Serbisyong Panlipunan Binibili · PDF filearaming bansa, kasama ang Pilipinas, ... isang lipunan. Sa Pilipinas, ang makapag-aral ay ... pagtaas ng matrikula ang Unibersidad ng Pilipinas

IBONFacts & Figures F I L I P I N O

I SSN 0115-8007

MARSO 2009TOMO 20, BLG. 3

SerbisyongPanlipunan Binibili

Maraming bansa, kasama angPilipinas, ang dumadaan saneo-liberal na mga

pagbabago na itinutulak ngInternational Monetary Fund, (IMF),World Bank, Asian Development Bank(ADB), at iba pa. Mayor na mgaaspeto ng pakikialam na ito angmalawakang liberalisasyon ng lokal naekonomya kasama na ang pagbawassa gastusing panlipunan paramabawasan ang depisito sapambansang badyet. Ang ganitongkalagayan ay may matinding epektosa mga mahihirap sa Pilipinas.

2 IBON FACTS AND FIGURES FILIPINO MARSO 2009

PRAYMER

Tubo Muna Bago Karapatan

initingnan ng mgainternasyunal nakasunduan angedukasyon,kalusugan at

pabahay bilang mga universaland inalienable na karapatangpantao. Ibig sabihin, ito aykinikilalang social goods atkailangan ay abot-kamay nglahat maging anuman angkanilang lahi, kasarian,relihiyon at kapasidad pang-ekonomya. Kung gayon,malaki ang papel ng estadosa paghatid ng serbisyongpanlipunan sa malawak namamamayan.

Dalawang importanteng puntoang makikita hinggil dito: 1)Ang kalusugan, edukasyon atpabahay ay kailangan ng mgatao upang mabuhay kaya angakses ng mga tao sa mgabagay na ito ay hindi dapatnakabatay sa kakayanannilang makapagbayad; at 2)Ang pagbibigay ng serbisyongpanlipunan ay isangpanlipunang responsibilidadkung kayat ang pagkakaroono kawalan nito ay kinakargang lahat ng mamayan –higitsa lahat ang mga maliliit atmga mahihirap sa lipunan.

Makikita sa kasaysayan namatagal nang umiiwas angmga estado sa kanilangresponsibilidad na ipagkaloobang serbisyong panlipunan attinitingnan lang nila ito nabara sa mahusay napagpapatakbo ng negosyo.Halimbawa, ang Amerika (US)at Europa (EU) na parehong

Tmay patakaran ng ‘freemarket’ ay maliit ang gastusinpara sa serbisyongpanlipunan. [1] Ang mgasosyalistang bansa tulad ngTsina at Rusya naman aynaniniwala na ang pagbibigayng serbisyong panlipunan aymahalagang bahagi ngpagpapatibay ng karapatangpantao at kabuuang lagay ngmamamayan. Ang mgaestadong ito ang nagpundarng pampublikong sistemaupang masakop at mabigyanng halaga ang mgapambansang programa nanakabase sa mga komunidad.

Samantala, ang mga gubyernong mahihirap na bansa aybumitaw na sa kanilangresponsibilidad na magbigayng serbisyong panlipunan.Dahil sa pagyuko ng mgagubyernong ito sa mga neo-liberal na polisiya ngliberalisasyon, pribatisasyonat deregulasyon, at dahil sapaniniwala nila na ang mgaserbisyong gaya ngedukasyon, kalusugan atpabahay ay maaari nanggawing negosyo atpagkakitaan, ang karapatanng bawat tao sa serbisyongpanlipunan ay nakabase na

lamang sa kakayanan nitongmagbayad.

Sa isang bansang kagaya ngPilipinas na nakatali sa diktaat mga polisiya ng mgamayayamang kapitalistangbansa at mga internasyunalna institusyong pampinansya(IFIs), ang karapatan ngmamamayan sa edukasyon,kalusugan at pabahay, kahitpa ito ay nakapaloob sakonstitusyon, aynapapabayaan at isinasantabina lamang.

3IBON FACTS AND FIGURES FILIPINOMARSO 2009

ng neoliberal na mgapatakaran ay hindilamang nakatutoksa pagbubukas ngmga palengke ng

produkto ng tinatawag naThird World o yaong mgamahihirap na bansa. Ang isapang aspeto ay angpagbubukas ng kalakalan ngserbisyo. Dahil saliberalisasyong nagaganap,halos hindi na hawak ngestado ang mga serbisyo atpatuloy ang pagtaas nghalaga ng mga ito. Higit napahirap ito sa mga mahihirapna mayorya ng mamamayan.

Edukasyon

Malinaw ang papel ngedukasyon sa pag-unlad ngisang lipunan. Sa Pilipinas,ang makapag-aral aypinaniniwalaang tiket tungo saisang maalwan at matiwasayna kinabukasan. Subalit angpagtaas ng presyo ngedukasyon sa ngayon aypagkitil sa maraming pangarapna iniasa sa edukasyon.

