravargyaÏ pravÃjyate | uttaravedyÀmudvÀsayettejaskÀmasya | tejo vÀ uttaravediÏ || 95 || [[5-10-3]] tejaÏ pravargyaÏ | tejasaiva tejassamardhayati | uttaravedyÀmudvÀsayedannakÀmasya | Ìiro vÀ etadyajÈasya | yatpravargyaÏ | mukhamuttaravediÏ | ÌÁrÍÉaiva mukhaÙ saÎdadhÀtyannÀdyÀya | annÀda eva bhavati | yatra khalu vÀ etamudvÀsitaÎ vayÀÙsi paryÀsate | pari vai tÀÙ samÀÎ prajÀ vayÀÙsyÀsate || 96 || [[5-10-4]] tasmÀduttaravedyÀmevodvÀsayet | prajÀnÀÎ gopÁthÀya | puro vÀ paÌcÀdvodvÀsayet | purastÀdvÀ etajjyotirudeti | tatpaÌcÀnnimrocati | svÀmevainaÎ yonimanÂdvÀsayati | apÀÎ madhya udvÀsayet| apÀÎ vÀ etanmadhyÀjjyotirajÀyata | jyotiÏ pravargyaÏ | sva evainaÎ yonau pratiÍÊhÀpayati || 97 || [[5-10-5]] yaÎ dviÍyÀt | yatra sa syÀt | tasyÀÎ diÌyudvÀsayet | eÍa vÀ agnirvaiÌvÀnaraÏ |


yatpravargyaÏ | agninaivainaÎ vaiÌvÀnareÉÀbhipravartayati | audumbaryÀÙ ÌÀkhÀyÀmudvÀsayet | ÂrgvÀ udumbaraÏ | annaÎ prÀÉaÏ | ÌuggharmaÏ || 98 || [[5-10-6]] idamahamamuÍyÀmuÍyÀyaÉasya ÌucÀ prÀÉamapi dahÀmÁtyÀha | ÌucaivÀsya prÀÉamapi dahati | tÀjagÀrtimÀrcchati | yatra darbhÀ upadÁkasantatÀssyuÏ | tadudvÀsayedvÃÍÊikÀmasya | etÀ vÀ apÀmanÂjjhÀvaryo nÀma | yaddarbhÀÏ | asau khalu vÀ Àditya ito vÃÍÊimudÁrayati | asÀvevÀsmÀ Àdityo vÃÍÊiÎ niyacchati | tÀ Àpo niyatÀ dhanvanÀ yanti || 99 || goÏ paya uttaravedirÀsate sthÀpayati gharmo yanti || 10 || [[5-11-1]] prajÀpatissaÎbhriyamÀÉaÏ | saÎrÀÊtha saÎbhÃtaÏ | gharmaÏ pravÃktaÏ | mahÀvÁra udvÀsitaÏ | asau khalu vÀvaiÍa ÀdityaÏ | yatpravargyaÏ | sa etÀni nÀmÀnyakuruta | ya evaÎ veda | vidurenaÎ nÀmnÀ | brahmavÀdino vadanti || 100 || [[5-11-2]] yo vai vasÁyÀÙsaÎ yathÀnÀmamupacarati | puÉyÀrtiÎ vai sa tasmai kÀmayate | puÉyÀrtimasmai kÀmayante | ya evaÎ veda | tasmÀdevaÎ vidvÀn | gharma iti divÀ''cakÍÁta | samrÀËiti naktam | ete vÀ etasya priye tanuvau | ete asya priye nÀmanÁ | priyayaivainaÎ tanuvÀ || 101 || [[5-11-3]] priyeÉa nÀmnÀ samardhayati | kÁrtirasya pÂrvÀ gacchati janatÀmÀyataÏ | gÀyatrÁ devebhyo'pÀkrÀmat |


tÀÎ devÀÏ pravargyeÉaivÀnu vyabhavann | pravargyeÉÀpnuvan | yaccaturviÙÌatiÏ kÃtvaÏ pravargyaÎ pravÃÉakti | gÀyatrÁmeva tadanu vibhavati | gÀyatrÁmÀpnoti | pÂrvÀ'sya janaÎ yataÏ kÁrtirgacchati | vaiÌvadevassaÙsannaÏ || 102 || [[5-11-4]] vasavaÏ pravÃktaÏ | somo'bhikÁryamÀÉaÏ | ÀÌvinaÏ payasyÀnÁyamÀne | mÀrutaÏ kvathann | pauÍÉa udantaÏ | sÀrasvato viÍyandamÀnaÏ | maitraÌÌaro gÃhÁtaÏ | teja udyato vÀyuÏ | hriyamÀÉaÏ prajÀpatiÏ | hÂyamÀno vÀgghutaÏ || 103 || [[5-11-5]] asau khalu vÀvaiÍa ÀdityaÏ | yatpravargyaÏ | sa etÀni nÀmÀnyakuruta | ya evaÎ veda | vidurenaÎ nÀmnÀ | brahmavÀdino vadanti | yanmÃnmayamÀhutiÎ nÀÌnute'tha | kasmÀdeÍo'Ìnuta iti | vÀgeÍa iti brÂyÀt | vÀcyeva vÀcaÎ dadhÀti || 104 || [[5-11-6]] tasmÀdaÌnute | prajÀpatirvÀ eÍa dvÀdaÌadhÀ vihitaÏ | yatpravargyaÏ | yatprÀgavakÀÌebhyaÏ | tena prajÀ asÃjata | avakÀÌairdevÀsurÀnasÃjata | yadÂrdhvamavakÀÌebhyaÏ | tenÀnnamasÃjata | annaÎ prajÀpatiÏ | prajÀpatirvÀvaiÍaÏ || 105 || vadanti tanuvÀ saÙsanno hÂyamÀno vÀgghuto dadhÀtyeÍaÏ || 11 || [[5-12-1]] savitÀ bhÂtvÀ prathame'hanpravÃjyate | tena kÀmÀÙ eti |


yaddvitÁye'hanpravÃjyate | agnirbhÂtvÀ devÀneti | yattÃtÁye'hanpravÃjyate | vÀyurbhÂtvÀ prÀÉÀneti | yaccaturthe'hanpravÃjyate | Àdityo bhÂtvÀ raÌmÁneti | yatpaÈcame'hanpravÃjyate | candramÀ bhÂtvÀ nakÍatrÀÉyeti || 106 || [[5-12-2]] yatÍaÍÊhe'hanpravÃjyate | ÃturbhÂtvÀ saÎvathsarameti | yathsaptame'hanpravÃjyate | dhÀtÀ bhÂtvÀ ÌakvarÁmeti | yadaÍÊhame'hanpravÃjyate | bÃhaspatirbhÂtvÀ gÀyatrÁmeti | yannavame'hanpravÃjyate | mitro bhÂtvÀ trivÃta imÀÙllokÀneti | yaddaÌame'hanpravÃjyate | varuÉo bhÂtvÀ virÀjameti || 107 || [[5-12-3]] yadekÀdaÌe'hanpravÃjyate | indro bhÂtvÀ triÍÊubhameti | yaddvÀdaÌe'hanpravÃjyate | somo bhÂtvÀ sutyÀmeti | yatpurastÀdupasadÀÎ pravÃjyate | tasmÀditaÏ parÀÇamÂÙllokÀÙstapanneti | yadupariÍÊÀdupasadÀÎ pravÃjyate | tasmÀdamuto'rvÀÇimÀÙllokÀÙstapanneti | ya evaÎ veda | aiva tapati || 108 || nakÍatrÀÉyeti virÀjameti tapati || 12 || devÀ vai satraÙ sÀvitraÎ pariÌrite brahmanpracariÍyÀmo'gniÍÊvÀ Ìiro grÁvÀ devasya raÌanÀÎ viÌvÀ ÀÌÀ gharma yÀ te prajÀpatiÙ ÌukraÎ prajÀpatissaÎbhriyamÀÉassavitÀ bhÂtvÀ dvÀdaÌa || 12 || devÀ vai satraÙ sa khadiraÏ pariÌrite'bhipÂrvamatho rakÍasÀÎ graiÍmÀvevÀsmai brahma vai devÀnÀmaÌvinÀ gharmaÎ pÀtaÎ prÀÉo vai vÃÍÀ hariryo vai vasÁyÀÙsaÎ yathÀnÀmamaÍÊottaraÌatam || 108 || [[5-0-0]] ÌaÎ nastanno mÀ hÀsÁt | oÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[6-0-0]] saÎ tvÀ siÈcÀmi yajuÍÀ prajÀmÀyurdhanaÎ ca ||


ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[6-1-1]] pareyuvÀÙsaÎ pravato mahÁranu bahubhyaÏ panthÀmanapaspaÌÀnam | vaivasvataÙ saÎgamanaÎ janÀnÀÎ yamaÙ rÀjÀnaÙ haviÍÀ duvasyata | idaÎ tvÀ vastraÎ prathamaÎ nvÀgannapatadÂha yadihÀbibhaÏ purÀ | iÍÊÀpÂrtamanusaÎpaÌya dakÍiÉÀÎ yathÀ te dattaÎ bahudhÀ vi bandhuÍu | imau yunajmi te vahnÁ asunÁthÀya voËhave | yÀbhyÀÎ yamasya sÀdanaÙ sukÃtÀÎ cÀpi gacachatÀt | pÂÍÀ tvetaÌcyÀvayatu pravidvÀnanaÍÊapaÌurbhuvanasya gopÀÏ | sa tvaitebhyaÏ paridadÀtpitÃbhyo'gnirdevebhyassuvidatrebhyaÏ | pÂÍemÀ ÀÌÀ anuveda sarvÀsso asmÀÙ abhayatamena neÍat | svastidÀ aghÃÉissarvavÁro'prayucchanpura etu pravidvÀn || 1 || [[6-1-2]] ayurviÌvÀyuÏ paripÀsati tvÀ pÂÍÀ tvÀ pÀtu prapathe purastÀt | yatrÀsate sukÃto yatra te yayustatra tvÀ devassavitÀ dadhÀtu | bhuvanasya pata idaÙ haviÏ | agnaye rayimate svÀhÀ | puruÍasya syÀvaryapedadhÀni mÃjmahe | yathÀ no atra nÀparaÏ purÀ jarasa Àyati | puruÍasya sayÀvari vi te prÀÉamasisrasam | ÌarÁreÉa mahÁmihi svadhayehi pitÅnupa prajayÀ'smÀnihÀvaha | maivaÎ mÀÙstÀ priye'haÎ devÁ satÁ pitÃlokaÎ yadaiÍi | viÌvavÀrÀ nabhasÀ saÎvyayantyantyubhau no lokau payasÀ'bhyÀvavÃthsva || 2 || [[6-1-3]] iyaÎ nÀrÁ patilokaÎ vÃÉÀnÀ nipadyata upa tvÀ martya pretam | viÌvaÎ purÀÉamanupÀlayantÁ tasyai prajÀÎ draviÉaÎ ceha dhehi | udÁrÍva nÀryabhi jÁvalokamitÀsumetamupaÌeÍa ehi | hastagrÀbhasya didhiÍostvametatpatyurjanitvamabhi saÎbabhÂva | suvarÉaÙ hastÀdÀdadÀnÀ mÃtasya Ìriyai brahmaÉe tejase balÀya | atraiva tvamiha vayaÙsuÌevÀ viÌvÀsspÃdho abhimÀtÁrjayema | dhanurhastÀdÀdadÀnÀ mÃtasya Ìriyai kÍatrÀyaujase balÀya | atraiva tvamiha vayaÙ suÌevÀ viÌvÀsspÃdho abhimÀtÁrjayema | maÉiÙ hastÀdÀdadÀnÀ mÃtasya Ìriyai viÌe puÍÊyai balÀya | atraiva tvamiha vayaÙ suÌevÀ viÌvÀsspÃdho abhimÀtÁrjayema || 3 || [[6-1-4]] imamagne camasaÎ mÀ vijÁhvaraÏ priyo devÀnÀmuta somyÀnÀm | eÍa yaÌcamaso devapÀnastasmindevÀ amÃtÀ mÀdayantÀm | agnervarma pari gobhirvyayasva saÎprorÉuÍva medasÀ pÁvasÀ ca | nettvÀ dhÃÍÉurharasÀ jarhÃÍÀÉo dadhadvidhakÍyanparyaÇkhayÀtai | mainamagne vidaho mÀ'bhiÌoco mÀ'sya tvacaÎ cikÍipo mÀ ÌarÁram | yadÀ ÌÃtaÎ karavo jÀtavedo'themenaÎ prahiÉutÀtpitÃbhyaÏ | ÌÃtaÎ yadÀ'karasi jÀtavedo'themenaÎ paridattÀtpitÃbhyaÏ | yadÀ gacchÀtyasunÁtimetÀmathÀ devÀnÀÎ vaÌanÁrbhavÀti | sÂryaÎ te cakÍurgacchatu vÀtamÀtmÀ dyÀÎ ca gaccha pÃthivÁÎ ca dharmaÉÀ |


apo vÀ gaccha yadi tatra te hitamoÍadhÁÍu pratitiÍÊhÀ ÌarÁraiÏ | ajo'bhÀgastapasÀ taÎ tapasva taÎ te Ìocistapatu taÎ te arciÏ | yÀste ÌivÀstanuvo jÀtavedastÀbhirvahemaÙ sukÃtÀÎ yatra lokÀÏ | ayaÎ vai tvamasmÀdadhi tvametadayaÎ vai tadasya yonirasi | vaiÌvÀnaraÏ putraÏ pitre lokakÃjjÀtavedo vahemaÙ sukÃtÀÎ yatra lokÀÏ || 4 || vidvÀnabhyÀvavÃthsvÀbhimÀtÁrjayema ÌarÁraiÌcatvÀri ca || 1 || [[6-2-1]] ya etasya patho goptÀrastebhyassvÀhÀ ya etasya patho rakÍitÀrastebhyassvÀhÀ ya etasya patho'bhirakÍitÀrastebhyassvÀhÀ''khyÀtre svÀhÀ'pÀkhyÀtre svÀhÀ'bhilÀlapate svÀhÀ'palÀlapate svÀhÀ'gnaye karmakÃte svÀhÀ yamatra nÀdhÁmastasmai svÀhÀ | yasta idhmaÎ jabharathsiÍvidÀno mÂrdhÀnaÎ vÀ tatapate tvÀyÀ | divo viÌvasmÀthsÁmaghÀyata uruÍyaÏ | asmÀttvamadhi jÀto'si tvadayaÎ jÀyatÀÎ punaÏ | agnaye vaiÌvÀnarÀya suvargÀya lokÀya svÀhÀ || 5 || ya etasya tvatpaÈca || 2 || [[6-3-1]] pra ketunÀ bÃhatÀ bhÀtyagnirÀvirviÌvÀni vÃÍabho roravÁti | divaÌcidantÀdupa mÀmudÀnaËapÀmupasthe mahiÍo vavardha | idaÎ ta ekaÎ para Â ta ekaÎ tÃtÁyena jyotiÍÀ saÎviÌasva | saÎveÌanastanuvai cÀruredhi priyo devÀnÀÎ parame sadhasthe | nÀke suparÉamupa yatpatantaÙ hÃdÀ venanto abhyacakÍata tvÀ | hiraÉyapakÍaÎ varuÉasya dÂtaÎ yamasya yonau ÌakunaÎ bhuraÉyum | atidrava sÀrameyau ÌvÀnau caturakÍau Ìabalau sÀdhunÀ pathÀ | athÀ pitÅnthsuvidatrÀÙ apÁhi yamena ye sadhamÀdaÎ madanti | yau te ÌvÀnau yama rakÍitÀrau caturakÍau pathirakÍÁ nÃcakÍasÀ | tÀbhyÀÙ rÀjanparidehyena× svasti cÀsmÀ anamÁvaÎ ca dhehi || 6 || [[6-3-2]] uruÉasÀvasutÃpÀvulumbalau yamasya dÂtau carato'vaÌÀÙanu | tÀvasmabhyaÎ dÃÌaye sÂryÀya punardattÀvasumadyeha bhadram | soma ekebhyaÏ pavate ghÃtameka upÀsate | yebhyo madhu pradhÀvati tÀÙÌcidevÀpi gacchatÀt | ye yudhyante pradhaneÍu ÌÂrÀso ye tanutyajaÏ | ye vÀ sahasradakÍiÉÀstÀÙÌcidevÀpi gacchatÀt | tapasÀ ye anÀdhÃÍyÀstapasÀ ye suvargatÀÏ | tapo ye cakrire mahattÀÙÌcidevÀpi gacchatÀt | aÌmanvatÁ revatÁssaÙrabhadhvamuttiÍÊhata prataratÀ sakhÀyaÏ | atrÀ jahÀma ye asannaÌevÀÌÌivÀnvayamabhi vÀjÀnuttarema || 7 || [[6-3-3]] yadvai devasya savituÏ pravitraÙ sahasradhÀraÎ vitatamantarikÍe | yenÀpunÀdindramanÀrtamÀrtyai tenÀhaÎ mÀÙsarvatanuÎ punÀmi | yÀ rÀÍÊrÀtpannÀdapayanti ÌÀkhÀ abhimÃtÀ nÃpatimicchamÀnÀÏ | dhÀtustÀssarvÀÏ pavanena pÂtÀÏ prajayÀ'smÀnrayyÀ varcasÀ saÙsÃjÀtha | udvayaÎ tamasaspari paÌyanto jyotiruttaram | devaÎ devatrÀ sÂryamaganma jyotiruttamam |


