1

АКТИВИРАЊЕ НА ПРОГРАМОТАКТИВИРАЊЕ НА ПРОГРАМОТ

Програмот го активираме со двоен клик на иконата AutoCAD 2010 или AutoCAD 2010 LT .

КОРИСНИЧКИ ПРОСТОРКОРИСНИЧКИ ПРОСТОР

A (Menu Browser) – црвено A лево горе; Quick Access Toolbar* – гор. Лево; основни наредби New, Open, Save, Plot, Undo, Redo (видливо цело време);Tabs – картончиња кои содржат панели со збирка наредби; Home, Blocks&References, Annotate, Tools, View, Output;Panels – во Tabs се панели со збирка наредби.Командна линија (3) – зпишуање наредби, поднаредби и системски променливи;Површина за цртање – во средина.Статусната линија – е чисто на дното. Основно подесување за цртање и приказ;

SNAP – вклучи или исклучи преско на крстот (F9);GRID – приказ на координатната мрежа (F7);ORTHO – вклучи или исклучи правоаголно цртање (F8);POLAR – вклучи или исклучи аголен прескок (F10);OSNAP – вклучи или исклучи пребарувач(F3);OTRACK – вклучи или исклучи помагала при цртање (F11);DUCS – Динамичен UCS (автоматско прилагодување на површината;Dynamic input – приказ на помопни мерки ;LWT – Приказ на дебелина на линија;Quick Properties – Приказ на едноставни својства на избраниот објет.

ДОПОЛНИТЕЛНИ МОДУЛИ

Properties (CTRL+1) – уредување на својствата на избраниот објект;Design Center (CTRL+2) – пренос на податоци (симболи, котен стил, текстуален стил…) на цртежот;Tool Palettes (CTRL+3) – може да содржи симболи, шрафури и наредби/ програми.

Дополнително:Ако сакате класично лизгачко мени напишите MENUBAR и подесете ја вреднсота на 1.

2

РАБОТА СО ГЛУВЧЕ

- Лев копче: избира наредби, избира објекти, задава точки при цртање- Средното копче или тркалце: PAN односно поместување на цртежот, ZOOM односно

зголемување на цртежот. зголемување, ZOOM Extendts (двоклик). Променливата ZOOMFACTOR (1-100 контролира големината на зум чекорот).

- Десно копче: го отвара припрачното мени, чија содржина зависи од местото на кликот.

ПОДЕСУВАЊЕ НА ПОДЕСУВАЊЕ НА ПРИПРЕМЕНИПРИПРЕМЕНИ/TEMPLATE /TEMPLATE Со наредбата QNEW го отвараме зададениот цртеж acadiso.dwt.Која е основна единица во AutoCAD?Сами одлучуваме, која мерка ќе ни преставува 1 единица во AutoCAD.

За машинците и мајсторите тоа обично е mm; За архитектите и градежниците cm; За урбнаистите и геодетите m.

ПОДЕСУВАЊЕ ЕДИНИЦА (UNITS ИЛИ TOOLS/ DRAWING UTILITIES/ UNITS…)

Кога ќе одредиме која ќе биде нашата единица, го поправаме зададениот цртеж. Важноста на овие подесување важи при вметнување цртеж или симболи..Ја подесуваме децималната единица и бројот на децимали. Во Insertion scale ја избираме нашата основна единица. Тоа е важно ако соработуваме со некого кој употребува друга основна единица.

ПОДГОТОВКА НА ПОЛЕJ/FIELDS (DWGPROPS)

Со наредбата го отвараме дијалог порзорецот и се поместуваме на картончето Custom.Со копчето Add ги додаваме следните својства:Име ВредностИнвеститорПроектанска организација ARHINOVA D.O.O.Проектант Свое имеОдговорен проектант Свое имеКонтролирал

ГРАНИЦА НА ЦРТАЊЕ - ОПЦИИ (LIMITS ИЛИ FORMAT/DRAWING LIMITS)

Со наредбата ја одредуваме големината на подрачјето, кое се исцртува со помош на цртачката мрежа.

При избор на наредбата мора да зададиме две точки:1. Лево доле (Lover Left) – обично е 0,02. Десна горе (Upper Right) – при. 2000,1500

(ако за основа сме избрале единица CM значи сме одредиле цртачко подрачје со големина 20x16m).

3

ЧЕКОР НА КУРСОРОТ ОД ЦРТАЧКАТА МРЕЖА (DSETINGS)

SNAP (десне клик SNAP статусната редица)Snap е чекор на глугчето односно крстот. Големината на растојание односно големимата на чекорот ја подесуваме во полето X и Y spacing (пример: ако нас основан едница ни преставува cm и сакаме да цртаме со 1cm прецизност – пишуваме во рубриката 1).Без Snap или Osnap не е прецизно цртањето со глувчето . GRID (десен клик на GRID во статусната линија)Grid нас ни преставува координатна односно модуларна мрежа прикажана со точки. Во X и Y смерот можна е различноа вредност.