Dapat ay libreng nakakapasoksa elementarya atsekundaryang paaralan andkabataang Pilipino ayon saSaligang Batas ng Pilipinas.Subalit hadlang dito angsamut-saring mga bayarin saaraw ng pasukan kasama naang computer fees,laboratory fees, at iba pa. Sapasukan ng taong 2006-2007,umabot pa rin sa 267nabarangay ang hindi

Ang Presyo ng Serbisyong Panlipunan

natatayuan ng pampublikongelementary at sekundaryangpaaralan. Pinayagan na rin ngDepartamento ng Edukasyon(DepEd) na magtaas ng singilsa matrikula at iba pangbayarin ang mga pribadongpaaralan kahit walangkonsultasyong naganap.Mahal ang kolehiyo saPilipinas. Ang mgakaragdagang bayarin sa mgapribadong kolehiyo sa bansaay hindi kontrolado ngestado. Ang mga pagtaas samatrikula ay nagaganap nanghindi nakukunsulta ang mgamagulang, estudyante at angmga apektadong grupo atindibidwal. Malala pa, angpaniningil ng mgakaragdagang bayarin nakaragdagang pasanin din ngmga magulang at estudyanteay hindi na nabibigyangpansin at naiimbestigahan ngCommission on HigherEducation (CHED).Ayon sa CHED, mula pasukanng 2002-2003 hanggangpasukan ng 2005-2006,nagkaroon ng 11% napagtaas ng matrikula ang mgapribadong paaralan sa buongbansa. Humigit kumulang Php

134.40 ang itinaas namatrikula bawat yunit. Noong2005-2006 lamang ay 23% ngmga pribadong kolehiyonginstitusyon o 305 na paaralanang nagtaas ng kanilangmatrikula. Sa taong 2006, salahat ng rehiyon, ang mgapribadong kolehiyonginstitusyon sa National CapitalRegion (NCR) ang may pinaka-mataas na matrikula naumaabot sa Php 722.4 bawatyunit. (Tingnan angTalahanayan 1) Sa buongbansa, mula 2001, angpagtaas ng matrikula ayumabot halos sa 70% at angmatrikula sa NCR ay lumobong 118.53 porsyento. [2]Ang mga pambansangpamantasan at mga kolehiyo(SUCs) naman ay hinayaan ngCHED na makapagsarili habangbinitawan na ng nang tuluyanng pamahalaan ang kanyangresponsibilidad na sagutin angbadyet ng mga SUCs. Angmga SUCs ngayon aynapipilitang maghanap ngparaan upang kumita, tulad ngpagtaas ng matrikula at ibapang bayarin, pagpapaupa sa

A


PRAYMER

Talahanayan 1. Report on Tuition Fee Increases of Private HEIs Per Unit, by RegionUlat sa Pagtaas ng Matrikula ng mga Pribadong Kolehiyo bawat yunit at Rehiyon

AY 2005- AY 2005- AY 2005- AY 2005- AYs 2003- Ays 2003-2006 2006 2006 2006 2006 2006

I 22.22 28.37 256.56 11.96 96.15 10.34II 13.04 23.58 208.78 12.73 94.32 11.46III 18.31 44.12 405.74 12.2 173.02 11.01IV-A 23.12 55 493.09 11.68 195.71 12.07IV-B 21.43 26.09 262.64 11.03 78.34 12.77V 20.35 35.56 334.81 11.88 146.24 11.87VI 32.43 36.01 371.7 10.73 130.54 10.16VII 25.26 43.32 453.04 10.67 160.32 11.21VIII 1.92 52 322 19.26 109.99 12.14IX 31.91 28.84 312.97 10.15 107.88 10.98X 33.87 25.66 299.76 9.36 104.15 9.87XI 29.85 30.11 338.01 9.78 140.19 10.55XII 6.25 28.72 267.45 12.03 96.94 10.96NCR 26.64 73.52 722.41 11.33 253.23 11.30CAR 31.03 32 347.32 10.15 133.35 10.60CARAGA 12.82 19.11 203.44 10.37 97.32 12.84TOTAL/AVE 22.64 36.38 350.54 11.58 134.38 11.23

Notes: HEI - Higher Education Institutions; AY – Academic Year; TFI – tuition fee increase; datafor SY 2006-2006 is partial

Source: Commission on Higher Education

Percentageof HEIswhich

applied forTFI

Porsyentong

PribadongKolehiyo

na huminging pagtaas

ngMatrikula

RegionRehiyon

AverageIncreaseper unit(in P)

Pagtaasng

Matrikulasa bawat

yunit

Tuition Feerate/Unit

(in P)

AveragePercentage

Increase

AbsoluteIncrease

(in P)

AverageAnnual

PercentageIncrease

mahal na ngayon ang UP ngmga pribadong pamantasan.Ang kalimitang matrikulangayon ng isang ‘iskolar ngbayan’ ay Php 20,000 mulaPhp 6,000 bawat semestre athindi pa kasali dito ang ibapang bayarin gaya nglaboratory fees at iba pa.Pinaupahan na rin ng UP angkanyang mga lupain sa mgapribadong kumpanya gaya ngAyala Land at katuwang narin nito ang Intel, IBM at ibapang dayuhang korporasyonsa ilang mga programa.

Pmga malalaking kumpanya ngmga nakatiwangwang na mgaari-arian, at pagsuporta atpakikipagtulungan sa mgaproyekto at programa sa mgakumpanyang ito na higit nanakaayon sa mga kundisyonat pangangailangan nila.