dhÀtÀ punÀtu savitÀ punÀtu | agnestejasÀ sÂryasya varcasÀ || 8 || dhehyuttaremÀÍÊau ca || 3 || [[6-4-1]] yaÎ te agnimamanthÀma vÃÍabhÀyeva paktave | imaÎ taÙ ÌamayÀmasi kÍÁreÉa codakena ca | yaÎ tvamagne samadahastvamu nirvÀpayÀ punaÏ | kyÀmbÂratra jÀyatÀÎ pÀkadÂrvÀvyalakaÌÀ | ÌÁtike ÌÁtikÀvati hlÀduke hlÀdukÀvati | maÉËÂkyÀ susaÇgamayema× svagniÙ Ìamaya | ÌaÎ te dhanvanyÀ ÀpaÌÌamu te santvanÂkyÀÏ | ÌaÎ te samudriyÀ ÀpaÌÌamu te santu varÍyÀÏ | ÌaÎ te sravantÁstanuve Ìamu te santu kÂpyÀÏ | ÌaÎ te nÁhÀro varÍatu Ìamu pÃÍvÀ'vaÌÁyatÀm || 9 || [[6-4-2]] avasÃja panaragne pitÃbhyo yasta ÀhutaÌcarati svadhÀbhiÏ | ÀyurvasÀna upayÀtu ÌeÍaÙ saÎgacchatÀÎ tanuvÀ jÀtavedaÏ | saÎgacchasva pitÃbhissa× svadhÀbhissamiÍÊÀpÂrtena parame vyomann | yatra bhÂmyai vÃÉase tatra gaccha tatra tvÀ devassavitÀ dadhÀtu | yatte kÃÍaÉaÌÌakuna Àtutoda pipÁlassarpa uta vÀ ÌvÀpadaÏ | agniÍÊadviÌvÀdanÃÉaÎ kÃÉotu somaÌca yo brÀhmaÉamÀviveÌa | uttiÍÊhÀtastanuvaÙ sambharasva meha gÀtramavahÀ mÀ ÌarÁram | yatra bhÂmyai vÃÉase tatra gaccha tatra tvÀ devassavitÀ dadhÀtu | idaÎ ta ekaÎ para Â ta ekaÎ tÃtÁyena jyotiÍÀ saÎviÌasva | saÎveÌanastanuvai cÀruredhi priyo devÀnÀÎ parame sadhasthe | uttiÍÊha prehi pradravaukaÏ kÃÉuÍva parame vyoman | yamena tvaÎ yamyÀ saÎvidÀnottamaÎ nÀkamadhirohemam | aÌmanvatÁ revatÁryadvai devasya savituÏ pavitraÎ yÀ rÀÍÊrÀtpannÀdudvayaÎ tamasaspari dhÀtÀ punÀtu | asmÀttvamadhijÀto'syayaÎ tvadadhijÀyatÀm | agnaye vaiÌvÀnarÀya suvargÀya lokÀya svÀhÀ || 10 || avaÌÁyatÀÙ sadhasthe paÈca ca || 4 || [[6-5-1]] ÀyÀtu devassumanÀbhirÂtibhiryamo ha veha prayatÀbhiraktÀ | ÀsÁdatÀÙ suprayate ha barhiÍyÂrjÀya jÀtyai mama Ìatruhatyai | yame iva yatamÀne yadaitaÎ pra vÀÎ bharanmÀnuÍÀ devayantaÏ | ÀsÁdata× svamu lokaÎ vidÀne svÀsasthe bhavatamindave naÏ | yamÀya somaÙsunuta yamÀya juhutÀ haviÏ | yamaÙha yajÈo gacchatyagnidÂto araÎkÃtaÏ | yamÀya ghÃtavaddhavirjuhota pra ca tiÍÊhata | sa no deveÍvÀyamaddÁrghamÀyuÏ prajÁvase | yamÀya madhumattamaÙ rÀjÈe havyaÎ juhotana | idaÎ nama ÃÍibhyaÏ pÂrvajebhyaÏ pÂrvebhyaÏ pathikÃdbhyaÏ || 11 ||


[[6-5-2]] yo'sya kauÍÊhya jagataÏ pÀrthivasyaika idvaÌÁ | yamaÎ bhaÇgyaÌravo gÀya yo rÀjÀ'naparodhyaÏ | yamaÎ gÀya bhaÇgyaÌravo yo rÀjÀ'naparodhyaÏ | yenÀpo nadyo dhanvÀni yena dyauÏ pÃthivÁ dÃËhÀ | hiraÉyakakÍyÀnthsudhurÀn hiraÉyÀkÍÀnayaÌÌaphÀn | aÌvÀnanaÌyato dÀnaÎ yamo rÀjÀ'bhitiÍÊhati | yamo dÀdhÀra pÃthivÁÎ yamo viÌvamidaÎ jagat | yamÀya sarvamitrasthe yatprÀÉadvÀyurakÍitam | yathÀ paÈca yathÀ ÍaËyathÀ paÈcadarÍayaÏ | yamaÎ yo vidyÀthsa brÂyÀdyathaika ÃÍirvijÀnate || 12 || [[6-5-3]] trikadrukebhiÏ patati ÍaËurvÁrekamidbÃhat | gÀyatrÁ triÍÊupchandÀÙsi sarvÀ tÀ yama ÀhitÀ | aharaharnayamÀno gÀmaÌvaÎ puruÍaÎ jagat | vaivasvato na tÃpyati paÈcabhirmÀnavairyamaÏ | vaivasvate vivicyante yame rÀjani te janÀÏ | ye ceha satyenecchante ya u cÀnÃtavÀdinaÏ | te rÀjanniha vivicyante'thÀ yanti tvÀmupa | devÀÙÌca ye namasyanti brÀhmaÉÀÙÌcÀpacityati | yasminvÃkÍe supalÀÌe devaissaÎpibate yamaÏ | atrÀ no viÌpatiÏ pitÀ purÀÉÀ anuvenati || 13 || pathikÃdbhyo vijÀnate'nuvenati || 5 || [[6-6-1]] vaiÌvÀnare haviridaÎ juhomi sÀhasramuthsaÙÌatadhÀrametam | tasminneÍa pitaraÎ pitÀmahaÎ prapitÀmahaÎ bibharatpinvamÀne | drapsaÌcaskanda pÃthivÁmanu dyÀmimaÎ ca yonimanu yaÌca pÂrvaÏ | tÃtÁyaÎ yonimanu saÎcarantaÎ drapsaÎ juhomyanu sapta hotrÀÏ | imaÙ samudraÙÌatadhÀramuthsaÎ vyacyamÀnaÎ bhuvanasya madhye | ghÃtaÎ duhÀnÀmaditiÎ janÀyÀgne mÀ hiÙsÁÏ parame vyomann | apeta vÁta vi ca sarpatÀto ye'tra stha purÀÉÀ ye ca nÂtanÀÏ | ahobhiradbhiraktubhirvyaktaÎ yamo dadÀtvavasÀnamasmai | savitaitÀni ÌarÁrÀÉi pÃthivyai mÀturupastha Àdadhe | tebhiryujyantÀmaghniyÀÏ || 14 || [[6-6-2]] ÌunaÎ vÀhÀÌÌunaÎ nÀrÀÌÌunaÎ kÃÍatu lÀÇgalam | ÌunaÎ varatrÀ badhyantÀÙ ÌunamaÍÊrÀmudiÇgaya ÌunÀsÁrÀ ÌunamasmÀsu dhattam | ÌunÀsÁrÀvimÀÎ vÀcaÎ yaddivi cakrathuÏ payaÏ | tenemÀmupasiÈcatam | sÁte vandÀmahe tvÀ'rvÀcÁ subhage bhava | yathÀ nassubhagÀ sasi yathÀ nassuphalÀ sasi | savitaitÀni ÌarÁrÀÉi pÃthivyai mÀturupastha Àdadhe | tebhiradite Ìambhava | vimucyadhvamaghniyÀ devayÀnÀ atÀriÍma tamasaspÀramasya |


jyotirÀpÀma suvaraganma || 15 || [[6-6-3]] pra vÀtÀ vÀnti patayanti vidyuta udoÍadhÁrjihate pinvate suvaÏ | irÀ viÌvasmai bhuvanÀya jÀyate yatparjanyaÏ pÃthivÁÙ retasÀ'vati | yathÀ yamÀya hÀrmyamavapanpaÈca mÀnavÀÏ | evaÎ vapÀmi hÀrmyaÎ yathÀ'sÀma jÁvaloke bhÂrayaÏ | citasstha paricita ÂrdhvacitaÌÌrayadhvaÎ pitaro devatÀ | prajÀpatirvassÀdayatu tayÀ devatayÀ | ÀpyÀyasva saÎ te || 16 || aghniyÀ aganma sapta ca || 6 || [[6-7-1]] *utte tabhnomi pÃthivÁÎ tvaparÁmaÎ lokaÎ nidadhanmo ahaÙriÍam | etÀÙ sthÂÉÀÎ pitaro dhÀrayantu te'trÀ yamassÀdanÀtte minotu | upasarpa mÀtaraÎ bhÂmimetÀmuruvyacasaÎ pÃthivÁÙ suÌevÀm | ÂrÉamradÀ yuvatirdakÍiÉÀvatyeÍÀ tvÀ pÀtu nirÃtyÀ upasthe | ucchmaÈcasva pÃthivi mÀ vibÀdhithÀssÂpÀyanÀ'smai bhava sÂpavaÈcanÀ | mÀtÀ putraÎ yathÀ sicÀ'bhyenaÎ bhÂmi vÃÉu | ucchmaÈcamÀnÀ pÃthivÁ hi tiÍÊhasi sahasraÎ mita upa hi ÌrayantÀm | te gÃhÀso madhuÌcuto viÌvÀhÀ'smai ÌaraÉÀssantvatra | eÉÁrdhÀnÀ hariÉÁrarjunÁssantu dhenavaÏ | tilavathsÀ Ârjamasmai duhÀnÀ viÌvÀhÀ santvanapasphurantÁÏ || 17 || [[6-7-2]] eÍÀ te yamasÀdane svadhÀ nidhÁyate gÃhe | akÍitirnÀma te asau | idaÎ pitÃbhyaÏ prabharema barhirdevebhyo jÁvanta uttaraÎ bharema | tattvamÀrohÀso medhyo bhavaÎ yamena tvaÎ yamyÀ saÎvidÀnaÏ | mÀ tvÀ vÃkÍau saÎbÀdhiÍÊÀÎ mÀ mÀtÀ pÃthivi tvam | pitÅn hyatra gacchÀsyedhÀsaÎ yamarÀjye | mÀ tvÀ vÃkÍau saÎbÀdhethÀÎ mÀ mÀtÀ pÃthivÁ mahÁ | vaivasvataÙ hi gacchÀsi yamarÀjye virÀjasi | naÒaÎ plavamÀrohaitaÎ naÒena patho'nvihi | sa tvaÎ naÒaplavo bhÂtvÀ saÎtara pratarottara || 18 || [[6-7-3]] savitaitÀni ÌarÁrÀÉi pÃthivyai mÀturupastha Àdadhe | tebhyaÏ pÃthivi Ìambhava | ÍaËËhotÀ sÂryaÎ te cakÍurgacchatu vÀtamÀtmÀ dyÀÎ ca gaccha pÃthivÁÎ ca dharmaÉÀ | apo vÀ gaccha yadi tatra te hitamoÍadhÁÍu pratitiÍÊhÀ ÌarÁraiÏ | paraÎ mÃtyo anuparehi panthÀÎ yaste sva itaro devayÀnÀt | cakÍuÍmate ÌÃÉvate te bravÁmi mÀ naÏ prajÀÙ rÁriÍo mota vÁrÀn | ÌaÎ vÀtaÌÌaÙhi te ghÃÉiÌÌamu te santvoÍadhÁÏ | kalpantÀÎ me diÌaÌÌagmÀÏ | pÃthivyÀstvÀ loke sÀdayÀmyamuÍya ÌarmÀsi pitaro devÀtÀ | prajÀpatistvÀ sÀdayatu tayÀ devatayÀ |


antarikÍasya tvÀ divastvÀ diÌÀÎ tvÀ nÀkasya tvÀ pÃÍÊhe bradhnasya tvÀ viÍÊape sÀdayÀmyamuÍya ÌarmÀsi pitaro devatÀ | prajÀpatistvÀ sÀdayatu tayÀ devatayÀ || 19 || anapasphurantÁruttara devatayÀ dve ca || 7 || [[6-8-1]] apÂpavÀnghÃtavÀÙÌcarureha sÁdatÂttabhnuvanpÃthivÁÎ dyÀmutopari | yonikÃtaÏ pathikÃtassaparyata ye devÀnÀÎ ghÃtabhÀgÀ iha stha | eÍÀ te yamasÀdane svadhÀ nidhÁyate gÃhe'sau | daÌÀkÍarÀ tÀÙ rakÍasva tÀÎ gopÀyasva tÀÎ te paridadÀmi tasyÀÎ tvÀ mÀ dabhanpitaro devatÀ | prajÀpatistvÀ sÀdayatu tayÀ devatayÀ | apÂpavÀÈchÃtavÀnkÍÁravÀndadhivÀnmadhumÀÙÌcarureha sÁdatÂttabhnuvanpÃthivÁÎ dyÀmutopari | yonikÃtaÏ pathikÃtassaparyata ye devÀnÀÙ ÌÃtabhÀgÀÏ kÍÁrabhÀgÀ dadhibhÀgÀ madhubhÀgÀ iha stha | eÍÀ te yamasÀdane svadhÀ nidhÁyate gÃhe'sau | ÌatÀkÍarÀ sahasrÀkÍarÀ'yutÀkÍarÀ'cyutÀkÍarÀ tÀÙ rakÍasva tÀÎ gopÀyasva tÀÎ te paridadÀmi tasyÀÎ tvÀmÀdabhanpitaro devatÀ | prajÀpatistvÀ sÀdayatu tayÀ devatayÀ || 20 || apÂpavÀnasau daÌa || 8 || [[6-9-1]] etÀste svadhÀ amÃtÀÏ karomi yÀste dhÀnÀÏ parikirÀmyatra | tÀste yamaÏ pitÃbhissaÎvidÀno'tra dhenÂÏ kÀmadughÀÏ karotu | tvÀmarjunauÍadhÁnÀÎ payo brahmÀÉa idviduÏ | tÀsÀÎ tvÀ madhyÀdÀdade carubhyo apidhÀtave | dÂrvÀÉÀÙ stambamÀharaitÀÎ priyatamÀÎ mama | imÀÎ diÌaÎ manuÍyÀÉÀÎ bhÂyiÍÊhÀ'nu virohatu | kÀÌÀnÀÙ stambamÀhara rakÍasÀmapahatyai | ya etasyai diÌaÏ parÀbhavannaghÀyavo yathÀ te nÀbhavÀnpunaÏ | darbhÀÉÀÙ stambamÀhara pitÃÉÀmoÍadhÁÎ priyÀm | anvasyai mÂlaÎ jÁvÀdanu kÀÉËamatho phalam || 21 || [[6-9-2]] lokaÎ pÃÉa tÀ asya sÂdadohasaÏ | ÌaÎ vÀtaÌÌaÙ hite ghÃÉiÌÌamu te santvoÍadhÁÏ | kalpantÀÎ te diÌassarvÀÏ | idameva meto'parÀmÀrtimÀrÀma kÀÎcana | tathÀ tadaÌvibhyÀÎ kÃtaÎ mitreÉa varuÉena ca | varaÉo vÀrayÀdidaÎ devo vanaspatiÏ | Àrtyai nirÃtyai dveÍÀcca vanaspatiÏ | vidhÃtirasi vidhÀrayÀsmadaghÀ dveÍÀÙsi Ìami ÌamayÀsmadaghÀ dveÍÀÙsi yava yavayÀsmadaghÀ dveÍÀÙsi | pÃthivÁÎ gacchÀntarikÍaÎ gaccha divaÎ gaccha diÌo gaccha suvargaccha suvargaccha diÌo gaccha divaÎ gacchÀntarikÍaÎ gaccha pÃthivÁÎ gacchÀpo vÀ gaccha yadi tatra te hitamoÍadhÁÍu pratitiÍÊhÀ ÌarÁraiÏ |


aÌmanvatÁ revatÁryadvai devasya savituÏ pavitraÎ yÀ rÀÍÊrÀtpannÀdudvayaÎ tamasaspari dhÀtÀ punÀtu || 22 || phalaÎ punÀtu || 9 || [[6-10-1]] ÀrohatÀ''yurjarasaÎ gÃÉÀnÀ anupÂrvaÎ yatamÀnÀ yatiÍÊa | iha tvaÍÊÀ sujanimÀ suratno dÁrghamÀyuÏ karatu jÁvase vaÏ | yathÀ'hÀnyanupÂrvaÎ bhavanti yathartava Ãtubhiryanti klÃptÀÏ | yathÀ na pÂrvamaparo jahÀtyevÀ dhÀtarÀyÂÙÍi kalpayaiÍÀm | na hi te agne tanuvai krÂraÎ cakÀra martyaÏ | kapirbabhasti tejanaÎ punarjarÀyu gauriva | apa naÌÌoÌucadaghamagne ÌuÌuddhyÀ rayim | apa naÌÌoÌucadaghaÎ mÃtyave svÀhÀ | anaËvÀhamanvÀrabhÀmahe svastaye | sa na indra iva devebhyo vahnissaÎpÀraÉo bhava || 23 || [[6-10-2]] ime jÁvÀ vi mÃtairÀvavartinnabhÂdbhadrÀ devahÂtiÎ no adya | prÀÈco'gÀmÀ nÃtaye hasÀya drÀghÁya ÀyuÏ pratarÀÎ dadhÀnÀÏ | mÃtyoÏ padaÎ yopayanto yadaima drÀghÁya ÀyuÏ pratarÀÎ dadhÀnÀÏ | ÀpyÀyamÀnÀÏ prajayÀ dhanena ÌuddhÀÏ pÂtÀ bhavatha yajÈiyÀsaÏ | imaÎ jÁvebhyaÏ paridhiÎ dadhÀmi mÀ no'nu gÀdaparo ardhametam | ÌataÎ jÁvantu ÌaradaÏ purÂcÁstiro mÃtyuÎ dadmahe parvatena | imÀ nÀrÁravidhavÀssupatnÁrÀÈjanena sarpiÍÀ saÎmÃÌantÀm | anaÌravo anamÁvÀssuÌevÀ Àrohantu janayo yonimagre | yadÀÈjanaÎ traikakudaÎ jÀtaÙ himavataspari | tenÀmÃtasya mÂlenÀrÀtÁrjambhayÀmasi | yathÀ tvamudbhinathsyoÍadhe pÃthivyÀ adhi | evamima udbhindantu kÁrtyÀ yaÌasÀ brahmavarcasena | ajo'syajÀsmadaghÀ dveÍÀÙsi yavo'si yavayÀsmadaghÀ dveÍÀÙsi || 24 || bhava jambhayÀmasi trÁÉÁ ca || 10 || [[6-11-1]] apa naÌÌoÌucadaghamagne ÌuÌuddhyÀ rayim | apa naÌÌoÌucadagham | sukÍetriyÀ sugÀtuyÀ vasÂyÀ ca yajÀmahe | apa naÌÌoÌucadagham | pra yadbhandiÍÊha eÍÀÎ prÀsmÀkÀsaÌca sÂrayaÏ | apa naÌÌoÌucadagham | pra yadagnessahasvato viÌvato yanti sÂrayaÏ | apa naÌÌoÌucadagham | pra yatte agne sÂrayo jÀyemahi pra te vayam | apa naÌÌoÌucadagham || 25 || [[6-11-2]] tvaÙ hi viÌvatomukha viÌvataÏ paribhÂrasi | apa naÌÌoÌucadagham | dviÍo no viÌvato mukhÀ'ti nÀveva pÀraya |


