Beşeri İlaç Üretiminde Tehlikeli Atık Yönetimi

8/3/2019 Beeri la retiminde Tehlikeli Atk Ynetimi

1/23

NNVVEERRSSTTEE RREENNCCLLEERR

IIIIII.. EEVVRREE SSOORRUUNNLLAARRII

KKOONNGGRREE KKTTAABBII

1155--1166 MMAAYYIISS 22000088

TBTAK, 2223 kodlu Yurtii Bilimsel Etkinlikleri Destekleme Program ile

kongre kitabnn basmn desteklemitir.


2/23

niversite rencileri III. evre Sorunlar Kongresi 15-16 Mays 2008Fatih niversitesi STANBUL

NVERSTE RENCLER III. EVRE SORUNLARI KONGRES BLDR KTABI2

Fatih University Library Cataloguing in Publication Data:

niversite rencileri III. evre Sorunlar Kongresi (2008 : stanbul)

niversite rencileri III. evre Sorunlar Kongre Kitab : 15-16 Mays 2008

University Students III Environmental Problems Congress stanbul : Fatih University,

2008 /

Haz. Sami Gren, Mustafa Petek, Hatice Nur Aras Mehan

ev. Omar Alagha

Em. Ge. Aye Bra engl, Esra Gen lhan, smail Anl, Nihan Uygur, Myesserelik, Mustafa Esen

Grafik. Semra Ylmaz, Faruk Keysan

464 s.; 28 cm. (Fatih niversitesi Yaynlar; No:32)

ISBN: 978-975-303-093-9

University Students III Environmental Problems Congress

niversite rencileri III. evre Sorunlar Kongre Kitab Gren, Sami

Baskya Hazrlk: Fatih niversitesi, evre Mhendislii Blm

Bask: Feza Gazetecilik ve Mat. A..

Bask Tarihi: 09 Mays 2008


3/23



Yayn Kurulu:

Sami GrenMustafa Petek

Hatice Nur Aras MehanAye Bra engl

Editr

Sami Gren

ISBN: 978-975-303-093-9

Mays 2008, stanbul

Bask-Cilt

Feza Gazetecilik ve Mat. A..

Tel: 0 212 454 86 50 / Fax: 0 212 454 86 45

steme Adresi

Fatih niversitesi evre Mhendislii Blm

Hadmky Kampusu, 34500 Bykekmece /stanbul

Tel: 0212 866 3300, Fax: 0212 866 3412

e-mail: [email protected]

URL: http://cevre.club.fatih.edu.tr


4/23



ORGANZASYON KOMTES BAKANINDAN

Bu sene ncsn dzenlediimiz evre Sorunlar renci Kongresi deimeyenkonsepti ile rencileri yine barole koymaktadr. evre sorunlarn ele alan ulusal birkongre olmas itibariyle nemli ama renci merkezli olmas itibariyle daha da nemliolan kongremiz trnn ender rneklerinden biridir.

ounlukla lisans rencilerinin abalar ile oluan bu kongreye, bu sene, geensenekinin neredeyse iki kat bavuru olmutur. Bu ivmenin ileride de artarak devametmesi en byk dileimizdir. Bu sene kongremize, TBTAK 2223 kodlu YurtiiBilimsel Etkinlikleri Destekleme Program ile destekte bulunmaktadr.

Yurt apnda eitli niversitelerden lisans ve lisans st rencileri tarafndan yaplanbavurularn yan sra, evre ve Orman Bakanlnda alan, niversiteden yenimezun olmu ve u anda da eitli niversitelerde yksek lisans rencisi olan genmhendislerden de baarl almalarla bavurular olmutur.

Su ile ilgili uluslar aras en byk organizasyon olma zelliine sahip olan Dnya SuForumlarnn beincisine gelecek yl lkemiz ev sahiplii yapacaktr. 5. Dnya SuForumunun zellikle genlere tantlmas ve aktif katlmnn salanmas maksad ileForum Sekretaryas ile ortak allarak bu kongre erevesinde tantm programorganize edilmitir.

evre sorunlarnn olmad bir dnyada yaamak elbette hepimizin istei ancak busorunlar gz ard etmek ve yok saymak en byk hatalardan biri olur. Tam tersinesorunlar bilmek, stne gidebilmek ve sorunlar zmek ancak gerekli teknik bilgi ileolur. te bu gereken donanm genlere verebilirsek, ne mutlu biz akademisyenlere.

Bu kongreye yaplan bavurular bilim kurulu tarafndan incelemeye tabi tutularak ierikasndan deerlendirilmektedir. Sunulan bildiriler kitap haline getirilerek, renciler vegen aratrmaclar iin ufuk ac bir zellie sahip olmas iin allmaktadr. Ayrcabu seneki almalara en iyi aratrma, en iyi sunum ve en iyi poster dlleri verilmitir.Bu kongrenin drdncsnde de daha geni katlmla tekrar beraber olmak dileklerimle,

kongreye katlan, destek veren herkese sonsuz sayglarm sunarm.

Yrd. Do. Dr. Sami GrenKongre Bakan


5/23



NDEKLEROrganizasyon Komitesi Bakanndan 4niversite rencileri 2. evre Sorunlar Kongresi Kitap Editrleri 7niversite rencileri 2. evre Sorunlar Kongresi Organizasyon Komitesi 7niversite rencileri 2. evre Sorunlar Kongresi Bilim Kurulu 8

niversite rencileri 2. evre Sorunlar Kongresi Kongre Konular 8niversite rencileri 2. evre Sorunlar Kongresi Program 9niversite rencileri 2. evre Sorunlar Kongresi Tam Bildiri Metinleri 14Kat Atklar 15Atk Kat leyen Oluklu Mukavva Fabrikalarnda Kullanlamayacak Nitelikteki LiflerinDeerlendirilmesi 16Dk Mukavemetli Atk Betonlarn Beton Agregas Olarak Kullanlabilirlii 22Akll Ve evreci Evler 27Tbbi Atklarn Buhar Sterilizasyonu Yntemi le Bertaraf Edilmesi Ve Bu Yntemin orumlindeki Tbbi Atk Tesisinde ncelenmesi 34Biodiesel Production From Waste Cooking Oil (Wco) In Kitchen And Canteens Of University 41Gda Sektr Atklarndan Sperkritik Karbondioksit le Ya Eldesi 47Kat Atklarn Aerobik Ve Anaerobik Ayrmasnn Laboratuar lekli Bioreaktrlerde