Ganito ang nagaganap sapinagpupugayang pamantasanng bansa. Nagsimulangmagpatupad ng 300%pagtaas ng matrikula angUnibersidad ng Pilipinas nadahilan kung bakit kasing


Kalusugan

Ayon sa isang pananaliksik ngWorld Bank, kumpara sa mgamay-kayang Pilipino, haloshindi bumibisita ang mgamahihirap sa mga pasilidadpang-kalusugan o mga ospitaldahil na rin sa taas ngbinabayaran para sakonsultasyon at presyo nggamot. [3] Mura kung maningilang mga pampublikong ospitalat klinik subalit sakasalukuyang pribatisasyon,korporatisasyon atkomersyalisasyon ng gubyernosa kanilang serbisyo ay

Talahanayan 2. Estimates of Unit Costs for Patient Services for PhilippinesTinatayang Halaga ng Serbisyo ng Ospital sa Pilipinas

ParticularsMga Aytem Int $ 2000 LCU 2000

HOSPITAL COSTS Halaga ng Pagpapaospital

Cost per bed day by hospital level*Halaga ng bawat kama sa bawat lebel*Primary 38.28 336.53Secondary 49.94 439.04Tertiary 68.22 599.68

Cost per outpatient visit by hospital level*Halaga ng bawat bisita ng outpatient sa bawat ospital sa bawat lebel*Primary 12.13 106.67Secondary 17.21 151.30Tertiary 25.46 223.82 HEALTH CENTRE COSTSHalaga ng pagpapatingin sa Health CenterCost per visit at health centre by population coverage for a 20 minute visit**50% 7.46 65.6080% 7.46 65.6095% 8.11 71.32 Notes: The table on Hospital Costs presents the estimated cost per hospital stayand per outpatient visit by hospital level. Unit costs are specific to public hospitals,with occupancy rate of 80% and representing the “hotel” component of hospitalcosts, i.e., excluding drugs and diagnostic tests and including other costs such aspersonnel, capital and food costs.

The table on Health Centre Costs presents cost per visit for primary care facilities,i.e. health centres, at different levels of population coverage. It includes all costcomponents including depreciated capital items but excludes drugs and diagnostics.The results are presented in International dollars and local currency units of 2000.KEY Int $ - international dollars LCU - Local Currency Units; Population coverage -the percent of population with physical access to primary health facilities, definedas living within 5 kms or 1 hour away from the facility

Source: World Health Organization

nakikipag-unahan pa ang mgapampublikong ospital sa mgapribadong ospital sa pagtaasng kanilang singil sa gamot atserbisyo.

Ayon sa World HealthOrganization (WHO), anghalaga ng pagpasok sa ospitalsa bawat araw sa ngayon(hindi pa kasama ang gamotat diagnostics) ay higit pasahod ng bawat Pilipino sabawat araw. (Tingnan angTalahanayan 2) Halos doblepa sa minimum na kita ng mgamanggagawa sa NCR angtinatayang halaga ng bawat


PRAYMER

kama sa bawat araw sa mgaospital na abot sa Php 599.70(presyo sa taong 2000). [4]Kahit ang mganagpapakonsulta na out-patients ay hirap sa mgabayarin sa mga klinik at mgaospital, lalo na sa mga Pilipinona walang regular na kita.

Maging ang Philippine GeneralHospital (PGH) na takbuhanng mga malilit at mahihirap aymahal na rin ang singil sa mgalaboratoryo at pasilidad. Angcharity ward ngayon sa PGHay naniningil na ng Php 75para sa simplengelectrocardiogram (ECG),isang uri ng gamit upangmalaman ang mgakaramdaman sa puso.Samantalang ang datinglibreng gamit ng operatingroom ay may singil na ngayonng Php 1,500. Sa kabilangbanda naman, ang isang

pasyenteng nangagailanganng kidney transplant mula saNational Kidney Institute aynangangailangan rin ng Php 1milyon hanggang Php 1.5milyon habang ang isangpasyente ng charity ward aynangangailangan naman ngPhp 500,000. [5]Ang Pilipinas ang maypinakataas na presyo ng mgaesensyal na gamut. (Tingnanang Talahanayan 3) Ayonsa isang sarbey sa mga

presyo ng mga gamot, angpinakasimpleng gamot naCaptorpil (o Capoten na gawang Bristol-Myers-Squibb) sahypertension aynagkakahalaga ng Php 750-780, halos tatlong sahuran ngisang simpleng manggagawa.[6] Ang mataas na presyo nggamot ay gawa ng monopolyong mga malalaking kumpanyang gamot na humahakot ngtubo sa simpleng pagbebenta.Ang mga polisiya ng patentingang nagbibigay sa kanila ngkapangyarihang idikta angpresyo kahit mula samababang puhunan angpagkakagawa ng mga gamotna ito, na higit pang pinalalalang kawalan ng isangpambansang industriya nggamot. [7]

Pabahay

Talahanayan 3. Comparative Prices of Selected Drugs (in Ph P)

Brand Name Generic Name DescriptionDrug Price in —

TNC Philippines India Pakistan

Bactrim 400 (80 mg tablet)

Co-trimoxazole Anti-bacterial Roche 14.80 0.75 1.09

Ponstan (500 mg tablet)

Mefenamic Acid Anti-inflammatory Pfizer 20.98 2.80 1.46

Ventolin (100 mcg inhaler)

Salbutamol Relief for bronchospasm Glaxo 315.00 132.38 65.88

Adalat Retard (20 mg tablet)

NefedipineAnti-anginal,anti-hypertension Bayer 37.56 1.50 3.85

Fortum (1 g injectible)

Ceftadizime Anti-bacterial Glaxo 980.00 418.72 322.75

Norvasc (5 mg tablet)