apa naÌÌoÌucadagham | sa nassindhumiva nÀvayÀ'tiparÍÀ svastaye | apa naÌÌoÌucadagham | ÀpaÏ pravaÉÀdiva yatÁrapÀsmathsyandatÀmagham | apa naÌÌoÌucadagham | udvanÀdudakÀnÁvÀpÀsmathsyandatÀmagham | apa naÌÌoÌucadagham | ÀnandÀya pramodÀya punarÀgÀÙ svÀngÃhÀn | apa naÌÌoÌucadagham | na vai tatra pramÁyate gauraÌvaÏ puruÍaÏ paÌuÏ | yatredaÎ brahma kriyate paridhirjÁvanÀya kamapa naÌÌoÌucadagham || 26 || aghamaghaÎ catvÀri ca || 11 || [[6-12-1]] apaÌyÀma yuvatimÀcarantÁÎ mÃtÀya jÁvÀÎ pariÉÁyamÀnÀm | andhena yÀ tamasÀ prÀvÃtÀ'si prÀcÁmavÀcÁmavayannariÍÊyai | mayaitÀÎ mÀÙstÀÎ bhriyamÀÉÀ devÁ satÁ pitÃlokaÎ yadaiÍi | viÌvavÀrÀ nabhasÀ saÎvyayantyubhau no lokau payasÀ''vÃÉÁhi | rayiÍÊhÀmagniÎ madhumantamÂrmiÉamÂrjassantaÎ tvÀ payasopasaÙsadema | saÙ rayyÀ samu varcasÀ sacasvÀ nassvastaye | ye jÁvÀ ye ca mÃtÀ ye jÀtÀ ye ca jantyÀÏ | tebhyo ghÃtasya dhÀrayituÎ madhudhÀrÀ vyundatÁ | mÀtÀ rudrÀÉÀÎ duhitÀ vasÂnÀÙ svasÀ''dityÀnÀmamÃtasya nÀbhiÏ | pra Éu vocaÎ cikituÍe janÀya mÀ gÀmanÀgÀmaditiÎ vadhiÍÊa | pibatÂdakaÎ tÃÉÀnyattu | omuthsÃjata || 27 || vadhiÍÊa dve ca || 12 || pare yuvÀÙsaÎ pravidvÀnbhuvanasyÀbhyÀvavÃthsvÀjo bhÀgo'yaÎ vai catuÌcatvÀriÙÌat | ya etasya tvatpaÈca | pra ketunedaÎ te nÀke suparÉamapÁhi yau te ye yudhyante tapasÀ'ÌmanvatÁ revatÁssaÙ rabhadhvaÙ sahasradhÀramaÍÊÀviÙÌatiÏ | yaÎ te yatta uttiÍÊhÀta idaÎ ta uttiÍÊha prehyaÌmanyadvÀ udvayamayaÎ paÈcaviÙÌatiÏ | ÀyÀtu triÙÌat | vaiÌvÀnare tasmindrapsa imamapetÀhobhiryujyantÀmaghniyÀ adite pÀraÎ va ÀpyÀyasva saptaviÙÌatiÏ | utte gÃhe'kÍitistebhyaÏ pÃthivi ÍaËËhotÀ paraÎ me ÌagmÀÏ pÃthivyÀ antarikÍasya dvÀtriÙÌat | apÂpavÀnasau daÌa Ìata daÌa | etÀste te diÌassarvÀ idamaÌmanviÙÌatiÏ | Àrohata tanuvai krÂraÎ cakÀra punarmÃtyave mÀ no'nu gÀddadmaha imÀ nÀrÁÏ pari trayoviÙÌatiÏ | apa nassukÍetriyÀ pra yadbhandiÍÊhaÏ prayadagneÏ pra yatte agne tvaÙhi dviÍassa nassindhumÀpaÏ pravaÉÀdudvanÀdÀnandÀya na vai tatra caturviÙÌatiÏ | apaÌyÀmÀ''vÃÉÁhi dvÀdaÌa dvÀdaÌa || 12 ||


pare yuvÀÙsamÀyÀtvetÀste saptaviÙÌatiÏ || 27 || pareyuvÀÙsamomuthsÃjat || [[6-0-0]] saÎ tvÀ siÈcÀmi yajuÍÀ prajÀmÀyurdhanaÎ ca || ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[7-1-1]] ÌaÎ no mitraÌÌaÎ varuÉaÏ | ÌaÎ no bhavatvaryamÀ | ÌaÎ na indro bÃhaspatiÏ | ÌaÎ no viÍÉururukramaÏ | namo brahmaÉe | namaste vÀyo | tvameva pratyakÍaÎ brahmÀsi | tvameva pratyakÍaÎ brahma vadiÍyÀmi | ÃtaÎ vadiÍyÀmi | satyaÎ vadiÍyÀmi | tanmÀmavatu | tadvaktÀramavatu | avatu mÀm | avatu vaktÀram | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || 1 || satyaÎ vadiÍyÀmi paÈca ca || 1 || [[7-2-1]] ÀÂÎ ÌÁkÍÀÎ vyÀkhyÀsyÀmaÏ | varÉassvaraÏ | mÀtrÀ balam | sÀma santÀnaÏ | ityuktaÌÌÁkÍÀdhyÀyaÏ || 2 || ÌÁkÍÀÎ paÈca || 2 || [[7-3-1]] saha nau yaÌaÏ | saha nau brahmavarcasam | athÀtassaÙhitÀyÀ upaniÍadaÎ vyÀkhyÀsyÀmaÏ | paÈcasvadhikaraÉeÍu | adhilokamadhijyautiÍamadhividyamadhiprajamadhyÀtmam | tÀ mahÀsaÙhitÀ ityÀcakÍate | athÀdhilokam | pÃthivÁ pÂrvarÂpam | dyauruttararÂpam | ÀkÀÌassandhiÏ || 3 || [[7-3-2]] vÀyussandhÀnam |


ityadhilokam | athÀdhijyautiÍam | agniÏ pÂrvarÂpam | Àditya uttararÂpam | ÀpassandhiÏ | vaidyutassandhÀnam | ityadhijyautiÍam | athÀdhividyam | ÀcÀryaÏ pÂrvarÂpam || 4 || [[7-3-3]] antevÀsyuttararÂpam | vidyÀ sandhiÏ | pravacanaÙ sandhÀnam | ityadhividyam | athÀdhiprajam | mÀtÀ pÂrvarÂpam | pitottararÂpam | prajÀ sandhiÏ | prajananaÙ sandhÀnam | ityadhiprajam || 5 || [[7-3-4]] athÀdhyÀtmam | adharÀ hanuÏ pÂrvarÂpam | uttarÀ hanuruttararÂpam | vÀksandhiÏ | jihvÀ sandhÀnam | ityadhyÀtmam | itÁmÀ mahÀsaÙhitÀÏ | ya evametÀ mahÀsaÙhitÀ vyÀkhyÀtÀ veda | sandhÁyate prajayÀ paÌubhiÏ | brahmavarcasenÀnnÀdyena suvargyeÉa lokena || 6 || sandhirÀcÀryaÏ pÂrvarÂpamityadhiprajaÎ lokena || 3 || [[7-4-1]] yaÌchandasÀmÃÍa|_bho viÌvarÂpaÏ | chandobhyo'dhyamÃtÀthsaÎ babhÂva | sa mendro medhayÀ spÃÉotu | amÃtasya deva dhÀraÉo bhÂyÀsam | ÌarÁraÎ me vicarÍaÉam | jihvÀ me madhumattamÀ | karÉÀbhyÀÎ bhÂri viÌruvam | brahmaÉaÏ koÌo'si medhayÀ'pihitaÏ | ÌrutaÎ me gopÀya | ÀvahantÁ vitanvÀnÀ || 7 || [[7-4-2]]


kurvÀÉÀ cÁramÀtmanaÏ | vÀsÀÙ si mama gÀvaÌca | annapÀne ca sarvadÀ | tato me ÌriyamÀvaha | lomaÌÀÎ paÌubhissaha svÀhÀ | À mÀ yantu brahmacÀriÉassvÀhÀ | vi mÀ''yantu brahmacÀriÉassvÀhÀ | pra mÀ''yantu brahmacÀriÉassvÀhÀ | damÀyantu brahmacÀriÉassvÀhÀ | ÌamÀyantu brahmacÀriÉassvÀhÀ || 8 || [[7-4-3]] yaÌo jane'sÀni svÀhÀ | ÌreyÀnvasyaso'sÀni svÀhÀ | taÎ tvÀ bhaga praviÌÀni svÀhÀ | sa mÀ bhaga praviÌa svÀhÀ | tasminthsahasraÌÀkhe | ni bhagÀhaÎ tvayi mÃje svÀhÀ | yathÀ''paÏ pravatÀ''yanti | yathÀ mÀsÀ aharjaram | evaÎ mÀÎ brahmacÀriÉaÏ | dhÀtarÀyantu sarvatassvÀhÀ | prativeÌo'si pra mÀ bhÀhi pra mÀ padyasva || 9 || vitanvÀnÀ ÌamÀyantu brahmacÀriÉassvÀhÀ dhÀtarÀyantu sarvatassvÀhaikaÎ ca || 4 || [[7-5-1]] bhÂrbhuvassuvariti vÀ etÀstisro vyÀhÃtayaÏ | tÀsÀmu ha smai tÀÎ caturthÁm | mÀhÀcamasyaÏ pravedayate | maha iti | tadbrahma | sa ÀtmÀ | aÇgÀnyanyÀ devatÀÏ | bhÂriti vÀ ayaÎ lokaÏ | bhuva ityantarikÍam | suvarityasau lokaÏ || 10 || [[7-5-2]] maha ityÀdityaÏ | Àdityena vÀva sarve lokÀ mahÁyante | bhÂriti vÀ agniÏ | bhuva iti vÀyuÏ | suvarityÀdityaÏ | maha iti candramÀÏ | candramasÀ vÀva sarvÀÉi jyotÁÙÍi mahÁyante | bhÂriti vÀ ÃcaÏ | bhuva iti sÀmÀni | suvariti yajÂÙÍi || 11 ||


[[7-5-3]] maha iti brahma | brahmaÉÀ vÀva sarve vedÀ mahÁyante | bhÂriti vai prÀÉaÏ | bhuva ityapÀnaÏ | suvariti vyÀnaÏ | maha ityannam | annena vÀva sarve prÀÉÀ mahÁyante | tÀ vÀ etÀÌcatasraÌcaturdhÀ | catasraÌcatasro vyÀhÃtayaÏ | tÀ yo veda | sa veda brahma | sarve'smai devÀ balimÀvahanti || 12 || asau loko yajuÙÍi veda dve ca || 5 || [[7-6-1]] sa ya eÍo'ntarahÃdaya ÀkÀÌaÏ | tasminnayaÎ puruÍo manomayaÏ | amÃto hiraÉmayaÏ | antareÉa tÀluke | ya eÍa stana ivÀvalambate | sendrayoniÏ | yatrÀsau keÌÀnto vivartate | vyapohya ÌÁrÍakapÀle | bhÂrityagnau pratitiÍÊhati | bhuva iti vÀyau || 13 || [[7-6-2]] suvarityÀditye | maha iti brahmaÉi | Àpnoti svÀrÀjyam | Àpnoti manasaspatim | vÀkpatiÌcakÍuÍpatiÏ | ÌrotrapatirvijÈÀnapatiÏ | etattato bhavati | ÀkÀÌaÌarÁraÎ brahma | satyÀtma prÀÉÀrÀmaÎ mana Ànandam | ÌÀntisamÃddhamamÃtam | iti prÀcÁnayogyopÀssva || 14 || vÀyÀvamÃtamekaÎ ca || 6 || [[7-7-1]] pÃthivyantarikÍaÎ dyaurdiÌo'vÀntaradiÌÀÏ | agnirvÀyurÀdityaÌcandramÀ nakÍatrÀÉi | Àpa oÍadhayo vanaspataya ÀkÀÌa ÀtmÀ | ityadhibhÂtam | athÀdhyÀtmam |


prÀÉo vyÀno'pÀna udÀnassamÀnaÏ | cakÍuÌÌrotraÎ mano vÀktvak | carma mÀÙsa× snÀvÀsthi majjÀ | etadadhividhÀya ÃÍiravocat | pÀÇktaÎ vÀ idaÙ sarvam | pÀÇktenaiva pÀÇkta× spÃÉotÁti || 15 || sarvamekaÎ ca || 7 || [[7-8-1]] omiti brahma | omitÁdaÙ sarvam | omityetadanukÃti ha sma vÀ apyo ÌrÀvayetyÀÌrÀvayanti | omiti sÀmÀni gÀyanti | oÙ Ìomiti ÌastrÀÉi ÌaÙsanti | omityadhvaryuÏ pratigaraÎ pratigÃÉÀti | omiti brahmÀ prasauti | omityagnihotramanujÀnÀti | omiti brÀhmaÉaÏ pravakÍyannÀha brahmopÀpnavÀnÁti | brahmaivopÀpnoti || 16 || oÎ daÌa || 8 || [[7-9-1]] ÃtaÎ ca svÀdhyÀyapravacane ca | satyaÎ ca svÀdhyÀyapravacane ca | tapaÌca svÀdhyÀyapravacane ca | damaÌca svÀdhyÀyapravacane ca | ÌamaÌca svÀdhyÀyapravacane ca | agnayaÌca svÀdhyÀyapravacane ca | agnihotraÎ ca svÀdhyÀyapravacane ca | atithayaÌca svÀdhyÀyapravacane ca | mÀnuÍaÎ ca svÀdhyÀyapravacane ca | prajÀ ca svÀdhyÀyapravacane ca | prajanaÌca svÀdhyÀyapravacane ca | prajÀtiÌca svÀdhyÀyapravacane ca | satyamiti satyavacÀ rÀthÁtaraÏ | tapa iti taponityaÏ pauruÌiÍÊiÏ | svÀdhyÀyapravacane eveti nÀko maudgalyaÏ | taddhi tapastaddhi tapaÏ || 17 || prajÀ ca svÀdhyÀyapravacane ca ÍaÊca || 9 || [[7-10-1]] ahaÎ vÃkÍasya rerivÀ | kÁrtiÏ pÃÍÊhaÎ gireriva | Ârdhvapavitro vÀjinÁva svamÃtamasmi | draviÉaÙ savarcasam | sumedhÀ amÃtokÍitaÏ | iti triÌaÇkorvedÀnuvacanam || 18 ||


ahaÙ ÍaÊ || 10 || [[7-11-1]] vedamanÂcyÀcÀryo'ntevÀsinamanuÌÀsti | satyaÎ vada | dharmaÎ cara | svÀdhyÀyÀnmÀ pramadaÏ | ÀcÀryÀya priyaÎ dhanamÀhÃtya prajÀtantuÎ mÀ vyavacchetsÁÏ | satyÀnna pramaditavyam | dharmÀnna pramaditavyam | kuÌalÀnna pramaditavyam | bhÂtyai na pramaditavyam | svÀdhyÀyapravacanÀbhyÀÎ na pramaditavyam || 19 || [[7-11-2]] devapitÃkÀryÀbhyÀÎ na pramaditavyam | mÀtÃdevo bhava | pitÃdevo bhava | ÀcÀryadevo bhava | atithidevo bhava | yÀnyanavadyÀni karmÀÉi | tÀni sevitavyÀni | no itarÀÉi | yÀnyasmÀkaÙ sucaritÀni | tÀni tvayopÀsyÀni || 20 || [[7-11-3]] no itarÀÉi | ye ke cÀrumacchreyÀÙso brÀhmaÉÀÏ | teÍÀÎ tvayÀ''sane na praÌvasitavyam | ÌraddhayÀ deyam | aÌraddhayÀ'deyam | ÌriyÀ deyam | hriyÀ deyam | bhiyÀ deyam | saÎvidÀ deyam | atha yadi te karmavicikithsÀ vÀ vÃttavicikithsÀ vÀ syÀt || 21 || [[7-11-4]] ye tatra brÀhmaÉÀssaÎmarÌinaÏ | yuktÀ ÀyuktÀÏ | alÂkÍÀ dharmakÀmÀssyuÏ | yathÀ te tatra varterann | tathÀ tatra vartethÀÏ | athÀbhyÀkhyÀteÍu | ye tatra brÀhmaÉÀssaÎmarÌinaÏ | yuktÀ ÀyuktÀÏ | alÂkÍÀ dharmakÀmÀssyuÏ |


yathÀ te teÍu varterann | tathÀ teÍu vartethÀÏ | eÍa ÀdeÌaÏ | eÍa upadeÌaÏ | eÍÀ vedopaniÍat | etadanuÌÀsanam | evamupÀsitavyam | evamu caitadupÀsyam || 22 || svÀdhyÀyapravacanÀbhyÀÎ na pramaditavyaÎ tÀni tvayopÀsyÀni syÀtteÍu varteranthsapta ca || 11 || [[7-12-1]] ÌaÎ no mitraÌÌaÎ varuÉaÏ | ÌaÎ no bhavatvaryamÀ | ÌaÎ na indro bÃhaspatiÏ | ÌaÎ no viÍÉururukramaÏ | namo brahmaÉe | namaste vÀyo | tvameva pratyakÍaÎ brahmÀsi | tvÀmeva pratyakÍaÎ brahmÀvÀdiÍam | ÃtamavÀdiÍam | satyamavÀdiÍam | tanmÀmÀvÁt | tadvaktÀramÀvÁt | ÀvÁnmÀm | ÀvÁdvaktÀram | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || 23 || satyamavÀdiÍaÎ paÈca ca || 12 || ÌaÎ naÌÌÁkÍÀÙ saha nau yaÌchandasÀÎ bhÂssa yaÏ pÃthivyomityÃtaÎ cÀhaÎ vedamanÂcya ÌaÎ no dvÀdaÌa || 12 || ÌaÎ no maha ityÀdityo no itarÀÉi trayoviÙÌatiÏ || 23 || ÌaÎ naÌÌÀntiÌÌÀntiÏ || [[7-0-0]] ÌaÎ no mitraÌÌaÎ varuÉaÏ | ÌaÎ no bhavatvaryamÀ | ÌaÎ na indro bÃhaspatiÏ | ÌaÎ no viÍÉururukramaÏ | namo brahmaÉe | namaste vÀyo | tvameva pratyakÍaÎ brahmÀsi | tvmeva pratyakÍaÎ brahma vadiÍyÀmi | ÃtaÎ vadiÍyÀmi | satyaÎ vadiÍyÀmi | tanmÀmavatu |


