43
17.06.22 17.06.22 1 SİNDİRİM SİSTEMİ SİNDİRİM SİSTEMİ NİHAT BAHÇE NİHAT BAHÇE Hayal bilimden daha Hayal bilimden daha önemlidir, çünkü bilim önemlidir, çünkü bilim sınırlıdır. sınırlıdır.

SİNDİRİM SİSTEMİ

  • Upload
    deidra

  • View
    62

  • Download
    2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

SİNDİRİM SİSTEMİ. NİHAT BAHÇE Hayal bilimden daha önemlidir, çünkü bilim sınırlıdır. Bütün canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılamak, büyüme ve gelişmeyi sağlamak ile organların çalışmasını düzenlemek için besin maddelerine ihtiyaç duyarlar. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 11

SİNDİRİM SİSTEMİSİNDİRİM SİSTEMİ

NİHAT BAHÇENİHAT BAHÇE

Hayal bilimden daha önemlidir, Hayal bilimden daha önemlidir, çünkü bilim sınırlıdır. çünkü bilim sınırlıdır.

Page 2: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 22

Bütün canlılar enerji ihtiyaçlarını Bütün canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılamak, büyüme ve gelişmeyi karşılamak, büyüme ve gelişmeyi sağlamak ile organların çalışmasını sağlamak ile organların çalışmasını düzenlemek için besin maddelerine düzenlemek için besin maddelerine ihtiyaç duyarlar.ihtiyaç duyarlar.

Canlıların en küçük yapıtaşları Canlıların en küçük yapıtaşları hücreler olup tüm yaşam olayları hücreler olup tüm yaşam olayları hücrelerin içerisinde gerçekleşir. Çok hücrelerin içerisinde gerçekleşir. Çok küçük olan hücrelerin içerisinde küçük olan hücrelerin içerisinde gerçekleşir. gerçekleşir.

Page 3: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 33

Çok küçük olan hücrelerin seçici Çok küçük olan hücrelerin seçici geçirgen zarlarından besin geçirgen zarlarından besin maddelerinin geçebilmesi için maddelerinin geçebilmesi için sindirilmesi gereklidir.sindirilmesi gereklidir. Yemeklerde Yemeklerde ağzımıza aldığımız ağzımıza aldığımız büyük moleküllü büyük moleküllü besinlerin, yapıtaşlarına kadar besinlerin, yapıtaşlarına kadar parçalanmasını sağlayan organlar parçalanmasını sağlayan organlar sindirim sistemini oluşturur.sindirim sistemini oluşturur.

Page 4: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 44

Büyük yapılı besinlerin, enzimler Büyük yapılı besinlerin, enzimler yardımıyla kendilerini oluşturan yardımıyla kendilerini oluşturan en küçük yapıtaşlarına en küçük yapıtaşlarına parçalanmasına sindirim denir. parçalanmasına sindirim denir. Sindirimin gerçekleşmesinde rol Sindirimin gerçekleşmesinde rol oynayan organlara da oynayan organlara da sindirim sindirim sistemisistemi denir. denir.

Page 5: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 55

Sindirim , bir çeşit parçalanma ve Sindirim , bir çeşit parçalanma ve küçülme küçülme olayıdır.Sindirimin amacı , olayıdır.Sindirimin amacı , büyük moleküllü besinleri en küçük büyük moleküllü besinleri en küçük yapıtaşlarına ayırmaktır.Böylece yapıtaşlarına ayırmaktır.Böylece hücreler çevrelerindeki besinlerden hücreler çevrelerindeki besinlerden faydalanabilmektedir.Besinlerinfaydalanabilmektedir.Besinlerin yapıtaşlarına ayrılması için yapıtaşlarına ayrılması için fiziksel fiziksel ve kimyasal sindirim yöntemleri ve kimyasal sindirim yöntemleri kullanılır.Bukullanılır.Bu durumda iki çeşit durumda iki çeşit sindirim bulunur.sindirim bulunur.

