so DÒ HOA TAI LEU DAY HOC NHa LÀ MOT CÒNG CU CHÙ YÉU TRONO DAY HOC BANG MAY OVERHEAD DE NÀNG CAO CHAT LUQNG DÀO TAO DAI HOC

TS. D ò Thi C h à u BÓ món TLGD, TrUàng DHNN, DHQGHN

1. DAT VAN DE

Trong giai doan phàt trien cùa kboa hpc cóng nghe va thóng tin thi viee su dung mày móc bien dai de tié't kiem thdi gian, cóng sue va nàng cao nàng suàt lao dpng ciia con ngudi là mot nhu cau thiet yé'u va là viec làm can thié't. Ciing trong trào luu phàt trién dò, ngành giào due va dao tao dà co nhiéu dòi mói. Cu thè là mày nàm g in day càc trUdng hpc (trong dò co trUdng DH Ngoai nguE - DHQGHN) dà dUde trang hi nhieu mày móc, thié't hi day hpc (DH) bien dai de phuc vu cho viec nàng cao chà't lUdng dào tao.

Mot và'n de dat ra ddi vói càc giào vièn (GV) là làm thè' nào de co thè sii dung càc trang thiet hi DH này (trong dò co mày overhead, mày cbié'u) sao cho co hieu qua nh im nàng cao chà't lUdng dào tao? De giai dàp càu bòi này ebùng tói muó'n trinh bay mot và'n de nhó nhUng rà't can thié't trong DH bing mày dò là và'n de sd do boa tài liéu DH.

2. KHÀI NIÈM CHUNG VE PHl/ONG PHÀP SO DO HÓA

2.1. Khà i n i e m v e sc^ d o

Sd do (SD) con gpi là grap dUdc hieu là mot tap hdp khóng róng E - nhiing yé'u td gpi là dinh va mot tap hdp A - nhiing yé'u td gpi là cung (canh).

307

Su sàp xè'p tràt tu trUdc, sau ciia càc dlnh va cung trong SD ciing nhu trong SD ed bao nbiéu dinh, bao nhiéu cung va dinh nào dUdc nó'i vói dinh nào là diéu eó y nghìa quan trong va ebùng (càc dlnh, càc cung trong SD) phu thupc vào càc nói dung tri thùc ed bàn ma cu the là phu thupc vào cua tùng phàn, tùng bài, tiing chUdng [2; 239], [6; 24],

2.2. Càc loa i (k ieu) sof do

Theo Nguyén Nggc Quang (1981) thi eó 3 kiéu grap nói dung dang

dUdc sii dung trong thUc tién DH: 1/ Grap tdng hcfp dùng de day, òn

tap, tdng ké't mot bài boac mot khài niem lón. Nò co thè àp dung cho

mot loat nhiéu bài, cho mot chUdng trpn ven (tdng ké't); 2/ Grap chùng

minh bay giai thich de minh hpa mot càch trUc quan, ngàn gpn, rò

ràng mot và'n de r ie rò'i, khó hieu, kbó nhó; 3/ Grap bài tap: mot bài

tap (toàn, li, bòa ..) eó the dién tà thành grap cho cà dàu bài va cà Idi

giài [4].

Phgm Minh Tàm (1997) dua vào dac diém cùa tùng kiéu bài hpc

(dia li) de phàn làm 3 loai SD: 1 / SB minh hga kién thùc; 21 SB he

thdng kién thùc; 31 SB thié't Igp mdi lièn he giùp hpc sinh (HS) hinh

thành càc khài niem, qui luat dia li vdi viée tìm ra càc dà'u hieu bàn

chà't lién ké't ebùng trong càc khài niem, qui luat [7; 20-21].

Theo LUu Xuàn Mói (2000) thi grap co mà'y loai nhU sau: 11 Grap

vò hitdng là grap ma mói yé'u to'cùa A là 1 cap (khóng xé'p theo thù tU)

nhUng yé'u to' ro rét cùa E; 2 / Grap co hi/dng là grap ma mói yé'u to'

cùa A là nhiing cap co hudng gpi là cung. Mói dòi bay cap co the dUdc

lua chpn hdn mot làn; 3/ Grap nhiéu dinh; 4/ Grap ddi xùng; 51 Grap

hinh cày; 61 Grap mghg (sd dd mang) [2];

Su phàn chia càc loai SD cùa càc tàc già nói trén khóng eó gì màu

thuàn nbau. Su kbàc nhau ebù yé'u ò day là ve tén gpi. Diéu này phu

thupc vào muc dich nghién cùu trong tùng Hnh vUc cùa mói tàc già.

