P. 05 INTRO P. 06 SNOWNEWS P. 10 SNOWMEDIA P. 12 ROADSTORY

Filzmoos, Oostenrijk

P. 16 TECHTALK Alles over handschoenen

P. 18 PIONIERS De roots van de thermosfles

P. 20 SNOWCITY Zuid-Tirols skisteden

P. 26 SNOWMODE Lentefris, winters warm

P. 30 UITGEPROBEERD Innovaties en techniek

P. 33 VIER KEER ANDERS Wild west, lodge best

P. 38 FOTOGRAFIE Dé foto, precies dáár

P. 40 KLEIN IS FIJN Braunwald, Zwitserland

P. 48 KARINTHIë

P. 50 BOCHTENWERK Buckelpisteskiën

P. 52 SNOWTIP Bijzondere accommodaties

P. 54 SNOWFOOD

Kaiserschmarren

P. 62 KORT DOOR DE BOCHT Column Michiel de Ruijter

P. 66 SNOWABO Goggle of handschoenen voor nieuwe abonnees

inhoud

SNOW #3 Winter 13/14Coverfoto: The North Face/Alessandro Belluscio P. 28 UITGELICHT

Sneeuwkristallen op macroniveau

P. 42 ROADSTORY Mysterieuze winter- geheimen in het Zwitserse Lötschental

P. 56 SPOTGUIDE Heliskiën in British Columbia, Canada

P. 64 SNOWEVENT White Turf, St. Moritz

3S

nO

Win

ho

ud

De pistes zijn lekker breed, en bovenal rustig!

linksonder: Terwijl het dal nog bedekt wordt door een dikke laag nevel, zien we vanaf boven de Dachstein al in het zon-netje liggen.

rechtsonder: Filzmoos is een echt winter-sportdorp. Skiwinkels op elke hoek van de straat en bovendien is alles eenvou-dig te voet bereikbaar.12

sn

ow

Ro

ad

st

oR

y

RoadstoRy

Filzmoos oostenrijkKlein maar heel erg fijnTekst en foto’s: Heiko Mandl

Wie ver weg van de winterhoempapa van de après-skibar een paar idyllische dagen in de Alpen wil doorbrengen is in Filzmoos aan het juiste adres. in het lieflijke bergdorpje worden de zintuigen voor de kleine dingen en pleziertjes van het leven geopend.

We staan voor het bergstation van de Papagenogondel en kijken vol verwondering om ons heen. Direct voor onze neus opent zich het bergpano-rama waarover we al zo vaak hebben gehoord. Aan de linkerkant zien we de Bischofsmütze, een berg die je uit duizenden herkent, en verder oostelijk steekt de iconische Dachstein uit boven de vele andere toppen in de omgeving. En dan te bedenken dat dit panorama vanmorgen nog allemaal gehuld was in een dichte nevel! Een week in het Salzburgerland met vrienden, een week sneeuw en plezier

maken. Eva, Michael, Jacoba, onze ski’s en ik. We wilden graag eens weg zijn van de après-skifeesten en men-senmassa’s op de piste, maar toch genoeg te doen hebben. “Dan moet je eens naar Filzmoos”, kregen we het advies van een vriend. De naam klonk ons vaag bekend in de oren, maar met wat speurwerk op het internet kwamen we erachter wat het kleine plaatsje zoal te bieden heeft. Filzmoos ligt direct onder de Bischofsmütze, 2458 meter hoog, een markant gedeelte van de Gosaukam. Zijn naam heeft de berg te danken aan de vorm van de hoogste top, die – de naam deed het al vermoeden – eruitziet als het hoofddeksel van een bisschop. De mijter van Sinterklaas, zouden we Nederland zeggen. Het skigebied mag dan niet zo groot zijn, je krijgt er rustige pistes en prachtige natuur voor in de plaats en dat is ook veel waard. Wil je deson-danks wat verder op avontuur, dan lig-gen er binnen een paar minuten rijden verschillende grotere gebieden binnen handbereik. Allemaal toegankelijk op één skipas: Ski Amadé.

De eerste bochten“Gaan we nou”, vraagt Eva ongeduldig. Al vanaf het eerste moment dat we in de auto zaten droop de voorpret van haar gezicht af. Niet zo gek, de zomer was lang en we willen allemaal onze nieuwe ski’s uitproberen. De eerste bochtjes gaan nog een beetje onzeker, maar op de tweede afdaling gaan we alweer als skikampioenen

naar beneden. We zijn dan ook in goed gezelschap, skihistorisch gezien. Wereldkampioenen Philipp Schörghofer en Michaela Kirchgasser leerden op dezelfde hellingen hun eerste bochten draaien en legden zo de basis voor hun wereldtitels.

We dalen verder af over de piste. De Moosalm laten we nog even linkslig-gen, het is nog te vroeg om al pauze te houden. De piste wordt steeds steiler en de bovenbenen beginnen langzaam te branden. Filzmoos mag dan aangeprezen worden als familie-skigebied, voor gevorderde skiërs is er genoeg uitdaging te vinden. Bij het dalstation aangekomen nemen we de Papagenogondel nog eens omhoog. In no-time staan we weer boven op 1600 meter. “Hier begint de langlaufloipe”, weet Michael te vertellen. Hij verheugde zich al op de langlaufloipe op de Roßbrand en weet nu in elk geval alvast de start te vinden. Langlaufers trekken normaal gesproken eerder naar het nabijgele-gen Ramsau. Tenminste, daar ligt het langlaufcentrum dat al sinds jaar en dag bekendheid geniet als trainings-basis voor veel bekende sporters in de Nordische disciplines. En geef ze eens ongelijk, want niet alleen is de natuur er prachtig, de lucht is er ook bijzonder schoon. Toch hebben die goede omstandig-heden in Ramsau ook een keerzijde, want als de verschillende nationale teams uitrukken voor hun trainings-arbeid is het gedaan met de rust.

