ผลของการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน Effect of Authentic Problem Solving Learning of Solid, Liquid, and Gas on Achievement, Problem Solving Ability, and Satisfaction of the Grade 10 Students Demonstration School of Prince of Songkla University, Pattani

ศรายทธ พลสข Sarayut Poonsuk

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Education in Teaching Science and Mathematics Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(1)

ผลของการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน Effect of Authentic Problem Solving Learning of Solid, Liquid, and Gas on Achievement, Problem Solving Ability, and Satisfaction of the Grade 10 Students Demonstration School of Prince of Songkla University, Pattani

ศรายทธ พลสข Sarayut Poonsuk

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Education in Teaching Science and Mathematics Prince of Songkla University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ ผลของการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน

ผเขยน นายศรายทธ พลสข สาขาวชา การสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร _______________________________________________________________________________

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ......................................................................... (ดร.อสมาน สาร) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

......................................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ)

......................................................................... (ดร.ณฐน โมพนธ)

คณะกรรมการสอบ ............................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.จรรตน รวมเจรญ) ........................................................กรรมการ (ดร.อสมาน สาร) ........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ)

........................................................กรรมการ (ดร.ณฐน โมพนธ)

........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สงหา ประสทธพงศ)

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร

........................................................................ (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ)

คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคล

ทมสวนชวยเหลอแลว

ลงชอ..................................................................

(ดร.อสมาน สาร) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

ลงชอ.................................................................. (นายศรายทธ พลสข)

นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ............................................................... (นายศรายทธ พลสข)

นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ ผลของการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน

ผเขยน นายศรายทธ พลสข สาขาวชา การสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร ปการศกษา 2559

บทคดยอ การวจยครงนเปนการศกษาผลของการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง

ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน กลมตวอยางในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/2 ทก าลงศกษาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร อ.เมอง จ.ปตตาน จ านวน 40 คน ซงไดจากการสมตวอยางแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง มขนตอนการจดการเรยนร 5 ขน คอ ขนท 1 ส ารวจและระบปญหาตามสภาพจรง เปนขนทมการน าเสนอสถานการณปญหาตาง ๆ ตามสภาพจรง เพอกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ ขนท 2 วเคราะหปญหา เปนขนทนกเรยนรวมกนวเคราะห ใชเหตผลในการคดวเคราะหปญหาและวางแผนเพอหาแนวทางคนหาค าตอบ ขนท 3 สบคนขอมลจากแหลงเรยนร นกเรยนด าเนนการศกษาคนควาดวยตนเอง ดวยวธการทหลากหลาย หาเหตและผลมารองรบวธการแกปญหาทไดคดคนขนมา ขนท 4 น าเสนอวธการแกปญหา นกเรยนแตละกลมน าผลสรป การคนควาทไดมา แลกเปลยนความร น าผลงานทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอหนาชนเรยน เพอนตางกลมรวมกนแสดงความคดเหนและรวมกนอภปรายความร ขนท 5 สรปและประเมนผลงาน มการประเมนผลงาน ผานการประเมนจาก เพอน และคร นอกจากนนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลงานในรปแบบทหลากหลายดวยการเผยแพรความรนอกหองเรยน ระยะเวลาทใชในการวจย 18 ชวโมง เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม แบบวดความสามารถในการแกปญหา แบบวดความพงพอใจ และแบบบนทกภาคสนามของผวจย ด าเนนการทดลองแบบศกษากลมเดยววดหลายครงแบบอนกรมเวลา (The One-Group Time Series Design) วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) และการทดสอบความแปรปรวนของประชากร (F-test)

ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง มผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .01 และมคะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหาแตกตางกนจ านวน 5 ค ดงน 1) ความสามารถในการแกปญหากอนเรยนกบความสามารถในการแกปญหาระหวางเรยนครงท 2 2) ความสามารถในการแกปญหากอนเรยนกบความสามารถในการแกปญหาหลงเรยน 3) ความสามารถในการแกปญหาระหวางเรยนครงท 1 กบความสามารถในการแกปญหาระหวางเรยนครงท 2 4) ความสามารถในการแกปญหาระหวางเรยนครงท 1 กบความสามารถในการแกปญหาหลงเรยน และ 5) ความสามารถในการแกปญหาระหวางเรยนครงท 2 กบความสามารถในการแกปญหาหลงเรยนและนกเรยนมความพงพอใจหลงการจดการเรยนรอยในระดบมาก

(6)

Thesis Title Effect of Authentic Problem Solving Learning of Solid, Liquid, and Gas on Achievement, Problem Solving Ability, and Satisfaction of the Grade 10 Students Demonstration School of Prince of Songkla University, Pattani

Author Mr. Sarayut Poonsuk Major Program Teaching Science and Mathematics Academic Year 2016

ABSTRACT This research aimed to study the effect of Authentic Problem Solving Learning

of Solid, Liquid, and Gas on Achievement, Problem Solving Ability, and Satisfaction of the Grade 10 Students at the Demonstration School of Prince of Songkla University, Pattani. The samples of the study were forty students studying in grade 11/2 at the Demonstration School Prince of Songkla University, in the second semester of the 2016. The samples were selected by the cluster random sampling technique. They were instructed through Authentic Problem Solving Learning that includies five steps of learning 1) identify real problems: there are problems in the real situation to encourage students to become interested. 2) Analyze problems: students share the problem analysis and plan to find the answer. 3) Explore: student self-study with a variety of methods to solve the problem. 4) Present the method: students come out to present a solution while classmates share ideas and knowledge. 5) Summarize and evaluate: teachers and classmates evaluate the work and each group of students disseminate knowledge outside the classroom. The duration of data collection was 18 hours. The research instruments consisted of lesson plans designed based on the Authentic Problem Solving Learning under the topic of Solid Liquid and Gas, achievement test, Problem Solving Ability test, Satisfaction test and researcher’s field-note. The experimental research was conducted using the One-Group Time Series Design. The data was analyzed by mean, standard deviation, t-test dependent group and F-test.

The results finding suggested that students learning by Authentic Problem Solving Learning had the students mean score of the post-test on chemistry achievement, student mean score for different problems solve ability is 5 , as follows: 1) the ability to solve problems pre-test and test 2. 2) the ability to solve problems pre-test and post-test. 3) the ability to solve problems test 1 and test 2. 4) the ability to solve problems test 1 and post-test. 5) the ability to solve problems test 2 and post-test. Students satisfaction of leaning with this method was at high level.

(7)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยดจากความอนเคราะหอยางดยงจาก ดร.อสมาน สาร อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก และ ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ และดร.ณฐน โมพนธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทไดกรณาถายทอดความร ใหค าปรกษา แนะน า ใหขอคดเหน ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสอยางดตลอดมา ขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.จรรตน รวมเจรญ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.สงหา ประสทธพงศ กรรมการผทรงคณวฒสอบวทยานพนธทกรณาใหแนวคดและค าแนะน าเพมเตมจนท าใหวทยานพนธฉบบนมความถกตองสมบรณยงขน ผวจยขอขอบคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ผวจยขอขอบคณผเชยวชาญทกทานทไดกรณาใหค าแนะน าตรวจสอบคณภาพเครองมอ แกไขและใหขอเสนอแนะตาง ๆ เปนอยางดในการสรางเครองมอวจยใหถกตองสมบรณยงขน

ผว จยขอขอบคณผบรหารโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน ตลอดจนคร อาจารยทกทาน และนกเรยนทกคนทมสวนเก ยวของในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด ขอมลทไดรบนนนบวามคณคาและมประโยชนอยางยงในการท าวจยในครงน ผวจยขอขอบคณคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ทดแลการท าวจยของนกศกษาตลอดระยะเวลาทผานมา ผวจยขอขอบคณโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.) ภายใตการดแลของสถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทใหโอกาสในการศกษาตอระดบปรญญาโทและมอบทนสนบสนนในการท าวจย

ผวจยขอขอบคณสมาชกในครอบครวผวจยทหวงใย เปนก าลงใจ ชวยเหลอ และสนบสนนการศกษาแกผวจยเสมอมา ทท าใหการวจยในครงนประสบความส าเรจจนท าใหวทยานพนธฉบบนเสรจสมบรณ ขอขอบคณอาจารยประจ าหลกสตร พ ๆ เพอน ๆ และนอง ๆ สาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตรทกทานทไดใหค าแนะน าและก าลงใจตลอดมา คณประโยชนใด ๆ อนพงมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแดบดา มารดา คณาจารย และสถาบนการศกษาทไดประสทธประสาทวชา มสวนรวมในการวางรากฐานการศกษา อบรม และให การสนบสนนผวจยตลอดมา

ศรายทธ พลสข

(8)

สารบญ

หนา บทคดยอ (5) ABTSRACT (6) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) รายการตาราง (10) รายการภาพประกอบ (11) บทท 1 บทน า 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 ค าถามวจย 6 วตถประสงคของการวจย 6 สมมตฐานของการวจย 6 ความส าคญและประโยชนของการวจย 6 ขอบเขตของการวจย 7 นยามศพทเฉพาะ 7 กรอบแนวคด 9

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 10 การจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง 10 ผลสมฤทธทางการเรยน 27 ความสามารถในการแกปญหา 37 ความพงพอใจ 45 งานวจยทเกยวของ 48 3 วธด าเนนการวจย 56 แบบแผนการวจย 53 ประชากร 54 กลมตวอยาง 54 เครองมอทใชในการวจย 54 การสรางและการหาคณภาพเครองมอ 55 การเกบรวบรวมขอมล 64 การวเคราะหขอมล 65 สถตทใชในการวจย 67

(9)

สารบญ (ตอ) หนา 4 ผลการวจย 70 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน 70 ผลการศกษาความสามารถในการแกปญหา 73 ผลการศกษาความพงพอใจ 83 ผลการบนทกภาคสนาม 88 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 92

สรปผลการวจย 96 อภปรายผลการวจย 96 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 108 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 109 บรรณานกรม 110 ภาคผนวก 119 ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ 120 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการจดการเรยนร 122 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 129 ภาคผนวก ง คณภาพของเครองมอการวจย 148 ภาคผนวก จ ภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนร 158 ประวตผเขยน 161

(10)

รายการตาราง ตาราง หนา

1 แผนการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรองของแขง ของเหลวและแกส 55 2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส

ตามพฤตกรรมทตองการวดเปนดานพทธพสย (Cognitive Domain) ตามระดบความสามารถของบลม (Bloom’s Taxonomy)

58 3 เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา 61 4 เกณฑทใชในการประเมนระดบพฒนาการ 66 5 คะแนนผลสมฤทธและคะแนนพฒนาการทางการเรยนวชาเคม 70 6 คาสถตทดสอบทแบบกลมเดยวของคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม 72 7 คะแนนระดบดบพฒนาการทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนในแตละระดบ

พฒนาการ 73

8 คะแนนความสามารถในการแกปญหา กอนการจดการเรยนร ระหวางการจดการเรยนร และหลงการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง รายบคคล

79

9 ผลการทดสอบคาความแปรปรวนของคะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน

81

10 ผลการเปรยบเทยบผลตางของคะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง ในแตละครง

82

11 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง

83

12 คาความเหมะสมของแผนการจดการเรยนร 138 13 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม 140 14 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอบขายทตองการวดของแบบวดความสามารถ

ในการแกปญหา

142 15 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอบขายทตองการวดของแบบวดความพง

พอใจ

143 16 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

วชาเคม

145

(11)

รายการภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดวจย 9 2 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธ 34 3 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองของแขง ของเหลวและแกส 59 4 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา 60 5 ขนตอนการสรางแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร 63 6 คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม กอนและหลงการจดการเรยนร

การแกปญหาตามสภาพจรง 72

7 คะแนนระดบพฒนาการทางการเรยนวชาเคมของนกเรยน 73 8 ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาสถานการณท 1 74 9 ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาสถานการณท 2 75 10 ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาสถานการณท 3 76 11 ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาสถานการณท 4 77 12 ตวอยางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาสถานการณท 5 78

1

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ประเทศไทยก ำลงกำวเขำสยคแหงกำรพฒนำ มรำกฐำนควำมรเกยวกบวทยำศำสตรและเทคโนโลยทเขมแขง เปนสงคมแหงกำรเรยนร มกำรพฒนำองคควำมรตำง ๆ โดยใชกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรในกำรแกไขปญหำเพอตอบสนองตอควำมตองกำรของมนษย เหตนเองท ำใหวทยำศำสตรมควำมส ำคญอยำงยง เปนสงทจะคอยขบเคลอนใหประเทศไทยเดนไปขำงหนำ อกทงกำรพฒนำประเทศจะตองท ำอยำงตอเนอง ทงดำนสงคม ดำนเศรษฐกจและดำนกำรศกษำ (สมชย จตสชน, 2556 : 2) สอดคลองกบแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 – 2564 ทมวสยทศนและเปำหมำยของประเทศไทย คอ มงสกำรเปลยนผำนประเทศไทย จำกประเทศทมรำยไดปำนกลำงไปสประเทศทมรำยไดสง มควำมมนคง และยงยน สงคมอยรวมกนอยำงมควำมสข และน ำไปสกำรบรรลวสยทศนระยะยำว “มนคง มงคง ยงยน” ของประเทศ สงเสรมกำรวจยและพฒนำวทยำศำสตร เทคโนโลย เสรมสรำงนวตกรรม มกำรยกระดบคณภำพกำรศกษำและกำรเรยนรใหมคณภำพ วทยำศำสตรชวยใหมนษยไดพฒนำวธคด มทกษะในกำรแกปญหำโดย ควำมคดทเกดขนเปนเหตเปนผลวเครำะห วจำรณ มทกษะทส ำคญเกยวกบกำรหำควำมร หรอกำรคนควำขอมล มควำมสำมำรถในกำรแกปญหำอยำงมระเบยบแบบแผน ซงใชกระบวนกำรตดสนใจจำกกำรใชขอมลทมอย มกำรตดสนใจอยำงหลำกหลำยและมหลกฐำนขอมลหรอพยำนทตรวจสอบได วทยำศำสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมทมงเนนกำรเรยนรเปนหลก (knowledge - based society) ทกคนลวนมควำมรบผดชอบตอสงคมเหลำนน และตองมหลกคณธรรมจรยธรรมทงตอตนเองและตอผอนอยำงเสมอภำค (นชจร วงษสนต, 2559 : 4) ดงนนทกคนจ ำเปนทจะตองไดรบกำรพฒนำองคควำมรทำงดำนวทยำศำสตร เพอทจะมควำมรอยำงถองแท ทจะเขำใจถงธรรมชำตของวทยำศำสตร ตลอดจนน ำควำมรไปพฒนำควำมสำมำรถไดอยำงเตมท เปำหมำยของกำรพฒนำประเทศจะตองพฒนำทง 3 ดำนคอ ดำนกำรศกษำ ดำนสงคม และดำนเศรษฐกจ โดยเฉพำะอยำงยงดำนกำรศกษำทเปนรำกฐำนควำมรทจะใชสงเสรม สนบสนน กำรบรณำกำรควำมรประยกตใหเขำกบเศรษฐกจและสงคมไทย จำกกำรพฒนำกำรจดกำรศกษำของประเทศไทย เกยวของกบ กระบวนกำรจดกำรศกษำตำมพระรำชบญญตกำรศกษำแหงชำต พทธศกรำช 2542 ทไดแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกรำช 2545 และฉบบท 3 พทธศกรำช 2553 มกำรกลำวถงกระบวนกำรจดกำรเรยนร ใจควำมส ำคญวำ กระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนนน ตองมกำรเนนควำมร คณธรรม และขนตอนกำรเรยนร สนบสนนกำรบรณำกำรควำมรใหเขำกบตนเองโดยกำรจดกำรศกษำตองยดหลกส ำคญอยำงหนงวำ นกเรยนทกคนลวนมควำมรควำมสำมำรถ นกเรยนสำมำรถเขำใจและพฒนำตนเองไดอยำงด และถอวำผเรยนม

2

ควำมส ำคญทสด ขนตอนกำรจดกำรเรยนกำรสอนควรมกำรสงเสรมใหนกเรยนเองเกดกำรเรยนรและพฒนำทกษะตำง ๆ ไดอยำงเตมศกยภำพ เพรำะหลกสตรกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551 ก ำหนดหลกกำร ขอ 5 เปนหลกสตรกำรศกษำทเนนผเรยนเปนส ำคญ (ส ำนกงำน คณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน, 2552) ในสวนกระบวนกำรจดกำรเรยนรทเกยวของกบเนอหำควำมรทำงดำนวทยำศำสตร ควรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยำศำสตรทเนนกำรเชอมโยงควำมรกบกระบวนกำรมทกษะส ำคญในกำรคนควำและสรำงองคควำมร โดยใชกำรสบเสำะหำควำมร และกำรแกปญหำทหลำกหลำย ใหผเรยนมสวนรวมในกำรเรยนรทกขนตอน มกำรท ำกจกรรมดวยกำรลงมอปฏบตจร งอยำงหลำกหลำย กจกรรมเหลำนจะชวยใหผเรยนทกคนเกดกำรสรำงควำมรจำกกำรเรยนรดวยตวของนกเรยนเอง เกดกำรเรยนรอยำงหลำกหลำย ท ำใหเกดกำรเรยนรไปตลอดชวต เพอใหสงคมของประเทศไทยในปจจบนเกดกำรเรยนร ซงเปนหนำทของคนไทยทก ๆ คน เมอผำนกำรเรยนรแลว ทกคนตองมลกษณะนสยใฝเรยนร มงสงเสรมใหคนในชำตมลกษณะนสยรกกำรอำนมำตงแตชวงวยเดก จำกนนควรสงเสรมใหเกดกำรเรยนรของคนตำงวยดวยกน ควบคกบกำรสงเสรมใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชำชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยำงสรำงสรรค สอสำร ดวยภำษำทเขำใจงำย รวมถงสงเสรมกำรศกษำทำงเลอกทสอดคลองกบควำมตองกำรของผเรยน และสรำง รปแบบสงคมทเกดกำรยอมรบเกยวกบกำรเรยนรตลอดชวต อยำงมคณภำพ และสนบสนนปจจยทกอใหเกดกำรเรยนรตลอดชวต (ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต, 2554 : 8-10)

กำรศกษำในศตวรรษท 21 เปนกำรศกษำทเนนผเรยนเปนส ำคญ กำรจดกำรศกษำทด เปรยบเสมอนกำรมปญญำทเฉยบแหลม เพรำะปญญำของคนในชำตมควำมส ำคญยงกวำทรพยำกรแรธำต ซงทรพยำกรเหลำนเคยมควำมส ำคญมำกมำกอนในศตวรรษทผำนมำ กำรศกษำนเนนรปแบบชมชนแหงกำรเรยนร (learning community) เนนกำรศกษำผำนปวงชน (education for all) เนนกำรรวมมอจำกปวงชน (all for education) เปนกำรศกษำทเนนกำรเรยนวธกำรเรยนร (learn how to learn) เน นกำร เร ยนร แบบร วมม อและกำร เรยนร แบบรวมพ ลง ( co-operative and collaborative learning) ดงนนจงจ ำเปนตองจดกำรศกษำอยำง มมำตรฐำน คอครตองสำมำรถจดกำรเรยนกำรสอนทเนนผเรยนเปนส ำคญ กำรจดกำรเรยนกำรสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลำงคอกำรจดกำรเรยนกำรสอนใหผเรยนใชปญญำในกำรสรำงควำมรและผลผลตดวยตนเองทมคำตอสงคม กำรใหผเรยนใชกระบวนกำรสรำงควำมรดวยตนเองผเรยนจะเรยนรไดผลดมำกยงขนถำผสอนใชปญหำหรอสถำนกำรณทเกดขนในชวตจรงของตวนกเรยนเอง สอดคลองกบ วจำรณ พำนช (2555: 5) ไดกลำวในหนงสอวถสรำงกำรเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21 วำกำรเรยนรทแทจรง อยในโลกจรงหรอชวตจรง กำรเรยนวชำในหองเรยนยงไมใชกำรเรยนรทแทจรง ยงเปนกำรเรยนแบบสมมต ดงนนครจงตองออกแบบกำรเรยนรใหศษยไดเรยนในสภำพทใกลเคยงกบชวตจรงทสด ซงในกำรจดกำรเรยนกำรสอนแสดงวำผสอนไดเหนประโยชนอนเกดขนกบผเรยนเพรำะกำรทผเรยนสำมำรถสรำงควำมรไดนนผเรยนตองใชทกษะกำรคดและกระบวนกำรคดเปนเครองมอ ซงถอวำเปนขนตอนส ำคญในกระบวนกำรเรยนรของผเรยน (พมพนธ เดชะคปต, 2558 : 43-44)

3

กำรศกษำเปรยบเสมอนสตปญญำของประเทศ มควำมส ำคญมำกเมอประเทศก ำลงกำวเขำสยคของไทยแลนด 4.0 ประเทศไทยในอดตทผำนมำ มกำรพฒนำดำนเศรษฐกจเปนไปอยำงตอเนองตงแตยคแรกถอวำเปนยคเกษตรกรรม (ไทยแลนด 1.0) ยคท 2 เนนอตสำหกรรมแตเปนอตสำหกรรมเบำ (ไทยแลนด 2.0) ตอมำยคท 3 เปนยคของอตสำหกรรมหนกและกำรสงออก (ไทยแลนด 3.0) แตเนองจำกภำยในยค ไทยแลนด 1.0 2.0 และ 3.0 และรำยไดประเทศยงอยในระดบต ำดงนน จงเปนสำเหตทจะท ำใหประเทศไทยก ำลงกำวผำนเขำสยค Thailand 4.0 ใหเปนเศรษฐกจใหมทกอยำงตองผำนกำรวำงแผนเพอสรำงพนฐำนและสภำพแวดลอมทด ผำนทำง “เทคโนโลยและนวตกรรม” ท ำใหระบบกำรศกษำไทยตองเรงปรบตวเพอตอบสนองนโยบำยรฐบำล โดยเรมจำกกำรสรำงโอกำสทำงกำรศกษำทมคณภำพใหเทำเทยมกนแกเดกและเยำวชนทกคนในประเทศ ใหควำมส ำคญกบกำรเปลยนวธกำรสอน ลดกำรเรยนรเชงเทคนคและกำรทองจ ำ แลวหนไปใหน ำหนกกบกำรสรำงทกษะในกำรเรยนรและปรบตวของผเรยน ผเรยนสำมำรถน ำควำมรไปประยกตใชในชวตประจ ำวนได เมอเจอสภำพปญหำสำมำรถใชกระบวนกำรแกไขปญหำได ท ำใหสำมำรถพฒนำตนเองไดตลอดชวต (เกยรตอนนต ลวนแกว, 2559 : 3) มกระบวนกำรคดคนใหไดมำซงวธกำรหรอนวตกรรม ทจะน ำมำใชในกระบวนกำรแกปญหำ ท ำใหเกดกระบวนกำรทเปนรปธรรมมำกยงขน สงผลใหกำรจดกำรเรยนกำรสอนจะตองเนนใหผเรยนใชควำมรและทกษะในกระบวนกำรแกปญหำทเกดขนตำมสภำพจรง เพอใหผเรยนเกดกำรเรยนรไดอยำงมประสทธภำพ

ปจจบนกำรจดกำรศกษำกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร พบปญหำดำนกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนทยงไมบรรลเปำหมำยทพงประสงค เนองจำกกระบวนกำรสอนแบบบรรยำย ผเรยนไมคอยไดมสวนรวมในกำรท ำกจกรรมกนในหองเรยน ไมเนนใหนกเรยนไดพฒนำดำนกำรคดวเครำะห ขำดคณลกษณะชำงสงสยและใฝหำค ำตอบ ยงเนนกำรสอนหนงสอมำกกวำสอนคน กำรเรยนกำรสอนไมเชอมโยงกบชวตจรง เนนกำรทองจ ำ ท ำใหตวผเรยนเองไมสำมำรถน ำควำมรไปประยกตใชไดในชวตจรง สงผลใหคณภำพผเรยนออนดอยลง และท ำใหผเรยนเกดควำมเบอหนำย ไมเลงเหนถงควำมส ำคญของกำรเรยนวทยำศำสตรอกตอไป เพรำะเหนวำสงทเรยนไปกลบน ำไปใชในชวตประจ ำวนไมได ผลกระทบทตำมมำคอผลสมฤทธทำงกำรเรยนกจะต ำลง และมแนวโนมต ำลงเรอย ๆ ดงนนครจงจ ำเปนตองหำรปแบบวธกำรสอนทเลงเหนวำท ำใหผเรยนเกดกำรเรยนร โดนเนนผเรยนเปนส ำคญ หำกผเรยนสำมำรถคดวธกำรแกปญหำจำกสงทครสรำงสถำนกำรณขนมำจะท ำใหผเรยนไดเหนภำพ ซงกระบวนกำรจดกำรเรยนรทเนนกำรปฏบตจำกสถำนกำรณจรงเปนกำรจดกจกรรมในลกษณะกลมปฏบตกำร ทเรยนรดวยประสบกำรณตรงจำกกำรเผชญสถำนกำรณจรงและกำรแกปญหำ เพอใหเกดกำรเรยนรจำกกำรกระท ำ ผเรยนไดปฏบตจรง ฝกคด ฝกลงมอท ำ ฝกทกษะกระบวนกำรตำง ๆ ฝกกำรแกปญหำดวยตนเองและฝกทกษะกำรเสำะแสวงหำควำมรรวมกนเปนกลม ผเรยนไดเรยนรทงทำงทฤษฎและกำรปฏบต ท ำใหผเรยนตระหนกถงวชำเรยนวำมควำมส ำคญเพรำะเหนไดจำกกำรลงมอปฏบตจรง ๆ ของตวผเรยนเองนนเอง

จำกกำรประเมนคณภำพกำรศกษำของประเทศไทยพบวำ กำรจดกำรเรยนกำรสอนวชำดำนวทยำศำสตรยงไมประสบผลส ำเรจเทำทควร จำกกำรประเมนผลกำรเรยนรวชำวทยำศำสตร

4

ตำมโครงกำรประเมนผลนกเรยนรวมกบนำนำชำต (Programme for International Student Assessment หรอ PISA) ซงเปน โครงกำรขององคกำรเพอควำมรวมมอและพฒนำทำงเศรษฐกจ (Organization for Economic Cooperation and Development หร อ OECD ไ ด จ ดทดสอบควำมรควำมสำมำรถของนกเรยน 3 ดำน คอ ดำนวทยำศำสตร คณตศำสตร และกำรอำน (สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย, 2557: 1) กำรทดสอบ PISA ผเรยนจะตองใชควำมรตำง ๆ มำสงเครำะห ตลอดจนตองใชทกษะตำง ๆ มำท ำแบบทดสอบ ตองน ำควำมรทเรยนมำประยกตใชในกำรแกปญหำทเกดขนจรง มสมรรถนะในกำรประยกตใชควำมร ในกำรแกปญหำในสถำนกำรณ ตำง ๆ (สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย, 2557: 2) ผลกำรประเมน PISA ในป 2006 ทเนนกำรวดควำมรควำมสำมำรถ วทยำศำสตร 60% คณตศำสตร 20% และกำรอำน 20% พบวำ คะแนนดำนวทยำศำสตรของประเทศไทยอยอนดบท 40 มคำเฉลยของคะแนนต ำกวำ OECD ท ำใหกำรศกษำไทยยงคงหำงไกลจำกควำมเปนเลศเมอเทยบกบระดบนำนำชำต (สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย, 2556: 8) และจำกกำรทดสอบ PISA ลำสด ป 2012 พบวำ คะแนนดำนวทยำศำสตรของประเทศไทยมคำเฉลย 444 คะแนน มแนวโนมสงขนแตคะแนนเฉลยกยงคงต ำกวำ OECD (สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย, 2556: 103) และจำกกำรทดสอบ ทำงกำรศกษำระดบชำตขนพนฐำน (Ordinary National Educational Test) หรอ O-net ป 2558 วชำวทยำศำสตร พบวำมคะแนนเฉลย 33.4 คะแนน ถอไดวำยงคงไมผำนคำเฉลยครงหนงของคะแนนเตม 100 คะแนน ท ำใหกำรศกษำวชำวทยำศำสตรของประเทศยงคงไมประสบผลส ำเรจ กำรพฒนำทกษะและผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตรของนกเรยนใหสงขนนน จะตองเนนกำรจดกำรเรยนรสมยใหมใหนกเรยนรจกคดแกปญหำ มกระบวนกำรคดทเปนขนเปนตอน กระบวนกำรจดกำรเรยนรจะตองเปนสวนหนงทเกยวของกบชวตประจ ำวนของนกเรยน และนกเรยนสำมำรถเสำะแสวงหำควำมรไดอยำงเหมำะสม

จำกบรบทของโรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร จงหวดปตตำน มกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนทหลำกหลำย และมกำรพฒนำรปแบบกำรสอนใหทนสมยอยเสมอ แตเนองจำกระยะเวลำกำรเรยนกำรสอนทม ทงกจกรรมสงเสรมผเรยนทงในหลกสตรและนอกหลกสตร ท ำใหผสอนตองจดกำรเรยนกำรสอนใหเหมำะสมกบเวลำเพอใหผเรยนไดรบเนอหำสำระวชำตำมทหลกสตรไดก ำหนดไว ท ำใหกำรจดกำรเรยนกำรสอนสวนมำกเนนรปแบบกำรบรรยำย และจำกกำรสมภำษณนกเรยนถงแนวกำรจดกำรเรยนรทนกเรยนตองกำร คอใหครผสอนเนนกำรจดกำรเรยนรทเนนกำรบรรยำยมำกกวำกำรจดกำรเรยนร ทเนนลงมอปฏบต โดยผเรยนใหเหตผลวำ กำรเรยนกำรสอนใน ระดบมธยมศกษำผเรยนจ ำเปนตองเนนสำระเนอหำเพอใชสอบแขงขนตำง ๆ ทงกำรสอบวดควำมรเพอศกษำตอในระดบปรญญำ หรอสอบวดควำมรดำนอน ๆ เปนตน (นสรนทร บอซำ, 2558 : 3) แตจำกผลกำรสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ภำคเรยนท 1 ประจ ำปกำรศกษำ 2559 มนกเรยนทไดเกรด 4 เพยงรอยละ 6 เทำนน แสดงใหเหนวำ ควรมกำรปรบปรงรปแบบกำรสอน เพรำะยงมนกเรยนสวนมำกทยงไมเขำใจเนอหำรำยวชำเคม มองวำเนอหำทสอนเปนเรองไกลตว และจำกกำรสงเกตพฤตกรรมและกำรสมภำษณนกเรยนเกยวกบ

5

สภำพปญหำทเกดขนในชวตประจ ำวนของนกเรยน พบวำ นกเรยนสวนใหญยงไมสำมำรถตอบโจทยหรอแกไขปญหำดวยกำรน ำควำมรทไดเรยนมำประยกตใชได เพรำะเปำหมำยของกำรศกษำคอกำรทเรำสำมำรถน ำควำมรและทกษะกระบวนกำรในสงทเกบเกยวประสบกำรณในชวงทเรยนมำสำมำรถน ำไปใชในสถำนกำรณไดจรง ๆ ผเรยนน ำควำมรทเรยนไปประยกตใชในชวตประจ ำวนได เพอเผชญสถำนกำรณปญหำตำง ๆ และสำมำรถใชควำมรทเรยนมำ หำแนวทำงในกำรแกปญหำทเกดขนได จำกปญหำขำงตน ผวจยจงเหนควำมส ำคญของกำรจดกำรเรยนรทตองกำรใหผเรยนเหนควำมส ำคญของควำมรทำงดำนวทยำศำสตร ทผเรยนตองกำรมงหวงส ำหรบกำรสอบอยแลวเรยนรบรณำกำรกบปญหำสถำนกำรณจรง เพอใหผเรยนเหนควำมส ำคญของวทยำศำสตรทสำมำรถน ำควำมรมำใชแกปญหำในชวตจรงได หำกควำมรนนอยรอบ ๆ ตวนกเรยน สำมำรถกลมกลนไปกบชวตประจ ำวนของนกเรยน นกเรยนจะสำมำรถซมซบควำมรเหลำนน รจกแกปญหำดวยกำรน ำควำมรทเรยนมำใชจรง ซงจะสอดคลองกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

ดงนนกำรเรยนกำรสอนทเนนกำรประยกตใชกบสถำนกำรณจรง เปนแนวทำงกำรจดกำรเรยนกำรสอนรปแบบหนงคอ กำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง (Authentic Problem Solving Learning) เปนกำรน ำสถำนกำรณทเกดขนในชวตประจ ำวน เหตกำรณทเกดขนใกลตวกบนกเรยนทสอดคลองกบเนอหำวชำเรยน มำท ำกำรศกษำ เพอหำสำเหตของปญหำ วเครำะหปญหำ ตลอดจนแนวทำงแกไข เมอสถำนกำรณปญหำเปนเรองใกลตวนกเรยน จะท ำใหกระบวนกำรจดกำรเรยนรมควำมสมจรงมำกยงขน นกเรยนเกดกำรเรยนรอยำงมควำมหมำย และรปแบบกำรสอนยงเนนผเรยนเปนส ำคญ มควำมสอดคลองกบแนวกำรจดกำรศกษำตำมพระรำชบญญตกำรศกษำแหงชำต พ.ศ. 2542 เปนรปแบบกำรเรยนรทเกดจำกแนวคดตำมทฤษฎ กำรเรยนรแบบสรำงสรรคนยม (Constructivism) โดยใหผเรยนสรำงควำมรใหมจำกกำรใชปญหำทเกดขนในโลกแหงควำมเปนจรงเปนบรบท (Context) ของกำรเรยนร เพอใหผเรยนเกดทกษะในกำรคดวเครำะหและคดแกปญหำ รวมทงไดควำมรตำมศำสตรในสำขำวชำทตนศกษำดวย กำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงจงเปนผลมำจำกกระบวนกำรท ำงำนทตองอำศยควำมเขำใจและกำรแกไขปญหำ (มณฑรำ ธรรมบศย, 2554 : 13) ชวยใหผเรยนเลอกสรร สงทตองกำรเรยนรดวยตนเอง เกดกำรเรยนรวธกำรแกปญหำ ไดรบควำมรใหมจำกกำรศกษำคนควำดวยกำรวเครำะห และแกปญหำทเรยน รจกกำรตดสนใจ กำรใหควำมเหน กำรพฒนำควำมคดใหม ๆ และควำมกระตอรอรนตอกำร เรยนรอยำงบรณำกำร นอกจำกน กำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ยงเนนถงกำรเรยนรสวนรวมจำกกลม กำรใชพลวตกลม ซงท ำใหผเรยนไดพฒนำบคลกภำพทมควำมเปนตวเอง ควำมคดรเรม มควำมมนใจ กลำทจะเผชญปญหำและใชหลกกำรแกปญหำอยำงมเหตผล รวมทงเปนกำรฝกฝนนสยรกกำรศกษำคนควำ ซงเปนพฤตกรรมจ ำเปนของกำรเรยนรตลอดชวต (ชยวฒน สทธรตน, 2552 : 335-338)

ผวจยมควำมตองกำรทจะพฒนำกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตรใหมควำมสอดคลองกบกำรด ำรงชวตของผเรยนใหมำกทสด โดยใชรปแบบกำรจดกจกรรมทใชเหตกำรณทเกดขนในชวตจรงมำประยกตกบกำรเรยนกำรสอน ให ผเรยนไดมสวนรวมและกจกรรมมควำม

6

เหมำะสมกบผเรยน เพอพฒนำทกษะกำรคดแกปญหำอยำงมเหตผล สำมำรถสรปและสรำงควำมรของตนเองได ซงทกษะดงกลำวคำดวำสำมำรถสงผลตอผลสมฤทธทำงกำรเรยนของผเรยนใหสงขนได ค ำถำมวจย

วธกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ชวยพฒนำผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจไดหรอไม อยำงไร วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 กอนและหลงจำกไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

2. เพอศกษำควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

3. เพอศกษำควำมพงพอใจในกำรจดกำรเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง สมมตฐำนของกำรวจย

1. นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มผลสมฤทธทำงกำรเรยนหลงเรยนสงกวำกอนเรยน

2. นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ระหวำงเรยนและหลงเรยนสงกวำกอนเรยน

ควำมส ำคญและประโยชนของกำรวจย

1. ไดศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยน เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

2. เปนแนวทำงในกำรปรบปรงรปแบบกำรสอนของคร โดยกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงไปประยกตใชจดกำรเรยนรในรำยวชำเคม ใหมประสทธภำพมำกยงขน

3. นกเรยนสำมำรถน ำควำมรและทกษะทไดจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มำคด แกปญหำ และประยกตใชในชวตประจ ำวนได

7

ขอบเขตของกำรวจย

1. ประชำกร นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร อ ำเภอเมอง จงหวดปตตำน จ ำนวน 3 หองเรยน คอ ม.4/1 ม.4/2 และ ม.4/3 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 มจ ำนวนนกเรยน 122 คน

2. กลมตวอยำง นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 จ ำนวน 1หองเรยน

นกเรยนรวม 40 คน ซงไดมำโดยกำรสมตวอยำงแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยในกำรสม

3. ขอบเขตเนอหำ หนวยกำรเรยนรเรอง ของแขง ของเหลว และแกส กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร

สำระกำรเรยนรเพมเตม ตำมหลกสตรสถำนศกษำของโรงเรยนสำธต มหำวทยำลยสงขลำนครนทร อ ำเภอเมอง จงหวดปตตำน

4. ระยะเวลำทใชในกำรวจย ด ำเนนกำรจดกำรเรยนรในภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 เปนระยะเวลำ 6

สปดำห จ ำนวน 18 ชวโมง 5. ตวแปรทศกษำ

5.1 ตวแปรตน คอ กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 5.2 ตวแปรตำม ไดแก

5.2.1 ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม 5.2.2 ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 5.2.3 ควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร

นยำมศพทเฉพำะ

1. กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง หมำยถง รปแบบกำรจดกำรเรยนรทไดใชสถำนกำรณปญหำทเกดขนจรงในสงคม เปนปญหำทนกเรยนตองเผชญ นกเรยนรวมกนศกษำเรยนร แสวงหำควำมร ขอมล และวธกำรตำง ๆ เพอใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนกำรคด กำรท ำงำนเปนทม โดยใชกระบวนกำรกลม มกำรเรยนรดวยตนเอง เพอทจะสำมำรถแกไขปญหำทเกดขนไดอยำงถกตองและเหมำะสม กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงม 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง เปนขนทครแบงกลมนกเรยน แตละกลมจ ำนวนเทำ ๆ กน โดยคละควำมสำมำรถ เกง ปำนกลำง ออน ครน ำเสนอสถำนกำรณปญหำตำง ๆ ตำมสภำพจรง เพอกระตนใหนกเรยนเกดควำมสนใจ นกเรยนสำมำรถคนหำปญหำทเกดขนใน

8

สถำนกำรณเหลำนนได นกเรยนอยำกรอยำกเรยนและเกดควำมสนใจทจะคนหำค ำตอบ นกเรยนจะตองระบและเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำประเดนปญหำมำวเครำะหถงควำมส ำคญของปญหำ สำมำรถเรยบเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ พรอมทงระบเหตผลได

ขนท 2 วเครำะหปญหำ เปนขนตอนทใชเหตผลในกำรคดวเครำะหปญหำ และคำดคะเนค ำตอบ นกเรยนแตละกลมท ำควำมเขำใจ อภปรำยปญหำภำยในกลม ระดมสมองคดวเครำะห เพอหำวธกำรหำค ำตอบ นกเรยนสรำงประเดนกำรเรยนยอย ๆ โดยทนกเรยนก ำหนดวตถประสงคหรอสรำงประเดนกำรเรยนร ครคอยชวยเหลอกระตนใหเกดกำรอภปรำยภำยในกลมใหนกเรยนเขำใจวเครำะหปญหำ แหลงขอมล นกเรยนก ำหนดสงทตองเรยนภำยใตกรอบเนอหำตำมหลกสตร

ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร นกเรยนด ำเนนกำรศกษำคนควำดวยตนเอง ดวยวธกำรทหลำกหลำย เพอคนหำขอมลทจะอธบำยผลกำรวเครำะหทตงไว ผเรยนสำมำรถบอกไดวำ ควำมรสวนใดรแลว และสวนใดทยงไมรหรอจ ำเปนตองคนควำเพมเตม โดยศกษำถงสำเหตทเกดปญหำขน และใชเหตผลในกำรคดหำวธกำรแกปญหำไดตรงกบสำเหต ซงจะตองสรำงทำงเลอกหรอวธกำรแกปญหำไดหลำกหลำย แลวใชเหตผลในกำรพจำรณำเลอกวธกำรแกปญหำ วธทดทสด มควำมเปนไปไดมำกทสด นกเรยนน ำขอคนพบ ควำมรทไดคนควำมำ แลกเปลยนเรยนรรวมกน อภปรำยผลและสงเครำะหควำมรทไดมำวำมควำมเหมำะสมหรอไมเพยงใด

ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำผลสรป กำรคนควำทไดมำ แลกเปลยนควำมร นกเรยนน ำผลงำนทไดมำจดระบบองคควำมร และน ำเสนอหนำชนเรยน สรปควำมรทไดเพออธบำยสถำนกำรณปญหำ ครและนกเรยนกลมอน ๆ จะคอยใหค ำแนะน ำ ซกถำม หรอใหขอเสนอแนะแกกลมทน ำเสนอ

ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน นกเรยนแตละกลมจะท ำกำรประเมนผลงำน วธกำรแกปญหำ ผำนกำรประเมนจำก ตนเอง เพอน และ คร นอกจำกนนกเรยนแตละกลมน ำเสนอผลงำนในรปแบบทหลำกหลำยดวยกำรเผยแพรควำมรนอกหองเรยน เพอน ำควำมร ทไดสรำงคณประโยชนใหกบสงคม

2. ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม หมำยถง ควำมรควำมสำมำรถของผเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ซงวดไดจำกกำรตอบแบบทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ ำนวน 30 ขอ ทผวจยไดสรำงขนตำมจดประสงคกำรเรยนร และไดผำนกำรตรวจสอบคณภำพเครองมอแลว เพอท ำกำรทดสอบกอนเรยน (Pre-test) และหลงเรยน (Post-test) ซงครอบคลมพฤตกรรมทตองกำรวด 5 ระดบ คอ ควำมรควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใช วเครำะห สงเครำะห

3. ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ หมำยถง ควำมสำมำรถของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ในกำรคดแกปญหำอยำงมกระบวนกำรเปนขนตอน โดยนกเรยนมควำมสำมำรถในกำรระบถงปญหำ สำมำรถวเครำะหสำเหตของปญหำ สำมำรถน ำเสนอวธกำรแกปญหำไดอยำงเหมำะสม ซงวดไดจำกคะแนนของนกเรยนทไดตอบแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ แบง

9

ออกเปน 2 ประเภท คอ แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนและหลงเรยนเปนแบบอตนย จ ำนวน 3 ขอ และแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 และครงท 2 เปนแบบอตนยรวมจ ำนวน 2 ขอ ตำมทผวจยไดสรำงและพฒนำขนมำ

4. ควำมพงพอใจ หมำยถง ควำมรสกของนกเรยน ควำมพงพอใจของนกเรยนทเกดจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนควำมรสกชอบหรอไมชอบ หรอควำมรสกเชงบวกหรอเชงลบ สำมำรถวดไดจำกแบบวดควำมพงพอใจในกำรจดกจกรรมกำรเรยนรทผวจยไดพฒนำขน กรอบแนวคด

วจยในครงน ไดด ำเนนโดยกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เพอพฒนำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 สรปกรอบแนวคดไดดงน ภำพประกอบ 1 กรอบแนวคดวจย

ตวแปรตน ตวแปรตำม

กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง ขนท 2 วเครำะหปญหำ ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน

1. ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรองของแขง ของเหลว และแกส

2. ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ - ระบปญหำ - สำเหตของปญหำ - วธกำรแกปญหำ

3. ควำมพงพอใจ - ดำนบทบำทผสอน - ดำนบทบำทผเรยน - ดำนกำรจดกำรเรยนร - ดำนกำรวดและประเมนผล - ดำนประโยชนทไดรบ

10

บทท 2 เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

ในกำรศกษำผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร จงหวดปตตำน ผวจยไดศกษำเอกสำรและงำนวจยทเกยวของ ซงจะน ำเสนอตำมล ำดบหวขอตอไปน

1. กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 1.1 ควำมเปนมำของกำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง 1.2 ควำมหมำยของกำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง 1.3 ทฤษฎทเกยวของกบกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 1.4 ขนตอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 1.5 บทบำทของผเรยนและผสอน 1.6 ขอด ขอจ ำกดของกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 2. ผลสมฤทธทำงกำรเรยน

2.1 ควำมหมำยของผลสมฤทธทำงกำรเรยน 2.2 กำรวดและประเมนผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตร 2.3 แบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน 2.4 ประเภทของแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน

3. ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 3.1 ควำมหมำยของกำรคดแกปญหำ 3.2 ทฤษฎทเกยวของกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 3.3 ลกษณะของกระบวนกำรคดแกปญหำ 3.4 สำเหตของกำรฝกกำรคดแกปญหำ 3.5 ขนตอนในกระบวนกำรแกปญหำ 3.6 เครองมอและวธกำรทใชวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

4. ควำมพงพอใจ 4.1 ควำมหมำยของควำมพงพอใจ 4.2 ทฤษฎทเกยวของกบควำมพงพอใจ

4.3 ปจจยทเกยวของกบควำมพงพอใจ 4.4 กำรวดควำมพงพอใจ

5. เอกสำรงำนวจยทเกยวของ

11

1. กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

1.1 ควำมเปนมำของกำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง สถำนกำรณทไดเกดขนในกำรจดกำรศกษำของเรำไดเคยเกดขนในประเทศอนแลว

เชนกนดงทไดปรำกฏวำมนกกำรศกษำทมชอเสยง ไดกลำวถงควำมไมสมพนธกนระหวำงโรงเรยนกบโลกทเปนจรง ชใหเหนวำควำมรในหองเรยนมลกษณะเปนทำงกำรและมควำมเปนนำมธรรมมำกเกนไปซงท ำใหกำรน ำควำมรทไดจำกโรงเรยนไปใชในชวตประจ ำวนเปนสงทท ำไดยำกส ำหรบนกเรยน จำกกำรทโลกภำยนอกและภำยในโรงเรยนถกแยกออกจำกกน นกปฏรปกำรศกษำเชน จอหน ดวอ ในประเทศสหรฐอเมรกำ Ovide Decroly ในประเทศเบลเยยม Peter Peterson ในประเทศเยอรมนและ Hans Freudenthan ในประเทศเนเธอรแลนดไดเสนอควำมเหนวำ กำรจดกระบวนกำรเรยนกำรสอนทดจะตองอยบนพนฐำนของประสบกำรณสวนตวของนกเรยน แนวคดดงกลำวเปนจดทกอใหเกดแนวคดของกำรจดกำรเรยนกำรสอนเพอแกไขสถำนกำรณทเกดขน คอกำรจดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรง ซงมควำมเชอวำกจกรรมกำรเรยนกำรสอนตองสอดคลองกบประสบกำรณในชวตประจ ำวนและควำมสนใจของนกเรยน กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงเปนกระบวนกำรทมลกษณะจำกลำงสบนมำกกวำบนสลำง และมกำรใชเหตกำรณและบคคลจำกโลกทเปนจรงเปนสวนส ำคญของกำรเรยนกำรสอนซงจะท ำใหประสบกำรณเรยนรสอดคลองกบชวตจรง และสำมำรถประยกตใชไดในชวตจรงได แนวคดเกยวกบกำรจดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงเปนแนวคดทไดน ำเสนอโดย Fred Newmann และคณะซง นวแมน เปนผอ ำนวยกำรศนยกำรจดระบบปฏรปโรงเรยนของสหรฐอเมรกำไดพฒนำแนวคดนขนจำกกำรศกษำวจยในชวงระหวำงปครสตศกรำช 1990 - 1995 เปนเวลำ 5 ป โดยไดศกษำงำนของนกศกษำมำกกวำ 2500 ชนรวบรวมมำจำกครโรงเรยนมธยมและประถมศกษำมำกกวำ 1500 ทวทงประเทศสหรฐอเมรกำและท ำกำรวจยภำคสนำม เกบขอมลในโรงเรยน 44 แหงใน 16 รฐพบวำงำนของนกเรยนสวนใหญมระดบกำรเรยนรทอยในสภำพจรง ตำมรำยงำนของนกเรยนกไมสำมำรถแสดงใหเหนถงหลกฐำนของกำรสรำงควำมรเชน กำรวเครำะห หรอไมไดใชวธกำรตำง ๆ ใหสบเสำะหำควำมรซงเปนหลกฐำนของกำรสบสอบทำงวชำกำรและไดเสนอแนะวำมกำรทจะปรบปรงกำรเรยนรของผเรยนนนจะตองเนนไปทองคประกอบ 4 ประกำรคอ กำรเรยนรของผเรยน กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรง ควำมสำมำรถในกำรจดระบบของโรงเรยนและ กำรสนบสนนจำกภำยนอก (Newmann, 2010 : 1)

จำกงำนวจยดงกลำวศนยกำรจดระบบและปฏรปโรงเรยนจงไดพฒนำกำรเรยนกำรสอนโดยเนนใหผเรยนมกำรคดเพอพฒนำควำมเขำใจทลกซงในกำรประยกตใชกำรเรยนรทำงวชำกำรกบปญหำทเปนจรงทเรยกวำ แนวคดกำรเรยนรตำมสภำพจรง ซงเกยวของกบกำรสอนทกษะตำง ๆ ในบรบทจรงอนจะกอใหเกดศกยภำพกำรท ำงำนทสง ซงประกอบดวยกำรคดอยำงมวจำรณญำณ กำรน ำเสนอตนเองในกำรเรยนร ในกำรรบผดชอบตนเอง ลกษณะของกำรเรยนรในกำรเรยน กำรสอนตำมสภำพจรงจะเปนกระบวนกำรทเปนพลวตซงผเรยนไดสรำงควำมรดวยตนเองตำมแนวทำงของแนวคดกำรสรรคสรำงควำมร ซงไดน ำเสนอแนวคดวำมกำรสรำงควำมรนนผเรยนจะตองสรำงควำมเขำใจและสรำงควำมรอยำงมควำมหมำยจำกประสบกำรณของตนเอง

12

กำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง (Authentic Learning) นบวำเปนแนวทำงกำรจดกำรเรยนรทตอบสนองเจตนำรมณของพระรำชบญญตกำรศกษำแหงชำต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทไดก ำหนดแนวทำงกำรจดกำรศกษำ ในมำตรำท 22 มำตรำ 24 และมำตรำ 25 ทมงใหกำรจดกำรศกษำตองยดหลกทวำผเรยนทกคนมควำมสำมำรถ เรยนรและพฒนำตนเองได และถอวำผเรยนมควำมส ำคญทสด สงเสรมใหผเรยนสำมำรถพฒนำตำมธรรมชำต เตมตำมศกยภำพ โดยจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจำกประสบกำรณจรง ฝกกำรปฏบต คดเปน ท ำเปน แกปญหำเปน เกดกำรใฝร อยำงตอเนอง มกำรจดบรรยำกำศ สภำพแวดลอม สอกำรสอน และอ ำนวยควำมสะดวก เพอใหผเรยนเกดกำรเรยนรมควำมรอบร รวมทงมกำรจดกำรเรยนรใหเกดขนในทกเวลำและทกสถำนท

วทวฒน ขตตยะมำน (2550 : 2) ไดกลำววำ ปจจบนนทกภำคสวนของสงคมไดใหควำมสนใจกบกำรศกษำมำกขนอยำงเหนไดชด จนกระทงเกดเปนกระแสกดดนองคกรและบคลำกรทเกยวของกบกำรศกษำตองหนมำทบทวนประสทธภำพกำรจดกำรศกษำของตนเอง จำกผลกำรศกษำในกำรจดสมมนำและประเดนทไดรบกำรยกขนมำกลำวอยเสมอ ๆ ดำนกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอนทเนนผเรยนเปนส ำคญและกำรเชอมโยงสสภำพทเปนจรงของชวต สภำพควำมเปนจรงทเกดขนในหองเรยน ทสำมำรถพบในกจกรรมกำรเรยนกำรสอน เนนกำรทองจ ำมำกกวำกำรปฏบต ดงจะเหนไดจำกกำรวเครำะหสภำพกำรเรยนกำรสอนในหองเรยน พบวำกจกรรมสวนใหญเปนกำรสอนของครมำกกวำกำรเรยนรของนกเรยน มกจกรรมของครใชระยะเวลำประมำณ 10 ถง 15 นำทแลวจงถำมใหนกเรยนตอบค ำถำมสน ๆ เปนวงจรอยำงนไปเรอยสรปแลวประมำณรอยละ 70 ถง 80 ของกจกรรมจะเปนกำรพดหรอกำรบรรยำยของคร นอกจำกนกำรจดกำรเรยนกำรสอนมลกษณะ ทแยกโลกในโรงเรยนกบโลกทเปนจรงและแยกผเรยนออกจำกทองถนหรอชมชนผเรยนทผำนระบบกำรศกษำของเรำคดไมเปนท ำไมเปนปญหำไมเปนและไมสำมำรถน ำควำมรไปใชประจ ำวนได

1.2 ควำมหมำยของกำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง กำรเรยนรจำกสภำพจรง (Authentic Learning) กำรเรยนกำรสอนจะเนนทกำร

ปฏบตจรง กำรรวมมอกนท ำงำน กำรคดอยำงมวจำรณญำณ กำรแกปญหำ กำรฝกทกษะตำง ๆ ทเปนกำรสรำงทกษะชวตใหกบตนเอง ใชยทธศำสตรกำรสอนอยำงหลำกหลำย วำงแผนกำรสอนและพฒนำกำรเรยนกำรสอน ใหผเรยนมสวนรวมในกำรเรยนร กำรก ำหนดแนวทำงกำรวดผลและประเมนผลสภำพทปฏบตจรง สำมำรถจดกำรเรยนรทเนนสภำพปญหำ สอดคลองกบควำมเปนจรงในชวตประจ ำวน ใชขอมลในกำรสงเครำะห อธบำย สรป เพอแกไขปญหำทสะทอนถงชวตจรง ซงมนกวชำกำรศกษำไดใหนยำมของกำรเรยนรตำมสภำพจรงดงตอไปน

ชยวฒน สทธรตน (2552 : 87) ไดกลำววำ กำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง เปนกำรมงใหมกำรจดกำรศกษำตองยดหลกวำผเรยนทกคนมควำมสำมำรถ เรยนรและพฒนำตนเองได และถอวำผเรยนมควำมส ำคญทสด สงเสรมใหผเรยนสำมำรถพฒนำตำมธรรมชำต เตมศกยภำพ โดยจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจำกประสบกำรณจรง ฝกกำรปฏบต คดเปน ท ำเปน แกปญหำเปน เกดกำรใฝร อยำงตอเนอง มกำรจดบรรยำกำศ สภำพแวดลอม สอกำรเรยน และอ ำนวยควำมสะดวก เพอใหผเรยนเกดกำรเรยนรมควำมรอบร รวมทงมกำรจดกำรเรยนรใหเกดขนไดในทกเวลำและทก

13

สถำนท แลวจะท ำใหผเรยนสนกกบกำรเรยนและเรยนรเพอพฒนำตนเองไดเตมศกยภำพและมประสทธภำพในกำรเรยนสงขน

ทศนำ แขมมณ (2557 :133-137) กำรเรยนรเรองใด ๆ กตำมยอมมควำมสมพนธกบบรบทของเรองนน ๆ กำรเรยนรโดยค ำนงถงเปนกำรเรยนรทสมพนธกบควำมเปนจรง จงสำมำรถน ำไปใชในชวตประจ ำวนได สภำพกำรณจรง ปญหำทเปนโลกแหงควำมเปนจรงซงทกคนจะตองเผชญ ดงนนกำรใหผเรยนกบสภำพกำรณจรงปญหำ จรงจงเปนโอกำสทชวยใหผเรยนไดเรยนรควำมเปนจรง กำรเรยนรควำมเปนจรงของจรงเปนกำรเรยนรทมควำมหมำยเพรำะสำมำรถน ำไปใชไดเปนประโยชนตอผเรยนจงเปนสงทกระตนใหผเรยนเกดควำมใฝร อยำกเรยนรใหผเรยนไป เชญปญหำ และกำรแกปญหำ ใหผเรยนพฒนำทกษะทจ ำเปนตอกำรด ำรงชวตจ ำนวนมำก