NhUng nhin chung càc tàc già déu cho ta thà'y: SD là co rà't nhiéu loai.

308

Day là thè' manh cùa SD ma mói GV can tàn dung de bien tap tài liéu

DH sao cho phù hdp vói muc dich, yéu càu va dac thù cùa mdi món hpc.

2.3. N g u y é n t à c s u d u n g phtfoTng p h à p SD h ó a t r o n g d a y h o c

Theo quan diém cùa Nguyén Nggc Quang, Nguyén Vàn Phàn, Phgm Minh Tàm, Phgm Vàn Tit, Phgm Thi Trinh Mai ... thi nguyén t ic chung cùa viec su dung phUdng phàp (PP) sd dd hóa (SDH) trong DH là nhu SD sau:

Nói dung

DHSDH (grap) nói dung DH

SDH nói dung bài lén

lóp (Grap giào àn)

G. doc, dich ...

H. tu hoàn thién

Nói dung DH dudc

tài tao

Grap nói dung (bài hpc) DH là grap cùa he thóng càc mói lién he di tinh giiìa càc kién thùc ed bàn cùa nói dung bài hpc; là sd dd mang cùa lògich phàt trién cùa nói dung bài hpc. Vi thè' nguyén t ic chung cùa viec xày dung (làp) grap nói dung bài hpc là phài trinh bay sao cho ngUdi dpc grap thà'y dUdc mach chinh, càc mach nhành, sU phàt trién cùa nói dung, nhùng ké't luàn chinh va phu... Nói càch kbàc, phài làm cho noi dung ed bàn cùa bài hpc trd nén trùc quan, he thdng, khài quàt va sue tich, tue là, grap nói dung DH phài tuàn thù cà ve mat kboa hpc, mat su pham va cà ve mat hinh thùc trinh bay bd cuc. Day là Uu thè cùa ngòn ngù grap. Trong grap nói dung, ta co the su dung róng rài nhùng phUdng tien ma bòa tot nhà't (ki biéu, màu sic ...), de giùp HS, sinh vién (SV) de hieu, de nhd (dac biét là nhùng nói dung khó, trùu tUdng).

2,4. C à c g i a i d o a n ( q u i t r i n h ) c ù a v i e c s u d u n g P P so? d o

h ó a t r o n g d a y h o c

2.4.1. Ap dung nguyén tàc trén, càc tàc già dd phàn chia qua trinh

su dung PPSDH thành nhiéu giai doan khàc nhau. Chàng hgn:

Theo Nguyén Nggc Quang (1981) thi viec su dung PPSD trong tbue tién sU pham eó 5 qui trinh: 1/ Lap grap nói dung bài lén Idp; 2/ Chuyen grap nói dung thành bài soan; 3/ Trien khai grap nói dung khi

309

giàng bài; 4/ Kiém tra grap nói dung; 5/ Hudng dàn ngUdi hpc hpc tap bing grap nói dung [5].

Theo Phgm Vàn Tu (1996) va Nguyén Vàn Phàn (1998) thi khi su dung PPSD trong DH eó 3 giai doan sau: 1/ Lap grap nói dung (dùng cho cà GV va HS); 2/ Lap grap bài lén lóp - grap giào àn (chi dùng cho GV); 3/ Trien khai grap nói dung d trén Idp [8; 11].

Phgm Minh Tàm (1998) dà su dung SD de nàng cao chà't lUdng soan bài (dia li) theo qui trinh sau: 1/ Lap SD dai cUdng bài lén Idp (SD tdng hdp càc kiè'n thùc ed bàn); 2/ Hoàn chinh SD bài lén Idp (SD hoàn thién) [6].