13

sn

ow

Ro

ad

st

oR

y

De hoofdstad van de autonome Italiaanse pro-vincie Zuid-Tirol is Bolzano. Lang vervult de stad die rol nog niet. Pas toen Zuid-Tirol na de Eerste Wereldoorlog aan Italië werd toegewezen was Bolzano aan de beurt. Toch is de keuze voor de stad niet erg verrassend. Gelegen aan de rivier de Adige was het van oudsher al een belangrijke tussenstop aan de handelsroute tussen Venetië en Augsburg. Het zijn nog steeds die twee uitersten, het alpiene noorden aan de ene kant en het mediter-rane zuiden aan de andere kant, die hun stempel op de stad drukken. In één blik zie je palmbomen en besneeuwde bergtoppen, niet bepaald de karakte-ristieken van een standaard wintersportplaats. Zijn het in het voorjaar en de zomer vooral de talloze wijn- en fruitgaarden die in het oog springen, in de winter wordt het oog vooral getrokken naar de grote witte bergtoppen die de stad omringen. Er zijn meerdere skigebieden die je binnen een uur rijden van Bolzano aandoet. Keuze genoeg dus, maar ook in de stad ben je niet snel uitgekeken. Bolzano staat bekend om zijn goede shoppingmogelijkheden. Bijvoorbeeld onder de 'Portici', de stratenlange arcaden die de stad kenmerken. Je vindt er leuke boetiekjes, speciaalzaken en natuurlijk allerhande wintersportleveranciers. Bezoek je de stad aan het eind van het jaar, dan kun je niet om een wandeling

over de beroemde kerstmarkt heen. De markt op de Piazza Walther is de grootste van heel Italië. Maar ook na de kerst is de markt place to be voor verse streekproducten en ander lekkers. Er is dagelijks markt op de Piazza Erbe en er is vrijwel dagelijks nog een aantal andere markten.

Voor een nodige dosis cultuur tijdens de skivakantie bezoek je een van de stadsmusea. Niet te missen is het Zuid-Tiroolse museum voor archeologie, waar je Ötzi kunt bewonderen, de beroemde gletsjermum-mie die in 1991 bij toeval werd gevonden. En houd je meer van kunst, dan moet je zeker het Museion, museum voor moderne kunst, bezoeken.

TIPS BOLZANORestaurant LöwengrubeEcht Zuid-Tirol: de

lekkerste wijnen en

een menu én interieur

waarin traditioneel en

nieuw samenkomen.

Piazza Dogana 3,

Bolzano

Wirtshaus Vögele Hier proef je de

echte, traditionele

Zuid-Tiroolse keuken,

zoals Erdäpfelblattln en

Stockfischgeröstel.

Via Goethe 3, Bolzano

South Tyrol Museum of ArcheologyGeheel bij toeval ont-

dekten twee bergbeklim-

mers ruim twintig jaar

geleden gletsjermummie

Ötzi. In dít museum

aanschouw je hem met

eigen ogen.

Via Museo 43, Bolzano

Op nog geen half uur rijden van Bolzano vind je het skigebied Val di Fiemme-Obereggen. Parkeer de auto in het gelijknamige plaatsje en neem de lift omhoog naar het gebied onderaan de Gruppo del Latemar. Je vindt er een goed funpark met halfpipe en bovendien 48 prachtige pistekilometers. Soms makkelijk, dan weer lekker uitdagend, tussen de bossen of met dat mooie uitzicht op de bergen. Met een beetje geluk zie je aan het eind van de skidag waarom het massief erachter de naam 'Rosengarten' draagt: het mooie roze licht dat het gebergte rood kleurt wanneer de schemer valt. Het is onderwerp van een heldenepos met dwergenkoning Laurin in de hoofdrol, die na een flinke portie liefdesverdriet en een ver-loren strijd de rozentuin vervloekte en zwoor dat niemand bij dag en bij nacht de rozentuin ooit nog zou zien. Hij vergat echter de sche-mer en zo komt het dat je de mooie bergen nog altijd in hun roze licht kunt bewonderen, zij het elke dag maar voor eventjes. En wil je de skidag nog wat verlengen dan kun je ook ’s avonds de berg op. Drie keer per week zijn er verlichte pistes geopend van zeven tot tien uur ’s avonds, gewoon toegankelijk met je normale skipas. Dankzij de aansluiting met Dolomiti Superski heb je de mogelijkheid om het aantal pistekilometers flink uit te breiden. Zo heb je met een iets grotere investering meteen 1200 pistekilometers tot je beschikking.

OBeReggeNDe rozentuin van koning Laurin

BOLZANOBoZEn

22

sn

ow

sn

ow

cit

y

Wellicht minder bekend bij het grote publiek, maar zeker niet minder bemind: Bressanone ofwel Brixen. Het kleine, charmante stadje ligt precies waar de rivieren Rienza en Isarco elkaar ontmoeten, maar het is de Isarco die het dal ten zuiden van de Brennerpas zijn naam geeft. De bouwstijl in Bressanone is typisch Tirools. Onder de prins-bisschoppen was het eeuwenlang een geestelijk en cultureel centrum. De overblijfselen daarvan sprin-gen meteen in het oog als je een rondje binnenstad maakt: arcadebogen, kerken, de domkerk, kruisgang en de Hofburg. De aanleg van een spoorlijn over de Brennerpas zorgde ervoor dat de stad zich in de negentiende eeuw verder kon ontwikkelen. Tegenwoordig speelt onderwijs een grote rol in de stad en dat zorgt er weer voor dat er leuke jonge initiatieven ontstaan in dat dromerige, rijke decor van een van de oudste steden van Tirol. Het zal je dan ook niet verbazen dat je er goed kunt shoppen.

TIPS BReSSANONeWeingalerieEen eindeloze voorraad

van de beste wijnen en

wat lekkers om erbij

te eten. De perfecte

plek voor een après-ski

in stijl.

Rio Bianco 10,

Bressanone

Maximilian Fashionna de recente herope-

ning weet tout trendy

Zuid-Tirol de hippe

Maximilian shop te

vinden. Italiaanse flair

meets alpien hip.

Portici Maggiori 18,

Bressanone

Oehler FashionEen dag slecht weer?

