1

ADRIMOB, URË NË DETIN ADRIATIKProjekti ADRIMOB (sustainable coast MOBility in the ADRIatic area) i financuar nga Programi IPA

Adriaktik 2007-2013, ka një ndërveprim shumë të rëndësishëm me projektin INTERMODAL. Ai ka për qëllim të favorizojë zhvillimin e sistemit të transportit të qëndrueshëm përgjatë dhe mes brigjeve të Adriatikut, si dhe zonave përreth. Duke u nisur nga ajo që është pranuar më parë që Deti Adriatik është konsideruar për kohë të gjatë si një pengesë për integrimin në BE, projekti ADRIMOB ka për qëllim të heqë këtë ide duke nënvizuar të kundërtën, deti Adriatik mund të jetë një mundësi e madhe për zhvillimin dhe konkurrencën e gjithë zones së Adriatikut. ADRIMOB është përcaktuar duke marrë parasysh sfondin specifik dhe problemet e identifikuara duke filluar nga pasqyrë e përgjithshme mbi politikën e BE-së në fushën e lëvizshmërisë së qëndrueshme, analizën e situatës së lëvizshmërisë në zonën e Adriatikut, deri në një analizë të detajuar të situatës dhe problemeve të ngritura nga partnerët në këtë fushë.

Duke marrë parasysh zonën e bashkëpunimit dhe rritjen e vazhdueshme e turizmit dhe aktiviteteve të biznesit në mes të brigjeve të Adriatikut, nuk ka pasur nevojë për një lëvizshmëri të qëndrueshme, apo për të përcaktuar dhe strukturuar një sistem transporti më pak ndotës për ngarkesat dhe pasagjerët. Nevoja tani është për të planifikuar një strategji të integruar të transportit të qëndrueshëm që të favorizojë lëvizjen e qëndrueshme të numrit gjithnjë në rritje të njerëzve që udhëtojnë për arsye të ndryshme: punës, turizmit, biznes etj. Pra, projekti synon të forcojë dhe të integrojë rrjetin e infrastrukturave, zhvillimin dhe përmirësimin e shërbimet e transportit dhe komunikimin. Ky qëllim është koherent me objektivin INTERMODAL të identifikimit të zgjidhjeve intermodale për transport të udhëtarëve në zonën e Adriatikut, i cila është i lidhur edhe me zbatimin e sistemeve të qëndrueshme të lëvizshmërisë.

Projekti ADRIMOB përfshin portet kryesore të zonës ndërkufitare (Venecia, Ravenna, Rimini, Cesenatico, Pesaro Urbino-Pescara, Brindisi, Bari, Rovinj, Rab, Split, Durres, Bar, dhe portet kryesore të zonës në Igumenicë, Greqi dhe në Slloveni. Objektivi kryesor i ADRIMOB është që të propozojë zgjidhje konkrete për problemet reale duke përmirësuar dhe rritur aksesin në zonën e Adriatikut, infrastrukturën dhe rrjetet e transportit.

Objektivat specifike janë:• Inkurajimi i përdorimit të transportit detar për pasagjerët në të dy anët e Adriatikut dhe

përgjatë brigjeve të tij; • Përmirësimi i cilësisë së transportit në zonën e Adriatikut; • Fuqizimi dhe integrimi i rrjetet ekzistuese të infrastrukturës; • Përcaktimi i një strategjie për transportin detar ndërkufitar të Adriatikut, e kombinuar me

mjete të tjera të transportit; • Rritja e përdorimit të alternativave të të tjera transportit ndaj makinës nëpërmjet kompletimit

rrjeteve ndër-modale (demonstrime pilot dhe të dhëna kontakti); • Aktivitete marketingu për aktiviteteve ekzistuese.

