sp155.krakow.plsp155.krakow.pl/images/historia_6.docx · Web viewKonstytucji 3 maja; • wymienia najważniejsze zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja; • wskazuje Konstytucję

Wym

agania na poszczególne oceny dla klasy VI

Temat lekcji ZagadnieniaWymagania na poszczególne oceny

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

Oświecony wiek XVIII

• ideologia oświecenia

• trójpodział władzy według Monteskiusza

• rozwój nauki, techniki i oświaty w dobie oświecenia

U c z e ń :• wskazuje czas

trwania epoki oświecenia (XVIII wiek) i zaznacza go na taśmie chronologicznej;

• wymienia najważniejsze dokonania naukowe i techniczne epoki

U c z e ń :• wyjaśnia pojęcie oświecenie;

• przedstawia zmiany, które zaszły w oświacie w dobie oświecenia.

U c z e ń :• przedstawia najważniejsze cechy ideologii oświecenia;

• wyjaśnia wpływ ideologii oświecenia na rozwój nauki w XVIII wieku;

• wskazuje wpływ dokonań naukowych

U c z e ń :• wyjaśnia, na

czym polegała zasada trójpodziału władzy według Monteskiusza;• wskazuje te

hasła głoszone w epoce oświecenia, które są

U c z e ń :• wskazuje zastosowanie trójpodziału władzy we współczesnych systemach demokratycznych.

Rzeczpospolita w połowie XVIII wieku

• sytuacja Rzeczypospolitej w połowie XVIII wieku

• sąsiedzi Rzeczypospolitej• polityka

państw ościennych wobec Rzeczypospolitej

• I rozbiór Rzeczypospolitej

U c z e ń :• wymienia

sąsiadów Polski w XVIII wieku;

• wskazuje datę I rozbioru Rzeczypospolitej i zaznacza ją na taśmie chronologicznej;• wymienia

państwa, które dokonały I rozbioru i

U c z e ń :• wyjaśnia, na czym polegało niebezpieczeństwo wynikające z polityki państw ościennych wobec Rzeczypospolitej;

• wyjaśnia przyczyny

I rozbioru.

U c z e ń :• wskazuje

źródło potęgi sąsiadów Rzeczypospolitej;• dokonuje

oceny postawy społeczeństwa polskiego wobec trudnej sytuacji kraju.

U c z e ń :• przedstawia

sytuację Rzeczypospolitej połowie XVIII wieku i wskazuje przyczyny jej słabości.

U c z e ń :• przedstawia samodzielnie różne postawy w społeczeństwie wobec rozbioru państwa na podstawie analizy obrazu Jana Matejki „Rejtan”.

2D

okumentacja nauczyciela dla klasy V

I



W kręgu oświeconego monarchy

• ostatni władca

Rzeczypospolitej• rozwój oświaty

w Rzeczypospolitejw drugiej połowieXVIII wieku• kultura w

walceo naprawę kraju

U c z e ń :• wymieniaStanisława AugustaPoniatowskiego jakoostatniego władcęRzeczypospolitej;• wymienia

szkołyi instytucjekształcące młodzieżw duchu reformoświeceniowych.

U c z e ń :• wyjaśnia konieczność

przeprowadzeniareformy szkolnictwai przedstawia jej cel;

• wskazuje celwychowaniai edukacji młodzieżyw Rzeczypospolitejw 2. poł. XVIII wieku;• podaje dwa

U c z e ń :• wyjaśnia

pojęcieobiady czwartkowe;

• przedstawia cel

organizowaniaobiadówczwartkowych.

U c z e ń :• wyjaśnia, dlaczego

Stanisława AugustaPoniatowskiegomożna nazwać władcąoświeconym;• wymienia

działaniazmierzające donaprawy państwaw dziedzinach oświatyi kultury;

U c z e ń :• opowiadao zmianach, którezaszły w Warszawieza panowaniaStanisława AugustaPoniatowskiego.

Sejm Wielkii Konstytucja 3 maja

• R

zeczpospolita po I rozbiorze• cel obrad

SejmuC

zteroletniego

(1788–1792)

• reformy Sejmu

Wielkiego• Konstytucja 3 maja1791 roku


datęuchwaleniaKonstytucji 3 maja(1791 rok)i zaznacza ją na taśmiechronologicznej;

• wskazujeStanisława AugustaPoniatowskiegoi StanisławaMałachowskiego jakotwórców konstytucji.

U c z e ń :• wyjaśnia pojęciekonstytucja;

• wymienia reformyuchwalone przez SejmWielki;

• przedstawiaokoliczności uchwaleniaKonstytucji 3 maja;

• wymienianajważniejsze zmianywprowadzone przezKonstytucję 3 maja;

• wskazuje Konstytucję

3 maja jako przykładdziałań zmierzających

U c z e ń :• wskazuje cel

obradSejmu

Wielkiego;• omawia najważniejsze

reformy Sejmu

Czteroletnieg

o.


sytuacjęw Rzeczypospolitejpo I rozbiorze;

• wyjaśnia konieczność

przeprowadzeniareform ustrojowychw celu ratowanianiezależności kraju;

• ocenia znaczenie

reform SejmuWielkiego dlaratowania państwapolskiego.

U c z e ń :• analizuje

samodzielnieobraz Jana Matejki„Konstytucja3 maja”, wymieniającosoby przedstawionena obrazie, atmosferę,czas i miejsce wydarzeńprzedstawionych naobrazie.

Wym


3

Wojna w obronieKonstytucji 3 maja

• konfederacja targowicka

• wojna polsko-rosyjska1792

• II rozbiórRzeczypospolitej

U c z e ń :• podaje datęII rozbioru i zaznaczają na taśmiechronologicznej;

• wymienia państwa,które dokonałyII rozbioru.

U c z e ń :• wskazuje na mapiepaństwa, któredokonały II rozbioru,

• wskazuje namapie tereny, któreRzeczpospolita utraciław wynikuII rozbioru.