Geen zorgen, in de

winkels van oehler kun

je je een dag vermaken:

dames-, heren- en

kindermode én acces-

soires. Eigen design en

van toonaangevende

modemerken.

Portici Maggiori 10,

Bressanone

Met twintig minuten rijden vanuit de stad bereik je een plateau aan de oostkant dat toegang biedt aan het skigebied Plose. De kabelbaan zet je net boven boomgrens af bij de start van de meeste pistes. Het gebied is lekker uitgestrekt, met mooie afdalingen over de flanken van de Plose en de Monte Fana. Met een korte skitoer of hike bereik je de top van de Gabler, waarvandaan je mooie skiroutes kunt nemen. Onderaan kom je makkelijk weer aan bij de lift. Nóg een echte aanrader is de Trametsch-afdaling, die met negen kilometer de langste van Zuid-Tirol is. Korte, steile secties wisselen ruime, bredere stukken af. Erg bang hoef je niet te zijn dat je het huzarenstukje van de in totaal veertig pistekilometers zult missen, het is namelijk de belangrijkste dalafdaling die helemaal naar het begin van de kabelbaan leidt.

PLOSeDe langste afdaling van Zuid-Tirol

BReSSANONeBrIxEn

23

sn

ow

sn

ow

cit

y

UITGEPROBEERD

GoPro killer? Garmin Virb ElitE actiEcamEra

Een gps-fabrikant die in de markt duikt van actiecamera’s? Niet zo gek; er worden treinladingen van verkocht en Garmin wil ook een stukje van de taart. Hun actiecamera heet Virb en is beschikbaar als ‘standaard’ Virb (€ 299,-) en als Virb Elite (€ 399,-), waarbij de laatstgenoemde over gps en wifi-verbinding beschikt. Beide hebben een ingebouwd kleurenscherm, een stevige, waterbestendige behui-zing en ANT+ functionaliteit. Dit maakt het mogelijk om de Virb op afstand bedienen met een ander Garmin appa-raat, maar ook om sensoren zoals een borstband, snelheids-en cadans-sensor op de camera aan te sluiten. In de nabewerking kun je vervolgens mid-dels de (gratis) Virb Edit software deze gegevens over het opgenomen beeld leggen. De Virb onderscheidt zich hiermee van de concurrentie: niemand anders combineert deze functies in één apparaat.

De camera ligt lekker in de hand en de knoppen zijn met handschoenen aan goed te bedienen. De Virb laat zich monteren op verschillende plekken: helm, schouder, skistok en ga zo maar door. Doordat de mounts niet direct op de camera worden bevestigd, maar via een snelsluiting, een cradle worden gemonteerd, kun je razendsnel wisselen tussen verschillende mounts en bovendien blijft de camera dankzij de gekartelde scharnieren goed op zijn plek. Bij uit-de-hand filmen biedt het ingebouwde scherm een hoop meer-waarde. Dit 1.4 inch Chroma-scherm is ook in volle zon goed afleesbaar. De gps van de Elite registreert snel-heid, acceleratie, afstand en hoogte. Gegevens die je in de nabewerking

aan de video kunt toevoegen. Handig is de ski-modus, die de camera stopt als je in de rij voor de skilift staat of in de lift zit. Toch vinden we ook een puntje van kritiek: de bolle lens van de Virb wordt snel vies en het risico van beschadiging van de lens is vrij groot. Gelukkig is die lens te vervan-gen, maar wij hadden liever een beter beschermd ontwerp gezien.

De Virb maakt tevens foto’s, óók tijdens filmen, met verrassende kwaliteit en de groothoekinstelling zorgt voor leuke, nieuwe perspectieven. Wel duurt het na het indrukken van de ontspanknop ongeveer een halve seconde voordat de foto daadwerkelijk wordt genomen. De menustructuur van de Virb is redelijk eenvoudig en je kunt erdoor-heen navigeren met de knoppen aan de rechterzijde van het apparaat. Een grote schuifknop aan de linkerkant laat je te allen tijde beginnen met opnemen, zelfs wanneer de camera uit staat: schuif de knop naar voren, de camera springt aan en begint direct met filmen. Zo mis je dus nooit meer een spectacu-lair moment! Met 181 gram is de Virb geen lichtgewicht, maar doordat de camera waterbestendig is, hoeft er tijdens de wintersport geen extra behuizing omheen. Ter vergelijking, een GoPro Hero 3+ - inclusief een losse behui-zing om de camera waterbestendig te maken - komt op 200 gram. En dan de beeldkwaliteit. Voor wat de Virb kost, mag je verwachten dat die goed is. En dat is het geval: het beeld is scherp, contrastrijk en zit er qua belichting eigenlijk nooit naast. We zijn geen videoprofessionals, dus een diepgaan-de beeldanalyse laten we aan anderen

over, maar een korte vergelijking met de GoPro Hero 3+ willen we echter wel maken: doe je veel aan nabewerking of wil je veel keuze in beeldformaten, framerates of compressiestandaarden, kies dan voor een GoPro. Gebruik je het beeld direct uit de camera en doe je, behalve knippen en plakken, weinig aan verdere nabewerking? Dan doet de beeldkwaliteit van de Virb absoluut niet onder voor die van de concur-rentie. De stevige mounts en goede beeldstabilisatiefunctie zorgen ervoor dat het beeld doorgaans erg goed is, met name als je de camera op je lichaam monteert.

Garmin heeft met haar eerste poging op het gebied van camera’s een sterk product neergezet dat qua gebruiksgemak wat ons betreft een streepje voor heeft op de concurrentie. Garmin’s ervaring met outdoor-elektronica is doeltreffend toegepast en de toevoeging van gps en ANT+ biedt echte meerwaarde. Zoek je een gebruiksvriendelijke, complete en kwalitatief goede actiecamera, dan maak je met de Garmin Virb een uitstekende keuze!

garmin.com/virb

Ingebouwd scherm Robuust, waterdicht ontwerp

Hoogwaardige bevestiging

30

sn

ow

UIT

GE

PR

OB

EE

RD

Een warm thuis, ver weg van huis en de bewoonde wereld. Verblijf je in een van deze vier lodges, dan weet je zeker dat je midden in de natuur slaapt. Overdag vermaak je je in de wildernis, die begint waar de deurmat eindigt, en ’s avonds laat je je verwennen in de lodge. Want dat is nog iets dat de lodges gemeen hebben: aan luxe zal het je in elk geval niet ontbreken. In deze vier keer anders: vier bijzondere lodges over de hele wereld.

