Embed Size (px)
Citation preview
SAYLANMA
II jild
(Ikk i jild lik )
G 'A F U R G 'U L O M N O M 1 D A G I N A S H R IY O T -M A T B A A IJO D IY UY1
, , 0 ‘Q I T U V C H r N A S H R IY O T -M A T B A A IJO D IY UYI T O S H K E N T - 2008
BBK 84 ( 5 ^ ) 6 _ _
n o l o j r20вгЦ& g i
S fflH o '■ ‘ v '■ ’/ • л ,v' к4702620102—93 _
Т ̂ 1(047-2 0 0 8 0 а "> buvurlnla - 2008
ISBN 978-9943-02-210-2 „ 0 ‘qituvchi“ N MI U. 2008.
Y A X S H I L I K K A K E L G A N M A N
Oqil odam ajdodin yodin sira unutmas,Avlodini o'ylagan beshiklarin bo'sh tutmas.Eshik ochib baxtini, ayting, axir him kutmas, O'ylamangki, olamga baxshilikka kelganman, N iyatlarim avvali yaxshilikka kelganman.
B ir maysaga bo'y bo'lsam, bir niholga tomchi suv, K aftlarim ga qush qo'nsa, yodiga kelmay qo'rquv, Yomon ko'rganim g‘aflat, yomon ko‘rganim uyqu, Uyg‘otguuchi nasimdek men ham tonglar yelganman, Bu dunyoga, ayo do‘st, yaxshilikka kelganman.
Tiniq osmon ko‘nnadim , Vatanim samosidek,H ar so‘z meni balqitmas onamning duosidek,Hech so‘z dilim tilolmas hikm atning ziyosidek, Navoiy navosidan tug‘yonlarga todganman, She’rimda sharbat tutib yaxshilikka kelganman.
Atirgul annonini tikon tig‘ida tutar,Shaytonfe’l yolg'onini soxta yig‘ida tutar,M ardlar elning shonini ko'kda tug'ida tutar, Taqdir otgan toshiga ko'p bor tikka kelganman, Asraguvchi Haq bodsin, yaxshilikka kelganman.
M ening ham orzularim ko'ksimda gullab yotar, M ening ham armonlarim bag'rimga toshdek botar, Tirik odam. talpinsa, umidli tonglar otar,Yodimdagi yantoqdek yomonlikni yulganman, M ahmud, bahri buloqdek yaxshilikka kelganman.
, л г • / / / ,
. У 1 ' . .V
>(A v , У .
п н ' - 6 6 6 1 '
M ahmud Toir €T7 1»O Q Q A N D A R Y O O Q A V E R A D I
Sen y o ‘limni t o ‘sm a, ey g ‘an im , Y an toq boMib o ‘sm a , ey g ‘an im , Sokin daryo bu k o ‘nglim m an im , Ishq im gulxan yoqaveradi,O q q an daryo oqaveradi.
M en qoq ilsam yer k o ‘targaydir,Erka b o ‘lsam el k o ‘targaydir,Ojiz a w a l q o ‘l k o ‘targaydir,С hay o n zoti chaqaveradi,O q q an daryo oqaveradi.
Sen h am bir b o r yn lduz b o ‘lib k o lr, T u n boMmagin, k u n d u z b o 'l ib ko 'r , Bir maysaga ildiz bo 'l ib ko 'r , K o 'k lam ch e ch ak taqaveradi,O qqan daryo oqaveradi.
H aq so 'z jo n im jarangi m eni,S h e 'r im d il im n ing rangi m eni, T o ‘kur hasad n in g zangi seni,Havas c h a q m o q chaqaveradi,O q q an daryo oqaveradi.
Sen kulm asang kulm aydi dunyo . M en yig 'lasam yig'laydi dunyo , Bo‘yin bizga bo 'y laydi dunyo ,Yaxshi elga yoqaveradi,O q q an daryo oqaveradi.
Haqni lanib
E L N 1 N G VAFOS1
U m rim iz b o g ‘idan uzgan gullarni, T utguvchi qoMlarda hayrat gullasin. T o 4 g ‘o ting , uyg‘o ting m u d ro q dillarni, Biz yurgan yoMlarda j u r ’a t gullasin.
Y ashnatib yashaylik k o ‘h n a dunyon i, YoNovchi em asm iz yurt kemasida.Kim y o ‘lin t o ‘sibdi esgan saboni,S o ‘zlash q an d a y g o ‘zal crk shcvasida.
O sto n a o rt idan bosh lanar Vatan ,Dilni toMdiringiz tonggi ziyoga.0 ‘zni tan ib olish qiyin d a f a t a n ,V atan yaqin qilar bizni Xudoga.
O m ad s iz b o g ‘b o n d ek kuzni qarg ‘am ang , Vido sadosid ir xazon xitobi.Sahifasin silab asta varaqlang,Tilloga y o ‘g ‘rilgan kuzning kitobi.
Biz h am o ‘tm agaym iz shunchak i yashab, T afak k u r t i g id i r — in son dahosi.Наг dilda n u r lan a r b ir oliy m atlab , Shoyad nasib ctsa e ln ing vafosi.
M ahmud Toir €Г^1§*K O ‘KARGAN K () ‘N G IL
Y uragim , y ig 'lasang yoshingni k o ‘ray, K o ‘kargan k o ‘ngilning ko ‘klami keldi. Q ald irg‘o ch , kela qol, qoshingni к о 1 ray, K o ‘kargan k o ‘ngilning ko ‘klami keldi.
Endi yalp izlarning yaprogM o ‘sar,Endi tikon la rn ing t i rn o g ‘i o ‘sar,Daryosini y o 'q lab q irg‘og ‘i o ‘sar, K o ‘kargan ko 'ng iln ing ko 'k lam i keldi.
H a r daraxt boshini barglar silaydi,D ardi bo r ko 'ng iln i dard la r silaydi, M aysalar beshikka sh ab n am belaydi, K o 'kargan ko 'ng iln ing ko 'k lam i keldi.
Y o m g 'ir la r yig 'lashib sharob tu tadi, G 'u n c h a la r bulbulga gu lob tu tad i, O n a m n i ayvonda oftob kutadi,K o ‘kargan ko 'ng iln ing ko 'k lam i keldi.
X udoyim , b an d a n g m a n , b ed o r qil m eni, Bolari bo 'lay in, dastyor qil m eni, O ya tday orom li a s h ’o r qil m eni, K o 'kargan ko 'ng iln ing ko 'k lam i keldi.
€( шИ* Haqni tanib
SAVOL
Siz qayg‘un ing rasmini ch izm ang , Siz q n v o n ch n i qar itm an g sira.0 ‘zni tailing, ko ‘ngildan so ‘rang, Q u v o n ch m i yo qayg‘u bokira.
D iy d o r duri ranglarga sig 'm as, T o ‘yd im d e m a n g hijronga sira. S o ‘rayverar yurak so ‘z uqm as, H ijronm i yo d iydor bokira.
Bir k o ‘ngilda m ing b itta kem tik , K o ‘nglim dcydi — k o ‘zgudan so 'ra . Biz k o ‘zgnga s ig 'm as gul edik, K o ‘ngilmi yo k o lzgu bokira.
Biz gul cdik, biz bulbul edik, Is tam aym iz xazonlik sira.Bizni gu ldek , bizni bu lbuldek , Asraguvchi A lloh bokira.
<5_
Mahmud Toir
A Y T S IN
G ‘u n c h a q u v o n ch ichsin bulbul kom idan , Bizlar m ay icham iz sukut jo m id an ,Ey dil, b o ‘zlayverm a elning no in idan , E ln ing elagidan o ' tg an la r aytsin.
Q o ‘shiq q o ‘ng lirog‘in o ch la r cha lm agay , 0 ‘zdan o r tm ag an la r duo olm agay,S arbon yoMin bilsa, karvon tolmagay, Elning elagidan o ‘tganlar aytsin.
D em ish la r qarg 'aga ta ro n a yoqm as,N o sh u d noliyverar, z a m o n a yoqm as, 0 ‘chgan ch iro g ‘ingni begona yoqm as, Elning elagidan o ' tg an la r aytsin.
Sham ol shovqiniga t o g i a r qalqimas, Boglbonsiz bogMarda gullar balqimas, N o kasn ing kaftidan savob silqimas,Elning elagidan o ‘tganlar aytsin.
K uym agan ko ‘ngillar kurtak urm agay, D aiyo oqib tursa, koMmak turm agay, E ln ing elagida k u rm ak turm agay,E lning elagidan o ltganlar aytsin.
G ‘u n c h a quvonch ichsin bulbul kom idan , Bizlar m ay icham iz sukut jo m id a n , M a h m u d , b o ‘zlayverm a eln ing n om idan , E lning elagidan o ‘tganlar aytsin.
Haqni tanib
B IL M A S A N G
Savob asli sam o d an tushm as,Tillo yerga g ad o d an tushm as,K o 'k d a uchgan h a r jo n zo t qushm as, Yerda yurgin u ch a bilm asang,T u g u n tu g m a yecha bilmasang.
M czbon itin b o ‘shatib q o ‘ymas,O sh bergan zot oshatib q o ‘ymas, H asad ahli tosh o tib t o ‘ymas, C h ay o n b o i m a ch aq a bilmasang,Kir tu tm ag in yoqa boMmasang.
Y etim yetgan os tona bo 'lg in ,O n a n g o ‘pgan p esh o n a boMgin,G u l shox ida bir sh o n a boMgin,Q o ‘l c h o ‘zm agin uza bilmasang,Baliq b o 'lm a suza bilmasang.
T u n bergan zot ch iro q h am bergan, Yoving b o ‘Isa, yarog‘ h am bergan, O x ira tdan saboq h am bergan,0 ‘qish n ec h u n u q a bilmasang, KoNmak boMgung oqa bilmasang.
Tangri senga dil bergan , ey d o ‘st, Shukri u c h u n til bergan, ey d o ‘st, Neki bersa ch in bergan, ey d o ‘st, M a h m u d , tck t u r so ‘zlay b ilmasang. Bulbul b o 'lm a b o ‘zlay bilmasang.
M ahmud Toir ■ioiaE ’T I R O Z
O sm o n n in g oxiri, yern ing tagi y o ‘q, Q uyosh H aq sa lom in tu t ib turgan c h o ‘g 4 Ey besh kunlik m e h m o n , u raverm a d o ‘q, M en ketib sen abad qolm assan axir, Q u r ’ondagi Alif, Zo lm assan axir!
H a r k o ‘ngil k o ‘shkiga o ‘zi sultondir ,H a r tan d a ta lp ingan zanjirbanH jo n d ir , Kimga kulgi, k im ga yig‘i a rm o n d ir , Kulsang, y ig lag an n i xorlam a axir, G ‘am ginn i kulguga ch o r lam a axir!
B o‘ylasang n azd ingda bu c lam tordir, O ftobn ing k o ‘ksida o y g a jo y bordir. D aryo la r b ag ‘rida soyga jo y bordir, A n a lh aq em assan , m en lam a axir,Seni siylaganni sen lam a axir!
Biz h am bu d u n y o d an o ‘ksib o ' tm ay m iz , Birga kelm aganm iz, birga ketm aym iz, QoMni ber, sen kabi t ikon tu tm ay m iz , D u n y o in g d u n y o d a qolgaydir axir, M ah m u d yaxshi I ikdan to lm aydi axir!
*0 1д Haqni tanib
TUSHUNISH
Bugun to n g d a tu sh u n d im m en , Y urag im ning tilini.Q o n sachra tib uzib bcrdi,Q olgan s o ‘nggi gulini.
Q o 'l im d a gul kuylayverdim,K o ‘z yoshim ga qorilib.A y tar so ‘zim oyatm idi,T o sh la r ketdi yorilib.
G u l b an d id an o q a r q o n im , O sh iqn ing ori b o ’lib.J ism im tash lab ketdi jo n im , X u d o n in g у ori b o 1 lib.
Y I G ‘L A S A N G .. .
* yi g‘la, t o ‘kilib olgin, M ajn u n to ld ek bukilib olgin.
S enda bu hoi boMmagan sira, Q ara , k o ‘z yosh q an d a y bokira.
Lekin, cy d o ‘st, yodda tu t shuni, 0 ‘zni u n u t yig‘lagan kuni.
Dc m ay m an sen ham ro h g a yig‘la, YigNasang bir A llohga yig‘la.
^
Mahmud Toir 15YURAK
N ega j im san , yurak q u rm a g ‘ur, C h arch ad in g m i sh aro b d an , m aydan? Sen qaydasan , dildagi sunir ,C h a lm ay q o ‘yding m en suygan naydan?
Suluv q iz lar ku tgan s h e ’rlarim ,Siz qalb im ning qaysi qatida.M en sizlarni gul ning bargiga,Yozgim kelar bulbul patida.
Oy h am m enga ergashm ay q o ‘ydi, T o n g d a g ‘aflat beshigidam an.Shay ton bilan sharob icham an ,Q u lm an nafsim eshigida m an .
R ay h o n lam in g rangin iehard im ,Q uyosh ning h am hasad in q o 'z g 'ab ,Bir rayhonday rang t o ‘km ay, ey dil, Q a c h o n h o ld in g sen izzattalab.
Sh ab n am lard ay sh e ’rni sog‘ind im ,N ega j im san , yurak q u rm a g ‘ur? M ah m u d , bilsang seni yigflatmas,Senda n key in cha lingan tanbur.
€ГТГ1* Haqni tanib
Y A S H A G IN G K EL A R K A N
T o n g otsa quyoshga qarab to 'y m ay san , M ajn u n to l sochin i ta rab t o ‘ym aysan , X udoyim baxt bersa, yashab to ‘ym aysan , Y ashaging kelarkan yaxshini koTib.
I brat egalari crgashtirsalar,H ik m a t la r dillarni tu tash tirsa lar ,T ilak lar k o lngilni yoshartirsa lar ,Y ashaging kelarkan yaxshini k o ‘rib.
T ishda asraganing tosh b o ‘lib chiqsa, Q arindosh yot, yot d ildosh b o ‘lib chiqsa, K u tm agan q u v o n ch quyosh boMib chiqsa, Y ashaging kelarkan yaxshini k o ‘rib.
S hay ton ch o r lag an d a nar idan o ‘tsang,P ir -u badav la tn ing barin i tu tsang,D u o n in g t o ‘kilgan zarini tu tsang, Yashaging kelarkan yaxshini k o ‘rib.
Q ay d ilda q o ‘r b o rd ir yolqini so ‘nm as, T a fak k u r d u r t o lksa, ta lq in i so ‘nm as, M a h m u d , oqil e ln ing oqini so 'n m as , Yashaging kelarkan yaxshini k o ‘rib.
Y O L G 4 Z L I K
M en X u d o d a n o ' t in d im bu kech, Yulduzlarga y u k u n d im bu kech, Y o m g lir b o ‘lib to^kildim bu kech, Y olgliz yashab yigMama, ayol!
Sovu tm agin suzgan oshingni,Baxt silasin illo boshingni,Q u v o n ch arts in ko ‘zdan yoshingni, Y olg‘iz yashab yigNama, ayol!
Bolishingga b ah o r gul sochsin , Eshigingni b ir bulbul ochsin , Beshigingga tangri d u r sochsin , Y olg‘iz yashab yig‘lam a, ayol!
Sen poklikn ing ismidagi nur,Sen ch iro y n in g jism idagi nur, Sensiz d u n y o boMolmaydi hur, Y o lg iz yashab yigMama, ayol!
Tilagim ga ta lp in ib yasha,El m ehriga yelpinib yasha,Sen dard la rd an silkinib yasha, Y olg‘iz yashab yigNama, ayol!
VC IУ№ 6 > ў /М '
л л ж - 1 м к2 — Say la nm a , II jild
€Г~ПГЙ* Haqni tanib
S IZ L A R B O R S I Z . . .
T o m ir im n i t i rn a r ko ‘h n a savollar, Y uragim da gullar sh irin xayollar,Ey, Siz o ‘zbekoyim , oftobjam ollar.M en oftobga a lishm agan ayollar.
M illa tn ing ertasi, m illa tn ing nasli,Siz a t i r nafasli, siz ray hon isli,K e tm as b o ‘lib kelgan bahors iz asli,M en oftobga a lishm agan ayollar.
0 ‘zbakiy o h an g b o r kulgularida,D urn i ta lp in t i ra r yog ‘dularida ,O ro m o ro la n a r tuyg‘u larida ,M en oftobga a lishm agan ayollar.
S izlar borsiz, s o ‘z im izda sado bor,Sizlar borsiz, ishq ah lida gado bor, Sizlar borsiz, m ing bir dardga davo bor, M en oftobga a lishm agan ayollar.
O ftob ojiz asli o n a m oldida,B ibixonim y urag im ning yodida,Siz yashaysiz M o h la ro y im dod ida ,M en oftobga a lishm agan ayollar.
G u l u zsam tu tg u n ch a q o ‘lim gullaydi, M en sizga ye tguncha y o ‘lim gullaydi, Poyingizda o llsam o ‘lim gullaydi,M en oftobga a lishm agan ayollar.
' f----------------------------------- 9------------
Л
M ahmud Toir
K U R T A G ID A K U L G U B O R
Nabiram Abdullohga
C h in o r la rn i ch im ch ilab t o ‘ym aydi yellar,H ar gulni bir o ‘pm asa qo 'y m ay d i ycllar,U n m asa la r und irib o ‘ynaydi yellar,K urtag ida kulgu bor, b ah o r , bolajon,Tilagida tuyg ‘u bor, bahor , bolajon.
U lgkayursan , sen ing h am o ‘z b o g 'ing boNgay, A lvon-a lvon lolalar c h i ro g ln g b o ‘lgay,T ilin to p san g m aysalar o ‘r tog ‘ing boMgay,D u n y o toza sen kabi nahor , bolajon,Beshigingning bosh ida bah o r , bolajon.
Bilsang, qush lar q an o t in qarzga berm agay,Yerda yurib h ech k im sa yu lduz term agay ,I rm o g ‘i y o 'q daryo la r xanda urm agay,I rm o q boNsang izingda gul bor, bolajon,G u Id a esa bulbuldek qul bo r , bolajon.
K o ‘zlaringga kulguni kurtak la r bersin,Y uzin k o ‘rm a qayg‘uni ku rm ak la r tersin ,0 ‘gMon bers in , elga sheryurak lar bersin,U m rin g tilab b i tgan im ash 'o r , bolajon,Qutlug* boMsin senga ilk bah o r , bolajon.
Haqni tanib
B IZ K O ‘R M A G A N B U L U T L A R
Bezab to g ‘lar boshin i,Tiyib k o ‘z in yoshini,S iy lar soy la r tosh ini.Biz k o ‘rm ag a n bulutlar.
K o 'k yuzida pardadek, T o 'k i lm ag an zardadek ,T u ra r b u rd a -b u rd a d e k .Biz k o ‘rm agan bulutlar.
Y o m g ‘ir b o 1 Isa yer t o ‘yar,K im xush ko ‘rm as, k im suyar. A d o b o ‘lsa k im kuyar.Biz k o ‘rm agan bulutlar.
Siz o sm o n n in g giyohi, Y ara tg an n in g siyohi,Q urigan k o ‘lm ak ohi,Biz k o ‘rm ag an bulutlar.
T o g 'g a ch iq ib to g 1 b o ‘ldik, T o s h d a u n g an b o g ‘ boMdik,К о 1 rib k o ‘ngli c h o g ‘ boMdik, Biz k o ‘rm agan bulutlar.
E rkin S a m a n d a r xushho l, M a h m u d T o i r tu ra r lol, Keldikm i sizga malol,Biz k o T m ag a n bulutlar?!
M ahmud Toir ю т*J O N G A C H E R T A S I Z M I ?
T o m irim ga turtdi g o lzallik, Jo n im g a bir chertd i g o lzallik,Bir so ‘z to p d im b itta g lazallik, Aytsak a rz irm ik in , m alikam ?
D aryoga ta lp ingan irm oqdek, T o 'lq in in sogMngan qirg loqdek , Parvonasiz qo lgan ch iroqdek , Qaytsak qaraysizm i, m alikam ?
B ahorn ing guldagi olini,K uzn ing tillarang xayolini, Y ozn ing yond irguvch i bolini, T u tsak to tasizm i, m alikam ?
O h ursak tu tilgan oftobdek,T iz c h o ‘ksak balqigan m ehrobdck , Q uysalar gul lagan gu lobdek , Jo n g a chertas izm i, m alikam ?
Q ush b o ‘lsak shubhas iz osm onsiz , K im jan g d an chiqibdi qurbonsiz , M a h m u d g a siz jonsiz , jononsiz , D odga yetasizm i, m alikam ?
Haqni lanib
I Q R O R
Ajinlar o ‘pm ag an yuzlardan o ‘p d im , B inafshadek kulgan k o ‘z lardan o ‘pdim ,Tiz c h o ‘kd im , b ir shirin izlardan o ‘pd im , Jo n im n i kaf tim da tu t ib yashad im ,D u n y o d a m en seni kutib yashadim .
C hiroy i ch irsillab tu rgan ayollar,S h e ’r so ‘rdi, o ‘q id im tillari bollar,Ba ho rde к b ag ‘rida surib xayollar,O lovni o 'r ta t ib yonib yashad im ,G o h id a o ‘z im d a n ton ib yashadim .
Y ashad im b ah o rd a boy ch ech ak bilan, B agT im da balqigan oych ech ak bilan,Kiprigi o ‘q, qoshi yo y ch ech ak bilan,G u ln in g gulobini ichib yashad im ,O shiq o sm o n id a uch ib yashadim .
Bog‘da bo lish im ni bolari talab,Bulbulni to n g g ach a q o ‘y d im allalab,O shiqlik jo n im d a k o ‘kargan m atlab,Oyni o sm o n id an olib yashad im ,Q uyoshn i k o ‘ksim ga solib yashadim .
K o ‘ng lim dan o ‘sd im m en k o ‘nglim ga c h o ‘kib, K u tm ag in , y a sh a m a m q ad d im n i bukib.A gar tu sh la r im d a q o ‘ysang b ir o ‘pib,T o n g d a k o ‘zlar ingda kulib yashagum , M a h m u d m a n , sh o i rm a n , o ‘lib yashagum .
M ahmud Toir
Y O D I N G I Z N I N G Y U L D U Z I
K o ‘zingiz gu lshan ida ja n n a t iy gullar unar , Y uzingizga te rm u lib yuz yil yashagim kelar, Poyingizga jo n im n i gu ldek to 'shag im kelar, Q o 'l ing izn i so krashga qu rb im yetm aydi, gulim.
Q uyosh ning qahri ku lar Sahroyi Kabirlarda, Bulbulning b o ‘zi b o rd ir biz ch e k k an jabrla rda, Suratingiz s ilaym an sarg‘aygan sabrlarda, Q o 'l ing izn i so ‘rashga qu rb im yetm aydi, gulim.
M ajn u n n in g nolasida sulton saodati bor,O sh iq la r a rm o n id a A llohning oyati bor,K aram i keng eg am n in g Y usuf h ikoyati bor, Q o ‘lingizni so ‘rashga qu rb im yetm aydi, gulim.
Y oding izn ing yulduzi bir o sm o n g a sig‘maydi,Siz j a n n a tn in g gulisiz desam h u r la r yig 'laydi,Bu ne baxtk im o tang iz tu sh lar im da j ilm aydi, M a h m u d end i d u n y o d an yolg‘iz o ' tm ay d i , gulim.
Haqni tanib
B IR 0 ‘R I M S O C H
M en in g k o ‘nglim gu lshan ida bir o ‘rim so ch o ‘rm alar, K o ‘z la r im n in g gavharin i bir o ‘rim soch burm alar,Bir jo n im n i b ir о ‘rim soch qirq b o ‘lakka burda la r ,Bir о ‘rim soch belingizda b ek d an yiroq, begoyim ,Sizni gu lday k o ‘ngling iz-a , kekdan yiroq, begoyim.
Bir o ‘rim soch bosh im uzra d o r b o ‘lsin deb zo r lan d im , Sochingizga su q lan g an la r xo r boMsin deb zo r land im ,Bu ne so ch k im k o ‘z b i lan h am bir silashga o r land im , Ikki k o ‘zim yoNingizda ikki ch iroq , begoyim ,Bir о ‘rim soch qirq tara lsa q irq ta ch iro q , begoyim.
Bir o ‘rim soch belingizda a jdar bilan bellashur, Sochlaring iz soch ilganda Sayxun b i lan sirlashur,Qirq a rm o n im zulfingizni qirq qatiga ch irm ash u r , Sochingizn i so ‘zda silab c h e k k an im oh , begoyim ,T osh ezm ag an k o ‘nglim izni ezdi firoq, begoyim.
Sochlaring iz so l langanda sabolar h am sarxushdir ,Bu ne so ch k im m ush к anbari ray h o n la rd an dilxushdir, K o ‘rm asa k o ‘zlari g iryon , k o ‘rsa M a h m u d behushd ir , Sizni egam y o m o n k o ‘zd an qilsin yiroq, begoyim , Q o ‘lim q ad o q , soch ing izga jo n im ta roq , begoyim.
M ahmud Toir
B U N E O H K I M . . .
H asra tim havoda xazon la r yoqdi, SogMnchim charx u r ib c h a q m o q la r chaqd i, G u l im , ko ‘z la r im d an gu lob lar oqdi,Bu ne o g ‘u , ichib ko ‘nglim toNmagay,Bu ne o h k im , bulbul ti ldan q o ‘ymagay.
S o ‘z lark im sadosi sam oga sig‘mas,Ishq im iltijosi im oga sig‘m as,Bu ne gado likk im , gadoga sig‘mas,Y o ‘l yursak yoMimiz yig‘lab to 'ym agay ,Bir oyk im o lrog‘i tig‘lab q o ‘ymagay.
Balqdingiz, k o ‘kda oy yu tin ib oldi, B oqdingiz, k o ‘zim iz to t in ib oldi,Q alqidik , daryo la r q im tin ib qoldi,S u lton sa ltana tin suyib t o ‘ym agay,Q ul bosh in ku n d ag a q o ‘yib t o ‘ym agay.
Ishqn ing ishratini sog‘in ch d a bildik,O y bilan yig 'ladik , kun bilan kuldik, K o ‘rmaysiz, yu lduzdek to 'k il ib boMdik, M a h m u d m ehringizga q o n ib toN m agay , Q ay o ktga soldingiz, yonib t o ‘ymagay.
Ш ' 2г т Haqni tanib
M E N K O ‘R M A G A N G U L
Y urag im da m en k o ‘rm ag an gul b o r ekan , Q o ‘lim c h o ‘zsam q o n qalqidi daryosida.Shu d am g ac h a oshiqligim b ek o r ekan ,K o ‘r ed im m i bulbu lla rn ing dunyosida .
C h e r t ib ay td im , h e c h bir g o lzal evrilm adi, T u r t ib ay td im , to sh la r jo y d an surilm adi, B o‘rtib ay td im , yuzlarga q o n urilm adi,Til ay lanm as dils izlarning dunyosida.
Q atra qalqib daryo boMmas, to g ‘ boMmasa, Y ovg 'on bilan q o zo n kulm as, yog1 b o ‘lmasa, B o y q u sh la rg a b o z o r o b o d , b o g 1 b o ‘lm asa , Bulbul afgor gu lsizlarning dunyosida.
O q q u sh g in am , o ro m in g iz buzib q o 'y d im , C h iroy ing iz k o ‘zlar im ga ch iz ib q o 'y d im ,Sizga gul mas, yurag im ni uzib q o 'y d im , O ftobim siz nu rs iz la rn ing dunyosida.
Y u rag im da m en k o ‘rm agan gul b o r ekan, Q o ‘lim c h o ‘zsam qon qalqidi daryosida.Shu d am g ac h a oshiqligim b ek o r ekan ,K o T ed im m i bulbu lla rn ing dunyosida.
M ahmud Toir
EY Q O R A K O ‘Z
Sen o lovda gul lagan b ir gul,M en o ta sh d a kuylagan bulbul, Bizsiz d u n y o neni kcVribdi,Ey q o ra k o ‘z, ey sochi sunbul.
G u n o h im iz guvohi Alloh,Oshiq ahlin p an o h i Alloh,Poklik b izn ing yoMdoshimiz, yor, J a n n a t e m r biz bora r dargoh.
Y o ‘l im izd an sh ay to n la r qo ch a r , Farish ta la r gul, ray ho n sochar, Sevishganlar sultoni egam , Ikkimizga albat yuz ochar.
Sen o lovda gul lagan bir gul.M en o tash d a kuylagan bulbul.Sen gul lab o ‘t, m en kuylab o ‘tay, Ey qora ko ‘z, ey sochi sunbul.
€Г2П& Haqni tanib
K O ‘Z T E G M A S I N
Y o m o n k o 'z la r yotlarga boqsin , K o ‘z tegm asin , k o ‘z lar tegmasin. Bizning san am tu m o r la r taqsin, K o ‘z tegm asin , k o 'z la r tegm asin .
A g‘yor k o ‘zga solari c h o 'p d ir , S u q la r tu s h a r su lu v la r k o 'p d ir , U la r ich ra sizga teng y o ‘qdir,K o ‘z tegm asin , k o ‘z lar tegm asin .
Siz yursangiz y o ‘llarda ifor,Suvlar mavji tosh larda du to r .Biz g ‘a r ibda bitta o ‘t in ch bor,I<o‘z tegm asin , ko ‘zlar tegmasin.
G u l im , n u r b o r q a ro g ‘ingizda, G ‘u n c h a ko ‘rd im d u d o g ‘ingizda, M a h m u d o ‘ta r firoqingizda,Ko*z tegmasin, ko 'z la r tegmasin.
Mahmud Toir
DA’VAT
M en yolg‘iz yashad im o ‘z d ilim bilan .M en yolg 'iz yashad im o ‘z q o ‘lim bilan, Y olg 'iz yasho lm ad im lek y o ‘lim bilan,U m eni j i lm aygan nurga bosh lad i,U m en i so ‘n m ag an q o ‘rga bosh kid i.
Y o lg iz yashayverdim xayolim bilan,Q ahri qattiq nafratim — zolim bilan,Yolg‘iz yasho lm ad im o rzuy im — bolim bilan, U m eni lo lazor qirga boshladi,Qirlarga sochilgan sirga boshladi.
Y olg‘iz yashayverdim yolg'izlik bilan,Y olg‘iz yashayverdim ojizlik bilan,Yashaging kelarkan gul yuzlik bilan,Oshiqlik , o h , m eni ch o h g a boshladi, G u ld a n -d a g o ‘zal gunohga boshladi.
Bir zu m kiprikda yosh yashab turganda , Q arg ‘a la r u ch yuz yil qaqshab turganda , T ik o n gulga m e h r t o ‘shab turganda ,Q ay dilga m u h ab b a t h a m ro h em asdir ,D em ak , u tangridan ogoh em asdir.
€ f зо" i * Haqni tanib
G U L I M
K o'ngilga sig‘m as qilni M en q irqqa yorg im kclar. Q a ld irg 'o ch q an o t id a Q osh ingga borg im kclar.
YoNlar m eni yetaklar, Y e to lm asm an yoningga. Jo n im n i q o ‘sh ib q o ‘ygum , G u l im , sen ing jon ingga.
D oN onani d o ‘l ursa, TogMar boshi yorilmas. Qayrilib k am o n boMdim, Bevafo yo r qayrilmas.
Q o l la r in g n i b o ‘yn im ga, Kel, b ir bora sol, jo n im , ‘ / key in bu jo n n i ,O s to n an g d a ol, jon im !^
M ahmud Toir
S O ‘Z B E R G A N H A M 0 ‘Z I N G , A L L O H
S o ‘z axtarib sarglay m ad im , M alo m atg a yuz ch a y m a d im , M en yodingga dil boylad im ,S o ‘z bergan h am o ‘zing, Alloh, K o ‘z bergan h am o ‘zing, Alloh.
Q uyosh tong i e lch ing seni,O y oqshom gi y o lc h in g seni, K o ‘kda yu lduz gu lch ing seni, G u l bergan h am o 'z in g , Alloh, Dil bergan h a m o ‘zing, Alloh.
Bu ne sabr — poyoni yo 'q ,Bu ne ja b r — qalqoni y o ‘q,Bu ne t a ’bir — yolg‘o n i yo 'q , S o ‘ngsiz sirga sulton Alloh, Senga h a r ish oson , Alloh.
Yolg‘o n aytgan yorishm agan , T u p ro g 1 ingga q o r ish m ag an , Senga yetib bo rishm agan , K im ga yo 'l ing y iroq, Alloh, K im ga tu td ing ch iroq , Alloh.
G a r so ‘z bersang, sadosin ber, K o ‘z berganga ziyosin ber,Mayli dard ber, davosin ber, Ishqing m ay in ichir, Alloh,Qul M a h m u d n i kechir , Alloh.
sffira* Haqni tanib
T A Q D I R
Savobni sahroga sochib b o lm a y d i ,Fol ko ‘rib t i ls im ni o ch ib b o lm a y d i ,Ayo d o ‘st, X u d o d a n q o ch ib b o lm a y d i , D a rd m a n d davo to p m as m in g o h - u v o hdan , B anda tadb ir qilar, taq d ir A llohdan .
Soylar xush ko 'r ingay sadosi bilan,Y urtlar boy k o ‘rinm as gadosi bilan,J a b r h am qadrli jafosi bilan,K o kz yum ib o ‘tsang h am uchragan ch o h d a n , Sen tad b ir qilasan, taq d ir A llohdan.
H a r k im sa q a to rd a n o r boMolmagay,Soxta sh o n n o m ard g a o r b o ‘lolmagay, Y o m g ‘ir yuz yil yog 'sa q o r b o ‘lolmagay,M u no jo t qilsang h a m aytib , ,Segoh“dan Bulbul b o ‘lish baxti taq d ir A llohdan.
Inson yasho lm agay a r m o n d a n yiroq,Lek ayro tu shm asin iy m o n d an yiroq.D u o d iln ing duri , so 'zdagi ch iroq ,M a h m u d , poklay bilsang o 'zn i g u n o h d an , Shoyad kulib boqsa taq d ir A llohdan.
3 — Saylanm a, II jild
Mahmud Toir
E L IM D E B A Y T G IN
T o ‘kilgan q u m sig‘m agaydir sanoqqa ,Kim havas qilibdi bu kun o ‘roqqa, T a lp in m ag an borm i tu n d a ch iroqqa ,H ar neki yaraldi, avvali bordir,0 ‘m in i b ilm agan to 'rd a h am xordir.
Kim agar boMibdi hi km ait egasi,H am yana boNgaydir h u rm a t egasi. C h in n ig a ch iroym as tu shgan chegasi, K o ‘zguga k o lz tushsa h a r kirn yayram as, Q a h r qafasida zog‘ h am saiyramais.
Bizni b e m o r degan bir b ed o r boMsin, Bedorlik dard ida bir b e m o r boMsin. Bo‘y-bast h a r k im da bor, vale o r boMsin, Kimki H aq yoMinda bir o h urm ishdir , Bilsinki, qosh ida Alloh turm ishdir .
Yoshlik bu u m rn in g c h a q m o g ‘i ekan, Kcksalik a rm o n n in g to ‘q m o g ‘i ekan ,H a r kim o ‘zi bilgaiy, kim n im a ekkan , Ekkaning gul boMsin h am bug‘doy b o ‘lsin, Z u lm a td a k o ‘rganing t o ‘lin oy boMsin.
Tiklashib borsang gar togMar tan olgay, M eh r in g d an suv tara , bogNar tan olgay. M ah m u d , asling bulbul, zog‘la r tan olgay, K uym aganni kuydir, d ilim deb aytgin,Bir sa tr b o ‘lsa h am elim deb aytgin.
Saylanma
N U R N I N G K A L O M I
X asda asli hayrat na qilsin,T o sh d a , ey d o ‘st, siyrat na qilsin, N o sh u d , kasda g ‘ayrat na qilsin, S o 'z in g ichra siyrating b o ‘lsin, K o ‘zing ichra hayrating boMsin.
M en za r em as , d iydor ta labm an , B ulbu ld irm anki, gul ta ra fm an , D engiz k o 'rm a y d e m a sadafm an , Z argar boMsang dil zaring boMsin, O sm o n boMsang hu lkaring boMsin.
O lo m o n d a n o m o n lik s o ‘rm a,Y uz yil yasha, y o m o n lik k o ‘rm a, Q ad o q qoMsiz k o ‘ksingga u rm a ,Tillo topgin , haloling boMsin,H aq xush ko ‘rsin, kam oling boMsin.
Til u ch id a dil dardi boMmas,S o f ko ‘ngilning, bil, gardi boMmas, M o ‘m in em as qirq farzni bilmas, S h ay to n aytar , z o ‘r sh o n in g boMsin, R a h m o n aytar, iym oning boMsin.
M a h m u d , o sm o n yiroq dem agin , Y o n a r qurtn i ch iroq dem agin ,H a r sogMnchni firoq dem agin , R anging gu ln ing salom i boMsin, S h e ’ring n u rn in g kalom i boMsin.
Mahmud Toir
O S M O N N I N G E G A S I B O R
Y ukni k o ltargan yutar, yig‘loqi m a rd d a n nari,Q alb ida qahri bo rla r tilida q an d d a n nari,N o n qadrin novvoydanm as, o c h qolgan o d a m d a n so ‘r, T eg irm o n k o ‘rm ag an la r asli da gard d an nari.
Q o ‘n g ‘izni qirq yil ynvsang bir tuki oq boMmagay, Y ulduz yuz yil yigMasa bir kecha m o h boMmagay,X udo o ‘zi u lug 'lik uvog‘ini berm asa,Qirq m ing tep a qo 'sh il ib m ing yilda tog1 boMmagay.
K o ‘ksingni kergan bilan tosh tegsa tu to lm aysan ,Bir o 'z in g be к boMmaysan, m anzilga yeto lm aysan , T u lp o r in g tu y o g ‘iga el duo t o ‘km asa gar.T o g 1 nadir, daryo nadir, b ir ja rd a n o ‘to lm aysan .
H a r neki qadri b o ‘lsa, qa rog 'ingda asragin,O ta -o n an g ruhini c h i ro g ln g d a asragin,T aro zu n i toMdirib boMmas sira d u r bilan,S h ab n am g a shaydo boMsang yaprogMngda asragin.
Baxt kelganda sarxushsan, ketarda qano ts iz qush ,D o im o ‘ngdan kelm aydi xobingdagi sh irin tush.Agar, M a h m u d , m u ro d in g V atanga vafo boMsa,O sm o n n in g egasi bor, sen k o 'k d a n tup roqqa tush.
Saylanma
Y A X S H I
Tilab o lgan h u rm a td an G a d o topgan non yaxshi.So tq in k o lrgan izzatdan C h iq ib ketgan jo n yaxshi.Yuz yil yig‘lab yu rgandan Saodatli o n yaxshi.Ey d o ‘st, m e n d a n s o ‘rm agin — Kim y o m o n -u kim yaxshi. B obm - b o ‘sh tilla k o ‘zadan Mayga to ‘la x u m yaxshi.
C h u m o lin in g jo n id a n , Q u m u rsq a n in g q o n id an , Q a rg lan ing q u m g ‘o n id an ,H a tto itning sh o n id an ,T a m a talab kaslardanBir c h im d im rayhon yaxshi.Ey d o ‘st, m e n d a n soT m ag in — Alifmi yo N u n yaxshi.K u n d u z qu ldek yurgandan O zo d yurgan tu n yaxshi.
B urda n o n n i tutolsang,Fikrin qilib yashasang.Q u l tu m suvni yutolsang, S hukrin qilib yashasang,Bir o d am d ek yashashga H aq bergan im kon yaxshi. Y ax sh ila r k o ‘p d u n y o d a , D e m a sm a n hech: m en yaxshi, Y axsh il ik lar y a rash g an ,D o ‘sti aziz, sen yaxshi.
Mahmud Toir
Q u m g ‘o n in g q o lrsiz qolsa, Yu raging j o ‘rsiz qolsa,Jo n degani kun kelib, T an d a n ch iq ib t in olsa,O h , o r t ingdan desalar:Ketdi bir inson yaxshi! M a h m u d , z in h o r dem ag in , 0 ‘lganda h am sh o n yaxshi, Ru hi ngga rohat tilab 0 ‘qilgan Q u r ’o n yaxshi.
€ Г 4 о~Ш Saylanma
0 ‘Z I M G A N A S IH A T
O ftob senga ergashib yursin,Izzat izda n u r tash ib yursin,Bulbul b o ‘lgin, qafas k o ‘rm agan, G u l la r senga gul tashib yursin.
Bu d u n y o n i besh kunlik d em a, Bergan rizqin besh k u n d a yem a, Qush u ch m asa , o sm o n g a uvol, K im ga kerak u m m o n s iz kema.
S alom ingda saodat boMsin,K alom ingda k aro m a t boMsin,B an d an g m an de, X udo xushlasin, Xush niyating ijobat boMsin.
O d a m la r b o r — baxting tilaydi, O d a m la r b o r — itni talaydi,Yaxshi o d am tam asiz yashab,OgMr kunda kunga yaraydi.
Q uyoshga boq, kulishni o ‘rgan, Oyga qara , toMishni o ‘rgan, M a h m u d boMsang yerni k o ‘rib yur, OMmay tu rib oMishni o ‘rgan.
M ahmud Toir
PAXTA
O p p o q degan so 'zga chiroysan , paxta, M o m o yer k o ‘ksida bir oysan, paxta. Suluvlar sochlarin bosh ingdan sochib , T erg an d a jilm aygan H u m o y san , paxta.
N iho lsan nozan in yu rakda ungan ,E l-u yurt rizqisan tilakda ungan.Qiyos k o ‘p, paxtajon, asli o ‘zbekning , O zorsan h am d a o r kaftiga q o ‘ngan.
M ash aq q a t mevasi, b u n ch a la r oqsan, Saxiy kuz ko‘ksida yuksalgan tog 'san . 0 ‘zbekni dunyoga olib lar ch iqqan ,Sen Ipak yoMida yongan chiroqsan.
T e r degan to m c h id a n to ‘kilgan d u rim , Ey o p p o q m alagim , ko ‘zdagi nurim . D eh q o n tabassum i sochilgan dalam , N o n d a y in nasibam , s o ‘n m as g ‘uru rim .
Seni deb egilar egatlarda el,Seni deb kerilar quvonchlar i sel.O n a m boshidagi o p p o q ro ‘moli, K o ‘zim ga surayin, fa rish tam san , kel!
42 Ш? Saylanma
A Q L I X U S H
K o ‘zni k o ‘rsin deb yaratdi, Q o i n i qurs in deb yaratdi, X udoy im h a r bandasin , Q a n d in urs in deb yaratdi.
K o ‘klashgin ko ‘k lam bilan, Dillashgin sh ab n a m bilan,Bu d u n y o obod axir,Aqli xush o d am bilan.
Dil tubi k o ‘zd an yiroq,Dil o ‘zi k o lzga chiroq.G a rch i yuz yil yasharsan, H a r kun ing bergay saboq.
Jon u c h u n jo n o n kerak,Y er u c h u n o sm o n kerak. Q uyoshn i ko 'rg ing kelsa, Uyingga ayvon kerak.
X ush o d a m , h u s h y o r o d a m , Baxtlidir b ed o r odam . O 'z ingga buyurm asa , T o pgan ing bekor, odam .
K o ‘zni k o ‘rsin deb yaratdi, Q o i n i qurs in deb yaratdi, X udoyim h a r bandas in , Q an d in ursin deb yaratdi.
Mahmud Toir €~4з1»0 ‘Z I N G T U R
Kiprik tushsa k o ‘zing bilar, O d am boMsang izing boMar, M ardsan , y o rug‘ yuzing boMar, Qoqilsang, o ‘zing tur, bolam .
Jo vd iram a, j i lm ayib yur,Xush duoga yuz chayib yur, A lpom ishdek u lg‘ayib yur, Qoqilsang, o ‘z ing tur , bolam .
Safga kirsang nori boMgin, A jdodingni ori boMgin,O shiq k o ‘ngil zori boMgin, Q oqilsang, o kzing tur, bolam .
Z o g ‘ qah r id an qalqib kctm a, Burgut desa balqib ketm a,Savob qilsang, savob kutm a, Qoqilsang, o ‘zing tur, bolam .
Y og‘ yalam a yotlar bilan, S h o h la r yurm as m o t la r bilan, YoMga ch iqsang m ard la r bilan, Q oqilsang, o ‘zing tur , bolam .
S ho ir M a h m u d sh a ’nidek pok, Inshoo lloh yoMlaring oq, H am ro h in g g a tutib ch iroq , Q oqilsang, o ‘zing tur, bolam .
Saylanma
IY M O N N A Z R I
Q uvonch ing iz vaznini oNchab k o ‘rganmisiz hech, Q ayg‘uingiz qarzini to 'lab ko ‘rganmisiz hech , M iskinning m alom ati sukutin salmogNda, lym oningiz nazrini о ‘у1аЬ ko ‘rganmisiz hech.
D unyon ing boyligini olib ado qilgan kim,Shoh ko'ngilni m ot y o lg a solib gado qilgan kim, Tarozini tosh idan q itm ir-ku , qirtishlaydi,U m ridan uzun yo ‘lda halol savdo qilgan kim?
Bir kurtakning kulgusi bir daraxtga b o ‘y b o ‘lur,Hayo nogoh qoqilsa, xiyonatga to ‘y boMur.Aytilmagan q o ‘sh iqning avjida alanga bor,H ar qam ishning qatida cha linm agan kuy boNur.
Alifning qaddi xushdir, ki do ldan asragaylar, Shodlikning sham i boMsang, sham oldan asragaylar. Ertasin o ‘ylaganlar qadrini qalqon qilib,Unguvchi h a r u rug‘ni uvoldan asragaylar.
Oqil dil harorati havoda h am gul ochgay,N o d o n dil nadom ati gulzor uzra kul sochgay.H ar ko 'ngiln ing ko'zini o c h m o q m ushkuldir , M ahm ud , Xojasining eshigin faqat sodiq qul ochgay.
M ahmud Toir
A Y R IL M A S IN
Jism im d a jo n borligin d a rd im aytar,Yaratgan der: H aq so ‘zni m ard im aytar. K im ligim ni cl ichra q ad r im aytar,H a r b an d a n in g qano ti qayrilm asin ,U m rin bersin, baxti dan ayrilmasin.
Y o m g ‘iri y o lq bulutni bu lu t d cm an g ,Q an o t kergan q uzg‘u n n i burgut dcm ang . Ko 'ngil k o ‘rki ishq dard in u n u t dcm ang , Oshiq ahli o h id an ayrilm asin,O sm o n b o ‘lsa m o h id an ayrilmasin.
C h im m a t asli ch iroyni ko ‘zdan asrar,H ayo xulqni t a ’navor so ‘zd an asrar,H aq bahorn i yoz, yozn i kuzdan asrar, K o 'h n a dunyo k o ‘rkidan ayrilmasin,Inson aslo e rk idan ayrilmasin.
Alloh neni yaratgan toq ko ‘rm adim ,Bu du n y o n in g soch id a oq k o 'rm a d im ,Ishq ahlini mast k o 'rd im , sog1 k o 'rm a d im , K o ‘ngil toza k o 'zgudan ayrilmasin,O d a m shirin o rzu d an ayrilmasin.
G a r tosh o tsang soyga o t , jondosh i bor, Q adri bo rn ing qar indosh , qardoshi bor, M ah m u d n in g h am bir luqm a xush oshi bor. Y o ‘q lab turing qanoti qayrilmasin,Diydori d u r d o ‘s tlardan ayrilmasin.
Saylanma
S O G 4 N C H S A R G ‘A Y M A S IN
C h iro q la r o ‘c h m a s in , c h iro q la r yonsin , K o ‘rganda q u v o n ch d a n qaro q la r yonsin. M e h m o n in g yarashsin uying to ‘riga.S o ‘zingga sulton b o ‘l, s o ‘roq la r yonsin.
Oyga ergashganni oftob kutad i,G u n o h d a n q o 'rq q a n n i savob kutadi.Bu d u n y o bir tu tam , kaftingga qara, Iskandar qoMlari javob kutadi.
N igoh la rda n ih o n k o ‘ngil ko ‘zi bor,Jo n d a o n a suti, o ta tuzi bor.Y o ‘l bcrsa tosh misol y u m alab ketm a, Oqiln ing o rtida guldek izi bor.
M ezb o n b o ‘l m eh rd a n sharbat tu tguvchi, M e h m o n b o ‘l izidan k o ‘zga suitguvchi. Bek boMsang, ayo d o ‘st, qavm ingga qara , Q oqilsang qar indosh qoMdan tutguvchi.
C h iro q la r o ‘c h m as in , ch i ro q la r yonsin , SogMnch sa rg ‘ay m asin , firoq la r yonsin . M ah m u d g a s h e ’r bergan egam ga qulluq, O 'q ib en t ik k an d a y o n o q la r yonsin.
Mahmud Toir Ш Ж :BU Y O ‘LLAR
Dili b o ‘lak odam larn in g y o ‘li b o ‘lak,Kim ga o b r o \ kimga boylik, m ansab kerak.
T urfa y o ‘lda turfa o d am ketib borar,0 ‘z d ard ida bu y o ‘llardan o ‘tib borar.
O h , qayg‘usi k o ‘p d em ang iz bu bay ot ning, O g lriq, o g ‘riq nuqtalari k o ‘p hayotning.
Bu yo 'l la rdan olib ke tm as k o ‘p olgan ham , Bu y o ‘llarda qolib ketm as och qolgan ham .
Bu y o ‘llarga c h iq m o q boMsang pok lan ib ol, O q fotiha og 'u sh ida oqlanib ol.
N iyating xush, bu yoMlarning oftobi bor, U q m o q boMsang o ‘q ilm agan kitobi bor.