tadvaktÀramavatu | avatu mÀm | avatu vaktÀram | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[8-0-0]] saha nÀvavatu | saha nau bhunaktu | saha vÁryaÎ karavÀvahai | tejasvi nÀvadhÁtamastu mÀ vidviÍÀvahai | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[8-1-1]] brahmavidÀpnoti param | tadeÍÀ'bhyuktÀ | satyaÎ jÈÀnamanantaÎ brahma | yo veda nihitaÎ guhÀyÀÎ parame vyomann | so'Ìnute sarvÀnkÀmÀnthsaha | brahmaÉÀ vipaÌciteti | tasmÀdvÀ etasmÀdÀtmana ÀkÀÌassaÎbhÂtaÏ | ÀkÀÌÀdvÀyuÏ | vÀyoragniÏ | agnerÀpaÏ | adbhyaÏ pÃthivÁ | pÃthivyÀ oÍadhayaÏ | oÍadhÁbhyo'nnam | annÀtpuruÍaÏ | sa vÀ eÍa puruÍo'nnarasamayaÏ | tasyedameva ÌiraÏ | ayaÎ dakÍiÉaÏ pakÍaÏ | ayamuttaraÏ pakÍaÏ | ayamÀtmÀ | idaÎ pucchaÎ pratiÍÊhÀ | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 1 || || 1 || [[8-2-1]] annÀdvai prajÀÏ prajÀyante | yÀÏ kÀÌca pÃthivÁÙ ÌritÀÏ | atho annenaiva jÁvanti | athainadapi yantyantataÏ | annaÙ hi bhÂtÀnÀÎ jyeÍÊham | tasmÀthsarvauÍadhamucyate | sarvaÎ vai te'nnamÀpnuvanti | ye'nnaÎ brahmopÀsate | annaÙ hi bhÂtÀnÀÎ jyeÍÊham | tasmÀthsarvauÍadhamucyate | annÀdbhÂtÀni jÀyante | jÀtÀnyannena vardhante |


adyate'tti ca bhÂtÀni | tasmÀdannaÎ taducyata iti | tasmÀdvÀ etasmÀdannarasamayÀt | anyo'ntara ÀtmÀ prÀÉamayaÏ | tenaiÍa pÂrÉaÏ | sa vÀ eÍa puruÍavidha eva | tasya puruÍavidhatÀm | anvayaÎ puruÍavidhaÏ | tasya prÀÉa eva ÌiraÏ | vyÀno dakÍiÉaÏ pakÍaÏ | apÀna uttaraÏ pakÍaÏ | ÀkÀÌa ÀtmÀ | pÃthivÁ pucchaÎ pratiÍÊhÀ | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 2 || || 2 || [[8-3-1]] prÀÉaÎ devÀ anuprÀÉanti | manuÍyÀÏ paÌavaÌca ye | prÀÉo hi bhÂtÀnÀmÀyuÏ | tasmÀthsarvÀyuÍamucyate | sarvameva ta Àyuryanti | ye prÀÉaÎ brahmopÀsate | prÀÉo hi bhÂtÀnÀmÀyuÏ | tasmÀthsarvÀyuÍamucyata iti | tasyaiÍa eva ÌÀrÁra ÀtmÀ | yaÏ pÂrvasya | tasmÀdvÀ etasmÀtprÀÉamayÀt | anyo'ntara ÀtmÀ manomayaÏ | tenaiÍa pÂrÉaÏ | sa vÀ eÍa puruÍavidha eva | tasya puruÍavidhatÀm | anvayaÎ puruÍavidhaÏ | tasya yajureva ÌiraÏ | ÃgdakÍiÉaÏ pakÍaÏ | sÀmottaraÏ pakÍaÏ | ÀdeÌa ÀtmÀ | atharvÀÇgirasaÏ pucchaÎ pratiÍÊhÀ | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 3 || || 3 || [[8-4-1]] yato vÀco nivartante | aprÀpya manasÀ saha | ÀnandaÎ brahmaÉo vidvÀn | na bibheti kadÀcaneti | tasyaiÍa eva ÌÀrÁra ÀtmÀ | yaÏ pÂrvasya | tasmÀdvÀ etasmÀnmanomayÀt | anyo'ntara ÀtmÀ vijÈÀnamayaÏ |


tenaiÍa pÂrÉaÏ | sa vÀ eÍa puruÍavidha eva | tasya puruÍavidhatÀm | anvayaÎ puruÍavidhaÏ | tasya Ìraddhaiva ÌiraÏ | ÃtaÎ dakÍiÉaÏ pakÍaÏ | satyamuttaraÏ pakÍaÏ | yoga ÀtmÀ | mahaÏ pucchaÎ pratiÍÊhÀ | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 4 || || 4 || [[8-5-1]] vijÈÀnaÎ yajÈaÎ tanute | karmÀÉi tanute'pi ca | vijÈÀnaÎ devÀssarve | brahma jyeÍÊhamupÀsate | vijÈÀnaÎ brahma cedveda | tasmÀccenna pramÀdyati | ÌarÁre pÀpmano hitvÀ | sarvÀnkÀmÀnthsamaÌnuta iti | tasyaiÍa eva ÌÀrÁra ÀtmÀ | yaÏ pÂrvasya | tasmÀdvÀ etasmÀdvijÈÀnamayÀt | anyo'ntara ÀtmÀ''nandamayaÏ | tenaiÍa pÂrÉaÏ | sa vÀ eÍa puruÍavidha eva | tasya puruÍavidhatÀm | anvayaÎ puruÍavidhaÏ | tasya priyameva ÌiraÏ | modo dakÍiÉaÏ pakÍaÏ | pramoda uttaraÏ pakÍaÏ | Ànanda ÀtmÀ | brahma pucchaÎ pratiÍÊhÀ | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 5 || || 5 || [[8-6-1]] asanneva sa bhavati | asadbrahmeti veda cet | asti brahmeti cedveda | santamenaÎ tato viduriti | tasyaiÍa eva ÌÀrÁra ÀtmÀ | yaÏ pÂrvasya | athÀto'nupraÌnÀÏ | utÀvidvÀnamuÎ lokaÎ pretya | kaÌcana gacchatÁ 3 | Àho vidvÀnamuÎ lokaÎ pretya | kaÌcithsamaÌnutÀ 3 u | so'kÀmayata |


bahu syÀÎ prajÀyeyeti | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ | idaÙ sarvamasÃjata | yadidaÎ kiÎca | tathsÃÍÊvÀ | tadevÀnuprÀviÌat | tadanupraviÌya | sacca tyaccÀbhavat | niruktaÎ cÀniruktaÎ ca | nilayanaÎ cÀnilayanaÎ ca | vijÈÀnaÎ cÀvijÈÀnaÎ ca | satyaÎ cÀnÃtaÎ ca satyamabhavat | yadidaÎ kiÎca | tatsatyamityÀcakÍate | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 6 || || 6 || [[8-7-1]] asadvÀ idamagra ÀsÁt | tato vai sadajÀyata | tadÀtmÀna× svayamakuruta | tasmÀttathsukÃtamucyata iti | yadvai tathsukÃtam | raso vai saÏ | rasa× hyevÀyaÎ labdhvÀ''nandÁ bhavati | ko hyevÀnyÀtkaÏ prÀÉyÀt | yadeÍa ÀkÀÌa Ànando na syÀt | eÍa hyevÀ''nandayÀti | yadÀ hyevaiÍa etasminnadÃÌye'nÀtmye'nirukte'nilayane'bhayaÎ pratiÍÊhÀÎ vindate | atha so'bhayaÎ gato bhavati | yadÀ hyevaiÍa etasminnudaramantaraÎ kurute | atha tasya bhayaÎ bhavati | tattveva bhayaÎ viduÍo'manvÀnasya | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 7 || || 7 || [[8-8-1]] bhÁÍÀ'smÀdvÀtaÏ pavate | bhÁÍodeti sÂryaÏ | bhÁÍÀ'smÀdagniÌcendraÌca | mÃtyurdhÀvati paÈcama iti | saiÍÀ''nandasya mÁmÀÙsÀ bhavati | yuvÀ syÀthsÀdhuyuvÀ'dhyÀyakaÏ | ÀÌiÍÊho dÃËhiÍÊho baliÍÊhaÏ | tasyeyaÎ pÃthivÁ sarvÀ vittasya pÂrÉÀ syÀt | sa eko mÀnuÍa ÀnandaÏ | te ye ÌataÎ mÀnuÍÀ ÀnandÀÏ || sa eko manuÍyagandharvÀÉÀmÀnandaÏ |


Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ manuÍyagandharvÀÉÀmÀnandÀÏ | sa eko devagandharvÀÉÀmÀnandaÏ | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ devagandharvÀÉÀmÀnandÀÏ | sa ekaÏ pitÃÉÀÎ ciralokalokÀnÀmÀnandaÏ | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ pitÃÉÀÎ ciralokalokÀnÀmÀnandÀÏ | sa eka ÀjÀnajÀnÀÎ devÀnÀmÀnandaÏ || Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌatamÀjÀnajÀnÀÎ devÀnÀmÀnandÀÏ | sa ekaÏ karmadevÀnÀÎ devÀnÀmÀnandaÏ | ye karmaÉÀ devÀnapiyanti | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ karmadevÀnÀÎ devÀnÀmÀnandÀÏ | sa eko devÀnÀmÀnandaÏ | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ devÀnÀmÀnandÀÏ | sa eka indrasyÀ''nandaÏ || Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌatamindrasyÀ''nandÀÏ | sa eko bÃhaspaterÀnandaÏ | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ bÃhaspaterÀnandÀÏ | sa ekaÏ prajÀpaterÀnandaÏ | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya | te ye ÌataÎ prajÀpaterÀnandÀÏ | sa eko brahmaÉa ÀnandaÏ | Ìrotriyasya cÀkÀmahatasya || sa yaÌcÀyaÎ puruÍe | yaÌcÀsÀvÀditye | sa ekaÏ | sa ya evaÎvit | asmÀllokÀtpretya | etamannamayamÀtmÀnamupasaÎkrÀmati | etaÎ prÀÉamayamÀtmÀnamupasaÎkrÀmati | etaÎ manomayamÀtmÀnamupasaÎkrÀmati | etaÎ vijÈÀnamayamÀtmÀnamupasaÎkrÀmati | etamÀnandamayamÀtmÀnamupasaÎkrÀmati | tadapyeÍa Ìloko bhavati || 8 || || 8 || [[8-9-1]] yato vÀco nivartante | aprÀpya manasÀ saha | ÀnandaÎ brahmaÉo vidvÀn | na bibheti kutaÌcaneti | etaÙ ha vÀva na tapati | kimahaÙ sÀdhu nÀkaravam |


kimahaÎ pÀpamakaravamiti | sa ya evaÎ vidvÀnete ÀtmÀna× spÃÉute | ubhe hyevaiÍa ete ÀtmÀna× spÃÉute | ya evaÎ veda | ityupaniÍat || 9 || || 9 || brahmavididamayamidamekaviÙÌatirannÀdannarasamayÀtprÀÉo vyÀno'pÀna ÀkÀÌaÏ pÃthivÁ pucchaÙ ÍaËviÙÌatiÏ prÀÉaÎ yajurÃksÀmÀdeÌo'tharvÀÇgirasaÏ pucchaÎ dvÀviÙÌatiryataÌÌraddhartaÙ satyaÎ yogo maho'ÍÊÀdaÌa vijÈÀnaÎ priyaÎ modaÏ pramoda Ànando brahma pucchaÎ dvÀviÙÌatirasannevÀÍÊÀviÙÌatirasathÍoËaÌa bhÁÍÀ'smÀnmÀnuÍo manuÍyagandharvÀÉÀÎ devagandharvÀÉÀ pitÃÉÀÎ ciralokaloÀnÀmÀjÀnajÀnÀÎ karmadevÀnÀÎ ye karmaÉÀ devÀnÀmindrasya bÃhaspateÏ prajÀpaterbrahmaÉassa yaÌca saÎkrÀmatyekapaÈcÀÌadyutaÏ kutaÌca naikÀdaÌa nava || 9 || brahmavinnava || 9 || [[8-0-0]] saha nÀvavatu | saha nau bhunaktu | saha vÁryaÎ karavÀvahai | tejasvi nÀvadhÁtamastu mÀ vidviÍÀvahai | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[9-0-0]] saha nÀvavatu | saha nau bhunaktu | saha vÁryaÎ karavÀvahai | tejasvi nÀvadhÁtamastu mÀ vidviÍÀvahai | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[9-1-1]] bhÃgurvai vÀruÉiÏ | varuÉaÎ pitaramupasasÀra | adhÁhi bhagavo brahmeti | tasmÀ etatprovÀca | annaÎ prÀÉaÎ cakÍuÌÌrotraÎ mano vÀcamiti | taÙ hovÀca | yato vÀ imÀni bhÂtÀni jÀyante | yena jÀtÀni jÁvanti | yatprayantyabhisaÎviÌanti | tadvijijÈÀsasva | tadbrahmeti | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ || 1 || || 1 || [[9-2-1]]


annaÎ brahmeti vyajÀnÀt | annÀddhyeva khalvimÀni bhutÀni jÀyante | annena jÀtÀni jÁvanti | annaÎ prayantyabhisaÎviÌantÁti | tadvijÈÀya | punareva varuÉaÎ pitaramupasasÀra | adhÁhi bhagavo brahmeti | taÙ hovÀca | tapasÀ brahma vijijÈÀsasva | tapo brahmeti | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ || 2 || || 2 || [[9-3-1]] prÀÉo brahmeti vyajÀnÀt | prÀÉÀddhyeva khalvimÀni bhÂtÀni jÀyante | prÀÉena jÀtÀni jÁvanti | prÀÉaÎ prayantyabhisaÎviÌantÁti | tadvijÈÀya | punareva varuÉaÎ pitaramupasasÀra | adhÁhi bhagavo brahmeti | taÙ hovÀca | tapasÀ brahma vijijÈÀsasva | tapo brahmeti | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ || 3 || || 3 || [[9-4-1]] mano brahmeti vyajÀnÀt | manaso hyeva khalvimÀni bhÂtÀni jÀyante | manasÀ jÀtÀni jÁvanti | manaÏ prayantyabhisaÎviÌantÁti | tadvijÈÀya | punareva varuÉaÎ pitaramupasasÀra | adhÁhi bhagavo brahmeti | taÙ hovÀca | tapasÀ brahma vijijÈÀsasva | tapo brahmeti | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ || 4 || || 4 || [[9-5-1]] vijÈÀnaÎ brahmeti vyajÀnÀt | vijÈÀnÀddhyeva khalvimÀni bhÂtÀni jÀyante | vijÈÀnena jÀtÀni jÁvanti | vijÈÀnaÎ prayantyabhisaÎviÌantÁti | tadvijÈÀya | punareva varuÉaÎ pitaramupasasÀra |


adhÁhi bhagavo brahmeti | taÙ hovÀca | tapasÀ brahma vijijÈÀsasva | tapo brahmeti | sa tapo'tapyata | sa tapastaptvÀ || 5 || || 5 || [[9-6-1]] Ànando brahmeti vyajÀnÀt | ÀnandÀddhyeva khalvimÀni bhÂtÀni jÀyante | Ànandena jÀtÀni jÁvanti | ÀnandaÎ prayantyabhisaÎviÌantÁti | saiÍÀ bhÀrgavÁ vÀruÉÁ vidyÀ | parame vyomanpratiÍÊhitÀ | sa ya evaÎ veda pratitiÍÊhati | annavÀnannÀdo bhavati | mahÀnbhavati prajayÀ paÌubhirbrahmavarcasena | mahÀnkÁrtyÀ || 6 || || 6 || [[9-7-1]] annaÎ na nindyÀt | tadvratam | prÀÉo vÀ annam | ÌarÁramannÀdam | prÀÉe ÌarÁraÎ pratiÍÊhitam | ÌarÁre prÀÉaÏ pratiÍÊhitaÏ | tadetadannamanne pratiÍÊhitam | sa ya etadannamanne pratiÍÊhitaÎ veda pratitiÍÊhati | annavÀnannÀdo bhavati | mahÀnbhavati prajayÀ paÌubhirbrahmavarcasena | mahÀnkÁrtyÀ || 7 || || 7 || [[9-8-1]] annaÎ na paricakÍÁta | tadvratam | Àpo vÀ annam | jyotirannÀdam | aphsu jyotiÏ pratiÍÊhitam | jyotiÍyÀpaÏ pratiÍÊhitÀÏ | tadetadannamanne pratiÍÊhitam | sa ya etadannamanne pratiÍÊhitaÎ veda pratitiÍÊhati | annavÀnannÀdo bhavati | mahÀnbhavati prajayÀ paÌubhirbrahmavarcasena | mahÀnkÁrtyÀ || 8 || || 8 || [[9-9-1]] annaÎ bahu kurvÁta | tadvratam |


pÃthivÁ vÀ annam | ÀkÀÌo'nnÀdaÏ | pÃthivyÀmÀkÀÌaÏ pratiÍÊhitaÏ | ÀkÀÌe pÃthivÁ pratiÍÊhitÀ | tadetadannamanne pratiÍÊhitam | sa ya etadannamanne pratiÍÊhitaÎ veda pratitiÍÊhati | annavÀnannÀdo bhavati | mahÀnbhavati prajayÀ paÌubhirbrahmavarcasena | mahÀnkÁrtyÀ || 9 || || 9 || [[9-10-1]] na kaÎcana vasatau pratyÀcakÍÁta | tadvratam | tasmÀdyayÀ kayÀ ca vidhayÀ bahvannaÎ prÀpnuyÀt | arÀdhyasmÀ annamityÀcakÍate | etadvai mukhato'nnaÙ rÀddham | mukhato'smÀ annaÙ rÀdhyate | etadvai madhyato'nnaÙ rÀddham | madhyato'smÀ annaÙ rÀdhyate | etadvÀ antato'nnaÙ rÀddham | antato'smÀ annaÙ rÀdhyate | ya evaÎ veda | kÍema iti vÀci | yogakÍema iti prÀÉÀpÀnayoÏ | karmeti hastayoÏ | gatiriti pÀdayoÏ | vimuktiriti pÀyau | iti mÀnuÍÁssamÀjÈÀÏ | atha daivÁÏ | tÃptiriti vÃÍÊau | balamiti vidyuti | yaÌa iti paÌuÍu | jyotiriti nakÍatreÍu | prajÀtiramÃtamÀnanda ityupasthe | sarvamityÀkÀÌe | tatpratiÍÊhetyupÀsÁta | pratiÍÊhÀvÀnbhavati | tanmaha ityupÀsÁta | mahÀnbhavati | tanmana ityupÀsÁta | mÀnavÀnbhavati | tannama ityupÀsÁta | namyante'smai kÀmÀÏ | tadbrahmetyupÀsÁta | brahmavÀnbhavati | tadbrahmaÉaÏ parimara ityupÀsÁta | paryeÉaÎ mriyante dviÍantassapatnÀÏ | pari ye'priyÀ bhrÀtÃvyÀÏ |


