Sigara ile ilişkili intersitisyel akciğer hastalıkları patolojisi

Sigara ile ilişkili Sigara ile ilişkili intersitisyel akciğer intersitisyel akciğer hastalıkları patolojisihastalıkları patolojisi

Dr Büge ÖzDr Büge ÖzCerrahpaşa Tıp FakültesiCerrahpaşa Tıp Fakültesi

Patoloji Anabilim DalıPatoloji Anabilim Dalı

Sigara ile ilişkili Sigara ile ilişkili intersitisyel akciğer intersitisyel akciğer hastalıklarıhastalıkları

Respiratuar bronşiolitRespiratuar bronşiolit Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel akciğer Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel akciğer

hastalığı hastalığı Deskuamatif intersitisyel pnömoniDeskuamatif intersitisyel pnömoni Eozinofilik pnömoniEozinofilik pnömoniOOlağan intersitisyel pnömonilağan intersitisyel pnömoni ( (İdyopatik İdyopatik

pulmoner fibrozispulmoner fibrozis Langerhans hücreli histiositozisLangerhans hücreli histiositozis


Respiratuar bronşiolitRespiratuar bronşiolit Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel

akciğer hastalığıakciğer hastalığı Deskuamatif intersitisyel pnömoniDeskuamatif intersitisyel pnömoni Eozinofilik pnömoniEozinofilik pnömoni Olağan intersitisyel pnömoniOlağan intersitisyel pnömoni

Langerhans hücreli histiositozisLangerhans hücreli histiositozis


Respiratuar bronşiolitRespiratuar bronşiolit

Respiratuar bronşiolit/ Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel akciğer hastalığıintersitisyel akciğer hastalığı

Deskuamatif intersitisyel pnömoniDeskuamatif intersitisyel pnömoni

?

İlk 1974 yılında Niewoehner tarafından, İlk 1974 yılında Niewoehner tarafından, sigara içici genç erkek olguya ait otopside sigara içici genç erkek olguya ait otopside tanımlandıtanımlandı..


N Engl J Med 1974;291: 755

Respiratuar bronşiolit Respiratuar bronşiolit

• Hastalarda akciğer fonksiyon Hastalarda akciğer fonksiyon değişiklikleri -/ hafif olduğundan değişiklikleri -/ hafif olduğundan izlenen örnekler çoğunlukla otopsi izlenen örnekler çoğunlukla otopsi yada başka nedenle çıkarılan yada başka nedenle çıkarılan akciğerlerde saptanmış.akciğerlerde saptanmış.


• Distal hava Distal hava yollarınında yollarınında ( respiratuar ( respiratuar bronşiollerde)bronşiollerde)

• Bronş lümende Bronş lümende sitoplazmalarında sitoplazmalarında kahverenkli kahverenkli pigment bulunan pigment bulunan makrofajların makrofajların birikimibirikimi


• Bronşiyol Bronşiyol duvarlarında hafif duvarlarında hafif dereceli iltihabi dereceli iltihabi infiltrasyoninfiltrasyon

• -/+ fibrozis -/+ fibrozis

• Sigara tüketimi süresi ve miktarı ile Sigara tüketimi süresi ve miktarı ile biriken alveoler makrofaj miktarı biriken alveoler makrofaj miktarı arasında pozitif korelasyonarasında pozitif korelasyon

• Peribronşioler fibrozis ile sigara Peribronşioler fibrozis ile sigara tüketimi miktarı arasında pozitif tüketimi miktarı arasında pozitif korelasyonkorelasyon


Fraig ve ark. Am J Surg Pathol 2002;26:647

Respiratuar bronşiolit/ Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel akciğer intersitisyel akciğer hastalığıhastalığı

• Her iki akciğerde, Her iki akciğerde,

• Daha çok alt ve orta Daha çok alt ve orta loblardaloblarda

• Yama tarzında Yama tarzında tutulum; bronşioleri tutulum; bronşioleri santralize eden santralize eden lezyonlar lezyonlar

• Respiratuar bronşiollerde hafif Respiratuar bronşiollerde hafif dereceli iltihabi infiltrasyon dereceli iltihabi infiltrasyon

• Respiratuar bronşioller içinde ve Respiratuar bronşioller içinde ve peribronşioler alveol boşluklarında peribronşioler alveol boşluklarında pigmentli histiosit birikimipigmentli histiosit birikimi

• Peribronşioler minimal fibrozisPeribronşioler minimal fibrozis



Respiratuar bronşiolit/ Respiratuar bronşiolit/ intersitisyel akciğer intersitisyel akciğer hastalığıhastalığı• Peribronşioler Peribronşioler

germinal merkez germinal merkez oluşturan lenfoid oluşturan lenfoid foliküller -/+foliküller -/+