U c z e ń :• wyjaśnia przyczyny

wojny polsko--rosyjskiej (1792 rok);

• opowiadao okolicznościachpowstania orderuVirtuti Militari.


pojęciekonfederacja;

• przedstawia sytuacjęw Rzeczypospolitejpo uchwaleniuKonstytucji 3 maja;• ocenia postawę

targowiczan;• ocenia decyzję

Stanisława

U c z e ń :• zbiera

samodzielniez różnych źródełinformacje o osobach,które jako pierwszezostały uhonorowaneorderem VirtutiMilitari.

Pod dowództwemKościuszki

• R

zeczpospolita po II

rozbiorze• insurekcja

kościuszkowsk

a• postawy Polaków

wobec zagrożenianiepodległościpaństwa

U c z e ń :• wyjaśnia pojęcia:naczelnik powstania,przysięga Kościuszki;

• wymienia datępowstaniakościuszkowskiegoi zaznacza ją na taśmiechronologicznej.


pojęciekosynier;• wymienia Tadeusza

Kościuszkę, BartoszaGłowackiego, JanaKilińskiego jakoprzykłady osóbwalczących w obronieniepodległości kraju;

• omawia wydarzenia

powstaniakościuszkowskiego


pojęcieinsurekcja;

• c

harakteryzujepostawę TadeuszaKościuszki, BartoszaGłowackiego,Jana Kilińskiegopodczas powstaniakościuszkowskiego.


sytuacjęR

zeczypospolitej

po II rozbiorze;• wyjaśnia przyczyny

wybuchu powstania

kościuszkowskie

gow 1794 roku;


upadku powstania

U c z e ń :• ocenia postawę

społeczeństwapolskiegow sytuacji zagrożenianiepodległościpaństwa.

III rozbiór i upadekI Rzeczypospolitej

• III rozbiórRzeczypospolitej

• najważniejszeprzyczyny upadkuI Rzeczypospolitejw XVIII wieku


datę:III rozbioruRzeczypospoliteji zapisuje ją na taśmiechronologicznej;• wymienia

państwa,które dokonałyIII rozbioru i wskazuje

U c z e ń :• wymienianajważniejszeprzyczyny upadkuRzeczypospolitejw XVIII wieku.

U c z e ń :• wyjaśnia okoliczności

III rozbioruRzeczypospolitej;

• wskazuje i zaznaczana mapie konturowejzasięg poszczególnychrozbiorów.


sytuacjęRzeczypospolitej po

upadku powstania

kościuszkowskieg

o;• wyjaśnia pojęcie

I R

U c z e ń :• p

rzeprowadzasamodzielną analizędanych statystycznychi źródeł ikonicznychzwiązanychz rozbioramiRzeczypospolitej.

4D


I



Z ziemiwłoskiej do Polski

• sytuacja Polaków po III

rozbiorze• przyczyny

emigracjipo upadkuI Rzeczypospolitej

• Legiony Polskie we

Włoszech• bohaterowie i

dziejePolski zapisanew MazurkuDąbrowskiego


pojęcieLegiony Polskie weWłoszech;• wskazuje

twórcówlegionów Jana HenrykaDąbrowskiego i JózefaWybickiego;

• podaje datę utworzenia

Legionów Polskich weWłoszech i zapisujeją na taśmiechronologicznej;• deklamuje z

pamięci

U c z e ń :• wyjaśnia pojęcieemigracja;

• wyjaśnia celutworzenia LegionówPolskich we Włoszech;

• opowiada o atmosferzei zasadach panującychwśród legionistów;

• wskazuje na mapieReggio.

U c z e ń :• p

rzedstawiaokolicznościutworzenia LegionówPolskich;


tworzenia polskichoddziałów zbrojnychu boku NapoleonaBonaparte;

• opowiada

o okolicznościachpowstania PieśniLegionów Polskich we

U c z e ń :• charakteryzujepołożenie Polaków poIII rozbiorze państwa;• przedstawia

przyczynyemigracji Polaków poIII rozbiorze;

• wskazuje źródłorekrutacji żołnierzydo polskich oddziałówwojskowych;

• wyjaśnia dlaczegoLegiony Polskie zostaływysłane na wyspę SanDomingo.


dziejenarodu polskiegozapisane w hymniei łączy je z ichbohaterami.

W listopadową noc1830 roku

• autonomia KrólestwaPolskiego

• przyczyny wybuchupowstanialistopadowego

• wybuch powstania

w Warszawie• wojna z

Rosją• postawa społeczeństwapolskiego wobecszansy na odzyskanieniepodległości

• skutki powstania


pojęcierepresje;• wskazuje na

mapieKrólestwo Polskie;

• wskazuje datęwybuchu powstanialistopadowegoi zapisuje ją na taśmiechronologicznej;

• wymienia celewalki powstańcówlistopadowych.


pojęcieKrólestwo Polskie;

• omawia charakter

walk powstanialistopadowego;

• wymienia przykładyrepresji zastosowanychwobec społeczeństwapo przegranympowstaniulistopadowym.


zakresautonomii KrólestwaPolskiego;• wskazuje

postaćPiotra Wysockiegojako inicjatora spiskupowstańczego;• ocenia postawę

społeczeństwapolskiego wobeckoniecznościprowadzenia wojnyz Rosją.


pojęcieautonomia;

• wyjaśnia przyczynywybuchu powstanialistopadowego;• wyjaśnia, dlaczego

powstanie w Warszawieprzerodziło sięw wojnę polsko-rosyjską;

• przedstawia przyczynyupadku powstanialistopadowego;• wskazuje

U c z e ń :• ocenia postawęspołeczeństwa polskiegowobec koniecznościprowadzenia wojnyz Rosją;• wykonuje

zadaniedomowe „DziejePiotra Wysockiego”,zbierając dodatkoweinformacje o tejpostaci.

