Słownik informatycznySłownik informatyczny

Dla Tych, którzy chcą wiedzieć więcej...

Na podstawie podręcznika Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych PWN „Informatyka w ćwiczeniach dla gimnazjum” Bożena Kwaśny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun przygotował Tomasz Durawa

Wybierz literęWybierz literę

A A B C D E F G I K L M N P M N P R S S Ś T W

APLIKACJA WINDOWS –

program działający w systemie Windows i korzystający z elementów tego systemu

ARKUSZ KALKULACYJNY –program umożliwiający wykonywanie obliczeń, sporządzanie wykresów, przetwarzanie danych z wykorzystaniem gotowych wzorów i formuł; obszar roboczy arkusza jest podzielony na komórki, którym można nadawać dowolny wygląd

AUTOKSZTAŁT – w edytorach tekstu, grafiki i programach do tworzenia prezentacji multimedialnych gotowy kształt obiektu, który można dowolnie modelować

AKAPIT –

fragment tekstu, którego pierwszy wiersz jest najczęściej wcięty; w edytorach tekstu koniec akapitu oznaczony jest znakiem ¶, odpowiadającym naciśnięciu klawisza Enter

AKTYWNA KOMÓRKA –w arkuszu kalkulacyjnym takim jak MS Excel komórka aktywna wskazana myszką lub za pomocą klawiatury, zaznaczona obramowaniem; adres takiej komórki wyświetlany jest w polu nazwy komórki

ANIMACJA – zmieniające się kolejno na ekranie monitora obrazy (klatki), stwarzające wrażenie ruchu

BAJT (B) –

jednostka informacji składająca się z 8 bitów, zawierająca zwykle informacje o jednym znaku; najmniejsza jednostka pojemności pamięci masowych, pamięci RAM i rozmiarów plików

BAZA DANYCH –zbiór danych z pewnej dziedziny uporządkowany tak, by łatwo z niego korzystać według określonych kryteriów

BIT (b) – Najmniejsza jednostka informacji, przyjmująca jedynie wartość: 1 i 0

CHIPSET –

jeden lub kilka układów scalonych odpowiedzialnych za działanie płyty głównej komputera

CHRONOMETRAŻ –narzędzie programu służącego tworzeniu prezentacji multimedialnej, za pomocą którego użytkownik może określać kolejność i czas pojawiania się elementów prezentacji na ekranie monitora

CLIPART – Obrazek, który można modelować i umieszczać w dowolnym dokumencie. Cliparty najczęściej znajdują się w galerii clipartów dołączonej do programu

DEFRAGMENTACJA –

Proces grupowania plików zapisanych na dysku twardym, pendrivie lub dyskietce w taki sposób, że fragmenty plików tworzą zwartą całość; przyspiesza to ich odczyt i pozwala oszczędnie gospodarować wolnym miejscem na nośniku danych

DYSK STARTOWY –Dyskietka zawierająca podstawowe pliki systemu operacyjnego, pozwalające uruchomić komputer w sytuacjach awaryjnych, dyskietkę taką można utworzyć w czasie instalowania systemu operacyjnego lub później

EKSPORTOWANIE –

1.wysyłanie, przenoszenie obrazu, grafiki, tekstu, pliku w inne miejsce

2.zmiana formatu dokumentu lub pliku na format wymagany przez inną aplikację

ETYKIETA DANYCH –w arkuszu kalkulacyjnym MS Excel nazwa, która jest wyświetlana przy koreślonej serii danych

ETYKIETA WOLUMINU – jedenastoznakowa nazwa nadawana dyskom twardym i dyskietkom w systemach MS DOS i MS Windows

FORMATOWANIE –

proces polegający na uporządkowaniu, ładunków elektromagnetycznych na powierzchni nośnika danych, np. dysku twardego, oraz zapisanie na nim informacji dotyczących m.in. pojemności dysku czy tablicy rozmieszczenia plików

FORMULARZ –obiekt w bazie danych służący do wprowadzania i wyświetlania danych

FORMUŁA – działanie lub zbiór działań służących wykonaniu określonych zadań, np. działań matematycznych w arkuszu kalkulacyjnym

GIGABAJT (GB) –

jednostka ilości danych równa 230 bajtów; 1 GB = 1024 MB

GNIAZDO ROZSZERZENIA –złącze w postaci szczeliny na płycie głównej, służące do podłączania urządzeń peryferyjnych, m.in. kart dźwiękowej, graficznej, sieciowej

GRADIENT – Jedno z narzędzi oferowanych w programach służących tworzeniu prezentacji, umożliwiające nadanie określonego wypełnienia tła tworzonego obrazu, slajdu itp.