ПРАВОАГОЛНО И КОСО

ORTHO (Клик на копчето ORTHO во статусната линија)Ако копчето otrho е вклучено (притиснато) може со помош на глувчето да цртаме хоризонтални и вертикални линии. Ако ORTHO е исклучен може да цртаме и коси линии.

СКОК НА КУРСОРОТ ПО АГОЛ

POLAR (десен клик на POLAR во статусната линија)Оваа функција ни овозможува цртање на хоризонтални, вертикални и коси линии по однапред утрврден агол. Повеќекратно зададениот агол се прикажува со точкеста линија.

ПРИКАЗ НА НАРЕДБИ, МЕРКИ И КООРДИНАТИ ВО ЦРТЕЖОТ

DYN (во статусната линија)Корисни подесување, кои ни помагаат да ги разбериме наредбите , поднаредбите, мерките и аглите кои мора да ги зададеме.

ПОДЕСУВАЊЕ НА СТИЛОВИ (TAB HOME, ПАНЕЛ ANNOTATION)

Предходното подесување на стилови нас не заштитува од ново цртање.

Text StyleВо дијалог прозорецот Text Style ги подесуваме големината на текстот на 25. Се разбира таа големина покасно може да ја промениме.

Dimension Style

Во прозорецот кој се отвара го избираме копчето NEW...Во новиот дијалог прозорец СТРЕЛКИ(PUSCE на картончето) и избираме Annotative. Потоа го избираме копчето Continue.

Се отвара дијалог прозорецот за подесување на стилови.Подоле се прикажани картончињата и подесувањата на нив.

4

На картончето Fit ја вклучувам опцијата Allways keep text between ext lines.

Multileader StyleВо дијалог прозорецот Multyleader Style го избираме копчето New и задаваме име СТРЕЛКИ (UŠČICЕ Во цртежот) и ја потврдуваме можноста Anotative.

Во дијалог прозорецот, кој се отвара подесуваме: Leader Format

o Arrowhead Size: 20o Break Size: 5

Leader Structureo Set Landing Distance: 10

Contento Text Height: 20o Landing gap: 5

ТИП НА ЛИНИИ (TAB HOME, ПАНЕЛОТ PROPERTIES)

На панелот Properties го отвареме менито Select a Linetypein и избираме од листата Other...Во дијалог прозорецот го избираме копчето Load... и на следниот дијалог прозорец десен клик на глувчето и Select All.Сето тоа ќе го потврдиме со OK. Сега се зададени сите можни типови на линии.

5

ЗАЧУВУВАЊЕ НА ПРЕДЛОГ ЦРТЕЖИЗАЧУВУВАЊЕ НА ПРЕДЛОГ ЦРТЕЖИ /TEMPLATE/TEMPLATE Кога се имаме подесено избираме A/File/Save As…, ја избираме екстензијата DWT и ја именуваме

датотеката со AA_ПРЕДЛОГ (или поинаку ако сакаме); Кога подесената зададена датотека ја зачувавме обавезно е прво да ја затвориме со наредбата

A/File/Close.

КОРИСТЕЊЕ НА ПРЕДЛОГКОРИСТЕЊЕ НА ПРЕДЛОГ /TEMPLATE /TEMPLATE ЦРТЕЖИЦРТЕЖИ

Ја избираме наредбата A/File/New… Во листата го повикуваме цртежпотo AA_PREDLOGA.DWT (или како друг е запишан); Од сега секогаш при наредбата A/File/New… ќе се избира предлог цртежот.

БЕЗБЕДНОСТБЕЗБЕДНОСТ

АВТОМАТСКО ЗАЧУВУВАЊЕ НА ЦРТЕЖ

AutoCAD овозможува, цртежот автоматски да се зачува на одредено временско растојание. Во дијалог прозорецот Options (десно копче, Options...) се поместуваме на крартончето Open and Save. Во рубриката File Saftey Precautions ја избираме можноста Automatic Save и го подесуваме времето за зачувување во мин.

Програмот сега на приме на 10 минути ја зачувува моменталнота состојба /цртеж. Ако системот падне , може да ја повикаме резервната копија и ја преименуваме во документ со екстензија DWG. Може да изгубиме максимум 10 минути работа. Резервната копија се наоѓа во директориумот кој го одредуваме или креираме сами.Во истиот дијалог прозорец Options се поместуваме на картончето Files и ја одредуваме папката Automatic Save File Location.

ПОПРАВКА НА ЦРТЕЃИ

TOOLS/ Drawing utilities/ Recover…Со наредбата Recover се обидуваме да ги отвориме цртежите кои не може да ги отвориме со наредбата Open.

АНТИВИРУСНИ СИСТЕМИ

Инсталирајте си антивирусни програми. На располагање ги имате и бесплатните и тестирани:

http://www.avg.com/http://www.eset.com/

6

ВАЖНИ КОМАНДИВАЖНИ КОМАНДИ

QUICK ACCESS TOOLBAR

File/New…Oтварање на нови празни цртежиСе отвара дијалог прозорец, каде може да избираме меѓу припремените цртежи односно предлози(template).Може да припремиме повеќе предлози за различни видови цртежи, мерки....Кога го имаме избрано саканиот цртеж го избираме копчето Open.