2.4.2. Xem xét va khài quàt lai càc quan diém cùa càc tàc già nói trén, chùng tói thà'y nhin chung viec su dung PPSD trong DH góm co 3 giai doan chinh. Mói giai doan này lai dUOc chia ra càc giai doan va càc bUàc co bàn nhò hcfn nhit sau:

A. Giai doan 1: Xày dUng SD nói dung DH, bài hpc (dùng cho cà GV va HS). Tu noi dung DH trong tài liéu giào kboa, GV dùng PP Grap de lap SD nói dung DH. Day là giai doan quan trpng nhà't dói vdi viée àp dung PPSDH trong DH va là giai doan eó tinh chà't quyét dinh dò'i vdi càc giai doan sau. Qui trinh gdm càc bude sau:

Al. Lap SD dai cvtóng (grap tdng hpfp) bài hoc

Lap SD dai cUdng bài hpc gdm càc bude nhU sau:

Mot, Tochùc càc dinh, tbUe chà't là xàc dinh só'lUdng dinh ed the co trong SD va càc mdi lièn he giùa chùng. Gdm càc cóng viec sau:

- Chpn càc kién thùc tó'i thiéu, càn va dù (kién thùc ed bàn) càn truyén dat, cung eà'p cho HS;

- Ma hóa chùng cho that sue tich, ngàn gpn, eó the dùng kì hieu qui Uóc;

- Botri càc dinh trén mat pbàng theo sU sàp xé'p tràt tu trUóc, sau mot càch eó he thò'ng, qua dò co the di/kién dUde dinh nào sé nó'i vdi dinh nào.

Hai, Thièi lap cung: thue chà't là càn cu vào sU s ip xè'p càc dinh

310

(d bude 1) de dién tà mdi lièn he giùfa chùng theo lógich phàt trién giùa càc nói dung bài hpc trén mat pbàng (tue nò'i càc dinh lai vdi nhau bang càc canh, cung).

A2. Hoàn thien SD noi dung bài lén Idp (SD hoàn thién)

Viée hoàn chinh SD nói dung gdm eó càc cóng viec nhu sau:

- Lua chpn hinh thùc biéu bien SD (càc dinh eó the là diém, vòng tròn, hinh vuòng, ebù nhat bay tu giàe ..., con càc canh eó the là dudng tbàng, cong, dai bay ngàn vdi càc mùi tén mot chiéu bay hai chiéu ...);

- Dién càc kién thùc ed bàn cùa bài hpc vào càc dinh cùa SD theo trinh tu càc ddn vi kién thùc sé dUde giàng day trén Idp;

- Nó'i càc dinh vói nhau bang càc dUdng boac mùi tèn (cung) de dien tà mdi lièn he phu thupc giùa càc nói dung trong bài;

- Hoàn thién SD: sàp xé'p, bd sung, sua ddi de SD phàn ành day dù nói dung va cà'u trùc lògich bài hpc;

- Bang kién thùc thành phàn, cu the bòa càc kién thùc co bàn thupc càc dinh cùa SD bài hpc. Diéu này ed the dUdc the bien bang càc SD minh hpa, SD chi tié't.

A3. Xày di^ng SD minh hpa (SD chi tié't cho tùng dinh)

Càn cu vào SD dai cUdng va SD hoàn thién, cùng nhU càn eù vào dac diém nhàn thùc cùa HS ..., GV eó the du kié'n trUóc dUde nhùng và'n de khó biéu, phùc tap dói vói HS de tu dò xày dUng càc SD minh hpa, SD chi tié't hdn cho tùng dinh ...

A4. Xày dtfng SD dai cifo^ng vói càc dinh róng (SD càm, SD thieu)

Dua vào muc dich ciia bài hpc, va vào SD dai cUdng de lap nèn càc SD dai CUdng vdi càc dinh rdng, SD càm, SD thiéu, tue nhùng SD chua hoàn thién, con thiè'u bay chUa rò dinh, canh ... de làm tài liéu tu hpc cho HS n h i m muc dich rèn luyén, boi dUÓng khà nàng hpc tap theo grap de nàm vùng kién thùc mot càch khài quàt bay nhùng và'n de cu thè'.

B» Giai doan 2: Xày dUng SD nói dung bài lén lóp - Grap giào àn (chi dùng cho GV), tue chuyen grap tdng hdp thành bài soan.

