Southern Serbia sam and reports... · Raport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut t is now over a year since the historic breakthrough in restoring

��

Raport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut

��

��

�� !!!!

UN ACHIEVMENTSPAGE 4

FAOPAGE 13

RECOVERY STARTEDPAGE 16-17

UNICEFPAGE 19

UNHCRPAGE 22

UNDPPAGE 25


""

tt iiss nnooww oovveerr aa yyeeaarr ssiinnccee tthhee hhiissttoorriicc bbrreeaakktthhrroouugghh iinn rreessttoorriinngg ccoonnffiiddeennccee aannddpprroommoottiinngg rreeccoonncciilliiaattiioonn aanndd rreeccoovveerryy iinn ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa.. RReemmaarrkkaabbllee eeffffoorrttss,,sstteeeerreedd bbyy HH..EE.. MMrr.. NNeebboojjssaa CCoovviicc DDeeppuuttyy PPrriimmee MMiinniisstteerr ooff tthhee RReeppuubblliicc ooff SSeerrbbiiaa,,aanndd HH.. EE.. MMrr.. RRaassiimm LLjjaajjiicc,, YYuuggoossllaavv FFeeddeerraall MMiinniisstteerr ffoorr NNaattiioonnaall aanndd EEtthhnniicc

CCoommmmuunniittiieess,, hhaavvee bbeeeenn mmaaddee bbyy ggoovveerrnnmmeenntt aauutthhoorriittiieess ttoo rreessttoorree aa cclliimmaattee ooff ccoommmmuu--nniittyy sseeccuurriittyy,, oovveerrccoommee tthhee mmaarrggiinnaalliissaattiioonn ooff tthhee eetthhnniicc AAllbbaanniiaann ccoommmmuunniittyy aanndd pprroo--mmoottee eeqquuaalliittyy aanndd iinncclluussiioonn.. TThheessee eeffffoorrttss hhaavvee bbeeeenn mmaaddee mmaattcchheedd bbyy tthhee ccoouurraaggee aannddwwiissddoomm ooff llooccaall eetthhnniicc AAllbbaanniiaann ccoommmmuunniittyy lleeaaddeerrss,, lleedd bbyy tthhee MMaayyoorr ooff PPrreesseevvoo,, MMrr..RRiizzaa HHaalliimmii,, ttoo eennggaaggee wwiitthh tthhee nneeww rreeffoorrmmiisstt aauutthhoorriittiieess iinn tthhee ccoouunnttrryy aanndd hheellpp rreessttoorreetthhee vviittaalliittyy ooff aa mmuullttii--eetthhnniicc ssoocciieettyy.. TTooggeetthheerr,, tthheeyy hhaavvee ggiivveenn ppeeaaccee aa cchhaannccee,, aannddeennaabblleedd tthhee rreeggiioonn aanndd ccoouunnttrryy ttoo pprrooggrreessss ttoowwaarrddss ggrreeaatteerr iinntteeggrraattiioonn wwiitthh tthhee EEuurrooppeeaannmmaaiinnssttrreeaamm ooff pplluurraalliisstt ddeemmooccrraacciieess.. CCeerrttaaiinnllyy,, tthhee iinntteerrnnaattiioonnaall ccoommmmuunniittyy -- tthhrroouugghh iittssvvaarriioouuss oorrggaanniizzaattiioonnss aanndd mmeemmbbeerrss -- hhaass ssuuppppoorrtteedd tthheessee eeffffoorrttss,, aanndd wwiillll ccoonnttiinnuuee ttoo ddoossoo,, bbuutt tthhee mmaaiinn eeffffoorrtt aanndd tthhee mmaaiinn aacchhiieevveemmeennttss aarree cceerrttaaiinnllyy ttoo tthhee ccrreeddiitt ooff tthhee mmaajjoorrppaarrttnneerrss mmeennttiioonneedd aabboovvee,, aanndd ttoo tthhee lleeaaddeerrss aanndd ccoommmmuunniittiieess ooff tthhee sseevveerraall mmuunniicciippaall--iittiieess wwhhiicchh mmaakkee uupp ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa.. TThhee UUnniitteedd NNaattiioonnss CCoouunnttrryy TTeeaamm,, wwhhoossee vvaarriioouussmmeemmbbeerr aaggeenncciieess aanndd tthheeiirr ddoonnoorrss hhaavvee wwoorrkkeedd ttooggeetthheerr ffoorr tthheessee ppuurrppoosseess,, wwiillll ccoonnttiinnuueettoo ssuuppppoorrtt tthheessee llaauuddaabbllee eeffffoorrttss wwiitthhiinn tthhee wwiiddeerr ffrraammeewwoorrkk ooff nnaattiioonnaall rreeccoovveerryy..

FFrraanncciiss MM.. OO`̀DDoonnnneellllUUnniitteedd NNaattiioonnss RReessiiddeenntt CCoooorrddiinnaattoorr

aasshhmmëë nnjjëë vviittëë qqëë nnggaa tthhyyeerrjjaa hhiissttoorriikkeeppëërr kktthhiimmiinn ee mmiirrëëbbeessiimmiitt,, pprroommoovviimmiinn eeppaajjttiimmiitt ddhhee zzhhvviilllliimmiitt nnëë SSeerrbbiinnëë JJuuggoorree..

PPëërrppjjeekkjjee ttëë jjaasshhttëëzzaakkoonnsshhmmee jjaannëë bbëërrëë,, ttëëddrreejjttuuaarraa nnggaa ZZoott.. NNeebboojjssaa CCoovviicc ZZaavveennddëëssKKrryyee MMiinniissttrrii ii RReeppuubblliikkëëss ssëë SSeerrbbiiss,, ddhhee ZZoott..RRaassiimm LLaajjiicc,, MMiinniissttrrii ii YYuuggoossllaavviiss FFeeddeerraalleeppëërr BBaasshhkkëëssii NNaacciioonnaallee ddhhee EEttnniikkee,, ddhhee nnggaaaauuttoorriitteetteett qqeevveerriittaarree mmee qqëëlllliimm qqëë ttëë kktthheejjnnëëkklliimmëënn ee ssiigguurriissëë bbaasshhkkëëssiivvee,, ttëë tteejjkkaalloojjnnëëmmaarrggjjiinnaalliizziimmiinn ee BBaasshhkkëëssiiss EEttnniikkee SShhqqiippttaarreeddhhee ttëë pprroommoovvoojjnnëë bbaarraazziinnëë ddhhee kkyyccjjeenn ee ttyyrree..KKëëttoo ppëërrppjjeekkjjee jjaannëë ppëërrccjjeelllluurr mmee gguuzziimmiinn ddhheemmeennccuurriinnëë ee uuddhhëëhheeqqëëssvvee ttëë BBaasshhkkëëssiiss EEttnniikkeeSShhqqiippttaarree,, uuddhhhheeqquurrëë nnggaa KKrryyeettaarrii ii KKoommuunnëëssssëë PPrreesshheevvëëss,, ZZoott.. RRiizzaa HHaalliimmii,, mmee qqlllliimmëëqqëë ttëëkkyycceenn nnëë rreeffoorrmmaatt ee rreejjaa nnëë vveenndd ddhhee ttëë nnddiihh--mmoojjëënn nnëë vviittaalliitteettiinn ddhhee rreessttaaoorriimmiinn ee bbaasshhkkëë--ssiiss mmuullttii--eettnniikkee.. SSëë bbaasshhkkuu,, aattaa ii kkaannëë ddhhëënnëësshhaannss ppaaqqeess,, ddhhee kkaannëë mmuunnëëddëëssuuaarr rreeggjjiioonniittddhhee vveennddiitt ttëë ppëërrppaarroojjëënn kkaahhëë iinntteeggrriimmii mmëë iimmaaddhhëë nnëë rrjjeeddhhëënn kkrryyeessoorree EEuurrooppiiaannee ttëëddeemmookkrraacciivvee pplluurraalliissttee.. NNaattyyrriisshhtt,, bbaasshhkkëëssiiaannddëërrkkoommbbttaarree-- nnëëppëërrmmjjeett oorrggaanniizzaattaavvee ddhheeaannëëttaarrëëvvee ttëë nnddrryysshhëëmm-- ii kkaannëë mmbbëësshhtteettuurr kkëëttooppëërrppjjeekkjjee,, ddhhee ddoo ttëë vvaazzhhddoojjnnëë mmëë ttuuttjjee,, ppoorrppëërrppjjeekkjjeett kkrryyeessoorree ddhhee aarrrriittjjeett kkrryyeessoorree jjaannëëbbëërrëë nnaattyyrriisshhtt qqëë tt''ii bbëëjjnnëë kkrreeddii ppaarrttnneerrëëvvee mmëëllaarrttëë ttëë ppëërrmmeenndduurr,, ddhhee uuddhhëëhheeqqëëssëëvvee ttëëbbaasshhkkëëssiivvee ttëë ddiissaa kkoommuunnaavvee ttëë cciillëëtt ee ppëërr--bbëëjjnnëë SSeerrbbiinnëë JJuuggoorree.. EEkkiippaa ee ttëë KKoommbbeevvee ttëëBBaasshhkkuuaarraa nnëë vveenndd,, ttëë cciillëënn ee ppëërrbbëëjjnnëë aannëëttaarrttëë aaggjjeennssiivvee ttëë nnddrryysshhmmee ddhhee ddoonnaattoorrëëtt ee ttyyrree,,kkaannëë ppuunnuuaarrëë ssëë bbaasshhkkuu ppëërr kkëëttoo qqëëlllliimmee,, ddhheeddoo ttëë vvaazzhhddoojjnnëë tt''ii mmbbsshhtteessiinn kkëëttoo pprrppjjeekkjjee ttëëllaavvddëërruueesshhmmee bbrreennddaa kkoorrnniizzëëss ssëë ggjjeerrëënnaacciioonnaallee ppëërr zzhhvviilllliimm..

FFrraanncciiss MM.. OO`̀DDoonnnneellllKKoorrddiinnaattoorrii rreezziiddeenntt ii kkoommbbeevvee

ttëë bbaasshhqquuaarraa nnëë RRFFYY

####rrooššlloo jjee vviiššee oodd ggooddiinnuu ddaannaa ooddiissttoorriijjsskkoogg pprroobboojjaa uu ppoonnoovvnnoommpprriiddoobbiijjaannjjuu ppoovveerreennjjaa ii nnaapprreettkkaa

uu pprroocceessuu ppoommiirreennjjaa ii ooppoorraavvkkaa uujjuužžnnoojj SSrrbbiijjii.. VVllaaddaa jjee nnaaččiinniillaa iizzuuzzeettnneennaappoorree,, kkoojjiimmaa jjee uupprraavvlljjaaoo gg--ddiinnNNeebboojjššaa ČČoovviićć,, rreeppuubblliiččkkii ppooddpprreeddsseedd--nniikk vvllaaddee ii gg--ddiinn RRaassiimm LLjjaajjiićć,, mmiinniissttaarrzzaa nnaacciioonnaallnnee mmaannjjiinnee,, kkaakkoo bbii sseeppoovvrraattiioo oosseeććaajj ddrruuššttvveennee ssiigguurrnnoossttii,,pprreevvaazziiššllaa mmaarrggiinnaalliizzaacciijjaa aallbbaannsskkeeeettnniiččkkee zzaajjeeddnniiccee ii pprroommoovviissaallaa jjeedd--nnaakkoosstt ii zzaajjeeddnniiššttvvoo.. OOvvee nnaappoorree jjeepprraattiillaa hhrraabbrroosstt ii mmuuddrroosstt vvoođđaallookkaallnniihh aallbbaannsskkiihh zzaajjeeddnniiccaa,, pprreedd--vvoođđeenniihh ggrraaddoonnaaččeellnniikkoomm PPrreeššeevvaa,, gg--ddiinnoomm RRiizzoomm HHaalliimmiijjeemm,, ddaa bbii ssaannoovvoomm rreeffoorrmmiissttiiččkkoomm vvllaassttii uu zzeemmlljjiippoommooggllii ppoovvrraattaakk vviittaallnnoossttii mmuullttii--eettnniiččkkoogg ddrruuššttvvaa.. ZZaajjeeddnnoo,, ssuu pprruužžiilliiššaannssuu mmiirruu,, ii oommoogguuććiillii rreeggiioonnuu ii ddrržžaavviiddaa nnaapprreedduujjee kkaa vveeććoojj iinntteeggrraacciijjii ssaavvooddeeććiimm eevvrrooppsskkiimm ttookkoovviimmaa pplluurraalliiss--ttiiččkkee ddeemmookkrraattiijjee.. SSvvaakkaakkoo,, iinntteerrnnaa--cciioonnaallnnaa zzaajjeeddnniiccaa jjee,, kkrroozz ssvvoojjee oorrggaa--nniizzaacciijjee ii ččllaannoovvee,, ppooddrržžaallaa oovvee nnaappoorree,,ii nnaassttaavviiććee ddaa ttoo ččiinnii,, aallii zzaasslluuggee zzaaggllaavvnnii nnaappoorr ii nnaajjvvaažžnniijjaa ddoossttiiggnnuuććaassiigguurrnnoo pprriippaaddaajjuu ppoommeennuuttiimm ppaarrttnneerrii--mmaa,, ii vvoođđaammaa ii zzaajjeeddnniiccaammaa nneekkoolliikkooooppššttiinnaa kkoojjee ččiinnee jjuužžnnuu SSrrbbiijjuu.. TTiimmUUjjeeddiinnjjeenniihh NNaacciijjaa uu oovvoojj zzeemmlljjii,, ččiijjee ssuummnnooggoobbrroojjnnee aaggeenncciijjee -- ččllaannoovvii ii nnjjiihhoovviiddoonnaattoorrii rraaddiillii zzaajjeeddnnoo zzbboogg oovviihh rraazzlloo--ggaa,, nnaassttaavviiććee ddaa ppooddrržžaavvaajjuu oovvee nnaappoorreekkoojjii ssuu zzaa ppoohhvvaalluu uu ššiirreemm ookkvviirruunnaacciioonnaallnnoogg ooppoorraavvkkaa..

FFrraanncciiss MM.. OO`̀DDoonnnneellllSSttaallnnii kkoooorrddiinnaattoorr UUjjeeddiinnjjeenniihh NNaacciijjaa uu SSRRJJ

�� !

��

��

��

��$��%��

&�'��!'��()

*+,,,��-�

��.�/��

��$��01

��2!��'�3��4��2��

5�"6*�*+�)((�(,(

)"*�766

)*)�("(

)""�8,,

/�91�5�"6*�*+�"*�"+7

��THE


��THE

leader for IASO agencies. All four agenciesassigned international staff and worked inclose collaboration in carrying out system-atic visits to the villages most affected bythe conflict or ethnic tensions, in order todetermine the need for emergency anddevelopment assistance. An internationalHuman Rights Officer from UNHCHRwas present regularly in southern Serbiafrom July 2001 and provided input to theother UN agencies both on human rightsand overall situation. A UNLO PoliticalOfficer kept up regular contacts with themain political leaders during this period.

There is no doubt that theregular visits to the formerGSZ and presence of inter-national UN staff throughoutthe region reassured ruralcommunities, who hadfearedpossible reprisals. In themonths following the with-drawal of the UCPMB andthe re-entry of FRY securityforces into the GSZ, the fears and tensionsof the ethnic Albanian population gradu-ally subsided.

The policy of restraint and cooperationwith UN and international agencies hasalso characterized operations of the FRYsecurity force in the former GSZ. Thesecure conditions, which have prevailedthroughout southern Serbia, have greatly

facilitated the gradual return of displacedfamilies from Kosovo. They have alsoallowed freedom of movement for govern-ment and humanitarian agencies to surveyand rehabilitate war-damaged or destroyedvillages.

PARTNERSHIPS WITHOTHER INTERNATIONAL ORGANISATIONSBefore and after the launching of the

UN inter-agency mission, regular donorconsultation meetings on southern Serbiawere co-hosted in early 2001 by the UNDPrepresentative and the SwedishAmbassador, acting for the EU presidency.Once international interest and assistancehad been mobilised on a large scale, thecoordination lead was transferred toGovernment, under the chair of theSerbian Deputy Prime Minister, NebojsaCovic. Consultations between UN agen-

cies and othermajor agen-cies such asE A R ,E U M M ,O S C E ,USAID, con-tinued period-ically.

Followingits establish-ment and

with due respect for individual UN agencymandates, the IASO team worked insouthern Serbia itself in close collabora-tion with UN and other internationalagencies throughout the latter part of2001.

Monthly coordination meetings wereheld with such INGOs as ACF, CARE

he past year has seen a steadyincrease of UN activities andprogress in Southern Serbia. Themost important development was a

negotiated peace agreement for the with-drawal of the UCPMB rebel forces fromthe Ground Safety Zone (GSZ), a fivekilometer-wide area inside the Serbianadministrative boundary line with Kosovo.This was brought about following monthsof dialogue between the parties with theactive involvement of EU, NATO,KFOR/UNMIK, the UN system agenciespresent in the region and especially theSpecial Repre-sentative of the UN HighCommissioner for Refugees, based inPristina. This support to the SerbianDeputy Prime Minister Nebojsa Covic andRiza Halimi, the Mayor of Presevo, greatlyfacilitated contacts with the ethnic

Albanian IDP leaders inKosovo. The successful comple-tion of the demilitarisation ofthe GSZ by both sides by theend of May 2001 enabledUNHCR to initiate the return

process of ethnic Albanian villagers, whohad fled into Kosovo during the conflict.It also enabled other UN and internation-al agencies to enter the GSZ for the firsttime and assess the needs for humanitari-an assistance and reconstruction.

ESTABLISHMENT OF IASO ANDTHE IMMEDIATE IMPACT IN THE REGIONFollowing the peace agreement and rec-

ommendations of the UN Interagencymission, an Inter-Agency Support Office(IASO) was set up in May 2001, under theleadership of UNDP. UNHCR, UNICEF,OCHA and UNDP signed an agreement toestablish shared premises in Vranje with ashared budget for operating costs, rentaland administration. UNDP assigned anArea Coordinator who serves also as team

UUNN IInntteerr--AAggeennccyy SSuuppppoorrtt OOffffiiccee:: MMaayy 22000011 -- MMaayy 22000022

��:��;!��3��<Major progress was recorded in the field of respect for human rights • Regular visits to theformer GSZ and the presence of international UN staff throughout the region reassured ruralcommunities • The close links which the international community was able to establish withthe JCB, thanks to the UN Country Team and IASO, resulted in strong donor support • Thechallenge for 2002 is to meet the expectations of all communities in southern Serbia for con-crete improvements in their livelihoods

SSppeecciiffiicc mmeecchhaanniissmmss wweerree ssuuggggeesstteedd aassppoossssiibbllee aapppprrooaacchheess ttoo eennssuurriinngg eeffffeeccttiivveeaapppplliiccaattiioonn ooff iinntteerrnnaattiioonnaall rreessoouurrcceess ttoossuuppppoorrtt eessttaabblliisshhiinngg aanndd mmaaiinnttaaiinniinngg aassttaabbllee hhuummaann eennvviirroonnmmeenntt aanndd ttoo ffaacciillii--ttaattee rreeccoonncciilliiaattiioonn aanndd rreeccoovveerryy iinn ssoouutthh--eerrnn SSeerrbbiiaa.. IInn ppuurrssuuiitt ooff tthheessee oobbjjeeccttiivveess,,UUNN ssyysstteemm aaccttiivviittiieess aarree ggoovveerrnneedd bbyy aannddpprroommoottee aa sseett ooff bbaassiicc pprriinncciipplleess::

** AAddhheerreennccee ttoo tthhee RRuullee ooff LLaaww** RReessppeecctt ffoorr HHuummaann RRiigghhttss** IImmppaarrttiiaalliittyy aanndd nnoonn--ddiissccrriimmiinnaattiioonn** EEqquuiittyy aanndd SSoocciiaall HHaarrmmoonnyy** IInncclluussiivveenneessss aanndd CCoohheessiioonn** PPaarrttiicciippaattiioonn aanndd CCoonnsseennssuuss

OOrriieennttaattiioonn** SSuubbssiiddiiaarriittyy aanndd EEmmppoowweerrmmeenntt** TTrraannssppaarreennccyy aanndd AAccccoouunnttaabbiilliittyy** EEccoonnoommyy aanndd SSuussttaaiinnaabbiilliittyy** EEffffeeccttiivveenneessss aanndd EEffffiicciieennccyy

))

��THE


88

International, CHF, ICRC, ICS, IFC, IMG,IRD, Mercy Corps, MSF and OTI. Fiveworking groups were set up to coordinateinternationally funded humanitarian andrehabilitation activities in the key sectorsdrawing different international actors intopartnership. UNHCR convened andchaired the meetings of agencies for coor-dinating assistance to returnees; UNICEFfor education; WHO for health; CHF forinfrastructure; UNDP for small and medi-um scale enterprises.

An international Human Rights Officerwas assigned to southern Serbia byUNHCHR in July 2001 to monitor theoverall situation of human rights, andprogress in implementation of the "CovicPlan" and its implications for humanrights.

Major progress was recorded in the fieldof respect for human rights in southernSerbia following the end of the conflict.The security forces in the region are understrict control. There were a number ofcomplaints relating to their behaviour(mainly of threatening or disrespectfulbehaviour), but the frequency of com-plaints has decreased in recent months.However, a number of complaints of seri-ous violations from the time of the conflictremain unresolved, as well as some morerecent incidents.

Further progress on human rights issuesin southern Serbia this year will be sup-ported by the establishment of a mecha-nism for dealing with human rights com-plaints as recommended by UNHCHR.There is no doubt that one of the mostimportant contributions which the UNagencies made during the past year insouthern Serbia was to demonstrate to theethnic Albanian community that theirsafety and human rights were being guar-anteed by international observers.

OCHA played the lead role in the over-all NGO coordination through issuing reg-ular schedules of an agency Activity List insouthern Serbia. OCHA made field assess-ments of needs and maintained the data-base of INGO and international agencyactivities. In tandem, UNDP embarkedon an NGO capacity-building programmebenefiting local NGOs and community-based groups.

COOPERATION WITHJOINT COORDINATING BODY (JCB)The close links, which the international

community was able to establish with theJCB, partly thanks to the UN CountryTeam and IASO, particularly in the criticalmonths of April to July, resulted in strongdonor support for the needs articulated inthe report of the inter-agency mission,which had visited the area earlier in the

year. The inter-agency report, and whathas generally been referred to as the "CovicPlan" for political and economic recovery,has since been the basis for international-

ly and nationally funded humanitarian,rehabilitation and development pro-grammes. Isolated incidents of abuse ofpower by individuals in the FRY forces

UUNNIICCEEFF''ss wwoorrkk iinn eedduuccaattiioonn hhaass sseeeenn tthhee pprroovviissiioonn ooff eeqquuiippmmeenntt aanndd ffuurrnniittuurree ttoo pprriimmaarryy aanndd sseecc--oonnddaarryy sscchhoooollss tthhrroouugghhoouutt ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa iinn oorrddeerr ttoo eennssuurree aaddeeqquuaattee ccoonnddiittiioonnss ffoorr lleeaarrnniinngg ffoorr aallllcchhiillddrreenn,, ppaarrttiiccuullaarrllyy tthhoossee lliivviinngg iinn tthhee ffoorrmmeerr GGrroouunndd SSaaffeettyy ZZoonnee.. UUNNIICCEEFF cchhaaiirrss rreegguullaarr eedduuccaattiioonnccoo--oorrddiinnaattiioonn mmeeeettiinnggss aanndd mmaaiinnttaaiinnss aa ddaattaabbaassee oonn aallll rreehhaabbiilliittaattiioonn aaccttiivviittiieess oonn sscchhoooollss iinn PPrreesseevvoo,,BBuujjaannoovvaacc aanndd MMeeddvveeddjjaa.. AA RRoommaa eedduuccaattiioonn pprrooggrraamm iiss aallssoo bbeeiinngg rruunn wwiitthh iinn--sscchhooooll ccaattcchh--uupp ccllaassss--eess ffoorr pprriimmaarryy sscchhooooll aaggee cchhiillddrreenn..

AAss iinn tthhee eedduuccaattiioonnaall sseeccttoorr,, UUNNIICCEEFF hhaass rreeiinnffoorrcceedd iittss hheeaalltthh aaccttiivviittiieess iinn ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa -- ccoomm--pplleemmeennttiinngg ssuuppppllyy--bbaasseedd rreelliieeff aaccttiivviittiieess wwiitthh ddeevveellooppmmeennttaall pprrooggrraammss ddeessiiggnneedd ttoo ssttrreennggtthheenn llooccaallccaappaacciittiieess iinn tthhee hheeaalltthh sseeccttoorr.. SSiinnccee JJaannuuaarryy 22000011,, UUNNIICCEEFF hhaass pprrooccuurreedd aanndd ddiissttrriibbuutteedd bbaassiicc ddrruuggssaanndd hheeaattiinngg ffuueell ffoorr hheeaalltthh cceennttrreess aanndd mmaatteerrnniittyy wwaarrddss,, hhyyggiieenniicc ssuupppplliieess,, vveehhiicclleess aanndd rreeffrriiggeerraattoorrssffoorr oouutt--rreeaacchh iimmmmuunniissaattiioonn sseerrvviicceess,, aass wweellll aass ccllootthhiinngg,, ffoooottwweeaarr aanndd sscchhooooll ssuupppplliieess ffoorr tthhee aarreeaa''ssmmoosstt ddeepprriivveedd cchhiillddrreenn.. UUNNIICCEEFF hhaass ttrraaiinneedd aanndd pprroovviiddeedd nneecceessssaarryy ssuupppplliieess ttoo oovveerr 110000 ppaattrroonnaaggeennuurrsseess ffrroomm ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa.. SSeemmiinnaarrss oonn yyoouutthh rreepprroodduuccttiivvee hheeaalltthh wweerree hheelldd wwiitthh yyoouunngg ppeeooppllee,,tteeaacchheerrss aanndd mmeeddiiccaall pprrooffeessssiioonnaallss iinn aann eeffffoorrtt ttoo iinnccrreeaassee tthhee aawwaarreenneessss ooff tthhee nneeeedd ffoorr yyoouutthh--ffrriieenndd--llyy hheeaalltthh sseerrvviicceess..