zlenmesi 54Kat Atklar, Srdrlebilir Atk Yntemleri, Bat Karadeniz Kylar 61Plastiklerin Toplanmas Ve Geridnm 68Evsel Kat Atklarn Kaynanda Ayr Toplanmas zerine Bir Sistem nerisi 73Entegre Atk Ynetimi Kavram Ve Ab Uyum Srecinde Atk ereve Ynetmelii 82Tbbi Atk Ynetiminde Yeni Bir Model rnei 91Tbbi Atk Bertaraf Metodu Olarak Otoklav le Sterilizasyonda Sondan Paralamal Sistemrnei 100nsan Gdas Olarak Kullanlmayp evre Kirliliine Neden Olan Sr irdeninin AlabalkRasyonlarnda Kullanlma Olanaklar 105Kat Atk Ynetiminden rnekler; stanbul Bykehir Belediyesi, Fatih Belediyesi Ve Fatihniversitesi 111ev Stabilitesinin Kat Atk Sahalarndaki nemi 116Su Kirlilii 117ehir ebeke, Kuyu Ve Kaynak Sularnn Ozonlanmas le Fiziksel, Kimyasal VeMikrobiyolojik zelliklerinin ncelenmesi 123Bursa li me Sularnn Baz Fiziksel, Kimyasal Ve Bakteriyolojik zellikleri 130Bursa linin me Suyunu Karlayan, Doanc Baraj Suyunun Fiziksel Ve Kimyasal zellikleri 137Erkenez ay (Kahramanmara) Kirliliinin Fiziko-Kimyasal Parametrelerle ncelenmesilkbahar Dneminde Bykekmece Atmosferindeki Toplam Partikl Maddelerin KtleKonsantrasyolarnn ncelenemsi 142Ayamama Ve Haramidere Derelerindeki Genotoksik Kirliliin SOS-Chromotest Metodu leBelirlenmesi 149Nikelin Bentonitle Adsorpsiyonunun zoterm, Kinetik Ve Termodinamik Analizi 156Btncl Havza Ynetimi 163Trkiyede Abye Uyumlu Su Havzas Ynetim Stratejisi Ve Su ereve Direktifi 170Bykekmece Sahilindeki Noktasal Kirleticilerin Zamana Bal Olarak ncelenmesi 178Sanayi Ve evre 184Son Yz Ylda Erzurumun Genel evre Yapsnda(Fauna-Flora-Su-Hava) Meydana GelenTahribatlardan Baz zlenimler 185Yksek Gzenekli Polihipe Malzemelerinin Sentezi Ve Petrol Atklarnn UzaklatrlmasndaKullanm 191elik Yzeylerdeki Boya Alt Korozyonuna Kar evre Dostu letken Polipirol Kaplamalar 195Paslanmayla Ypranan Betonarme Yaplara Doal Katk Maddeleri le zm nerileri 203elik zerindeki evre dostu polipirol kaplamalarn korozif ortamdaki yzeyi korumarefleksinin elektrokimyasal yntemlerle belirlenmesi

214

Reach: Introducton And Applcaton 221Kent i Rayl Sistemlerde evresel Grltnn Azaltlmas 229Hadmky Blgesi Endstriyel Kirletici Tespiti Ve Blge Civarndan Seilmi Bir Fabrikannletim Ve Kirlilik Profilinin Saptanmas 240


6/23



evre Maliyetleri Ynetimi Ve letmelere Bakan Yn 246Baclar Arterinde Sinyal Optimizasyonu 252Ulatrma Sistemlerinin evresel Etkileri 255Atksu Artm 262Azo Boyar Madde retiminden Kaynaklanan Atksularn Foto-Fenton-Benzeri Prosesi le leri

Oksidasyonu 263Bir Zeytinya Karasuyunun Koaglasyon Ve Elektrokoaglasyon Prosesleriyle KimyasalArtlabilirliinin ncelenmesi 273Azo Boyar Madde Sentez Atksularnn Fenton Prosesi le leri Oksidasyonu 280Sperkritik Su Oksidasyonuyla Peyniralt Suyunun Artlmas 287Aerobik Ve Anaerobik Depo Sahalarnda Oluan Sznt Suyunda Azot Bileiklerinin Kontrol 293Gda Endstrisi Atksularnn Anaerobik Artm Adaptasyonu almas 301Su Artm 308me Ve Kullanma Sularnda Slfat Giderilmesi 309Gneydou Anadolu Projesinin (GAP) evresel Etkileri 3154-Ntrofenoln Bentonitle Adsorpsiyonu 321Kurunun Zeolitle Adsorpsiyonunun zoterm Ve Kinetik Analizi 328evre Biyoteknolojisi 335

Pseudo-Nitzschia Trlerinin Pzr Yntemi le Takibi 336Genotoxc Effects Of Boron On Some Crops Germnaton By Usng Rapd Analyss 338MonTorng Gll, Bran, Muscle Of Marmara inekop (Pomatomus Saltator, L. 1758) For DnaVaraton By Usng Rapd-Pcr Based Methods 339evre Hukuku 343Iso 14001 Ve Ohsas 18001in Uygulan 344Avrupa Birlii Toprak Tematik Stratejisi Ve Trkiyedeki Uygulamalar 351Hava Kirlilii 355stanbulun ki Ayr Blgesinde llen Troposferik Ozonun Saatlik Deiimlerininncelenmesi 356Posterler 362retmen Adaylarnn klim Deiiklii Ve Kresel Isnma Hakkndaki Grleri 363Diyatomelerin Kirlilik Asndan nemine Genel Bir Bak 369

Hazar Gl Suyu Ve Sedimentinde Fosfor Kirlenmesi 376orum Derinay Kirletici Kaynak Analizi Ve Sonularn Corafi Bilgi Sistemleri leDeerlendirilmesi 382Aktif amurdaki Ekzopolisakkaritler 388Medya Ve evre 394Beeri la retiminde Tehlikeli Atk Ynetimi 400Gizli Tehlike Atk Yalar 408Bceklerin Ik Tuza Kullanlarak Yakalanmas zerine Bir alma 413Kirlilikle Yaamak 418stilac Trler 422Yeil Bir evre in letken Polimerler: Alminyum Boya Alt Korozyonuna Ka evreDostu Uygulamalar 427Evsel Atksu amurundan Fosfor Geri Kazanm Ve Gbre retimi 435

Sudan Nedenler 439nek Gbresinin ; Suda znebilir Maddelere Ve Biyogaza Dnm Verimine, Isl VeKimyasal lemlerin Etkisinin Aratrlmas 444Temiz Enerji 451Kadmiyumun Gkkua Alabal (Oncorhynus Mykiss) Karacier Ve Bbrek DokularndakiBaz Antioksidan Enzim Aktiviteleri zerine Etkisi 453ESKO 2007den Grntler 457