Bu yoMlarga yotlar oMar bu yoMlardan,El sogMngan zo tla r oMar bu yoMlardan.
O rzu oMar, a rm on oMar tizilishib,T o b u t tu tib oMadilar ezilishib.
Bu yoMlarning bora r so ‘nggi manzili bor, 0 ‘zing un i у о rug1 ayla, Parvardigor.
Saylanma
XABAR K E L M A S
Olov ichra o lovlangan gul,Ishq o ‘tiga qalovlangan gul,Ayt, o m o n m i o ' t qalagan qul.Biz to m o n g a xabarlar kelmas.
N o m i q o ra bu lu tla r o m o n ,К utsang quyosh ch iq m asa yo m o n , S og‘inch sah ro , u m m o n d i r h ijron. Biz to m o n g a xabarla r kelmas.
Borar yoNda k o ‘z k o ‘rm as to 'r la r , H a m o n k o ‘pdir d u n y o d a g ‘o brlar, Siz qaydasiz , bulbulga j o ‘rlar,Biz to m o n g a xabarlar kelmas.
Biz g ‘u n c h a n i uzib yig‘ladik, A hdim izn i buzib yigNadik,Ishq rasmini ch izib yigMadik,Biz to m o n g a xabarlar kelmas.
T oshn i yorib gul ekaylik, gul, Dillar ichra n u r ekaylik, nur,Alloh bizni qul q ilarm i, qul.Biz to m o n g a xabarlar kelmas.
M ahmud Toir
T O ‘G ‘RI S O Z T O ‘L Q IN L A R I
T o lg ‘ri s o ‘z to 'lq in la r i yurakka kenglik berar, X udoyim yaratganda bandaga tenglik berar.A gar o sm o n boMmasa, kim qushga havas qilgay, K im kerilib va k im lar chirqillab rizqin terar.
H aq hukm i haq iqa tn ing inkorsiz xitobidir,Bu d u n y o b a r b ir d iln ing tilsimli kitobidir.Er yigit y igdaganda to g ‘lar h am qalqigaydir, Suyansang suyab qolgan iym onn ing oftobidir.
Jo n ingga chert m ay turib ji lm ayib k o ‘rganm isan ,Ayt, oyni qaro tu n d a yetaklab yurganm isan .K o lrgan k o ‘zga arm onsiz od am g a o ‘xshasang h am , V ijdoning old ida hech tiz c h o ‘kib turganm isan .
Avval о ‘zing am al qil, h ikmati xush insonsan,Bir u yda necha jo n san , b ir-biringga m eh m o n san .B or gapn ing bozori sust, y o ‘qni y o ‘ndirish qiyin, Sen tafakkur tig‘idan to m ib turguvchi qonsan .
Yoshlik yo lg‘on ch i bahor , o ‘tganin i bilm aysan, K o ‘ksingdagi bu lbu ln ing ketganini bilm aysan, K o ‘ngil t o ‘1 m as ko ‘zadir, tu b id a a rm o n yotar, C h o ‘b in otn i to ‘rt o d am tu tgan in i bilmaysan.
U m rn in g uvolini qarovsiz qab rd an so ‘r,Ja fon ing jam olin i chek k an in g jab rd a n so ‘r, D u n y o n in g diydasida to m ch i yosh em as, M ah m u d , S itam n in g salmogMni sarg‘aygan sabrdan s o ‘r.
4 — Saylanm a, II jild
€1 siTl* Saylanma
D I L
M en yog‘dun i yu rag im d an o lam an ,Oq nurlarni t i lag im dan o lam an ,G u ln i ko 'ng lim — g o ‘dag im d an o lam an , Jo n suviga chayib sizga tu tam an ,D e m a n g o ‘zim to ‘yib sizga tu tam an .
Yolg‘on d u n y o bizni rostga yetaklar,B ahor kutib dilda yasha r kurtaklar,M en d a ry o m a n , b eg o n ad ir koNmaklar,Suv sog 'ingan sah ro la rdan o 't a m a n ,Dil sog‘ingan navo lardan tu tam an .
Ishq ahlin i kutgani naydin navo,Q ahri qattiq dardiga k o ‘z yosh davo, Sachratib tu rgaym ik in sa tr im sado, S ho ir im an , e ldan d u o ku tam an ,O lsam , albat d o ‘s t-u yorga tu tam an .
K o 'ng ling b o ‘lsa, k o ‘zgusin k o lrib tursa, Yurak b o ‘lsa, yurakdek urib tursa, Iz la ringdan bir avlod yurib tursa,Xush tilakka xush bir o m in k u tam an ,Dilim sh ab n a m , h o v u ch im d a tu tam an .
O tash qalbn ing o sm o n id a quyosh bor, O shiq ko ‘ngil quyosh ida ko ‘z yosh bor, Sizga, ey d o ‘st, M a h m u d kabi d ildosh bor, C h a n q a b tu rgan gulga gulob tu tam an ,Seva bilgan dilga sharob tu tam an .
Mahmud Toir m шR IZ O Q IL IB K E T
T ushdagi boylikdan das tu rxon to ‘1 mas, Kim ay ta r sabrn ing sadosi b o 11 mas,Alloh tu g ‘ilm agan , b ir A lloh oMmas, Kctsang, qolgan la m i rizo qilib ket.
H a r u m r bog‘ida gul bor, t ikan bor, Izhori ishq u c h u n til bor, suxan bor, T ikan h am o ‘zidan qilar iftixor,Ketsang, gulga jo n in g fido qilib ket.
Q o n to r ta r , q o n d o sh d an aslingni qidir, T o ‘rt fasl ich indan faslingni qidir,K o ‘zgu ne, k o ‘ngildan vaslingni qidir, Ketsang, keltirganni duo qilib ket.
Boring shu , sh u k r qil, o ‘zdan o rlam a , Yuz yilda el b o 1 m as, yotga zorlam a. Bulbul m ezbon boMsa, zog 'n i cho r lam a, Kctsang, bir miskinga vafo qilib ket.
Bo 'ylashsang, eng avval b o ‘yingga qara , Dillar ko ‘p, ey M ah m u d , gu ldan bokira, Suvratm as, siyratga hidoyat so ‘ra, Ketsang, bu d u n y o d an ziyo b o ‘lib ket.
*£Г521& Saylanma
A JA B .. .
Xayoli h u r , o ‘zi qu lla r bor, T uvag idan tu sh m as gullar bor.Kim n im ad an qilar iftixor,D un y o , senga tu sh u n ib b o ‘lmas.
Baxtdek shirin , gu ldek bokira, D eysan, u nga havas qil, j o l ra,U q ilm agan g u n o h y o ‘q sira, D un y o , senga tu shun ib b o ‘lmas.
H e ch kim d em as to ‘nka gullabdi, ly m on in i t o ‘n k a pullabdi,Ayb u n d am as , shay ton imlabdi, D un y o , senga tu shun ib boNmas.
T o p g an in g d a n y o lqo tgan ing k o ‘p, G u l tu tg an d an tosh o tgan ing k o ‘p, T o k ay ko ‘zga so ladursan c h o ‘p, D un y o , senga tushun ib b o ‘lmas.
K utgan o d am kutaveradi,Baxt y o n id an o ‘taveradi,Q o ‘lin c h o ‘zib ketaveradi,D un y o , senga tu sh u n ib b o ‘lmas.
Yuzi tiniq k o lngli qaro lar , S ad o q a td an qilib sadolar , O lq ish la rdan kiyar sarpolar, D u n y o , senga tu shun ib b o ‘lmas.
K im ga elsan, k im ga t o ‘zonsan , B u n ch a q im m a t , b u n ch a arzonsan , P eshonam ga n im a yozgansan, D un y o , senga tu shun ib boMmas.
Mahmud Toir
0 ‘X S H A M A S
Q osh qaboqsiz qoshga o ‘xsham as, Kesak sira toshga o ‘xshamas,H a r tom ch i suv yoshga o ‘xsham as, 0 ‘xshatm asdan u ch ra tm as ekan.
O ftob oydan oldin yuradi,D aryo soy d an o ld in yuradi,T u lp o r to y d an oldin yuradi,0 ‘zani y o lq suv o q m as ekan.
H a r yukungan buyuk boMolmas, Su lton suysa, suyuk boMolmas,O lm os tu tgan balki baxt o lm as,G o h bandaga baxt boqm as ekan.
Bolta tutsa jallod dem agin ,K o ‘z yosh k o ‘rsang faryod dem agin , K o lringanni qan o t dem agin ,S o tq in sot m ay tong o tm as ekan.
F arzan d o ta tuzin oqlasa,H a r bir b an d a o ‘zin oqlasa,Biz baxtl im iz X udo xohlasa.Vale hech kim baxt sot m as ekan.
Y og1 ti lam a yog‘gan y o m g ‘irdan.T osh h am ti trar so 'z i og 'i rdan , M ah m u d t o ‘ygan m in g ‘i r -m in g ‘irdan, J a n n a td a с hay on ch aq m as ekan.
Saylanma
L O L A
B ahor k o ‘ksidagi quyoshsan , lola,B ahor k o ‘zidagi k o ‘z yoshsan , lola, Q o rla rn in g iziga sochiIgan q o n im ,B ahor b ag ‘ridagi bardoshsan , lola.
Qizargan q u v o n ch d a n rang o lgan gulim, G o h o ‘z ja m o l id a n tang qolgan gulim, B u n ch a la r g o ‘za lsan , b u n c h a la r so 'l im , D ilpora dillarga dildoshsan, lola.
K elishing q u v o n ch d ir , ketishing no la, O h , b u n ch a q isqadir u m rim iz , lola. K o ‘zim ga surtayin , ko ‘ksimga bosay, Q ayta ko 'r ish g u n ch a , lolajon, lola.
Y o d im d a gullaysan ketganing bilan, D o d im d a gullaysan ketganing bilan,M en seni sog‘inib y o lq layveram an, Q o n in g atirgulga tu tgan ing bilan.
M ahmud Toir
K U L IB Y A S H A S IN
YigNoqi yigitga tu lp o r na kerak,Qaytib qad rostlam as egilgan terak.K o ‘z kular, dil kular, kulsa bir kurtak , D u n y o d a o d am la r kulib yashasin.
H asad — ycrda yotgan xazonga o ‘xshar, lg ‘vo — ch a n g k o ‘pch igan t o bzonga o ‘xshar. Y axshilar d u o d a n yosharib yashar,D u nyoda o d am la r kulib yashasin.
C h eh ran g g a ch iroyd ir k o ‘ngil ch irog 'i , Izingdagi ibrat e ln ing a rd o g ‘i.Q u v o n ch — yurak chertgan baxt q o ‘ng ‘irog‘i, D u n y o d a o d a m la r kulib yashasin.
Vafo va’da lardan ildiz o lm aydi,Daryodil savobdan sira to lm aydi,H am y an a kulguni qarzga olm aydi,D u n y o d a o d a m la r kulib yashasin.
Q o 'l la rga q o ‘r berar salomdagi nur,D unyoga d u r berar kalom dagi nur, S hod likn ing shaklidir V a tan boMsa hur, D u n y o d a o d a m la r kulib yashasin.
T o n g otsa h a r kimga oftob yaxshidir,T u n d a M ah m u d g a h am m o h to b yaxshidir, Q uvonch qad ah boMsa, sharob yaxshidir, D u nyoda o d am la r kulib yashasin.
Saylanma
H A Y O T
T ongdag i tilovat to tidek,Z in d o n g a q o ‘yilgan shotidek ,Xush qiliq b o lam n in g otidek,O h , b u n c h a la r sh ir in san , hayot.
K im d ir totli tao m id an xush,K im d ir zarin k o ‘n b y o ta r tush,Oqil o ‘z in aq lidan sarxush,B uncha shirin , g o ‘zalsan , hayot.
B o g la rg a sig‘m agan bahordek ,Atirgul yetkazgan ozordek ,Tabibga zo r langan bem ordek , M a m n u n s a n , m a h z u n sa n sen, hayot.
M ajn u n n in g ishq to ‘la k o ‘zidek,N o n topgan g ad o n in g yuzidek,Bir kelgan X izrn ing izidek,Sirlisan, nu rl isan , sen , hayot.
H ech kim yovg‘on oshagisi y o ‘q,H ech kim y o m o n yashagisi y o ‘q.Vale biri o ch d ir , biri to ‘q,M eh ring k o ‘pm i, qahr ing , ey, hayot?
X udo degan X udoga yaqin,Yorug* o d am yerdagi yolqin,K im b o l ib d i M ah m u d d ck oqin ,Eng g o ‘zal s h e ’r o ‘zingsan, hayot.
M ahmud Toir €~371§*BU DUNYOGA
O ta rozi — X udo rozi eln ing gapi,Bulbul b o ‘zi dem ish la r gu ln ing gapi,Bir b o ‘ls in -da d iln ing gapi, ti ln ing gapi,Rost yashashga kelganm iz-ku bu dunyoga.
K o ‘z lar n o g o h to ‘q n ash g an d a ko ‘zlar bilan, C h iroq yoqing m e h r otli so bzlar bilan,Q ad am b o sm an g yarashm agan izlar bilan,Rost yashashga kelganm iz-ku bu dunyoga.
Q osh q o ‘yay deb ko ‘zdan ayro tushgan lar bor, Yozing ne deb kuzdan ayro tushgan lar bor, N u q ta q o 'y m a y so ‘zd an ayro tushgan lar bor, Rost yashashga kelganm iz-ku bu dunyoga.
Kim quyoshga qa lqon bo 'lsa kul b o ‘ladi,Oy b o ‘lolgan qaro tunga dil b o ‘ladi,G ‘unchas in i asray bilgan gul b o ‘ladi,Rost yashashga kelganm iz-ku bu dunyoga.
K o ‘karm asla r k o ‘ngildagi keklar bilan, B ekorchiga be tlashm angiz beklar bilan,Borlar y o ‘lga ch iqm ayd ila r y o ‘q lar bilan,Rost yashashga kelganm iz-ku bu dunyoga.
O rzu ing iz h a r tong y o m g ‘ oftob b o ‘lsin, QoNlar och ib topganingiz savob boMsin, D ilingizda M ah m u d aytar xitob b o ‘lsin,Rost yashashga kelganm iz-ku bu dunyoga.
Saylanma
BO‘LMAYDI
TogMar boshi q o r b o ‘Isa, Q a to r ingda no r b o ‘Isa,Er yigitda o r b o ‘Isa,O sm o n uzoq boMmaydi.
K o ‘z lar tiyrak boqsalar,Jo n n i jo n d a yoqsalar,Dillar suvdek oqsalar,Ishqda tu zo q boMmaydi.
Xush duoga q o l i n g och ,Y o ‘l yu rm asan g yoMdan qoch . H a m ro h boMmas k o ‘zi och , Teshik k o ‘za to lm a y d i .
Ish b ilm agan gapdan mast, O jizlikdan qilm a qasd.O ydin y o ‘l oydan tushm as, Kepak b o ‘za boMmaydi.
Q ad ring q o n d a o q q an suv, ly m o n jo n d a o q q an suv, Suving qurir boMsang quv, M a h m u d , bax ting kulmaydi.
M ahmud Toir
YOLG4ZLIK YOMON
Q ad im xalq qadridek aziz bu hikm at,Eng avval y o lg izg a qilgin m u m w a t ,Bilki u ojiza, mayli devkelbat,Yolg 'izlik y o m o n d ir , yolg‘izlik yom on .
Q ondoshsiz , qardoshsiz kim buyuk b o ‘lar, Yolg‘iz ot qoqilsa, yerga yuk boMar,G u l kutgan od am g a gul suyuk boMar, Yolg‘izlik y o m o n d ir , yolgNzlik yom on .
Bir boshga o ‘n bolish b o ‘lsa botgaydir,K un bo tar , yolg‘izning tongi o tm aydir , Lazzat tabogMdan tao m to tm aydir , YolgNzlik y o m o n d ir , yolgNzlik yom on.
SogNnch sahrosida sarg‘aygan guldek, Xojasi q ah r id an qaqshagan quldek,Qafasda qartaygan baxtsiz bulbuldek, YolgNzlik y o m o n d ir , yolgNzlik yom on .
Y e tim lar tikilgan yoNlar yigNaydi,G a d o la r c h o ‘zguvchi qoNlar yigNaydi, YigNasa tonggacha tu lla r yigNaydi,YolgNzlik y o m o n d ir , yolgNzlik yom on .
Y aratgan jo n bersa, ju f t yara tm ishdir , Q uyosh h am y e r u c h u n n u r ta ra tm ish d ir , M a h m u d , baxti bo rla r badav la tm ishd ir , YolgNzlik yo m o n d ir , yolgNzlik yom on .
€Гб|ГЩ Saylanma
LOLALAR RANG SO ‘RABDI
M enga olov kerak mas, Y o n a y o ti r y u rag im .Lolalar rang so ‘rabdi, Q o n a y o t i r yurag im .
A ssa lom u a laykum , T o liqm agan tilagim.M en k o ‘ks im ning k o ‘kidan, O q niyatlar elagum.
Jism im dagi jo n im -o v , Azroilga keragim.B ulbullar beshigiga,Kelar seni belagim.
C h aq ish ad i chayon la r, A chishadi kuragim. Asraguvchi Alloh bor.Biz yashaym iz , yuragim .
ly m o n u m r ch iro g ‘i, Q iyom atda keragim. Q iyom atga sen bilan, K e tay ap m iz , yuragim .
M enga olov kerakm as, Y o n a y o t i r yurag im .Lolalar rang so ‘rabdi, Q o n a y o t i r yurag im .
M ahmud Toir €Гы 1»UMR T1LADIM
K urtak kulgusida ildiz ulglayar,T o n g n in g yog‘dusida k u nduz u lg ‘ayar, ,,B ism illoh“ deb aytsak h a r so ‘z ulg‘ayar, U lg ‘aygan odam ga u m r tiladim.
T afakkur toshdagi to m irn i tilar,Haqsizlik jondag i sabrni tilar,Xush d u o tu p ro q d a qabrni tilar,U lg‘aygan o d am g a u m r tiladim.
Sayyodlar xush k o ‘rar q ushdek t o ‘zganni, K o ‘rsang qoNin tu tg in kam on c h o ‘zganni, M eh r im g a o ‘raym an m en d an o ‘zganni, U lg ‘aygan od am g a u m r tiladim.
G u ln in g poyasidan o ‘tin axtarm a,O b ro ‘ng soyasidan qulni qay tarm a, B olam -ov , burgutlar yerda yo ta rm a , U lg ‘aygan od am g a u m r tiladim.
Tarvuzni tars yorgan pah lavon em as,Q o ‘sh narvon k o ‘fargan hech o sm o n em as, M ah m u d h am bir shoir, lek C hoN pon em as, U lg ‘aygan od am g a u m r tiladim.
Saylanma
ONA YURT
Y olg‘o n d u n y o yod ida y o m o n boNib qo lm ag in , K o‘ngil ko 'z iga tu shgan so m o n b o ‘lib qo lm agin , Y urtim u ch u n yashaym an degan so 'zn i xush aytib, Yov kclganda o ‘qi y o ‘q k am o n b o ‘lib qo lm agin .
X udo bersa qo m ati , k o lrki boNsin yigitning.Vale qalqon tu tguvchi k o bksi b o ‘lsin yigitning, V atan ida vazni b o r o d am o td a n tushm agay,Y urtida xush hav o d an ko'ksi t o ‘lsin yigitning.
O ta yurt bu, o n a yurt , s h a ’ni yashar jon in g d a , M o m o yern ing isi b o r ushatilgan non ingda ,Yurt chirogNn shu 'las i yuzingga tushib turar ,Agar boqiy baxt b o ‘lsa, u 0 ‘zbekiston ingda.
BogNngdagi g ‘u n ch an i zog 'la rdan q o ‘riqlagin, M illa tn ing gulday ko 'ng lin dogMardan q o ‘riqlagin, O sm o n in g g a oy ch iqsa , oftobingga ye tguncha ,Ikki ko 'z ingni o ‘g ‘lon yog‘lardan q o ‘riqlagin.
0 ‘zb ek m an degan ingda bekliging yodda tursin , S hoh ingn i sh o h d ek asra, yovlaring m o td a tursin, A lpom ish avlodisan shu V atan tu p ro g id a ,G a r o ‘zing piyodasan g ‘un ir in g o td a tursin.
Mahmud Toir
VATAN D E B ...
A ytsam , n o n d ek shirin so lz bo r dunyoda , A ytsam , jo n d e k shirin so 'z bo r du n y o d a , V atan deb , shivirlab aytib k o ‘ring siz, V atan deb k o ‘ngilga qaytib к о ‘ring siz. C h eh ra n g iz balqiydi, quyosh boNasiz, Q albingiz qalqiydi, ko ‘z yosh b o ‘lasiz.
O na jon d eganda en tikkan dildek,O zodsan deganda yayragan quldek,V atan deb, entikib, e lanib ayting,V atan deb vafoga belan ib ayting.Jon ichra yuz ochgan bir jo n boMasiz,Siz yerga sig‘m agan o sm o n boNasiz.
Vatan uzib boMmas gulga o ‘xshaydi,V atan M ashrab ochgan dilga o ‘xshaydi, Ajdodi a w a l la r yo tm ish d ir u nda ,Bizni c h o ‘b in o td a koMargan kunda, D em an g iz d u n y o d an o ‘tib boram iz ,Vatan deb, V atanga ketib boram iz.
B olangiz q uvonch i t o ‘kilgan tuproq , Q uyosh bir k o ‘rm asa o 'k in g an tup roq , J an n a td a y m u q ad d as c h a m a n boMadi,Ayo d o ‘st, u bizga Vatan boMadi,V atan deng koMigilning k o ‘zi ochilsin, V a tan d eng sog‘inclin ing yuzi ochilsin.
V atan — alia bergan o ro m d ek shirin,Vatan — xalq ko 'rsa tgan ikrom dek shirin , Vatan deng , X udoga yukunib ayting,Asra deng , tiz c h o ‘king, oMinib ayting, V atan deb biz buyuk bir xalq boMamiz, V atan deb iym onda barhaq boMamiz.
-5>
^Гб4~Щ Saylanma
0 ‘ZBEKISTONQAHRAMONLARI
El deganni eli ardoqlar,T ildan tu shm as aziz nomlari.Yurt k o ‘ksida y o n g an ch iroqlar , 0 ‘zbekiston Q ahram on la r i .
O ftob to lm as , oy to liqm aydi, N urli o d am nurga chorlaydi, K o ‘zlarida vafo porlaydi, O lzbekiston Q ahram on la r i .
0 ‘g ‘il bersa o ‘xshasin deb ayt, Q izim sh u n d ay yashasin deb ayt, Bitsak arz ir sizlarga shoh bayt, O 'zbck is ton Q ahram on la r i .
Siz ko 'zgusiz havas b o g ‘ida,A zim c h in o r hayra t tog‘ida,Siz so 1 n m as n u r dil ch irog 'ida , O 'zb ck is to n Q ahram on la ri .
K uz kuylagan q o ‘sh iqday saxiy, Shod lik sharob , baxt bugun soqiy, O 'zbck is ton u m rid ek boqiy, O 'zb ck is to n Q ahram on la ri .
M ahmud Toir
ALPOMISHNINGAVLODLARI
G o h o dilda g u m o n gullar, Aytgim kelar yo lg 'on gullar, Axir bizga sh am ch iro q -k u , Bobolarn ing hayotlari, A lpom ishga o ‘xsharm ikin , A lpom ishn ing avlodlari.
T u lp o r m ingan turib aytar, El ich inda yurib aytar, QulogNmga chalinadi, M o m o la rn in g faryodlari, A lpom ishga o ‘xsharm ikin , A lpom ishn ing avlodlari.
B arch inoy im , begoyim lar, G u ld an k o T k am guloyimlar, Y uragim ni yond irad i, Sevgingizning sabotlari, A lpom ishga o ‘xsharm ikin , A lpom ishn ing avlodlari.
T u lpo rin ing tuyog‘i c h o ‘g ‘, O riya tdan baland to g ‘ y o ‘q, Ori u c h u n kurashganda, Q ayrilm agan qanotlar i, A lpom ishga o ‘xsharm ikin , A lpom ishn ing avlodlari.
5 — Saylanma, II jild
Saylanma
Vafosidan V atan y o ru g \ A do la tdan tu tishgan t u g \ Y oshar ib -ey , yashab kelar, Baxshilarin bayotlari, A lpom ishga o ‘xsharm ikin , A lpom ishn ing avlodlari.
Xalq birlashsa, H aq d an duo , Biz b ir m u sh tm iz , inshoollo, Yaratganga m uno jo td ir , M a h m u d n in g bu im dodlari, A lpom ishga o ‘xsharm ikin , A lpom ishn ing avlodlari.
M ahmud Toir € '6 7 j*AVVAL VATAN...
Bir so ‘z bo r gu ldek g o ‘zal, Dilingga taq ib yurgin.Bir so ‘z bo r n u rdek azal, C h iro q d ek yoqib yurgin.
A w a l V atan , key in jo n , A w a l V atan , keyin non.
K o ‘zing o ch , tegrangga boq, H ikm at b o r hurligingda. Y u rtd o sh im , kel yaqinroq , Aytaylik j o krligingda.
A w a l V atan , keyin jo n , Avval V atan , keyin non.
Q oqilsang o lz yeringda, M innati tizga botm as.Elda y ig itm an degan, V a tanda vatan sotmas.
Avval V atan , keyin jo n , A w a l V atan , keyin non.
Bandaga X udosidan, Bobongga bobosidan,Shu V atan qolgan axir, M om ongga m om osidan .
A w a l V atan , keyin jo n , Avval Vatan , keyin non.
H a r d ilda b ir so ‘z b o ‘lsin, H a r t i lda bir so ‘z b o ‘lsin. D u n y o d an о ‘ta rd a ham , B o‘g ‘z ingda b ir b o ‘z boMsin.
A w a l V atan , keyin jo n , A w a l V atan , keyin non.
Saylanma
VATAN NE DEB SO‘RMAGIN
Shu bir s iq im , b ir u y u m tu p roq , Yuragingga sololsa titroq.G a r V a tan d an em assan yiroq, V atan ne deb savol so ‘rm agin.
Y o m g ‘irlari yig‘lab k o krishsa, Sabolari si lab ko 'r ishsa ,U la r u m rin g tilab turishsa,V atan ne deb savol so 'rm agin .
V afolisan, so ‘zingdagi nur, C h a m a n lari k o ‘zingdagi nur,Ismi o ‘g ‘il-qizingdagi nur,V a tan ne deb savol s o ‘rmagin.
Y u lduz la r b o r o sm o n n in g c h o ‘g ‘i, Q uyosh asli tiriklik tu g ‘i.Bir in sondek yasha b o r -y o lg ‘i, V atan ne deb savol so 'rm agin .
Ja lo lidd in jon idag i gul,M ard sh ah id n in g qonidagi gul,Shu v a tan -d a , baraka topgur,V atan ne d eb savol so ‘rm agin.
V atan dilda k o ‘z ochgan buloq, V a tan ko ‘zga sig‘m aydi biroq.G a r V a tan d an em assan yiroq, V atan ne deb savol so 'rm agin .
M ahmud Toir C~69~PBIZNING BOLALAR
Bek o ‘tgan lar bobolari h am ,Suvdek serob dono lari ham ,QoMlab tursa yaratgan egam,Bek boMadi b izn ing bolalar.
A w a l o d am dilin biladi,Keyin tu p roq tilin biladi,Izlarida quyosh kuladi,Bek boMadi bizning bolalar.
T e m u r tutgan tugMiing ostida, Q u r ’o n tu t ib yashar dastida,Ajdodi ning ori aslida,Bek boMadi bizning bolalar.
M uhabba ti k o ‘zlarda ch iroq , Yuzlariga oftob yaqinroq,E r yigitga m ardlik m uh im ro q ,Bek boMadi bizning bolalar.
Y urtin asrar jo n in taftida,Jon kerak mi tu ta r kaftida,M angu baxt b o r m ard la r m ad h id a , Bek boMadi bizning bolalar.
*1Г701§* Saylanma
VATANNI ASLIDA VATAN QILGANLAR
V atan ni aslida V atan qilganlar,Erk u c h u n jo n la r in gu lxan qilganlar.Til lari n kessalar, k o ‘zlarin o ‘ysa,B ir-birga dil bilan suxan qilganlar,V atann i aslida V atan qilganlar.
Ergashsa o ftobga ergashib yurgan ,Tunlari xobiga ozodlik kirgan,M a 'rifa t b o g ln in g bog‘bon i b o ‘lib,H a r fa rzand q o sh id a ji lm ay ib turgan, V atanni aslida V atan qilganlar.
T iz c h o ‘kkan tizlarin o ‘zi s indirgan,0 ‘g ‘li e ldan ch iqsa , qizi s indirgan,Vatan vafo ichra ochilgan gul deb,H a r ko ‘ngil k o ‘zida hayrat undirgan , Vatanni aslida V atan qilganlar.
Y ovning yaxshisi y o ‘q degan h am ular, Z o g ‘ning baxshisi y o lq degan h a m ular, M illa tn ing ko 'ks ida b o by c h o ‘zgan ch ino r , H a r dilda k o ‘k lam dek k o ‘karib kelar,V atanni aslida V atan qilganlar.
M aqtov m a lh a m b o ‘lmas, bil, qurbonlarga , O ya tda o ro m b o r shah id jon larga ,Q o ‘Haring duoga katta o ch , elim,S h u k ro n a jo izd ir erkli onlarga.V atann i aslida V atan qilganlar,Erk u ch u n jo n la r in gulxan qilganlar.
Mahmud Toir Ж ЖBIZGA ISHONGIN, VATAN
T u m o r la r t i lad im senga T angr idan ,E ndi qayg‘u k o ‘rm a, quvongin , Vatan. Y uzing yo rug ‘ ch iqdi hurlik jang idan ,Faqat bizga ishon, ishongin , Vatan.
T u p ro g ‘ingda ungan g iyohlar haqqi, A jdodlarim yoqqan ch iroq la r haqqi.Shu kunlarni kutgan firoqlar haqqi,Faqat bizga ishon , ishongin, V atan.
Q oqild ik , yiqildik o ‘zni tu tg u n ch a ,Q o n yu td ik , ozodlik , senga ye tguncha ,Biz seni asraym iz o ‘la -o ‘lguncha,Faqat bizga ishon , ishongin, Vatan.
O sm o n d a n tush m ad i so tq in laring h am , O zodlik qadriga yetm agan odam O d am mas, el shoh id, yo ‘q bunga sh u b h am , Faqat bizga ishon, ishongin , Vatan.
T urk iym iz , q ad im m iz , q a rd o sh im iz bor, Bobolardan m eros bardosh im iz bor,Y urt yukin ko ‘targan yurtbosh im iz bor, Faqat bizga ishon, ishongin , Vatan.
Y orug1 m anzillarga y o ‘l o ld ing — shodm iz , Kelajak o ldida m a s ’ul avlodmiz,F arzandm iz , o n a yurt, senga najo tm iz ,F aqat bizga ishon, ishongin, Vatan.
Q u ch o g 'im g a sig‘sang q u cho lsam qani,Baxt b o ‘lib bosh ingda u ch o lsam qani,Bizga ishonsang bas, asray m iz sani,Faqat bizga ishon, ishongin, V atan.
Saylanma
MILLAT ULUG‘LIGI
Millat ulugNigi m aq to v d a em as,El qadri el suygan palovda em as,Suv oqsa gap yov q o ‘ygan g kovda em as, O q a r daryolarn i k o ‘rgim keladi,S o ‘n m as ziyolarni k o ‘rgim keladi.
K im ni m ast q ilm agan ishq ning sharobi, S o ‘zlar bo r h ikm ati ko 'ngil oftobi,Besh asrkim qoMIardan tu shm as kitobi, H azra t N avoiyni ko ‘rgim keladi,N a zm i shifoini ko ‘rgim keladi.
D ilozo rdan tilda talx q o la r ekan , Yaxshisan, o lqishlab xalq q o la r ekan , Elim, o b ro ‘ing oqil o la r ekan ,Izlarin k o ‘zim ga surgim keladi,I m o m Buxoriyni ko 'rg im keladi.
E 't iq o d , q u d ra td a buyuk bobolar,El yashar toabad suyuk bobolar, Bibixonim qan i, ayting, m o m o la r ,Bobur savlatini k o ‘rgim keladi,T e m u r davlatini k o ‘rgim keladi.
H u r xalq ning aza ldan fikri ozoda , Z ak iyn ing A llohga zikri ozoda ,N odira i davron , Sizdek xonzoda , Sadoqati nurni k o ‘rgim keladi,Tafakkuri d u rn i ko ‘rgim keladi.
M aqtov daryosiga mi rob em asm an ,Yot elda yov cha lgan rubob em asm an , Yerdagi sh o irm an — oftob em asm an , H urlikda baxti m iz k o ‘rgim keladi,Xalq b o 1 Igan ah d im iz koT gim keladi.
M ahmud Toir
VATAN UCHUN YASHAYLIKDillarida m ing orzu yashayapti odam lar ,Tcrib topgan rizqini oshayapti odam lar ,K im lar q o ‘lda tosh bilan, k im lar millat ch irog 'i ,Alloh tu tgan ko ‘zguga tushayapti odam lar .
Yashasak bu d u n y o d a V atan u ch u n yashaylik, 0 ‘zbekiston ata lm ish c h a m a n u ch u n yashaylik.
O tam iz ochgan eshik, o n am iz qu ch g an beshik,Q ay birim iz kul sochdik , qay birim iz gul ekdik, K o ‘zingni och , ey inson, Vatan m ezbon , biz m eh m o n , V atansiz valiylar h am yashagan k o ‘ngli kemtik.
Y ashasak bu d u n y o d a V atan u ch u n yashaylik, O 'zbck is ton atalm ish c h a m a n u ch u n yashaylik.
T inch likn ing tongi totli, oftobi o razingda,D o 's tm isan yon im ga kel, yovsan yon g 'a raz ingda , V atanga vafo kerak, dunyosi tu p ro g ld a ,O qibat o g 'i r kelsin h a r kuni tarozingda.
Y ashasak bu d u n y o d a V atan u ch u n yashaylik, 0 ‘zbekiston atalm ish c h a m a n u ch u n yashaylik.
0 ‘n yillikka o ‘n xatlab yetganim iz y o 'q , axir,D o 's t bag 'riga tosh b o 'l ib bo tgan im iz y o 'q , axir,Q o ra soch lar oqard i, berdik h a t to qurbon lar , S hukrk im , m in n a t osh in to tgan im iz y o 'q , axir.
Y ashasak bu dunyoda V a tan u ch u n yashaylik, O 'zbck is ton ata lm ish c h a m a n u ch u n yashaylik.
U m r bersa xudoyim balki yuzdan osharm iz,T inch lik degan oqq u sh n in g bayotida yasharm iz.V atan borki, sen borsan, V atan bordir m en b o rm an . Yurt yukini ko 'tarsak , yurt yodida yasharm iz .
Yashasak bu d u n y o d a V atan u ch u n yashaylik, O 'zbck is ton ata lm ish ch a m a n u ch u n yashaylik.
Saylan/na
TERMULIB TURSANGIZ
T erm ulib tursangiz q u m d e k t o ‘kilsam, C h o k la r im chirsillab jo n d e k so ‘kiIsam, X udoga y u kunsam , sizga yukunsam , B oshqa tdan yashasak yarasharm ikin?
T o sh la r t i trab -t i t rab dilga aylansa,Ikki dil b ir-birga qulga aylansa,Afsuslar k o ‘z larda gulga aylansa, Boshqatdan yashasak yarasharm ikin?
Q o ‘sh tillo topgan qu ldek quvonib , Q ullikdan quti lgan eldck uyg 'on ib , Yolg‘o n la rd an tonib , d iydorga qonib , B oshqatdan yashasak yarasharm ikin?
M ehringiz gadodck qarzga o lm asam , Q im tin ib k o ‘nglimga arzga bo rm asam , B ahorim b o ‘zlatib, kuzga bo rm asam , Boshqatdan yashasak yarasharm ikin?
G ‘am n i g ‘u n ch a la tm a y ch ilp itib tursak, Baxtga o ‘z im izn i ye Ip it ib tursak, S adoqa tn i siylab gul tu t ib tursak, B oshqatdan yashasak yarasharm ikin?
K iprikdek bir-b irn i q u ch ib yashasak, Ishqn ing ishratidan u ch ib yashasak,Y uz yillar yashasak, m ing yil yashasak, B oshqatdan yashasak yarasharm ikin?
M ahmud Toir m75,j *BEVAFO BAHORIM
Jo n im n i silatgim keladi sizga,Y o n im d a y o ‘qsiz-da , yostigNm yonar. U m rim n i tilatgim keladi sizga,T alp ingan tilaklar dilda t o ‘lg‘onar.
Jafo j i lm ayad i q o sh im d a h a r tun ,Sog‘inch yuzim gam as, yurakka m ushtlar. K o ‘ng lim dan siz to m o n uchadi h a r kun, lltijo ata lm ish b ir gala qushlar.
D iydorn ing y o ‘llari b u n ch a la r u zun ,Q o ‘l nad ir , yor, sizga n igohlar yetm as. D u n y o d a borm ik in m en kabi m ah zu n , Bevafo b ahor im bitta gul tu tm as.
Y o lq, end i boMmaydi bunday in yashab, Siz m en in g jo n im n in g azobidasiz.Hargiz ketolm aysiz bu y o 'ld a tashlab, C h u n k i siz q a lb im n ing girdobidasiz.
Saylanma
YARMI BO‘SH YOSTIQLAR
T u n g a tosh lar otadi,Y arm i b o ‘sh yostiqlar.K im ni qa rg ‘ab yotadi,Y arm i b o ‘sh yostiqlar.
O s to n ad a oy nuri,Kim ni k u ta r uy t o l ri,K uygan k o ‘ngilning j o ‘ri, Yarmi b o ‘sh yostiqlar.
Q u v o n ch g a yuz chaym aydi,Bu ne g ‘am ki so ‘nm aydi,K o 'z yoshga hech to ‘ym aydi, Y arm i b o ‘sh yostiqlar.
Yulduzli tu n , oy k o ‘kda, Sirlashishga til y o ‘q -d a , N e c h u n kuym aydi c h o ‘g ‘da, Y arm i b o ‘sh yostiqlar.
Q aro tu n q a ro g ‘ida,S o g 'in ch bo r ch iro g 'id a ,T itra r dil t i trog‘ida,Y arm i b o ‘sh yostiqlar.
X udoyim , ban d an g bcdor, Bir-biriga qilma zor,0 ‘z idan e tm as in or,Y arm i b o ‘sh yostiqlar.
Mahmud Toir
GULIM
M en tong lardan tuyg‘u t i land im , K urtak la rdan kulgu ti land im ,Tiz c h o ‘ksam yalpizga e landim , B ahorn ing b o g ‘iga boraylik, gulim, M ajnun to l sochini taraylik, gulim.
Q aragin , qaldirg‘och el suygan kosib, K o ‘shkini ayvonga q o ‘yibdi osib,H a r ju f tga bir yangi q o 'sh iq m unosib , B ahorning b o g ‘ida kuylaylik, gulim, Y urakn i ishq bilan iylaylik, gulim.
Sevm agan bilmaydi sultonlik sirin,Bu bir gadolikkim , boldayin shirin, Yashab boMarmikin o ‘zd an yashirin , B ahorn ing u m rin i tilaylik, gulim,Biz h am k o ‘nglim izda gullaylik, gulim.
Oy h am oyligini tunda eslatur,Quyosh kulib ch iq ib k u n d a eslatur. D un y o g o ‘zalligin gulda eslatur, D unyon i bahorga beraylik, gulim,G u l tersak ko 'z la rdan teraylik, gulim.
ш Saylanma
BU TUN
Bu tu n n in g o lzi y o a ig ‘,Bu tu n n in g k o ‘zi yo rug1,Bir oyk im jam olid in ,T o sh la rn ing yuzi yo rug1.
Bu qasr ostonasiz ,M ay b e ru r m ayxonasiz ,Sevsangiz, sevilsangiz,S o ‘zim ga ishonasiz.
U m rim d a y uzun kecha,Jo n im d a n kechd im picha,Jan n a t jam oH n k o ‘rdim ,M en ishqni icha-icha.
MUHABBAT
M u h ab b a t xush ch a sh m a jo n d a oqquvchi, X u d o n i tan isang q o n d a oqquvchi, M uhabba t jilm aysa quyosh h am ojiz, M uhabba t alanga dilni yoqquvchi.
K o ‘ngil k o ‘zidagi q o ‘rdir m uhabbat , Jo n la r jarang iga jo 'rd i r m uhabbat , S h u n c h a la r g o ‘zalki, s h u n c h a la r x u n u k , Ikki k o lzi och iq , k o 'rd ir m uhabbat.
Mahmud Toir *ЁГ7.Р §*MALHAM
Y urak y ap rog 'ida titragan inju,K o ‘zingiz dunyoga boMolgay ko ‘zgu, V ujudim da v u lqon bir totli tuyg‘u,Tab ib d a rm o n b o i a r kuyib qolganga,Bir m a lh am borm ik in suyib qolganga.
Bir qoshiq q o n im d a n kechingiz, m o h im , Q ahring iz libosin yechingiz , m o h im , M eh r im d an qu ltu m m ay ichingiz, m o h im , Behisht bedarboza ko 'ngil olganga,Bir m a lh am borm ik in suyib qolganga.
Mayli qiyo boqm ang , к о ‘rib tu ray in ,Sizni suq nafasdan q o ‘rib turayin ,Bosgan izingizga bosh im urayin,Bulbul begonam ish kuylab tolganga,Bir m a lh am borm ik in suyib qolganga.
K o‘ngiln ing k o ‘ziga t o ‘r tu tib b o ‘lmas, Sevm ayin q o i bilan q o ‘r titib b o ‘lmas, M a h m u d d e k oshiqni u n u t ib b o im a s ,Jo n n i c h o ‘g ‘d an olib o ‘tga solganga, M o h im , m alham b od ing suyib qolganga.
Saylanma
KO‘RMAY QOLSAM...
K o ‘rib tu rib sog ‘in am an m en, K o 'rm a y qo lsam sig‘in am an m en. Siz dard im siz , oh im siz m en ing , Bag‘rimdagi m o h im siz m ening.
Soch laring iz silab sevam an, U m ring izn i tilab sevam an. M ajn u n d a y o lq bu o h im m ening , G u ld ck g o ‘zal g u n o h im m ening.
Q o ‘ying, end i y ig la m a n g , g o ‘zal, YigNasangiz siz u n d a n g o ‘zal.O , lablari lolarang. gulim, K o 'z la r im ga bir qarang , gulim.
Kim u tu n n i q o ro n g ‘u degan , O shiq o q sh o m quyoshi ekan.O y h am rashkdan qoldi qartayib, Y ulduzlar h am g lar ibdan g ‘arib.
S och laring iz b u n c h a sochildi. T u n n in g k o lzi m o sh d ek ochildi.O , b ag 'r im d a yuz o ch g an bahor, Bag‘ringizda qolib ketgim bor.
K o ‘rib turib so g 'in am an m en , K o T m ay qo lsam sigMnaman m en.
Mahmud Toir
BO‘LGAYMIKIN
Q u y o sh n in g gulxaniga o ‘t qalab boMgaymikin,Bizga h am ul par idan bir ta lab boMgaymikin.T u n - u kun yurgan bilan ye to lm ay o w o r a m a n , Z u lfm ing b ir tolasin b ir tarab boMgaymikin.
Biz yerga sig‘m aym izm i, b ir yoMda yoMdosh boMsak, M eh r im iz q u ch a r ch o g ‘da q o ‘sh qoMda qoMdosh boMsak, K o ‘nglimiz oftobiga siz abad o sm o n boMing,Oy boMib, quyosh b o ‘lib, k u n -u tu n d ildosh boMsak.
M aq sa d -u m u ro d im iz diydori duringiz , yor,N etayki boMgim kelsa qar taym as qulingiz, yor.Ibodat ishqidagi m o ‘m in d ek m am nun b o la y , M u h ab b a t m eh ro b id a bir suhbat quringiz , yor.
Bu jo n n in g jam o lin i jilosi b u n ch a la r xush,Yarlaqab yaratgan ul Xudosi b u n ch a la r xush.Ishq ahli gadolari M ah m u d g a havasm andlar, A ytm ish la r ul p an n in g gadosi b u n ch a la r xush.
6 — Saylanma, II jild
€ f 82 Щ Saylanma
OROM OHANGI
Q o ‘ng‘iroq zulfingizni silagim kclib kctdi, Kiprigingiz tigMari yurag im tilib ketdi,N e c h u n gu lla r xush k o ‘ra r shaydoyi shabbodan i, S hab b o d a h am shivirlab h o lim dan kulib ketdi.
J ilm aysangiz jo n im n in g ja rang iga o ‘xshaysiz,M en bir u m r k o ‘rm agan gul rangiga o ‘xshaysiz. Q ay q u v o n ch cheh rang izga n o g ah o n ch e r t ib q o ‘ydi, Siz ja n n a t iy o ro m n in g ohang iga o ‘xshaysiz.
O rzularin oy bilgan osh iqlarga o ‘xshaylik,H ech kim kuylay o lm ag an q o ‘shiqlarga o bxshaylik. Birga boMsak d u n y o n in g kemtigi to ‘lar balki, Jo n im izn in g poyiga jo n im izn i t o ‘shaylik.
Siz bilmaysiz , jo n im d a ja fo la r jolalaydi,K o ‘z lar im da k u n -u tun sog‘inch lar nolalaydi. Sevm oq b u n ch a la r azob , sevm oq b u n ch a la r roha t, Ayting, q ac h o n M ah m u d n in g shodligi shonalaydi.
M ahmud Toir *§ГяГТ»SIZN I...
Sizni q u v o n ch im g a qovurib o lgum , Q ad rim q irg‘o g ‘ida qalqib yashaysiz. J i lm aygan jon ing iz k o ‘zguga solgum , 0 ‘n to ‘rt kunlik oydek balqib yashaysiz.
Bag‘rim dagi baxtga boshingiz q o ‘yib, K iprikda k o ‘ksimga tig1 urib yashang. T an g r id an tilangan diydorga t o ‘yib,Jon ichra jo n im n i tush ko lrib yashang.
S h u n ch ak i yashab la r o ‘tm aylik , gulim , Tiriklik aslida oshiqlik o ‘zi.Siz bilan visolning tu tganda qoMin, O ch ilib lar ketsin du n y o n in g k o ‘zi.
Saylanma
QO‘SHCHINOR SOYAS I DA
Q o ‘s h c h in o r soyasida Q u v o n c h im iz qovushdi, R ashkdan rangi sarg‘ayib, O ftob eti uvishdi.
Q o ‘s h c h in o r soyasida Ertak b o 'ld i , tush b o ‘ldi, Q o ‘s h c h in o r soyasida K o ‘ngil k o ‘ngildan t o ‘ldi.
Q o ‘s h c h in o r soyasida H u r b o ‘ldik, qolib ketdik, Q o ‘sh ch in o rn i q o ‘sh qoNlab Jan n a tg a olib ketdik.
M ahmud Toir
GINA
Y ongan ch iroq o ‘ch m asm i, Q u v o n ch n i g ‘a m q u ch m asm i, K o‘rganlarim tu shm asm i,Xush k o ‘rdik, x u s h ro ‘yg inam .
Bolishim iz toshm id i, K o ‘z im izda yoshm idi, G ‘a n im la r s irdoshm id i,X ush k o ‘rdik, x u s h ro ‘yg inam .
O ftob yerga tushd im i,J o n im q o ‘rga tushd im i,Baxt bizga t o ‘n b ichd im i,X ush k o ‘rdik, x u s h ro ‘yg inam .
D o d im g a yetgandaysiz,Kclibsiz, ketm agaysiz , Bag‘rim iz butlagaysiz,X ush k o ‘rdik, x u s h ro ‘yg inam .
S izdajindek gina bor,Bizda j indek gina bor,D iydordan xush n im a bor, X ush k o krdik, x u s h ro ‘yg inam .
* g f 8 6 Щ Saylanma
AYTGIM KELDI
Bir gap aytgim keldi q u lo g ‘ingizga, Jo n im taqib q o ‘yay b a ld o g lingizga, B arm og‘im bir tegsa b a rm o g ‘ingizga, O sh iq la r ax targan gullar ochilgay, Y ura r yoMingizga nu rla r sochiIgay.
C h in n id a n chiroyli ovozingiz bor, T oshn i h am tilguvchi dil rozingiz bor, T u rn a n i tu sh o v la r xush noz ing iz bor, Q o r yog‘sa yarashm as q ab o g ‘ingizga, Parvona kerakd ir ch iro g ‘ingizga.
Sizni k o ‘rib oy osm onga sig‘maydi, Q uyosh im siz , qarab ko ‘zim to ‘ym aydi, S o ‘ragan im b itta sh irin b o ‘saydi,Kirib boMarmikin dil bogMngizga,Bir m arta lab bossam dudogMngizga.
G o ‘za lla r k o ‘zgusiz soch ta rashm aydi, S an am la r qul zotiga qarashm aydi. Kuysak, k o ‘changizga kul yarashm aydi, X ol-ku boMolmadik yonogMngizga, Boshim bolish boMsin oyogMngizga.
M ahmud Toir *ИЛ71§*BUNCHA GO‘ZAL BU HAYOT
Xush kelibsan , x u sh ro 'y g in a m , x u m o r im ,K im lar yetib, kim yetm agan bahorim .D ard i borga d a rm o n b o i i b kelgansan,G ulga o ‘ra yurakdagi ozorim .B ulbulda y o ‘q b o kg ‘zim dagi bu bayot.O h , b u n ch a la r g o ‘zal ekan bu hayot.