Page 6: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 66

Page 7: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 77

Mekanik sindirim:Mekanik sindirim: Besinlerin Besinlerin çiğneme ve kas hareketleriyle bir çiğneme ve kas hareketleriyle bir miktar parçalanmasıdır. Amaç miktar parçalanmasıdır. Amaç besinlerin yüzeyini genişletmek besinlerin yüzeyini genişletmek kimyasal sindirim hızını kimyasal sindirim hızını arttırmaktır. Mekanik sindirim arttırmaktır. Mekanik sindirim ağız, mide ve ince bağırsakta ağız, mide ve ince bağırsakta yapılıryapılır

Page 8: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 88

KimyasalKimyasal Sindirim:Sindirim:Besinlerin enzim denen biyolojik Besinlerin enzim denen biyolojik salgılar yardımıyla en küçük salgılar yardımıyla en küçük yapıtaşlarına kadar yapıtaşlarına kadar parçalanmasıdır.Kimyasal parçalanmasıdır.Kimyasal sindirim besinleri en küçük sindirim besinleri en küçük molekül yapısına kadar molekül yapısına kadar küçülmesini sağlar.Böylece besin küçülmesini sağlar.Böylece besin maddeleri hücre zarından maddeleri hücre zarından geçebilecek hale gelir.geçebilecek hale gelir.

Page 9: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 99

Page 10: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1010

Kimyasal sindirim Kimyasal sindirim ağız mide ağız mide ve ince bağırsaktave ince bağırsakta yapılır. yapılır.

Karbonhidratların sindirimi en Karbonhidratların sindirimi en kolay, yağların sindirimi ise kolay, yağların sindirimi ise

en zor yapılır.Enzimler en zor yapılır.Enzimler kimyasal sindirimi sağlar.kimyasal sindirimi sağlar.

Page 11: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1111

Page 12: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1212

SİNDİRİM SİSTEMİNİ OLUŞTURAN SİNDİRİM SİSTEMİNİ OLUŞTURAN ORGANLAR.ORGANLAR.

Sindirim sistemimiz, iki ucu açık olan Sindirim sistemimiz, iki ucu açık olan bir boru şeklindedir. Ağzımıza bir boru şeklindedir. Ağzımıza

aldığımız besinlerin çoğunluğu, bu aldığımız besinlerin çoğunluğu, bu kanal içerisinde sindirilir. Besinlerin kanal içerisinde sindirilir. Besinlerin

sindirilebilmesi için de sindirim sindirilebilmesi için de sindirim sisteminin bazı bölümleri özel yapı ve sisteminin bazı bölümleri özel yapı ve

şekil kazanmıştır.şekil kazanmıştır.

Page 13: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1313

Sindirilen besinler sindirim Sindirilen besinler sindirim kanalının bir bölümünden kanalının bir bölümünden kana geçer.Besinler , kan kana geçer.Besinler , kan

yoluyla tüm vücuda yayılır ve yoluyla tüm vücuda yayılır ve hücrelerin beslenmesini hücrelerin beslenmesini

sağlar.sağlar.

Page 14: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1414

1-AĞIZ:1-AĞIZ: Sindirim sisteminin ilk Sindirim sisteminin ilk organıdır.Ağız yapısında dil , diş organıdır.Ağız yapısında dil , diş ve tükürük bezleri bulunur.Katı ve tükürük bezleri bulunur.Katı

ve sert olan besinler dişlerle ve sert olan besinler dişlerle çiğnenerek daha küçük çiğnenerek daha küçük

parçalara ayrılırlar.parçalara ayrılırlar.