IMPOROWANIE –

1.wstawianie do dokumentu dowolnego obiektu z innego dokumentu lub pliku2.zmiana formatu dokumentu lub pliku pochodzącego z innej aplikacji na format używany w aktualnej aplikacji

INSTALACJA PROGRAMU –proces przekopiowania, zapisania na dysku twardym oraz skonfigurowania do pracy nowego programu komputerowego

KILOBAJT (KB) –

jednostka ilości danych równa 1024 bajtom

KILOBIT (kb) –jednostka ilości danych równa 1024 bitom (128 bajtom)

KONTROLER – Urządzenie na płycie głównej pozwalające na podłączenie do niej np. dysku twardych, napędów CD, skanerów

MAC OS –

wielozadaniowy system operacyjny przeznaczony dla komputerów klasy Macintosh

MAN –miejska sieć komputerowa, obejmująca zasięgiem jedno miasto

MASKA – ciąg znaków * i pojedynczy znak ?, którymi zastępuje się znaki alfabetu podczas przeszukiwania dokumentu, zasobów komputera lub sieci

MODEL –

szkic, zarys obiektu lub zjawiska wykonany w zmniejszonej skali i z materiałów zastępczych, służący eksperymentom naukowym

MODELOWANIE –proces tworzenia modelu obiektu lub zjawiska, uwzględniający ich rzeczywiste parametry zastosowane w odpowiedniej skali

MODEM – urządzenie, za pomocą którego można przesyłać informacje między komputerami podłączonymi do internetu

MODUŁ PAMIĘCI – Wydzielony podzespół elektroniczny na płycie pamięci RAM

NAGŁÓWEK –

w aplikacjach biurowych miejsce na stronie dokumentu powyżej górnego marginesu, gdzie zwykle wprowadza sięnumer strony lub tekst odnoszący się do całej strony, rozdiału lub publikacji; jego rozmiar można ustalić indywidualnie

NAGŁÓWEK TABELI –w aplikacji MS Excel miejsce na tekst, który będzie się powtarzał na początku każdej strony

NETYKIETA –

Internetowy kodeks, określający reguły zachowań i sposobów komunikowania się użytkowników internetu

LAN –

sieć komputerowa o lokalnym zasięgu, obejmująca obszar np. pracowni, budynku, zakładu pracy

LINK (hiperłącze) –odsyłacz umożliwiający przeniesienie się np. z jednej strony internetowej na inną; zwykle na ekranie podkreślony i wyróżniony kolorem

LINUX – wielozadaniowy system operacyjny nieustannie doskonalony przez programistów całego świata; jego najistotniejsza część (kod źródłowy) jest powszechnie dostępna

PAMIĘĆ FLASH –

typ pamięci stałej, którą można wielokrotnie kasować i programować za pomocą specjalnego oprogramowania; jej zawartość jest zachowywana po wyłączeniu komputera

PASEK ADRESU –w przeglądarkach internetowych miejsce, w którym wpisuje się adres szukanej strony WWW

PASEK FORMUŁY – w arkuszu kalkulacyjnym takim jak Excel miejsce, w którym użytkownik wpisuje lub edytuje dane, formuły, wzory lub wkleja gotowe, oferowane przez aplikację; pasek formuły standardowo znajduje się po prawej stronie paska adresu aktywnej komórki

PASEK NARZĘDZI –

w aplikacjach służących tworzeniu różnego rodzaju dokumentów rząd niewielkich ikon symbolizujących polecenia

PLIK STARTOWY –plik programu, zwykle z rozszerzeniem .exe, za pomocą którego uruchamia się daną aplikację

PLOTER – urządzenie umożliwiające drukowanie rysunków o dużym formacie lub wycinanie figur umieszczonych na folii

POP3 (Post Office Protocol) – w sieci internet protokół umożliwiający komunikację komputera