U c h oygina k o ‘zim izga m eh m o n san ,Q ishni quvib o ‘zing yozga m ezbonsan ,U m r g ‘alat, kelganki b o r ketarkan,О b ah o r im , n ah o t kuzda xazonsan ,Sen a rm o n sa n , sen d a rm o n sa n , sen najot,O h , b u n ch a la r g o ‘zal ekan bu hayot.
Sog‘ingan im , sog‘intirib keldingmi,Chiroyingga sig‘intirib keldingmi,O n a m q o 'l in q o ‘m sagandi sochlar im ,Sabo b o klib b o sh g in am d a yeldingm i,Q o ‘shig‘imga, quvonch imga b o ‘l q ano t .O h , b u n ch a la r g o ‘zal ekan bu hayot.
Q a rg 'a la r b o r k o ‘rm oq istar zavoling, Y o m o n la rn i tu tgay sening uvoling,M en in g m aysam , m en in g g ‘u n c h a m , chechag im , О bahor im , k o ‘rgim kelar kam oling,Oiling asra, guling asra, o d am zo d .O h , b u n ch a la r g o ‘zal ekan bu hayot.
*§Г8Л& Saylanma
BEDORLARGA BERING DUNYONI
T u n la r oyday to 'lay dcsangiz, D ildorlarga bering dunyoni.T o n g la r kulib tu ray dcsangiz, Bedorlarga bering dunyoni.
Bek boMadi b o lam desangiz,Yuz yuvm asin jo la m desangiz, D u o g o ‘y im o n a m desangiz,Bedorlarga bering dunyoni.
N afsin quli — u lfa tdan q o ‘rqing, N o g o h kelgan kulfa tdan q o ‘rqing, G a r q o ‘rqsangiz, g ‘af la tdan q o ‘rqing, Bedorlarga bering dunyoni.
D e m a n g , b izdan qo lad ir dunyo , U zilm agan loladir dunyo ,Beshikdagi bo lad ir dunyo ,Bedorlarga bering dunyoni.
Bu o lam g a rang berar bahor ,H a r o h a n g n in g o ‘z egasi bor, Bedorlarga Alloh o ‘zi yor,Bedorlarga bering dunyoni.
B ahor baxti kurtakda b o ‘lar,Y urtn ing m ehri yu rakda b o 'la r , M a h m u d yo rug1 ti lakda b o ‘lar, Bedorlarga bering dunyoni.
M ahmud Toir
YAXSHI NIYAT
Bir ch im d im n u r bilan yoMingiz yo rug1, Bir dasta gul bilan dilingiz yo rug1,Duoga ochilgan q o l in g iz yo rug1,Yaxshi n iya tla rdan yayrab yashangiz.
Oy ch iqsa o sm o n h am taltayib kctar, Z iq n an in g uyidan n u r qaytib ketar, Bulbul ay tm agann i gul aytib ketar,Yaxshi n iyatlardan yayrab yashangiz.
G in an in g zarrasi gum o n g a ildiz,Quvlik tabassum i yolg‘onga ildiz,Bolam , b o lm a s a n g bas yo m o n g a ildiz, Yaxshi n iyatlardan yayrab yashangiz.
H ayon ing hikmati chiroyga ch im m at , T o ‘q n in g savlatidan ochga ne h im m a t? Sizga keng fe'l bersin, h am ketm as davlat, Yaxshi n iyatlardan yayrab yashangiz.
O chilgan h a r gu ln ing parvonasi k o ‘p,Bu yolg‘o n du n y o n in g afsonasi k o ‘p, M ah m u d d ek shoiri devonasi ko ‘p,Yaxshi n iyatlardan yayrab yashangiz.
■Л '9(Г^ Saylanma
OYBEK
O ybekni ti lidan ayirgan kaslar,D ilidan ayira o lm ag an la r hech. QoMidan ayirgan n o m ard , nokaslar, E lidan ayira o lm ag an la r hech.
O ybck b an dagam as , H aq q a yukungan , Y ozo lm ay qo lganda k o ‘zlari yozgan. Tutilib , tutilib tu td ek to ‘kilgan,Yuzlari gap irgan , yuzlari yozgan.
Vafo shevasida M ajn u n b o ‘lgan u, Bismillohdek toza kalom i boMgan. Zarifasi j i s m -u jo n ig a k o ‘zgu,O g ‘rigan dilin ing o ro m i b o ‘lgan.
Jilm aysa yuz ochgan kunn ing k o ‘zidek, Kirgan davralarga n u r bergan Oybek. T ildan q o ld irgann ing ch iro g ‘i o ‘chsa, Kulib k o ‘zlar idan q o ‘r bergan Oybck.
M illa tn ing m eh r id a k o ‘kargan gulni SoMdirib boMmaydi, u r in m an g sira. M illa tn ing boshiga q o ‘ngan bulbulni 0 ‘ldirib boMmaydi, u n u tm a n g sira.
Oybekni tilidan ayirgan kaslar,D ilidan ayira o lm agan la r hech. QoMidan ayirgan n o m ard , nokaslar, Elidan ayira o lm ag an la r hech.
M ahmud Toir ЖЖ_ЙBAHORGA YETGANLAR
OMON BO‘LSINLAR
K urtak la r kulgusin sochadi bahor , K o 'ng il lar k o ‘zini o ch ad i bahor ,Q ishn ing belbog‘ini yechadi bahor , B ahorga yetgan lar o m o n boMsinlar.
O rz iqqan d il larn ing o razidck xush, G ‘u n c h a la r j i lm a y a r , b u lb u l la r b eh u sh , S o g ‘in ch la r in soch ib tu rn a la r sarxush, Bahorga yetgan la r o m o n boMsinlar.
Shaftoli gullasa uyalgan qizday,Lolalar latifdir ul a n o r yuzday,A y gulim , d u n y o d a oshiq y o ‘q bizday, Bahorga yetganlar o m o n boMsinlar.
B ulutlar o rtidan m o ‘ralagan oy,B ahorni sog‘ingan, b iram yoqim toy , Q aytgan qald irg‘o ch la r ayvonga ch iroy, Bahorga yetganlar o m o n boMsinlar.
B ahor, b e m o r kutgan m a lh am d ay shirin , B ahor, sevdim degan a lh am d ay shirin, M ah m u d g a qay fasl ko ‘klam day shirin , B ahorga yetganlar o m o n b o is in la r .
Saylanma
XUSH KO‘RDIK
Izzat topgan o d am n in g izida gul unarkan ,Q uvonch q uchsa qadd in i k o ‘zida gul unarkan , S uhba tida xush sado , s o ‘zida gul u n arkan , A ssa lom u a laykum , u n g an gullar, xush k o ‘rdik.
H a r sa lom ning sa lm o g ‘i alik bilan oMchanur, C h iro q n in g jilm ayishi pilik bilan o ‘lchanur,Kulib tursa to le ing d ilbarlikdan dil yonur,A ssalom u a laykum , yongan dillar, xush ko ‘rdik.
Q ush q o ‘nm ag an d a rax tn ing bagbri b u tu n em asdir , M u h ab b a td a n o ‘zgasi dilga u s tun em asdir, B o‘z lam agan bu lbu ln ing b o g ‘ida gul unm asd ir , A ssalom u a lay k u m , jo n bulbullar, xush k o ‘rdik.
U z u n -u z u n y o ‘llarning p oyon ida n im a bor,Sen boyni q o ‘y, g adon ing d av ron ida n im a bor. K o ‘zni y u m san g ko 'ng iln ing o sm o n id a n im a bor, A ssalom u alaykum , H aqqa qullar, xush ko ‘rdik.
Ayo d o ‘s tim , h a r to n g d an o ftob so ‘rab yashaylik, T u n n i qora d em asd an m o h to b so T ab yashaylik, M a h m u d k o ‘ngil k o ‘zini nurga o T a b yashaylik, A ssalom u a lay k u m , y o ru g 1 kun lar , xush koTdik.
Mahmud Toir
KECHAGI KUN
K im lar u c h u n ketm as davron kechagi kun , K im lar u ch u n m angu a rm o n kechagi kun. Yangi k u n d an , yangi yildan u m id la r m o ‘l. Vale endi qay tm as m e h m o n kechagi kun.
Yangi asr o s to n ad an odim laydi,K im ni dunyo , kim ni u n d a baxt imlaydi, A m m o m en in g yuragim ni t im dalaydi, QoMdan ketgan bitta im kon kechagi kun.
Savob qilgan savobidan yuzi y o rug ‘,T o lg ‘ri o d am javob idan yuzi yorug4,Elim hurlik o f tob idan yuzi yorug1,O zod boMgan 0 ‘zbekiston kechagi kun.
Bozorlarda mol in em as, dilin sotib,K im lar ketdi d iyonatin , elin sotib.Shoyad bizga in so f bersa tong lar otib, Q adring k im lar qildi yakson kechagi kun.
O d a m z o d n i orzulari yetaklaydi,Yaxshi o ‘zdan , y o m o n sendan o 'pkalaydi. U yg‘oto lsa h a r ko ‘ngilda baxt uxlaydi, K im dan rozi, k im dan giryon kechagi kun.
Oqil sen ing yodingga h am gul tutgaydir, T u z in g totib jo h i l z u m d a unutgaydir,Sensiz axir ertasini kim kutgaydir,Bizdan kulib ketgan m e h m o n kechagi kun.
Saylanma
SAVOL
Sen kirrrsan, ded ila r t o ‘rdagi zotlar, S o ‘zlari ko ‘ksidan sitilgan toshday , K im ligim bilardi, kuldi bedod lar , K o 'n g l im -a , uzildi ko ‘zdagi yoshday.
H ayot bu haq iqa t haq ida ertak,Ajabki, so ‘zlasang eshitguvchi y o ‘q. H aq iqa t xayolda yuz ochgan chechak , Yo k im d ir nogahon bosib olgan c h o ‘g ‘.
T a fak k u r ta 'n a n i xush k o ‘rm as, ayon , T o ‘rda tu tag an la r c h o ‘g ‘d a n q o ‘rqishar. G ‘iybat xaltalari b o ‘sh qolsa bir on , Q arg ‘ad ek b ir-b ir in k o ‘zin c h o ‘qishar.
Olovga u lash ing m en in g dilim ni, 0 ‘chgan o ‘choq larga q o br b o i a r hali. T o ‘rdagi k im salar u q m as tilim ni,S h e 'r ay tsam h u r elim j o ‘r b o i a r hali.
M ahmud Toir
BIR KUNDA...
Do'stim Mirkomilga
X udo u m rin bersa, yashayversa t o kq,Aytgin, k im ning yuz yil yashagisi y o ‘q.Lek k o ‘ngil tub ida yuz o c h a r b ir c h o ‘g ‘,Bir k u n d a bir soat d o ‘st u ch u n yasha.
Qafasga sig‘m aydi o rzu la r qushi,Jon ingn i ch im ch i la r ro ‘zg ‘o r tashvishi,Ayt, poyon to p g an m i, bu d u n y o ishi,Bir k u n d a bir soat d o ‘st u ch u n yasha.
D astu rxon toMdirma, topgan ingn i q o ‘y,Mayli q ad a h tu tm a , diydoriga to ‘y,O sto n an g d a kulib k o ‘rsatganda b o ‘y,Bir k u n d a bir soat d o ‘st u ch u n yasha.
G arc hi uzo q d asan , lek kutib yasha,S o g ln c h in g dasta lab gul tutib yasha,O b ro ‘ngni, shon ingn i u n u tib yasha,Bir kunda bir soat d o ‘st u ch u n yasha.
O tangn i ardoq la , on an g n i asra,Jo n in g n in g ch iro g ‘i bo langn i asra,B etobsan, ichga yut, nolangni asra,Bir kunda bir soat d o ‘st u c h u n yasha.
K im dir pul u ch u n , kim gul u c h u n yashar, Q uyosh k o ‘kda kuyib n u r u ch u n yashar, M a h m u d d iy d o r t o ‘k kan d u r u ch u n yashar,Bir k u n d a bir soat d o ‘st u c h u n yasha.
€Г9б1^ Saylanma
BOSH URINGIZ
K o ‘ngil k o ‘zi o ch ilm ag an yo ron lar im ,B ahor keldi, bu loqlarga bosh uringiz.
J i lm ayishdan orlanguvchi jo n o n la r im ,Yalpiz ku lgan q irg‘oqlarga bosh uringiz.
D aryodillik ishqi sizni o ‘rtasa gar,YoMin to ‘sm ang , irm oqlarga bosh uringiz.
O d am tirik bu d u n y o n in g nuri bilan, C h im rilm asd an ch iroq la rga bosh uringiz.
Yangi libos q o m atin g iz ko 'rki erur.Vale k o ‘h n a quroqlarga bosh uringiz.
T u tu n la rn in g tu m a n id a yuz yil u ch m an g , O sm o n k o ‘rki ch aq m o q la rg a bosh uringiz.
M ah m u d ay ta r k o ‘ngilga d o g 1 oydan tushm as, Oftobi b o r yonoq la rga bosh uringiz.
M ahmud Toir
QO‘SHIQ QARITMAYDI
K o ‘zlarga sigkm aydi k o ‘rki b o r dunyo , Jan n a tg a o 'x sh a rk an erki b o r dunyo ,Yig'loqi o d a m d a n asrasin X udo,B oly bersa yaxshiga bo 'y lab yashaylik, Q o ‘shiq qaritm aydi, kuylab yashaylik.
O n a m deb yashagin, bo lam deb yasha, Yalangoyoq yurgan da lam deb yasha, A rm o n im , azob im , no lam deb yasha, In sonm iz , insondek o ‘ylab yashaylik,Q o ‘shiq qaritm aydi, kuylab yashaylik.
C h o h g a tu sh m o q oson , c h iq m o q k o ‘p qiyin, 0 ‘q im o q o so n -u u q m o q k o ‘p qiyin,Besh kunlik d u n y o d a k o 'r sa tm a o 'y in ,T in ch o ‘tgan h a r kunn i siylab yashaylik, Q o ‘shiq qar itm aydi, kuylab yashaylik.
T aq d ir b o kz kiydirsa k im xob qaydadir , K o ‘ng lim -a , k im xoblar b o rm a , boydadir , X u d o d an o 'zgasi m ayda-m aydad ir ,K o 'ngiln i ishq ichra iylab yashaylik,Q o ‘shiq qaritm aydi, kuylab yashaylik.
^ 5>-
7 — Saylanma, II jild
Saylanma
KO‘NGLIMNI AS RANG
Bu ko 'ngil k o ‘zida quyosh bor,Bu k o ‘ngil tu b id a bardosh bor, M u h ab b a t a ta lm ish d ildosh bor, Asrasangiz k o ‘nglim ni asrang.
Jo n d a n kechgan m ag ‘rur o r kabi, Sog‘iUganda yog‘gan q o r kabi, Poklik lining ezgu matlabi, Asrasangiz k o ‘nglim ni asrang.
O tash ida gullar und irgan ,Jo n ip idan q a lam y o ‘ndirgan, Y orilm oqqa toshni k o ‘ndirgan, Asrasangiz ko ‘nglim ni asrang.
Y ulduzlarga nigohi yetgan, Y aratganga xush ohi ketgan, Baxtning bitta b a rm o g ‘in tu tgan, Asrasangiz k o ‘nglimni asrang.
Bozorlarga so l inm agan gul, B utog‘id an tu sh m ag an bulbul,Q ul boMsa u M a h m u d g ad ir qul, Asrasangiz k o ‘nglim ni asrang.
Mahmud Toir € 99 W ,
OTASHGA OTSANGIZ
KcVngilga kelgan s o ‘z n u r tu t ib kelsa, D o ‘s t-u yor esh ikdan gul tu tib kelsa,Bir kosa b o d an i h u r tutib kelsa,Scvgi saroyiga xoqon boMardim,Y o ‘qsa o ‘z ko ‘nglimga su lton boMardim.
O d am zo d g a boqib oftob in ko 'rsam ,H ar dilda h ikm atn ing kitobin k o ‘rsam, Yurt o ‘gMin tig‘d an tik sh itobin k o 'rsam , T ig ‘ boMmasam yovga q a lq o n boMardim, Poklik degan so lzga posbon boMardim.
Jilg‘an ing yoMida jilov ko ‘rm asam , T u lp o r tuyogMda tushov k o ‘rm asam , QoMlarda kul titgan kosov ko ‘rm asam , Otashga o tsangiz o m o n boMardim,M eh r istaganga m ezbon boMardim.
Ishq ahli ishratn ing quli boMmasa, Shay to n n in g yurarga yoMi boMmasa, KoMigil gu lxan in ing kuli boMmasa, 0 ‘y lam ang d u n y o d a y o m o n boMardim, Yaxshisiz, yaxshilar to m o n boMardim.
Sabrdan sachragan sado s inm asa, O stonangga kelgan gado s inm asa, H aqqingga aytilgan d u o sinm asa, K o lng lim dan k o ‘karib o sm o n boMardim, M a h m u d , oMdirsalar, o m o n boMardim.
Saylanma
POLVONI BCVLSIN
Bog‘bon i k o 'p e ln ing yurti bog1 b o ‘lgay, Polvoni b o r e ln ing k o ‘ksi to g 1 b o ‘lgay, H a r yigit belida b ir belbog1 b o ‘lgay, Yaxshilar, y u r tn in g o 'z polvoni b o ‘lsin.
A lpom ish o ‘zbekn ing ori boMgandi, G o 'r o 'g ' l i q a to rd a nori b o ‘lgandi, Baxshisin qoMida tori boMgandi,Yaxshilar, yu rtn ing o 'z polvoni boMsin.
G ‘u n c h a x u m o rid an bulbul sayragay, M ard la r yov yodiga qilich qayragay, M ay d o n ti traganda o sm o n yayragay, Yaxshilar, yu rtn ing o ‘z polvoni boMsin.
Z a rg a r bo r , tillolar zavol k o ‘rm agay, O qillar u m rid a uvol ko 'rm agay ,Er yigit q ad d in eli dol k o ‘rmagay, Yaxshilar, yu rtn ing o 'z polvoni boMsin.
O m in deng , yigitni Alloh qoMlasin, BelbogM belida guldek gullasin,Boshi egilm asin o 'z b e k bolasin,Yaxshilar, y u r tn in g o 'z polvoni boMsin.
M ahmud Toir € 101 WSALOMATLIK XUSH DAVLATING
Salom atlik jism ingdagi xush savlating,D unyolarga top ilm aydi b u davlating.B em or b o ‘lib bolishlarga boshing botsa,B oly k o ‘rsatar jo n ata lm ish om onating .
O m o n a t in g Allohniki o lar b ir kim,T o l iq q an d a jo n j ism in g d an to n a r bir kun.D ardi b o r la r d u n y o cm as, d a rm o n izlar, D unyolar ing bu d u n y o d a qo lar bir kun.
T o lrt m u c h a n g sog1, qirga sighnas tu lpordaysan , Kuz chiroyi kulib tu rgan anordaysan.Jon degani uzilm agan lola ekan ,U zilm asang , soyasi xush ch inordaysan .
Boshing o m o n , b oshdan m e h r elab yasha,0 ‘zgaga h am salom atlik tilab yasha.U m r qisqa, o ‘ta r y o ‘llar u zu n ek an ,Yaxshilikka yaxshiliklar u lab yasha.
S alom atlik jism ingdagi xush savlating,D unyolarga top ilm aydi bu davlating.M a h m u d , yuzm an yuzlashsang h am ketging kelmas, O m onlig ing — Alloh bergan saodating.
€ 102Щ Saylanma
NAZAR
Q oqilgann ing q o sh id a kulib tu rm a , d o ‘stg inam , Y iqilganning yuragin tilib tu rm a , d o ‘stginam.Bu d u n y o d a n o rttirib o tga yuk lab ketm aysan ,G u l tu rgan da nazaring kulga b u rm a, d o ‘stginam.
Tangri ek k an n ih o ln in g bargida h im m ati bor, O shatilgan lu q m an in g tagida m in n a t i bor, G o ‘zallikka g o ‘zallik q o ‘shganni X udo xushlar, Tiyrak boqsang zarningm as, zargarning ziynati bor.
T u p ro q d a t a ’m y o ‘q desang, bolari no la qilur, Yalpizlar jovd irash ib , s h ab n a m d a n jo la qilur, M u h ab b a t m ehrob iga tiz c h o ‘k kan k o ‘ngilga boq, Q o ‘sh kaftini kuydirib, yuragin lola qilur.
Y am oqn i yarash tirgan o n an in g ko ‘zida gul,M ard agar yoMga ch iqsa , xush nazar izida gul, Q ayg‘u n i quvolsang gar, quvonchga quvib yetgin, Aro y o 'ld a tu rg an n i egam xush lam as butkul.
Saxiylar b u rd a n o n in t o ‘kin das tu rxon qilur,Z iq n a yog‘in yig‘latib, kun aro yovg‘o n qilur, Savob in ing sa lm og 'i ta ro z id a jilm aysa,F arish ta lar ul zo tn i b eh ish tda m e h m o n qilur.
Tangri tong in berm asa , nah o rg a yetganlar y o lq, Q ish qorin i k o ‘rm ayin , bah o rg a yetgan lar y o ‘q, O rtt irgan ingn i, M a h m u d , o tga yuklab ketm aysan , Boylik n ad u r , d u n y o d a n gul olib ketganlar y o ‘q.
M ahmud Toir €Г|()з №BAG4SHLOV
0 ‘zbekiston xalq yozuvchisi Said Ahmadning 80 yilligiga
O d a m la r b o r m illatn ing jon i b o 1 lib yashaydi, O d a m la r b o r elin ing shoni b o ‘lib yashaydi, O d a m la r bo r bir qu sh n in g don i b o l i b yashaydi, V a tanga vafosini ko ‘rsatoldi Said A h m ad ,Elda erdek yashashni o krgatoldi Said A hm ad .
Y olg 'izlikni o ‘ziga yarashtir ib yashadi,Izidagi shay tonn i adash tirib yashadi,H a r zarra luqm asin i halo lidan oshadi,Q arilikn ing qu d ra tin k o ‘rsatoldi Said A h m ad , S ad o q a td a yashashni o ‘rgatoldi Said A hm ad.
S urgun larda sarg‘aygan sabridan sitam yog 'd i, Y urtdosh in yerga q o ‘yib b o ‘zladi, m o ta m yog‘di, Saidasi sargardon ko ‘z idan sh ab n am yog‘di,K o lz yosh ida kulishni k o ‘rsatoldi Said A h m ad , Q a n o a td a yurishni o ‘rgatoldi Said A hm ad .
Y o ‘qotgani, topgani biri b iridan aziz,N odirasi yodgori k o ‘zin nu ridan aziz,J ism ing izda n im a b o r yurak q o ‘ridan aziz, Saksonda yurak q o ‘rin k o ‘rsatoldi Said A h m ad , Y ozm aganga yozishni o ‘rgatoldi Said A hm ad .
G ‘afiir G ‘u lo m s h a ’nini jo n d ck asrab yashadi, A bdullan ing u m rin i H aq d an tilab yashadi,Erkini, O 'tk ir in i bosh in silab yashadi,0 ‘zi bilgan o ‘gitni o ‘rgatoldi Said A h m ad ,U stoz boMib yashashni k o ‘rsatoldi Said A hm ad.
Q a d am in in g qatiga kulgu sochib yashadi,Q a h h o rn in g eshigini n u rdek och ib yashadi, D astu rxon in h a r kimga guldek och ib yashadi, O shn i d am lab oshashn i k o ‘rsatoldi Said A h m ad , 0 ‘zbekona yashashni o ‘rgatoldi Said A hm ad .
€ГГо4 Saylanma
AYOL BOR...
Ayol e 'z o z u ch u n yaralgan zotdir,Ayolga eh t iro m yarashar asli,Bir o g ‘iz shirin so ‘z u nga najotdir,Ayol b o r — baxtiyor o d a m z o d nasli.
Ayol bag‘ringdagi baxting bekasi,D u nyoga tabassum bergan h am ayol. J an n a t iforidir ayol nafasi,T e rm u lib dard ingn i tergan ham ayol.
D un y o hofizlarin shoh q o ‘shiqlari,O na allasining uvogNcha yo^q.B ah o r saralagan m ing tu rfa g ku n ch a ,Bir go 'za l san a m n in g d u d o g ‘icha y o ‘q.
Yigitlar tiz c h o ‘kkan guldek os tona , Kulgusi q o ‘ng ‘iroq q izlar poyidir.Ayol b o r — er zoti yasha r m as tona , N a ink i m as to n a , g o h savdoyidir.
Ayolni ojiza deyaverm ang ko ‘p,Ayolsiz erkak h am , d u n y o h am ojiz. P o k lan m o q boMganlar, kelingiz to 'p - to 'p , O n an g iz poyiga ch o 'k av er in g tiz.
Ayol e ’zoz u ch u n yaralgan zotdir,Ayolga eh tiro m yarashar ash,Bir o g 'iz shirin so ‘z u nga najotdir,Ayol bo r —baxtiyor o d am zo d nasli.
Mahmud Toir
HAVAS CHIROG‘1
U m id la r u y g 'o n a r qa lb im da m an im , YoMimni yorita r hay rat c h i ro g l . S ezu rm an g o ‘zaldir b o ra r m askan im , K o ‘ksimni kuydirar yurak t i t ro g i .
X ayolim b o g l d a y o 'q d i r xazonlar, C horlasa g ‘uncha la r , gullar chorlaydi. Bolarilar in im — to lm as m ezbonla r, B orm asam o n a m d e k o 'ksib zorlaydi.
S h a b n a m la r s h c ’r tu ta r durla rdck tiniq , Shod lan ib d ilim ga taqib o lam an.Q uyosh j i lm ayganda shirin entikib, Havas chirogMni yoqib o lam an .
G o ‘zallik beshigin tebra tgan sabo, Alladek xush o ro m tortiq qiladi.K im ni g o ‘zallikka yo r etsa X udo,Bitta yaxshilikni ortiq qiladi.
Saylanma
NAVRO‘ZNI SOG‘INGAN NAVRO‘ZGA YETSIN
SogM nchdan sochiIgan sad o d an so 1 rang, T o n g la rd an to ‘kilgan z iyodan so 1 rang, Y etkazguvchi egam X u d o d a n so 1 rang, N a v ro ‘zni s o g in g a n n av ro ‘zga yetsin.
Yerga tushgan u ru g ‘ nurga talp inar, T u lp o r la r k ishnashib qirga talp inar,Bulut y o m g ‘ir boMib yerga ta lp inar, N a v ro ‘zni sog‘ingan n av ro ‘zga yetsin.
N ish urgan m aysalar najo t ustuni,K u n kelar gu llashar bag‘ri b u tu n i , Q a rg ‘a la r q a h r in in g q o lm ish kukuni, N av ro 'zn i sog‘ingan n av ro ‘zga yetsin.
Sabo lar b e lan c h ak osdi shoxlarga,Hilol hasad q ilar yerda m ohlarga ,Bulbul gu ln i ch o r la r xush gunoh larga , N a v ro ‘zni sog‘ingan n av ro ‘zga yetsin.
Dard i borga d a r m o n b o y ch ech ak nom i, 0 ‘riklar gu lida b a h o r salom i,Q o ‘sh iqqa ay lan a r k o ‘ngil kalomi,N a v ro ‘zni sogMngan n av ro ‘zga yetsin.
N a v ro ‘z kelaverar b iz boNm asak h am ,Bu b izn ing bah o rd ir , biz yetgan ko ‘klam , M a h m u d , s h e ’rda shukring eshitsin , egam , N a v ro ‘zni so g ‘ingan navro‘zga yetsin.
M ahmud Toir
QASHQADARYO
Y antoq la r er in ib o 'sgan choMlarda, Asriy orzulari gul lagan xalqsan.M en iym on keltirdim qad im y o l la rd a , Yaratgan azaldan q o l la g a n xalqsan.
M eh ring a r d o g ld a ko‘kargan giyoh, Sening um ring tilab tasbeh aytadi. T u p ro g ‘ingga kelgan h a r aziz sayyoh, Seni tavo f q ilm ay q an d ay qaytadi?
Ey quyosh o ‘lkasi, nurli fa w o ra , Qaysi qiyosingga to pay in t a ’rif.S enga t a ’z im qilsam arzir m ing karra, Farzand ing b o ‘lgan -chun A bdulla Orif.
*§П081» Saylanma
QILM ISH...
Q ayg‘u , m o tam im d a n kim q u v o n ch talab, Shaksiz q u v o n ch im d an qayg‘u izlaydi. Dilida sensirab qarg ‘aydi, ajab,Yo rab, tilda bu kas q an d ay sizlaydi?!
O d a m n in g olasi ichida degan,Q a rg ‘a la r bulbulga boMolmas dildosh. Q ilm ish-ku aza ldan q id irm ish ekan ,H a r k im ning niyati o ‘ziga yoMdosh.
SENI QUTLAB QO‘YAY
Shaftoli shoxidan soch ila r kulgu,0 ‘riklar oq rangda oc hi Igan tuyg 'u ,I loh im , kurtak la r k o ‘rm agay qayg‘u, T egrangda xush yoqar nasim yelganda,Seni qu tlab q o ‘yay b ah o r kelganda.
Ko 'z laring sh u n d o q ham m astona edi, Yuzing lolalarga afsona edi,B ahor seni k o ‘rib „ b a h o r im “ , dcdi,Baxt tilab boshingda quyosh kulganda,Seni qu tlab q o ‘yay b ah o r kelganda.
Q aytib ochilgaydir balki bu gullar,Q aytib sayrayverar xushxon bulbullar, Q aytib kc lm aydi-da , axir bu kunlar, S h e ’rdan sharbat tutib d ilim toMganda,Seni qu tlab q o ‘yay b ah o r kelganda.
M ahmud Toir
BAHORIM
K o 'z o ch g an kurtak lar ko 'z im ga chiroy, Bulbullar bayoti so ‘zim ga chiroy.T o g ‘d a qolgan qorlar , endi xush qoling, Keld ingm i, m u n isam , o n a m , k o ‘klam oy.Biz seni sogMndik, ey xoktsorim ,Sen h am bizni sogMndingmi, bahor im ?
Seningsiz yozni h am yozligi yo lg 'on , K uzning etagiga to 'k i lm as xazon.Q ishn ing ertagini kim h am tinglardi,Bag‘rida bahorn i ko ‘rm asa o m o n .Orazi oftob im , k o ‘zi x u m o rim ,Sen h am bizni sogNndingmi, bah o r im ?
Y o m g ‘irlaring boshqa , chaqm ogN ng boshqa, B ulutlar yarashgan q ab o g ‘ing boshqa. C h eh ra n g d an aylanay, jo n im , M o m o Yer, Yalpizlar yarashgan y o n o g ln g boshqa. K o‘zlarga s ig 'm agan gulim , gu lzorim .Sen h am bizni sog‘ind ingm i, bahor im ?
M aysaning , ch ech ak n in g , gu ln ing cgasi,O , M a h m u d ax targan baxtn ing bekasi.M en seni h a m m a d a n ko 'p ro q sog‘ind im , T o ‘rt fasl ich inda k o ‘nglim erkasi.Topi Igan tu m o r im , at rim. iforim,Sen h am bizni sogMndingmi, bah o r im ?
Saylanma
IZTIROB
M illa tn ing dard iga d a rm o n shoirim ,Endi o ‘z xalqiga a rm o n shoirim ,Y o‘q , sen ing oNganing yolg‘o n , shoirim , N a h o t ajal yo ‘lin b o 'lm ayd i t o ‘sib,Q an d o q ketib qolding, M u h a m m a d Y u su f?
Balqib tu rgan bax tn ing ja rang iday xush, S h e 'r o^qib elingni q ilard ing sarxush.Ay, bulbul zab o n im , qaytib kelmas qush , O n an g yoNlaringga tu rg an d ir chiqib ,Q an d o q ketib qolding, M u h a m m a d Y u su f?
D em ag in sen bilan b itta jo n ketdi,Q a n c h a yozilm agan sh e ’r, do s to n ketdi, Tangri senga bergan z o ‘r im kon ketdi, N o la m d a n t ikon la r c h iq m o q d a o ‘sib,Q a n d o q ketib qolding, M u h a m m a d Y u su f?
H a r nafas k o ‘zlarim o ‘ngidadirsan ,M ehring bilan m ehrim rangidadirsan ,O h , endi o h la rn in g ohang idasan ,Q izlaring tu r ish a r sochlari t o ‘zib,Q a n d o q ketib qolding, M u h a m m a d Y u su f?
Y ulduz yo 'lga ch iqdi seni axtarib, G ‘u lo m jo n , G ‘iyoslar g ‘a r ib d an g ‘arib , H ofiz la r bir k u n d a qold ila r qarib ,N a h o t seni boshqa ko T m asla r qaytib, Q an d o q ketib qo ld ing , M u h a m m a d Y u su f?
M u h am m ad i bilan baxtli Andijon, M u h a m m a d s iz qoldi ahli Andijon, YigNasang arziydi, yig‘la, A ndijon ,B obur h am Afg‘o n d a yotibdi o*ksib,Q an d o q ketib qolding, M u h a m m a d Y usuf?
M ahmud Toir
Behisht bolish bers in , bulbul sho ir im , Iz ingdan in tizor m ing gul, shoirim ,Y o ‘q, sen oNganing y o 'q butkul, sho irim , 0 ‘zbek olib yu ra r jo n ig a qo 'sh ib ,Q a n d o q ketib qolding, M u h a m m a d Y usuf?
* * *
Yolg‘o n ay tm a, yer koNarmaydi,Y er koNarsa, el koNarmaydi.QoNi egri, dili egrilar,BarmogNda baxt tu to lm aydi.
J ism ing ko ‘rki k o ‘zingga quvonch ,Ism ing k o ‘rki so ‘zingga quvonch ,Sen ortingga q arab -q a rab tur,T o ‘kilganm i, izingga quvonch .
U sh a lm ag an o rzu ing arm o n ,U shalgani besh kunlik m eh m o n . S o ‘rad ingm i o ‘zingdan sira,R ozim ik in sendan yer, osm on.
Jo n ichida k o ‘ngil borm i, ayt,K o ‘ngil ne d e r jo n o g ‘rigan payt. M anzilingga ye to lm ay qaytsang,M a h m u d , faqat iym oningga qayt.
IZLAMA
K o ‘ringan g iyohdan ifor izlama,S h ab n am g a te rm ulib g ‘u b o r izlama, N okasla r n o n id an m a d o r izlama,0 ‘ziga yu k u n ib y igdasang g o h-goh , N asibang berguvchi Alloh bor, Alloh!
Tiriksan, tugam as sira a rm on ing ,M eh n a tin g tuz ingdan topgan d a rm on ing , G u llab ke tm asa bas tilda yolg‘oning, O 'z in g d an o 'z ingn i e to lsang ogoh ,Seni qoMlaguvchi Alloh bor, Alloh!
O d am zo d aza ld an to m oshaga o ‘ch ,Y o lb a r s yoMlaringda h a r kun kelm as duch , H im oyaga to p san g vujudingda kuch,O 'z in g o 'zga larga qaz im asang choh ,Seni asraguvchi Alloh bor, Alloh!
K u n d u z quyosh , o q sh o m d a oy arzanda , Y odga yarashasan yursang V atanda ,N o g o h chaq ib qolsa bitta gazanda ,D o d so lm a, u m rin g bo r bosh ingda panoh , Y ara tgann ing o ‘zi Alloh bor, Alloh!
Kelibsan, ey M a h m u d , ketishdan q o ‘rqm a, B obong o 'tg an y o l d a n o ‘t ishdan q o ‘rqm a, M angu m akon ingga ye t ishdan q o 'rq m a , Dildan chiqsa La ilaha illalloh,B an d am san deguvchi Alloh bor, Alloh!
M ahmud Toir г̂гтшВАХТ BO‘LIB BORGIN
Qurigan n iho ldan k o ‘rk axtarm agin , C h ek m ag an dardingga davo izlama. Aslida y o ‘q boshga b o ‘rk axtarm agin , F an o baxt berganda baqo izlama.
Ism ingda onan g n in g guldek isi bor,J ism i ngda o tangn ing yigitlik shoni. Nafsingga bo 'lo lsan g agar jilovdor, Yetadi V a tann ing b ir bu rda noni.
Q aro qish qaqshatgan darax tlar in iso 1, B ahor xayolidan m adorla r olgin. Shu k ro n a , shodlik bo r d il ingda xiyol,Bir baxtsiz qoshiga baxt boMib borgin.
D u n y o n i yaratgan Xoliqi o lam ,T u n ini tongiga ulab yashaydi.D ilidan bulbulin uch irgan lar ham , Bulbullik shuhra tin tilab yashaydi.
Neki yaralibdi dunyoi d u n d a , Y ash ash d an um idvor, n u rd an um idvor. U n u tm a , az iz im , ul m a h s h a r k u n d a , Bizni qoMlaguvchi bir Parvardigor.
8 — Saylanma. II jild
*Й П 4 ф Saylanma
BEGONA QILMA
S hay ton q ar im ayd i, g u n o h arim as,Seni u n u tg an g a duo darim as,B o 'yn idan b o g 1 lagan ovga yaram as,Iloh im , o 'z in g d an begona qilma!
Y o m o n ko ‘p d em asm a n , balki m en yo m o n , M u b o rak nazaring burgil m en to m o n ,Y o 'ld an adash tirm a , rahm dil R ah m o n,Iloh im , o ‘z ingdan begona qilma!
Q uyosh o razida m ehring m ujassam , Q ah rin g d an q o ‘rq am an , y o ‘q bunga sh u b h am , J a n n a td a n quvilgan O d am At о ham ,Ilohim , o lz ingdan begona qilma!
Jo y n am o z jam o li , ibodating xush,T illa rdan tu sh m ag an tilovating xush,O 'z ingga ay tgan im , salovating xush,Iloh im , o ‘z ingdan begona qilma!
Shay ton q o n im iz d a oqquvchi riyo,Iym on ka lo m in g d an tara lgan ziyo,M a h m u d , u m id v o rm an qilib tavallo,I loh im , o 'z in g d an begona qilma!
2003 ~ 2006 - у
M ahmud Toir CTT7O T I N C H
M eni o sm onlarga olib ch iqm angiz ,Q u ru q nog‘oran i chalib ch iqm angiz . M en ing ko ‘nglim yerda, to v o n im yerda, O sm o n d an uyalib qo lm ayin yana.
M enga am al em as, oshiq dard bering, S h e 'rn in g sharobidan ch im d im gard bering, Yerda maysa bilan yashagim kelar, R ay h o n d an uyalib qo lm ayin yana.
Y erda o n a m yashar, bo lam yashaydi,O tam qabrin quch g an no lam yashaydi. O n a d an qarzini uzgan borm ik in ,V ijdondan uyalib qo lm ayin yana.
Q o n im d a osh iq lar isyon qiladi,Jo n im d a q o ‘sh iq lar giryon qiladi.Shay ton ishvasida ja n n a t k o ‘rsa tm ang, R ah m o n d a n uyalib qo lm ayin yana.
O n a m d ed im , M o m o Yerga yu k u n d im , K o ‘z yosh b o ‘ldim, yana unga t o ‘kildim. H o v u c h im toMdirib b u g ‘doy berdi u , S o m o n d a n uyalib qo lm ayin yana.
M en yerdan kuzatgan jo n im , oftob im ,M en yerdan te rm ulgan oyim , m o h to b im . O sm oning iz o lzingizga buyursin, ly m o n d a n uyalib qo lm ayin yana.
M eni o sm onlarga olib ch iqm angiz , C h iqsang iz siz yerdan nolib ch iqm angiz . X u d o n in g o ld ida , yern ing oldida,In so n d an uyalib qo lm aylik yana.
Mendan meni so'rama
DO‘STIMGA SAVOL
Boylik bax tn ing bosh im ik an , ayt, Boylik k o 'zn in g yoshim ikan , ayt, Boylik taq d ir to sh im ik an , ayt,Bilsam sendan so1 ram as edim.
Kulib ch iq ib yig‘lab b o ta r kun, T u n d a qayda uxlab yo tar kun,Olov b o ‘1 m as nega b a r u ch q u n , Bilsam sendan so ‘ram as edim.
T ilim , b u n c h a u zu n san , aytgin, D ilim , b u n ch a m ah zu n san , aytgin, O n a m deydi: yoshim ga yetgin,Bilsam sendan so ‘ram as edim .
0 ‘zingda yo ‘q o lam da y o ‘qm i,Lek o ‘z ingdan , ayt, ko ‘ngling to ‘qm i, Y urak qaydan olarkin c h o ‘g ‘ni,Bilsam sen d an so ‘ram as edim.
Suvdek serob b o ‘lm o q ne o ‘zi, Baxtdan be tob b o ‘lm oq ne o ‘zi, Q a n d ay sharo b sho irn ing so ‘zi, M a h m u d , bilsam so ‘ram as edim.
Mahmud Toir Ш _ т
KO‘RGAN BO RM I?
Kim uch irib yuborsa Q o ‘lidagi qushini. O vchilardan o rlanm ay ,Suvga aytsin tushini.Y ig iab kelib dunyoga B o‘zlab ketgan zo tla r k o ‘p. C h idaganga ch iqargan ,Bu du n y o n in g ishini.
0 ‘t inn ing u m ri qisqa,M o ‘l yursa qalovgacha. K o 'p ch ib turgan xam ir h am , B orgaydir olovgacha.O m b ir bilan oldirar,O d a m og 'r iq tishini, C hidaganga chiqargan,Bu d u n y o n in g ishini.
K o ‘rgan borm i, aytinglar, 0 ‘z k o ‘nglin ing kulini.Kim boshga yostiq qilar, Vijdon sotib pulini.Ayb u n d a m a s , yoron lar , Shay ton olgan hushini, C h idaganga ch iqargan,Bu d u n y o n in g ishini.
O n a m deydi: — Senga hech N asiha t kor qilmaydi.O nasin yerga q o ‘yib, B o‘zlam agan bilmaydi.Kech ochilgan ko ‘zingni, Kim artadi yoshini. C h idaganga ch iqargan,Bu d u n y o n in g ishini.
120 Mendan meni so'rama
A tirgulning tikoni,Bekor t i lm as q o ‘lingni. G u lzo rg a k irm oq b o ‘lsang, Poklab olgin dilingni.Parvoz oldi oqqushlar, Suvga u ra r t o ‘shini. C h idaganga ch iqargan ,Bu d u n y o n in g ishini.
Qaysi d o rb o z langarsiz,D o r ustida o ‘ynaydi.Q o rin to ‘y a r b ir zu m d a , K o ‘z lar n e c h u n t o ‘ym aydi? Kim ga so tar qassoblar,H ech suyaksiz g o ‘shtini? C hidaganga ch iqargan ,Bu d u n y o n in g ishini.
X udoy im ga qay kimsa,K o ‘z yosh qilsa yo lg‘o n d an , O m a d n in g oq tu lpori, T ush ib kelm as o sm ondan . Q u i t ye rkan azaldan , D arax tn ing h am b o ‘shini, C h idaganga ch iqargan ,Bu d u n y o n in g ishini.
M ahmud Toir *§П2ГШONAM BILAN KETMON CHOPGAN AYOLLAR
Borga boqm ay , y o 'q n i y o ‘q lar xayollar, O n a m d e k bokira , o ftobjam ollar,K o krgim kelib to 'r t tarafga te rm uld im ,O n a m bilan k e tm o n cho p g an ayollar.
Bir tu p rayhon qosh ida yuz tiz bukkan ,Yig'i kelsa yalpizlarga dil t o ‘kkan.QoMingiz gul, rayhon ekkan , gul ekkan ,O n a m bilan k e tm o n chopgan ayollar.
Peshonang iz teri to m g an M o m o Yer,Q ayda qoldi farishtadek m o m o m der, Q a ld irg ‘o ch la r qo 'l ing izdan tao m yer,O n am bilan ke tm o n chopgan ayollar.
Bu d u n y o n in g kori sira b itm agan,T aq d ir sizga ne yu m u sh la r tu tm agan , D ilingizdan ayting ne la r o ‘tm agan ,O n a m bilan ke tm o n chopgan ayollar.
Sochlaring iz qorla rdan h am oq bugun ,Ko 'ngil yarim , ko ‘ngil b u n ch a toq bugun, 0 ‘n ingizdan to 'qq iz ing iz y o ‘q bugun ,O n a m bilan k e tm o n ch o p g an ayollar.
Y o m o n yovdan h a t to y o ‘lbars o ‘kirar,Bitta k e tm o n bir erkakni c h o ‘kirar,Izingizdan ne c h a m a n la r gurkirar,O n a m bilan ke tm on ch o p g an ayollar.
Bir o ‘g l ilmiz, m in g ta o ‘g kil, x o ‘sh, n im a, K o ‘rm ag a n m iz b izlar axir q o ‘sh, n im a,G o h o oylab ko krm agan lar g o ‘sht, n im a,O n a m bilan ke tm on chopgan ayollar.
*ГТ22^ Mendan meni so'rama
Siz V atann ing yuzidagi yog‘dusi,Siz T an g r in in g t o ‘k ilm agan tuyg lusi, K e tm o n bet in kuydirgan goh qayg‘usi, O n a m bilan k e tm o n chopgan ayollar.
Shoyi sotib a lp yigitlar shod kelar, M a h m u d kabi k o ‘p sho irla r m o t kelar, Dil tu b id an b i lm am q an d ay d o d kelar, O n a m bilan k e tm o n ch o p g an ayollar.
M ahmud Toir C l 2 3QAYTAYIN
T ish la tm angiz ti lim ni, Bilganimni aytayin. K o 'ngling izn ing k o ‘zini,K o ‘rgim kelsa qaytayin.
D e m a n g buni nolishda,O ftob m e n d a n olisda.Baxt balqigan bolishda,Bo‘lgim kelsa qaytayin.
G ‘u n c h a n in g h a y ro n l ig ln , Bulbul dil v a y ro n lig in ,M an o v su t a y ro n l ig ln ,Sizga q an d o q aytayin.
K o ‘h n a tog‘lar c h o ‘km asm i, A rcha xazon to 'k m asm i, Q u v o n ch g ‘a m d an q o ‘rqm asm i, Bilgim kelsa qaytayin.
C h aq m o q d ag i ch iroyni,H ech d o g ‘i y o ‘q bir oyni, K o ‘zlari t o lq gadoyni,K o ‘rgim kelsa qaytayin.
Q o ‘l taftini q o ‘l bilar,Q o r qaqshasa d o ‘l boMar,S h o ir burtcha g o 4 b o ‘lar, Kulgim kelsa qaytayin,Bilgim kelsa qaytayin.
Mendan meni so'rama
ORIYAT USTUNI EDI
„O zo d S haro f id d in o v d u n y o d a n o ltibdi!“ Bu sovuq xabar bir z u m d a qalblarni qalqitib , yuraklarni ch a q m o q d e k tilib o ktdi. N a z a r im d a 0 ‘zb ek is to n im izn in g eng chekka qishloqlarida istiqomat qiluvchi ham yurtlarim iz dilidan ham „O zo d S harof idd inov k im ed i?“ degan savol o ‘tgani y o ‘q. O zod akani h a m m a bilardi, tanird i, h u rm a t qilardi. C hunk i Ozod aka tom m a ’noda xalq farzandi edi. Ozod akani zangori ekranda ko 'rganlar haqiqatning ovozini eshitgandek boMardi. U kishidan faqat odillikni, yolg‘o n yasham aslikni, oddiy xalq dardiga sheriк boNishni, V atanga m u h ab b a tn i , kitobga m u h ab b a tn i o ‘rganish m u m kin edi.
G ‘a fu r G ‘u lo m , O ybek, A bdulla Q a h h o rd e k buyuk a l lo m ala r k o ‘ziga qarab rost so ‘zni aytolgan O zod S haro- f iddinovning so ‘zi boshqa ha г q an d ay sho ir yoki yozuvchi to m o n id a n q o n u n d a y qabu l qilinardi. C hunk i b ir qarashda sodda ko 'r ingan bu insonn ing tafakkur tig‘i qilichdek kcskir edi. A gar O z o d ak a k e c h irm a sa , so x ta l ikn i, yo lg ‘o n n i kechirm asdi.
M en oliy o ‘quv yu rt ida shu in so n d a n saboq olga- n im d a n , M i r t e m i r d o m la n in g , , I z la g a n im “ t o ‘p lam ig a yozgan d ip lom ishim ga rahbar b o ‘lganidan, u kishining tavsiyasi b i lan s h o i r M ira z iz A 'z a m n i n g „ S e v a m a n “ s h e ’riy to 'p lam ig a yozgan ilk taq riz im „S harq y u ld u z i“ ju rn a l id a c h o p eti lgan idan u ch ib yurgan kezlarim h a m o n esim da. K eyinchalik us toz m en in g s h e ’rlarim haq ida sa- m im iy fikrlar bildirib, „ O ta m n in g o ‘k in ch i“ dos ton im ga s o ‘zb o sh i y o z d i la r . Q is h lo q d a y a sh a b , ijod e ta y o tg a n m en d ek sho ir u c h u n bu oliy m u k o fo t edi.
O zod akan ing rost so ‘zlarini, o ‘gitlarini, kezi kelganda koyishlarini h am esh itganm an . K am tar in ijodim davlati- m izn ing yuksak unvoniga m u n o s ib topilgan k u n n in g e r ta - sigayoq ustoz huzuriga duolarin i olgani bord im . S h o d o n
M ahmud Toir €~125kayfiyatda qarsh i o ldilar. Q u c h o q o ch ib qu tlad ila r . Bir m u d d a t suhbatlashib o ‘tirdik. G a p aylanib Parkent uzum i, mevalariga taqaldi.
