23
STATYSTYKAMATEMATYCZNA WYKLAD 1 5 października 2009

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

STATYSTYKA MATEMATYCZNAWYKŁAD 15 października 2009

Page 2: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Model deterministyczny

Model probabilistyczny (stochastyczny)

Model statystyczny

Page 3: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka:

statystyka opisowa

statystyczna analiza danych

wnioskowanie statystyczne

Page 4: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka:

statystyka opisowa

statystyczna analiza danych

wnioskowanie statystyczne

Page 5: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka:

statystyka opisowa

statystyczna analiza danych

wnioskowanie statystyczne

Page 6: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka:

statystyka opisowa

statystyczna analiza danych

wnioskowanie statystyczne

Page 7: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocąróżnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji.

Populacja Zbiór elementów etykietowanych. Etykiety jakościowe,liczbowe, wektorowe (wielowymiarowe). Populacje skończone.Populacje nieskończone - rozkład prawdopodobieństwa. Wskaźniki(parametry): średnia, mediana, kwantyle, rozrzut, symetria, ...

Wskaźniki współzależności cech

Page 8: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocąróżnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji.Populacja Zbiór elementów etykietowanych. Etykiety jakościowe,liczbowe, wektorowe (wielowymiarowe). Populacje skończone.Populacje nieskończone - rozkład prawdopodobieństwa.

Wskaźniki(parametry): średnia, mediana, kwantyle, rozrzut, symetria, ...

Wskaźniki współzależności cech

Page 9: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocąróżnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji.Populacja Zbiór elementów etykietowanych. Etykiety jakościowe,liczbowe, wektorowe (wielowymiarowe). Populacje skończone.Populacje nieskończone - rozkład prawdopodobieństwa. Wskaźniki(parametry): średnia, mediana, kwantyle, rozrzut, symetria, ...

Wskaźniki współzależności cech

Page 10: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Statystyczna analiza danych: formułowanie wniosków ozjawiskach i procesach na podstawie wyników obserwacji tychzjawisk i procesów. Typowe: medycyna kojarzy wskaźniki stanupacjenta z wystąpieniem określonej choroby lub na podstawieróżnych wskaźników stanu zdrowia pacjentów po różnych terapiaocena skuteczność tych terapii. Inżynier obserwuje wskaźnikijakości produktów i ocenia jak na tę jakość wpływają różneczynniki; np. jak zawartość węgla w stali wpływa na określonewłasności konstrukcyjne tej stali.

Statystyczna analiza danych - data mining - statistical data analysis

Page 11: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Wnioskowanie statystyczne (statystyka matematyczna w ścisłymsensie). Na podstawie obserwacji X1,X2, . . . ,Xn wnioskować orozkładzie prawdopodobieństwa tych obserwacji, gdy znane są tylkopewne ogólne własności tego rozkładu.

(Populacja, etykieta, losowanie z populacji) – (zmienna losowa,rozkład prawdopodobieństwa)

Przykład: W populacji jest N elementów, w tym nieznana liczba Melementów wyróżnionych. Oznaczamy θ = M/N. Z populacjiwybieramy losowo n elementów X1,X2, . . . ,Xn i umawiamy się, żeXj = 1, gdy Xj jest jednym z M elementów wyróżnionych orazXj = 0 w p.p. Na podstawie tej próby oszacować frakcję θ. Albo:na podstawie tej próby sprawdzić, czy θ < 0.1.

Zmienna losowa Xj ma rozkład prawdopodobieństwa:

Pθ{Xj = 1} = θ = 1− Pθ{Xj = 0}

Page 12: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Model statystyczny

Przestrzeń próby X , R , Rn.

Rodzina rozkładów prawdopodobieństwa P, {Pθ, θ ∈ Θ}.

Page 13: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Problem statystyki matematycznej:

z jakiej populacji pochodzą obserwacje, które mamy w ręku

Page 14: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Dystrybuanta. Dystrybuanta empiryczna

Ogólne twierdzenia o dystrybuancie empiryczznej:

SPWL, MPWL: Fn(x)− > F (x) w danym punkcie x .