sa yaÌcÀyaÎ puruÍe | yaÌcÀsÀvÀditye | sa ekaÏ | sa ya evaÎ vit | asmÀllokÀtpretya | etamannamayamÀtmÀnamupasaÎkramya | etaÎ prÀÉamayamÀtmÀnamupasaÎkramya | etaÎ manomayamÀtmÀnamupasaÎkramya | etaÎ vijÈÀnamayamÀtmÀnamupasaÎkramya | etamÀnandamayamÀtmÀnamupasaÎkramya | imÀÙllokankÀmÀnnÁ kÀmarÂpyanusaÎcarann | etathsÀma gÀyannÀste | hÀ 3 vu hÀ 3 vu hÀ 3 vu | ahamannamahamannamahamannam | ahamannÀdo'3hamannÀdo'3ahamannÀdaÏ | aha× ÌlokakÃdaha× ÌlokakÃdaha× ÌlokakÃt | ahamasmi prathamajÀ ÃtÀ3sya | pÂrvaÎ devebhyo amÃtasya nÀ3bhÀyi | yo mÀ dadÀti sa ideva mÀ3vÀÏ | ahamannamannamadantamÀ3dmi | ahaÎ viÌvaÎ bhuvanamabhyabhavÀm | suvarna jyotÁÏ | ya evaÎ veda | ityupaniÍat || 10 || rÀddhyate vidyuti mÀnavÀnbhavatyeko hÀ3vu ya evaÎ vedaikaÈca || 10 || bhÃgustasmai yato viÌanti tadvijijÈÀsasva tattrayodaÌÀnnaÎ prÀÉo mano vijÈÀnamiti vijÈÀya tantapasÀ dvÀdaÌa dvÀdaÌÀnanda iti saiÍÀ daÌÀnnaÎ na nindyÀtprÀÉaÌÌarÁraÎ annaÎ na paricakÍÁtÀpo jyotirannaÎ bahu kurvÁta pÃthivyÀkÀÌa ekÀdaÌaikÀdaÌa na kaÈcanaikaÍaÍÊirdaÌa || 10 || [[9-0-0]] saha nÀvavatu | saha nau bhunaktu | saha vÁryaÎ karavÀvahai | tejasvi nÀvadhÁtamastu mÀ vidviÍÀvahai | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[10-0-0]] saha nÀvavatu | saha nau bhunaktu | saha vÁryaÎ karavÀvahai | tejasvi nÀvadhÁtamastu mÀ vidviÍÀvahai | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ || [[10-1-1]] ambhasya pÀre bhuvanasya madhye nÀkasya pÃÍÊhe mahato mahÁyÀn | ÌukreÉa jyotÁÙÍi samanupraviÍÊaÏ prajÀpatiÌcarati garbhe antaÏ |


yasminnidaÙ saÎ ca vi caiti sarvaÎ yasmindevÀ adhi viÌve niÍeduÏ | tadeva bhÂtaÎ tadu bhavyamÀ idaÎ tadakÍare parame vyomann | yenÀvÃtaÎ khaÎ ca divaÎ mahÁÎ ca yenÀdityastapati tejasÀ bhrÀjasÀ ca | yamantassamudre kavayo vayanti yadakÍare parame prajÀÏ | yataÏ prasÂtÀ jagataÏ prasÂtÁ toyena jÁvÀnvyacasarja bhÂmyÀm | yadoÍadhÁbhiÏ puruÍÀnpaÌÂÙÌca viveÌa bhÂtÀni carÀcarÀÉi | ataÏ paraÎ nÀnyadaÉÁyasaÙ hi parÀtparaÎ yanmahato mahÀntam | yadekamavyaktamanantarÂpaÎ viÌvaÎ purÀÉaÎ tamasaÏ parastÀt || 1 || [[10-1-2]] tadevartaÎ tadu satyamÀhustadeva brahma paramaÎ kavÁnÀm | iÍÊÀpÂrtaÎ bahudhÀ jÀtaÎ jÀyamÀnaÎ viÌvaÎ bibharti bhuvanasya nÀbhiÏ | tadevÀgnistadvÀyustathsÂryastadu candramÀÏ | tadeva ÌukramamÃtaÎ tadbrahma tadÀpassa prajÀpatiÏ | sarve nimeÍÀ jajÈire vidyutaÏ puruÍÀdadhi | kalÀ muhÂrtÀÏ kÀÍÊhÀÌcÀhorÀtrÀÌca sarvaÌaÏ | ardhamÀsÀ mÀsÀ ÃtavassaÎvathsaraÌca kalpantÀm | sa ÀpaÏ pradughe ubhe ime antarikÍamatho suvaÏ | nainamÂrdhvaÎ na tiryaÈcaÎ na madhye parijagrabhat | na tasyeÌe kaÌcana tasya nÀma mahadyaÌaÏ || 2 || [[10-1-3]] na saÎdÃÌe tiÍÊhati rÂpamasya na cakÍuÍÀ paÌyati kaÌcanainam | hÃdÀ manÁÍÀ manasÀ'bhiklÃpto ya enaÎ viduramÃtÀste bhavanti | adbhyassaÎbhÂto hiraÉyagarbha ityaÍÊau | eÍa hi devaÏ pradiÌo'nu sarvÀÏ pÂrvo hi jÀtassa u garbhe antaÏ | sa vijÀyamÀnassa janiÍyamÀÉaÏ pratyaÇmukhÀstiÍÊhati viÌvatomukhaÏ | viÌvataÌcakÍuruta viÌvatomukho viÌvatohasta uta viÌvataspÀt | saÎ bÀhubhyÀÎ namati saÎ patatrairdyÀvÀpÃthivÁ janayandeva ekaÏ | venastatpaÌyanviÌvÀ bhuvanÀni vidvÀnyatra viÌvaÎ bhavatyekanÁÒam | yasminnidaÙ saÎ ca vi caikaÙ sa otaÏ protaÌca vibhuÏ prajÀsu | pra tadvoce amÃtaÎ nu vidvÀngandharvo nÀma nihitaÎ guhÀsu || 3 || [[10-1-4]] trÁÉi padÀ nihitÀ guhÀsu yastadveda savituÏ pitÀ sat | sa no bandhurjanitÀ sa vidhÀtÀ dhÀmÀni veda bhuvanÀni viÌvÀ | yatra devÀ amÃtamÀnaÌÀnÀstÃtÁye dhÀmÀnyabhyairayanta | pari dyÀvÀpÃthivÁ yanti sadyaÏ pari lokÀnpari diÌaÏ pari suvaÏ | Ãtasya tantuÎ vitataÎ vicÃtya tadapaÌyattadabhavatprajÀsu | parÁtya lokÀnparÁtya bhÂtÀni parÁtya sarvÀÏ pradiÌo diÌaÌca | prajÀpatiÏ prathamajÀ ÃtasyÀtmanÀ''tmÀnamabhisaÎbabhÂva | sadasaspatimadbhutaÎ priyamindrasya kÀmyam | saniÎ medhÀmayÀsiÍam | uddÁpyasva jÀtavedo'paghnannirÃtiÎ mama || 4 || [[10-1-5]] paÌÂÙÌca mahyamÀvaha jÁvanaÎ ca diÌo diÌa | mÀ no hiÙsÁjjÀtavedo gÀmaÌvaÎ puruÍaÎ jagat |


abibhradagna Àgahi ÌriyÀ mÀ paripÀtaya | puruÍasya vidma sahasrÀkÍasya mahÀdevasya dhÁmahi | tanno rudraÏ pracodayÀt | tatpuruÍÀya vidmahe mahÀdevÀya dhÁmahi | tanno rudraÏ pracodayÀt | tatpuruÍÀya vidmahe vakratuÉËÀya dhÁmahi | tanno dantiÏ pracodayÀt | tatpuruÍÀya vidmahe cakratuÉËÀya dhÁmahi || 5 || [[10-1-6]] tanno nandiÏ pracodayÀt | tatpuruÍÀya vidmahe mahÀsenÀya dhÁmahi | tannaÍÍaÉmukhaÏ pracodayÀt | tatpuruÍÀya vidmahe suvarÉapakÍÀya dhÁmahi | tanno garuËaÏ pracodayÀt | vedÀtmanÀya vidmahe hiraÉyagarbhÀya dhÁmahi | tanno brahma pracodayÀt | nÀrÀyaÉÀya vidmahe vÀsudevÀya dhÁmahi | tanno viÍÉuÏ pracodayÀt | vajranakhÀya vidmahe tÁkÍÉada×ÍÊrÀya dhÁmahi || 6 || [[10-1-7]] tanno nÀrasiÙhaÏ pracodayÀt | bhÀskarÀya vidmahe mahadyutikarÀya dhÁmahi | tanno ÀdityaÏ pracodayÀt | vaÌvÀnarÀya vidmahe lÀlÁlÀya dhÁmahi | tanno agniÏ pracodayÀt | kÀtyÀyanÀya vidmahe kanyakumÀri dhÁmahi | tanno durgiÏ pracodayÀt | sahasraparamÀ devÁ ÌatamÂlÀ ÌatÀÇkurÀ | sarvaÙ haratu me pÀpaÎ dÂrvÀ dussvapnanÀÌanÁ | kÀÉËÀtkÀÉËÀtprarohantÁ paruÍaÏparuÍaÏ pari || 7 || [[10-1-8]] evÀ no dÂrve pratanu sahasreÉa Ìatena ca | yÀ Ìatena pratanoÍi sahasreÉa virohasi | tasyÀste devÁÍÊake vidhema haviÍÀ vayam | aÌvakrÀnte rathakrÀnte viÍÉukrÀnte vasundharÀ | ÌirasÀ dhÀrayiÍyÀmi rakÍasva mÀÎ padepade | bhÂmirdhenurdharaÉÁ lokadhÀriÉÁ | uddhÃtÀ'si varÀheÉa kÃÍÉena ÌatabÀhunÀ | mÃttike hana me pÀpaÎ yanmayÀ duÍkÃtaÎ kÃtam | mÃttike brahmadattÀ''si kÀÌyapenÀbhimantritÀ | mÃttike dehi me puÍÊiÎ tvayi sarvaÎ pratiÍÊhitam || 8 || [[10-1-9]] mÃttike pratiÍÊhite sarvaÎ tanme nirÉuda mÃttike | tayÀ hatena pÀpena gacchÀmi paramÀÎ gatim |


yata indra bhayÀmahe tato no abhayaÎ kÃdhi | maghavaÈchagdhi tava tanna Âtaye vidviÍo vimÃdho jahi | svastidÀ viÌaspatirvÃtrahÀ vimÃdho vaÌÁ | vÃÍendraÏ pura etu nassvastidÀ abhayaÎkaraÏ | svasti na indro vÃddhaÌravÀssvasti naÏ pÂÍÀ viÌvavedÀÏ | svasti nastÀrkÍyo ariÍÊanemissvasti no bÃhaspatirdadhÀtu | ÀpÀntamanyustÃpalaprabharmÀ dhuniÌÌimÁvÀÈcharumÀÙ ÃjÁÍÁ | somo viÌvÀnyatasÀ vanÀni nÀrvÀgindraÎ pratimÀnÀni debhuÏ || 9 || [[10-1-10]] brahma jajÈÀnaÎ prathamaÎ purastÀdvi sÁmatassuruco vena ÀvaÏ | sa budhniyÀ upamÀ asya viÍÊhÀssataÌca yonimasataÌca vivaÏ | syonÀ pÃthivi bhavÀ nÃkÍarÀ niveÌanÁ | yacchÀ naÌÌarma saprathÀÏ | gandhadvÀrÀÎ durÀdharÍÀÎ nityapuÍÊÀÎ karÁÍiÉÁm | ÁÌvariÙ sarvabhÂtÀnÀÎ tÀmihopahvaye Ìriyam | ÌrÁrme bhajatu | alakÍmÁrme naÌyatu | viÍÉumukhÀ vai devÀÌchandobhirimÀÙllokÀnanapajayyamabhyajayan | mahÀÙ indro vajrabÀhuÏ ÍoËaÌÁ Ìarma yacchatu || 10 || [[10-1-11]] svasti no maghavÀ karotu hantu pÀpmÀnaÎ yo'smÀndveÍÊi | somÀna× svaraÉaÎ kÃÉuhi brahmaÉaspate | kakÍÁvantaÎ ya auÌijam | ÌarÁraÎ yajÈaÌamalaÎ kusÁdaÎ tasminthsÁdatu yo'smÀndveÍÊi | caraÉaÎ pavitraÎ vitataÎ purÀÉaÎ yena pÂtastarati duÍkÃtÀni | tena pavitreÉa Ìuddhena pÂtÀ ati pÀpmÀnamarÀtiÎ tarema | sajoÍÀ indra sagaÉo marudbhiÏ somaÎ piba vÃtrahaÈchÂra vidvÀn | jahi ÌatrÂÙrapa mÃdho nudasvÀthÀbhayaÎ kÃÉuhi viÌvato naÏ | sumitrÀ na Àpa oÍadhayassantu durmitrÀstasmai bhÂyÀsuryo'smÀndveÍÊi yaÎ ca vayaÎ dviÍmaÏ | Àpo hi ÍÊhÀ mayobhuvastÀ na Ârje dadhÀtana || 11 || [[10-1-12]] mahe raÉÀya cakÍase | yo vaÌÌivatamo rasastasya bhÀjayateha naÏ | uÌatÁriva mÀtaraÏ | tasmÀ araÎ gamÀma vo yasya kÍayÀya jinvatha | Àpo janayathÀ ca naÏ | hiraÉyaÌÃÇgaÎ varuÉaÎ prapadye tÁrthaÎ me dehi yÀcitaÏ | yanmayÀ bhuktamasÀdhÂnÀÎ pÀpebhyaÌca pratigrahaÏ | yanme manasÀ vÀcÀ karmaÉÀ vÀ duÍkÃtaÎ kÃtam | tanna indro varuÉo bÃhaspatissavitÀ ca punantu punaÏpunaÏ | namo'gnaye'phsumate nama indrÀya namo varuÉÀya namo vÀruÉyai namo'dbhyaÏ || 12 ||


[[10-1-13]] yadapÀÎ krÂraÎ yadamedhyaÎ yadaÌÀntaÎ tadapagacchatÀt | atyÀÌanÀdatÁpÀnÀdyacca ugrÀtpratigrahÀt | tanno varuÉo rÀjÀ pÀÉinÀ hyavamarÌatu | so'hamapÀpo virajo nirmukto muktakilbiÍaÏ | nÀkasya pÃÍÊhamÀruhya gacchedbrahma salokatÀm | yaÌcÀphsu varuÉassa punÀtvaghamarÍaÉaÏ | imaÎ me gaÇge yamune sarasvati Ìutudri stomaÙ sacatÀ paruÍÉiyÀ | asikniyÀ marudvÃdhe vitastayÀ''rjÁkÁye ÌÃÉuhyÀ suÍomayÀ | ÃtaÎ ca satyaÎ cÀbhÁddhÀttapaso'dhyajÀyata | tato rÀtrirajÀyata tataÏ samudro arÉavaÏ || 13 || [[10-1-14]] samudrÀdarÉavÀdadhi saÎvathsaro ajÀyata | ahorÀtrÀÉi vidadhadviÌvasya miÍato vaÌÁ | sÂryÀcandramasau dhÀtÀ yathÀpÂrvamakalpayat | divaÎ ca pÃthivÁÎ cÀntarikÍamatho suvaÏ | yatpÃthivyÀÙ rajassvamÀntarikÍe virodasÁ | imÀÙstadÀpo varuÉaÏ punÀtvaghamarÍaÉaÏ | punantu vasavaÏ punÀtu varuÉaÏ punÀtvaghamarÍaÉaÏ | eÍa bhÂtasya madhye bhuvanasya goptÀ | eÍa puÉyakÃtÀÎ lokÀneÍa mÃtyorhiraÉmayam | dyÀvÀpÃthivyorhiraÉmayaÙ sa×ÌritaÙ suvaÏ || 14 || [[10-1-15]] sa nassuvassaÙÌiÌÀdhi | ÀrdraÎ jvalati jyotirahamasmi | jyotirjvalati brahmÀhamasmi | yo'hamasmi brahmÀhamasmi | ahamasmi brahmÀhamasmi | ahamevÀhaÎ mÀÎ juhomi svÀhÀ | akÀryakÀryavakÁrÉÁ steno bhrÂÉahÀ gurutalpagaÏ | varuÉo'pÀmaghamarÍaÉastasmÀtpÀpÀtpramucyate | rajobhÂmistva mÀÙ rodayasva pravadanti dhÁrÀÏ | ÀkrÀnthsamudraÏ prathame vidharmaÈjanayanprajÀ bhuvanasya rÀjÀ | vÃÍÀ pavitre adhi sÀno avye bÃhathsomo vÀvÃdhe suvÀna induÏ || 15 || purastÀdyaÌo nihitaÎ guhÀsu mama cakratuÉËÀya dhÁmahi tÁkÍÉada×ÍÊrÀya dhÁmahi pari pratiÍÊhitaÎ debhuryacchatu dadhÀtanÀdbhyo'rÉavassuvo rÀjaikaÎ ca || 1 || rudro rudraÌca dantiÌca nandiÏ ÍaÉmukha eva ca | garuËo brahma viÍÉuÌca nÀrasiÙhastathaiva ca | Àdityo'gniÌca durgiÌca krameÉa dvÀdaÌÀmbhasi || ma ma va ca ma su ve nÀ va bhÀ vai kÀtyÀyanÀya || [[10-2-1]] jÀtavedase sunavÀma somamarÀtÁyato nidahÀti vedaÏ |