POP3 (Post Office Protocol) – w sieci internet protokół umożliwiający komunikację komputera użytkownika z serwerem poczty elektronicznej; za jego pomocą użytkownik może odbierać wiadomości, które nadeszły na jego adres

PORT KOMUNIKACYJNY –złącze komputera znajdujące się zwykle na tylnej ścianie obudowy jednostki centralnej, do którego podłącza się dodatkowe urządzenia np. drukarkę czy skaner

PORTAL INTERNETOWY – wielotematyczny serwis w sieci internet, oferujący dostęp do bieżących wiadomości z różnych dziedzin

PROCESOR – podstawowy element komputera, wykonujący zadania otrzymane od programu i przetwarzający je na rozkazy zrozumiałe dla urządzeń zainstalowanych w komputerze

PROGRAM REZYDENTNY –program komputerowy umieszczony w pamięci operacyjnej i pracujący w tle innych programów

PROTOKÓŁ – zbiór zasad regulujących przesyłanie danych pomiędzy komputerami pracującymi w sieci

PROTOKÓŁ FTP – nazwa protokołu sieciowego umożliwiającego przesyłanie plików z jednego komputera do drugiego

PROTOKÓŁ USENET NEWS – nazwa protokołu sieciowego, umożliwiającego użytkownikom internetu prowadzenie dyskusji w grupach

REKORD –

informacja o obiekcie zapisanym w bazie danych

ROZMIAR JEDNOSTKI ALOKACJI –Wielkość najmniejszego logicznego obszaru dysku, wyrażona w kilobajtach

ROZSZERZENIA PLIKU – W systemach operacyjnych DOS i Windows jedno-, dwu-, lub trzyliterowy przyrostek (czteroliterowy dla stron WWW) występujący w nazwie pliku po kropce określający jego typ lub wskazujący na aplikację, w której został utworzony; np. dokumenty utworzone w Wordzie mają rozszerzenie .doc, w Excelu .xls

SCAN DISC – program narzędziowy analizujący i naprawiający błędy zapisu danych na dysku lub dyskietce

SEKTOR –Najmniejszy fizyczny obszar dysku

SERWER USŁUG SIECIOWYCH – komputer pracujący w sieci, wykonujący usługi na rzecz innych komputerów

SERWER WWW – serwer pracujący w sieci, udostępniający użytkownikom strony WWW

SETUP – program BIOS, w którym można zmieniać podstawowe parametry konfiguracyjne komputera; zmian powinien dokonywać doświadczony użytkownik

SKANER –urządzenie umożliwiające wprowadzanie do komputera danych np. z wydruków papierowych w celu późniejszego ich modyfikowania

SMTP (Simple Mail Transport Protocol) – w internecie protokół umożliwiający przesyłanie poczty elektronicznej

STOPKA – w aplikacjach biurowych miejsce na stronie dokumentu poniżej dolnego marginesu, gdzie zwykle wprowadza się numer strony

SYGNAŁ ANALOGOWY –sygnał umożliwiający przesyłanie informacji za pomocą zmieniającego się w sposób ciągły napięcia elektrycznego

SYGNAŁ CYFROWY – sygnał umożliwiający przesyłanie informacji za pomocą zmieniającego się skokowo napięcia elektrycznego

SYSTEM OPERACYJNY – program sprawujący całkowitą kontrolę nad pracą komputera,podstawowe oprogramowanie komputera

ŚCIEŻKA –

zbiór sektorów, leżących na dysku w tej samej odległości od jego środka

ŚCIEŻKA DOSTĘPU –określenie miejsca na dysku twardym lub innym nośniku pamięci, w którym znajduje się dany plik lub folder

TELNET –

program pozwalający na połączenie przez sieć komputerową komputera użytkownika z drugim komputerem i umożliwiający wyświetlenie zawartości ekranu drugiego komputera na ekranie monitora użytkownika

TERABAJT (1 TB) –

jednostka ilości danych równa 240 bajtom; 1 TB = 1024 GB

WAN –

rozległa sieć komputerowa, mogąca objąć swoim zasięgiem nawet cały świat; największą siecią rozległą jest internet

WWW (World Wide Web) –

sieć tworzona przez powiązane ze sobą dokumenty hipertekstowe (strony WWW), przeglądarki i serwery WWW