Wym


5

„Tułacza dola”, czyli o Wielkiej Emigracji

• przyczyny i zasięg

Wielkiej Emigracji• kierunki emigracjipo powstaniulistopadowym

• emigracyjnacodzienność

• kultura polska na

emigracji


kraje, doktórych udawali sięemigranci z Polskii wskazuje je na mapie;

• wymienia wybitnych

przedstawicieli kulturypolskiej, którzy

U c z e ń :• wyjaśnia przyczynyemigracji po powstaniulistopadowym;

• wskazuje zasługiwybitnychprzedstawicieli kulturypolskiej, którzytworzyli na

U c z e ń :• wyjaśnia, dlaczegoemigracja popowstaniulistopadowym zostałanazwana „wielką”;

• c

harakteryzuje

U c z e ń :• opowiada o życiucodziennym naemigracji;

• wskazuje problemypolskich emigrantów.


informacjena temat twórczościFryderyka Chopinai Adama Mickiewiczai ich zasługach dlakultury polskiej.Tworzy portfolio.

Powstanie styczniowe

• cele działalności spiskowej po upadku powstania listopadowego

• sytuacja polityczna

w Królestwie Polskimw drugiej połowieXIX wieku

• wybuch powstania

styczniowegow 1863 roku• partyzancki

charakterwalk powstańczych

• skutki i znaczenie


datęwybuchu powstaniastyczniowegoi zaznacza ją na taśmiechronologicznej;

• wyjaśnia celorganizowania przezPolaków powstańnarodowych.


charakterwalk w powstaniustyczniowym;


i cel działalnościspiskowej Polakówpo upadku powstanialistopadowego;

• wymienia przykłady

represji zastosowanychwobec społeczeństwapo przegranychpowstaniach.

U c z e ń :• wyjaśnia pojęcia:emisariusz, branka;

• wyjaśnia zadaniaemisariuszy;


upadku powstaniastyczniowego.

U c z e ń :• wyjaśnia przyczynywybuchu powstaniastyczniowego;

• powiada o sytuacjiw KrólestwiePolskim przedwybuchem powstaniastyczniowego;

• przedstawia okolicznościwybuchu powstaniastyczniowego;• omawia

skutkii znaczenie

U c z e ń :• porównuje powstanie

listopadowez powstaniemstyczniowym (celwalki, charakter walk);• ocenia szanse

Polakówna zwycięstwow organizowanychprzez nichpowstaniach.

6D


I



W zaborze rosyjskim

• polityka rusyfikacji• Polacy w obronienarodowych wartości

• polscy artyściw zaborze rosyjskim

U c z e ń :• wskazuje na

mapiezabór rosyjski;• wskazuje

tajnenauczanie jakoprzykład walki o językpolski w nauczaniu;• wymienia

artystówzasłużonych dlarozwoju kulturypolskiej tworzącychw zaborze rosyjskim –Henryka


celepolityki władzcarskich wobecludności polskiej poupadku powstaniastyczniowego;

• wyjaśnia pojęcie tajne

nauczanie;• opowiada, w

jakisposób Polacy walczyliz rusyfikacją;• wskazuje

zasługiartystów

U c z e ń :• wyjaśnia pojęcierusyfikacja;

• przedstawia celpolityki rusyfikacyjnej;

• wyjaśnia cele tajnegonauczania.

U c z e ń :• przedstawia działaniawładz carskichzmierzające dozrusyfikowaniaPolaków.


informacjena temat twórczościHenryka Sienkiewiczai Stanisława Moniuszkii ich zasługach dlakultury polskiej.Tworzy portfolio.

Pod pruskim zaborem

• antypolska polityka rządu

• walka o ziemięw zaborze pruskim

• strajk szkolny weWrześni


mapiezabór pruski;• wskazuje strajk we

Wrześni jako przykładwalki o język polskiw nauczaniu;• wskazuje datę

strajkuwe Wrześni i zapisujeją na taśmiechronologicznej.

U c z e ń :• opowiada krótkoo polityce władzniemieckich wobecludności polskiej;

• opowiadao przyczynach strajkuwe Wrześni;• ocenia postawę

dzieciwrzesińskich i ichrodziców.


pojęciegermanizacja;• opowiada, w jaki

sposóbPolacy walczyliz germanizacją. Podajedwa przykłady;• opowiada o

proteścieMichała Drzymały;

• wskazuje gospodarność

i rzetelność jako sposóbprzeciwstawianiasię działaniom

U c z e ń :• przedstawia działaniawładz niemieckichzmierzające dowynarodowieniaPolaków;

• przedstawiawyczerpująco sposobywalki Polakówz germanizacją.

U c z e ń :• porównuje

sytuacjęPolaków w zaborzepruskim z położeniemPolaków w zaborzerosyjskim, wskazującpodobieństwai różnice.

Wym


7

W zaborze austriackim

• autonomia Galicji• rozwój kultury

polskiej• Jan Matejko,

StanisławWyspiański,

HelenaModrzejewska i

ichzasługi dla

rozwojukultury polskiej


mapiezabór austriacki;• wymienia

artystówtworzącychw Galicji – JanaMatejkę, StanisławaWyspiańskiego, HelenęModrzejewską.


pojęcia:Galicja, autonomia;• wyjaśnia, dlaczego

w zaborze austriackimswobodnie rozwijałasię kultura polska;

• wskazuje zasługi Jana

Matejki, StanisławaWyspiańskiegoi HelenyModrzejewskiej dlarozwoju kultury


wpływautonomii naswobodny rozwójkultury i oświatypolskiej w zaborzeaustriackim.

U c z e ń :• wyjaśnia, w

czymprzejawiała sięautonomia Galicji;

• opowiada o rozwojukultury polskiejw Galicji.


informacje natemat twórczości JanaMatejki, StanisławaWyspiańskiegoi Heleny Modrzejewskieji ich zasługach dlakultury polskiej.Tworzy portfolio.

Za chlebem – emigracja zarobkowa Polaków

• emigracja Polaków w 2. poł. XIX wieku

• kierunki emigracji

2. poł. XIX wieku• położenie emigrantów

• zasługi polskich

emigrantów – ErnestaMalinowskiego i

U c z e ń :• zaznacza na

taśmiechronologicznej 2. poł.XIX wieku;• nazywa i wskazuje

na mapie kraje,które w 2. poł. XIXwieku przyjmowałyemigrantów z ziempolskich.