AAccttiivviittiieess tthhaatt eennssuurree tthhaatt yyoouutthh aarree aaccttiivvee,, eennggaaggeedd aanndd lleeaarrnniinngg sskkiillllss nneecceessssaarryy ffoorr bbaallaanncceedd,,hheeaalltthhyy lliivveess aarree tthhee ffooccuuss ooff UUNNIICCEEFF''ss yyoouutthh aaccttiivviittiieess.. PPaarrttnneerrsshhiippss wwiitthh mmuullttii--eetthhnniicc NNGGOOss hhaavveeiinncclluuddeedd ssuuppppoorrtt ffoorr aa mmuullttii--eetthhnniicc nneewwsslleetttteerr aanndd ttrraaiinniinngg ffoorr NNGGOO aaccttiivviissttss oonn cchhiilldd rriigghhttss.. YYoouutthhcclluubbss aanndd yyoouutthh ppaarrlliiaammeennttss aarree bbeeiinngg iinniittiiaatteedd iinn vvaarriioouuss ccoommmmuunniittiieess iinn ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa UUNNIICCEEFFssiiggnneedd aa MMeemmoorraanndduumm ooff UUnnddeerrssttaannddiinngg wwiitthh tthhee FFeeddeerraall MMiinniissttrryy ooff NNaattiioonnaall aanndd EEtthhnniiccCCoommmmuunniittiieess iinn 22000011 ttoo ssuuppppoorrtt iinntteerr--eetthhnniicc aaccttiivviittiieess iinn ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa..

UUNNIICCEEFF hhaass aallssoo bbeeeenn wwoorrkkiinngg ttoo ssttrreennggtthheenn tthhee ccaappaacciittiieess ooff tthhee CCeennttrreess ffoorr SSoocciiaall WWoorrkk.. IInntteerr--eetthhnniicc mmoobbiillee tteeaammss hhaavvee bbeeeenn ccrreeaatteedd ttoo iinnccrreeaassee tthhee aabbiilliittyy ooff tthhee CCeennttrreess ttoo iiddeennttiiffyy tthhoossee cchhiillddrreennmmoosstt iinn nneeeedd ooff ssppeecciiaall pprrootteeccttiioonn -- oovveerr 225500 nneeww ccaasseess ooff cchhiillddrreenn aatt rriisskk iinn PPrreesseevvoo aanndd BBuujjaannoovvaaccMMuunniicciippaalliittiieess.. WWoorrkk iiss aallssoo bbeeiinngg ddoonnee ttoo ssttrreennggtthheenn tthhee ssoocciiaall pprrootteeccttiioonn ssyysstteemm bbyy pprroommoottiinngg rriigghhttss--bbaasseedd aanndd cchhiilldd--oorriieenntteedd ppoolliiccyy rreeffoorrmm,, ddee--iinnssttiittuuttiioonnaalliissaattiioonn aanndd pprrooffeessssiioonnaall ddeevveellooppmmeenntt..

UN Inter-Agency Support Office in Vranje


��THE

77

international assistance. Strengtheningthe Public Information services and coor-dination capacity of the JCB is seen as apriority for support by UNDP, OCHA andothers during the coming year.

UNDP is continuously holding meet-ings and consultations with JCB represen-tatives, and it already allocated funds tosupport JCB directly. This supportincludes JCB capacity building, providinganother vehicle, equipping the offices andfunding a range of national experts andtranslators.

The UN agencies will similarly work tostrengthen the process of identifying andresolving individual or systemic violationsof human rights in the region.

The challenge for 2002 is to meet theexpectations of all communities in south-ern Serbia for concrete improvements intheir livelihoods. There is a danger thatthe conflict between moderate politicalleaders and hardliners could deepen ifthere are not substantial achievements inthe following areas: the accelerated returnof IDPs from Kosovo; vocational trainingand improved job opportunities for unem-ployed youths; improved livelihoods andopportunities for farmers and employeesin socially-owned companies; and accessto micro-credit. �

have been reported through the interna-tional agencies to the Joint CoordinationBody (JCB) and the military and policeleadership has acted to correct or punishthose responsible.

During the course of 2001 and into2002, several meetings also took placebetween the Chairman of the JCB, DPMCovic, and the UNDP Representative, act-ing on behalf of the UN Country Team, toreview progress, highlight outstandingmatters of concern, and identify new ini-tiatives. At one such meeting on 3

February 2002, attended also by represen-tatives of UNHCR, UNHCHR, the WorldBank, and IOM, it was agreed that IASOwill work with the JCB to identify itscapacity needs, determine staffing require-ments, and UNDP will deploy additionalhuman resources to enable the JCB and itscommissions to perform effec-tively. This support will beprovided by the SouthernSerbia MunicipalImprovement andRecovery Programme(SSMIRP), co-funded bythe World Bank, SIDA,Luxembourg, and UNDPitself. A strengthened JCB willplay a stronger role in coordi-

nating the activities of donors and NGOslocally, as well as with other key stakehold-ers in the peace and recovery process.

NEW CHALLENGES IN 2002The main achievement since May 2001

has been the gradual return of stabilitythroughout southern Serbia. The presenceof the United Nations agencies and otherinternational organizations has beenimportant in supporting the governmentand ethnic Albanian leadership and localmunicipalities in creating the conditionsfor this stability.

A review of the UN system's activities inSouthern Serbia was carried out inNovember 2001 by an independent con-sultant. While acknowledging that a greatdeal of progress had been made, the reviewalso highlighted areas for improvement inUN agency programming. It also outlinedthe shared concerns of the internationalcommunity about the loss of momentumin implementing key aspects of the peace

process and the perceived promises of the"Covic Plan". These concerns were synthe-sized into a concise report for distributionto the government and international com-munity. Accordingly, a UN Inter-AgencyProgress Report and Recommendationson the Situation in Southern Serbia was

compiled and forwarded to DPM Covicon 21st Jan. 2002 by the UN

Humanitarian/ ResidentCoordinator ad interim. Itwas also given a wide distri-bution to the internationalcommunity.

There is an evident needfor the government, through

the JCB, to assume strongerleadership in the coordination of

UUNNHHCCRR ppllaayyeedd aa kkeeyy rroollee iinn oorrggaanniizziinngg tthhee rreettuurrnn ooffIIDDPPss ffrroomm KKoossoovvoo,, tthhee rreehhaabbiilliittaattiioonn ooff wwaarr--ddaammaaggeedd vviill--llaaggeess aanndd iinn oobbttaaiinniinngg gguuaarraanntteeeess ffrroomm tthhee sseeccuurriittyy ffoorrcceessffoorr tthhee ssaaffee ppaassssaaggee ooff rreettuurrnniinngg IIDDPPss aanndd tthheeiirr ffrreeeeddoommooff mmoovveemmeenntt.. TThhee hhiigghh lleevveell ooff ccooooppeerraattiioonn aanndd ssuuppppoorrttffrroomm tthhee SSeerrbbiiaann aauutthhoorriittiieess wwaass ccrruucciiaall ttoo tthhee ssuucccceessss oofftthhiiss ooppeerraattiioonn.. OOvveerr 1155,,000000 ppeeooppllee hhaadd fflleedd PPrreesseevvoo,,BBuujjaannoovvaacc aanndd MMeeddvveeddjjaa mmuunniicciippaalliittiieess dduuee ttoo ccoonnfflliiccttssssiinnccee 11999999.. LLaasstt yyeeaarr,, aann eessttiimmaatteedd 55,,330000 eetthhnniicc AAllbbaanniiaannIIDDPPss hhaavvee rreettuurrnneedd ffrroomm KKoossoovvoo aanndd ffYYRROOMM ttoo tthheeiirrhhoommeess iinn PPrreesseevvoo,, BBuujjaannoovvaacc aanndd MMeeddvveeddjjaa mmuunniicciippaallii--ttiieess,, ppaarrttiiccuullaarrllyy iinn tthhee GGZZSS.. TThheerree iiss ooppttiimmiissmm tthhaatt tthheeyy wwiillll bbee jjooiinneedd bbyy nneeww rreettuurrnneeeesstthhiiss ssuummmmeerr.. TThhee aaggeennccyy iiss pprreeppaarreedd ttoo ssuuppppoorrtt ffuurrtthheerr rreettuurrnnss iinn 22000022.. SSoo ffaarr,, aarroouunndd11,,550000 ddiissppllaacceedd vviillllaaggeerrss hhaavvee eexxpprreesssseedd tthheeiirr wwiisshh ttoo rreettuurrnn tthhiiss yyeeaarr..

UUNNHHCCRR aallssoo ppllaayyeedd aann iimmppoorrttaanntt rroollee iinn jjooiinnttllyy cchhaaiirriinngg aa ggoovveerrnnmmeenntt//eetthhnniiccAAllbbaanniiaann wwoorrkkiinngg ggrroouupp wwiitthh tthhee mmaayyoorr ooff MMeeddvveeddjjaa.. TThhiiss wwaass aatttteennddeedd bbyy sseenniioorr ddeeccii--ssiioonn--mmaakkiinngg mmeemmbbeerrss ooff tthhee JJCCBB aanndd bbeeccaammee tthhee mmaaiinn ffoorruumm ffoorr rreessoollvviinngg ccoonnfflliiccttss iinntthhaatt mmuunniicciippaalliittyy

UUNNDDPP iinniittiiaatteedd llaasstt yyeeaarr tthhee sseettttiinngg uuppooff aa RReeggiioonnaall DDeevveellooppmmeenntt CCoommmmiitttteeee((RRDDCC)),, cchhaaiirreedd bbyy tthhee JJCCBB rreepprreesseennttaa--ttiivvee.. TThhee MMeemmbbeerrss aarree MMaayyoorrss ooff tthheeMMuunniicciippaalliittiieess ooff PPrreesseevvoo,, BBuujjaannoovvaacc,,MMeeddvveeddjjaa,, VVrraannjjee,, LLeesskkoovvaacc aanndd LLeebbaannee..IItt wwiillll hhaavvee oovveerrssiigghhtt ooff tthhee pprrooggrraammmmeessssuuppppoorrtteedd bbyy iinntteerrnnaattiioonnaall ddoonnoorrss aannddtthhee UUNN SSyysstteemm.. TThhee CCoommmmiitttteeee hhaass aassuuppeerrvviissoorryy rroollee aanndd ttaakkeess ssttrraatteeggiicc ddeeccii--ssiioonnss oonn ccoooorrddiinnaattiioonn ooff tthhee aaccttiivviittiieess oofftthhee iinntteerrnnaattiioonnaall oorrggaanniissaattiioonnss aannddiimmpplleemmeennttaattiioonn ooff tthheeiirr pprrooggrraammmmeess.. IInnvviieeww ooff tthhee sshhoorrtt--tteerrmm ffuunnddiinngg ffoorr tthheesseeaaccttiivviittiieess iitt wwaass ccoonnssiiddeerreedd aaddvviissaabbllee ttoossuuppppoorrtt tthhee JJCCBB iinn ccoooorrddiinnaattiinngg eexxiissttiinnggiinntteerrnnaattiioonnaall aaggeennccyy aaccttiivviittiieess iinnSSoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa aanndd ttoo hheellpp ddeevveellooppssttrraatteeggiieess ffoorr sshhoorrtt aanndd mmeeddiiuumm tteerrmm eeccoo--nnoommiicc rreeccoovveerryy aanndd ssuussttaaiinnaabbllee ddeevveelloopp--mmeenntt..

AAtt tthhee mmoosstt rreecceenntt mmeeeettiinngg,, hheelldd iinnVVrraannjjee,, iitt wwaass aaggrreeeedd tthhaatt tthhee pprroocceessss ooffssttrraatteeggyy ddeevveellooppmmeenntt sshhoouulldd bbee ggoovveerrnn--mmeenntt--oowwnneedd aanndd --lleedd,, aalltthhoouugghh UUNNDDPPwwiillll bbee aabbllee ttoo ccoonnttrriibbuuttee ttoo ffuunnddiinnggnnaattiioonnaall eexxppeerrttss iinn tthhee ffoorrmmuullaattiioonn oofftthheessee ssttrraatteeggiieess.. TThhee nneexxtt mmeeeettiinngg iiss ttoo bbeehheelldd iinn LLeesskkoovvaacc iinn MMaayy..

��THE


++

��protekloj godini bili smo svedocikontinuiranog porasta aktivnostiUN i napretka na jugu Srbije.Najvažniji događaj bio je ugov-

oreni mirovni sporazum za povlačenjeUCPMB pobunjeničkih snaga iz zonekopnene bezbednosti (ZKB), pojasaširine 5 km unutar srpske administra-tivne granice sa Kosovom. Ovo jepostignuto posle višemesečnog dijalogaizmeđu strana uz aktivno učestvovanjeNATO, KFOR/UNMIK i agencija iz sis-

etnički Albanci, a koji su bili izbegli naKosovo tokom sukoba. Ovo je takođeomogućilo i da druge međunarodne i UNagencije uđu u KZB po prvi put i procenepotrebu za humanitarnom pomoći irekonstrukcijom.

OTVARANJE KANCELARIJE I NJEN UTICAJ UREGIONUPrema mirovnom sporazumu i pre-

porukama interagencijske misije UN,Kancelarija za međuagencijsku podršku(IASO) je uspostavljena maja 2001. podvođstvom UNDP. UNHCR, UNICEF,OCHA i UNDP su potpisali sporazum daotvore zajedničku kancelariju u Vranju.UNDP je postavio Regionalnog koordi-natora koji služi i kao vođa tima za agen-cije IASO. Sve ove četiri agencije supostavile internacionalno osoblje i rade utesnoj saradnji u obavljanju sistematskihposeta selima za koja se smatra da sunajugroženija sukobima ili etničkimnapetostima u naporima da se odredepotrebe za neodložnom i razvojnompomoći. U južnoj Srbiji od jula 2001neprestano je prisutan i službenik

tema UN koje su prisutne u regionu iposebno Specijalnog predstavnikaVisokog Komesara UN za izbeglice sasedištem u Prištini. Ova podrška pot-predsedniku srpske Vlade, NebojšiČoviću i Rizi Halimiju, predsedniku opš-tine Preševo, uveliko su olakšali kontaktes liderima IRL na Kosovu koji su etničkiAlbanci. Uspešno okončanje demilita-rizacije Lučana sa obe strane do krajamaja 2001 omogućilo je da UNHCRzapočne proces vraćanja seljaka koji su

UUNN kkaanncceellaarriijjaa uu VVrraannjjuu:: mmaajj 22000011 -- mmaajj 22000022..

=��'�!��-��>��-��!��<Veliki napredak postignut je na polju po{tovanja ljudskih prava • Stalne posete biv{oj zoni bezbednosti i prisustvo osoblja UN u regionu pomog-lo je smirivanju situacije • Bliske veze, koje je me|unarodna zajednica uspostavila sa ZKT, zahvaljuju}i UN timu, rezultovale su sna`nom dona-torskom podr{kom • Najve}i izazov u 2002. je izlazak u susret o~ekivanjima konkretne pomo}i svih zajednica u ju`noj Srbiji

Rezultat bliskih veza ZKT i UN je sna`na donatorska podr{ka jugu SrbijeThe close links JCB-UN resulted in strong donor support

UUNNHHCCRR jjee ooddiiggrraaoo kklljjuuččnnuu uulloogguu uu oorrggaanniizzoovvaannjjuu ppoovvrraattkkaa rraasseelljjeenniihh lliiccaa ssaa KKoossoovvaa,, oobbnnoovvii rraattoommoošštteeććeenniihh sseellaa ii uu ddoobbiijjaannjjuu ggaarraanncciijjaa oodd ssttrraannee ssnnaaggaa bbeezzbbeeddnnoossttii zzaa bbeezzbbeeddaann pprroollaazz rraasseelljjeenniihh lliiccaa uuppoovvrraattkkuu ii nnjjiihhoovvuu sslloobboodduu kkrreettaannjjaa.. PPrrvvii vveeććii uussppeehh ssee ddeessiioo ppoossllee zzaavvrrššeettkkaa ddeemmiilliittaarriizzaacciijjee LLuuččaannaakkoojjuu ssuu sspprroovveellee oobbee ssttrraannee kkrraajjeemm mmaajjaa 22000011 ššttoo jjee oommoogguuććiilloo UUNNHHCCRR--uu ddaa zzaappooččnnee pprroocceess ppoovvrraattkkaaAAllbbaannaaccaa kkoojjii ssuu oottiiššllii nnaa KKoossoovvoo ttookkoomm ssuukkoobbaa.. VViissookk nniivvoo ssaarraaddnnjjee ii ppooddrršškkee kkoojjuu ssuu pprruužžiillee ssrrppsskkeevvllaassttii jjee bbiioo oodd pprreessuuddnnoogg zznnaaččaajjaa zzaa uussppeehh oovvee ooppeerraacciijjee.. OOdd 11999999 ggooddiinnee,, zzbboogg ssuukkoobbaa,, pprreekkoo 1155,,000000lljjuuddii jjee nnaappuussttiilloo ooppššttiinnee PPrreeššeevvoo,, BBuujjaannoovvaacc ii MMeeddvveeđđuu,, aa pprroocceennjjeennoo jjee ddaa ssee pprrooššllee ggooddiinnee 55,,330000eettnniiččkkiihh AAllbbaannaaccaa,, rraasseelljjeenniihh lliiccaa,, vvrraattiilloo ssaa KKoossoovvaa ii iizz BBJJRR MMaakkeeddoonniijjee.. PPoossttoojjii ooddrreeđđeennii ooppttiimmiizzaammddaa ććee ssee vveeććiinnaa oovviihh lljjuuddii vvrraattiittii ppoonnoovvoo nnaa pprroolleeććee zzaajjeeddnnoo ssaa nnoovviimm ppoovvrraattnniicciimmaa.. UUNNHHCCRR jjee sspprree--mmaann ddaa ppooddrržžii ddaalljjii ppoovvrraattaakk uu 22000022.. ggooddiinnii.. DDoo ssaaddaa jjee ookkoo 11,,550000 lljjuuddii iizzrraazziilloo žžeelljjuu ddaa ssee vvrraattii..

UUNNHHCCRR jjee ttaakkoođđee ooddiiggrraaoo zznnaaččaajjnnuu uulloogguu uu zzaajjeeddnniiččkkoomm vvoođđeennjjuu ssaassttaannaakkaa rraaddnniihh ggrruuppaa uu kkoojjii--mmaa ssuu ppoorreedd pprreeddsseeddnniikkaa ooppššttiinnee MMeeddvveeđđaa uuččeessttvvoovvaallii ii pprreeddssttaavvnniiccii VVllaaddee ii pprreeddssttaavvnniiccii AAllbbaannaaccaa.. NNaassaassttaanncciimmaa ssuu uuššeessttvvoovvaallii ii vviissookkii zzvvaanniiččnniiccii KKoooorrddiinnaacciioonnoogg TTeellaa kkoojjii ssuu ddoonnooššeennjjeemm ooddrreeđđeenniihh ooddlluu--kkaa ddoopprriinneellii ddaa oovvii ssaassttaannccii ppoossttaannuu nnaajjvvaažžnniijjee tteelloo zzaa rreeššaavvaannjjaa kkoonnfflliikkaattaa uu oovvoojj ooppššttiinnii..


��THE

66

UNHCR zadužen za ljudska prava koji jeistovremeno sarađivao i sa ostalim agen-cijama UN na polju procene stanja ljud-skih prava i sveukupne situacije. Političkireferent UNLO je održavao redovne kon-takte sa glavnim političkim liderima.

Prisustvo međunarodnog osoblja UN ucelom regionu i redovne posete bivšojKZB nesumnjivo su doprinele smirivan-ju celokupne situacije i smirile lokalnoalbansko stanovšnitvo koje se plašilomogućih represalija od strane snagabezbednosti SRJ. U mesecima poslepovlačenja UCPMB i povratka snagabezbednosti SRJ strah i napetost u popu-laciji etničkih Albanaca postepeno sunestajali. Operacije snaga bezbednostiSRJ u bivšoj KZB od tada je odlikovalapolitika suzdržavanja i saradnje sa UN imeđunarodnim agencijama. Uslovibezbednosti, koji su preovladavali poceloj južnoj Srbiji u mnogome su olakšalipostepeni povratak raseljenih porodica saKosova. Oni su omogućili i slobodu kre-tanja za vladine u humanitarne agencijeda bi posetili i pomogli oporavak selaoštećena i uništena u ratu.

PARTNERSTVO SA DRUGIMME\UNARODNIM ORGANIZACIJAMAPre i posle početka interagencijeske

misije UN, početkom 2001. predstavnikUNDP i ambasador Švedske, ispred EU,su zajednički bili domaćini redovnihdonatorskih konsultacija o jugu Srbije.Kada je pokrenuto široko interesovanje ipomoć na međunarodnom nivou, vođen-je ove koordinacije prepušteno je Vladi,pod upravom potpredsednika srpskeVlade, Nebojše Čovića. Konsultacijeizmeđu agencija UN i drugih većih agen-cija kao što su EAR, EUMM, OSCE,USAID nastavljene su periodično.

U samoj južnoj Srbiji, poštujući man-date individualnih agencija UN poupostavljanju tima IASO, ovaj tim jeradio u tesnoj saradnji sa UN i drugimmeđunarodnim agencijama tokom celedruge polovine 2001.

Koordinacioni sastanci koji se odi-gravaju jednom mesečno održavani su sameđunarodnim nevladinim organizacija-ma (MNVO) kao što su ACF, CAREInternational, CHF, ICRS, ICS, IFC,IMG, IRD Mercy Corps, MSF i OTI. Petradnih grupa je osnovano da bi se koor-

dinisale međunarodno finansiranehumanitarne aktivnosti i obnova uključnim sektorima dovodeći različitemeđunarodne učesnike u ove partnerskeodnose. UNHCR je sazivao i vodio sas-tanke za koordinisanje pomoći povrat-nicima; UNICEF je predsedavao na sas-tancima vezanim za obrazovanje; SZO ozdravlju, CHF o infrastrukturi, UNDP omalim i srednjim preduzećima.

UNHCHR je jula 2001 postavio pred-stavnika za ljudska prava za jug Srbije daprati ukupnu situaciju vezanu za ljudskaprava, napredovanje u primeni«Čovićevog plana» i njegove implikacijena ljudska prava.

Zabeležen je veći napredak na poljupoštovanja ljudskih prava na jugu Srbijepo okončanju sukoba. Snage bezbednostiu regionu su pod strogom kontrolom.Bilo je puno pritužbi na njihovo pon-ašanje (uglavnom zbog pretećeg ponašan-ja ili zbog ne pokazivanja poštovanja), alije učestalost takvih pritužbi poslednjihmeseci smanjena. Međutim, jedan brojpritužbi na teža kršenja od vremena suko-ba ostaje nerešen, a isto se odnosi i naneke incidente skorijeg datuma.Napredovanje u njihovom rešavanju nije

bilo zadovoljavajuće. Dalje napredovanje pitanja na polju

ljudskih prava na jugu Srbije ove godinepodržaće se i mehanizmom za rešavanjepritužbi na kršenje ljudskih prava po pre-porukama UNHCHR. Nema sumnje daje jedan od najvažnijih doprinosa koje suagencije UN učinile u protekloj godini najugu Srbije bio da se zajednici etničkihAlbanaca pokaže da njihovu bezbednost iljudska prava garantuju međunarodniposmatrači.

OCHA je odigrala glavnu ulogu uukupnoj koordinaciji NVO tako što jeizdavala redovne planove agencijskihaktivnosti za južnu Srbiju. OCHA je vrši-la procene na terenu o svim potrebama iodržavala je bazu podataka o aktivnosti-ma međunarodnih NVO i međunarodnihagencija. S tim u vezi, UNDP je počeo dase bavi programom izgradnje kapacitetaNVO koji je koristio lokalnim NVO i gru-pama u zajednici.