7/23



NVERSTE RENCLER III. EVRE SORUNLARI KONGRES KTAPEDTRLER

Prof. Dr. Mehmet BORAT

Yrd. Do. Dr. Sami GRENDo Dr. Omar ALAGHAYrd. Do. Dr. Ferhat KARACA

Yrd. Do Dr. Gke Tezcanl GYERYrd. Do Dr. Didem Aka GVEN

Yrd. Do. Dr. Mustafa PETEKr. Gr. Bertan BAAKr. Gr. Sevil AKTAN

NVERSTE RENCLER III. EVRE SORUNLARI KONGRES

ORGANZASYON KOMTES

ONURSAL BASKANProf. Dr. Mehmet BORAT

KONGRE BASKANIYrd. Do. Dr. Sami GREN

KONGRE SORUMLUSUYrd. Do.Dr.Mustafa PETEK

YELERArs. Gr. Ayse Bsra ENGL

Ars. Gr. Hatice Nur ARASArs. Gr. Semra YILMAZArs.Gr.Esra Gen LHAN

Ars. Gr. smail ANILArs. Gr. Nihan UYGUR

Myesser elikMustafa ESEN

Cansu Soysal ( Kulp BakanI

)Safa Turan (Kulp Bakan YardImcIsI)Vesile Bali

Sabahattin TuranHilal Uzunderesmail Akay

Hasan UsalanSerap NasSeda Kuy

Merve ErolSerkan Altunta


8/23



NVERSTE RENCLER III. EVRE SORUNLARI KONGRESBLM KURULU

Prof. Dr. Mehmet Karpuzcu Gebze Yk. Tek. Ens.Prof. Dr. Ahmet Mete Saatci Marmara nv.Prof. Dr. mer Akgiray Marmara nv.Prof. Dr. Cuma Bayat Beykent nv.Prof. Dr. Cumali Knac TProf. Dr. zzet ztrk TProf. Dr. Ltfi Aka TProf. Dr. Rya Tal Toraman TProf. Dr. Ahmet Demir YTProf. Dr. Ferruh Ertrk YTProf. Dr. Talha Gnll YTProf. Dr. Recep leri Sakarya nv.Prof. Dr. Mehmet Borat Fatih nv.

Prof. Dr. Cevdet Meri Fatih nv.Prof. Dr. Mazhar nsal Fatih nv.Prof. Dr. Bekir Karlk Fatih nv.Prof. Dr. Fahrettin Gcin Fatih nv.Prof. Dr. Muhammet Kksal Fatih nv.

Prof. Dr. Mustafa Kumru Fatih nv.Prof. Dr. Hakk smail Erdoan Fatih nv.Prof. Dr. Halil Rdvan z Fatih nv.Yrd. Do Dr. Edal Karadurmu Hitit nv.Yrd. Do. Dr. Serdal Sakal Fatih nv.Yrd. Do. Dr. Sami Gren Fatih nv.Yrd. Do Dr. Mustafa Petek Fatih nv.Yrd. Do. Dr. Ferhat Karaca Fatih nv.Yrd. Do. Dr. Omar Alagha Fatih nv.Yrd. Do. Dr. Gke Tezcanl Gyer Fatih nv.Yrd. Do. Dr. Didem Aka Gven Fatih nv.Yrd. Do. Dr. Ali Demirci Fatih nv.Yrd. Do. Dr. M. Fatih Abasyank Fatih nv.

Yrd. Do. Dr. Metin Tl Fatih nv.Yrd. Do. Dr. rem Uzonur Fatih nv.r. Gr. Bertan Baak Fatih nv.r. Gr. Sevil Aktan Fatih nv.r. Gr. Can Tlmen Fatih nv.Dr. enol Yldz STA

NVERSTE RENCLER III. EVRE SORUNLARI KONGRESKONGRE KONULARI

KURAKLIKSANAY VE EVREKRESEL ISINMAEVRE VE SALIK

LLEMEKATI ATIKLAR

EVRE BYOTEKNOLOJSEVRE HUKUKUHAVA KRLL

TEMZ ENERJSU KRLL

EVRE MHENDSL ETM


9/23



NVERSTE RENCLERIII. EVRE SORUNLARI

KONGRE PROGRAMI


10/23



15 Mays Perembe

09:30 10:00 Kokteyl10:00 11:00 Al Konumalar

Poster Sunum Saatleri: I. Gn : 14:00-16:00, II. Gn : 13:0015:00 saatleri arasndaposter sahiplerinin standlarnn yannda bulunmalar gerekmektedir.

I. GN I. Oturum: (Su Kirlilii; Kat Atk)

11:00 11:10 Btncl Havza Ynetimi, evre ve Orman Bakanl, Ahmet Alada,Nermin iek, Grsel Erul11:10 11:20 Akll Ve evreci Evler, Seluk niv., Ergn Pehlivan, SleymanTosyalolu, Hayrullah Can, Vedat Arslan11:20 11:30 Soru Cevap

11:30 12:15 Aa Dikme enlii - Fatih niversitesi Artma Tesisi evresindeAalandrma almas Yaplacaktr12:30 13:30 le Yemei

I. GN II. Oturum: (Atksu Artm; Kat Atk)

13:30 13:45 5. Dnya Su Forumu'nun Tantm- Prof. Dr. Necati Araliolu, 5. DnyaSu Forumu Program Komitesi E Bakan13:45 13:55Sperkritik Su Oksidasyonuyla Peyniralt Suyunun Artlmas,YT, MesutAkgn,Tuba Arslan, Onur . St13:55 14:05 Atk Kat leyen Oluklu Mukavva Fabrikalarnda KullanlamayacakNitelikteki Liflerin Deerlendirilmesi, Hitit niv., Erdal Karadurmu, Yusuf Karadeniz,alar Ba, brahim Bilici14:05 14:15 nsan Gdas Olarak Kullanlmayp evre Kirliliine Neden Olan Srirdeninin Alabalk Rasyonlarn da Kullanlma Olanaklar, Atatrk niv., Prof.Dr. Stk Aras, Erkan Altun, A.Necdet Sirkeciolu, Mehtap Cengiz Bayr14:15 14:25 Tbbi Atklarn Buhar Sterilizasyonu Yntemi le Bertaraf Edilmesi Ve BuYntemin orum lindeki Tbbi Atk Tesisinde ncelenmesi, Hitit niv., ErdalKaradurmu,Erhan Kkahin, Onur zkaya, Semin Bayrak14:25 14:35 Soru Cevap