Amlodipine Anti-hypertension Pfizer 41.41 5.77 nda

Plendil Felodipine Anti-hypertension Astra21.82 2.69 ndaZeneca

nda - no data available

Source of basic data: PITC presentation during the Senate Committee on Trade and Commercehearing held on 24 November 2005 [cited sources of the PITC presentation are MIMS 2004,Philippines; IDR 2004, India; Red Book 2004, Pakistan]; Cruz, Neil, We are still not independent offoreign drug firms, Philippine Daily Inquirer, 13 June 2007

Relief forbroncho spasm


May iba-ibang sistema ngpabahay ang inaalok nggubyerno, na babayaran ngpamilyang pinautang mula sa25 taon hanggang 30 taon.Subalit ito ay para lamang samga pamilyang may regular natrabaho (at may regular natinatanggap na sahod). Angganito eskema aypagpapabaya sa mgamahihirap na Pilipino nawalang trabaho o walangregular na tinatanggap nasahod na pambayad sa mgapautang na ito.Sa taong 2001, ang mgapautang sa pabahay nainaalok ng mga ahensya nggubyerno kagaya ng Pag-ibigay nagkakahalaga ng Php50,000 hangang Php 500,000na may kasamang interesmula 9 hanggang 16porsyento. (Tingnan angTalahanayan 4) Sa mga

Talahanayan 4. Average Housing Expenditure and Loan Amortization

Income Class Monthly Housing Expenditure* Housing Loan (Formal Sector)a/

Philippines UrbanLoan Interest

Loan Amortization

Amount Rate

(Monthly)

Cum. % PhP Cum. % (P) 25 yrs 30 yrsof HH of HH

Under 10,000 0.2 71.3 0.1 78.15 50,000 9 419.6 402.31

10,000-19,999 2.4 117.87 0.8 155.15 60,000 9 503.52 482.77

20,000-29,999 7.9 176.27 2.5 220.02 70,000 9 587.44 563.23

30,000-39,999 15.5 246.14 5.2 305.64 80,000 9 671.36 643.7

40,000-49,999 24.6 313.59 9.4 402.38 90,000 9 755.28 724.16

50,000-59,999 32.5 387.69 14.1 484.5 100,000 9 839 804.62

60,000-79,999 45.4 527.18 24 657.39 150,000 9 1,258.80 1,206.93

80,000-99,999 55.2 773.81 34.2 913.68 200,000 12 2,106.44 2,057.22

100,000-149,999 71.2 1,129.95 54.5 1,284.50 250,000 12 2,633.05 2,571.53

150,000-249,999 86.8 1,794.35 77.4 2,026.29 300,000 16 4,076.67 4,034.28

250,000-499,999 96.8 3,181.16 94 3,517.42 350,000 16 4,756.12 4,706.66

500,000& over 100 12,026.47 100 12,788.29 400,000 16 5,435.56 5,379.04

450,000 16 6,115.01 6,051.42

500,000 16 6,794.45 6,723.80

Source: PIDS, from 2000 FIES and HDMF data

lunsod kung saan mas maramiang gumagastos para sapagpapagawa ng bahay,tanging ang mga pamilyangnasa pang-anim na decilepataas lang ang maykakayanang bumili atgumastos o umutang ng Php50,000 na babayaran nila saloob ng 25 taon.

Samantala, ayon sa pag-aaralng Home Guaranty Corp.,isang ahensya ng gubyerno,noong 2005 umabot sa 70%ng populasyon ang walangakses sa inaalok ng mgaahensya ng gubyerno napinakamurang pabahay nanagkakahalaga ng Php150,000. Tatlumpungporsyento ng pinakamahihirapna pamilya na may buwanangkita na Php 3,032.69 ang maykakayanang umutang atmakapagbayad sa 25 taon o

Php 36,588.96 na utang sapabahay at 6% interes nawalang paunang bayad. Sahalagang ito, kaya na nilangtumira sa anim na kwadradongmetro (6 square meters) nabahay. Gayunpaman, ang mgapamilyang ito ay walang iponat Php 235.74 lamang ngkanilang kita ang nakalaanpara sa gastos sa bahay. [8]


PRAYMER

Gastusin sa Pamilya

Dahil nagpabaya nanang tuluyan angpamahalaangArroyo sa kanyang

tungkuling ibigay angserbisyo ng pabahay,edukasyon, pangkalusugan samga Pilipino, maski angpinaka-mahihirap na mgapamilya ay nagbabayadupang makakuha ng mgaserbisyong ito. Sa lagay namaliit at halos walang kinikitaang mga mamamayan,naisasantabi nila ang mgapangangailangang ito atinuuna ang higit na kagyat sabawat araw kagaya ngpagkain.

Edukasyon

Noong 2003, ang kabuuanggastos ng pamilya para saedukasyon ay tinatayangumabot sa Php 82.2 bilyon o

Php 4,985.50 bawat pamilyakung saan 70% ay napupuntasa pambayad sa matrikula.Samantala, ang mgapamilyang may taunang kitana mababa sa Php 60,000 aygumagastos bawat taon ngPhp 870.40 para saedukasyon o 1.5% lamang ngkabuuang gastos ng pamilya.Sa kabilang banda, mataasang gastos ng mgamayayamang pamilya saedukasyon na umaabot sa6.1% ng kanilang kabuuang

kita o Php 25,069.50 bawatpamilya. (Tingnan angTalahanayan 5)

Kalusugan

Ang kabuuang gastos ngpamilya ng Pilipino saserbisyosng pangkalusugan ayumabot sa Php 45.1 bilyonnoong 2003, na may halagangPhp 2,752 bawat pamilya.Para sa mga pamilyang angkita ay mababa sa Php40,000, gumastos sila ng Php


434 para sa pagpapagamothabang 2,270 pamilya na maykitang Php 250,000 pataasang gumastos ng Php 9,368.

