İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ …cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=göç... · Yüksek Lisans programındaki bu dersi alan öğrenciler, dünyada

1

GÖÇÇALIŞMALARI

TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

SOSYOLOJİ ANABİLİM DALI

GÖÇ ÇALIŞMALARI

2

Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programı, dünyada ve Türkiye’de giderek daha fazla önem kazanan göç alanında uzmanlaşacak ve bilimsel araştırmalar yürütecek akademik personel, uzman ve araştırmacı yetiştirmeyi amaçlamaktadır.


3

Program Hakkında

İster gönüllü, ister zorunlu olsun, dünyada yaşanan savaşlar, adaletsiz gelir dağılımı ve in-sanların daha huzurlu bir yerde yaşama isteği olduğu sürece göçler gündemimizdeki yerini korumaya devam edecek, araştırma yapma ve bilgi üretme gerekliliği de hep olacaktır. Küre-selleşen dünyada, demografisi sadece doğal nüfus artışı ile oluşan yerleşim yeri bulmak artık neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Dünya üzerindeki göç hareketleri izlendiğinde güneyden kuzeye, doğudan batıya sürekli bir göç yaşanmaktadır. Türkiye de coğrafi konumu nedeniy-le hem kaynak, hem transit, hem de hedef olarak bu göç hareketlerinden en fazla etkilenen ülkelerdendir. Dünyadaki Suriyeli mültecilerin yarısından fazlası Türkiye’de bulunmaktadır. Nisan 2018 itibariyle Türkiye’de kayıtlı geçici koruma statüsünde yaşayan 3.584.179 Suriyeli bulunmaktadır.

Hedef, kaynak ve transit göç hareketlerinin merkezinde bir ülke olarak Türkiye, birbirinden farklı göç akımlarının çok boyutlu olarak incelenmesine imkân sunan bir özellik göstermek-tedir. Göç hareketlerinin nedenleri, göçmenlerin göç alan toplumlarla uyumu, uluslararası göç hukuku, emek piyasasında kayıtlı ve kayıt dışı göçmenlerin durumu, devletlerin ve/veya uluslararası kuruluşların göç akımlarını kontrol etmek için geliştirdikleri göç sistemleri, bütün göç aktörlerinin içinde bulunduğu ulus-aşırı alanları ve ağları kapsayan dinamikler gibi göç ile ilgili alanlar interdisipliner bir yaklaşım içinde incelenmeye muhtaçtır.

Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programı, dünyada ve Türkiye’de giderek daha fazla önem ka-zanan göç çalışmaları alanında bilimsel araştırmalar yürütecek akademik personel, uzman ve araştırmacı yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Program göç alanında uzmanlaşmak isteyen farklı lisans disiplinlerden mezun öğrencilerin taleplerini karşılayacak, göç alanında bilimsel çalış-ma yürütecek üniversite ve üniversite dışı kurumlar için nitelikli insan gücü yetiştirilmesine katkı sağlayacaktır. Programda göç çalışmaları, uluslararası ilişkilerden siyaset bilimine, eko-nomiden sosyolojiye çok yönlü ve çok disiplinli bir çalışma alanı olarak görülmektedir. Farklı disiplinlerden gelen akademik personel sayesinde programdan mezun olan kişiler yerel ve kü-resel göç hareketleri ile ilgili gereksinim duyulan göç araştırmalarına ve çalışmalarına akade-mik ve bilimsel yöntemlerle hazırlanan çalışmalara yetişmiş insan gücü katkısı sağlayacaktır.

GÖÇ ÇALIŞMALARI

4

Başvuru ve Kabul Koşulları

Değerlendirme Ölçütleri

Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programı, interdisipliner bir sosyal bilim anlayışı doğrultu-sunda, üniversitelerin örgün öğrenim veren herhangi bir lisans programından mezun olmuş her öğrenciye açıktır. Aşağıda belirtilen koşullara göre başvuran adaylarla mülakat yapılacak; başarılı olanlar Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programına kayıt yaptırabileceklerdir. Bunların dışında İstanbul Üniversitesi Senatosu’nun belirlediği genel kabul koşulları aynen geçerlidir. • Başvuru için 4 yıllık bir bölümden mezun olmak gereklidir.• Mezuniyet koşulu: Yüksek Lisans Programlarına (tezli) başvuracak adayların lisans not or-

talamalarının (AGNO / CGPA) 100 üzerinden en az 60 olması gerekir.• ALES koşulu: Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’ndan en az 65 puan