SARADNJA SA ZDRU@ENIMKOORDINACIONIM TELOM (ZKT) Tesne veze sa međunarodnom zajedni-

com omogućile su da ZKT, delimičnozahvaljujući timu UN u SRJ i IASO,

UUNNIICCEEFF jjee uu ookkvviirruu pprrooggrraammaa zzaa oobbrraazzoovvaannjjee oobbeezzbbeeddiioo šškkoollsskkuu oopprreemmuu ii nnaammeeššttaajj zzaa oossnnoovv--nnee ii ssrreeddnnjjee šškkoollee ššiirroomm jjuužžnnee SSrrbbiijjee ddaa bbii ssee oobbeezzbbeeddiillii ooddggoovvaarraajjuuććii uusslloovvii zzaa uuččeennjjee zzaa ssvvuu ddeeccuu,,aa nnaarrooččiittoo zzaa oonnuu iizz bbiivvššee ggrraanniiččnnee zzoonnee bbeezzbbeeddnnoossttii.. UUNNIICCEEFF vvooddii rreeddoovvnnee kkoooorrddiinnaacciioonnee ssaassttaann--kkee oo oobbrraazzoovvaannjjuu ii ooddrržžaavvaa bbaazzuu ppooddaattaakkaa oo ssvviimm rraaddoovviimmaa nnaa ppoopprraavvccii šškkoollsskkiihh zzggrraaddaa uu PPrreeššeevvuu,,BBuujjaannoovvccuu ii MMeeddvveeđđii.. OObbrraazzoovvnnii pprrooggrraamm zzaa RRoommee ssaaddrržžii ddooppuunnsskkee ččaassoovvee uu ookkvviirruu šškkoollee zzaa ddee--ccuu šškkoollsskkoogg uuzzrraassttaa..

PPooppuutt oobbrraazzoovvnnoogg,, UUNNIICCEEFF jjee ii uu zzddrraavvssttvveennoomm pprrooggrraammuu ppoojjaaččaaoo ssvvoojjee aakkttiivvnnoossttii uu jjuužžnnoojj SSrr--bbiijjii nnaa ttaajj nnaaččiinn ššttoo ssuu rraazzvvoojjnnii pprrooggrraammii uussmmeerreennii kkaa jjaaččaannjjuu llookkaallnniihh kkaappaacciitteettaa uu zzddrraavvssttvvuu pprraa--ttiillii pprrooggrraamm mmeeddiicciinnsskkee hhuummaanniittaarrnnee ppoommooććii.. OOdd jjaannuuaarraa 22000011.. UUNNIICCEEFF jjee oobbeezzbbeeddiioo ii iissppooččiioooossnnoovvnnee lleekkoovvee ii ggoorriivvoo zzaa ggrreejjaannjjee zzaa zzddrraavvssttvveennee cceennttrree ii ppoorrooddiilliiššttaa,, ssrreeddssttvvaa zzaa hhiiggiijjeennuu,, vvoozziillaa iiffrriižžiiddeerree zzaa sslluužžbbee vvaakkcciinnaacciijjee,, kkaaoo ii ooddeeććuu,, oobbuuććuu ii šškkoollsskkii pprriibboorr zzaa nnaajjuuggrroožžeenniijjuu ddeeccuu.. UUNNIICCEEFFjjee oorrggaanniizzoovvaaoo oobbuukkuu ii ddoopprreemmiioo nneeoopphhooddnnaa ssrreeddssttvvaa zzaa pprreekkoo 110000 ppaattrroonnaažžnniihh sseessttaarraa iizz jjuužžnnee SSrr--bbiijjee.. OOddrržžaannii ssuu sseemmiinnaarrii zzaa mmllaaddee lljjuuddee,, nnaassttaavvnniikkee ii lleekkaarree oo rreepprroodduukkttiivvnnoomm zzddrraavvlljjuu mmllaaddiihh ssaacciilljjeemm ddaa ssee ppooddiiggnnee ssvveesstt oo nneeoopphhooddnnoossttii zzddrraavvssttvveenniihh uussttaannoovvaa ii uusslluuggaa nnaammeennjjeenniihh mmllaaddiimmaa..

AAkkttiivvnnoossttii kkoojjee oommoogguuććaavvaajjuu mmllaaddiimm lljjuuddiimmaa ddaa aakkttiivvnnoo uuččeessttvvuujjuu ii ddaa ssttiiččuu zznnaannjjaa nneeoopphhoodd--nnaa zzaa vvoođđeennjjee zzddrraavvoogg žžiivvoottaa ssuu oossnnoovvaa UUNNIICCEEFF--oovvoogg pprrooggrraammaa zzaa mmllaaddee lljjuuddee.. UU ookkvviirruu ppaarrttnneerr--ssttvvaa ssaa mmuullttii--eettnniiččkkiimm nneevvllaaddiinniimm oorrggaanniizzaacciijjaammaa,, UUNNIICCEEFF jjee ppoommooggaaoo uu iizzddaavvaannjjuu mmuullttii--eett--nniiččkkoogg ččaassooppiissaa ii oobbuukkuu ččllaannoovvaa NNVVOO oo ddeeččjjiimm pprraavviimmaa.. UU vviiššee ooppššttiinnaa jjuužžnnee SSrrbbiijjee ppoossttoojjee iinncciijjaa--ttiivvee zzaa oossnniivvaannjjee oommllaaddiinnsskkiihh kklluubboovvaa ii oommllaaddiinnsskkiihh ppaarrllaammeennaattaa.. 22000011.. ppoottppiissaann jjee ssppoorraazzuumm oossaarraaddnnjjii ssaa FFeeddeerraallnniimm MMiinniissttaarrssttvvoomm zzaa nnaacciioonnaallnnee ii eettnniiččkkee zzaajjeeddnniiccee kkaakkoo bbii ssee zzaajjeeddnniiččkkii ppoo--ddrržžaallee eettnniiččkkii mmeeššoovviittee aakkttiivvnnoossttii uu jjuužžnnoojj SSrrbbiijjii..

UUNNIICCEEFF ttaakkoođđee rraaddii nnaa jjaaččaannjjuu kkaappaacciitteettaa CCeennttaarraa zzaa ssoocciijjaallnnii rraadd.. SSttvvoorreennii ssuu eettnniiččkkii mmeeššoovvii--ttii mmoobbiillnnii ttiimmoovvii kkaakkoo bbii ssee ppoovveeććaallaa ssppoossoobbnnoosstt CCeennttaarraa zzaa oottkkrriivvaannjjee ddeeccee kkoojjoojj jjee nneeoopphhooddnnaappoosseebbnnaa zzaaššttiittaa -- uu PPrreeššeevvuu ii BBuujjaannoovvccuu oottkkrriivveennoo jjee 225500 ddeeccee ppoodd vviissookkiimm rriizziikkoomm.. TTaakkoođđee ssee rraa--ddii ii nnaa jjaaččaannjjuu ssiisstteemmaa ssoocciijjaallnnee zzaaššttiittee kkrroozz pprroommoovviissaannjjee zzaakkoonnsskkiihh rreeffoorrmmii kkoojjee bbii bbiillee zzaassnnoovvaa--nnee nnaa ddeeččjjiimm pprraavviimmaa ii ppooššttoovvaannjjuu ddeeccee,, ddeeiinnssttiittuucciioonnaalliizzaacciijjii ii pprrooffeessiioonnaallnnoomm rraazzvvoojjuu..

UUNNDDPP jjee iinniicciirraaoo ffoorrmmiirraannjjee RReeggiioonnaallnnoogg uupprraavvnnoogg ooddbboorraa kkoojjiimm pprreeddsseeddaavvaa pprreeddssttaavvnniikk ZZKKTT.. ČČllaannoovvii ooddbboorraa ssuu ggrraaddoonnaaččeellnniicciiooppššttiinnaa PPrreeššeevvoo,, BBuujjaannoovvaacc,, MMeeddvveeđđaa,, VVrraannjjee,, LLeesskkoovvaacc ii LLeebbaannee.. OOddbboorr iimmaa nnaaddzzoorrnnuu uulloogguu ii kkrreeiirraa ssttrraatteešškkee ooddlluukkee vveezzaannee zzaa kkoooorr--ddiinnaacciijjuu aakkttiivvnnoossttii mmeeđđuunnaarrooddnniihh oorrggaanniizzaacciijjaa ii iimmpplleemmeennttaacciijjuu nnjjiihhoovviihh pprrooggrraammaa.. NNaa ppoosslleeddnnjjeemm ssaassttaannkkuu ooddrržžaannoomm 1199.. mmaarrttaa uuVVrraannjjuu ddooggoovvoorreennoo jjee ddaa bbii pprroocceess rraazzvvoojjaa dduuggoorrooččnnee ssttrraatteeggiijjee ttrreebbaalloo ddaa bbuuddee vvllaassnniiššttvvoo vvllaaddee,, iiaakkoo ććee UUNNDDPP ddaa nnaassttaavvii ssaa ddoopprriinnoossoommuu ffiinnaannssiirraannjjuu nnaacciioonnaallnniihh eekkssppeerraattaa kkoojjii ććee rraazzvviittii ttaakkvvuu ssttaarrtteeggiijjuu.. SSlleeddeeććii ssaassttaannaakk RReeggiioonnaallnnoogg uupprraavvnnoogg ooddbboorraa ooddrržžaaććee ssee uu mmaajjuu,,uu ooppššttiinnii LLeesskkoovvaacc..

��THE


??

ZKTu preko međunarodnih agencija, avojno i političko rukovodstvo je delovalotako da ispravi incidente ili kazni odgov-orne.

Tokom 2001. i do početka 2002. odi-gralo se nekoliko sastanaka izmeđupredsedavajuće ZKT, potpredsednikasrpske Vlade, Nebojše Čovića i pred-stavnika UNDP koji je delovao u imetima UN za zemlju, da se preispitajunapredovanje, naglase nerešena pitanjakoja izazivaju zabrinutost i identifikujunove inicijative. Na jednom od tih sas-tanaka koji je održan 3. februara 2002.na kome su bili prisutni i predstavniciUNHCR, UNHCHR, Svetske banke iIOM, dogovoreno je da IASO radi saZKT na identifikaciji potreba za razvo-jem kapaciteta, određivanju potreba zaosobljem, a UNDP će poslati dodatnekadrove da omogući ZKT i njegovimkomisijama da efikasno rade. Ovupodršku će obezbediti Program zaunapređenje i oporavak opština na juguSrbije (SSMIRP) koji zajednički finan-siraju Svetska banka, SIDA, Luxemburgi sam UNDP. Ojačano ZKT će igrati jošjaču ulogu u koordinaciji aktivnostidonatora i NVO na lokalnom nivou,kao i sa drugim zainteresovanima zamirovni proces i proces oporavka.

NOVI IZAZOVI U JU@NOJ SRBIJI U 2002Glavno dostignuće od maja 2001 bio

je postepeni povratak stabilnosti nacelom prostoru južne Srbije. Prisustvo

agencija UN i drugih međunarodnihorganizacija bili su važni za podrškuVladi i vođama etničkih Albanaca nastvaranju uslova za ovu stabilnost.

Pregled aktivnosti sistema UN najugu Srbije sproveden je novembra2001. od strane jednog nezavisnog kon-sultanta. Iako je prihvatio da je učinjenveliki napredak, ovaj pregled je ukazaoi na neke nedostatke u programimaagencija UN. Ovde je takođe istaknutai zajednička briga međunarodne zajed-nice za zastoj u primeni ključnihaspekata mirovnog procesa i očekivanjavezanih za «Čovićev plan». Ova zabrin-utost je sintetizovana u jednom kon-ciznom izveštaju koji je distribuiranVladi i međunarodnoj zajednici. Uskladu sa tim, izrađen je Izveštaj UN ointeragencijskom napredovanju i pre-porukama vezano za situaciju na juguSrbije i prosleđen potpredsednikuVlade Srbije Čoviću na dan 21. januara2002 preko privremenog koordinatoraUN za humanitarna i razvojna pitanja.Ovaj izveštaj je podeljen i mnogimpredstavnicima međunarodne zajed-nice.

Postoji očigledna potreba da Vlada,preko ZKT preuzme jače vođstvo ukoordinaciji međunarodne pomoći.Ojačanje službi za informisanje javnos-ti i kapaciteta za koordinaciju ZKT sesmatraju prioritetnim za podršku kojupružaju UNDP, OCHA i OEBS tokomnaredne godine.

U tom cilju UNDP održava redovnesastanke i konsultacije sa predstavnici-ma ZKT, a odvojena su i sredstva kojasu namenjena direktnoj po-moći ZKT.Podrška podra-zumeva stručno usavrša-vanje tehničkog osoblja ZKT, nabavkujoš jednog automobila, opremanjekancelarija i finansiranje nacionalniheksperata i prevodilaca.

Agencije UN će raditi isto tako daojačaju proces identifikacije i rešavanjapojedinačnih ili sistemskih kršenjaljudskih prava u regionu.

Izazov za 2002. je da se ispune očeki-vanja svih zajednica na jugu Srbije zakonkretnim poboljšanjem života.Postoji opasnost da se sukob izmeđuumerenih političkih lidera i ekstrem-ista može produbiti ako se ne postignevidljiviji napredak u sledećim oblasti-ma: Ubrzani povratak IRL sa Kosova,osposobljavanje za zanimanja ipoboljšane mogućnosti za zapošljavan-je nezaposlene omladine, poboljšanježivota i mogućnosti za poljoprivrednikei zaposlene u društvenim preduzećima,pristup mikrokreditima. �

posebno u kritičnim mesecima od aprilado jula, dođe do snažne donatorskepodrške za potrebe koje su izražene uizveštaju interagencijske misije koja jeposetila ovu oblast ranije iste godine.

Ovaj interagencijski izveštaj i ono što seobično naziva «Čovićevim planom» zapolitički i ekonomski oporavak, od tadasluži kao osnova za finansiranje humani-tarnih i razvojnih programa kao i progra-ma obnove iz međunarodnih i domaćihfondova. Izolovani slučajevi zloupotrebevlasti od strane snaga SRJ prijavljivani su

SSppeecciiffiiččnnii mmeehhaanniizzmmii ssuu pprreeddlloožžeenniikkaaoo mmoogguuććii pprriissttuuppii ddaa ssee oobbeezzbbeeddii eeffeekk--ttiivvnnaa pprriimmeennaa iinntteerrnnaacciioonnaallnniihh rreessuurrssaa,,ddaa ssee ppooddrržžii cciilljj uussppoossttaavvlljjaannjjaa iiooddrržžaavvaannjjaa ssttaabbiillnnoogg hhuummaannoogg ookkrruužžeennjjaaii ddaa ssee oollaakkššaajjuu ppoommiirreennjjee ii ooppoorraavvaakk nnaajjuugguu SSrrbbiijjee.. UU nnaassttoojjaannjjuu ddaa ssee ddoossttiiggnnuuoovvii cciilljjeevvii,, aakkttiivvnnoossttii uu ssiisstteemmuu UUNNvvoođđeennee ssuu sskkuuppoomm sslleeddeeććiihh pprriinncciippaa kkoojjiissee ttoomm pprriilliikkoomm pprroommoovviiššuu:: >> PPooššttoovvaannjjee vvllaaddaavviinnee zzaakkoonnaa,, >> PPooššttoovvaannjjee lljjuuddsskkiihh pprraavvaa>> NNeepprriissttrraassnnoosstt ii ooddssuussttvvoo ddiisskkrriimmiinnaacciijjee>> JJeeddnnaakkoosstt ii ssoocciijjaallnnaa hhaarrmmoonniijjaa>> UUkklljjuuččiivvaannjjee ii kkoohheezziijjaa>> OOrriijjeennttaacciijjaa kkaa uuččeeššććuu ii kkoonnsseennzzuussuu>> LLiinniijjaa ooddggoovvoorrnnoossttii ii oossnnaažžiivvaannjjee>> TTrraannssppaarreennttnnoosstt ii ooddggoovvoorrnnoosstt>> PPrriivvrreeddaa ii ooddrržžiivvoosstt>> EEffiikkaassnnoosstt ii ddeelloottvvoorrnnoosstt


��THE

**,,

cionet tjera të UN të hyjnë për herë tëparë në zonën tokësore të sigurisë (KZB)në mënyrë që të vlerësojnë nevojat përndihmë humanitare dhe rikonstruim.

HAPJA E ZYRËS DHE INFLUENCA E SAJ NËRAJONNë bazë të marrëveshjes së paqës dhe

rekomandimeve të misionit të interagjen-cioneve të UN, në Maj të viti 2001 në Vrajëështë hapur zyra për përkrahje e interag-jencioneve (IASO) nën udhëheqjen eUNDP. Këtë marëveshje e kanë nënshkru-ar UNHCR, UNICEF, OCHA dhe UNDP

UNDP ka caktuar gjithashtu koordinatorinraonal I cili do të shërbejë si udhëheqës iekipit të agjencioneve të IASO-s në Vrajë.

Të katër këto agjencione kanë caktuarpersonelin ndërkombëtar të cilët puno-jnë në nje bashkëpunim të ngushtë nëkryerjen e vizitave sistematike nëpërfshatra për të cilat mendohet të jenë mëtë shkatëruara nga konflikti apo fërkimetetnike, e të cilët mundohen që të vlerë-sojnë nevojat për ndihmë dhe zhvillim të

afatizuar. Qysh nga Qershori i vitit 2002në Sërbinë e Jugut pandërprerë ështëprezentë edhe zyrtari i UNHCRpërgjegjës për të drejtat e njeriut, i cili nëtë njejtën kohë bashkëpunon edhe meagjencitë tjera të UN në fushën evlerësimit të situates së të drejtave tënjeriut dhe situates politike nëpërgjithësi. Referenti politik i UNLO kambajtë kontakte të rregullta me liderëtkryesorë politikë.

Prezenca e personelit ndërkombëtar tëUN në tërë rajonin dhe vizitat e rregulltanë ish zonën tokësore të sigurise ZTS,

padyshim që kanë mundësuar qetësimine situatës së përgjithshme dhe kanë qetë-suar popullatën lokale shqiptare e cila ifrigohej represaljeve të mundshme ngaana e forcave të sigurisë së RSJ. Nëmujatë pas tërheqjes së UCPMB dhekthimit të forcave të sigurisë të RSJ, frigadhe pasiguria e popullatës etnikeShqiptare gradualisht është zhdukur.Operacionet e forcave të sigurisë të RSJnë ish ZTS nga ajo kohë i ka zëvendësuar

====jatë vitit të kaluar kemi qenëdëshmitarë të rritjes së vazhduartë aktiviteteve të UN si dhe për-mirësimit të situatës në Jug të

Sërbisë. Ngjarja më e rëndësishme ishtenënshkrimi i marrëveshjes se paqës përtërheqjen e forcave rrebele të UCPMB-sënga zona e sigurisë tokësore (ZKB), nërripin e tokës me gjerësi 5 km brendakufirit administrativ Sërb me Kosovën.Kjo është arritur pas një dialogu disamujor mes palëve me pjesëmarrje aktivetë NATO-s, KFOR/UNMIK-ut dhe agjen-cioneve të sistemit të UN të cilat janëprezente në rajon, e posaqërisht me tëdërguarin special të Komesariatit tëLartë për refugjatë të UN me seli nëPrishtinë. Kjo përkrahje nënkryetarit tëQeverisë se Sërbisë, Nebojsha Çoviç dhekryetarit të komunës së Preshevës RizaHalimit, në një masë të madhe i ka lehtë-suar edhe kontaktet me liderët e IRL nëKosovë e të cilët janë Shqiptarë etnikë.Realizimi i suksesshëm i demilitarizimittë Lluçanit nga të dy palët deri në fund tëMajit 2001 ia mundësoi UNHCR që tëfillojë procesin e kthimit të fshatarëve tëcilët janë Shqiptarë etnikë, e të cilët gjatëkonfliktit ishin shpërngulur në Kosovë.Kjo gjithashtu mundësoi që edhe agjen-

UUNNDDPP kkaa iinniiccuuaarr ffoorrmmiimmiinn ee kkëësshhiilllliitt ddrreejjttuueess rraajjoonnaall ttëë cciilliinn ee ddrreejjttoonn ppëërrffaaqqëëssuueessii ii TTPPKK.. AAnnëëttaarrëëtt ee kkëësshhiilllliitt jjaannëë kkrryyeettaarrëëtt ee kkoommuu--nnaavvee PPrreesshheevvëë,, BBuujjaannoocc,, MMeeddvveeggjjëë,, VVrraajjëë,, LLeesskkoovvcc ddhhee LLeebbaannee.. KKëësshhiillllii kkaa rrrroolliinn ee mmbbiikkëëqqyyrreessiitt ddhhee kkrriijjoonn vveennddiimmeett ssttrraatteeggjjiikkee nnëë lliidd--hhjjee mmee kkoooorrddiinniimmiinn ee aakkttiivviitteetteevvee ttëë oorrggaanniizzaattaavvee nnddëërrkkoommbbëëttaarree ddhhee iimmpplleemmeennttiimmiinn ee pprrooggrraammeevvee ttëë ttyyrree.. NNëë mmbblleeddhhjjeenn ee ffuunnddiitt ttëë mmbbaa--jjttuurr mmëë 1199 MMaarrss nnëë VVrraajjëë,, ëësshhttëë rrëënnëë ddaakkoorrdd qqëë pprroocceessii ii zzhhvviilllliimmiitt ttëë ssttrraatteeggjjiissëë aaffaattggjjaattee ddoo ttëë dduuhheejj ttëë jjeettëë pprroonnëë ee QQeevveerriissëë,, eeddhhee ppoo qqeessee UUNNDDPP ddoo ttëë vvaazzhhddoojjëë ttëë kkoonnttrriibbuuoojjëë nnëë ffiinnaanncciimmiinn ee eekkssppeerrttëëvvee nnaacciioonnaallëë ee ttëë cciillëëtt ddoo ttëë zzhhvviilllloojjnnëë nnjjëë ssttrraatteeggjjii ttëë ttiillllëë.. MMbblleeddhhjjaa ttjjeettëërree kkëësshhiilllliitt ddrreejjttuueess rraajjoonnaall ddoo ttëë mmbbaahheett nnëë MMaa nnëë kkoommuunnëënn ee LLeesskkoovvcciitt..

JJaannëë pprrooppoozzuuaarr mmeekkaanniizzmmaatt ssppeecciiffiikkëëssii mmuunnddëëssii ttëë qqaassjjeevvee qqëë ttëë ssiigguurroohhëënnaapplliikkaacciioonnee eeffeeiikkaassee ddrreejjttëë rreessuurrsseevveennddëërrkkoommbbëëttaarree,, ttëë ppëërrkkrraahheett ccaakkuu ii mmbbaa--jjttjjeess ddhhee mmbbiikkëëqqyyrrrrjjeess ssëë rrrreetthhiitt hhuummaannddhhee qqëë ttëë lleehhttëëssoohheett ppaajjttiimmii ddhhee ppëërr--mmiirrëëssiimmii ii ssiittuuaattëëss nnëë SSëërrbbiinnëë ee JJuugguutt.. MMeeqqëëlllliimm qqëë ttëë rreeaalliizzoohheenn kkëëttoo ccaaqqee,,aakkttiivviitteetteett nnëë ssiisstteemmiinn ee UUNN jjaannëë ttëëuuddhhëëhheeqquurraa bbaasshhkkaarriisshhtt nnëë bbaazzëë ttëë kkëëttyyrreepprriinncciippeevvee ee ttëë cciillaatt mmee kkëëttëë rraasstt pprroo--mmoovvoojjnnëë::

••RRrreessppeekkttiimmii ii uuddhhëëhheeqqjjeess ssee lliiggjjeevvee ••RRrreessppeekkttiimmii ii ttëë ddrreejjttaavvee ttëë nnjjeerriiuutt••OObbjjeekkttiivviitteettii ddhhee mmuunnggeessaa ee

ddiisskkrriimmiinniimmiitt••BBaarraazziiaa ddhhee hhaarrmmoonniiaa ssoocciiaallee••PPëërrffsshhiirrjjaa ddhhee kkoohheezziioonnii••OOrriieennttiimmii kkaahh ppjjeessëëmmaarrrrjjaa

ddhhee kkoonncceennzzuussii••VViijjaa ee ppëërrggjjeeggjjëëssiissëë ddhhee ffoorrttëëssiissëë ••TTrraannssppaarreennccaa ddhhee ppëërrggjjeeggjjëëssiiaa••EEkkoonnoommiiaa ddhhee qqëënnddrruueesshhmmëërriiaa••EEffiikkaassiitteettii ddhhee vveepprriimmttaarriiaa

UUNNHHCCRR--jjaa kkaa lluuaajjttuurr nnjjëë rrooll kkyyççëëzz nnëë oorrggaanniizziimmiinn ee kktthhiimmiitt ttëë ttëë sshhppëërrnngguulluurrvvee nnggaa KKoossoovvaa,,nnëë rreehhaabbiilliittiimmiinn ee ffsshhaattrraavvee ttëë ddëëmmttuuaarraa ggjjaattëë lluuffttëëss ddhhee nnëë ssiigguurriimmiinn ee ggaarraanncciioonniitt nnggaa ffoorrccaatt eessiigguurriissëë ppëërr kkaalliimm ttëë ssiigguurrttëë ttëë ttëë kktthhyyeerrvvee ttëë sshhppëërrnngguulluurr ddhhee qqaarrkkuulllliimmiinn ee ttyyrree ttëë lliirrëë.. SSuukksseessii iippaarrëë mmëë ii mmaaddhh kkaa nnddooddhhuurr ppaass kkoommpplleettiimmiitt ttëë ddeemmiilliittaarriizziimmiitt ttëë LLuuççaanniitt nnggaa ttëë ddyy aannëëtt kkaahh ffuunnddiiii MMaajjiitt 22000011,, qqëë ii mmuunnddëëssooii UUNNHHCCRR--ssëë ttëë ffiilllloojjëë pprroocceessiinn ee kktthhiimmiitt ttëë sshhqqiippttaarrëëvvee ttëë sshhppëërrnngguulluurrnnëë KKoossoovvëë ggjjaattëë kkoonnfflliikkttiitt..