Wild West lodge bestWaar de natuur op haar Wildst is, geniet je nóg meer van de luxe

timberline lodgeMt. Hood, oregon

san lorenzo mountain lodgesan lorenzo di sebato, italië

roca negra lodgelas trancas, Chili

lyngen lodgedjubvik, Noorwegen

33

sn

ow

Vie

r k

ee

r a

nd

er

s

38

sn

ow

fo

to

gr

af

ie

Het lijkt een lucky shot van een fotograaf die toevallig aanwezig was om de foto te schieten, maar in werkelijkheid zie je hier een zorgvuldig geplande operatie en een goede samenwerking tussen actiemodel en fotograaf. ‘Afgesproken werk’ zou je het kunnen noemen, al is dat vaker wel dan niet het geval bij actiefoto-grafie. Als je je camera tevoorschijn haalt in de hoop toevallig een leuk actieplaatje te schieten, kom je snel bedrogen uit. Ik ga vaak op zoek naar plekken met bijzondere lichtval, want die geven je foto meteen iets magisch. Zoals hier, waar je in de hele foto maar een klein streepje zonlicht ziet. Dit soort plekken vind je altijd op hellingen met dezelfde hellingshoek en expositie. In de ochtend moet je de westhellingen hebben, wat later de noordhellingen en aan het eind van de dag zoek je de oosthellingen op. Daar schraapt de zon als het ware over de berg. Heb je zo’n locatie gevonden, dan weet je: dit is dé plek.

Het mooie van deze plekken is dat de opstuivende sneeuw prachtig door de zon wordt verlicht en zo een mooi aan-dachtspunt creëert. Nu is het de kunst om snel te werk te gaan, want voor je het weet is de zon weg en wordt er weer een ander stukje van de berg verlicht. Vaak heb je maar één kans.

Hier komt de samenwerking met je actiemodel om de hoek kijken. Meestal gooi ik een sneeuwbal naar het punt waar ik de actie ga schieten, zodat mijn model, in dit geval Krijn Grün, precies weet waar ik hem fotografeer. Of ik maak eerst een foto zonder actie erin, zodat ik de compositie van de foto kan laten zien en het model kan inschatten waar de actie moet komen. Daarna is het slechts een kwestie van aftellen en op het juiste moment op het knopje drukken.

Een ander element dat opvalt in deze foto is het dorpje in het dal onder ons. Doordat je ziet hoe klein de huisjes zijn, krijgt de achtergrond extra diepte. Zou het een besneeuwde helling zijn geweest, dan zou je veel minder het gevoel hebben dat de actie langs de rand van een afgrond plaatsvindt. Nu jaag je thuisblijvers al snel de stuipen op het lijf, terwijl het gevaar in werkelijkheid wel meevalt, je ziet namelijk niet dat de snowboarder op de foto hier gewoon rechtdoor kan boarden. Toen ik deze foto maakte, in opdracht van Brunotti, wilde ik per se ook het dorpje op de foto hebben. Ik bepaalde van tevoren mijn kader en de snowboarder plaatste op het juiste moment de actie op de plek die we hadden afgesproken.

fotografie

Precies daarTekst en foto: Joris Lugtigheid www.werkinopdracht.nl

Joris Lugtigheid (43) werkt al bijna twintig jaar als fotograaf. Hij fotografeert eten, sport en mode, maar reist het allerliefst mét camera af naar de mooiste, besneeuwde uithoeken van de aarde. Meer informatie en werk van Joris vind je op werkinopdracht.nl. Joris werkt met Nikon apparatuur en wordt warm gehouden door Arc’teryx kleding.

SpecificatieS

Camera: Nikon D4

Lens: 120 mm

ISO-waarde: 250

Diafragma: 7.1

Sluitertijd: 1/3200

soms zie je het ineens: de perfecte plek. een getraind fotografenoog zal het sneller opvallen, maar uiteindelijk heeft iedereen wel eens een moment waarop hij precies dat plaatje ziet wat hij graag zou inlijsten. dan is het de kunst om dat beeld vast te houden en precies die foto te maken.

39

sn

ow

fo

to

gr

af

ie

Kies voor de erKend

Wintersportspecialist

Kies voor zeKerheid!

U vindt EWS-erkende winkels in de volgende plaatsen: drEnthE Herqua Sports, Hoogeveen – Jan Bralten Sport B.V., Meppel – Ruchti Schoenen & Sport, Zuidlaren – Snow & Co, Roden friESland Diepenmaat Sport, Leeuwarden – Funsport Makkum – Intersport de Leeuw Heerenveen B.V. – Luxen Adventure by Intersport, Leeuwarden – Sport 2000 A.P. van der Feer, Bolsward GEldErland Austria Sport, Malden – Buitensport Four Seasons, Duiven – René Vos Outdoor & Sports, Gorssel – Intersport Superstore Arnhem GroninGEn De Jonge Sport B.V., Stadskanaal – Snowlimits Skicentrum Groningen lim-bUrG Somers Wintersport, Herten noord-brabant Camping Sport De Wit B.V., Schijndel – Intersport Biggelaar, Eindhoven – Outdoor & Travel Outfitters, Roosendaal – Repatent Snowsport, Hoeven – Schneider Camping +, 's-Hertogenbosch – Sportief Snow, Travel & Adventure, Tilburg – Sportshop Reusel, Reusel – Linberg Camping Outdoor Ski, Molenschot noord-holland Boerhout Sport, Bussum – Bouchier Sport Center, Hoorn – Kater Funsport B.V., Hippolytushoef – Kompas Outdoor World, Heerhugowaard – Pauw Recreatie, Heer-hugowaard – Skicentrum Heemskerk – Snowplanet Store, Velsen-Zuid – Sportshop De Skihut,