สคนธ สนธพำนนท (2550 : 205) กำรสอนแบบแกปญหำเปนกำรจดกจกรรมกำรเรยนรทเนนผเรยน ใหเรยนรตำมกระบวนกำร โดยเรมตงแตมกำรก ำหนดปญหำ วำงแผนแกปญหำ ตงสมมตฐำน เกบรวบรวมขอมล พสจนขอมลวเครำะหขอมลและสรปผล ผสอนเปนผเสนอปญหำหรอผสอนและผเรยนจะรวมกนก ำหนดปญหำทมควำมส ำคญ เปนปญหำใหมทผเรยนยงไมเคยประสบมำกอน และตองไมเกนทกษะทำงเชำวนปญญำของผเรยน ผเรยนจะเปนผแกปญหำ หรอหำค ำตอบดวยตนเอง ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของผเรยนจะแตกตำงกนขนอยกบสตปญญำ ควำมร ประสบกำรณ แรงจงใจ อำรมณ ซงวธกำรแกปญหำจะไมมรปแบบหรอขนตอนตำยตว ผสอนจะตองจดสภำพแวดลอมหรอบรรยำกำศกำรเรยนรทเออตอกำรใชกระบวนกำรคดแกปญหำ ผสอนจะตองใหโอกำสผเรยนใชควำมคดและฝกกำรแกปญหำ เพอใหเกดควำมช ำนำญ จะท ำใหผเรยนไดเรยนรสงใหมๆ ไดด ในกำรจดกำรเรยนรแบบแกปญหำนน มหลกกำรส ำคญ คอ ใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง ไดลงมอกระท ำกจกรรมกำรเรยนร จะเนนทกษะกำรแสวงหำควำมร กำรคนพบ กำรสรำงองคควำมรดวยตนเอง มกำรจดบรรยำกำศในชนเรยนเปนประชำธปไตย น ำกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรมำใชในขนตอนกำรจดกจกรรม

สวทย มลค ำ (2546, 57-59) กำรจดกำรเรยนรแบบแกปญหำตำมสภำพจรง คอกระบวนกำรทผสอนเนนใหผเรยนคดแกปญหำอยำงเปนกระบวนกำร มขนตอน มเหตผลดวยตนเอง โดยเรมตงแตมกำรก ำหนดปญหำ วำงแผน แกปญหำ ตงสมมตฐำน เกบรวบรวมขอมล พสจนขอมล วเครำะหขอมลและสรปผล กำรจดกำรเรยนรแบบกระบวนกำรแกปญหำเปนกำรจดประสบกำรณทสงเสรมพฒนำกำรของผเรยนแตละชวงวย ซงจะชวยใหผเรยนมกำรพฒนำกำรไดเรวขน ผเรยนจะสำมำรถเลอกรบรสงทสนใจและเกดกำรเรยนรจำกกระบวนกำรคนพบดวยตนเอง ล ำดบขนตอนกำรเรยนรม 3 ขนตอน คอ เรยนรจำกกำรกระท ำ เรยนรจำกควำมคด และเรยนรสญลกษณและนำมธรรม

ศรรตน จ ำปำเพง (2551: 25) วธสอนแบบแกปญหำตำมสภำพจรง เปนวธสอนทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง เพอใหผเรยนคดเปน ท ำเปน และแกปญหำเปน ซงมรำกฐำนมำจำกควำมจรงในชวตของมนษยทตองเผชญกบปญหำตำง ๆ ทกขณะ ดงนน ถำมนษยรจกแกปญหำไดกจะสำมำรถด ำเนนชวตอยในสงคมไดอยำงรำบรน นอกจำกนนยงเปนวธสอนทเปนไปตำมหลกจตวทยำแหงกำรเรยนรทวำ “กำรเรยนรจะเกดขนไดเมอมปญหำเกดขน”

14

สงส ำคญในกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำตำมสภำพจรง คอปญหำทดจะเปนสงกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝแสวงหำควำมรในกำรเลอกศกษำปญหำทมประสทธภำพ ผสอนจะตองค ำนงถงพนฐำน ควำมรควำมสำมำรถของผเรยน ประสบกำรณควำมสนใจและภมหลงของผเรยน เพรำะคนเรำมแนวโนมทจะสนใจเรองใกลตวมำกกวำเรองไกลตว สนใจสงทมควำมหมำยและควำมส ำคญตอตนเองและเปนเรองทตนเองสนใจใครร ดงนนกำรก ำหนดปญหำจงตองค ำนงถงตวผเรยนเปนหลกรวมถงสภำพแวดลอม และแหลงเรยนร ทงภำยในและภำยนอกโรงเรยนทเอออ ำนวยตอกำรแสวงหำควำมรของผเรยนดวย กำรจดกำรเรยนรในรปแบบนจะเนนกำรสงเสรมใหผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง เผชญหนำกบปญหำดวยตนเอง เพอใหผเรยนไดฝกทกษะในกำรคดห ลำยรปแบบ เชน กำรคดวจำรณญำณ คดวเครำะห คดสงเครำะห คดสรำงสรรค เปนตน

Renqulli (2012 : 4-6) ไดกลำวถง ลกษณะของกำรจดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงคอกำรสอนทเนนสถำนกำรณและปญหำในโลกทแทจรงเปนหองเรยนตำมแนวคดของกำรสรำงควำมรดวยตนเอง และมกำรประเมนศกยภำพ ซง แกนส ำคญของกำรจดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงตองเนนในสงทเกดขนในสภำพทแทจรงเชน หองทดลองของกำรวจย ส ำนกงำน ธรกจหรอในโรงถำยท ำภำพยนตรซงมเปำหมำยในกำรผลตผลงำน หรอกำรบรกำรทสำมำรถใชงำนไดจรงสวนองคประกอบตำง ๆ เชนทรพยำกรทงหลำย ขอมลก ำหนดกำรและเหตกำรณตำง ๆ ทเกดขนตำงมงไปสเปำหมำยทก ำหนดไวสวนกำรประเมนผลกคอคณภำพของผลผลต หรอกำรบรกำรทมองจำกมมมองของลกคำหรอผบรโภค หรอสำมำรถอธบำยไดอกลกษณะหนงวำกำรเรยนรตำมสภำพจรงเปนกำรเรยนรปญหำในโลกทเปนจรงเปนหองเรยนตำมแนวคดของกำรสรำงควำมรและมกำรประเมนศกยภำพ

Newmann (2010 : 1) ไดกลำวถง ควำมหมำยของกำรจดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรง หมำยถงกระบวนกำรเรยนกำรสอนทตองกำรใหผเรยนรวบรวมทกษะตำง ๆ ทมอยไปปฏบตงำนทตองอำศยกำรคดทซบซอนและควำมรทลกซงเพอใชในกำรแกปญหำในกำรสรำงสรรคงำนตำง ๆ ทสำมำรถน ำไปใชไดจรงธนำคำรโรงเรยนโดยเนนใหผเรยนรเกยวกบประเดนหรอประสพกำรเรยนรโดยเชอมโยงกบสภำพทเปนจรงภำยนอกหองเรยน

กำรเรยนรตำมสภำพจรงตองกำรใหผเรยนแกปญหำอยำงกระตอรอรนเนองจำกชวตเกยวของกบปญหำตำง ๆ ทตองแกไขและตดสนใจเหตกำรณในชวตจรง เปนควำมคดรวบยอดทตองท ำควำมเขำใจและเปลยนผลงำนทตองผลตไมวำจะเปนเรองรำวธรรมดำ เชนกำรคดวำจะรบประทำนอะไรเปนอำหำรเชำหรอเรองรำวซบซอน เชนกำรคดหำวธกำรทจะลดจ ำนวนประชำกรซงเหตกำรณในชวตจรงตองตดสนใจและกระท ำในสงทใหผลทเปนรปธรรม บคคลจะตองท ำงำนดวยกนผเรยนจะเคลอนทไปเรอยพดกบคนอนมสวนรวมในกจกรรม ทงทำงกำยภำพและสมองตองเสำะแสวงหำสงทรพยำกรทจะชวยแกปญหำ ไมวำจะเปนเพอนผเรยนดวยกน หนงสอ อนเทอรเนต หรอทรพยำกรคนรอบตวทท ำใหสำมำรถแกปญหำได สถำนกำรณกำรเรยนรตำมสภำพจรงเกยวของกบควำมรทกษะและเจตคตทงหมดของบคคลหนง ในขณะเดยวกนเหตกำรณในชวตจรงตองใชทกษะทจดระบบแลวในกำรจดกำรกบแหลงทรพยำกรเพอตดสนใจวำจะแกปญหำอยำงไรโดยใชควำมรทมอยเพอสรำงผลลพธทสอดคลองกบควำมรทกษะและเจตคตถกพฒนำขนในบรบทของงำนจรง ๆ กำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรงเปนกำรเรยนรควำมรทจ ำเปนตอชวตและมควำมหมำยตอผเรยน แตในกำรจดกจกรรม

15

กำรเรยนกำรสอนนนไมจ ำเปนททก ๆ องคประกอบของกำรท ำงำนจะตองมสภำพทเปนจรง แตตองใหควำมหมำยกบผเรยนในลกษณะทเชอมโยงกบโลกเปนจรงในระดบหนง เปนกำรใหควำมสนใจกบทกษะทอยในชวตจรง เชนกำรตดสนใจและกำรแกปญหำของผเรยนเขำกบประสบกำรณในชวตจรง ในบรรยำกำศของกำรเรยนรตำมสภำพจรงกจกรรมตองเชอมโยงกนระหวำงควำมร ทกษะและเจตคต ทไดเรยนร และสำมำรถน ำไปใชไดในบรบทบรบทหลกสตร จะไมมลกษณะเปนแทง แตจะขนไปโดยมประสบกำรณทไดสรำงขนกอนหนำเปนฐำนเหมอนกบผเรยนคอย ๆ เพมควำมเขำใจและพฒนำทกษะมำกขนเรอย ๆ ในกำรเรยนรตำมสภำพจรงผเรยนจะตองแสดงกำรเรยนรของตนเองสสำธำรณะและมกจะใชมำตรฐำนคณภำพในชวตจรงในกำรตดสนผลกำรเรยนรปญหำในสภำพจรงจะไมใชคะแนนในแบบทดสอบ แตเปนตวบงชทเปนจรงทผเรยนจะตองรบผดชอบในงำนทไดรบมอบหมำย

ดงนนจงสรปไดวำกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง หมำยถง รปแบบกำรจดกำรเรยนรทไดใชสถำนกำรณปญหำทเกดขนจรงในสงคม เปนปญหำทนกเรยนตองเผชญ นกเรยนรวมกนศกษำเรยนร แสวงหำควำมร ขอมล และวธกำรตำง ๆ เพอใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนกำรคด กำรท ำงำนเปนทม โดยใชกระบวนกำรกลม มกำรเรยนรดวยตนเอง เพอทจะสำมำรถแกไขปญหำทเกดขนไดอยำงถกตองและเหมำะสม

1.3 ทฤษฎทเกยวของกบกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ทฤษฎทเกยวของกบกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มดงน 1. ทฤษฎกำรประมวลขอมลขำวสำร (Information Processing Theories)

ดงท (Klausmeier,1985 :52-108) อธบำยถงทฤษฎกำรประมวลขอมลขำวสำรทสงเสรมกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนหลก โดยกำรกระตนควำมรเดม (Activation of prior learning) กำรเสรมควำมรใหม(Encoding specificity) และกำรตอเตมควำมเขำใจใหสมบรณ (Elaboration of knowledge) เนองจำกทฤษฎน กลำวถงกระบวนกำรในกำรประมวลขอมลขำวสำร ประกอบดวยกำรรบขอมลมำและเปลยนรปโดยกำรใชรหส(Encoding) กำรบนทกขอมลทเปลยนแปลงเปนรหสเรยบรอยแลว (Storage) และกำรถอดรหสหรอเรยกคนขอมลมำใชเมอตองกำร (Retrieval) กำรเรยนโดยใชปญหำเปนหลกใหควำมส ำคญทกำรเพมควำมใสใจ(Attention) ของผเรยน ผเรยนจะไมสำมำรถประมวลขอมลไดถำไมรจก (Recognition) และเขำใจหรอรบร(Perceive) ดงนนปญหำทคลำยคลงกบชวตจรงจะท ำใหผเรยนมควำมสนใจ และอกควำมหมำยหนงกลำวถงทฤษฎกำรประมวลขอมลขำวสำรวำ บคคลจะเลอกรบขอมลทตนร จกและใสใจ ซงเปนควำมจ ำในระดบประสำทสมผส (Sensory memory) เพอถกเกบไวในควำมจ ำระยะสน (Short-term memory) ขอมลจะไดรบกำรประมวลและเปลยนรปโดยกำรเขำรหส(Encoding) ไปเปนควำมจ ำระยะยำว (Long-term memory) ซงกำรท ำใหขอมล ขำวสำรถกเกบไวในควำมจ ำระยะยำว อำจตองใชเทคนคเชนกำรทองซ ำหลำยๆครงหรอ กำรท ำขอมลใหมควำมหมำยกบตนเองโดยกำรสมพนธสงทเรยนร ใหมกบสงเกำทเคยรมำกอนทเรยกวำกำรขยำยตอเตมควำมคด (Elaboration) ซงหำกมกำรเกบบนทกสงทไดเรยนรมำแลวอยำงมประสทธภำพจะสำมำรถเรยกขอมลเหลำนนกลบมำใชงำย นอกจำกนทฤษฎไดเสนอแนวคดวำกำรประมวลขอมลขำวสำรเปนรปแบบกำรเชอมโยงหรอควำมสมพนธ (Connectionist model)

16

กลำวคอควำมรทงหมดถกเกบไวในลกษณะกำรเชอมโยงหรอควำมสมพนธ กำรบรหำรควบคมกำรประมวลขอมลของสมองคอกำรทบคคลรถงกำรคดของตนและสำมำรถควบคมกำรคดของตนใหเปนไปในทำงทตนตองกำร กำรรลกษณะนใชศพททำงวชำกำรวำ “metacognition”หรอ “กำรรคด”ซงหมำยถงกำรตระหนกร(Awarness) วำจะท ำงำนอะไร จะใชควำมรหรอกลวธใด และจะประยกตกลวธนนอยำงไร ผเรยนจะตระหนกร กำรรคดของตนเอง ผำนกระบวนกำรวำงแผน (Planning) กำรก ำกบตดตำม (Monitoring) และกำรประเมนผล (Evaluating) วลโฟลก

2. ทฤษฎกำรสรำงควำมรดวยตวเอง (Constructivism theory) ประกำศต สำยธน (2552: 21) ไดกลำวถงมรำกฐำนมำจำกทฤษฎพฒนำกำรทำง

ปญญำของเพยเจต (Piajet) และ วกอทสก (Vygotsky) ซงเปนนกทฤษฎกำรเรยนรในกลมพทธนยม(Cognitivism) ซงเปนกลมทใหควำมสนใจศกษำเกยวกบ “cognition” หรอกระบวนกำรรคดหรอกระบวนกำรทำงปญญำ ทฤษฎนเชอวำกำรเรยนรเปนกระบวนกำรพฒนำทำงสตปญญำทผเรยนเปนผสรำงควำมรดวยตนเอง กระบวนกำรสรำงควำมรเกดจำกกำรทผเรยนมปฏสมพนธทำงสงคมกบผอน และเกดกำรดดซม ประสบกำรณใหมและปรบโครงสรำงสตปญญำใหเขำกบโครงสรำงใหม ซงเพยเจต อธบำยวำพฒนำกำรทำงสตปญญำของบคคลมกำรปรบตวผำนกระบวนกำรซมซำบหรอดดซม (Assimilation) และกระบวนกำรปรบโครงสรำงทำงปญญำ (Accommodation) พฒนำกำรเกดขนเมอมนษยมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและซมซำบหรอดดซมเอำประสบกำรณใหมเขำไปสมพนธกบควำมรหรอโครงสรำงทำงปญญำเดมเดม หำกไมสมพนธหรอขดแยงกบควำมรหรอโครงสรำงทำงสตปญญำทมอยเดมจะเกดภำวะไมสมดล(Disequilibrium) บคคลจะพยำยำมปรบใหอยในภำวะสมดล (Equilibrium) โดยกำรปรบโครงสรำงทำงปญญำ ในกระบวนกำรเรยนแบบใชปญหำเปนหลกเมอผเรยนเผชญกบปญหำหรอสงทไมร ท ำใหผเรยนเกดควำมขดแยงทำงปญญำและผลกดนใหผเรยนไปแสวงหำควำมรและน ำควำมรใหมมำเชอมควำมรเดมเพอแกปญหำ เปนควำมรทเพมอยำงมควำมหมำยเนองจำกผเรยนเปนผสรำงควำมรนนดวยตนเอง กำรเรยนรโดยใชปญหำเปนหลกจงสะทอนหลกคดของทฤษฎกำรสรำงควำมรดวยตวเอง

3. ทฤษฎกำรเรยนรแบบรวมมอ (Theory of Cooperative or Collaborative

Learning) คอกำรเรยนเปนกลมยอยโดยมสมำชกกลมทมควำมสำมำรถแตกตำงกนประมำณ

3-6 คนชวยกนเรยนเพอไปสเปำหมำยของกลมมองคประกอบทส ำคญ 5 องคประกอบดงน (รำตร เกตบตตำ, 2546:6) 1. กำรพงพำและเกอกลกน (Positive interdependence) หมำยถงกำรพงพำกนในทำงบวกม 2 ประเภทคอกำรพงพำเชงผลลพธ คอกำรพงพำในดำนกำรไดรบผลประโยชนจำกควำมส ำเรจของกลมรวมกน และกำรพงพำในดำนกระบวนกำรท ำงำน คอกำรพงพำกนในดำน

17

กระบวนกำรท ำงำนเพอใหงำนกลมสำมำรถบรรลไดตำมเปำหมำยซงตองท ำใหผเรยนแตละคนในกลมไดรบรวำตนเองมควำมส ำคญตอควำมส ำเรจของกลม 2. กำรมปฏสมพนธกนอยำงใกลชด (Face to face interaction) หมำยถงกำรเปดโอกำสใหผเรยนไดชวยเหลอกน มกำรตดตอสมพนธกน กำรอภปรำยแลกเปลยนควำมร ควำมคด กำรรบฟงเหตผลของสมำชกในกลม จะท ำใหเกดกำรพฒนำกระบวนกำรคดของผเรยน เปนกำรเปดโอกำสใหผเรยนไดรจกกำรท ำงำนรวมกนทำงสงคม จำกกำรชวยเหลอสนบสนนกน สงผลใหเกดสมพนธภำพทดตอกน 3. ควำมรบผดชอบของสมำชกแตละคน ( Individual accountability) หมำยถงควำมรบผดชอบในกำรเรยนรของสมำชกแตละคน โดยตองท ำงำนทไดรบมอบหมำยอยำงเตมควำมสำมำรถ กลมจ ำเปนตองมระบบกำรตรวจสอบผลงำนทงทเปนรำยบคคลและรำยกลม 4 . ใ ช ทกษะกำรปฏ สมพนธ ร ะหว ำ งบคคลและกำรท ำ ง ำนก ลม ( Interpersonal and small group skills) หมำยถงทกษะทส ำคญทชวยใหกำรท ำงำนรวมกนประสบควำมส ำเรจ เชน ทกษะสงคม ทกษะกำรปฏสมพนธกบผอน ทกษะกำรท ำงำนกลม ทกษะกำรสอสำร ทกษะกำรแกปญหำควำมขดแยง รวมทงกำรเคำรพ ยอมรบ ไววำงใจกนและกน 5. กระบวนกำรท ำงำนกลม (Group processing) หมำยถงกระบวนกำรเรยนรของกลม โดยผเรยนตองเรยนรจำกกลมใหมำกทสด มควำมรวมมอทงดำนควำมคด กำรท ำงำนและควำมรบผดชอบรวมกนจนสำมำรถบรรลเปำหมำย กำรเรยนรแบบรวมมอตองวเครำะหกระบวนกำรท ำงำนของกลมเพอชวยใหกลมเกดกำรเรยนรและปรบปรงกำรท ำงำนใหดขนโดยกำรประเมนเกยวกบวธกำรท ำงำนของกลม พฤตกรรมสมำชกในกลมและผลงำนกลม จะเหนวำกำรเรยนรแบบใชปญหำเปนหลกแนวคดทส ำคญคอกำรเรยนเปนกลมยอย (Small–group learning) เปนกำรเรยนรทชวยใหผเรยนมปฏสมพนธ มโอกำสแลกเปลยนควำมคดเหนภำยในกลมผเรยน ซงชวยใหผเรยนมแนวคดทชดเจนขน ชวยพฒนำทกษะกำรเรยนรแบบรวมมอทมประสทธภำพ (Develop effective collaboration skill) ผเรยนไดเรยนรวำจะท ำอยำงไรจงจะเปนสวนหนงของกลม เรยนรกำรท ำงำนรวมกบผอนอยำงมประสทธภำพ และเรยนรวธจดกำรกบควำมขดแยงเพอหำขอยตรวมกน 4. ทฤษฎกำรเ รยนรโดยกำรคนพบของบรนเนอร (Bruner’s theory of Discovery learning)

แนวคดเกยวกบกำรเรยนรโดยกำรคนพบของบรนเนอรคอกำรสรำงแรงจงใจภำยใน (Intrinsic-motivation) ใหเกดขนกบผเรยน ใหมควำมอยำกรอยำกเหน อยำกคนพบสงทอยรอบตนเอง มนษยเลอกทจะรบรสงทตนเองสนใจและกำรเรยนรเกดจำกกระบวนกำรคนพบดวยตวเอง (Discovery learning) ซงมควำมเหนวำกำรเรยนรจะเพมขนเมอผเรยนมสวนรวมในกระบวนกำรเรยนรและเรยนจำกปญหำ กำรเรยนรโดยใชปญหำเปนหลกจะชวยสงเสรมกำรเรยนร โดยเฉพำะกำรสอนทใชสถำนกำรณจรง(Real-case) ชวยสรำงแรงจงใจภำยในในกำรเรยนร เนองจำกปญหำสำมำรถ

18

ทำทำยใหผเรยนสนใจ ซงวธสอนแบบคนพบมรำกฐำนจำกปรชญำพพฒนนยม (Progressivism) มตนก ำเนดมำจำกปรชญำแมบทคอ ปรชญำปฏบตนยม (Pragmatism) ซงใหควำมสนใจมำกตอกำร “ปฏบต”หรอ “กำรลงมอกระท ำ” ดวอ (Dewey) ไดน ำแนวคดนไปทดลองและประยกตใชในกำรศกษำ โดยเสนอแนะกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบใหมทเนนใหผเรยนไดเรยนรจำกกำรลงมอท ำหรอทเรยกกนเสมอวำกำรเรยนรเกดขนไดดเมอผเรยนลงมอปฏบต (Learning by doing) (Knowles, 1975 :48 อำงถงใน อำภรณ แสงรศม, 2543: 17)

5. หลกกำรกำรเรยนรจำกประสบกำรณ (Experiential learning)

เปนหลกกำรจดกำรเรยนรโดย โคลป (Kolb,1984) ไดเสนอวงจรกำรเรยนรจำกประสบกำรณซงประกอบดวย 4 ขนตอนคอ 1) กำรเรยนรประสบกำรณรปธรรม (Concrete Experience-CE) 2) สงเกต ไตรตรองและใครครวญ (Reflection Observation-RO) 3) สรปเปนแนวคดนำมธรรม (Abstract Conceptualization-AC) และ 4) ประยกตหลกกำรไปใชในสถำนกำรณใหม (Active Experimentation-AE) กำรเรยนรโดยใชปญหำเปนหลกใชหลกกำร กำรเรยนรจำกประสบกำรณ คอ เมอประสบปญหำ หรอสถำนกำรณทจ ำเปนตอกำรเรยนร ตองไตรตรอง สงเกตหำรองรอยของสำเหตปญหำ ศกษำคนควำจนถองแทวำเรองทเกยวของมอะไรบำง เปนอยำงไร ท ำควำมเขำใจกบเนอหำวชำทเกยวของดวยตนเอง จนกระทงสำมำรถสรำงควำมคดรวบยอดหรอหลกกำรเพอน ำไปใชปฏบตในสถำนกำรณจรง

6. หลกกำรเรยนรโดยกำรชน ำตนเอง (Self–directed learning)

กำรเรยนรโดยใหผเรยนน ำตนเอง สำมำรถชวยฝกฝนใหผเรยนพงพำตนเอง และพฒนำตนเองได กำรน ำตนเองและพงพำตนเองจะชวยใหผเรยนเกดแรงจงใจภำยใน (Develop intrinsic motivation to learn) ซงสำมำรถกระตนควำมตองกำรทจะเรยนรและชวยใหกำรเรยนรเปนไปอยำงมจดมงหมำย อนจะชวยใหผเรยนเรยนรไดด ไดมำกและจดจ ำไดนำนขน รวมทงน ำไปใชประโยชนไดมำกขน (ทศนำ แขมมณ ,2553:125) นอกจำกนผเรยนมกำรเรยนร (Learning style) ทแตกตำงกนกำรทใหผเรยนน ำตนเองและเลอกวธกำรเรยนรเองจะท ำใหผเรยนสำมำรถเรยนรไดด

กำรเรยนรตำมสภำพจรงนน ตำมหลกกำรแลวควรเปนกำรเรยนรทไมแยกออกจำกบรบท เปนกำรเรยนรเรองใดเรองหนงตำมสภำพ และบรบทจรง ไมดงเอำเรองนนออกจำกบรบททเปนอย อยำงไรกตำมในระยะหลงไดมแนวคดเพมเตมวำ เรำสำมำรถจดกำรเรยนรตำมสภำพจรงในหองเรยนได หำกสำมำรถจดใหกระบวนกำรเรยนรมองคประกอบส ำคญ ๆ ทคลำยคลงเชนเดยวกบทเกดในสภำพจรง ซง กอรดอน (Gordon, 1998 : 390-393) ไดวเครำะหหำองคประกอบไดดงน

1) ในกำรเรยนรตำมสภำพจรง บคคลมกเผชญกบปญหำตำง ๆ เสมอ เลกบำง ใหญบำง และจะตองคดตดสนใจและลงมอกระท ำอยำงใดอยำงหนง หนวยกำรเรยนรตำมสภำพจรงจงตองมปญหำกำรคด กำรตดสนใจ กำรกระท ำและผลของกำรคด กำรตดสนใจ

19

2) ในกำรเรยนรตำมสภำพจรง เมอมปญหำทตองตดสนใจ แกไข บคคลจะแสวงหำแนวทำงแกไขโดยใชทรพยำกรหรอสงตำง ๆ ทตนมอยหรอหำมำได บคคลจะมปฏสมพนธกบผทจะชวยเหลอตนไดในทำงใดทำงหนงจะใชทรพยำกรรอบตว เชน หนงสอพมพ โทรศพท ฯลฯ เพอใหไดขอมลทจะน ำมำใชแกปญหำ ตำมสภำพจรงไมมกำรเรยนรเกดขนจำกกำรทนงเรยงกนเปนแถวเหมอนกบภำพในหองเรยน

3) หนวยกำรเรยนรตำมสภำพจรง บคคลใชควำมรและทกษะไปพรอม ๆ กน ตำมสภำพจรงบคคลจะด ำเนนกำรจดกำรปญหำ เมอเกดปญหำใด ๆ บคคลจะตองคดตดสนใจโดยใชควำมรทมขอมลทจ ำเปนตอกำรตดสนใจมำใชและตดสนใจกระท ำกำรอยำงใดอยำงหนงทเหมำะสมทสดกบสถำนกำรณ ซงกำรตดสนใจ กระท ำกำรนน ๆ จะสงผลใหเกดควำมร ทกษะและสงอนตำมมำดวย ดงนนกำรพฒนำควำมรและทกษะ จงเปนกำรพฒนำทเกดขนในบรบทตำมสภำพจรง

4) ในกำรเรยนรตำมสภำพ จรงบคคลจะเลอกรบร และเรยนร เฉพำะสงทมควำมหมำย ซงมกจะเปนสงทบคคลจ ำเปนตองใชในชวตประจ ำวน เชน ทกษะกำรแกปญหำ ทกษะกำรตดสนใจ ตำมสภำพจรงบคคลไมไดรบรหรอเรยนรทกสงทกอยำงทผำนเขำมำ

5) ในกำรเรยนรตำมสภำพจรง สงทงหลำยจะเชอมโยงกน ควำมรทกษะทเรยนรในบรบทหนงจะไดรบกำรถำยโอนไปใชในบรบทอน ๆ และจะไดรบกำรปรบเปลยนและพฒนำไปเรอย ๆ ดงนน กำรเรยนรจงมลกษณะของกำรพฒนำเปนแบบเกลยวคอจะมกำรพฒนำจำกฐำนเดมเพมขนไปเรอย ๆ

6) ในกำรเรยนรตำมสภำพจรง เมอบคคลกระท ำสงใดสงหนงบคคลมกจะไดรบขอมลยอนกลบวำสงทตนท ำลงไปนนด ไมด เหมำะ ไมเหมำะจำกบคคลทเกยวของ ซงขอมลดงกลำวถอไดวำเปนมำตรฐำนคณภำพตำมควำมเปนจรงในชวตจรง (real-life standards of quality)