NNiivveellii ii llaarrttëë ii bbaasshhkkëëppuunniimmiitt ddhhee ppëërrkkrraahhjjaa nnggaa aauuttoorriitteetteett sseerrbbee kkaannëë qqeennëë sshhuummëë ttëë rrëënnddëë--ssiisshhmmee ppëërr ssuukksseessiinn ee kkëëttiijj ooppeerraacciioonnii.. MMbbii 1155,,000000 nnjjeerrëëzz uu sshhppëërrnngguullëënn nnggaa kkoommuunnaatt ee PPrreesshheevvëëss,,BBuujjaannoocciitt ddhhee MMeeddvveeggjjëëss ppëërr sshhkkaakk ttëë kkoonnfflliikkttiitt ttëë vviittiitt 11999999.. VViittiinn ee kkaalluuaarr,, ssiippaass vvlleerrëëssiimmiitt 55,,330000sshhqqiippttaarrëë ttëë sshhppëërrnngguulluurr uu kktthhyyeenn nnggaa KKoossoovvaa ddhhee MMaaqqeeddoonniiaa nnëë sshhttëëppiittëë ee ttyyrree nnëë kkoommuunnaatt eePPrreesshheevvëëss,, BBuujjaannoocciitt ddhhee MMeeddvveeggjjëëss,, kkrryyeessiisshhtt nnëë zzoonnëënn ttookkëëssoorree ttëë ssiigguurriissëë.. EEkkzziissttoonn ooppttiimmiizzmmiissee sshhuummiiccaa ee kkëëttyyrree nnjjeerrëëzzvvee ddoo ttëë kktthheehheenn ppëërrssëërrii,, ee ttëë kktthhyyeerr ttëë rriinnjj ddoo tt''iiuu bbaasshhkkaannggjjiitteenn nnëëPPrraannvveerrëë..OOrrggaanniizzaattaa ëësshhttëë ee ppëërrggaattiittuurr ttëë ppëërrkkrraahhëë kktthhiimmiinn ggjjaattëë vviittiitt 22000022..

UUNNHHCCRR--jjaa ggjjiitthhaasshhttuu kkaa lluuaajjttuurr nnjjëë rrooll ttëë rrëënnddëëssiisshhëëmm nnëë uuddhhëëhheeqqjjeenn ee ppëërrbbaasshhkkëëtt ttëë mmbblleedd--hhjjeess ssëë ggrruuppiitt ppuunnuueess nnëë mmeess ttëë qqeevveerriissëë ddhhee sshhqqiippttaarrëëvvee ssii ddhhee kkrryyeettaarriitt ttëë kkoommuunnëëss ssëë MMeeddvveeggjjëëss....NNëë kkëëttëë mmbblleeddhhjjee kkaannëë mmaarrrrëë ppjjeessëë eeddhhee zzëërrttaarrëë ttëë llaarrttëë ttëë ttrruuppiitt ttëë ppëërrbbaasshhkkëëtt kkoooorrddiinnaattoorr ddhhee uubbëë nnjjëë ffoorruumm kkrryyeessoorr ppëërr zzggjjiiddhhjjeenn ee kkoonnfflliikktteevvee nnëë kkëëttëë kkoommuunnëë..

ZZyyrraa ee UUNN nnëë VVrraajjëë :: MMaajj 22000011 -- MMaajj 22000022

@A�� &A�� A��B'��C!��C��<

��THE


****

politika e përmbajtjes dhe bashkëpunim-it me agjencionet ndërkombëtare të UN.Kushtet e sigurisë, të cilat mbretëroninnë tërë hapsirën e Sërbisë Jugore, nëshumëcka kanë lehtësuar kthimin grad-ual të familjeve të shpërngulura ngaKosova. Po këto kushte kanë mundësuaredhe lirinë e lëvizjes për agjencionethumanitare dhe qeveritare në mënyrë qëta vizitojnë dhe ndihmojnë popullatënnë ndërtimin e fshatrave të dëmtuaragjatë luftës.

PARTNERITETI ME ORGANIZATAT TJERANDËRKOMBËTARE

Para dhe pas fillimit të misionit tëinteragjencioneve të UN, në fillim të vitit2001, përfaqësuesi i UNDP dheambasadori i Suedisë, si përfaqësues iEU, bashkarisht kryesonin konsultimetme donatorë për Jug të Sërbisë. Kurinteresimi dhe ndihma në nivelndërkombëtar u rritë, udhëheqja e këtijtrupi koordinues iu lëshua Qeverisë, nënudhëheqjen e nënkryetarit të Qeverisë,Nebojsha Çoviçit. Konsultimet mesagjencive të UN dhe agjenive tjera tëmëdha siç janë EAR, EUMM, OSCE,USAID vazhduan në mënyrë periodike.

Në Sërbinë e Jugut, duke rrespektuarmandatet individuale të agjencioneve tëUN, me një organizim të tërë ekipit tëIASO i cili ekip punoi ngushtë me agjen-cionet e UN, u arrti mjaft gjatë gjithëpjesës së dytë të viti 2001.

Mbledhjet koordinuese të cilat mba-hen një herë në muaj, mbahen bashkar-isht me organizatat joqeveritarendërkombëtare (MNVO) siç janë ACF,CARE International, CHF, ICRS, ICS,IFC, IMG, IRD Mercy Corps, MSF iOTI. Janë themeluar pesë grupe punuesenë mënyrë që të koordinojnë aktivitetethumanitare të financuara nga ndërkom-bëtarët në mënyrë që të mundësohetripërtërirja në sektorët kyq duke sjellëpjesëmarrës të ndryshëm ndërkombëtarënë këto marëdhënie partneriteti.

UNHCR ka organizuar dhe udhëheqëmbledhjet për koordinim të ndihmavepër të kthyerit; UNICEF ka udhëheqë nëmbledhjet lidhur me edukimin, shënde-tësinë, ndërsa CHF për infrastrukturëkurse UNDP për ndërmarrjet e vogla dhetë mesme.

UNHCHR ka caktuar përfaqësuesin evet për të drejtat e njeriut për Jug tëSërbisë në Korrik të vitit 2001 nëmënyrë që të përcjellë situatën epërgjithshme në lidhje me të drejtat enjeriut, përparimin në aplikimin e"Plani i Çoviçit" dhe implikimet e tij nëtë drejtat e njeriut.

Ështe nenvizuar një përparim nëfushën e rrespektimit të drejtave të njeri-ut në Jug të Sërbisë me ndërprerjen ekonfliktit. Forcat e sig-urisë në rajon janë nënkontrollë të ashpër. Kapasë shumë akuza nësjelljen e tyre (kryesishtpër shkak të sjelljeve tëmëparshme ose tëmosrrespektimit), pormuajtë e fundit numri ikëtyre akuzave dukshëm është zvogëluar.Megjithate, një numër i akuzave përshkeljen e rëndë të të drejtave të njeriutqë nga koha e konfliktit ka mbetë ipazgjidhur, dhe kjo vlen edhe për disaincidente që kanë ndodhë kohë më parë.Nuk ka pasë ndonjë përparim tëkënaqshëm në gjetjen e zgjidhjes sëkëtyre akuzave.

Përmirësimi i qështjeve në fushën e tëdrejtave të njeriut në Jug të Sërbisë këtë vitdo të jetë i përkrahur edhe nga gjetja emekanizmave për zgjidhjen e akuzave tëshkeljes së të drejtave të njeriut në bazë tërekomandimeve të UNHCHR. S'kadyshim se njëra nga të arriturat më tërëndësishme të agjeniconeve të UN nëvitin e kaluar në Jug të Sërbisë ka qenë qëkomuniteteve të Shqiptarëve etnike tudëshmojë se vëzhguesit ndërkombëtarë u

garantojnë sigurinë dhe të drejtat e njeriut. OCHA ka luajtur rrolin kryesor në

koordinimin e plotë të OJQ-ve ashtu qëka publikuar planet e rregulltatë aktiviteteve të agjencioneve tëUN për Sërbinë e Jugut. OCHAka kryer vlerësimet në teren përtë gjitha nevojat dhe ka mbajtëbazën e të dhënave përaktivitetet e OJQ ndërkom-bëtare dhe agjeniconevendërkombëtare. Në lidhje me

këtë, UNDP ka filluar të mirret me ndër-timin e kapaciteteve të OJQ-ve dukeshfrytëyuar OJQ lokale dhe grupet ekomuniteteve.

BASHKËPUNIMI METRUPIN E PËRBASHKËT KOORDINUES (TPK)Lidhjet e ngushta me bashkësinë

ndërkombëtare kanë mundësuar qëTPK, pjesërisht duke iu falënderuar ekip-it të UN në RSJ dhe IASO, e posaqërishtnë muajtë kritikë që nga Prilli e deri nëQershor, të vie deri te përkrahja e fortë edonatorëve për nevojat të cilat janëshprehë në raportin e misionit të inter-agjencionit i cili vizitoi këtë rajon po tënjejtin vit por më herët. Ky raport i inter-agjencioneve quhet "Plani i Çoviçit" përpërmirësimin politik dhe ekonomik, qënga atëherë shërben si bazë për


��THE

**((

financimin e programeve humanitaredhe zhvillimore si dhe programit tëripërtërirjes nga fondet ndërkombëtaredhe vendore. Rastet e izoluara të keqpër-dorimit të pozitës nga ana e forcave tësigurisë së RSJ janë lajmëruar në TPKpërmes agjencioneve ndërkombëtare,ndërkaq udhëheqja ushtarake dhe poli-tike ka vepruar ashtu që ka marrë masanë ndriçimin e situatave dhe ka dënuarpërgjegjësit e veprave.

Gjatë vitit 2001 e deri në fillim të vitit2002 janë mbajtur disa mbledhje meskryesuesit të TPK, nënkryetarit tëQeverisë Sërbe, Nebojsha Çoviçit dhepërfaqësuesit të UNDP i cili ka vepruarnë emër të grupit të agjencive të UN nëvend, çë të rishqyrtohën avansimet, tështjellojnë qështjet e pazgjidhura të cilatsfidojnë brangosje dhe identifikojnë ini-cijativa të reja. Në njërën nga ato mbled-hje e cila është mbajtur me 3 Shkurt2002 e në të cilën ishin prezentë edhepërfaqësuesit e UNHCR, UNHCHR,Bankës Botërore dhe IOM, është dakord-uar që IASO të punojë me TPK në inden-tifikimin e nevojave për zhvillimin ekapaciteteve, vlerësimin e nevojave përpersonel, ndërsa UNDP do të dërgojekuadra shtesë në mënyrë që tia mundë-sojë TPK dhe komisioneve të saj që tëpunojnë në mënyrë më efikase. Këtëmbështetje do ta sigurojë Programi për

avansim dhe përmirësim të komunave nëJug të Sërbisë (SSMIRP) e të cilinbashkarisht e financojnë BankaBotërore, SIDA, Luksemburgu dhe vetëUNDP. TPK i përforcuar do të luajë njërrol edhe më të forte në koordinimin eaktiviteteve të donatorëve dhe OJQ nënivel lokal, si dhe me të interesuarit tjerëpër arritjen e procesit të paqës dhe pro-cesit të ndërtimit.

SFIDAT E REJA NË SËRBINË E JUGUTE arritura kyesore që nga Maji i vitit

2001 ka qenë stabilizimi gradual i situ-atës në gjithë hapsirën e Sërbisë Jugore.

Pjesëmarrja e agjencioneve të UN dheorganizatave tjera ndërkombëtare kaqenë shumë e rëndësishme për përkrahjeQeverise dhe prijësve të Shqiptarëveetnikë në krijimin e kushteve për stabi-lizim.

Mbikëqyrja e aktiviteteve të UN në Jugtë Sërbisë është kryer në Nëntor 2001nga ana e një konsultanti të pavarur.Edhe pse pranohet të jetë bërë një për-parim i situatës, ky raport ka treguaredhe disa mangësi në programin e agjen-cioneve. Po në këtë raport është prekuredhe brengosja e përbashkët e bashkësisëndërkombëtare për stagnimin në imple-mentimin e qështjeve kyqe të procesit tëpaqës dhe të priturat në lidhje me"planin e Çoviçit". Kjo brengosje është

sintetizuar në një raport më konciz e i cilii është distribuar Qeverisë dhe bashkë-sisë ndërkombëtare. Në marëveshje mekëtë, është përpunuar raporti i UN përpunën e interagjencive dhe reko-mandimeve në lidhje me situatën në Jugtë Sërbisë e i cili raport i është dorëzuarnënkryetarit të Qeverise së SërbisëÇoviçit më datën 21 Janar 2002 përmeskoordinatorit të përkohshëm të UN përqështjet bashkësisë ndërkombëtare.

Siç është cekur edhe më parë, me 3Shkurt zotëri Çoviç është takuar me pesëdrejtuesit e agjencioneve në mënyrë që tështjellojnë këtë raport. Është pranuarnumri maksimal i rekomandimeve tëcekura në raport. Zoëtëri Çoviç ka rapor-tuar në lidhje me aktivitetet të cilat i kandërmarrë Qeveria dhe për masat të cilatdo të ndermirren në të ardhmen. Ështërënë dakord që të mbahet një mbledhjetjetër me qëllim të vëzhgimit të situatëssi dhe të bisedohet për përmirësimin dheqështjet tjera me rëndësi.

Egziston nevoja e qartë që Qeveria,përmes TPK të udhëheqë më me forcënë koordinimin e ndihmave ndërkom-bëtare. Përforcimi i shërbimeve përinformim të opinionit dhe kapacitetetpër koordinimin e TPK, mendohet tëjenë prioritete për përkrahje të cilën ejapin UNDP, OCHA dhe OSCE gjatë vitittë ardhshëm.

Për këtë qëllim UNDP mban takime tërregullta dhe konsultime me përfaqësue-sit e TPK, ndërsa janë të ndara edhemjetet të cilat i janë dedikuar ndihmësdirekte TPK. Përkrahja nënkupton per-feksionimin superior të personelit tekniktë TPK, blerjen e një veture, pajisjen ezyrave dhe financimin e ekspertëvenacionalë dhe përkthyesve.

Agjencionet e UN do të punojnëgjithashtu në forcimin e procesit dheidentifikimin e zgjidhjes së rasteve tëshkeljes individuale apo sistematike të tëdrejtave të njeriut në rajon.

Sfidë për vitin 2002 është që të përm-bushën kërkesat e të gjitha komunitetevenë Sërbinë Jugore me një përmirësimkonkret të kushteve të jetesës. Egzistonrreziku që konflikti në mes liderëve poli-tikë të moderuar dhe ekstremistëve tëringjallet po qe se nuk arrihen përparimetë dukshme në fushtat sa vijonjë: Kthimii shpejtë IRL nga Kosova, trajnimi dheedukimi për profesione të ndryshme sidhe përmirësimi i mundësive përpunësim të të rinjëve, përmirësimi ikushteve të jetesës, për agrikulturë dhepër të punësuarit në ndërmarrjetshoqërore si dhe dhënia e mundësisë sëqasjeve për mikrokredite. �

UUNNIICCEEFF nnëë kkuuaaddëërr ttëë pprrooggrraammiitt ttëë aarrssiimmiitt ssiigguurrooii ppaajjiissjjee ee oorreennddii sshhkkoolllloorree ppëërr sshhkkoollllaatt ffiilllloorreeddhhee aattoo ttëë mmeessmmee aanneemmbbaannëë SSeerrbbiissëë JJuuggoorree ppëërr tt''uu ssiigguurruuaarr kkuusshhtteett ppëërrkkaattëëssee ee ttëë nnxxëënniitt ppëërr ttëë ggjjiitthhëëffëëmmiijjëëtt,, ee ssiiddoommooss ppëërr ffëëmmiijjëëtt nnggaa iisshh--zzoonnaa kkuuffiittaarree ee ssiigguurriissëë.. UUNNIICCEEFF ppoo zzhhvviilllloonn mmbblleeddhhjjee ttëë rrrree--gguullllttaa bbaasshhkkëërreenndduueessee ppëërr aarrssiimmiinn ddhhee ppoo ee mmbbaann bbaazzëënn ee ttëë ddhhëënnaavvee ppëërr ttëë ggjjiitthhaa ppuunniimmeett nnëë mmee--rreemmeettiimmiinn ee nnddëërrtteessaavvee ttëë sshhkkoollllaavvee ttëë PPrreesshheevvëëss,, BBuujjaannoovvcciitt ddhhee ttëë MMeeddvveeggjjëëss.. PPrrooggrraammii ii aarrssiimmiittppëërr rroommëëtt ppëërrmmbbaann oorrëë pplloottëëssuueessee nnëë kkuuaaddëërr ttëë sshhkkoollllëëss ppëërr ffëëmmiijjëë ttëë mmoosshhëëss sshhkkoolllloorree..

UUNNIICCEEFF,, ssiikkuurrssee nnëë pprrooggrraammiinn ee aarrssiimmiitt,, eeddhhee nnëë pprrooggrraammiinn sshhëënnddeettëëssoorr ii iinntteennssiiffiikkooii aakkttiivviitteetteettee vveettaa nnëë SSeerrbbiinnëë JJuuggoorree nnëë aattëë mmëënnyyrrëë qqëë pprrooggrraammeett ee zzhhvviilllliimmiitt,, ttëë oorriieennttuuaarraa ddrreejjtt kkoonnssoolliiddiimmiitt ttëëkkaappaacciitteetteevvee llookkaallee nnëë sshhëënnddeettëëssii,, ee kkaannëë nnddjjeekkuurr pprrooggrraammiinn ee nnddiihhmmëëss hhuummaanniittaarree mmjjeekkëëssoorree.. NNggaammuuaajjii jjaannaarr ii vviittiitt 22000011 UUNNIICCEEFF ssiigguurrooii ddhhee lliivvrrooii bbaarrnnaa kkrryyeessoorree ddhhee llëënnddëë ddjjeeggëëssee ppëërr nnggrroohhjjeeppëërr qqeennddrraatt sshhëënnddeettëëssoorree ee mmaatteerrnniitteettee,, ppaassttaajj pprreeppaarraattee ttëë hhiiggjjiieennëëss,, aauuttoommjjeettee ddhhee ffrriiggoorriiffeerrëë ppëërrsshhëërrbbiimmeett ee vvaakkssiinniimmiitt,, ssii ddhhee vveesshhmmbbaatthhjjee ee ttaakkëëmmiinn ee sshhkkoollllaavvee ppëërr ffëëmmiijjëëtt mmëë ttëë rrrreezziikkuuaarr.. UUNNII--CCEEFF oorrggaanniizzooii ssttëërrvviittjjee ddhhee ssiigguurrooii mmjjeettee ffiinnaanncciiaarree ppëërr mmbbii 110000 iinnffeerrmmiieerree ppaattrroonnaazzhhii ttëë SSrrbbiissëë JJuu--ggoorree.. JJaannëë zzhhvviilllluuaarr sseemmiinnaarree ppëërr ttëë rriinnjj,, ppëërr mmëëssiimmddhhëënnëëss ddhhee ppëërr mmjjeekkëë lliiddhhuurr mmee sshhëënnddeettiinn rrii--pprrooddhhuueess ttëë ttëë rriinnjjvvee mmee qqëëlllliimm qqëë ttëë nnggrriitteett nniivveellii ii vveettëëddiijjëëss ppëërr ddoommoossddoosshhmmëërriinnëë ee iinnssttiittuucciioonneevveesshhëënnddeettëëssoorree ddhhee ttëë sshhëërrbbiimmeevvee ttëë ddeessttiinnuuaarraa ttëë rriinnjjvvee..

AAkkttiivviitteetteett qqëë uu mmuunnddëëssoojjnnëë ttëë rriinnjjvvee ppjjeessëëmmaarrrrjjee aakkttiivvee ddhhee ffiittiimmiinn ee ddiittuurriivvee ttëë ddoommoossddoosshhmmee ppëërrnnjjëë jjeettëë ttëë sshhëënnddoosshhëë jjaannëë bbaazzëë ee pprrooggrraammiitt ttëë UUNNIICCEEFF--iitt ppëërr ttëë rriinnjj.. NNëë kkuuaaddëërr ttëë ppaarrttnneerriitteettiitt mmeeoorrggaanniizzaattaatt jjooqqeevveerriittaarree sshhuummëëkkoommbbëësshhee,, UUNNIICCEEFF nnddiihhmmooii ppëërr bboottiimmiinn ee rreevviissttëëss sshhuummëëkkoommbbëësshheeddhhee ppëërr ssttëërrvviittjjeenn ee aannëëttaarrëëvvee ttëë OOJJQQ ppëërr ttëë ddrreejjttaatt ee ffëëmmiijjëëvvee.. NNëë sshhuummëë kkoommuunnaa ttëë SSeerrbbiissëë JJuuggoorreeeekkzziissttoojjnnëë nniissmmaatt ppëërr tthheemmeelliimmiinn ee kklluubbeevvee ddhhee ttëë ppaarrllaammeenntteevvee ttëë rriinniissëë.. NNëë vviittiinn 22000011 uu nnëënnsshhkkrruuaammaarrrrëëvveesshhjjaa ee bbaasshhkkëëppuunniimmiitt mmee MMiinniissttrriinnëë FFeeddeerraallee ttëë BBaasshhkkëëssiivvee kkoommbbëëttaarree ddhhee eettnniikkee ppëërr tt''uummbbëësshhtteettuurr bbaasshhkkëërriisshhtt aakkttiivviitteetteett eettnniikkiisshhtt ttëë ppëërrzziieerraa nnëë SSeerrbbiinn JJuuggoorree..

GGjjiitthhaasshhttuu,, UUNNIICCEEFF ppoo ppuunnoonn ppëërr kkoonnssoolliiddiimmiinn ee kkaappaacciitteetteevvee ttëë qqeennddrraavvee ttëë ppuunnëëss ssoocciiaallee.. UUffoorrmmuuaann eekkiippee ttëë llëëvviizzsshhmmee eettnniikkiisshhtt ttëë ppëërrzziieerraa ppëërr tt''uu sshhttuuaarr aaffttëëssiiaa ee qqeennddrraavvee ttëë iiddeennttiiffiikkiimmiitt ttëëffëëmmiijjëëvvee ppëërr ttëë cciillëëtt ëësshhttëë ee ddoommooss--ddoosshhmmee mmbbrroojjttjjaa ee vveeççaannttëë -- nnëë PPrreesshheevvëë ee BBuujjaannoovvcc uu iiddeennttiiffiikkuu--aann 225500 ffëëmmiijjëë nnëënn rrrreezziikk ttëë llaarrttëë.. GGjjiitthhaasshhttuu ppoo ppuunnoohheett eeddhhee ppëërr kkoonnssoolliiddiimmiinn ee ssiisstteemmiitt ttëë mmbbrroojj--ttjjeess ssoocciiaallee dduukkee pprroommoovvuuaarr rreeffoorrmmaatt lliiggjjoorree,, qqëë ddoo ttëë mmbbëësshhtteetteesshhiinn mmbbii ttëë ddrreejjttaatt ee ffëëmmiijjëëvvee ddhheemmbbii rreessppeekkttiimmiinn ee ffëëmmiijjëëvvee,,mmbbii ççiinnssttiittuucciioonnaallii--zziimmiinn ddhhee mmbbii zzhhvviilllliimmiinn pprrooffeessiioonnaall..

FAO

��THE


**""

t is widely recognizedthat economic devel-opment is a priorityarea of concern for

the people of SouthernSerbia. Agriculture wasidentified as a sector ofparticular importancedue to the large numberof people who are either

directly or indirectly involved with it. FAO therefore developed theAMIM project proposal and approached the Dutch government whoagreed to fund it. The specific goal of the project being to aid the

regions economic recovery through diversified agricultural productionand marketing.

The project will be working in the municipalities of Vranje,Bujanovac and Presevo for a 15-month duration. Due to the fact thatthe project is targeted at current and potential vegetable growers thetarget area is only in areas that are suitable for vegetable growing. Thisin effect means those villages which have access to good supplies ofirrigation water and good quality land. In order to ascertain exactlywhich villages these are the Institute for the Development of WaterResources has been contracted to provide a detailed survey of the area.The International NGO GOAL is an implementing partner and willplay a key role in beneficiary selection, distribution of inputs andsupervision and management of the training.