Purmerend – Kater Funsport FIL, Alkmaar oVEriJSSEl Topsport Oldenzaal – Leerentveld Vrije Tijd B.V., Zwolle – Visscher Sport B.V., Steenwijk – UtrEcht New Klein Oostenrijk, Cu-lemborg – SkiShop, Nieuwegein – Sporthuis Sunny Camp VOF, Zeist – Intersport Twinsport Woerden Superstore – Van Duinkerken Rekreatie B.V., Amersfoort – Wim Jaquet Sports, Amersfoort – Wavo Ski Control, Oudewater – Vos Ski & Casuals, Baarn – Winter-Watersport van der Laan, Breukelen ZEEland Sport 2000 Zierikzee ZUid-holland Boreas Sports, Noordwijk – Daka Superstore, Rotterdam – De Skihut Wintersport, 's-Gravenhage – Den Haan Wintersport, Rijnsburg – Ton van Bemmelen Sport, Hazerswoude Rijndijk – Pionier Sport, Krimpen aan de IJssel – Siem de Jong Funsports, Delft – Intersport Twinsport Leiden Superstore

op onze website vindt umeer informatie over het EWS keurmerk en een compleet overzicht van aangesloten winkels.

www.erkendwintersportspecialist.nl

Wintersport begint bij de Erkend Wintersportspecialist. bij ons bent u in vertrouwde handen. het EWS keurmerk garandeert deskundig advies door EWS-opgeleid personeel, professionele afstelapparatuur, vakkundig onderhoud, twee jaar garantie op materiaal en een tevredenheidsgarantie. En, mocht er iets mis gaan tijdens uw skivakantie: wij zijn exclusief schadetaxateur voor ski's en snowboards.

Mysterieuze wintergeheiMen

Tekst: Irene Bauer

Foto’s: Bas van Oort en Irene Bauer

42

sn

ow

RO

AD

ST

OR

Y

Hoofdredacteur Irene Bauer trekt een sneeuwgordijn op

boven de onverspoorde flanken van het Lötschental.

43

sn

ow

RO

AD

ST

OR

Y

Het zou nog tot het begin van de twintigste eeuw duren voor het Lötschental beter bereikbaar werd. Toen werd de gelijknamige spoorlijn aangelegd, die het dal met de rest van de bewoonde wereld verbond. Tegenwoordig is het dal een stuk eenvoudiger te bereiken, ook met de auto, als is de variant per trein nog steeds een aantrekkelijke. Vliegen naar Zürich, op het vliegveld overstap-pen op de trein naar Goppenstein en vanuit daar met de bus het dal door. Als ik begin februari op weg ben naar het Lötschental, loopt de hele reis gesmeerd. Openbaar vervoer kun je gerust overlaten aan die punctuele Zwitsers.

De oudste van het dalAan het eind van de middag kom ik met een klein groepje skiërs aan in Ried bij Blatten, bijna aan het einde van het Lötschental. Een echt dorpje kun je het niet noemen, het is meer een verzameling huizen rond de weg door het dal, waar zo nu en dan een auto voorbijkomt. Ik neem mijn intrek in het oudste hotel van het dal, Hotel

Nest- und Bietschhorn. Midden negentiende eeuw werd het gebouwd toen het bergtoerisme in de zomer begon aan te trekken. Hoewel het in de loop der tijd werd vernieuwd, heeft het nog steeds de knusse uitstraling van vervlogen jaren. Met een wijntje bij het haardvuur spreken we de planning van de komende dagen door. Even inkomen en het gebied leren kennen en vervolgens met een gids op pad. Skigebied Lauchernalp mag met in totaal zes liften en vijfenvijftig pistekilometers niet bepaald groot zijn, over gebrek aan sneeuw hebben ze de afgelopen eeuwen niet te klagen gehad. Ik heb er zin in.

een goed geheimMet één blik naar buiten weet ik de volgende ochtend genoeg. Een dun zonnetje en een soort blauwachtige gloed over de sneeuw: het is koud! Donsjas aan, donzen wanten mee en een extra col om mijn nek. Na het ontbijt in het hotel pakken we meteen de bus naar het dalstation van de gondel in Wiler, die ons afzet op de Lauchernalp. Vanaf hier hebben we

Er was eens een Zwitsers dal waar het zo vaak en zo veel sneeuwde, dat de winter er eeuwig leek te duren. Veel mensen kwamen er niet, want de weg over de hoge bergen ernaartoe was in die strenge winters onherbergzaam en nagenoeg onbegaanbaar. Tot op een zekere dag de jonge mannen uit het dorp een oplossing bedachten. In de eerste maanden van het jaar zouden ze zich verkleden als afschrikwekkende wezens om de winter te verjagen en het voorjaar te verwelkomen. Een mysterieuze traditie was geboren: Tschäggättä.

44

sn

ow

RO

AD

ST

OR

Y

een goed overzicht over het gebied. Twee liften die parallel het eerste stukje naar boven gaan en dan een stoeltjeslift die nog een flink eind omhoog overbrugt. Voor het laatste stuk naar boven is er een gondelbaan naar de top van de Hockenhorngrat, op 3111 meter het hoogste punt in het gebied. De zesde lift is een sleepliftje die een flank rechts van de stoeltjeslift afdekt. Lekker overzichtelijk dus. Hier raak je elkaar niet snel kwijt, al was het maar omdat alle pistes uitein-delijk weer bij de twee parallelliften onderaan uitkomen. Geen wonder dat het gebied zo populair is onder families. We spreken een Nederlands gezin dat hier al járen komt, verrast om ook eens Nederlanders te spreken. Normaal gesproken zie je hier vrijwel alleen Zwitsers, vertellen ze. Blijkbaar is de Lauchernalp nog steeds een goed bewaard geheim.Dat het een koude dag zou worden heb ik goed ingeschat. Gelukkig bete-kent dat ook dat de sneeuw er nog bijzonder goed bijligt. Poeder! Zowel op de pistes als op het terrein ernaast, dat ik niet voorbij kan gaan zonder erin

te duiken. En de weergoden zijn ons goed gezind, want we krijgen nog meer sneeuw. Na de lunch betrekt de lucht en begint het harder te sneeuwen. Samen met een van mijn skimaten snijd ik nog een stuk af tussen twee pistes, maar besluit ondanks de goede sneeuw het hier maar bij te laten. Vandaag even geen brokken maken, morgen mogen we lekker achter de gids aan. De benen beginnen zwaar te worden en we nemen de gondel naar beneden. Niet dat we geen puf meer hebben voor de dalafdaling, alleen die komt nu eenmaal een stuk verder op de weg tussen Wiler en Blatten uit en we weten niet zeker of daar nu nog wel een bus stopt.

