Sintaxe (teoría)

8/18/2019 Sintaxe (teoría)

1/26

Índice

SINTAXE FUNCIONAL

Departamento de

Lingua Galega e Literatura

I.E.S. Aquis Celenis

Caldas de Reis


2/26


3/26

Índice

1

1 A SINTAXE .............................................................................................................. 3

1.1 Relacións. .............................................................................................................. 3

1.2

Unidades................................................................................................................ 3

2 Unidades sintácticas: A FRASE ................................................................................. 7

2.1 Frases endocéntricas: ............................................................................................. 7

2.1.1 Frase substantiva. ........................................................................................... 7

2.1.2 Frase adxectiva. ............................................................................................. 7

2.1.3 Frase adverbial. .............................................................................................. 8

2.1.4 Frase verbal.................................................................................................... 8

2.2 Frases exocéntricas: ............................................................................................... 9

2.2.1

Frase nominal. ................................................................................................ 9

2.2.2 Frase preposicional......................................................................................... 9

3 Unidades sintácticas: A CLÁUSULA ...................................................................... 11

3.1 As funcións clausais. ............................................................................................ 11

3.1.1 SUXEITO. ................................................................................................... 11

3.1.2 PREDICADO. ............................................................................................. 11

3.1.3 COMPLEMENTO DIRECTO. ..................................................................... 11

3.1.4 SUPLEMENTO. .......................................................................................... 12

3.1.5 COMPLEMENTO INDIRECTO. ................................................................. 12

3.1.6

COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL. .................................................... 12

3.1.7 ATRIBUTO. ................................................................................................ 13

3.1.8 PREDICATIVO DE SUXEITO.................................................................... 13

3.1.9 PREDICATIVO DE CD............................................................................... 13

3.1.10 COMPLEMENTO AXENTE. .................................................................. 13

3.1.11 DATIVO DE SOLIDARIEDADE. ........................................................... 14

3.1.12 DATIVO DE INTERESE. ........................................................................ 14

3.2 Tipos de cláusulas segundo a súa estrutura interna................................................ 14

3.2.1

Simples. ....................................................................................................... 14

3.2.2 Compostas. .................................................................................................. 14

3.2.3 Complexas. .................................................................................................. 14

4 Unidades sintácticas: A ORACIÓN ......................................................................... 21

4.1 Tipos de oracións segundo a súa estrutura interna. ................................................ 21

4.1.1 Simples. ....................................................................................................... 21

4.1.2 Complexas. .................................................................................................. 21

4.1.3 Compostas. .................................................................................................. 21

4.2 Tipos de oracións segundo a natureza o nexo. ...................................................... 21

4.2.1 Oracións adversativas. .................................................................................. 21


4/26

Departamento de Lingua Galega e Literatura-IES Aquis Celenis-Caldas de Reis

2

4.2.2 Oracións Concesivas. ................................................................................... 22

4.2.3 Oracións Condicionais. ................................................................................ 23

4.2.4 Oracións Causais. ......................................................................................... 23

4.2.5 Oracións Consecutivas. ................................................................................ 24


5/26

Sintaxe

3

1 A SINTAXE

A Sintaxe é a parte da gramática que estuda o xeito de se relacionaren as palabras entre si eo modo en que se organizan e combinan para formar unidades máis complexas.

1.1 Relacións.

Existen dous tipos básicos de relacións entre unidades gramaticais:

CONEXIÓNS: Relacións de dependencia que manteñen unha partes coas outras.Son de tres tipos:

o Interordinación: As partes necesítanse mutuamente e non se pode prescindir de ningunha delas.

- De madeira.- Se queres faino.

o Subordinación: Esta relación dáse cando unha unidade está contida dentrodoutra, cumprindo unha función dentro dela.

- Unha casa de madeira.- Quero que veñas.- Dixo: se queres faino.

o Coordinación: A relación de coordinación dáse entre unidades que estánno mesmo nivel, podendo cumprir calquera delas a mesma función cóconxunto.

- Unha casa de madeira e de boa calidade.- Dixo: se queres faino e non agardes por min.