Page 15: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1515

Dişler özel yapısı ve ağızdaki çene Dişler özel yapısı ve ağızdaki çene kaslarının kasılmasıyla kaslarının kasılmasıyla kesme,parçalama ve öğütme kesme,parçalama ve öğütme olayları sonucu besinlerin olayları sonucu besinlerin ufalanmasını ve yutabilecek hale ufalanmasını ve yutabilecek hale gelmesini sağlar.Böylece besinlerin gelmesini sağlar.Böylece besinlerin yüzeyi arttırılmış olur.Ağıza alınan yüzeyi arttırılmış olur.Ağıza alınan besinler , tükürük bezinden salınan besinler , tükürük bezinden salınan tükürük salgısıyla da yumuşatılır.tükürük salgısıyla da yumuşatılır.

Page 16: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1616

Dişler ile tükürük sıvısı, ağza alınan Dişler ile tükürük sıvısı, ağza alınan büyük yapılı ve katı besinlerin büyük yapılı ve katı besinlerin mekanik sindirimini sağlar.mekanik sindirimini sağlar. Tükürük Tükürük sıvısı içinde bulunan bir çeşit sıvısı içinde bulunan bir çeşit enzim enzim , karbonhidratların sindirimini , karbonhidratların sindirimini başlatır.başlatır.Çiğnenen besinler dil ile Çiğnenen besinler dil ile yutağa iletilir.Bu durumda , yutağa iletilir.Bu durumda , ağız ağız besinlerin hem mekanik , hem de besinlerin hem mekanik , hem de kimyasal sindiriminde görev yapar.kimyasal sindiriminde görev yapar.

Page 17: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1717

2-YUTAK:2-YUTAK: Soluk borusu ile yemek borusunun Soluk borusu ile yemek borusunun başlangıç kısmını birbirinden ayırır.başlangıç kısmını birbirinden ayırır. Besinleri ağızdan yemek borusuna Besinleri ağızdan yemek borusuna iletilir. Yapısında hareketli özel bir iletilir. Yapısında hareketli özel bir kapakçık bulunur. Yutağın kapakçık bulunur. Yutağın kapakçıkları lokmalar yutulurken kapakçıkları lokmalar yutulurken soluk borusunu kapatır ve soluk borusunu kapatır ve besinlerin yemek borusuna besinlerin yemek borusuna geçmesini düzenler.geçmesini düzenler.

Page 18: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1818

3- YEMEK BORUSU:3- YEMEK BORUSU: Sindirim kanalının yutak ile mide Sindirim kanalının yutak ile mide arasında kalan kısmıdır.arasında kalan kısmıdır. Boyu 20 - Boyu 20 -25cm kadardır. 25cm kadardır. Yapısında düz Yapısında düz kaslar vardır.kaslar vardır. Yutulan besinlerin Yutulan besinlerin ritmik kasılmalarla mideye ritmik kasılmalarla mideye taşınmasını sağlar. Yemek borusu taşınmasını sağlar. Yemek borusu kaslarının ter yönde çalışması kaslarının ter yönde çalışması durumunda midedeki besinler durumunda midedeki besinler yutağa doğru itilir.(kusma olayı)yutağa doğru itilir.(kusma olayı)

Page 19: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 1919

4-MİDE:4-MİDE: Sindirim kanalının en gelişmiş Sindirim kanalının en gelişmiş bölümüdür. Karın boşluğunun sol üst bölümüdür. Karın boşluğunun sol üst

kısmında yer alır. Yenilen besinlerin bir kısmında yer alır. Yenilen besinlerin bir süre depolanmasını sağlar. Midenin süre depolanmasını sağlar. Midenin yapısında çok sayıda düz kas vardır. yapısında çok sayıda düz kas vardır.

Midenin çalışması istemsizdir. Bu Midenin çalışması istemsizdir. Bu kasların düzenli kasılması sonucunda kasların düzenli kasılması sonucunda

besinler çalkalanarak birbirine karıştırılır besinler çalkalanarak birbirine karıştırılır ve çorba kıvamına getirilir.ve çorba kıvamına getirilir.