Ndër rezultatet e projektit ADRIMOB është edhe përcaktimi i një plani strategjik ndërkufitar të Adriatikut për zbatimin e lëvizshmërisë multimodale. Ky rezultat është veçanërisht interesant edhe për aktivitetet kërkimore intermodale në nivel ndërkombëtar. Të gjitha dokumentet që do të prodhohen në të dy projektet do të kontribojnë në rritjen e njohurive si për nevojat intermodale dhe për ato multimodale dhe për zgjidhjet e mundshme që do të zbatohen.

Prandaj, raste të bashkëveprimit në mes të aktiviteteve të kryera në zbatimin e dy projekteve do të jenë të mirëseardhura. Në këtë rast do të përmendnim paraditen e 3 dhjetor 2013, në Bari, që në aktivitetin e Bordit Publik të Lëvizshmërisë Lokale të organizuar nga Rajoni i Puglias, u organizua dhe një aktivitet i përbashkët ndërkombëtar me pjesëmarrës nga të dy projektet i orientuar për të diskutuar disa çështje të rëndësishme për lëvizshmërinë e qëndrueshme, falë edhe disa ekspertëve të fushës të ftuar.

Ka nisur puna edhe për një vit tjetër të projekit INTERMODAL. Pothuajse po arrijmë në mes të projektit me një progress të konsiderueshëm në të gjitha vendet e përfshira. Ky numër i parë për këtë vit do të trajtojë me zhvillimet e projektit, si janë arritur qëllimet dhe cilat janë nevojat që janë identifikuar gjatë procesit.

Në këtë faqe të parë po prezantohet ADRIMOB – një tjetër projekt i financuar nga IPA dhe që ka lidhje me INTERMODAL. Regdetin e Adriatikut dhe zonat përreth, duke e paraqitur këtë det si një urë zhvillimi mes vendeve, të cilat deri në fund do të bëhen pjesë e Evropës.

Edhe aktivitetet e ADRIMOB mund të shihen si një mjet për të arritur qëllimin e përbashkët të intermodalitetit në rajon.

Më pas do të vazhdojë një intervistë e këndshme që do të na japë një pamje të plotë në Emilia-Romagna, të parë nga Mauro Conficoni. Ai do të shpjegojë punën në paketën e aktiviteteve 6 (WP6) dhe sesi kjo paketë ka ndikuar në rajonin ku ai jeton. Më pas do të vijojnë dhe intervista të tjera.

Kësaj herë Praktikat më të Mira do të përfshijnë disa shembuj shumë të mirë të të zbatuar në paketën e tretë të aktiviteteve WP3. Udhëtim i integruar, nisje e shpejtë, bicikletë dhe tren në të njëjtën kohë, do të jetë fokusi i këtij seksioni. Punë e mirë dhe motivacion po kaq i mirë.

NEWSLETTER 07

Shkurt 2014

Deti Adriatik – mundësi në vend të pengesës!

Lëvizshmëria: ekologjike, e balancuar, INTERMODAL!

The project is co-funded by European Union,Instrument for Pre - Accession Assistance

2

EMILIA-ROMAGNA DHE INTERMODALITETIMauro Conficoni është presidenti i koperativës Eta

Beta, ktuar nga rajoni Emilia- Romagna për të punuar në Projektin Intermodal.Cilat aktivitete janë kryer deri tani në paketën WP6, e cila ka si qëllim krijimin e rrjeteve ndërkufitare për promovimin e turizmit në Adriatik?

Aktiviteti kryesor ishte organizimi i një takimi, të mbajtur tetorin e kaluar në Split, në të cilat partnerë të e ndryshëm të projektit - nga të dyja brigjet e Adriatikut - diskutuan në lidhje me çështjet e intermodalitetit dhe mundësinë e rritjes në sajë të turizmit ndër-kufitar falë metodave të integruara dhe lëvizshmërisë mjedisore.

Bazuar në konkluzionet e këtij takimi, cila është analiza e situatës?