sa naÏ parÍadati durgÀÉi viÌvÀ nÀveva sindhuÎ duritÀ'tyagniÏ | tÀmagnivarÉÀÎ tapasÀ jvalantÁÎ vairocanÁÎ karmaphaleÍu juÍÊÀm | durgÀÎ devÁÙ ÌaraÉamahaÎ prapadye sutarasi tarase namaÏ | agne tvaÎ pÀrayÀ navyo asmÀnthsvastibhirati durgÀÉi viÌvÀ | pÂÌca pÃthvÁ bahulÀ na urvÁ bhavÀ tokÀya tanayÀya ÌaÎyoÏ | viÌvÀni no durgahÀ jÀtavedassindhuÎ na nÀvÀ duritÀ'tiparÍi | agne atrivanmanasÀ gÃÉÀno'smÀkaÎ bodhyavitÀ tanÂnÀm | pÃtanÀjitaÙ sahamÀnamugramagniÙ huvema paramÀthsadhasthÀt | sa naÏ parÍadati durgÀÉi viÌvÀ kÍÀmaddevo atiduritÀ'tyagniÏ | pratnoÍi kamÁËyo adhvareÍu sanÀcca hotÀ navyaÌca sathsi | svÀÎ cÀgne tanuvaÎ piprayasvÀsmabhyaÎ ca saubhagamÀyajasva | gobhirjuÍÊamayujo niÍiktaÎ tavendra viÍÉoranusaÎcarema | nÀkasya pÃÍÊhamabhi saÎvasÀno vaiÍÉavÁÎ loka iha mÀdayantÀm || 16 || duritÀ'tyagniÌcatvÀri ca || 2 || [[10-3-1]] bhÂrannamagnaye pÃthivyai svÀhÀ bhuvo'nnaÎ vÀyave'ntarikÍÀya svÀhÀ suvarannamÀdityÀya dive svÀhÀ bhÂrbhuvassuvarannaÎ candramase digbhyassvÀhÀ namo devebhyassvadhÀ pitÃbhyo bhÂrbhuvassuvarannamom || 17 || || 3 || [[10-4-1]] bhÂragnaye pÃthivyai svÀhÀ bhuvo vÀyave'ntarikÍÀya svÀhÀ suvarÀdityÀya dive svÀhÀ bhÂrbhuvassuvaÌcandramase digbhyassvÀhÀ namo devebhyassvadhÀ pitÃbhyo bhÂrbhuvassuvaragna om || 18 || || 4 || [[10-5-1]] bhÂragnaye ca pÃthivyai ca mahate ca svÀhÀ bhuvo vÀyave cÀntarikÍÀya ca mahate ca svÀhÀ suvarÀdityÀya ca dive ca mahate ca svÀhÀ bhÂrbhuvassuvaÌcandramase ca nakÍatrebhyaÌca digbhyaÌca mahate ca svÀhÀ namo devebhyassvadhÀ pitÃbhyo bhurbhuvassuvarmaharom || 19 || || 5 || [[10-6-1]] pÀhi no agna enase svÀhÀ | pÀhi no viÌvavedase svÀhÀ | yajÈaÎ pÀhi vibhÀvaso svÀhÀ | sarvaÎ pÀhi Ìatakrato svÀhÀ || 20 || || 6 || [[10-7-1]] pÀhi no agna ekayÀ | pÀhyuta dvitÁyayÀ | pÀhyÂrjaÎ tÃtÁyayÀ | pÀhi gÁrbhiÌcatasÃbhirvaso svÀhÀ || 21 || || 7 || [[10-8-1]] yaÌchandasÀmÃÍabho viÌvarÂpaÌchandobhyaÌcandÀÙsyÀviveÌa |


satÀÙÌikyaÏ purovÀcopaniÍadindro jyeÍÊha indriyÀya ÃÍibhyo namo devebhyassvadhÀ pitÃbhyo bhÂrbhuvassuvaÌchanda om || 22 || || 8 || [[10-9-1]] namo brahmaÉe dhÀraÉaÎ me astvanirÀkaraÉaÎ dhÀrayitÀ bhÂyÀsaÎ karÉayoÌÌrutaÎ mÀ cyoËhvaÎ mamÀmuÍya om || 23 || || 9 || [[10-10-1]] ÃtaÎ tapassattyaÎ tapaÌÌrutaÎ tapaÌÌÀntaÎ tapo damastapaÌÌamastapo dÀnaÎ tapo yajÈaÎ tapo bhÂrbhuvassuvarbrahmaitadupÀsyaitattapaÏ || 24 || || 10 || [[10-11-1]] yathÀ vÃkÍasya saÎpuÍpitasya dÂrÀdgandho vÀtyevaÎ puÉyasya karmaÉo dÂrÀdgandho vÀti yathÀ'sidhÀrÀÎ karte'vahitÀmavakrÀme yadyuve yuve havÀ vihvayiÍyÀmi kartaÎ patiÍyÀmÁtyevamamÃtÀdÀtmÀnaÎ jugupset || 25 || || 11 || [[10-12-1]] aÉoraÉÁyÀnmahato mahÁyÀnÀtmÀ guhÀyÀÎ nihito'sya jantoÏ | tamakratuÎ paÌyati vÁtaÌoko dhÀtuÏ prasÀdÀnmahimÀnamÁÌam | sapta prÀÉÀÏ prabhavanti tasmÀtsaptÀrciÍassamidhassapta jihvÀÏ | sapta ime lokÀ yeÍu caranti prÀÉÀ guhÀÌayÀÎ nihitÀssaptasapta | atassamudrÀ girayaÌca sarve'smÀthsyandante sindhavassarvarÂpÀÏ | ataÌca viÌvÀ oÍadhayo rasÀcca yenaiÍa bhÂtastiÍÊhatyantarÀtmÀ | brahmÀ devÀnÀÎ padavÁÏ kavÁnÀmÃÍirviprÀÉÀÎ mahiÍo mÃgÀÉÀm | Ìyeno gÃddhrÀÉÀÙ svadhitirvanÀnÀÙ somaÏ pavitramatyeti rebhann | ajÀmekÀÎ lohitaÌuklakÃÍÉÀÎ bahvÁÎ prajÀÎ janayantÁÙ sarÂpÀm | ajo hyeko juÍamÀÉo'nuÌete jahÀtyenÀÎ bhuktabhogÀmajo'nyaÏ || 26 || [[10-12-2]] haÙsaÌÌuciÍadvasurantarikÍasaddhotÀ vediÍadatithirduroÉasat | nÃÍadvarasadÃtasadvyomasadabjÀ gojÀ ÃtajÀ adrijÀ ÃtaÎ bÃhat | ghÃtaÎ mimikÍire ghÃtamasya yonirghÃte Ìrito ghÃtamuvasya dhÀma | anuÍvadhamÀvaha mÀdayasva svÀhÀkÃtaÎ vÃÍabha vakÍi havyam | samudrÀdÂrmirmadhumÀÙ udÀradupÀÙÌunÀ samamÃtatvamÀnaÊ | ghÃtasya nÀma guhyaÎ yadasti jihvÀ devÀnÀmamÃtasya nÀbhiÏ | vayaÎ nÀma prabravÀmÀ ghÃtenÀsminyajÈe dhÀrayÀmÀ namobhiÏ | upa brahmÀ ÌÃÉavacchasyamÀnaÎ catuÌÌÃÇgo'vamÁdgaura etat | catvÀri ÌÃÇgÀ trayo asya pÀdÀ dve ÌÁrÍe sapta hastÀso asya | tridhÀ baddho vÃÍabho roravÁti maho devo martyÀÙ ÀviveÌa || 27 || [[10-12-3]] tridhÀ hitaÎ paÉibhirguhyamÀnaÎ gavi devÀso ghÃtamanvavindann | indra ekaÙ sÂrya ekaÎ jajÀna venÀdeka× svadhayÀ niÍÊatakÍuÏ | yo devÀnÀÎ prathamaÎ purastÀdviÌvÀdhiyo rudro maharÍiÏ | hiraÉyagarbhaÎ paÌyata jÀyamÀnaÙ sa no devaÌÌubhayÀ smÃtyÀssaÎyunaktu | yasmÀtparaÎ nÀparamasti kiÎcidyasmÀnnÀÉÁyo na jyÀyo'sti kaÌcit | vÃkÍa iva stabdho divi tiÍÊhatyekastenedaÎ pÂrÉaÎ puruÍeÉa sarvam | na karmaÉÀ na prajayÀ dhanena tyÀgenaike amÃtatvamÀnaÌuÏ |


pareÉa nÀkaÎ nihitaÎ guhÀyÀÎ vibhrÀjadetadyatayo viÌanti | vedÀntavijÈÀnasuniÌcitÀrthÀssaÎnyÀsayogÀdyatayaÌÌuddhasattvÀÏ | te brahmaloke tu parÀntakÀle parÀmÃtÀtparimucyanti sarve | dahraÎ vipÀpaÎ parameÌmabhÂtaÎ yatpuÉËarÁkaÎ puramadhyasa×stham | tatrÀpi dahraÎ gaganaÎ viÌokastasminyadantastadupÀsitavyam | yo vedÀdau svaraÏ prokto vedÀnte ca pratiÍÊhitaÏ | tasya prakÃtilÁnasya yaÏ parassa maheÌvaraÏ || 28 || ajo'nya ÀviveÌa sarve catvÀri ca || 12 || [[10-13-1]] sahasraÌÁrÍaÎ devaÎ viÌvÀkÍaÎ viÌvaÌaÎbhuvam | viÌvaÎ nÀrÀyaÉaÎ devamakÍaraÎ paramaÎ padam | viÌvataÏ paramannityaÎ viÌvaÎ nÀrÀyaÉaÙ harim | viÌvamevedaÎ puruÍastadviÌvamupajÁvati | patiÎ viÌvasyÀtmeÌvaraÙ ÌÀÌvataÙ Ìivamacyutam | nÀrÀyaÉaÎ mahÀjÈeyaÎ viÌvÀtmÀnaÎ parÀyaÉam | nÀrÀyaÉaÏ paro jyotirÀtmÀ nÀrayaÉaÏ paraÏ | nÀrÀyaÉaÏ paraÎ brahmatattvaÎ nÀrÀyaÉaÏ paraÏ | nÀrÀyaÉaÏ paro dhyÀtÀ dhyÀnaÎ nÀrÀyaÉaÏ paraÏ | yacca kiÎcijjagathsarvaÎ dÃÌyate ÌrÂyate'pi vÀ || 29 || [[10-13-2]] antarbahiÌca tathsarvaÎ vyÀpya nÀrÀyaÉassthitaÏ | anantamavyayaÎ kaviÙ samudre'ntaÎ viÌvaÌambhuvam | padmakoÌapratÁkÀÌaÙ hÃdayaÎ cÀpyadhomukham | adho niÍÊyÀ vitastyÀnte nÀbhyÀmupari tiÍÊhati | jvÀlamÀlÀkulaÎ bhÀtÁ viÌvasyÀyatanaÎ mahat | santataÙ silÀbhistu lambatyÀkoÌasannibham | tasyÀnte suÍiraÙ sÂkÍmaÎ tasminthsarvaÎ pratiÍÊhitam | tasya madhye mahÀnagnirviÌvÀrcirviÌvatomukhaÏ | so'grabhugvibhajantiÍÊhannÀhÀramajaraÏ kaviÏ | tiryagÂrdhvamadhaÌÌÀyÁ raÌmayastasya santatÀ | santÀpayati svaÎ dehamÀpÀdatalamastagaÏ | tasya madhye vahniÌikhÀ aÉÁyordhvÀ vyavasthitaÏ | nÁlatoyadamadhyasthÀdvidyullekheva bhÀsvarÀ | nÁvÀraÌÂkavattanvÁ pÁtÀ bhÀsvatyaÉÂpamÀ | tasyÀÌÌikhÀyÀ madhye paramÀtmÀ vyavasthitaÏ | sa brahma sa Ìivassa harissendrasso'kÍaraÏ paramassvarÀÊ || 30 || api vÀ santatÀ ÍaÊca || 13 || [[10-14-1]] Àdityo vÀ eÍa etanmaÉËalaÎ tapati tatra tÀ ÃcastadÃcÀ maÉËalaÙ sa ÃcÀÎ loko'tha ya eÍa etasminmaÉËale'rcirdÁpyate tÀni sÀmÀni sa sÀmnÀÎ loko'tha ya eÍa etasminmaÉËale'rciÍi puruÍastÀni yajÂÙÍi sa yajuÍÀ maÉËalaÙ sa yajuÍÀÎ lokassaiÍÀ trayyeva vidyÀ tapati ya eÍo'ntarÀditye hiraÉmayaÏ puruÍaÏ || 31 || || 14 || [[10-15-1]]


Àdityo vai teja ojo balaÎ yaÌaÌcakÍuÌÌrotramÀtmÀ mano manyurmanurmÃtyussatyo mitro vÀyurÀkÀÌaÏ prÀÉo lokapÀlaÏ kaÏ kiÎ kaÎ tathsatyamannamamÃto jÁvo viÌvaÏ katamassvayaÎbhu brahmaitadamÃta eÍa puruÍa eÍa bhÂtÀnÀmadhipatirbrahmaÉassÀyujyaÙ salokatÀmÀpnotyetÀsÀmeva devatÀnÀÙ sÀyujyaÙ sÀrÍÊitÀÙ samÀnalokatÀmÀpnoti ya evaÎ vedetyupaniÍat || 32 || || 15 || [[10-16-1]] nidhanapataye namaÏ | nidhanapatÀntikÀya namaÏ | ÂrdhvÀya namaÏ | ÂrdhvaliÇgÀya namaÏ | hiraÉyÀya namaÏ | hiraÉyaliÇgÀya namaÏ | suvarÉÀya namaÏ | suvarÉaliÇgÀya namaÏ | divyÀya namaÏ | divyaliÇgÀya namaÏ || 33 || [[10-16-2]] bhavÀya namaÏ | bhavaliÇgÀya namaÏ | ÌarvÀya namaÏ | ÌarvaliÇgÀya namaÏ | ÌivÀya namaÏ | ÌivaliÇgÀya namaÏ | jvalÀya namaÏ | jvalaliÇgÀya namaÏ | ÀtmÀya namaÏ | ÀtmaliÇgÀya namaÏ | paramÀya namaÏ | paramaliÇgÀya namaÏ | etathsomasya sÂryasya sarvaliÇga× sthÀpayati pÀÉimantraÎ pavitram || 34 || || 16 || [[10-17-1]] sadyojÀtaÎ prapadyÀmi sadyojÀtÀya vai namo namaÏ | bhavebhave nÀtibhave bhavasva mÀm | bhavodbhavÀya namaÏ || 35 || || 17 || [[10-18-1]] vÀmadevÀya namo jyeÍÊhÀya namaÌÌreÍÊhÀya namo rudrÀya namaÏ kÀlÀya namaÏ kalavikaraÉÀya namo balavikaraÉÀya namo balÀya namo balapramathanÀya namassarvabhÂtadamanÀya namo manonmanÀya namaÏ || 36 || || 18 || [[10-19-1]] aghorebhyo'tha ghorebhyo ghoraghoratarebhyaÏ | sarvebhyassarva Ìarvebhyo namaste astu rudrarÂpebhyaÏ || 37 || || 19 ||


[[10-20-1]] tatpuruÍÀya vidmahe mahÀdevÀya dhÁmahi | tanno rudraÏ pracodayÀt || 38 || || 20 || [[10-21-1]] ÁÌÀnassarvavidyÀnÀmÁÌvarassarvabhÂtÀnÀÎ brahmÀdhipatirbrahmaÉo'dhipatirbrahmÀ Ìivo me astu sadÀÌivom || 39 || || 21 || [[10-22-1]] namo hiraÉyabÀhave hiraÉyavarÉÀya hiraÉyarÂpÀya hiraÉyapataye'mbikÀpataya umÀpataye paÌupataye namo namaÏ || 40 || || 22 || [[10-23-1]] ÃtaÙ satyaÎ paraÎ brahma puruÍaÎ kÃÍÉapiÇgalam | ÂrdhvaretaÎ virÂpÀkÍaÎ viÌvarÂpÀya vai namo namaÏ || 41 || || 23 || [[10-24-1]] sarvo vai rudrastasmai rudrÀya namo astu | puruÍo vai rudrassanmaho namonamaÏ | viÌvaÎ bhÂtaÎ bhuvanaÎ citraÎ bahudhÀ jÀtaÎ jÀyamÀnaÎ ca yat | sarvo hyeÍa rudrastasmai rudrÀya namo astu || 42 || || 24 || [[10-25-1]] kadrudrÀya pracetase mÁËhuÍÊamÀya tavyase | vocema ÌaÎtamaÙ hÃde | sarvo hyeÍa rudrastasmai rudrÀya namo astu || 43 || || 25 || [[10-26-1]] yasya vaikaÇkatyagnihotrahavaÉÁ bhavati pratyevÀsyÀhutayastiÍÊhantyatho pratiÍÊhityai || 44 || || 26 || [[10-27-1]] kÃÉuÍva pÀja iti paÈca || 45 || || 27 || [[10-28-1]] aditirdevÀ gandharvÀ manuÍyÀÏ pitaro'surÀsteÍÀÙ sarvabhÂtÀnÀÎ mÀtÀ medinÁ mahatÀ mahÁ sÀvitrÁ gÀyatrÁ jagatyurvÁ pÃthvÁ bahulÀ viÌvÀ bhÂtÀ katamÀ kÀyÀ sÀ satyetyamÃteti vasiÍÊhaÏ || 46 || || 28 || [[10-29-1]] Àpo vÀ idaÙ sarvaÎ viÌvÀ bhÂtÀnyÀpaÏ prÀÉÀ vÀ ÀpaÏ paÌava Àpo'nnamÀpo'mÃtamÀpaÏ samrÀËÀpo virÀËÀpaÏ svarÀËÀpaÌchandÀÙsyÀpo jyotÁÙÍyÀpo yajÂÙÍyÀpaÏ satyamÀpaÏ sarvÀ devatÀ Àpo bhÂrbhuvaÏ suvarÀpa om || 47 || || 29 || [[10-30-1]] ÀpaÏ punantu pÃthivÁÎ pÃthivÁ pÂtÀ punÀtu mÀm | punantu brahmaÉaspatirbrahma pÂtÀ punÀtu mÀm ||