ดงนน หำกผสอนไมสำมำรถทจะน ำผเรยนไปเรยนรตำมสภำพจรงในบรบทจรงได ผสอนสำมำรถทจะจดกระบวนกำรเรยนรตำมสภำพจรงใหเกดขนในหองเรยนได โดยจดสภำพกำรณกำรเรยนรในหองเรยนใหมองคประกอบของกำรเรยนรเชนเดยวกนกบทเกดขนตำมสภำพจรง กลำวคอ ใหผเรยนไดเผชญปญหำทเปนจรง ไดคด ไดแกปญหำ ไดแสวงหำขอมลทจะใชในกำรตดสนใจ และไดตดสนใจกระท ำอยำงใดอยำงหนง โดยทผเรยนจะไดรบผลกำรประเมนกำรกระท ำของตนตำมมำตรฐำนคณภำพในชวตจรง และมโอกำสทจะน ำกำรเรยนรทงทำงดำนควำมร ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และทกษะตำง ๆ ไปใชในบรบทอน ๆ และพฒนำปรบปรงตอไปเรอย ๆ ซง กอรดอน (Gordon, 1998 : 6) ไดเสนอแนวคดในกำรจดกจกรรมไว 3 ระดบ ดงน

1) กำรจดกจกรรมแกปญหำทำทำยควำมสำมำรถทำงวชำกำร (academic challenges) ไดแก กำรน ำเนอหำสำระทตองกำรสอนมำปรบเปลยนใหอยในรปของปญหำ แลวใหผเรยนเผชญปญหำ ไดรวมมอกนหำทำงแกไข แสวงหำขอมล น ำขอมลทำงวชำกำรมำใชในกำรตดสนใจ ตดสนใจลงมอกระท ำกำรอยำงใดอยำงหนง และประเมนดวยมำตรฐำนคณภำพในชวตจรง

2) กำรจดกจกรรมสวมบทบำทในสถำนกำรณจ ำลอง (scenario challenges) ไดแก กำรน ำเนอหำสำระทตองกำรสอนมำจดท ำเปนสถำนกำรณจ ำลองทสะทอนควำมเปนจรง ชวตจรง

20

แลวใหผเรยนสวมบทบำทใดบทบำทหนงและลงไปเลนในสถำนกำรณจ ำลองนน ซงจะชวยใหผเรยนไดศกษำและใชควำมรและทกษะตำง ๆ ทจ ำเปนตอกำรเขำใจสภำพกำรณจรงและชวตจรง

3) กำรจดกจกรรมเผชญปญหำตำมสภำพจรง (real-life problems) ไดแก กำรน ำผเรยนไปเผชญปญหำจรงในบรบทจรง และรวมกนศกษำเรยนรเพอทจะแกปญหำนน ตดสนใจกระท ำกำรอยำงใดอยำงหนงเพอแกปญหำนน และไดรบผลจำกกำรกระท ำนน ๆ

Newman (1995) ไดท ำกำรวจยทศนยกำรวจยทำงกำรศกษำของมหำวทยำลยวสคอนชนพบวำผเรยนจะประสบควำมส ำเรจไดเมอใชควำมรในกำรแกไขปญหำและทดสอบสงตำงๆทเกยวของและไดสรำงมำตรฐำนเพอใชเปนองคประกอบส ำคญในกำรออกแบบกำรเรยนกำรสอนดงน

1. ผเรยนไดคดขนสง (higher-order thinking) กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรง จะตองเปดโอกำสใหผเรยนไดวเครำะหขอมลและ

ใชควำมคดในกำรสงเครำะห กำรสรปควำมรองครวม กำรอธบำยและกำรสรปรวมเพอสรำงเขำใจและควำมหมำยใหม ๆ หรบผเรยน

2. ผเรยนไดใชควำมรระดบลกมำกกวำควำมรพนฐำน กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงจะตองใหผเรยนเขำถงแกนควำมคดของเนอหำวชำใชควำมรทมำกกวำควำมรพนฐำนโดยตองมกำรส ำรวจควำมเชอมโยงดควำมสมพนธเพอสรำงควำมเขำใจในประเดนตำงๆทเกยวของ

3. ผ เรยนไ ดม โอกำสสนทนำแลกเปลยนเรยนร เน อหำสำร ะวชำ ท เร ยน (substantive conversation) กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรง จะตองใหผเรยนไดมโอกำสสนทนำแลกเปลยนควำมรในเนอหำวชำกบครผสอนและกลมผเรยนดวยกน เปนกำรแลกเปลยนควำมรควำมคดท ำใหผเรยนมควำมเขำใจในประเดนตำงๆมำกขน

4. ผ เ ร ย น ไ ด ร บ ก ำ ร สน บ สน น ท ำ ง ส ง คม ( social support for student achievement) กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงจะตองสรำงบรรยำกำศทสงผลดแกกำรเรยนรไดแก กำรยอมรบนบถอซงกนและกน(mutual respect)ระหวำงผเรยนและผสอนหรอผเรยนกบผอนเกดควำมรสกทดจะตองสรำงคณคำของตนเองโดยเพมควำมพยำยำมใหมำกขนผสอนตองคำดหวงวำผเรยนทกคนสำมำรถเรยนรควำมรแลทกษะทเปนสงจ ำเปนและมควำมส ำคญ

5. ผเรยนสำมำรถเชอมโยงกำรเรยนรจำกกำรเรยนสโลกภำยนอก (connections to the world beyond the classroom)

กำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงจะตองเชอมโยงควำมรในเนอหำวชำควำมรสปญหำสำธำรณะ หรอ ประสบกำรณตำงๆ ทเกยวของ เพอสำมำรถน ำควำมรทเรยนรในชนเรยนอธบำยปญหำตำงๆนอกชนเรยนได

Newman (1995) ไดน ำเสนอหลกกำรหรอขอค ำนงในกำรน ำแนวคดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรงไปใชใหมประสทธภำพดงน

1. ครตองคนเคยกบกำรยอมรบและกำรใชควำมรเดมของผเรยน ซงกำรใชขอมลใหมของผเรยนขนอยกบวำขอมลนนชวยใหอธบำยหรอขยำยประสบกำรณเดมของตนเองอยำงมควำมหมำยไดมำกเพยงใด

21

2. ครตองตระหนกวำผเรยนเปนนกคดทซบซอนทพยำยำมสรำงควำมหมำยของโลกครจะตองเนนในกำรสรำงโอกำสส ำหรบกำรคดระดบสง และควำมเขำใจทลกซงมำกกวำกำรเรยนรแบบธรรมดำและกำรไดควำมรกวำงๆอยำงเพยงผวเผน

3. ครตองใหโอกำสทหลำกหลำยส ำหรบผเรยนในกำรใชกำรแลกเปลยนเรยนร 4. ครตองเปนผอ ำนวยควำมสะดวกผแนะน ำหรอผนเทศทกระตนใหผเรยนท ำงำนใน

กำรเรยนรมำกกวำกำรท ำหนำทใหขอมลขำวสำรหรอขอเทจจรง 5. ผเรยนจะตองใชควำมพยำยำมในกำรสรำงควำมเขำใจและมสวนรวมในกำรเรยนร

ครและผเรยนจะตองรวมมอ เชอใจ และตงควำมหวงส ำหรบควำมส ำเรจของตนเองในระดบสง กำรจดกำรเรยนกำรสอนตำมสภำพจรง ผสอนควรเนนใหผเรยนไดเรยนรภำยใต

ประสบกำรณทสอดคลองกบสภำพควำมเปนจรงมำกทสด เพอใหผเรยนสำมำรถประยกตขอมลควำมรประสบกำรณทไดไปใชในสถำนกำรณจรง หรอโลกแหงควำมเปนจรงไดอยำงมประสทธภำพโดยใหผเรยนไดมโอกำสสรำงควำมรดวยตนเองใชกระบวนกำรสบสอบทำงวชำกำรและผเรยนไดมโอกำสเชอมโยงกจกรรมกำรเรยนกำรสอนไปสชวตจรงของเขำ

1.4 ขนตอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง กำรจดกำรเรยนรและกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนกำรด ำเนนกำรชวยใหผเรยนเกด

กำรเรยนร โดยกำรใหผเรยนเขำไปเผชญสภำพกำรณจรง ปญหำจรง ในบรบทจรง และรวมกนศกษำเรยนร แสวงหำควำมร ขอมล และวธกำรตำง ๆ เพอทจะแกไขปญหำนน และไดรบผลกำรประเมนตำมมำตรฐำนคณภำพในชวตจรง ในกรณทไมสำมำรถจดใหผเรยนไปเผชญปญหำในบรบทจรงได ผสอนสำมำรถจดกำรเรยนรตำมสภำพจรงในหองเรยนได โดยกำรจดกจกรรมทจ ำลองหรอสะทอนควำมเปนจรงใหผเรยนไดรวมกนคดแกปญหำ และเรยนรทจะใชควำมรและทกษะตำง ๆ ในกำรเขำใจสภำพควำมเปนจรง และแกปญหำตำง ๆ ซงกจกรรมดงกลำวควรจะชวยใหผเรยนไดพฒนำทกษะกำรคดขนสง ไดเรยนรควำมรในระดบลก ไดเชอมโยงสงทเรยนรกบโลกแหงควำมเปนจรง ไดอภปรำยสนทนำในเรองทเปนสำระส ำคญ และไดรบผลกำรตดสนใจและกำรกระท ำของตนจำกสงคม หรอตำมเกณฑมำตรฐำนในชวตจรง วธกำรจดกำรเรยนรและแกปญหำตำมสภำพจรง ม 6 ขนตอน (สคนธ สนธพำนนท, 2550 : 206) ดงน

ขนท 1 ตงปญหำ ในกำรตงปญหำผสอนศกษำบทเรยนทจะสอนแลวตงปญหำหรอตงค ำถำมใหผเรยนคดหำค ำตอบหรออำนใหผเรยนเปนผสรำงปญหำหรอขอสงสยขนมำกได เปนกำรท ำใหผเรยนเกดปญหำหรอขอสงสยท ำไดหลำยวธ ดงน

1) กำรใชค ำถำมน ำสปญหำ 2) กำรเลำประสบกำรณหรอกำรสรำงสถำนกำรณใหเกดปญหำ 3) ผเรยนคดค ำถำมหรอประเดนปญหำ 4) สำธต หรอท ำกำรทดลองเพอกอใหเกดปญหำ

22

ขนท 2 ตงสมมตฐำน เปนขนตอนทใชเหตผลในกำรคดวเครำะหปญหำ และคำดคะเนค ำตอบ พจำรณำแยกปญหำใหญออกเปนปญหำยอย แลวคดอยำงเปนระบบ โดยน ำควำมรควำมเขำใจ ขอมลและประสบกำรณเดมทเคยศกษำมำแลวคดแกปญหำ คำดคะเนค ำตอบ

ขนท 3 วำงแผนแกปญหำ หรอออกแบบวธกำรหำค ำตอบจำกสมมตฐำนทไดตงไว โดยศกษำถงสำเหตทเกดปญหำขน และใชเหตผลในกำรคดหำวธกำรแกปญหำไดตรงกบสำเหต ซงจะตองสรำงทำงเลอกหรอวธกำรแกปญหำไดหลำกหลำย แลวใชเหตผลในกำรพจำรณำเลอกวธกำรแกปญหำ วธทดทสด มควำมเปนไปไดมำกทสด พรอมทงเตรยมอปกรณ เครองมอทจะใชใหพรอม

ขนท 4 เกบรวบรวมขอมล เมอก ำหนดหรอวำงแผนแกปญหำผเรยนลงมอปฏบตตำมแผนทวำงไว แลวจดบนทกขอมลทไดเพอน ำเสนอขอมล โดยท ำกำรตรวจสอบควำมถกตองของขอมล จดกระท ำขอมล แลวน ำเสนอขอมลในรปทเขำใจไดงำย

ขนท 5 สรปผล เปนขนทน ำขอมลมำพจำรณำ แปลควำมหมำยระหวำงสำเหตกบผลทเกดขนหรอควำมสมพนธระหวำงตวแปรตนและตวแปรตำม เพอหำค ำตอบตำมสมมตฐำนแลวจงสรปเปนหลกกำรกวำง ๆ

ขนท 6 กำรตรวจสอบและกำรประเมนผล เมอไดขอสรปเปนหลกกำรกวำง ๆ แลวน ำมำพจำรณำอกครงวำขอสรปนำเชอถอหรอไม

กจกรรมดงกลำวควรจะชวยใหผเรยนไดพฒนำทกษะกำรคดขนสง ไดเรยนรควำมรในระดบลก ไดเชอมโยงสงทเรยนรกบโลกแหงควำมเปนจรง ไดอภปรำยสนทนำในเรองทเปนสำระส ำคญ และไดรบผลกำรตดสนใจและกำรกระท ำของตนจำกสงคม หรอตำมเกณฑมำตรฐำนในชวตจรง

วธกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ม 3 ขนตอน (สวทย มลค ำ, 2546, 57-59) ดงน

1. ขนเตรยม 1.1 ผสอนศกษำแผนกำรจดกำรเรยนร เนอหำสำระและจดประสงคอยำง

ละเอยด 1.2 ผสอนวำงแผนก ำหนดกจกรรมเปนขนตอนตำมล ำดบ

2. ขนกำรเรยนร 2.1 ขนก ำหนดปญหำ ผสอนใหผเรยนมองเหนและเขำใจปญหำ รวมทงกำร

ก ำหนดขอบเขตของปญหำ ซงผสอนอำจใชเทคนควธตำง ๆ เชน กำรเลำเรอง กำรสรำง สถำนกำรณจ ำลอง เปนตน

2.2 ขนวำงแผนแกปญหำ ขนตอนนจะเปนกำรคดหำวธวำงแผนเพอแกปญหำโดยใชขอมลจำกปญหำทไดวเครำะหไวแลวในขนท 2.1 ประกอบกบขอมลและควำมรทเกยวของกบปญหำนและน ำมำใชประกอบกำรวำงแผนแกปญหำในกรณทปญหำตองตรวจสอบโดย

23

กำรทดลองขนตอนนกจะเปนกำรวำงแผน กำรทดลอง ซงประกอบดวย กำรตงสมมตฐำน ก ำหนดวธทดลองหรอตรวจสอบและอำจรวมทงแนวทำงในกำรประเมนผลกำรแกปญหำ

2.3 ขนตงสมมตฐำน เปนขนคำดคะเนค ำตอบของปญหำ โดยใชควำมรและประสบกำรณชวยในกำรคำดคะเนปญหำนนนำจะมสำเหตมำจำกอะไรหรอวธกำรแกปญหำนนนำจะแกไขไดโดยวธใดบำง ซงควรจะตงสมมตฐำนไวหลำย ๆ อยำง

2.4 ขนเกบรวบรวมขอมล เปนขนตอนทผเรยนศกษำคนควำหำควำมรจำกแหลงตำงๆ เชน คนควำจำกต ำรำเอกสำรตำง ๆ สมภำษณผรหรอผเชยวชำญหรอท ำกำรทดลอง แลวเกบรวบรวมขอมลทได โดยอำจใชวธกำรจดบนทกขอมลหรอวธอน ๆ ตำมควำมเหมำะสมเพอจะน ำขอมลมำทดสอบสมมตฐำนในขนตอไป

2.5 ขนวเครำะหขอมลและทดสอบสมมตฐำน เปนกำรน ำขอมลทรวบรวมไดนนมำวเครำะหและทดสอบสมมตฐำนทตงไววำเปนไปตำมทก ำหนดไวหรอไม

2.6 ขนสรปผล ผเรยนประเมนผลวธกำรแกปญหำหรอตดสอนใจเลอกวธกำรทไดผลดทสดในกำรแกปญหำ หรอเปนลกษณะกำรสรปลงไปวำเชอสมมตฐำนใดนนเอง โดยอำจสรปในรปของหลกกำรทจะน ำไปอธบำยเปนค ำตอบ หรอเปนวธแกของปญหำทก ำหนดไวตลอดจนกำรน ำเสนอควำมรไปใช

3. ขนประเมนผล ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลกำรเรยนรของผเรยนดวยวธกำรตำงๆ ท

หลำกหลำย น ำผลกำรประเมน ไปใชในกำรพฒนำผเรยนตอไป

วธกำรจดกำรเรยนรแกปญหำตำมสภำพจรงของ ปณตำ วรรณพรณ (2551: 283-287) ม 5 ขนตอนคอ

1. ขนก ำหนดปญหำ ผสอนหรอผเรยนอำจรวมกนหยบยกปญหำหรอประเดนทนำสนใจมำเสนอตอกลมผเรยน ปญหำทน ำมำใชในบทเรยนอำจไดมำจำกแหลงตำง ๆ เชน ภำพเหตกำรณ กำรสำธตกำรเลำเรอง กำรใหดภำพยนตร สไลด กำรทำยปญหำ เกม ข ำว เหตกำรณประจ ำวนทนำสนใจ กำรสรำงสถำนกำรณ บทบำทสมมตของจรง หรอสถำนกำรณจรง

2. ขนตงสมมตฐำน สมมตฐำนจะเกดขนไดจำกกำรสงเกต กำรรวบรวมขอมล ขอเทจจรง และประสบกำรณเดม จนสำมำรถน ำมำคำดคะเนค ำตอบของปญหำอยำงมเหตผล

3. ขนเกบรวบรวมขอมล เปนขนตอนของกำรรวบรวมขอมลจำกกำรอำน กำรสงเกต กำรสมภำษณ กำรสบคนขอมลดวยวธกำรตำง ๆ ทหลำกหลำยหรอท ำกำรทดลอง มกำรจดบนทกขอมลอยำงละเอยด เพอน ำไปวเครำะหขอมลใหไดค ำตอบของปญหำในทสด

4. ขนวเครำะหขอมล เปนขนตอนน ำเสนอขอมลทไดจำกกำรสบคนหรอท ำกำรทดลองน ำมำตแผเปดโอกำสใหผเรยนไดมกำรอภปรำย ซกถำม ตอบค ำถำม แสดงควำมคดเหน โดยมผสอนคอยชวยเหลอ และแนะน ำ อนจะน ำไปสกำรสรปขอมลในขนตอนตอไป

24

5. ขนสรปและประเมนผล เปนขน สดทำยของกระบวนกำรเรยนร แบบกระบวนกำรแกปญหำเปนกำรสรปขอมลทไดจำกแหลงตำง ๆ แลวสรปผลกำรเรยนร หลงจำกนนผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลกำรเรยนรของผเรยนดวยวธกำรตำง ๆ อยำงหลำกหลำย และน ำผลกำรประเมนไปใชกำรพฒนำผเรยนตอไป

วธกำรจดกำรเรยนรและแกปญหำตำมสภำพจรง (ศรรตน จ ำปำเพง, 2551: 26) มดงตอไปน

ขนท 1 ตงปญหำ ผสอนสำมำรถด ำเนนกำรใหผเรยนเกดปญหำหรอขอสงสย เชน กำรใชค ำถำมน ำสปญหำ กำรเลำประสบกำรณหรอเหตกำรณในชวตประจ ำวน หรอกำรสรำงสถำนกำรณใหเกดปญหำ ใหผเรยนคดค ำถำม หรอปญหำ

ขนท 2 ตงสมมตฐำน เปนขนตอนทใชเหตผลในกำรคดวเครำะหปญหำและคำดคะเนค ำตอบ พจำรณำแยกปญหำใหญออกเปนปญหำยอย แลวคดอยำงเปนระบบ โดยน ำควำมรควำมเขำใจ ขอมล และประสบกำรณเดมทเคยศกษำมำแลวมำคดแกปญหำ คำดคะเนค ำตอบ

ขนท 3 วำงแผนแกปญหำ หรอออกแบบวธกำรหำค ำตอบจำกสมมตฐำนทตงไว โดยศกษำถงสำเหตทเกดปญหำขน และใชเหตผลในกำรคดหำวธกำรแกปญหำไดตรงกบสำเหต ซงจะตองสรำงทำงเลอก หรอวธกำรแกปญหำใหหลำกหลำย แลวใชเหตผลในกำรพจำรณำเลอกวธแกปญหำทดทสด มควำมเปนไปไดมำกทสด พรอมทงเตรยมอปกรณ เครองมอทจะใชใหพรอม

ขนท 4 เกบรวบรวมขอมลและวเครำะหขอมล เมอก ำหนดหรอวำงแผนแกปญหำแลวผเรยนลงมอปฏบตตำมแผนทวำงไว จดบนทกขอมลทไดเพอน ำเสนอขอมล ผำนกำรวเครำะหและกำรตรวจสอบควำมถกตองของขอมล จดกระท ำขอมล แลวน ำเสนอขอมลในรปแบบทเขำใจไดงำย

ขนท 5 สรปผล เปนขนทน ำขอมลมำพจำรณำ แปลควำมหมำยระหวำงสำเหตกบผลทเกดขน เพอหำค ำตอบตำมสมมตฐำนแลวจงสรปเปนหลกกำรกวำง ๆ

ขนท 6 กำรตรวจสอบและกำรประเมนผล เมอไดขอสรปเปนหลกกำรกวำง ๆ แลวน ำมำพจำรณำอกครงวำขอสรปนำเชอถอหรอไม

ขนตอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงของนกวชำกำรแตละทำนกจะมควำมแตกตำงกนออกไป ขนอยกบบรบทของนกเรยน ปจจยแวดลอมตำง ๆ ทสงผลตอกระบวนกำรจดกำรเรยนร ดงนนผวจยจงสรปขนตอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงไวทงหมด 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง เปนขนทครแบงกลมนกเรยน แตละกลมจ ำนวนเทำ ๆ กน โดยคละควำมสำมำรถ เกง ปำนกลำง ออน ครน ำเสนอสถำนกำรณปญหำตำง ๆ ตำมสภำพจรง เพอกระตนใหนกเรยนเกดควำมสนใจ นกเรยนสำมำรถคนหำปญหำทเกดขนในสถำนกำรณเหลำนนได นกเรยนอยำกรอยำกเรยนและเกดควำมสนใจทจะคนหำค ำตอบ นกเรยน

25

จะตองระบและเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำประเดนปญหำมำวเครำะหถงควำมส ำคญของปญหำ สำมำรถเรยบเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ พรอมทงระบเหตผลได

ขนท 2 วเครำะหปญหำ เปนขนตอนทใชเหตผลในกำรคดวเครำะหปญหำ และคำดคะเนค ำตอบ นกเรยนแตละกลมท ำควำมเขำใจ อภปรำยปญหำภำยในกลม ระดมสมองคดวเครำะห เพอหำวธกำรหำค ำตอบ นกเรยนสรำงประเดนกำรเรยนยอย ๆ โดยทนกเรยนก ำหนดวตถประสงคหรอสรำงประเดนกำรเรยนร ครคอยชวยเหลอกระตนใหเกดกำรอภปรำยภำยในกลมใหนกเรยนเขำใจวเครำะหปญหำ แหลงขอมล นกเรยนก ำหนดสงทตองเรยนภำยใตกรอบเนอหำตำมหลกสตร

ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร นกเรยนด ำเนนกำรศกษำคนควำดวยตนเอง ดวยวธกำรทหลำกหลำย เพอคนหำขอมลทจะอธบำยผลกำรวเครำะหทตงไว ผเรยนสำมำรถบอกไดวำ ควำมรสวนใดรแลว และสวนใดทยงไมรหรอจ ำเปนตองคนควำเพมเตม โดยศกษำถงสำเหตทเกดปญหำขน และใชเหตผลในกำรคดหำวธกำรแกปญหำไดตรงกบสำเหต ซงจะตองสรำงทำงเลอกหรอวธกำรแกปญหำไดหลำกหลำย แลวใชเหตผลในกำรพจำรณำเลอกวธกำรแกปญหำ วธทดทสด มควำมเปนไปไดมำกทสด นกเรยนน ำขอคนพบ ควำมรทไดคนควำมำ แลกเปลยนเรยนรรวมกน อภปรำยผลและสงเครำะหควำมรทไดมำวำมควำมเหมำะสมหรอไมเพยงใด

ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำผลสรป กำรคนควำทไดมำ แลกเปลยนควำมร นกเรยนน ำผลงำนทไดมำจดระบบองคควำมร และน ำเสนอหนำชนเรยน สรปควำมรทไดเพออธบำยสถำนกำรณปญหำ ครและนกเรยนกลมอน ๆ จะคอยใหค ำแนะน ำ ซกถำม หรอใหขอเสนอแนะแกกลมทน ำเสนอ

ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน นกเรยนแตละกลมจะท ำกำรประเมนผลงำน วธกำรแกปญหำ ผำนกำรประเมนจำก ตนเอง เพอน และ คร นอกจำกนนกเรยนแตละกลมน ำเสนอผลงำนในรปแบบทหลำกหลำยดวยกำรเผยแพรควำมรนอกหองเรยน เพอน ำควำมรทไดสรำงคณประโยชนใหกบสงคม

1.5 บทบำทของผเรยนและผสอน

1.5.1 บทบำทผเรยน

บทบำทของผเรยนในกำรจดกำรเรยนรแบบกระบวนกำรแกปญหำมดงน 1. รวมกนเลอกปญหำทตรงกบควำมสนใจของตนเองหรอของกลม 2. เผชญกบสถำนกำรณปญหำจรงๆหรอสถำนกำรณทผสอนจดให 3. วำงแผนกำรแกปญหำรวมกน 4. ศกษำคนควำและแสวงหำควำมรดวยตนเอง 5. ลงมอแกปญหำรวบรวมขอมลวเครำะหขอมล สรปและประเมนผล

26

1.5.2 บทบำทของผสอน

บทบำทของผสอนในกำรจดกำรเรยนรในกำรจดกำรเรยนรแบบกระบวนกำรแกปญหำ มดงน 1. ก ำหนดสถำนกำรณหรอเสนอปญหำทเกดขนจรงซงเปนปญหำในชวตประจ ำวน เลอกปญหำทตรงกบควำมสนใจของผเรยน เปนปญหำทใกลตวผเรยน 2. รวบรวมขอมลเกยวกบแหลงทรพยำกรกำรเรยนร แหลงเรยนรภำยในและภำยนอกหองเรยน 3. ก ำหนดกจกรรมกำรเรยนรอยำงเปนขนตอน 4. ใหค ำแนะน ำ / ค ำปรกษำ และชวยอ ำนวยควำมสะดวกแกผเรยนในกำรแสวงหำแหลงขอมลกำรศกษำขอมล กำรศกษำขอมลและกำรวเครำะหขอมลของผเรยน 5. กระตนใหผเรยนแสวงหำทำงเลอกในกำรแกปญหำทหลำกหลำยและเหมำะสม 6. ตดตำมกำรปฏบตงำนของผเรยนและใหค ำปรกษำอยำงใกลชด 7. ประเมนผลกำรเรยนรของผเรยนโดยพจำรณำจำกผลงำนกระบวนกำรท ำงำน และคณลกษณะอนพงประสงค 8. สรำงบรรยำกำศในหองเรยนใหเปนประชำธปไตย เพอใหผเรยนกลำแสดงออกดำนควำมคดเหนและแสดงออกดำนกำรกระท ำทเหมำะสม

1.6 ขอด ขอจ ำกดของกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

1.6.1 ขอดของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 1. ผเรยนไดฝกวธแกปญหำอยำงมเหตผล ฝกกำรคดวเครำะหและกำร

ตดสนใจ 2. ผเรยนไดฝกกำรคนควำหำขอมลจำกแหลงควำมรตำงๆ 3. เปนกำรฝกท ำงำนรวมกนเปนกลมและฝกควำมรบผดชอบในงำนท

ไดรบมอบหมำย 4. ประสบกำรณทผเรยนไดรบจำกกำรฝกแกปญหำ จะมประโยชนใน

กำรน ำไปใชในชวตจรงทงในปจจบนและอนำคต 5. เปนกำรสอนเนนนกเรยนเปนศนยกลำง ครจะมบทบำทนอยลง

1.6.2 ขอดอยของกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

1. ผเรยนตองด ำเนนกำรตำมขนตอนทก ำหนดไว ถำผดไปจะท ำใหผลสรปทคลำดเคลอนไปจำกควำมเปนจรง

27

2. ผเรยนตองมทกษะในกำรคนควำหำขอมลจงจะสรปผลกำรแกปญหำไดด

3. ถำผเรยนก ำหนดปญหำไมด หรอไมคนเคยกบกระบวนกำรทำงวทยำศำสตร จะท ำใหผลกำรเรยนกำรสอนไมไดผลดเทำทควร

กำรเสนอปญหำทนำสนใจจะท ำใหผเรยนมควำมกระตอรอรนในกำรเรยน ผเรยนไดฝกคดแกปญหำดวยตนเอง มกำรฝกทกษะ กำรสงเกต วเครำะห หำเหตผลใชขอมลในกำรตดสนใจ ฝกทกษะกำรท ำงำนรวมกบกำรท ำกจกรรมกลม เปนกำรฝกวถชวตประชำธปไตย ฝกกำรคนควำหำขอมลจำกแหลงกำรเรยนรตำง ๆ ท ำใหไดรบประสบกำรณกำรเรยนรทหลำกหลำย เกดควำมรควำมเขำใจจำกประสบกำรณตรง ท ำใหมควำมกระจำงชดเจนจำกประสบกำรณกำรเรยนร น ำทกษะทไดรบ เชน กำรเผชญปญหำ กำรหำแนวทำงในกำรแกปญหำ กำรตดสนใจ เปนประโยชนในกำรน ำไปประยกตใชในกำรด ำเนนชวต