Ndjesia është se të gjithë partnerët - secili në mënyrën e vet, bazuar në përvojat e tyre, karakteristikat e tyre territoriale dhe përkushtimin e tyre për turizmin - kanë rritur ndërgjegjësimin për zhvillimin e turizmit, edhe duke zhvilluar një projekt të përbashkët të Adriatikut. Dhe ata janë plotësisht të vetëdijshëm se si intermodaliteti (i cili mund të përfshijnë, në varësi të rrethanave dhe specifikave territoriale, trenin, anijen ose biçikletën) mund të nxisë këtë proces të virtytshëm. Natyrisht, jo të gjithë partnerët janë duke operuar në të njëjtin nivel, por projekti është ende përpara, dhe ne shpresojmë që një nga objektivat do të jetë rritja jo vetëm e partnerëve të veçantë, poredhe e bashkëpunimit të ndërsjellë.

Cila është situata në Rajonin Emilia-Romagna, ku ju jetoni?

Ndërgjegjësimi për intermodalitetin është në rritje dhe unë nuk jam duke u referuar këtu vetëm për projektet e shumta që kanë realizuar qeveritë qendrore dhe lokale - shembuj të cilat ju keni lexuar në këto buletine mujore - por edhe ndërgjegjësimi i komunitetit. Për shembull, pothuajse çdo ditë gazetat lokale të qyteteve të ndryshme bregdetare të botojnë artikuj dhe opinione në këtë drejtim. Lidhur me rëndësinë e intermodalitetit në nivelin e zhvillimit të turizmit ndërkufitar, ne ende presim që mund të rritet më shumë.

Shkurt 2014

The project is co-funded by European Union,Instrument for Pre - Accession Assistance

3

Praktikat e mira

The project is co-funded by European Union,Instrument for Pre - Accession Assistance

EMILIA-ROMAGNA, NJË BUQETË PRAKTIKASH TË MIRAWP3 përfshin identifikimin e praktikave të mira intermodale në rajonin Emilia-Romagna, përgjatë bregdetit Adriatik Ravenna - Rimini. Zona e prekur është një nga basenet më të rëndësishme turistike të botës (më shumë se 3.000 hotele, 500 vende plazhi, 40 vende për kamping dhe mijëra shërbimeve turistike). Lëvizshmëria bëhet kryesisht me anë të rrugëve: ka një hekurudhë të vogël dytësore nga Ravenna në Rimini me 11 stacione, por që në përgjithësi nuk përdoret. Gjatë muajve të verës, bregdeti gjendet para një situate kritike për shkak të pranisë së miliona turistëve, frekuencës së pamjaftueshme të trenave, bllokimeve të trafikut, ndikimit negativ mbi mjedisin, etj.

Lëvizshmëria duhet pra të jetë gjithmonë një alternative e përballueshme, të jetë e aksesueshme nga të gjithë, dhe të përmbajë angazhimin financiar të komunitetit: lëvizshmëria duhet të jetë ekologjike, për të zvogëluar ndotjen atmosferike dhe përmirësimin e cilësisë së jetës urbane; e balancuar, të harmonizojë marrëdhëniet midis atyre që merren me planifikimin, përdoruesve të shërbimeve dhe shoqatave që i përfaqësojnë dhe i mbrojnë; modale, për të racionalizuar mundësinë e lëvizjes në zonë, për të krijuar një efekt sinergjie ndërmjet mjeteve të ndryshme të transportit, për të krijuar integrim mes të sistemeve të ndryshme të lëvizshmërisë. Rajoni Emilia-Romagna ka identifikuar një numër aktivitetesh që u përgjigjen këtyre problemeve.