yaducchiÍÊamabhojyaÎ yadvÀ duÌcaritaÎ mama | sarvaÎ punantu mÀmÀpo'satÀÎ ca pratigraha× svÀhÀ || 48 || || 30 || [[10-31-1]] agniÌca mÀ manyuÌca manyupatayaÌca manyukÃtebhyaÏ | pÀpebhyo rakÍantÀm | yadahnÀ pÀpamakÀrÍam | manasÀ vÀcÀ hastÀbhyÀm | padbhyÀmudareÉa ÌiÌnÀ | ahastadavalumpatu | yatkiÎca duritaÎ mayi | idamahaÎ mÀmamÃtayonau | satye jyotiÍi juhomi svÀhÀ || 49 || || 31 || [[10-32-1]] sÂryaÌca mÀ manyuÌca manyupatayaÌca manyukÃtebhyaÏ | pÀpebhyo rakÍantÀm | yadrÀtriyÀ pÀpamakÀrÍam | manasÀ vÀcÀ hastÀbhyÀm | padbhyÀmudareÉa ÌiÌnÀ | rÀtristadavalumpatu | yatkiÎca duritaÎ mayi | idamahaÎ mÀmamÃtayonau | sÂrye jyotiÍi juhomi svÀhÀ || 50 || || 32 || [[10-33-1]] omityekÀkÍaraÎ brahma | agnirdevatÀ brahma ityÀrÍam | gÀyatraÎ chandaÎ paramÀtmaÎ sarÂpam | sÀyujyaÎ viniyogam || 51 || || 33 || [[10-34-1]] ÀyÀtu varadÀ devÁ akÍaraÎ brahma sammitam | gÀyatrÁÎ chandasÀÎ mÀtedaÎ brahma juÍasva me | yadahnÀtkurute pÀpaÎ tadahnÀtpratimucyate | yadrÀtriyÀtkurute pÀpaÎ tadrÀtriyÀtpratimucyate | sarvavarÉe mahÀdevi sandhyÀvidye sarasvati || 52 || || 34 || [[10-35-1]] ojo'si saho'si balamasi bhrÀjo'si devÀnÀÎ dhÀmanÀmÀ'si viÌvamasi viÌvÀyussarvamasi sarvÀyurabhibhÂroÎ gÀyatrÁmÀvÀhayÀmi savitrÁmÀvÀhayÀmi sarasvatÁmÀvÀhayÀmi chandarÍÁnÀvÀhayÀmi ÌriyamÀvÀhayÀmi gÀyatriyÀ gÀyatrÁcchando viÌvÀmitra ÃÍissavitÀ devatÀ'gnirmukhaÎ brahmÀ Ìiro viÍÉurhÃdayaÙrudraÌÌikhÀ pÃthivÁ yoniÏ prÀÉÀpÀnavyÀnodÀnasamÀnÀ saprÀÉÀ ÌvetavarÉÀ sÀÎkhyÀyanasagotrÀ gÀyatrÁ caturviÙÌatyakÍarÀ tripadÀ ÍaÊakukÍiÏ paÈcaÌÁrÍopanayane viniyogaÏ | oÎ bhÂÏ | oÎ bhuvaÏ |


oÙ suvaÏ | oÎ mahaÏ | oÎ janaÏ | oÎ tapaÏ || oÙ satyam | oÎ tathsaviturvareÉyaÎ bhargo devasya dhÁmahi | dhiyo yo naÏ pracodayÀt | omÀpo jyotÁ raso'mÃtaÎ brahma bhÂrbhuvassuvarom || 53 || || 35 || [[10-36-1]] uttame Ìikhare jÀte bhÂmyÀÎ parvatamÂrdhani | brÀhmaÉebhyo'bhyanujÈÀtÀ gaccha devi yathÀsukham | stuto mayÀ varadÀ vedamÀtÀ pracodayantÁ pavane dvijÀtÀ | ÀyuÏ pÃthivyÀÎ draviÉaÎ brahmavarcasaÎ mahyaÎ dattvÀ prajÀtuÎ brahmalokam || 54 || || 36 || [[10-37-1]] ghÃÉissÂrya Àdityo na prabhÀ vÀtyakÍaram | madhu kÍaranti tadrasam | satyaÎ vai tadrasamÀpo jyotÁ raso'mÃtaÎ brahma bhÂrbhuvassuvarom || 55 || || 37 || [[10-38-1]] brahmametu mÀm | madhumetu mÀm | brahmameva madhumetu mÀm | yÀste soma prajÀ vathso'bhi so aham | duÍÍvapnahanduruÍÍaha | yÀste soma prÀÉÀÙstÀÈjuhomi | trisuparÉamayÀcitaÎ brÀhmaÉÀya dadyÀt | brahmahatyÀÎ vÀ ete ghnanti | ye brÀhmaÉÀstrisuparÉaÎ paÊhanti | te somaÎ prÀpnuvanti | ÀsahasrÀtpaÇktiÎ punanti | om || 56 || || 38 || [[10-39-1]] brahma medhayÀ | madhu medhayÀ | brahmameva madhu medhayÀ | adyÀ no deva savitaÏ prajÀvatsÀvÁssaubhagam | parÀ duÍÍvapniyaÙ suva | viÌvÀni deva savitarduritÀni parÀsuva | yadbhadraÎ tanma Àsuva | madhu vÀtÀ ÃtÀyate madhu kÍaranti sindhavaÏ | mÀdhvÁrnassantvoÍadhÁÏ | madhu naktamutoÍasi madhumatpÀrthivaÙ rajaÏ | madhu dyaurastu naÏ pitÀ | madhu mÀnno vanaspatirmadhumÀÙ astu sÂryaÏ |


mÀdhvÁrgÀvo bhavantu naÏ | ya imaÎ trisuparÉamayÀcitaÎ brÀhmaÉÀya dadyÀt | bhrÂÉahatyÀÎ vÀ ete ghnanti | ye brÀhmaÉÀstrisuparÉaÎ paÊhanti | te somaÎ prÀpnuvanti | ÀsahasrÀtpaÇktiÎ punanti | om || 57 || || 39 || [[10-40-1]] brahma medhavÀ | madhu medhavÀ | brahmameva madhu medhavÀ | brahmÀ devÀnÀÎ padavÁÏ kavÁnÀmÃÍirviprÀÉÀÎ mahiÍo mÃgÀÉÀm | Ìyeno gÃddhrÀÉÀÙ svadhitirvanÀnÀÙ somaÏ pavitramatyeti rebhann | haÙsaÌÌuciÍadvasurantarikÍasaddhotÀ vediÍadatithirduroÉasat | nÃÍadvarasadÃtasadvyomasadabjÀ gojÀ ÃtajÀ adrijÀ ÃtaÎ bÃhat | Ãce tvÀ ruce tvÀ samitsravanti sarito na dhenÀÏ | antarhÃdÀ manasÀ pÂyamÀnÀÏ | ghÃtasya dhÀrÀ abhicÀkaÌÁmi | hiraÉyayo vetaso maddhya ÀsÀm | tasminthsuparÉo madhukÃtkulÀyÁ bhajannÀste madhu devatÀbhyaÏ | tasyÀsate harayassapta tÁre svadhÀÎ duhÀnÀ amÃtasya dhÀrÀm | ya idaÎ trisuparÉamayÀcitaÎ brÀhmaÉÀya dadyÀt | vÁrahatyÀÎ vÀ ete ghnanti | ye brÀhmaÉÀstrisuparÉaÎ paÊhanti | te somaÎ prÀpnuvanti | ÀsahasrÀtpaÇktiÎ punanti | om || 58 || || 40 || [[10-41-1]] medhÀ devÁ juÍamÀÉÀ na ÀgÀdviÌvÀcÁ bhadrÀ sumanasyamÀnÀ | tvayÀ juÍÊÀ nudamÀÉÀ duruktÀnbÃhadvadema vidathe suvÁrÀÏ | tvayÀ juÍÊa ÃÍirbhavati devi tvayÀ brahmÀ gataÌrÁruta tvayÀ | tvayÀ juÍÊaÌcitraÎ vindate vasu sÀ no juÍasva draviÉo na medhe || 59 || || 41 || [[10-42-1]] medhÀÎ ma indro dadÀtu medhÀÎ devÁ sarasvatÁ | medhÀÎ me aÌvinÀvubhÀvÀdhattÀÎ puÍkarasrajÀ | apsarÀsu ca yÀ medhÀ gandharveÍu ca yanmanaÏ | daivÁ medhÀ sarasvatÁ sa mÀÎ medhÀ surabhirjuÍatÀÙ svÀhÀ || 60 || || 42 || [[10-43-1]] À mÀÎ medhÀ surabhirviÌvarÂpÀ hiraÉyavarÉÀ jagatÁ jagamyÀ | ÂrjasvatÁ payasÀ pinvamÀnÀ sÀ mÀÎ medhÀ supratÁkÀ juÍantÀm || 61 || || 43 || [[10-44-1]]


mayi medhÀÎ mayi prajÀÎ mayyagnistejo dadhÀtu mayi medhÀÎ mayi prajÀÎ mayÁndra indriyaÎ dadhÀtu mayi medhÀÎ mayi prajÀÎ mayi sÂryo bhrÀjo dadhÀtu || 62 || || 44 || [[10-45-1]] apaitu mÃtyuramÃtaÎ na Àganvaivasvato no abhayaÎ kÃÉotu | parÉaÎ vanaspaterivÀbhi naÌÌÁyatÀÙ rayissacatÀÎ naÌÌacÁpatiÏ || 63 || || 45 || [[10-46-1]] paraÎ mÃtyo anu parehi panthÀÎ yaste sva itaro devayÀnÀt | cakÍuÍmate ÌÃÉvate te bravÁmi mÀ naÏ prajÀÙ rÁriÍo mota vÁrÀn || 64 || || 46 || [[10-47-1]] vÀtaÎ prÀÉaÎ manasÀ'nvÀrabhÀmahe prajÀpatiÎ yo bhuvanasya gopÀÏ | sa no mÃtyostrÀyatÀÎ pÀtvaÙhaso jyogjÁvÀ jarÀmaÌÁmahi || 65 || || 47 || [[10-48-1]] amutrabhÂyÀdadha yadyamasya bÃhaspate abhiÌasteramuÈcaÏ | pratyauhatÀmaÌvinÀ mÃtyumasmaddevÀnÀmagne bhiÍajÀ ÌacÁbhiÏ || 66 || || 48 || [[10-49-1]] hariÙ harantamanuyanti devÀ viÌvasyeÌÀnaÎ vÃÍabhaÎ matÁnÀm | brahma sarÂpamanu medamÀgÀdayanaÎ mÀ vivadhÁrvikramasva || 67 || || 49 || [[10-50-1]] ÌalkairagnimindhÀna ubhau lokau sanemaham | ubhayorlokayorÃdhvÀ'ti mÃtyuÎ tarÀmyaham || 68 || || 50 || [[10-51-1]] mÀ chido mÃtyo mÀ vadhÁrmÀ me balaÎ vivÃho mÀ pramoÍÁÏ | prajÀÎ mÀ me rÁriÍa Àyurugra nÃcakÍasaÎ tvÀ haviÍÀ vidhema || 69 || || 51 || [[10-52-1]] mÀ no mahÀntamuta mÀ no arbhakaÎ mÀ na ukÍantamuta mÀ na ukÍitam | mÀ no vadhÁÏ pitaraÎ mota mÀtaraÎ priyÀ mÀ nastanuvo rudra rÁriÍaÏ || 70 || || 52 || [[10-53-1]] mÀ nastoke tanaye mÀ na ÀyuÍi mÀ no goÍu mÀ no aÌveÍu rÁriÍaÏ | vÁrÀnmÀ no rudra bhÀmito vadhÁrhaviÍmanto namasÀ vidhema te || 71 || || 53 || [[10-54-1]] prajÀpate na tvadetÀnyanyo viÌvÀ jÀtÀni pari tÀ babhÂva | yatkÀmaste juhumastanno astu vaya× syÀma patayo rayÁÉÀm || 72 || || 54 || [[10-55-1]] svastidÀ viÌaspatirvÃtrahÀ vimÃdho vaÌÁ | vÃÍendraÏ pura etu nassvastidÀ abhayaÎkaraÏ || 73 || || 55 ||


[[10-56-1]] tryambakaÎ yajÀmahe sugandhiÎ puÍÊivardhanam | urvÀrukamiva bandhanÀnmÃtyormukÍÁya mÀmÃtÀt || 74 || || 56 || [[10-57-1]] ye te sahasramayutaÎ pÀÌÀ mÃtyo martyÀya hantave | tÀnyajÈasya mÀyayÀ sarvÀnavayajÀmahe || 75 || || 57 || [[10-58-1]] mÃtyave svÀhÀ mÃtyave svÀhÀ || 76 || || 58 || [[10-59-1]] devakÃtasyainaso'vayajanamasi svÀhÀ | manuÍyakÃtasyainaso'vayajanamasi svÀhÀ | pitÃkÃtasyainaso'vayajanamasi svÀhÀ | ÀtmakÃtasyainaso'vayajanamasi svÀhÀ | anyakÃtasyainaso'vayajanamasi svÀhÀ | asmatkÃtasyainaso'vayajanamasi svÀhÀ | yaddivÀ ca naktaÎ cainaÌcakÃma tasyÀvayajanamasi svÀhÀ | yathsvapantaÌca jÀgrataÌcainaÌcakÃma tasyÀvayajanamasi svÀhÀ | yathsuÍuptaÌca jÀgrataÌcainaÌcakÃma tasyÀvayajanamasi svÀhÀ | yadvidvÀÙsaÌcÀvidvÀÙsaÌcainaÌcakÃma tasyÀvayajanamasi svÀhÀ | enasa enaso'vayajanamasi svÀhÀ || 77 || || 59 || [[10-60-1]] yadvo devÀÌcakÃma jihvayÀ guru manaso vÀ prayutÁ devaheËanam | arÀ vÀyo no abhi ducchunÀyate tasmintadeno vasavo nidhetana svÀhÀ || 78 || || 60 || [[10-61-1]] kÀmo'kÀrÍÁnnamo namaÏ | kÀmo'kÀrÍÁtkÀmaÏ karoti nÀhaÎ karomi kÀmaÏ kartÀ nÀhaÎ kartÀ kÀmaÏ kÀrayitÀ nÀhaÎ kÀrayitÀ eÍa te kÀma kÀmÀya svÀhÀ || 79 || || 61 || [[10-62-1]] manyurakÀrÍÁnnamo namaÏ | manyurakÀrÍÁnmanyuÏ karoti nÀhaÎ karomi manyuÏ kartÀ nÀhaÎ kartÀ manyuÏ kÀrayitÀ nÀhaÎ kÀrayitÀ eÍa te manyo manyave svÀhÀ || 80 || || 62 || [[10-63-1 ]] tilÀÈjuhomi sarasÀÙ sapiÍÊÀngandhÀra mama citte ramantu svÀhÀ || gÀvo hiraÉyaÎ dhanamannapÀnaÙ sarveÍÀÙ Ìriyai svÀhÀ || ÌriyaÎ ca lakÍmÁÎ ca puÍÊiÎ ca kÁrtiÎ cÀ''nÃÉyatÀm | brahmaÉyaÎ bahuputratÀm | ÌraddhÀmedhe prajÀssaÎdadÀtu svÀhÀ || 81 || || 63 || [[10-64-1]] tilÀÏ kÃÍÉÀstilÀÌÌvetÀstilÀssaumyÀ vaÌÀnugÀÏ | tilÀÏ punantu me pÀpaÎ yatkiÈcidduritaÎ mayi svÀhÀ ||


corasyÀnnaÎ navaÌrÀddhaÎ brahmahÀ gurutalpagaÏ | gosteyaÙ surÀpÀnaÎ bhrÂÉahatyÀ tilÀ ÌÀntiÙ Ìamayantu svÀhÀ || ÌrÁÌca lakÍmÁÌca puÍÊÁÌca kÁrtiÎ cÀ''nÃÉyatÀm | brahmaÉyaÎ bahuputratÀm | ÌraddhÀmedhe prajÈÀ tu jÀtavedassaÎdadÀtu svÀhÀ || 82 || || 64 || [[10-65-1]] prÀÉÀpÀnavyÀnodÀnasamÀnÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | vÀÇmanaÌcakÍuÌÌrotrajihvÀghrÀÉareto buddhyÀkÂtissaÎkalpÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | tvakcarmamÀÙsarudhiramedomajjÀsnÀyavo'sthÁni me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | ÌiraÏpÀÉipÀdapÀrÌvapÃÍÊhorÂdarajaÇghaÌiÌnopasthapÀyavo me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | uttiÍÊha puruÍa harita piÇgala lohitÀkÍi dehi dehi dadÀpayitÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ || 83 || || 65 || [[10-66-1]] pÃthivyaptejo vÀyurÀkÀÌÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | ÌabdasparÌarÂparasagandhÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | manovÀkkÀyakarmÀÉi me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | avyaktabhÀvairahaÎkÀrairjyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | ÀtmÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | antarÀtmÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | paramÀtmÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ | kÍudhe svÀhÀ | kÍutpipÀsÀya svÀhÀ | viviÊÊyai svÀhÀ | ÃgvidhÀnÀya svÀhÀ | kaÍotkÀya svÀhÀ | kÍutpipÀsÀmalaÎ jyeÍÊhÀmalakÍmÁrnÀÌayÀmyaham | abhÂtimasamÃddhiÎ ca sarvÀnnirÉuda me pÀpmÀna× svÀhÀ | annamayaprÀÉamayamanomayavijÈÀnamayamÀnandamayamÀtmÀ me ÌudhyantÀÎ jyotirahaÎ virajÀ vipÀpmÀ bhÂyÀsa× svÀhÀ || 84 || || 66 || [[10-67-1]] agnaye svÀhÀ | viÌvebhyo devebhyassvÀhÀ | dhruvÀya bhÂmÀya svÀhÀ | dhruvakÍitaye svÀhÀ | acyutakÍitaye svÀhÀ | agnaye sviÍÊakÃte svÀhÀ | dharmÀya svÀhÀ | adharmÀya svÀhÀ | adbhyassvÀhÀ |


oÍadhivanaspatibhyaÏ svÀhÀ || 85 || [[10-67-2]] rakÍodevajanebhyassvÀhÀ | gÃhyÀbhyassvÀhÀ | avasÀnebhyassvÀhÀ | avasÀnapatibhyassvÀhÀ | sarvabhÂtebhyassvÀhÀ | kÀmÀya svÀhÀ | antarikÍÀya svÀhÀ | yadejati jagati yacca ceÍÊati nÀmno bhÀgo'yaÎ nÀmne svÀhÀ | pÃthivyai svÀhÀ | antarikÍÀya svÀhÀ || 86 || [[10-67-3]] dive svÀhÀ | sÂryÀya svÀhÀ | candramase svÀhÀ | nakÍatrebhyassvÀhÀ | indrÀya svÀhÀ | bÃhaspataye svÀhÀ | prajÀpataye svÀhÀ | brahmaÉe svÀhÀ | svadhÀ pitÃbhyassvÀhÀ | namo rudrÀya paÌupataye svÀhÀ || 87 || [[10-67-4]] devebhyassvÀhÀ | pitÃbhyassvadhÀ'stu | bhÂtebhyo namaÏ | manuÍyebhyo hantÀ | prajÀpataye svÀhÀ | parameÍÊhine svÀhÀ | yathÀ kÂpaÌÌatadhÀrassahasradhÀro akÍitaÏ | evÀ me astu dhÀnyaÙ sahasradhÀramakÍitam | dhanadhÀnyai svÀhÀ | ye bhÂtÀÏ pracaranti divÀnaktaÎ balimicchanto vitudasya preÍyÀÏ | tebhyo baliÎ puÍÊikÀmo harÀmi mayi puÍÊiÎ puÍÊipatirdadhÀtu svÀhÀ || 88 || oÍadhivanaspatibhyassvÀhÀ'ntarikÍÀya svÀhÀ namo rudrÀya paÌupataye svÀhÀ vitudasya preÍyÀ ekaÎ ca || 67 || [[10-68-1]] oÎ tadbrahma | oÎ tadvÀyuaÏ | oÎ tadÀtmÀ | oÎ tathsatyam | oÎ tathsarvam | oÎ tatpurornamaÏ |