14:35-14:45 ay-Kahve Molas

I. GN III. Oturum:(Su Kirlilii; Sanayi ve evre)

14:45 14:55 ehir ebeke, Kuyu Ve Kaynak Sularnn Ozonlanmas le Fiziksel,Kimyasal Ve Mikrobiyolojik zelliklerinin ncelenmesi, Hitit niv., Erdal Karadurmu,Kutay Perveli, Grkem Kartal, Nihan Kaya14:55 15:05 Son Yz Ylda Erzurumun Genel evre Yapsnda(Fauna-Flora-Su-Hava)Meydana Gelen Baz Tahribatlardan Baz zlenimler, Atatrk niv, Do. Dr. kriyeAras Hisar, Fatih Arslan, Murat Karaaslan, H. Salih zkl, Yavuz Yein15:05 15:15 Paslanmayla Ypranan Betonarme Yaplara Doal Katk Maddeleri lezm nerileri, Gazi niv., Cemil Baki Kyak15:15 15:25 Bursa li me Sularnn Baz Fiziksel, Kimyasal Ve Bakteriyolojikzellikleri, Dumlupnar niv., Blent Bykkdan, Nurgn Bykkdan, Salih zer,

Selman Kander, Hseyin Gkta


11/23



15:25 15:35 elik Yzeylerdeki Boya Alt Korozyonuna Kar evre Dostu letkenPolipirol Kaplamalar , Gazi niv., Tlin Kyak, S. Kl, B. rak15:35 15:45 Soru Cevap


I. GN IV. Oturum: (Su Artm; Sanayi ve evre)

15:55 16:05 me Ve Kullanma Sularnda Slfat Giderilmesi, Hitit niv., ErdalKaradurmu,Musa Kseli, brahim Bilici16:05 16:15 Baclar Arterinde Sinyal Optimizasyonu, Boazii niv., Grkan Gnay,Ender Faruk Morgl, M. B. Kaan Albayrak16:15 16:25 Reach: Introducton And Applcaton, Fatih niv., Ahmed Aliyu Ahmad,Gke Tezcanl Gyer16:25 16:35 Kent i Rayl Sistemlerde evresel Grltnn Azaltlmas, T, Zbeydeztrk,Veysel Arl

16:35 16:45 Ulatrma Sistemleri Ve evresel Etkileri, T, Sevil Ay,16:45 16:55 Soru Cevap


I. GN V. Oturum: (Atksu artm; Kat Atk)

17:05 17:15 Azo Boyar Madde retiminden Kaynaklanan Atksularn Foto-FentonBenzeri Prosesi le leri Oksidasyonu, T, dil Arslan-Alaton, Gke Treli,Tubalmez-Hanc17:15 17:25 Gda Endstrisi Atksularna Anaerobik Artm Adaptasyonu almas,Seluk niv., Dilek Erdirenelebi, Merve Soancolu

17:25 17:35 Biodiesel production from waste cooking oil (WCO) in Kitchen andCanteens of University, Fatih niv., Omar Alagha, Pellumb Gjinolli's, Ayse Busra Sengul17:35 17:45 Kat Atk Ynetiminden rnekler; stanbul Bykehir Belediyesi, FatihBelediyesi Ve Fatih niversitesi, Fatih niv., Furkan Kavadar, Sami Gren17:45 17:55 Fatih niversitesi Kamps iindeki atk plastiklerin toplanmas ve geridnm, Fatih niv., Tuba Gen, Sueda Tekalan, eney Tmsek, Aye Erdoan, Nihanuygur, Mustafa Petek17:55 18:05 elik zerindeki evre dostu polipirol kaplamalarn korozif ortamdakiyzeyi koruma refleksinin elektrokimyasal yntemlerle belirlenmesi, T. Kyak, . Azer, H.zbay18:05 18:15 Soru- Cevap

18:15 Kapan

16 Mays Cuma

II. GN I. Oturum: (Hava Kirlilii; Kat Atk)

09:00 09:10 stanbulun ki Ayr Blgesinde llen Troposferik Ozonun SaatlikDeiimlerinin ncelenmesi, Fatih niv., Ferhat Karaca, Zeynep ztrk09:10 09:20 Tbbi Atk Bertaraf Metodu Olarak Otoklav le Sterilizasyonda SondanParalamal Sistem rnei, YT, Kamil B. Varnca, Cengiz Esmen,Abdilsamet engil,Deniz Albayrak


12/23



09:20 09:30 Kat Atklar, Srdrlebilir Atk Yntemleri Bat Karadeniz Kylar,Karaelmas niv., Elif Akay;Tuba Erkin;Gliz Kuzu;Gl Oran09:30 09:40 Entegre Atk Ynetimi Kavram ve AB Uyum Srecinde Atk ereveYnetmelii ,YT, Kamil B. Varnca, Fatma Bykbekta09:40 09:50 Evsel Kat Atklarn Ayr Toplanmas zerine Bir Sistem nerisi, stanbulniv., mer Faruk Kltr, rfan Dakaya, brahim Ilak, Krat akmak09:50 10:00 Soru Cevap10:00-10:10 ay-Kahve Molas

II. GN II. Oturum: (Su Kirlilii; evre Hukuku)

10:10 10:20 Trkiyede Abye Uyumlu Su Havzas Ynetim Stratejisi Ve Su ereveDirektifi,evre ve Orman Bakanl, Nermin iek, Yakup Karaaslan,Veysel Aslan10:20 10:30 ISO 14001 ve OHSAS 18001in Uygulan, Fatih niv., Mehmet Borat,Aydanur Doan10:30 10:40 Avrupa Birlii Toprak Tematik Stratejisi Ve Trkiyedeki Uygulamalar,

evre ve Orman Bakanl, Saliha Deirmenciolu10:40 10:50 lkbahar Dneminde Bykekmece Atmosferindeki Toplam PartiklMaddelerin Ktle Konsantrasyonlarnn ncelenmesi, Fatih niv., Hac Hseyin NER10:50 11:00 Bursa linin me Suyunu Karlayan, Doganc Baraj Suyunun Fiziksel VeKimyasal zellikleri, Dumlupnar niv., Blent Bykkdan, Nurgn Bykkdan, Salihzer, Selman Kander, Hseyin Gkta11:00 11:10 Soru Cevap