Hai varios tipos de coordinación, dependendo do nexo que una asunidades:

Copulativa: Pódese contruír sen nexo ou con: e, nin, e mais. Disxuntiva: Nexo: ou. Distributiva: Nexos: ora...ora, ou...ou, ben...ben, etc.Explicativa: Nexos: é dicir, isto é, etc.

FUNCIÓNS: Relacións entre o todo e as partes. Co termo función referímonos óvalor organizativo que adquire unha unidade ó integrarse noutra superior

(determinante, núcleo, suxeito, complemento directo...). Na análise sintáctica candose indican funcións estas escríbense con letra maiúscula.

1.2 Unidades.

As unidades sintácticas son as seguintes: palabra, frase, cláusula e oración. Na análisesintáctica cando representamos unidades escribímolas con letra minúscula.

Segundo o principio de recursividade unha unidade pode conter dentro de si outra unidadedo mesmo tipo ou de tipo superior (unha frase pode conter dentro outra frase, unha cláusula ouunha oración; do mesmo xeito unha cláusula pode ter dentro de si outra cláusula ou unhaoración).

- O libro que me deixaches. É unha frase nominal que contén unha cláusula.


6/26


4

- Dixo que o facía porque quería. É unha cláusula que contén unha oración.

A recursividade permite diferenciar entre tres tipos de unidades:

Unidades simples: Non teñen no seu interior outra unidade do mesmo tipo ousuperior.

- Un bolígrafo (Frase simple)-

Quero un bolígrafo (Cláusula simple)- Douche o bolígrafo se o queres (Oración simple).

Unidades complexas: Conteñen dentro de si outras unidades do mesmo tipo ou detipo superior.

- Un bolígrafo verde (Frase complexa) - Un bolígrafo que non escribe (Frase complexa) - Quero un bolígrafo que escriba (Cláusula complexa) - Douche o bolígrafo se o queres, pero non escribe (Oración complexa)

Unidades compostas ou coordinadas: Están formadas por dúas ou máis unidades

todas elas no mesmo nivel e unidas mediante unha relación de coordinación. Candounha unidade está formada por dúas unidades do mesmo tipo coordinadas falamosde unidades compostas, pero cando as unidades que están coordinadas son de tipodiferente, á estrutura resultante chamámoslle construción coordinada. Igual cásunidades compostas, as construcións coordinadas poden ser copulativas,disxuntivas, distributivas ou explicativas.

- Un bolígrafo verde e papeis de cores (Frase composta) - Quere o bolígrafo, pídeo e danllo (Cláusula composta) - Doucho se o queres, se non o queres non cho dou (Oración composta) - Eu e quen me axudou (Construción coordinada).


7/26

Sintaxe

5

Ademais das construcións coordinadas existen tamén as construcións comparativas, queestán integradas por un 1ºTERMO, un NEXO e un 2ºTERMO.

PRED

Ti , quen vai contigo e quen aínda non foi porque non puido, viredes á festa

fv

vbo

NX

conx

constr. coord.

cl or causal

cl

SUX

ron

EFECTO

fs

subst

SUX CAUSA

cl

PRED

TERMO

vbo

fs

subst

fn

DET NOM

art

cl

PRED CCL SUX

fs

subs

CCC

f re

prep-pron

fs

DIR TER

NX

fs

CCT

adv

fadv

PRED

vbo

fv

conx

f re

DIR

fv

vbo

fv

re


8/26


6

cl

PRED

Xabier é tan listo coma ti

fv

NUC

vbo

NX

conx

constr. comparat

1º TERMO 2ºTERMO

ATR

f.adx

MOD

adv

fs

NUC

p.p.

NUC

adx

f.adv

NUC

fs

NUC

subst

SUX


9/26

A Frase

7

2 Unidades sintácticas: A FRASE

A frase é a unidade sintáctica inmediatamente superior á palabra e inferior á cláusula. Asfrases constan de varias palabras que se relacionan entre si e que desempeñan diversas funciónsdentro da unidade.

Coma as demais unidades sintácticas as frases poden ser simples, complexas, compostas ouformar parte dunha estrutura coordinada:

- Rapaz (Frase simple)- Mesa de madeira (Frase complexa)- Grandes e pequenos (Frase composta ou coordinada)- Eu e quen veña comigo (Estrutura coordinada: frase e cláusula)

As frases poden ser de dous tipos: endocéntricas ou exocéntricas.