Respiratuar bronşiolit/ İAHRespiratuar bronşiolit/ İAH Radyoloji-patoloji Radyoloji-patoloji korelasyonkorelasyonRadyolojiRadyoloji PatolojiPatolojiSentlobuler Sentlobuler nodülasyonnodülasyon

a)Mak miktarıa)Mak miktarı

b)Kr b)Kr inflamasyoninflamasyon

p=0.03p=0.03

P=0.02P=0.02

Buzlu cam Buzlu cam görünümügörünümü

Alveolde ve Alveolde ve duktusta mak duktusta mak birikimibirikimi

pp0.010.01

San ve per. San ve per. duvarda duvarda kalınlıkkalınlık

Alveolde mak Alveolde mak birikimibirikimi

P=0.02P=0.02

Park ve ark. J Comput Assist Tomogr.2002,26:13

• Akciğer temel Akciğer temel parankim yapısı parankim yapısı korunmuşkorunmuş

• Parçalı ancak uniform Parçalı ancak uniform Akc tutulumuAkc tutulumu

• BAL’da bol BAL’da bol kahverengi pigment kahverengi pigment içeren alveoler içeren alveoler makrofajmakrofaj

• Kesin tanı için açık Kesin tanı için açık akc biyopsisi şartakc biyopsisi şart

Deskuamatif intersitisyel Deskuamatif intersitisyel pnömonipnömoni

• Geniş alanda akciğer Geniş alanda akciğer parankiminde alveol parankiminde alveol boşluklarını dolduran boşluklarını dolduran alveoler makrofajlaralveoler makrofajlar

• Alveol septumlarında Alveol septumlarında hafif-orta derecede hafif-orta derecede fibrotik kalınlaşmafibrotik kalınlaşma

• Hafif derecede kronik Hafif derecede kronik inflamasyoninflamasyon


• Deskuamatif intersitisyel pnömoni - Deskuamatif intersitisyel pnömoni - Respiratuar bronşiolit/ int. Akc. Hast Respiratuar bronşiolit/ int. Akc. Hast ayıran sınır çok belirsiz;ayıran sınır çok belirsiz;

• Olgular yayına hazırlanırken yeniden Olgular yayına hazırlanırken yeniden değerlendirildiğinde değerlendirildiğinde %20’sinde %20’sinde tanı değişikliği tanı değişikliği

• Önceden DİP denilenler Res Önceden DİP denilenler Res bronşiolit/ İnt. tanısına çevrilmişbronşiolit/ İnt. tanısına çevrilmiş


Craig ve ark. Histopathology 2004; 45:275

• İntersitisyel fibrozis (p=0.02)İntersitisyel fibrozis (p=0.02)

• Lenfoid folikül oluşumu ( pLenfoid folikül oluşumu ( p0.001)0.001)

• Eozinofil infiltrasyonu (pEozinofil infiltrasyonu (p0.0001)0.0001)

Respiratuar bronşiolit,İAH/ Respiratuar bronşiolit,İAH/ Deskuamatif intersitisyel Deskuamatif intersitisyel pnömonipnömoni


• DİP ve RB/ İnt. Akc. Hast sigara içimi DİP ve RB/ İnt. Akc. Hast sigara içimi ilişkisi olarak kıyaslandığında DİP ilişkisi olarak kıyaslandığında DİP daha az ilişkili (pdaha az ilişkili (p 0.005) 0.005)

• Sigara içen ve içmeyen DİP olguları Sigara içen ve içmeyen DİP olguları CD1a + H ve pigmentli mak CD1a + H ve pigmentli mak yoğunluğu açısından kıyaslandığında yoğunluğu açısından kıyaslandığında anlamlı farklılık yokanlamlı farklılık yok

• DİP, NSİP-fibrotik varyantla ilişkili DİP, NSİP-fibrotik varyantla ilişkili olabilir!olabilir!