2. ผลสมฤทธทำงกำรเรยน

2.1 ควำมหมำยของผลสมฤทธทำงกำรเรยน ผลสมฤทธทำงกำรเรยน เกดกำรพฤตกรรม ผลของพฤตกรรมทนกเรยนได

แสดงออกมำถงควำมรควำมสำมำรถ ทไดรบจำกกำรจดกำรเรยนร ทงทกษะ ทศนคต ตำมลกษณะเฉพำะของรำยวชำนน ๆ ทไดจำกกำรเรยนกำรสอนในระดบสถำนศกษำตำง ๆ ตลอดจนรวมไปถงควำมรทไดจำกภำยนอกสถำนศกษำ โดยจะสำมำรถประเมนไดจำกคะแนนเฉลยทสะสมมำตลอดระยะเวลำชวงหนง ๆ ของกำรจดกำรเรยนกำรสอน (ภพ เลำไพบลย, 2542: 295)

ผลสมฤทธทำงกำรเรยน คอ ควำมสำมำรถ ทกษะ ควำมร และกระบวนกำรในดำนตำง ๆ ทเกดหลงจำกกำรจดกำรเรยนร โดยผเรยนจะมผลสมฤทธมำกหรอนอยจะขนอยควำมสำมำรถของตวผเรยนเอง ผเรยนมกำรปรบเปลยนพฤตกรรมเปนไปตำมเปำหมำยของแตละรำยวชำทตองกำรใหเกดขนกบตวผเรยนเอง (ซำฟนำ หลกแหลง, 2552: 47)

ผลสมฤทธทำงกำรเรยน จะเกดขนไดนน ผเรยนจะตองมกำรเปลยนแปลงทงรำงกำยและจตใจ มควำมรควำมสำมำรถ ลกษณะทำงจตใจ หรอแมแตพฤตกรรม เปลยนแปลงไปในทศทำงทดขน เปนไปตำมเปำหมำยของรำยวชำ หรอหลกสตร ซงเกดจำกวธกำรจดกำรเรยนกำรสอนทผสอนไดจดขน (ศรชย กำญจนวำส, 2556: 165)

ผมสมฤทธทำงกำรเรยน เกดจำกกำรจดกำรเรยนรตำมแผนกำรจดกำรเรยนร ทครผสอนจดเตรยมไวลวงหนำ แลวจดกำรเรยนกำรสอนตำมระยะเวลำทก ำหนด แลวใชแบบทดสอบท ำกำรวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน วดสงทไดจำกกำรจดกำรเรยนร อำจจะเปนควำมร ทกษะกระบวนกำรหรอเจตคตทดตอรำยวชำนน ๆ โดยตวผเรยนจะมกำรปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทศทำงทดขนตำมเปำหมำยของหลกสตรกำรสอนในรำยวชำนน ๆ (รตนศรกล, 2546: 286)

28

สรปไดวำ ผลสมฤทธทำงกำรเรยน จะเกดจำกควำมร ควำมเขำใจ และควำมสำมำรถของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนกำรสอน ซงจะวดจำกคะแนนกำรท ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน เพอวดคณภำพของนกเรยนทมควำมเขำใจในเนอหำสำระทเรยนร วดพฤตกรรมตำง ๆ ของนกเรยน ครอบคลมพฤตกรรมทตองกำรวด 4 ดำนคอ ดำนควำมรควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใช และกำรวเครำะห

ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตรเปนสวนหนงของกำรวดและกำรประเมนผลกำรจดกำรเรยนร มนกวชำกำรหลำยทำนใหนยำมดงตอไปน

ภพ เลำหไพบลย (2542 : 389) ไดกลำวถง ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำวทยำศำสตร วำ เปนควำมรควำมสำมำรถทไดจำกกำรเรยนรในรำยวชำวทยำศำสตร โดยเนนทกษะกระบวนกำรทำงดำนวทยำศำสตรทผำนกำรจดกำรเรยนรในรำยวชำนน ๆ ซงจะเนนพฤตกรรมทตองกำรจะวดคอ พฤตกรรมดำนควำมรควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใช โดยจะวดไดจำกกระบวนกำรใชเครองมอในกำรวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำวทยำศำสตร

กระทรวงศกษำธกำร (2551) ใชวธกำรวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนของนกเรยน โดยใชหลกของ Kolpfer โดยดจำกพฤตกรรมทง 4 ดำนของตวนกเรยน คอ

1. ดำนควำมร จะเปนดำนทสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนจำกสงทเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรโดยผำนกระบวนกำรคนหำควำมรทำงดำนวทยำศำสตร นกเรยนสำมำรถทจะจดจ ำเนอหำทเรยนไปได โดยสงทตองกำรวดจะม 9 กลมคอ

1.1 ควำมรดำนควำมเปนจรงทเกดขนในธรรมชำต สำมำรถตรวจสอบ และเหนผลทเกดขนไดผลเหมอนเดม ตำมหลกกำรและเหตผล

1.2 ควำมรดำนมโนทศน จะน ำควำมรทสำมำรถอธบำยสงทเกดขนจรงหลำย ๆ อยำงมำผสมผสำน บรณำกำรเพอใหเกดเปนควำมรใหมเกดขน

1.3 ควำมรดำนหลกกำรทำงดำนวทยำศำสตร ควำมรทไดสำมำรถอำงอง น ำควำมรหลำย ๆ อยำงมำผสมผสำนกนเกดเปนควำมรใหมได

1.4 ควำมรดำนขอตกลง จะเปนกำรยอมรบมตรวมกนของนกวทยำศำสตรทจะใชสญลกษณ เครองหมำย ตวยอ หรออกษรตำง ๆ ทจะมำใชแทนควำมหมำยหรอค ำพดทำงดำนวทยำศำสตร

1.5 ควำมรดำนขนตอนของกำรเกดปรำกฎกำรณตำง ๆ กำรเกดปรำกฏกำรตำง ๆ ในธรรมชำต สำมำรถน ำควำมรทำงดำนวทยำศำสตรมำอธบำยไดเปนขนเปนตอนตำมทฤษฎ

1.6 ควำมรดำนกำรแบงเปนเภท นกวทยำศำสตรสำมำรถสรำงมำตรฐำนดวยกำรสรำงเกณฑในกำรแบงประเภทตำง ๆ ของสงของ

1.7 ควำมรดำนกลวธทำงวทยำศำสตรดำนควำมสำมำรถทจะสอใหนกเรยนร ควำมรทไดมำจำกกำรอำนหนงสอหรอแมแตกำรบอกเลำของคร

1.8 ควำมรดำนค ำศพทดำนวทยำศำสตร ค ำศพทจะนยำมถงสงตำง ๆ ทอยในธรรมชำตโดยนกวทยำศำสตรเปนคนก ำหนดขน

29

1.9 ควำมรดำนทฤษฎ ทเกดจำกกำรทนกวทยำศำสตรสำมำรถน ำทฤษฎมำท ำนำยปรำกฏกำรณตำง ๆ ในชวตประจ ำวนได

2. ดำนควำมเขำใจ คอ กำรทนกเรยนแสดงออกทำงพฤตกรรมของผเรยนทเกดจำกกำรเรยนรวำสำมำรถน ำควำมรไปใชไดหรอไม แบงออกเปน 2 กลมคอ

2.1 กลมทเขำใจถงควำมจรง กฎ ทฤษฎตำง ๆ โดยผเรยนสำมำรถแสดงออกมำทำงพฤตกรรม สำมำรถอธบำยสงตำง ๆ ตำมควำมเปนจรงทเปนสถำนกำรณใหมแตใชควำมรจำกสถำนกำรณเดม

2.2 กลมทเขำใจเกยวกบขอเทจจรงสำมำรถแปลควำมหมำยใหอยในรปของสญลกษณ ตวอกษร และสำมำรถแปลควำมหมำยของสญลกษณ ตวอกษรได

3. ดำนกระบวนกำรทำงวทยำศำสตร จะเกดจำกพฤตกรรมของนกเรยนทเกดจำกกำรสบเสำหำควำมรโดยใชขนตอน หรอกระบวนกำรทำงดำนวทยำศำสตรทเหมำะสม ท ำใหนกเรยนเกดควำมพงพอใจตอกำรแสวงหำควำมรใหม

4. ดำนกำรน ำควำมรและขนตอนหรอกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรมำประยกตใช จะเปนดำนทนกเรยนตองน ำควำมรทไดมำปรบใชในชวตประจ ำวน เพอทจะแกไขปญหำดวยทกษะ และกระบวนกำรทำงวทยำศำสตร

จำกทกลำวมำขำงตน สำมำรถน ำองคควำมรตำง ๆ มำปรบใชกบวชำทำงดำนวทยำศำสตรคอวชำเคม กลำวไดวำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม หมำยถง ควำมรควำมสำมำรถของผเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ซงวดไดจำกกำรตอบแบบทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ ำนวน 40 ขอ ทผวจยไดสรำงขนตำมจดประสงคกำรเรยนร และไดผำนกำรตรวจสอบคณภำพเครองมอแลว เพอท ำกำรทดสอบกอนเรยน (Pretest) และหลงเรยน (Posttest) ซงครอบคลมพฤตกรรมทตองกำรวด 5 ระดบ คอ ควำมรควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใช วเครำะห สงเครำะห

2.2 กำรวดและประเมนผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตร ชวลต ชก ำแพง (2550 : 90-91) ไดกลำวถงกำรวดและประเมนผลกลมสำระกำร

เรยนรวทยำศำสตรวำ กำรประเมนผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำวทยำศำสตรเปนกำรพจำรณำผลทเกดจำกกำรวด กำรเรยนรในภำพรวม กำรประเมนผลกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตรจงประกอบดวย กำรประเมนควำมเขำใจกระบวนกำรวทยำศำสตร เจตคตวทยำศำสตร ทกษะกำรใชหองปฏบตกำรทำงวทยำศำสตรและควำมรบผดชอบในกำรปฏบตงำนวทยำศำสตรซงควำมกำวหนำดำนตำงๆ ของผเรยนจะสงผลตอจดประสงคของรำยวชำ ผลกำรเรยนรทคำดหวง และมำตรฐำนกำรเรยนรทสถำนศกษำก ำหนดไว กำรวดและประเมนผล ตวผเรยนกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตรจงวดและประเมน 2 แนวทำงคอกำรวดและประเมนผลตำมคมอ Taxonomy of educational objectives ของ Bloom และ กำรประเมนตำมสภำพจรง (Authentic assessment)

30

พฤตกรรมทตองกำรท ำกำรวดประเมนผเรยนดงน 1. ดำนควำมรควำมจ ำ หมำยถง ควำมสำมำรถในกำรระลกถงสงทเคยเรยนร

มำแลวเกยวกบขอเทจจรง ศพทนยำม มโนทศน ขอตกลง กำรจดประเภท เทคนควธกำร หลกกำร กฎ ทฤษฎ และแนวคดทส ำคญทำงดำนวทยำศำสตร นกเรยนทมควำมสำมำรถในดำนน จะแสดงออกโดยสำมำรถใหค ำจ ำกดควำมหรอนยำม เลำเหตกำรณ จดบนทก เรยกชอ อำนสญลกษณ และระลกขอสรปได กำรวดพฤตกรรมดำนควำมรควำมจ ำลกษณะของขอสอบจะถำมเกยวกบควำมรควำมจ ำไมเกนรอยละยสบของขอสอบทงหมด

2. ดำนควำมเขำใจ หมำยถง ควำมสำมำรถในกำรอธบำย กำรแปลควำม กำรตควำมสรำงขอสรป ขยำยควำม นกเรยนมควำมสำมำรถในดำนนจะแสดงออกโดยสำมำรถเปรยบเทยบแสดงควำมสมพนธ กำรอธบำยชแนะ กำรจ ำแนกเขำหมวดหม ยกตวอยำง ใหเหตผล จบใจควำมเขยนภำพประกอบ ตดสนเลอก แสดงควำมเหน อำนกรำฟแผนภมและแผนภำพได

2.1 พฤตกรรมควำมเขำใจ แบงออกเปน 3 ระดบ 2.1.1 ควำมสำมำรถอธบำยควำมเขำใจตำงๆไดดวยตนเอง 2.1.2 ควำมสำมำรถจ ำแนกหรอระบควำมรไ ดเมอปรำกฏในรป

สถำนกำรณใหม 2.1.3 ควำมสำมำรถแปลควำมรจำกสญลกษณหนงไปสอกสญลกษณ

หนง 2.2 กำรวดพฤตกรรมควำมเขำใจ ลกษณะของขอสอบจะถำมใหนกเรยน

อธบำยหรอบรรยำยควำมรตำงๆ ดวยค ำพดของตวหรอใหระบขอเทจจรง มโนทศน หลกกำร กฎ หรอทฤษฎทเกยวของ กบสถำนกำรณทก ำหนดให หรอใหแปลควำมหมำยสถำนกำรณ ทก ำหนดใหซงอำจอยในรปของขอควำม สญลกษณ รปภำพ หรอแผนภำพ เปนตน

3. ดำนกำรน ำไปใช เปนกำรวดควำมสำมำรถดำนกำรน ำเอำควำมรควำมเขำใจ มำประยกตใช หรอแกปญหำในเหตกำรณ หรอสถำนกำรณใหมไดอยำงเหมำะสม กำรเขยนค ำถำมในระดบนอำจเขยนค ำถำมควำมสอดคลองระหวำงวชำและกำรปฏบต ถำมใหอธบำย หลกวชำ ถำมใหแกปญหำ ถำมเหตผลของภำคปฏบต

4. ดำนกำรวเครำะห เปนกำรวดควำมสำมำรถในกำรแยกแยะหรอแจกแจง รำยละเอยดของเรองรำว ควำมคด กำรปฏบตออกเปนระดบยอยๆ โดยอำศยหลกกำรหรอกฎเกณฑตำงๆ เพอคนพบขอเทจจรงและคณสมบตบำงประกำร ค ำถำมระดบกำรวเครำะห แบงออก 3 ประเภท คอ กำรวเครำะหควำมส ำคญ กำรวเครำะหควำมสมพนธ และกำรวเครำะหหลกกำร

5. ดำนกำรสงเครำะห เปนกำรวดควำมสำมำรถในกำรรวบรวมและผสมผสำนในดำนรำยละเอยดหรอเรองรำวปลกยอย ของขอมลสรำงเปนสงใหมทแตกตำงจำกเดม ควำมสำมำรถดงกลำวเปนพนฐำนของควำมคดรเรมสรำงสรรค ค ำถำมระดบนแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก กำรสงเครำะหขอควำม กำรสงเครำะหแผนงำน กำรสงเครำะหควำมสมพนธ

31

6. ดำนกำรวดและประเมนคำ เปนกำรวดควำมสำมำรถในดำนกำรสรปคำหรอตรำคำ เกยวกบเรองรำว ควำมคด พฤตกรรมวำด-เลว เหมำะสม-ไมเหมำะสม เพอหำจดประสงคบำงประกำรมำอำงโดยใชเกณฑภำยในและกำรประเมนโดยใชเกณฑภำยนอก

ดงนนกำรวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตร จะเปนไปตำมแนวคดของ Bloom โดยเปนกำรวดพฤตกรรมกำรเรยนรทงหมด 6 ดำน คอควำมรควำมจ ำ ดำนควำมเขำใจ ดำนกำรน ำไปใช ดำนกำรวเครำะห ดำนกำรสงเครำะห ดำนกำรประเมนคำ แตในงำนวจยฉบบนจะเปนกำรวดพฤตกรรมกำรเรยนร 5 ดำนคอ ควำมรควำมจ ำ ดำนควำมเขำใจ ดำนกำรน ำไปใช ดำนกำรวเครำะห ดำนกำรสงเครำะห

2.3 แบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน พสณ ฟองศร (2554 : 241) ไดใหควำมหมำยของแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน

วำ เปนแบบทดสอบทมกำรนยมใชกนมำกทสดในทำงกำรศกษำไมวำจะเพอกำรประเมน กำรวจย หรอเพอกำรเรยนกำรสอน กำรสอบคดเลอก เพอวดระดบควำมรของนกเรยนวำอยในระดบใด

รำตร นนทสคนธ (2555 : 50) ไดใหควำมหมำยของแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน วำ เปน แบบทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำตำง ๆ ในโรงเรยนเปนแบบทดสอบทวดเนอหำวชำตำง ๆ ทมกำรเรยนกำรสอนในสถำนศกษำซงสวนใหญจงวดพฤตกรรมดำนพทธพสยคอวดดำนควำมรควำมสำมำรถ

ศรชย กำญจนวำส (2556: 165) ไดใหควำมหมำยของแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน วำ เปนเครองมออยำงหนงทใชในกำรวดและประเมนผลกำรเรยนรของนกเรยนตำมเปำหมำยทไดก ำหนดไว เพอใหทรำบวำผเรยนมควำมสำมำรถอยในระดบใด โดยจะเปรยบเทยบกบมำตรฐำนทไดก ำหนดไวและเปรยบเทยบกบเพอนรวมชนเรยน

จำกทกลำวมำขำงตนจงสรปไดวำ แบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน คอ แบบทดสอบทใชวดควำมร ควำมสำมำรถ ของผเรยนผำนกำรเรยนร เพอดวำเปนไปตำมเปำหมำยทครผสอนไดก ำหนดไวหรอไมโดยงำนวจยนสรำงแบบทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมเรอง ของแขง ของเหลว และแกส เพอวดระดบควำมสำมำรถของผเรยนแตละบคคล

2.4 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน พชต ฤทธจรญ (2550 : 61-62) ไดกลำวถงแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนเปนสวน

หนงของกำรวดพฤตกรรมดำนพทธพสย เปนกำรวดควำมสำมำรถดำนสตปญญำ ไดแก ควำมสำมำรถดำนควำมร ควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใชกำรวเครำะหกำรสงเครำะหและกำรประเมนคำ เครองมอทใชวดพฤตกรรมดำนพทธพสยทใชสวนใหญเปนแบบทดสอบซงจะมอยหลำยประเภทดวยกนแบบทดสอบจะเปนชดของค ำถำมหรอกลมงำนใด ๆ ทสรำงขนเพอกำรชกน ำใหผถกทดสอบแสดงพฤตกรรมอยำงใดอยำงหนงออกมำใหผสอบสงเกตไดและวดได

32

โดยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน (Achievement test) เปนแบบทดสอบทมงหวงสมรรถภำพดำนสมองแบงออกเปน 2 ประเภท (รำตร นนทสคนธ, 2555 : 50) คอ

1. แบบทดสอบทครสรำงขนเอง (Teacher-made test) เปนแบบทดสอบทมงหวงผลสมฤทธของผเรยนเฉพำะกลมทผสอนมใชกนทวไปในโรงเรยนซงท ำใหครสำมำรถวดไดตรงจดมงหมำยครอบครผสอนเปนผออกขอสอบเอง สำมำรถแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ

1.1 แบบทดสอบปรนย (Objective test) เปนแบบทดสอบทก ำหนดใหผเขำสอบ เลอกค ำตอบจำกสงทขอสอบก ำหนดใหมำ ไมสำมำรถแสดงควำมรสกนกคดได

1.2 แบบทดสอบอตนย (Subjective or essay test) จะเปนแบบทดสอบทเปดโอกำสใหผสอบสำมำรถ เขยนแสดงควำมรทเกยวของกบโจทยปญหำไดอยำงเตมท

2. แบบทดสอบมำตรฐำน (Standardized test) เปนแบบทดสอบทมงหวงผลสมฤทธทไดมกำรหำคณภำพมมำตรฐำนในกำรด ำเนนกำรตอและมำตรฐำนในกำรแปลจงมขอดคอคณภำพของแบบทดสอบทเชอถอไดพรอมใหสำมำรถน ำผลไปเปรยบเทยบไดกวำงขวำงกวำ

ซงแบบทดสอบมขนตอนกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนตำมนกวชำกำรดงตอไปน

พชต ฤทธจรญ (2550 : 97-98) ไดกลำวถงขนตอนกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนมขนตอนในกำรด ำเนนกำรดงตอไปน

1. วเครำะหหลกสตรและสรำงตำรำงวเครำะหหลกสตร กำรสรำงแบบทดสอบควรเรมตนดวยกำรวเครำะหหลกสตรและสรำงตำร ำง

วเครำะหหลกสตรเพอวเครำะหเนอหำสำระและพฤตกรรมทตองกำรจะวด ตำรำงวเครำะหหลกสตรจะใชเปนกรอบในกำรออกขอสอบโดยระบจ ำนวนขอสอบ และพฤตกรรมทตองกำรจะวดไว

2. ก ำหนดจดประสงคกำรเรยนร จดประสงคกำรเรยนรเปนพฤตกรรมทเปนผลกำรเรยนร ทผสอนมงหวงจะใหเกดกบ

ผเรยนซงผสอนจะตองก ำหนดไวลวงหนำส ำหรบเปนแนวทำงในกำรจดกำรเรยนกำรสอนและกำรสรำงขอสอบวดผลสมฤทธ

3. ก ำหนดชนดของขอสอบและศกษำวธสรำง โดยกำรศกษำตำรำงวเครำะหหลกสตรและจดประสงคกำรเรยนร ผออกขอสอบตอง

พจำรณำและตดสนใจเลอกใชชนดของขอสอบทจะใชวดวำจะเปนแบบใด โดยตองเลอกใหสอดคลองกบจดประสงคกำรเรยนรและเหมำะสมกบวยของผเรยน แลวศกษำวธเขยนขอสอบชนดนนใหมควำมรควำมเขำใจในหลกและวธกำรเขยนขอสอบ

33

4. เขยนขอสอบ ผออกขอสอบลงมอเขยนขอสอบตำมรำยละเอยดทก ำหนดไวในตำรำงวเครำะห

หลกสตรและใหสอดคลองกบจดประสงคกำรเรยนรโดยอำศยหลกและวธกำรเขยนขอสอบทไดศกษำมำแลว

5. ตรวจทำนขอสอบ ขอสอบทเขยนไวแลวนนมควำมถกตองตำมหลกวชำมควำมสมบรณครบถวนตำม

รำยละเอยดทก ำหนดไวในตำรำงวเครำะหหลกสตร ผออกขอสอบตองพจำรณำทบทวนตรวจทำนขอสอบอกครงกอนทจะจดพมพและน ำไปใชตอไป

6. จดพมพแบบทดสอบฉบบทดลอง เมอตรวจทำนขอสอบเสรจแลวใหพมพขอสอบทงหมดจดท ำเปนแบบทดสอบฉบบ

ทดลองโดยมค ำชแจงหรอค ำอธบำยวธตอบแบบสอบและจดวำงรปแบบกำรพมพใหเหมำะสม

7. ทดลองสอบและวเครำะหขอสอบ กำรทดลองสอบและวเครำะหขอสอบเปนวธกำรตรวจสอบคณภำพของแบบทดสอบ

กอนน ำไปใชจรงโดยน ำแบบทดสอบไปทดลองสอบกบกลมทมลกษณะคลำยคลงกนกบกลมทตองกำรสอบจรงแลวน ำผลกำรสอบมำวเครำะหและปรบปรงขอสอบใหมคณภำพโดยสภำพกำรปฏบตจรงของกำรทดสอบวดผลสมฤทธในโรงเรยนมกไมคอยมกำรทดสอบและวเครำะหขอสอบ สวนใหญน ำแบบทดสอบไปใชทดสอบแลวจงวเครำะหขอสอบเพอปรบปรงขอสอบและน ำไปใชในครงตอไป

8. จดท ำแบบทดสอบฉบบจรง จำกผลกำรวเครำะหขอสอบหำกพบวำขอสอบใดไมมคณภำพหรอมคณภำพไมดพอ

อำจจะตองตดทงหรอปรบปรงแกไขขอสอบใหมคณภำพดขนแลวจงจดท ำเปนแบบทดสอบฉบบจรงทจะน ำไปทดสอบกบกลมตวอยำง

34

แผนผงขนตอนกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

แผนภม 1 ขนตอนกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธ (พชต ฤทธจรญ, 2550 : 99)

โดยคณลกษณะของแบบทดสอบทดนนจะตองวเครำะหคำตำง ๆ ตำมนกวชำกำรดงตอไปน

รำตร นนทสคนธ (2555 : 87-90) ไดกลำวถงลกษณะของขอสอบทดมมำกมำยหลำยประกำรในทนจะเสนอเฉพำะทส ำคญ 10 ประกำรคอ

1. ควำมเชอมน (Reliability) ควำมเชอมนของแบบทดสอบหมำยถงควำมคงเสนคงวำของผลกำรวดทน ำเครองมอ

นนไปทดสอบกลมตวอยำงไมวำจะทดสอบกครง ๆ กตำมกยงคงไดคะแนนเทำเดมเชนน ำเครองมอวด

วเครำะหหลกสตรและสรำงตำรำงวเครำะหหลกสตร

ก ำหนดจดประสงคกำรเรยนร

ก ำหนดชนดของขอสอบและศกษำวธกำรสรำง

เขยนขอสอบ

ตรวจทำนขอสอบ

จดพมพแบบทดสอบฉบบทดลอง

ทดลองสอบและวเครำะหคณภำพขอสอบ

จดท ำแบบทดสอบฉบบจรง

35

ไปทดสอบกบเดกคนหนงปรำกฏวำไดคะแนน 18 เวนไปประมำณ 2-3 วนหรอ 1 สปดำหน ำไปทดสอบกบเดกคนเดมกคงได 18 คะแนนเหมอนเดมแสดงวำเครองมอวดนนมควำมเชอมนหรอควำมเชอมนกคอควำมคงทนทแนนอนของคะแนนทไดจำกกำรทดสอบไมวำจะสอบกครงกตำมของเครองมออนนน

2. ควำมเทยงตรง (Validity) ควำมเทยงตรงของเครองมอวดหมำยถงเครองมอนนสำมำรถวดไดตำมสงทตองกำร

จะวดหรอวดไดตรงตำมจดประสงคทตองกำรจะวด ควำมเทยงตรงแบงออกไดเปน 3 ประเภทคอควำมเทยงตรงตำมเนอหำ ควำมเทยงตรงตำมโครงสรำง และควำมเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ

2.1 ควำมเทยงตรงตำมเนอหำ (Content Validity) กำรทครสอนนกเรยนในเรองอะไรกจะออกขอสอบวดเรองนนเชนสอนวธประถมพยำบำลเมออยำกจะรวำนกเรยนรเรองกำรปฐมพยำบำลมำกแคไหนกออกขอสอบวดควำมรเรองกำรปฐมพยำบำลแตถำไปออกวดเรองกำรวำยน ำแหงกจะถอวำขอสอบนนวดไมเทยงตรงตำมเนอหำดงนนกำรทจะรวำขอสอบมควำมเทยงตรงตำมเนอหำหรอไมกน ำขอสอบไปเปรยบเทยบกบตำรำงวเครำะหหลกสตร ภำคเนอหำวชำวำขอสอบฉบบนนวดเนอหำทสอนนกเรยนไปไดครอบคลมเพยงใดถำวดไดครอบคลมตำรำงวเครำะหหลกสตรหรอวำมควำมเทยงตรงตำมเนอหำวำมเทยงตรงตำมเนอหำ

2.2 ควำมเทยงตรงตำมโครงสรำง หมำยถง แบบทดสอบใดกตำมทสำมำรถวดไดตำมลกษณะหรอตำมทฤษฎตำง ๆ ของโครงสรำงนน เชนลกษณะของกำรวเครำะหควำมเปนประชำธปไตยของผน ำลกษณะพฤตกรรมทตองกำรหรอไม ถำสำมำรถสรำงแบบทดสอบตำมลกษณะทตองกำร กถอวำแบบทดสอบนนมควำมเทยงตรงตำมโครงสรำง ขอสอบแตละขอนนเขยนค ำถำมตำมพฤตกรรมทจะวดในตำรำงวเครำะหหลกสตรหรอไมนนเอง

2.3 ควำมเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ เปนควำมเทยงตรงแบบอำศยเกณฑทตองกำรเปนหลกแบงออกเปน 2 อยำงคอ ก. ควำมเทยงตรงตำมสภำพ (Concurrent Validity) หมำยถง แบบทดสอบทสำมำรถวดไดตำมสภำพควำมเปนจรงของกลมตวอยำง ข. ควำมเทยงตรงเชงพยำกรณ (Predictive Validity) แบบทดสอบฉบบใดกตำมทมควำมเทยงตรงเชงพยำกรณแลว เมอน ำไปทดสอบกบกลมตวอยำงกสำมำรถทจะพยำกรณอนำคตของกลมตวอยำงไดอยำงถกตอง

3. ควำมยำกงำย (Difficulty) ควำมยำกงำยหมำยถงคำทไดจำกจ ำนวนคนทท ำขอสอบนนถก ถำมจ ำนวนคนทท ำ