311

GV dUa vào SD nói dung bài hpc (SD tdng hdp bay SD dai cUdng), ké't hdp vói càc PP khàc de soan ra mot cà'u trùc chi tié't cùa bài lén Idp (Grap giào àn), trong dò co qui dinh viec su dung càc kiéu grap kbàc nbau va bàn thàn grap tdng hdp. Can chù y lUa chpn càc phUdng àn trinh bay khàc nhau dó'i vói càc grap: theo Idi qui nap (giàng giài rdi di tói nói dung cùa grap) bay ngUdc lai, theo Idi dién dich (dUa grap ra trUdc, rdi giàng giài). Qui trinh gdm ed càc buóc sau:

- Dua vào grap nói dung lap grap giào àn gdm càc dinh róng (co cbùa noi dung);

- Tim càch dat và'n de cho tùng dinh dudi hinh thùc càc càu bòi tUdng ùng vdi càc dinh cùa grap va phù hdp vdi lógich phàt trién nói dung bài lén Idp, nhàm huóng tap trung chù y cùa HS vào càc nói dung se trinh bay d tùng dinh;

- LUa chpn PP, phudng tien giàng day va càc vi du, sU kién minh hpa..., phù hdp vói tùng dinh va toàn bài;

- Chuàn bi két luàn bài hpc va hUdng dàn HS, SV tu hpc, tu làm bài tap va ón tap.

C Giai doan 3: Trién khai SD nói dung DH khi giàng bài.

Trién khai SD nói dung kbi giàng bài, thUc chà't là tbUe bien bài lén lóp theo PPSDH. Day là khàu quyét dinh cùa qui trinh day hpc theo PPSDH (PP grap).

Khi giàng bài theo PP grap, GV dUa vào grap giào àn, grap nói dung ké't hdp vói càc PPDH tich cUc khàc de truyén dat, cung eà'p kién thùc cho HS, con HS tich cUc llnh bòi va tu hoàn thién SD bài hpc. Càc cóng viec chinh góm co:

Khi trién khai bài giàng trén lóp, PP tó't nhà't cùa GV là giàng dén dàu cho phép hién ngay Grap nói dung dén dà'y, trén man hinh qua dèn chiéu d in d in cho xuat hién càc vùng kiè'n thùc chò't va càc mò'i hèn he giùa chùng theo trinh tu nói dung bài giàng. Khi trinh bay nói dung d tùng dinh, GV nén su dung tdng hdp càc PP dién giàng, phàn tich, gdi md, néu và'n de ... va nhùng vi du minh boa, tao hùng thù nhàn thùc, kieh thich tu duy tich cUc cùa HS. Dò'i vói nhùng và'n de khóng phùc tap thi GV co the dùng SD càm, SD róng (mot phàn, mot

312

mat) va gdi y HS tu hoàn thién. Con dó'i vdi nhùng và'n de khó hieu, r ie rdi bay trùu tUdng GV nén dùng SD chi tié't de minh hpa, giài thich nh im giùp HS lình bòi kién thùc dUdc tó't hdn. Cuó'i tié't giàng dùng Grap tóng hdp (Grap dai cUdng) ké't luàn bài hpc de chò't lai nhùng kién thùc ed bàn nhà't. Va né'u eó the thi kiém tra sd bò noi dung bài hpc.

Àp dung PPDH b ing grap d trén lóp, ed the co 6 hinh thùc ed bàn nhu sau:

a/ Giàng va trién khai grap noi dung cho toàn bài;

b/ Dùng PP grap cho mot phan cùa bài giàng;

e/ GV cho trUóc mot grap nói dung thiéu (chUa rò dinh va chUa rò cung) bay SD càm, SD ròng, HS tu lUc hoàn chinh;

dì HS xày dUng grap nói dung dua vào: SD tdng hdp (SD dai CUdng), SD càm va nhùng càu bòi gdi y cùa GV;

e/ Bài giàng tién bànb dUa trén grap nói dung do HS tu lap trude ò nhà;

g/ HS lap grap cho bài hpc ngay tu dàu gid dua vào SGK va theo su hudng dàn cùa GV b ing he thò'ng càu boi. Sau dò td chùc dàm thoai; cuò'i gid GV dUa ra grap màu.

Nhu vay, de co the àp dung PPSDH khi trién khai bài giàng trén Idp theo nhùng hinh thùc nói trén thi phài eó it nhà't là 4 loai SD nói dung bài hpc sau:

Mot, SD dai cUdng (Grap tdng hdp) giành cho GV (de gidi thiéu nhùng kiè'n thùc ed bàn trong tùng chUdng, trong tùng phàn cùng nhU de ké't luàn bài giàng) va HS (de xày dUng SD nói dung bài hpc);

Hai, SD hoàn thién (mot phàn boac toàn bó chUdng) dùng cho cà G V v à H S ;

Ha, SD minh hpa kiè'n thùc (SD chi tié't), dùng de minh hpa mot càch trUe quan ngàn gpn, rò ràng 1 và'n de khó biéu, ràc rdi bay trùu tUdng;

Bóh, SD dai cUdng vdi càc dinh róng (bay SD càm, SD thiè'u), tue SD chUa rò hay con thiè'u dinh boac thiéu cung boac thiè'u cà dinh va cà cung d tùng phàn...) de HS tu hpc, tU nghién cùu d nhà boac d trèn Idp dudi su hudng dàn, gdi y cùa GV.

