.www.sklonline.com.www.nicaonline.com

สมครสมาชกตดตอ: สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวนำชายฝง 1/19 ม.3 ถ.เกาแสน ต.เขารปชาง อ.เมอง จ.สงขลา (90000) โทร : 074-311895, 312036

ออกแบบ&งานศลป : ภรณย ถมพลกรง, อรรถศาสน วาจกองบรรณาธการ : , ขวญเรอน สวรรณรตณ, , , , อนสรา แกนทอง, นรนทร ใหมวด จำนง ถราวฒ มยร พฒโนทย ฉววรรณ หนนน พลสนธ ววฒนบรรณาธการ : , กอเกยรต กลแกว, ผชวยบรรณาธการ : นคม ละอองศรวงศ, ภรณย ถมพลกรง , ยงยทธ ปรดาลมพะบตร อรญญา อศวอารย

“การทำไรทำนาเปนอาชพทอยคกบคน ต.ทาหนมาชานานแตใน

อดตหมบานของเราไมเคยใชยาและสารเคม ในนำมปลา ในนามขาว

แตปจจบนในนาเรมไมมขาว ในนำเรมไมมปลา สตวนำบางชนดหา

ยากมากขน เพราะมการใชสารเคมจากไรนา ชาวบานขาดความรและ

จตสำนก เพราะฉะนนฉนคดวา ยงไมสายเกนไปทพวกเราจะเลกใช

สารเคมและหนมาดแลซงกนและกน เพอทจะใหในนำมปลาและใน

นามขาวตอไป”

ขอคดและวาทะด ๆ จากคณ หวนเสาะ ดำนอย 11/2 ม.8 ต.ทาหน อ.สทงพระ จ.สงขลา รวมดวยชวย

กนนะครบ ใครมขอคดหรอวาทะด ๆ ทตองการมสวนรวม สามารถบอกผานทมงานจดหมายขาวของเรา

ได และเหมอนเชนเคยครบ ทานตอไปเตรยมตวใหพรอม เราจะไปหาทาน ถงบาน อยาง แนนอน

สวสดคะ ทะเลสาบของเราป (งบประมาณ) นมกจกรรมอะไร บาง เอาทเดนเปนกจกรรมหลกกคอ ฟารมทะเลซงเรามเปาในการดำ เนนการ 7 เขต มการปลอยพนธสตวนำ 21 ลานตว มการจดอบรม ประมงอาสาไป 4 เขต การรวบรวมพอแมพนธเพอทำธนาคารสตวนำ การอนบาลสตวนำกอนปลอยเพ อเพ มความอดมสมบรณซ งทก กจกรรมไดมพนทเปาหมายครบ สวนการปลอยสตวนำกำลงทยอย ปลอยกงกามกรามไปแลว 4 ลานกวา เพราะทผานมาสภาพนำยงเปน นำจด และเมอตนเดอนมนาคมนำเคมเรมเขาไปยงทะเลสาบบางแลว ได เตรยมแผน ทจะปลอยกงกลาดำตอ สวนในการสำรวจปรมาณสตวนำ รอบทะเลสาบตงแตตลาคม 2557 เปนตนมา พบวากงกามกราม

กงหวมน ปลาทองเทยว ปลาดกทะเล ปลาขตง ปลาตะเพยนขาว ยง มการจบกนไดทกเดอน แตเร มซบเซาบางชวงเดอนมกราคมถง กมภาพนธ เนองจากลมแรงไมสามารถทำการประมงได กเปนสวนด เหมอนกนททำใหทรพยากรประมงในทะเลสาบเวนจากการถกจบจะ ไดตวโตขนหรอขยายพนธตอบาง (ธรรมชาตชวย) สวนในภารกจอน จะดำเนนการไปเรอยๆ ใหครบตามแผนเพอคนความอดมสมบรณให ทะเลสาบสงขลาตอไป

และหวงเปนอยางยงวา หากชมชนยงตระหนกและเลงเหน ความสำคญของการใชประโยชน การอนรกษไวเพอการบำรงพนธท จะใหมผลผลตอยางตอเนองแลว ความอดมสมบรณของทะเลสาบ สงขลาคงกลบมาดงเชนในอดต แตทงนทกความสำเรจตองอาศย เวลาและความอดทน

www.nicaonline.com,www.sklonline.com

ปท 11 ฉบบท 3/58, ม.ค. 58

จดหมายขาวwww.sklonline.com

อรญญา อศวอารย

จำนง ถราวฒ

วาทะดๆ มทเลสาบ

.www.sklonline.com.www.nicaonline.com

หนา 2:: จดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ฉบบท 3 8 ::/58 เดอนมนาคม 255