Page 20: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2020

Midedeki salgı bezleri mide öz suyu Midedeki salgı bezleri mide öz suyu salgılar. Mide öz suyunda mide asiti salgılar. Mide öz suyunda mide asiti ve bir çeşit enzim bulunur. ve bir çeşit enzim bulunur. Mide öz Mide öz suyunda bulunan mide asiti, besinle suyunda bulunan mide asiti, besinle

vücuda giren mikropları öldürür.vücuda giren mikropları öldürür. Ayrıca mide asiti ve enzimler Ayrıca mide asiti ve enzimler

proteinlerin kimyasal sindirimini proteinlerin kimyasal sindirimini başlatır.başlatır. Böylece mide besinlerin Böylece mide besinlerin hem mekanik hemde kimyasal hem mekanik hemde kimyasal

sindiriminde görev yapar.sindiriminde görev yapar.

Page 21: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2121

5-İNCE BAĞIRSAK:5-İNCE BAĞIRSAK: Besin sindiriminin Besin sindiriminin en yoğun olduğu ve sindirilen besinlerin en yoğun olduğu ve sindirilen besinlerin kana emildiği organdır. İnce bağırsağın kana emildiği organdır. İnce bağırsağın ilk kısmına on iki parmak bağırsağı ilk kısmına on iki parmak bağırsağı denir.denir.İnce bağırsağın iç yüzeyinde küçük İnce bağırsağın iç yüzeyinde küçük moleküllü besinlerin emilimini sağlayan moleküllü besinlerin emilimini sağlayan çok sayıda çok sayıda villusvillus vardır. Villuslar, vardır. Villuslar, besinlerin hızlı ve kısa sürede kana besinlerin hızlı ve kısa sürede kana emilmesini sağlar.emilmesini sağlar.

Page 22: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2222

Yağların kimyasal sindirimi ince bağırsakta Yağların kimyasal sindirimi ince bağırsakta başlar ve besinlerin sindirimi burada bitirilir.başlar ve besinlerin sindirimi burada bitirilir.İnce bağırsak protein, yağ ve karbonhidratların İnce bağırsak protein, yağ ve karbonhidratların kimyasal sindiriminin tamamlandığı yerdir.kimyasal sindiriminin tamamlandığı yerdir. İnce bağırsak ile kalınbağırsağın birleştiği yere İnce bağırsak ile kalınbağırsağın birleştiği yere kör bağırsak denen bir yapı bulunur. Kör kör bağırsak denen bir yapı bulunur. Kör bağırsaktan çıkan ince uzun çıkıntıya apandis bağırsaktan çıkan ince uzun çıkıntıya apandis denir. İltihaplanması sonucunda apandis denir. İltihaplanması sonucunda apandis hastalığını oluşturur.hastalığını oluşturur.İnce bağırsağın sindirim görevini yapabilmesi İnce bağırsağın sindirim görevini yapabilmesi için bol miktarda kimyasal salgıya ihtiyaç vardır. için bol miktarda kimyasal salgıya ihtiyaç vardır. Bu salgıların bir kısmını kendisi üretirken, büyük Bu salgıların bir kısmını kendisi üretirken, büyük bir kısmınında karaciğer ve pankreas üreterek bir kısmınında karaciğer ve pankreas üreterek ince bağırsağa yollar.ince bağırsağa yollar.

Page 23: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2323

KalınKalın Bağırsak:Bağırsak:SindirimSindirim kanalının sonkanalının son kısmıdır.İçerisinde sindirim kısmıdır.İçerisinde sindirim gerçekleşmez.Sindirim artıklarının bir süre gerçekleşmez.Sindirim artıklarının bir süre depolanıp zamanla dışarı atılmasını depolanıp zamanla dışarı atılmasını sağlar.Bağırsakta kalan suyun fazlası,bir sağlar.Bağırsakta kalan suyun fazlası,bir kısım mineral ve vitaminler buradan kana kısım mineral ve vitaminler buradan kana emilir.Ayrıca yararlı bazı bakteriler emilir.Ayrıca yararlı bazı bakteriler yardımıyla B ve K vitaminlerinin yapılmasını yardımıyla B ve K vitaminlerinin yapılmasını sağlar.Bu vitaminlerin kalın bağırsaktan sağlar.Bu vitaminlerin kalın bağırsaktan kana geçmesi beslenmeye yardımcı kana geçmesi beslenmeye yardımcı olur.Kalın bağırsağın dışarıya açıldığı kısma olur.Kalın bağırsağın dışarıya açıldığı kısma anüs denir.anüs denir.