313

3. SO DO HÓA TÀI LIÈU DAY HOC LÀ MOT CÓNG CU CHÙ YÉU TRONG DH BANG MÀY DE NÀNG CAO CHAT LUONG DÀO TAO DAI HOC

De eó the dùng mày (mày projecter hay mày overhead) trong giàng day, thi càc tài liéu day (là nhùng dia mén vói càc noi dung day hpc dUdc soan thào trén mày vi tinh de dUa vào mày projecter hay in ra càc tap già'y kinh trong de cbié'u trèn mày) là nhùng tài liéu khóng the thiéu dUdc. Khi chuàn bi tài liéu DH ed su dung mày thi khóng mot GV nào eó the dem toàn bó noi dung tri thùc trong SGK de cbié'u trén mày. Vi vay, viée bièn soan tài liéu de day trén mày là viec làm quan trpng dàu tién. Cd nhiéu càch hién span tài lieu day, song nhin chung càc GV déu co xu huòng khài quàt lai nói dung b ing càc mò hinh (nbu sd do. dd thi, biéu bang ...). Va theo quan niém cùa chùng tói thi viec sd do hóa tri thùc DH nhu là mot cóng cu chù yé'u trong DH bing mày d bàc dai hoc.

3.1. SD h ó a tài l i éu day h9C nhiX là m o t c ó n g c u d a y c h ù y é u cùa GV

Viec SD hóa tri thùc day hpc phài thè hién dUdc càc yéu càu sau:

- Phàn ành dUdc muc dich chinh cùa tùng bài, tùng phàn, trong dò cbùa dUng nhùng nói dung kién thùc ed bàn cùa tài liéu giào kboa, eó tàc dung dinh huóng cho hpc sinh vào nhùng nhiem vu nhàn thùc cu thè.

- Phàn ành dUdc lògich phàt trién cùa và'n de. SD dà the hién cà'u trùc lógich KH cùa kién thùc, mói lién he giùa càc ddn vi kién thùc. Qua dò, HS co the biéu phUdng huóng giài quyét tùng nhiem vu nhàn thùc.

- Phàn ành dUdc càc buóc td chùc gid hpc cùa GV giùp HS di dàng hinh dung lai cóng viée ma GV - HS dà boat dpng trong tié't hpc.

De co thè xày dUng SD bòa tri thùc dUdc tò't, GV càn nghién cùu ki tài liéu day, SGK, xàc dinh rò càc ddn vi tri thùc, tim mò'i lièn he cùa ebùng va tim hinh thùc the hién. Nói chung qua trinh tbUe bien PPSD bòa cùa GV là nhU sau [5;10]:

314

Làp grap nói dung

Chuyen grap nói dung

thành bài soan

Trién khai grap

nói dung

Tóng ké't va kiém tra

b ing grap

3.2. SD hóa tài l iéu day hoc là mot cóng cu hoc tap cùa HS

Trén lóp, khi nghe giàng, HS vùa dùng SGK, dac biét là dùng tài liéu phàt tay (do GV bien soan va phàt trUdc), vùa ghi grap nói dung vào vò. HS nào cùng phài ghi grap vào vò. Ngoài ra, càc em co thè ghi thèm nhùng hinh ve, càc phàn giài thich, minh hpa, nhùng bài luyén tap, nhùng cóng viec phài làm d nhà ... Làm nhU vay, sé trành dUdc tinh trang phd biè'n hién nay là HS eó' ging ghi mot dàn y chi tié't cùa SGK, tue chép lai SGK vào vò de làm tài liéu kiém tra va thi cu.