— Q iz iq , — d e d i l a r u s to z s a m im iy j i lm a y ib , — shu paytgacha o lm aga olm a, uzum ga uzum deb qarab kclgan ek an m an . O d am to ‘rt m uchasi sog‘ b o 1 lib, chop ib yurganda k o ‘ziga h am m a narsa oddiy ko‘r inarekanm i? . . QoMimga olib qarasam o lm a m o ‘jiza ekan. U ndagi ta ra m -ta ra m izlarni kim chizgan , bitta o lm a ichiga sh u n ch a m u a t ta r hidni kim joy lagan?.. U zu m ham bir m o ‘j iza-ku . N ega shuni aw a lro q a n g lab y e tm a d im . Sizga kulgili tu y i lm a s in -k u , b a ’zan m iyam ga kclgan fikrdan o ‘zim uyalib ke tam an. N a h o t endi ketib qo lam an .. . N a h o t a n a shu m o ‘jizalar ham m asi qolib ketadi...
— U n d a y d em an g , u s to z ,— d ed im , — ayam ni olib Parkcntga chiqing. Biroz havo olib kelasizlar...
— A lb a tta c h iq a m iz , — d e d i la r yuzlar i yorish ib . — A yangizni ham qiynab yubord im . O zg ina h o rd iq ch iqarsa yaxshi boMardi.
Afsus, bu o rzu a rm o n g a ay landi. l lo h im , ox i rat lari o b o d boMgay. Bu s h e ’r esa shog ird la r sog ‘in ch in in g ni- dosidir:
T o ‘kilm oq yo ‘q to ‘lm ay qolganga,G u lzo r la r b o r so ‘lm ay qolganga,Bir o ‘lm o q b o r o ‘lm ay qolganga,O sm o n bugun past keldi, ustoz,K etganingiz rost keldi, ustoz.
Azal qalban ozod edingiz,Q add i do im sh am sh o d edingiz,Rost so ‘z aytib siz shod edingiz,Vido bilan qaytgim y o ‘q, ustoz,Alvido deb aytgim y o ‘q, ustoz.
■ЯП26 jj. Mendan meni so'rama
D ard boNganga dard h am pushaym on , A rm o n lik d an lol q o la r a rm o n ,Ey daryodil, cy m et in inson,Jo n n i 0‘tga soldingiz, ustoz,O tash boNib qoldingiz , ustoz.
O yog 'ing iz kesgan d o ‘xtirlar,S izdan с mas, o ‘zdan q o ‘rqurlar,Sabri ngizga tahsin o ‘qurlar ,T osh h am g o h o to larkan , ustoz,Sizga hayron qo larkan , ustoz.
Shafoatli Sharofa t ay a,Sadoqatl i Sharofat aya,B oshingizdan m ing o ‘rgildi-ya,Aya sizga to g 1 b o ‘ldi, ustoz, B agTingizda bog1 b o ‘ldi, ustoz.
A dabiyot odil so ‘z degan,Q adriga yet q a ro ko kz degan ,Yolg‘o n yozgan q o ‘lni kes degan,Siz t o ‘g‘ri so 'z tu m o ri , ustoz,T u ta r shu s o ‘z x u m o ri , ustoz.
Q uyosh bu kun sizsiz yuz ochd i, Q abringizga kuz bargin sochdi, S o g ln c h m ilt-m ilt m ijjam dan toshdi, 0 ‘lib o ‘lm ay yashaysiz, ustoz,Siz tirikka o ‘xshaysiz, ustoz.
M ahmud Toir € 1271»G‘ANIM
K o ‘kard im , k o lrm ading , bosib o ' td in g sen, Q uyoshga yuz tu tsam to 's ib o ' td in g sen, Q ahringdan d o r yasab osib o ‘td ing sen, G u lga и m r bersa so ‘ld iro lm aysan,Alloh jo n o lm asa oMdirolmaysan.
E lning e ’zozidan ba landroq to g 6 yo 'q ,M e h r q o ‘rg6o n id an go 'za lroq bog1 y o kq, O qibat yuzidan yo rug6 ch iro q y o kq,M ing yil yasha y o 'q n i y o ‘ndiro lm aysan ,Bu d u n y o kam ini to ‘ldirolmaysan.
K uym agan k o ‘ngilda o 6t yoqib b o 61 mas, N iyating noxushdir tik boqib b o ‘lmas, C h o h n i cham alasang xush oqib bo 'lm as , S itam -la sabrim ni s indiro lm aysan,Soyning suronin i t indiro lm aysan.
Bulbul d ilim qafaslarga sig 'm agan ,O n am m eni qul qilib h am tu g ‘m agan, M en d a n nari yursin m eni u q m agan ,M enga ch irm an d an g n i cha ld iro lm aysan , Alloh jo n o lm asa oMdirolmaysan.
*1Л281* Mendan meni so'rama
NABIRANabiram Muazzomga
O rzu lar k o ‘zida j i lm aygan ziyo,Q artaygan q u v o n ch g a tu tilgan aso,Jo n im ja ran g id a , ey yangi navo,Y aratgan bizga h am ayladi ka ram ,Bobolik baxtini bergan nabiram .
Y o i la r in g n i kutib tolgandi m o m o n g ,Allani sogMnib qolgandi m o m o n g ,Seni q o l la r ig a o lganda m om ong ,Allaga aylandi bu k o ‘h n a olam,M o m o lik baxtini bergan nabiram.
Bag1 r im b ah o r id a och ilgan g ‘u n ch a ,K urtak kulgusidek shirinsan bu n ch a ,O n an g m ing to ‘lg‘ond i kundek kulguncha,Bizni qu tlagan lar b izd an -d a xurram ,Shodlik sharob in i tu tg an nabiram .
Oy bizga egildi, qayrildi quyosh ,О mulki m alagim , о jajji d ildosh,Sh ir in boMar ekan sevinch to 'k k an yosh, K ulbam iz sen bilan qasrdan k o 'rk am ,Sen ash k o 'n g lim iz ko ‘rki, nabiram .
Mahmud Toir Ш ЖBIR KAMLIGI YOLG‘ON
DUNYONING
Bir oshiq sam oga uchgan kun,Bir q o ‘shiq o lam ni q u ch g an kun, Shodlikn i sharobdek ichgan kun , Bir kamligi yolg‘o n dunyoning!
H asadn i xazondek yoqsalar, H avasdan ch a q m o q la r chaqsalar, K o ‘zingga b em in n a t boqsalar,Bir kamligi yolg‘on dunyoning!
D o ‘st tu tgan ing tu m o rin g b o ‘lsa, Dilingdagi d ildoring b o ‘lsa, T inglashsalar gar zoring b o ‘lsa, Bir kamligi yolg‘o n dunyoning!
Y etim bola yerdagi maysa,Suv tilagan maysa jilm aysa ,Oftobi b o r ko ‘ngil k o ’paysa,Bir kamligi yolg‘on dunyoning!
U c h ra sh t i rm a y u n ash m asa la r , K unduzi h am tunashm asala r , S ind irguncha sinashm asalar,Bir kamligi yolg‘on dunyoning!
Ortga boqib yorug* iz k o ‘rsang,El alqagan o ‘g ‘il-qiz k o ‘rsang, Yurtni o zod , elni xush k o lrsang, Bir kamligi yo lg lo n dunyoning!
9 — Saylanm a, II jild
€1 по!* Mendan meni so'rama
V A F O
M en q o ‘sh iqda V atan k o ‘rd im , V a tan k o ‘rd im allalarda. Q izg‘a ld o q la r qirga olov T ash lagan xush pallalarda.
V atan bord ir, ayo d o ‘stlar,Yurt sog‘in ch in sabosida. 0 ‘lm aydigan o ‘zbek yashar, M a ’m u r jo n la r navosida.
V atan asli vafoga esh,Q o ‘shiq k o ‘ngil vafosida.Jo n g a m a lh am q o ‘shiq bordir, O n a jo n la r duosida .
Q o ‘shiq q ilsam q o ‘shilib yon , O sh iq larn ing jafosini.S ah ro la r h am sog‘ingaydir, K o m iljo n la r sadosini.
V a tan so ‘zin yozgin, M ah m u d , Vafo degan im lo bilan. M ard la r in ing nom in i el,Tilga o lu r vafo bilan.
M ahmud Toir <£Г'31 ^HIKMAT
M en k e ld im -u , m en b o i d i dunyo , Sen keld ing-u , sen boMdi d unyo , D u n y o yoshdir, d u n y o k o ‘hnad ir , S en -u m enga teng b o id i dunyo.
O d a m z o d n in g yosh in s o ‘ram a, M ingga kirmas axir bandasi. Q ayg‘ulari ye rn ing ostida,Biz d u n y o n in g yangi xandasi.
* * *
Bir misra sh e ’r b itsam qan i, ona jon , O p p o q sochlaringiz tolasiday xush. S o g ln c h sahrosida tizilgan m arjon , Ashki quvonch ing iz jo las iday xush.
Alloh ilhom b e ru r bahor iy b ir tong, M eh r im n i b ir s h e ’rda z u h u r e tu rm an . T u rn a la r q u v o n ch d a n u rishganda bong, Boychechak bargida sizga tu tu rm an .
* 8 Л з 2 1 * Mendan meni so'rama
OMONLIK TILAYLIK
K un o ‘ta r aslida b u rd a non b o ‘Isa,El ichra qad d in g tik ch im d im sh o n b o ‘lsa, Barchasi topilgay bosh o m o n b o ‘lsa, O m o n lik tilaylik bir-birimizga.
Kulib ko 'r ishsang iz k o ‘z lar yorishgay,Yuz yil u m r tilang yuzlar yorishgay,Xush niyat yangrasa so ‘z lar yorishgay, O m o n lik tilaylik bir-birimizga.
Baxtim boqiy degan bek lar ketdilar,Egilish b ilm agan tik lar ketdilar,C h iro y d a dunyoga k o ‘rklar ketdilar, O m onlik tilaylik bir-birimizga.
Suvga tashna o d am bu loq topgandek ,T u n d a adashgan la r ch iroq topgandek , M ezb o n m eh m o n ig a za r t o ‘n yopgandek, O m o n lik tilaylik bir-birimizga.
Yaxshilik yarashar yom on la rga h am , O m o n lik yarashar o sm on la rga ham ,Xush boq ing kun botgan tom on la rga ham , O m o n lik tilaylik bir-birimizga.
Baxt izlab kelganm iz asli dunyoga,Baxt tilab ketaylik biz h am dunyoga, M a h m u d tavallo lar qilib X udoga ,O m o n lik tilaylik bir-birimizga.
M ahmud Toir Щ зШ0 ‘ZGA UCHUN
H a r afsona ostonasida Bir haqiqat gullab yotadi. Jo d u g a r la r to sh o y n as id a Yolg‘on in i pul lab yotadi.
G u l rangida ko ‘rsang du n y o n i, G 'u n c h a la rd e k x u sh ro ‘y boqqaysan. N u r rangida k o ‘rsang dunyoni, G ugurts iz h am ch iroq yoqqaysan.
Bu d u n y o n in g tom i k o ‘p baland, Iz laganing poyingda yotar.K im lar u ch u n yangi tong otsa, K im lar u ch u n so 'nggi kun botar.
G a r yaxshilik y o id o s h in g b o i s a , Y oding bilan yashar odam lar .Qish poyonlab , k o ‘kda kun kulsa, Q o rd an q o ‘rqm ay gullar bodom lar.
Bu du n y o n in g bozorlaridan ,N im a to pd ing jo n in g d an ortiq.Bu d u n y o n in g m ozorlarida ,Kim ga qilding jon ingn i tortiq.
0 ‘zga u c h u n yashadim d em a,Xush k o ‘rm agay yaratgan Egam . Bizdan o ‘zni rozi ketsin deb, Y aralgan-ku bu ko ‘h n a olam .
Mendan meni so'rama
YASHASH ВАХТ
Q u v o n ch q o lsh ig‘idek ko ‘z ochd i kurtak, Shod lik shakli b o ‘lib tugMldi g o ‘dak, D iydorga ta lp in a r in tizor yurak, Y ashashdan yaxshi baxt y o ‘q ekan bilsam.
G ul lari n t o lksa h am u m rin g bahori, C h im ch ilab q o ‘y sa -d a q ishning ozori, H ik m atin g n u rid ir sochlar ing qori, Y ashashdan yaxshi baxt y o ‘q ekan bilsam.
T o ‘q so n - la t o ‘qnashgan m o m o la r aytar, Yuz bilan yuzlashgan bo b o la r aytar,Burda n o n so kragan g ado la r aytar, Y ashashdan yaxshi baxt y o ‘q ekan bilsam.
Q ushga izlab topgan bir don i shirin,H a r gulga 0‘z in ing b o g lboni shirin,Asli o d am zo d g a o ‘z jo n i shirin,Y ashashdan yaxshi baxt y o ‘q ekan bilsam.
H ar b itta bandas in yorlasin X udo,Y o ru g 1 m anzillarga chorlas in X udo, M a h m u d n in g sa tr idan sach ra r b ir sado, Y ashashdan yaxshi baxt y o ‘q ekan bilsam.
M ahmud Toir € .l35-f§*XUSH ONLAR
Bu k o ‘ngil ko ‘z in ing o c h i lm o g l xush, Q u v o n ch n in g to krt to m o n so ch ilm o g ‘i xush. M u shku ln ing bir o son y ech ilm o g ‘i xush, X ush o n la r m u b o rak , d o ‘s t -u yoron lar .
Q a h r qalb im izda q ish lam asin hech ,M eh r barm og 'in i t ish lam asin hech ,H asad bar im izdan ush lam asin hech ,Baxt tilab ochilsin q o ‘llar, zabonlar.
Oy b izdan olislab ke tm asin sira,T o n g la r bokirad ir , quyosh bokira ,Allohga yig‘lasang k o ‘z yosh bokira,Bizni tark e tm asin yo rug ‘ im konlar.
Ishq u ch u n ishratdan to n g an la r go 'zal, Sog‘inch diydoriga q o n g an la r g o ‘zal,Loladck lovullab y o ngan la r g o ‘zal,T u tsang iz yarashsin gu l-u rayhonlar.
Biz u m r bog‘ida b ir fasl gulmiz,Bir fasl xazonm iz , b ir fasl kulmiz,Q adriga yetaylik, toki bu lbulm iz,M a h m u d , yarashm aydi sh e ’rga yolg 'onlar.
Mendan meni so'rama
BIZ KUTGAN BAHOR
O rziqib ku tgan im ko ‘klam im keldi,K im ni sog‘in tirm as, ayting, bu bahor.M en sizni, o ‘z im n i qutlag im keldi.H a m tilda, h a m dilda aytaylik takror,Bizga baxt keltirsin b iz kutgan bahor.
Bol so ‘rar b a h o rd a n b o g li b o r odam ,O sh iq d ir dilida oh i b o r o d am .Past ke tm as k o lksida to g ‘i b o r o d am ,K urtak la r kulgusi to p m as in ozor ,Bizga baxt keltirsin biz kutgan bahor.
Jom larga sig‘m aydi shodlik sharobi,B ahor q o ‘llarida gu ln ing gulobi,Xush kelding, boshlarga o ro m oftobi,Qaysi o s tonaga y arashm as gulzor,Bizga baxt keltirsin b iz kutgan bahor.
H ar maysa X u d o n in g yerga salomi,Q aytgan q a ld irg 'o ch la r k o ‘klam kalomi, Yashashga chorlaydi yaxshilar nom i,Xush niyat xush y o q a r aytsang h am yuz bor, Bizga baxt keltirsin b iz ku tgan bahor.
M ahmud Toir *1Г137Т§*DUNYO BEVAFO
B osh lar egik, b o sh la r xam bugun ,T o ‘rt yelkada bir o d am bugun , K o ‘chalarga s ig 'm ay borishar,V odarig ‘o, b a rch a ja m bugun.
Bir-birini b i lm agan lar bor,Tirigida k o ‘rm agan lar bor,T obu tin i tu tg an la r ichra,H a tto ko ‘zga ilm aganlar bor.
M eh r — aytgin, q an d o q yuz ochd i ng, Q a h r — sen, ey, qaylarga qochd ing , 0 ‘lgan sh u n ch a aziz boMurmi,K o ‘z yosh ingdan , hasad , d u r sochd i ng.
Boshlar egik, bosh lar xam bugun , T ilovatdan to sh a r g ‘am bugun.Bir qabrn ing qosh ida m ah zu n ,T iz c h o ‘kkanlar , barcha ja m bugun.
K o ‘ngil k o ‘zin o ch a rk an Xudo,Barcha o ‘ylar: d u n y o bevafo.V ah , h am m an in g k o ‘zi old ida,Bir tobu tga sig‘di bu dunyo.
*§Tl3Xl^ Mendan meni so'rama
JUMBOQ
U z u n tu n la r e r tag in ,Oyga s o ‘ylatganm isan? O q sh o m k o ‘kka term ulib , Y u lduz yig‘la tganm isan?
Lola tersang ildizin,Erkalab q o ‘yganm isan? R a y h o n z o r la r ich in d a ,Iforga to kyganm isan?
Bo la rin ing b ir bora, B a rm o g ‘in ush lad ingm i? T o n g la r xushvaq t tu rg an d a , X u d o n i xushlad ingm i?
K e td im deb kerilganda, Q ay tishn i b ilu rm isan? T osh larga h am bir q o ‘shiq, A ytishni b i lu rm isan?
Ayt, ko 'ng iln ing rangidan Qaysi b ir rang ziyoda? T ilovatdan totliroq О hang borm i d u n y o d a?
M a h m u d , ay ta r so ‘z ingn ing , Fikrini q ilganm isan.S h e ’r b e rg an n in g s h a ’niga S hukrin i qilganmisan?!.
M ahmud Toir ^139YO‘LGA CHIQQANMAN
Ayt, d iydorn ing d u d o g ‘i qayda, S oddalikn ing sabog‘i qayda,Y axshilikning yarog 'i qayda,S hun i izlab y o ‘lga ch iq q an m an .
K o ‘p e k a n -k u m e n d a n yaxshilar, Borm i, ayting, s izdan yaxshilar, K o ‘rinm aydi Kom il baxshilar.U ni izlab yo ‘lga ch iq q an m an .
O td an tushgan k o 'p ekan bu n ch a , O tga m in m o q oson mi shuncha , Kim turad i dunyo tu rguncha .U ni izlab y o ‘lga ch iq q an m an .
S o ‘zni so ‘zga to ‘ti h am q o ‘shar, G o b i bulbul zo g ‘ga par t o ‘shar, S ukut ichra kim seldek j o ‘shar,U ni izlab y o ‘lga ch iqqanm an .
Boqiy baxtn ing bu log‘i qayda,Ayt, jan n a tn in g ch iro g ‘i qayda, Y om onlikn ing ad o g ‘i qayda,S huni izlab y o ‘lga ch iq q an m an .
Mendan meni so'rama
YAXSHI КО‘RAMAN
Q ishn ing qirovlari q o sh im d an ketdi,El o 'p g a n m aysadek qalqib tu ram an . S o g ln c h sharba tidan m enga jo m tutdi, B ahorn i b u n c h a la r yaxshi k o ‘ram an .
K o ‘z im d an yum alab yuzim ga tushar, B arim dan uzilib izim ga tushar,Bailor y o m g ‘irlari yerga baxt t o ‘shar, B ahorni b u n c h a la r yaxshi k o ‘ram an .
O lisdan boqm aydi end i oftob ham , Y aproq lar yuziga sep yoyar sh ab n am , K o ‘k c linch vara tugar ayvonda o n am , Bahorni b u n c h a la r yaxshi k o ‘ram an .
I rm o q la r so zan d a , yellar x o n an d a , Raqqosa kapalak — singlim ch a m a n d a , H ech o l g in g kelm aydi b u n d ay V atanda, Bahorni b u n ch a la r yaxshi k o ‘ram an.
H a r guln ing diydori d u r la rd an aziz, Q aytgan qa ld irg ‘o c h la r hurla rdan aziz, Lolalar lovullar nozlari laziz,Bahorni b u n ch a la r yaxshi k o ‘ram an.
Lab ochgan g ‘u n c h a la r visolga chorlar , Bulbulning b o ‘g ‘zida sim u za r torlar, M a h m u d , sh u k r q i la r X u d o g a , yorlar , Bahorni b u n ch a la r yaxshi k o lram an .
Mahmud Toir
NIMA BOR BIZGA?
Q uyosh kuyib kul b o ‘lmas ekan ,O y uzilib gul boMmas ekan ,Bu yu lduzlar til b ilmas ekan , O sm o n id a n im a b o r bizga?
Y o ‘lga ch o r la r ishqdan uzoqlar , B u lbu lm an d e r gu ldan yiroqlar,K o ‘z o ch m asa yangi buloqlar, K arvonida n im a bo r bizga?
Y iqilm agan yigitdek sarxush,Keksa polvon k o ‘rib y o ta r tush ,Bir be lbog‘siz buyursa yum ush , M aydon ida n im a b o r bizga?
M e h m o n ko ‘rm ay o ‘tgan nokasning, Qalbi q o ‘rsiz, tu tu n nafasning, Q ald irg lo chn i quvgan ul kasning Ayvonida n im a b o r bizga?
O g ‘ir yukning o ro m i qayda, Y engilidan b o rm ik an foyda,Bir hovuch bug‘doyi y o 'q joyda, S o m o n id a n im a b o r bizga?
Bekorchiga b o q m as bu dunyo , Y o lg 'onch iga yo q m as bu dunyo , M ah m u d , agar yo r b o i s a X udo, A rm o n id a n im a bo r sizga?
€Г'42 j* Mendan meni so'rama
ELDA BO‘LSIN
K im dir xush n u d dav la tin ing d o n g ‘i bilan, K im lar sarxush ibodatli tongi bilan,O d am aziz bu d u n y o d a ongi bilan,Xush niyat qil, d ilda boMsin, tilda boNsin,T ilaganing eng a w a lo elda boNsin.
0 ‘z yeringni y o m o n desang yaxshing qani, Q adriga yet poyingdagi gul, ch a m a n n i ,Shu V a tan -k u aziz qilgan san -u m ani,T u p ro g ‘in o ‘p dala , d a sh t -u choN da boNsin, Q u t-b a rak a en g a w a lo elda boMsin.
B egonalar bogMaringda bog‘b o n b o 11 mas,Nolish bilan m ushkulla ring oson b o 11 mas,Yuz yil tilan, te r t o ‘km asang t o ‘rvang toMmas, Alloh bersin , senda boNsin, m en d a b o ‘lsin,D u o qilgin, eng a w a lo elda boMsin.
Q adring u c h u n q o ‘lni q o ‘lga bog‘lab yasha, Erking u c h u n o ‘zni jangga chogN ab yasha,Y uz yil yasha , d u sh m an k o ‘nglin d o g 1 lab yasha, Elim degan m ard yarog‘i q o ‘lda boMsin, T in c h -o m o n l ik eng a w a lo elda boMsin.
Mahmud To ir € T i4 3 В
BOLALAR TABASSUMI
D unyoga dunyo bergan, B o lalar tabassum i.H a r uyga ziyo bergan, B olalar tabassum i.
Jo n ichra jo n chirogN, Q u v o n ch n in g qo^ngNrog^i. Xush k o ‘rib X udo bergan, B olalar tabassum i.
Baxt kulgan kunday g o ‘zal, Oy to ‘lgan tunday g o lzal. Qatordagi qalqoning,Bor b o ‘lsin sh u n d ay g o ‘zal.
Tillarga navo bergan,B olalar tabassum i. Dardlarga davo bergan, Bolalar tabassum i.
Yaxshi tilak, xush duo O ta -o n a d a n ravo.Bolalarga tabassum Ato e t , o ‘zing, Xudo.
C hehrangga ji lo bergan, B olalar tabassum i.Vatanga ziyo bergan B olalar tabassum i.
Mendan meni so'rama
S I Z T U G 4 L G A N K U N
Sharifo Sa/imovaga
B ahor k o ‘ksin o ch g an siz tugMlgan kun,Q uyosh m eh rin sochgan siz tu g ‘ilgan kun. Q u v o n ch q a r im a y m a n deya hayqirgan,Q ayg‘u d i ldan qoch g an siz tu g ‘ilgan kun.
Bolari bo lin ing sharba tin tu tgan ,R ayhon lar rang t o bkib h im m a tin tu tgan ,D u o g o ‘y bobolar, o tin m om ola r ,X udoni xushlashib, izzatin tutgan.
Baxtga beka boMgan o nang iz u c h o g ‘,Taxtga ega boNgan o tang iz u c h o g ‘,T u n g a tu m o r boMgan oydayin x u sh ro ‘y, B elanchak bosh ida siz y o qqan chiroq.
G o ‘zallik m ing yilga yosharib ketgan,Xush tilak b o ly c h o ‘zib oftobga yetgan.S h u n d ay m u n a w a r kun siz tu g ‘ilgan kun,Baxt degan s o ‘zn i h am baxtiyor etgan.
U stoz Said A h m ad h am ish a ijodkorlarga m e h r ib o n boMgan.
D iydo r sha rba t sh o ir u c h u n .
U stoz d iydorida n u r b o r ham isha . Shoira Sharifa Salimova va M ahm ud Toir
A bdulla O ripov bilan.
m
0 ‘zbekiston xalq yozuvchis i , ustoz P ir im qul Q o d iro v
bilan.
™ " ii
O 'z b ck is to n Q a h ra m o n i , xalq shoiri Erkin V oh idov bilan.
S o 'q o q . T og 'la r bag 'r ida. 1986- yil.
S h o ir h am ish a el x izm atidad ir ,S hu bois u lug1 lar izzatidadir. 2002- yil.
• O 'zbck is ton Q a h ra m o n i , O 'zbek is ton va Q o ra q a lp o g 'is to n xalq yozuvchisi Tulepbergen Q aipbe rgenov bilan.
Ellikqal’a. 2005- yil.
P arkent. A lisher N avo iyn ing 560 yillik tan tanas idan so ‘ng.
O 'z b ek is to n xalq shoiri J u m a n iy o z Jabborov b ilan diydor.
Bo'stonliqda she'riyat bay rami. 2006- yil.
Z arken t b o g la r id a . 2002- yil.
O ’zbekis ton xalq shoiri A leksandr F aynberg P arken t m e h m o n i . 2006- yil.
Rang la r o la m id a ajib sirlar bor. O ’/b e k is to n xalq rassomi B ahod ir Ja lo lov bilan.
O 'z b ek is to n xalq shoiri Siro jiddin Sayyid bilan. Sam arqand . 2007- yil.
Sho ir ukalari A sqar va A had jon bilan C h im y o n tog 'ida .
M ahmud Toir Ж Ж 1*YARASHMAS END!
Q uyosh bizga q o ‘shilsa kerak,O y a rq o n d ek eshilsa kerak,N ega y u m -y u m yigMaysan, yurak, K o ‘z yosh bizga ya rash m as endi.
Q orsiz to g ‘lar qo ra tosh ekan ,Tillo h am bir sara tosh ekan , Ikk im izda k o ‘ngil yosh ekan ,K o ‘z yosh bizga ya rash m as endi.
T u n n i k o ‘rm ay ch iroq yoqm aym iz , Birov bergan baxtga boqm aym iz , Biz yoqm asak zog‘ga yoqm aym iz, K o ‘z yosh bizga y arashm as endi.
G u l haq ida kuylaganlar ko‘p,Kul haqida kuylaym izm i, x o ‘b? K o ‘zimizga solsalar h am c h o ‘p, K o ‘z yosh bizga yarashm as endi.
Bu d u n y o n in g beki boNamiz, B inafshaning keki boNamiz, OMdirsalar H aq deb o ‘lamiz,K o ‘z yosh bizga y arashm as endi.
U m id i b o r uvol ketm asin ,Dili borga zavol yetm asin .Biz bu lbulm iz , gul u nu tm as in , K o ‘z yosh bizga yarashm as endi.
1 0 — S a y l a n m a , II j i l d
Mendan meni so'rama
Y 1G ‘L A G IM K E L D I
(Ayollar qamoqxonasida о ‘tkazilgcm uchrashuvdan keyin yozilgan she ’r)
Bu d argohga bo q m ay d i oylar,Bu d illa rda o qm ayd i soylar,Tosh devorga uvol chiroylar,S izlar u c h u n yig‘lagim keldi.
Siz gu n o h g a , g u n o h sizga d o ‘st, Bugun ac h ch iq firoq sizga d o ‘st, BoMsin end i A lloh sizga d o kst, S izlar u c h u n yigMagim keldi.
Y o ‘l kutadi h a r kun onangiz , K o ‘z yoshlari d a ry o bolangiz, Dilni eza r tavba, nolangiz,Sizlar u c h u n yigMagim keldi.
Tabassum ga begona yuzlar, T a b a ssu m -c h u n tugMlgan sizlar, Siz y o ‘qo tgan baxt qayda b o ‘zlar, S izlar u c h u n yigMagim keldi.
Bolishim ga d e m a n g g ‘a m botar, Q aro k u n d an keyin tong o tar, K o ‘r hassasin b ir b o r y o ‘q o ta r , Sizlar u c h u n yigMagim keldi.
M ahmud Toir €(147S H U K R O N A
M ch r o tlig4 m aysaning yuzin ochd i k o ‘k lam oy,G u l b o ‘lsin deb kurtak la r k o ‘zin ochd i k o ‘k lam oy, Bosh im izdan bu lbu ln ing so‘zin sochdi ko 'k lam oy , D illarn ing xush duoga to lg a n ig a shukrona ,Bizlar yetgan ko ‘k lam ning kelganiga shukrona .
Sizib ch iq a r k o ‘z lardan to 'k i lm ag an tuyg‘ular,Erib ketgan q o r kabi q o ch ib ketdi qayg‘ular, D iydalardan d u r to 'k ib xush keldingiz kulgular, Sabo larn ing soz cha lib yelganiga shukrona ,Bizlar yetgan ko ‘k lam ning kelganiga shukrona .
Oy ekan , o ftob ekan o sm o n n in g ishongani,D unyoga kelsang arzir bir gulni tu shungan i, B oy ch ech ak kulgusiga bir nafas boylang m an i, H ovuch la r im y o m g ‘irga to 'lgan iga shukrona ,Bizlar yetgan ko ‘kIam ning kelganiga shukrona .
O ltgan k u n ing ketgan qush , qano tin i k o ‘rsatm as, Poyingdagi m aysa h am faryodini ko 'rsa tm as. Q a ld irg ‘o c h la r hech q ac h o n hech kim sani qaqsha tm as, A yvonlaring shu qushga to ‘lganiga shukrona ,Bizlar yetgan ko ‘klam ning kelganiga shukrona .
Q u tlu g ‘ k u n n in g qadrin i qu tlagan lar bilgaylar,Bir m isk inning bag‘rini bu tlagan lar bilgaylar,K o ‘klam yuzin k o ‘rganlar kurtak lardek kulgaylar, T o le im iz h u r elda kulganiga shukrona ,Bizlar yetgan ko ‘klam ning kelganiga shukrona .
€~Й81* Mendan meni so'rama
F IK R I O J I Z
Kim tikonn i ta lashur,Suyak itga yarashur.Fikri ojiz d u n y o d a Boshi y o ‘q la r bosh qashur .
Biz n im ad an to ‘yganm iz, Bizlar k im d an kuyganm iz? Suv k o ‘rm ayin goh ida ,Etik yech ib q o ‘yganm iz.
O sm o n ycrga tu shm aydi, Yer o sm o n g a ch iqm aydi. A rc y o i d a yurganlar, H aq iqa tn i uqm aydi.
Q osh in g qaro o ‘zingga, S o ‘zing qaro yiizingga. Baxtdan be to b yotganda, K im lar b o q q an ko 'z ingga?
T o hayo tm iz , yoNchim iz, T er in shilsa k o ‘nchim iz . Tirigida t ik o n -u , Q ab ris to n d a gulchim iz.
Aytaversak a rm o n k o lp, A rm o n la rd an to lg ‘o n k o ‘p. El k o ‘targan e lakdan ,S o ‘zi tush ib qo lg ‘o n ko ‘p.
Mahmud Toir
I F T I X O R
A dola tn ing tu g ‘i o sm o n tan lam aydi,K o ‘h n a d u n y o ulug 'larin yodlab yashar.Yetti asr ne boMibdi, T e m u r bobo,Yaxshi o d am o ‘lm ay turib m ingdan oshar.
O d a m yashar, o lam yashar, yashaydi u,Ruhi yayrab duo lam ing parvozida.Tangri tu tgan tu lpo rida turibsiz-ku,O n a y u rt im , ko ‘h n a Shoshn ing e ’zozida.
K o ‘ngil oMchar sadoqa tn ing s a lm o g in i , Bibixonim ruhlari h am b ed o r bu kun.G u l qildingiz T u rk is tonn ing tuprogNni, N o m in g iz h am m ard la r u ch u n m ad o r bu kun.
K o ‘h n a K eshn ing osm oniga ch iq q an oydan , N e c h a asr tun lar in ing yuzi y o rug‘.Oq tilaklar q an o t q o qqan O qsaroydan ,O lam uzra T e m u r nom i solib dovrug1.
O d a m z o d n i adola ti ulugNaydi,Poyingizda tu r ib m a n -u , bosh im osm on .Bu d u n y o n in g beklariga b o ‘y berm aydi,S izdek ulug‘ farzandi b o r 0 ‘zbekiston.
$$ 150 Ш Mendan meni so'rama
Y A S H A S H S H I R I N
Yashash qiyin, d o ‘sting kulib Y oving yog‘in yalab tursa.Y o tla r em as , tu g ‘ishganlar Yetti push ting talab tursa.
Y ashash qiyin, it itligin D asta gulga o ‘rab tursa.T o n g d a eshik o ch g an q o ‘shn ing Q oqilish ing so ‘rab tursa.
Y ashash sh ir in , b ir g ‘u n c h a n in g G u l b o ig a n in k o ‘rib tursang. O lo m o n g a in so f berib,El boMganin k o brib tursang.
Y ashash sh ir in , b ir b em orga D o rid an xush d a rm o n b o ‘lsang. Baxtdan t o ‘ygan baxtiyorga, O ldda tu rgan a rm o n b o ‘lsang.
Y ashash yaxshi, bosh ing y e tm ay T u p ro q tu tg an bolishlarga,N u q ta q o ‘yib u lgurolsang,Bu d u n y o d a n nolishlarga.
Mahmud Toir
O C H IL G A N K O ‘Z L A R
S h u n ch ak i yozgim y o ‘q qog loz qoralab , Y urakni tars yorib ch iq ar bu so ‘zlar. M en k o 'rd im , borursiz gu lzor ora lab , Sizni sog‘ingand im , ochilgan k o bzlar.
Q o n qaqshab poygakda jo n berdi yolg‘o n , Tavbaga tiz c h o ‘kdi titragan tizlar. Y uzlaring s h u n c h a la r y o ru g ‘mi, iy m on , Sizni so g in g a n d im , ochilgan k o ‘zlar.
O ftobdan d o g 1 izlab o w o r a boNgan, Oftobga qaro lm ay uyalgan yuzlar. H ech d an k o ‘ra kech j iq q a yoshga to ‘lgan, Sizni so g 'ingand im , ochilgan k o ‘zlar.
Baxtsiz b o ‘lay d em as d u n y o d a hech kas, So 'nggi nafasda saodat izlar.E ng a w a l o ‘zini tan iy olsa bas,S o ‘nggi nafasida ochilgan k o ‘zlar.
M en sizni sog‘in d im , ochilgan ko'zlar.. .
€"1521» Mendan meni so'rama
K E T G A N L A R D A N S A L O M Y O ‘Q
Bir yigit m eh n a t i bor C h iro q ning chiroyida . Q uyosh ku ldan qilm as o r S ah ro n in g saroyida.
H a r k o ‘ngiln ing dunyosi Bu d u n y o d an topihnas. Savobingiz sabosi O chgan eshik yopilmas.
K utgan o d am k o ‘ziga G u l la r ekar, bilmaysiz. S ho ir n o n d ek s o ‘ziga Y og1 su r tm asa kulmaysiz.
A chch iqn i ach ch iq kesar, Shir inga shirin qayda?G u l nafas yellar esar Y axshilar y u rgan joyda .
Kelgan sh o sh m as ketishga, D e m a n g b u n d a o ro m y o bq. M ing yil yet m as kutishga, K etgan lard an salom y o ‘q.
M ahmud Toir
A Z I Z B O L A R M ID I
Jo n in g ch a m a n id a guling soMmasa, G u ly u z gulob quysa, jo in ing toMmasa, Keksayging kelm asa, ketging kelmasa, Aziz boMarmidi d u n y o buncha la r?
U m id u m m o n id a kem ang c h o ‘km asa, Q u v o n c h q ad a h tu tsa , a n d u h to ‘km asa, Bir d o ‘sti jo n a jo n seni uqm asa ,Aziz boMarmidi d unyo buncha la r?
M ehringga tash n a la r yoMing kutm asa, O qibat bolangga q o n d an oMmasa, Q artaysang nabirang aso tu tm asa ,Aziz boMarmidi d unyo buncha la r?
Z iynating ziyoda, xalqing duoda ,QoMhiring m eh n a td a , diling X udoda , Y urm asang o ‘z ingdan rozi, du n y o d a , Aziz boMarmidi d unyo buncha la r?
^5>
ЗГ'МЩ. Mendan meni so'rama
M E N D A N M E N I S O ‘RAM A
M en tosh la rn ing ti l im an ,M en k o ‘ngilning gu lim an ,Bu d u n y o n in g gilim an, M e n d a n m eni so 'ram a.
Tillosi y o 'q boy nadur, Egilmasa yoy nadur,Suv oqm asa soy nadur, M en d a n m eni so 'ram a.
O ftobga ergashm asang,Yer b ilan y ig 'lashm asang .Tig ' bilan tillashm asang, M en d a n m eni so 'ram a.
Sen ye tm agan y o 'ld am an ,Suv k irm agan c h o ' ld a m a n ,Bir m ay sam a n , d o 'ld a m a n , M en d an m eni so 'ram a.
H a r daryon ing boshi bor,H a r k o 'zn in g o 'z yoshi bor. H am tab ib m an , h am bem or, M en d an m eni so 'ram a.
T o 'k i lm a s a m , to ' lm a y m a n , Q o r q o 'y n id a gullaym an,M en shu n ch ak i o ' lm a y m a n , M en d a n m eni so 'ram a .
K u n d an tu n n i so 'ra m a , Q o 'rd a n kulni so 'ra m a , M e n d a n d u n y o so 'rayver, M en d a n m eni so 'ram a.
Mahmud Toir € Г 155фY A S H A D IN G M I 0 ‘Z IN G U C H U N ? !
M en tiig‘ildim, g ‘o z -g ‘oz yurd im , Jon in g tikd ing so ‘z im u ch u n .K ech so ‘ra rm an , o n a , uzr , Y ashadingm i o 'z in g uchun?!
Bulut k o kkda, suv soydadir,Q aro tu n d a ko lz oydadir,Jo n im o n a m , jo n qaydadir , Y ashadingm i o ‘zing uchun?!
Y uk ко Warding yigMamading, Jon im izn i tigNamading,0 ‘tgan u m rin g i lg 'am ading, Y ashadingm i o ‘zing uchun?!
B em ehrm as farzand ahli,K ech kirarkan faqat aqli,Aytgin, o n a , d ilim dogMi, Y ashadingm i o ‘zing uchun?!
Soch laringn ing qori bilan,Jafoli jo n zori bilan,Sen m am n u n san bori bilan, Y ashadingm i o ‘zing uchun?!
H ech d an k o ‘ra kech bo I s a h am , A rm onlarga dil toMsa ham ,Y asha endi, jo n im o n am ,Q olgan um ring o ‘zing u ch u n .
Mendan meni so'rama
T O L M A S I N
Ayting, d u n y o besh kun likm i, o ‘n kunlik, K im d ir y u p u n , k im d ir b o i d i za r t o ‘nlik, Bizdan ketgan sizga yetsa ne ajab,Yaxshi la rga yarashm aydi dilxunlik.
K o ‘zgu larn ing k o ‘zi b o i s a k qaniydi,X ush k o ‘ngilning yuzi b o ‘lsak qaniydi,M en X udoga y e ta rm an m i deguncha ,Halol ta o m tuzi b o i s a k qaniydi.
U lu g la rn in g u v o g l h am tosh bosar,G ‘am o d am ning kiprigiga tosh osar, X ijo latn ing xiyoboni b u n c h a tor,N e c h u n m en in g k o ‘zlarim ni yosh bosar.
Ajab d u n y o charx ipa lak charx ekan , X u d o y im d an q o lq m a g a n d a n q o ‘rq ekan , A badiyat u m m o n id a suzar kirn,Kim q u v o n ch n in g q u m g ‘o n id a g ‘arq ekan.
0 ‘ylab topgan so ‘zing u w o s solm asin, Q ariganda q o ‘lda yuking qolm asin , Y o m o n la r h am Y ara tgann ing bandasi, Yaxshi o d am yaxshilikdan to lm asin .
Mahmud Toir
Q A N D A Y Y A SH A Y SA N ?
O sto n a o rtida k o ‘cha la r xandon ,O sto n a ichini o 'r tayd i a rm o n ,N e ch u n X u d o d an h am q o ‘rqm aysan , yolg‘on , Yaxshini yo m o n lab q an d ay yashaysan?
K o 'z laring ko ‘rk i-ku , k o ‘kargan maysa,Sen bulut b o ‘lasan oftob jilm aysa,Avval yer yayrarkan yaxshi k o lpaysa,Yaxshini yom onlab q an d ay yashaysan?
T o g la rn in g tosh ini kirn ado qilur,K o ‘zlarn ing yoshini kirn paydo qilur, T u p ro q n in g tagida kirn tillo qilur,Y axshini yo m o n lab q an d ay yashaysan?
O yog‘ing ostida ti tragan xazon Y eldek o ‘tib ketgan u m rid an hayron ,Aytgin, sen insofga kelasan qach o n ,Yaxshini yo m o n lab q an d ay yashaysan?
T o sh d an yara lsa-da k o ‘krak qafasing,Q aytib ch iqarasan olgan nafasing,M ah m u d , dilda b o 1 Isa zarra havasing,Yaxshini yo m o n lab qanday yashaysan?
Mendan meni so'rama
M U K A R R A M B O ‘L IN G
No'mon NASIMOVga
G ul g o ‘zal, m ing tu rfa rangi b o r u ch u n .T u n nurli, o r t ida tongi b o r u c h u n ,Vale o d am aziz, ongi b o r u ch u n ,Iloho , az iz -u m u k arram boding!
Bir bora kelgaymiz dunyoi dunga,T u n n i o m o n tu ting quyosh I i kunga,Alloh h am ro h qilsin bagTi bu tunga,I loho, az iz -u m u k arram boding!
Baxt b o g ‘da k o ‘karm as oqil b o g ‘bonsiz,Taxt k o ‘kka b o ‘y lam as d o n o sarbonsiz ,H a r kun shukrin qiling tinchsiz , om onsiz ,Iloho, az iz -u m u k a rram boding!
O ftob o zo r id an o sm o n o ‘k inm as,J ilg 'a jam oliga tosh lar to 'k ilm as ,Dilda iym on us tun , qad d in g bukilm as,Iloho, az iz -u m u k arram boding!
H asadgo 'y h a r tu n d a y o m o n tush k o ‘rar,Saxiy dil tub ida bir behish t ко Tar,Y o ‘qni y o ‘q lab turing, Tangri xush ко Tar,Iloho , az iz -u m u k arram boding!
O 'z iga ish o n m ay yashash yolg‘ond ir ,Q uyoshga q o d c h o ‘zing, nuri narvondir ,Xush niyat y o r bodsa , d u n y o o m o n d ir ,Iloho , az iz -u m u k a rram boding!
Mahmud Toir
Y O R IS H G A N Y O ‘L S O RAYMAN
Q u v o n ch im n in g qa tida k o ‘kargan gul istaram, A rm o n im n in g o r t id an у ig‘lagan dil istaram.Dillar ichra bir k imsa yu rm ag an y o ‘l istaram,K o‘zni yum sam , k o ‘z ochgan dil so ‘raym an , A llohim , Yurgan sari yorishgan y o ‘l so ‘raym an , Allohim.
Sen deb y o ‘lga ch iqqann i y o ‘lga tashlab ke tm aysan , Yaxshilarni y an toqdek ch o 'lg a tash lab ketm aysan , Sajdangda sarg‘ayganga obi z a m -z a m tutgaysan,K o‘ngil bersang ko ‘kiga to g 6 bergaysan, A llohim ,Jism bersang jo n in i sog‘ bergaysan, Allohim.
Bu d u n y o n in g bag‘rida q ad am yetm as joy lar k o ‘p,U m r b o ‘yi oh ursam no lam yetm as joy lar k o ‘p,0 ‘z d o g ‘idan o 'z la ri o r qilguvchi oylar k o ‘p,O ftobing alqaganga n u r bergaysan, A llohim ,Qalb tubiga kul b o 6lm as q o ‘r bergaysan, Allohim!
Bu dunyon i b o zo r deb kelguvchi h am k o ‘p ekan ,Bu dunyon i m o zo r deb o lg u v c h i h am k o ‘p ekan,La ilaha illalloh, deya olsa x o ‘b ekan,Behishti m u b o rak d an gul t i land im , A llohim ,Q abrim ga h am bir ch im d im n u r t i land im , Allohim.
Mendan meni so'rama
J O N I M IC H R A Y A S H A R Y A X SH IL A R
M en o rz u m a n a r m o n d a n g ‘olib, H a q iq a tm a n yolg‘o n d a n g ‘olib,M en rost s o lzni asrab y u ru rm an , K o ‘z la r im n in g tubiga solib.
T ash ak k u rd an to m g an boldayin , Y onoqdag i y o ru g 6 xoldayin ,J o n im ichra yashar yaxshilar, Y urag im ning yod ida qolib.
Kulib tu rgan bo laday shirin,U zilm agan loladay shirin ,K utsang b a h o r keladi albat,H a r m aysaga tu m o r la r olib.
Q u v o n ch h a m qayg‘uga zo rm ik in , U m rim u z u n degan borm ik in , B ilib-bilm ay o lyga c h o ‘m u rm an ,T osh ke tm asm i y ashashdan tolib.
Bu o lam hay ron lig1 bozori,Bu o lam vayronlig1 m ozori , B ilo lm aym an , kelarm i M ah m u d , Q iy o m atd a g u n o h d a n g ‘olib.
Mahmud Toir
S E N D A N Y IR O Q D A
Bu d u n y o to mi dan tosh tash lam angiz , Y arashm asa yigllab k o ‘z yoshlam angiz ,H a r ko 'ngil k o ‘kida yu lduz bor, oy bor, C h iq m ag an quyoshga dil g ‘ashlam angiz .
Alloh yarlaqasa nazarda tutgay,H asadch in i eli hazarda tutgay,Baxt degan bir so ‘zn ing b o tm o n yuki bor. Be m e h r baxtni h am ozo rda tutgay.
O ftob kerilm aydi, ch iroq ch iranar ,G ‘aflat sarxush yursa , tuzoq ch iranar , O lam tom oshasi tugam as sira,Yirtiq kiyim k o ‘rsa, qu roq ch iranar.
Uzilib ketm asa a rq o n a rdoqda , Sog‘inchn ing savlati m ungli firoqda.D u n y o bevafo deb no lim a , M ah m u d , S en d an yaxshilar k o ‘p sen d an yiroqda.
11 — Saylanma, II jild
Mendan meni so'rama
O L S A N G
Nabiram llyosga
Yaxshi m an dey ishdan hech q i lm ay m an or, Beayb parvardigor, q u su rla r h am yor.S h u n d a n xijo la tm an, b ir o ‘t in ch im bor,O lsang, fazilatim olgin, bolajon.
Y o ‘l yursang y o ‘l k o ‘pdir, q o ‘l ursang yum u sh , T o ‘rvasin to ‘ldirm as bu k o ‘hria tu rm ush , U rushsang d u n y o d a sh ay to n - la urush ,O lsang, fazilatim olgin, bolajon.
Bu hayo t h a r kuni to 1 rga chor lam as ,0 ‘zini b ilganni m u d o m xorlam as,O d am lik sharafin oq lay bilsang bas,O lsang, fazilatim olgin, bolajon.
K o ‘p g ap d an k o ‘p irm a , o zd a n o rlanm a , N afsing t ig1 tu tsa h am yotga zor lanm a,0 ‘zgalar xatosin q ilm ayin t a ’na,O lsang, fazilatim olgin, bolajon.
Boqiylik baxti b ir X udoga yordir,B oshdan ba land sakrab k o ‘p lar afgordir,N en ik i t i lasang A llohda bordir,O lsang, fazilatim olgin, bolajon.
Rost yashash d u n y o d a boMmagan oson , K e tguncha shoshadi bandasi h am o n ,Vale ox ira tda o ‘tm aydi yo lg‘on ,O lsang, fazilatim olgin , bolajon.
Mahmud Toir €1 163 ШO M A D IN O L M A
K o ‘ngilning tub in i k o ‘zgu k o ‘rsatmas, Q izargan yigitni k o ‘zguga solma. X udoy im , о m ad b e r h a r b ir yigitga, O tin i o lsang h am o m ad in olma.
Yayrasa yarashar yigit zotiga,Q uvonch quvib yursin, d u o d an to lma. T o g ‘ni ta lqon qilsin el n ing korida, Sochlari o q a rm ay q o m atin olma.
M u h ab b a t m erosd ir O d am A todan , M o m o H avolarim q a y g l ig a solma. Sevilib yashasin , sevib yashasin,Jon in i o lsang h am jo n o n in o lm a.
H a r farzand u m rn in g u zun y o ‘lidir, 0 ‘zbegim beshigi sira b o ‘sh qolm a.Yigit t izzasida o lg ‘li o ‘tirsin,Elga m ard la r kerak, po lvonin o lm a.
A llohim , k o ‘zini t o ‘q qil yigitning,Bir nafsi y o ‘lida yuz k o lyga solm a, Berguvchi o ‘zingsan, olguvchi o ‘zing, O rini o lm agin , o m ad in o lm a.
