Soda Proses Atıklarının Çimento Üretiminde Katkı Maddesi Olarak

SODA SANAYİ A.Ş.’NİN ENDÜSTRİYEL

SİMBİYOZ ÇALIŞMALARI

Nadiye Gür

Soda Sanayi A.Ş.

Geliştirme Müdürü

Endüstriyel Simbiyoz Konferansı

20 Şubat 2014

Ankara

İÇERİK

• Soda Sanayi A.Ş.- Genel Tanıtım

• Simbiyoz Uygulama Örnekleri

– Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği

– 50 mm Altındaki Kireç Taşının Çimentoda ve Yolda Kullanımı

– Kaplama Sektörü Sıyırma Asidinin Kromsan’da Kullanımı

• SONUÇ

2

ŞİŞECAM TOPLULUĞU- Genel Tanıtım

3

Düzcam

Trakya Cam San. A.Ş.

ve diğer iştirakler

Cam Ev Eşyası

Paşabahçe Cam San. A.Ş.

ve diğer iştirakler

Cam Ambalaj Anadolu Cam San. A.Ş. ve diğer

iştirakler

Kimyasallar:

Soda San. A.Ş.

ve diğer iştirakleri

4

SODA SANAYİ A.Ş.- Genel Tanıtım

- Faaliyet alanı: soda ve krom bileşikleri - Konum:

Türkiye, Bulgaristan, Bosna Hersek, İtalya’da üretim tesisleri ve Çin’de satış-pazarlama şirketi

SODA FABRİKASI Kuruluş Yılı: 1969


KROMSAN KROM BİLEŞİKLERİ FABRİKASI Kuruluş Yılı: 1982

Soda Fabrikası

Ürünler:

- Rafine sodyum bikarbonat,

- Ağır ve hafif soda,

- Sodyum sülfat

6


Kullanım alanları: Cam, deterjan, kimyasal madde üretimi, kağıt, tekstil, gıda hayvan yemi vb.

Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası Ürünler: - Sodyum bikromat, - Bazik krom sülfat, - Krom sintan, - Kromik asit, - Krom III ürünleri

Kullanım alanları: Deri sanayi, metal kaplama, ahşap koruma vb.

Çevre dostu teknolojiler ile alanında Dünya liderleri arasında yer alan Soda Sanayi’nin soda ve krom bileşikleri 100' den fazla üründe girdi olarak kullanılmaktadır.

7


Ar-Ge Faaliyetleri Misyonumuz: Soda ve krom bileşikleri üretiminde • mevcut proseslerin çevreye uyumlu ve düşük maliyetli teknolojiler olması, • ürün çeşitliliğinin katma değeri yüksek yeni ürünlerle zenginleştirilmesi • proaktif projelerle tehditlerin fırsatlara dönüştürülmesi için araştırmak, geliştirmek, önermek ve uygulamaktır. Ürün ve proses geliştirme becerisini • yurtdışından komple know-how gerektirmeyecek düzeye getirmektir.

8 Krom bileşikleri üretiminde «en gelişmiş» teknolojiye erişilmiş

Özel bir proses geliştirilerek verimlilik arttırılmış, Kromsan’ın kapasitesi yükseltilmiş

Soda ve krom bil. üretiminde özgün çevre prosesleri geliştirilerek dünya uygulamalarının önüne geçilmiş

Deri tabaklamasında kullanılan özgün ürünler geliştirilmiştir


Ar-Ge faaliyetleri ile

1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği

9

SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

AMAÇ

Esas olarak CaCO3 ve Ca(OH)2’den oluşan katı atığın tamamının çimento ve beton üretiminde değerlendirilme potansiyelinin incelenmesi

Atığın geri kullanılması, sıfır atık

Kaynakların verimli kullanılması

Dünyadaki diğer soda üreticilerine örnek olunması



DENEYSEL ÇALIŞMA (2009-2011)

Kıvam değişikliğinin izlenmesine imkan verecek bir harç üretimi (MİKRO BETON)

İş gücü, zaman ve malzeme tasarrufu

4x4x16 cm ölçülerindeki

kalıplarda numuneler hazırlanmakta

Standart kum, çimento, su, atık, katkı malzemesi

kullanılmakta



Kıvam ölçümü: Özel imal ettirilmiş kesik koni biçimindeki yayılma hunisi ile

Üst çap: 5 cm

Alt çap: 10 cm

Yüks

ekl

ik: 1

5 c

m

Harcın yayılma hunisine doldurulması

Huninin kaldırılarak harcın yayılma çapının ölçümü


Priz ölçümü: TS 2987 Standardına uygun olarak

1, 7, 28 günlük basınç dayanımı ölçümü: TS 2987 Standardına uygun olarak




Doğrulama çalışmaları (2010-2011):

%90 klinker

%5 alçı taşı

%5 kalker

%90 klinker

%5 alçı taşı

%5 katı atık

≈

TÇMB: Benzer basınç dayanımları

OYAK Adana Çimento: Atık kullanımı ile daha yüksek basınç dayanımı



Adana Çimento’da soda atıkları ile

pilot ölçekli deneme

Düşük maliyetli atık kurutma denemeleri

Fizibilite Raporu

TTGV, ODTÜ, OYAK Adana Çimento, BTC ve Soda Sanayi A.Ş.’den oluşan proje grubu (2012-2013):

İskenderun Körfezi'nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi



Adana Çimento- İşletme Denemesi (2012)

Denemelerde: %90 klinker %2,5 cüruf %5 alçı %2,5 kalker veya Soda katı atığı

Değirmene beslenen karışım: ≈125 ton/h Değirmen sıcaklığı: ≈ 120 ˚C Değirmende kalma süresi: 20-25 dakika Deneme süresi: ≈ 8 saat

SONUÇ: Kimyasal- fiziksel özellikler Basınç dayanımı açısından uygun bulunmuştur.



2. 50 mm Altı Kireç Taşının Çimentoda ve Yolda Kullanımı:


- Çimento hammaddesi, - Karayollarında dolgu malzemesi

olarak kullanılmaktadır.

Soda Sanayi A.Ş.’nin kireç taşı maden ocağından elde edilen 50 mm altındaki kireç taşı

3. Kaplama Sektörü Sıyırma Asidi Atığının Kromsan’da Kullanımı


İndirgeme Tankı

Nitrik Asit

Demir Sülfat

Cr2O7–II + 6FeSO4+ 9H2O+ O2 →

3SO4 –II + Cr2(SO4)3 + 6Fe(OH)3

18



Cr2O7–II+3FeCl2+3FeSO4 +9H2O+O2 →

6Cl-+Cr2(SO4)3+6Fe(OH)3

Parametre Spekt Fe, % 9,0 min. Asitlik (HCl cinsinden), % 16,5 min. d, gr/cm3 1,25 min. Çözünmeyen madde, % 0,05 max. Ni, mg/kg 45 max. Pb, mg/kg 220 max. Zn, mg/kg 15000 max.



Sıyırma Asidi Spesifikasyonu

Kullanım için resmi başvurular devam etmekte….

20

SONUÇ

Soda Sanayi A.Ş. endüstriyel simbiyoz uygulamalarına yönelik çalışmalar yürütmektedir.

Konunun ulusal çapta ele alınmasının ve veri bankası oluşturulmasının bölgemiz ve ülkemiz adına faydalı olacağı düşünülmektedir.

TTGV’nin ulusal endüstriyel simbiyoz yaklaşımı oluşturulması yönündeki çalışmaları önemli bir başlangıç oluşturmuştur.

Documents

Soda Proses Atıklarının Çimento Üretiminde Katkı Maddesi Olarak