2.1

Frases endocéntricas: Nelas dáse unha relación de subordinación entre os elementos que as compoñen. Constan

sempre de un NÚCLEO ademais poden levar un MODIFICADOR, que é o elementosubordinado e que pode estar desempeñado por calquera tipo de unidade. Segundo o tipo de palabra que desempeñe a función de núcleo falamos de catro subtipos:

2.1.1 Frase substantiva.

O núcleo é un substantivo (ou un pronome). O modificador pode ser un adxectivo, unhafrase adxectiva, unha frase preposicional ou unha cláusula:

2.1.2 Frase adxectiva.

O núcleo é un adxectivo. O modificador pode ser outro adxectivo (frase adxectiva), unadverbio (ou frase adverbial) ou unha frase preposicional:

can

fs

NUC

subst

can

fs

NUC

subst

veloz

MOD


10/26


8

2.1.3 Frase adverbial.

O núcleo é un adverbio. O modificador pode ser outro adverbio (ou frase adverbial) ouunha frase preposicional. No caso de tratarse dunha locución adverbial, toda ela funcionacomo núcleo.

2.1.4 Frase verbal.

O núcleo é un verbo. O modificador pode ser un adverbio. Cando se trata dunha perífrase verbal esta funciona toda ela como núcleo da frase verbal.

fácil

fadx

NUC

adx

fácil

fadx

NUC

adx

moi

MOD

adv

lonxe

fadv

NUC

adv

lonxe

fadv

NUC

adv

moi

MOD

adv

escoito

fv

NUC

vbo

tes que ir

fv

NUC

vbo

non escoito

fv

NUC

vbo

MOD

adv


11/26

A Frase

9

2.2 Frases exocéntricas:

Están formadas por dous constituíntes que manteñen entre si unha relación deinterordinación, ambos se esixen mutuamente. Hai dous tipos:

2.2.1 Frase nominal.

As súas funcións son DETERMINANTE e NOMINAL. A función de nominal pódeadesempeñar calquera unidade; a de determinante unicamente a poden desevolver o artigo eos adxectivos determinativos (demostrativo, posesivo, numeral, indefinido).

2.2.2

Frase preposicional.As súas funcións son DIRECTOR e TERMO. O termo pode ser desempeñado por

calquera tipo de unidade; o director ten que ser necesariamente unha preposición ou unhalocución prepositiva.

a

fn

DET

art

NOM

amiga

subst

a

fn

DET

art

NOM

de Caldas

f.prep

con

fprep

DIR

prep

TERMO

agarimo

subst

fprep

DIR

prep

quen quixo

cl

con

TERMO


12/26


13/26

A Cláusula

11

3 Unidades sintácticas: A CLÁUSULA

A cláusula é unha unidade sintáctica que se sitúa no nivel xerárquico inmediatamentesuperior á frase e por debaixo da oración. A cláusula caracterízase por posuír un predicado (se

non hai un verbo que funcione como predicado non hai cláusula).

3.1 As funcións clausais.

3.1.1 SUXEITO.

Os métodos para a identificación do suxeito son os seguintes:

1. A concordancia en número e persoa co verbo: A nena baila muiñeiras / As nenas bailan muiñeiras. Gustoume ese libro / Gustáronme eses libros.

2. A ausencia de preposición:

Xan observou a Pedro.

3. Orde anteposta ó predicado: A avaricia rompe o saco. Esa muller é médica.

4. Conmutación por un pronome tónico: Ó provocar o pánico a catástrofe Ó provocalo ela.

Existe un grupo de cláusulas denominadas impersoais nas que non aparece a funciónSUXEITO; estas cláulas son as que se contrúen con verbos unipersoais (Chove a mares) ou con

“se” ( Falouse da problemática lingüística).3.1.2 PREDICADO.

É a función nuclear da cláusula e está formado obrigatoriamente por un verbo. Ás veces pode haber dúas formas verbais xuntas, e nese caso hai que comprobar se se trata dun único predicado (perífrase verbal) ou de dous predicados distintos: O can debe de ter dous anos / Ocan quere saír a pasear .