Mendan meni so'rama
Z O R I M B O R
Kelsam , ket d em as dunyo , K e tsam , kel d em as dunyo. X ayyom dek hayron o ‘ld im , T o ‘rga o ‘t d em as dunyo.
Dil qan i, d ildosh qani,Sir q an i , s irdosh qani,Ay d u n y o , bozoringda S o tu r b an d a bandani.
T aroz ing , tosh ing ko ‘pdir, K o ‘z ingda yosh ing k o ‘pdir, B echora q o ‘l c h o ‘zganda P ishm agan osh ing k o lpdir.
Q a y n am as q u m g ‘o n o ‘zing, U sh a lm as a rm o n o ‘zing, C h o ‘p tu sh ib ch a rc h a m a d i , O ch ilm as ikki k o ‘zing.
N o lis am n o d o n d em a,S hoi rim sh o d o n dem a. M e h m o n in g g ‘a m n o k b o ‘Isa, 0 ‘zingni m ezb o n dem a.
Til berding, so ‘z laydirm an, Dil berding, b o ‘zlaydirm an. H aq m en i b an d a m degan, H aq q im n i izlaydirman.
K u y d im , k u y m ad in g , d u n y o , K u ld im , ku lm ad ing , dunyo . Z o r im bor , z o T im y o ‘qd u r, D o ‘stim boMmading, dunyo.
M ahmud Toir
B U L B U L
S he 'rga o ‘xshash sad o d an q o ‘rqdim , G a rch i q o ‘rqsam X udodan q o 'rq d im .
Y ozm ay turib yondi so ‘zlarim ,Sukut ichra q an c h a b o ‘zladim.
Y uragim ga san ch d im qalam ni,M en b ag ‘rimga bosd im alam ni.
It itligin q ilarkan h a r vaqt,M en itlardan t i lan m ad im baxt.
G a rc h i olis oftobga boqd im ,K o ‘ngil otlig' daryoda oqdim .
Q arg 'alarga q o 'shsa h am taqdir.Bulbul bo 'l ib y asham oq baxtdir.
B I Z
Biz g ‘aflat bo g 'id an xazon supurdik , O ch ilm ay in soMgan ishqning barglari.Ye rga yarashm agan supurgi yig'lar, Kipriklarni egar hasra t gardlari.
Biz ko 'ngil ko 'z idan ch im d im n u r so 'rd ik , Y urakning tub idan b o ‘yladi zorlar.Talab q irg 'o g 'id an turib hayqirdik,Aql arqoniga osildi orlar.
Biz ishqqa ilashma dedik beparvo,Jo n g a p ich o q soldi shu o n bir ch aq m o q . Bir so ‘zlab o 'n bora adashgan qulm iz , O 'z in g d an begona qilmagin, Alloh!
Meadan meni so'rama
KO‘RGAN YAXSHI
Bugun yolg‘on bozorla rin berk ko ‘rdim , X iyonatn ing ozorla rin tek ko ‘rdim , H aq iq a tn in g yiizlarida k o lrk k o lrdim , E sh itgandan k o ‘rgan yaxshi deganlar.
T u n n in g to n g d an qoch g an in i ko ‘rdim m en, O ftob yuzin ochgan in i ko ‘rd im m en , S h ab n am shodlik sochgan in i k o ‘rd im m en, Eshitgandan k o ‘rgan yaxshi deganlar.
В и d u n y o d a ko ‘rgan darn ing d am ekan .O h , quv o n ch n i quvib yurgan g ‘am ekan , M anov gulni, b u yan toqn i kim ekkan , E sh itgandan k o ‘rgan yaxshi deganlar.
Ostonasi tillo uyda tosh k o ‘pm i,0 ‘ksik dilda, g larib k o ‘zda yosh k o ‘pm i, K o ‘zlaringga kim so lm oqch i , ayt, c h o ‘pni, E sh itgandan k o ‘rgan yaxshi deganlar.
O rzu to ‘la o sm o n i b o r q o ‘l yetm as,U bir d ilbar — m ing yil yursang dil yetm as. A gar sen ing jo n in g b o ‘lsa o ‘q o ‘tm as, E sh itgandan k o ‘rgan yaxshi deganlar.
T o ‘rt unsu rd ir , t o ‘rt fasldir bu o lam ,Bir k o ‘rgani kelar asli h a r o d am ,Y o ‘l bersangiz ko ‘rib ketsin M a h m u d ham , E sh itgandan k o ‘rgan yaxshi deganlar.
Mahmud Toir € Г н>7 ШBOLALIK
Sen qaydasan , jo n in g o m o n m i, Poyingda yer, b o sh d a o sm o n m i, Q aytm aslig ing aytgin, yo lg‘o n m i, M en i tashlab ketgan bolalik.
K o ‘kragim da ko lkargan lo lam , Kiprigimga tosh osgan jo lam ,O p p o q gu lim , ay shirin no lam , M eni tash lab ketgan bolalik.
Yuzi oftob , k o ‘zi m u n c h o g ‘im , Jon im dagi m e n d a n yirog‘im, Q ay la rdasan xush o v u n c h o g ‘im , M eni tashlab ketgan bolalik.
Qirga ch iqsak q irlar x u sh -xandon , K o ‘kka boqsak kulardi o sm o n , Bugun dilda ulg‘ayar a rm o n ,M eni tash lab ketgan bolalik.
Sen ko ‘rgandek kengm as bu dunyo , O , barchaga tengm as bu dunyo , K Jm dan m eros q aboha t, riyo,M eni tash lab ketgan bolalik.
Ertaklarda e langan jo n im ,M ardga m ad ad tilangan jo n im , T o v o n im d an olgan tikon im ,M eni tashlab ketgan bolalik.
O rtga b o q m ay ketgan irm o g kim,Ey y o d im d a yongan ch irog 'im , S o g 'in ch la rd a n kuyar q aro g ‘im, M eni tashlab ketgan bolalik.
Mendan meni so'rama
YAYRASANG QANI
K iyim ga yarashm as y am o q b o ‘ladi,Y o m o n so ‘z k o ‘r inm as to ‘q m o q boMadi, K o 'k la m n in g kulgusi c h a q m o q boMadi, Sayrasang bu lbuldek sayrasang qani, Yoshingga yarashsa yayrasang qani.
C h u m o li c h u m c h u q n i quvib ye tm agan, Hasad sahrosidan daryo o ‘tm agan,Ayt, k im ning baridan a rm o n tu tm agan , N o sh u d q an d o q m insin u c h q u r sam ann i, Yoshingga yarashsa yayrasang qani.
D ard tu rtib tu rm asa jonligi yolg‘o n ,Q ush qaytib kelm asa donligi yo lg‘on ,Bizni so g 'in g an la r b o ‘lsinlar o m o n , Baxtning bozor idan iz lam ang m ani, Y oshingga yarashsa yayrasang qani.
Y ulduz yuzidagi d o g ki k o ‘rinm as,A xtarm a, o sh iq n in g sog‘i k o 'r in m as , B em orn ing h ech vaqti c h o g ‘i k o ‘rinm as, 0 ‘zi kuyganm ikan kuydirgan sani, Yoshingga yarashsa yayrasang qani.
O rzu ar im aydi degan ko ‘p ekan ,K o ‘ngil qar im aydi degan k o ‘p ekan , N afs idan n ad o m at yegan k o ‘p ekan, M a h m u d , s h e ’rdan u lug ‘ in sonn ing s h a ’ni, Yoshingga yarashsa yayrasang qani.
M ahmud Toir :Й Ж 1*B U L B U L B O ‘LS A N G
O sm o n uzoq , yer qattiq ,Aro yo ‘lda n im a bor?T u n d a n tongga ye tguncha , Q aro y o ‘lda n im a bor?
K o ‘ksi t o l a yulduzi, K erilm aydi bu osm on.Y uz yil yig‘lab y o ‘qlasang, Egilmaydi bu osm on.
D u n y o to ‘la sir ekan, Y echilm agan tu g u n k o ‘p. Yashab tu rgan odam ga, E r ta - in d in , bugun ko 'p .
Hiringlaydi xazonlar,Tegib ko 'k lam joniga.T o sh o t ish a r to r t in m a y , M aysa la rn ing shoniga.
M ash h u rla rg a , o ‘g ‘lim , hech , BoMaverma havasda.Bulbul boMsang q ishda h am , K uylatarkan qafasda.
f T n o i * Mendan meni so'rama
RIYOKORGA
Siz yolg‘o n n in g yuziga yog‘lar surtib so ‘zlaysiz, Rostni q o n la r qaqshatib tikon tu zd a tuzlaysiz, T o b u t bilan kursining egasi y o ‘q dunyoda ,El tegsa kursingizga bech o rad ek bo'zlaysiz.
U ya lishn i o 'rg an ish yaxshi lam in g m erosi,O h im n i q an d o q to rts in toshsiz qolgan tarozi, Kerilganda kekirib yurgan lam ing yonida,К u n ko ‘rm asa ne ajab ojizlar qilgan orzu.
Bu o sm o n n in g narvoni Y aratgann ing q o l lida, N o la la r u m m o n i b o r m ajnun la rn ing choMida, O qayotgan daryon ing to ‘g ‘o n in holiga voy,It h am ish a hurgayd ir z o ‘r karvon lar yo lida.
Sizga yolg‘on yarashar, tilingiz o ‘zingizda, Insofning uv o g ‘i y o ‘q vale b ir so ‘zingizda, S h u n d ay yashab h am balki yuz yil u m r k o ‘rarsiz, Lek qarg ‘ishlar q u m g ‘on i qaynagay izingizda.
Mahmud Toir € 171 m
SIZGA BARIBIRMI?
A zizim , bag‘rim ni tig‘laydi s o g in c h ,M en kimga t o ‘kilay l im m o-lim to ‘lsam. Jo n im d a ch a rx u ra r ushalm as ilinj,Sizga barib irm i, yig‘lasam, kulsam.
H o v u c h im hapq ira r quvonch yosh t o ‘ksa, N e qilay q a rsh im da an d u h tiz c h o ‘ksa, A lam qilar ekan d o ‘stdan o ‘q tegsa,Sizga barib irm i, yig‘lasam, kulsam.
B o 'y lad im , b o ‘y lad im dorga ye tm ad im , Q a to rd a kerilgan norga ye tm ad im ,0 ‘z k o ‘ng lim dan b o ‘lak zorga ye tm ad im , Sizga barib irm i, yig‘lasam, kulsam.
T oshlarn i chiritib b o ‘lm as ek an-ku ,Oy d o g ‘in aritib b o ‘1 m as ekan-ku , Q uyoshni qaritib b o ‘lmas ek an-ku ,Sizga barib irm i, yigMasam, kulsam.
O m o n a t dunyoga g ‘an im a t m eh m o n .M en c h in d an so ‘rasam egilgay osm on ,Oy o ‘tar, yil o ‘tar, ey d o ‘sti n odon ,Sizga barib irm i, yig‘lasam, kulsam.
€ГГт2 Mendan meni so'rama
Q U Y O S H D U O S I
Y o m o n s o ‘z lar dilga y o m o n bo tg an ch a bor,Dil og lrisa k o lngillar m u z q o tg an ch a bor,Xush niyatga darvozang iz och iq tursin,Kutilgan to n g b iram yorug6 o tg an ch a bor.
B ahor ku tgan qish q o ‘yn id a gullab yashar, K urtaklarga gu ldan u m r tilab yashar,Yaxshi o d am yaxshilikdan to liqm aydi,H ar m aysani n igohida silab yashar.
Z u h n a t q o c h u r tu n d a yoq q an bir sham bilan, K o 'k lam k o ‘rki unga yctgan o d am bilan.Suv so 'ra sang sen to g ‘la rn ing u m rin tila,H ovuch to ‘lmas tong lar tu tgan sh ab n am bilan.
B ahor bog1 in b ag ‘ri kengdir o lam qadar,T u rfa gullar bir-b iriga ze r -u zabar,K o 'z laringga sig‘g u n c h a k o ‘r k o ‘klam ko 'rk in ,Ikki d u n y o m u saw ir i A lloh chevar.
T o 'r t faslga darvozani k o 'k lam ochur ,K o 'k d an och u r , gu ldan o ch u r , k o 'rk am ochur , H ar m aysan ing u m rin tilab tiz c h o ‘k, M ah m u d , K o 'k d a quyosh duosini n u rd an sochur.
M ahmud Toir *gfl73H A Y R O N L IG 6
Biz ko 'rgan terak lar bargin t o ‘kibdi, l ldizlar ti trashib dard in t o lkibdi. K uzakning hayronlig1 b o g ‘ida, ey voh, X azon la r X udoga tizlar c h o ‘kibdi.
K elganlar ketishin xasdan so ‘ranglar, TogMarning c h o ‘kishin pastdan so ‘ranglar, K o‘ngilni o sm o n d a ko ‘rm oq b o ‘lsangiz, D uoga ochilgan das tdan so‘ranglar.
Kim d u n y o tom iga narvon q o lyibdi,Q o ‘l yetm as m u Ik narxin arzon q o ‘yibdi. YigMashni b ilm agan kulib yo lch itm as,Z o g ‘ qahri bu lbulni tig‘siz so ‘yibdi.
G u l q u ch g an g 4 m ch a la r baxtga pay vast a, Kesilgan te rakn ing ildizi xasta.T o 'n k a n in g bosh ida gar bolta hokim , Ja llodning q o i id a bolta shikasta.
Kim gu lzor oralab goh choMga o ‘tar, 0 ‘ngdan yu ro lm agan naqd so ‘lga o ‘tar. A rm o n o sm o n id an yerga tu sh , M ah m u d , Bu d u n y o u qoMdan bu qoMga o ‘tar.
€П~74Щ Mendan meni so'rama
ZOMIN YOSHLARI
H a r ko 'ngil bir daryo , o q m o q istasa,H a r dilda b ir c h o ‘g ‘ bor, y o q m o q istasa, Istasa, s h e ’r o tliq c h a q m o q istasa,Dilbar dil ah lin ing biz d ildoshlari,Xush k o ‘rdik, xush k o 'rd ik , Z o m in yosh lari.
N im a b o r d em an g iz Z o m in to g ‘ida,Poklik qaynab y o tu r h a r b u lo g ‘ida,Q uyosh qa lam y o ‘na r oy o ‘rog ‘ida,S h e ’r bitsa daf ta rd ir h a t to tosh lari,Q a lam qoMingizda, Z o m in yosh lari.
M ajnun to l tagida M ir tem ir guvoh,B a ’za n s h e ’r b o ‘larkan b it tag ina oh ,Abdulla Orifning izida irm oq,S og‘-u o m o n boNsin o l t in bosh lari,V a tan chirogMdir Z o m in yosh lari.
Oy d o g ‘in te ra r la r oydin tunlari,Zulfiya m o m o n in g o p p o q gullari,Ey n azm bogMning xush bulbullari,H am id O lim jonn ing dil quyoshlari,Q u v o n ch q o ‘ng ‘irog‘i Z o m in yosh lari.
H a r kim h o ‘p lo lm agay ko ‘ngil chashm asin , S h u n d ay s h e ’r o ‘q ingki, to sh la r gullasin, M u h a m m a d Y usufning ruhi qoMlasin, 0 ‘zbakiy rangdad ir k o ‘z -u qoshlari,Z o m in yoshlari bu, Z o m in yoshlari!
M ahmud Toir
SABR
B o‘g bzim ga tiqilgan ul toshlarni yu to lm ad im ,K o ‘zim ga sig‘m agan ul yoshlarni yu to lm ad im , M in n a tg a dam lan g an ul oshlarni yu to lm ad im , D em ang iz , m en o ‘zim ga bilib jab r t i lad im ,T ilasam gar A llohdan faqat sabr tiladim.
T u h m a tc h in in g tilagin tarozi to r tm as ekan ,Oriyat o sm o n in in g quyoshi b o tm as ekan ,Q adrin i qa lqon bilgan poygakda yo tm as ekan , B an d am an , g o h -g o h id a m an am n ad ir t i lad im , T ilag im ning so ‘ngida q o ‘rqd im , sabr tiladim.
G u l istab gu lzor ichra tikonn i tilab o ld im ,N afs im ning n ad o m atin goh ida kuyga soldim ,K o ‘z n ec h u n to ‘yd im dem as, q an d ay in k o ‘yga qo ld im , K o ‘nglim ning osm oniga nah o t ab r ti ladim ,T o n g d a uyald im n u rd an , yana sabr tiladim.
N afsin ing quli boMdi q ilganda ilk b o r xato,J a n n a tn in g c h a m a n id an quvildi O d am Ato,Bu q an d ay dard erurki, bandasi to p m as davo, D em ag in , q o d ir Egam , sendan q a h r t i lad im ,O jizm an o s tonangda , q u lm an , sabr tiladim .
Shaytoni lain q o n d a j ilm ayadi a ldam ch i,M u h a m m a d M ustafodek kim so lur unga q am ch i , Jo y n a m o z jam o lid a k o ‘z yoshim to m c h i- to m c h i , M a h m u d oshiqi dilga savti sadr tiladim ,U m ri jo n g a baraka, H a q d an sabr tiladim .
*§Г17бТ& Mendan meni so'rama
0 ‘ZBEKIST0N G‘ALLASI
G ‘allang b o 1 Isa q o ‘shig‘in a w a l o n an g ay tarkan , Issiq n o n n in g isidan sarxush bo lang aytarkan. Q uvonch qu ch sa k o ‘zingni o q q an jo lan g ay tarkan, D e h q o n u c h u n bu d am la r u m rin in g xush pallasi, Kaftidagi d u rid ir 0 ‘zbckiston g ‘allasi.
X u d o bersa x irm onga d o n ing sig‘m ay qolarkan , D astu rxonga q u t t o ‘ksa, n o n in g sig‘m ay qolarkan , H aq qoMlasa dunyoga shon ing sig‘m ay qolarkan , Bug‘d o y d ay in b o sh o q la r dilda d eh q o n yallasi, Q o ‘sh iqlarga q o ‘r b c ra r O 'zbek is ton g lallasi.
C h e r ta bilsang k o ‘ngilning toriga n im a yetsin, Ahdiga vafolining origa n im a yetsin,Mayli o q n o n , qo ra n o n , boriga n im a yetsin,Q u rir h a t to qushn ing h am sa ra to n d a sillasi, D eh q o n ig a d a rm o n d ir 0 ‘zbekiston g'allasi.
U n elaydi o n a la r oq tilakdek u lg‘ayib,K elinchak lar non uzar, n o n isiga yuz chayib, Boshdagi boqiy baxtdek quyosh tu ra r jilmayib, H a r boshoq h u r e lim ning yerda kulgan tillasi, T il lodan xush to v lan a r CVzbckiston g ‘allasi.
Mahmud Toir iD lzCHECHA
(Xalq ohangida)
C h ech a , ch e ch a , ch e ch a -y o v , N e b o ‘lar bu kecha-yov?
C him ild iqqa chorlaysiz, T ab assu m d an porlaysiz.
Kelin nega suzilar,M en in g ich im uzilar.
Y urag im da o t ch o p a r ,Q o ch ib ketsa kim topar?
C h e c h a , c h e c h a , ch ech a -y o v , N e boMar bu kecha-yov?
B uncha xan d o n otasiz,Dilga toshdek botasiz.
Y oN im dan nari qoching ,Kelin yuzin sal oching.
Yuzi oydekkinam i,S o ‘zi m oydekkinam i?
C h e c h a , ch e ch a , ch e ch a -y o v , N e b o 'la r bu kecha-yov?
Q u v o n ch im quvib kelar, J ism im d a c h a q m o q yelar.
Yostig‘im yonsa kerak,Vah, kimga olov kerak.
S o ‘zim ga sigkm ay qoldim , 0 ‘z im ga s ig 'm ay qoldim.
12 — S a y l a n m a , II j i l d
Mendan meni so'rama
C h e c h a , c h e c h a , ch ech a -y o v ,N e boNar bu kecha-yov?
X udoyim ga shukrim bor,B o id i m en g a o ‘zi yor.
Q o ‘yn im dagi d ildorim ,Q aytib ke tm as bahorim .
Q ulog‘iga shivirlay,J o n id a b ir jimirlay.
C h e c h a , c h e c h a , ch e ch a -y o v ,N e boMar bu kecha-yov?
M E N I N G O R Z U L A R I M
O yning o ‘rog liga osilgan ilinj,T o n g g ach a ta lp in d im , q o ‘lim yet m ad i. Q uyosh q o ‘rg‘o n id a yuz ochgan sevinch, K un b o ‘yi yo1 yu rd im , yoMim yetm adi.
M ening o rzu la r im — m en ing a rm o n im , Y etd im d eg an im d a yetm ish yil nari. M ening o rzu la r im — shirin yolg‘o n im , Siz qayga borursiz m en d an ilgari.
M en ing o rzu la r im — o p p o q qush larim , Baxtning o sm o n id a begonang izm an .Bir kun o ‘ngdan kelu r y o rug1 tush la rim, B ugun-ch i , shoiri dev o n an g izm an .
Mahmud Toir €f 179 fgrISM
„M ening ismim s h e ’rga yarashm aydi ded i о ‘ksinib Jumagul otli ayol.
Mayli, a lam qilsin, mayli kulsinlar,U lar a w a l sizdck g o ‘zal boMsinlar.Q uyoshdek quvonib , oydek toMsinlar.M en dil bogNngizga k irm agan bulbul.Ay, jo n im Jum agu l , jo n im Jum agul.
S och ing iz sabosi sarxush qilibdur,Nozli n igohingiz bexush qilibdur.Sizni k o ‘rgan k u n la r b ir tush b o ‘libdur.Izingizni izlab yurguvchi m en qul,Ay, jo n im Jum agul, jo n im Jum agul.
S izni suq ko 'z la rd an berkitib bo 1 mas,Rash к degan baloni rad ctib b o ‘lmas.Sizga k o ‘z bilan ham gul tu t ib b o im a s ,Siz gu ldan g o ‘zalroq ko ‘nglimdagi gul.Ay, jo n im Jum agu l, jo n im Jum agul.
Sog‘insak qaqshaydi ikki ko 'z im iz ,YoNlarin y o ‘qo tgan oshiq o ‘zimiz.Sizga ye ta rm ikan bizning b o ‘zimiz,M a h m u d d e k M ajnunni u n u tm a n g butkul,Ay, jo n im Jum agu l, jo n im Jum agul.
Mendan meni so'rama
QAYNONA
( Hazil)
Bu q o ‘sh iqda hazil bor, Q iz lar ye ta r m anzil bor. J in d ek zil h am y o ‘q em as, H a r k im da h am k o ‘ngil bor.
Yot uyda ye tim day in , H ayotin b o sh la r kelin. Q a y n o n a y o m o n b o ‘lsa, K o ‘zlarin yosh la r kelin.
O ylar o ‘ta r , yil o ‘tar,Kelin b irdan o ‘t olmas. Q ay n o n as in qahriga ,Kun keladi ch idolm as.
B o sh la n a r g ap o t ish la r , B o sh la n a r g ap so tishlar. 0 ‘rtada sarson kuyov, T o n g g ach a ters yotishlar.
Q a y n o n a jo n , q a y n o n a , Kelin sizga parvona.G a r siz qovoq uysangiz, Yetti o lam vayrona.
Kelin h am bir o n an ing , Jo n d a n ch iq q an chashm asi. 0 ‘ng ko*z bilan qarang siz, Y o m o n em as ham m asi.
H oy kelinchak , kelinchak, J i lm ayib k o ‘ring j indak . Q a y n o n a h a m tosh em as, Ikkingizga jo n kerak.
M ahmud Toir
Q a y n o n a jo n , q ay n o n a ,Kelin sizga parvona.G a r siz qovoq uysangiz,Yetti o lam vayrona.
BEFARQLARDAN QO‘RQ
A gar q o ‘rqsang d u sh m a n d a n q o ‘rqm a, D ushm anlig i o ‘zingga ayon.H a r kovakka qoMingni suqm a,Paytin topsa chaqad i chayon.
D o ‘stlardan h am q o ‘rq m o q bekordir, T uban likka borm aydi axir.D o ‘stlarning h am turfasi bord ir,N ari borsa b o ‘ladi baxil.
Agar q o ‘rqsang befarq lardan q o ‘rq, Loqayd, beg‘am , tom oshata lab . D unyon i suv bossa sukutda,0 ‘t ketsa h am turgaydir qarab.
€ГГЩ§* Mendan meni so'rama
ONA
Bu d u n y o n in g bozorida baxt borm i,X u d o y im d an t ilaganing naqd borm i,OyogNngga bosh im q o ‘ysam dil o sm on ,O n a , sen ing to v o n in g d a taxt borm i?
T ulpo rla rga tu sh o v uyat, tu shov or, Bedorlarn ing bolishida h ikm at bor,M ing d o d im d a b ir oh ingn ing gardi y o ‘q,O na , sen ing o lq ish ingda oyat bor.
O sm o n uzoq , yer qatt iq deb ko ‘p aytding, YoNlar kutib darvozaga dard aytding,O n a , yuz ing tab assu m la r ta lashsin ,Ajinlaring chehrangdag i sh o h bayting.
O nasin i bevaqt bergan baxtsiz k o ‘p,O h , onas iz tax tda tu rgan taxtsiz k o ‘p,O tan g ketsa dard ing t o ‘ksang o n an g bor,O n a n g ketsa ch iq m as ekan k o ‘z d a n c h o ‘p.
O ro m so 'z in o sm on i h am onad ir ,Q a d r s o ‘z in q o ‘rg‘oni h a m onad ir ,S he 'r ingn i q o by, M a h m u d , o n an g k o ‘nglin top, Jan n a tla rn in g posbon i h am onadir.
M ahmud Toir €1 183'BILMASANG
H am m asi o ‘tk inchi, xo ‘sh, n im a o ‘tm as , Bu d u n y o d a ayt, qoMdan n im a ketmas, N im an i k o ‘z k o lrib va yo q o ‘l tu tm as .G a r bilsang to r t in m a , aytaver, shoir.
TogMarning b o ‘yiga b o ‘y q o ‘shguvchi kim, O qiln ing o ‘yiga o ‘y q o ‘shguvchi kim, Savollar k o lp vale, javoblari j im .G a r bilsang to r t in m a , aytaver, shoir.
K ichik tosh u lg‘ayib katta boMurmi, O yning yetoviga quyosh koMuirmi,B ilmay yashasang h am ko ‘ngil toMurmi, G a r bilsang to r t in m a , aytaver, shoir.
K o 'rg an im qursin d e r koT m agan o d am , Q a n d o q qay tar ekan kelm agan o d am , O sm o n d a n tusharm i, oMmagan o d am . G a r bilsang to r t in m a , aytaver, shoir.
T ils im lar q o sh idan qaytaver, shoir, T ush laring suvlarga aytaver, shoir.D u n y o sirlarining tub in ax tarm a, B ilmasang bilgan ing aytaver, shoir.
Mendan meni so'rama
КО Р EKAN
Q uvonch q a n o t yozsa, o sm o n chorlaydi, Q ay g ku b o ky k o ‘rsatsa, zam in zorlaydi, X iyonat o ‘z idan q a c h o n orlaydi, B ilganim dan b i lm agan im ko ‘p ekan.
S h u n c h a la r uzoq mi uyqusiz tun lar , 0 ‘ziga ye tkazm ay ch o p ad i kunlar,M enga b o ‘y ko 'rsa ting , bag 'ri bu tun lar , K o 'rg an im d an k o ‘rm agan im k o ‘p ekan.
Y er osti uzoq mi yo o sm o n yo 'li ,Q ay biriga ye ta r bandas in q o ‘li.Sen qaydan yog‘asan , tu h m a tn in g d o ‘li, B ilganim dan b i lm agan im ko ‘p ekan.
C h ay o n n i chiroyli d em ad i hech kim, Sarqitn i xush ko 'r ib ye m ad i hech kim, G u l ko 'rsa k o ‘zini yum m ad i hech kim , K o ‘rgan im dan k o ‘rm agan im k o ‘p ekan.
S h e ’r ichra to p ish m o q q id irganim y o kq, K o ‘ng lim n ing tub in i s id irganim yo 'q , Balki b ilganim ni b ild irganim y o ‘q, B ilganim dan b ilm agan im ko ‘p ekan.
2 0 0 6 ~ 2 0 0 2 '- J f i & r
Mahmud Tnir ^ 1*7OTA UY
A bdusalom DIL К ASH go
O ta uyn ing fayzi boMak,H a r q a r ich d a nuri bor.O n a n g kutib o lm asa ham ,D uo la rn ing du ri bor.
O ta uyning fayzi boMak,Q a d am bosib t o ‘ymaysan.O n an g kutib o lm as , a m m o 0 ‘lganiga k o ‘nm aysan.
O ta uyning fayzi b o ‘lak,O tang kabi u lug ‘ uy.O n an g kutib o lm asa ham ,Vafolarga t o ‘liq uy.
O ta uyning fayzi boMak,G uva lakdan qilm a or.O n an g kutib o lm asa ham ,0 ‘g‘il-qizing bosh lab bor.
O ta uyning fayzi boNak,B o im a s a h am koshona.O n an g kutib o lm as, vale Ruhi b o ‘lar parvona.
O ta uyning fayzi boMak,Bolalikning tanchasi.O ta uyni q o ‘m sar yurak,U qalb ingn ing parchasi.
Ahli muhabbat, qaydasiz?
SODDA HAQIQAT
Turku m
O d a m n in g yaxshisi sodda boMadi,Yaxshilar el ichra y o d d a boMadi,Yolg‘onin i yuz yil y o ‘rgaklagan ham O qibat b ir kuni d o d d a b o ‘ladi.
Sodda haqiqat bu , sodda haqiqat,Biz ketsak h am q o la r y o d d a haqiqat,S odda satrlarga k o ‘zi tushgan , d o ‘st,O m in de, qo lm asin d o d d a haqiqat.
* * *
K o ‘n g lim dan g o kzal gul k o ‘z lam ad im m en , K o ‘ng lim dan ba land to g ‘ iz lam adim m en. X udoga bir to 'y ib yigMagim kclsa, K o ‘ng lim dan o ‘zgaga t iz lam ad im m en.
O h im o r tm o q lag an b ech o ra k o ‘nglim,S ab r sahrosida sadpora k o ‘nglim.Bcri kel, deganda , nari ketguvchi,Ikki d u n y o aro o w o r a ko ‘nglim.
* * *
B em eh rla r toshga o lxshaydi,K urm agi b o r oshga o kxshaydi.M en o n a m g a qiyos ax tarsam ,K o 'z im dag i yoshga o ‘xshaydi.
K o ‘zgu o n a m k o ‘zida ekan ,Y og‘d u o n a m yuzida ekan.M en te rm ulib , te rm ulib bildim ,Alloh o n a m o 'z id a ekan.
Mahmud Toir
* * *
Y etm ishga c h iq m o q h am oliy b ir havas, Y etm ish yil tekinga o lursan nafas. Y etm ishga h a r k imsa yetgaydir h a r xil, Shoirga m eh rd a n yasurlar qafas.
Izzati, ik rom i joy ida b o ‘lur,O lq ish lar shodasi poyida b o ‘lur,Bitta to lg kri so ‘zi yoqm ay qolgan kun , B echora q ah rn in g yoyida b o ‘lur.
* * *
Baxillar baxt izlab qayga bom rlar , Z am in g a sig‘m agach oyga bom rlar . O yning dog 'i bilan ch iq isho lm agach , Oxiri tosh izlab soyga bom rlar.
T o sh n in g k o ‘zi toshga tushgani y o m o n , T o sh la rn ing qano ts iz uchgan i yom on . Baxillar bag‘riga kirib qo lgan zot,I loho , iloho, ch iq ib ol, o m o n .
* * *
Bir b u rd a non so ‘rab kelganni k o 'rd im , Bir q o p d a d o n so 'rab kelganni ko ‘rdim . T ilansam T an g r im n in g qahri kelar deb, O chlikn i o ro m d eb so 'lgann i k o ‘rdim .
Yo rabbim , oqilni ozorga q o ‘yding, Yuzsizni у ay rat ib bozorga qo 'yd ing . Tirigida joyi boshq a-b o sh q a -y u , 0 ‘lgach, ikkisin bir m ozorga qo 'yd ing .
€f 190^ Ahli muhabbat, qaydasiz?
VATAN DIYDORI
Q izg‘aIdoqn ing a rm o n in i q o ‘shiq qild im , Q a ld irg ‘o ch n in g oshyonin i q o ‘shiq qildim. Bitta bargning uzilgani m ing dard ekan .M en shu d a rd n in g d a rm o n in i q o 'sh iq qildim.
Y er sogMndi, k o 'k d a n lush ing , bu rgu tla r im , M aysalarn ing m iroblari bulutlarim .K o ‘z yosh im da koMoplatib sug‘orayin ,X azon boMmang, xayollardan unu tla r im .
Olib keling osh iq larn ing bem orin i ,T erib olsin rayhon la rn ing iforini.S o g ln g a n la r k o ‘rm anasin be rib k o ‘rsin, O n a m d e k xush bu V a tann ing diydorini.
B uloqlarim , yuzi t in iq k o ‘zgularim , O p p o q -o p p o q gullayvering, orzu larim .M en hurlikn ing m ehrob iga tizlar c h o ‘ksam, O yatday in o q a r toza tuyg‘ularim .
M en q ad rn in g qa lqon in i q o ‘shiq qildim ,El o rin i , cl shon in i q o ‘shiq qildim.T inch lik tilab oy-quyosh i kulib tursin ,M o m o yern ing o sm o n in i q o ‘shiq qildim .
M ahmud Toir € ■ 9 1 m
NAVOIY NURI
Q ishn ing q ab o g ‘ida ko ‘klam k o ‘rindi, Kclm agan k o ‘klam h am k o ‘rkam k o ‘rindi. H azra t N avoiyni b ir y o ‘q lab erd im ,K o ‘z yum sam k o ‘nglim da о lam k o ‘rindi.
K o ‘rindi h ikm atda yiiz o ch g an k o ‘ngil, T urk iyda benaz ir so ‘z ochgan ko ‘ngil. S h e ’riyat sam osin oftobi b o ‘lib,Jum layi jah o n g a n u r sochgan k o ‘ngil.
K o ‘ngilki, daryosin toshqini t inm as ,Besh asr nar idan yolqini tinmas.Shoirki, elini yak q a lam qihnish ,M ing asr o ‘tsa h am qalam i sinmas.
In son la r ich inda inson b o ‘lm oq xush, Sho ir la r ich inda su lton boN m oq xush. U m rid a o ‘zbekni k o ‘rm ag an la r ham Vale N avoiyni k o ‘rib y o la r tush.
Satrlar sadosi sam o d an kelgan,G oli d iydor, goh ida vafodan kelgan. Sho irn i ju n u n v ash d egan la r bilmas,H aq so ‘z Navoiyga X u d o d an kelgan.
ЛИП muhabbat, qaydasiz?
USTOZLAR
A ytsam , b a h o r y ash a r ekan kuz u ch u n , Yashayapsiz bo ldek shirin so ‘z u ch u n , Navoiy h am o td an tushgan siz u ch u n , M illa tim iz q aro g ‘isiz, ustozlar, M a ’rifa tn ing ch iro g ‘isiz, ustozlar.
H a r bo lan ing kulgusidan yayragan,H u r bulbulsiz, o lzbek b o ‘lib sayragan, M e h r — buloq qalbingizda qaynagan, S adoqa tn ing s o ‘rogkisiz, ustozlar, Y axshilikning y o n o g ‘isiz, ustozlar.
Bo‘z kiyib h am b o ‘z lam agan insonsiz, N a q sh b a n d iy bog 'lariga bog 'bonsiz ,A m ir T e m u r t a ’zim qilgan sarbonsiz, Z iyo m ulk in bayrog‘isiz, ustozlar, K o 'ng il la rn ing ardog 'is iz , ustozlar.
Bir k o ‘zgusiz yuzlar ida d o g ‘i y o ‘q, S hog ird larn ing s izdan yuksak tog l i y o lq, O lov o ‘chsa kelib sizdan so ‘rar c h o ‘g ‘, T a fak k u rn in g o ‘c h o g ‘isiz, ustozlar, Q a d r-u q im m a t b a rm o g ‘isiz, ustozlar.
O n am bergan tilni bu rro qilgan zot,Vat an so ‘zin dilga imlo qilgan zot, A vlodlarga jo n in fido qilgan zot,Siz rost so ‘zn in g sa lm og‘isiz, ustozlar. Siz o ftobn ing q u c h o g is iz , ustozlar.
Mahmud Toir
ELLIKQAL’A
Ne 'matilla XUDOYBERGANOVga
H ar qar ich ycrida bobo lar xoki,Tiz c h o ‘ksang so lkilar ko ‘ngilning choki, K o ‘z im ning qorasi, k o ‘zim n ing oqi,T u p ro g ‘in tuz d em a , tillodan sara,Bu Ellikqal’adir, bu Ellikqal’a.
H ar b itta q a l ’asi h ikm at m ehrob i,U n d a porlab yo tar ru h la r oftobi,V atanga m u h ab b a t b itgan kitobi.Sen faqat k o ‘ngilning ko ‘z im an qara,Bu Ellikqal’adir, bu Ellikqal’a.
Bu ne xaroba deb q ilm agin t a ’na,Bu T u p ro q q a l ’adir, bu A yozqal’a,Q irqqiz q a l ’asiga jo n in g qil pana ,H am y an a zulfini sen n u rd a tara,Bu Ellikqal’adir, bu Ellikqal’a.
T a ’rifi m ing do s to n satriga sig‘mas,N asi mi b ah o rn in g atriga sig‘mas,A m u n i ko 'rm ag an m eni hech uqm as,Sh u n ch ak i m aq tovdan b a lan d m ing karra,Bu Ellikqal’adir, bu Ellikqal’a.
Shi mol sham olida , ,B ols to n “ yaratgan,D em an g iz ja n n a tn i o son yaratgan,Aslida bu xalqni a rm o n yaratgan,Q o d in g d an kclsa g a r kuniga yara,Bu Ellikqal’adir, bu Ellikqal’a.
O ta jon hofizi shonin i tikkan,M u h a m m a d Y usuf h am jo n in i t ikkan, M ehm oniga tu z -u nonin i tu tgan,U lu g ‘ Q oraqalpoq k o 'z im an qara ,Bu Ellikqal’adir, bu Ellikqal’a.
13 — S a y l a n т а , II j ild
194 /I/?// muhabbat, qaydasiz?
AYOL OMON BO‘LSA DUNYO GO‘ZALDIR
Ayolsiz baxt so lzi t i lda tu rm agay ,Ayol osh iq ohi, b i tm as g lazaldir. Ayolsiz gul rangi gu lda tu rm agay ,Ayol o m o n b o ‘lsa d u n y o go ‘zaldir.
C h ash m ai hayo t u jo n la r jo m id a , M eh r in oyati b o r xush kalom ida,N o w o t bor, navo b o r lining kom ida , Ayol o m o n boMsa d u n y o g o ‘zaldir.
Ayol tig‘, tosh larn i m u m d e k tilguvchi, Ayol nu r , qalb larni yoqib kirguvchi, Q uyoshga bas kelar bitta kulgichi,Ayol o m o n b o ‘lsa d u n y o g o ‘zaldir.
O n a u, b ag ‘rida millat beshigi,Q alb ida yop ilm as q a d r eshigi,Allasi o ro m d ir — hayot q o ‘shig‘i, Ayol o m o n b o ‘lsa d u n y o g o ‘zaldir.
Singilsiz akani s i tam lar ezar,O pasiz ukani sog‘inchi t o ‘zar,Qizi y o lq o ta la r q id irm aslar zar,Ayol o m o n b o ‘lsa bu d u n y o zardir.
Sevib, sevilguncha kirn adashm aydi, Vafo b o ‘s ton ida ko ‘ngil yashnaydi, Yorsiz qoMlaringga gul yarashm aydi, Ayol o m o n b o ‘lsa d u n y o g o ‘zaldir.
Hay о sohilida m ajnunto lla rs iz , K o 'n g l im iz k o ‘kida xush xayollarsiz, Baxtimiz bekasi, siz — ayollarsiz,Ayol o m o n b o ‘Isa d u n y o g o ‘zaldir!
------------
Mahmud Toir € f 195 Ш
H O F I Z
Otajon XUDOYSHUKUROVxotirasiga
A m u d ary o oqin in i sogl inur,Q oraqa lpoq chaq in in i sog‘inur,Yodi olov yolqinini sog‘inur,Q ay tm as b o ‘lib ketganm iding , O ta jon ,A ytm as b o ‘lib ketganm iding , O tajon.
,,Scgoh“ ini sizlab aytgan hofizim ,,,Suvvora“ sin b o ‘z!ab aytgan hofizim ,T u p ro g ‘ida tizlab aytgan hofizim ,O tashnafas , o tash m id in g , O ta jon ,Q o lsh sohilda yakkashm iding , O tajon.
H o jixonn ing duolari yo r b o ‘lgan,K om iljonn ing dil t o ‘rida b o r b o ‘lgan,Tashrifiga turkiy e llar zo r b o ‘lgan,Bir k o ‘rganga a rm o n b o ‘lgan, O tajon ,0 ‘lgan d em an g , yolg‘on o ‘lgan Otajon.
M aq o m larn i m arom iga yetkazgan,T inglaganni o rom iga yetkazgan,Sellar qilib baxt jo m in i tu tqazgan ,Ishq b o g ‘ida bulbu lzabon , O tajon,Kul q ilguncha k u y d i rm a jo n , O tajon.
B olston ingda bosh q o ‘yganing noladir,Ellikqal’a elin k o ‘zi jo ladir,Bu ne q o ‘shiq , necha dillar voladir,Sog‘inganlar k o ‘z yoshi sel, O tajon,Sen y o ‘q san -ku , sen bilan el, O tajon.
Q o ‘shiq asli q o ‘ri bo r b ir navodir,El ichida j o ‘ri b o r bir navodir,N o y o b ovoz bu atoyi X udodir ,X udo xush lab hofiz b o ‘lgan, O tajon ,K im aytadi, q an d o q o ‘lgan Otajon!
€Ti96l» Ahli muhabbat, qaydasiz?
YONINGDA YURGANLAR
K o ‘ksingni k o ltarsang k o ‘ro lm aganlar, C h o ‘ksang holingni b ir so 'ro lm agan la r , Bir nafas tosh o tm ay tu ro lm agan la r Y on ingda yursalar y o m o n boMarkan, Siyrat sil, suvrating so m o n b o la rk a n .
G u l tu tib xazonlig‘ istab turganlar,Yuzi yonib , dili tu tab turganlar,G ‘araz in yashirib xan d o n urgan la r Y on in g d a yursa la r g ‘alat bo 'la rkan , V ijdoning o ld ida uyat ЬоЧагкап.
Q adring q o lrg‘o n id a davron surganlar, M eh r in g bu log4ga qon ib yurganlar,Bir q ad am о Ч m ay in ton ib yurganlar, Y oningda yursalar q an d o q ЬоЧагкап,Bil, M a h m u d , o 4 g u n c h a saboq ЬоЧагкап.
Mahmud Toir 197QUVONCH QO‘NG‘IROG‘1
Q u v o n ch q o ‘ng ‘irog‘i tu td i sam oni,Z arb i- la zabt etdi Ruslan dunyoni.Shodlik k o ‘z yoshlari shalola b o ‘lib,Shukriga sharaflar elim X udoni.
H a r k im asrolm agay ko ‘ngil gulini,O lam olqishlaydi o ‘zbek elini.A lpom ish ruhi yo r b o ‘ldi Ruslanga,, ,D ev“ lar ham k o ‘tardi ikki qoMini.
T o ‘rt sa tr sh e ' r b i tm o q bu b u rc h im , haqq im , B ir-biring qutlagin, e ’zozla, xalqim.El ichra Ruslanlar o m o n boNsalar,Yotlarga bcrm aydi o ‘zbek o ‘z haqin .
1 9 Ш Ahli muhabbat, qaydasiz?
MA’RIFAT YOQQAN CHIROQ
Dil tubiga n u r so ch u r M a ’rifat y o qqan chiroq.K o ‘ngil k o ‘zini o ch u r ,M a ’rifat y o qqan chiroq.
Toshn i titratd i oq in .Yah, keldi o sm o n yaqin. Jo n im d a ch aq d i chaq in ,M a ’rifat y o q q an chiroq.
D illa r d iy d o r ta labdir ,D iy d o r dilga sharafdir,S o ‘nish bilm as sadafdir, M a ’rifat y o qqan ch iroq.
O 'q ig a n , u q q an qani,Eling tan irm i sani,H a r nu rida m ing m a ’ni, M a ’rifat y o qqan ch iroq.
Q u y o sh d ek qatrasi dur, T afak k u r tig‘ida gul,Shu gulni uzgan bulbul, M a ’rifat y o qqan chiroq.
Dil tubiga q o ‘l yetmas,M ing yil yursang y o ‘l yetm as. A gar qoN ingdan tu tm as , M a ’rifat y o qqan ch iroq.
Kim bilgan, kim b ilm agan, O lam n i o lam qilgan,O d a m n i o d am qilgan,M a ’rifat yoq q an chiroq.
M ahmud Toir СТ99Ц*OLMA GULI
X alq ohangida
O lm a guli gul ekan,K o ‘ngil k im ga qul ekan.G u l tan lam ay sayragan,Bu q an d ay bulbul ekan.
C h a q -c h a q urdik, ch aq urdik, Sarpongizn i taxt urdik. Xilvatda X udoyim dan ,Singil, sizga baxt so ‘rdik.
O y d in -o y d in tu n la r k o ‘p, Voy, y o m g ‘irli k u n la r k o ‘p. O t m in m ag an yigitni X ush lam aydi q izlar ko ‘p.
Yigit b o ‘lsa dov b o ‘lsa,O stida bedov b o ‘lsa.Baxt kulsa belbog‘ida O h id a olov b o ls a .
C h im ild iq n in g chiroyi,Yanga qilar xirgoyi. C h im ild iqqa yetolm ay,Kuyov bo la savdoyi.
Yovni yoqlab boMmaydi,Dilni d o g ‘lab boNmaydi.H a r qoqilgan qoziqqa T u lp o r bogMab b o ‘lmaydi.
€Поо1* Ahli muhabbat, qaydasiz?
0 ‘KINCH
K o ‘zga sig‘m ay qolsa dildagi yoshlar,Boshga tegaversa tildagi toshlar,M uhabba t m o zo rid a egilsa boshlar,Aytinglar, m en q an d o q sevib yashayin?
M eh r im n i tosh larga t o ‘shay boshlasam ,0 ‘z im h am bir toshga o ‘xshay boshlasam , D u n y o d a yolg‘o n d an yashay boshlasam , Aytinglar, m en q an d o q sevib yashayin?
O sm o n b ir q ad a m deb o ‘ylagan paytim ,O ftob bag1 rim da deb kuy lagan paytim ,Bitilsa b o ‘lm asm i, m en in g bu baytim , Aytinglar, m en q an d o q sevib yashayin?
Q a h ra to n qaqsha tib bergan da ozor,Kim ni sog‘in tirm as ke lm agan bahor,X azongul isida xazon ohi bor,Aytinglar, m en q an d o q sevib yashayin?
Sevgini m u q ad d as bilganlar aytsin,Ishq jo m id a l im -lim to lg a n l a r aytsin, Y o 'q -y o 'q , m en d ek o ‘lm ay, o ‘lganlar aytsin, Aytinglar, m en q an d o q sevib yashayin?
C h im d im o q iba tda to g ‘dek tay an ch bor,Yorga sadoqa tda sirli suyanch bor,H a r g 'a r ib k o ‘ngilda, M a h m u d , ay an ch bor, Aytinglar, m en q an d o q sevib yashayin?
M ahmud Toir
DIYDOR
Y urag im dan sitam larn i sitib o ld im ,M en k o ‘nglim ni o sm o n la rd an tu tib o ldim , Q ayg‘ularn ing qafaslarin parchaladik .M en baxtim ni o s tonada kutib o ldim.
Sochqi so ch d im m u h ab b a tn in g diydoriga, Y uz im bosdim sadoqa tn ing ruxsoriga, Y orn ing o p p o q kaftlaridan quvonch ichib, Birga kirdik oqibatn ing gulzoriga.
Baxtiyorlar bekatini balqitd ik biz, A lam -a lam , ag 'yorlarni c h a lg i td ik biz, Ishq jo m ig a d iydor o tlig1 gulob quyib,Jon jo m in i lazzatlarda qalqitdik biz.
Bu du n y o n in g shirin so ‘zi d iydor ekan , D iydor ahli bu d u n y o d a b ed o r ekan,Ayo d o ‘stlar, oshiqlarga tosh o tm angiz , S o g in g a n d a M ah m u d kabi b e m o r ekan.
Ahli muhabbat, qaydasiz?
MUNAWAR RANG
R anglar ichra m u n a w a rd i r , Q u t lu g 1 bu rang, q u tlu g 1 bu rang. Ayo d o ‘stim , m uborakd ir ,O ch iq с he h rang, och iq с he h rang!
Sa lom ing sabosi xushdir, S og‘in ch im sayroqi qushdir ,G u l kabi k o ‘z im ga tushdi,O ch iq ch eh ran g , och iq chehrang!
O s to n am n i balqitgan oy, Q u v o n c h im n i qalq itgan soy, Bilsang, j i s m -u jo n g a ch iroy, O ch iq ch eh ran g , och iq chehrang!
M en g a baxtlar b o q m ish qiyo,Dil tubiga tu shm ish ziyo. T ab assu m d an to shgan daryo, O ch iq ch eh ran g , och iq chehrang!
M en talabi d iydor ed im , Sog‘in ch la rd an b e m o r ed im ,Bir xush so ‘zd an m en bol yedim , O ch iq ch eh ran g , o ch iq chehrang!