Page 24: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2424

SİNDİRİME YARDIMCI SİNDİRİME YARDIMCI ORGANLARORGANLAR

Karaciğer:Karaciğer: Ürettiği safra sıvısını Ürettiği safra sıvısını bir kanalla ince bağırsağa bir kanalla ince bağırsağa

yollar.Safrada bulunan tuzlar yollar.Safrada bulunan tuzlar yağları mekanik olarak yağları mekanik olarak

parçalarlar.Safra salgısı parçalarlar.Safra salgısı yağların kimyasal sindirimini yağların kimyasal sindirimini

kolaylaştırır.kolaylaştırır.

Page 25: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2525

Karaciğerin görevleriKaraciğerin görevleri1-Sindirime yardımcı bir organdır.1-Sindirime yardımcı bir organdır.2-Karaciğer, ürettiği safra sıvısını bir kanalla ince bağırsağa 2-Karaciğer, ürettiği safra sıvısını bir kanalla ince bağırsağa boşaltır. Safra, yağların mekanik sindiriminde rol oynar.boşaltır. Safra, yağların mekanik sindiriminde rol oynar.3-Kan şekerini düzenler. Glikoz ___________ Glikojen 3-Kan şekerini düzenler. Glikoz ___________ Glikojen 4-Ayrıca karaciğer, besin ve vitamin depo eder, zehirli 4-Ayrıca karaciğer, besin ve vitamin depo eder, zehirli maddeleri zararsız hâle getirir.maddeleri zararsız hâle getirir.5-Ürettiği safra tuzları , oniki parmak bağırsağına geçerek 5-Ürettiği safra tuzları , oniki parmak bağırsağına geçerek yağların sindirimini kolaylaştırır.yağların sindirimini kolaylaştırır.6-Bazı vitaminlerin sentezlenmesini depolanmasını 6-Bazı vitaminlerin sentezlenmesini depolanmasını sağlar .A vitamin sentezler. A,D ve K vitamini depolar.sağlar .A vitamin sentezler. A,D ve K vitamini depolar.7-Embriyo döneminde kan yapar.7-Embriyo döneminde kan yapar.8-Proteinlerin karbonhidrat veya yağa dönüşmesini sağlar.8-Proteinlerin karbonhidrat veya yağa dönüşmesini sağlar.9-Vücut ısısını ayarlar.9-Vücut ısısını ayarlar.

Page 26: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2626

Pankreas:Pankreas: Pankreas öz suyu Pankreas öz suyu salgılar. Pankreas öz suyunda salgılar. Pankreas öz suyunda protein,yağ ve karbonhidratların protein,yağ ve karbonhidratların sindirimi için farklı enzimler sindirimi için farklı enzimler bulunur.Pankreas öz suyu özel bir bulunur.Pankreas öz suyu özel bir kanal ile ince bağırsağa kanal ile ince bağırsağa gönderilir.Besinlerin sindirim gönderilir.Besinlerin sindirim kanalında parçalanma durumu ve kanalında parçalanma durumu ve sindirim sonucu oluşan besin sindirim sonucu oluşan besin birimleri aşağıdaki tablodadır.birimleri aşağıdaki tablodadır.