• Sigara içicilikSigara içicilik• Pnömokonyozlar Pnömokonyozlar

(özellikle (özellikle asbestozis)asbestozis)

• İdyopatik İdyopatik

Deskuamatif intersitisyel Deskuamatif intersitisyel pnömoni- pnömoni- etyolojietyoloji

• Olağan intersitisyel pnömoniOlağan intersitisyel pnömoni

• Nonspesifik intersitisyel pnömoniNonspesifik intersitisyel pnömoni

• Eozinofilik pnömoniEozinofilik pnömoni

• Kr hemoraji, hemosiderozisKr hemoraji, hemosiderozis

• Histiositten zengin enfeksiyonlarHistiositten zengin enfeksiyonlar

• Dev hücreli intersitisyel pnömoniDev hücreli intersitisyel pnömoni

• Fokal nonspesifik DIP benzeri reaksiyonlarFokal nonspesifik DIP benzeri reaksiyonlar

• İntra-alveoler karsinom yayılımıİntra-alveoler karsinom yayılımı

Deskuamatif intersitisyel Deskuamatif intersitisyel pnömoni –pnömoni –Ayırıcı tanıAyırıcı tanı

HIV enfeksiyonlu kişilerde;HIV enfeksiyonlu kişilerde;• Mikobakterium avium intrasellulareMikobakterium avium intrasellulare

• Kriptokok pnömonisiKriptokok pnömonisi

Histiositten zengin Histiositten zengin enfeksiyonlarenfeksiyonlar

• RB, RB-İAH, DİP RB, RB-İAH, DİP olgularında alveoler olgularında alveoler makrofajlarda makrofajlarda kontrol grubuna kontrol grubuna oranla daha yoğun oranla daha yoğun MMP-9 ve TİMP-1 MMP-9 ve TİMP-1 salınımısalınımı

• DİP olgularında DİP olgularında TİMP-1 ekspresyon TİMP-1 ekspresyon kaybıkaybı

Sigara ile ilişkili intersitisyel Sigara ile ilişkili intersitisyel akciğer hastalıklarında akciğer hastalıklarında Metalloproteinaz salınımıMetalloproteinaz salınımı

• Bal peteğine gidiş çok nadir;Bal peteğine gidiş çok nadir;• Varsa diğer int. pnömoniler Varsa diğer int. pnömoniler

öncelikle düşünülmeliöncelikle düşünülmeli• Beraberinde sentasiner amfizem Beraberinde sentasiner amfizem

olabilir, bal peteği akc ile olabilir, bal peteği akc ile karıştılmamalı! karıştılmamalı!


• 1960’lardan beri tartışılmakta1960’lardan beri tartışılmakta• Yaşlanmaya bağlı değişiklikler?Yaşlanmaya bağlı değişiklikler?• 45 yaş altı ağır sigara içicilerde 45 yaş altı ağır sigara içicilerde

akciğer fibrozisi, +70 yaşındakilerden akciğer fibrozisi, +70 yaşındakilerden daha hafif daha hafif

• Bazı deneyimli pulmoner patologlar Bazı deneyimli pulmoner patologlar özellikle nonspesifik intersitisyel özellikle nonspesifik intersitisyel pnömoninin etyolojisinde sigaranın pnömoninin etyolojisinde sigaranın payı olduğu görüşünde payı olduğu görüşünde

Sigara içicilik- akciğer Sigara içicilik- akciğer fibrozu ?fibrozu ?

Desai ve ark. Clinical Radyology 2003;58:259

• % 41-83 hastada % 41-83 hastada sigara öyküsüsigara öyküsü

• %10-12 hastada tanı %10-12 hastada tanı için açık akciğer için açık akciğer biyopsisi ile tanıbiyopsisi ile tanı

• Akc de özellikle alt loblarda yama şeklinde tutulma

• Sıklıkla supplevral ve paraseptal ve/veya peribronşiolar tutulum

Olağan intersitisyel Olağan intersitisyel pnömoni/ İdyopatik pnömoni/ İdyopatik pulmoner fibrozispulmoner fibrozis

• Yoğun bağ dokusu artışı

• Skar dokusuna bitişik fibroblastik aktivite

• İntersitisyel hafif- orta yoğunlukta iltihabi infiltrasyon


• Periferk alanlardan başlayan, akciğerde yeniden yapılanma, bal peteği akciğerine gidiş


• Kronik int pnömoni;Kronik int pnömoni;• Alveol septumlarında Alveol septumlarında

eozinofil ve diğer ilt eozinofil ve diğer ilt hücre infiltrasyonuhücre infiltrasyonu

• Alveol boşluklarında bol Alveol boşluklarında bol eozinofil infiltrasyonueozinofil infiltrasyonu

• Organizasyonlu pnömoniOrganizasyonlu pnömoni• Hafif fibrozisHafif fibrozis• Tip II pnömosit artışı Tip II pnömosit artışı

Eozinofilik pnömoniEozinofilik pnömoni

Desai ve ark. Clinical Radyology 2003;58:259

• Respiratuar bronşiolit komponenti gerilerRespiratuar bronşiolit komponenti geriler

• Ancak kalıcı akciğer hasarı (peribronşioler Ancak kalıcı akciğer hasarı (peribronşioler fibrozis, alveoler septal fibrozis) fibrozis, alveoler septal fibrozis) değişmiyordeğişmiyor

• Akciğer hasarı biyopsiyle saptanmış, Akciğer hasarı biyopsiyle saptanmış, sonrasında sigarayı bırakmış kişilerde daha sonrasında sigarayı bırakmış kişilerde daha sonra başka nedenle akciğer dokusu sonra başka nedenle akciğer dokusu değerlendirilmiş kişilerde histopatolojik değerlendirilmiş kişilerde histopatolojik iyileşme yok.iyileşme yok.