ขอสอบนนถกมำก กถอวำขอสอบนนงำย ถำจ ำนวนคนทท ำขอสอบนนถกนอย กถอวำขอสอบนนมควำมยำกถำมจ ำนวนคนท ำขอสอบนนถกครงหนงคอท ำถก 50% กถอวำขอสอบนนมควำมยำกงำยปำนกลำงคำควำมยำกงำยนจะใชสญลกษณ P

36

4. อ ำนำจจ ำแนก (Discrimination) อ ำนำจจ ำแนก หมำยถง ควำมสำมำรถในกำรจ ำแนกเดกเกงและเดกออนได ในขอ

ค ำถำมของขอสอบแบบองกลม แตถำเปนขอสอบแบบอง เกณฑ อ ำนำจจ ำแนก หมำยถง ควำมสำมำรถในกำรจ ำแนกควำมรกอนเรยนและควำมรหลงเรยน คำอ ำนำจจ ำแนก จะใชสญลกษณ r หรอ D แทน

5. ควำมเปนปรนย (Objectivity) แบบทดสอบทมควำมเปนปรนยหมำยถงแบบทดสอบทมลกษณะ 3 ประกำร ดงน

1) ควำมแจมชดในควำมหมำยขอควำม 2 2) ควำมแจมชดในวธตรวจหรอมำตรฐำนกำรใหคะแนน 3) ควำมเดนชดในกำรแปลควำมหมำยของคะแนน

คณภำพขอน แบบทดสอบจะขำดไมไดเพรำะเปนสงทท ำใหเกดคณภำพทำงดำนควำมเชอมนสงและควำมเทยงตรงของกำรวดดวย กลำวคอ ถำขอค ำถำมแตละขอของเครองมอ ถำม ไดจดเจน ไมวำใครจะอำนกตำมจะเขำใจไดตรงกนวำท ำอะไร กำรตรวจใหคะแนนตองมเกณฑในกำรใหคะแนนเมอไดคะแนนมำกแปลควำมหมำยไดชดเจนเปนตน

6. ถำมไดเจำะจง (Definite) เขยนขอค ำถำมไดชดเจน โดยถำมใหเจำะจงลงไป วำถำมอะไร อยำตงค ำถำมท

คลมเครอหรอทำงวกวน เพรำะจะท ำใหนกเรยนอำนค ำถำมแลวไมรวำครถำมอะไรซงจะมผลท ำใหขอสอบขำดควำมเปนปรนยไปดวย

7. ถำมใหลก ๆ (Searching) ขอค ำถำมทดจะตองถำมวดพฤตกรรมขนสง ๆ เชน ค ำถำมวดควำมเขำใจ น ำไปใช

วเครำะหสงเครำะหและประเมนคำเปนตน ไมควรถำมค ำถำมทวดแตจ ำอยำงเดยวซงจะท ำใหขอสอบวดพฤตกรรมทไมครอบคลม อนมผลตอควำมเทยงตรงตำมโครงสรำงทนท

8. ยตธรรม (Fair) ขอสอบทดจะตองประกอบดวยขอค ำถำมทวดครอบคลมเนอหำทเรยนไป ไมใชถำม

เจำะจงเฉพำะเนอหำตอนใดตอนหนงเทำนน เพอใหนกเรยนทผำนกำรอำนทกเรองตอบได ซงจะเปนกำรใหเหนวำเรำไมเสยเวลำอำน เพรำะถำยงอำนเนอหำมำกกยงตอบไดมำก

9. ค ำถำมจะตองมลกษณะยวย (Exemplary) ค ำถำมทดจะตองเขยนแลวยวยหรอเรำให นกเรยนอยำกจะตอบ หรอท ำตอไปหรอ

อยำกรอยำกเหนตอไป โดยปกตแลวมกจะเปนค ำถำมทเขยนวดพฤตกรรมขนสง ท ำใหนกเรยนตองคดในกำรตอบ และเมอตอบแลวกอยำกจะรค ำตอบทถกจรงท ำใหมแรงทจะคนควำหำควำมรมำตอบใหม

10. ประสทธภำพ (Efficiency) ขอสอบทดจะตองมประสทธภำพของกำรสอบ แบบทดสอบไมเพยงพอ แตสอบเพอ

วดควำมรนกเรยนเพยงอยำงเดยว แตตองตอบแลวใชผลกำรสอบไปท ำประโยชนไดใหคมกบเวลำและเงนทไดเสยไปแลว เชน ใชผลกำรสอบไปใชในกำรแนะแนวหำจดบกพรองของกำรเรยนเปนตน

37

3. ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

3.1 ควำมหมำยของกำรคดแกปญหำ สวมล เขยวแกว (2540: 67) ปญหำ หมำยถง เหตกำรณหรอสถำนกำรณทท ำใหเกด

อปสรรคในกำรด ำเนนงำนซงคนและสตวไมสำมำรถตอบสนองตำมทเคยเรยนรมำแลวได จ ำเปนตองศกษำหำสำเหตของปญหำและก ำจดปญหำเหลำนนดวยกระบวนกำรทเหมำะสม

พจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน (2542: 687) ปญหำคอขอสงสย ค ำถำม ขอทตองพจำรณำหรอสรปไดวำปญหำ คอ สงทซบซอนยงยำกเปนอปสรรคทยงหำค ำตอบไมได และกำรทจะไดค ำตอบมำนนตองใชกระบวนกำรทเหมำะสม

อมพวำ รกบดำ (2549: 29) ปญหำคอเหตกำรณทเรำตองใชควำมคดในกำรแกไขซงปญหำนนเปนสงทเรำไมสำมำรถทจะคดแกไดทนทจ ำเปนตองอำศยเวลำประสบกำรณหรอกำรคนหำแนวทำงในกำรแกไขใหเหตกำรณนนเปนปกต หรอใหเหตกำรณนนผำนพนไปดวยด

จำกกำรศกษำสรปไดวำ ปญหำหมำยถงประเดน สถำนกำรณและเหตกำรณใหมทประสบแลวไมสำมำรถคดแกไขไดในทนททนใดตองอำศยควำมคดเวลำ ควำมร ประสบกำรณ ในกำรแกไขใหเหตกำรณนนๆใหผำนไปได

Krulik และ Rudnick (1993) ใหควำมหมำยของกำรแกปญหำวำกำรแกปญหำเปนกระบวนกำรทแตละบคคลใช กอนทจะไดมำซงควำมร ทกษะ และควำมเขำใจ ซงกระบวนกำร แกปญหำเรมตนจำกกำรเผชญหนำกบปญหำและสนสดลงเมอไดค ำตอบทตรงตำมวตถประสงค

สภำมำศ เทยนทอง (2553: 12) ใหควำมหมำยของควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ วำ เปนกำรปฏบตอนเกดจำกกำรคดหำแนวทำง เพอขจดสงทมำขดขวำงสกดกนกำรด ำเนนงำน

วดำด หะยตำเฮร (2557: 32-33) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ หมำยถงควำมสำมำรถทตองคดวเครำะห พจำรณำไตรตรอง และกำรตดสนใจ ในกำรหำวธกำร เพอขจดอปสรรคเหลำนน น ำไปสกำรบรรลค ำตอบทตรงตำมวตถประสงคซงนกเรยนจะสำมำรถน ำสงทเรยนรและสำมำรถน ำไปประยกตใชในสถำนกำรณอน ๆ ได

กญชร คำขำย (2540 : 40) ไดสรปควำมหมำยของ กำรคดแกปญหำ หมำยถง ควำมสำมำรถทำงสมองในกำรขจดสภำวะควำมไมสมดลทเกดขน โดยพยำยำม ปรบตวเองและสงแวดลอมใหผสมกลมกลนกลบเขำสสภำวะสมดลหรอสภำวะทเรำคำดหวง ในชวตประจ ำวนของคนเรำนนมกจะพบปญหำตำง ๆ มำกมำย เชน ปญหำสวนตว ปญหำเกยวกบกำรท ำงำนปญหำทำงสงคม เปนตน ผคดแกปญหำจะตองศกษำถงสำเหตทมำของปญหำ ซงจะมลกษณะแตกตำงกน และจะพยำยำมคดคนหำวธกำรทเหมำะสมทสดเพอจะแกไข กำรคดหำวธกำรอำจไดมำโดยกำรศกษำหำควำมรจำกแหลงตำง ๆ กำรขอค ำปรกษำจำกผทมประสบกำรณเกยวกบเรองนนมำกอน แลวจงตดสนใจเลอกวธทดทสดในกำรตดสนใจนน ไมวำเรองเลกนอยหรอเรองใหญ ทอำจท ำใหวถชวตตองเปลยนไป บอยครงเรำอำจมค ำตอบ มำกกวำหนง ซงมกเกดจำกกำรเปลยนรปแบบในกำรคดของตนเอง กำรฝกฝนวธคดแกปญหำนนจะเกดขนตงแต ชวงแรกของชวต จงท ำใหสำมำรถทจะเหน

38

ทำงเลอกตำง ๆ ได และจะทวควำมยำกมำกขนเมอเรำเตบโตเปนผใหญขนไป รวมทงลกษณะนส ยสวนบคคลกมสวนสมพนธกบรปแบบทำงควำมคดทจะท ำใหเรำพบทำงเลอกใหมและวธกำรแกปญหำทตำงออกไปจำกเดม

ดงนนจงสรปไดวำ กำรแกปญหำ หมำยถง กำรประยกตใชควำมรผำนกำรคดอยำงมวจำรณญำณ วเครำะห สงเครำะห เมอตองเผชญกบสถำนกำรณบำงอยำงและคดรเรมหำวธกำรและตดสนใจแสดงพฤตกรรมบำงอยำงออกไปเพอแกไขสถำนกำรณนน

3.2 ทฤษฎทเกยวของกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ทฤษฎพฒนำกำรทำงสตปญญำของเพยเจต ทฤษฎพฒนำกำรทำงสตปญญำ

ของเพยเจตแบงออกเปน 4 ขน ซงไดกลำวถงกำรแกปญหำคอ 1. กำรแกปญหำดวยกำรกระท ำ (Sensor motor Stage) ตงแตแรกเกดถง 2 ป เดก

จะรเฉพำะสงทเปนรปธรรมมควำมเจรญรวดเรวดำนควำมคด ควำมเขำใจ กำรใชประสำทสมผสตำง ๆ ตอสภำพจรงรอบตว จะท ำอะไรบอย ๆ ซ ำ ๆ เลยนแบบพยำยำมแกปญหำแบบลองผดลองถก ควำมสำมำรถในกำรคดวำงแผนอยในขดจ ำกด

2. ขนเตรยมควำมคดทมเหตผล (Preoperational Stage) อยในชวงอำย 2–7 ป แบงเปนชวงอำย 2–4 ป เดกวยนมควำมคดรวบยอดในเรองตำง ๆ แลวแตยงไมสมบรณยงไมมเหตผลใชภำษำและควำมเขำใจของสญลกษณควำมคดขนอยกบกำรรบรเปนสวนใหญไมสำมำรถใชเหตผลอยำงสมเหตสมผลชวงอำย 4–7 ป ควำมคดเรมมเหตผลมำกขน กำรคดและกำรตดสนใจขนอยกบกำรรบรมำกกวำควำมเขำใจเรมมปฏกรยำตอสงแวดลอมมำกขนอยำกรอยำกเหนซกถำมมำกขนควำมเขำใจของเดกวยนขนอยกบสงทรบรภำยนอกนนเอง

3. ขนกำรคดอยำงมเหตผลเชงรปธรรม (Concrete Operational Stage) อยในชวง อำยระหวำง 7–11 ป วยนสำมำรถใชสมองในกำรคดอยำงมเหตผลแตกระบวนกำรคดและกำรใชเหตผลในกำรแกปญหำตองอำศยสงทเปนรปธรรมสำมำรถคดกลบไปกลบมำไดและแบงแยกสงตำง ๆ เปนหมวดหมได

4. ขนกำรคดมเหตมผลเชงนำมธรรม (Formal Operational Stage) อยในชวงอำย 11–15 ป โครงสรำงควำมคดของเดกวยนพฒนำมำถงขนสงสดเรมเขำใจกฎเกณฑทำงสงคมดขน สำมำรถเรยนรโดยใชเหตผลมำอธบำยและแกปญหำตำง ๆ ทเกดขนไดเดกรจกคดตดสนปญหำมองเหนควำมสมพนธของสงตำง ๆ ไดมำกขนสนใจในสงทเปนนำมธรรมไดดขน

ทฤษฎกำรแกปญหำอยำงสรำงสรรคของทอรแรนซ ทฤษฎกำรแกปญหำอยำงสรำงสรรคของทอรแรนซ ไดกลำวถงรปแบบกำรแกปญหำ

อยำงสรำงสรรควำ มโครงสรำงของกระบวนกำรใชจนตนำกำรกำรคดหำทำงเลอกหลำย ๆ แบบกอน จะน ำไปเลอกใชในกำรแกปญหำแตละขนของทอรแรนซนน ผแกปญหำจะตองประเมนหรอตดสน แนวคดทจะแกปญหำตำง ๆ โดยรปแบบของทอรแรนซมจดมงหมำยดงน

39

1. เพอใหบคคลผแกปญหำทตงตนดวยควำมยงเหยงสบสนไปสกำรแกปญหำท สรำงสรรคและมประสทธภำพ

2. เพอสงเสรมใหมพฤตกรรมทสรำงสรรคซงเปนกำรปฏบตกำรของควำมร จนตนำกำร กำรประเมน ซงมผลใหเกดผลผลตใหม ควำมคดใหม ทเปนประโยชนและมคณคำตอบคคลและสงคม ซงกระบวนกำรแกปญหำอยำงสรำงสรรคแบงไดเปนขน ๆ ดงน

2.1 กำรคนหำควำมจรง (Fact - Finding) ขนนเรมจำกควำมรสกกงวลมควำมสบสนวนวำยขนในจตใจแตไมสำมำรถบอกไดวำเปนอะไรจงพยำยำมตงสตหำขอมล พจำรณำเพอหำสำเหตสงทท ำใหเกดควำมกงวล

2.2 กำรคนพบปญหำ (Problem - Finding) ขนนเกดตอจำกขนท 1 เมอไดพจำรณำโดยรอบคอบแลว จงเขำใจและสรปวำควำมกงวลและควำมสบสนวนวำยในใจ คอ กำรเกดปญหำขนนนเอง

2.3 กำรตงสมมตฐำน ( Idea - Finding) ขนนตอจำกขนท 2 เมอรวำเกดปญหำกพยำยำมคดและตงสมมตฐำนขนและรวบรวมขอมลตำงๆเพอน ำไปใชในกำรทดสอบสมมตฐำนในขนตอไป

2.4 กำรคนพบค ำตอบ (Solution - Finding) ขนนจะพบค ำตอบจำกกำรทดสอบสมมตฐำนในขนท 3

2.5 กำรยอมรบผลจำกกำรคนพบ (Acceptance - Finding) ขนนจะเปนกำรยอมรบค ำตอบทไดจำกกำรพสจนเรยบรอยแลววำจะแกปญหำใหส ำเรจอยำงไร กำรแกปญหำหรอกำรคนพบยงไมจบตรงนแตผลทไดจำกกำรคนพบจะไปสหนทำงทจะไปสแนวคดหรอสงใหมตอไปท เรยกวำ New Challenge

ทฤษฎและแนวคดของสเตรนเบอรก แนวคดเกยวกบสตปญญำโดยใชชอทฤษฎของแทงทฤษฎสำมศร (Triarchich

Theory) มสวนประกอบของสตปญญำ 3 สวน ซงอธบำยเปนทฤษฎยอย 3 ทฤษฎดงน 1. ทฤษฎยอยในดำนกำรคด (Componential Sub theory) เปนกระบวนกำร

ประมวลขอมลเบองตน ซงกระท ำตอโครงสรำงของสงของหรอสญลกษณตำง ๆ ทอยในกำรรบรในวถทำงของกำรสงผำนขอมลจำกกำรรบรเปนแนวควำมคดควำมสำมำรถดำนกระบวนกำรคดมองคประกอบทส ำคญ 3 สวนคอ

1.1. องคประกอบดำนปรบควำมคด เปนกระบวนกำรคด สงกำรซ งประกอบดวยกำรประมวลควำมร คดแกปญหำวำงแผน ตดตำมและประเมนผลเพอใหงำนด ำเนนไปอยำงถกตอง

1.2. องคประกอบดำนกำรปฏบตเปนกระบวนกำรลงมอปฏบตตำมกำรตดสนใจสงกำรองคประกอบดำนกำรปรบควำมคดและองคประกอบดำนปฏบตเปนกระบวนกำรทควบคกนไปเพรำะกำรคดอยำงเดยวไมเพยงพอตอกำรแกปญหำ

40

1.3. องคประกอบดำนกำรแสวงหำควำมรเปนกระบวนกำรแสวงหำ ควำมร ซงเปนสวนประกอบส ำคญของสตปญญำ อำศยกระบวนกำรคดเลอก กำรรวบรวมขอมล เลอกวธกำรเปรยบเทยบเพอใหขอมลทไดรบมำไดรบกำรเปรยบเทยบกบขอมลเดมท ำใหไดควำมรใหมทเหมำะสมเขำไวในระบบควำมจ ำ

2. ทฤษฎยอยดำนประสบกำรณ (Experimental Sub theory) ควำมสำมำรถทำงสตปญญำดำนประสบกำรณเปนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำแปลกใหม ซงเปนควำมสำมำรถของบคคลในกำรเรยนรแนวคดทใชในกำรแกปญหำ ตองอำศยควำมสำมำรถในกำรเขำใจปญหำและกำรด ำเนนกำรแกปญหำตำมควำมเขำใจนนควำมคลองในกำรประมวลผลขอมลเปนควำมสำมำรถในกำรใชควำมเรวในกำรประมวลผลควำมสำมำรถในกำรควบคมกำรประมวลผลและควำมคลองแคลวในกำรประมวลผล

3. ทฤษฎยอยดำนบรบทสงคม (Contextual Sub theory) ควำมสำมำรถทำงสตปญญำดำนบรบทสงคมเปนควำมสำมำรถในกำรปรบตวเขำกบสงแวดลอมกำรเลอกสงแวดลอมและกำรปรบแตงสงแวดลอมใหเหมำะกบสภำพกำรด ำเนนชวตของบคคล

3.3 ลกษณะของกระบวนกำรคดแกปญหำ

กญชร คำขำย (2540 : 41) ไดใหนยำมของลกษณะของกระบวนกำรคดแกปญหำมดงน

1. กำรแกปญหำตองเปนกำรกระท ำทมจดมงหมำย กำรกระท ำทขำดจดมงหมำยไมนบวำเปนกำรแกปญหำ

2. กำรแกปญหำมวธกำรหลำยวธ ผแกปญหำจะตองเลอกวธทมควำมเหมำะสมกบควำมตองกำรและ ควำมสำมำรถของตน

3. วธแกปญหำแตละปญหำอำจจะใชวธกำรทแตกตำงกน จะขนอยกบควำมเหมำะสม ปจจยหรอบรบททเกยวของกบปญหำนน ๆ

4. กำรแกปญหำจะตองอำศยควำมรแจงเหนจรง คอ ในกำรแกปญหำแตละครงนน จะตองศกษำปญหำให เขำใจถองแทเสยกอนจงจะสำมำรถแกปญหำนนได

5. กำรแกปญหำเปนกำรสรำงสรรค คอ เมอแกปญหำนนไดส ำเรจจะตองไดควำมรใหมเกดขนและผแกตองมสตปญญำงอกงำมขนดวย

6. ปญหำทน ำมำแกตองไมเปนกจกรรมทเกดขนอยเปนประจ ำ เพรำะกจกรรมทเกดขนเปนประจ ำนนไมถอวำเปนปญหำ

7. กระบวนกำรทท ำไปโดยไมมแบบแผน ไมถอวำเปนกระบวนกำรแกปญหำ 8. กจกรรมทน ำมำใชในกำรแกปญหำเดมไมได ไมถอวำเปนกระบวนกำร

แกปญหำ 9. กจกรรมทท ำไปเพอหลกเลยงปญหำ ไมถอวำเปนกระบวนกำรแกปญหำ

41

10. กำรแกปญหำยอมประกอบดวยกำรวพำกษ วจำรณ วเครำะหและสงเครำะห

3.4 สำเหตของกำรฝกกำรคดแกปญหำ กญชร คำขำย (2540 : 40) กำรคดแกปญหำ ถอวำเปนพนฐำนทส ำคญทสดของ

กำรคดทงมวล กำรคดแกปญหำเปนสงส ำคญตอวถกำรด ำเนนชวตในสงคมของมนษย ซงจะตองใชกำรคดเพอแกปญหำทเกดขนตลอดเวลำ ทกษะกำรคดแกปญหำเปนทกษะทเกยวของและมประโยชนตอกำรด ำรงชวตทวนวำยสบสนไดเปนอยำงด ผทมทกษะกำรคดแกปญหำจะสำมำรถเผชญกบภำวะสงคมทเครงเครยดไดอยำงเขมแขง ทกษะกำรแกปญหำจงมใชเปนเพยงกำรรจกคดและรจกกำรใชสมองหรอเปนทกษะทมงพฒนำสตปญญำแตเพยงอยำงเดยวเทำนน แตยงเปนทกษะทสำมำรถพฒนำทศนคต วธคด คำนยมควำมร ควำมเขำใจในสภำพกำรณของสงคมไดดอกดวย

ทกคนสำมำรถพฒนำควำมสำมำรถในกำรคดแกปญหำไดทงโดยตนเองและรบกำรฝกฝนจำกผอน นกคด แกปญหำจงควรมคณสมบต ดงน

1. รจกคดอยำงมเหตผล 2. ตงใจคนหำควำมจรง 3. กระตอรอรน 4. ใฝรใฝเรยน สนใจสงรอบดำน 5. เปดใจรบควำมคดใหม 6. มมนษยสมพนธ 7. มคณลกษณะควำมเปนผน ำ 8. กลำหำญ กลำเผชญควำมจรง 9. มควำมคดหลำกหลำยและคดยดหยน 10. มนใจในตนเอง 11. มควำมคดสรำงสรรค 12. ควำมสำมำรถในกำรปรบตวเขำกบสถำนกำรณ 13. ใจเยน สขม รอบคอบ

กำรหำแนวทำงแกปญหำหรอวธกำรแกปญหำใด ๆ นน นกคดแกปญหำควรระมดระวงและไมควรปฏบตในประเดนตอไปน

1. กำรระบปญหำไมถกตอง วำเปนปญหำจรงหรอลวงท ำใหแกไขไมถกจด ปญหำทแทจรงไมไดรบกำรแกไขจะยงสรำงควำมสบสนและบนทอนจตใจของผแกปญหำไปเรอย ๆ กำรระบปญหำตองชดเจน รวมทงไมควรดวนสรปลงควำมเหนเรวเกนไป เพรำะปญหำเดยวกน สำเหตอำจจะตำงกนกได

42

2. ขอบเขตของปญหำกวำงเกนไป ปญหำบำงอยำงเปนปญหำทใหญเกนไป เกยวของกบคนและหนวยงำน มำกมำย มกระบวนกำรหลำยอยำง หำกพยำยำมจะแกไขคนเดยวหรอในครำวเดยวกนใหเสรจสนคงเปนไปไดยำก

3. ก ำหนดวธกำรแกปญหำกอนทจะวเครำะหปญหำอยำงจรงจง บำงครงกำรอยในสภำวะคบขน ท ำใหมงเรงหำค ำตอบมำกกวำจะพจำรณำอยำงถองแทวำมนเปนค ำตอบทถกตองหรอไม และสำมำรถทจะแกปญหำไดจรงหรอไม

4. ลมคนทใกลชดปญหำมำกทสด คนทอยใกลชดกบงำนทสดจะรด ทสดวำปญหำคออะไร และควรคดแกปญหำอยำงไร ดงนน ควรเปดโอกำสใหเขำมสวนรวมในกำรตดสนแกปญหำดวย อำจจะท ำใหกำรคดแกปญหำนนส ำเรจลลวงดวยดและรวดเรว

5. ปญหำนนเกนก ำลงควำมสำมำรถของตนเอง หำกมองเหนวำปญหำนนตนเองไมสำมำรถคดแกปญหำไดคนเดยว ควรคดหำวธใหบคคลอนทเหมำะสมรวมคดแกปญหำดวย

6. ไมคดแบบใหมใชแตวธกำรเดม กำรคดแกปญหำนนจ ำเปนทจะตองน ำกระบวนกำรคดวเครำะหและ คดสรำงสรรคเขำมำชวย ดงนน จงจ ำเปนทตองคดหำวธกำรใหม ๆ เขำมำชวยในกำรคดแกปญหำ

7. ขำดเกณฑทดในกำรตดสนใจ กำรคดแกปญหำบำงครงเรำกอำจจะใชเหตผลหรอเกณฑกำรพจำรณำท ไมเหมำะสม เชน เลอกท ำเพรำะตนทนต ำ ท ำงำย แตไมไดค ำนงถงคณภำพ ควำมปลอดภย ควำมพงพอใจของลกคำเปนตน

8. ขอมลนอยเกนไป ควรพยำยำมหำขอมลใหมำกทสด ไมควรยตกำรหำสำเหตหรอทำงเลอกเมอคดคนได เพยงจ ำนวนหนง ทงน เพรำะในระยะแรกสำเหตและทำงเลอกทพบมกเปนสงททกคนคนพบมองเหนไดงำยแตมใชสำเหตหรอทำงเลอกทแทจรง ทงน เพรำะสำเหตและทำงเลอกทแทจรงมกจะซอนเรน มฉะนนปญหำคงไดรบกำรแกไขเรยบรอยไปแลว

9. หลงประสบกำรณ บคคลผสงอำยมประสบกำรณมำกเพรำะท ำงำนมำนำน มกมอทธพลอำงประสบกำรณขมขหรอกลำวอำงผอน ท ำใหผมควำมคดสรำงสรรคอำจชะงกงนไมกลำโตแยง และถำมคนประเภทนมำก กำรระบสำเหตและทำงเลอกจะเปนสงทมำจำกประสบกำรณเดมทงสน

10. หลงวชำกำร บคคลทมควำมรมำก แตขำดประสบกำรณเพรำะอำยนอยกจะอำงหลกวชำกำรขมหรอกลำวอำงผอนตลอดเวลำ เปนเหตใหผดอยกวำไมกลำเสนอขอคดเหน ฉะนนทงสำเหตและทำงเลอกจงเนนเฉพำะเชงวชำกำรบำงครงอำจไมสำมำรถน ำมำประยกตกบควำมจรงไดเพรำะมไดมองทควำมเปนไปได

11. ใชอำรมณไมใชเหตผล ในกำรวเครำะหขอมลใหใชเหตผลมใชอำรมณ หรอยดถอควำมคดเหนสวนบคคลเปนส ำคญ เพรำะแตละคนจะมทศนะหรอมองเหนควำมส ำคญไมเหมอนกนแมวำจะเปนเหตกำรณเดยวกน ดงนนควรรบฟงเหตผลของผอนประกอบกำรตดสนใจแกปญหำ

43

12. ขำดกำรประเมนผล โดยปกตเรำจะคดวำกำรคดแกปญหำคอกำรคดหำทำงออกทดไดกถอวำส ำเรจแลว แตควำมส ำเรจทแทจรงนนจ ำเปนจะตองมกำรลงมอปฏบต ก ำกบตดตำมและประเมนผล กำรประเมนผลจะท ำใหเรำทรำบวำแนวทำงกำรคดแกปญหำนนใชแนวทำงทดทสดหรอไม ยงมแนวทำงอน ๆ ทดกวำนหรอไม ดงนน กระบวนกำรคดแกปญหำจงจ ำเปนทจะตองมกำรประเมนผลดวย

3.5 ขนตอนในกระบวนกำรแกปญหำ กำรแกปญหำจ ำเปนตองมล ำดบขนตอนโดยนกกำรศกษำหลำยทำนไดเสนอขนตอน

ในกระบวนกำรแกปญหำแตกตำงกนออกไปอำทเชน Atkinson (1961: 224 - 225) อธบำยวำวธกำรแกปญหำคอวธเดยวกนกบวธกำร

ทำงวทยำศำสตรซงประกอบดวย 9 ขนตอนดงน 1. รและก ำหนดปญหำ 2. พจำรณำตรวจสอบประสบกำรณเดม 3. คนหำขอเทจจรงมำสนบสนนกำรแกปญหำ 4. ศกษำและประเมนผล 5. ตดสนใจเลอกวธกำรทดทสดมำด ำเนนกำร 6. ทดสอบ 7. สรป 8. น ำขอสรปไปใชในสถำนกำรณหรอกำรทดลองทเหมอนเดม 9. น ำขอสรปไปใชในกำรแกปญหำใหม

Dewey (1976: 130) ไดเสนอวธกำรแกปญหำเปนขนตอน ดงน 1. เตรยมกำร (Preparation) หมำยถงกำรรบรและเขำใจปญหำผประสบปญหำ