U c z e ń :• wyjaśnia pojęcia:

emigracja polityczna

i emigracja zarobkowa;

• rozróżnia emigracjępolityczną i zarobkową.

U c z e ń :• opowiada o życiuPolaków na emigracji.


przyczynyemigracji Polakóww 1. i 2. poł. XIX wieku;

• wskazuje przyczynytrudnego położenia

polskich emigrantów.

U c z e ń :• przedstawiazasługi polskichemigrantów – ErnestaMalinowskiegoi RudolfaModrzejewskiegodla rozwoju postęputechnicznego.

Wiek paryi elektryczności

• zastosowanie maszyny parowej

• produkcja fabryczna• elektryczność i jejznaczenie

• nowe sposobykomunikowania się

U c z e ń :• wyjaśnia i posługuje

się pojęciami: kolejżelazna, parowóz,statek parowy;• wyjaśnia, na

czympolega produkcjafabryczna;

• rozróżnia rzemieślniczyi fabryczny sposóbprodukcji;• zaznacza na

taśmiechronologicznej 2. poł.

U c z e ń :• wyjaśnia i posługujesię pojęciami: maszynaparowa, silnikelektryczny, telegraf,fabryka;• wskazuje

różnicemiędzy rzemieślniczyma fabrycznymsposobem produkcji;• wskazuje

korzyści


zastosowaniemaszyny parowej;

• opowiadao nowych sposobachkomunikowania

się(np. podaje telegraf ).

U c z e ń :• na

przykładachprzedstawiawpływ rozwojucywilizacyjnegona poszczególnedziedziny życia(np. rozwój technikia komunikacjai przemieszczanie sięludzi).


XIX wiek zostałnazwany wiekiem paryi elektryczności.

8D


I



Odkrycia i wynalazki zmieniają świata

• osiągnięcia medycyny• Maria Skłodowska--Curie

• wynalazki w służbieczłowieka

U c z e ń :• wskazuje MarięSkłodowską-Curiejako przykładwybitnego naukowcaXIX/XX wieku.• zaznacza na

taśmiechronologicznej rok1903 i 1911 – datyotrzymania NagrodyNobla przez MarięSkłodowską-Curie.


korzyścipłynące dla człowieka,wynikające z osiągnięćmedycznych;• przedstawia w

krótkiejwypowiedzi dokonanianaukowe MariiSkłodowskiej-Curie;

• wymienia wynalazki,

których dokonanona przełomie XIXi XX wieku: telefon,oświetlenie elektryczne,


osiągnięciaw medycynie, którychdokonano w 2. poł.XIX wieku;

• wskazuje wynalazki,które przyczyniły się do:a. usprawnieniakomunikacjib. szybszego przekazuinformacjic. postępuw medycynie.

U c z e ń :• wskazuje zmiany,

którezaszły w życiu ludzidzięki wynalazkomdokonanym naprzełomie XIX i XXwieku.

U c z e ń :• zbiera informacje natemat życia i dokonańMarii Skłodowskiej--Curie. Tworzyportfolio.

Miasto przemysłowe

• nowe grupy społeczne• warunki

pracyw XIX wiecznejfabryce

• rozwój miastprzemysłowych

U c z e ń :• wymienia kapitalistów

i robotników jakonowe grupy społeczne,które powstały w 2.poł. XIX wieku.

U c z e ń :• opisuje warunkipracy w XIX-wiecznejfabryce;

• wskazuje namapie najbardziejuprzemysłowionemiasta na ziemiachpolskich.

U c z e ń :• wyjaśnia i posługuje

się pojęciami:robotnicy, kapitaliści,miasto przemysłowe.

U c z e ń :• opowiada o warunkach

życia robotnikóww XIX wieku.

U c z e ń :• wykonuje

zadaniedomowe. Napiszkrótkie opowiadaniept: „Jeden dzień w XIXwiecznej fabryce”,w którym przedstawiszŻycie ludzi

w XIX-wiecznymmieście

• miasto w XIX wieku• udogodnienia w życiu

mieszkańców miast

• czas wolny• zmiany w życiu

U c z e ń :• wskazuje dwaudogodnienia w życiumieszkańców miastwprowadzone w XIXwieku (np. wodociągi,

U c z e ń :• opowiada o wyglądzie

miasta XIX-wiecznego;

U c z e ń :• opowiada o sposobachspędzania czasuwolnego przezmieszkańcówXIX-wiecznego miasta.

U c z e ń :• porównuje życie

ludziw XIX-wiecznychmiastach z życiemwspółczesnychmieszkańców miast.


zajęciai wygląd, wskazującpodobieństwa i różnicemiędzy miastamiśredniowiecznymia miastami

Wym


9

Przemianyna polskiej wsiw XIX wieku

• wzrost produkcji rolnej

• warunki życiamieszkańców wsi

• czas wolnymieszkańców wsi


nowenarzędzia, którew 2. poł. XIX wiekuusprawniły produkcjęrolną;• wymienia

noweuprawy, które zostaływprowadzone na


sposobyspędzania czasuwolnego przezmieszkańców wsi;• wymienia

potrawybędące

podstawąwyżywieniamieszkańców wsi.

U c z e ń :• opowiada o wyglądzie

zagrody chłopskiej;

• opowiada o wyglądziechłopskiej chaty.

U c z e ń :• wyjaśnia przyczyny

wzrostu produkcjirolnej, wskazującmiędzy innymizniesienie pańszczyzny.


sposobyspędzania wolnegoczasu mieszkańcówwsi i mieszkańcówmiast w XIX wieku.Wskazuje przyczynęróżnic.

I wojna światowa

• przyczyny konfliktu• Wielka Wojna

1914–1918

• nowe rodzaje broni

U c z e ń :• wskazuje czas

trwaniawojny światoweji 11 listopada 1918 r.jako datę zakończeniaI wojny światowej,

• zaznacza w/wdaty na taśmiechronologicznej;• wskazuje na

mapiepaństwa należące dodwóch wrogich blokówpolitycznych;• podaje przykład

nowego rodzaju

U c z e ń :• wymienia przyczyny

konfliktu międzypaństwamieuropejskim;• uzasadnia,

dlaczegokonflikt zbrojnyw latach 1918–1918nazwany został I wojnąświatową;• wymienia nowe

rodzajebroni zastosowanew I wojnie światowej.