Page 27: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2727

Pankreasın görevleri Pankreasın görevleri 1-Sindirime yardımcı bir organdır.1-Sindirime yardımcı bir organdır.2-Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin 2-Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin kimyasal sindirimi için gerekli enzimleri bir kimyasal sindirimi için gerekli enzimleri bir kanalla ince bağırsağa gönderir. Ayrıca kanalla ince bağırsağa gönderir. Ayrıca salgıladığı hormonlarla kandaki glikoz salgıladığı hormonlarla kandaki glikoz miktarını ayarlar.miktarını ayarlar.3-İnsülin ve glukagon hormonu salgılar.Bu 3-İnsülin ve glukagon hormonu salgılar.Bu hormonlar kan şekerini ayarlarhormonlar kan şekerini ayarlar

Page 28: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2828

Besinlerin sindirilmesi ile ortaya çıkan Besinlerin sindirilmesi ile ortaya çıkan ürünler.ürünler.

AĞIZDAAĞIZDA MİDEDEMİDEDE

İNCE İNCE BAĞIRSAKTABAĞIRSAKTA

SONUÇTA SONUÇTA OLUŞANLAROLUŞANLAR

KARBONHİDRATKARBONHİDRAT Tükrük Tükrük sıvısında sıvısında parçalanır.parçalanır.

------------------ Pankreas Pankreas sıvısıyla sıvısıyla parçalanırparçalanır

GlikozGlikoz

PROTEİNPROTEİN Mide sıvısı Mide sıvısı ile ile parçalanırparçalanır

Pankreas Pankreas sıvısıyla sıvısıyla parçalanırparçalanır

Amino asitAmino asit

YAĞYAĞ

Önce safra Önce safra sıvısı ile sonra sıvısı ile sonra pankreas pankreas sıvısıyla sıvısıyla parçalanırparçalanır

Yağ asidi ve Yağ asidi ve GliserolGliserol

Page 29: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 2929

SİNDİRİMDE ENZİMLERİN BESİN SİNDİRİMDE ENZİMLERİN BESİN İÇERİKLERİNE ETKİSİİÇERİKLERİNE ETKİSİ

Enzimler büyük moleküllü besin Enzimler büyük moleküllü besin maddelerinin yapı taşlarına dönüşmesini maddelerinin yapı taşlarına dönüşmesini

sağlar.sağlar.

Karbonhidrat , yağ ve proteinlerin Karbonhidrat , yağ ve proteinlerin yapıtaşlarına dönüşümünü sağlayan yapıtaşlarına dönüşümünü sağlayan

enzimler ,enzimler , sindirim kanalının farklı sindirim kanalının farklı bölgelerinde etkilidir.bölgelerinde etkilidir.

Page 30: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3030

KARBONHİDRATLARIN SİNDİRİMİKARBONHİDRATLARIN SİNDİRİMİ

Ağız ve ince bağırsaktaAğız ve ince bağırsakta karbonhidratların parçalayan karbonhidratların parçalayan enzimler nişasta ve glikojen gibi enzimler nişasta ve glikojen gibi hücre zarından geçemeyen hücre zarından geçemeyen karbonhidratları glikoz denen karbonhidratları glikoz denen yapılara parçalarlar.yapılara parçalarlar.Karbonhidratlar  GlikozKarbonhidratlar  Glikoz

Page 31: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3131

Proteinlerin SindirimiProteinlerin SindirimiProteinlerin sindirimi Proteinlerin sindirimi midede başlarmidede başlar ve ve ince bağırsaktaince bağırsakta biter.Proteinleri biter.Proteinleri sindirici enzimler hem mide öz sindirici enzimler hem mide öz suyunda hemde pankreas öz suyunda hemde pankreas öz suyunda bulunur.Proteinler suyunda bulunur.Proteinler aminoasitlere dönüşür.aminoasitlere dönüşür. Proteinler              Amino asitProteinler              Amino asit