File/Open…Oтварање на постоечки цртежНаредбата го отвара дијалог прозорецот каде во рубриката Look и ја избираме папката во која се наоѓа саканиот цртеж. Во листата избираме цртеж и на предпогледот го гледаме. Ако е бараниот цртеж го отвараме со Open или со двоклик на името во листата.

File/Save…Зачувување на цртежиНаредбата го отвора дијалог прозорецот каде во рубирката Save ја избираме папката во која сакаме да го зачуваме цртежот. Во рубриката File Name го запишуваме саканото име на цртежот и го потврдуваме зачувувањето со копчето Save.Екстензијата DWG не треба да се запише бидејќи програмот автоматски ја додава. Ако сакаме цртежот да го зачуваме со лозинка тоа го правиме со наредбата Tools/Security Options (десно горе во дијлог порзорецот)

Edit/Undo или Redo Укинување или поново воведување на наредбитеВо AuoCAD може да отповикаат или воведат произволен број наредби.

За време на цртањето или уредувањето на цртежот може да ја користиме локалната наредба UNDO (десно копче на глувчето).

Home/Utilities/Copy или PasteAutoCAD овозможува да имаме повеќе отворени документи/цртежи. Меѓу нив преминуваме со комбинацијата на копчињата CTRL + TAB.

На еднаков начин ги пренесуваме информациите помеѓу поединечните Windows програми.За прецизно копирање на објектите меѓу цртежите може да ги употребуваме комбинациите:Copy <> Paste to Original Coordinates – копираниот дел го пренесуваме во новиот цртеж на исти координати.Copy with Basepoint <> Paste – при копирањето ја избираме базната точка на избраниот објект. Во новиот цртеж објектите по наредбата Paste ги држиме на базната точка и со клик ги поставуваме на саканото место.

View/Regen… (може да запишеме RE и притиснеме enter) регенерација на цртежСо наредбат поново ги пресметуваме и обновуваме сите елементи на цртежот (освен замрзнатите).

7

DRAW / ЦРТАЊЕ (15 Наредби)

Line цртање линијаСекоја линија е единичен објект. Повеќе последовални линии кои се допираат може да ги здружиме во Polyline со наредбата од менито: Home/Modify/Edit Polyline (избираме линија потоа пак десен клик на глувчето и наредбата Join).

Polyline цртање на линииСо наредбата PLINE може да нацртаме повеќе здружени лини или лакови. Може да ги раздружиме со наредбата Home/Modify/Explode.Предности: Offset (паралелни пресликувања), Arc и Line заедно, Area и Length, определување ширина/width, дебелина/thicknes, Z ниво/Elevation.

Некои основни примери цртежи/Pline.

Важно е затварањето на линијата со поднаредбата Close.

Ако сакаме да го завртиме лакот го менуваме смерот на тангентата со под-наредбата Direction. Смерот на тангентата може да го зададеме со глувчето и потврдиме со Еnter.

Во склоп на линијата може да цртаме и лак со поднаредбата Arc. Лакот се црта секогаш тангентно со оглед на задниот сегмент. Цртањето на лаковите го прекинуваме со поднаредбата Line.

За цртање на коси линии ја употребуваме формулата:@X,Y или @растојание<агол. Наместо последното може да работиме со функцијата Polar.

Корисно:Ако заборавиме да го нацртаме посленито сегмент или да затвориме Pline со наредбата Close, може тоа да го направиме преку Proprties. За брзо здружување на Pline-овите двапати кликнуваме на pline.Кога цртаме PLINE може да ја избереме иконата Undo, последната отсечка од сегментот е избришана.

8

Circle цртање на кругНајпрво ја задаваме точката односно центарот на кругот и пота ја пишуваме вреднсота на радиусот.

Rectangle цртање на правоаголникНајпрво ја задаваме точката на првиот агол на правоаголникот и уште другата точка по дијагоналата на правоаголникот.

Ellipse цртање на елипсаНајнапред ја задаваме точката за центар на елипсата а потоа ја запишуваме вредноста на привиот радиус и на крајот уште другиот радиус.

ШРАФИРАЊЕ

Hatch шрафирање

1-Type and PatternИзбираме шрафура по име односно примерок.

2-Angle and ScaleГо одредуваме агол на наклонот и големина на шрафурата.

3-BoundariesЈа одредуваме граница на шрафурата со Pick Points или Select Objects.

Hatch OriginЈа одредуваме базната точка (лево доле) на шрафурата.

Gap toleranceАко подрачјето на шрафурата не е затворено ( сите точки на агли не се допираат) програмот не го наоѓа подрачјето на шрафирање. Во рубриката ја подесуваме вредоста Tolerance, која ја одредува големината на отворите во полето шрафирање.

Поправање шрафураШрафурата ја поправаме така да на неа 2х кликнуваме и се отвара дијалог прозорец Hatch. Може да ги поправаме и преку дијалог прозорецот Properties (Ctrl+1).

9

ПИШУВАЊЕ НА ТЕКСТОВИ

Multi Line Text Пишување текстовиПо дијагонала задаваме две точки кои го дефинираат предвидениот простор за пишување на текстот. Се отвара уредувач на тексто.