U c z e ń :• uzasadnia określenie

Wielka Wojna dladziałań wojennychw latach 1914–1918;

• wyjaśnia pojęcieEntenta i państwacentralne orazwymienia państwanależące do każdegoz tych bloków.

U c z e ń :• omawia znaczenieposiadania kolonii dlarozwoju gospodarkipaństw europejskich;

• wskazuje skutkiprzystąpienia StanówZjednoczonych dowojny.

U c z e ń :• na

wybranychprzykładachprzedstawia skutkiwykorzystanianowoczesnejtechniki wojenneji samodzielnieprzygotowujeprezentacjęmultimedialną na tentemat.

10D


I



Sprawa polskaw czasie I wojnyświatowej

• nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości związane z wybuchem I wojny

• czynniki decydujące

o odzyskaniuniepodległości przezPolskę (konflikt państwzaborczych, działaniadyplomatyczne)• 11 listopada

1918 r.– odzyskanieniepodległości• zasługi

JózefaPiłsudskiego, IgnacegoJana


dzień 11listopada 1918 r. jakodzień odzyskania przezPolskę niepodległościi umieszcza datę nataśmie chronologicznej;• w oparciu o

zgroma-dzony materiałilustracyjny opowiadao sytuacji na ziemiachpolskich w listopadzie1918 r.;

• wymienia JózefaPiłsudskiego i


informacjeo zasługach dlapaństwa polskiegoJózefa Piłsudskiegoi Romana Dmowskiego;• wymienia

czynnikidecydująceo odzyskaniuniepodległości przezPolskę;• wymienia

polskiejednostki wojskowedziałające podczasI wojny światowej.

U c z e ń :• wskazuje, że

konfliktmiędzy zaborcamiPolski był dlaPolaków szansą naniepodległość;• porównuje

działaniana rzecz odzyskanianiepodległości przezPolskę podejmowaneprzez JózefaPiłsudskiego i RomanaDmowskiego.

U c z e ń :• na

podstawietekstów źródłowychprzedstawia sytuacjęziem polskichw pierwszych dniachniepodległości;• wyjaśnia, dlaczego

wybuch I wojnyświatowej obudziłw Polakach nadziejena odzyskanieniepodległości;• uzasadnia,

dlaczegoJózef Piłsudskistworzył Legionyu boku armii

U c z e ń :• w oparciu oinformacje z różnychźródeł wyjaśnia, naczym polegały zabiegidyplomatyczneIgnacego JanaPaderewskiegoi Romana Dmowskiego,podejmowane dlasprawy niepodległościPolski;

• wymienia dowódców

i twórców polskichjednostek wojskowych,działających podczasI wojny światowej.

Konferencja pokojowa

• traktat wersalski• zmiany terytorialnew Europie

• postanowieniaw sprawie

Polski

• wyjaśnia pojęcie konferencja pokojowa;• wskazuje

Paryż,jako miejsce obradkonferencji pokojowej;

• podaje przykłady

postanowień traktatuwersalskiego w sprawiePolski i Niemiec.

U c z e ń :• omawia zmianyterytorialne w Europiepo I wojnie światowej;

• wyjaśnia pojęcietraktat wersalski;

• wymienia najważniejsze

postanowienia traktatuwersalskiego w sprawiePolski i Niemiec;

• wymienia IgnacegoJana Paderewskiegoi Romana Dmowskiegojako

U c z e ń :• nazywa i

uzasadnia celzwołania konferencjipokojowej;

• wyjaśnia, dlaczegotraktat pokojowy jestnazywany traktatemwersalskim.


konferencja pokojowanie zajmowała sięwyznaczeniemwschodniej granicyPolski;• wymienia i

wskazujena mapie państwa,które powstaływ Europie po I wojnieświatowej.

U c z e ń :• wyszukuje informacje

z różnych źródeło zasługach IgnacegoJana Paderewskiego,Józefa Piłsudskiegoi Romana Dmowskiegodla sprawyniepodległości Polski.

Wym


11

Państwow nowych granicach

• czynniki decydujące o kształcie granic niepodległej Polski (powstaniaw Wielkopolscei na Śląsku, wojnapolsko-bolszewicka).• plebiscyty na

Śląsku• walki o Lwów


dzień27 grudnia 1918 r.jako dzień wybuchupowstaniawielkopolskiegoi dzień 15 sierpnia1920 r. jako dzieńbitwy warszawskiej,umieszcza tedaty na taśmiechronologicznej.

U c z e ń :• wymienia powstania

w Wielkopolsce i naŚląsku oraz wojnępolsko-bolszewickąjako wydarzenia, któreprzyczyniły się doukształtowania granicniepodległego państwapolskiego;• opowiada o

okolicz-nościach wybuchu


rocznica bitwywarszawskiejobchodzona jestjako Święto WojskaPolskiego;• wskazuje na

mapietereny ziem polskich,o które toczyły sięwalki zbrojnei plebiscytowe;• wyjaśnia

pojęcie„orlęta lwowskie”.


związekprzyczynowo--skutkowy międzyzwycięstwempowstaniawielkopolskiego,a włączeniemWielkopolski doodrodzonej II RP.

U c z e ń :• przygotowujeprezentację na tematkształtowania sięgranic II RP.

OdrodzonaRzeczpospolita

• obszar, granice i ludnośćII Rzeczypospolitej• trudności w

scalaniupaństwa polskiego

• sukcesy młodegopaństwa

U c z e ń :• wskazuje namapie granice IIRzeczypospolitej orazwymienia jej sąsiadów;

• wymieniamniejszości narodowezamieszkująceterytorium II RP.

U c z e ń :• podaje przykładytrudności w scalaniupaństwa polskiego;

• wymienia przykładysukcesów w odbu-dowie państwa;

• w oparciu o tekstpodręcznika sporządza

U c z e ń :• uzasadnia, przytaczającdane, że II RPbyła państwemwielonarodo-wościowym;• wyjaśnia, na

czympolegały trudnościw scalaniu państwapolskiego.