Overall there will be 700 primary beneficiaries and 700 secondarybeneficiaries. All primary beneficiaries will be divided into 350 pairseach pair receiving a multicultivator and a pump. All primary benefi-ciaries will provide services to a secondary beneficiary. A certain num-ber of primary beneficiaries will also pilot new vegetable types and vari-eties. All primary beneficiaries will be expected to attend certain train-ings and open days. Only once the primary beneficiaries have fulfilledall of their obligations will the machinery officially become theirs. �

FFAAOO ssee pprriikklljjuuččiioo UUNN ttiimmuu uujjuužžnnoojj SSrrbbiijjii

& &�D��3�'�'��$�-�Program pobolj{anja poljoprivredne meha-nizacije, navodnjavanja i marketin{kih sposo-bnosti • AMIM projekat }e imati brz uticaj naekonomski oporavak u ju`noj Srbiji • 1400manjih poljoprivrednika }e imati koristi

####oznato je da ekonomski razvoj imaprioritetni značaj za ljude u Južnoj Sr-biji. Poljoprivreda je identifikovanakao sektor od posebne važnosti zbog

broja ljudi koji su ili direktno ili indirektnovezani za nju. Zbog toga je FAO stvorio pred-log projekta poboljšavanja poljoprivrednemehanizacije, navodnjavanja (irigacije) Imarketinških sposobnosti (AMIM) i pred-

stavio ga Holandskoj vladi koja je odlučilada ga finansira. Specifičan cilj projekta je po-moć ekonomskom oporavku regiona krozraznovrsnu poljoprivrednu proizvodnju imarketing.

Projekat će se ostvarivati u opštinamaVranje, Bujanovac i Preševo i trajaće 15meseci. S obzirom da je projekat usredsre-djen na već postojeće, ali i buduće povrta-re, oblasti na koje će se usredsrediti su onena kojima se može uzgajati povrće. Toznači da će obuhvatati ona sela kod kojihpostoji dostava vode putem irigacije i gdeje zemlja dobrog kvaliteta. Da bi bili sigur-ni u izbor sela angažovan je Institut za raz-voj vodenih izvora kako bi se obezbedio de-taljni pregled oblasti. Internacionalna ne-vladina organizacija GOAL je partner usprovođenju projekta i imaće glavnu uloguu odabiru korisnika, distribuciji sredstava,nadgledanju i rukovođenju obuke.

Sve u svemu AMIM će pokriti 700 di-

TThhee pprroojjeecctt wwiillll wwoorrkk wwiitthh ssmmaallll ssccaallee ((00..33 --11 hhaa)) ffaarrmmeerrss aanndd aassssiisstttthheemm ttoo iinnccrreeaassee tthhee pprrooffiittaabbiilliittyy ooff tthheeiirr llaanndd tthhrroouugghh iimmpprroovveedd aannddddiivveerrssiiffiieedd vveeggeettaabbllee pprroodduuccttiioonn.. TThhiiss wwiillll bbee aacchhiieevveedd tthhrroouugghh tthhee ffooll--lloowwiinngg aaccttiivviittiieess

** PPrroovviissiioonn ooff mmuullttiiccuullttiivvaattoorrss ffoorr ccuullttiivvaattiioonn..** PPrroovviissiioonn ooff ppuummppss ttoo aallllooww iinnccrreeaasseedd iirrrriiggaattiioonn ppootteennttiiaall..** PPrroovviissiioonn ooff sseeeedd aanndd ssuuppppoorrtt ttoo ffaarrmmeerrss oonn iimmpprroovveedd pprroodduuccttiioonn

tteecchhnniiqquueess..** MMaarrkkeett rreesseeaarrcchh aanndd aa ccoollllaabboorraattiivvee aapppprrooaacchh wwiitthh ffaarrmmeerrss aaiimmeedd

aatt aaddddrreessssiinngg tthheeiirr mmaarrkkeettiinngg pprroobblleemmss..

FFAAOO jjooiinneedd TThhee UUNN TTeeaamm iinn SSoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa

& &��##�� & ��Improved agriculture mechanisation, irrigation and marketing skills -AMIM project will make quick impact in economic recovery in south-ern Serbia • 1400 small farmers will benefit

rektnih (tj. primarnih) i 700 sekundarnihkorisnika. Svi direktni korisnici će biti po-deljeni u 350 parova, gde će svaki par dobi-ti motokultivator i pumpu. Svi primarnikorisnici će pružiti usluge sekundarnimkorisnicima. Odredjeni broj primarnih ko-risnika će isprobati nove vrste i varijacijepovrća. Od svih primarnih korisnika seočekuje da pohadjaju odredjene obuke.Čim primarni korisnici ispune sve njihoveobaveze sva poljoprivredna mašinerija po-staje njihova. �

AAMMIIMM pprroojjeekkaatt ććee rraaddiittii ssaa mmaannjjiimm ppoolljjoopprriivvrreeddnniicciimmaa ((00..33--11hhaa)) ii ppoommooććii iimm ddaa ppoovveeććaajjuupprrooffiittaabbiillnnoosstt nnjjiihhoovvee zzeemmlljjee kkrroozz ppoobboolljjššaannuu ii rraazznnoovvrrssnnuu pprrooiizzvvooddnnjjuu ppoovvrrććaa.. OOvvoo ććee ssee oossttvvaa--rriittii kkrroozz sslleeddeeććee aakkttiivvnnoossttii::** OObbeezzbbeeddjjiivvaannjjee mmoottookkuullttiivvaattoorraa zzaa oobbrraadduu** OObbeezzbbeeddjjiivvaannjjee ppuummppii ddaa bbii ssee ppoovveeććaaoo iirriiggaacciioonnii ppootteenncciijjaall** OObbeezzbbeeddjjiivvaannjjee mmaannjjee kkoolliiččiinnee sseemmeennaa zzaa ooddrreeddjjeennee ddeemmoonnssttrraacciijjee kkoorriissnniicciimmaa ** OObbeezzbbeeddjjiivvaannjjee oobbuukkee ii ppoommooććii ppoolljjoopprriivvrreeddnniicciimmaa nnaa ppoobboolljjššaannjjuu tteehhnniikkee** IIssttrraažžiivvaannjjee ttrrzziiššttaa ii zzaajjeeddnniiččkkii pprriissttuupp ssaa ppoolljjoopprriivvrreeddnniicciimmaa ssaa cciilljjeemm ddaa ssee ssaagglleeddaajjuu nnjjii--

hhoovvii mmaarrkkeettiinnšškkii pprroobblleemmii

FAORaport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut

��THE

**))

AAAAshtë e ditur se zhvillimi ekonomikështë me rëndësi prioritare përnjerëzit në Sërbinë e Jugut.Bujqësia është e identifikuar si sek-

tor me rëndsi të veçantë për shkak tënumrit të njerëzve të cilët janë direkt apoindirekt të lidhur në të. Për këtë arsyeFAO e ka bërë propozimin e projektit përpërmirësimin e mekanizmave bujqë-sore,ujitjen dhe aftësitë e marketingutapo plasmanit (AMIM), dhe ia ka paraqi-tur Qeverisë së Ho-landës e cila ka ven-dosur qe ta financojë atë.

Caku specifik i projektit është që tëndihmohet përmirësimi ekonomik i

PPrroojjeekkttii AAMMIIMM ddoo ttëë ppuunnoojjëë mmee bbuujjqqëë ttëë vveeggjjëëll((00..33--11hhaa)) ddhhee ddoo ttii nnddiihhmmoojjëë aattaa qqëë ttii rrrriissiinn rreennddii--mmeenntteett ee ttookkëëss ssëë ttyyrree mmee pprrooddhhiimmiinn ee ppeerriimmeevvee tteennddrryysshhmmee..

KKjjoo ddoo ttëë rreeaalliizzoohheett nnggaa aakkttiivviitteetteett ee mmëëppoosshhttmmee ::

••GGjjeettjjaa ee mmoottookkuullttiivvaattoorrëëvvee ppëërr ppuunniimm••GGjjeettjjaa ee ppoommppaavvee ppëërr rrrriittjjeenn ee ppootteenncciiaalliitt ttëëuujjiittjjeess

••GGjjeettjjaa ee nnjjëë ssaassiiee ttëë vvooggëëll ttëë ffaarrëërraavvee ppëërr ppëërr--ccaakkttiimmiinn ee rrëënnddeessiisshhëëmm ttëë ddeemmoonnssttrriimmiitt ddhheettrraajjnniimmiitt ttëë ppëërrffiittuueessvvee

••MMuunnddëëssiinnëë ee ttrraajjnniimmiitt ddhhee nnddiihhmmëënnbbuujjqqëëvvee ssii ddhhee ppëërrmmiirrssiimmiinn ee tteekknniikkëëss ppëërrpprrooddhhiimm

••HHuulluummttiimmiinn ee ppllaassmmaanniitt ddhhee ppjjeessëëmmaarrrrjjeenn eeppëërrbbaasshhkkëëtt mmee bbuujjqqiitt,, mmee qqëëlllliimm qqëë ttëë sshhiikkoo--hheenn pprroobblleemmeett ee ttyyrree ttëë mmaarrkkeettiinngguutt ((ppllaass--mmaanniitt))

rajonit përmes prodhimeve të ndryshmetë bujqësisë dhe plasmanit të tyre.

Projekti do të zhvillohet në komunat eVrajës, Bujanocit dhe Preshevës dhe dotë zgjasë 15 muaj. Duhet marë parasyshse projekti përqëndrohet jo vetëm nëperimet egzistuese por edhe në perimet eardhshme në pjesët në të cilat kamundësi që ato të rritën. Kjo do te thotëse do të përfshihen ato fshatra në të cilategziston uji per ujitje dhe ku ështe toka ekualitetit të mirë. Që të jemi të sigurtë nëselektimin e fshatrave, Instituti përZhvillimin e Ujërave është angazhuar nëatë mënyrë që të pajiset sa më mire menjë analizë detale të rajonit.

Organizata NdërkombëtareJoqeveritare GOAL është partner nëzhvillimin e projektit dhe do ta ketë

rrolin kryesor në selektimin e për-fituesve, distribuimin e mjeteve,vëzhgimin dhe përcjelljen e trajnimit.

Në fund AMIM do ti përfshijë nëmënyrë direkte 700 përfitues primarëdhe 700 përfitues sekondarë.

Te gjithë përfituesit direkt do tëndahën në 350 çifte, ku çdo çift do tëmerr motokultivator dhe pompë të ujit.Te gjithë perfituesit primarë do ti ofrojnëshërbime përfituesve sekondarë. Njënumër i përfituesve primarë do të provo-jë lloje dhe metoda të reja të perimeve.Pothuaj të gjithë përfituesit primarë,pritet qe ti ndjekin ligjeratat (trajnimet).Pasi që përfituesit primarë ti plotësojnëtë gjitha obligimet e tyre, makina do tumbetet atyre. �

FFAAOO ii ëësshhttëë bbaasshhkkaannggjjiittuurr ggrruuppiitt ttëë AAggjjeenncciioonneevvee ttee UUNN nnëë SSëërrbbiinnëëee JJuugguutt

&&&& &&&&�� EEEE&&&&�� ####AAAA��&&&& ��AAAA�� &&&& �� FFFF�� &&&& ��AAAAPËRMIRËSIMIN E MJETEVE TË BUJQËSISË,UJITJEN DHE PJESËN E MARKETINGUT-AMIMPROJEKTI DO TË KETË NDIKIM TË SHPEJTË NË PËRMIRËSIMIN E EKONOMISË NË SËRBINËE JUGUT • 1400 BUJQË TË VEGJËL DO TË PËRFITOJNË NGA KY PROGRAM

UNDP

��THE


**88

####rogram ubrzanog upošljavanja (REP) jeprogram trenutnog i intenzivnog upošlja-vanja radne snage na javnim radovima uopštinama Preševo, Bujanovac, Medveđa i

Vranje koji sprovodi UNDP (Program za razvojUjedinjenih Nacija). Prioritet pri upošljavanjuimaju nezaposleni radnici koji su nedavno izgu-bili posao, mladi koji prvi put traže posao, bivšiučesnici u konfliktu, povratnici, izbeglice. Porednovih poslova ovaj projekat je usmeren i kaobnovi infrastrukture tako da će i opštine kofi-nansirati neke radove. Evropska Unija-Evropskaagencija za rekonstrukciju koja je jedini donatorovog programa obezbedila je 4 miliona evra za2002 godinu, a ta sredstva su dovoljna za privre-meni posao (od 1 do 3 meseca) za oko 6.000ljudi.

REP podrazumeva aktivno učešće stanovništ-va i predstavnika opštinskog rukovodstva uimplementaciji programa, tako da prioritetdobijaju isključivo oni predlozi koji supodržani od strane lokalne zajednice.

»Ovo je vaš program i vi odlučujete gde ćesredstva biti namenjena. Jednostavno, vi stevlasnici svih projekata« - neprestano ponavl-ja Saifulah Kan, menadžer programa u sus-retima sa građanima ili na sastancima sapredstavnicima opština.

Direktna isplata radnicima garantuje brzuticaj na najranjivije i socijalno najugro-ženije slojeve društva. Plata je 60 dinara posatu, ili oko 12 000 dinara mesečno za punoradno vreme. Upravo zbog plate ovaj posao radi iKrunoslav Kesimović iz Vranja koji kaže da je dosada, za dve nedelje, zaradio oko 180 nemačkihmaraka. »Ovo mi je prvi posao i voleo bih kadabi bilo više ovakvih programa kao REP« - kaženjegov kolega, Rom koji se predstavlja kao Ata.Oni provode 8 sati dnevno na čišćenju koritaVranjske reke. Oko hiljadu ljudi poput njih je već

u aprilu odluči-lo da prihvateposao koji jeREP ponudio.Interesovanje jeveliko pa je toisprovociralo iopštinske vlastida u pojedinimp r o j e k t i m aučestvuju i sad v a d e s e t a kodsto ukupnihsredstava. �

��#�@��G�#��=�&�Program ubrzanog upo{ljavanja (Rapid Emloyment Programmme - REP) obezbedi}e privre-meni posao za oko 6.000 ljudi. • Program finansira Evropska Unija-Evropska Agencija zaRekonstrukciju. Projekat obuhvata op{tine Pre{evo, Bujanovac, Medve|a i Vranje i vredan je 4miliona evra.

REP POMA@EEKONOMSKI OPORAVAK REGIONAKROZ OBNOVU INFRASTRUKTURE ISTVARANJEMOGU]NOSTI ZAPRIVREMENOUPO[LJAVANJE OKO6.000 LJUDI

�

DIREKTNA ISPLATARADNICIMA ]E OSIGURATI BRZ UTICAJ NA NAJUGRO@ENIJE SLOJEVESTANOVNI[TVA IPOMO]I RAZVOJREGIONA

�

LOKALNA ZAJEDNICAODRE\UJEPRIORITETE IUÊSTVUJE U PROCESU DONO[ENJA ODLUKA

SSaaiiffuullaahh KKaann:: »Ovo je vaš program i vi odlučujete gde će sredstva biti namenjena.Jednostavno, vi stevlasnici svih projekata«

PRIMERI PODPROJEKATA KOJI SE REALIZUJU U OKVIRU REP- Uklanjanje i skladištenje smeća sa neorga-

nizovanih deponija i iz korita reka;- Generalno čišćenje ulica, mostova, kanala;- Obnova deponija;- Obnova seoskih prilaznih puteva, krpljenje

rupa, konstrukcija odvodnih kanala ipošumljavanje pored puteva;

- Konstrukcija seoskih makadamskih puteva;- Konstrukcija potpornih zidova pored puteva

i ojačanje obala reka;- Sađenje drveća pored puteva i na obalama

reka;- Konstrukcija brana da bi se sprečila erozija;- Obnova i formiranje novih parkova, igrališ-

ta, zelenih površina;- Čišćenje kanalizacionih odvoda;- Obnova stadiona i igrališta u školama;- Obnova zgrada i kuća oštećenih u konfliktu;- Popravka rezervoara za vodu, čišćenje i

adaptacija i konstrukcija novih bunara;

��ithout a doubt among the most pressingproblems facing Serbia today are thehigh levels of unemployment andthe sluggish economic situation

in general. Particularly in south Serbia the lev-els of unemployment remain unaccept-ably high. There are many different rea-sons for why the economy is in such direstraits. However we will not go into thisdebate now. Instead the purpose of thisarticle is to highlight how the UNDP andthe EAR, through the Rapid EmploymentProgramme (REP) is trying to alleviatesome of the political, social and economicproblems in the region.

REP only started implementing its proj-ects in the areas' towns and villages inmid-March. Yet the impact of the pro-gramme is already very noticeable in thefour municipalities of Presevo, Bujanovac,Vranje and Medvedja, where the majority ofthe programme funding will be allocated upto the end of 2002. The main philosophybehind REP is to create short-term employment through theimplementation of labour-intensive projects, that eitherrehabilitates the public infra-structure and/or environment.Although the jobs are indeedshort term, at least they aresteady and the end results ofthe projects benefit the localcommunities as a whole.Furthermore, the project ideasoriginate from the people, whoare in turn, the ones whoimplement the projects them-selves. So the decision-makingprocess with regard to therespective projects starts at thevillage and community level(and implemented at the vil-lage level). Meanwhile themunicipalities and UNDPfacilitate the actual works.Therefore REP heavily relieson local community involve-ment in order for it to be a suc-cess.

So far the response to theprogramme from the local res-idents and municipal authori-

ties has been very favorable. They acknowledge thatREP makes a small positive impact on both the

communities at large, and on the local unemployedresidents directly working on the projects. The localeconomy is positively affected by REP in several ways,

firstly the project work-ers spend a good por-tion of the money theyearn in the local shops

and markets, and sec-ondly all the tools

and materials thatare requiredfor the proj-ects are pur-chased locally,thus stimulat-

ing the growthof some small

and medium size private businesses. On a political and social level REP helps bridge the

gap that existed between the municipal authorities andthe common citizens, about what needs ought to beaddressed first in the villages. Since the beginning of theyear, dialogue and cooperation has certainly increasedbetween both groups. Furthermore, REP welcomes andpromotes participation and inputs from all members ofsociety alike in the programme.

Indisputably, much of the political and social insta-bility that exists among the population in south Serbiais directly linked to the weak economic situation andlack of job opportunities. And although REP is by nomeans the solution to the economic problems in theregion, the programme is still helping ameliorate thisproblematic situation, in the short term.

Only by the end of this summer will we be really ableto assess what impact REP has had on the region...

�


��


��THE

��

��n urgent need to redress the enormousproblems of dilapidated infrastructure,unemployment and poverty amongst allcommunities in southern Serbia was

addressed through resourcemobilisation and develop-

ment of an employmentprogramme relating to

infrastructure rehabilitationand capacity building of munici-

pal authorities. UNDP's Rapid Employment Programme

(REP) funded by the European Agency forReconstruction (EAR) started its operations inthe beginning of 2002. The programme isdesigned to create temporary job opportuni-ties for unemployed youths, ex-combatantsand vulnerable people through labour inten-sive public works activities in Presevo,Bujanovac, Medvedja and Vranje.

- Removal and disposal ofsolid waste from uncontrolleddumpsites and from rivers bed, water

courses and river banks- General cleaning of streets,

bridges, culverts- Rehabilitation of waste

dump sites- Rehabilitation of village

acces roads, patchwork- Construction of side drains

and pipe culverts- Construction of internal vil-

lage macadam roads- Construction of retaining

walls along the roads and to pro-tect river banks

- Plantation of trees alongriver banks, roads, etc.

- Construction of check damsin earth fill to stop erosion andprovision of grass cover, planta-tion of trees, shrubs

- Plantation of grass, trees inthe schools and parks

- Creation of green areas- Creation of playgrounds- Cleaning of sewage drains- Construction of closed

drains with pipes- Rehabilitation of fences,

walls- Rehabilitation of stadiums

and playgrounds- Cleaning of windows and

doors of public buildings- Reconstruction and rehabili-

tation of houses/buildings dam-aged by conflict

- Repair to water supply tanks,water supply pipeline

- Cleaning and repair of wells,construction of wells �

EEuurrooss 44 MM44 mmuunniicciippaalliittiieess

66,,000000 jjoobb ooppppoorrttuunniittiieess11 EEuurroo//hhoouurr

5555%% mmuusstt bbee ssppeenntt oonntthhee llaabboouurr ccoommppoonneenntt

��

��

��

��

��

��

��

Raince village, near Preshevo, before and after REP works

!�"��#� ��$��

��

�$��%��

��%� ��&��'�� $��'

�� (�� )��'� �

��*

++++ ,,,,his is your programme and you decide where the financial means go. Simply, you are owners of all the projects". This isthe constant refrain of Mr. Khan, Programme Manager, at his meetings with citizens or municipality representatives.Direct payment to the workers guarantees quick impact for the most vulnerable social cases. The wage is 60 dinars anhour, or 12,000 dinars per month, for a full-time job. Krunoslav Kesimovic from Vranje says that he earned 180 DM in

two weeks. An ethnic Roma colleague, who introduces himself as Ata, comments "It's my first job. I'd like to have the kind of oppor-tunity REP has given me much more often". They spent eight hours cleaning the banks of the Vranjska river. Already in April, around1,000 people like them decided to take the work that REP offered them. Interest has run so high that it attracted municipalities tocontribute 20% of the total costs in several projects. �

---- ��

!!!!��"""" ....,,,,��!!!!,,,,��//// 0000

UNDPRaport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut

��THE

**66

####rogrami për Punësim të Shpejtë (REP) është program ipunësimit intensiv të përkohëshëm të fuqisë punëtore,në punë publike, në komunat e Preshevës, Bujanocit,Medvegjës dhe Vranjës të cilin e implementon UNDP

(Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara). Prioritet gjatpunësimit do të kenë punëtorët e papunësuar të cilët më herëte kanë humbur punën, të rinjët të ciltë për herë të parë kërko-jnë punësim, ish-pjesëmarrësit në kinflikt, të kthyerit, refug-jatët. Përvec punësimit ky program i drejtohet edhe mereme-timit të infrastrukturës kështu që edhe komunat do t'i finanso-jnë shtesë disa projekte. Bashkësia Evropiane - AgjensiaEvropiane për Rekonstruim, e që është i vetmi donator i këtij

programi ka siguruar 4miljon euro për vitin2002, kurse këto mjetejanë të mjaftueshme përpunësim të përkohëshëm(prej 1 deri 3 muajë) përrreth 6.000 njerzë.

REP nënkupton pjes-marrje aktive të popul-latës dhe përfaqësuesvetë komunave gjat imple-

mentimit të programit, kështu që prioritet kanë vetëm atopropozime të ciltë përkrahen nga ana e bashkësis lokale.

»Ky është programi juaj dhe ju vendosni ku do të ndahenmjete. Thjeshtë, ju jeni pronar të të gjith projekteve « - pandër-prë thotë Saifullah Khan, drejtuesi i programit në takimet meqytetarët apo në takimet me përfaqsuesit e komunave.

Pagesa drejtëpërsëdrejti punëtorëve, garanton ndikim tëshpejt ndajë më të cenueshmëve dhe rasteve më të rrezikuarasociale shoqërore. Paga është 60 dinarë pë orë, apo 12, 000dinarë për muajë, për normë të plotë të punës. Përshkak pagëspunon edhe Krunoslav Kesimovic prej Vranjës i cili thotë sederi më tani, për dy javë, ka fituarë 180 marka gjermane. »Kjoështë puna ime e parë dhe kisha dashur që të ketë më tepër kësillojë programe si që është REP« - thot kolega i tijë, Romë i ciliprezentohet si Ata. Ata klojnë 8 orë në ditë në pastrimin eshtratit të lumit të Vranjës. Rreth 1000 njerëzëve sikur ata,qyshë në Prill kanë vendosurë të pranojnë punën të cilën REPi'u ka afruar. Interesimi është i madhë kështu që kjo i ka tërhe-qur edhe pushtetet komunale që në disa projekte të marrinpjesë edhe me nga 20% të mjeteve të përgjithshme. �

��#### �� ''''�� 0000 0000 �� Programi për punësim të shpejtë (Rapid Emloyment Programmme -REP) do t'i siguroj punësim të përkohshëm përafërsisht rreth 6.000njerëzëve • Programin e implementon UNDP - Programi për Zhvillimi Kombeve të Bashkuara • Programin e finanson Agjensia Evropianepër Rekonstruim. Projekti përfshin komunat e Preshevës, Bujanocit,Medvegjës dhe Vranjës dhe është i vlefshëm 4 miljon euro

H��!� �!� �� #��$$�2�:�� I�00� '��0��.��3��0�� I��!2�� !�I�� !.� 222I�� !� �� 2J

SSaaiiffuullllaahh KKhhaann,, RRaappiidd EEmmppllooyymmeenntt PPrrooggrraammmmee tteeaamm lleeaaddeerr

iinn oonnee ooff tthhee mmeeeettiinnggss wwiitthh vviillllaaggeerrss iinn ssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa..

SHEMBUJT E NEN-PROJEKTEVE TE CILTE REALIZOHEN MBRENDA REP

- Largimi dhe manipulimi i mbeturinave të ngurtanga vend-bërllogjet e pakontrolluara

- Pastrimi gjeneral i rrugëve, kanalëve i deponive- Konstruimi i rrugëve të mbrendshme (macadam)të fshatit

- Konstruimi i murit mbrojtës përgjat rrugës dheshtratit të lumit

- Mbjellja e drunjëve përgjat shtratit të lumit, rrugëve- Konstruimi i pendëve për mbrojtjen nga erozioni- Mbjellja e barit, drunjeve neper parqe, shkolla dhekrijimin e gjelbrimeve

- Pastrimin e kanaleve te Kanalizimit, ndertimin ekanaleve te mbyllura me gypa

- Rehabilitimin e gardheve, mureve- Rehabilitimin e fushave te lojës, stadiumeve- Pastrimin e xhamave, dyerve nëpër ndërtesa pub-like

- Rekonstruimin e shtëpive/ndërtesave të dëmtuaragjatë konfliktit

- Meremetimin e jamës septike të ujit, meremetimine ujësjellsit te ujit, pastrimin dhe meremetimin epuseve(bunareve), konstruimin e puseve (bunareve)

UNICEF

��THE


**??

��NICEF has been working tosupport children throughout thecountry since 1991. UNICEFopened an office in Vranje in April

2001 and has delivered programs worthover $1 million dollars since then.Activities have been carried out to improveearly childhood development, to increaseaccess to quality education, to enhance theparticipation and development of youngpeople, to ensure the protection of chil-dren suffering from abuse or neglect andto raise awareness about the danger ofmines and unexploded ordnance.