“พวกเราเจบใจซำซากเหลอเกนทพนองชาวเลของเรามกจะเดนหลงทางกนเปนประจำ

เตอนกนกแลว ขอรองกนกแลวกยงหลงทางกนเหมอนเดม ผมขอถามหนอยเถอะ การใชอวนรน

การใชอวนตาถ เพอจบสตวนำใหไดเยอะ ๆ มนถกตองแลวหรอ การจบสตวนำทมไขแกเตมทอง

แลวคณไมยอม ปลอยมนลงทะเลเพอทจะใหมนขยายพนธตอไป ผมถามจรง ๆ เถอะครบ มน

ถกตองแลวหรอพดแลวมนเจบใจ แลวมาบนวาไมมปลา พวกเราทำกนเองทง นน ผมขอรอง

อกครงผานผสอขาวสดหลอ (ผมไมไดพดนะครบพเขาพดเอง 55) ใหเลกพฤตกรรมเหลานเสย

ทเจบใจจงหแลวนไมรจะทำพรอด”

หลงจากทไดฟงชาวบานทานนจาก ต.จองถนน ไดระบายความรสกรวมเปดใจใสซอง

จดหมายขาวกบเรากนาเหนใจครบท ย งมบคคลท เหนแกตวอย ในสงคมชาวเลของเรา

ทำใหคนสวนมากตองเดอดรอนไปดวย พวกเรา ทมงานจดหมายขาวขอเปนกำลงใจใหนะครบ

ตองรวมกนตอตานกลมคนทไม หวงดกบทะเลสาบของเราอยาใหคนทไมดมารงแกทะเลสาบ

ของพวกเราอก ส ส ครบ

ชอวทยาศาสตร

ชอสามญ

ลกษณะ

นเวศวทยา

การแพรกระจาย

: Puntioplites bulu

: Bulu barb

: ลำตวเกอบเปนรปขนมเปยกปน หวและลำตว แบน ขาง นยนตาโตและคอนไปทางดานบน ครบหลงสง ไมมหนวด ครบหาง เวาลก เกลดสเงน แตปลาตมจะตางจากปลากระมง คอ ปลาตมจะมเกลดสขาวเวนแตกานครบกนไมมรอยหยก เกลดเลกกวาเมอ สะทอนแสงจะมสขาวเงนและลำตวมรอย ขดสคลำตามขวาง ประมาณ 7-8 รอย และกานครบ กนอน

ใหญสดมขอบเรยบ กระโดง หลงจะสง ขนาดโตเตมทประมาณ 30 เซนตเมตร

: พบแตเฉพาะภาคใต อาศยในแหลงนำจด

: ทะเลสาบสงขลาตอนใน ฉววรรณ หนนน

สารพนสตวนำ : ปลาตม

จำนง ถราวฒ

เปดใจใสจดหมาย

หนา 3

.www.sklonline.com.www.nicaonline.com

:: จดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ฉบบท 3 2558 ::/58 เดอนมนาคม

จำนง...รายงาน

สภาวะการประมงรอบทะเลสาบสงขลา ประจำเดอน กมภาพนธ 2558

หากคดจะไปเชยงใหม แลวเกด หลงทาง ไมเปนไรครบเพราะเราอาจ จะไมเคยไป จงไมคนเคยกบเสนทาง... หากคดจะไปกรงเทพฯ แลวเกดหลง

ทางอก กคงยงไมเปนไรอยดครบ เพราะมนอาจจะไมใช บานเรา

แตทบานเราขณะน นสครบ บานเองแทๆ ยงมคน ทเดนหลงทางเตมไปหมด จบปลาตวเลก ทำอวนรน เครองมอผดกฎหมาย รกลำเขตอนรกษ จบสตวนำทกำลง วางไข เหลาน เปนตน หรอวาใหกรมประมงซอเครอง GPS แจกเสยเลย จะไดไมเดนหลงทางอก 555…