3.1.3 COMPLEMENTO DIRECTO.

Úsase cos verbos transitivos. Recoñécese polas seguintes marcas:

1.

Se se substitúe por un pronome de terceira persoa as formas que aparecen son o,a, os, as e as súas variantes: Quero unha flor / Quéroa. Quero que veñas /Quéroo.

2. Non leva preposición, agás “a” en casos especiais. Recoñecín o teu pai pola voz. Avisou os amigos para que viñesen. Escoita a Antón.

3. Cando se converte nunha pasiva, o CD da activa pasa a ser o suxeito da pasiva:

Antía escoita música / A música é escoitada por Antía. Vin catro nenos / Catro nenos foron vistos por min.


14/26


12

3.1.4 SUPLEMENTO.

É un complemento propio dos verbos que rexen preposición (esquecerse de, lembrarse de,animar a, falar de, etc). Recoñécese polas seguintes marcas:

1.

Leva preposición sempre: Lembreime do seu amigo. Casou con el a semana pasada.

2. Se se pronominaliza é por un pronome tónico (ou un demostrativo neutro) sempre precedidos de preposición: Eses rapaces saben de matemáticas / Saben diso.. Falaba co seu can / Falaba con el.

3.1.5 COMPLEMENTO INDIRECTO.

Refírese á persoa que se beneficia da acción verbal. As marcas que permiten a súaidentificación son as seguintes:

1. Vai introducido pola preposición “a” Vou dicirlle a Ana a verdade. Déronlle ó seu amigo un bo premio.

2. Tradicionalmente considérase que tamén pode ir introducido pola preposición“para”, pero nestes casos non se trata dun CI, senón dun CC de finalidade: Déronme recordos para ti (CC de finalidade). Trouxeron agasallos para el (CC de finalidade)

Trouxéronme (CI) agasallos para el (CC de finalidade)

3. Se se substitúe por un pronome aparecen as formas átonas de CI (che, lle, lles). Deu unha galleta ó can / Deulle unha galleta. Pediu unha cita ó seu xinecólogo / Pediulle unha cita.

4. Con frecuencia o CI aparece repetido dúas veces: Pediulles permiso ós seus profesores.

3.1.6 COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL.

Refírese ó predicado, indicando circunstancias de tempo, modo, lugar, cantidade, finalidade,etc; é por iso que unha clásula pode ter varios complementos circunstanciais (Os exercicios

fixéronos onte nesta clase para entregalos a tempo). O CC recoñécese porque:

1. Posúe liberdade absoluta de colocación: Onte fixen os exercicios. Fixen onte os exercicios. Fixen os exercicios onte.

2. É prescindible, polo que a súa eliminación non deixa restos.

3. A miúdo é substituíble por un adverbio:

Quedou na súa casa / Quedou alí.


15/26

A Cláusula

13

3.1.7 ATRIBUTO.

É unha función que se dá soamente cos verbos atributivos, e refírese a unha cualidade oucaracterística do suxeito: Esa nena é lista coma un allo. As marcas que permiten recoñecelo sonas seguintes:

1.

Concorda co verbo (en número e persoa) e co suxeito (en xénero e número): A lámpada é verde / As lámpadas son verdes. O can é o seu mellor amigo / Os cans son os seus mellores amigos.

2. É pronominalizable polo pronome átono “o”: Antón é médico / Antón éo Luísa é enxeñeira / Luisa éo.

3. Ás veces é difícil saber cal é o suxeito e cal o atributo; nestes casos será acoherencia ou a orde lóxica a que nolo indique. Ese é o noso coche / O noso coche é ese. Eles son os médicos / Os médicos son eles.

3.1.8 PREDICATIVO DE SUXEITO.

Ten unha función semellante ó atributo, pero que se dá con verbos predicativos ( A xefachegou moi cansa á reunión). Pódese confundir cun CC de modo, pero o predicativo de suxeitodiferénciase del porque:

1. Igual có atributo presenta concordancia co verbo (en número e persoa) e tamén cosuxeito (en xénero e número): A campá tocaba lenta / As campás tocaban lentas. Os xogadores mostraban orgullosos o trofeo.