Faqat Alloh ch izo lgan gul,Faqat A lloh uzolgan gul, M a h m u d n i h a m aylar bulbul, O ch iq ch eh ran g , o ch iq chehrang!
M ahmud Toir 203AY DUNYO...
Ay dunyo , to m o sh an g tugam as sira, Q o zo n d ek qorasan , guldek bokira. K o ‘ch an g d an o ‘tguvchi b ir y o io v c h im a n , U m ringn i t i lad im , u m rim n i tila.
Ay daryo , qoshingda o ‘yga to lam an , C h a n q a d im , bir hovuch suving o lam an . D em agin m en abad m angu qo lam an , U m ringn i t i lad im , u m rim n i tila.
Ay to g ‘lar, tosh lar h am m angu em asm ish , Ajabki, hech jo n zo t toshni yem asm ish.Lek q iyom at qahri bu to g ‘ dem asm ish , U m ringn i t i lad im , u m rim n i tila.
Ay o sm o n , yuzingda son m ing ta yu lduz. Vale quyosh bilan bu o lam kunduz,Kel, qay tar d u n y o d a sen h am qarzing uz, U m ringn i t i lad im , u m rim n i tila.
Ay ko ‘nglim, ko ‘changga k o bp bora k ird im . M en sen ing yuzingdan hasad sidirdim.M en sen ing iz ingdan h ikm at q id ird im , U m rin g n i t i lad im , u m rim n i tila.
€ Л о4 Ahli muhabbat, qaydasiz?
JAVOB
O sm o n in g d an tush avval, Y olg‘o n in g d an tush aw a l . Agar bug‘d o y boMsang sen, S o m o n in g d a n tush avval.
K o kngil degan keng boNsin, G u lga bulbul teng b o ls in . Ikki ji lg ‘a jilm ayib ,Q o ‘shilsa ko ‘ngil t o ‘lsin.
M ay icharga jo m i y o ‘q,N a Alif, na Lomi y o ‘q. Izhori dil e targa Bir shirin kalom i y o ‘q.
I for ray h o n d a b o ‘lur, Oshiqlik q o n d a b o ‘lur. Q adringn i q a lq o n qilsang J o n o n h am jo n d a b o ‘lur.
K o ‘rm ag an n in g k o ‘rgani — Z o g ‘n ing bog‘da turgani. H a r yolg‘o n ch i oshiqni Kaltak kerak urgani.
Y antoqni y o q m o q savob, T o ‘nkani y o rm o q savob. Y uzta yolg‘o n savolga Bitta rost b o ‘lsin javob!
Mahmud Toir
AZIZIM
Bu dunyoga , az iz im , y ig iag an i kelm adik ,T o ‘m to q tig‘da jon la rn i tig‘lagani kelmadik.Q u ltu m suv, b u rd a n o n n i b em in n a t topgan la r k o lp, Bizga qayrilm as baxtni quvlagani kelmadik.
Borga b o q q an bu dunyo , y o ‘qni y o ‘qlab q o ‘ym aydi, Y o 'q sabrga to ‘yadi, bo r t o ‘qlikka to 'ym aydi.Bir boshingga tekkani m ing bitta tosh topilur. A m m o m e h r bolishin h a r kimsa h am q o ‘ymaydi.
Q o q ilm ag an yigitga xari xasdek ko 'r in u r ,Q o 'l i u zu n od am g a o sm o n pastdek k o ‘rinur.Vale bilm as poyida o ‘lgan q ovog‘arini C h u m o li jo n iniga tashish u ch u n surinur.
D em an g m en ing so ‘z im da shikoyat sham oli bor, H aq iqa t x itobida tafakkur kamoli bor.K im agar H aqni tan ib ibodat q ilar bo 'lsa ,Dilin ing tu b - tu b id a A llohn ing jam oli bor.
O q ay o tg an c h a sh m a n in g o ld ida o d am boMur, C h ash m a k o ‘zin yopsalar m ay saga m ot am boNur. H a r g ‘azalxon k o lngliga b itta gul eksang, M ah m u d , Qish q am ch ilab tu rsa h am dilingda k o ‘klam boMur.
^20б'Ш Ahli muhabbat, qaydasiz?
GULIM
Ay gul, xush ko ‘rd im sani, G u lg u n gulobing qani.Ishq xati isyon qilgan.Bulbul, k itobing qani?
G 'u n c h a s a n x u m o r qilding, S h ab n am n i tu m o r qilding.Bir bevafo q o ‘lida 0 ‘zni b u n c h a xo r qilding.
T o ‘kilgan barg to 'z o n m i ,Borar y o i in g xazonm i.Bu d u n y o bozorida ,G u l im , narxing arzonm i?
R anging b u n ch a q o n , gulim, Be ray senga jo n , gulim.H a r k im da h am y o ‘q axir In so f-u iym on, gulim.
H a r to n g yig‘lab k o ‘z ochgan , Iforin sham ol sochgan.G u l im , q an d ay gul b o ld in g , J ilm aysa q u v o n ch qochgan .
O ftobga tosh o tm ayd i ,O ftob yerga bo tm aydi,G u ln i gu ldek asragan A rm o n d a tosh qo tm aydi.
M ahmud Toir # 207 Щ
ELNING AYTGANI
G u l uzd im , gu lim ni g ‘an im la r oldi, K utm agan m e h m o n d e k kelarkan alam. Q u v o n ch im tosh qo tib poygakda qoldi, O ig u n c h a o ‘rganib yasharkan odam .
D u n y o to m oshaga qurilgan bozor,Kim shodlik sotadi, k im lard ir ozor,M olin a rzo n sotgan dilda o ‘k inch bor, O i g u n c h a o ‘rganib yasharkan odam .
M uhto j — burda n o n g a sh u k r qilgan qul, Bor o d am xobda ham sanayverar pul. O c h k o ‘z o lganini boy berar butkul, O i g u n c h a o lrganib yasharkan odam .
О m ad oq o t m in ib qoshingga kelar, Saxiysan, d u ch kelgan oshingga kelar, N o m a rd qarzin qistab boshingga kelar, O i g u n c h a o ‘rganib yasharkan odam .
Bilmay qo larkansan kun ing b itganin , T ashbeh i yo ‘q d em an g M a h m u d aytgan in. M en tak ro r ay tu rm an eln ing aytgan in, O ig u n c h a o ‘rganib yasharkan odam .
Ahli muhabbat, qaydasiz?
YIG4NI QO‘Y
N e c h u n q a lam q o sh la r yig‘lar, Ayting, q a c h o n tosh lar yig'lar. Yaxshi yig‘lar y o m o n u ch u n , Oqil, o ltin bosh lar yig‘lar.
K utilm agan kul fat u c h u n , H u s h y o r yigNar g ‘aflat u ch u n . O sh a lm ag an osh la r yigNar Bitta n o d o n ulfat uchun .
Y ulduz yonsa ch iro q boNar,Oy egilsa o ‘roq boNar.Bevaqt oNim b o ‘zlab kelsa,Bir um rlik firoq boNar.
V atan yigNar so tq in u ch u n , Qafas yigNar tu tq in uchun . 0 ‘rm o n yigNar uvvos solib, N o g o h tushgan u c h q u n uchun.
Dil yigNasa toNganimiz,H aqqa yaqin boNganimiz.YigNni q o ‘y, yetar , M a h m u d , El yigNasa oNganimiz.
Mahmud Toir €~209l^OLTIN YOSH
Yodgor SA ’DI YE Vga
H a r kim xush so ‘z ay ta r d o ‘s t-u y o r u ch u n , K im dir tilak q ilar n o m u s -o r u ch u n .M en ing h am to lrt m isra s h e ' r aytgim keldi,S a n ’at sahnas ida Y odgor b o r u ch u n .
Baxt tilab bozorga borm aydi oqil,S a n ’at sam osida uch m ay d i johil.S ahnan i m eh ro b d ek aziz tu tgann ing Q alb in daryosiga saodat sohil.
U nsiz b o ‘g ‘sa ham ki hasad s ir tm og‘i,T u n n i tilib tash lar havas c h a q m o g ‘i.Y odgor S a’diyevni oyga b o ‘ylatdi,B obur s iym osida tafakkur to g ki.
Y uzlab Asadbekni ko 'rgay bu zam o n ,Lek o ‘n lab Y odgorni k o kr inogki gum on .Yaxshisin yon ida yayratolgan xalq Q abrlar qoshida q ilmaydi a rm on .
O ltm ish yosh A llohning oltin yoshidir,Shu yoshga ye tgann ing oltin bosh idir.H a r bir Y odgoringni d u o qil, elim,K o ‘z yoshn ing shirini sevinch yoshidir.
14 — S a y la n m a , II jild
€1 210~Щ Ahli muhabbat, qaydasiz?
KO NGIL OFTOBI
O sm o n d a o ‘t o ‘rm as oyning o lrogl i, H e ch kimsa ku rm akn i t ishda ushlam as. G ‘alat t i troq ekan vijdon titrogM, X alqdan uzilganni X udo xushlamas.
Q o zo n q ay n ag u n ch a k o ‘p ikning um ri S h e ’r shakliga sig‘m as i lhom sururi,Er yigit jo n id a e ln ing g ‘ururi,X alqdan uzilganni X udo xushlamas.
T o ‘nkani tu r tg an n in g qaqshaydi q o ‘li, T oshn i h am t i tra ta r tu h m a tn in g d o ‘li, K o 'ng lim ga to ‘kilar o h im n in g kuli, X a lqdan uzilganni X u d o xushlamas.
Oyga osilganning yuzlari dog 'd ir ,K unn i k o T o lm ag an n u rd a n yiroqdir, Savob axtarganga iym on ch iroqd ir , X a lqdan uzilganni X udo xushlamas.
Bugun bozorlarga sig‘maydi yo lg 'on , Q an d o q safda y u ra r n azardan qo lg ‘on , Yaxshilar olqishni A llohdan o lg ‘on , X alqdan uzilganni X udo xushlamas.
Adolat ko ‘ngiln ing oftobi erur,H aq iqa t bu xalqning xitobi erur,Shirin so ‘z M ah m u d n in g sharobi erur, X a lqdan uzilganni X u d o xushlamas.
M ahmud Toir €firi WMEN RANGLARDA HAYOT KO‘RDIM
Alisher M IRZA YEVga
M en ranglarda hayot ko‘rd im ,M en ranglarda bayot k o ‘rdim .T urfa rangda, turfa xil dard.M en ranglarda sabot k o ‘rdim.
Oq ranglarda oppoq niyat,M en ranglarda najo t k o ‘rdim.Yam -yashil rang sam im iyat,Q ora rangni m en yot k o ‘rdim.
K o ‘k ranglarda k o ‘m -k o ‘k osm on ,M en ranglarda q an o t k o ‘rdim.Qizil rangdan sizardi qon ,M en ranglarda faryod k o ‘rdim.
K o ‘z yosh em as , k o ‘ngil yoshi,Bu ranglarga dard berm ishdir.Q aro tu n d a dil quyoshi Bu rang la rdan n u r term ishdir .
Bu rang asli ko ‘ngil rangi,H a r tom ch is i jo n d a n tom ar.Ting lay bilsang xush jarangi,Bu ranglarda o tash yonar.
M o ‘y q a lam -k u m u s a w ird a ,Berar h a r rang jilosini.Z ik r in q ilar ta sa w u rd a ,Rang berguvchi Xudosini.
€ПТ2~Ш Ahli muhabbat, qaydasiz?
EZGULIKKA EHTIROM
Baxtning boshidagi oftobi boMib,Elda haq iq a tn in g xitobi b o ‘lib,O zodlik m ay d o n i m ehrob i boMib,Y urtn ing yuragiga o lyildi haykal,Millat onasiga q o ‘yildi haykal!
Bag1 riga bosgani Vatan bolasi,Z a m in farzandi u , shodlik shonasi, 0 ‘zbek o n as id ir lining onasi,Poyiga boshingni egib kelgin sal,Millat onasiga qo 'y ild i haykal!
B ulbullar m u d rag an gulni uyg‘o tar, X otira u yg 'onsa dilni uyg 'o tar ,Daryodil sarbon la r elni uyg‘o tar, M illa tn ing m eh r id a n berilib sayqal,Millat onasiga qo 'y ild i haykal!
H a r kim b ir ke lm oqni ixtiyor etsin, K e ls in -u , o ‘zini bax tiyor etsin.H am yana V a ta n d an iftixor etsin, Q u v o n ch k o lz yoshiga chayildi haykal, M illat onasiga q o ‘yildi haykal!
Ezgulik poyiga tiz c h o ‘ksang arzir,H a r farzand o n a d a n toabad qarzdir. Vatanga jo n t ik m o q sen, m enga farzdir, K o ‘p kelgin, o ‘zingni poklab kel h a r gal, Millat onasiga q o ‘yildi haykal!
Mahmud Toir
ERTAKLARE rtak lar e rm ak em as, Ezgulikka t i lm ochdir .Xush nafas tilaklardan G u llab ketgan yog 'ochdir .
Ertaklar e rm ak em as,Tongsiz yuz ochgan quyosh. H aq iqa tn ing k o ‘zidan T o m c h i- to m c h i to m g an yosh.
E rtak la r e rm ak em as, O n a y iz o r allasi.Baxtli kelin-kuyovlar, Y angasining yallasi.
E rtak lar e rm ak em as, Ishqning jim ir- jim iri . Lablarn ing quloqlarga Qilgan shivir-shiviri.
Ertaklar e rm ak em as, O tam d an qolgan sog‘inch. Y aratganga shukronam , N ab iram tu tgan ovunch .
Ertaklar e rm ak em as, Q ayrilm agan bilakdir. A lp o m ish la r o rida , G ‘u n ch a lag an tilakdir.
E rtak lar e rm ak em as,Oy yuzida qolgan d o g ‘. Yaxshilarning yodida X udoy im yoqqan chiroq.
E rtak lar e rm ak em as,Bolang yotgan beshikdir. Ezgulik axtarganga O chiq qolgan eshikdir.
€Г2|Щ Ahli muhabbat, qaydasiz?
DIL OLAMI
Q aro tu n d a m en y o g ‘dun i oydan olay,Dil og ‘risa o ro m n i , ayt, qaydan olay,Q ay b ir g ‘a n im k o ‘ngliga, vah , ko ‘zgu so lay, Y onib tu rgan k o ‘zlarda kul k o lrib b o ‘lmas, Kulib tu rgan yuzlarga h am urib boMmas.
Tilga c h iq q an shikoyat mi bu , no lam i,T ubsiz ek an , yetib boMmas dil o lam i,K im lar uzdi, qon qaqshagan bu lolani,Bu bogMarda bosh k o ‘tarib yurib boMmas, N a h o t un i q uzg ‘u n la rd an q o ‘rib boMmas.
Q uyosh b o tm ay oy yuzini izlabdi kim, B u lbu lm an deb burgu t baxt in ko ‘zlabdi kim, C h iq m a s c h o h d a o ‘z - o ‘ziga b o ‘zlabdi kim, O rzu -o rs iz d ildan sira surib boMmas,A rm o n o ‘rtar, qosh ida hech turib b o 11 mas.
Kim q ad r in in g qa lqon in i q o n d a yuvgan, F arzand lar in jam o lin i jo n d a yuvgan,A jdodlarin ru h in d u o , s h o n d a yuvgan,O riya tn i zan jir bilan sirib boMmas, M u habba ts iz k o bngil ko ‘zin k o ‘rib boMmas.
Kuz bargidek kuysa ne tay jo n im mani,K u n d an u zu n , tu n d a n u zun u m r qani,O n a m deydi, h a t to ru h im q o ‘rir sani, M a h m u d , oMmay vaqtn i elga be rib boMmas, OM m ay m an deb lek qoshni h am kerib boMmas.
M ahmud Toir 215lg*ORZU
Q uyosh q o ‘rg‘on id a q o ‘n im topg im bor, S ham ol sh iypon ida t in im topgim bor, O yning o ‘rog‘idan bitta o ‘pgim bor, K o ‘ngi!-da, ko 'chas i keng ek an , netay, Ayo d o ‘st, xushlikda k o ‘nglingdan o ‘tay.
Tortilgan dorlarga xiyonat ustun ,O lov boMoImagach burqsiydi tu tu n , K echagi darax td ir bugungi o ‘tin , Q ah r im n i qaqshatib bah r id an о ‘lay, M eh r im n i m u h ab b a t nurida tutay.
Jon ingn i ch im ch i lab jafo topgaysan, X azondan haz in bir sado topgaysan, Axtarib o ‘z ingdan xudo topgaysan, Sog‘in ch im j i lm aygan o f tobda tutay, 0 ‘ziga tiz c h o ‘kib, m eh ro b d a kutay.
Kim seni xush k o ‘rar o n an g d a n k o ‘proq, Kim seni tush k o ‘rar o tan g d an ko 'p ro q , V a tan d an buyursin , b ir siqim tup roq , S a lom im m en tonggi saboda tu tay ,Sen u nga alik ol, sadag‘an g ketay.
Q ald irg‘o ch n i qutla ayvoningdagi,G a rd n i to ‘tiyo qil choponingdag i, M a h m u d , nurn i asra vijdoningdagi,Bu s h e ’rni so ‘z izlab y o zm ad im at ay, G o h -g o h i m en so ‘zga sig‘m asam netay?!
Ahli muhabbat, qaydasiz?
KURTAK KULGUSI
H a r ku rtak kulgusi b ah o rd an darak,Н аг kurtak kulgusi ilohiy tilak.H ay rat havosiga k o lksim toMdirib,M en b ah o r b o g ‘b o n in qu tlash im kerak.
O lriklar o q , o p p o q tabassum sochar, Q ald irg‘o ch lo ‘li qiz baxtdan fol ochar. Z o g la rn in g qaqshagan qano tla r ida O rtiga b o q m ay in qayg‘u la r qochar.
O sm o n en tikad i , zam in k o ‘z yorar, Y urakn i yorolsa b itta so ‘z yorar.U z u n um id la rga p o y an d o z t o ‘shab, M aysa la r kun sayin bo 'y lash ib borar.
M ajn u n to l tashlagan kokilga boqib, Q u v o n c h daryosida k e tam an oqib. Shodlik shalolasi yetib bo rm asa , Q izg‘a ld o q qirlarni yu b o ra r yoqib.
S h ab n am sharob idan kaftim ga solib, M en yorga tu tm a sam qoladi nolib. Y urtim ga o q niyat tu rn a la r qaytdi, B ahor bilan ketgan k o ‘ng lim ni olib.
Mahmud Toir 217SOG4NCH SAHROSI
Sog‘inch sahrosin ing sadosi nola,Bosgan q adam ingda bozillaydi c h o ‘g‘. S o ‘lm agay y u rak d an uzilgan lola, K o ‘ngillar k o ‘rishsa k o ‘zlarga gap y o lq.
B edor bo lish larda H a q n in g nigohi, T o m g an d a tov lanar k ipriklar ohi.D iydor tilatgani gulning g unoh i , K o ‘ngillar k o ‘rishsa k o ‘zlarga gap y o ‘q.
C h iroy ch a m a n id a xushtorlar loldir,M ing ynlduz ich inda bitta hiloldir.B unda shakardayin so ‘z lar uvoldir, K o ‘ngillar k o ‘rishsa ko ‘zlarga gap yo 'q .
U m rin g katta y o ‘lga to 'k ilgan xazon , Q ayta gu llam oqqa berilm as iinkon.Yah, yerdan q an ch a la r u zo q d a osm on , KxVngillar ko 'r ishsa ko 'z la rga gap yo ‘q.
M irob lar suv ichgay bu loq b o sh idan , K im g ‘u b o r topibdi gavhar tosh idan . C h e h ra la r yorishgay q u v o n ch y o sh idan , K o ‘ngillar ko 'r ishsa k o ‘zlarga gap y o kq.
S o g ln s a n g , shodlikn ing sharbati d iydor, M a h m u d , sadoqa tn ing siyrati d iydor, A nglad im d u n y o n in g hayrati diydor, K o ‘ngillar k o ‘rishsa k o ‘zlarga gap y o ‘q.
Щ 218 h Ahli muhabbat, qaydasiz?
AHLI MUHABBAT, QAYDASIZ?
K u lm an g siz so ‘rsam agar,Poygakdam i yo oydasiz.Bir s o g 'in c h b o r sa rg laytirar,Ahli m u h ab b a t , qaydasiz?
T osh k o ‘ngil h am tosh istamas,Y ig la b to ‘ygan yosh istamas,Qaysi dil d ildosh istamas,Ahli m u h ab b a t , qaydasiz?
Bir o h id a m ing b ir a lam ,Bir rozida yuz m ing m alham ,Tili k o T k am , dili k o ‘rkam,Ahli m u h ab b a t , qaydasiz?
Q ano ts iz u ch g an qushlar,Maysiz h am ko ‘ngli xushlar,Bulbullar qayda qishlar,Ahli m u h ab b a t , qaydasiz?
K o lz bilan k o ‘kka yetgan,Dil bilan c h o ‘qqa yetgan,H aq d eb o n H a q q a yetgan,Ahli m u h ab b a t , qaydasiz?
Jo n im -a , yeldek yelur,K o ‘z im a ra h m im kelur,K o T m asam v ah m im kelur,Ahli m u h ab b a t , qaydasiz?
Mahmud Toir ■&Г219 Щ
ROST SO‘Z SADOSI
Abdulla QAHHORga
Oftobga yetm agan oydek araznok,Y urakning bag1 ridan so‘kiladi chok ,Sizning old ingizda m en bir s iq im hok,S abrim dan sachraydi tashnavor sado,Sizni sogNngan ko ‘p, Abdulla bobo.
T afakkur bog‘ining guli soMmagay,Yuz yil o ltsa ham ki rost so‘z oMmagay,Yuz yil t i langan lar Q a h h o r boMmagay,H aqiqa t hukm iga, ey jo n i fido,Sizni s o g ln g a n ko ‘p, Abdulla bobo.
„A ch ch iq so‘z“ a llom a, daryodil oqil,Sizni ne k o ‘ylarga soldi k o 'p joh il,Vale, sizga bugun boqiylik doxil,Ruhi pokingizga el q ilu r duo ,Sizni s o g ln g a n k o ‘p, Abdulla bobo.
Sen lab jo m tu tsangiz G ‘afur G ‘ulom ga,Oybck dilin to ‘kkan bu xush kalom ga,Yuz yil key in ch iqd ik b izlar salom ga,Hikm atli bandas in xushlagay X udo,Sizni sog‘ingan ko ‘p, Abdulla bobo.
Q a d r q o ‘rglon id a Kibriyo xon im ,Jo n id a asradi Q a h h o rn in g n o m in ,Faqat tu tgan b ilu r bu baxtn ing jo m in ,Bugun h am n u r so ch u r bu inja vafo,Sizni s o g ln g a n ko ‘p, Abdulla bobo.
G a r oqil lu t f qilsa so‘zn ing sehri bor.F in ing izzatida eln ing m ehri bor,Y uz yilda b ir kclar Abdulla Q ah h o r ,M ing yildan key in ham yangrar bu sado,Sizni s o g ln g a n k o 'p , Abdulla bobo.
220!̂ Ahli muhabbat, qaydasiz?
MARG4LON
V odiy yuzidagi inja xo lm isan ,0 ‘zbck tilidagi bitta bolm isan,0 ‘zing aytgin , jo n im g a jam o lm isan , K o ‘rib sog‘ingan im k o ‘z im M arg ‘ilon, S o ‘rab siylaganim so 'z im M arg ‘ilon.
F arg ‘o n a b ag ‘rida yuz och g an m alak,Seni sehridanm i yaratgan falak,T il im d an tu sh m ag an , ey, shirin tilak. Sen quyosh , aslida sen oy M arg 'i lon , O n a m qoMidagi sh irm oy MargMlon.
K u m u sh n in g k o ‘zida jilm aygan hayo, Scnga oshiqlikni q i lm ad im d a ’vo,Seni O tabckka yaratgan Xudo,O sh iq la r ax targan c h a m a n MargMlon, M alaklar diyori h a m o n M arg ‘ilon.
J o ‘raxon kuyiga ji lo bergan nur, M a ’m urjon dilida yuz o ch g an surur. M arg ‘inoniy b o b o m d u n y o g a g lurur, llm izlaganga h ik m at M arg ‘ilon,M en sen d an to pgan im hay rat M arg‘ilon.
M ahmud Toir f f22Tl *V A FO
Rafiqamga
T aq d ir tu tgan bolish boshim izdadir ,U m r ellik oshib yoshim izdadir,Biz baxtn ing o rt id an quvib yurm adik ,Baxt o ‘zi j i lm ayib qoshim izdadir.
Eng avval tangriga boMsin shukrim iz ,U zilm ay turibdi n o n -u tuzimiz.N abira no w o t de к shirin b o ‘larkan,K o ‘zdagi gulimiz, o ‘g ‘il-qizimiz.
M en -k u bu d u n y o d a к о 1 с ha odam i,G o h parvona qilar b itta s h e ’r sham i.Q o ‘Haring kosovdir, soch ing supurgi,Jon ingn i ch im ch i la r ro ‘zg‘o rn ing g 'am i.
O n a m tegrasida jo n tikkan o ‘zing,Bitta xush s h e ’rimga sh o n tikkan o ‘zing,Shoirga rayhonla r ilhom baxsh desa,Hovliga c h o ‘k tushib gul ekkan o ‘zing.
D m rim ch iro g ‘isan, o ‘zing bilmagan,K o ‘zim q aro g ‘isan, k o ‘zing b ilm agan,B u n ch a la r tiyiqsan, b u n ch a to r t in ch o q ,Sevdim degan so lzni so ‘zing bilmagan.
H ayo tim gulzori, gul ch e h ram o ‘zing, K o ‘ng lim ning nurzori , n u r ch e h ram o ‘zing,M en dard im dastalab b itta sh e ’r b itd im ,G ul o ‘rn ida olgin, G u lc h e h ra m o ‘zing!
Ahli muhabbat, qaydasiz?
BIZLAR KIMMIZ?
Q uvonch q a lqqan daryoday xush qirg‘oqlari, Ravshan y o n u r ob o d u yn ing ch iroqlari,Vale dilda hurr iya tn ing saboqlari,Yuz yil osha k o ‘kni tu td i faryodimiz,Bizlar k im m iz , biz k im larn ing avlodimiz?
Q orla r yog ‘a r g 'a n im la rn in g q ab o g ‘idan, T e m u r tu g ‘i tush m as d u n y o p esh tog 'idan , Kim ajra tu r axir e tni t i r n o g ld a n ,A d o la tdan tog‘ tiklagan ajdodim iz ,Bizlar k im m iz , biz k im larn ing avlodim iz?
D u n y o rozi tib ilm in ing S inosidan , N a q sh b a n d -u B uxoriyning ziyosidan,Kim sarxushm as N avo iyn ing navosidan, B obolarn ing ruhiga esh hayotim iz ,Bizlar k im m iz , biz k im larn ing avlodimiz?
Qafaslarni qarsillatib buzdi qush im ,O sm o n la rga hurlik rasm in ch izdi qush im ,O q kap tar im , zogMar bilan y o ‘qd ir ishim, Alif qadd i egilm agan sham shod im iz ,Bizlar k im m iz , biz k im larn ing avlodim iz?
0 ‘zbekis ton , oq ro ‘m olli o n am o ‘zing, O zodlikn ing o ro m id a n yo rug1 yuzing, O qlagaym iz , jo n im o n a , bergan tuzing,Bobo lard an m eros b izn ing sabot imiz,Bizlar k im m iz , biz k im larn ing avlodim iz?
Inshoo lloh , e r tang y an a nurli boMgay,Kelar avlod qadam la ri qu tli b o ‘lgay, O lzbekiston baxtga toMgay, gulga toMgay,Tilga o lu r b iz larn ing h am xush yodim iz . Degay biz k im , b iz k im larn ing avlodimiz?
Mahmud Toir Ш Ж ШSAMODAN OLGANMIKIN
Bu san am sarposini sam odan olganmikin,O y nurin ro 1 mol qilib boshiga solganmikin, H usnin ing hikoyatin aytganlar tolganm ikin, O shiqlar ichra biz h am b o ‘ylashib k o ‘rsak qani,Bir bulbul dilin ochsa , kuylashib к о ‘г5ак qani.
Sochlarin sharsharasin sadolari xush buncha , Jilmaygan jam olin ing jilolari xush buncha ,Jon im ni chaqm oqlagan jafolari xush buncha ,Shu jafo , shu j i lodan ayrilmay tursak qani,Q atlim iz qilichiga qayrilmay tursak qani.
Ishqining uvogNni hech uvol qilmagaymiz,Z ar desa zargarimiz, xom xayol qilmagaymiz,M en bitta, o ‘zi bitta, boshqasin bilmagaymiz, Y o‘llarda y o ‘ldosh b o ‘lib yondirib yursak qani, Ag‘yor ah lin o ‘zlaridan tondirib yursak qani.
D o ‘st desa d o ‘sti b o ‘lib, yo r desa yoroni biz,Jon desa jo n o lsin-u , lek b o blsin jonon im iz ,M alakm i va yo hurdir, biz h am o n hayronim iz,S o bz bila siylab b o ‘lsa tillashib ko lrsak qani,Dil dilning t i lm ochid ir dillashib ko^rsak qani.
Biz um id u m m o n id a qulochni katta otdik,Biz orzu osm on ida kun bilan birga botdik, S habnam lar sharobini tong bilan birga totdik, D iydor durini, M ah m u d , q o ‘sh q o ‘lda tersak qani. H am q ad r q o ‘rg‘on id a q an d im iz u rsak qani.
€Г2мй? Ahli muhabbat, qaydasiz?
BESHIKDAGI BOYIM
Nabiram ZIYODBEKka
K o‘z teg m as in deya ko ‘z m u n c h o q taq q an , T u m o rla r ich inda so ‘z m u n c h o q taqqan ,Inja tabassum ing jo n im n i yoqqan,Baxtim b o g ‘idagi gu lim , bolajon,T ax tim tog 'idagi nurim , bolajon.
O s to n am egasi, beshikda boyim ,K o ‘ksim ning k o ‘k idan tu shm agan oyim , Q u v o n c h im q o ‘shig‘i s ig 'm agan soyim, ToychogM m, t i lm o ch im , ti lim , bolajon,Dil ichra sen o ‘zing d ilim , bolajon.
O tan g shodlik lari shalo la bu kun,O n an g ol yuzlari gul lola bu kun,M o m o n g allalari xush nola bu kun,Tilloga top ilm as d u r im , bolajon,H u r yu rtn ing xush nori, h u rim bolajon.
Baxt bizning b o ‘yga h am b o ‘ylashib keldi,D o ‘s t -u y o ron la r im kuylashib keldi,Beshiklar bezash ib t o ‘ylashib keldi,M eni clga q o ‘shgan, elim , bolajon,Xush duoga o ch d im q o ‘lim , bolajon.
Yuz bilan yuzlashib , sh o d o n yurgaysan,D ardi bo r od am g a d a rm o n yurgaysan,O qillar o ld ida k o m ro n yurgaysan,Y o ru g 1 b o ‘lsin desang y o ‘lim , bolajon, U m rin g n in g ch irog 'i ilm, bolajon.
M ahmud Toir €П25Ц*A R A Z
Xalq ohangida
A chinsa a lam qilsin,Jah lin j in d ek kam qilsin, Q a lam pirn i qoshiga B ilm asdan q a lam qilsin.
Q ab o g l iga h u sh im ycVq, B ahor keldi, q ish im y o ‘q, K o ‘ngil o tlig1 qafasdan Q o ‘yvorguvchi qush im y o ‘q.
G ina la r i o ‘ziga,Parvoyim y o ‘q so ‘ziga, X udoyim ga arz qilsam,Sepkil to sh a r yuziga.
Y ursam yoMga sig‘m ay m an , Axir q an d o q yurgaym an . P esh o n am d an to 'y d im m en , P esh o n am d an ko ‘rgayman.
Q aytsin o lzim b ila rm an , Boshidan q u m elarm an. Soch larin i supurgi,Q o ‘lin kosov q ilarm an.
K o lzlarimga boq m eni, T o q a tla r im to q meni,Y an toq n im a, o 'r ik n in g 0 ‘tin ida yoq meni.
15 — Saylanma, II jild
€Г22б1* Ahli muhabbat, qaydasiz?
MENGA
ToN qinlar tu g ‘yoni jab r im d a m ani,S u k u n a t sadosi sab r im da m ani,K o ‘zim ni t in d ira r n u r la r ch a m a n i ,01am s h e ’r shaklida k o ‘rinar m enga,O d a m s h e ’r shaklida k o 'r in a r menga.
Q atra so ‘z q o g ‘ozda balqisa xush m an ,D ard d i ldan k o ‘z im ga qalqisa xush m an , Bilmaysiz, m en k o lkka sig‘m agan q u sh m an , Oy n e c h u n q o sh im d a kuladi m enga, N a z d im d a yaxshi sh e ’r tiladi menga.
M aysaga ya linsam b o ‘yi c h o ‘zilar,Bulbulga , ,d o ls t“ d esam , kuyi c h o ‘zilar, Q izg 'a ld o q n in g to m d a to ‘yi c h o ‘zilar, T ik o n la r tig‘ida bol tu ta r m enga,Lolalar labida xol tu ta r menga.
Z arra g o ‘zallikda hadsiz kenglik bor,Baxtli od am lard a bitta tenglik bor,N e c h u n o 'z im d a m a s inon-ix tiyor ,K o 'n g lim o s to n ad a gul so ta r m enga,Aqlim o s to n ad a pul o ta r menga.
Bu ko 'ng il m eh rin in g m alham i nechuk ,Bu k o ‘ngil q ah r in ing a I ha mi nechuk , M a h m u d , bu k o ‘z larn ing za m -zam i nechuk , Aqlim ko ‘k d an tu rib boqadi m enga,K o‘nglim yerda yotib yoqadi menga.
Mahmud Toir Ш 2 7 ЩNASIBA
A rm o n n i xush k o ‘rm as orzu lar , Q u v o n ch n i q am ch i la r qayg‘ular, Q o z o n d a qay n am as tuyg‘ular,Rizq izlab yugurm a ziyoda, N asibang but b o ‘lsin dunyoda .
Kim u c h u n xush tao m b u rd a non , Kim u ch u n yetm aydi b o tm o n don , Shukringdan topo lsang agar shon , Shodlig ing sh o n a la r sam oda , N asibang but boMsin dunyoda.
Xush niyat xush ishning bosh id ir, T ek in osh t a ’nan ing toshidir, M in n a t la r ko ‘zingn ing yosh id ir, Jon laring qovrilgay jafoda , N asibang but boMsin dunyoda .
Y oshlikning yodi h am yondirar , H usn ingn i ko 'zg u la r oldilar, M a jn u n la r f iroqdan toldilar, Keksalik qadri xush duoda , N asibang but boMsin dunyoda .
B ahorni sogMnsang yoz yo 'q lar , K uzn ing koMki k o ‘zlari t o ‘qlar, Q ishda qad r in osh irar c h o ‘gMar, Tilaging top ila r X udoda ,N asibang but boMsin dunyoda .
€ " 2 2 8 1 1 * Ahli muhabbat, qaydasiz?
SAMARQAND
S o ‘zlar bo r , h ikm ati k o ‘zlaring ochar, S o 'z la r bo r , seh r id an qayg‘u la r qo ch a r , S am arq a n d so ‘z in in g sadosi b o ‘lak, Jum layi ja h o n g a y o g 'd u la r sochar.
I m o m Buxoriydek zoti shariflar,Sayqali o lam deb bergan ta 'rif lar,B unda tosh larn i h am tu rtib boMmagay, Q a d r q ayg‘us idan so ‘z!ar tarixlar.
H a r q ar ich ye rid a avliyo yotar,„R usti rosti“ degan bir n ido yotar, N o m i h am m illa tn ing m adori boMib, A m ir T em u rd a y in b ir fido yotar.
K im lar kelm as S am arq an d n i axtarib, M eh rd an yaralgan bu shahri sharif. M ak o n tu tm ish H oja A h ro r Valiylar, Siyrati su l to n -u , suvrati g ‘arib.
Soh ibq iron in ing qaytish in kutib,Z a fa r a lyorlarin aytishin kutib, Bibixonim h a m o n uyg‘oq yoturlar, O p p o q t i lak lardan das ta gul tutib.
Z am in bag‘ridagi o sm o n S am arqand , J a h o n d a yuz o ch g an ja h o n S am arqand . U ch m ing yillik hayrat bar idan tu tgan , U lu g ‘ karvonlarga sarbon Sam arqand .
M ahmud Toir Ш ~2ЎП &VATAN
T o v o n im n i o lpsa t u p ro g i ,Y uragim da maysa t i tro g i.K o ‘zlarim ni kuyd irar h am o n ,O n a m yopgan n o n n in g uvog‘i.
M en V atanni o n a m d a ko ‘rdim , D iydam dagi xush n am d a ko 'rd im . Ja lo lidd in M anguberd iga C hek ilgan m ung , m o ta m d a k o ‘rdim .
BITTA SO‘Z
D u n y o d a bitta so ‘z najot timsoli, D u n y o d a b itta so ‘z d iln ing iqboli.Yuz bilan yuzlashib yotsa h am o d am , Y odidan ketm aydi o n a xayoli.
D u n y o d a bitta so ‘z bax tn ing boshidir, D u n y o d a xush tao m o n an g oshidir,Yuz yil yot ellarda davron sursang h am , V atan yodga tushsa k o ‘zn ing yosh id ir.
з'зо'Ш Ahli muhabbat, qaydasiz?
ONA
Bir kun m e h m o n kelm agan kun y o ‘q, O s tonang iz ti l lodan , ona .Sizni asli tilab olganlar ,M u h a b b a td a n , va fodan , ona .
Siz u m r im n in g m u n a w a r nuri,U y t o ‘rida b ir oftobimsiz.D uo la rn ing duri jam lan g an , M u q ad d ass iz , xush kitobim siz.
J o n im o n a m , daryodil o n am ,H aqn ing hukm i yoziqlari bor.M en baxt l im an , onasizlarning,T ab ib b ilm as og ‘riqlari bor.
Bir kun m e h m o n kelm agan kun y o ‘q, Bu fe’lingiz X u d o d a n , ona.Sizni sira ketkizgim kelmas,H a m m a ketgan d u n y o d an , ona.
M ahmud Toir *§j 231 ЩSO‘Z HIKMATI
T o sh d an m a lh am topgan borm ik in ,Tosh h am m ehrim izga zorm ikin , Boshim izga yog‘gan qo rm ik in .Tosh boMsang h am bosh k o ‘tar, aytgin, U m r b u n ch a tez оЧаг, aytgin.
T u n d a n yog ldu so 'rab b o 'lu rm i,G u ld a n o g 'u so 'rab b o 'lu rm i,B oshdan qorni kurab bo 'lu rm i,Javobi y o 'q savollar yelar,N e c h u n m en in g yig 'lagim kelar.
Savob o ld d a chorlab turganda ,G u n o h q o n d a porlab turganda , ly m o n haz in zorlab turganda , V ijdon im dan uyald im kecha,X udo , m enga in so f bcr picha.
C h u m o lin i ch im ch i lab bo 'lm as , Kapalakni qam ch ilab bo 'lm as , C hayon larn i erkalab bo 'lm as ,Bilganini b ilgandan so 'ra ,O 'lm a y turib o 'lg an d a n so 'ra .
Q uvonch k u n d a y o 'q lam as ekan ,Q ayg 'u sira uxlam as ekan,M a h m u d edi sizga dil to 'k k an ,S h e ’r aslida dil siyratidir,S o 'z h ikm ati, k o 'z hayratidir .
Ahli muhabbat, qaydasiz?
N E Q IL A Y
Jindek yax sh id u rm an , j in d ek y o m o n m an , Balki yaxshiligim u c h u n o m o n m a n .
J indek ju n u n l ig im , shoirlig im bor,K im d ir o r q iladi, k im la r iftixor.
G o h q o r in q ayg‘usi qo zo n g a boshlar,G o h q a d r qayg‘usi ko 'z la r im yoshlar.
G o h k o ‘nglim k o ‘klasa savti sam o m an , J indek d ilim c h o 'k s a b ir benavom an .
G o h id a m af tu n m an bitta so 'z im ga,G o h yoq m ay q o la m a n o ‘z im o ‘zimga.
J indek yaxshiligim oshirguvchi sen,J indek y o m o n lig im yashirguvchi sen.
G o h id a qayg‘u n g m an , gohi x an d an g m an , Yo rabbim , ne qilay, b itta b an d an g m an .
0§Ш Ж Е, ш т ю !(Boston)
2 0 0 S - y i l
M ahmud Toir
OGOH BO‘L, DUNYO!
( Do st on)
„Ogoh bo ‘ling, odamlar!“ degan da 'vat hamisha bong urgandek yangrab turishi kerak. Faxrlanish manikin va lozim bo'lgan bebaho qadriyatlar — o 'z mustaqilligimizni, tinchligimizni, jam iyatda millatlar, fuqarolar о ‘rtasidagi totuvlikni asrang.
Islom KARIM OV
Muqaddima
Bugun tongda xush tu rd im ju d a ,D u n y o g o ‘zal, o lam osuda.
O sm o n tiniq , o sm o n beg‘ub o r,T in iq likda ajib h ik m at bor.
J i lm ayib n u r sochadi quyosh ,Baxtga esh ik ochad i quyosh.
S a lo m olib kelgan sabolar,B oshim uzra to ‘kar duolar.
O rzuday in k o ‘z ochgan kurtak,U tongdagi totli b ir tilak.
Q ush tilini qush lar bilsa ham ,„Q u sh la r tili“ k o ‘ngilga m alham .
A lloh tu tgan gultoj g o ‘zallik,Musavvirga m uhto j g o ‘zallik.
K o ‘zlarimga sig‘m asa netay,O , o n a yurt, sadag‘ang ketay.
Sen haq ingda o 'y la m o q sharaf,M ad h in g yonib kuy lam oq sharaf.
H url ikda sen k o ‘tarilgan taxt,A badiyat o sm o n id a baxt.
Ogoh ho V, dunyo!
D ardi d u n y o zah m a tk ash elim ,M ehri d a ry o m eh n a tk a sh elim.
Birda qu v nab , b irda o ‘k indim ,Bugun dildan keldi t o ‘kilgim.
O 'tm ish d ag i uvoling haqqi,Qonli kechm ish , zavoling haqqi.
T ildan , d ildan t o ‘kilgan a rm on ,Balki b o ‘lar m o ‘ja z b ir doston.
Avlod la rga va yo bir m aktub ,Neki b o l s a , b o ‘lolsin m atlub .
Yashash baxt
Farzandlarimiz, kelajak avlodlar bizdan shu o'lkani, shu muqaddas zaminni yana ham boy, kuchli va qudratli holatda qabul qilishlari uchun, biz buy и к ajdodlarimizga nisbatan qanday minnatdorchilik tuyg‘ularini his etayotgan bo'lsak, о 'g‘ii-qizlarimiz, kelajak avlodlar ham bizga nisbatan shunday minnatdorchilik tuyg‘ularini his etishlari uchun lozim bo jgan hamma ishni qilish — bizning fuqarolik burchimizdir.
Islom KARIM OV
H a r dilda h ik m atn in g xazinasi bor,H a r tilda h u rm a tn in g ganjinasi bor.
Vale h a r so ‘zd an h am hikm at yaralmas,H a r husn i so h ib d an xush n u r ta ra lm as .
H a r b o tir m ay d o n d a g lolib boMolmas,H u rm atn i ta lab - la olib boMoImas.
Y ashashn ing sharti bor, odam lik sharti,0 ‘zdan kech ib y ash a r m illa tn ing mardi.
Ayo d o ‘st, kun keldi, keldi x o ‘p zam o n ,O na yurt b o ‘lm o q d a k o lp do rilam on .
M ahmud Toir Ш ж .H a r d ilda ja rang lar hurlik xitobi,V afodan b o sh lan a r taq d ir kitobi.
M o m o la r tilida shu k rona oyat,B obolar tilida h ikm at, hikoyat.
Yigitlar o c h m o q d a ishqning eshigin, K elinlar q u c h m o q d a baxtn ing beshigin.
F arzan d la r bahordek balqib yasharlar, Dilida quvonch i qalqib yasharlar.
Navoiy nazm idek totli b ir kalom ,D u n y o n i zabt e ta r o ‘zbck degan nom .
M ustaqil dav la tn ing javohirlari,A lpom ish kelbatli bahodirlari ,
O bzbck dovrug ‘ini dos ton qilguvsi, M inglarn ing m ushku lin oson qilguvsi.
Jan n a tiy d iyorn ing jam o lid ek xush,H azrat A m ir T e m u r kam olidek xush.
Dillarda yuz o c h a r inja bir savol:„B u yurtn i kim qu rg an ?“ Bolam , yodga ol!
H urlikning ilk g 'ish tin k im lar q o ‘yishgan, V atanni h a r nedan ortiq suyishgan.
K im lar u, jo n in i o ‘qqa tik tu tgan,O zodlik yoMida o ‘zni unu tgan?
N e o ‘ylar, b ilm adim , d i ldan o ‘tadi,N e n o m la r n ech a bir ti ldan o ‘tadi.
Shu bois ushbu kun q o ‘lim da qalam ,O q q o g ‘oz ustida q u v o n ch im , nolam .
U m id im bizni h am kelgusi avlod,E h tirom , e ’zozda etishgaylar yod.
€3 238 Щ Ogoh bo V, dunyo!
Va bilgay ozodlik tush m as o sm o n d an ,U ni deb kechishgan ne m ard la r jo n d an . . .
* * *
K echa yara lm agan bu k o 'h n a dunyo ,Erta tugam aydi o lam d a hayot.- Insonga qalb a to e tganda Xudo,N e oldin yuz och g an , quvonch yo faryod?
H aq q ac h o n yaratgan O d am Atoni,Bu savol yillarga sig 'm aydi ham o n .O d am A to qilgan b itta xatoni M ing b ir xil usu lda tak ro r la r inson.
Baxt berm as aslida Alloh odam ga,Baxtli yashash u c h u n bergayd ir im kon. Kelibsan, xush kelding yo rug1 o lam ga, Baxtli yasho ld ingm i, aytgin , ey inson?
U m r-k u , b an d ag a o ‘lchab berilgan,H o y -u havasini boMurmi o 'lchab .Q ani u jismiga sig‘m ay kerilgan,Qayga yetib bordi tu lporin qistab?
K im ga o zo r berd i, k im ni asradi,O rtida qo ld im i b ir pa rch a b o g 1!?Yoki talvasada ruhi, jasadi Q ab rid a qorayib yo tarm i d o g ‘i?
O ilang o sm o n id a so 'n m asm i nuring, O tangga , onangga boMdingmi fido? Farzand ing qalbida o ‘ch m asm i q o 'r in g ,Ayt, cling o r t in g d an qilgaymi duo?
O rzu ar im aydi tirik o d am d a ,Vale h a r savolga top ilm as javob.Y ashash o 'z i bax t-k u y o ru g 1 o lam da , Iz ingda qolsa g a r tashakkur , savob.
M ahmud Toir
* * *
H a r k o ‘ngilning tiniq ko ‘zgusi, Bobolarn ing asriy orzusi.
O zodlikn ing o rom i shirin,O zod inson kalomi shirin.
Hurlikni H aq xush ko ‘rar azal, H urr iya tn ing bekati g o ‘zal.
G o ‘zallikni asrash sharti b o r — Y ashash kerak ham isha bedor.
* * *
Aytilgan s o ‘z — otilgan o ‘qdir, Shu o 'q la rd an ozo rda dunyo. K im lar u ch u n m o zo rd a m ah zu n , K im lar u ch u n bozo rd a dunyo.
Aytilgan so ‘z — otilgan o lqdir, G a p otgani qalam tu tm ad im . Y urag im da lovullar b ir c h o ‘g ‘, S o ‘z sotgani qalam tu tm ad im .
Bu du n y o n in g tosh ekan boshi, Lek qartaygan qayg‘u dastidan. ON m ay turib gohi bandasi,Joy o larkan d o ‘zax ostidan.
Bu d o s to n n in g so ‘zlari g ‘amli, A n d u h id a eln ing ori bor.Uvol ketgan n e -n c jo n la rn ing , Y aratganga qilgan zori bor.
H ar in sonn ing boshi da o sm o n , H a r insonn ing poyida yer bor. O 'zga la rn ing rizqini olib,Kim yashabdi o lam d a takror.
Ogoh bo 'I, dunyo!
K im d ir bugun beshik egasi,Erta bir kun yelkada tobut.Q u v o n c h qirq yil yasham as axir,Boshing egar lahzalik sukut.
H u r va baxtli yashashga asli,H aq o ld ida haqli h a r banda .Yaxshi kunga y arashm as lekin,Q iz i tm ay in cha lgan ch irm an d a .
U y g ko q o d a m uvol ketmagay,G ‘aflat l ining barin tu tm agay ,Yovuzlikni u ycngib yashar,M u d rag an m urodga yetmagay.
O goh larda o ro m y o 'q , ch in d an ,O gohlarga y o rd ir A llohim .O gohlikka chor lab dun y o n i,O q qog 'ozga to 'k ild i oh im .
H u r l ik y o ‘li
Tarixiy xotirasi bor bo ‘Igan inson irodali inson. Takror aytaman, irodali insondir. Kim bo ‘lishidan qat V nazar, jamiyatning har bir a ’zosi o'z о 'tmishini yaxshi bilsa, bunday odamlami yo ‘Man wish, har x il aqidalar ta ’siriga olish mum kin emas. Tarix saboqlari insonni hushyorlikka о ‘rgatadi, irodasini mustahkamlaydi.
Islom KARIMOV
Ayo d o 's t , bu d u n y o azal dem ish lar ,X otira u yg 'onsa go 'zal dem ishlar.
X otira u y g 'onsa d a rd la r h am daryo,Sabrlar, to 'z im la r berarkan sado.