Pasanin ng bawat pamilyangPilipino ang gastusin sapagpapagamot at iba pangserbisyong pangkalusugan.Ang halagang nagmumulamismo sa bulsa ngmamayaman ay 48% ngkabuuang gastos sa kalusugansa bansa. Noong 2005,umabot sa Php 87.5 bilyonang halagang ginastos sakalusugan na galing sa bulsang mamamayang Pilipino. Datinang nagbabayad ang mgamamamayan para sa kanilangHealth MaintenanceOrganizations (HMOs), mgapribadong insurance atbpsubalit nag-aabono pa rin silanang malaki. [9] Habangpalaki nang palaki ang gastosng mga mamamayan saserbisyong pangkalusugan,pababa naman nang pababaang ambag at gastos nggubyerno sa serbisyong ito.(Tingnan ang Tsart 1)

Samantala, ayon sa isangsarbey ng Kilos Bayan para saKalusugan sa 12 pampublikongospital na nasa NCR, angpresyo ng pagpapa-ospital ayhigit pa sa kayang gastusin ngisang ordinaryong pasyente.Isa sa tatlong pasyente aykinakailangan pang mangutangpara lang may pambayad sagastusin sa ospital. Pitumpongporsyent sa mga sumagot sasarbey ang hindi kasama omyembro ng PhilHealth atkahit ang dalawang porsyentona myembro ay dismayado nakakarampot lang angbinabayaran ng PhilHealth sakanilang gastos sa pagpapa-ospital. [10]PabahayAng pinakamayayamangpamilya na may kinikitang

lampas Php 250,000 ay syaring mga pinakamalalakinggumastos sa pabahay at sapagpapaayos ng mga ito.Kabaliktaran naman ito samga pamilyang ang kita ayhindi pa abot sa Php 60,000,na naglalaan ng 9% mula sakabuuang gastusin ngpamilya. Gayunpaman, abotsa Php 684 ang buwanangbadyet ang nilalaan sapabahay ng isang pamilyangmay sahod na Php 5,000.

Sahod ng pamilya

Pinakanagdurusa sakasalukuyang sitwasyong angmga pinakamahihirap na mgapamilyang Pilipino kung saan5.2 milyon na mahihirap napamilya ang pumapasan sakawalan ng sapat napinagkakakitaan para sakanilang araw-araw na

51,922

87,508

41,075

45,409

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005Hea

lth E

xpen

diture

(in

PhP

mill

ion)

Government (national and local) Out-of-Pocket

Tsart 1. Government and Out of Pocket Health Expenditure,1993-2005

gastusin. Ayon sa NationalWages and ProductivityCommission (NWPC), 45%lang ang kuntento sakasalukuyang sahod.(Tingnan ang Talahanayan6) Ang isang kumikita ngminimum na sahod sa NCR nakabilang sa pamilyang maylimang katao ay lagi nangkulang ng Php 1,700 bawatpamilya.

Gayunpaman, ang tunay nahalaga ng sahod ng pamilyasa mula 2000 hanggang 2006ay bumagsak na nang tuluyandahil sa tuluy-tuloy napagtaas ng presyo nga mgabilihin. Aabot sa 80% na mgaPilipino ang nagsisikapmabuhay sa Php 110 bawataraw. Ang kahirapang ito ayhigit na minamarkahan ngmalayong agwat ng milyon-milyong pamilyang naghihirap


PRAYMER

Talahanayan 6. Current Nominal Wage Wage1 vs Family Living Wage2, By Region

Non-Agriculture, December 2007

RegionFamily Living

Nominal Wage Wage gap

Nominal Wage

Wageas % ofFamily

Living Wage

NCR 806.00 362 444.00 44.91CAR 760.00 235 525.00 30.92I 747.00 230 517.00 30.79II 657.00 223 434.00 33.94III 682.00 287 395.00 42.08IV-A 707.00 300 407.00 42.43IV-B na 237 na naV 678.00 226 452.00 33.33VI 592.00 235 357.00 39.70VII 766.00 250 516.00 32.64VIII 502.00 228 274.00 45.42IX 710.00 215 495.00 30.28X 683.00 244 439.00 35.72XI 664.00 250 414.00 37.65XII 647.00 229.5 417.50 35.47XIII 1096.00 220 876.00 20.07ARMM na 200 na na

Notes: 1 includes CoLA, 2 - average, na - not available

Source: DOLE and NWPC

Talahanayan 7. In the past three (3) months, has your family had a problemmeeting the following expenses?

Jul-06 Jul-07 Apr-08

Buying enough food 66.71 67.00 75.32Paying for children’s schooling 63.69 67.74 68.23Buying medicines/paying for medical treatment 62.47 71.24 73.38

Source: IBON Surveys

sa iilang mayayaman nakumukontrol sa yaman ngbansa Limampu’t tatlo ngkabuuang kita ng pamilya aynasa kamay ng pinakamataasna 20% ng mga pamilya atang kita ng pinakamataas na10% ng mga pamilya ay 16 na

ulit pa kesa kita ngpinakamahihirap na isangporsyento. [11]

Noong Abril 2008, 68% ngmga sumagot sa pambansangsarbey ng IBON angnagpahayag ng kanilang

kahirapan sa pagbabayadpara sa pag-aaral ng kanilangmga anak. Tatlo sa apat nasumagot ang nagsabi na hirapsila sa pagbili ng gamot opagbayad sa mga serbisyongpangkalusugan. (Tingan angTalahanayan 7)


a kabila ng kahirapanng mga Pilipino nasagutin ang kanilangpangangailangan sa

serbisyongpanlipunan, patuloy namanang pagpapabaya nggubyernong Arroyo athinahayaan na lamang na angmga pribado at tumutubongkorporasyon ang ‘mangalaga’sa mga mamamayan.