11:10 11:20 ay-Kahve Molas

II. GN III. Oturum: (Atksu artm; Su Kirlii)

11:20 11:30 Bir Zeytinya Karasuyunun Koaglasyon Ve ElektrokoaglasyonProsesleriyle Kimyasal Artlabilirliinin ncelenmesi, T, dil Arslan-Alaton, ZeynepKartal, Tuba lmez-Hanc11:30 11:40 Erkenez ay (Kahramanmara) Kirliliinin Fiziko-KimyasalParametrelerle ncelenmesi, Stimam niv., Cemil Kara, Mustafa imekli11:40 11:50 Aerobik Ve Anaerobik Depo Sahalarnda Oluan Sznt Suyunda AzotBileiklerinin Kontrol, YT, M. Sinan Bilgili, Berna Bayram, Ahmet Demir, GamzeVarank11:50 12:00 Bykekmece Sahilindeki Noktasal Kirleticilerin Zamana Bal Olarakncelenmesi, Ersel Tabak, Bertan Baak, Ala Durmaz12:00 12:10 Azo Boyar Madde Sentez Atksularnn Fenton Prosesi le leri Oksidasyonu,T, dil Arslan-Alaton,Betl Hande Grsoy12:10 12:20 Soru Cevap

12:20 - 13:20 le yemei

II.GN IV. Oturum: (Su Artm; Su Kirlii)

13:20 13:30 Gneydou Anadolu Projesinin (Gap) evresel Etkileri, Fatih niv., AgataOwczarek13:30 13:40 Nikelin Bentonitle Adsorpsiyonunda zoterm, Kinetik Ve TermodinamikAnalizi, Yldz niv., Selin Top, Tue evik, Elif Sekman, Remziye Yazc, Ebru Akkaya,M. Sinan Bilgili, Ahmet Demir, Gamze Varank


13/23



13:40 13:50 Ayamama ve Haramidere Derelerinde Genotoksik Kirliliin SOS-Chromotest Metodu ile Saptanmas, Fatih niv., Mustafa Petek, Muaz Dlger, SemraYlmaz, Emel Koak13:50 14:00 4-nitrofenoln Bentonitle Adsorpsiyonu, YT, Remziye Yazc, Elif Ylmaz,Selin Top, Elif Sekman, Gamze Varank, M. Sinan Bilgili, Ahmet Demir14:00 14:10 Kurunun Zeolitle Adsorpsiyonunun zoterm ve Kinetik Analizi, YT, ElifSekman, rem Oymak, Remziye Yazc, Selin Top, Ahmet Demir, Gamze Varank, M.Sinan Bilgili14:10 14:20 Soru Cevap

14:20- 14:30 ay-Kahve Molas

II.GN V. Oturum: (Kat Atk ; Sanayi ve evre)

14:30 14:40 Dk Mukavemetli Atk Betonlarn Beton Agregas OlarakKullanlabilirlii, Seluk niv., Ali Kken, Mehmet Alpaslan Krolu

14:40 14:50 Yksek Gzenekli Polihipe Malzemelerinin Sentezi Ve Petrol AtklarnnUzaklatrlmasnda Kullanm, YT, Hseyin Yldrm, E.Hilal Mert, Yasemin BalkTamer, Hale Berber14:50 15: 00 Hadmky Blgesi Endstriyel Kirletici Tesbiti ve Blge CivarndanSeilmi bir Fabrikann letim ve Kirlilik Profilinin Saptanmas, Fatih niv., DidemAka Gven, Smeyra Ku15:00 15:10 Kat Atklarn Aerobik Ve Anaerobik Ayrmasnn Laboratuar lekliBioreaktrlerde zlenmesi, YT, M. Sinan Bilgili, Aybike Yurtsever, Elif Klavuz, GamzeVarank, Ahmet Demir15:10- 15:20 evre Maliyetleri Ynetimi Ve letmelere Bakan Yn, Fatih niv., NurcanKaraca15:20 15:30 Soru Cevap


II.GN VI. Oturum: (evre Biyoteknolojisi; Kat Atk)

15:40 15:50 ev Stabilitesinin Kat Atk Sahalarndaki nemi, Mustafa Esen, SamiGren15:50 16:00 Monitoring Gill, Brain, Muscle of Marmara inekop (Pomatomus saltator,L. 1758) for DNA Variation by Using RAPD-PCR Based Methods, Fatih niv., ffet remUZONUR,Nihan Semizolu, Kbra Cansu Yank, Ece Makbule Drtkardeler, CansuKurt, Fatma Betl ztrk, Ergn akalar, Gzin Keke16:00 16:10 Tbbi Atk Ynetiminde Yeni Bir Model rnei, YT, Kamil B. Varnca,

Cengiz Esmen, Abdlsamet engil16:10 16:20 Gda Sektr Atklarndan Sperkritik Karbondioksit le Ya Eldesi, YT,Nalan Akgn, Esra Ykar, Liyana Sahakyan16:20 16:30 Genotoxic Effects of boron on Some Crops Germination by Using RAPDanalysis, Fatih niv., Serdal Sakal, Gzin Keke, . rem Uzonur16:30 16:40 Pseudo-Nitzschia Trlerinin Pzr Yntemi ile Takibi, Fatih niv., ffet remUzonur, Beir Hakan Atak, Zeynep Ulupnar, Hatice Esra Akgl, Hatice Kbra engl,Alperen aatay Serdarolu, Mehmet Diner nan, Gzin Keke, Ahmet Ayaz, SeyfettinTa16:40 16:50 Soru Cevap

16:50 17: 00 Kapan Treni


14/23



NVERSTE RENCLERIII. EVRE SORUNLARI

KONGRESTAM BLDR METNLER


15/23



KATI ATIKLAR


16/23



BEERLA RETMNDE TEHLKEL ATIK YNETM

HAZARDOUS WASTE MANAGEMENT IN HUMAN MEDICINE PRODUCTION

Aye POLAT

(*)

, Kmil B. VARINCA

(**)

(*) Seluk niversitesi evre Mhendislii Blm, Mezun, Konya, [email protected]

(**)Yldz Teknik niversitesi evre Mhendislii Blm, retim Eleman, stanbul, [email protected]

ZET

nsan salnn korunmas ve tedavi safhalarnda beeri ilalar nemli bir yertutmaktadr. retimlerinden kullanmlarna kadar dikkat edilmesi ve kontrol altndatutulmas gereken rnlerdir. Beeri ilalar her rn gibi gerek retim esnasnda gerekretimden sonra kullanm safhas ve mrn tamamladktan sonra atk karmaktadr.Bunlar tehlikeli atk olarak tanmlanmakta ve bir ynetim sistemini gerekli klmaktadr.

ABye giri srecinde uyumlatrma politikalar zerinde atk ynetiminin yeri elbettebyk olacaktr. Atk ynetimi lkemizde artk tek bana n plana kmaktadr. Atnolutuu noktadan son bertaraf edildii noktaya kadar olan ksm etkin bir ynetimanlay iinde olmas gerekmektedir.

Bu bildiride beeri ila retiminde tehlikeli atk tanmndan, kaynaklar ve bertarafmetotlarna kadar tehlikeli atk ynetimi hakknda bilgiler verilmi, bu konudakisorunlar irdelenmi ve mevcut yasalar ile uyulmas gereken ykmllkler zerindedurulmutur.