ทนมาเขาเรองของเราครบ สรปสภาวะการประมง รอบทะเลสาบสงขลา หนงถงสองเดอนทผานมาแตละท แตละแหงซบเซาพอสมควรครบ ชาวประมงออกจบสตว นำไดไมเตมท เนองจากชวงนเรอเลกตองงดออกจากฝง (ลมมนแรงครบ)

...ผมนงคดเลนๆ นถาททะเลนอยไมม กาฝากสงคม เชนการทำประมงทผดกฎหมายหรอเหน แกตว เชอเหลอเกนครบวาตะกราหรอเขงทแมคานำมาใส ปลาหาหกเขงนาจะไมพอใส เพราะทนสตวนำจดถอวา ยงอดมสมบรณ สตวนำทจบไดม ปลาหมอชางเหยยบ 80-90 กก. ปลาสลาด 40-50 กก. ปลาโสด 90-100 กก.

...ถาทอนเจอคลนลมแรงททะเลหลวง ไมตองถามเลยครบ คลนลมจะแรงกวาทอน ๆ แตกยงโชค ดครบ ชวงตนๆ เดอนทผานมากระแสลมลดความแรงลง บาง ชาวประมงพอทจะออกจบสตวนำไดบาง สตวนำท จบไดเดนสดกยงเปนกงกรามกาม จบได 150 กก. ปลาดก ทะเล 30-40 กก.

...ยายททำการใหมดแลวเปนระเบยบ เรยบรอย ของซอของขายมมากมายใหเลอกแตกวาจะหา ตลาดเจอ เลนเอาทมงานสำรวจสตวนำเหงอซมไปเหมอน กน สตวนำทจบได ปลาขขม 70-90 กก. ปลากดเหลอง 90-100 กก. ปลาหวแขงหนวดออน 200-250 กก.

...ไปคขดครงใดตองนกถงเมนทเกยวกบปลาชอนตงไวเลยครบ ตมยำ แกงสม ปลาแดดเดยว เพราะทน

ทะเลนอย

ทะเลหลวง

ตลาดพทลง

คขด

ปลาชอนถอวาขนชอ และจบไดเยอะกวาทอน ๆ จบได 400-500 กก. สวนปลานล ตามมาตด ๆ 200-300 กก.

...สตวนำท มชวตอย ไดใน บรเวณน ถอวาสดยอดในการเอาตวรอดอยางแทจรง เพราะทนเปนศนยรวมของเครองมอประมงขนเทพทงนน โพงพาง อวนรน ไซหนอน แตสตวนำกยงพอมใหจบครบ กงกลาดำ 90-100 กก. กงหวมน 50-60 กก. ปลาบตร 400-500 กก.

...ทานใดทอยากกนแกง สมปลากดขลงขอแนะนำใหมาทนไดเลยสด ๆ จากทะเล ตองหลงประมงตณฯ วากนอยางนน สตวนำทจบไดทนถอ วาหลากหลายครบ โดยเฉพาะปลายอดนยมอยางปลา กระบอก ปลาตะกรบ ปลากดขลง ปลาดกทะเล จำพวกกง กมเชนกน เชน กงหวแขงใหญ กงหวแขงเลก เปนตน

...บรเวณนถอวาคอนขางโชคดครบ สามารถออกทำการประมงไดทกฤด ดวยทำเลท เหมาะสม สตวนำอดมสมบรณกวาทอน ชาวประมงทนยง คงยมได สตวนำทจบไดปลาหวแขงหนวดออน 400-500 กก. ดกทะเล 250-300 กก. กงหวมน 150 กก

ทะเลสาบตอนนอก

หลงประมงตณสลานนท

ทะเลสาบตอนใน

.

www.nicaonline.com,www.sklonline.com

www.nicaonline.com,www.sklonline.com

หนา 4

.www.nicaonline.com .www.sklonline.com

:: จดหมายขาวโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ฉบบท 3 ::/58 เดอนมนาคม 2558

จำนง ถราวฒ

ปลาบทราย การเพาะพนธโดยการฉดฮอรโมนและผสมเทยม เรมมการศกษาในป 2515 แตยงไมประสบความสำเรจเทาทควร สำหรบการผลตเชงพาณชย ตอมาป 2528 ไดทำการเพาะพนธโดยวธ เลยนแบบธรรมชาตไดสำเรจ ป 2543 ไดทำการทดลองฟกไขและ อนบาลจนสำเรจในการผลตพนธลกปลาบทรายในเชงพาณชย

