Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
SYMPOSIUM SENS-CITY
WORKSHOP
‘KWALITIJDSBESTEDING’
Psychopedagogische dienst
Dienstencentrum St.-Oda
24 september 2013
1
‘KWALITIJDSBESTEDING’
We willen de tijd van onze zorggebruikers
kwaliteitsvol invullen met dagbesteding
op ieders maat.
2
INHOUD VAN DE WORKSHOP
1. Nood aan vernieuwde visie…
2. Wat verstaan we onder dagbesteding?
3. Essentie van onze visie op dagbesteding
4. Van visie naar praktijk!
5. Ondersteuning vanuit beleid
6. Kritische reflectie op onze visie
3
1. NOOD AAN VERNIEUWDE VISIE…
Voormalige knelpunten:
- meer aanbodgestuurd
- meer groepsgericht
- eerder nadruk op kwantiteit
- eerder ‘subjectief’ gekozen
Nood aan hervorming:
op een integratieve en multidisciplinaire manier komen tot een kwalitatieve
dagbesteding voor personen met een ernstig meervoudige beperking
4
2. WAT VERSTAAN WE ONDER
DAGBESTEDING?
5
Primaire biologische
basisbehoeften:
- rode draad
- essentieel
- bepalen verloop dag
→ zwarte zones
→ van invloed op
dagbesteding!
Drie pijlers in
dagbesteding:
- vrije tijd
- aanbod
- therapie
Verzorging Dagbesteding
Dagbesteding = …
HET ST.-ODA 3-PIJLERMODEL
Vrije tijd Aanbod Therapie
6
3. ESSENTIE VAN ONZE VISIE OP
DAGBESTEDING
De belangrijkste uitgangspunten:
1. Het ‘zich goed voelen’
2. Kwaliteit boven kwantiteit
7
4. VAN VISIE NAAR PRAKTIJK!
Handelings
- plan
Programma
op maat van
zorggebruiker
Activiteiten –
TOP 5
8
4.1. HET HANDELINGSPLAN
A. Evolutie
B. Begeleidingsstijl
C. Lievelingsactiviteiten
D. Noden
9
A. EVOLUTIE
= terugblik op voorbije drie jaar
continuïteit bieden
eenduidige beeldvorming
10
VOORBEELD JANA:
Evolutie:
Sinds februari 2010 is Jana opgenomen op St.-Oda. Ze woont er,
samen met 9 andere bewoners, op leefgroep x. Jana lijkt zich al
goed aangepast te hebben aan haar nieuwe omgeving, in die zin
dat heel wat activiteiten, situaties en personen haar al vertrouwd
zijn geworden. Bij aanvang van haar verblijf zagen we heel wat
probleemgedrag bij Jana zoals trekken aan de haren van
medebewoners, grijpen naar personeel, gaan zitten en weigeren
verder te gaan tijdens het wandelen, gooien met materiaal (bv.
eetgerei), … We hebben Jana de afgelopen jaren beter leren
kennen waardoor we onze begeleidingsstijl en aanpak geleidelijk
aan beter hebben afgestemd op haar. Verder hebben we ook
enkele aanpassingen gedaan die tegemoet komen aan haar noden
(vb. aangepaste eetstoel, geen begeleiding door kortdurende
stagiaires/vrijwilligers, …). Ze voelt zich duidelijk veiliger en
probleemgedrag is in frequentie en intensiteit afgenomen.
11
B. BEGELEIDINGSSTIJL
= kern van omgang en aanpak
richtgevende principes:
niet enkel gericht op gedrag
het belang van emotionele ontwikkeling
emancipatorisch werken
Begeleidingsstijl Jana:
Fase 1 van Emotionele ontwikkeling: adaptatiefase
Kerntaak van begeleiding = REGULEREN: nabijheid en beschikbaarheid
bieden, alert zijn voor signalen van hyperarousal, spanning reduceren,
onvoorwaardelijke acceptatie, bieden van voorspelbaarheid via structuur en
regelmaat, activiteiten met de nadruk op ‘samen zijn’, bij probleemgedrag ‘zelf
heft in handen nemen’, … .
12
C. LIEVELINGSACTIVITEITEN
= activiteiten die zorggebruiker graag ‘lijkt’
te doen of waarvan hij het meest ‘lijkt’ te
genieten
Welbevinden als criterium !