Текстот во уредувачто може да го увезуваме со десен клик на глувчето и наредбата Import Text… датотеки txt и rtf).

Поправање на текстовиТекстот го поправаме така да на него кликнуваме двапати. Може да го поправаме и преку модулот Properties (Ctrl+1).Ако сакаме да тексто при печатење исполнет/обоен, вредноста на променливата TEXTFILL мора да биде подесена на 1.

КОТИРАЊЕ (ANOTATE/ DIMENSION)

Linear Dimension хоризонтално и вертикално котирањеКликнуаме две точки за должина, со третата точка кликнуваме на положбата на котната линија.

Continue Dimension продолжено котирање во иста линијаКога ја избираме наредбата може да го продолжиме котирањето од последната кота која ја имаме нацртано со Linear или Aligned Dimension. Ако сме избрале друга наредба може со поднаредбата SELECT може да избереме од која кота и од која страна сакаме да го продолжиме котирањето.

Dimension space avtomatska razporeditev kotNajprej izberemo ključno koto, takoj nato vse ostale. Predlaga avtomatski razmak (minimalen), lahko pa ga določimo tudi sami.

Aligned Dimension косо котирањеКликнуваме две точки за должина а со третата на положбата на котната линија.

Arc Length котирање должина на лакови

Radius Dimension Diameter Dimension котирање на радиуси и дијаметраСо првиот клик покажуваме на кругот или лак а со другиот пак ја поставуаме котната бројка на саканата позиција.

10

Angular Dimension котирање аглиСо привиот клик покажуваме на првата линија која затвара лак а со другиот клик на другата линија а со третиот клик ја задаваме позицијата на котната линија. Опција: за поголеми агли избираме по наредбата Enter, потоа 3 точки (прва во средина на мерениот агол).

Поправање котиКотите ги поправаме со промена на котиниот стил-се поправаат сите коти автоматски или пак во прозорецот Properties (Ctrl + 1) – се поправаат избраните коти.DIMASSOC = 2 (подесено е асоцијативно котирање).

MODIFY / ПОПРАВАЊЕ (11 Наредби)

Повеќето објекти ги избираме на 3 начини: 1-Pick – кликнување на линијата од објетктот, избираме еден објект наеднаш 2-Window – влечиме прозорец околу објектот во десно (првата точка ја кликнуваме во празнен простор): Ги избираме сите ојбекти кои се во целина внатре во прозоецот. 3-Crossing – влечеме прозорец во лево (првата точка ја кликнуваме во празен простор). Ги избираме сите објекти кои се во целост вантре во прозорецот или пак прозорецот ги вкрустува. CTRL + A изберет ги сите објекти.Ако при изборот ја држиме типката SHIFT објектите се отстрануваат од изборот.

Erase бришење на објектиИзбираме објект или објекти и го потврдуваме изборот.

Move поместување на објектиИзбираме објект или објекти и го потврдуваме изборот.Кликнуваме на базната точка на објектот и го пренесуваме објектот на нова позициај и повторно кликнуваме. Наместо друга точка може да го покажеме смерот и да ја запишеме должината на поместување.

Copy Object копирање на објектиИзбираеме објект или објекти и го потврдуваме изборот...

Rotate вртење на објектиИзбираме објект или објекти и го потврдуваме изборот. Кликнуваме за базна точка на ротација (црвената бројка). Потоа го запишуваме аголот на ротација ( позитивен агол е во спротивна насока од стрелката на часовникот) и потврдуваме со enter.илиПотоа кликнуваме на десно копче на глувчето и ја изибраме под-наредбата REFERENCE. Сега со две точки го задаваме реверентниот агол. Потоа запишуваме уште нов референтен агол и потврдуваме со Еnter.Новиот референтен агол може да го зададиме и со глувче(наредба POINTS и 2x клика, да одредиме агол

Stretch растегнување на избрани точки од објектот Ги избираме точките на објектот и го потврдуваме изборот. Задолжителен избор со начинот CROSSING.Кликнуваме на базната точка на објектот и ја пренесуваме точката од објектот на нова позиција и повторно кликнувме. Наместо да друга точка може да го покажеме смерот и да ја запишиме должината на растегнување.

11

Scale зголемување или намалување на објектиИзбираме објекти или објекти и го потврдуваме изборот. Ја кликнуваме базната точка за зголемување(црвена бројка).Потоа задаваме Scale factor (2=200%, .5 е 50% оргин. Гоелмина)Или Потоа кликнуваме на десното копче од глувчето и ја избираме под-наредбата REFERENCE. Сега со две кликнувања задаваем референтна должина (сината бројка-600). Потоа ја пишуваме новата референтна должина(800) и потврдуваме со enter.Новата референтна должина може да ја зададиме и со глувчето ( поднаредба POINTS и 2x клика, да ја одредиме должината).

Offset паралелно пресликување на објектиНаредбата најпрво бара мерка за пресликување (може да избереме Through и потоа со глувчето да го дадиме растојанието на пресликување).Сега избираме објект и на крајот уште кликнуваме на страната на пресликувње (лево или десно од објектот).