Liberalisasyon

Noong dekada 1990, angpaglago ng ekonomya ayumabot lamang sa 1.9%subalit bumawi ito noong2001. Noong 2007, lumagoang ekonomya nang 7.3%,pinakamataas sa loob ng 30taon. Subalit angpinagmumulan ng paglago aykalakal, konstruksyon atserbisyong pampinansya,habang ang manupaktura atagrikultura ay pinaka-mababang sa loob ng 50 taon.[11]

Mula 2001 hanggang 2007,dinanas ng bansa angpinakamalalang kawalan ngtrabaho na umabot sa 11.3%ang taunang kawalan ngtrabaho.[11] Ang kawalan ngmaayos na trabaho at sahodsa bansa ang nagtulak sa higit9 milyong Pilipino namaghanap ng trabaho salabas ng bansa kung kaya’tlibu-libong manggagawa ang

Ang Tuloy-tuloy na Pagpapabaya ng Gobyerno

Slumalabas ng Pilipinas araw-araw.

Sa kabilang banda, isangbeses lang sa tatlong dekadanagdeklara ang gubyerno ngPilipinas ng surplas sa badyet,ang iba pang taon ay depisitona dahil sa ginawangliberalisasyon ng ekonomya.Isang matinding pagbagsak ngkoleksyon ng kita ng gubyernoang naranasan sa nakaraangdekada at pinakamababa angpagbagsak ng koleksyon ngbuwis sa taong 2004. [12]

Ang mga polisiya ngliberalisasyon ang naging daanupang mawala nang tuluyanang mga pinangggalingnan ngkita ng gubyerno atproteksyon para sa ekonomyang bansa. Kaalinsabay ng mgapolisiyang ito, pinatupad nggubyernong Arroyo angReformed Value-Added Tax(RVAT) noong taong 2005 nanagpataas ng tantos ng VATmula 10% hanggang 12% atnagtanggal ng eksempsyon sa

langis at kuryente. Pinatupadrin ni Pangulong Arroyo ang12% na buwis sa medical,edukasyon at iba pangserbisyong propesyunal.

Hindi prayoridad

Patuloy na pinapasan ng mgamahihirap na Pilipino angpaghina ng ekonomya,pagpapatupad ng mgapolisiyang anti-mamamayan atang pagsasawalang bahala ngpamahalaan sa kanyangresponsibilidad sa serbisyongpanlipunan. Mula sa 30% nakabuuang budget noong 2001,ang alokasyon sa serbisyongpanlipunan ay bumagsak sa23% noong 2007 pabor samga malalaking bayarin nggubyerno sa utang panlabasat badyet sa militar. [12] Angbadyet sa edukasyon aybumaba rin mula 17% noong2001 tungo sa 12% noong2007, sa kalusugan, mula 2%noong 2001 pababa sa 1.5%noong 2007. Tumaas ngbahagya ang badyet sa


PRAYMER

panlipunang kagalinganat sa pabahay subalitnapakaliit nito upangmakagawa nang marka.

Sa limang taon,pinakamalaking bultong badyet angnapupunta sa utangpanlabas na bumubuong 24 porsyento.Lumobo ito nang 349%mula 2001. (Tingnanang Tsart 2)Samantala, prayoridadrin ng gubyernongArroyo ang militar kungsaan umaabot sa 4%ang itinatalaga mula sabadyet. Hindi pakasama dito ang mga

community development. Sakabilang banda ang interes nabinabayaran araw-araw sautang panlabas ay umaabotsa Php 9,015.26 (Tingnanang Talahanayan 8)

Sa taong 2008, ang kabuuanggastos ng gubyerno sakalusuagan na Php 22.9 bilyonay abot lamang sa Php 253para sa bawat Pilipino, nalumiit na nang 28% kumparasa alokasyon sa kalusugannoong 1997.

Selected NG Expenditure Items, 1995-2007

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

% o

f B

ud

get

Education,Culture, andManpowerDevelopment

Health

Housing andCommunityDevelopment

Debt-Service-InterestPayment

XX

XX X

X

X XX

X XX

X

X

Tsart 2. Selected NG Expenditure Items, 1995-2007

Source: Department of Budget and Management

nakatagong defense items saedukasyon at pangkalusugangaya ng badyet para saVeterans Medical Center,National Defense College atiba pang paaralang pang-militar at seguridad panlipunanng mga nagtatrabaho sa mgaupisina ng military at sa publicorder and safety.

Sa taunang abereyds, tumaasnang kaunti ang alokasyon saedukasyon (6.8%) mula ng2001, ang alokasyon para sakalusugan ay tumaas din ng11%, at sa social securityand welfare ng 16 porsyento.[12] Tumaas nang 225% angpabahay dahil sa malalakingproyektong pang-imprastruktura na kailanganng badyet sa relokasyonkagaya ng PNR-Modernizationand Rehabilitation Program atang Quezon City CentralBusiness District.