U c z e ń :• przedstawiafunkcjonowaniewładzy w odrodzonympaństwie polskim –(zasada trójpodziału);

• ocenia na wybranych

przykładach sukcesy

U c z e ń :• porównuje podwzględem wielkościterytoriumII RP z terytoriumRzeczpospolitejObojga Narodówi formułuje wnioski.

Europa zmierza ku wojnie

• dojście Hitlera do władzy

• rządy nazistów

w Niemczech

• komunizm w ZwiązkuRadzieckim

• dyktatorska politykaHitlera i Stalina


mapieNiemcy i ZSRRoraz nazywa ichprzywódców Hitlerai Stalina.

U c z e ń :• przedstawiasytuację Niemiec pozakończeniu I wojnyświatowej;


obrazujące codzienneżycie ludnościw państwachtotalitarnych.


pojęciepaństwo totalitarnei kojarzy jez Niemcamii ZwiązkiemRadzieckim;

• wyjaśnia, jak

funkcjonowałopaństwo totalitarne;


polityki nazistówwobec Żydów.


podobieństwaw systemie władzyw państwie Hitlerai w państwie Stalina;

• podajecharakterystycznecechy polityki Stalinai Hitlera wobecwłasnych społeczeństw;• wymienia

metody,za pomocą których

U c z e ń :• wyjaśnia,

podającprzykłady, na czympolegał kult jednostki;

• wyjaśnia, korzystając

z mapy, dlaczegosposób sprawowaniawładzy przez Hitlerai Stalina stanowiłrealne zagrożenie dla

12D


I



WybuchII wojny światowej

• wybuch II wojny światowej 1 września1939 r.

• wojna na dwa fronty –atak ZSRR

• postawa Polaków we

wrześniu 1939 r.

U c z e ń :• wskazuje na mapiepaństwa, któredokonały agresjina Polskę;

• wymieniai umieszcza na taśmiechronologicznej datyagresji Niemiec i ZSRRna Polskę;


U c z e ń :• opowiada, podającprzykłady, o postawiePolaków podczas walkwrześnia 1939 r.;

• wyjaśnia znaczeniepojęcia wojna na dwafronty;

• wskazuje na mapiekierunki niemieckichi radzieckich


mapiemiejsca bitewwrześniowych;• przedstawia

sytuacjęPolski we wrześniu1939 r., uwzględniającosamotnienie w walcez najeźdźcą;


bohaterstwa

U c z e ń :• ocenia postawęspołeczeństwapolskiego podczaswalk wrześniowych.

U c z e ń :• wyszukuje informacje

na temat sytuacjiswojego regionu wewrześniu 1939 r.i/lub sytuacji ludnościcywilnej we wrześniu1939 r.

W okupowanejPolsce

• polityka okupantów• położenie

ludnościżydowskiej

• życie ludnościna

okupowanychterytoriach

Polski

U c z e ń :• przedstawia,

wskazującna mapie, podział ziempolskich dokonanyprzez okupantów;

• wymienia formyterroru stosowaneprzez okupantówwobec ludności polskiej;• wyjaśnia pojęcie

getto;• podaje datę

powstaniaw getcie warszawskimi umieszcza ją nataśmie chronologicznej.

U c z e ń :• omawia naprzykładach politykęStalina i Hitlera wobecludności polskiejna okupowanychterenach;

• omawia naprzykładach politykęniemiecką wobecludności żydowskiej;

• wyjaśnia pojęcie obóz

zagłady.

U c z e ń :• podajecharakterystycznecechy polityki Stalinai Hitlera wobecspołeczeństw i państwpodbitych;• wyjaśnia, dlaczego

pomoc ludnościżydowskiej była dlaPolaków wielkimwyzwaniem.


politykęokupantów wobecludności podbitychterenów;

• uzasadnia nawybranychprzykładach, żeokupanci za pomocąróżnych metodprowadzili planowąpolitykę wyniszczenianarodu polskiego.

U c z e ń :• wyjaśnia ideęprzyznawania medaluSprawiedliwy wśródnarodów światai wyszukuje nazwiskaosób, które otrzymałytaki medal.• uzasadnia na

wybranychprzykładach, żePolacy, ryzykującwłasnym życiem,pomagali ludnościżydowskiej.

Polacy w walce z okupantem

• formy oporu społeczeństwa wobec okupantów (walka zbrojna i cywilna)• przykłady

walkiPolaków z okupantemw kraju i pozagranicami

U c z e ń :• podaje przykładywalki zbrojnej i walkicywilnej z okupantem.


pojęcia:walka zbrojna i walkacywilna, ArmiaKrajowa;• wyjaśnia

pojęcieSzare Szeregi i podajeprzykłady walkiharcerzy z okupantem.


pojęcie„Polskie PaństwoPodziemne”.

U c z e ń :• omawia na przykładach

funkcjonowanie„Polskiego PaństwaPodziemnego”;

• podaje przykłady walki

Polaków z okupantempoza granicamikraju, wykorzystującinformacje z różnych

U c z e ń :• uzasadnia, przytaczając

argumenty, że żarti piosenka były ważnymorężem w walcez okupantem;

• wyszukuje informacje

z różnych źródeło formach walkiz okupantem w swoimregionie.

Wym


13

Powstanie warszawskie

• okoliczności wybuchu powstania warszawskiego

• przebieg powstania

• życie codziennepowstańczej stolicy

• postawa ludnościcywilnej i żołnierzypowstańczej Warszawy

U c z e ń :• wskazuje datęwybuchu powstaniawarszawskiego izapisuje ją na taśmiechronologicznej;• na podstawie

ilustracjiopowiada o przebiegupowstania i życiu

U c z e ń :• przedstawiaokolicznościwybuchu powstaniawarszawskiego;

• opisuje postawęludności cywilnej,żołnierzy i harcerzySzarych Szeregów.