ตองรบรและเขำใจในตวปญหำกอนวำปญหำทแทจรงของเหตกำรณนน ๆ คออะไร 2. วเครำะหปญหำ (Analysis) หมำยถงกำรระบและแจกแจงลกษณะของปญหำ

ปญหำทเกดขนมลกษณะระดบควำมยำกงำยทแตกตำงกนกำรแกไขยอมแตกตำงกนจงจ ำเปนตอง พจำรณำสงตอไปน

2.1 อะไรบำงทเปนตวแปรตนหรอองคประกอบของปญหำ 2.2 อะไรบำงทตองท ำในกำรแกปญหำ 2.3 มองเฉพำะสงทเกดขนและแกปญหำทละตอน 2.4 ตองรค ำถำมทจะเปนกญแจน ำไปสกำรแกปญหำ 2.5 พจำรณำเฉพำะสงทเกยวของกบปญหำจรง ๆ บำงครงอำจมสงทมองเหน

ไมชดเจนเปนตวกอปญหำถำขจดสงนนไดกจะแกปญหำได

44

3. เสนอแนวทำงในกำรแกปญหำ (Production) หมำยถง กำรหำวธกำรแกปญหำใหตรงกบสำเหตของปญหำในรปของวธกำรเปนกำรรวบรวมขอเทจจร งเกยวกบปญหำเพอกำรตงสมมตฐำน

3.1. มวธกำรหำขอเทจจรงเกยวกบปญหำอยำงไร ใครเปนผใหขอมลนน 3.2. สรำงสมมตฐำนหรอค ำถำมทอำจเปนไปไดเพอชวยแกปญหำ 4. ตรวจสอบผล (Verification) หมำยถงกำรเสนอเกณฑเพอกำรตรวจสอบผลลพธ

ทไดจำกกำรเสนอวธกำรแกปญหำใหมจนกวำจะไดวธกำรทดทสดหรอถกตองทสด 5. กำรน ำไปประยกตใหม (Replication) หมำยถงกำรน ำวธกำรแกปญหำทถกตอง

ไปใชในโอกำสขำงหนำเมอพบกบเหตกำรณคลำยกบปญหำทเคยพบมำแลว

3.6 เครองมอและวธกำรทใชวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ เครองมอและวธกำรทใชวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำม 4 ประเภท (กรมวชำ

กำร, 2539: 66-74) ดงน 1. กำรสงเกต เปนเครองมอทใชในระหวำงกำรสอนของคร ชวยใหเหนกำรพฒนำ

ดำนกำรคดของผเรยนกำรสงเกตกำรแกปญหำของผเรยนม 2 วธ ดงน 1.1 กำรสงเกตแบบไมไดตงใจ เชน ขณะทผเรยนตอบค ำถำมหรอขณะท

ผเรยนใชกระบวนกำรแกปญหำในกำรท ำงำนโดยผสอนบนทกพฤตกรรมของผเรยนไวเปนขอมลใน กำรพจำรณำ

1.2 กำรสงเกตแบบตงใจ เปนกำรสงเกตและบนทกขอมลอยำงเปนระบบ มกำรจดท ำรำยกำรและแบบฟอรมกำรสงเกตไวลวงหนำชวยใหสงเกตตรงตำมพฤตกรรมทตองกำรวดมำกขน

2. กำรประเมนตนเองเปนกำรใหผเรยนไดประเมนตนเองวำมพฤตกรรมในเรอง กำรแกปญหำอยำงไร เมอพบปญหำใดปญหำหนงซงกำรประเมนตนเองจะสะทอนใหเหนกำรพฒนำกระบวนกำรแกปญหำของผเรยนแตละคน

3. แบบส ำรวจรำยกำรเปนเครองมอทผสอนสรำงขนเพอใชประเมนพฤตกรรมของผเรยนในกำรแกปญหำซงเปนประโยชนตอกำรเกบขอมลทเปนกระบวนกำรทมกำรแบงแยกกำรกระท ำหรอกำรแสดงออกตำง ๆ ไวอยำงชดเจน

4. แบบทดสอบขอเขยน กำรทดสอบขอเขยน เปนเครองมอทสะทอนใหเหนถงควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของผเรยน ผสอนตองก ำหนดสถำนกำรณทเปนปญหำใหผเรยนไดแกปญหำ มกำรก ำหนดเกณฑกำรใหคะแนนในแตละขนตอนตงแตขนแรกจนถงขนสดทำย

45

4. ควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร

4.1 ควำมหมำยของควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร ควำมพงพอใจ หรอควำมพอใจ ตรงกบค ำภำษำองกฤษ “Satisfaction” มผให

ควำมหมำยของควำมพงพอใจไวหลำยทำน ดงน พจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน (2552 : 455) ไดใหควำมหมำยวำ พงพอใจ

หมำยถง สมใจ ชอบใจ เหมำะ และพงใจ หมำยถง พอใจ ชอบใจ พชระ งำมชด (2549 : 18) ไดใหควำมหมำยของ ควำมพงพอใจ วำ ควำมพงพอใจ

หมำยถงควำมคดเหน วำมควำมพอใจหรอไมพอใจตอกำรปฏบตกจกรรมตำง ๆ ทไดรบมอบหมำยซงเปนผลเนองมำจำกกำรเรยน ดงนนครควรค ำนงถงควำมพงพอใจของนกเรยนโดยเฉพำะอยำงยงกำรจดกจกรรมกำรเรยนทสอดคลองกบควำมตองกำรและควำมสำมำรถของผเรยน

รชนวรรณ สขเสนำ (2550 : 66) ไดใหควำมหมำยของ ควำมพงพอใจ วำ ควำมพงพอใจ หมำยถง ควำมรสกนกคดหรอเจตคตของบคคลทมตอกำรท ำงำนในทำงบวก เชนควำมรสกชอบ พอใจ รก เตมใจ ซงเกดจำกกำรไดรบกำรตอบสนองควำมตองกำรทงทำงดำนวตถและดำนจตใจเปนควำมรสกทมควำมสขเมอด ำเนนปฏบตงำนตำง ๆ ทไดรบมอบหมำยจนประสบผลส ำเรจ

จรำพร ก ำจดทกข (2552: 23) ควำมพงพอใจหมำยถงควำมรสกทเปนกำรยอมรบควำมรสก ทยนดควำมรสกชอบในกำรไดรบบรกำรหรอไดรบกำรตอบสนองตำมควำมคำดหวงหรอควำม ตองกำรทบคคลนนไดตงไว

สมบตร บำรม (2551: 13) ควำมพงพอใจ หมำยถงควำมรสกเปน สขทเกดจำกทศนคต ทำงดำนบวกทมตอสงเรำหรอ สงกระตนทงจำกภำยในและภำยนอกของปจเจกบคคล

สดำรตน อะหลแอ (2558 : 48) ไดใหควำมหมำยของ ควำมพงพอใจ วำ ควำมพงพอใจหมำยถงควำมรสกด ควำมชอบและกำรใหคณคำของผเรยนตอกำรจดกำรเรยนรอนเปนผลมำจำกกำรจดกำรเรยนรผสอน ควำมรและบรรยำกำศของกำรจดกำรเรยนรรวมถงกำรทผเรยนปฏบตกจกรรมแลวประสบผลส ำเรจตำมควำมตองกำรของผเรยน

ดงนนจงสรปไดวำ ควำมพงพอใจ หมำยถง ควำมรสกของนกเรยน ควำมพงพอใจของนกเรยนทเกดจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนควำมรสกชอบหรอไมชอบ หรอควำมรสกเชงบวกหรอเชงลบ สำมำรถวดไดจำกแบบวดควำมพงพอใจในกำรจดกจกรรมกำรเรยนรทผวจยไดพฒนำขน

4.2 ทฤษฎทเกยวของกบควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร กำรท ำงำนทไดรบมอบหมำย กำรรบผดชอบงำนทเกดขน กระบวนกำรใหไดมำซง

ลกษณะของงำน หลกจำกเสรจกำรปฏบตงำนตำง ๆ กจะมอำรมณ ควำมรสกนกคด เกยวกบควำมพงพอใจทไดท ำในสงนน โดยควำมพงพอใจนจะมอยมำกหรอนอย เกดมำจำกปจจยหลำย ๆ ดำน ควำมพงพอใจในกำรเรยนรหรอควำมพงพอใจในกำรท ำงำนนน จะมสวนเกยวของกบ หลกควำมตองกำร

46

ของมนษยและเกยวกบแรงจงใจโดยตรง ทฤษฎทสอดคลองหรอเกยวของกบ กำรสรำงควำมพงพอใจนนมทฤษฎทมควำมส ำคญ ไดรบกำรยอมรบจำกหลำย ๆ ฝำย คอ ทฤษฎแรงจงใจของมำสโลว และ ทฤษฎค ำจนหรอทฤษฎองคประกอบค

4.2.1 ทฤษฎแรงจงใจของมำสโลว (Maslow) มนษยมควำมตองกำร ควำมปรำรถนำ และไดรบสงทมควำมหมำยตอตนเอง ควำมตองกำรเหลำนจะเรยงล ำดบขนของควำมตองกำร ตงแตขนแรกไปสควำมตองกำรขนสงขนไปเปนล ำดบ ซงมอย 5 ขน (อรยำ คหำ, 2556: 15-17) ดงน

1. ตองกำรของรำงกำย (Physiological needs) เปนควำมตองกำรพนฐำนเพอควำมอยรอดของชวต ไดแก ควำมตองกำรปจจยส ควำมตองกำรกำรยกยอง และควำมตองกำรทำงเพศ ฯลฯ เปนตน

2. ควำมตองกำรควำมปลอดภย (Safety needs) เปนควำมตองกำรทเหนอกวำควำมตองกำรอยรอด ซงมนษยตองกำรเพมควำมตองกำรในระดบทสงขน เชน ตองกำรควำมมนคงในกำรท ำงำน ควำมตองกำรไดรบกำรปกปองคมครอง ควำมตองกำรควำมปลอดภยจำกอนตรำยตำงๆ เปนตน

3. ควำมตองกำรดำนสงคม (Social needs) หรอควำมตองกำรควำมรกและกำรยอมรบ (Love and belongingness needs) ควำมตองกำรทงในแงของกำรใหและกำรไดรบซงควำมรก ควำมตองกำรเปนสวนหนงของหมคณะ ควำมตองกำรใหไดกำรยอมรบ เปนตน

4. ควำมตองกำรกำรยกยอง (Esteem needs) ซงเปนควำมตองกำรกำรยกยองสวนตว (Self-esteem) ควำมนบถอ (Recognition) และสถำนะ (Status) จกสงคม ตลอดจนเปนควำมพยำยำมทจะใหมควำมสมพนธระดบสงกบบคคลอน เชน ควำมตองกำรใหไดกำรเคำรพนบถอ ควำมส ำเรจ ควำมร ศกดศร ควำมสำมำรถ สถำนะทดในสงคมและมชอเสยงในสงคม

5. ควำมตองกำรประสบควำมส ำเรจสงสดในชวต (Self-actualization needs) เปนควำมตองกำรสงสดแตละบคคล ซงถำบคคลใดบรรลควำมตองกำรในขนนได จะไดรบกำรยกยองวำเปนบคคลพเศษ เชน ควำมตองกำรทเกดจำกควำมสำมำรถท ำทกสงทกอยำงไดส ำเรจ นกรองหรอนกแสดงทมชอเสยง เปนตน

จำกทฤษฎแรงจงใจของมำสโลว ดงกลำวจะมหลกกำรและแนวคดทส ำคญสอดคลองกบกำรจดกำรเรยนกำรสอนดงน

1. กำรจงใจเปนเครองมอส ำคญทผลกดนใหบคคลปฏบต กระตอรอรน และควำมปรำรถนำ ทจะรวมกจกรรมตำงๆ โดยทกำรเรยนรเปนผลจำกกำรตอบสนองตอสงเรำ สงเรำในกจกรรมกำรเรยนกำรสอนจงตองอำศยกำรจงใจ

2. ควำมตองกำรทำงกำย อำรมณ และสงคม เปนแรงจงใจทส ำคญตอกระบวนกำรเรยนร ของผเรยน ผสอนจงควรหำทำงเสรมแรงหรอกระตนโดยปรบกจกรรมกำรเรยนกำรสอนทสอดคลองกบควำมตองกำรเหลำนน

47

3. กำรเลอกกจกรรมกำรเรยนกำรสอนใหเหมำะสมกบควำมสนใจ ควำมสำมำรถควำมพงพอใจแกผเรยน เพรำะจะท ำใหผเรยนประสบควำมส ำเรจไดงำย มแรงจงใจสงขน และมเจตคตตอกำรเรยนเพมขน

4. กำรจงใจผเรยนใหมควำมตงใจและสนใจในกำรเรยนยอมขนอยกบบคลกภำพของผเรยน แตละคน ซงผสอนจะตองท ำควำมเขำใจลกษณะควำมตองกำรของผเรยนแตละระดบแตละสงคม แตละครอบครว แลวจงพจำรณำกจกรรมกำรเรยนทจะจดใหสอดคลองกน

5. ผสอนควรจะพจำรณำสงลอใจ หรอรำงวล รวมทงกจกรรมกำรแขงขนใหรอบคอบและ เหมำะสม เพรำะเปนแรงจงใจทมพลงรวดเรว ซงใหผลทงทำงดำนกำรเสรมสรำง และกำรท ำลำยกได ทงนขนอยกบสถำนกำรณและวธกำร

4.3 ปจจยทเกยวของกบควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร สฟนญำ ค ำขจร (2550 : 50) ไดกลำววำ บคคลตำง ๆ ทจะมควำมพงพอใจตอกำร

ท ำงำน หรอเรยนรสงตำง ๆ นน จะขนอยกบกำรกระตนของสงจงใจ 8 ประกำร ดงตอไปน 1. สงจงใจทเปนวตถ ไดแก เงนทอง สงของ เครองมอเครองใช 2. สงจงใจทเปนโอกำสของบคคล ไดแก ชอเสยง เกยรตยศ อ ำนำจ ต ำแหนง 3. สงทจงใจเปนสภำพ ไดแก วสด อปกรณ เครองมอ เครองใช สภำพแวดลอมท

เกยวกบกำรท ำงำน 4. สงจงใจทเปนอดมคต ไดแก ควำมพงพอใจของบคคลทไดแสดงฝมอ ควำมรสก

ทไดท ำงำนอยำงเตมท 5. สงจงใจทเปนควำมดงดดใจทำงสงคม ไดแก ควำมสมพนธฉนทมตรในหม

เพอนรวมงำน กำรยกยองนบถอซงกนและกน 6. สงจงใจทเปนสภำพกำรท ำงำน ไดแก กำรปรบปรงวธกำรท ำงำนใหสอดคลอง

กบควำมสำมำรถและ ใหสอดคลองกบทศนคตของแตละบคคล 7. สงจงใจทเออโอกำสใหมสวนรวมในกำรท ำงำน ไดแก กำรมโอกำสแสดงควำม

คดเหนและมสวนรวมงำนทกชนดทหนวยงำนจดขน 8. สงจงใจเปนสภำพกำรอยรวมกน ไดแก ควำมพอใจของบคคลทไดอยรวมกน

กำรรจกกนอยำงกวำงขวำง ควำมสนทสนมกลมเกลยว ควำมรวมมอในกำรท ำงำน

4.4 กำรวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร ภณดำ ชยปญญำ (2541 : 11) ไดกลำวไววำ กำรวดควำมพงพอใจนน สำมำรถท ำได

หลำยวธดงตอไปน 1. กำรใชแบบสอบถำม โดยผออกแบบสอบถำม ตองกำรทรำบควำมคดเหนซง

สำมำรถกระท ำไดในลกษณะก ำหนดค ำตอบใหเลอก หรอตอบค ำถำมอสระ ค ำถำมดงกลำว อำจถำมควำมพอใจในดำนตำง ๆ เพอใหผตอบทกคนมำเปนแบบแผนเดยวกน มกใชในกรณทตองกำรขอมล

48

กลมตวอยำงมำก ๆ วธนนบเปนวธทนยมใชกนมำกทสดในกำรวดทศนคต รปแบบของแบบสอบถำมจะใชมำตรวดทศนคต ซงทนยมใชในปจจบนวธหนง คอ มำตรำสวนแบบลเครท ประกอบดวยขอควำมทแสดงถงทศนคตของบคคลทมตอสงเรำอยำงใดอยำงหนงทมค ำตอบทแสดงถงระดบควำมรสก 5 ค ำตอบ เชน มำกทสด มำก ปำนกลำง นอย นอยทสด

2. กำรสมภำษณ เปนวธกำรทผวจยจะตองออกไปสอบถำมโดยกำรพดคย โดยมกำรเตรยมแผนงำนลวงหนำ เพอใหไดขอมลทเปนจรงมำกทสด

3. กำรสงเกต เปนวธวดควำมพงพอใจ โดยกำรสงเกตพฤตกรรมของบคคลเปำหมำยไมวำจะแสงดออกจำกกำรพดจำ กรยำ ทำทำง วธนตองอำศยกำรกระท ำอยำงจรงจง และสงเกตอยำงมระเบยบแบบแผน วธนเปนวธกำรศกษำทเกำแก และยงเปนทนยมใชอยำงแพรหลำยจนถงปจจบน

จำกกำรศกษำกำรวดควำมพงพอใจ สรปไดวำกำรวดควำมพงพอใจเปนกำรบอกถงควำมชอบของบคคลทมตอสงหนงสงใด ซงสำมำรถวดไดหลำยวธ กำรสมภำษณ กำรใชแบบสอบถำมควำมคดเหน กำรใชแบบส ำรวจควำมรสก โดย กำรวดควำมพงพอใจนนผวดสำมำรถเลอกวธกำรวดได ในรปแบบใดกไดตำมควำมสะดวกและควำมสำมำรถของผวดเพรำะสงทผวดตองกำรนนคอควำมพงพอใจทแทจรงของนกเรยนกลมเปำหมำยทตองกำรวด

5. งำนวจยทเกยวของ

กำรวจยในครงนผวจยไดศกษำงำนวจยทเกยวของกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ซงพบงำนวจยทศกษำเกยวกบ กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษำและมธยมศกษำ ดงน

หนงนช กำฦภกด (2543 : 106) ศกษำกำรเปรยบเทยบควำมสำมำรถในกำรคดระดบสงและผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำวทยำศำสตรของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 1 กำรจดกำรเรยนกำรสอนโดยใชกำรแกปญหำกบกำรสอนตำมคมอครผลกำรศกษำปรำกฏวำควำมสำมำรถในกำรคดระดบสงดำนกำรแกปญหำทำงวทยำศำสตรของนกเรยน ทไดรบกำรจดกำรเรยนกำรสอนรปแบบกำรแกปญหำกบกำรสอนตำมคมอครแตกตำงกนอยำงมนยยะส ำคญทำงสถตทระดบ .05 นอกจำกนแลวควำมสำมำรถในกำรคดระดบสงของกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำยงชวยในเรองของกำรคดระดบสงกำรคดอยำงมวจำรณญำณ และนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำมผลสมฤทธทำงกำรเรยนหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .05

จรำภรณ เปงวงค (2546 : 46) ศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยน และควำมสำมำรถในกำรแกปญหำวชำวทยำศำสตรของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 1 ทไดรบกำรสอนแบบสบเสำะหำควำมรโดยใชกจกรรมกำรแกปญหำ จำกผลจำกวจยพบวำ ผลสมฤทธทำงกำรเรยน และควำมสำมำรถ

49

ในกำรแกปญหำวชำวทยำศำสตรของกลมทดลอง มคะแนนหลงกำรสอนสงกวำคะแนนกอนกำรสอนอยำงมนยส ำคญทระดบ .01

สรวง สดำปำนสกล (2550 : 103) ศกษำผลกำรคดอยำงมวจำรณญำณและผลสมฤทธทำงกำรเรยนโดยกำรเรยนแบบผสมผสำนโดยใชกระบวนกำรแกปญหำวชำกำรเลอกและกำรใชสอกำรเรยนกำรสอนของนกศกษำระดบปรญญำตร จ ำนวน 20 คนผลกำรวจยพบวำกำรศกษำรปแบบกำรแกปญหำเชงสรำงสรรคม 5 ขนตอนตำมล ำดบ คอ กำรคนหำควำมจรง กำรคนหำปญหำ กำรคนหำควำมคด กำรคนหำค ำตอบและกำรคนหำค ำตอบทเปนทยอมรบ รปแบบกำรเรยนรม 3 สวนคอองคประกอบของรปแบบกำรเรยนร วธกำรเรยนรกจกรรมกำรเรยนแบบรวมมอเทคนค เดยว คดครวมกนคด และกรณศกษำน ำเสนอสถำนกำรณปญหำอยำงมเหตมผลทสดในสภำวะนน จำกผลกำรทดลองพบวำกลมตวอยำงมทกษะกระบวนกำรแกปญหำหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทระดบ .05

ปยนช หำมนตร (2551 : 8) ศกษำกำรเปรยบเทยบทกษะกำรแกปญหำและทกษะกำรเชอมโยงทำงคณตศำสตร ของนกเรยนชนประถมศกษำปท 6 ทไดรบกำรจดกำรเรยนร แบบแกปญหำและกำรจดกำรเรยนรตำมคมอของ สสวท. ซงกระบวนกำรแกปญหำทำงคณตศำสตรทผสอนเนนผเรยนคดแกปญหำอยำงเปนกระบวนกำร มขนตอนมเหตผลดวยตนเอง โดยผสมผสำนทงควำมรควำมคดรเรมสรำงสรรค ทจะท ำใหพบหรอแนวทำงในกำรแกปญหำหรอสถำนกำรณตำง ๆ ทก ำหนดให ไดเปนผลส ำเรจ มกำรจดกำรเรยนร 6 ขนตอนคอ ก ำหนดปญหำ วเครำะหปญหำ วำงแผนกำรแกปญหำ ด ำเนนกำรแกปญหำ ประเมนผลและน ำไปประยกตใช โดยใชแบบฝกเสรมทกษะคณตศำสตรระหวำงเรยนซงเปนเครองมอทผวจยสรำงขน จำกผลกำรวจยพบวำทกษะกำรแกปญหำของนกเรยนกลมทไดรบกำรจดกำรเรยนรแบบแกปญหำ กลบกลมทไดรบกำรจดกำรเรยนรตำมคมอ สสวท. แตกตำงกนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .05 โดยกลมทรบกำรจดกำรเรยนรแบบแกปญหำมทกษะกำรแกปญหำสงกวำกลมทไดรบกำรจดกำรเรยนรตำมคมอ สสวท.

ปรำณ หบแกว (2552 : 98) ศกษำกำรพฒนำควำมสำมำรถในกำรแกปญหำและผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 3 โดยกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำพบวำ นกเรยนรอยละ 80.95 ของนกเรยนจ ำนวนทงหมด ไดคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำผำนเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม นกเรยนรอยละ 85.71 ของนกเรยนจ ำนวนทงหมด ไดคะแนนผลสมฤทธทำงกำรเรยน ผำนเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม นกเรยนมควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรในระดบมำก

นอยทพย ลมยงเจรญ (2554 : 17) ศกษำกำรพฒนำควำมสำมำรถในกำรคดวเครำะห และผลสมฤทธทำงกำรเรยน รำยวชำเคม เรองกรด-เบส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 5 โดยกำรจดกจกรรมกำรเรยนรกำรแกปญหำ มขนตอนกำรจดกำรเรยนร 9 ขนตอน คอ ขนเสนอปญหำ ขนระบตวปญหำจำกสถำนกำรณหรอโจทยปญหำ วเครำะหปญหำและสรำงสมมตฐำน จดล ำดบควำมส ำคญของสมมตฐำน สรำงวตถประสงคกำรเรยน กำรคนหำขอมลจำกแหลงควำมร กำรรวบรวมขอมลและสงเครำะห กำรน ำเสนอแนวทำงของแตละกลมตอชนเรยน และสดทำยสรป

50

กำรเรยนรทไดมำ จำกผลกำรทดลองพบวำ กำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำเปนตวกระตนใหนกเรยนอยำกรอยำกเหน อยำกหำค ำตอบ มควำมกระตอรอรนในกำรศกษำคนควำหำขอมล สรำงควำมรจำกกระบวนกำรท ำงำนกลมเพอแกปญหำจำกสถำนกำรณหรอโจทยปญหำ นกเรยนมควำมสำมำรถในกำรคดวเครำะหสถำนกำรณ ตวปญหำและวธกำรแกปญหำได นกเรยนรอยละ 76.2 ของนกเรยนจ ำนวนทงหมดไดคะแนนควำมสำมำรถในกำรคดวเครำะหสงกวำรอยละ 70 ของคะแนนเตมทมคะแนนเฉลย 31.88 และสวนเบยงเบนมำตรฐำน 4.52

ณฐกมล ชอสลด (2555 : 84) ศกษำผลกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำวทยำศำสตร ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทำงวทยำศำสตรและทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 1 พบวำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวทยำศำสตรของนกเรยนหลงเรยนดวยกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำสงกวำ กำรสอนแบบปกต แตกตำงกนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .05 ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทำงวทยำศำสตรของนกเรยนหลงจำกเรยนดวยกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำสงกวำกำรสอนแบบปกต แตกตำงกนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .05

สงวำล กลำงประพนธ (2558 : 165) ศกษำผลกำรเรยนร เรอง กรด - เบส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 5 จำกกำรใชรปแบบกำรเรยนรจำกกำรแกปญหำ มขนตอนกำรจดกำรเรยนร จำกกำรแกปญหำ (Problem Centered Learning Model) ซ ง เปนรปแบบกำรสอน ประกอบดวย 3 ขนตอนคอ กำรสรำงงำนปญหำ (Problematic tasks) กำรแกปญหำเปนกลม (Cooperative groups) กำรแลกเปลยนควำมคดเหน (Sharing) จำกผลกำรทดลองพบว ำ ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 5 เรอง กรด – เบส นกเรยนไดคะแนนตงแตรอยละ 70 เนองจำกในชนเรยนเกดปฏสมพนธ มงเนนใหนกเรยนท ำงำนรวมกนเปนกลมยอย ชวยเหลอผอนในกลมยอย เปดโอกำสใหมกำรแลกเปลยนควำมคดเหนกบกลมอนโดยกำรอภปรำย แสดงควำมรบผดชอบ จะชวยพฒนำทกษะของตวผเรยนเอง

William (2003 : 185-187) ศกษำกำรจดกำรเรยนร ดวยกำรแกปญหำตำมสถำนกำรณทก ำหนด ผำนขนตอนกระบวนกำรแกปญหำ จำกผลกำรวจย พบวำ กลมทดลองสำมำรถแกปญหำไดดกวำกลมควบคม นกเรยนกลมทดลองมขนตอนกำรแกปญหำไดเรวกวำกลมควบคม จำกกำรสมภำษณนกเรยนในกลมทดลองพบวำ นกเรยนจ ำนวนรอยละ 75 มควำมพงพอใจในกำรจดกจกรรมกำรเรยนรดวยกำรใชสถำนกำรณปญหำ และนกเรยนจ ำนวนรอยละ 80 กลำวถงกจกรรมกำรเรยนรโดยใชสถำนกำรณปญหำ ชวยใหคดแกปญหำไดอยำงเปนขนตอน

Bouchard (2006 : 32) ศกษำผลของกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ทมผลตอควำมสำมำรถในกำรคด กำรคดอยำงมวจำรณญำณและกำรแกปญหำของ นกศกษำระดบปรญญำตรโดยกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มปญหำขนมำเฉพำะส ำหรบใหนกศกษำไดฝกกระบวนกำรคดอยำงเปนระบบ ผลกำรคนควำหำควำมร ในกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง นพบวำ สำมำรถพฒนำกระบวนกำรคดของ พวกเขำ และเปนพลงกำรเรยนมควำมสำมำรถ

51

ในกำรคดวำงแผน น ำควำมรไปใช แกปญหำได ซงกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ในครงแรก ๆ นนอำจจะตองไดรบค ำแนะน ำ กำรท ำกจกรรมจำกครผสอน

Luman (2007 : 32) ศกษำผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำทมตอควำมเขำใจในแรงยดเหนยวระหวำงโมเลกล (แรงไดโพล-ไดโพล แรงยดเหนยวระหวำงโมเลกลมขวและพนธะไฮโดรเจน) ของนกเรยนเกรด 9 จ ำนวน 40 คน เปรยบเทยบกบนกเรยนเกรด 9 ทไดรบกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบบรรยำย 38 คน มกำรทบทวนควำมรเดมและทดสอบกอนเรยน จำกผลกำรศกษำพบวำ ผลสมฤทธทำงกำรเรยนไมแตกตำงกน แตเมอไดรบกำรสอนและมกำรทดสอบหลงเรยน พบวำ กำรเรยนรกำรแกปญหำ สงผลตอผลสมฤทธทำงกำรเรยนทดขนและชวยแกไขควำมเขำใจมโนมตทคลำดเคลอนและท ำใหทกษะทำงสงคมและสอบถำมควำมคดเหนในกำรรบรเกยวกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำ สำมำรถจดกลมได 3 ดำนคอ คณลกษณะของปญหำ ซงควรสมพนธกบควำมรเดมของนกเรยน บทบำทคร ซงจะแตกตำงจำกกำรสอนแบบบรรยำย กำรทไดมครมำสงเกตระหวำงท ำกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำ จะท ำใหเกดกำรสอสำรกบครมำกขน และกระบวนกำรท ำงำนกลม ซงกำรท ำงำนเปนกลมสำมำรถเพมผลสมฤทธทำงกำรเรยนได