(Eşit Ağırlık türünde) alması gerekir.• Yabancı dil koşulu: YDS veya eşdeğeri sınav için taban puan 50’dir.• Yatay geçiş kontenjanlarına, bir diğer enstitünün aynı düzeydeki eşdeğer lisansüstü progra-

mında en az bir yarıyılını tamamlamış bulunan, almış olduğu derslerin tamamını başarmış olan öğrenciler başvurabilir. Tezli yüksek lisans programlarında normal öğrenim süresinin son bir yarıyılında yatay geçiş yapılmaz.

Başvuru süreci ve koşulları konusunda detaylı bilgi için sosyalbilimler.istanbul.edu.tr sitesin-den veya 0212 440 20 00 numaralı telefondan Sosyal Bilimler Enstitüsü ile irtibata geçiniz.

Yüksek lisans programlarına başvurabilmek için, bunların toplanmasıyla elde edilen giriş no-tunun en az 65 olması gerekir.

Puan Türü (%)

ALES (Eşit Ağırlık türünde) veya eşdeğeri sınav notu 50

Lisans not ortalaması veya yedinci yarıyılı not ortalaması (mezun olmayanlar için) 10

Mülakat puanı 30

Yabancı dil notu 10


5

Mezuniyet KoşullarıGöç Çalışmaları Yüksek Lisans Programından mezun olmak için en az (60 AKTS’ye karşılık gelecek) 21 kredilik ders alma zorunluluğu mevcuttur. Derslerini başarı ile tamamlayan yük-sek lisans öğrencilerinin konu belirleyip danışman seçerek yüksek lisans tezlerini danışman-ları nezaretinde hazırlamaları beklenir. Öğrenciye tezini tamamlaması için 4 yarıyıl tanınır. Öğrenci, hazırladığı tezi, çoğunluk oyu ile karar veren 5 kişilik bir jüri önünde savunmak zo-rundadır. Öğrencinin danışmanı bu jürinin doğal üyesidir. Öğrencilerin programdan mezun olabilmeleri için alınması zorunlu olan tüm derslerden başarılı olmaları ve tezlerini başarıyla savunmaları gerekmektedir.

Müfredat

GÜZ YARIYILI

No Dersin Adı Z/S Kredi AKTS Öğretim Üyesi

1 Türkiye’de Göç Çalışmaları Z 3 8 Prof. Dr. Yücel Bulut

2 Göç Sosyolojisi S 3 8 Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel

3 Uluslararası Göç Hukuku S 3 6 Prof. Dr. İbrahim Kaya

4 Seminer Z 0 6 Prof. Dr. İsmail Coşkun

BAHAR YARIYILI

No Dersin Adı Z/S Kredi AKTS Öğretim Üyesi

1 Sınır Aşan Göçler: Küresel ve Yerel Yaklaşımlar Z 3 8 Doç. Dr. A. Didem Danış Şenyüz

2 Uluslararası Emek Göçü S 3 8 Doç. Dr. Ulaş Sunata Özdemir

3 Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği Z 3 6 Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel

4 Coğrafya, Tarih ve Göç Z 3 8 Prof. Dr. İsmail Coşkun

5 Sosyal Teoride Güncel Tartışma Konuları S 3 8 Prof. Dr. Yücel Bulut

GÖÇ ÇALIŞMALARI

6

DERS İÇERİKLERİ GÜZ YARIYILI

1. TÜRKİYE’DE GÖÇ ÇALIŞMALARI

Göçler, tarih boyunca olduğu gibi modern dönemde de toplumsal dönüşümü sağlayan en önemli faktör-lerden biri olagelmiştir. İster yerel, ister küresel olsun, göç hareketleri, ekonomik, sosyal ve kültürel bütün dönüşümlerin neden ve sonuçlarını araştırmak isteyen sosyal bilimcilerin dikkatini çeken bir değişken olmuştur. Sosyal bilimcilerin göç alanına ilgileri sanayileşme sonrasına kadar götürülebilir. Ancak aka-demik bir ilgi alanı olarak göçe yoğunlaşma İkinci Dünya Savaşı sonrasında olmuştur. Aynı dönemlerde Türkiye’de de ilk göç çalışmaları başlamış, Türkiye’nin Avrupa ülkelerine işçi göndermesi de bu alanı besleyen önemli bir etken olmuştur. 2000’li yıllardan itibaren ise göç çalışmaları kamu ve özel kuruluş-ların, akademinin ve uluslararası kuruluşların üzerinde yoğunlaştığı bir konu olmuştur. Göç Çalışmaları Yüksek Lisans programındaki bu dersi alan öğrenciler, dünyada göç çalışmaları ile ilgili kısa bir literatür okumasından sonra, Türkiye’deki göç çalışmalarını yakından tanıyacaklar, bu alanda faaliyet yürüten araştırma merkezlerini ve yürüttükleri örnek projeleri tanıma fırsatı bulacaklardır.

Haftalık Ders Planı

1. Türkiye’de Sosyolojinin Gelişimi2. Akademik Bir Çalışma Alanı Olarak Göç3. Dünyada Göç Çalışmaları: Kurumlar, Teoriler ve Çalışmalar I4. Dünyada Göç Çalışmaları: Kurumlar, Teoriler ve Çalışmalar II5. Türk Sosyal Bilimleri ve Göç Olgusu: Temel Yönelimler6. Türkiye’de İç Göç Araştırmaları7. Türkiye’de Dış Göç Araştırmaları 8. Yurt Dışından Türkiye’ye Yönelen Göç Olgusu 9. Türkiye’de Göç İle İlgili Özel-Resmi Kurum/Kuruluşlar ve Çalışma Alanları10. Göç Araştırma Örnekleri I11. Göç Araştırma Örnekleri II12. Göç Araştırma Örnekleri III13. Göç Araştırma Örnekleri IV14. Göç Araştırma Örnekleri V

Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yücel Bulut


7

2. GÖÇ SOSYOLOJİSİ

İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan göç, küreselleşme ile beraber yeni boyutlar kazanmıştır. Göçler nitelik olarak çeşitlenirken, nicelik olarak da daha önce dünyada hiç görülmediği kadar yüksek bir orana ulaşmıştır. Dünyadaki her 7 kişiden biri doğduğu/ait olduğu topraklardan uzakta yaşamaktadır. 250 milyon kişi kendi ülkesi dışında göçmen veya mülteci olarak yaşamaktadır. Göç-menler ve/veya mülteciler hem göç ettikleri ülkelerin, hem de ayrıldıkları ülkelerin bütün toplum-sal kurumlarında ve kentlerinde önemli dönüşümler yaşanmasına neden olmaktadır. Dünyadaki göç süreçleri ve eğilimlerinden Türkiye de ziyadesiyle etkilenmektedir. Kent Çalışmaları alanında lisansüstü eğitim alacak öğrencilerin yerel ve küresel anlamda kentlerin göçlerle nasıl dönüştüğünü anlama ve analiz etme becerisi kazanabilmeleri önemli olacaktır.


1. Göç Sosyolojisinin Temel Kavramları2. Temel Göç Kuramları3. Türkiye’de İç Göç Süreçleri4. Türkiye’de Kentleşme ve Dayanışma Ağları5. Türkiye’den Göçler6. Türkiye’ye Göçler7. Küresel Göç Hareketleri8. Küresel Düzensiz Göçlerin Boyutları9. Avrupa’ya Düzensiz Göçler10. Avrupa’da Göç ve Sınır Politikaları11. Avrupa’da Birlikte Yaşama Modelleri12. Modern Diyasporalar ve Geri Dönüş Göçleri13. Küresel Göçmen Dayanışma Ağları14. Düzensiz Göç Alanında Çalışan Kurum ve Kuruluşlar

Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel

GÖÇ ÇALIŞMALARI

8

3. ULUSLARARASI GÖÇ HUKUKU

Bu derste, uluslararası göç yani ulusal sınırları aşan göç hareketlerinin hukukî boyutu incelenecek-tir. İlgili ulusal ve uluslararası kurumlar ile hukukî düzenlemeler ele alınacaktır. Uluslararası göç hukukunun temel kavramları ve kurumları açıklandıktan sonra; genel olarak yabancı ve göçmenle-rin hakları, özel olarak uluslararası koruma veya geçici korumaya ihtiyaç duyan yabancıların statü-leri, hakları ve yükümlülükleri ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin önemli kararları ışığında, bu kişilerin uluslararası insan hakları hukuku aracılığıyla korunması üzerinde durulacaktır. Düzen-siz göç ile mücadele aracı olarak değerlendirilen geri kabul andlaşmaları ve bunların uygulanması sırasında doğabilecek sorunlar; düzensiz göçmenlerin genellikle mağduru oldukları insan ticareti ve göçmen kaçakçılığı suçları ve bunlarla mücadele yöntemleri irdelenecektir. Ulusal ve uluslararası düzlemde göç yönetimi ve ilgili kurumlar incelenecektir.


1. Genel Giriş: Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve2. Göç Hukukunun Kaynakları3. Uluslararası Hukukta Mülteciler4. AB Hukukunda Mülteciler5. Türk Hukukunda Mülteciler ve Şartlı Mülteciler I6. Türk Hukukunda Mülteciler ve Şartlı Mülteciler II7. Ara Değerlendirme8. Kitlesel Göç ve İltica9. Geri Kabul Andlaşmaları ve Uygulama Usulleri10. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Aracılığıyla Koruma11. Düzensiz Göç, İnsan Ticareti ve Göçmen Kaçakçılığı12. Uluslararası Düzlemde Göç Yönetimi13. Ulusal Düzlemde Göç Yönetimi14. Genel Değerlendirme

Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Kaya


9

4. SEMİNER

Bu derste programda kayıtlı öğrencilerin tez önerilerini geliştirme yeteneklerinin artırılması amaç-lanmaktadır. Bu çerçevede öğrencilerin kentsel toplumsal, iktisadi, kültürel, fiziksel ve mimari so-runlar üzerine dikkatini çekmek ve farklı sorun alanları üzerine düşünebilmelerini sağlamak amaç-lanmaktadır. Sonrasında öğrencilerin belirlediği sorularla ilgili ne tür çalışmalar yapılabileceği konusunda tartışmalar yürütülecektir. Böylelikle söz konusu çalışmaların nasıl tasarlanabileceği, konu seçimi, sınırlar ve hipotezlerin inşası ele alınarak öğrencilerin bu alandaki yetilerini artırmak amaçlanmaktadır.


1. Ders İçeriği ve Amacı2. Türkiye ve Göç3. Göç ve Modernleşme4. Göç ve Toplumsal Değişim5. Göç ve Kentleşme6. Türkiye’ye Yönelen Göçlerdeki Değişim7. Göç Çalışmalarında Yeni Eğilimler 8. Göç ve Yeni Paradigma İhtiyacı9. Sorunlar ve Öneriler10. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması 11. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması 12. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması 13. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması 14. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması

Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Coşkun

GÖÇ ÇALIŞMALARI

10

DERS İÇERİKLERİ BAHAR YARIYILI

1. SINIR AŞAN GÖÇLER: KÜRESEL VE YEREL YAKLAŞIMLAR

Sosyal bilimlerde daha önce çoğunlukla iç göç bağlamında tartışılan nüfus hareketleri, son yirmi yılda küreselleşmenin de etkisiyle daha çok uluslararası boyutuyla ele alınır oldu. Bu ders, 1990’lardan beri hem niceliksel hem de niteliksel bir artış gösteren uluslararası göçlere odaklanarak, göç mekanizmaları, göç süreçleri ve bunların farklı coğrafyalarda sebep olduğu bireysel ve toplumsal etkileri incelemeyi he-deflemektedir. Derste göçü mümkün kılan yerel, ulusal ve küresel etkenler interdisipliner bir yaklaşımla ele alınacak; göç politikaları, küreselleşme, ulus-devletin dönüşümü, zorunlu göç, diyasporalar, ulusötesi ağlar, entegrasyon, kozmopolitizm, post-fordist dönemde emek göçü, mültecilik, emekli ve öğrenci göç-leri gibi güncel konular üzerinde durulacaktır.Göç hareketleri göç edilen yer kadar, göçmenin geride bıraktığı yerleri de etkilemektedir. Bu anlamda hem göç veren, hem göç alan, hem de transit göçe ev sahipliği yapan bir ülke olarak Türkiye, uluslararası göç yazınının sağladığı kuramsal ve kavramsal birikim ışığında ele alınacaktır.