PRAKTIKA E MIRË 1: ORARE TË INTEGRUARA, PLANIFIKUES UDHËTIMI, STIMERPër këto çështje, Rajoni Emilia Romagna ka ndërmarrë:

• Hulumtim dhe testim të zgjidhjeve të dizënjuara për të përmirësuar lëvizjen, për të integruar dhe harmonizuar oraret e transportit publik;

• Krijimi dhe zbatimi i info-mobilitetit (shenja në dy gjuhë, shërbimet e informacionit mbi trafikun, motin etj.); • Veprime të përbashkëta për zhvillimin e intermodalitetit dhe ndërveprimit; • Veprime të përbashkëta për përmirësimin e lidhjeve të porteve dhe aeroporteve për përdorim turistik; • Veprime të përbashkëta për përhapjen e një kulture të lëvizshmërisë së qëndrueshme, zhvillimit të transportit të

qëndrueshëm, zhvillimit të transportit hekurudhor dhe përdorimit të biçikletave; • Studimi, dizenjimi dhe aktivizimi i lidhjeve midis akseve kryesore dhe dytësore, përfshirë shërbimet kolektive të transportit

(taksi, furgonë sipas kërkesës, biçikleta dhe makina me qera, etj).Zhvillimi gradual i një rrjeti të transportit rrugor-hekurudhor të integruar përmes kufijve tashmë është një vlerë e rëndësishme për të tre rajonet e Ravennas, Forlì - Cesena dhe Rimini. Rezultatet e punës akoma në progres për nga pikëpamja e turizmit, do të lejojë në të ardhmen një kosto më konkurruese në lidhje me trendet në ndërkombëtarizimin e konsumatorëve.Disa projekte janë duke u zhvilluar në këtë drejtim. Projekti GiM, i cili promovon një qeverisje efektive dhe efikase të “lëvizshmërisë së përhapur” dhe zhvillimin e saj të qëndrueshëm përmes sigurimit të shërbimeve të informacionit të centralizuar shumëdrejtimësh të partneritetit publik - privat. STIMER është një sistem i integruar për çmimet e transportit me një “biletë të vetme”, bazuar në ndarjen e rajonit në zona dhe në një sistem teknologjik të menaxhimit. “Sistemi” për shkak se ai aplikohet për të gjithë operatorët, “i integruar” dhe “i lëvizshëm”, sepse udhëtarët mund të përdorin mënyra të ndryshme të transportit, autobusë urbane dhe interurban, trenat rajonalë dhe lokalë, në të gjithë territorin e rajonit, me të njëjtin titull udhëtimi, përbërë nga një kartë elektronike, duke paguar çmimin e biletës në varësi të rrugës së udhëtarit dhe jo sipas vektorëve të përdorur.Procesi i çmimeve të integruar do të përfundojë në vitin 2014, kur Stimer do të dalë me një lloj bilete elektronike në të gjithë rajonin me çmime të llogaritura sipas tarifave të zonave, e cila do të zëvendësojë bandën aktuale të kilometrazhit. Politikat integruese që Emilia-Romagna promovon dhe zbaton në fusha të ndryshme kanë si qëllim strategjinë e përgjithshme të krijuar një “kartë të vetme për pagesën e lëvizjeve rajonale”, e cila ju lejon të përdorni të gjitha mjetet e transportit publik të planifikuara dhe paplanifikuara, si dhe për të lehtësuar aksesin edhe në të gjitha sistemet e tjera. Futja e çmimit të integruar do të duhet të shkojë paralelisht me integrimin modal rrugor-hekurudhor dhe zhvillimin e “Planifikuesit të udhëtimit”, një faqe interneti që i kushtohet informacionit që ju lejon të llogaritni rrugën dhe të planifikoni udhëtimin me mjete të transportit publik në rajonin e Emilia-Romagna.

4

PRAKTIKA E MIRË 2: NISJE E SHPEJTË PËRGJATË BRIGJEVESigurimi i transportit publik në rrugën bregdetare Ravenna-Rimini është, për momentin, shumë i varfër, si në aspektin e objekteve të infrastrukturës dhe pajisjeve, edhe në lidhje me shërbimet e ofruara sidomos në situatat e stinës së pikut (verës). Në rripin e tokës midis Ravenna dhe Riccione, i cili përfshihet në një trafik që kap edhe maja të larta gjatë sezonit, Emilia - Romagna dhe organet e qeverisjes lokale kanë zgjedhur për të vepruar sipas një plani-veprimi logjik të koordinuar dhe planifikuar, me qëllim përmirësimin afatgjatë dhe të konsiderueshëm të transportit hekurudhor.