Sa taong 2006, ang gastos nggubyerno sa bawatmamamayang Pilipino saedukasyon ay Php 1,507; Php129.3 sa kalusugan; at Php34.38 para sa pabahay at

Globalisasyon

Sa pananalanta ng mgapolisiya ng liberalisasyon,deregulasyon atpribatisasyon, ang sektorpangkalusugan aydinisentralisa ng World Bankupang mapigil ang patuloy nadepisito sa kita ng gubyerno.Hakbang-hakbang nabinawasan ng pamahalaanang gastusing pangkalusuganat hinayaang makapasok angmga pribadong ahensya. [7]Halimbawa, sa taong 2008,inayos sa halagang Php 3bilyon ang mga pang rehiyongospital upang mapaunlad angmga specialized centers napara sa turismong pang-medikal. Kapalit nito angpagbawas ng Php 481 milyonna badyet para sa direktangnagbibigay ng serbisyo samga mahihirap. [13]

Ang matagal nang kakulanganng pasilidad sa edukasyon ayhindi pa rin nabibigyangpansin hanggang sa ngayon.(Tingnan ang Talahanayan9) Ang kakulangan at kawalan


Talahanayan 8. National Government Budget, Selected Items, Expenditure Programand Real Per Capita Spending, 2001-2006CPI (2006=100)

Partcular 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2001-2006increase/(decrease)

(%)

Education, Culture, andManpower Development(in billion pesos)

117.1 125.4 130.0 128.8 131.2 131.2 12.0

Real per capita (in pesos) 1,928.73 1,962.83 1,927.85 1,766.10 1,637.61 1,507.85 (21.8)

Health (in billion pesos) 12.9 14.5 13.0 14.5 13.9 13.9 7.4

Real per capita (in pesos) 212.66 226.80 192.57 198.54 173.00 159.29 (25.1)

Social Security, Welfare andEmployment (in billion pesos)

35.4 36.3 33.9 44.8 46.3 46.3 30.6

Real per capita (in pesos) 583.33 568.81 503.26 613.81 577.28 531.54 (8.9)

Housing and CommunityDevelopment (in billion pesos)

1.8 0.8 1.7 1.6 3.0 3.0 63.0

Real per capita (in pesos) 30.32 12.04 25.09 21.93 37.45 34.48 13.7

Debt Servicing-InterestPayments (in billion pesos)

174.8 185.9 230.7 260.9 299.8292.83** 67.5

Real per capita (in pesos) 2,879.75 2,909.32 3,422.28 3,577.76 3,742.15 3,365.45 16.9

Debt Servicing-PrincipalPayments (in billion pesos)

99.6 172.1 243.6 270.7 379.1 491.6** 393.5


Debt Servicing-Total(in billion pesos)

274.4 358.0 474.3 531.6 679.0 784.43** 185.8


* Estimated using re-enacted 2005 budget** Actual debt service, January-November 2006

Sources: Expenditure program figures from Department of Budget and Management (DBM) Budget of Expenditures andSources of Financing (BESF), except 2006 debt service data from Bureau of Treasury (BTr); inflation rates from BangkoSentral ng Pilipinas (BSP); population from National Statistics Office (NSO)

Talahanayan 9. Shortage in Education Facilities

Item 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007

Classrooms 8,443 12,470 44,716 51,947 57,930 45,775Seats 2,108,173 1,886,499 4.87M 4.56M 3.48M 3.2MTextbook — — 24.22M 34.7M 67MTeacher 37,932 35,818 46,356 38,535 49,699 20517

Source: DepEd Briefing Materials, 2002-2005 Budget Hearings


PRAYMER

Talahanayan 10. Housing Need, 2005-2010

Category Total

Housing Backlog 984,466Doubled-Up Housing 387,315Replacement/Informal Settlers 588,853Homeless 8,298Substandard (Upgrading) 186,334New Households 2,585,272Total 3,756,072

Source: HUDCC (as cited in MTPDP 2004-2010)

ng mga klasrum, upuan, libroat guro ay palala nang palalasa bawat taon subalit patuloynaman ang pag-ilag ngpamahalaaang Arroyo sapamamagitan ngpagpapatupad ng multi-shiftna mga klase.

Dahil sa globalisasyon at mgapolisiya ng komersyalisasyon,paurong na nang paurong anggubyerno sa pagbibigay ngde-kalidad na serbisyo saedukasyon at naipapasa anghirap sa mga estudyante napumipili na lamang ng mgakurso na pasok sakasalukuyang takbo ngkalakalan. Ang tulongpinansyal mula sa World Bank,Asian Development Bank,Japan InternationalCooperation Agency at ibapang malalaking ahensyangnagpapautang ay nagbibigaylamang para sa mga kursongteknikal at bokasyunal natutupad sa papel ng Pilipinas

na tagapag-bigay ng muranglakas paggawa sa mgamalalaking kumpanya. [14]

Mula sa taong 2005 hanggang2010, nangangailangan pa ng3.7 milyong yunit ng bahay.(Tingnan ang Talahanayan10) Higit sa ikatlong bahaging kabuuang populasyon sakalunsuran ay naninirahan sainformal settlements. [15]Demolisyon ang hatid ngmalalaking proyekto nggubyerno kagaya ng PNRModernization andRehabilitation Project, ICTparks at mga sentro ngkomersyo. Subalit sa halip nabigyan ng disentengrelokasyon at pabahay angmga apektadong komunidad,pinipwersa ang mga pamilyangito na lumipat sa mga lugar nawalang tubig, kuryente,kabuhayan at trabaho nabubuhay sa kanilang mgapamilya.


ahalaga angserbisyongpanlipunan saisang bansangkatulad ng

Pilipinas lalo’t higit itongkailangan ngayong panahonna dumadaan ang daigdig,laluna ang mga bansang tuladng Pilipinas, sa isa sa mgapinakamatinding yugto ngkrisis ng pandaigdigangekonomya. Patuloy angpaglala ng uri ng pamumuhayna epekto ng globalisasyon nasya namang nagdidikta samga pamahalaan kungmagkano lamang ang kanilangmaaring ilaan para saserbisyong panlipunan.