2. A función de predicativo é desempeñada sempre por un adxectivo ou unha fraseadxectiva, e non por un adverbio: A moza cantaba nerviosa (Predicat) / A moza cantaba nerviosamente (CCM).

3.1.9 PREDICATIVO DE CD.

É unha función en todo semellante á anterior, pero non indica calidades do suxeito senón doCD. A miúdo pode parecer un modificador da frase que funciona como CD, pero pódeserecoñecer porque:

1. Presenta concordancia en xénero e número co CD:

As chuvias torrenciais deixaron estragados os camiños . As chuvias torrenciais deixaron estragado o camiño .

2. Queda fóra da pronominalización do CD: Mercamos o coche ben barato / Mercámolo ben barato. Colleron as mazás maduras / Colléronas maduras.

3.1.10 COMPLEMENTO AXENTE.

O complemento axente aparece só nas estruturas pasivas (verbo ser máis participio), eindica quen é o axente da acción. Recoñécese polas seguintes marcas:

1. Sempre vai introducido pola preposición “por”:


16/26


14

O doce foi elaborado por mans expertas. Os ladróns foron acusados pola vítima.

2. Na transformación de pasiva en activa o complemento axente convértese ensuxeito: Galicia foi conquistada polos romanos / Os romanos conquistaron Galicia.

3.1.11 DATIVO DE SOLIDARIEDADE.

Refírese ó oínte e ten como finalidade facer partícipe ou involucrar o receptor na acción quese comenta: Non che teño ganas ningunhas de ir. Recoñécese porque:

1. Sempre está desempeñado por pronomes dativos: che, lle, vos, lles. Non che me gusta nada / Non lle me gusta nada.

2. Non é substituíble por nada e pódese prescindir del sen que se altere o significado: Téñoche poucas ganas de ir / Teño poucas ganas de ir.

3.1.12 DATIVO DE INTERESE.

Refírese á persoa que pode ter interese na realización do suceso que se narra: O neno nonme come nadiña. Recoñécese porque:

1. Cumpren esta función os pronomes de CI: me, che, lle, nos, vos, lles. Os exercicios estanche ben.

2. Non é subtituíble por nada: *Os exercicios están ben a ti.

3.2 Tipos de cláusulas segundo a súa estrutura interna.

3.2.1 Simples.

Son aquelas que no seu interior non teñen outra cláusula (nin oración), é dicir, estánformadas por un único predicado: Ese rapaz é simpático.

3.2.2 Compostas.

Están formadas por cláusulas que se relacionan mediante coordinación, é dicir, trátase decláusulas que poden funcionar de maneira independente unhas das outras. Segundo sexa o nexoque une as clásulas falamos de:

Coordinadas copulativas. Nexos: e, nin, e mais. Un caso especial decoordinación copulativa é a xustaposición, na que non aparece nexo ningúnentre as cláusulas.

Coordinadas disxuntivas: Nexo: ou. Coordinadas distributivas: Nexos: ou...ou, ben...ben, ora...ora, etc. Coordinadas explicativas: Nexos: é dicir, isto é, etc.

3.2.3 Complexas.

Son aquelas que no seu interior teñen outra cláusula (ou oración) desempeñando unhafunción clausal (suxeito, CD, CC, etc) ou frasal (nominal, modificador, etc). Neste caso dicimosque a cláusula que está no nivel superior é complexa, e a cláusula que está dentro dela é

integrada, estando subordinada á primeira. As cláusulas subordinadas poden ser de tres tipos:


17/26

A Cláusula

15

Subordinadas substantivas. Compórtanse igual ca se fosen unha frasesubstantiva (ou nominal).

Subordinadas adxectivas. Compórtanse como unha frase adxectiva, sendohabitualmente o modificador dunha frase substantiva ou atributo.

Subordinadas adverbiais. Compórtanse como unha frase adverbial.

3.2.3.1

Tipos de cláusulas subordinadas.

3.2.3.1.1 Cláusulas subordinadas substantivas.

O seu relacionante é sempre “que”, agás nas de CD, que poden ter como relacionante “se”;ademais poden aparecer sen relacionante, cando a función é desempeñada por un infinitivo, un participio ou un xerundio.