Page 32: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3232

Yağların sindirimiYağların sindirimiYağların sadece ince bağırsakta sindirilir.Yağların Yağların sadece ince bağırsakta sindirilir.Yağların sindiriminde öncesindiriminde önce karaciğerden gelen safra suyukaraciğerden gelen safra suyu

etkilidir.Safra yağ parçasınıetkilidir.Safra yağ parçasını mekaniksel sindirimlemekaniksel sindirimle yağ yağ damlacıklarına dönüştürür.Pankreastan gelendamlacıklarına dönüştürür.Pankreastan gelen pankreas pankreas

öz suyuöz suyu ise yağ damlacıklarını hücre zarından ise yağ damlacıklarını hücre zarından geçebilecek hale ;geçebilecek hale ;

Yağlar                    Yağlar                              Yağ asidi+ gliserol (gliserin)Yağ asidi+ gliserol (gliserin)

dönüştürür.dönüştürür.

Enzimlerin etki ettiği besinlerin yüzeyi arttıkça , enzim Enzimlerin etki ettiği besinlerin yüzeyi arttıkça , enzim etkinliği de artar.etkinliği de artar.

Page 33: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3333

Page 34: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3434

SİNDİRİME UĞRAYAN BESİN SİNDİRİME UĞRAYAN BESİN İÇERİKLERİNİN BAĞIRSAKLARDAN İÇERİKLERİNİN BAĞIRSAKLARDAN

KANA GEÇİŞİKANA GEÇİŞİHücrelere alınan bu besin maddeleri lenf ve kana Hücrelere alınan bu besin maddeleri lenf ve kana

geçerek sindirimi tamamlar.geçerek sindirimi tamamlar.Glikoz amino asit mineral su ve vitaminler ( B ve C )Glikoz amino asit mineral su ve vitaminler ( B ve C )ince bağırsaktan emilerek ,yağda eriyen vitaminler ince bağırsaktan emilerek ,yağda eriyen vitaminler

( A,D,E,K) ise lenf kılcallarından alınarak lenf sıvısı ile ( A,D,E,K) ise lenf kılcallarından alınarak lenf sıvısı ile taşınır.taşınır.

Sindirilen besinler vücudumuz için gerekli enerjiyi sağlar.Sindirilen besinler vücudumuz için gerekli enerjiyi sağlar.Ayrıca yıpranmış doku ve organların yenilenmesinde Ayrıca yıpranmış doku ve organların yenilenmesinde

besin içerikleri önemlidir.besin içerikleri önemlidir.Vücudumuzda Kullanım sırası; Enerji verme sırasıVücudumuzda Kullanım sırası; Enerji verme sırasıKarbonhidrat YağlarKarbonhidrat YağlarYağlar ProteinlerYağlar ProteinlerProteinler KarbonhidratProteinler Karbonhidrat

Page 35: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3535

YETERLİ VE DENGELİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENME.BESLENME.

Besin içeriklerinin ihtiyacımızı Besin içeriklerinin ihtiyacımızı karşılayacak oranda ve birlikte karşılayacak oranda ve birlikte

alınması olayına alınması olayına dengeli beslenmedengeli beslenme denir. Dengeli beslenme ,sağlıklı denir. Dengeli beslenme ,sağlıklı

yaşamın vazgeçilmez yaşamın vazgeçilmez unsurlarındandır.Bu durum büyüme unsurlarındandır.Bu durum büyüme

ve gelişmeyi etkileyen en önemli ve gelişmeyi etkileyen en önemli unsurlardandırunsurlardandır

Page 36: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3636

Proteinler:Proteinler: Et, süt, yumurta ve Et, süt, yumurta ve peynirde çok bulunur. Hücre peynirde çok bulunur. Hücre çoğalması, enerji ihtiyacı ile çoğalması, enerji ihtiyacı ile

hormon ve enzimlerin hormon ve enzimlerin yapılmasında görev yapar.yapılmasında görev yapar.