Anahtar Kelimeler: Beeri ila, tehlikeli atk ynetimi

ABSTRACT

It is an undeniable fact that the protection of human health and medicines in the processof treatment are of utmost importance. Medicines are the products for which carefulsupervision is a must in their production and the usage process. Human medicines, justlike any other product, produce wastes during and after their production, usage as wellas after their expiration date. These wastes are considered hazardous, requiring aspecial management system.

It is expected that a considerable emphasis will be put on waste management in the process of integration into the EU. In the current practice in our country wastemanagement is considered as a last stage effort, separated from the whole process.

However, we claim that the production and elimination sources of wastes should beconsidered in one efficient management system which would encompass the whole

process.

In this paper we provide information, analyze current problems and concentrate oncurrent laws about, as well as responsibilities, harmful medical wastes, their sourcesand the management of elimination methods.

Keywords: Human medicines, hazardous waste management


17/23



Giri

Canl hcre zerinde meydana getirdii tesir ile bir hastaln tehis ve tedavisini veyabu hastalktan korunmay mmkn klan kimyasal preparatlara ila denir. Trk DilKurumu Genel Trke Szlne gre de ila, Bir hastal iyi etmek veya nlemekiin trl yollarla kullanlan madde olarak tanmlanmaktadr.

la aktif maddelerinin, yardmc katk maddeleri ile belirli oranlarda kartrlarak,eitli rn formlarnda kullancya sunulmas ila retimi veya formlasyon olarakadlandrlr.

retilen ilalar;

Kat Form (Tablet, Film Kapl Tablet, Draje, Kapsl, Kuru urup) Yar Kat Form (Krem, Merhem, Sppozituar) Sv Form (Steril Ampul ve flakon, Steril olmayan urup, Damla)

eklinde farkl formda retilirler.

Gerek ila retimi esnasnda gerekse de retim ncesi ve sonras safhalarnda atkoluumu gereklemektedir. letmeden kaynaklanan evsel nitelikli atklarn yannda

retimden kaynaklanan endstriyel atklar da kmaktadr. Bu bildiri kapsamndatehlikeli atklar zerinde younlalmtr.

la retimi

la retimi bir dizi ilemin bir araya gelmesinden olumaktadr. Bu ilemlerin belliballar aada aklanmtr.

Hammadde Girii: Hammaddeler yerli ve yabanc meneli olarak fabrikaya girerler.Gelen hammaddelerin kalite kontrol laboratuvar elemanlar tarafndan numunelerialnp, belli standartlara uygunluu kontrol edilir. Standartlara uymas halinde uygundurdiye damgalanr, aksi halde hammadde reddedilir. Bundan sonra yaplacak imalata grebelirli bir takm formllere uygun olan hammaddeler imalat departmanlarna gnderilir.

Tabletmalat: Uygun olarak imalat departmanna gelen hammaddeler, grecekleriilem srasna gre tekrar tartlp tasnif edilirler. Tablet imalatnda hemen hemen btnmstahzarlarda ilk ilem granl hazrlama ilemidir. Bu ilem Glatt nitesinde yaplr.Elde edilecek granle ait toz hammaddeler glatt nitesinin konteyner ksmnayerletirilir. Glatt nitesine giren hava yardm ile hammaddelerin karmassalanrken, dier yandan enjekte edilen balayc yardm ile granl olumas salanr.


18/23



Glatt nitesinden kan hava %99,9 tutuculuk derecesine sahip filtreden geerek sistemiterk eder. Elde edilen granl eleklerden geirilir. Nem tayini iin numune kalite kontrollaboratuarna gnderilir. Numune uygunsa granller blender ad verilen kartrcyaalnr ve kartrlr (yardmc hammadde ilavesi). Tekrar kalite kontrol laboratuvarna

numune gnderilir. Uygun olmas halinde belirli arlkta tabletler halinde baslrlar.

Draje Kaplama: Genel olarak draje kaplamada kullanlacak olan btn solsyonlarhazrlandktan sonra mutlaka szlrler. Sspansiyonlarn mmkn olduu srece skkartrlmas gerekir (sspansiyonda dalmam paralarn kalmamas iin). Tabletlerdraje kaplama kazanna alnrlar. Kazanlar devaml dndrlerek ve scak havaverilerek ilacn cinsine gre eitli kaplamalar yaplr. Drajeler belli arla gelen kadarkaplama ilemine devam edilir. k havas ise kaba filtrelerden (tutuculuk oran %75-80) geirilerek tozlar tutulur.

urup malat: arjn byklne gre 2-3 tonluk buhar ceketli ve soutmalkartrcs olan paslanmaz elik kazanlarda yaplr. Hammaddeler tartlarak sras ileyava yava ve kartrlarak ilave edilir. malar srasnda her ila iin belirlenenscaklklar hibir zaman alamaz. malat biten mstahzarlar szlerek, az kapaldinlenme kazanlarna alnr. Buradan analiz iin kontrol laboratuvarna gnderilir.Uygunsa dolum makinelerine balanr ve ielere dolum yaplr.

Ampul malat: Hammadde departmanndan uygun olarak imalat departmanna gelenhammaddeler grecekleri ilem srasna gre tekrar tartlp tasnif edilirler. malat iin

hammaddeler arjn byklne gre 50- 100 litrelik paslanmaz elik kazanlara(ceketli ve soutmal) alnr ve yava yava kartrlarak ilave edilir. Yaplan imalatlarkalite kontrol laboratuvarna gnderilip etken madde tayini yaplr ve sonra steriledilmi filtrelerden szlr. Szlen imalat dolum makinesine balanr. Ampul ykamablmnde ykanan ampuller otoklavda steril edildikten sonra dolum hattna verilirler.Uygun miktarda doldurulan ampuller azlar kapatlr ve otoklava yklenerek steriledilirler. Steril edilen ampuller optik kontrolden geirilerek ambalaj blmnegnderilir.

Ambalaj: Satn alnan ambalaj malzemeleri nce ambalaj malzemeleri kalite kontroldepartman tarafndan standartlarna uygunluu kontrol edilir. Uygun gelen ambalaj

malzemeleri uygundur diye damgalandktan sonra depolanr. Uygun olmayanlarreddedilerek satc firmaya iade edilir. Kalite kontrol laboratuvar tarafndan kontrolleriyaplm ve doldurulmas uygundur denilen mstahzarlar ambalaj departman tarafndanyine uygun olan ambalaj malzemelerine doldurulur. Doldurma ve ambalajlamaesnasnda kalite kontrol laboratuvar elemanlar tarafndan sk sk eitli kontrolleryaplmak zere alnr, uygun olmayan ambalaj artlar deitirilerek uygun halegetirilerek devam edilir. Ambalaj biten mstahzarlar, piyasaya verilmek zere satdepolarnda toplanr.