Que saibas a verdade é unha vantaxe. Saber a verdade é unha vantaxe. O motivo da pelexa foi que fixemos trampas.

cl

SUX PRED

Que saibas a verdade é unha vantaxe

ATR

fv

NUC

vbo

cl REL

conx

fv

NUC

vbo

PRED

fn

DET

CD

art

NOM

fs

NUC

subst

fn

DET

art

NOM

fs

NUC

subst


18/26


16

3.2.3.1.2

Cláusulas subordinadas adxectivas.

Son chamadas tamén cláusulas de relativo e cumpren a función de modificador nunha frasesubstantiva ou nominal. O núcleo da frase substantiva ou nominal á que modifica a cláusula derelativo chámase antecedente. Ás veces o antecedente non está expreso; en “ Non me digas oque non quero oír ” o antecedente é “as cousas”. Estascláusulas van introducidas por un pronome relativo (que,quen, o cal, a cal, os cales, as cales) ou por un adverbiorelativo (onde, cando, como, canto) que substitúen na súacláusula o antecedente e cumpren dúas funcións, a derelacionante e unha segunda función dentro da cláusula naque se atopan.

O pronome relativo que non debe confundirse coaconxunción que. Cando é pronome relativo pode ser

cl

PRED

Dixo que non sabía nada

CD

fv

NUC

vbo

cl REL

conx vbo

PRED CD

subst

MOD

f.adv

NUC

adv

NUC

fs

cl

SUX PRED

Antón falou de que había que tomar medidas

SUPL

fv

NUC

vbo

cl REL

conx

fv

vbo

PRED CD

fs

NUC

subst

fs

NUC

subst

prep

DIR

prep

TER

cl

fn

DET NOM

fs

NUC MOD


19/26

A Cláusula

17

substituído por “o cal, a cal…”: O neno que (o cal) me dixeches; isto non ocorre cando se tratada conxunción: Quero que me queiras.

Cando a función que desempeña a o pronome relativo na cláusula é propia dunhafrase preposicional, o relativo vai precedido de preposición:

cl

SUX PRED

Aquelas mazás que comiamos alí estaban verdes

ATR

fv

NUC

vbo

cl REL

fv

subst

PRED CCL

fn

DET

dem

NOM

fadx

NUC

adx

fs

NUC MOD

fadv

NUC adv

NUC vbo

fs

CD

NUC

p.rel

cl

SUX PRED

A casa onde nacín aínda está alí

CCL

fv

NUC

vbo

cl REL

fv

subst

PRED

fn

DET

art

NOM

adv

fs

NUC MOD

NUC vbo

CCL

p.rel

CCT

adv


20/26


18

Cando aparecen sen antecedente expreso, é dicir, sen substantivo ó que modificar,as cláusulas adxectivas van introducidas polo artigo determinado seguido dorelativo “que” (o que, a que, os que, as que), polos pronomes relativos “quen,canto” ou polos adverbios relativos “onde, cando, como”. As funcións quedesempeñan son as mesmas que desempeñan os substantivos: Suxeito: O que buscas está sobre a mesa / Quen chegue antes gaña. CD: Díxenllo ó que chegou canda ti / Entón coñecín a quen é a miña muller.

CI: Deillo ó que mo pediu antes / Envía esas cartas a quen ti sabes. Suplemento: Lémbrome do que estás dicindo / Non me lembro de quen o dixo. Atributo: Ese xogador é o que precisamos / El é quen o sabe.

cl

SUX PRED

Os lugares en que estiven eran interesantes

ATR

fv

NUC

vbo

cl REL

fv

subst

PRED

fn

DET

art

NOM

fadx

NUC

adx

fs

NUC MOD

NUC

vbo

fprep

CCL

TER

p.rel prep

DIR

cl

CI PRED

Dime o ue sabes del

CD

fv

NUC

vbo

cl REL

r.rel

fv

NUC

vbo

PRED

fprep

ENL

fs

NUC

p.per prep

fn

NOM DET

art

SUPL

TERMO

. ers

fs

NUC

CD

fs

NUC


21/26

A Cláusula

19

3.2.3.1.3 Cláusulas subordinadas adverbiais.

Desempeñan na cláusula complexa a función de complemento circunstancial, e vanintroducidas por un adverbio ou unha locución adverbial: onde, onde queira que, cando,mentres, entrementres, a penas, antes de que, despois de que, así que, cada vez que, sempre

que, aínda ben non, unha vez que, como, segundo, conforme, de xeito que, como se, de maneiraque ...

cl

PRED

Está onde me dixeron

CCL fv

NUC

vbo

cl REL

adv rel

fv

NUC

vbo

PR ED CI

fs

NUC

p.p.