antaÌcarati bhÂteÍu guhÀyÀÎ viÌvamÂrtiÍu | tvaÎ yajÈastvaÎ vaÍaÊkÀrastvamindrastvaÙ rudrastvaÎ viÍÉustvaÎ brahma tvaÎ prajÀpatiÏ | tvaÎ tadÀpa Àpo jyotÁ raso'mÃtaÎ brahma bhÂrbhuvassuvarom || 89 || || 68 || [[10-69-1]] ÌraddhÀyÀÎ prÀÉe niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | ÌraddhÀyÀmapÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | ÌraddhÀyÀÎ vyÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | ÌraddhÀyÀmudÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | ÌraddhÀyÀÙ samÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | brahmaÉi ma ÀtmÀ'mÃtatvÀya | amÃtopastaraÉamasi | ÌraddhÀyÀÎ prÀÉe niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | Ìivo mÀ viÌÀpradÀhÀya | prÀÉÀya svÀhÀ | ÌraddhÀyÀmapÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | Ìivo mÀ viÌÀpradÀhÀya | apÀnÀya svÀhÀ | ÌraddhÀyÀÎ vyÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | Ìivo mÀ viÌÀpradÀhÀya | vyÀnÀya svÀhÀ | ÌraddhÀyÀmudÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | Ìivo mÀ viÌÀpradÀhÀya | udÀnÀya svÀhÀ | ÌraddhÀyÀÙ samÀne niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi | Ìivo mÀ viÌÀpradÀhÀya | samÀnÀya svÀhÀ | brahmaÉi ma ÀtmÀ'mÃtatvÀya | amÃtÀpidhÀnamasi || 90 || || 69 || [[10-70-1]] ÌraddhÀyÀÎ prÀÉe niviÌyÀmÃtaÙ hutam | prÀÉamannenÀpyÀyasva | ÌraddhÀyÀmapÀne niviÌyÀmÃtaÙ hutam | apÀnamannenÀpyÀyasva | ÌraddhÀyÀÎ vyÀne niviÌyÀmÃtaÙ hutam | vyÀnamannenÀpyÀyasva | ÌraddhÀyÀmudÀne niviÌyÀmÃtaÙ hutam | udÀnamannenÀpyÀyasva | ÌraddhÀyÀÙ samÀne niviÌyÀmÃtaÙ hutam | samÀnamannenÀpyÀyasva || 91 || || 70 || [[10-71-1]] aÇguÍÊhamÀtraÏ puruÍo'ÇguÍÊhaÎ ca samÀÌritaÏ | ÁÌassarvasya jagataÏ prabhuÏ prÁÉÀti viÌvabhuk || 92 || || 71 ||


[[10-72-1]] vÀÇma Àsann | nasoÏ prÀÉaÏ | akÍyoÌcakÍuÏ | karÉayoÌÌrotram | bÀhuvorbalam | ÂruvorojaÏ | ariÍÊÀ viÌvÀnyaÇgÀni tanÂÏ | tanuvÀ me saha namaste astu mÀ mÀ hiÙsÁÏ || 93 || || 72 || [[10-73-1]] vayassuparÉÀ upasedurindraÎ priyamedhÀ ÃÍayo nÀdhamÀnÀÏ | apa dhvÀntamÂrÉuhi pÂrddhi cakÍurmumugdhyasmÀnnidhaye'va baddhÀn || 94 || || 73 || [[10-74-1]] prÀÉÀnÀÎ granthirasi rudro mÀ viÌÀntakaÏ | tenÀnnenÀpyÀyasva || 95 || || 74 || [[10-75-1]] namo rudrÀya viÍÉave mÃtyurme pÀhi || 96 || || 75 || [[10-76-1]] tvamagne dyubhistvamÀÌuÌukÍaÉistvamadbhyastvamaÌmanaspari | tvaÎ vanebhyastvamoÍadhÁbhyastvaÎ nÃÉÀÎ nÃpate jÀyase ÌuciÏ || 97 || || 76 || [[10-77-1]] Ìivena me santiÍÊhasva syonena me santiÍÊhasva subhÂtena me santiÍÊhasva brahmavarcasena me santiÍÊhasva yajÈasyarddhimanu santiÍÊhasvopa te yajÈa nama upa te nama upa te namaÏ || 98 || || 77 || [[10-78-1]] satyaÎ paraÎ paraÙ satyaÙ satyena na suvargÀllokÀccyavante kadÀcana satÀÙ hi satyaÎ tasmÀthsatye ramante tapa iti tapo nÀnaÌanÀtparaÎ yaddhi paraÎ tapastaddurdharÍaÎ taddurÀdharÍaÎ tasmÀttapasi ramante dama iti niyataÎ brahmacÀriÉastasmÀddame ramante Ìama ityaraÉye munayastamÀcchame ramante dÀnamiti sarvÀÉi bhÂtÀni praÌaÙsanti dÀnÀnnÀtiduÌcaraÎ tasmÀddÀne ramante dharma iti dharmeÉa sarvamidaÎ parigÃhÁtaÎ dharmÀnnÀtiduÍkaraÎ tasmÀddharme ramante prajana iti bhÂyÀÙsastasmÀdbhÂyiÍÊhÀÏ prajÀyante tasmÀdbhÂyiÍÊhÀÏ prajanane ramante'gnaya ityÀha tasmÀdagnaya ÀdhÀtavyÀÏ agnihotramityÀha tasmÀdagnihotre ramante yajÈa iti yajÈo hi devÀstasmÀdyajÈe ramante mÀnasamiti vidvÀÙsastasmÀdvidvÀÙsa eva mÀnase ramante nyÀsa iti brahmÀ brahmÀ hi paraÏ paro hi brahmÀ tÀni vÀ etÀnyavarÀÉi parÀÙsi nyÀsa evÀtyarecayadya evaÎ vedetyupaniÍat || 99 || || 78 || [[10-79-1]] prÀjÀpatyo hÀruÉissuparÉeyaÏ prajÀpatiÎ pitaramupasasÀra kiÎ bhagavantaÏ paramaÎ vadantÁti tasmai provÀca satyena vÀyurÀvÀti satyenÀdityo rocate divi


satyaÎ vÀcaÏ pratiÍÊhÀ satye sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀthsatyaÎ paramaÎ vadanti tapasÀ devÀ devatÀmagra ÀyantapasarÍayassuvaranvavindantapasÀ sapatnÀnpraÉudÀmÀrÀtÁstapasi sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀttapaÏ paramaÎ vadanti damena dÀntÀÏ kilbiÍamavadhÂnvanti damena brahmacÀriÉassuvaragacchandamo bhÂtÀnÀÎ durÀdharÍaÎ dame sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀddamaÏ paramaÎ vadanti Ìamena ÌÀntÀÌÌivamÀcaranti Ìamena nÀkaÎ munayo'nvavindaÈcchamo bhÂtÀnÀÎ durÀdharÍaÈchame sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀcchamaÏ paramaÎ vadanti dÀnaÎ yajÈÀnÀÎ varÂthaÎ dakÍiÉÀ loke dÀtÀraÙ sarvabhÂtÀnyupajÁvanti dÀnenÀrÀtÁrapÀnudanta dÀnena dviÍanto mitrÀ bhavanti dÀne sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀddÀnaÎ paramaÎ vadanti dharmo viÌvasya jagataÏ pratiÍÊhÀ loke dharmiÍÊhaÎ prajÀ upasarpanti dharmeÉa pÀpamapanudati dharme sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀddharmaÎ paramaÎ vadanti prajananaÎ vai pratiÍÊhÀ loke sÀdhu prajÀyÀstantuÎ tanvÀnaÏ pitÃÉÀmanÃÉo bhavati tadeva tasyÀ anÃÉaÎ tasmÀtprajananaÎ paramaÎ vadantyagnayo vai trayÁ vidyÀ devayÀnaÏ panthÀ gÀrhapatya ÃkpÃthivÁ rathantaramanvÀhÀryapacanaÎ yajurantarikÍaÎ vÀmadevyamÀhavanÁyassÀma suvargo loko bÃhattasmÀdagnÁnparamaÎ vadantyagnihotraÙ sÀyaÎ prÀtargÃhÀÉÀÎ niÍkÃtissviÍÊaÙ suhutaÎ yajÈakratÂnÀÎ prÀyaÉaÙ suvargasya lokasya jyotistasmÀdagnihotraÎ paramaÎ vadanti yajÈa iti yajÈena hi devÀ divaÎ gatÀ yajÈenÀsurÀnapÀnudanta yajÈena dviÍanto mitrÀ bhavanti yajÈe sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀdyajÈaÎ paramaÎ vadanti mÀnasaÎ vai prÀjÀpatyaÎ pavitraÎ mÀnasena manasÀ sÀdhu paÌyati mÀnasÀ ÃÍayaÏ prajÀ asÃjanta mÀnase sarvaÎ pratiÍÊhitaÎ tasmÀnmÀnasaÎ paramaÎ vadanti nyÀsa ityÀhurmanÁÍiÉo brahmÀÉaÎ brahmÀ viÌvaÏ katamassvayaÎbhuÏ prajÀpatissaÎvathsara iti saÎvathsaro'sÀvÀdityo ya eÍa Àditye puruÍassa parameÍÊhÁ brahmÀtmÀ yÀbhirÀdityastapati raÌmibhistÀbhiÏ parjanyo varÍati parjanyenauÍadhivanaspatayaÏ prajÀyanta oÍadhivanaspatibhirannaÎ bhavatyannena prÀÉÀÏ prÀÉairbalaÎ balena tapastapasÀ ÌraddhÀ ÌraddhayÀ medhÀ medhayÀ manÁÍÀ manÁÍayÀ mano manasÀ ÌÀntiÌÌÀntyÀ cittaÎ cittena smÃti× smÃtyÀ smÀra× smÀreÉa vijÈÀnaÎ vijÈÀnenÀtmÀnaÎ vedayati tasmÀdannaÎ dadanthsarvÀÉyetÀni dadÀtyannÀtprÀÉÀ bhavanti bhÂtÀnÀÎ prÀÉairmano manasaÌca vijÈÀnaÎ vijÈÀnÀdÀnando brahma yonissa vÀ eÍa puruÍaÏ paÈcadhÀ paÈcÀtmÀ yena sarvamidaÎ protaÎ pÃthivÁ cÀntarikÍaÎ ca dyauÌca diÌaÌcÀvÀntaradiÌÀÌca sa vai sarvamidaÎ jagatsa sa bhÂtaÙ sa bhavyaÎ jijÈÀsaklÃpta ÃtajÀ rayiÍÊhÀÌÌraddhÀ satyo mahasvÀntapasovariÍÊhÀdjÈÀtvÀ tamevaÎ manasÀ hÃdÀ ca bhÂyo na mÃtyumupayÀhi vidvÀntasmÀnnyÀsameÍÀÎ tapasÀmatiriktamÀhuÏ vasuraÉvo vibhÂrasi prÀÉe tvamasi saÎdhÀtÀ brahmantvamasi viÌvadhÃttejodÀstvamasyagnirasi varcodÀstvamasi sÂryasya dyumnodÀstvamasi candramasa upayÀmagÃhÁto'si brahmaÉe tvÀ mahasa omityÀtmÀnaÎ yuÈjÁtaitadvai mahopaniÍadaÎ devÀnÀÎ guhyaÎ ya evaÎ veda brahmaÉo mahimÀnamÀpnoti tasmÀdbrahmaÉo mahimÀnamityupaniÍat || 100 || || 79 || [[10-80-1]] tasyaivaÎ viduÍo yajÈasyÀtmÀ yajamÀnaÌÌraddhÀ patnÁ ÌarÁramidhmamuro vedirlomÀni barhirvedaÌÌikhÀ hÃdayaÎ yÂpaÏ kÀma ÀjyaÎ manyuÏ paÌustapo'gnirdamaÌÌamayitÀ dakÍiÉÀ vÀgghotÀ prÀÉa udgÀtÀ cakÍuradhvaryurmano brahmÀ ÌrotramagnÁdyÀvaddhriyate sÀ dÁkÍÀ yadaÌnÀti taddhaviryatpibati tadasya somapÀnaÎ yadramate tadupasado yathsaÎcaratyupaviÌatyuttiÍÊhate ca sa pravargyo yanmukhaÎ tadÀhavanÁyo yÀ


vyÀhÃtirahutiryadasya vijÈÀnaÎ tajjuhoti yathsÀyaÎ prÀtaratti tathsamidhaÎ yatprÀtarmadhyaÎdinaÙ sÀyaÎ ca tÀni savanÀni ye ahorÀtre te darÌapÂrÉamÀsau ye'rddhamÀsÀÌca mÀsÀÌca te cÀturmÀsyÀni ya Ãtavaste paÌubandhÀ ye saÎvathsarÀÌca parivathsarÀÌca te'hargaÉÀssarvavedasaÎ vÀ etathsatraÎ yanmaraÉaÎ tadavabhÃtha etadvai jarÀmaryamagnihotraÙ satraÎ ya evaÎ vidvÀnudagayane pramÁyate devÀnÀmeva mahimÀnaÎ gatvÀ''dityasya sÀyujyaÎ gacchatyatha yo dakÍiÉe pramÁyate pitÃÉÀmeva mahimÀnaÎ gatvÀ candramasaÏ sÀyujyaÙ salokatÀmÀpnotyetau vai sÂryÀcandramasormahimÀnau brÀhmaÉo vidvÀnabhijayati tasmÀdbrahmaÉo mahimÀnamÀpnoti tasmÀdbrahmaÉo mahimÀnamityupaniÍat || 101 || || 80 || ambhasyekapaÈcÀÌaduttaraÌataÎ jÀtavedase caturdaÌa bhÂrannaÎ bhÂragnaye bhÂragnaye caikamekaÎ pÀhi pÀhi catvÀri catvÀri yaÌchandasÀÎ dve namo brahmaÉa ÃtaÎ tapo yathÀ vÃkÍasyaikamekamaÉoraÉÁyÀÙ ÌcatustriÙÌatsahasraÌÁrÍaÙ ÍaËviÙÌatirÀdityo vÀ eÍa Àdityo vai teja ekamekaÎ nidhanapataye trayoviÙÌatissadyojÀtaÎ trÁÉi vÀmadevÀyaikamaghorebhyastatpuruÍÀya dve dve ÁÌÀno namo hiraÉyabÀhava ekamekamÃtaÙ satyaÎ dve sarvo vai catvÀri kadrudrÀya trÁÉi yasya vaikaÇkatÁ kÃÉuÍva pÀjo'ditirÀpo vÀ idamekamekamÀpaÏ punantu catvÀryagniÌca sÂryaÌca nava navomiti catvÀryÀyÀtu paÈcaujo'si daÌottame catvÀri ghÃÉistrÁÉi brahmametu mÀÎ yÀste brahmahatyÀÎ dvÀdaÌa brahma medhayÀ'dyÀ na imaÎ bhrÂÉahatyÀÎ brahma medhavÀ brahmÀ devÀnÀmidaÎ vÁrahatyÀmekÀnna viÙÌatirekÀnna viÙÌatirmedhÀ devÁ medhÀÎ ma indraÌcatvÀri catvÀryÀ mÀÎ medhÀ dve mayi medhÀmekamapaitu paraÎ vÀtaÎ prÀÉamamutrabhÂyÀddhariÙ ÌalkairagniÎ mÀ chido mÃtyo mÀ no mahÀntaÎ mÀ nastoke prajÀpate svastidÀ tryambakaÎ ye te sahasramayutaÎ dve dve mÃtyave svÀhaikaÎ devakÃtasyaikÀdaÌa yadvo devÀÏ kÀmo'kÀrÍÁnmanyurakÀrÍÁÎdve dve tilÀÈjuhomi gÀvaÌÌriyaÎ prajÀÏ paÈca tilÀÏ kÃÍÉÀÌcorasya ÌrÁÏ prajÈÀtu jÀtavedassapta prÀÉavÀktvakchira uttiÍÊha paÈca pÃthivÁÌabdamanovÀgvyaktÀtmÀ'ntarÀtmÀ paramÀtmÀ me kÍudhe'nnamaya paÈcadaÌÀgnaye svÀhaikacatvÀriÙÌardontadbrahma nava ÌraddhÀyÀÎ prÀÉe niviÍÊo'mÃtaÎ juhomi caturviÙÌatiÌÌraddhÀyÀÎ prÀÉe niviÌyÀmÃtaÙ hutandaÌÀÇguÍÊhamÀtraÏ puruÍo dve vÀÇma ÀsannaÍÊau vayassuparÉÀÏ prÀÉÀnÀÎ granthirasi dve dve namo rudrÀyaikaÎ tvamagne dyubhirdve Ìivena me santiÍÊhasva satyaÎ prÀjÀpatyastasyaivamekamekamaÌÁtiÏ || 80 || ambhasyapÀre svasti naÏ pÀhi no agna ekayÀ''dityo vÀ eÍa ÃtaÙ satyamomityÀ mÀÎ medhÀ mÀ nastoke tilÀÈjuhomi ÌraddhÀyÀÎ prÀÉe niviÌya tasyaivamekottaraÌatam || 101 || [[10-0-0]] saha nÀvavatu | saha nau bhunaktu | saha vÁryaÎ karavÀvahai | tejasvi nÀvadhÁtamastu mÀ vidviÍÀvahai | ÀÂÎ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ÌÀntiÏ ||

Documents

TaittirÁya-ÓraÉyakasanskritweb.net/yajurveda/ta-find.pdf · TaittirÁya-ÓraÉyaka - Searchable Text, Page 1 of 155 - 25.11.2005 - TaittirÁya-ÓraÉyaka Edited by Subramania Sarma,