1. Giriş ve Temel Kavramlar2. Ulus-Devlet, Nüfus Hareketleri ve Göç Politikaları3. Türkiye’de Göç Hareketleri4. Sınır Çalışmaları5. Zorunlu Göç ve Diyasporalar6. Göçmen Ağları ve Ulusötesilik7. Entegrasyon, Uyum, Beraber Yaşama I8. Entegrasyon, Uyum, Beraber Yaşama II9. Emek Göçü 10. Yeni Göç Kategorileri: Mülteciler 11. Yeni Göç Kategorileri: Öğrenci Dolaşımı 12. Yeni Göç Kategorileri: Emekliler ve Yaşam Tarzı Göçü 13. Göç Mekânları: Kozmopolit Şehirlerden Göçmen Mahallelerine 14. Sonuç ve Genel Değerlendirme

Öğretim Üyesi Doç. Dr. Didem Danış Şenyüz


11

2. ULUSLARARASI EMEK GÖÇÜ

Günümüzde sadece sermaye, mallar ve bilgi akışı değil aynı zamanda insanlar da şimdiye kadar yaşanmamış boyutlarda ulusal sınırları aşıyorlar. Dünya çapında bugün tahmin edilen 244 milyon uluslararası göçmenden yaklaşık 150 milyonu vardıkları ülkelerde emek piyasalarına eklenip bir-birinden çok farklı sosyal, ekonomik ve yasal şartlar altında çalışmaktalar. Göçmenlerin ekonomik faaliyetleri sadece kendi hayatlarını değil aynı zamanda geldikleri ve vardıkları ülkeleri de birçok acıdan etkiliyor. Bu Türkiye için de geçerli. Tarih boyunca Türkiye’ye birçok yerden ve çeşitli ne-denlerden dolayı göçmenler ülkeye gelip Türk emek piyasasına katıldılar. Türkiye 1960'lı yıllardan itibaren Avrupa'ya ve özellikle Almanya’ya gerçekleşen büyük ölçekli göç hareketinden dolayı, daha çok işçi gönderen bir ülke olarak algılanmakta. Bu imaj, kabaca 1960 ile 1980 yılları arasındaki göç olgusuyla örtüşse de, önceki ve sonraki dönemlerin göç hareketlerini dikkate aldığımızda gerçeğin tam bir resmini vermez. Derste uluslararası emek göçünün genel çerçevesini çizildikten sonra özel-likle Türkiye’deki durum üzerinde durulacak.


1. Uluslararası Emek Göçüne Giriş2. Çeşitli Göç Hareketlerinin Benzerlikleri, Farklılıkları ve İş Piyasalarındaki Yansımaları3. Uluslararası Emek Göçünün Tarihsel ve Güncel Eğilimleri4. Klasik Göç Teorilerinde Emek Göçü5. Güncel Göç Teorilerinde Emek Göçü6. Dünya’da Yabancı İstihdam Politikaları ve Emek Piyasalarına Etkileri7. Türkiye’den İşçi Göçü8. Türkiye’den Beyin Göçü9. Türkiye’ye Emek Göçü ve Yabancı İstihdamının Tarihsel Eğilimleri 10. Türkiye’ye Emek Göçü ve Yabancı İstihdamın Güncel Eğilimleri 11. Yabancı İstihdam Politikası ve Yabancı Yatırımlar12. Türkiye’de Yabancı İstihdamın Yasal Çerçevesi13. Türkiye’deki Yabancı İstihdam Politikasının Etkileri14. Türkiye’deki Yabancı İstihdam Politikasında Güncel Gelişmeler

Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ulaş Sunata Özdemir

GÖÇ ÇALIŞMALARI

12


1. Giriş ve Yöntem2. Bilimsel Bilgi Nedir?3. Bilimsel Araştırma Nedir?4. Bilimsel Araştırma Şekilleri5. Literatür Taraması6. Kaynak ve Dipnot Gösterme7. Nitel Araştırma-I8. Nitel Araştırma-II9. Nicel Araştırma-I10. Nicel Araştırma-II11. Tez Hazırlama12. Tez Şekil Şartları13. Proje Hazırlama14. Genel Değerlendirme

Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel

3. BİLİMSEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİVE YAYIN ETİĞİ

Sosyal bilimler alanında bilimsel araştırma yapmak, bireylere yaşadıkları toplumu ve çevreyi daha yakın-dan tanıma fırsatı sunar. Bilimsel yöntemlerle ulaşılan sonuçlardan yola çıkarak sorunlara çözüm gelişti-rebilmek için gereken ipuçlarını verir. Bilimsel araştırmalar, belli bir konuda sistematik olarak toplanan verilerin analiz edilmesiyle yeni çözüm yolları ve yaklaşım biçimleri geliştirmeye ve bu alanlarda politika üretmeye katkı sağlar. Diğer lisansüstü çalışma alanlarında olduğu gibi göç alanında akademik çalışma yapacak kişilerin de mutlaka nitel ve nicel bilimsel araştırma yöntemlerine hakim olması ve akademik yazım tekniklerini bilmesi gerekmektedir. Küresel göç yollarının önemli bir kavşak noktasında olan Tür-kiye, göç veren ve transit bir ülke değil aynı zamanda göçün hedef ülkesi olarak göç çalışmaları için oldukça önemli bir saha durumundadır. Göç Çalışmaları programına devam eden öğrencilerin bilimsel araştırma mantığını kavrayarak, makale, tez ve proje yazma ve uygulama tekniklerini öğrenmeleri, Tür-kiye ve dünyadaki toplumsal dönüşümü anlayabilmek ve yorumlayabilmek için önem arz edecektir.


13

4. COĞRAFYA, TARİH VE GÖÇ

Türkiye bir süredir göç hareketlerinde geçiş ülkesi olmaktan çıkmış, hedef ülke haline gelmiştir. Tür-kiye, bu olguya eklenen yakın coğrafyamızda yaşanan savaşlara bağlı olarak yoğun bir mülteci girişine maruz kalmaktadır. Bu derste tarihsel olarak Anadolu coğrafyasının tarih içinde yaşadığı göç hareket-leri ele alınacak; günümüz göç ve mülteci hareketliliğini tarihi tecrübeler ışında mukayeseli bir biçim-de değerlendirilecektir. Nüfus hareketleri, göç ve mülteci olguları coğrafya ve tarihi bağlamı içinde ele alınırken, süreklilikler ve farklılaşmalara odaklanılacaktır.


1. Anadolu’nun Coğrafi İmkân ve Sınırlılıkları2. Eski Çağ’da Anadolu’da Nüfus Hareketleri 3. Eski Çağ’da Anadolu’da Nüfus Hareketlerinin Kültürel ve Toplumsal Sonuçları:

Bugüne Dair4. Uygarlıkların Karşılaşma Alanı Olarak Anadolu Coğrafyası5. Coğrafya ve İskân: Eski Çağ’da Nüfus Yerleştirmeleri6. Bizans İmparatorluğu’nda Nüfus Hareketleri7. Osmanlı’da İskân Politikaları ve Nüfus Yerleştirmeleri8. Osmanlı İmparatorluğun Kaybının Toplumsal Sonuçları: Muhacir Toplum9. Rus Devrimi ve Türkiye’ye Rus Göçü 10. Cumhuriyet Dönemi Nüfus Hareketleri: Mübadele11. Muhacirlikten Göçmenliğe: Cumhuriyet Döneminde Balkanlardan Göç12. 1979 İran Devrimi ve Türkiye’ye İranlı Göçü13. Irak ve Suriye’de Savaş Halinin Sonuçları: Eski ve Yeni Mülteciler14. Coğrafya ve Tarih Bağlamında Türkiye’nin Yaşadığı Göç Tecrübeleri: Süreklilik ve Değişme

Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Coşkun

GÖÇ ÇALIŞMALARI

14


1. Toplum ve Sosyolojik Düşünmek2. Klasik Sosyal Teori I: Temel Özellikler3. Klasik Sosyal Teori II: Temel Yaklaşımlar4. Çağdaş Sosyal Teori I: Temel Dinamikler ve Nitelikler5. Çağdaş Sosyal Teori II: Temel Yaklaşımlar6. Sosyolojide Yöntem Tartışmaları7. Post-Endüstriyel Toplumun Dinamikleri8. Post-Modern Sosyal Teori9. Küreselleşme Tartışmaları10. Kültürel İncelemeler ve Kültür Endüstrisi11. Feminist Teori ve Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları12. Pierre Bourdieu ve Sosyolojisi13. Çağdaş Sosyolojide Yeni Çalışma Alanları: Beden, Benlik, Bellek ve Göç14. Sosyoloji Nereye Gidiyor?

Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yücel Bulut

5. SOSYAL TEORİDE GÜNCEL TARTIŞMA KONULARI

Sosyal teorinin temel özelliklerini değerlendirmeyi hedefleyen bu ders, göç sosyolojisi alanında çalışacak akademisyenler için, ‘göç’ olgusunun toplumsal bir mesele olarak ortaya çıktığı modern dünyayı tarih, yapı ve zihniyet bütünlüğü içinde kavrayabilmeleri açısından besleyici olacaktır. Bu bağlamda öncelikle ‘toplum’ kavramının muhtevası ve neliği, sosyolojik düşünmenin çerçevesi tartışılacak, sosyoloji ve sağ-duyu bilgi arasındaki farklara odaklanılacaktır. Derste sosyolojinin ortaya çıktığı toplumsal ve tarihsel koşullar, sosyolojinin kurucu isimleri ve yaklaşımları ana hatlarıyla tartışılacaktır.Post-endüstriyel toplumlarının ortaya çıkışı ile eş zamanlı olarak, uluslararası iktisadî ve siyasî geliş-melerin ışığında sosyal teoride önemli değişiklikler göze çarpmaktadır. Bu çerçevede post-modernlik, post-yapısalcılık, kültürel incelemeler, feminist teori gibi yeni yaklaşımlar ve oryantalizm, madunluk, küreselleşme, beden, benlik, bellek, göç, yoksulluk gibi çağdaş sosyal teoride etkisini gösteren yeni ince-leme alanları tartışılacak ve sosyolojinin evrimine ilişkin değerlendirmelerde bulunulacaktır.


15

ÖĞRETİM ÜYELERİ VE GÖREVLİLERİ

* İsme göre alfabetik sırada

*

Doç. Dr. Didem Danış Şenyüz1997 yılında Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslarası İliş-kiler ile Sosyoloji bölümlerini tamamladı. 2001 yılında ODTÜ Sos-yoloji’de “Türkiye'de Uydu Yerleşmelerin Yaygınlaşması ve Bir Uydu Yerleşme Topluluğu: Bahçeşehir Araştırması” isimli yüksek lisansını tamamladı. 2002-2003 akademik yılında İsveç’teki Malmö Üniversi-tesi’nde International Migration and Ethnic Relations Programında misafir araştırmacı olarak bulundu. Doktorasını EHESS’te (Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales), Iraklı transit göçmenlerin sosyal ağları konulu tezle 2008’de tamamladı. Danış şu an Galata-saray Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak çalış-

maktadır. Didem Danış’ın başlıca ilgi alanları şehir, göç ve demografidir.

Prof. Dr. İbrahim Kaya1969 doğumlu olan Kaya 1992 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi bölümünden mezun oldu. Yüksek lisansını 1994 yılında The University of Nottingham’da doktorasını 2000 yılında University of Keele’de hukuk bölümünde tamamlamış-tır. Kaya şu an İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. İbrahim Kaya’nın ilgi alanları arasında Devletler Umumi Hukuku, Göç Hukuku, İnsan Hakları Hukuku yer almaktadır.