0 nhà, khi tu hpc, HS vùa dùng SGK, tài liéu phàt tay, vùa dùng grap nói dung. Càch hpc eó thè là dpc SGK, tài liéu phàt tay trUóe, rói dò'i chiéu vói grap nói dung trong vò boac ngUdc lai. Dù hpc b ing càch nào thi HS cuòi cùng cùng phài tu minh làp lai dUdc SD nói dung cùa bài hpc de nàm nhùng kién thùc ed bàn - nhùng cài làm ed sd cho viec giài bài tap va Hnh bòi nhùng kién thùc mói d càc bài sau.

Tom lai, HS phài biét hpc theo grap, lap dUde grap de he thò'ng hóa kiè'n thùc cùa minh. Tién tói cho PP grap trò thành mot PP tu hpc thUdng trUc cùa HS trong càc món hpc khàc. Qua trinh thUc hién PPSD hóa cùa HS là nhu sau [5; 11]:

Nghe giàng theo grap

Hièu va ghi chép

theo grap

Tu hpc bing grap de nàm

vùng bài

Làp dUdc gran de tU kiém tra

4. THAY LÒI KÉT

Viec su dung PPSDH (PP grap) tri thùc bài hpc (tài héu day hpc) trong DH b ing mày ò nhà trUdng là mot hUóng di dùng, góp phàn ddi mói PPDH theo hUdng tàng cUdng su dung càc phUdng tién DH nhà't là trong thdi dai cùa khoa hpc còng nghe. Vi:

Mot, Sii dung grap nói dung bài hpc de cài tiè'n^ cau trùc, chà't lUdng bài lén Idp. Tue là, khi dUa trèn grap noi dung de td chùc bài lén Idp, GV trành dUdc sU tuy tién chù quan, sU dàp khuón mày móc. NhU

315

vày, bài lèn lóp cùa GV sé dàm bào dUde tinh khoa hpc, tinh khàch quan, tinh biéu qua:

Hai, Su dung grap nói dung bài hpc de phàt buy cao dò tinh tich cUc tu hpc tap cùa ngUdi hpc trong tà't cà càc giai doan cùa qua trinh DH. Viée su dung grap nói dung bài hpc nhàm muc dich: day cho ngUdi hoc PP tu hpc thòng minh, khoa hoc, biéu nghiém. Dò là PP grap. Nhd dò ma giùp phàt trién nhàn càch toàn dién cùa ngUdi hpc. Cu thè là:

+ Rèn luyén cho ngUdi hpc kì nàng hpc tap nói dung mot bài hpc thóng qua grap nói dung cùa nò ò trén lóp khi nghe giàng, ò nhà khi tu hpc; + Rèn luyén cho ngUdi hpc kì nàng tu xày dung grap bài hpc;

+ Dành già khà nàng ngUdi hpc tu lue chuyen PP grap sang càc lình vUc hpc tap khàc. Vi viec ngUdi hpc tU làp dUde grap nói dung bài hpc va nói róng ra là co kì nàng su dung PP grap nhU mot PP Cd bàn trong hoc tap là mò'i lién he ngugc dà duac vgt chat hoà va khàch quan hoà de kiém tra va dành già chat lU(Mg, hieu qua cùa qua trinh day va hgc

TÀI LIEU THAM KHÀO 1. Pham Thi Trinh Mai. Bang gràp day tong ké't hóa hgc theo chù de. T/c NCGD, so 4/1997. 2. LUu Xuàn Mói. Li luàn day hgc dai hgc. NXB Giào due, HN, 2000. 3. Nguyén Vàn Phàn. PhilOng phàp sO do hoà trong BH va mot so' két qua thUc nghiém bi/óc dàu ò Hgc vién Chinh tri - Quàn sU- T/c DH vàGDCN, sd 8/1998. 4. Nguyén Vàn Phàn. Nghién cùu su dung phUOng phdp sa dò hoà trong DH càc món khoa hgc Xà hòi - Nhàn vàn ò Tritdng BH Quàn su. T/c DH va GDCN, sd 1/2000. 5. Nguyén Ngpe Quang. PhUdng phàp grap trong BH. T/c NCGD, sd4 va 5/1991. 6. Pham Minh Tàm. Diing sa do de nàng cao chat litOng soan bài lén làp dia li. T/c NCGD, sd 6/1998. 7. Pham Minh Tàm. Dùng sa do de phàt huy tàc dung cùa SGK trong day hgc dia li a PTTH. T/c NCGD, sd 8/1997. 8. Pham Vàn Tu. Tong két IH, IV hóa hoc 8 bang sa do mang. T/c NCGD, so 4/1996.

316