U c z e ń :• opisuje postawęludności cywilneji żołnierzy powstańczejWarszawy;

• wymienia zadania,które w czasiepowstania wykonywaliharcerze z Szarych

U c z e ń :• wymienia przyczyny

wybuchu powstaniawarszawskiegoi wyjaśnia, dlaczegopowstanie zakończyłosię klęską;

• opisuje postawyNiemców wobec

U c z e ń :• wyszukuje z

różnychźródeł informacje,w jaki sposóbutrwalona zostałapamięć o młodychwarszawskichpowstańcach.

II wojna światowa wojną totalną

• strony konfliktu oraz zasięg działań wojennych

• wojna totalna –sposoby prowadzeniawalki

• najnowsza technikaw służbie wojny

• zakończenie wojnyw 1945 r.

U c z e ń :• wskazuje datytrwania II wojnyświatowej i datę jejzakończenia orazzapisuje je na taśmiechronologicznej;• przedstawia

stronykonfliktu;

• wymienia nowe rodzajebroni wykorzystane w

U c z e ń :• wyjaśniapojęcie koalicjaantyhitlerowskai przedstawia cel, jakisobie stawiała.

• opowiadao okrucieństwachII wojny światowej.


konflikt zbrojnyw latach 1939–1945nazywamy II wojna;światową

• wymieniapaństwa koalicjiantyhitlerowskiej.

U c z e ń :• podaje przykładyokrucieństwokupantów podczasIII wojny światowej;• wyjaśnia

skrótONZ i przedstawiacel działania tejorganizacji.


brońwykorzystaną podczasdziałań II wojnyświatowej z broniąwykorzystana podczasI wojny;• przedstawia

udziałPolaków w walkachII wojny światowej,

Powstanie PRL-u

• obszar i sąsiedzi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej• odbudowa

kraju zezniszczeń wojennych

• sposób sprawowania

władzy w Polsce• zależność PRL od

ZSRR i jej przejawy

U c z e ń :• wskazuje na mapiegranice powojennejPolski i wymienia jejsąsiadów;

• opowiadao sprawowaniu władzyw powojennej Polsce.

U c z e ń :• opowiada naprzykładacho odbudowie Polski zezniszczeń wojennych;

• wyjaśnia pojęciacenzura i dyktatura.


mapiegranice powojennejPolskii porównuje jez granicamiII Rzeczypospolitej;• opowiada o

sposobiesprawowania władzyw Polsce, używającpojęć dyktatura partii

U c z e ń :• wskazuje naprzykładach przejawyzależność od ZSRR;

• omawia zmianygranic i składunarodowościowegoPRL-u z II RP.

U c z e ń :• podaje,

wyszukującinformacje z różnychźródeł, przykładystosowania cenzuryw II RP.

14D


I



Życie w PRL-u • problemy dnia codziennego mieszkańców PRL-u

• szkolnictwo w PRL-u

U c z e ń :• wymienia problemy

dnia codziennegow PRL-u;

• opisuje zmiany, jakie

dokonały się na wsiw PRL-u.

U c z e ń :• opowiada o

sposobiesprawowania władzyw Polsce, używającpojęcia planowaniecentralne;• wyjaśnia pojęcie

awansspołeczny.

U c z e ń :• wyjaśnia naprzykładach, czympolegał awansspołeczny w PRL-u.

• wymienia sukcesyPRL-u, zaliczając donich m.in. likwidacjęanalfabetyzmu i rozwójszkolnictwa;

• wyjaśnia, co to były


grupyspołeczne, któreprzestały istniećw Polsce powojenneji wskazuje tegoprzyczyny.

U c z e ń :• porównuje problemy

życia w PRL-udo problemówdnia codziennegowystępującychwspółcześnie.

Walkao demokrację

• brak swobód demokratycznych w Polsce• społeczeństwo

wobecwładzy PRL u (strajki,walka bez przemocy,powstanie i działaniaNSZZ „Solidarność”

• nieudane próbyprzywróceniademokracji• stan wojenny w

Polsce

U c z e ń :• wymienia przyczynyniezadowoleniaspołeczeństwa;

• wskazuje datęwprowadzeniastanu wojennegoi umieszcza ją nataśmie chronologicznej.

U c z e ń :• wyjaśnia znaczenieskrótu NSZZ„Solidarność”;

• wskazuje strajkjako formę protesturobotników w PRL-u;

• identyfikuje LechaWałęsę jako przywódcęNSZZ „Solidarność”.

U c z e ń :• opisuje

okolicznościpowstania NSZZ„Solidarność”;• opowiada o

sposobiesprawowania władzyw Polsce, używającpojęcia opozycjademokratyczna;• przedstawia

przykładyświadczące o brakuswobód demokra-tycznych w PRL-u;

• na podstawieinformacji z różnychźródeł przedstawia

U c z e ń :• przedstawiasamodzielnie różnepostawy Polakóww czasach walkio demokrację;• wyjaśnia

pojęcie„walka bez przemocy”;• na podstawie

ilustracjii tekstów źródłowychopowiada o czasach„Solidarności”.

U c z e ń :• ocenia postawy

społeczeństwapolskiego wobectrudnej sytuacji kraju;

• wyjaśnia, czymcharakteryzował sięstan wojenny w Polsce;

• wyszukuje informacji

z różnych źródeł natemat okolicznościpowstania NSZZ„Solidarność”i wprowadzenia stanuwojennego w

Wym


15

NarodzinyIII Rzeczypospolitej

• narodzinyIII Rzeczypospolitejw 1989 r.

• pokojowa rewolucja

w 1989 r. w Polsce i jejskutki

• przemiany w życiupolitycznym

• przemiany w życiuspołecznymi gospodarczym

U c z e ń :• wskazuje datę4 czerwca 1989 r.jako datę powstaniaIII Rzeczypospoliteji umieszczają na taśmiechronologicznej;


zmian, jakie zaszływ Polsce w 1989 r.

U c z e ń :• przedstawia sytuacjępolityczną u schyłkuPRL-u;

• przedstawiaokoliczności narodzinIII Rzeczypospolitej;

• wymieniapostanowienia„Okrągłego Stołu”.