Mirror пресликување на објектиИзбираме објект или објекти и го потврдуваме изборот. Потоа мора да кликнеме две точки со кои ја одредуваме оската на пресликување . Следи уште едно прашање Ако сакате да бришете оргинален објект. Може да одговорите со Y(да) или N(не). Ако промениливата MIRRTEXT = 0 пресликаниот текст може да се чита.

Trim/Extend кратење и продолжување на објектиГи избираме објектите до кои сакаме да скратиме или продолжиме и го потврдуваме изборот. Сега кликнуваме на објектите кои сакаме да ги скратиме или продолжиме. Ако држиме на типката SHIFT на тастатурата наредбата се менува (ако била избрана TRIM потоа важи EXTEND).

Fillet заоблување на аглиОбично најпрво го одредуваме радиусот на лакот на аголот. По избор на наредбата избираме десен клик од глувчето и поднаредбата Radius. Го запишуваме радиусот и птоврдуваме со Enter. Потоа избираме објекти (линии) или две линии кои создаваат агол(црвените бројките). Изборот го потврдуваме со Еnter.Ако сакаме да заоблиме повеќе агли на polyline-и истовремено така по изборот на наредбата избираме десно копче од глувчето и поднаредбата Polyline

Break прекинување на линии или лаковиСо привиот клик на објектот ја одредуваме првата точка на прекин а следната ја покажуваме до каде треба да се отстрани линијата.

12

OSNAP / OSNAP / БАРАНИ ОБЈЕКТИБАРАНИ ОБЈЕКТИ

Подесување на барањето објекти OSNAP подесуваме така, да во статусната линија на дното на екранот се поместуваме на копчето OSNAP, го избираме десното копче на глувчето и наредбата Settings… Се отвара дијалог прозорец за подесување на пребарувачот.

Quadrant – барање на средни точки (лево, десно, горе, доле) лак или круг.Midpoint – барање на средни точки.Endpoint – барање на крајни точки.Center – барење на центар на лак или круг.Intersection –барање на пресек на две линии.Perpendicular – барање на правоагол на линија.Tangent – барање тангентни точки на лак или круг(ако сакаме да продолжиме тангента мора да вклучиме OTRACK).Nearest – барање најблиски точки на некој објект. Extension – барање кое лови подалечни точки.

Променливата APERTURE одредува простор од пребарувачки активности. Можно подесување помеѓу 0 и 50, оптимално =30.

OTRACK / OTRACK / СЛЕДЕЊЕСЛЕДЕЊЕ

Обавезно во комбинација со OSNAP пребарувачот на објекти (освен Nearest), кое го попречува следењето).Многу корисна алатка, која овозможува следење во продолжувањето на МАРКИРАНИ ТОЧКИ. Може да маркираме повеќе точки наеднаш. Точката ја маркираме така да се поставуаме точно на неа не ја кликнуваме. Се прикажува црвен крст. Ако сакаме да ја одмаркираме повторно се поставуваме на неа и крстот исчезнува.

13

LAYERS / LAYERS / СЛОЕВИСЛОЕВИ

Се отвара дијлог прозорец Layer Properties Manager. Поделено е на лев и десен дел.

На ЛЕВИОТ може да припремаме папки за содржински сродни layer-и.

New Property FilterИзработи група layer-ии со исти својстваВо групата автоматски се вклучуваат layer-и со исти својства (при. Сите почнувајќи со бројот 01).

New Group FilterИзработка на папка за група на нови layer-иV tej mapi šele izdelamo layer-je, ki vsebinsko spadajo skupaj (npr vsi layerji ki smo jih uporabili za risanje omarice).

На ДЕСНИОТ се запишани поединечни layer-и со совои својства.

New Layer – изработка на нови слоеви – Layer-ии

Delete Layer – бришење на избраните layer-ии. Бришењето не е можно ако на тој слој има објекти.

Set Current – подесување на моментално активните слоеви.

Својства на Layer-ии

Lock – објектите на заклучениот layer се видливи (слабо) и не е можно да ги избираме и поправаме.Како видливите layer-ии се заклучени може да одредиме на палетите Dasboard, рубрика Layers.

Color – се отвора дијалог прозорец, каде избираме боја на layer-от.

Freeze – објекти на замрзнатит layer-ии не се видливи и не се пресметуваат при регенерација на цртежот. Цртежот брзо се обновува, како да сме го исклучиле со On/Off сопственост.

ВЕЖБАВЕЖБА 1 / 1 / УРБАНИЗАМУРБАНИЗАМ

Увоз растерски слики во auto-cadПравиме layer Подлога(current).Blocks&Referebces/ Reference/ Image… c:\Program Files\ARHITEKTURNA ORODJA\URBANIZEM.PCXAt: (0,0,0), Scale Factor: 120, Rotation Angle: 0Layer Podloga заклучуваме – Lock.

Цртање на изохипсиПравиме layer Изохипси (тековен,боја green).Polyline – преку изихипсите цртаме pline. На крајот ги поправаме изохипсите со помош на Грипови/рачки.