GÖÇ ÇALIŞMALARI

16

Prof. Dr. İsmail Coşkun1959 Adana-Kozan doğumludur. 1981’de İstanbul Üniversitesi Ede-biyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Aynı bölümde 1987 yılında “Niyazi Berkes’te Doğu-Batı Sorunu” başlıklı yüksek lisans tezini, 1991 yılında ise “Modern Devletin Doğuşu” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Hâlen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmakta ve Bölüm Başkanlığı görevini yürütmektedir. Baş-lıca ilgi alanları modern devlet, modernleşme, Türk modernleşmesi, ütopyalar ve edebiyat sosyolojisidir.

Doç. Dr. Ulaş Sunata ÖzdemirOrta Doğu Teknik Üniversitesi’nde İstatistik lisansı ve Sosyoloji yüksek lisansını tamamladıktan sonra Sosyoloji alanında doktora yeterliliğini aldı. Göç araştırmalarına ilgisi nedeniyle doktora tezi çalışması için Almanya’nın Göç Araştırmaları ve Kültürlerarası Ça-lışmalar Enstitüsü’nden (IMIS) davet aldı. DAAD ve Hans-Böckler Vakfı burslarını kazanarak sosyoloji doktora çalışmasını Osnabrück Üniversitesi’nde 2010 yılında bitirdi. Beş yılı aşkın süredir Bahçeşe-hir Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde tam zamanlı öğretim üyesidir. Başta Türkiye-Almanya uzamı olmak üzere 15 yılı aşkın süredir göç ve diaspora çalışmaları konusunda çalışan Sunata’nın Almanya’da

yayınlanmış iki kitabının yanı sıra göç, küreselleşme, diaspora, şehirleşme ve toplumsal cinsiyet alan-larında yayınlanmış çok sayıda akademik makalesi bulunmaktadır. Türkiye’deki diasporalar başlık-lı kapsamlı bir proje yürütmüştür. Son yıllarda Çerkes diasporası ve Suriyeli mülteciler konularına yoğunlaşmıştır. TÜBİTAK destekli “Türkiye’deki Diasporalar: Kuzey-Batı Kafkasya Halkları Örneği” başlıklı projeyi başarıyla tamamlamıştır. 2013’ten beri mültecilerle ilgili farklı kamp ve şehirlerde saha çalışmaları yapmaktadır. Göçün ve kentin sürekli artan önemini değerlendiren Sunata, disiplinlerara-sılığı ve takım çalışmasını daha güçlendirmek adına Bahçeşehir Üniversitesi Göç ve Kent Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAUMUS) kuruculuğunu üstlenmiştir.


17

Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel 1995 yılında Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basım ve Yayımcılık Bölümünü bitirdi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalında 1998’de yüksek lisansını, 2004 yılında doktorasını tamamladı. 2012 yılından bu yana İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üye-si olarak görev yapmaktadır. Ayrıca Uygulamalı Sosyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcılığı ve Yeşilay Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü gibi görevleri bulunmaktadır. Yayımlanmış dört kitabı olan Adıgüzel göç, iletişim, yurtdışındaki Türkler, kent, sivil

toplum ve gönüllülük alanlarında akademik çalışmalarını sürdürmektedir.

Prof. Dr. Yücel Bulut1966 Gümüşhane doğumludur. 1989 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Aynı bölüm-de 1993 yılında “‘Türk Dostları’ Pierre Loti ve Claude Farrère” baş-lıklı yüksek lisans tezini, 2000 yılında ise “1945 Sonrasında Oryan-talizme Yöneltilmiş Eleştirilerin Değerlendirilmesi” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Hâlen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmakta, ayrıca Göç ve Göçmen Politikaları Uygulama ve Araştır-ma Merkezi Müdürlüğü görevini yürütmektedir. Başlıca ilgi alanları sosyal teori, kimlik, oryantalizm, kültür incelemeleri ve göçtür.

GÖÇ ÇALIŞMALARI

18

sosyoloji.edebiyat.istanbul.edu.tr

[email protected]

IU_GOC_YLisans

Documents

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ …cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=göç... · Yüksek Lisans programındaki bu dersi alan öğrenciler, dünyada