Atk kaynaklar ve bertaraflarla retimi esansnda birok noktada atk oluumu gereklemektedir. Oluabilecekatk trleri ve bu atklarn yasal bertaraf metotlar Tablo-1de verilmitir.


19/23



Tablo-1: Atk trleri ve bertaraf

Atk Tr Atk zellii Bertaraf Metodu

Temiz Ambalaj atklar Tehlikesiz kat atk Geri

kazanm

Geri kazanm

Temiz tahta, metal, cam, plastik, ktvb. atklar

Tehlikesiz kat atk

Geri kazanm

Geri kazanm

Ofis atklar (Evsel, p) Evsel atk Belediyeler

Ofis atklar-kt atklar Kat atk Geri kazanm

Kullanm dii kartu, vb atklar Tehlikeli atk Bertaraf

Tbb atklar (salk birimleri, MBLbesi yeri vb. atklar)

Tehlikeli/zel atklar Yakma (lisansl tesisleri)

Mutfak yalar Bitkisel atk Geri kazanm

Mutfak atklar Evsel atk Belediye dzenli depolama

malat esnasnda kan farmastikatklar

Tehlikeli Yakma (lisansl tesisler)

Kontamine ambalaj malzemeleri Tehlikeli Yakma (lisansl tesisler)

Havalandrma filtre atklar, tutulan tozatklar


Kalite kontrol laboratuvarndan kanfarmastik atklar


Kalite kontrol laboratuvarndan analizkimyasallar


gvenlii donanmlar (eldiven,maske vb.)


malat ve laboratuvar ekipman ykamasular, asit-baz zeltileri

Endstriyel atk su Yakma (lisansl tesisler)

Atk yalar Tehlikeli (2. Snf) Enerji temini (lisansl tesisler)

Atk piller Tehlikeli zel ilem, dzenli depolama

Floresan lambalar Tehlikeli zel ilem, dzenli depolama

Akler Tehlikeli Ynetmelik kapsamnda satn alnan firmayaiade, geri kazanm (lisansl firmalar)

Kontamine bezler (yal stb vb) Tehlikeli Yakma (lisansl firmalar)

Elektrik, elektronik atklar Tehlikeli Geri kazanm (lisansl firmalar)

Artma amurlar Analiz sonucuna gredeerlendirilir

ner atk evsel atk depo sahas

Tehlikeli atk - yakma


20/23



la retimi esansnda tehlikeli atk kan noktalar;

malat Birimleri Kalite Kontrol Laboratuvarlar (Mikrobiyoloji Laboratuvar, Ambalaj Kontrol

Laboratuvar, Analitik Laboratuvar. PC-Ara Kontrol Laboratuvar) Yardmc letmeler, Servis Hizmetleri, Atlye Salk Birimi Ofisler

olarak sralanabilir.

Bu noktalarda kan tehlikeli atk trleri ise Tablo-2de verilmitir.

Tablo-2: Tehlikeli atk kaynaklar ve atklar

Tehlikeli Atk KaynaBirim

Tehlikeli Atk

Salk Birimi -Tbbi atklar (kk mdahale, pansuman vb)-Miad dolmu ilalar

Ofisler -Kullanm d yazc kartular-Kullanm d ofis malzemeleri-Atk piller

malat -Kontamine ambalaj malzemeleri-Kontamine i gvenlii donanmlar-Farmasotik atklar-Filtreler, filtrelerde tutulan toz atklar-Ekipman ykamalar

Kalite KontrolLaboratuvarlar

-Analiz kimyasallar- gvenlii donanmlar-Analiz yaplan aktif yardmc maddeler-Analiz yaplan yan mamul, mamul-Ambalaj malzemeleri-Cam malzeme ykama sular-Besiyeri vb atklar

Yardmc letmeler -Bakm faaliyetleri, atk yalar-Kontamine stb bezler-Artma tesisi amurlar (Analiz sonular dikkate alnarak

gruplanr)-Atk akler, piller-Elektrik, elektronik atklar-Tm birimlerden kaynaklanan bakm ve arza sonras

kullanm d kalan floresan lambalar

-Bahe ilalama kimyasallar, bo ambalaj atklar


21/23



kan tm atklar gibi tehlikeli atklarda mevzuatta yer alan ykmllkler gerei izinverilen ekilde bertaraf edilmelidir. Atklarla ilgili olarak ykmllklerin yer aldbelli bal mevzuat unlardr:

Toprak Kirliliinin Kontrol Ynetmelii Su Kirlilii Kontrol Ynetmelii SK Atksularn Kanalizasyon ebekesine Dearj Ynetmelii Endstriyel Tesislerden Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii Kat Atklarn Kontrol Ynetmelii Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii Bitkisel Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii Atk Pil ve Akmlatrlerin Kontrol Ynetmelii Tehlikeli Kimyasallar Ynetmelii

Bu ynetmelikler ile reticiye eitli ykmllkler verilmitir. Bu ykmllklerdentehlikeli atklarla ilgili olarak Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii greykmllkler buraya alnmtr.

Ynetmelik Madde 9 atk reticisinin ykmllklerini tanmlamtr. Buna gre atkreticisi;

a) Atk retimini en az dzeye indirecekekilde gerekli tedbirleri almakla,

b) Atklarn insan sal ve evreye ynelik zararl etkisini, bu Ynetmelikhkmlerine uygun olarak en aza drecek ekilde atk ynetiminisalamakla, yllk atk ynetim plann bu Ynetmeliin yrrle giritarihinden itibaren alt ay iinde hazrlayarak valilikten onay almakla,

c) Bu Ynetmelik hkmlerine uygun olarak, atklarn tesislerinde geici

olarak depolamas durumunda valilikten izin almakla,d) rettii atklarla ilgili kayt tutmakla, atn gnderecei lisansl gerikazanm ya da bertaraf tesisinin istemi olduu uluslararas kabul grmstandartlara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,

e) (Ek 3) ve/veya (EK 7) de (M) iareti ile yer alp (Ek 6) da belirtilenzellikleri iermedii ne srlen atklar iin bu atklarn tehlikeli olmadnakredite laboratuvarlar ve/veya uluslar aras kabul grm kurulularca

yaplan analizlerle Bakanla belgelemekle,

f) Atn niteliinin belirlenmesi iin yaplan harcamalar karlamakla,


22/23



g) (Ek 8) de yer alan atk beyan formunu her yl ocak aynda bir nceki yla aitbilgileri doldurmak, iki ay iinde valilie gndermek ve (EK 7) de yer alan atktanmlama kodunu kullanmakla ve bir yl boyunca bir nshasn saklamakla,

h) Atk depolanmas veya bertarafnn tesis dnda yaplmas durumunda; (Ek9 A-B) deki bilgileri ieren tama formunu doldurmak ve ngrlen prosedreuymakla,