Në këtë kontekst, Plani i Integruar i Transportit Rajonal identifikon si prioritet zbatimin e Tranzitit të Shpejtë Bregdetar (TSB), sistemi i ri i transportit që do të zhvillohet përgjatë bregdetit (Ravenna - Riccione) dhe që do të adresojë lëvizjet e shkurtra dhe shumë të shkurtra.

Për Rimini - Ravenna, rreth 50 km, TSB pret që sistemi i ri i transportit të jetë në përputhje me një standard të krahasueshëm me atë të hekurudhave moderne periferike. Rruga Rimini - Riccione është tashmë në fazën e zbatimit, dhe do të realizohet me sisteme teknologjike që janë miqësore me mjedisin. Ajo do të ketë karakteristikat tipike të sistemit urban metropolitan të transportit, me frekuenca të larta të shërbimit (çdo 5 minuta) dhe distanca midis ndalesave të jetë më pak se 500 metra.

Opsioni i Transit të Shpejtë Bregdetar, një lidhje që bashkon në një “destinacion metropolitan” të vetëm në të gjithë bregdetin mund të bëhet një element qendror në novacionin e të gjithë zonës urbane ku shtrihet. Për të lëvizur përgjatë bregdetit shpejt, ka nevojë për një sistem hekurudhor, larg bllokimeve të trafikut, dhe gjithashtu të jetë një sistem modern, miqësor me mjedisin, i këndshëm, i vlefshëm dhe i mirë integruar me pjesën tjetër të transportit publik.

PRAKTIKA MË E MIRË 3: BICIKLETË + TREN DHE MË SHUMË RRUGË INTERMODALEÇdo shërbim i transportit publik duhet të lejojë pajisjen me biçikleta në masën më të madhe, sepse ajo është një praktikë e mirë që përmbledh bashkë lëvizjen, respektin për shëndetin dhe mjedisin. Për këtë, Emilia Romagna është përpjektur shumë në mënyrë që shumica e trenave të mund të lejojnë transportin e biçikletave. Hyrja duhet të jetë i menjëhershme dhe e lehtë. Nuk duhet të ketë pagesë shtesë për biçikletë, dhe mos të ketë afat kohor për transportin e biçikletave.

Sot ka disa projekte në zbatim të këtij parimi. Me projektin e biçikletave MI MUOVO, ka 311 bicikleta në disa stacione dhe në pika të ndryshme të qytetit, me kartën “I’m Movin”, ju mund të merrni një biçikletë tradicionale ose me pedale elektrike, në varësi të zgjedhjeve që ju ofrohen nga komunat. Biçikleta të tjera (540) janë blerë në kuadër të projektit ADRIAMOB.

Me projektin BICI janë blerë 200 bicikleta për të promovuar lëvizjen ciklistike dhe intermodale me lidhjen tren-autobus-biçikletë, për shembull në stacionin në Cervia.

Nga ana e tijj, projekti ADRIABiKE synon të zhvillojë një rrjet biçikletash në rajonin kufitar nga Ravenna në Slloveni, i shoqëruar nga një infrastrukturë dhe një rrjet intermodal.

Projekti TISAR synon të promovojë pasagjerët intermodalë në zonën e Adriatikut nëpërmjet transferimit të informacionit në sektorin e transportit, në mënyra të ndryshme.

Së fundi, projekti MOTOR ka për qëllim promovimin e formave të reja të lëvizshmërisë intermodale.

The project is co-funded by European Union,Instrument for Pre - Accession Assistance

Praktikat e mira