CC

cl

PRED

Chegou antes de que me avisaran

CCL

fv

NUC

vbo

cl REL

conx

fv

NUC

vbo

PRED CI

fs

NUC

p.p.


22/26


23/26

A Oración

21

4 Unidades sintácticas: A ORACIÓN

A oración é unha unidade sintáctica superior que se caracteriza por ser unha estrutura bipolar: para que exista unha oración teñen que existir dous polos, dúas partes que se necesitanmutuamente (relación de interordinación).

4.1 Tipos de oracións segundo a súa estrutura interna.

4.1.1 Simples.

Son aquelas que no seu interior non teñen outra oración: Se me pides permiso déixoche facelo.

4.1.2 Complexas.

Son aquelas que no seu interior teñen outra oración. Neste caso dicimos que a oración queestá no nivel superior é complexa, e a que está dentro dela é integrada, estando subordinada á

primeira: Fágoo porque quero pero se non quixese tamén o faría.

4.1.3 Compostas.

Son oracións que se relacionan mediante coordinación. Segundo sexa o nexo que une asoracións falamos de

Coordinadas copulativas. Nexos: e, nin, e mais. Un caso especial decoordinación copulativa é a xustaposición, na que non aparece nexo ningúnentre as oracións.

Coordinadas disxuntivas: Nexo: ou. Coodinadas distributivas: Nexos: ou...ou, ben...ben, ora...ora, etc. Coordinadas explicativas: Nexos: é dicir, isto é, etc.

Ex: Irei aínda que non me inviten e ademais fareino porque me dá a gana.

4.2 Tipos de oracións segundo a natureza o nexo.

4.2.1 Oracións adversativas.

As funcións que as integran son unha TESE, un NEXO e unha ANTÍTESE. Os nexos son:pero, mais, senón, senón que, asíe todo, aínda así ....


24/26


22

4.2.2 Oracións Concesivas.

As funcións que as integran son unha OBXECCIÓN, un NEXO e unha CONCESIÓN. Osnexos son: así, aínda que, mesmo que, se ben, malia que, a pesar de que, por máis que, pormoito que ....

cl

PRED

Quería darcho pero non cho dei

CD

fv

NUC

vbo

cl

NX

conx

fv

NUC

vbo

PRED CI

fs

NUC

p.p.

CD

fs

NUC

p.p.

or

cl

PRED

MOD

fv

NUC

vbo

fs

NUC

p.p.

CI CD

fs

NUC

p.p.

fadv

NUC

adv

TESE ANTITESE

cl

PRED

Aínda que faltou tiña xustificación

fv

NUC

vbo

NX

conx

or

cl

PRED

fv

NUC

vbo

CD

fs

NUC

p.p.

CONCESIÓN OBXECCIÓN


25/26

A Oración

23

4.2.3 Oracións Condicionais.

As funcións que as integran son un CONDICIONADO, un NEXO e unCONDICIONANTE. Os nexos son: se, como, a pesar de que, a non ser que, a menos que, nonsendo que ....

4.2.4 Oracións Causais.

As funcións que as integran son un EFECTO, un NEXO e unha CAUSA. Os nexos son:porque, xa que, debido a que, por culpa de que, por mor de que, a causa de que ....

cl

PRED

Se vés cedo iremos buscar bolboretas

fv

NUC

vbo

NX

conx

or

cl

PRED

fv

CD

fs

NUC

subst

CTE CDO

CCT

f.adv

NUC

adv

NUC

vbo

cl

COP

Estou leda porque onte trouxeron agasallos

fv

NUC

vbo

NX

conx

or

cl

PRED

fv

CD

fs

NUC

subst

EFECTO CAUSA

ATR

f.adx

NUC

adx

NUC

vbo

f.adv

adv

CCT

NUC


26/26

Documents

Sintaxe (teoría)