) Atk tamaclnda mevcut uluslararas standartlara uymakla,

j) At bertaraf tesisinin kabul etmemesi durumunda taycy baka bir tesisegndermekle veya taycnn at geri getirmesini ve bertarafn salamakla,

k) Bu Ynetmelikteki esaslara uygun olarak atklarn bertaraf edilmesiamacyla belediyelerle ya da gerek ve tzel kiilerle ortak atk bertaraftesisleri kurmak ve gerekli harcamalara katkda bulunmakla,

l) Atklarn bu Ynetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imknlar ile veyakurulmu atk bertaraf tesisinde gerekli harcamalar karlayarak veyabelediyelerle ya da gerek ve tzel kiilerle kurulacak ortak atk bertaraftesislerinde bertaraf etmek veya ettirmekle,

m) Atklarn fabrika snrlar iinde tesis ve binalardan uzakta beton sahazerine yerletirilmi salam, szdrmaz, emniyetli ve uluslararas kabulgrm standartlara uygun konteynrlar ierisinde geici olarak muhafazaetmekle, konteynrlarn zerinde tehlikeli atk ibaresine yer vermekle,depolanan maddenin miktarn ve depolama tarihini konteynrlar zerindebelirtmekle, konteynrlarn hasar grmesi durumunda atklar, ayn zellikleritayan baka bir konteynra aktarmakla, konteynrlarn devaml kapal

kalmasn salamakla, atklarn kimyasal reaksiyona girmeyecekekilde geicidepolamakla,

n) Ayda bin kilograma kadar atk reten retici biriktirilen atk miktar alt binkilogram gememek kayd ile valilikten izin almakszn atklarn arazisinde en

fazla yz seksen gn geici depolayabilir. Bu durumda herhangi bir tehlikehalinde arazide nlem alabilmek iin en az bir kiiyi grevlendirmekle ve bukiinin, adn, telefonunu valilie bildirmekle,

o) Bu Ynetmelik hkmlerine uygun olarak bertaraf tesislerine gnderilmedennce kendi atklarn gerekli nlemleri alarak fiziksel, kimyasal veya biyolojikilemlerle zararsz hale getirmek, bakiye atk oluuyor ise uygun ekilde

bertaraf tesisine gtrmekle veya gnderilmesini salamakla, p) Tesis iinde atklarn toplanmas tanmas ve geici depolanmas gibiilemlerden sorumlu olan alanlarn sal ve emniyeti ile ilgili her trltedbiri almakla,

r) Kaza sonucu veya kasti olarak atklarn dklmesi ve bunun gibi olaylarsunucu meydana gelen kirliliin nlenmesi amacyla, atn trne balolarak olayn vuku bulduu andan itibaren en ge bir ay iinde olay yerinineski haline getirilmesi ve tm harcamalarn karlanmasyla,

s) Kaza sonucu veya kasti olarak atklarn dklmesi ve bunun gibi olaylar

vuku bulduunda valilii bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atn tipi ve


23/23


NVERSTE RENCLER III EVRE SORUNLARI KONGRES BLDR KTABI407

miktar, kaza sebebi, atk bertaraf ilemi ve kaza yerinin rehabilitasyonunailikin bilgileri ieren raporu valilie sunmakla,

t) Faaliyetlerine ynelik inaat ve iletme ruhsat alnmas aamasnda,tehlikeli atklarnn bu Ynetmelik hkmleri dorultusunda bertarafnnsalandn belgelemekle,

ykmldr.

Ayrca, Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii uyarnca da nite ii atk ynetim planhazrlanmal ve uygulanmal, tbbi atklar ayr olarak toplanmal, tbbi atk tamaaralar ile bertaraf tesisine iletilmeli, tbbi atk ynetiminden sorumlu personeleitilmeli, tbbi atklar ile ilgili bilgiler ylsonunda Valilie bildirilmeli ve belgeler 3 ylmuhafaza edilmelidir. Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii uyarnca da atk yalaranaliz edilerek snf tespiti yaplmal, lisansl tayclar ile lisansl geri kazanm-bertaraftesisine iletilmeli, Atk Ya Beyan Formu her yl takip eden yln ubat ay sonunakadar Valilie gnderilmeli, tm belgeler 5 yl saklanmaldr.

Deerlendirme ve neriler

Salk sektr insan sal ile ilgili olmasndan dolay nemli bir konudur. lasektrndeki tm aamalarn GMP kurallarna uygun bir ekilde olmas gerekir. GMP(Good Manufacturing Practice) yi retim uygulamalar anlamna gelmektedir.

la retiminin her safhasnda eitli tr ve niteliklerde atk olumaktadr. Bu atklarTehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii uyarnca ilgili snflarda yer almakta ve bunagre bertaraf edilmesi gerekmektedir.

lkemizde son yllarda artan ihtiyalar ve teknolojik gelimeler neticesinde yeni rnler

ve mevcut rnlerin retim kapasitesinde bir art olduu gzlenmektedir. Bununakabinde mevcut bertaraf tesislerinde herhangi bir art sz konusu olmamaktadr.Sanayici bu konuda yalnz kalmakta ve atn bertaraf edebilecek lisansl firmabulmakta zorlanmaktadr. Bu da tehlikeli atk ynetiminin en etkin ekilde yaplmasnaneden olmaktadr. Atn kaynanda azaltlmas ve her zaman minimum atk oluumufelsefesi ile hareket edilmesidir.

u an lkemizde tehlikeli atklarn bertaraf konusunda lisansl firma says yeterliolmad iin ila retiminden kaynaklanan tehlikeli atklar bertarafa gidene kadarfabrika ierisinde ara depolanmaktadr. Ancak bertaraf tesisi says ve kapasitesi azolunca ara depolama sresi uzamaktadr. Bu srenin ynetmelikte izin verilen sreyi

amamas iin lkemizde tehlikeli atklarn bertaraf konusunda yeterli tesis almasgerekmektedir.

Kaynaklar[1]. T.C. evre ve Orman Bakanl, Tehlikeli Atklarn Kontrol Ynetmelii, R.G.

Tarih: 14/03/2005, R.G. Say: 25755.

Documents

Beşeri İlaç Üretiminde Tehlikeli Atık Yönetimi