Last year, UNICEF provided basic med-icines, equipment for babies, hygienic sup-plies, vehicles, refrigerators and vaccinesto Dom zdravljas throughout southernSerbia.

Heating fuel was provided to maternitywards and over 100 wood-burning stoveswere given to Dom zdravljas and ambulan-tas. UNICEF trained all of the patronagenurses in southern Serbia, as well as somepediatricians and pediatric nurses, in aneffort to improve the leading causes of

ch i ldhoodmortality, toaddress pedi-atric emer-gencies and toincrease theunderstanding ofchildren's rights in health.

Ljuljeta Aslani is a patronage nurseworking in the Primary Health Centre inBujanovac. She participated in one ofUNICEF's training sessions:

"My colleagues and myself attended oneof the 'Life Messages' seminars organisedby UNICEF in Vranjska Banja last sum-mer...with the trainers from BelgradeIPH... The seminars have helped us towork better and to exchange our ex-peri-ence with colleagues from PHCs inPresevo, Vranje, Medvedja, Surdulica,etc... Without the assistance of UNICEFwe would never learn so many new thingsand would not be able to practice them."

UNICEF also provided educationalmaterials, furniture and equipment to 66pre-school, primary and secondary schools

in Presevo, Bujano-vac, Medvedja andVranje. By the timethat the winter sea-son began, UNICEFhad delivered over600 wood-burningstoves to every schoolin southern Serbia.Avdi Hyseni, theDirector of the pri-mary school "29novembar" in Lucaneexplained:

"Our motherschool has 8 satelliteclassrooms with atotal of more than1,000 pupils.

Everything wasruined in theseschools during thefights and we wereafraid that our pupilswould have nothing

UNICEF provided basic medicines, vac-cines, equipment for babies, hygienicsupplise, vehicle, refrigearators ... •Over 150 teachers and pedagogues hasbeen trained in Active learning tech-niques • UNICEF had delivered over6.000 wood-boorning stoves to everyschool in southern Serbia

to sit on when the school year starts.Fortunately, UNICEF supplied us withchairs, desks, 19 blackboards, and teachingmaterials in time for the school year tostart properly. The needy pupils alsoreceived footwear, notebooks and otherthings. The kindergartens in our schoolsreceived furniture, toys and books. In win-ter, when the pupils started freezing, wereceived wood-burning stoves fromUNICEF for keeping the classroomswarm. Posters on mine awareness are notonly put on the school walls but also in vil-lage shops so that children and adults canread them every day and be aware of thedanger."

In addition to providing equipment,UNICEF has trained over 150 teachersand pedagogues in Active Learning tech-niques and peaceful conflict resolution.Svetlana Radosavljevic is a pedagogue atthe primary school "Predrag Devedzic" inVranjska Banja and the President of thelocal branch of "Friends of Children ofSerbia". She had this to say about theActive Learning training:

"Active Learning is a huge step forwardfor education in general and in southernSerbia, because the teaching methodsapplied here are very traditional and theyare accompanied by the fear of anythingnew. In my opinion, the greatest achieve-ment of AL is the establishment of newtype of contact between the teacher andthe pupils. The pupils are now active allthe time and they engage all their capaci-ties to obtain new knowledge and skills."

UNICEF has also supported training forsocial workers in the Centres for SocialWork and for the creation of mobile teamsto identify and assist children in need ofprotection or support. UNICEF is alsoworking with young people to help themreduce risks in their lives so that they canbecome healthy, productive adults. �

��!��

UUNNIICCEEFF:: SSttrroonngg ssuuppppoorrtt ffoorr hheeaalltthh aanndd eedduuccaattiioonn

Last year UNICEF provided assistance worth more than US$ 1 millionto health, education and social work sectors in southern Serbia

•Tokom pro{le godine UNICEF je za ustanove u zdravstvenom, obra-zovnom i socijalnom sektoru u ju`noj Srbiji obezbedio pomo} vrednupreko milion ameri~kih dolara

•Gjatë vitit të kaluar UNICEF-i ka sigururar ndihmë me vlerë të 1 miliondollarëve në sektorin e shëndetsisë, edukimit dhe qendrave sociale nëSërbinë Jugore

UNICEFRaport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut

��THE

((,,

��NICEF radi za dobrobit dece u ovojzemlji od 1991. godine. U aprilu2001. godine UNICEF je otvoriosvoju kancelariju u Vranju i od tada

su sprovedeni programi vredni više od mi-lion dolara. Odvijale su se raznovrsne ak-tivnosti da bi se poboljšao rani razvoj dete-ta, povećao pristup kvalitetnom obrazo-vanju, unapredilo učešće i razvoj mladihljudi, obezbedila zaštita dece koja su žrtvezlostavljanja ili zanemarivanja, te da bi sese podigla svest o opasnostima od mina ineeksplodiranih sredstava.

Tokom prošle godine, UNICEF jeobezbedio lekove, opremu za bebe, sred-stva za higijenu, vozila, frižidere i vakcineza domove zdravlja širom južne Srbije.Porodilištima je dopremljeno gorivo zagrejanje, a domovi zdravlja i ambulantesu dobili preko 100 peći na čvrsto gorivo.Sve patronažne sestre u južnoj Srbiji, kaoi većina pedijatara i pedijatrijskih medi-cinskih sestara, prošli su kroz UNICEF-ove seminare a sa ciljem da se smanjeosnovni uzroci smrtnosti dece, uputi nahitne pedijatrijske slučajeve, i poveća raz-

UUNNIICCEEFF:: VViiššee oodd mmiilliioonn ddoollaarraazzaa pprrooggrraammee uu jjuužžnnoojj SSrrbbiijjii

�� 3333��$$$$$$$$��!!!! ��

umevanje dečjih prava u zdravlju. Ljuljeta Aslani je patronažna sestra za-

poslena u Domu zdravlja u Bujanovcu.Ona je učestvovala na jednom od UNI-CEF-ovih seminara:

"Prošlog leta moje koleginice i ja smoučestvovale na jednom od seminara podnazivom 'Životne poruke' koje je UNI-CEF organizovao u Vranjskoj Banji. Pre-davači su bili iz Zavoda za zaštitu zdravljau Beogradu... Seminar nam je pomogaoda bolje radimo i da razmenimo iskustvasa koleginicama iz Preševa, Bujanovca,Vranja, Surdulice... Bez pomoći UNI-CEF-a nikada ne bismo stekle tolikomnogo novih znanja niti bismo mogle daih primenjujemo u svakodnevnom radu."

UNICEF je takodje obezbedio i obra-zovni materijal, nameštaj i opremu za 66predškolskih ustanova, osnovnih i sred-njih škola u Preševu, Bujanovcu, Medve-dji i Vranju. Pre početka zimske sezone,UNICEF je isporučio preko 600 peći načvrsto gorivo za sve škole u južnoj Srbiji.Avdi Hiseni, direktor osnovne škole "29.Novembar" u Lučanu, kaze:

"Naša matična škola ima osam isture-nih odeljenja koje pohadja preko 1.000učenika. Sve je u ovim školama bilouništeno dok su trajale borbe, i bojali smose da deca neće imati na čemu da sede ka-da počne školska godina. Na sreću, UNI-CEF nam je poklonio školske klupe, stoli-ce, table, i nastavni materijal u pravi čas,tako da je školska godina mogla da počnena vreme. Učenici slabijeg materijalnogstanja su dobili obuću, sveske i neke dru-ge potrepštine. Obdaništa u našim škola-ma su takodje dobila nameštaj, igračke iknjige. A u zimu, kada su učenici počelida se smrzavaju, UNICEF nam je poslaopeći na drva da se učionice zagreju.. Po-

stere o opasnostima od mina nismo zale-pili samo u školi nego i u prodavnicama uselu, tako da i deca i odrasli mogu svakidan da ih vide i budu svesni opasnosti."

Pored toga što je obezbedio nameštaj iopremu, UNICEF je preko 150 učitelja ipedagoga obučio o metodama aktivnogučenja i o mirnom rešavanju konflikta.Svetlana Radosavljević je pedagog u osnov-noj školi "Predrag Devedžic" u VranjskojBanji i predsednik lokalnog ogranka orga-nizacije "Prijatelji dece Srbije". Evo šta onakaze o seminarima aktivne nastave:

"Aktivno učenje je ogroman korak na-pred za obrazovanje uopšte, i naročito ujužnoj Srbiji, pošto su nastavne metodekoje se ovde primenjuju veoma tradicio-nalne i prati ih strah od novog. Po mommišljenju, najveći doprinos aktivnog učen-ja je uspostavljanje novog odnosa izmedjunastavnika i učenika. Učenici su sada svevreme aktivni i koriste sve svoje sposobno-sti da bi stekli nova znanja i veštine."

UNICEF je takodje pomogao obukuradnika iz centara za socijalni rad i stva-ranje mobilnih timova koji otkrivaju ipružaju pomoc deci kojoj je potrebnazaštita ili podrška. UNICEF takodje radisa mladim ljudima da bi im pomogao dasmanje rizik u životu, te da bi se razvili uzdrave i produktivne odrasle osobe. �

The Active Learning methodology allows the children tobecome more than mere pupils by means of active participa-tion in the learning process and expression of complete per-sonality.

•Metode aktivnog u~enja omogu}avaju deci da aktivnou~estvuju u nastavnom procesu i da ispolje celokupnu li~nosti tako budu mnogo vi{e od u~enika.

•Metodat e mësimit aktiv u mundsojnë fëmijëve të marrinpjesë në mënyrë aktive në procesin mësimor dhe të shprehinpersonalitetin në tërsi, kështu që të jen më tepër se nxënës.

UNICEF

��THE


((**

��NICEF-i vepron për mirëqenien efëmijëve në këtë vend nga viti1991. Në prillin e vitit 2001UNICEF-i ka hapur zyren e tij në

Vrajë dhe qysh atëherë janë zbatuar pro-grame me vlerë më shumë se një miliondollarë. Janë bërë aktivitete të shumëllo-jshme për t'u përmirësuar zhvillimi i her-shëm i fëmijës, për t'u shtuar jetësimi ikualitetshëm i arsimit, për t'u çuar për-para pjesëmarrja dhe zhvillimi i njerëzvetë rinj, për t'u siguruar mbrojtja e fëmi-jëve që janë viktima të keqpërdorimit osetë lënies pas dore, kështu që të ngritetvetëdija për rreziqet nga minat dhemjetet e pashpërthyera.

Gjatë vitit të kaluar UNICEF-i ka sigu-ruar barnat, pajisjet për bebe, mjetet përhigjienë , automjetet, frigoriferët dhe vaksi-nat për shtëpitë e shëndetit anembanëSërbisë Jugore. Maternitetet u siguruanme karburant për ngrohje, kurse shtëpitë eshëndetit dhe ambulancat morën më se100 furra me lëndë të fortë ngrohjeje. Tëgjitha infermieret e patronazhit në SërbinëJugore, si dhe shumica e pediatërve dhe einfermiereve të pediatrisë, kanë ndjekurseminaret e UNICEF-it me qëllim që tëzvogëlohen shkaqet kryesore të mortal-itetit të fëmijëve, të bëhet njohja e tyre merastet urgjente të pediatrisë dhe të shtohetmirëkuptimi për të drejtat e fëmijëve nëshëndetësi.

Luljeta Asllani është infermierepatronazhi me punë në Shtëpinë e shën-detit në Bujanoc. Ajo ka marrë pjesë nënjë nga seminaret e UNICEF-it:

"Verën e shkuar koleget e mia dhe unëkemi marrë pjesë në një nga seminaretme emërtimin 'Porositë e jetës' të cilatUNICEF-i i ka organizuar në Banjën eVrajës. Mësimdhënsit kanë qenë ngaEnti i mbrojtjes së shëndetit nëBeograd... Seminari na ka ndihmuar që

të punojmë më mirë dhe që të këmbejmëpërvojat me koleget nga Presheva,Bujanoci, Vraja, Surdullica...Pa ndihmene UNICEF-it kurr nuk do të pajiseshimme aq shumë njohuri të reja as që do tëmund t'i aplikonim në punën e përdit-shme."

UNICEF-i gjithashtu siguroi edhematerialet e arsimimit, mobilet dhe pajis-jet për 66 ente parashkollore, shkolla fil-lore dhe të mesme në Preshevë, Bujanoc,Medvegjë dhe Vrajë. Para fillimit tësezonit dimëror, UNICEF-i livroi më se600 furra me material të fortë ngrohjejepër të gjitha shkollat e Sërbisë Jugore.Avdi Hyseni, drejtor i shkollës fillore "29Nëntori" në Lluçan, thotë:

"Shkolla jonë amë ka tetë paralele tëveçuara të cilat i ndjekin më se 1.000nxënës. Gjithçka është asgjësuar në këtoshkolla derisa kanë zgjatur luftimet dhekishim frigë se fëmijët nuk do të kenë kutë rrinë kur të fillojë viti shkollor.Fatmirësisht, UNICEF-i na dhuroibankat shkollore, karriget, tabelat dhematerialet për mësimdhënie në çastin eduhur, kështu që viti shkollor mund tëfillonte me kohë. Nxënësit me gjendjemë të dobët materiale morën këpucë, fle-tore dhe disa gjëra tjera të nevojshme.Çerdhet në shkolla tona gjithashtu upajisen me mobile, lodra dhe libra. E nëdimër, kur nxënësit filluan të mërdhi-hen, UNICEF-i na solli furra me dru përt'u ngrohur sallat e mësimit...Posterët përrreziqet nga minat nuk i kemi ngjiturvetëm në shkollë, por edhe nëpër dyqane

të fshatit, kështu që, si fëmijët ashtuedhe të rriturit, të mund t'i shohin çdoditë dhe të jenë të vetëdijshëm për rrez-iqet."

Përveç sigurimit të mobileve dhe pajis-jeve, UNICEF-i bëri stërvitjen e më se150 mësuesve dhe pedagogëve për meto-dat e mësimit aktiv dhe të zgjidhjes paqë-sore të konflikteve. SvetllanaRadosavljeviq është pedagoge e shkollësfillore "Predrag Devexhiq" në Banjën eVrajës dhe kryetare e degës lokale tëorganizatës "Miqtë e fëmijëve të Serbisë".Ja çfarë thotë ajo për seminaret emësimdhënies aktive:

"Mësimi aktiv është një hap shumë imadh përpara për arsim në përgjithësi, esidomos në Sërbiën Jugore, meqë meto-dat e mësimdhënies që aplikohen këtujanë shumë tradicionale dhe i shoqëronfrika nga e reja. Sipas mendimit tim,ndihmesa më e madhe e mësimit aktivështë vendosja e një raporti të ri midismësimdhënësit dhe nxënësit. Nxënësitjanë tani tërë kohën aktivë dhe i perdorintë gjitha aftësitë e tyre për t'u pajisur medituri dhe mjeshtri të reja".

UNICEF-i gjithashtu ka ndihmuar përedukimin e puntorëve nga qendrat epunës sociale dhe për krijimin e ekipevetë lëvizshme të cilat gjejnë dhe u japinndihmë fëmijëve që kanë nevojë përmbrojtje ose mbështetje. UNICEF-igjithashtu punon me njerëz të rinj përt'iu ndihmuar që të evitojnë rreziqet nëjetë, kështu që të zhvillohen në individëtë shëndoshë dhe produktivë. �

UNICEF provided school furniture to primary school "Midjeni" in Cerevajka which was destroyed by conflictin 2001 and thus ensured that the children of Karadak region were able to continue their education

•Osnovna {kola "Mideni" u Cerevajki, koja je bila te{ko o{te}ena tokom konflikta 2001, dobila je {kolskiname{taj od UNICEF-a kako bi deca iz Karadaka mogla da nastave s obrazovanjem.

•Skolla fillore "Migjeni" në Caravajkë, e cila ishte rëndë e dëmtuar gjatë konfliktit më 2001, është pajisur mepajisje shkollore nga UNICEF-i në mënyrë që fëmijët nga Karadaku do të mund ta vijojnë mësimin.

NNjjëë mmiilliioonn ddoollllaarrëë ppëërr SSëërrbbiinnëë ee JJuugguutt

////CCCC$$$$�� ---- CCCC �� CCCC �� 3333��CCCC �� CCCC �� CCCC

UNHCRRaport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut

��THE

((((

��NHCR played a key role in organ-izing the return of IDPs fromKosovo, the rehabilitation of war-damaged villages and in obtaining

guarantees from the security forces forthe safe passage of returning IDPs andtheir freedom of movement. The firstmajor success happened after the com-pletion of the demilitarisation of Lucaneby both sides by the end of May 2001.This enabled UNHCR to initiate thereturn process of ethnic Albanian vil-lagers, who had fled into Kosovo duringthe conflict. The high level of coopera-tion and support from the Serbianauthorities was crucial to the success ofthis operation. Over 15,000 people hadfled Presevo, Bujanovac and Medvedjamunicipalities due to conflicts since1999. Last year, an estimated 5,300 eth-nic Albanian IDPs have returned fromKosovo and fYROM to their homes inPresevo, Bujanovac and Medvedjamunicipalities, particularly in the GZS.Of this, a total of 223 farmilies (or 1,005individual IDPs) returned through twelveUNHCR facilitated returns. UNHCRprovided 307 families with reconstruc-tion aid. However, some returnee fami-lies could not sustain themselves back intheir villages due to housing damagesand lack of food. Many have decided togo back to Kosovo for the winter. Butthere is optimism that the bulk of themwill return again to their homes in thespring and be joined by new returnees.

The agency is prepared to support fur-ther returns in 2002. So far, around 1,500displaced villagers have expressed theirwish to return this year.

UNHCR assists the returnees provid-ing aid packages, including six-monthsfood parcels, stoves,kitchen sets, plasticsheeting, hygieneparcels, jerry cans,mattresses, bed sheets and blanckets.Shelter assistance (repair kits, construc-tion assistance or cash grants) is giventhrough Swiss agency for Developmentand Cooperation to 300 returnee fami-lies whose houses had been damaged ordestroyed.

Other aid agencies are providing foodand agricultural assistance to a largerpopulation in the region, while theSerbian government is compensatingdamages on buildings occupied by theYugoslav Army and police.

But the further return of the displacedpeople, especially to remote villages inMedvedja, and lasting peace in theregion is linked closely to the overalldevelopment of the poverty-stricken

region. UNHCR is working closely withother agencies supporing developmentassistance in the region.

FYROM CONTINGENCYThe conflict in the for-

mer Yugoslav Republic ofMacedonia in spring last

year had prompted over 100,000 refugeesto flee the country. The majority went toKosovo. Some 10,000 refugees arrived inMontenegro and Serbia proper, mainlyin the Presevo area, many of whom wereassisted by UNHCR. The Serbian Policeopenely allowed the mostly ethnicAlbanian refugees to cross the interna-tional border, even those without docu-mentation. Many, however, had difficul-ties re-entering Macedonia after the cri-sis and required UNHCR interventionwith the Macedonian authorities.

The situation in fyROM has generallycalmed down and most of the refugees insouthern Serbia have returned toMaceodnia since the peace agreementwas signed in August 2001. UNHCR

maintains this year a low level of emer-gency budget (around US$ 380,000)ready to increase in case of furtherinflux.

UNHCR and WFP, working in con-junction with national and internationalhumanitarian agencies, provided aid toall refugees and IDPs in southern Serbia.Some 3,500 returnees received sixmonthly food packages. By the end ofDecember 2001, there were only 103 (20families) refugees from fyROM remain-ing in the Presevo area.

UNHCR also played an important rolein jointly chairing a government/ethnicAlbanian working group with the mayorof Medvedja. This was attended by sen-ior decision-making members of theJoint Coordination Body (JCB) andbecame the main forum for resolvingconflicts in that municipality. �

UUNNHHCCRR -- RReeffuuggeeeess’’ rreelliiaannccee

EEEE��&&&& �� UNHCR from commitment to action in Southern Serbia

UNHCR

��THE


((""

��NHCR je odigrao ključnu ulogu uorganizovanju povratka raseljenihlica sa Kosova, obnovi ratomoštećenih sela i u dobijanju garanci-

ja od strane snaga bezbednosti za bezbe-dan prolaz raseljenih lica u povratku i nji-hovu slobodu kretanja. Prvi veći uspeh sedesio posle završetka demilitarizacijeLučana koju su sprovele obe strana krajemmaja 2001 što je omogućilo UNHCR-u dazapočne proces povratka Albanaca koji suotišli na Kosovo tokom sukoba. Visok nivosaradnje i podrške koju su pružile srpskevlasti je bio od presudnog značaja za uspehove operacije. Od 1999 godine, zbog suko-

ba, preko 15,000 ljudi je napustilo opštinePreševo, Bujanovac i Medvedju. Procenje-no je da se prošle godine 5,300 etničkihAlbanaca, raseljenih lica, vratilo sa Kosovai iz BJR Makedonije svojim kućama u kop-nenoj zoni bezbednosti u opštinamaPreševo, Bujanovac i Medvedja. Od ovogbroja, 223 porodice (1,005 raseljenih lica)se vratilo preko 12 organizovanih povrata-

ka pomognutih od strane UNHCR-a. UN-HCR je obezbedio 307 porodica materija-lom za obnovu oštećenih kuća. I pored to-ga pojedini povratnici su se žalili na nedo-statak infrastrukture, neadekvatnu pomoćza obnovu kuća i nedovoljno pomoći u hra-ni u mnogim selima. Jedan značajniji deo- izmedju jedne trećine i jedne polovine po-vratnika se ponovo vratio na Kosovo to-kom zime. Postoji odredjeni optimizam daće se većina ovih ljudi vratiti ponovo naproleće zajedno sa novim povratnicima.UNHCR je spreman da podrži dalji povra-tak u 2002 godini.

UNHCR pomaže povratnike obezbedju-jući paket pomoći kojiuključuje šporet, ku-hinjski set, plastičnefolije, higijenski paketi,kanistere za vodu,dušeke, posteljinu ićebad.

Obezbedjena je po-moć za obnovu kuća(gradjevinski materijali alati ) i preko švajcar-ske organizacije za raz-voj i saradnju podelje-na najugroženijim po-rodicama čije su kućebile oštećene ili unište-ne.

Druge humanitarneorganizacije obezbe-djuju hranu i pomoć upoljoprivredi većembroju stanovnika u re-gionu dok Vlada Repu-blike Srbije vrši kom-penzaciju za oštećenjana kućama koje je kori-stila VJ i MUP.

Dalji povratak rasel-jenih lica , naročito po-vratak u udaljena sela

u Medvedji, i trajan mir u regionu su uskopovezani sa opštim razvojem siromaštvompogodjenog regiona. UNHCR usko sara-djuje sa drugim organizacijama koje radena razvoju ovog regiona.

BJR MAKEDONIJASukob u BJR Makedoniji je na proleće

prošle godine prisilio preko 100,000 izbe-

glica da napuste zemlju. Većina njih jeotišla na Kosovo. Nekih 10,000 izbeglicaje stiglo u Crnu Goru i Srbiju, uglavnom uopštinu Preševo, od kojih su mnogi po-mognuti od strane UNHCR-a. Policija Re-publike Srbije pri graničnom prelazu jeomogućila ovim ljudima da predju medju-narodnu granicu mimo carine i graničnekontrole. Mnogi od ovih ljudi je imalo po-teškoća od strane makedonske policije pripovratku u Makedoniju posle završetkakrize.Tokom njihovog boravka u Srbiji, al-banska zajednica u Preševu je obezbedilaizbeglicama besplatan smeštaj.

Većina izbeglica koje su pristilge uJužnu Srbiju se vratila u Makedoniju na-kon potpisivanja mirovnog sporazuma av-gusta 2001 i smirivanja situacije većimdelom. UNHCR održava i ove godinebudžet sa manjim sredstvima (oko380.000 $) predvidjenim za hitne situaci-je koji se može uvećati u slučaju većegpriliva izbeglica.

UNHCR i Svetski program hrane usprezi sa domaćim i medjunarodnim hu-manitarnim organizacijama su obezbedi-li pomoć za sve izbeglice i povratnike.Oko 3,500 povratnika je primilo paketehrane za šest meseci. Početkom decem-bra 2001 UNHCR i Opština Preševo suzajedno posetili sve domove u opštiniPresevo u kojima su izbeglice iz Makedo-nije bile smeštene. Samo 103 osoba (20porodica) je registrovano.