X otira u yg 'onsa o 'z n i tan iysan .H am o p p o q , h am qaro yuzn i taniysan.
M ahmud Toir Ш Ж ШK o ‘zingga k o ‘rinar sonsiz qabrlar,Jon ingn i o g ‘ritar zu lm , jabrlar.
Y olg‘o n n in g , riyoning boshlari xam dir, H aq iqa t hayqirm as, h a m o n k o ‘rkamdir.
X otira uyg‘o n sa hayrat uyg‘onar ,Suvratlar j im turar , siyrat uyg‘onar.
U y g lo n a r j i s m - u jo n , uyg‘o n a r iym on, N e c h u n uyg‘o n m ay san , ax ir sen , inson?!
Boshingga q an d ay in t o ‘fonlar kelmish, Q a y g 'u d a n , q ah rd an u m m o n la r kelmish.
Tarix t o ‘kar d em a k o ‘h n a dard larin ,T arix sogMnarkan asil m ardlarin .
* * *
Y ashayotgan o d am u c h u n ,Jon bir taraf, shon bir taraf. A dola tn ing tu g ‘in b a r kun,T e m u r kabi tu tm o q sharaf!
G o b i d u n y o , gob dard berib,A lloh o ‘zi k o ‘rgay sinab.E l-yurt u c h u n ko ‘ksin kerib,K u b ro kabi ke tm oq sharaf!
Bu d u n y o d a ikki eshik,H e ch kim qo lm as abad yashab. M anguberd i kabi m angu,V atan u ch u n o ‘lm oq s h a r a f !
Bu V a tann ing ayoli ham ,O rlik talab, hurlik talab.Jo n ch irog ‘in yurt yoNida,T o ‘m arisdek y o q m o q sharaf.
16 — S a y l a n m a , II j i l d
Ogoh bo 7 , dunyo!
* * *
Hurlik y o ‘li u zu n y o ‘ldir, S o ‘q m o g ‘i k o ‘p, toshi k o lp. Yuzlardagi kulgusidan, K o ‘zlardagi yoshi ko ‘p.
Bu yoMlarning o rom i y o ‘q, Z ildck-z ildek yuki bor.Bu yoMlarning gadosi k o ‘p,Bu yoMlarning beki bor.
Bu y o l l a r d a bax tin em as, A rm o n q u ch g an k o 'p boMgan. O zodlikn i so ‘rab chiqib ,0 ‘q q a u ch g an k o ‘p boMgan.
Iz tirobn ing isitmasi, C h irm ash g an ne jonlarga .Bu yoMning b a r q adam i, Q a b rd i r q u rbon la rga .
U zoq tarix, u zo q oMmish, Q a tlar ida qayg‘usi.Yangi tarix — eng g o lzal his, Bu hu rr iy a t tu y g ‘usi.
* * *
Biz yaxshilik yarashgan xalqm iz, M a y d o n d a o r ta lashgan xalqmiz.
G ‘an im q u v n ar qilsang xatolar, O 'y lab topsa ichki nizolar.
0 ‘shda uvol ketgan la r bilmas, 0 ‘zganda q o n yu tgan lar bilmas.
N a m a n g a n d a n izo ch iqargan , F arg ‘o n a d a qazo chiqargan.
Mahmud Toir 243G ‘a d d o r d u sh m an o ‘yinlari k o lp, Parkcn tda h am k o ‘zga soldi c h o ‘p.
A m m o X u d o yaxshiga yordir, M ardlariga o ‘zi ham kordir .
* * *
Yaxshi o d am n o m in aytib,N e -n e avlod yayraydi.X udo bersa minglab jo n n i ,Bitta odam asraydi.
Yangi tarix, o ‘tm ish ingda,Faryod bordir, dod bordir.Lek dardingga m alham boMgan, Joni fido zot bordir.
Seni ta lagan tuzum ,Q ip-qizil bayroq edi.Aybing faqat, jo n d i m ,QoMlaring qadoq edi.
O tan g pax takor edi,O n a n g pax takor edi,Egatlarda ezilgan,Bolang pax takor edi.
Paxtasin terib bending, ChanogMda tildilar.P e sh o n an g n in g s h o ‘ridan , Sharba t talab qildilar.
Q albing o ‘rtab yotsa h am , T ish lagand ing tilingni.„ Paxta ishi“ zanjir idan,Kim b o ‘shatdi qoMingni?
B o‘kadagi b o ‘ronlar,N o la q o ‘shgan nolangga.S h u n d a k o ‘zing tu shganm i,O q ot m ingan bolangga?
€Г2фГЩ Ogoh bo 7 , dunyo!
O lo m o n n i oralab,T inch likka tu m o r boMgan.O t us t ida quyoshdek ,M illat u c h u n o r boMgan.
C h iq q a n kam , tushgan k o ‘pdir, R iyoning tushoviga.N a m a n g a n d a kim kirgan YolgMz yov qurshoviga?
N e azob la r k o ‘rm ading ,M ing o h -u faryod boMding.Alloh m a d a d k o r boMib,K un keldi, o zod boMding.
Vale aytgin, jo n elim,D avla ting kim tikladi?Bifgun d u n y o tan olgan,Shavkating kim tikladi?
Diling h a m o n q o n boMar,B oqsang bosgan izingga.Tiling, d in ing , N a v ro ‘zing,K im qaytardi o ‘zingga?
UlugMarning ruhin i,K im uvo ldan asradi?Bu millat, bu V atann i,K im zavo ldan asradi?..
* * *
Aytilgan s o ‘z — otilgan o ‘qdir,M eh ring me h rob, jo n im d a c h o ‘g ‘dir, S en d ek suyuk suyanch im y o ‘qdir, O tin g d an aylanay, elim-ov!
Sen qoMlasang qoq ilm as hech kim, Asli sendek oq ilm as hech kim, T o p g an gap im , ay tar im shulkim , Z o t in g d an aylanay, elim -ov.
M ahmud Toir
K o ‘zgu sinsa ko ‘zlar ku lm agan ,Yot tu p ro q d a izlar ku lm agan,G in a d a h am tilingdan tom gan ,T o tin g d an aylanay, elim-ov!
Sen tu p ro q q a t i lm och boMgan el,O n a Yerga oqsoch boMgan el,K uyinchag im , quyosh boMgan el, Y od ingdan aylanay, elim-ov!
* * *
H aqiqa t oddiydir , h ikm ati buyuk, S h o sh m ag an shod yashar, hu rm ati buyuk.
0 ‘zbekka o ‘rgatm a, k o ‘p qilm a gina,T o m g a h am ch iq ar la r z in am a-z in a
0 ‘n to ‘rt yil b o ‘yIadik d u n y o b o ‘yiga, Q u t-b a rak a kirdi o lzbek uyiga.
G ‘allasi b em in n a t , nefti b em in n a t ,Yuzin y o rug1 qilgan bu halol m ehna t .
H ech k im d an hech narsa tilab o lm ad ik ,Yo birov nonin i tu n ab olm adik .
M ash aq q a t chekyapm iz , yash irm oq n ec h u n , Y o ‘qni y o ‘ndirdik deb o sh irm oq nechun .
Biz hurlik yoMida m e t in safdamiz,K im tinchlik istasa u tarafdamiz.
* * *
S o ‘zlar ich ra nurli so ‘z lar bor,Tilga o lsang yayrar j o n -u tan.D ilda, tilda ay tam an takror,Sensiz yashab boMmaydi, Vatan!
2 4 Ш Ogoh bo V, dunyo!
G ‘oz u ch o lm as ovchi b o r ko ‘lda, 0 ‘zni eh t iy o t q i la r yaxshilar. A lpom ishi oMmagan elda,Yuzi y o ru g 1 kuy lar baxshilar.
M o m o yern ing yuragi tinchlik ,M o m o yerga keragi tinchlik.X udoy im h am t o ‘ygan u rushdan , X u d o y im n in g tilagi tinchlik .
Boldck shirin t inch likn ing toti,E lim , hurlik bax tn ing bayoti.Boshing uzra soyabon b o ‘lsin,Oq kap tarn ing o p p o q qanoti.
* * *
X ush n iyatlar dillarga m alham .Y urt t inchligi — eng oliy tilak. K o ‘kdan tu sh m as a m m o tinchlik ham , T inch lik u c h u n ku ra sh m o q kerak!
M ay d o n d o im m ardn ik i boMgan, Q o T q o q q aq sh ab p an ad a oMgan.T in ch i b o rn ing toleyi kulgan,T inch lik u c h u n ku ra sh m o q kerak!
T o ‘ylar to 'y g a ulansin desang, Beshikka bek belansin desang,Iz ingdan baxt e lansin desang,T inch lik u c h u n k u ra sh m o q kerak!
D e m a b u g u n o sh im yovg‘ond ir ,S h u k r qilgin jo n in g o m o n d ir ,Bir kun g 'a lva — qirq kun yo m o n d ir , T inch lik u c h u n k u rashm oq kerak!
M o m o la rn in g duosi tillo,B obo la rdan d u o ol, illo,G ‘afla tn i xush ko 'rm ay d i X udo, T inch lik u c h u n k u ra sh m o q kerak!
M ahmud Toir C 2 4 7 l^* * *
0 ‘zbekiston — k o ‘zim dagi nur, Kafting ochsang jo n im n i tu tgum .Bu dunyoga senda keldim m en ,Bu d u n y o d an seni deb o ‘tgum.
H urlik quchgan ozoda diyor,Y olq em asd ir ozorla ring ham .S hah id ketgan o ‘g‘lon lar yotgan, Bordir m a ’yus m ozorla ring ham .
QoMda qa lam , o kyga to lam an ,Q an d ay kuylay q u v o n ch , dardlaring? M ing dostonga m a z m u n berguvsi.Sen deb jo n n i t ikkan m ardlaring.
M ing q o lshchiga bir boshch i boMgan, T o ‘rt tarafga ten tak tortadi.Bir jo n boMib birlashsa gar el,Y urtda g o ‘zal tong lar otadi.
Kimki neni o ‘rganm oq boMsa, UlugMarning merosi bisyor.O n a zam in top ta lm asa , bas,R uhlar b u n d a ch ek m asin ozor.
Aytilgan gap — otilgan o lqdir,K o‘zgu tu ta r k o ‘nglim o ‘zimga.J o n im V a tan , n u r b e ra r Alloh,Sen deb aytgan h a r b ir so ‘zimga.
* * *
Dil k o kzin o ch m o q q a h idoyat kerak, V atan u ch u n h a r vaqt h im oya t kerak.
V atan u jism ingdir , V a tan jon ingd ir , Q o n in g d a qalqigan asl shoningdir.
Ogoh bo 7 , dunyo!
G ‘a m - a n d u h so ‘ram ay tu sh a r boshingga, O g ‘u lar q o ‘sh ilar z u m d a oshingga.
Balki u o tangd ir , balki bolangdir,V atan deb jo n bergan m angu nolangdir.
Q ad im T o sh k en t , dard la ring h am k o ‘p qad im , Seni t inch lik beshigi deb a tad im .
K o ‘zin tikkan senga ju d a k o ‘p erur,0 ‘zin tikkan senga ju d a k o ‘p erur.
Razil t o ‘d a tinchlig ingga q o lydi ch o h , T u p ro g ‘ingda y o ta r n ech a begunoh.
B urch im ulla , Yangiobod to g ‘lari,K o ‘ngillarni o ‘rta r a rm o n dog 'lari.
Sizda oqdi ne m ard la rn in g qonlari ,E l-yurt u ch u n fido b o ‘lib jonlari.
Y urt im degan er la r e lda b o r b o ‘lsin,R uhlariga m angu o ro m yor boMsin.
Asray bilgin
M atbuot orqali ham, xorij safarlarida ham doimo takrorlayman — terrorga qarshi kurashish kerak. Birinchi galda, terrorchilarni tayyorlaydi- gan zaminga, g'oyaga, mafkuraga e ’libor berish, shularga qarshi kurashish kerak.
Islam KARIM O V
Orzusi y o ‘q k o ‘kda ucho lm as ,K u ra sh m ag an q u v o n ch q u ch o lm as ,
T o n g o tm asa , kun h am botm agay ,Yaxshilik h am yerda yotmagay.
H urlik u c h u n kurashdingm i, ayt,O ring u c h u n ta lashd ingm i, ayt?..
M ahmud Toir € 0 4 9 1 »B ahor h a r yil qaytib keladi, K o ‘hn a q o ‘shiq aytib keladi.
K elm as ekan h a r o ‘tgan kuning, Q ay tm as ha t to chekkan har uning.
Bizdan qolsin shu o zod V atan, Avlodlarga eng ob o d Vatan.
G u l yuzida sh ab n am la r qolsin, Qolsin , yaxshi o d am la r qolsin.
Yaxshi m ing ta b o ‘lsa h am kam dir, Bitta y o m o n — m ingta m otam dir .
* * *
O g o h m isan , ayt, d u n y o , O gohm isan , cy odam ?N e c h u n u n d a ko 'z ing yosh,N e c h u n u n d a boshing xam ?
S odda d unyo , g lo ‘r dunyo , Peshonasi s h o ‘r dunyo .Tirik turib o ‘zingga,Q aziydirsan g o ‘r, dunyo!
O gohm isan sen o ‘zi,G u m ro h m is a n sen o ‘zi?T o n g sen u ch u n o tm o q d a .Sen deb kular kun ko ‘zi.
N e c h u n ax ir b ir-b ir ing ,TigMashni xush k o ‘rasan?G u l b o ‘lganda so ‘ldirib,Yig‘lashni xush k o ‘rasan?
S odda o d am , g lo ‘r o d am ,K o ‘zi och iq , ko ‘r odam .
Ogoh bo V, dunyo!
G ‘aflat beshigi h a ro m ,U yg‘o n end i , tur, odam!
* * *
T o g ‘ni ta lq o n q ilar boMsang h am , Qilni a rq o n q ilar boMsang ham , I lo n d an bol tiiar boMsang h am , K uch — aslida adolatdadir!
B oltam b o r d eb jallod boNmagin, Q u v o n ch boqsa faryod b o ‘lmagin, M ing yil yasha , mayli oflmagin, K uch — tafakkur, m a ’rifatdadir!
H ech kim y o ‘q d an b o r qilgan em as, K eng d u n y o n i to r qilgan em as, O ftob oydan o r qilgan em as,K uch — insof-u diyonatdadir!
N av n ih o ld a ch in o rn i k o ‘rgin,Q aro tu n d a bedorn i ko ‘rgin,K o ‘rsang — Parvardigorni ko ‘rgin, K uch — m e h rd a , m uhabbatdad ir !
U m rin g y o ‘li k o ‘p u zu n em as, Shukri bo rla r hech m a h z u n em as, Yashash asli bu afsun em as,K uch — sevgida, sadoqatdadir!
* * *
Bugun qayg‘u bosh im da b o tm o n , Erta sh am o l senga k o ‘chirar.T e r ro r — asli shafqatsiz t o ‘fon, T in ch uyingda ch iro q o ‘chirar.
M ag ‘ribdam i va yo M ashriqda ,O z o r topsa o d am bolasi.
M ahmud Toir 2 5 ШQ u lo g ‘ingni solar qom atga ,Yetib kelgan o h -u nolasi.
D erlar, b o ‘lsin um ring ziyoda,Kim ga yoqm as xush o rzu , niyat. T o m o sh ag a o ‘ch bu dunyoda , T o m o sh ab in boMmoq jinoyat.
* * *
X avotir h a r kuni, h a r jo n d a yashar, Y uz la rdan , k o ‘z lardan qayg‘u la r toshar.
N o g a h o n portlagan b o m b a ovozi,S am o d a yana bir m o ta m parvozi.
K o ‘ngilga hat tok i sig‘mas ekan qil,16- fevral... 1999- yil...
D u nyoga tarqatdi ne sh u m xabarlar, Q o 'l la r i , dillari, tili zaharlar.
A m alga osh m ad i sh u m niyatlari, O m o n d ir , o m o n d ir , yurtn ing sarvari!..
* * *
Elim degan yurt sarkorin,El duosi asragaydir.H aq yoNinda jo n nisorin,H aq nidosi asragaydir.
Baxt e tagin tu tqazguncha ,O y lar o ‘tar, yillar о ‘tar.G ‘am quvlagan ojiz o d am ,Q o ch ib q an c h a q o n la r yutar.
O tam derdi: — Ochgil k o ‘zni,Yerni ko ‘rgin, pastga tushgil.T o ‘rt o d am g a to ‘g ‘ri so ‘zni T o p ib ay tm o q o ‘zi m ushkul.
*§П521* Ogoh ho 7 , dunyo!
I lon kirar, ch ay o n kirar, B ilib-bilm ay ochsang bag‘ir. QoMlamasa X udo agar,El o ld ida y u rm o q o g ‘ir.
El koriga yelka tu tgan ,Yurt yoviga k o ‘ksi qalqon .Bu h ikm atn i kim u n u tgan , K o lkdan tu sh m as yaxshi inson.
Sen deb kuysa, yong in sen h am , Q arsak axir q o ‘sh qoMniki. P an o h in g d a asra, egam , O lzbekis ton h u r elniki!
* * *
Azal h ik m at , g o ‘zal h ikm at, B iz lardan k o ‘p yasha r h ikm at. O d a m boMsang olgin ibrat,0 ‘z uyingni o ‘z ing asra!
Q o zo n t o ‘km as kuyasini,Q ush asraydi uyasini,T u lp o r q o ‘rir b iyasin i,O bz uyingni o ‘zing asra!
Yerni asrar o sm on i bor,H a r jo n z o tn in g m akoni bor, A sram o q q a im koni bor,0 ‘z uyingni o ‘z ing asra!
T u p ro q sira to g 1 boMmagay, Bog‘bonsiz hech bog1 boMmagay, Y o lg 'on m aq tov yog‘ boMmagay, 0 ‘z uyingni o ‘zing asra!
0 ‘rg im chakn ing to ‘ri b o ‘lm a, O ch iq ko ‘zn in g k o ‘ri b o ‘lm a,
Mahmud Toir
O d a m z o d n in g g ‘o lri b o ‘lma,0 ‘z uyingni o ‘zing asra!
O stonangga oring posbon,B o ‘lsin ta n d a boring posbon,Bu Yaratgan h ukm i, inson,0 ‘z uyingni o ‘zing asra!
* * *
H a r k im ning havasi, orzusi bisyor,N e b o ‘lsa m o ‘l b o i s in , bari sizniki.Bir so ‘z b o r b a rch am iz aytaylik takror, U shbu aziz V atan barcham izniki!
Jan n a tiy bogMari bog‘boni bilan,C h o ‘l-u sahrolari karvoni bilan,Q u v o n ch , qayg‘ulari, a rm oni bilan,U shbu aziz V atan barchamizniki!
T urfa til, turfa d in , turfa mi Hat i,Birlikda, hurlikda u lar ziynati,Bor b o ‘lsin sh arqona qadri, q im m ati , U shbu aziz V atan barcham izniki!
Y o ‘l ravon, dil yorug1 yaxshi h a m ro h d a n , Biz uni asraylik, yovdan , g u m ro h d an , T inch lig in tilaylik qod ir A llohdan ,U shbu aziz V atan barchamizniki!
* * *
2001- yil, 11- sentabr.. .D u n y o sh u m xabardan titradi zir-zir.
N y u -Y o rk va V ashington,J a h a n n a m o ‘tida qoldi nogahon.
4613 kishi...80 m am lak a tn in g fuqarolari.
■Л~2541* Ogoh bo 7 , dunyo!
Oli, b o sh d an u ch d i-k u , o d a m z o d hushi,80 m am lak a tn in g g ‘a m , nidolari.
* * *
U m rin g yashab o ‘tsang , o ‘lim m eh m o n d ir , D unyoga keldingm i, ketm oq ayondir.
T aqd irga tan berar d i lbandlaring ham ,M o tam g a k o ‘n ik ar fa rzandlaring ham .
Yosh ketsang, n o g ah o n ketsang qiyindir,T e r ro r — bu q ab o h a t, yovuz o ‘yindir.
Bir kun yasham aydi bu d u n y o ohsiz,U n ing aziyati sonsiz, sanoqsiz.
G o b i yerda izg‘ir, go hi o sm o n d a .T e r ro r xavfi bugun b u tu n jah o n d a .
Erta kimni n im a k u tm o q d a , nima?..H ech n im a deyolm as, hech kim, hech nim a?..
A r m o n
2004- у Uning 2 9 -3 0 - m an va 1- aprel kun lari О ‘zbekistonimizda 9 nafar ichki ishlar xodimi va 5 nafar fuqaro terror atalmish jaholatning qurboni bo ‘Igani ham shu haqda iztirob bilan o'ylashga da ’vat etadi.
Islom KARIMOV
Q uyosh siz u c h u n h a m kulib ch iqard i,O y h am tun ing izga ch iroq tu tard i,U yda jo n d e k shirin jo n la r kutardi,H aqq ing iz bo r edi baxtli yashashga.
Biringiz Kasbida tu g l lg a n Erkin,M uh idd insiz qolgan S urxon ne derkin?
Mahmud Toir М Ж 1 *K o ‘h n a Shosh s o g in a r Q odirdck o ‘g ‘lin, H aqqing iz b o r edi baxtli yashashga.
S am arqand ko ‘k idan uch yu lduz uchd i, F ax r id d in , O tab ek , M a n s u r y e r q u c h d i , U ch baxtn ing k o ‘ziga nogoh c h o ‘p tushdi, H aqqingiz b o r edi baxtli yashashga.
V ahob idd in P arken t o ‘g ‘loni edi,Z aitbek Q ibrayning qalqoni edi,Azizjon YangiyoM dostoni edi,H aqqing iz bo r edi baxtli yashashga.
Siz y o ‘q os tona la r ohi o 'r tayd i,Q a y g 'u la r qon qusib , q u v o n ch qoraydi, Q abringiz qosh ida o sm o n toraydi,H aqqing iz b o r edi baxtli yashashga.
Siz V a tan k o ‘kida so ‘n m as quyoshsiz,F in ing yodidasiz, ruhan dildoshsiz, Sog‘inchsiz, arm onsiz , bit m as k o ‘z yoshsiz, Haqqingiz bo r edi baxtli yashashga.
* * *
T o 'q q iz uyda to ‘qqiz ona ,T o kqqiz o ‘g ‘lin yo ‘qlaydi.Bag‘ri b u tu n odam lar ,Bu y o ‘qlovni uqm aydi.
* * *
O kqqa uchgan bo lam -ov ,Y o‘qqa k o ‘chgan bo lam -ov ,Yuragi m ning yoniga C hiqdi ch ip q o n , bolam-ov!
*§f256lg* Ogoh ho 7 , dunyo!
Sening oMganing yolg‘on ,M en ing qo lgan im yolg‘o n ,Senga tckkan o ‘q, bo lam ,M en ing jo n im n i o lg ‘on!
0 ‘g ‘ling o ‘rm alab kelar,Q izing y u m alab kelar,K o ‘z lar im ning qonlari Y uzdan d u m a lab kelar.
Y o 'q lab borsam qabringga,Q ayri lm aysan , bolam -ov!T u p ro q o n an g b o ‘ldimi,A y ri lm aysan , bo lam -ov!
Jon bo lam , jo n im bo lam ,M angu a rm o n im bolam!Q o n im d a qirq yil yozsam Bitmas d o s to n im , bolam!
* * *
Sening dard in g b o tm o n , oh laring b o tm o n , Yuzingdagi ajin g ‘am n in g shonasi.Jon ingn i q am ch ila r m ing b itta a rm o n , M ush tipar, m u n isam , (Yzbek onasi!
M eh r in g - la iylangan aytgan h a r so ‘zing, Sen em asm i ezgulik parvonasi?T ab ia tn ing m o ‘jizasi sen o ‘zing,Sen nu rn ing chashm asi — 0 ‘zbek onasi!
H a r ishda Haq degan , h aq g o ‘y, x udo jo ‘y, Soflik sadafida durn ing donasi.U lu g ‘ y o ‘l bosh ida tu rgan d u o g o ly, M chr ibon , daryodil 0 ‘zbek onasi!
K o ‘z yoshlaring artg in , b ir bora j ilm ay,Ey, m ehri u m m o n im , dil durdonasi.
M ahmud Toir
H urlikda endi m en baxtingni kuylay, M illa tim onasi — 0 ‘zbek onasi!
* * *
Aytilgan gap — otilgan o ‘qdir,M ayda gap lar sig‘m as dilimga.Aybsiz ketgan ruhlar chorladi,Q a lam old im nogoh q o ‘limga.
D e m a n g tildan do s to n to ‘kildi,D ildan o g ‘riq, xazon to ‘kildi.Q irq ta em as, b ir edi jo n im ,Vale qirq m ing jo y d an so lkildi.
Yer yuzida loaqal b ir kun,O d a m n o h aq o ‘lm agan kun y o ‘q. K o 'h n a d unyo k o ‘h n a yarangni,N a h o t bir kun tilm agan kun y o ‘q.
Q o d ir Alloh, b an d a la r ojiz,O bzing q o ‘lla, yaxshiga n a f qil!Yer yuzidan , k o ‘kning k o ‘z idan , T e r ro r degan baloni d a f qil.
T in ch tong larn ing toza yuzidan .Sen uyg‘on ib , n u r terg in , inson. Quyoshga boq , o ‘tli k o ‘zidan,Q albing u ch u n q o ‘r terg in , inson!
0 ‘tgan kun ing — o ‘tgan um ringd ir , O m onlig ing shukrin qilsang-chi! H a tto qush h am uyasin asrar, O dam lig ing fikrin qilsang-chi!
* * *
Q o rd a n q ad r so ‘ra m a — erib ketar, X azon bolish boNmaydi, chirib ketar.
17 — S a y l a n m a , II ji ld
Ogoh bo V, dunyo!
G ‘a n im u y d an q u v o n ch ing terib ketar, X udo bergan baxtingni asray bilgin.
H aq d an so ‘ra, m ush killing o so n b o i s in , D arvozang o ch , uy ingda m e h m o n b o is in . O s to n an g d a oriyat posbon b o i s in ,X udo bergan tax tingni asray bilgin.
T o sh d an m e h r t i lanm a , dil to ‘kilar, Bevafoning bag‘r ida baxt o ‘k inar,Oqilga h am , odilga h am el yukinar,El o ‘g1 isan , ah d in g n i asray bilgin.
Asray bilgin, o sm o n in g n i asray bilgin. Bog1 ing g o 'z a l , b o g 'b o n in g n i asray bilgin. Xush niyatli h a r millat s ig 'gan bu yurt, K arvon bo 1 sang sa rbon ingn i asray bilgin.
B o 1 a r-b o 1 m a s od am g a b o ‘zlayverma, H aq iqa tn i h a r d ildan izlayverma,Q o ling yet m as m anziln i ko 'z layverm a, X udo bergan naqd ingn i asray bilgin.
Bu d u n y o n ing beliga belbog1 yet mas,Biz ke tam iz d u n y o d an , d u n y o ketmas. M u d rab qolsang o ta r long , seni ku tm as, Elim, safda shahd ingn i asray bilgin,X udo bergan baxtingni asray bilgin.
* * *
N e q i rg ln - b a r o tn i k o ‘rm adi dunyo ,T urfa razolatlar t i g l n qayradi.T arix ko ‘ksin t i la r o l l i bir nido,Q o n n i daryo qilib C h ing iz yayradi.
Salib yurish larn ing hadsiz janglari, B egunoh ellarni q ild ilar qurbon .
M ahmud Toir
B ugun ch e rk o v inkvizitsiyasin,Bashar xotirasi la’na t la r h am on .
Fash izm balosin qurbon i boMdi,M illion-m ill ion o d am , bu yer, bu osm on.Bog‘la r xazon boNdi, orzu lar s o ld i ,Q alb larn ing yarasi b i tm agan ham on.
Ilashib xayolning aravasiga,S o ‘ngra K o m m u n iz m o ‘ynatd i qam chi.O lam quloq soldi tarallasiga,Bari sarob ekan , bari a ldam chi. . .
D inni n iqob qilgan g ‘a razgo‘ylar ham ,S h u b h a yo ‘q, qulaydi o ‘zin chohiga.Kelajak oldida, tarix oldida,Hali javob berar o ‘z gunohiga.
Xush tilak xush yoqar , ham isha m atlub ,M ard la r m aydon ichra t o ‘km aydi k o ‘z yosh.Kun kelar, te r ro r h am b o la d i m ag ‘lub,Ezgulik boqiydir, boqiydir quyosh.
X ot im a
Mening hayotim — ish, ay. Shu xalq, shu millat tashvishi. Menda yana nima bor? O y layman. Ko'p 0 ‘ylayman. Kechalari uxlolmasdan chiqaman. Mening ham bolalarim, nabiralarim bor. Men ham bolalarimning baxtini k o ‘rmoqchiman. Nabirala- rimni uylantirmoqchiman.
Islom KARIMOV
Bu dunyoga biz h am m am iz m e h m o n m iz ,H a r bir o d am yaxshi fikr, o ‘y qilsin.S h o h m i, gado orzusi b o r insonm iz .D u o qiling, h a r bir b an d a to ‘y qilsin.
*gf260l& Ogoh bo V, dunyo!
F arzand bersa, b o ‘y q o ‘shilsin b o ‘yiga, T o ‘y y a rash a r h a r o ‘zb ek n in g uyiga. Yaxshi niyat, yar im davlat, o m in deng, T o ‘ylar qilsin, e l-yu r t bors in t o ‘yiga.
D erla r u m r — bu A llohn ing in 'o m i, N ab ira la r inson u m rin davom i.X ush ku n la rn in g sadosid ir aslida,Yaxshi la rga yaxshi lam in g salomi.
N abirasin qoMlaridan yetaklab,0 ‘zi yurgan y o ‘llaridan yetaklab, G ijing lagan tulporlarga m indirs in ,H aq yoMida d illaridan yetaklab.
El dard id an o r ta rm ik an o lzi hech , Ortishiga y e ta rm ik an k o ‘zi hech?El dard iga jo n i fido insonning ,Q o d ir X udo , m ushku lin i oson yech.
Nabirasi u m rin ing xush navosi,A rm o n otliq shirin d a rd n in g davosi.D u o qiling, p o d sh o la r h am to ‘y qilsin, N iyatiga yetsin Islom bobosi!
* * *
Y o ‘l yursang h a r yoMning poyoni boMgay, H a r ish n ing yakun i, ayoni boMgay.
D iln ing izhoriga so ‘z kerak do im ,S o ‘zn ing m e ’yoriga tuz kerak doim .
Aytayin faxrimni q o ‘ym asd an nuq ta , Jo n im iz , sh o n im iz , el tu tgan tu g ‘da.
T afak k u r to g 1 lari el n ing tayanchi,H ik m at bog 'la r ida b o rd ir suyanchi.
Mahmud Toir * Г 2 б Г ЩH urligin asraydi j i sm -u jo n id a ,G ‘u ru r bo r , h u rm a t b o r o ‘zbek shon ida.
M ayli, b ir b o r aytay, aytayin m ing bor, A vlodlar biz bilan qilgay iftixor.
Hurlik eshigini ochgan , deb aytar,Qullik zanjirini yanchgan , deb aytar.
Alloh u lu g la g a n o ‘zbek nom in i,O goh lari q o ‘rir el orom ini.
* * *
Sen o r t im d an t a ’na to sh in o tm a , g ‘an im , N o m a rd azal m ard larga tik yoMiqmaydi. Alloh sho h id , bilgil, xalq im , jo n V a tan im , O ro m in g n i ogohlaring q o ‘riqlaydi.
O d am yashar, so ‘z yashaydi a rm o n degan, Shu o ‘g ‘lingdek boMur asli sulton degan.Jon kerakmi, jo n im senga qurbon degan, O rom ingni ogohlaring q o ‘riqlaydi.
0 ‘zbekiston k o ‘zimizda yongan sham dir, Fidolaring kipriklardan tushm as nam dir,U o tam dir , u onam dir , u bolam dir, O rom ingni ogohlaring qo'riqlaydi.
N o n i qattiq , mayli, oshi yovg‘o n boMgan, M ardlar do im yurti u ch u n qalqon boMgan, Kim aytibdi, sotqin kaslar inson boMgan, O rom ingni ogohlaring q o ‘riqlaydi.
Jo n im V atan, jo n im izn ing chashm asisan, Sen o n am n in g o ppoq sochi, ko ‘z-qoshisan. M illa tim ning eng keksasi, eng yoshisan, O rom ingni ogohlaring q o ‘riqlaydi.
Ogoh bo 7 , dunyo!
Biz bir em as, bizlar yuz ming, biz millionmiz, Biz o ‘zbekm iz , biz T em u riy Turk is tonm iz , Bizlar h am h u r tu g ‘ilg‘o n m iz , biz insonm iz, O rom ingni ogohlaring q o lriqlaydi.
* * *
D oston um ri inson um riga o ‘xshar,Bir satri j i lm aysa , b ir satri qaqshar.
D oston h a m tushm ayd i asli o sm o n d an , D a rd d an to ‘kiladi, t o ‘kilar jo n d an .
0 ‘ylab topilgan d eb o ‘q im an g albat,0 ‘y latgan d ard la r im b itd im m en faqat.
Bori shu , q o g ‘ozda , b an d a m a n ojiz,Endi bu daftarni y o p m o g 'im joiz.
0 ‘qib uqqan larga ra h m a tim bisyor,H am o m o n b o ‘lsinlar, boMsin X u d o yor!
M ahmud Toir
OSHIQ OHI
(B o s to n )
QoMimga bir daf ta r tushdi. K o ‘nglimga bir oh tushdi. Bu dafta r bitiklarining b a r satrida sim -sim dard b o r edi. N olalari jonbaxsh edi. D aftar egasi sevgan dil, sevilgan dil edi. A m m o baxtsiz edi. U baxtsizligidan shikoyat qilmas edi. U Allohni tanirdi...
U sh b u d a f ta rn i v a raq lab m en bu o sh iq n in g oh iga ergashdim . 0 ‘tligim, olovligim y od im ga tushdi. Kuyganlar, kuydirganlar haq ida kuylagim keldi. Z e ro , uxlagan b u lbul — o ‘lgan bulbul, dedi ich im dagi ohim ...
T o n g d a sh ab n am sharba tin ichib.Bulbul sarxush g 'u n c h a n i quch ib ,M en ing h am bir kuylagim keldi, Sog‘in ch im n in g ko 'k ida uchib.
O s m o n yaqin keladi tongda,K o ‘zda chaq in kuladi tongda,O shiq oq in , b ec h o ra oq in ,Kuylam asa o ‘ladi tongda.
Sevib qolsang guldaysan, u k am ,T o ‘kilasan, toN m aysan , u k am ,A lpom ishdek B archining boNsa,N o m ard g a el b o 'lm aysan , ukam .
Kel, qa lam n in g q o n in to ‘kam iz,T osh d illarn ing jo n in to bkamiz,K uygan k o ‘ngil daftari t o ‘la,B ittasining chok in so ‘kamiz.
B o‘zlayversin keyin o ‘zlari,S o ‘zlayversin keyin o ‘zlari.
Oshiq ohi
Bizni n ogoh sog‘inib qolsa,Izlayversin key in o ‘zlari.
Sevgim... SogNnch q o ^ g 'o n id a samovot sultoniga salovat ay tib , d u n y o n in g beva fo lig idan o ‘k in g an sevgim . Seni sogNndim. Seni axtargim keldi. Ayt, k im d an , qaylardan so ‘roqlayin seni?!.
Bevafo yorga deb uzgan gu lla r im ning uvollaridanm i?..Y olg‘o n o rzu la rg a yo lvorgan k o ‘n g l im n in g javobsiz
savollaridanm i?B u lb u l la r b a y o t id a n iy m a n g a n g ‘u n c h a la r y u z id an
to ‘kilguvchi sh ab n am la r , ayting...R ay h o n la r b iso tidan b a r lo n g sochilguvchi atri na-
s im lar, ayting, ayting, qay lardan so ‘roqlay?U m id im u m m o n id a suz ib b o ra y o tg a n o q k e m a m ,
xayolim k o ‘kida b u lu t la r k o ‘ksini tilib qan o t qoqayo tgan oqqush lar im , o q a r suvlarga orzularin i kokil qilib tashlab q o 'ygan m a ’su m a m ajnun to lla r , ayting, m unojo tla r im sizga yetib borgaym i?
D u n y o d a javobsiz qolgan so lroqdan ogNrroq tosh y o ‘q. M en k o ‘ksimdagi shu toshn i gullatgim keladi. G ullagan toshlar... N a q a d a r g o ‘zal...
By, b e v a fo d u n y o n i n g k o ‘ rg u l ik la r id a n z e r ik k a n yulduzlar.. . C h im d im nuringizni adashgan o sh iqdan dar ig 1 tu tm a n g . A gar bilsangiz, tu n k o lksini kuydirguvchi b ir oh bor. Bu osh iq la r ohi.. .
Bir oh b o r totli b iram ,C h ek k u v ch id an jo n olgan.Bu oh ash dunyoga ,M a jn u n d an m eros qolgan.
M e n in g se v g im , s e n q a n d a y o h u r a d i r s a n ? H a r o h in g d a n b ir gul o ch i lg ay m i? K o ‘nglim vafo g u lin in g r a s m in i c h i z i s h n i i s ta y d i . A g a r q o ‘r q s a n g s e v is h n i
M ahmud Toir С 267 Щb ilm ag an o d a m la rd a n qcVrq, k o ‘nglim. Sen esa sevishni bilasan!
G u l n im a , gu lzo r n im a,K o‘ziga ilmaganga.Sevgi sovuq so‘z erur,Sevishni bilmaganga.
M ajn u n k im , k im d ir Layli,U la r n u r ishq tufayli.A ch insang ach in , mayli,Sevishni bilmaganga.
S h ab n am la rd a shakl y o ‘q,Kapalakda jah l y o ‘q,C h u m o lid a aql y o ‘q,Sevishni bilmaganga.
G u ln in g ishi pardozdir,B u lbu lla r ish ra tbozd ir ,T o ‘rt fasl b irday yozdir,Sevishni bilmaganga.
Y om g 'ir la rda yig‘i y o lq,M aysalarn ing tig'i y o ‘q,K o ‘ngiln ing hech c h o ‘g ‘i y o kq,Sevishni bilmaganga.
Oy n im a , b ir pa re ha d o g k,Q uy o sh m i, b itta ch iroq ,Y u lduzlar b izdan yiroq,Sevishni bilmaganga.
D iy d o r n im a , t o ‘q nashuv ,Ishq n im a , ishratlashuv,K o ‘z yoshm i, yuzdagi suv,Sevishni bilmaganga.
*ff268l* Oshiq ohi
M en y ig‘lay a p m a n , sevgim. Yig‘lashni b i lm a g an la r u c h u n y igM ayapm an . A g a r b i lsan g , m e n g a y ig ‘la sh n i s h a b n a m la r o ‘rgatgan. S h ab n am la r . . . U la r yerdagi poklik tu m o rla r i . S h a b n a m la r q an d a y hosil b o ‘ladi, k u za tg an la r b o rm ik an ? B o ‘lsa, u la r baxtli o d am la r . O d a m z o d qilgan g u n o h la r in i yuvishni to n g d a s h a b n a m la r bosh lab beradi. U la r m u h a b b a td a n y iroq , o q ib a td an y iroq kaslar u c h u n tonggacha yig‘lab chiqadilar. Keyin... keyin quyosh chiqadi. A gar q u y o sh n in g tilini b ilad igan o d a m b o 'lsa , l ining ilk xitobi „ S h a b n a m la r im g a te g m a n g " , deg an s o ‘zd an bo sh - lansa kerak. C h u n k i quy o sh n in g yer yuzida q ilgan birinchi ishi h am sh a b n a m la rn i b i t ta -b i t ta terib o l ishdan bo sh - lanadi.
M en yigMayapman, sevgim, m enga yigMashni sh ab n am la r o brgatgan. D u n y o n i sevgi asraydi deydilar. Sevgini kim asraydi? Sevgini n im a asraydi? „Poklik , poklik“ , degan hayqiriq otilib ch iqad i , d i l im dan . S h ab n am lard ek poklik...
Aslida h am pok o d am g u n o h q ilishdan q o ‘rqadi. H ar b itta m aysaning , h a r b itta gulning, h a r bitta yaproqn ing yuzini yuvish... N a q a d a r g o ‘zal, n aq a d a r ilohiy h ik m at b o r s h a b n a m la rn in g q isq a u m r id a . Q an iy d i , k ir langan dillarn i h a m m aysa la rn ing yuzlar in i yuvgan kabi yuvib b o ‘lsa. H a r to n g o d a m la r k o ‘c h a g a to za r ib , y o sh a r ib c h iq a rd i la r . T o z a xayol in s o n la r m u h a b b a tg a x iy o n a t q i lm ayd ila r . Sevgiga sad o q a t koMigildagi to za t i lak d an boshlanadi.
M en o lam ni, od am larn i an a sh u n d ay toza, b eg ‘ubor tasavvur qilishim bilanoq, ko ‘ksim da gullar ch a p ak chaladi. K o 'z la r im d a n s h a b n a m la r to m c h i la y boshlaydi. A m m o X u d o y im g a yigMash a la m d a n m i u , q u v o n c h d a n m i u, k o ‘n g i ln i t o z a r t i r a d i . M e n g a X u d o y im g a y igM ashni s h a b n a m la r o ‘rg a tg an , sevgim! B ilsang, s h a b n a m la rd a shifo bor.
M ahmud Toir 269
Inson k o ‘ksin to g ‘ qilgan,Dilning dilga vafosi.K o ‘ngillarni ch o g ‘ qilgan,S h ab n am la rn in g shifosi.
T o n g n in g toza m arjoni,Ishq ah lin ing darm on i,Ishqsizlarning arm o n i,S h ab n am la rn in g shifosi.
T o lkilsa bulbul bo 'z i,G ‘u n c h a n in g x u m m o r k o ‘zi,D iydam dagi d u r o ‘zi,S h ab n am la rn in g shifosi.
G u l yuzida ziynati,T o n g n in g toza sharbati,X udoy im ning h im m ati ,S h ab n am la rn in g shifosi.
Sam oviy salom berar,Mast dillarga jo m berar,O sh iqqa o ro m berar,S h ab n am la rn in g shifosi.
H a m m an in g q o ‘li h am osm onga yetmaydi. Ju d a g ‘alati- ku, k im n in g q o ‘li yetadi o ‘zi o sm onga? H e ch k im ning desam yuragim q in idan ch iq ib ketadigandek. Y o ‘q, y o ‘q! O sh iq lar o sm o n g a k o lngil bilan yetadilar. K o 'ngil k o lzi yetgan m anzil esa g o ‘zal b o ‘ladi. C h u n k i osh iqqa xaro- b a d a jo y y o ‘q. X aroba — zogMarniki. D u n y o d a zo g ‘lar borligini eslash h am to v o n id a tikan bilan yurgan o d a m - dek kishini bezovta qiladi.
O d a m l a r t im s o l id a g i z o g ‘la r a g ‘y o r la rd ir . 0 ‘ylab qo lasan , qaysi z a m o n d a osh iqqa oson b o ‘lgan. N a zd im d a b u n d ay z a m o n end i kelm asa, shunday z a m o n d a yashadim , d eb k o ‘kragiga urgan oshiqni top ib boMmas. Z ero , t o lrtta
Oshiq ohi
qarg ‘a bir joyga ja m b o ‘lsa, bu lbu ln ing haz in nolasini yutib yuborishi tayin.
Bulbul b o i i b tu g ‘ilish va bulbul b o ‘lib o ‘lish Alloh xush k o ‘rgan osh iq likn ing oliy m aqom id ir .
S evm oq g o ‘zal, sevilm oqlik xush,S evm agan dil o sm o n boMmagan.Ey sen k o ‘ngil, o sm o n in g d an tush , O shiq larga oson boMmagan.
T arix guvoh , taqd irlar guvoh,H a r osh iqqa tu tm as la r ch iroq ,Alloh o ‘zi boN guncha p an o h ,O shiqlarga oson boNmagan.
Q ays qayg 'usi qar im aydi hech ,Layli dardi ar im aydi hech ,A g ‘y o r deydi: b ir -b ir ingdan kech,Oshiqlarga oson boMmagan.
K o'ngil k o ‘zi q o ‘l y e tm as ch iroq ,F aqat uni so ‘n d iru r firoq,O shiq ohi k o ‘kdagi ch a q m o q ,O shiqlarga oson boMmagan.
Lovullagan lolalar aytar,K o ‘zlardagi jo la la r aytar,Y ulduz boMgan nola lar aytar,O shiqlarga oson boMmagan.
Bolish baxtd in balqib yo tguncha ,Ikki k o ‘ngil qalq ib y o tguncha ,D iydori d u r tong la r o tg u n ch a ,O shiqlarga oson boMmagan.
A y t, s h o i r , k im g a o so n boM gan o ‘zi b u d u n y o d a yashash? B uncha lovullaysan, o h im d a olov b o r deysan...
M ahmud Toir Ш Ж ШSevgining g o ‘zal suvrati su k u n a td a em asm i? Q a n c h a ko 'p s h an g l illagan o d am sh u n ch a sam im iy a td an yiroq em a s mi kan... H ech k im dan sukut sabog‘ini o lganing y o ‘qm i?..
D arvoqe , rahm atli padari buzrukvoringni b iro r m arta b o i s a h a m sevgi, sadoqa t, m u h ab b a t haq ida j o ‘sh urib gapirganini eshitganmisan?.. Nazdingda volidangni, siz o 'g 'il- q izlarini sukuti ichra sen ju n b u sh g a kelganingdan k o ‘ra o rt iq roq sevmasmidi.
Z o tan , k o ‘zdagi m u habba t , dildagi m u h ab b a t shovqinli s o ‘zlarga sig‘ad im i o ‘zi? Sevishni, sevilishni o ‘rgatadigan m u a l l im b o rm ik a n , bu d u n y o d a aslida? A y tish la r ich a , Parvard igor inoyati ila yog‘ayotgan y o m g ‘irn ing h a r bir to m ch is i shakli nuqtayi n aza rd an b ir-b irin i tak ro r lam as ekan . X o ‘sh, b ir qalbning sevgisi o ‘z in ing q u v o n c h -u tash- vishlari, a lam -u arm onlari bilan o ‘zga inson qalbida takror- lanishi m u m kinm i? . .
Savol berib, javobini o ‘zi topgan od am g a Tangrin ing nazari tushgan b o ‘lsa, ajabmas. S evam an deb ay u h an n o s so lm asdan turib h am sevishga ju r ’ating yetadimi o ‘zi?.. Ayt- ch i , m aysalar b irovdan so‘rab nish urad ila rm i, g‘u n ch a la r k im ning ruxsati ila lab ochadila r? . . Suv s o ‘rab oqm aydi, sham ol so ‘rab esmaydi. Axir qaldirg‘o ch la r sening izningsiz ayvoning pesh toqiga in q o ‘ym aydilarm i?
S en sev ishn i o d a m la r d a n em as , q a ld i rg ‘o c h la r d a n o ‘rgansang yaxshi b o i a r . C h im d im loydan beshik belayot- g an qa ld irg 'och lar balki bir-birlarini sendan kam sevmaslar. U larni M o m o yerga, Y aratganga b o ‘lgan m u h ab b a ti h am balki sen ik idan ziyodroqdir.
Biz sevishni o ‘rgansak arzir,Q aytib kelgan qald irg‘och la rdan .M u h ab b a tn in g k o ‘h n a q o ‘sh ig‘in,Aytib kelgan qald irg‘och lardan .
Oshiq ohi
M o m o yer h am bir m alak asli,U n g a oshiq bu falak asli,S abo t o ‘rgan, o d a m z o d nasli,Q oyadek c h o ‘ng qay rag ‘och la rdan .
Ildizini uvol q ilm agan ,M in n a tin i savol q ilm agan ,Bir-b iridan sira kulm agan ,H u rm a t o ‘rgan gul, og 'o ch la rd an .
Vafo jo m i t o ‘kilar, to 'lm as ,Ishqli uyda c h e ch ak la r soMmas,Lek sevishni o ‘rganib b o ‘lmas O bzi t o ‘q -u k o ‘zi och la rdan .
C h o kqqiga ch iq m ag an o d am ulug 'l ikn i xayolida kash f etadi. C h o 'q q ig a ch iq q ach esa u n d a n - d a yuksakroq parvoz qilish orzusi j o ‘sh urad i, qalbida. C hunk i tirik o d am n in g orzusi ar im aydi. Shun ingdek , m u h ab b a t gu lshaniga kirgan odam ning hayrati cheksiz. Oshiq dilga о lam benihoya go'zal k o ‘rinadi. G o ‘yoki xasda h a m hay o t bordek , xazon la r xir- goyisida bax tn ing bayotin i tuyadi, oshiq. U n ing k o ‘ziga tosh lar h am tilovat q ilayotgandek...
O shiq xayolida yuz o ch g an san am n in g oq harir ro ‘moli hayodan to 'q ilgan b o ‘ladi. Oshiq dil suqlikdan yiroq yuradi. M ajn u n u c h u n Laylidan, F a rh o d u c h u n Sh ir indan , T o h ir u ch u n Z u h ro d a n b o ‘lak d i ld o r y o ‘q, dunyoda. Oshiqning kirgan bog‘i Vafo, suyangan tog‘i — Sadoqat. C h in oshiqni y o rd an ay irishdan k o ‘ra jo n id a n ayirish oson.