Цртање на патиштаПравиме layer Патишта (тековен, боја magenta).Polyline – преку едниот раб на патот цртаме pline. Другито раб го пресликуваме со наредбата OFFSET и поднаредбата Through.

Цртање на потоци и езераПравиме layer Вода (тековен , боја cyan).Polyline – преку едниот раб на брегот нацртуваме pline. Другипт раб го пресликувамер со наредбата OFFSET и поднаредбата Through. Езерото го прецртуваме и POLYLINE ја затвораме со Close.

Цртање на зградиПравиме layer Згради (тековен, боја blue).Пред цртање вклучуваме:OSNAP – endpoint и perpendicular,POLAR – increment angle = 90, Polar angle = Relative to last Segment.OTRACK

Polyline – го цртаме до 3. точка, потоа ја маркираме 1. и се поместуваме према 4. Кога пребарувачот ќе ја најде 4. точка кликнуваме и заклучуваме со Close.Цртање слемеПравиме layer Слеме (тековен, боја red).Пред цртањето вклучуваме:OSNAP – midpoint и endpoint.Слемето го цртаме со наредбата POLYLINE.

Цртање на дрваПравиме layer Дрвја (тековен, боја green).

Дрвја покрај куќиДрвата помеѓу куќите ги задаваме со наредбата CIRCLE (r=15) и COPY.

За останатите дрва го подесуваме стилот точки:DDPTYPEОблик – ктугГолемина = 30 единициSet Size и Absolute unitsСо наредбата POINT ги кликнуваме сите дрва меѓу куќите. Дрвја помеѓу патСо нардбата OFFSET го пресликуваме работ на патот во оска на дрворед.Со наредбата BREAK ги отстрануваме дел од оската на дрво редот до првите дрвја. Home/Draw/Point/DIVIDE. Ја избираме оската на дрворедот и го пишуваме бројот на празни места меѓу дрвјата = 26.

ПоправањеГо замрзнуваме layer-от Подлога.Раскрсницата ја поправаме со наредбата TRIM и FILLET (радиус = 15).Изохипсите ги променуваме во криви со наредбата Modify/Object/Polyline (десен клик на гувчето и поднаредбата Multiple, потоа ги избираме сите изохипси повторно десен клик и поднаредбата Spline).

ВЕЖБАВЕЖБА 2 / 2 / ПРОЕКТПРОЕКТ

Основни подесувањаПред цртање контрола:SNAP = 1 (единицата е cm)GRID = 50OSNAP – END, MID, EXT, PERP.Пред името на layer-ите е бројот на етажи: -01, 00, 01...

Цртање на ѕидови и столбовиПравиме layer 00_ЅИД (тековен, боја white).Polyline – обемен ѕид по обемот.Offset за 30 навнатре.Pline и Copy за столбови.

Polyline – внатрешните столбови по нацртот.Offset за 20Trim на допирање

Пресметување поврпина на просторииПравиме layer 00_ПОВРШИНИ (тековен, боја red).Draw/BOUNDARY… - кликнуваме на сите простори и порврдуваме со enter.Properties (Ctrl + 1) –приказ на површини или Ctrl + 3 (Toolpallete) – Arhitektura и избираме Опис на простори.

Risanje temeljevПрипремаме layer-ии:-01_ТЕМЕЛИ (тековен, боја blue);-01_ЅИД (barva red);-01_ШРАФУРИ (боја cyan);-01_СИМБОЛИ (боја green).Замрзнуаме 00_ПОВРШИНИ.Draw/BOUNDARY… - кликнуваме во столбвои и во ѕидот и потврдуваме со Еnter.Замрзнуваме 00_ZID.Offset - 20 надвор

Properties (Ctrl + 1) Layer – spremenimo ga na -01_TEMELJILtype: dashed, Ltypescale: 30Match properties – preslikava na ostale črte

MATCHPROP ali Hatch – področje šrafiranja izberemo z ikono Select Objects (Ansi33, scale 4)

Preko toolpallet vstavimo nekaj simbolov (peskolov,…)

Цртање отвори Правиме layer 00_ОТВОРИ (тековен, боја white).Го одмрзнуваме 00_ЅИД и замрзнуваме -01_ТЕМЕЛИ, -01_ЅИД, -01_ШРАФУРИ, -01_СИМБОЛИ.

Отвори - со програмот може брзо да нацртаме прозори и врати со произволни мерки.

Trim – прагови помеѓу вратите на спротивната страна на отварање.

Цртање скалиПравиме layer 00_ СКАЛИ (тековен, боја white).