UNHCR je takodje odigrao i značajnuulogu u zajedničkom vodjenju sastanakaradnih grupa u kojima su pored predsed-nika opštine Medvedja učestvovali i pred-stavnici Vlade i predstavnici Albanaca.Na sastancima su učestvovali i visoki zva-ničnici Koordinacionog Tela koji su do-nešenjem odredjenih odluka doprineli daovi sastanci postanu najvažnije telo zarešavanja konflikata u ovoj opštini. �

UUNNHHCCRR -- OOsslloonnaacc iizzbbeegglliiccaa

EEEE��&&&& �� KKKK��

UNHCR je spreman da podrì dalji povratak

u 2002 godini

UNHCRRaport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut

��THE

(())

�NHCR-ja ka luajtur një rol kyçëznë organizimin e kthimit të tëshpërngulurve nga Kosova, nërehabilitimin e fshatrave të dëm-

tuara gjatë luftës dhe në sigurimin egarancionit nga forcat e sigurisë përkalim të sigurtë të të kthyerve tëshpërngulur dhe qarkullimin e tyre tëlirë. Suksesi i parë më i madh ka ndod-hur pas kompletimit të demilitarizimittë Luçanit nga të dy anët kah fundi iMajit 2001, që i mundësoi UNHCR-së tëfillojë procesin e kthimit të shqiptarëvetë shpërngulur në Kosovë gjatë konflik-tit.

Niveli i lartë i bashkëpunimit dhepërkrahja nga autoritetet serbe kanëqenë shumë të rëndësishme për suksesine këtij operacioni. Mbi 15,000 njerëz ushpërngulën nga komunat e Preshevës,Bujanocit dhe Medvegjës për shkak tëkonfliktit të vitit 1999. Vitin e kaluar,sipas vlerësimit 5,300 shqip-tarë të shpërngulur ukthyen nga Kosova dheMaqedonia në shtëpitë etyre në komunat ePreshevës, Bujanocit dheMedvegjës, kryesisht nëzonën tokësore të sigurisë.Nga ky numër 223 familje(ose 1,005 individë tëshpërngulur ) u kthyen mendihmën e UNHCR-sëpërmes dymbëdhjetëkthimeve të organizuara.UNHCR-ja u siguroi ndihmërindërtimi 307 familjeve. Megjithkëtëdisa të kthyer janë ankuar për mungesë

të infrastruk-turës, ndih-mës joad-ekuate përriparimin eshtëpive dheshumë pakn d i h m ëushqimorenë disa fsha-tra. Një pro-porcion id u k s h ë m ,diku një e

treta ose gjysma janëkthyer prapë nëKosovë për ta kaluardimrin. Ekziston opti-mizmi se shumica ekëtyre njerëzve do tëkthehen përsëri, e tëkthyer të rinj do t'iubashkangjiten nëPranverë.Organizata

është e përgatitur të përkrahë kthimingjatë vitit 2002. UNHCR-ja i ndihmon tëkthyerit me paketa ndihme që përfshijnëshporetë, enë kuzhine, rrjetë të plasti-fikuar, paketa higjienike, kanistra,dyshekë, çarshafë dhe batanie. Ndihmanë strehim ( ndihmë për riparim dhendihmë konstruktive) është dhënëpërmes organizatës Zvicerane për zhvil-lim dhe bashkëpunim për familjet e tëkthyerve që janë më të cenuara, shtëpitëe të cilëve kanë qenë të dëmtuara ose tëshkatërruara. Organizatat tjera human-itare janë duke siguruar ushqim dhendihmë bujqësore për një numër më tëmadh të popullatës në regjion, përderisaqeveria serbe është duke i kompenzuardëmet që janë shkaktuar në objektet eokupuara nga Ushtria Jugosllave dhePolicia.

Por kthimi i mëtutjeshëm i personavetë shpërngulur, veçanërisht në fshatrat elargëta të komunës së Medvegjës dhepaqja jetëgjatë në regjion është e lidhur

ngusht me zhvillimet e përgjithshme nëkëtë regjion të pazhvilluar. UNHCR-jaka bashkëpunim të ngushtë edhe meorganizatat tjera që merren me ndih-mën për zhvillim në regjion.

R E MAQEDONISË

Konflikti në ish RepublikënJugoslave të Maqedonisë në Pranverë tëvitit të kaluar shkaktoi shpërnguljen emë tepër se 100,000 refugjatëve që talëshojnë vendin. Shumica e tyre shkuannë Kosovë. Rreth 10,000 refugjatë erd-hën në Mal të Zi dhe Serbi, kryesisht nërajonin e Preshevës, disa nga të cilëtkanë qenë të ndihmuar nga UNHCR-ja.Ata qenë të lejuar të kalojnë kufirinndërkombëtarë nga policia kufitareserbe pa kontrollim doganor, por shu-mica prej tyre patën vështirësi mepolicinë Maqedonase gjatë kthimit nëMaqedoni, pas krizës. Gjatë qëndrimit

të tyre në Serbi, shqiptqrët ekomunës së Preshevës iuofruan refugjatëve strehimmiqësor.

Situata në ish-Republikën Jugosllave tëMaqedonisë është qetësuarnë përgjithësi dhe shumicae refugjatëve janë kthyer nëMaqedoni pas nënshkrimittë marrëveshjes për paqë neGusht 2001. Këtë vitUNHCR-ja posedon njënivel më të ulët të buxhetittë emergjencës (rreth

380,000US$)por gati për ta rritur në rasttë ndonjë fluksi të mëtutjeshëm.

UNHCR dhe WFP, në bashkëpunimme organizatat tjera kombëtare dhendërkombëtare, siguruan ndihmë për tëgjithë refugjatët dhe të shpërngulurit.Rreth 3,500 të kthyer morën ndihmëushqimore për gjashtë muaj. Në fillim tëDhjetorit 2001, UNHCR-ja dhe komunae Preshevës ndërmorën një vizitë shtëpi-më-shtëpi familjeve në Preshevë që kanëstrehuar refugjatë nga Maqedonia. Mekëtë rast ishin regjistruar vetëm 103 per-sona (20 familje).

UNHCR-ja gjithashtu ka luajtur njërol të rëndësishëm në udhëheqjen e për-bashkët të mbledhjes së grupit punuesnë mes të qeverisë dhe shqiptarëve sidhe kryetarit të komunës së Medvegjës..Në këtë mbledhje kanë marrë pjesëedhe zërtarë të lartë të trupit të për-bashkët koordinator dhe u bë një forumkryesor për zgjidhjen e konflikteve nëkëtë komunë. �

�� EEEE�� 1111EEEE��$$$$�� CCCC �� 3333��CCCC��

UNDP

��THE


((88

a osnovu preporuka iz izveštajainteragencijske misije (februar2001) UNDP je razvio dva velikaprograma, koji na raspolaganju

imaju nekih 5,5 miliona US$: Programza unapređenje i oporavak opština najugu Srbije (SSMIRP) koji finansirajuUNDP, Svetska banka, SIDA iLuksemburg, i Program za brzo zapošlja-vanje (REP) koji finansira Evropskaagencija za rekonstrukciju (EAR) (str.11).

Program SSMIRP kao svoje ciljeve pre-

poznaje poboljšanje opštinskog planiran-ja i primene kapaciteta, učestvovanje uzajednici i lokalnoj upravi, kao i ojačanjecivilnog društva.

Cilj poboljšanja rukovodnih kapacitetalokalnih struktura vlasti i kvaliteta uslugakoje se pružaju javnosti bili su predmetorganizacije različitih seminara i radionica.Po ovom programu, seminari su održavaniza mesne zajednice i opštinske lidere uPreševu i Bujanovcu da bi se organizovaliopštinski sektorski komiteti koji će se bavitispecifičnim pitanjima od interesa za opš-tine, kao što su: razvoj infrastrukture,potrebe opštinskih stručnjaka i zvaničnikaza osposobljavanjem, razvoj SME, otvaran-je radnih mesta, itd. Ova praksa će se

proširiti na svih šest opština u južnoj Srbijiu kojima SSMIRP već podržava posebnetehničke jedinice koje su sastavljene odlokalnih opštinskih stručnjaka.

SSMIRP podržava i inicijative civilnogdruštva kao što su omladinske grupe stu-denti i inicijative žena sa ciljem da sestvori otvoreno društvo i da se poboljšaodrživi humani razvoj.(str.20). Sedamnacionalnih NVO je dobilo pomoć u vidumanjih donacija da se opreme i sprovoderazvoj u zajednici i aktivnosti na poljuobučavanja. Ovde su uključeni kom-pjuterska obuka i obuka za Internet ucelom regionu od čega koristi imaju svezajednice.

Isto tako, jedna od glavnih komponen-ti programa SSMIRP UNDP-a jeste da sepomogne malim i srednjim preduzećimada poboljšaju svoju produktivnost i stan-darde kroz obezbeđivanje osposobljavan-ja za zanimanja i stvaranje poslovnih cen-tara. Prošle godine UNDP je obezbediopodršku regionalnom poslovnom centruu Leskovcu, ove godine u partnerstvu salokalnim opštinama poslovni centri će sepodržati i otvoriti po celoj južnoj Srbiji,što će dati podstrek razvoju sektora malihi srednjih preduzeća i olakšati teret neza-poslenosti u regionu.

UNDP je takođe ispitivao perspektiveinvesticija EBRD i IFC u ovom regionu,a inicijalne smernice su praćene sa cil-jem da se identifikuju mogućnosti zastrateške investitore kao deo paketaekonomskog oporavka koji bi proširiomogućnosti zapošljavanja.

S druge strane, neodložna potreba dase obrade ogromni problemi rastureneinfrastrukture, nezaposlenosti i siromašt-

UUNNDDPP:: SSttvvaarraajjuuććii ppoovveerreennjjee nnaa jjuugguuSSrrbbiijjee

��DDDD 3333�� ---- ��$$$$�� $$$$�� Osnovni cilj UNDP je konsolidacija mira do kog se dolaziekonomskim razvojem • REP }e u 2002. uposliti6.000 ljudi • SSMIRP ostaje u {est op{tina jugaSrbije najmanje do slede}e jeseni • Mr. Hermann Gebauer(c), SSMIRP PM explains first PC lessons to

the pupils in Lebane. UNDP funded their first computer classroom

va među svim zajednicama na jugu Srbijerešava se mobilizacijom sredstava i razvo-jem programa zapošljavanja koji se vezu-je za oporavak infrastrukture i izgradnjukapaciteta opštinskih vlasti. Program zabrzo zapošljavanje UNDP (REP) kojifinansira Evropska agencija za rekon-strukciju (EAR) počeo je sa radompočetkom 2002. Ovaj program je namen-jen stvaranju privremenih mogućnosti zazapošljavanje mladih, bivših boraca iugroženih ljudi kroz intenzivne radneaktivnosti u opštinama Preševo,Bujanovac, Medveđa i u Vranju. Javniradovi na rehabilitaciji osnovne infra-strukture, životne sredine i uslugauključiće rekonstrukciju sistema kanalaza vodosnabdevanja i kanalizaciju, prist-up putevima, javne zgrade, škole,društvene fabrike, pošumljavanje, uklan-janje čvrstog otpada itd. u seoskim i grad-skim oblastima na jugu Srbije. Plaćanjezarada direktno radnicima obezbedićeusmereni uticaj na najugroženije sektoredruštva i dodatno će olakšati normal-izaciju života u zajednici i razvoj seoskihprivreda. Pred kraj 2002. očekuje se daREP dovede do otvaranja oko 6.000 rad-nih mesta. �

Development in Southern Serbia:The PEOPLE Know Best,

so let them decide.


��THE

((77

UUNNDDPP rreebbuuiillddiinngg ccoonnffiiddeennccee

��3333�� 0000 ��$$$$�� !!!!�� 0000 ��

he Southern Serbia MunicipalImprovement and RecoveryProgramme (SSMIRP) has as its objec-tives to improve municipal planning

and implementation capacities, communityparticipation in local government andstrengthen civil society. It is funded byUUNNDDPP,, tthhee WWoorrlldd BBaannkk,, SSIIDDAA aanndd

LLuuxxeemmbboouurrgg.The goal of

improving manage-ment capacities oflocal governingstructures and quali-ty of the services pro-vided to the publicwas addressed by the

organisation of various seminars and work-shops. Under this programme, seminars havebeen held for mesna zajednica and municipalleaders in Presevo and Bujanovac to organizemunicipal sectoral committees to deal withspecific issues of concern to municipalities,

such as: infrastructure development, trainingneeds of municipal experts and officials, devel-opment of SMEs, employment generation etc.This practice is extending to all six municipali-ties of southern Serbia where the SSMIRP isalready supporting special technical units,composed of local municipal experts.

SSMIRP also supports civil society initia-tives, such as youth groups, students andwomen's initiatives with the objective of cre-ating an open society and improving sustain-able human development (see page 20).Seven national NGOs have been assisted withsmall grants to equip them to carry out com-munity development and training activities.These include the establishment of computertraining and Internet facilities throughout theregion to the benefit of all communities.

Also, one of the major components ofUNDP's SSMIRP programme is to assistsmall and medium enterprises to improvetheir productivity and standards through theprovision of vocational training and creationof business centres. Last year UNDP providedsupport to the regional business centre in

FFoolllloowwiinngg tthhee rreeccoommmmeennddaattiioonnss ooff tthhee iinntteerraa--ggeennccyy rreeppoorrtt,, rreepprreesseennttaattiivveess ooff tthhee UUNN ssyysstteemmaaggeenncciieess aaccttiivveellyy ssuuppppoorrtteedd tthhee pprroommoottiioonn ooff aannoonn--ddiissccrriimmiinnaattoorryy ppoolliiccyy ddiiaalloogguuee aanndd ppaarrttiicciippaa--ttiioonn iinn mmuunniicciippaall lleevveell ggoovveerrnnaannccee ssttrruuccttuurreess iinnssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa.. IInn ggeenneerraall tthheerree iiss aa ggrroowwiinnggddeeggrreeee ooff ppaarrttiicciippaattiioonn bbyy tthhee ddiiffffeerreenntt ccoommmmuunnii--ttiieess iinn jjooiinntt aaccttiivviittiieess.. SSttiillll,, tthhee ffuullll eeffffeecctt ooff tthheesseeddiissccuussssiioonnss wwiillll bbee sseeeenn aafftteerr OOSSCCEE && CCoouunncciill ooffEEuurrooppee--ssuuppppoorrtteedd mmuunniicciippaall eelleeccttiioonnss iinn PPrreesseevvoo,,BBuujjaannoovvaacc aanndd MMeeddvveeddjjaa aarree hheelldd aanndd eetthhnniiccAAllbbaanniiaannss aanndd RRoommaa aarree ffuurrtthheerr iinntteeggrraatteedd iinnttooggoovveerrnniinngg ssttrruuccttuurreess ((eessppeecciiaallllyy iinn BBuujjaannoovvaacc aannddMMeeddvveeddjjaa mmuunniicciippaalliittiieess)).. IInn tthhiiss ccoonntteexxtt,, iitt hhaassaallrreeaaddyy bbeeeenn aaggrreeeedd bbeettwweeeenn UUNNDDPP aanndd tthheeSSeerrbbiiaann CCiivviill SSeerrvviiccee CCoouunncciill tthhaatt aa ffuuttuurree pprriioorriittyyppiilloott aaccttiivviittyy ooff tthhee nneeww IInnssttiittuuttee ooff PPuubblliiccAAddmmiinniissttrraattiioonn wwiillll ffooccuuss oonn ssppeecciiaall ttrraaiinniinngg pprroo--ggrraammmmeess ffoorr pprroommoottiinngg iinncclluussiioonn ooff rreeccrruuiittss ffrroommeetthhnniicc mmiinnoorriittiieess iinn llooccaall ggoovveerrnnmmeenntt iinn ssoouutthheerrnnSSeerrbbiiaa.. AAddddiittiioonnaallllyy,, tthhee UUNNDDPP aanndd ddoonnoorr--ssuupp--ppoorrtteedd CCaappaacciittyy BBuuiillddiinngg FFuunndd ((wwhhiicchh ssuuppppoorrttssbbootthh tthhee CCSSCC aanndd tthhee IIPPAA)),, iiss aallssoo eexxtteennddiinngg ssuupp--ppoorrtt ttoo tthhee FFeeddeerraall MMiinniissttrryy ooff NNaattiioonnaall aannddEEtthhnniicc CCoommmmuunniittiieess ttoo uuppggrraaddee iittss aaccttiivviittiieess iinnssoouutthheerrnn SSeerrbbiiaa..

Leskovac, this year in partnership with localmunicipalities business centres will be sup-ported or set up throughout the southernSerbia, which will give boost to the develop-ment of the SME sector and alleviate the bur-den of unemployment in the region.

UNDP has also explored prospects ofEBRD and IFC investment in the region, andinitial leads are being pursued with a view toidentify opportunities for strategic investorsas part of an economic recovery package thatwould expand employment. �

��&&&& ��####1111 � � K�� #� � # � �� #�� K� =E

Behind this long difficult-to-remember acronym lies the effort of the UnitedNations Development Programme (UNDP), towards democratization of local gov-ernance and the introduction of civil society participation in decision makingthrough a bottom-up approach.

The SSMIRP geographical area of responsibility covers six Municipalities of thePcinski and Jablanicki districts, including Bujanovac, Lebane, Leskovac, Medvedja,Presevo and Vranje. In those Municipalities with mixed societies which are workingto overcome a violent past, like in Presevo, Medvedja and Bujanovac, SSMIRP con-centrates in finding common approaches with all concerned groups. In the rest ofthe Municipalities, namely Lebane, Leskovac andVranje, the objective is to consolidate smoothdemocratic transition.

The bulk of the SSMIRP activities, closelycoordinated with other on-the-ground UNDPand UN sister-agencies projects, has been laidout in three different working areas:

- Economic Recovery: Improving liveli-hoods and transfer of know-how to small andmedium entrepreneurs

- Good-local Governance: Installing bestpractices for good public administration andcreating capacity to plan and implementdevelopment activities.

- Enhancement of Civil Society andNon-Governmental Organizations(NGOs) initiatives: supporting and train-ing civil society representatives.

SSMIRP provides both the equipment nec-essary to solve problems of communities andtraining, participation, transfer of know-how and technicaladvice in formulating common strategies for the region. An important part of theSSMIRP objective is to raise awareness among local authorities to act jointly withone common voice. �

UNDP

��THE


((++

Medvegjë me qëllim të organizimit të sek-toreve dhe komiteteve komunale, të cilët dotë merren me cështje specifike e që do tëkenë dobi për komunat, si; zhvillimi I infra-structurës, nevojat e ekspertëve dhe zyrë-tarëve të komunave, zhvillimi i SME, hapjae vendeve të reja të punës etj.

Kjo praktik do të do të zgjerohet në tëgjshtë komunat e Sërbis Jugore në të cilëtSMMIRP është duke i përkrahur njësitëteknike të cilët përbëhen nga ekspertët ekomunave.

SSMIRP përkrahë po ashtu edhe iniciati-vat e shoqëris civile sic janë grupet rinorestudentore dhe iniciativat e shoqëris së gru-ave me qëllim që të formohet shoqëri ehapur dhe me qëllim që të përmirsohetzhvillimi human. (faqe.20)

Shtatë OJQ lokale kanë marrë ndihmë nëpikpamje të donacioneve të vogla, që tëpajisen dhe të promovojnë zhvillimin eaktiviteteve në fushën e trajnimeve.

Këtu janë të përfshira trajnimet kompju-terike dhe trajnimi për internetë nëpër tëgjithë regjionin, me qëllim që të gjithabashkësitë të kenë dobi.

Gjithashtu një nga komponentët kryesoretë SSMIRP UNDP-së është që t'i përkrahëndrrmarrjet e mesme dhe të vogla me qël-lim që ato të përmirsojnë prodhimet dhestandarded e tyre nëpërmjet sigurimit tëpamvarësis për punë si dhe krimit të qen-drave të biznesit.

Vitin e kaluar UNDP ka përkrahur qen-

FFFFah mesi i Janarit 2002, u organizua kampi dimëror me60 të rinjë të moshave prej 16 deri më 25 vjeq të të gjithagrupeve etnike nga Presheva, Bujanoci dhe Medvegja sivazhdim i kampit veror te organizuar gjysmë viti më

pare, e i cili përfundoi me shumë sukses. Aktivitetet ishin tëpërkrahura dhe financuara nga UNDP por këtë herë të orga-nizuara nga partneri ynë lokal Qendra për Vizione të Rëja ngaPresheva.

Aktivitetet u zhvilluan në tri grupe. Me këtë rast u munduamqë në një vend neutral të promovohej: komunikimi i ndërsjellë,komunikimi paqësor dhe tu mundësohej atyre më shumë diturinë lidhje me temat e ndërlikuara sic janë: konfliktet ndëretnike,problemet socio-ekonomike dhe ato politike në shoqëritë prejnga vijnë ata si dhe problemet e të rinjëve në përgjithësi."Përmes këtij Kampi të Rinjëve dhe duke mësuar komunikimin

joviolent, unë kam kuptuar qëllimin e të jetuarit së bashku nënjë ambient universal", theksoi njëra ndër nxënëset më të rejatë shkollës së mesme nga Bujanoci".

Për më tëpër, në rajon ka shumë njerëz skeptikë dhe pes-imistë të cilët nuk njohin të arriturat e procesit të paqës nëSërbinë e Jugut. Detyra kryesore e SSMIRP-it është që ti bëjëata të besojnë. Tu tregojë atyre mundësitë e reja.

PROGRAMI PËR ZHVILLIMIN E AFTËSIVE UDHËHEQËSE NËPËR KOMUNA

KURSI I GJUHËS ANGLEZEDuke i dhënë një rëndësi të veçantë suksesit të Programit të

Zhvillimit të Aftësivë Udhëhëqëse në Komuna (kursit të gjuhësAngleze), prej fillimit të mbajtjes se kursit në Gusht të 2001 ederi më sot, faza e IV-të e këtij kursi sa ka përfunduar dhe mund

UUNNDDPP kkrriijjoonnëë eeddhhee bbeessiimm

CCCC��CCCC��$$$$----�� DDDD��3333 �� 0000 0000 ��$$$$�� .... �� ''''��!!!!�� 0000 �� $$$$�� LLLLCCCC!!!!

####rogramin për promovimin dhe ripër-trimin e komunave në Jug të Sërbis(SSMIRP) si qëllime të veta njehë:përmirsimin e planifikimit komu-

nal, ndërtimin e kapacitetit, pjesmarrjennë bashkësi, administratë lokale, si dhepërforcimin e shoqëris civile. SSMIRP tëcilin e finansojnë UNDP, Banka Botërore,SIDA dhe Luksemburgu.

Qëllimi i përmirësimit të kapaciteteveudhëheqëse të strukturave të autoritetevelokale dhe kualitetit të shërbimeve të cilëti'u ofrohen populates, kanë qenë temë krye-sore për organizimin e seminareve dhepunëtorive të ndëryshme.