Sa kabila ng mga pasikat napaglago ng ekonomya at pag-unlad ng kabuhayan ngmamamayan, palala nangpalala ang kawalang

Iprayoritisa angSerbisyong Panlipunan

responsibilidad ngpamahalaang Arroyo sapagsagot sa mgapangangailangan ng mgaPilipino. Kabaligtaran ito sanangyari sa Cuba kung saanmatapos ang rebolusyon ayunti-unti nitong itinayo angisang maka-masang serbisyosa kalusugan at edukasyon atngayon ay isa na sapinakamaunlad na basehan ngserbisyong panglipunan samamamayan, at higit na

Mmahusay kesa mgakapitalistang bansa. [16] Angpagtanggi ng Cuba sadayuhang kontrol at angpaniniwala nito na angedukasyon, kalusugan,pabahay ay karapatan ngkanyang mamamayan atnararapat na unahin sa halipna pagkakitaan, ang syangnaging daan sa pag-unlad ngkalagayan ng mamamayan ngCuba.

TiriritTiriritTiriritTiriritTiririt ngngngngng MayaMayaMayaMayaMaya


PRAYMER

IBON Foundation Inc.Rosario Bella Guzman (Executive Editor);;;;; Jose Enrique Africa (Research Head);;;;;

Luis Salvador M. Jorque (Art Editor)

Published fortnightly by IBON Foundation, Inc. with office at IBON Center,114 Timog Avenue, Quezon City P.O. Box 1172 Quezon City Central Post Office

Tel. Nos. (632)927 7062 to 62 Email: [email protected]. Website: www.ibon.org

Fax: (632)9292496 Entered fortnightly as first class mail matter at the Sta. MesaPost Office.

IBON Foundation, Inc. holds the rights to the content of this publication. The publication may be cited in part as long as IBON is properly acknowledged as the

source and IBON is furnished copies of the final work where the quotation or citation appears.

Kung talagang mahalaga parasa pamahalaang Arroyo angkapakanan ng kanyang mgamamamayan, nararapatlamang na unahin nya angpagbibigay ng serbisyongpanlipunan sa halip na unahinang pagbayad sa utangpanlabas at ang pagpapaunladng makinarya ng militar.

Sa harap ng palalangsitwasyon ng ekonomya ngbansa, dapat bigyangprayoridad ang mga mahihirapna mamamayan sapamamagitan ng pagbigay sakanila ng maayos at librengserbisyong panlipunan. Sakalaunan, ang mga aksyonat pagpapaunlad saserbisyong pang-kalusugan,edukasyon at pabahay aydapat nakabatay sapangangailangan ng masangPilipino, pantay at abot-kamay. Higit sa lahat, angpag-unlad ng serbisyongpanlipunan ay dapat kaakibatng isang panlipunan at pang-ekonomyang pag-unlad.

Notes and References:

1. Sachs, Jeffrey. The SocialWelfare State: BeyondIdeology, October 2006.

2. Students Open School Yearwith Protests vs Gov’t Neglectof Education, Tuition Hikes,Campus Repression,bulatlat.com, June 15-21,2008.

3. Filipino Report Card on Pro-Poor Services, SummaryFindings on Health, WorldBank, May 2001.

4. Unit Costs for PatientServices, WHO, from “CostEffectiveness and ResourceAllocation,” Adam, Evans andMurray, 2003.

5. Medical tourism a poison pill —HEAD, Manila Standard,February 11-12, 2006

6. The Prices People Have to Payfor Medicines in thePhilippines, Institute ofPhilippine Culture and HealthAction International, 2006.

7. Crisis in the Philippine HealthSector, IBON Facts andFigures, November 30, 2006.

8. The Implications of FamilyIncome and Expenditure

Survey on Housing Demandand Affordability, HomeGuaranty Corp., 2005.

9. 2005 Philippine National HealthAccounts, National StatisticOffice

10. “Survey Shows 44% borrowmoney for hospitalization,” inTambalan, Council for Healthand Development, 2007.

11. Buying Time in 2007, CriticalTimes in 2008, 2007 IBONYearend Birdtalk, January 14,2008.

12. The 2008 Budget Payback tothe People? IBON Facts andFigures Special Release,August 2007.

13. HEAD on 2008 Budget: Wrongpolicies, Small Budget,October 12, 2007.

14. Philippine Education, IBONFacts and Figures, August 15,2006.

15. COHRE Fact sheet on thePhilippines, 2007.

16. Dan Erikson, Annie Lord andPeter Wolf. Cuba’s SocialServices: A Review ofEducation, Health andSanitation in World Bank’sWorld Development Report 2,January 2002.

Documents

Serbisyong Panlipunan Binibili · PDF filearaming bansa, kasama ang Pilipinas, ... isang lipunan. Sa Pilipinas, ang makapag-aral ay ... pagtaas ng matrikula ang Unibersidad ng Pilipinas