Oshiq Alloh xush k o ‘rgan banda . Sevgan o d am n in g yashagisi keladi. Sevilgan k o ‘ngil bax tdan balqib ketadi. Yoriga gul k o ‘tarib ketayotgan yigitn ing ko kzlariga qarang. Ishq m ay idan , ku ti layotgan d iydor m ay idan sarxush bu k o ‘zlar. U n ing shu tobda yoMini t o ‘sib, dunyon ing boyligini
Mahmud Toir
v a 'd a qiling, boylikka q o ‘shib dunyosiga o ‘t q o ‘yib yuboradi oshiq. O shiq k o ‘ngil — o zo d a k o ‘ngil. O shiq k o ‘ngil — dunyodagi eng boy k o ‘ngil. Asil oshiq o ‘zini o lam xoqonlari tax t idan b a lan d ro q d a his qiladi. U ni faqat h ijron tushirishi m u m k in , bu taxtdan.
Ayo d o ‘st, gar k o ‘ngling o zo d a erur,O lzga dil u ch u n h am an d o za erur.
Ey d o ‘st, osh iq b o ‘l, o sh iq q a h av as qil. Y o sh ar ib yashaysan , yashnab yashaysan! Q alb ingda totli dard yuz o ch ad i. Bu dard ning d a rm o n i — shirin diydor. Ikki dil d iy d o r id a n t o ‘k ilgan n u r q a d la rn i q a lq i ta d i , q a lb la rn i balqitadi. D iy d o r ostonasi bu bax tn ing ostonasidir. Baxtli oshiq b o l i s h — sadoqat q o ‘rgkon iga be к boMishdir. Yorga sadoqa t — bu H aq q a sadoqatdir.
Sevib yashagan lar su l to n d ek yashar, Y ulduzlarn ing guli ChoM pondek yashar.
T u n k o kksin yo ru r la r b o ‘lib n u r talab,O y d o g 1 in te ru r la r bitta-bitta lab .
O ro m n i o sm o n g a otib yasharlar,X ayolida baxtga botib yasharlar.
0 ‘z k o ‘ksini o ‘zi e ta r lolazor,Jon in i ch im ch i la r b ir shirin ozor.
Y o m g ‘irlar u lam in g yodiga yog‘ar,D iydor t i laganda dodiga yog lar.
K elar ohlarin i toshga o ‘ygisi,Z o g l a r zaboniga shaka r q o ‘ygisi.
K urtak la r k o ‘zidan kulgu terarlar,S h ab n am la r yuzidan yog‘d u terarlar.
18 — Saylanma, II jild
Oshiq ohi
Sevib yashagan lar sh u n d ek yasharlar, O sm onga sig‘m ag an k u n d ek yasharlar.
Y ashar, kelar bax tn ing bog‘boni b o i ib , 0 ‘n sakkiz m ing o lam sultoni b o i ib .
O sh iq la r q an d ay in yosh t o ‘kar d em an g , O sh iq lar q an d ay in oh ch e k a r dem ang .
O sh iq lar A llohni o lq ishlab yashar, O sh iq lar tilida gul tishlab yashar.
* * *
0 ‘lsang arz ir d u n y o d a bir bor,0 ‘z yeringga k o ‘m ilm oq u ch u n .Lekin a w a l yashaylik dildor,Sevm oq u c h u n , sevilm oq uchun .
M a jn u n to l la r o ‘sar m u lo y im ,Suv qosh ida eg ilm oq u ch u n .U m r bergan bizga X udoyim ,S evm oq u c h u n , sevilm oq uchun .
Q o ‘sh iq d an h am q o n o q a r ekan ,Dil tub iga quy ilm oq uchun .O shiq qa lbda o ‘t y o q a r ekan ,Sevm oq u ch u n , sevilmoq uchun.
Biz ag ‘yorn i in k o r e tm aym iz ,Y ashar q o ‘rni kul q ilm oq uchun .Biz k o bngilni k o ‘kda tu tgaym iz ,Sevm oq u ch u n , sevilmoq uchun .
A w a l dilni toza lab oling,S h ab n am la rd a yuz yuvm oq u ch u n . Qalbingizni k o ‘zguga soling,S evm oq u ch u n , sevilm oq uchun .
M ahmud Toir €1̂ 75 18*Uzilgan gul egasin topsin,X azo n la r k o ‘p o ‘k in m o q u ch u n .X iyonatn ing eshigin yopsin ,S evm oq u ch u n , sevilmoq uchun .
Yaxshi la m in g yodi h am ch iroq ,Shahd i ye ta r tosh t i lm oq uchun .Ey d o ‘st, b o ‘lsin jo n im iz c h a q m o q ,Sevm oq u ch u n , sevilmoq u ch u n .
Sevgim... M ening qoraqosh , q o ra k o ‘z, oq atirgullardan h a m o p p o q sevgim . M en seni s o g ' in d im . . . A yt, m en su k u tg a , s u k u n a tg a sig‘m asam ne q ilay? N a s ih a t la rg a , nad o m atla rg a sig‘m asam ne qilay? M ajn u n lik d an o r qilgan oshiq tu lp o r tu y o g ld ag i xasdan h am pastdir. M u h ab b a tin y a s h i rg a n o s h iq g u n o h i n i y a s h i rg a n b a n d a d a n h a m g u n o h k o rro q d ir .
Sevgim... D ilim yig‘la desa, g ‘u ru r im yigit kishi ham yigMaydimi deya o sm o n d an keladi. X u doy im dan visol tilab, X u d o y im g a y ig ‘lay b i lgan o s h iq d a n h am bax tli in son b o rm ik an o ‘zi? T u td ek t o ‘kilgan yurag im ga kaftla rim ni tu tg an d im , q o n tom di. . . Shu q o n bilan o p p o q daftarga o h la r im n i b i tm o q is tadim, sevgim.
Atirgullarga tikilsam, tikonlarining ori keldi... Rayhonga b a r m o q la r im n i te k k iz s a m , s a b o la r s i l tab ta sh la d i . Bu d u n y o d a h a m m a narsaning, h a t to xasning h a m , xazon- la rn ing h am o ‘z egasi bor, sevgim. M en in g sendan b o sh q a k im im bor? K uygan ko ‘nglim va kuydirgan sevgim. Seni sog‘ind im ... Sening ismingni bu tu n tonggacha ko 'ks im ga bosib yotd im . Kuydi k o ‘ksim, kul b o ‘ldi k o ‘ksim...
A g a r b i lsan g o s h iq la r t o n g d a n u y a la d i , A l lo h d a n uyalgandek. O d a m z o d g u n o h ко r k o ‘z bilan sh ab n a m - larga, m aysala rga , g u l la rn in g yuziga q a n d o q q a ra rk in ? G u n o h k o r l ig in i bilsa t o g ‘la r h am q a lq ib ke tsa k erak , n e c h u n d i r ay r im k im sa la r tep sa h a m te b ra n m a y d i la r .
€Птб1» Oshiq ohi
C hunki u lar sevgidan yiroq, m uhabba tdan , vafodan yiroq... Sen d ilbarsan , sen d ildo rsan , m en in g sevgim. Seni so- g ‘indim...
Y aqin kelm a, mayli uzoq yur,O lis lardan k o ‘rsat b o ‘yingni.K e ch a m enga m aqtad i b ir sur,O tan g qilib bergan to ‘yingni.
B o 'yn ing t o ‘la o p p o q m arjonlar ,J i sm -u jo n in g oq harir ekan.Bilarm ikan sendek jo n o n la r ,O d am rashkdin tez qarir ekan.
Yuzlaringga sig‘m agan kulgu,Bugun endi k im larga tortiq.Q a q sh a r d ilda tosh tekkan tuyg‘u,N ega sevdim jo n im d a n ortiq?
O h, b ag ‘rim da b ah o rd ek balqib,Turgan ta r ing o y k o ‘rgan edi.S h am sh o d qad d in g ketganda qalqib,T o sh la r t i trab soy k o ‘rgan edi.
C h eh ra m d a g i shodlik shodasin ,M arjon qilib taq q an kunlaring.Labingdagi lazzat bodasin ,Y od ingdam i tu tgan tunlaring.
Bugun endi g u n o h in g quchib ,Q a n d o q kird ing o ‘zga og ‘ushga.J o n im ketdi qoshingga uchib ,V ijd o n im d an qolib qarg ‘ishga.
Q a n d o q senga baxtli b o ‘l dey m an ,Baxt t i lam ay qaytib yashaym an.G u n o h in i h ech yuvolm agan,Suvda yo tgan toshga o ‘xshaym an.
M ahmud Toir $ T r n l f c
Sevgim... M en ing g ‘aribgina sevgim... A gar bilsang shu tosh lar h am bizlardan baxtliga o ‘xshaydi. T oshda baxt n im a qiladi, deysanmi?.. Baxt n im a o ‘zi? Birovni baxtli qilishmi? 0 ‘zganing baxtini tortib o l ish -ch i? T o sh la r n im a u c h u n baxtli? U larga o ‘zganing baxti kerakm as, hech kimga o zo r yetkazmaydi. Faqat ularga qoqilib ketm asang, beozo r toshni olib o ‘zgaga o tm asan g boMdi... u lam in g sen bilan ishi yo kq.
Bilasanmi, tosh lar yana n im a u ch u n baxtli. O d am la r haqiq iy oshiqlarni o bldirib q o ‘yad ila r-da , keyin qabrlariga to s h la rd a n h a y k a l la r q o ‘y ad i la r . A g 'y o r la r g u n g la rn i , soqov la rn i yaxshi k o ‘radilar. S hu bois u la r to sh la rd a n O S H I Q yasaydilar.
O q to sh lardan , q o ra tosh lardan ,K o ‘k tosh lardan oshiq yasarlar.T osh haykallar poyiga c h o ‘kib,K o ‘z yosh lardan oshiq yasarlar.
G a p irm a sa , b o 'z lam asa bas,Q u c h o q -q u c h o q gullar t o ‘sharlar.O shiq toshn i, oshiq haykalni,M uhabba tga ko‘m ib tasharlar.
T o s h la rn i q o ‘y , m e n in g sevg im . U la r b i lg a n ic h a yashashsin. Bizlar tili, dili bo r oshiqlarmiz. Bizning o h im iz u larn i kuydirad i, kul qiladi. Q a c h o n zogNar bu lbu ln ing nolasin i xush k o ‘ribdi? M ayli , biz zo g 'la rn i to sh larga , to s h la rn i z o g ' la rg a b e rd ik . B iz la r z a b o n im iz d a n o lov s a c h r a t i b o h c h e k a m iz . Bu b i r o h k i , u n d a b iz n in g m u ro d im iz bor. Bu bir ohki, un ing olovida gullar ochilgay. Bu oh tosh larn i h am o d am qilsa ajabmas.
Bir ohki, ozori o ‘zgaga tegm as,Bir ohki, qaddin i n o m ard g a egmas.
Oshiq ohi
Bu o h n in g nurlari dil qa t in o cha r , Y urak lar yuziga b o y ch ech ak sochar.
Bir ohk i , b o d o m la r gulidayin xush, T o sh yurak kasni h a m qiladi sarxush.
Bir ohki, til b ilan q ilm aydi janglar, Banda ang lam as , X udoyim anglar.
Bu o h n in g rozlari m eh ro b g a yetgay, T u n d a oy, kun d u z i oftobga yetgay.
Bir ohki, xiyonat h u k m id an yiroq,Ishq ah lin q o ‘liga tu tad i chiroq.
Bir ohki, yuz karra to tib to ‘ym aysan , Bir cheksang dil ingdan sira q o ‘ym aysan.
Bu ohn i g ado h am , su lton h am suyar, Bu o h n in g o ro m i 0‘ldirib q o ‘yar.
* * *
0 ‘n to ‘rt kunlik oy ed ing sen,M en m ing yillik osh iq edim .M ing ta bulbul m ing oh chekib , K uylo lm agan q o ‘shiq edim .
A srlam in g ori yashar,H aq iq a tn in g h ikm atida .Q a lam p irn in g guli b o ‘lding,Bevafolar bekatida .
Boshim olib kctay desam ,Tiriklarga bo ra r jo y y o ‘q.Yer q a 'r id a o tash boNsam,M ayitla rdan ch iqm ayd i c h o ‘g ‘.
M ahmud Toir 279 1 *
O sm o n la rd a yashaym iz biz,Sevgim izning ohi bilan.В u nda tosh lar yashayversin,Y ern ing sendek m ohi bilan.
Yerga tushsak gul ekurm iz ,O shiq larn ing mozoriga.R u h im iz h am qiyo boqm as,M u h ab b a tn in g bozoriga.
M en ing sevgim... Sen ko ‘nglim qu log‘iga shivirlading: „ J a h l q i lm a , u n in g i s m in i a y t m a , b iz u n in g o ‘z in i a s ro lm a d ik , en d i ism in i y o m o n k o ‘z la rd a n a s ray l ik " , d e d in g . E h sevgim , s h u n c h a la r pok x ay o l la r o g lu sh i- dasank i, seni ranjitish g u n o h . U sh b u bit ik lar im ni o ‘qib tu r ib bizga xayo lan „ U n in g ismi n im a ? “ deya so ‘roq- layotganlarga javob im iz shu:
U n ing ismi tilni gul qilar,Biz ism idan ifor tergaymiz.H a tto ismi o ‘zga qul qilar,Biz ismini yelga berm aym iz .
U n in g ismi kelm agan bahor,YoMlarida q ah ra to n qoya.Yot tillarda to p m as in ozor,H asad, ig‘vo solm asin soya.
U n ing ismi ko lngil qatida ,SogMnganda bir j i lm aysa bas.O h la r olov boMgan paytida,Ism in aytib o lam iz nafas.
U n in g ismin X udoyim q o ‘ygan,O yatlarday o ro m i bordir.Bizga yotd ir yom o n g a y o ‘ygan,U n ing ismi dildagi ordir.
*£П1о1& Oshiq ohi
U ning ismi yurakka k o ‘chgan ,U jo n im iz jam o lid e k xush.U k o lksimiz k o ‘k idan uchgan ,Endi sira qaytib kelm as qush.
M ening daryo k o ‘nglim , bilsang, m u h ab b a t o sm o n i- n in g fa r i sh ta la r i , vafo m a l ik a la r i Layli, S h ir in la rn in g ism laridan h am n u r taralib turadi. U la r asrlar o sh a pokiza ismlari bilan yuraklarda yashaydilar. Ayol zotini sadoqatga, vafoga chorlaydilar. Bu ismlarni dilda, tilda takrorlagan o sh iq n in g k o ‘ng lida vafo y u z o ch a d i . Yigitki b o r , o ‘z yorlaridan sh u n d ay d iyonat, sadoqat k o ‘rishni istaydi. Vale baxtning oftobi h am m an in g boshiga birdek tushm aganidek , vafo k o lrsa tib y ashash , vafo k o ‘rib yashash h a r kimga h am nasib q ilaverm as ekan.
Biz ismi g o ‘zal y o rdan vafo k o ‘rm adik . Ayb kimda?! Kim k im ni a s ro lm ad i? Biz ra sh k n in g quli b o ‘ldik, biz g u m o n n in g quli boMdik, sevgim... Bilmadikki, jah l aq ldan , g u m o n iy m o n d a n ay irm ish . B izn ing qa lb la rg a g u m o n solgan, qarolik istagan qora botirlar a l laqachon Yaratgandan o ‘z jazo larin i olib, yuzlari h am qaro boMgan. Biz-chi, kech ochilgan k o ‘zlar, k o ‘nglim iz ko lk idan qay tm as boMib u ch ib ketgan o q q u sh la r im izn i sogMnib y ash a m o q d a m iz , o ‘rtan ib yash am o q d am iz . Ishq ah lin ing yoMlariga, dillariga h a m is h a tu z o q tash lag u v ch i q o ra b o t i r la rg a h a m u m r t i laguvch ila r b o rm ik in , sevgim?! Birovga oMim t i lam o q g unoh . A m m o q ora niyatli q o ra botirlarga u m r h am tilab boMmaydi...
Ishq bogMda ungan tikonlar ,T ovon ingn i poylab yoturlar.U la r abad ozori jon lar ,Q o ra yurak , q o ra botirlar.
M ahmud Toir 281Baxti bo m i k o brolm aganlar,Tosh o tm ay in tu ro lm agan lar ,Y om onliksiz yuro lm agan la r ,Q ora yurak, q o ra botirlar.
Q o ‘llaridan tushm aydi tuzoq,Ikki d iln ing a ros inda to g ‘,G u l shox ida qishlaydigan z o g \Q o ra yurak, qora botirlar.
Y uzlarin ing qarosi ketm as,K o ‘chas idan ilon h am o ‘tm as,K o ‘nglida hech o p p o q tong o tm as ,Q o ra yurak, qora botirlar.
K o ‘zga tushgan c h o lpdayin yo m o n ,Boshga tekkan toshd ir h a r gu m o n ,Ayting, q an d o q yurursiz o m o n ,Q o ra yurak, qora botirlar.
Sevgim... m en i sog‘in tirgan , m en i so g 'in g an sevgim. Biz k im d an g ina q i layapm iz o ‘zi? A y t-ch i, biz k in la rdan , g in a la rd an , hasad lard an u s tu n em asm izm i? Biz osh iq m iz , biz A lloh bandasi. A lloh osh iq larn i xush ко Yur. D em ak , biz A llohn ik i, A lloh bizniki. Bizga yarashgan i osh iq qilib y a r a tg a n i u c h u n X u d o y im g a s h u k r o n a a y t ish . Z e ro , oshiqlik g o ‘zal qalbga sohib bo'lish. Bunday sohib lar vafoga s u l to n d ir . B izn ing o h im iz n i h u r la r e s h i tm a s a , p a r i la r t in g lam asa , g u lo y im la r q a ram asa . . . u la m in g b a rch as in i y a ra t ib q o ‘ygan e s h i tg u v c h i , t in g la g u v c h i , n a z a r q i l - guvch i A lloh bor. Biz baxtlimiz. O sh iq b o ‘lg an im iz u c h u n bax tl im iz . T o sh em asm iz , tu p ro q em asm iz . Biz insonm iz! Biz n o n tilab, bol so T ab , q o rn im iz qaygYisida o h ch e k a - y o tg an im iz y o ‘q!
€Г28ТШ Oshiq ohi
Biz k o ‘nglim iz bogNdagi gu lla r soMishini is tam aym iz. Biz ularni d iydam iz shabnam lari bilan jon lan tiram iz . Zero , oshiq tirik ekan , o h chek ib o ro m oladi.
B o s to n b itd im , b ilguncha yozdim ,K o ‘ngil ch im d im toN guncha yozdim .
Y o ‘q d an sira b o r q ilganim y o ‘q,O shiq likdan o r q ilganim y o ‘q.
O ydan tu sh m as osh iq lar o ‘zi,O shiq ohi — k o ‘ngilning b o ‘zi.
S h ab n am la rd an shifo ti ladim ,M en tosh la rdan vafo tiladim.
T ikon la rn ing tig‘ida o ‘sdim ,Q a ld irg ‘o c h la r — m ing yillik d o ‘stim.
M en o h im n i b ir m o h g a ay td im ,U b ilm adi, A llohga aytdim .
H a r b andaga H aq n in g hu k m i bor,O shiq larga o ‘zi b o l s i n yor!
тшж($о ‘rtiikiar)( ykkiiikiar)
'19 9 9 ~ 2 0 0 6 - ydL r
M ahmud Toir е ж а
TO‘RTLIKLAR
T o m g a ch iq m o q b o ‘lsang bir narvon yetar, T u sh a r ch o g ‘ingda ham u q o ‘ldan tutar. U m ringn ing iziga boqib ko ‘r, M ah m u d ,K im ga kerak b o ld in g , seni kim kutar.
* * *
Bu du n y o n in g bozor idan m ozori yaqinroqdir , Rohati sal narida , ozori yaqinroqdir.Hijroni har q ad am d a , kim agar d iydor talab, B aland to g ‘lar qo rid an soch qori yaqinroqdir.
* * *
C h iro q n in g chiroyi yonsa k o ‘rinur,Parvona visolga qonsa ko‘rinur.V atann i toabad yoritib yashar,M illat boshidagi asil K o 'h inur .
* * *
Q a rm o q tu tgan qalbida q o ‘sh iqm as, baliq yodi, Q a rm o q m as , suvni yoqar asira baliq dodi. 0 ‘tk inchi bu d u n y o d a o ‘tinch in i xorlam a, G ‘ururiga qoqilgay beklarn ing m ingan oti.
* * *
Bir qarasang u m rin g k o ‘p uzun ,Q ara , yashab q o ‘yibsan bugun.Paygla m b ar h am bilo lm ay ketdi,K e la rm ikan , ayt, ertagi kun.
* * *
Egilganga egilm akni istayman,M agar sevsam sevilm akni istayman,Vafo shevasida tu td ek to ‘kilsang,Yuragim ni pok kaftim da tu tay m an.
Ко ‘ngi! daryosidan to ‘kilgan hikmat
* * *
Izzat bor, h u rm a t b o r o ‘zbek t o ‘nida,S h a rq o n a h ikm at b o r o ‘zbek t o ‘nida.D o ‘p p i-yu belbog‘in q o ‘sh ib bersalar,Q o n q a d a r q im m a t b o r o ‘zbek t o ‘nida.
* * *
Y ukungan b an d a ni yuk in olgaysan,Q a lb in qar itm aysan , ishonch solgaysan.M akka mirobligin davo q i lm asm an ,X udoy im , hurlikda jo n im olgaysan.
* * *
A rchib q o ‘ygan o lm an in g o raz ida oftob y o lq,G ul q o g 'o zn in g qatida qalqib turgan gulob y o ‘q, Siyrat bilan su ra tn ing o ‘rtasida n im a bor, Jovd irash ib turar la r , bu ju m lag a javob y o ‘q.
* * *
K elayo tir o d am la r , ketayo tir o d am la r ,O tlar solib oyga h a m yetayo tir odam lar ,H a r k o ‘ngilda tu rfa m ing k o ‘c h a bo r deb kerilar, Bir ko ‘ngilga y o ‘l to p m ay , o 'ta y o t i r odam lar .
* * *
S h ay to n seni z in h o r g u n o h k o r dem as,Senga yediradi u, o ‘zi yem as,N afs ing k o ‘chas ida gar eshik qoqsang,T a o m ye, it ichgan tab o q d an emas.
* * *
Ay, m o h im , siz asli baxtga bezaksiz,Q uyosh ch iq o lm ag an taxtga bezaksiz.J an n a tiy h u rla rdan M ah m u d g a ne naf,K o ‘z ko 'r ib , q o ‘l tu tgan naqdga bezaksiz.
M ahmud Toir *gT2S7lg?* * *
Ay, m o h im , o ‘zingni u n u tg in bir d am , S o ‘z lam a , so ‘zingni unu tg in b ir dam . Q o ‘shilib qovrilsak ishq otash ida,S o ‘ng bizga kor q ilm as d o ‘zax o ' t i ham .
* * *
Ay, m o h im , sen bo 'lsang oftob kerakm as, Ishq rozi bitilgan kitob kerakmas.K o ‘z ingdan , so ‘z ingdan , o 'z in g d an m as tm an , G u l oh i qalqigan gulob kerakmas.
* * *
Bu jo n im jam o lin g tashnasi erur,Jam o lin g jo n im n in g chashm as i erur.Intilgan i rm o q m an , daryosan gulim , U ch rash sak u m m o n n in g havasi kelur.
* * *
O qayotgan daryoga oq yo ‘l tilar irm oqlar, Irm oqlar u m rin tilar qaqrab qolgan qirg‘oqlar, Yor, zulfingiz toMqinin tom chis iga ta sh n am a n , Silasa sayrab ketar b o ‘zlab yotgan barm oqlar.
* * *
Siz oyga osilm ang, narvoningiz y o ‘q,Q uyoshga q o ‘l c h o ‘z m an g davron ing iz y o ‘q. Y ulduzlar uzoqda , yetm aysiz an iq ,C h u n k i qalbingizda osm on ing iz y o bq.
* * *
Sen m en ing m eh r im d an olislab ketm a,Jindek h im m atingn i hech darig6 tu tm a .H a r yukni q o ‘sh q o ‘llab ko 'ta rsak agar, T o g 6lar yelka tu ta r bizga, un u tm a .
Ko'ngil daryosidan to ‘kilgan hikmat
* * *
Ey k o ‘ngul, o ‘zgadam as, hay ron lig1 o ‘zingdadir , Вu q u v o n ch qasri ichra vayronlig1 o ‘zingdadir. Oshiqlik a rm o n in i har kim k o ‘tarm as, M a h m u d , Ishq ahli ku tgan sharbat, sho irsan , so 'z ingdadir .
* * *
N okasga yukinib yashab n e tam an ,D il im d a borin i aytib k e tam an ,D e y m a n -u , t i lim ni chogMagan paytim ,D iyonat nahriga c h o ‘kib ketam an .
* * *
Ayt, oyga osilib kim yashab o ‘tgan,Y an to q n i tagiga kim to ‘shab o ‘tgan,T osh k o ‘nghng toshn i h am koT m ayd i ravo, Payg‘a m b a r h am o ‘z rizqin oshab o ‘tgan.
* * *
Y ursang izlaringga yolg‘o n t o kkilar,Jo n in g d a chirq illab iym on o ‘kinar,F isq-fasod o lam in sultoni shay ton ,Yo rab, seni k o ‘rsa u h am chekinar.
* * *
Q o r yog‘sa eriydi, qalb m uzlam asin ,E sh ikdan k iro lm ay baxt b o ‘zlam asin.Baxt kirsa bag 'r ingga m a h k a m ro q bosgin,C h iq ib ketishga hech y o ‘l izlamasin.
* * *
Sen m e n d a n ton ishga y o ‘l ax tard ing k o ‘p,Q a tl im n in g qasd ida q o ‘l ax tard ing k o kp- Q ism atk im q a ’riga o ‘zingni to rtd i,K o ‘zni o c h a r ekan k o lzga tushgan c h o ‘p.
Mahmud Toir
* * *
Q alam tu tish m u m k in istagan o d am , Barchaga yetadi toza q o g koz ham .S h e ’r sharbat, shoirlik sh u h ra t deb bilsang, H ech q ach o n iz im dan yurm agin , bolam .
* * *
O ro m n i o q sh o m d a n izlaydi o d am ,T u n n i kutib y o ta r ko ‘rshapalak ham , K o‘rshapalaksifat od am la rd an q o ‘rq,U la r tu n -k u n o d am tan im as, bolam .
* * *
Sen ko ‘ngil gulini a rzonga so tm a,G ‘aflat beshigida be к b o ‘lib yotm a. O rt in g d an tosh otsa qoqilm agaysan,0 ‘zing y o ‘ldan ch iq q an tosh b o ‘lib yotm a.
* * *
Chirsillagan c h o ‘g ‘ning jam oli o ‘zga,U bilm as bir zu m d a ay lanar kulga.Sho ir la r o lziga sig‘m aydi dem ang ,Bir bog‘ torlik q ilar oshiq bulbulga.
* * *
H ar jo n n in g chashm asi fa rzand b o ‘ladi,Dil ich ra nurli dil d ilband b o ‘ladi.0 ‘g ‘lin el a lqagan o ta -o n a n in g K o ‘ksi to g ‘lardan h am baland b o ‘ladi.
* * *
M en s h u n c h a ch idad im guln ing qahriga, Bolin bo larilar to tib ketdilar.Yellar h am to ‘ydilar o b d an mehriga,X azon b o ‘lgach esa otib ketdilar.
19 — Saylanma, II jild
*Щ 2901& Ko'ngil daryosidan to ‘kilgan hikmat
* * *
T am a to b o g ‘ini tu tg an d a shayton ,Farish ta yig‘larmish: „ I c h m a , ey n o d o n !“R o s t-u yo lg‘o n aro qalqib tu rgan zot,U n u tm a , d o ‘st bitta , u Alloh, R ah m o n .
* * *
J o n im d a n to m ch ila b to m a r b ir tuyg ‘u,Kiprigim q a tid an sizadi qayg‘u.Sen buni k o T m aysan , senga ko ‘rsatm as,G ‘aflat beshigida m as tona uyqu.
* * *
Yashash qiyin n o n boMmas t ishida,T irik lar t ir ikchilik tashvishida,G u n o h , savob o ras inda rizq izlar,A dashm ayd i X u d o tursa xushida.
* * *
T ilingdan tu sh m asa shay to n n in g so ‘zi,Seni ch o r lab tu ra r h a r ch o h n in g ko ‘zi,Q oqilsang z a m o n d a n no lim a , n o d o n ,Sohibi z a m o n d ir A llohn ing o ‘zi.
* * *
Bu jafo jo n ichradir , jo n g a o m o n l ik istadim,Q ush q id irgan ul ziyo, donga o m o n lik istadim. K etu rm iz deb b o ‘z lam a bu d u n y o diydasi to shdan , Kelguvchi h am Haq bandasi onga om onlik istadim.
* * *
Q u sh n in g q an o t in i ju ft yara tm ishdir ,Yel o ‘psa rayhon la r b o ‘y tara tm ishdir .Soz n ec h u n yurakni y o n d ira r dem ang ,O sh iq lar o h id an kuy yaratm ishdir.
M ahmud Tair Ш* * *
Z u lf zari u tillo ta ro q d a em as,Q o r yog‘sin va lekin q ab o q d an em as,Biz sizga suykalm ay suyiblar yurdik,Bir b o ‘sa tilansak g u n o h k o r dem as.
* * *
G u ld an so ‘rsam , gulob boN am an deydi, D ildan so ‘rsam rubob boNam an deydi, Yorga ded im : kelgil, sen h am k o ‘ngling och , Seva bilsang, o ftob boM aman deydi.
* * *
Er yigit k o ‘ksida jo n m a s , o r yashar,Ayting, kirn o n ad ek in tizor yashar.Q arg ‘a q ishni asrab qolibdi qach o n .Н аг n ihol k o ‘rkida bir b a h o r yashar.
* * *
Seni keriltirar tekin yog‘li non ,Oringni keltirar m en ichgan yovg‘on. Yuragim taftida qaynaydi, bilsang,Shu q o ra q o z o n -u shu qora q u m g lon.
* * *
S abodan sachragan sadoni suydim ,,,Segoh“ sehridagi sahroni suydim.Savdoyi S ay x u n m an , so ‘rm ad ing , s an am , S itam laring solgan savdoni suydim.
* * *
Tavoze m ezb o n n in g yuzidagi nur, T ash ak k u r m e h m o n n in g k o ‘zidagi nur.Va lekin davrani m u n a w a r etar ,Bir oqil o d am n in g so ‘zidagi nur.
*83 292 Ко ‘ngil daryosidan to ‘kilgan hikmat
* * *
H a r q u sh n in g q a n o t id a o sm o n n in g qadri bordir, Bir k o ‘ngil bayotida m ing k o ‘ngil dardi bordir. Bir jo n n in g jam o lig a yuz ze r-u zabar kerak, Soch ingn i h a r to lasin A llohdan qarzi bordir.
* * *
M e h r o sm o n id a bir to ‘lin m o h im ,Q o sh im d a parvona yolg‘iz p anoh im ,QoMlarim o ch ilgan ko ‘kda n igohim ,O na , u m r bersin sizga Ilohim.
* * *
G a d o n in g k o ‘zida iltijo yongay,Inson gadolikda o ‘z idan tongay,0 ‘z ingdan o rtsa gar eh so n jo izdir,U n ing qalbi yig‘lar, q o ‘li quvongay.
* * *
T ash n asan , b ir qu ltu m suvda o rom ing ,T iriksan , t o ‘lgaydir q o ld a g i jo in ing ,К о 1 ngil daryosidan gar h ikm at tutsang,D illarda gul b o ‘lib yuz o c h a r nom ing.
* * *
D erla r n o n n in g u v o g i h am non ,D astu rx o n n in g ch irog ‘i h am non.G a r tiz c h o ‘kib kaftingga olsang,0 ‘zbekiston tu p ro g ‘i h am non.
Bilgan o d am bilan kengashsang yaxshi,0 ‘qib o ‘rganganga ergashsang yaxshi.Lek k o ‘ngil tu b id an kelar bir xitob, U q i b 'o ‘rganganlar oqillar naqshi.
Mahmud Toir
Tavakkal toshini tu tm o q ahd im iz ,Vale k o ‘ta rm o q q a yet m as shahdim iz. R uhlaridan m ad ad so‘rab tursak h am , Pahlavon M ah m u d n in g bori baxtimiz.
* * *
T o ‘kilgan tabassum tilloga tengdir,Xush niyat goh ida H u m o g a tengdir.Bir m ar ta ji lm aygin , b ir yaxshi gapir,Bu o lam torga tor , kenglarga kengdir.
* * *
Bizdan baxtli o d am la r ko ‘pdir,Bizdan baxtsiz o d am la r ko ‘pdir,Kelgin end i, sh u k r qilaylik,D u n y o q o ‘lda bir langar c h o ‘pdir.
* * *
Izhori ishq u c h u n dil so ‘zi yaxshi,Rost so ‘z xitobiga til so ‘zi yaxshi,M ing yil yashaydigan so ‘z kerak boNsa, Elakdan o ‘tolgan el so‘zi yaxshi.
* * *
Tongni ibodatda kutadi o n am ,T ongni halovatda kutadi onam .T iz c h o ‘kib du n y o n in g tinchlig in so ‘rab, Bizga xush duo la r tu tadi onam .
* * *
T o ‘rtlikda to ‘rt q u v o n ch tizilib tu rd i, T o ‘rtlikdan to ‘rt a rm o n uzilib turdi. X a y y o m -u Bedildan m ad ad la r tilab, M a h m u d h am d il-d ildan bir suhbat qurdi.
Ко ‘ngil daryosidan to ‘kilgan hikmat
IKKILIKLAR
H avasning yuzlari yorug* ham isha , H asadn ing yuzlari yorilgan shisha.
* * *
K o ‘nglim k o ‘chasiga k irm oqch i edim , K o ‘ng lim ning o ‘z idan tarsaki yedim .
* * *
G a rc h i bosh ing o sm o n , oyog‘ing yerda, S en d an aw a lg ila r poyingda, g o ‘rda.
* * *
Tavakkal n ah r id a m ard la r suzadi, N o sh u d o ‘lgunicha reja tuzadi.
* * *
A rm o n s iz yash ad im , dedi tilida, A rm on in i olib ketdi dilida.
* * *
U baxtga b o q m ad i , m en b ek m an dedi, Bekligi oxiri bosh ini yedi.
* * *
Q u v o n c h qar iganda qayg‘u b o ‘larmish, Q ay g lu qar iganda o d am oMarmish.
* * *
O yni k o ‘rm ay kuyar kun b o ‘yi oftob. T u n b o byi kerilar d o g ‘ yuzli m oh tob .
* * *
Shabboda shiviri shaklga sig‘mas, K o ‘ngiln ing tasviri aqlga sig‘mas.
Mahmud Toir
* * *
Q u v o n ch o ‘z k o ‘shkiga har kun kiritmas, Q ayg‘u q o ‘rg‘oniga m u d o m o ‘q o ‘tm as.
* * *
Soddalikn ing sabog‘i m ushkul,H a d d an oshsa u qadrsiz qul.
* * *
T o ‘shakning paxtasi o r q ilar ekan , Q ad r id an yostiqqa zor q ilar ekan.
* * *
Sam oga sultonlik talab qilmagin, S h ab n am n i sharafli sad a f bilmagin.
* * *
X u sh o m ad xazonga o ‘xshaydi,Tagingga b ir zum ga to ‘shaydi.
* * *
Shirin so ‘zi shakar em as,A chchiq so ‘zi zahar emas.
* * *
Y o m g ‘ir yog ‘a r edi q o m in g ustiga, M inna t q ilganidek d o ls t i -d o ‘stiga.
* * *
Sen hasad eshigin ochgan ing m ahal Havas yoqasiga ch an g soldi ajal.
* * *
H aqiqat X udon ing yerdagi yuzi.U ni s ind irganning singaydir o ‘zi.
шжш* Ko'ngil daryosidan to ‘kilgan hikmat
* * *
0 ‘y lam ay aytgan h a r bitta so ‘zing, D o 'zax n in g tub ida ochilgan ko'zing.
* * *
H ayot sahnas ida o lyin qilarsan, K uning b itganin ing to ‘yin qilarsan.
* * *
B ahor kelsa m aysalarni sanab b o ‘lmas, N o d o n bilm as, X udoyim ni tu n a b boMmas.
* * *
O tang o bta r qadrin bilarsan, O n an g o ‘ta r gardin tilarsan.
* * *
O ftobn ing ovozi sochgan nurida, Shu sabab oNtirar o sm o n to krida.
U m id id an uzilgan odam M unk ib q o la r yigit b o ‘Isa ham .
* * *
D e m a n g qaydan M ah m u d n in g bayti, S h e ’r k o ‘ng lim ning gullagan payti.
Mahmud Toir_____________________________________________________ ^ 2 9 7
M U N D A R I J A
Yaxshilikka k e lg a n m a n .................................................................................. 3
HAQNI TANIB
O qqan daryo o q a v e ra d i ................................................................................. 7Elning vafos i .......................................................................................................8Ko 'kargan k o 'n g i l ............................................................................................ 9Savo l................................................................................................................... 10A y ts in ................................................................................................................ IIB i lm a s a n g ....................................................................................................... 12E ’t i r o z ............................................................................................................... 13T u s h u n i s h ....................................................................................................... 14YigMasang......................................................................................................... 14Yura к .................................................................................................................. 15Yashaging k e la rk a n ...................................................................................... 16Yolg‘iz l ik .......................................................................................................... 17Sizlar b o rs iz ................................................................................................... 18Kurtagida kulgu b o r ...................................................................................... 19Biz ko 'rm agan b u lu t l a r ...............................................................................20Jonga c h e r ta s iz m i ........................................................................................... 21I q r o r .....................................................................................................................22Yodingizning y u l d u z i ...................................................................................23Bir o ' r im s o c h ............................................................................................... 24Bu ne o h k i m ...................................................................................................25M en ko 'rm agan g u l ...................................................................................... 26Ey qora k o ' z ..................................................................................................... 27K o 'z te g m as in ................................................................................................. 28D a ’v a t .................................................................................................................. 29G u l i m ................................................................................................................. 30S o 'z bergan ham o 'zing, A l l o h .............................................................. 31T a q d i r .................................................................................................................. 32
SAYLANMA
Elim deb a y tg in ..............................................................................................35N urn ing k a lo m i ..............................................................................................36O sm onn ing egasi b o r .................................................................................. 37Y a x s h i .................................................................................................................38O 'z im ga n a s ih a t ...............................................................................................40P a x t a ................................................................................................................... 41Aqli x u s h .......................................................................................................... 42
^ 2 9 8 Mundarija
0 ‘zing t u r ......................................................................................................... 43ly m o n n a z r i ......................................................................................................44A y r i lm a s in ........................................................................................................ 45S og 'inch s a r g 'a y m a s in ................................................................................46Bu y o 'I la r ...........................................................................................................47X abar k e l m a s ..................................................................................................48T o 'g 'r i so lz to ' lq in l a r i ................................................................................. 49D i l .........................................................................................................................50Rizo qilib k e t ................................................................................................... 5 1Ajab....................................................................................................................... 520 ‘x s h a m a s ........................................................................................................ 53L o la ...................................................................................................................... 54Kulib y a s h a s in .................................................................................................55H a y o t ...................................................................................................................56В и d u n y o g a ....................................................................................................... 57B o ' lm a y d i ..........................................................................................................58YolgMzlik y o m o n ........................................................................................... 59Lolalar rang s o ' r a b d i ...................................................................................60U m r t i l a d i m ................................................................................................... 61O na y u r t ............................................................................................................. 62Vatan d eb ........................................................................................................... 630 ‘zbekiston q a h r a m o n l a r i ........................................................................ 64A lpom ishning a v lo d la r i ...............................................................................65Avval V a ta n .......................................................................................................67Vatan ne deb s o ' r m a g in ............................................................................. 68Bizning b o la l a r ............................................................................................... 69Vatanni aslida Vatan q i lg a n la r ..................................................................70Bizga ishongin, V a ta n ...................................................................................71Millat u lugNigi.................................................................................................72Vatan uchun yashaylik ................................................................................ 73Term ulib t u r s a n g iz ........................................................................................74Bevafo b a h o r i m ..............................................................................................75Y arm i b o ‘sh y o s t iq la r ................................................................................. 76G u l i m ................................................................................................................. 77Bu t u n ................................................................................................................. 78M u h a b b a t ...........................................................................................................78M a lh a m ...............................................................................................................79K o‘rmay q o l s a m .............................................................................................80B o ' lg a y m ik in ................................................................................................... 81O ro m o h a n g i ................................................................................................... 82S iz n i ..................................................................................................................... 83
M ahmud Toir_____________________________________________________ ^ " 2 9 9 Ц § .
Q o 's h c h i n o r s o y a s i d a ..................................................................................... 84G i n a .......................................................................................................................... 85A ytg im k e l d i .........................................................................................................86B u n c h a g o ‘zal bu h a y o t .................................................................................. 87B edorla rga b e r in g d u n y o n i ............................................................................. 88Y axshi n i y a t ...........................................................................................................89O y b e k ........................................................................................................................90B ah o rg a y e tg a n la r o m o n boM sin la r .......................................................... 91X u sh k o ' r d i k ........................................................................................................92K ech ag i k u n ......................................................................................................... 93S a v o l .......................................................................................................................... 94B ir k u n d a ............................................................................................................... 95B osh u r i n g i z ......................................................................................................... 96Q o 's h iq q a r i tm a y d i .......................................................................................... 97K o 'n g l im n i a s r a n g .............................................................................................98O tash ga o t s a n g i z .................................................................................................. 99P o lv o n i b o l s i n ................................................................................................. 100S a lo m a t l ik xush d a v l a t i n g .......................................................................... 101N a z a r ...................................................................................................................... 102B a g M s h lo v ........................................................................................................... 103Ayol b o r ............................................................................................................... 104H avas ch iro g M ................................................................................................... 105N a v ro 'z n i sog ‘in g a n N a v ro 'z g a y e t s i n .................................................... 106Q a s h q a d a r y o ...................................................................................................... 107Q i l m i s h ................................................................................................................. 108S eni q u t la b q o 'y a y .......................................................................................... 108B a h o r i m ............................................................................................................... 109I z t i r o b ................................................................................................................... 110,,Y o lg ‘o n a y tm a . . . “ ........................................................................................ I l lI z l a m a .................................................................................................................. 112Baxt b o ' l ib b o r g i n ........................................................................................ 113B egona q i l m a .................................................................................................... 114
M E N D A N M E N I S O ‘R A M A
O ' t i n c h ................................................................................................................ 117D o ‘s tim ga s a v o l ............................................................................................... 118K o 'r g a n b o r m i ? .............................................................................................. 1 19O n a m b ilan k e tm o n ch o p g a n a y o l l a r .................................................... 121Q a y t a y i n .............................................................................................................. 123O riya t u s tu n i e d i ............................................................................................ 124
Щ 3 0 0 Щ __________________________________________________________ Mundarija
G ‘a n i m .......................................................................................................... 127N a b i r a ............................................................................................................. 128Bir kamligi yo lg 'on d u n y o n i n g ........................................................... 129V a fo .................................................................................................................. 130H i k m a t ............................................................................................................ 131„Bir misra s h e ’r b i t s a m . . . " ................................................................. 131O m on lik t i l a y l ik ............................ 132O 'zga u c h u n ................................................................................................. 133Yashash baxt ............................................................................................... 134Xush o n l a r .................................................................................................... 135Biz kutgan b a h o r ....................................................................................... 136D unyo b e v a f o ............................................................................................. 137J u m b o q .......................................................................................................... 138Yo'lga c h iq q a n m a n .................................................................................... 139Yaxshi k o ' r a m a n ....................................................................................... 140N im a b o r b iz g a ? ........................................................................................ 141Elda b o ' l s in .................................................................................................... 142Bolalar ta b a s su m i ...................................................................................... 143Siz tug 'ilgan k u n ....................................................................................... 144Yarashm as e n d i .......................................................................................... 145Yig'lagim k e ld i ............................................................................................ 146Shu k r o n a ...................................................................................................... 147Fikri o jiz........................................................................................................ 148I f t ix o r .............................................................................................................. 149Yashash s h i r i n ............................................................................................ 150O chilgan k o 'z l a r ........................................................................................ 151Ketganlardan salom y o ' q ........................................................................ 152Aziz b o ' la rm id i ........................................................................................... 153M endan meni s o ' r a m a ............................................................................ 154Yashadingmi o 'z ing u c h u n ? ! .................................................................. 155T o l m a s i n ........................................................................................................ 156Q anday y a s h a y s a n ? .................................................................................. 157M ukarram b o 6l in g ...................................................................................... 158Yorishgan yo 'l so 1 ray m a n ..................................................................... 159Jon im ichra yashar y axsh i la r ................................................................. 160S endan y i ro q d a ........................................................................................... 161O lsa n g ............................................................................................................. 162О m ad in o l m a ............................................................................................. 163Zorim b o r ..................................................................................................... 164B u lbu l.............................................................................................................. 165
M ahmud Toir Ш уЛBiz..................................................................................................................... 165K o 'rgan y a x s h i ........................................................................................... 166B o la lik ............................................................................................................. 167Yayrasang q a n i ........................................................................................... 168Bulbul b o ' l s a n g ........................................................................................... 169R i y o k o r g a ..................................................................................................... 170Sizga bar ib irm i? .......................................................................................... 171Q uyosh d u o s i ............................................................................................. 172H ayronlig* ..................................................................................................... 173Z o m in y o sh la r i .......................................................................................... 174S a b r ................................................................................................................. 175O 'zbekis ton g ‘a l l a s i .................................................................................. 176C h e c h a ........................................................................................................... 177M ening o r z u l a r i m .................................................................................... 178I s m ................................................................................................................... 179Q a y n o n a ....................................................................................................... 180Befarqlardan q o ' r q .................................................................................... 181O n a .................................................................................................................. 182B i lm a s a n g .................................................................................................... 183K o 'p e k a n .................................................................................................. 184
AH LI MUHABBAT, QAYDASIZ?Ota u y ............................................................................................................. 187Sodda h a q iq a t .............................................................................................. 188Vatan d iy d o r i .............................................................................................. 190Navoiy n u r i ................................................................................................. 191U s to z la r .......................................................................................................... 192E llikqal’a ....................................................................................................... 193Ayol o m o n boMsa dunyo g o 'z a ld i r ..................................................... 194H o f i z ............................................................................................................... 195Yoningda y u r g a n la r ................................................................................... 196Q uvonch q o lng‘irog‘i .............................................................................. 197M a ’rifat yoqqan c h i r o q .......................................................................... 198O lm a g u l i ....................................................................................................... 1990 ‘k i n c h ............................................................................................ 200D iy d o r .............................................................................................................. 201M u n a w a r r a n g ............................................................................................ 202Ay d u n y o .........................................................................................................203J a v o b ................................................................................................................. 204
j g Q o T l ^ __________________________________________________________ Mundarija
A z iz im ...............................................................................................................205G u l i m ...............................................................................................................206Elning a y t g a n i .............................................................................................. 207Yig'ini q o ' y .................................................................................................... 208Oltin y o s h ......................................................................................................209К о ‘ngil o f to b i ................................................................................................210M en ranglarda hayot k o ' r d im ...............................................................2 1 1Ezgulikka e h t i r o m ........................................................................................212E r t a k l a r ............................................................................................................ 213Dil o l a m i ........................................................................................................ 214O r z u .................................................................................................................. 215Kurtak ku lgus i ............................................................................................... 216S og 'in ch s a h r o s i .......................................................................................... 217Ahli m uhabba t, q a y d a s iz ? ......................................................................218Rost so 'z s a d o s i ........................................................................................... 219M a r g ' i l o n ........................................................................................................ 220V a fo ....................................................................................................................221B izlar k i m m i z ? ........................................................................................... 222S am o d a n o lg a n m ik in ................................................................................223Beshikdagi b o y i m ........................................................................................224A r a z ....................................................................................................................225M e n g a ...............................................................................................................226N a s i b a ...............................................................................................................227S a m a r q a n d ......................................................................................................228V a ta n ................................................................................................................. 229Bitta s o ' z ...........................................................................................................229O n a ....................................................................................................................230S o 'z h ik m a t i ................................................................................................231N e q i l a y ...........................................................................................................232
D O S T O N L A R
O goh b o ' I, d u n y o ! ..................................................................................... 235O sh iq oh i ....................................................................................................... 265
K O ‘N G I L D A R Y O S ID A N T O ‘K IL G A N H IK M A T
T o ‘r t l i k l a r ......................................................................................................285
Ikk il ik la r ........................................................................................................ 294
M A H M U D T O I R
SAYLANMA
II jild( Ikki jild lik )
G'afur G ‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi „O'qituvchi" nashriyot-matbaa ijodiy uyi
Tashkent — 2008
Muharrirlar: M uhammad /smoil,S. X ojaahm edov
Badiiy muharrir Sh. X o ja yev Tcxnik muharrir S. Tursunova Kompyutcrda sahifalovchi K. Hamidullayeva Musahhih D. Ismailova
Original-maketdan bosishga mxsat etildi 30.08.2008. Bichimi 84xl08l/32. Ofset bosma usulida bosildi. Tip.Tayms TAD garniturasi. Kcgli II
shponli. Shartli b. t. 15.96.+0Л2 raugli vkl. Nashrt. 9,34+0,42 rangli vkl. 5000 nusxada bosildi. Buyurtma № 334
O'zbekiston Matbuot va axborot agentligining „O'qituvchi" nashriyot-matbaa ijodiy uyi. Toshkcnt — 129, Navoiy ko'chasi,
30- uy. / / Toshkcnt, Yunusobod dahasi, Murodov ko'chasi. I- uy. Shartnoma № 12-85-08/1.
84(50‘)T60 Toir, Mahmud
S ay lanm a: 2 ji ldlik , 2 - jild ( M a h m u d Toir; S o ‘zbosh i m ua llifn ik i) . — Т ., „ O 'q i tu v c h i" N M I U , 2008.
J.2 - 304 b.
BBK 8 4 ( 5 0 ‘)6