tschäggättäAan het eind van de middag gaan we terug naar Wiler, het belangrijkste dorpje in het dal, om meer te weten te komen over Tschäggättä. We bezoeken een kelder vol houtge-sneden maskers. Hoewel het echte kunstwerken zijn, vind ik ze eerlijk gezegd vooral afschrikwekkend. Je zou hier maar een nacht opgesloten

zitten, ik moet er niet aan denken. Even later lopen we binnen in een lokaal waar de mannen uit het dorp en omstreken zich klaarmaken voor de Tschäggättä-optocht. We treffen het, want de unieke traditie vindt slechts een paar dagen per winter plaats. Over de precieze oorsprong ervan doen verschillende verhalen de ronde, maar algemeen wordt aangenomen dat de angstaanjagende figuren in het leven werden geroepen om de winter te verdrijven. De mannen van het Lötschental houden zich er verder niet al te veel mee bezig, ze vinden het gewoon het mooie traditie – jongens onder elkaar – die ze maar wat graag in ere houden. In een half uurtje zien we ze van doodnormale Zwitserse jongens veranderen in monsters. Juten broek en kiel aan, stellage op de schouders om het torso extra breed en hoog te maken, geitenvacht eroverheen en een brede ceintuur met koeienbel om het geheel stevig vast te snoeren rond het middel. Tot zover zijn het nog steeds gewone jongens in een raar pak, maar met de finishing touch – het masker – ben ik

een sprookje: schattige berghutjes op de dikbesneeuwde Lauchernalp en een frisse winterzon

links: Wat in het vat zit, verzuurt niet. De straten in het Lötschental zijn authentiek en onbedorven.

rechts: Tschäggättä: een unieke traditie met mysterieuze oorsprong.

45

sn

ow

RO

AD

ST

OR

Y

Een paar winters geleden opende de Lisa Alm haar deuren, direct gelegen aan de pistes van de Space Jet II en de Achterjet Gondel in Flachau. Een heel nieuw concept, want de Lisa Alm verenigt verschillende ideeën onder één dak. De zelfbenoemde skilounge herbergt een full-service restaurant, bar met eigen DJ-sound en een heuse patisserie. Het interi-eur is opgetrokken uit een mix van natuurlijke materialen als hout, glas en steen. Traditioneel gebouwd, maar in een moderne stijl. Het is een heerlijke plek om aan het eind van de skidag wat te drinken, maar je mag de sfeervolle alm eigenlijk ook niet voorbijskiën rond lunchtijd. Neem nu alvast een voorproefje en maak de kaiserschmarren van chefkok Markus Pfeiffenberger in je eigen keuken. lisa-alm.atvia-culinaria.comsalzburgerland.com

SNOWFOOD

KaiserschmarrenLisa aLm, FLachauOnder de noemer Via culinaria werd in het salzburgerland een nieuw concept in het leven geroepen. routes voor culinaire genieters langs de gastronomische topadressen van het salzburgerland. De Lisa alm in Flachau is zo’n adres. Je kunt er terecht voor culinaire hoogstandjes, maar eet er de wintersportklassiekers minstens zo goed. Zoals ‘kaiserschmarren’, de echte Oostenrijkse wintersportpannenkoek die favoriet is bij jong en oud. in deze snOW leer je hoe je ze thuis maakt.

ingreDiëntenVoor 6 personen: – 8 eieren – 5 el kristalsuiker – 240 g glad meel – 0,5 l melk – 60 g rozijnen – 1 el vanillesuiker – 1 el rum – een snufje zout – 100 g boter om in

te bakken – poedersuiker om

te garneren

BereiDingsWiJZemarineer de rozijnen in de rum en scheid de eieren. meng in een kom de melk, eidooiers, vanillesuiker en meel tot een gladde massa. Klop in een andere schone en vetvrije kom de eiwitten, kristalsuiker en zout tot de eiwitten stijf zijn en je de kom op zijn kop kunt houden. meng het met een spatel voorzichtig door de kom met het beslag. Verhit nu de boter in een vlakke pan en giet het beslag erin. strooi snel de rozijnen eroverheen en laat het even bakken alsof het een dikke pannenkoek is. Nu draai je het geheel om en bak je het tot het beslag gestold is, eventueel in een voorver-warmde oven. Neem twee vorken en ‘snijd’ de pannenkoek in slordige stukjes. schep een portie op een bord en strooi er de poedersuiker overheen. Vaak worden Kaiserschmarren geserveerd met preisel-beeren, een soort veenbessencompote. heb je die niet voorhanden, dan kun je als alternatief een jam van rood fruit erbij serveren.Eet smakelijk!

54

sn

ow

SN

OW

FO

OD

BikeShopGuide

2

4

5

3

6

33

33

3

3

3

1

Aalsterweg 83 Eindhoven 040 211 50 37

www .gunnemanspo r t s . n l

FOR THE PERFECT LINE

SOLVAYWEG 4A6049 CP HERTEN-ROERMOND

0475 317 036www.somerswintersport.nl

WINTERSPORT

BOGNER

Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief, en ontvang

20,00 shoptegoed

Exclusief in Nederland

nie

uw

sb

rie

f

Schutstraat 79-81 - Hoogeveen - T.: 0528 - 23 41 00

6Gunneman Sports

Aalsterweg 83 • Eindhoven • 040 2115037www.gunnemansports.nl

4 Somers Wintersport

Solvayweg 4a • Herten-Roermond • 0475 317036www.somerswintersport.nl

1Herqua

Schutstraat 79-81 • Hoogeveen • 0528 234100www.herqua.nl

2Klein Oostenrijk

Parallelweg West 9 • Culemborg • 06 52328574www.kleinoostenrijk.nl

3DAKA

Abraham van Stolkweg 64 • Rotterdam • 010 4150644www.daka.nl

5 Intersport Biggelaar

Limburglaan 7 • Eindhoven • 040 2442616www.intersportbiggelaar.nl

Zie onze advertentie elders in dit blad.Zie onze advertentie elders in dit blad.

www.daka.nl

Échte wintersporters gaan eerst langs Daka!

