SEMINARSKI RADRezni alati za

obradu brušenjem

1Sarajevo, 12. mart 2013.

MAŠINSKI FAKULTET SARAJEVO

Studenti: Mufid Paljanin Ermin Telalović Dino Muhedin Nedim Panjeta Admir Vračo Erna Šaranović

Mentor: Ahmet Čekić

2

Sadržaj: Uvod Vrste brusnih ploča Izrada i habanje tocila Brusna zrna Obrada rezne površine brusa Zaključak Literatura

3

Uvod Brušenje je vrlo precizan postupak obrade

odvajanjem čestica (rezanjem) koji se upotrebljava za finu i pretežno završnu obradu tvrdih površina ravnog, cilindričnog ili nekog složenog oblika.

Kod najzastupljenijeg, klasičnog brušenja dodatak materijala za obradu brušenjem je od 0,1 do 0,2 mm.

Izvodi se na alatnim mašinama brusilicama, pri čemu je glavno kretanje kružno kontinuirano i pridruženo je alatu.

Posmično kretanje je pridruženo obratku, a njegov oblik ovisi o vrsti brušenja.

4

Alat za brušenje je brus ( tocilo), s većim brojem reznih oštrica.

Rezne oštrice nalaze se na brusnim zrnima, koji su nedefinirane geometrije reznog dijela i koji su osnovni sastav brusa.

Za izradu brusnog zrna najčešće se koriste: korund (Al2O3), silicijev karbid (SiC), kubni bornitrid, polikristalni dijamant itd.

Vrste brusni ploča ili tocila Prema obliku se djele na: Koturasta, Lončasta, Konusna, Tocila sa drškom ili navrtkom, Prema namjeni mogu biti: Za spoljašnje kružno brušenje, unutrašnje brušenje, ravno brušenje, sječenje, oštrenje, brušenje navoja itd.

5

6

Slika 1. Osnovni oblici tocila [2]

Izrada i habanje tocila Za izradu tocila koriste se dva osnovna

materijala: brusni i vezivni materijali. Brusni materijali su sitna zrnca,

različitog oblika, prirodnog (kvarc SiO2, granit, prirodni korund Al2O3, dijamant itd) ili vještačkog porijekla (elektrokorund, silicijum karbid, karbid bora).

7

Vezivni materijal obezbjeđuje povezivanje zrna brusnog materijala u jednu kompaktnu i funkcionalnu cijelinu.

Definiše čvrstoću i tvrdoću tocila, kao i oblast primjene.

Prema porijeklu vezivni materijal se dijeli na:

Organski (keramička, silikatna i magnezitna veziva),

Neorganski (gumena veziva, kaučuk, prirodna smola),

Metalna (čelična i bronzana).8

Osnovne karakteristike tocila su: Oblik i dimenzije, Vrsta brusnog i vezivnog materijala, Finoća brusnog materijala, Tvrdoća, Struktura tocila. Finoća (granulacija) brusnog materijala

je mejrilo veličine (dimenzija) zrna brusnog materijala.

9

Prema finoći brusnog materijala tocila se razvrstavaju u 6 klasa:

vrlo gruba, gruba, srednje fina, fina, naročito fina. Tvrdoća tocila predstavlja otpor

vezivnog materijala prema ispadanju zrna brusnog materijala pod dejstvom spoljašnjih sila pri brušenju (centrifugalni,otpora rezanja itd).

10

Sa aspekta tvrdoće tocila se dijele na: vrlo meka, meka, srednje tvrda, tvrda tocila. Ukupna zapremina tocila se satoji od

zapremine brusnog materijala, vezivnog materijala i šupljina.

11

Habanje tocila Kontakt tocila i predmeta obrade

propraćen je veoma visokim specifičnim toplotnim i mehaničkim opterećenjem reznih elemenata tocila.

Kao rezultat toga možemo vidjeti na

slici 2. istiranje vrha reznih elemenata tocila i

pojava površine habanja, pojava mikro i makro pukotina u zrnu

brusnog materijala kao posljedica dinamičkog karaktera opterećenja zrna,

12

pojava ispadanja kompletnog zrna brusnog materijala.

13

Slika 2. Habanje reznih elemenata tocila [2]

14

Brusna zrna Neujednačene i nedefinirane rezne

geometrije, nejednoliko raspoređena na reznoj

površini brusa, često i negativni prednji ugao ( do -45º). Na sljedećoj slici data je struktura

aktivne (rezne) površine brusa.

15

Slika3. Struktura rezne površine brusa [1]

16

Na slici 2 prikazan je zahvat brusa sa obratkom.

Slika 4. Zahvat brusa sa obratkom [2]

17

Obrada rezne površine brusa

Poravnavanje ili

profiliranjeOštrenje i čišćenje

18

Načini obrade rezne površine brusa: Jednorezni dijamant, Višerezni dijamant, Višerezni okretni dijamant, Blok s dijamantnom prevlakom itd.

19

Slika 5. Primjer obradne površine brusa [1]

Zaključak Brusne ploče ( tocila) kao rezni alati za

brušenje mogu se koristiti kako za ravno, unutrašnje i slična brušenja tako i za sječenje, brušenje navoja, brušenje zupčanika, brušenje glodala itd.

Takođe može se primjetiti i jedna karakteristika koja je razlika u odnosu na ostale rezne alate a to je nedefinsana i neujednačena geometrija brusnih zrna.

20

21

Literatura[1] Tehnički sistemi,

Dušan Regodić, Beograd 2011.

[2] Zavod za tehnologiju, Katedra za alatne mašine,

Dr. Sc. S Škorić

22

HVALA NA PAŽNJI !!!HVALA NA PAŽNJI !!!