Еднокраки сакли 1 Обод и линија на движењеPline – го нацртуваме обемот на скалите 100x360Pline – ја нацртуваме линијата на движење (Mid)2 Блок за скалиPline – нацртуваме вертикална линија за скали . (100)Home/Block/Create...име STпојдовна точка = midизбираме линија и птоврдуваме со enter.3 Дистрибуција на линијата на движење со скалите

Home/Draw/Point/MEASURE (по изборот на линијата на движење кликнуваме на десен клик на глувчето и поднаредбата Block).Block name = STAlign block with object = enter (Y)Length of segment = 30

Кружни Скали1 Обем и Линија на движњеPline – го нацртуваме обемот на скалите 100x100 + arcPline – ја нацртуваме линијата на движење (CIRCLE, radius = 50) и поправаме со TRIM.3 Дистрибуција на линијата на движење со скалитеDIVIDE (по изборот на линијата на движење кликнуваме десен клик на глувчето и поднаредбата Block).Block name = STAlign block with object = enter (Y)Number of segments = 12

Завршна опрема на скалитеСтрелка со PLINEKrižec z Draw/DONUT (15)Опис на скали

Внесување на опрема/изработка на СИМБОЛИПравиме layer 00_СИМБОЛИ (тековен, боја green)Стандардната опрема ја внесуваме со симболи преку модулот Tool Palettes.MOVE – симболот го поместуваме така, да кликнуваме и повторно кликнуваме еден грип (да постане црвен) и го поместуваме на новата позиција.ROTATE – симболите ги ротираме така да ги кликнуваме и повторно кликнуваме на еден грип(да стане црвен) потоа кликнуваме десен клик на глувчето и наредбата Rotate.

Изработка на сопствени симболи Активираме layer 01 Изработуваме симболCircle (radius=60) – нацртај надвор од основата .Pline – нацртај еден стол.

Размножи го столот околу масата:ARRAY – polarCenter point – средина на масатаNumber of items = 7Angle to fill = 360

WBLOCK – слично како блок одредуваме:Име Маса_7stБазна точка = centerЈа избираме масата со стол и го потврдуваме изборот со Еenter.Задаваме папка и име на датотеката.

2 Изработуваме палета со Алатки/Tool PalletСо Ctrl + 3 ја отвараме палетата со алатки. На палетата кликнуваме десен клик и избираме New Pallet…, ја именуваме со свое име.

3 Сега го отвараме модулот Design Center (Ctrl + 2)Ја повикуваме папката 2D_цртежу и повлекуваме сибол во Tool Pellet со наши имиња.

Котирање на приземјеПравиме layer 00_КОТИ (Тековен, боја red).Повторно користиме различни типови на котирања. За решавањет на котирањето ја уптребуваме наредбаа DIMENSION SPACE.Шрафирање на приземјеПравиме layer 00_ ШРАФУРИ (тековен, боја cyan).Hatch – ѕидови (Ansi 31, scale = 3)Hatch – столбови (Solid)Изработка на покривПравиме layer 01_ ЅИД (тековен, боја red).Правиме layer 01_КОТИ (боја red).Правиме layer 01_ ПОКРИВ ( magenta).Ги замрзнуваме сите освен -01_ЅИДСо наредбата Draw/Boundary… ја прецртуваме контурата на ѕидот.Го замрзнуваме -01_ЅИД,layer 01_ПОРКИВ curr.Pline – ја цртаме контурата на стреата (40 лево и и нагоре од столбот)Pline – го цртаме слемето

Properties (Ctrl + 1) – променуваме во испрекината линија.

Pline – цртаме греда преко столбовитеCopy – ја копираме гредата за 190Pline - рог

ARRAY – rectangular (избираме рогови)Rows = 14Columns = 1Row Offset = 1170/13 (меѓусебното растојание помеѓу првиот и последниот рогMirror – преку слеметоStretch – рогот го продолжуваме до стреата(избираме crossing)

Котирање на покрив.

ДОПОЛНИТЕЛНОДОПОЛНИТЕЛНО::Изработка на пресециПравиме layer P1_ZID (тековен, боја blue).Ги замрзнуваме сите кои почнуваат со 01_ (покриви).Ги одмрзнуваме и заклучуваме 00_ѕид и 00_скали.

Линија на пресек – најпрво внесуваме податоци за плочата и катаната висина, потоа со два клика ја задаваме линијата на пресекот и со третиот клик го задаваме смерот на сечење.Properties – линијата на пресек на layer 00_ЅИД.

Цртање на темелиPline – ги цртаме темелите (длабина. =80)Properties – испрекината линија во поглед

Цртање на ѕидови Pline или Rectangle – ѕидовиPline или Rectangle – крајни ѕидови 100Pline – lega (30/30) крстот за пресекOdprtine – цртање на прозори и врати

Скали – задаваме параметри за скали (13 x 20/30) и потоа кликнуваме на почетокот на скалите, со другиот клик па го покажуваме смерот на цртање. Двете точки се на горниот раб на плочите. Trim – спојување со плочата

Цртање на покривГо одмрзнуваме и зклучуваме 01_покрив.Ги замрзнуваме 00_ѕид и 00_скали.Pline – долниот раб на роговите (наклон 32).Додаваме: Polar Additional Angle 32.За слеменската точка си помагаме со Otrack следење.Offset - за 15Trim/Extend, Pline, Join, CloseCopy – копираме греда (помош Otrack)Mirror – на другата страна

Шрафираме:Правиме layer P1_ШРАФУРИ (тековен, боја cyan).Hatch – ѕидови (Ansi 31, scale = 3)Hatch – темели (Ansi 33, scale = 3)Hatch – плочи, скали (Solid)

Котираме:Правиме layer P1_КОТИ (тековен, боја red).Linear (continuous) – темелиAngular – наклон на покирвот и скалите Multileader – опис на гредатат.Simboli – висински коти на пресекот (%%p = ±, %%d = ° , %%c= Ф)

ПРАВИЛА ЗАПРАВИЛА ЗА LAYOUT LAYOUTКога сме завршиле со цртањето во модел подрачјето време е да ги подготвиме цртежите за печатење . За печатење во AutoCAD наменети се Layout-и.