U c z e ń :*wyszukuje w

różnychźródłach informacjeo postaciach, któreodegrały decydującąrolę w wydarzeniach1989 r.;

• wyjaśnia naprzykładach pojęciekompromis.

U c z e ń :• uzasadnia, przytaczając

argumenty, dlaczegorok 1989 był ważny dlaPolski i Polaków;

• omawia naprzykładachprzemiany, jakienastąpiły w Europiew 1989 r.

U c z e ń :• wyjaśnia,

wykorzystującinformacje z różnychźródeł, dlaczegow 1989 r. komuniściw Polsce zdecydowalisię na ustępstwa wobecopozycji;

• ocenia zmiany,które nastąpiły

Świat na początkuXXI wieku

• prawa człowieka we współczesnym świecie i ich respektowanie

• pomoc potrzebującym

• organizacjemiędzynarodowe i ichdziałalność• zagrożenia i

problemywspółczesnego świataoraz sposoby ichrozwiązywania (nędza,konflikty zbrojne,terroryzm,

U c z e ń :• podaje przykłady

problemówwspółczesnego świata;• wymienia

nazwyorganizacjimiędzynarodowych,które zajmują sięniesieniem pomocypotrzebującym.

U c z e ń :• wymienia prawaczłowieka;

• podaje przykładynierespektowaniapraw człowieka wewspółczesnym świecie.

U c z e ń :• omawia problemywspółczesnego światai wskazuje te, które sąwynikiem działalnościczłowieka i te, które sąod niego niezależne.

U c z e ń :• w oparciu o

różneźródła i na wybranychprzykładachprzedstawia pomocpaństw i organizacjipozarządowych dlakrajów biednychlub dotkniętychwojną lub klęskamiżywiołowymi.

U c z e ń :• w oparciuo informacje z różnychźródeł przedstawiadziałania pomocowepodejmowane przezspołeczność lokalną.

Konflikty zbrojne we współczesnym świecie

• świat konfliktów• przyczyny konfliktów

we współczesnymświecie

• skutki światowychkonfliktów

• ONZ i jej działalność

U c z e ń :• podaje przykłady

występowaniakonfliktów wewspółczesnym świecie.

U c z e ń :• określa cel powstania

ONZ i wymienia jejzadania;• wskazuje na

mapiemiejsca światowychkonfliktów.

U c z e ń :• przedstawia i

wyjaśniaprzyczyny konfliktówwe współczesnymświecie i wskazujeskutki tych konfliktów.


wybranykonflikt przedstawiajego przyczyny, zasięgi skutki.

U c z e ń :• przedstawia nawybranym przykładzie,korzystając zinformacji z różnychźródeł, działaniaONZ, mające nacelu łagodzenie lubrozwiązanie konfliktu.

16D


I



Świat stał się mniejszy

• globalizacja jej przyczyny i przejawy

• media elektronicznei zasady ichwykorzystania

U c z e ń :• wymienia środkikomunikacjiułatwiające szybkieprzemieszczanie sięludzi;• wyjaśnia

pojęcieglobalizacja.

U c z e ń :• podaje przykładyglobalizacji;

• na wybranychprzykładachprzedstawia stanowiskazwolennikówi krytyków globalizacji.

U c z e ń :• wyjaśnia, na

wybranychprzykładach, cooznacza powiedzenie”świat stał się mniejszy”lub „świat nawyciągnięcie ręki”.

U c z e ń :• prezentuje swojepoglądy na tematglobalizacji,argumentując swojestanowisko.

U c z e ń :• wyszukuje informacjez różnych źródeł natemat aktualnychwystąpieńzwolennikówi przeciwnikówglobalizacji.

Media elektroniczne

• różne źródła informacji

• media elektroniczne

pożytki i zagrożenia

U c z e ń :• wymienia różne

źródła pozyskiwaniainformacji;

• w oparciuo konkretny przykładjednego z mediówelektronicznychwymienia korzyścii zagrożenia wynikającez jego stosowania.


korzyści,jakie wynikająz istnieniai stosowania mediówelektronicznych;


zagrożeń wynikającychze stosowania mediów


wpływ,jaki mają mediaelektroniczne na życieczłowieka;• wskazuje

pożytkiwykorzystywaniamediów elektro-nicznych w życiucodziennym zebrane

U c z e ń :• omawia,przedstawiającargumenty, zagrożenia,jakie niesie zasobą powszechnestosowanie mediówelektronicznych.

U c z e ń :• dokonujeoceny zagrożeń

wynikających

z k

orzystaniaz Internetu;• formułuje

zasadyb

ezpiecznego

Polska krajem demokratycznym

• położenie Polski w Europie

• demokratycznycharakter państwapolskiego; wolnewybory, wolnościsłowa, wolne media• konstytucja

1997 r.dokumentemokreślającym prawai obowiązki obywateli

• władza wRzeczpospolitej –system politycznyw Polsce po 1989 r.

• obywatelw

U c z e ń :• wymienia przykłady

problemówwspółczesnegopaństwa;


praw i obowiązkówobywatelaw demokratycznympaństwie.

U c z e ń :• wymienia, w

czymprzejawia sięfunkcjonowaniedemokratycznegopaństwa;• wyjaśnia

pojęciaemigracja i wskazujena mapie głównekierunki emigracjiw Polsce.

U c z e ń :• formułuje argumentywskazując nademokratycznycharakter państwapolskiego;


działań Polski na rzeczutrzymania pokoju naświecie.


informacjez różnych źródełwskazuje przyczynyemigracji w Polsce;

• wyszukujew Internecieinformacjeo organizacjachmiędzynarodowychdziałających na rzeczutrzymania pokoju naświecie, do którychnależy Polskai prezentuje przykładytakich działań.

U c z e ń :• na

przykładzieswojej gminywyjaśnia, na czympolegają problemywspółczesnegospołeczeństwa.

Documents

sp155.krakow.plsp155.krakow.pl/images/historia_6.docx · Web viewKonstytucji 3 maja; • wymienia najważniejsze zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja; • wskazuje Konstytucję