SnOWSHOPGuIDEErkend Wintersportspecialistwww.erkendwintersportspecialist.nl

SPOTGUIDE

Canadese Champagne

Heliskiën in BritisH ColumBia

56

sn

ow

SP

OT

GU

IDE

na het opstijgen kijk ik op het kleine beeldscherm in de hoofdsteun voor me. een klein vliegtuigje boven de noordzee op de wereldkaart en een hele lange lijn eindigend in Vancouver, Canada. nu pas besef ik me écht waar de reis naartoe gaat. de afgelopen weken had ik geen tijd om even een avondje te surfen op de bank en te genieten van de voorpret. Weer, sneeuw, recensies, foto’s en natuurlijk de lekkermakende filmpjes. maar nu ik ontspannen met een drankje uit het raam kijk, droom ik alvast over het doel van mijn reis: heliskiën in Canada.

Tekst: Michiel de Ruijter Foto's: Last Frontier Heliskiing / Dave Silver, Hidehiko Chiyasu en Steve Rosset

De vlucht gaat vlot, de overstap op de binnenlandse vlucht verloopt soepel en volgens planning check ik ’s avonds in bij de Hudson Bay Lodge in Smithers. Even acclimatiseren en een nachtje slapen voor we de laatste etappe afleggen naar de Bell 2 Lodge. Een flinke reis, maar met zeven dagen Canadese champagne powder in het verschiet, heb ik dat er graag voor over. Als érgens geldt dat wat je van ver haalt, goed is, dan is het hier wel. Na drie uur bussen vanuit Smithers over de Highway 37 richting Alaska komen we aan bij de Last Frontier. Een eindstation, maar wat mij betreft vooral de start van een nieuw avontuur.

De laatste stopDe locatie doet zijn naam eer aan. Last Frontier is de laatste stop in het noorden van British Columbia voor de lange weg aansluit op de Alaska Highway. Vroeger deed het dienst als tankstation en herberg voor truckers en passanten, maar tegenwoordig is het thuis aan de Bell 2 Lodge, een van de twee locaties van Last Frontier Heliskiing. Sinds 1996 is het een van de meest bijzondere heliski- en -snow-boardbestemmingen in Canada. De lodge bestaat uit verschillende ‘log cabins’ die samen een klein dorpje vormen. Het inmiddels gerestaureerde hoofdgebouw doet dienst als restaurant, bar, shop en materiaal- en kleedruimte. De overige cabins zijn luxe verblijven voor de gasten en medewerkers. In het midden van het ‘dorpje’ is een ontspanningsruimte met fitness,

57

sn

ow

SP

OT

GU

IDE

sauna en een reusachtige hot tub. Ik check in op mijn riante kamer en stook vast de houtkachel op. Je bent in Canada of je bent het niet. Even spullen uitpakken, uitrusting controleren en alvast klaarleggen voor morgen, douche pakken en klaarmaken voor de lunch.

Gezonde spanningNa de lunch worden we hartelijk ontvangen door Franz Fux. Hij is een van de vier eigenaren en heeft de leiding over de praktische zaken in en rond de Bell 2 Lodge. De groep van dertig skiërs en snowboarders krijgt stap voor stap uitleg over alles wat we deze week kunnen verwachten. Tijdens een korte, duide-lijke uitleg over veiligheid wordt niet alleen de veilige werkwijze uitgelegd, maar gaan we ook maar meteen in op het plan van aanpak in geval van nood. Het zogenaamde ‘what if..’ scenario. Met die kennis op zak stijgt de gezonde spanning voor ons aanstaande heli-avontuur. Het is alsof we allemaal weer even zes zijn en de volgende dag jarig zijn. Vrijwel iedereen is hier voor het eerst dus de stoke is extra hoog.De rest van de middag staat er een instructie op het programma. De groep wordt verdeeld onder de zes gidsen en gaat naar buiten voor een veiligheids-training, waarin het gebruik van ballonrugzak, piep, schep en sonde uitgebreid uitgelegd en geoefend wordt. Niet iedereen is even ervaren met deze mate-rialen. Vragen en antwoorden gaan over en weer, terwijl ik zelf hier en daar ook weer wat nieuwtjes opvang. Hoe veel ervaring je ook hebt, een extra training is nooit overbodig en altijd interessant. Na het lawineverhaal is er aandacht voor de helikop-ter. Bij Last Frontier vliegen ze met een Eurocopter B2, ook wel Squirrel genaamd. Deze kleine, snelle machine biedt plaats aan een piloot, gids en vijf gasten. De ski’s en boards gaan in de basket aan de buitenkant. De piloot verteld over de do’s and don’ts in en rond de heli. Bijvoorbeeld dat je rondom de heli de ski’s of het board sleept en niet draagt. Anders zouden de planken de draaiende rotoren kunnen raken. Ook het in- en uitstappen behoeft wat oefe-ning, net als de huddle, de positie die iedereen op de grond aanneemt bij het opstijgen en landen van de heli. We sluiten af in de bar. De groep is een kleurrijk gezelschap, zowel qua nationaliteit en leeftijd als niveau. Toch lijkt iedereen het door de gezamenlijke passie direct met elkaar te kunnen vinden. Poeder verbroedert!