ПОДЕСУВАЊЕ НА LAYER-И1. Го активираме Layer Defpoints (Ни служи за рамка ViewPortov, бидејќки не се печати.

Може да припремиме и свој layer.).2. Ги одмрзнуваме/отклучуваме сите Layer-и;3. Ги замрзнуваме сите Layer-и во колонатаi New VP Freeze.

ИЗРАБОТКА НА ЛИСТ (Layout)За изработка на Layout за печатење за печатење би го користеле волшебникот односно наредбата LAYOUTWIZARD (Insert/Layout/Create Layout Wizard).Во волшебникот ги следиме упаствата:

1. BEGIN – Ставаме име на листот2. PRINTER – Го избираме саканиот печатар. Ако го немаме NONE;3. PAPER SIZE – Избрано согалано бараниот формат. Ние избираме A3;4. ORIENTATION – Зависи од печатачот – обично Landscape;5. TITLE BLOCK – Може да избереме припремен блок за галва и рамка на листот- ние

избираме NONE;6. DEFINE VIEWPORTS – Го поставуваме саканиот број VP. Ние би избрале Array, 2 редица

и 3 колонин. Размерот би го избрале 1:10 (тоа би било размер за печатење 1:100) 1:20 (1:200), 1:5 (1:50)...

7. PIC LOCATION – Го избираме копчето Select Location и во цртежпот покажуваме со правоаголникот на просторот и поставуање на нашите VP. Се држиме до внатрешните испрекинати линии кои нас ни преставуваат подрачје за печатење. FINISH.

ПОДГОТОВКА НА ПЛАНОВИЈа бришеме левата долна страна VP.Потоа 2x кликнуваме во провиот прозорец (со тоа го активираме).Избираме Layer Properties Manager.Во колоната VP Freeze ги одмрзнуваме сите Layer-и сутерени (кои започнуваат со -01...).Во VP го поместуваме со PAN цртежот во средина на прозорецот.Кликнуваме на другиот прозорец.Во колоната VP Freeze ги одмрзнуваме сите Layer-ии приземје (кои започнуваат со 00...).Повторуваме уште за Основа на покрив и Пресек.ВНИМАНИЕ!Ако го уптотребубаме ZOOM би го изгубиле размерот. Разерот повторно го подесуваме востатусат .Размерот повторно го подесуваме во статусната линија, рубриката Viewport Scale.

ЗДРУЖУВАЊЕ НА ЦРТЕЖИТековно Layer е 0.Ја избираме наредбата Home/Block/INSERT. Потоа го избираме копчето Browse... и го повикуваме во mapi C:\2d цртеж\Урбанизам.dwg. Во дијалог прозорецот подесуваме uniform scale и задаваем faktor 0.1.Дрвата кои што ги цртавме како точки /point, сега се само точки. DDPTYPE и го подесуваме обликот на точката како при урбанизам.

Размер испрекината линијаLTSCALE (подесуваме на 0.1)

PLOT / PLOT / ПЕЧАТЕЊЕПЕЧАТЕЊЕ

Ја избираме наредбата PLOT.Во новиот дијалог прозорец е подесено се освен стилот на печатење (види црвената рамка). Plot Style Table – го избираме стилот ACAD.ctb и го уредуваме со копчето Edit…

Се отвара нов дијалог прозорец, со поединечни бои (ние ги имаме употребвуано првите 7 бои) одредуваме боја на печатење Black. Потоа ја одредуваме уште дебелината на печатење (Lineweight) поединиечни бои.

Со копчето Save & Close ја потврдуваме промената на стилот и се враќаме во дијалог прозорецот Page setup.Припремаме предоглед/Preview... Ако се е OK печатиме, поинаку поправаме.

ARHITEKTURNA ORODJA ARHITEKTURNA ORODJA ЗАЗА AUTOCAD AUTOCAD

ПАТ ДО ИНСТАЛАЦИСКАТА ПАПКА 1. Стартуваме AutoCAD.2. Во програмот правиме пат до папката каде сме инсталирале AO. Ја пишуваме наредбата

OPTIONS и се поместуваме на картончето Files.3. Ја избираме папката Support File Search Path и на десното копче Browse…4. Повикуваме и ја избираме инсталациската папка (обично C:\Proдram Files\Arhitekturna

orodja ).

ПОДЕСУВАЊЕ НА ПАЛЕТИ5. Orodne Palete/ToolPalette ги отвараме со комбинација на типката CTRL + 36. Во пребарувачот ја повикуваме инсталациската папка (обично C:\Proдram Files\Arhitekturna

orodja )7. Ги избираме сите датотеки со екстензиј а *.XTP и ги повлекуваме на прозорецот Orodnih

Palet.