Gliwienko-Cantelli: supx |Fn(x)− F (x)|− > 0

Page 15: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Dystrybuanta. Dystrybuanta empiryczna

Ogólne twierdzenia o dystrybuancie empiryczznej:

SPWL, MPWL: Fn(x)− > F (x) w danym punkcie x .

Gliwienko-Cantelli: supx |Fn(x)− F (x)|− > 0

Page 16: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Dystrybuanta. Dystrybuanta empiryczna

Ogólne twierdzenia o dystrybuancie empiryczznej:

SPWL, MPWL: Fn(x)− > F (x) w danym punkcie x .

Gliwienko-Cantelli: supx |Fn(x)− F (x)|− > 0

Page 17: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Podstawowe twierdzenie statystyki matematycznej

Dystrybuanta. Dystrybuanta empiryczna

Ogólne twierdzenia o dystrybuancie empiryczznej:

SPWL, MPWL: Fn(x)− > F (x) w danym punkcie x .

Gliwienko-Cantelli: supx |Fn(x)− F (x)|− > 0

Page 18: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

TWIERDZENIA STATYSTYCZNE

Model statystyczny: (X ,P), (X , {Pθ, θ ∈ Θ})

DUŻO RÓŻNYCH PRAWDOPODOBIEŃSTW !!!

P{T (X1,X2, . . . ,Xn) ¬ ε} ­ η dla każdego P ∈ P

Pθ{T (X1,X2, . . . ,Xn) ¬ ε} ­ η dla każdego θ ∈ Θ

Page 19: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

Zadania:

• Estymacja

• Weryfikacja hipotez statystycznych

• Teoria decyzji statystycznych

Przykład: na podstawie próby

oszacować prawdopodobieństwo, że rozważana zmienna losowaprzekracza daną wartość (zastosowania: np ubezpieczenia, wielkośćrezerw itp)

oszacować wielkość, która będzie przekroczona z zadanym(małym) prawdopodobieństwem (np. poziom wody w rzece, V@R)

Page 20: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

NASZE NARZĘDZIA

Pakiet R

Excel

Matematyka

Page 21: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

LITERATURA

Bartoszewicz, J. (1996): Wykłady ze statystyki matematycznej.PWN

Bobrowski, D., Maćkowiak–Łybacka, K. (2006): Wybrane metodywnioskowania statystycznego. Wydawnictwo PolitechnikiPoznańskiej

Plucińska, A., Pluciński, E. (2000): Rachunekprawdopodobieństwa. Statystyka matematyczna. Procesystochastyczne. WNT

Silvey, S.D. (1978): Wnioskowanie statystyczne. PWN

Zieliński, R. (1990): Siedem wykładów wprowadzających dostatystyki matematycznej. PWN. www.impan.pl/ rziel (aktualizacja10.III.2005)

Duuuuuuuużo !

Page 22: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

LITERATURA

Bartoszewicz, J. (1996): Wykłady ze statystyki matematycznej.PWN

Bobrowski, D., Maćkowiak–Łybacka, K. (2006): Wybrane metodywnioskowania statystycznego. Wydawnictwo PolitechnikiPoznańskiej

Plucińska, A., Pluciński, E. (2000): Rachunekprawdopodobieństwa. Statystyka matematyczna. Procesystochastyczne. WNT

Silvey, S.D. (1978): Wnioskowanie statystyczne. PWN

Zieliński, R. (1990): Siedem wykładów wprowadzających dostatystyki matematycznej. PWN. www.impan.pl/ rziel (aktualizacja10.III.2005)

Duuuuuuuużo !

Page 23: STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 1rziel/PW_Wyk1.pdfStatystyka opisowa: charakteryzacja populacji za pomocą różnych (syntetycznych) wskaźników. Parametry populacji. Populacja Zbiór

ZALICZENIA

Własne problemy!

Aktywność

Lista obecności