Heel veel sneeuwZaterdag is het dan zover. Mijn eerste van zeven dagen heliskiën in ’s werelds grootste heligebied. Ik heb de beelden gezien, verhalen gehoord, artikelen

SP

OT

GU

IDE

58

sn

ow

gelezen maar nu ga ik het zelf meemaken. Het programma van mijn groep is de Lodge 2 Lodge Safari. Drie dagen vliegen we vanuit de Bell 2 Lodge. Op de vierde dag vliegen en skiën we naar Stewart en vliegen dan drie dagen vanuit de Ripley Creek Inn, de tweede locatie aan de andere kant van het gebied. Niet dat je snel uitgekeken bent op het ter-rein overigens, het gebied dat wordt aangevlogen en geskied is gigantisch. Na het ontbijt loop ik naar de gear room, trek mijn schoenen aan, pak mijn rugzak, stokken en ski’s en loop naar buiten. Direct naast de lodge staan drie heli’s al te draaien. Het indruk-wekkende gezicht ervan en de geur van kerosine prikkelen mijn zintuigen. De gids zit geknield bij de

heli en legt mijn pakketje van ski’s en stokken in de basket. We zijn de eerste groep en gaan nog voor negen uur de lucht in. Vliegend door de dalen maken we hoogte en al snel is de eerste drop-off in zicht. Het oefenen heeft geholpen, want iedereen stapt uit als ware pro’s. Even zien we helemaal niks in de sneeuwstorm van de opstijgende heli, maar zodra de machine de lucht in is en vervolgens het dal induikt wordt het stil om me heen. Zo ver ik kan kijken zie ik bergen, gletsjers en sneeuw. Heel veel sneeuw.

De grote oversteekDe eerste ochtend is om op te warmen. Mooie brede en lange runs, niet te steil en zonder verrassingen.

Heerlijk cruisen dus! De gidsen hebben onderling contact over de niveaus van de groepen en delen ervaringen over condities om zo de beste lijnen te rij-den. Het is een prachtige dag met een blauwe hemel en een paar wolken. We blijven dus hoog en maken afdalingen van tussen de vijfhonderd en duizend hoogtemeters. Met meer dan achthonderdvijftig drop-offpunten in een gebied ter grootte van een kwart van Nederland is geen enkele afdaling het-zelfde. Afdaling na afdaling zoekt de gids perfecte

lijnen uit die passen bij het niveau en wensen van de groep. De ochtend vliegt letterlijk voorbij en de eerste dag sluiten we af met vijftien afdalingen en een totaal van 7500 hoogtemeters. Over prachtige zachte Canadese poedersneeuw welteverstaan.

Na drie dagen poederen vanuit de Bell 2 Lodge maken we de oversteek naar Stewart, een kleine oude mijnstad gelegen op de grens met Alaska. De oversteek is hemelsbreed slechts honderd kilometer, maar duurt desondanks een hele dag omdat we per ski gaan. We dalen af in eindeloze valleien die we afdaling voor afdaling versporen. Nu de groep lekker is ingeskied ligt het tempo hoog. Naarmate we dich-ter bij onze eindbestemming Stewart komen, wordt het terrein uitdagender en worden er steeds steilere lijnen gekozen. Het recept blijft hetzelfde. De heli staat te wachten als we beneden aankomen en zet ons razendsnel weer boven af voor de volgende run. Het weer is vandaag iets minder goed, en dus blijven we tussen de bomen. De zogenaamde glades lijken natuurlijke brandgangen waar er veel ruimte is tussen de bomen en het zicht perfect is.

aan het einde van de wereldTerwijl wij aan het skiën zijn wordt onze bagage over de weg naar Stewart gebracht. Als we aan het einde van de dag aankomen bij de Ripley Creek Inn, liggen de tassen al op de kamers. Ik kijk door het raam van mijn kamer uit over de baai van het Portland Canal, de natuurlijke grens tussen Canada en Alaska. Na het eten maken we een wandeling door het oude mijnstadje. Het is alsof we in een aflevering van Discovery Channel lopen. Pick-up trucks, mannen in

Het gebied dat we met de heli bereiken is gigantisch

Links: Beneden aangekomen staat de heli al te wachten om ons naar de volgende afdaling te brengen.

Groot boven: elke 'log cabin' heeft zijn eigen houtkachel, je bent in Canada of je bent het niet.

Groot beneden: De Canadese wilder-nis herbergt ongelofelijk spectaculair terrein.

SP

OT

GU

IDE

59

sn

ow

Ongeduldig trappelende paarden-hoeven op het bevroren meer van St. Moritz markeren de start van de jaarlijkse paardenraces op sneeuw: White Turf. Drie opeenvolgende zondagen in februari is het mondaine wintersportoord place to be voor de beterbedeelde mondiale paardenlief-hebbers. White Turf is legendarisch: het smetteloos witte, bevroren meer, de kleurige outfits van de jockeys en de ontoombare energie van de racende paarden tegen de prachtige achtergrond van de bergen van de Engadin. Op de drie wedstrijddagen worden verschillende soorten races gehouden. Zo is er het unieke skijöring waarbij skiërs zich laten voorttrek-ken door de galopperende paarden, maar ook zijn er trotting races waarbij de paarden een sulky met bestuurder voortbewegen. Toch is de

absolute highlight van het evenement de Gübelin Grand Prix. In een galop-wedstrijd strijden racepaarden van topniveau en hun jockeys om de eer en het meest royale prijzengeld van heel Zwitserland. Terwijl de paardenhoeven een rookgordijn van stuifsneeuw opwerpen is de spanning er om te snijden. Fantastisch om naar te kijken, met een oester en glas champagne in de hand natuurlijk. Ben je in februari in de buurt van St. Moritz? Ga er dan beslist even langs. Dit jaar vinden de races plaats op 9, 16 en 23 februari, de laatste zondag is de dag van de Gübelin Grand Prix.

whiteturf.chstmoritz.com

Snowevent

White turf St. Moritz, zwitSerlandFoto's: swiss-image.com/Andy Mettler, Michi Mettler

64

sn

ow

Sn

ow

ev

en

t

aanstormende paardenhoeven

werpen een gordijn van stuifsneeuw op

65

sn

ow

Sn

ow

ev

en

t

HELEMAAL WEG.