Për këtë program, seminaret janë mbajturme bashkësit lokale dhe përfaqësuesit ekomunave në Preshevë, Bujanoc dhe

SSiippaass rreeffeerriimmeevvee ttëë rraappoorrttiitt ttëë aaggjjeennssiiss iinntteerrnnee,, ppëërr--ffaaqqëëssuueessiitt ee ssiisstteemmiitt ttëë aaggjjeennssiiss ssëë UUNN ((KKoommbbeett ee

BBaasshhkkuuaarraa)) ee kkaannëë ppëërrkkrraahhuurr pprroommoovviimmiinn ee ddiiaalloogguuttppoolliittiikk ppaa ddiisskkrriimmiinniimm ddhhee ppjjeessëëmmaarrrrjjeenn nnëë ssttrruukkttuu--

rraatt ee aauuttoorriitteetteevvee llookkaallee nnëë JJuugg ttëë SSëërrbbiiss.. PPrraappëë ssee pprraapp,, bbaasshhkkëëssii ttëë nnddrryysshhëëmmee mmaarrrriinn

ppjjeessëë nnëë aakkttiivviitteettee ttëë ppëërrbbaasshhkkëëttaa.. PPoorr,, eeffeekktteett ee pplloottaattëë kkëëttyyrree ddiisskkuuttiimmeevvee ddoo ttëë sshhiiffeenn ppaass zzggjjeeddhhjjeevvee nnëë

kkoommuunnaatt ee PPrreesshheevvëëss,,BBuujjaannoocciitt ddhhee MMeeddvveeggjjëëss ttëëcciillëëtt ddoo tt''ii ppëërrkkrraahhëë OOEEBBSS ddhhee kkëësshhiillllii EEvvrrooppiiaann,, ddhheekkuurr sshhqqiippëëttaarrëëtt eettnniikk ddhhee RRoommëëtt ttëë iinntteeggrroohheenn sshhtteessëë

nnëë oorrggaanneett ee aauuttoorriitteetteevvee llookkaallee,, ((vveecceennaarriisshhtt nnëëkkoommuunnaatt ee BBuujjaannoocciitt ddhhee MMeeddvveeddjjëëss)).. NNëë kkëëttëë kkoonn--

tteekkssttëë,, ëësshhttëë mmaarrrrëë vveennddiimmii nnëë mmeess ttëë UUNNDDPP ddhheeKKsshhiilllliitt ppëërr UUddhhëëhheeqqjjee PPuubblliikkee ttëë RReeppuubblliikkëë ssëë

SSëërrbbiissëë,, qqëë aakkttiivviitteettii pprriioorriittaarr ii aarrddhhëësshhëëmm ii KKsshhiilllliittttëë RRii ddoo ttëë jjeettëë qqëë vvëëmmeennddjjaa ttëë''ii kkuusshhttoohheett pprroo--

ggrraammeevvee ttëë vveeccaannttaa,, ttëë cciillëëtt pprrooggrraammee ddoo ttëë mmeerrrreennmmee ttrraajjnniimmiinn mmbbii pprroommoovviimmiinn ee kkyyccjjeess ttëë iinnddiivviiddëëvvee

ttëë rrii nnggaa mmiinnoorriitteettee nnaacciioonnaallee ddhhee aauuttoorriitteetteevvee llooccaalleennëë JJuugg ttëë SSëërrbbiiss.. PPoo aasshhttuu,, UUNNDDPP ppëërrmmeess ffoonnddiitt ppëërr

nnddëërrttiimmiinn ee kkaappaacciitteettiitt ttëë cciilliinn ee mmbbëësshhtteessiinn ddoonnaa--ttoorrëëtt (( ttëë nnjjeejjttiitt ttëë cciillttëë ee mmbbsshhtteessiinn eeddhhee KKsshhiilllliinn )) ddoo

tt''aa zzggjjeerroojjnnëë ppëërrkkrraahhjjee nnddaajjëë MMiinniissttrriiss FFeeddeerraallee ppëërrbbaasshhkkëëssii eettnniikkee ddhhee nnaacciioonnaallee,, qqëë aakkttiivviitteetteett ee ttyyrree tt’’ii

ggrraaddoojjnnëë nnëë JJuugg ttëë SSëërrbbiiss..

drën e biznesit regjional në Leskovc, këtë vitnë partneritet me komunat lokale, qendrat ebiznesit do të hapen dhe do të përkrahen nëmbarë Sërbinë e Jugut e që do t'i ofrojë stim-ulim zhvillimit të sektorit të ndërrmarrjevetë mesme dhe të vogla si dhe do të zbutënivelin e papunësimit në regjion. �

PPrrooggrraammii ppëërr ZZhhvviilllliimmiinn ee SShhooqqëërriissëë CCiivviillee ii UUNNDDPP--ssëë nnëë vviittiinn 22000022

��&&&& ��#### �� '''' �� !!!! ��$$$$�� CCCC��!!!! ---- �� 0000 0000 CCCC

Kohezioni Social është njëri ndër rezultatet më të rëndësishme të SSMIRP • UNDP ka filluar me këtë komponentë menjëherë pas hapjes sëzyrës së IASO-s në Vrajë • Shumë aktivitete janë ndërmarë qysh në verën e vitit 2001, me një qëllim të vetëm - që të rikthejmë besimin endërsjellë në mes të grupeve të ndryshme etnike në rajon


��THE

((66

njëhere do krijojmë një gjeneratë tëedukuar mirë dhe të trajnuar si duhet e ecila do të tregojë kreativitet dhe vizione,atëherë mund të themi se kemi krijuarnjë shoqëri demokratike.

Objektivi kyq i programit "TëShkruajmë Esenë më të mirë" është qëtë kontribuojmë në ngritjen e vetëdijessë të rinjëve permes shkrimit të esesë ee cila ese do tu mundëson atyre njëshansë të mirë për të qenë kreativë dheshoqërorë. Gara për Shkrimin e esesëmë të mirë ishte e organizuar në mënyrëtë shkëlqyeshme në komunat e Vrajës,Medvegjës dhe Lebanës. E njëjta garëështë në përfundim e sipër edhe nëLeskovc, Preshevë dhe Bujanoc. Gjatëndarjës së shpërblimit për shkrimin mëtë mirë të esesë në Vrajë, ndihmësit eUNDP-së të cilët kanë vëzhguar punën enxënësve, kanë vënë re se nxënësit ishinmjaft të motivuar për shkrim të esesëdhe të koncentruar thellë në temat nëlidhje me tolerancën, divergjencat kul-

të themi me një sukses të jashtëzakon-shëm. Fazën e sapopërfunduar e kanëpërcjellë më shumë nxënës të minoritetitRomë dhe kursi numëroi pese grupe ele-mentare më shumë se fazat tjera, që dotë thotë se disa studentë i kanë filluarklasët per here të parë.

Programi ka për iniciativë të sjellëpjesëtarët e të tri grupeve etnike nga trikomunat e Preshevës, Bujanocit dhëMedvegjës, së bashku në një mjedis neu-tral, duke e bërë të mundur reintegriminedhe të disa ish pjesëtarëve të UCPMB-së. Hapi i parë ishte që të inicojmë masatpër forcimin e vetëbesimit dhe që të kri-jojmë lidhje ndëretnike në nivel të gru-peve të vogla.

Rezultatet e pritura nga programi do tëna mundësojnë aftësimin e liderëve tërinjë të cilët mund të bëhen urë lidhësenë mes të fshatrave, qyteteve, grupeveetnike, si dhe të ngrisin nivelin e komu-nikimit në mjediset ku jetojnë dhe puno-jnë. Pas suksesit të dukshëm të këtij kursinë komunat e lartëpermendura, ështëparaparë që programi të realizohet edhenë komunat e Medvegjës, Leskovcit,Lebanës dhe Vrajës. Për më tëpër, gjuhaAngleze mund të përdoret si fushë përtrajnime për punë të ndryshme, pothuajçdo punë me kompjuterë kërkon dijenielementare të folurit të gjuhës Angleze."Më aftësitë e të përdorurit të gjuhësAngleze, unë mund të gjëj punë në njëorganizatë ndërkombëtare dhe do tëmund të përdor kompjuterin pa prob-lem".

TË PËRKRAHËN TË RINJTËNjëra ndër grupet më të margjinal-

izuara të popullatës në të gjitha komu-nitetet, janë të rinjtë dhë fëmijët. Po çe se

turore... Çmimi i parë prej $500 përesenë më të mirë i është dhënë 18-vje-qares Jelena Tasiç nga Vraja, nxënëse eGjimnazit të Vrajës e cila shkroi në lid-hje me tolerancën në shoqërinë ku ajojeton. Ajo ishtë shumë e emocionuarpas marjes së çmimit dhe dha këtë dëk-laratë për shtyp: " Unë me të vërtetë dotë doja që njerëzit të fillojnë të jenë mëtolerantë. Kam humbur kohën më tëmirë të rinisë për shkak të konlfiktit nërajon, nuk do ta dëshiroja një gjë të tillënë të njëzetat".

TË NGRITET VETËDIJA NË LIDHJE ME BARAZ-INË E GJINIVECaku kryesor i punëtorisë dy ditore të

organizuar kohë më parë në fshatinTërnoc të komunës së Bujanocit, ishtë qëtë mbledhë së bashku gratë nga ky fshatnë mënyrë që të zhvillojë sensin e komu-nikimit dhe grupimit të tyre. Rreth 36gra (të moshës 20-50 vjeqe) nga Tërnocimorën pjesë në këtë punëtori.

Motivimi i pjesëmarrësve që të puno-jnë së bashku nëpër grupe, si dhe të jenëtë angazhuara, ishte në nivel mjaft tëlartë në mesin e gjitha grave: "Kjo ështëhera e parë në historinë e shoqërisë sonëqë gratë të marin pjesë në një ngjarje tëtillë, ku ato mund të shprehën në emërtë tyre" citohët të ketë thënë njëra ndërpjësëmarëset.

Puna në grupe mundësoi një atmos-ferë pozitive dhe të shkëlqyeshme nëpunëtori, kjo do të thotë se të gjithagratë morën pjesë dhe dëshmuanprezencën e tyre në grupet punuese dukeqenë aktive dhe duke kontribuar. Ështëme rëndësi të thuhet se disa individetreguan se kanë aftësi udhëheqëse dhetalent për pjesëmarrje publike, ndërsa neduhet ti përkrahim ato në mënyrë që tubëhet e mundur të nominohën për liderenë zgjedhjet e ardhshme lokale nëkomunën e Bujanocit. �

UNDP

��THE


((??

��ruštvena povezanost jedna je je odnajvažnijih komponenti SSMIRPPrograma. UNDP je počeo sa ova-kvim programima odmah po us-

postavljanju kancelarije UN u Vranju.Nakon uspešne 2001, tim za socijalnu ko-heziju UNDP bio je spreman da prihvatinove izazove koje je donela 2002.

Na samom početku godine, u januaru,veoma uspešno je organizovan zimskikamp za mlade svih etničkih grupa izPreševa, Bujanovca i Medveđe, po uzoruna sličan kamp prošlog leta. Kao i u pred-hodoj akciji, sve aktivnosti je podržaoUNDP uy pomoć Centra za nove vizije izPreševa. Uglavnom isti mladi ljudi koji supohađali i letnji kamp, njih oko 60 (od 16do 25 godina) izrazili su svoju želju da na-stave sa inter-etničkim aktivnostima uokviru svojih opština. Svrha organizovan-ja oba kampa bila je dovođenje mladihljudi na neutralno mesto gde bi im se bol-je objasnila kompleksna problematikameđuetničkih konflikata, nenasilne ko-munikacije, zajedničkih problema mla-dih uopšte i raznih socio-ekonomskih ipolitičkih pitanja.

»Kroz ovaj kamp saznao sam dosta onenasilnoj komunikaciji« -kaže jedan odnajmlađih srednjoškolaca iz Bujanovca.On pripada grupi mladih ljudi sa najvišeoptimizma koji bi želeli da promovišumir i ulože napore za bolju budućnostovog unazađenog regiona i to u okviruevropskog razvoja. Ipak, u ovoj oblastiima dosta pesimista i onih koji skeptičnogledaju na dostignuća mirovnog procesa

na jugu Srbije. SSMIRP ima zadatak daim pokaže nove mogućnosti, a jedininačin za to je organizovanje ovakvih pro-grama u kojima će učestvovati različiteetničke grupe.

PROGRAM ZA RAZVIJANJE RUKOVODE]IHSPOSOBNOSTIOvaj program bi trebalo da ospo-

sobi mlade ljude za aktivno delovan-je u okviru zajednice. Takvi mladi li-deri bi bili u stanju da uspostavljajuveze između sela, gradova, među et-ničkim grupama. Ideja je da se mla-di od 18 - 30, različitih nacionalnostiuključe u iniciranje ponovnog uspo-stavljanja poverenja. Kursevi engle-skog jezika na različitim nivoima sujedno od sredstava za usresređivanjeenergije na međusobnu komunikaci-ju. Na neutralnom jeziku, u neutral-nom ambijentu ovi mladi ljudi po-kušavaju da nauče kako da rešavajuprobleme i prevazilaze konf liktne si-tuacije. Program ima i praktičnustranu budući da otvara nove mo-gućnosti za poslove u kojima je ne-ophodno poznavanje jezika.

»Sa poznavanjem engleskog, moguda nađem bolji posao, možda u ne-koj internacionalnoj organizaciji.Mogu napokon da počnem da kori-stim kompjuter«-kaže jedan mladićiz Preševa. Program je započeo uPreševu i Bujanovcu, a nakon uspe-ha u ovim mestima u toku je pripre-ma da se proširi i na Vranje, Lesko-vac, Lebane i Medveđu.

NAGRADA ZA NAJBOLJI ESEJGlavni cilj ovog projekta koji je UNDP

sproveo u svih šest opština koje pokriva jeiniciranje podizanja svesti mladih ookruženju u kojem žive. Projekat u kojemsu učestvovali svi zainteresovani sred-njoškolci u pomenutim opštinama reali-zovan je više nego dobro. Nacionalnoosoblje UNDP koje je direktno sprovodi-lo projekat uočilo je ogromnu zaintereso-vanost i motivisanost mladih. U Vranju,gde je prvi put održano takmičenje, prvanagrada uz iznos od 500 dolara pripala jegimnazijalki Jeleni Tasić (18 god.) koja jepisala o (ne)toleranciji u svom društvu.

U ostalim opštinama takmičenje jetakođe bilo više nego uspešno pa jepodeljeno po nekoliko ravnopravnihnagrada. Ovakav vid komunikacije salokalnim stanovništvom UNDP će nas-taviti da praktikuje, tako da se već spre-ma slično takmičenje za učenikeosnovnih škola. Pored ovog projektaUNDP je direktno podržao nekolikoNVO i škola, obezbeđujući računare idruga nastavna sredstva.

POVE]ANJE SVESTI O RAVNOPRAVNOSTIPOLOVAGlavni cilj ovakvih projekata je razvi-

janje svesti o ravnopravnosti polova kodžena, ali i uopšte u društvu. Na svakoj odradionica učestvuje 30-tak žena (20 do50 godina). Neke od njih su i mlađe od 18godina što najbolje pokazuje kolika je za-interesovanost i motivacija učesnica darade u grupi. »Prvi put se dešava u našemdruštvu da su žene pozvane da učestvujuna jednom ovakvom skupu, gde samemogu da govore u svoje ime«- kaže jednaod učesnica radionice koja je nedavno or-ganizovana u Velikom Trnovcu. Rad pomalim grupama se pokazao kao pravorešenje, iako zbog velikog interesovanjajednostavno nije bilo mesta za sve.

Neke žene su čak pokazale sklonostprema politici i talenat za javne nastupe.

Grupe će ovo iskoristiti i probati dažene postanu još svesnije, tako da će se,možda, neke od njih kandidovati na pred-stojećim lokalnim izborima. �

UUNNDDPP:: PPrrooggrraamm rraazzvvoojjaa cciivviillnnoogg ddrruuššttvvaa

��&&&& ��#### �� ####�� ####��KKKK @@@@&&&&��MMMM��%%%% �� ####�� @@@@ ��Program razvoja civilnog dru{tva jedan je najinovativnijih delova SSMIRPa • Program je usme-ren na ja~anje civilnog dru{tva kroz intenziviranje me|usobnih odnosa marginalizovanih grupa• Romi, mladi i ène razli~itih nacionalnosti su prioritet u radu • Program pove}ava prilike zau~estvovanje u procesu dono{enja odluka koje direktno uti~u na ìvote ljudi


��THE

"",,

��ocial Cohesion is one of the mostimportant SSMIRP outcomes. UNDPstarted with this component immedi-ately after setting up the ISAO office.

Many activities were undertaken already inthe summer 2001, in order to bring backmutual trust between different ethnic groupsin the area. Year 2002 brought new challengesand UNDP, SSMIRP and the Social CohesionTeam in Vranje was ready.

In the very beginning of the year, in midJanuary, a winter camp for the youth of all eth-nic groups in Presevo, Bujanovac andMedvedja (as a follow-up of a similar summercamp heldin Montenegro) was undertaken

with great success. As in the previous camp,the activities were supported by UNDP andorganized by its local NGO partner the Centerfor New Vision from Presevo. These youthleaders expressed the wish to continue infuture working in inter-ethnic activities withintheir Municipalities. Participants were nearlythe same group of youth from Presevo,Medvedja and Bujanovac who attended earlierSummer Camp, from differentbackground and ages: Albanians,Roma and Serbs, in total 60 par-ticipants form 16 up to 25 years.The purpose of the second Campwas to bring primarily the sameyoung persons in a neutral loca-tion that promote interaction,nonviolent communication andprovide them with more knowl-edge concerning the complexissues such as interethnic con-flicts, socio-economic and politi-

cal problems in societies where they camefrom and problems of young people in overall."Through this youth camp and learning thenonviolent communication, I understood thepoint of living in a worldwide environment",emphasized on of the youngest secondaryschool students from Bujanovac. This activistfrom Center for New Vision belongs to themost optimistic group of youth who wants topromote peace and make efforts for a betterfuture and integration of this region intoEuropean Developments.

Still, in the area there are many people whoare skeptical and pessimistic regarding theachievement of the peace process in Southern

Serbia. SSMIRP's main task is to makethem believe in the future and to showthem new opportunities. Only way todo that is organizing these kinds of pro-grammes where different ethnic groupswill cooperate.

COMMUNITY LEADERSHIP SKILLSDEVELOPMENT PROGRAMME

Again, a fact remains that the inter-national community is entering a cru-cial period where millions of dollars inaid have been promised to the countryand especially to the most undevelopedregion of Southern Serbia. People in

this region are expecting to see results.Months of assessments have been performed,and now many infrastructure projects areunderway. The people do not understand whythe process is taking such an extended periodof time. With the Community LeadershipSkills Development Programme the peoplewill be able to see that the international com-munity has started to implement programmes

in the area while the final planning for infra-structure and other projects/programmes iscompleted. IV Phase of this course (multy-eth-nic courses in English and CommunityDevelopment) has been performed inFebruary and March. The classes have started,more Roma students appeared in the pro-gramme and there are five more elementarygroups, which means some students startedfrom the very beginning their classes.

The pro-gramme is toinitially bringmembers ofall ethnicgroups andmany villagesin the regiontogether in aneutral envi-ronment, including reintegration of somemembers of the former UCPMB. The firststeps to initiate confidence-building measureswill be to create interethnic interaction on asmall group level. The CommunityLeadership Skills Development Programmewill then develop into a vector to provide lead-ership training, small and medium enterprisetraining, and computer skills training. Thepurpose is to bring young persons of ages 18-30 together in a setting that fosters interactionand communication. Through the involve-ment of existing leaders from the villages thevision is to work closely together to solve prob-lems on the community level.

Results expected from the programme aredeveloping young leaders that are able tomake ties between villages, towns, and ethnicgroups, as well as an increased capacity of the

people in the working environmentsin multiethnic municipalities ofPresevo and Bujanovac. The plan isto reach beyond to the municipali-ties of Medvedja, Lebane, Leskovac,and Vranje. The means used tobring persons together from the twogroups, ethnic Albanians and Serbs,to initiate confidence-buildingmeasures amongst the communitiesis an English Language training pro-gramme. The basics of the Englishlanguage, therefore, become the

UUNNDDPP CCiivviill SSoocciieettyy DDeevveellooppmmeenntt PPrrooggrraammmmee iinn 22000022

�� #### �� !!!! �� '''' ��$$$$�� 0000 �� !!!! ��• The Civil Society Development Programme (CSDP) is one of the most innovative components of SSMIRP • It has being focusing its workon intensification civil society by enhancing the inter relations among the most marginalized group of people in society • Roma, youth andwomen from different ethnic backgrounds and other vulnerable groups are one of the priorities • UNDP CSDP increases opportunities toparticipate in decision-making processes affecting directly peoples lives

UNDP

��THE


""**

means for a united focus ofenergy and communicationfor social cohesion.Recognizing the need tosolve common problems canbe addressed through theneutral setting created in theclasses. By introducing thiselement, the neutral lan-guage can eventually be usedfor conversation, therebyeliminating the bias of eachgroup's ethnic language.

Development is anothersignificant end for the use of the English lan-guage, using the neutral environment for com-munity co-operation as a means for movingforward. In addition, the English languagecan be used as the training ground for jobdevelopment. Numerous opportunitiesdemand a working knowledge of English toreach a successful level. In particular, anyfield that uses computers requires a basicunderstanding of English to navigate throughthe programs and to obtain information. Jobco-ordination will supply a rich field of edu-cated workers. The Programme can be used asan entry point for all sorts of training.

SUPPORTING YOUTHNamely, one of the most marginalized

groups of people in all communities is youngadults and children. However, once we createa marvelously educated and well- trainedyoung generation who will perform with cre-ativity and content, then we will be able to saythat we do have a democratic society.Nevertheless, we witness an atmosphere ofmistrust mostly in unemployed and frustratedyoung people who live in multiethnic munici-palities like Medvedja, Bujanovac and Presevo,which present areas of poverty and economicnon-development. This does not mean thatVranje, Lebane and Leskovac, which are lessmixed in terms of ethnicity, do have a capaci-ty for providing good conditions for younggenerations.

The key objective of theprogramme " Writing the BestEssay" is to contribute toarousing awareness of youngadults through essay writingwhich can provide them witha great chance to be creativeand social since providingthem with something is pro-viding the future of the entireregion. The Essay AwardCompetition went remark-ably good in the municipali-ties of Vranje, Medvedja and

Lebane. The same competition is going one inLeskovac, Presevo and Bujanovac. During thefirst essay award competition in Vranje, theUNDP facilitator noticed that the studentswere highly motivated and that they were real-ly thinking about the themes connected withtolerance and cultural diversity... The firstaward of $500 for the best-written essay wentto 18-year-old Jelena Tasic, a Gymnaizum stu-dent from Vranje who wrote about the toler-ance in her society. She was very emotionalafter receiving award by saying: " I would real-ly like people to start being more tolerant. Imissed my teenage, my best ages, because ofthe conflicts, I don`t want that again in mytwenties. That is the reason why I am writingfor and I hope that UNDP will continue tosupport us."

UNDP supported several schools andNGOs, providing them computers for IT skillstraining. Beneficiaries contributed by findingteachers for free of charge PC skills course foryouth.

INCREASING AWARENESS ON GENDEREQUALITYThe main aim of two-day workshop recent-

ly organized in Ternovac, the municipality ofBujanovac, was to gather the women fromTernovac in order to develop the sense ofcommunity and group. Around 30 women(age 20-50) from Ternovac participated in aworkshop. It is worth mention that a great

number of women were under 18 years old,which showed their eagerness to participatein a workshop. However, as it was impossibleto work with such a large group, we had tosend many of them back home.

The participant's motivation to work ingroups, as well as to be engaged was shown ata high level. " This is the first time in the his-tory of our society that women are invited toparticipate in such an event, when they cantalk on behalf of their names" says one of theparticipants. After the anxious start, whichcould have been expected since the womenhad been given an opportunity to talk, theygave suggestions and comments on certainissues in front of a group for the first time, thegroup worked jointly. None of the womenpresent showed a wish to interrupt the work ofthe groups, which provided a positive atmos-phere in the workshop. Working in smallgroups was excellent which meant that allwomen participated and proved their presencein the working groups by being active and bycontributing. Some individuals among thegroups have shownleadership skills.However, somewomen showedtalent for publicappearance andwe should use thisin order to makethem stronger and aware of the talents so thatthey could be nominated for the next localelection in Bujanovac municipality. This is acrucial focal point for all Southern Serbiaregions. �

The UN Public InformationTeam in southern Serbia openedin Vranje the first InternationalPRESS BUREAU, which will helplocal journalist, national andinternational correspondents incovering activities of both UNagencies and International NGOs,based in the area. The new officeis to be used for organizing pressconferences and updating FRYUNDP southern Serbia web site(http://www.undp.org.yu).

The bureau will closely cooper-ate with the governmental Presscentre in Bujanovac and PresevoPress centre.

The UN Info team will do itsbest to make the bureau a relevantand reliable source of public infor-mation regarding southern Serbiasituation.

UNDP S. Serbia Area Coordinator, Mr Peter L. Simkin, (L)UNHCR Information Officer Ms. Maki Shinohara, (R)

and OCHA Officer Mr. Alex Todorovic, (R)at the opening of the PRESS BUREAU

Ekipi informativ i Kombevetë Bashkuara në Sërbinë eJugut ka hapur në Vrajë tëparin Press Byro ndërkombë-tar, i cili do tu mundëson gaze-tarëve lokalë dhe koresponden-tëve të mediave lokale dhendërkombëtare një vëzhgim më

të lehtësuar të aktiviteteve të organizatave të UN, por edhe të OrganizataveJoqeveritare Ndërkombëtare të ctacionuara në rajon. Në lokalet e sapoha-pura të Press Qendrës do të mbahën press konferenca ndërsa zyra do tëshpërndajë informacione edhe përmes website-it të UNDP-së në RSJ-së tëparaparë vetëm për aktivitetet në Sërbinë e Jugut(http://www.undp.org.yu).

Byroja do të bashkëpuno-jë intenzivisht me pressqendrën e Qeverisë sëRepublikës së Sërbisë nëBujanoc dhe press qendrënnë Preshevë.

Ekipi informativ i UN dotë mundohet që të shëndro-het në një burim relevantdhe të sigurtë të të gjithallojeve të informatave, nëlidhje me situatën nëSerbinë e Jugut.

Informativni tim Ujedinjenih Nacija na jugu Srbije otvorio je u Vranjuprvi Internacionalni PRESS BIRO, koji će omogućiti lokalnim novinari-ma i dopisnicima nacionalnih i inostranih medija jednostavnije praćenjeaktivnosti organizacija u okviru UN, ali i internacionalnih nevladinihorganizacija, stacioniranih u regionu. U novim prostorijama održavaće seredovne press konferencije, a kancelarija će objavljivati informacije naweb stranici UNDP u SRJ, namenjoj aktivnostima u južnoj Srbiji(http://www.undp.org.yu).

Biro će intenzivno sarađivati sa Press centrom Vlade Republike Srbije uBujanovcu i Press centrom u Preševu. UN info tim će pokušati da biro

učini relevatnim i pouzdanimizvorom svih vrsta informacija,vezanih za situaciju u južnojSrbiji.

�� !

��

��

��

��$��%��

&�'��!'��()

*+,,,��-�

��.�/��

��$��01

��2!��'�3��4��2��

5�"6*�*+�)((�(,(

)"*�766

)*)�("(

)""�8,,

/�91�5�"6*�*+�"*�"+7

��THE

Documents

Southern Serbia sam and reports... · Raport sa juga ACHIEVEMENTS OF THE UN SYSTEM IN SOUTHERN SERBIA Raporti i Jugut t is now over a year since the historic breakthrough in restoring