13
VOORBEELD JANA:
14
Wat zijn lievelingsactiviteiten? Wat zijn noden?
Zwemmen, bobo (=
stimulatieklasje), snoezelen,
lekker eten, vestibulair aanbod:
paardrijden, auto rijden, fietsen,
hangmat, waterbed…
TOP 5 (doelstellingen en mogelijke
activiteiten).
Frequentie
Deskundigheidscode
1
2
3
4
5
D. NODEN
= belangrijke behoeften of noden van zorggebruiker:
Rekening houdend met wat iemand ‘aankan’
Rekening houdend met zwarte zones
Zoeken naar geïndividualiseerd evenwicht tussen:
o activiteit en rust
o variatie en structuur/voorspelbaarheid
o individuele- en groepsactiviteiten
o thuis en buitenshuis
o …
15
VOORBEELD JANA:
16
Wat zijn lievelingsactiviteiten? Wat zijn noden?
Zwemmen, bobo (= stimulatieklasje),
snoezelen, lekker eten, vestibulair
aanbod: paardrijden, auto rijden,
fietsen, hangmat, waterbed…
Ontwikkelingsstimulatie -
Spreiding doorheen dag -
Voldoende aanbod om verveling
tegen te gaan – Afwisseling om
rigiditeit te vermijden -
Herhaling owv
voorspelbaarheid, veiligheid -
Individueel werken – initiëren
van interacties met andere
bewoners – ‘uit de leefgroep’ –
voldoende beweging TOP 5 (doelstellingen en mogelijke
activiteiten).
Frequentie Deskundigheidscode
1
2
3
4
5
4. VAN VISIE NAAR PRAKTIJK!
Handelings-
plan
Programma
op maat van
zorggebruiker
Activiteiten –
TOP 5
17
4.2 DE ACTIVITEITEN – TOP 5
= meest geschikte activiteiten, geordend
naar prioriteit
basis van handelingsplan als vertrekpunt
opgesteld in multidisciplinair team
TOP 5 = zowel therapie, aanbod als vrije
tijd
specificatie naar doelstelling, frequentie,
benodigde deskundigheid 18
VOORBEELD JANA:
19
Wat zijn lievelingsactiviteiten? Wat zijn noden?
Zwemmen, bobo (= stimulatieklasje),
snoezelen, lekker eten, vestibulair
aanbod: paardrijden, auto rijden,
fietsen, hangmat, waterbed…
Ontwikkelingsstimulatie - Spreiding
doorheen dag - Voldoende aanbod
om verveling tegen te gaan –
Afwisseling om rigiditeit te
vermijden - Herhaling owv
voorspelbaarheid, veiligheid -
Individueel werken – initiëren van
interacties met andere bewoners –
‘uit de leefgroep’ –
verbeteren conditie TOP 5 (doelstellingen en mogelijke
activiteiten).
Frequenti
e
Deskundigheidscod
e
1 Bobo (= ontwikkelingsstimulerend
klasje)
3 V
2 Beweging (fietsen, wandelen…) 3 V - O
3 Snoezelen: genieten 1 V - O
4 Zwemmen 1 O
5 Paardrijden 1 V
Top 1: bobo Doelstellingen:
Motorische ontwikkeling (Fijnmotorische handelingen oefenen: verschillende grepen, bi-manueel handelen)
Cognitieve ontwikkeling (Aandacht en concentratie richten en vergroten, Intentionele handelingen met gebruiksvoorwerpen stimuleren (~zelfredzaamheid), Inzicht in oorzaak-gevolg relaties stimuleren)
Sociaal-emotionele ontwikkeling: (Actie-reactie stimuleren, Motorisch imitatie uitlokken, Nabijheid van andere bewoners leren verdragen, Actievere houding( liggen) aannemen om meer vanuit de omgeving op te pikken)
Frequentie (per week): 3
Deskundigheid: V therapeut; multidisciplinair: logo, ergo, beweging 20
Top 3: snoezelen
Doelstellingen:
Zorgen voor rust, ontspanning,innerlijk evenwicht
Genieten van vestibulaire stimulatie
Veilige band opbouwen via lichamelijk contact
(nabijheid): samen bewegen, massage, knuffelen
Frequentie: 1
Deskundigheid: afhankelijk van doelstelling: V
ergotherapeut, N leefgroepbegeleiders
21
EVALUATIE VAN HANDELINGSPLAN EN
ACTIVITEITEN - TOP 5
Jaarlijks tussentijdse evaluatie op
leefgroepvergadering
Jaarlijks in multidisciplinair team
Driejaarlijks op een zorgplanbespreking
Ten alle tijden indien aangewezen, mits
multidisciplinair overleg
Flexibiliteit wat betreft het invullen van
de dagbesteding staat voorop! 22
4. VAN VISIE NAAR PRAKTIJK!
Handelings-
plan
Programma
op maat van
zorggebruik
er
Activiteiten –
TOP 5
23
4.3 PROGRAMMA OP MAAT
Voorbeeld Jana: weekprogramma
Maandag 14-15u: wandelen (in rolstoel) met de leefgroep
Dinsdag 10-12u: bobo (TOP 1)
13-14u: bewegen: trimmen (TOP 2)
18.30-19.30u: zwemmen (TOP 4)
Woensdag 10-12u: bobo (TOP 1)
14.30-15u: paardrijden (TOP 5)
Donderdag 10-12u: bobo (TOP 1)
16.15-17u: basale activiteit (TOP 3)
Vrijdag 11-11.30u: wandelen (zelf stappen) met de leefgroep (TOP 2)
14.30-15.30u: zwemmen (niet wekelijks) (TOP 4) 24
5. ONDERSTEUNING VANUIT BELEID
Nieuwe visie vraagt steun van beleid:
verwerkt in strategiemap
directie volgt realisatie TOP 5 op
verantwoorde beslissingen betr. therapie-uren
ter beschikking stellen van middelen en toepassingen
beleid verwacht ook van leefgroep dat ze TOP 5 mee realiseren
beleid erkent noodzaak van vrijwilligers en familie ter realisatie TOP 5
25
6. KRITISCHE REFLECTIE OP ONZE VISIE
6.1 Meerwaarde van activiteiten – TOP 5
6.2 Mogelijke valkuilen
6.3 Uitdagingen voor de toekomst! 26
6.1 MEERWAARDE VAN DE
ACTIVITEITEN – TOP 5
Meer vraaggestuurd en op maat werken: Toegenomen objectiviteit aangaande de invulling van
dagbestedingsactiviteiten
Selectie en uitvoering van dagbesteding beter
aansluitend bij geïndividualiseerde begeleidingsstijl
en noden van de zorggebruiker
Doelstellingen duidelijker bepaald
Prioriteiten transparanter
Vlottere aanpassing en/of vernieuwing van
activiteiten
Kritischer tegenover activiteiten die voor iedereen
gelden
27
6.1 MEERWAARDE VAN DE
ACTIVITEITEN – TOP 5
Meer multidisciplinair werken: Meer multidisciplinair overleg
Meer ‘samen’werking tussen therapeuten
De gedragsaanpak meer multidisciplinair doorleefd
Positief effect: we voelen ons één team ter
ondersteuning van onze zorggebruikers
28
6.2 MOGELIJKE VALKUILEN
Blind streven naar het maximaliseren van duur en frequentie van activiteiten
Enkel therapieën in activiteiten – TOP 5
5 TOP – activiteiten nodig voor iedere zorggebruiker?
Terug meer aanbodgestuurd denken vanuit praktische moeilijkheden
Niet tijdig updaten van begeleidingsstijl en geformuleerde noden
…
29
6.3 UITDAGINGEN VOOR DE TOEKOMST!
Bewaken van ruimte voor ‘experimenteertijd’
Continu flexibele programmawijzigingen doorvoeren bij veranderende activiteiten - TOP5’s
Deze visie ook staande houden wanneer dagbesteding zal ingevuld worden aan de hand van persoonsgebonden financiering?
Emotionele ontwikkeling nog meer integreren in selectie en uitvoering van dagbesteding
Aanpassing van dagbesteding aan meer flexibele verblijfsduren van zorggebruikers
30
TOT SLOT
Bedankt voor jullie interesse en aandacht!
Bij vragen, opmerkingen en/of suggesties
nodigen we jullie uit deze te delen.
De psychopedagogische dienst
- dienstencentrum St.-Oda
31