ศพจ.พทลง ศพจ.สงขลา และ ศพจ.นครศรธรรมราช ไดเลง เหนถงความเสยงของสตวนำชนดน ทจะสญพนธไปจงไดมการรวบ รวมพนธเพอทำการศกษาเพาะพนธ และผลตเพอปลอยเพมความ หลากหลายในลมนำทะเลสาบสงขลา เชน ป 2548 ผลตปลอย 30,000 ตว ป 2554 ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงนราธวาส จำนวน 130,000 ตว ตอมาป 2556 และป 2557 ศนยวจยและพฒนาประมง นำจดพทลง ผลตและปลอยลงสทะเลสาบสงขลาปละ 20,000 ตว โดย พนทปลอยเปนบรเวณทะเลหลวง

ทมสำรวจจากสถาบนวจยการเพาะเล ยงสตวนำชายฝ งสงขลา ไดสอบถามชาวประมงททำการประมงพบวา เมอกอนมมาก และเรมลดนอยลงเรอยๆ จนกระทงเรมมาพบเจอบางเมอ 2-3 ปท ผานมา (ป 2555-2556) ซงสามารถทำใหผลผลตปลาบทรายเพมขน และสามารถจบไดและมการนำมาขายททาขนสตวนำ

จากสำรวจการจบสตวนำในแตละเดอน รอบทะเลสาบ สงขลา ตงแตป 2546-2557 พบวา บรเวณแหลงทพบเจอปลาบทราย ไดแก ทะเลนอย ทะเลหลวง เชน ตลาดปากพะยน สวนบรเวณ ตอนใน ไดแก ปากจา ปากบางภม รตภม อำเภอควนเนยง ซงเปนบรเวณพนท นำจดเกอบตลอดป บรเวณทมการจบไดมากและมการซอขายคอ ต.ลำปำ อ.เมอง จ.พทลง ประมาณวนละ 10-20 กโลกรม จบโดยใช

เฮฮา...ประสาชาวเล

อรญญา อศวอารย และยงยทธ ปรดาลมพะบตร

ปลาบทรายคนถน ภายหลงกรมประมงรวมกบชมชนประมงฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา

ไซนอน ชวงฤดกาลท จ บไดมากเปนฤดนำหลาก ต งแตเดอน พฤศจกายน ถงเดอนมกราคม ขนาด 700-800 กรม ราคาซอขาย 300-400 บาทตอกโลกรม โดยสงขายไปยงรานอาหารประเทศ มาเลเซย แบบมชวต เมนทนยม คอ นงมะนาวและแปะซะ สวนตวเลก 200-250 กรมตอตว จะนยมนำมาเลยงตอในบอดนหรอกระชง แตพบวามการ เจรญเตบโตชา แตทงนยงเปนการเลยงเปนอาชพเสรม แตในอนาคต ตองดศกยภาพของตลาด และตนทน

จากการตดตามประเมนผลตงแตป 2546-2557 เปนระยะ เวลา 12 ป พบวา ปรมาณปลาบทรายเดนอย 3 ชวงหรอระยะเวลา 4 ป ครงไดแก ป 2547 ป 2551 และ ป 2556 ซงเปนไปไดวา ปลาบทรายท มการจบไดในป 2551 เปนผลของการปลอยเมอป 2548 และปลาบ ทรายทมการจบได ในป 2555 และ 2556 เปนผลของการปลอยเมอป 2554 ทมการจดการการใชทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลาแบบ บรณาการโดยชมชนมสวนรวม

นบเปนเรองทนายนดทปลาบทรายทเคยชกชมในทะเลสาบอยางมากและหายไปกลบมาชกชมอกครง ภายหลงกรมประมงโดย หนวยงานภายใตกองวจยและพฒนาประมงนำจด กองวจยและ พฒนาประมงชายฝ ง สำนกงานประมงจงหวดสงขลา พทลง และนครศรธรรมราช รวมกบชมชนประมงพนบานชวยกนฟนฟจน ปลาบทรายกลบมาสรางรายไดใหกบชาวประมงพนบาน กรมประมง จะเดนหนาฟนฟปลาชนดน และอกหลายชนดตอไป เพอใหทะเลสาบ สงขลากลบมาอดมสมบรณอกครงหนงดงเชนอดตทผานมา