Page 37: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3737

Yağlar:Yağlar: En çok enerji veren En çok enerji veren besindir. Vücudun ısı yalıtımını besindir. Vücudun ısı yalıtımını

sağlar. Bazı hormonların sağlar. Bazı hormonların yapılmasını sağlar. Fazla alınan yapılmasını sağlar. Fazla alınan besinlerin depolanmasını sağlar.besinlerin depolanmasını sağlar.

Page 38: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3838

Karbonhidratlar:Karbonhidratlar: Vücudun temel Vücudun temel enerji kaynağıdır. Bitkisel enerji kaynağıdır. Bitkisel

kaynaklı besinlerde kaynaklı besinlerde bulunur.Makarna , ekmek, bulunur.Makarna , ekmek,

pirinç,patatespirinç,patates

Page 39: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 3939

Mineraller:Mineraller: İskelet ve dişlerin İskelet ve dişlerin yapısını oluşturur. Kan ve yapısını oluşturur. Kan ve

sitoplâzma yoğunluğunu sağlar. sitoplâzma yoğunluğunu sağlar. Alyuvarların yapılması ile Alyuvarların yapılması ile

enzimlerin çalışmasında rol enzimlerin çalışmasında rol oynar.oynar.

Page 40: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 4040

Vitaminler:Vitaminler: Genellikle sebze ve Genellikle sebze ve meyvelerle vücuda alınır. meyvelerle vücuda alınır.

Vücuttaki büyüme, gelişme, Vücuttaki büyüme, gelişme, enerji üretme, enzimlerin enerji üretme, enzimlerin

çalışması, yıpranan kısımların çalışması, yıpranan kısımların onarılması, kemiklerin onarılması, kemiklerin

sertleşmesi gibi görevler yapar.sertleşmesi gibi görevler yapar.

Page 41: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 4141

Su:Su: Sindirimi kolaylaştırır. Besin Sindirimi kolaylaştırır. Besin ve atıkların taşınmasını sağlar. ve atıkların taşınmasını sağlar. Vücut ısısını yayar ve terleme Vücut ısısını yayar ve terleme

yapılmasını sağlar.yapılmasını sağlar.

Page 42: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 4242

Sindirim Sindirim sisteminin sağlığını korumak içinsisteminin sağlığını korumak için şu şu işlemler yapılmalıdır.işlemler yapılmalıdır.11-Temizlenmiş -Temizlenmiş olan yiyecekler tüketilmelidir.olan yiyecekler tüketilmelidir.2-Meyve sebzeler 2-Meyve sebzeler yıkandıktan sonra yıkandıktan sonra yenmelidir.yenmelidir.33-Çok soğuk ve çok sıcak -Çok soğuk ve çok sıcak besinler besinler yenmemelidir.yenmemelidir.44-Et ve süt -Et ve süt pişirildikten sonra tüketilmelidir.pişirildikten sonra tüketilmelidir.55-Alkol ve sigaradan -Alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır.uzak durulmalıdır.

Page 43: SİNDİRİM SİSTEMİ

21.04.2321.04.23 4343

SİNDİRİM SİSİTEMİ HASTALIKLARI Ülser: Mide öz suyunun mide ve onikiparmak bağırsağını aşındırmasıdır.Reflü:Asitli mide içeriğinin yemek borusuna gelmesi ve uzun süre temas etmesiyle, yemek borusunun asitten kendini koruma özelliği yok olur. Gastrit: mideyi koruyan mukozanın iltihaplanması olayı. Dizanteri: Basillerin ya da amiplerin kalın bağırsağa yerleşerek yol açtıkları bir hastalıktır.İshal: Bütün bulaşıcı hastalıklar, bağırsak parazitleri, beslenme ve emilim bozukluklarında ortaya çıkan bir hastalıktır. Gıda zehirlenmesi: Bozulmuş, mikroplu veya kirli besinlerin yol açtığı bir hastalıktır. Apandisit: Kör bağırsaktaki apandisin iltihaplanmasıdır.