Oluşan patoloji sigarayı Oluşan patoloji sigarayı bırakınca geriliyor mu?bırakınca geriliyor mu?

Wright ve ark. Am Resv Respir Dis. 1983;127:474.

Langerhans hücreli Langerhans hücreli histiositozishistiositozis

Langerhans hücreleriLangerhans hücreleri

• Langerhans hücreleri kemik iliği kaynaklı Langerhans hücreleri kemik iliği kaynaklı mononuklear fagositik seri hücrelerimononuklear fagositik seri hücreleri

• Antijeni bulunduran ve lenfositlere sunan Antijeni bulunduran ve lenfositlere sunan hücre hücre

• HLA class II antijeni + ve İL-1 sentezi HLA class II antijeni + ve İL-1 sentezi • N’de deride, lenfoid dokulardaN’de deride, lenfoid dokularda• Akciğerde az sayıda L H mevcutAkciğerde az sayıda L H mevcut• Sigara içicilerde BAL’de LH Sigara içicilerde BAL’de LH , , • Nedeni ?Nedeni ?

Casolaro ve ark. Am Rev Respir Dis. 1988;137:406

• Işık M. çentikli Işık M. çentikli çekirdekli açık çekirdekli açık kromatinli, tek kromatinli, tek nukleoluslu H.nukleoluslu H.

• EM’de Birbeck EM’de Birbeck granüllerigranülleri

Langerhans hücreleriLangerhans hücreleri

CD1-a S100

Langerhans hücreli Langerhans hücreli histiositozishistiositozis immunhistokimyaimmunhistokimya

• Langerhans hücreli Langerhans hücreli histiositozis ; histiositozis ; benign neoplazibenign neoplazi

• Sıklıkla üst loblarda Sıklıkla üst loblarda düzensiz yıldızsı düzensiz yıldızsı sınırlı nodüler sınırlı nodüler lezyonlarlezyonlar

• Nodüllerin ortasında Nodüllerin ortasında pigmentasyon +/-pigmentasyon +/-


• Lezyonlar sıklıkla Lezyonlar sıklıkla bronşiol odaklı bronşiol odaklı

• Supplevral Supplevral lokalizasyon sıklokalizasyon sık


• İntersitisyumda İntersitisyumda eozinofil polimorf, eozinofil polimorf, lenfosit, plazmosit ve lenfosit, plazmosit ve Langerhans hücre Langerhans hücre infiltrasyonundan infiltrasyonundan

oluşan nodüler oluşan nodüler

lezyonlarlezyonlar


• Erken dönemde küçük Erken dönemde küçük hava yolları hava yolları çevresinde fokal çevresinde fokal infiltrasyonlarinfiltrasyonlar

Respiratuar Respiratuar bronşiyolitle birliktelikbronşiyolitle birliktelik

• Erken dönemde klinik Erken dönemde klinik şikayeti RB/int akc şikayeti RB/int akc Hast oluşturuyorHast oluşturuyor


Cd 1a

Vassalo ve ark. Chest 2003;124:199

• Hastalık Hastalık ilerlediğinde ilerlediğinde kaviteleşme ve kist kaviteleşme ve kist oluşumu oluşumu


• İlerlemiş İlerlemiş olgulardaolgularda

• İntersitisyel İntersitisyel fibrozisfibrozis

• LH – yada çok azLH – yada çok az

• Bal peteği Bal peteği akciğerine akciğerine dönüşüm nadirdönüşüm nadir


• Bazı hastalarda spontan regresyon;Bazı hastalarda spontan regresyon;

• Bu hastalarda Langerhans Bu hastalarda Langerhans hücrelerinde apopitoz hücrelerinde apopitoz

• Nadiren pulmoner hipertansiyonNadiren pulmoner hipertansiyon

• Reaktif eozinofilik plöritReaktif eozinofilik plörit


Charlie Parker

Documents

Sigara ile ilişkili intersitisyel akciğer hastalıkları patolojisi