Reigosa (2007) ศกษำเกยวกบศกยภำพในกำรท ำแบบทดสอบของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 จ ำนวน 18 คน ในกระบวนกำรแกปญหำจำกกำรสรำงสถำนกำรณปญหำใหกบนกเรยนแบบ บรณำกำรวชำฟสกสกบเคม ซงไดเนนควำมแตกตำงของแตละปญหำผำนกระบวนกำรตำง ๆ ในกำรตอบสนองตอเนอหำตำมหลกสตร โดยมครคอยชวยเหลอ นกเรยนคอยบนทกเสยง วดโอ และเกบรวบรวมขอมล ปญหำทเกดขนพบวำมควำมสมพนธระหวำงควำมยำกในกำรแกปญหำ วฒนธรรมในโรงเรยนและ ควำมสมพนธระหวำงกลมในหองเรยน ผลกำรวจยพบวำ กำรตดสนใจในกำรแกปญหำเพอใหสำมำรถตอบสนองตอกำรแกปญหำจนสำมำรถเกดกำรเรยนรทำงวทยำศำสตรไดมควำมแตกตำงอยำงมนยส ำคญทำงสถตท 0.1

Hsieh (2008 : 14) ศกษำกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอน ส ำหรบนกศกษำวศวกรรมศำสตรดวยกำรเปรยบเทยบรปแบบกำรสอน 2 วธ คอกำรเรยนกำรสอนดวยกำรแกปญหำตำมสถำนกำรณทก ำหนด และกำรเรยนกำรสอนแบบบรรยำย มกำรทดสอบกอนและหลงกำรจดกำรเรยนร จำกกำรทดสอบกอนเรยนพบวำ นกเรยนทง 2 กลม มคะแนนไมแตกตำงกนเลย กลำวคอ กลมทจดกำรเรยนรดวยกำรบรรยำย มคะแนนเฉลย 61.33 ขณะทกลมทจดกำรเรยนรผำนกำรแกปญหำตำมสถำนกำรณทก ำหนดให มคะแนนเฉลย 60.61 แตหลงจำกจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอนทง 2 รปแบบไปแลว พบวำกลมทไดจดกำรเรยนกำรสอนดวยกำรแกปญหำตำมสถำนกำรณทก ำหนดใหมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวำกอนเรยน และมคะแนนเฉลยสงกวำกลมทจดกำรเรยนกำรสอนแบบบรรยำย มผลกำรเรยนทแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01

Behiye (2009 : 42) ศกษำกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ซงจำกกำรศกษำพบวำ กำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มควำมจ ำเปนส ำหรบผเรยนเปนอยำงมำก เพรำะ กำรใชบรบททคลำยกบสถำนกำรณจรงจะท ำใหผเรยนสำมำรถคด มทกษะกำรท ำงำนเปนกลม มกำรท ำงำนรวมกนเปนทม เพอหำทำงแกไขปญหำทเกดขน ท ำใหนกเรยนสำมำรถท ำงำน

52

รวมกบผอนไดอยำงมประสทธภำพ แตตวครผสอนจะตองคอยตงค ำถำมเปนตวกระตนใหผเรยนเกดควำมตระหนกกบปญหำทเกดขน ใหผเรยนไดสรำงองคควำมรจำกกำรคนควำหำควำมรจำกแหลงเรยนรตำง ๆ ดงนนกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง กยอมจะท ำใหนกเรยนสำมำรถประสบควำมส ำเรจไปตำมจดประสงคกำรเรยนรทครเปนผจดใหนนเอง

Comey (2009 : 101) ศกษำกำรรบรของนกเรยนทเรยนในสภำพแวดลอมทแตกตำงกน 2 รปแบบ คอ กำรเรยนกำรสอนแบบเผชญหนำกำรแกปญหำ กบกำรเรยนรปแบบออนไลน เพอเปรยบเทยบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมรสกของนกเรยนทมตอครผสอน ควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร จำกผลกำรทดลองพบวำ กำรจดกำรเรยนรแบบเผชญหนำกำรแกปญหำ ชวยใหนกเรยนมกำรพฒนำกำรแกปญหำมำกขน และกำรเรยนรปแบบนเปนกำรเรยนแบบเนนผเรยนเปนศนยกลำง ท ำใหนกเรยนมควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรมำกกวำกำรเรยนแบบออนไลน เนองจำกไดเผชญกบสภำพปญหำทเปนจรง สงผลใหผลสมฤทธทำงกำรเรยนหลงเรยนสงกวำกอนเรยน รอยละ 80 ผำนเกณฑทก ำหนดไว

Reynold (2010) ศกษำกำรจดกำรเรยนรในหลกสตรเทคโนโลยสงแวดลอม พบวำกำรจดกำรเรยนรดวยกำรแกปญหำจำกสถำนกำรณทเผชญในชวตจรง ทน ำปญหำจำกชวตจรงมำเชอมโยงกบกำรจดกำรเรยนรตำมหลกสตร จำกกำรศกษำพบวำกำรจดกำรเรยนรดวยกำรแกปญหำในชวตจรง มควำมแตกตำงจำกกำรเรยนรโดยใชรปแบบกำรบรรยำย เพรำะกำรไดมำของควำมรและควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ตองเกดจำกกำรรวบรวมขอมล กำรสอบถำม กำรสรำงประเดนปญหำ กำรส ำรวจและกำรสมภำษณ สงผลใหนกศกษำไดรบควำมรมำกขนมควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และมทศนะคตทดทไดศกษำโดยใชรปแบบกำรจดกำรเรยนรดวยกำรแกปญหำในชวตจรง

จำกงำนวจยตำง ๆ ทไดกลำวมำขำงตนพบวำวธกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงจะท ำใหผลสมฤทธของนกเรยนเปนไปในทศทำงทดขนท ำใหคณภำพของผเรยนมประสทธภำพสงขน เพรำะวธกำรจดกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน จะชวยท ำใหนกเรยนสำมำรถศกษำคนควำดวยตนเอง มสวนรวมและ สำมำรถท ำงำนกลม สำมำรถแลกเปลยนควำมคดเหน และ สดทำยกสำมำรถแกปญหำดวยกำรน ำควำมรทศกษำมำได นอกจำกจะท ำใหผลสมฤทธทำงกำรเรยนดขนแลว กยงท ำใหควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนดขนอกดวย วธกำรจดกำรเรยนรดงกลำวสงผลใหกำรจดกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนวธกำรจดกำรเรยนรทมควำมและสำมำรถท ำใหครผสอนและนกเรยนสำมำรถบรรลวตถประสงคของกำรจดกำรเรยนรนนได

53

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

ผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และและแกส ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร จงหวดปตตำน โดยผวจยไดด ำเนนกำรตำมล ำดบขนตอน ดงน

1. แบบแผนกำรวจย 2. ประชำกรและกลมตวอยำง 3. ตวแปรทใชในกำรวจย 4. เครองมอทใชในกำรวจย 5. กำรสรำงและกำรหำคณภำพเครองมอ 6. กำรเกบรวบรวมขอมล 7. กำรวเครำะหขอมล 8. สถตทใชในกำรวจย

1. แบบแผนกำรวจย

กำรวจยครงนใชแบบแผนวจย แบบศกษำกลมเดยววดหลำยครงแบบอนกรมเวลำ (The One-Group Time Series Design) ซงมรปแบบกำรวจย ดงน

YpreZpre X Z1 X Z2 X YpostZpost

สญลกษณทใชในรปแบบกำรวจย

Ypre หมำยถง กำรทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมกอนกำร จดกำรเรยนร Zpre หมำยถง กำรทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนกำร จดกำรเรยนร X หมำยถง กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง Z1 หมำยถง กำรทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงกำร จดกำรเรยนรครงท 1 Z2 หมำยถง กำรทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงกำร

54

จดกำรเรยนรครงท 2 Ypost หมำยถง กำรทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมหลงกำร จดกำรเรยนร Zpost หมำยถง กำรทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงกำรจดกำร เรยนร

2. ประชำกรและกลมตวอยำง

ประชำกร ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร อ ำเภอเมอง จงหวดปตตำน จ ำนวน 3 หองเรยน คอ ม.4/1 ม.4/2 และ ม.4/3 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 มจ ำนวนนกเรยน 122 คน

กลมตวอยำง ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 จ ำนวน 1หองเรยน นกเรยนรวม 40 คน ซงไดมำโดยกำรสมตวอยำงแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยในกำรสม

3. ตวแปรทใชในกำรวจย

ตวแปรตน คอ กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ตวแปรตำม ม 3 ตวแปร ดงตอไปน

1) ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม 2) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 3) ควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร

4. เครองมอทใชในกำรวจย

เครองมอทใชในกำรวจย แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 4.1 เครองมอทใชในกำรจดกำรเรยนร

4.1.1 แผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 6 แผน จ ำนวน 18 ชวโมง ดงตำรำง 1

55

ตำรำง 1 แผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงวชำเคมเรอง ของแขง ของเหลวและแกส

แผนกำรจดกำรเรยนร

จ ำนวน (ชวโมง)

เนอหำ

1 3 สมบตของของแขง กำรจดเรยงอนภำคของของแขง ชนดของผลก กำรเปลยนสถำนะของของแขง

2 3 สมบตของของเหลว ควำมตงผว กำรระเหย ควำมดนไอกบจดเดอดของของเหลว

3 3 สมบตของแกส ควำมสมพนธของปรมำตร ควำมดน และอณหมของแกส กฎของบอยล กฎของชำรล

4 3 กฎรวมของแกส กฎแกสอดมคต กำรแพรของแกส

5 3 เทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส กำรท ำน ำแขงแหง

6 3 กำรสกดสำรโดยใชคำรบอนไดออกไซดในรปของของไหล กำรท ำไนโตรเจนเหลว

4.2 เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล ไดแก 4.2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนกอนเรยนและหลงเรยน วชำเคม

เรอง ของแขง ของเหลว และแกส เปนแบบทดสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ ำนวน 30 ขอ ซงจะมกำรสลบต ำแหนงของขอสอบ

4.2.2 แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนและหลงเรยน เปนแบบอตนย จ ำนวน 3 ขอ

4.2.3 แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยน เปนแบบอตนย จ ำนวน 2 ขอ

4.2.4 แบบวดควำมพงพอใจ เปนแบบมำตรำสวนประเมนคำ 5 ระดบ จ ำนวน 30 ขอ

4.2.5 แบบบนทกภำคสนำมของผวจย 4.2.6 แบบสมภำษณนกเรยนเกยวกบกำรจดกำรเรยนร

5. กำรสรำงและกำรหำคณภำพเครองมอ

5.1 เครองมอทใชในกำรจดกำรเรยนร คอ แผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง วชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มขนตอนกำรสรำงดงน

5.1.1 ศกษำทฤษฎ แนวคด กระบวนกำรและวธกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จำกงำนวจยหลำย ๆ ฉบบ จำกนนผวจยไดรวบรวมขนตอนกำรจดกำรเรยนร แลว

56

สงเครำะหออกมำเปน 5 ขนตอน ประกอบดวยขนท 1 ส ำรวจปญหำตำมสภำพจรง ขนท 2 วเครำะหปญหำ ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ และขนท 5 สรปและประเมนผล

5.1.2 ศกษำเนอหำจำกบทเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โดยวเครำะหมำตรฐำนกำรเรยนร จดประสงคกำรเรยนร และสำระส ำคญของเนอหำ แลวน ำขอมลทไดมำ ออกแบบสรำงสถำนกำรณทเกดขนจรงในชวตประจ ำวน หรอเปนสถำนกำรณจรงทสอดคลองกบเนอหำเรองของแขง ของเหลว และแกส เพอใหนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ไดฝกกระบวนกำรคดหำค ำตอบโดยเสำะแสวงหำควำมรทเกยวของกบหนวยกำรเรยน

5.1.3 จดท ำแผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ซงประกอบ ดวย 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง เปนขนทครแบงกลมนกเรยน แตละกลมจ ำนวนเทำ ๆ กน โดยคละควำมสำมำรถ เกง ปำนกลำง ออน ครน ำเสนอสถำนกำรณปญหำตำง ๆ ตำมสภำพจรง เพอกระตนใหนกเรยนเกดควำมสนใจ นกเรยนสำมำรถคนหำปญหำทเกดขนในสถำนกำรณเหลำนนได นกเรยนอยำกรอยำกเรยนและเกดควำมสนใจทจะคนหำค ำตอบ นกเรยนจะตองระบและเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำประเดนปญหำมำวเครำะหถงควำมส ำคญของปญหำ สำมำรถเรยบเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ พรอมทงระบเหตผลได

ขนท 2 วเครำะหปญหำ เปนขนตอนทใชเหตผลในกำรคดวเครำะหปญหำ และคำดคะเนค ำตอบ นกเรยนแตละกลมท ำควำมเขำใจ อภปรำยปญหำภำยในกลม ระดมสมองคดวเครำะห เพอหำวธกำรหำค ำตอบ นกเรยนสรำงประเดนกำรเรยนยอย ๆ โดยทนกเรยนก ำหนดวตถประสงคหรอสรำงประเดนกำรเรยนร ครคอยชวยเหลอกระตนใหเกดกำรอภปรำยภำยในกลมใหนกเรยนเขำใจวเครำะหปญหำ แหลงขอมล นกเรยนก ำหนดสงทตองเรยนภำยใตกรอบเนอหำตำมหลกสตร

ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร นกเรยนด ำเนนกำรศกษำคนควำดวยตนเอง ดวยวธกำรทหลำกหลำย เพอคนหำขอมลทจะอธบำยผลกำรวเครำะหทตงไว ผเรยนสำมำรถบอกไดวำ ควำมรสวนใดรแลว และสวนใดทยงไมรหรอจ ำเปนตองคนควำเพมเตม โดยศกษำถงสำเหตทเกดปญหำขน และใชเหตผลในกำรคดหำวธกำรแกปญหำไดตรงกบสำเหต ซงจะตองสรำงทำงเลอกหรอวธกำรแกปญหำไดหลำกหลำย แลวใชเหตผลในกำรพจำรณำเลอกวธกำรแกปญหำ วธทดทสด มควำมเปนไปไดมำกทสด นกเรยนน ำขอคนพบ ควำมรทไดคนควำมำ แลกเปลยนเรยนรรวมกน อภปรำยผลและสงเครำะหควำมรทไดมำวำมควำมเหมำะสมหรอไมเพยงใด

ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำผลสรป กำรคนควำทไดมำ แลกเปลยนควำมร นกเรยนน ำผลงำนทไดมำจดระบบองคควำมร และน ำเสนอหนำชนเรยน สรปควำมรทไดเพออธบำยสถำนกำรณปญหำ ครและนกเรยนกลมอน ๆ จะคอยใหค ำแนะน ำ ซกถำม หรอใหขอเสนอแนะแกกลมทน ำเสนอ

57

ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน นกเรยนแตละกลมจะท ำกำรประเมนผลงำน วธกำรแกปญหำ ผำนกำรประเมนจำก ตนเอง เพอน และ คร นอกจำกนนกเรยนแตละกลมน ำเสนอผลงำนในรปแบบทหลำกหลำยดวยกำรเผยแพรควำมรนอกหองเรยน เพอน ำควำมร ทไดสรำงคณประโยชนใหกบสงคม

5.1.4 น ำแผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ทจดสรำงขน ใหอำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ และผเชยวชำญจ ำนวน 3 ทำนตรวจสอบควำมถกตองของเนอหำ ใหค ำแนะน ำมำปรบปรงแกไขใหดยงขน สมบรณยงขน ตรวจสอบในแผนกำรจดกำรเรยนกำรสอน ตำมรปแบบทผวจยไดสรำงขน และใชเกณฑประเมนตำมแบบมำตรำสวนประมำณคำ (Likert Scale) ดงน

5 หมำยควำมวำ สอดคลอง/คลอมคลม/เหมำะสม ในระดบมำกทสด 4 หมำยควำมวำ สอดคลอง/คลอมคลม/เหมำะสม ในระดบมำก 3 หมำยควำมวำ สอดคลอง/คลอมคลม/เหมำะสม ในระดบปำนกลำง 2 หมำยควำมวำ สอดคลอง/คลอมคลม/เหมำะสม ในระดบนอย 1 หมำยควำมวำ สอดคลอง/คลอมคลม/เหมำะสม ในระดบนอยทสด เมอผำนกำรตรวจสอบจำกผเชยวชำญ ผวจยน ำขอมลทไดมำหำคำเฉลย และสวน

เบยงเบนมำตรฐำน เพอแปลควำมหมำยโดย มคำดงตอไปน 4.51 – 5.00 หมำยควำมวำ แผนกำรสอนมควำมเหมำะสม ในระดบมำกทสด 3.51 – 4.50 หมำยควำมวำ แผนกำรสอนมควำมเหมำะสม ในระดบมำก 2.51 – 3.50 หมำยควำมวำ แผนกำรสอนมควำมเหมำะสม ในระดบปำนกลำง 1.51 – 2.50 หมำยควำมวำ แผนกำรสอนมควำมเหมำะสม ในระดบนอย 1.00 – 1.50 หมำยควำมวำ แผนกำรสอนมควำมเหมำะสม ในระดบนอยทสด จำกกำรวเครำะหขอมล ผวจยพบวำ แผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพ

จรงทผวจยไดจดท ำขน มคำเฉลยของคะแนนเทำกบ 4.51 มคำสวนเบยงเบนมำตรฐำนคอ 0.67 พบวำแผนกำรจดกำรเรยนร มองคประกอบโดยรวม มควำมเหมำะสม มำกทสด

5.1.5 น ำแผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงทสมบรณแลวไปใชกบกลมตวอยำงคอนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2

5.2 เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล ไดแก

5.2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส เปนแบบปรนยเลอกตอบ 4 ตวเลอก ครอบคลมพฤตกรรมทตองกำรวด 4 ดำน คอ ดำนควำมรควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใช กำรวเครำะห โดยมขนตอนกำรสรำงดงน ดงแผนภม 1

5.2.1.1 ศกษำวธกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำ เคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จำกทฤษฎ ต ำรำและเอกสำรทเกยวของ

5.2.1.2 ท ำกำรวเครำะหเนอหำวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส โดยศกษำมำตรฐำนกำรเรยนร จดประสงคกำรเรยนร เพอใหเปนไปตำมหลกสตรของสถำนศกษำ แลว

58

น ำขอมลไปท ำตำรำงวเครำะห เพอก ำหนดน ำหนกของขอสอบ จ ำนวนของขอสอบในแตละหนวยยอย จำกนนสรำงตำรำงวเครำะหเนอหำและพฤตกรรมทตองกำรวด (Test Blueprint) โดยพฤตกรรมทตองกำรวดเปนดำนพทธพสย (Cognitive Domain) ตำมระดบควำมสำมำรถของบลม (Bloom’s Taxonomy) ระดบพฤตกรรมทตองกำรวดไว 4 ระดบ ไดแก 1) ควำมรควำมจ ำ 2) ควำมเขำใจ 3) กำรน ำไปใช และ 4) กำรวเครำะห ดงตำรำง 2

ตำรำง 2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ตำมพฤตกรรมทตองกำรวดเปนดำนพทธพสย (Cognitive Domain) ตำมระดบควำมสำมำรถของบลม (Bloom’s Taxonomy)

พฤตกรรม เนอหำ

ควำมจ ำ ควำมเขำใจ กำรน ำไปใช กำรวเครำะห รวม

1. สมบตของของแขง 1 1 - - 2 2. กำรจดเรยงอนภำคของของแขง

1 1 - - 2

3. ชนดของผลก - - 1 1 2 4. กำรเปลยนสถำนะของของแขง

- - 1 1 2

5. สมบตของของเหลว 1 1 3 3 8 6. สมบตของแกส 1 3 3 7 14 7. เทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส

1 1 3 5 10

รวม 5 7 11 17 40

5.2.1.3 สรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 40 ขอ โดยน ำไปเสนอตออำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ และผเชยวชำญจ ำนวน 3 ทำน เพอใหตรวจสอบควำมสอดคลองของเนอหำกบพฤตกรรมทตองกำรจะวด ตลอดจนตรวจทำนกำรใชภำษำ กำรเขยน แลวน ำมำปรบปรงแกไข แลวคดเลอกแบบทดสอบ ทมคำควำมสอดคลองระหวำงแบบทดสอบกบผลกำรเรยนรทคำดหวง (IOC) ตงแต 0.5 ขนไป มเกณฑกำรใหคะแนนดงตอไปน +1 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคไดจรง 0 หมำยถง ไมแนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคไดจรง -1 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนไมสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคไดจรง

59

5.2.1.4 น ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 5 โรงเรยนสำธต มหำวทยำลยสงขลำนครนทร อ ำเภอเมอง จงหวดปตตำน ทผำนกำรจดกำรเรยนร เรอง ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชเวลำท ำขอสอบ 50 นำท

5.2.1.5 น ำขอมลทไดมำวเครำะห เพอหำคำ ควำมยำกงำย (p) คำอ ำนำจจ ำแนก (r) เปนรำยขอ จำกนนเลอกขอสอบทมคณภำพคอ มคำควำมยำกงำยอยในชวง 0.24 – 0.87 มคำอ ำนำจจ ำแนกอยในชวง 0.21 – 0.53 แลวท ำกำรคดเลอกขอสอบมำจ ำนวน 30 ขอ

5.2.1.6 น ำขอสอบไปหำคำควำมเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ โดยใชสตรของคเดอร-รชำรดสน (Kuder-Richardson 20: KR-20) พบวำ ควำมเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม มคำเทำกบ 0.82

5.2.1.7 น ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทผำนกำรวเครำะหแลว ไปใชกบกลมตวอยำง ขนตอนแสดงกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ดงแผนภม ตอไปน แผนภม 2 ขนตอนกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส

ศกษำวธกำรสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม จำกต ำรำและเอกสำรทเกยวของ

สรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมสรำงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม

ทดลองใชกบนกเรยนกลมทไมใชกลมตวอยำง

วเครำะหขอสอบ คอ หำควำมยำกงำย (p) หำคำอ ำนำจจ ำแนก (r)

หำคำควำมเชอมน โดยใชสตร KR-20

น ำแบบทดสอบไปใชกบกลมตวอยำง

60

5.2.2 แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนและหลงเรยนจะเปนแบบทดสอบ

แบบอตนย จ ำนวน 3 ขอ และแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยน เปนแบบอตนยจ ำนวน 2 ขอ ซงจะมวธและขนตอนในกำรสรำง ดงแผนภม 3 ดงตอไปน

5.2.2.1 ศกษำเอกสำร ต ำรำ และงำนวจยทเกยวของกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ซงควำมสำมำรถในกำรแกปญหำม 3 ขนตอน คอ ขนระบปญหำ ขนวเครำะหสำเหตของปญหำ และขนน ำเสนอวธกำรแกปญหำ

5.2.2.2 ศกษำเอกสำร ต ำรำ และขอมลทเกยวกบวธกำรสรำงแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และวธกำรประเมนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

5.2.2.3 ก ำหนดรปแบบของแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ เปนแบบอตนย จ ำนวน 5 ขอ โดยก ำหนดสถำนกำรณใหนกเรยนอำน 5 สถำนกำรณ แลวตอบค ำถำมทก ำหนดให เกณฑในกำรใหคะแนน แสดงดงตำรำง 3 ขนตอนแสดงกำรสรำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ดงแผนภม ตอไปน

แผนภม 3 ขนตอนกำรสรำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

ศกษำต ำรำ เอกสำรและ งำนทเกยวของกบควำมสำมำรถในกำรคดแกปญหำ

สรำงแบบทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

อำจำรยทปรกษำและผเชยวชำญตรวจสอบ (หำคำ IOC)

น ำแบบทดสอบไปใชกบกลมทศกษำ

61

ตำรำง 3 เกณฑกำรใหคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

ขนตอนกำรแกปญหำ ระดบคะแนน

3 2 1 1. ระบปญหำ สำมำรถระบปญหำไดถกตอง และ

สอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหไดชดเจน 3 ปญหำขนไป

สำมำรถระบปญหำไดถกตอง และ สอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหไดชดเจน 2 ปญหำ

สำมำรถระบปญหำไดถกตอง และ สอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหไดชดเจน 1 ปญหำ

2. วเครำะหสำเหตของปญหำ สำมำรถระบสำเหตของปญหำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหไดชดเจน 3 ปญหำขนไป

สำมำรถระบสำเหตของปญหำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหไดชดเจน 2 ปญหำ

สำมำรถระบสำเหตของปญหำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหไดชดเจน 1 ปญหำ

3. น ำเสนอวธกำรแกปญหำ เสนอวธกำรแกปญหำไดถกตองและเหมำะสมกบสถำนกำรณทก ำหนดให โดยมกำรอธบำยเหตผลประกอบวธกำรแกปญหำอยำงชดเจน

เสนอวธกำรแกปญหำไดถกตองและเหมำะสมกบสถำนกำรณทก ำหนดให โดยมกำรอธบำยเหตผลประกอบวธกำรแกปญหำเพยงบำงสวน

เสนอวธกำรแกปญหำไดถกตอง แตไมเหมำะสมกบสถำนกำรณทก ำหนดให หรอไมมกำรอธบำยเหตผลประกอบ

61

62

5.2.2.4 น ำแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทสรำงขน จ ำนวน 15 ขอ ใหอำจำรยทปรกษำวทยำนพนธตรวจพจำรณำควำมเหมำะสมของเกณฑกำรประเมน พรอมกบทงขอเสนอแนะเพอมำปรบปรงแกไข

5.2.2.5 น ำแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทผวจยไดปรบปรงเรยบรอยแลว ใหผทรงคณวฒจ ำนวน 3 ทำน พจำรณำตรวจสอบควำมถกตอง เหมำะสมของแบบวด โดยพจำรณำจำกควำมสอดคลองระหวำงจดประสงคทตองกำรจะวดกบขอค ำถำม พจำรณำจำกเกณฑกำรประเมนและควำมถกตองของภำษำทใชในแบบวด โดยเลอกขอสอบทมคำ IOC ตงแต 0.5 ขนไป มเกณฑกำรใหคะแนนดงตอไปน

5 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคได มำกทสด 4 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคได มำก 3 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคได มำกปำนกลำง 2 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคได นอย 1 หมำยถง แนใจวำขอสอบขอนนสำมำรถวดไดตำมวตถประสงคได นอยทสด

5.2.2.6 น ำขอเสนอแนะของผทรงคณวฒมำปรบปรงแกไขแบบทดสอบแลวคดเลอก ขอสอบทมคำ IOC ทมคำ 0.50 ขนไป มำจ ำนวน 5 ขอ มสถำนกำรณปญหำทแตกตำงกนจ ำนวน 5 สถำนกำรณ

5.2.2.7 น ำแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำไปใชกบกลมตวอยำง

5.2.3 แบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร แบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรโดยใชปญหำตำมสภำพจรง (Authentic

Problem Solving Learning) เปนแบบมำตรำสวนประมำณคำ (Rating Scale) 5ระดบ ของ Likert (Likert Scale) มขนตอนกำรสรำงดงภำพ 4 มขนตอนกำรสรำงดงตอไปน

5.2.3.1 ท ำกำรศกษำ ทฤษฎ ต ำรำ และเอกสำรทเกยวของกบ ควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรรำยวชำเคม เพอหำขอบขำย แนวคด ของควำมพงพอใจเพอใหครอบคลมตอกระบวนกำรจดกำรเรยนรทงหมด

5.2.3.2 สรำงแบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง โดยให ครอบคลมดำนบทบำทผสอน บทบำท ผเรยน กำรจดกำรเรยนร กำรวดและกำรประเมนผล และประโยชนทไดรบ ซงมจ ำนวน 40 ขอ มเกณฑกำรใหคะแนนดงตอไปน

พงพอใจระดบมำกทสด ใหคะแนน 5 พงพอใจระดบมำก ใหคะแนน 4 พงพอใจระดบปำนกลำง ใหคะแนน 3 พงพอใจระดบนอย ใหคะแนน 2 พงพอใจระดบนอยทสด ใหคะแนน 1

63

แบบวดควำมพงพอใจในกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนแบบ มำตรำสวนประเมนคำ 5 ระดบของ Likert (Likert Scale) แบงเปน 2 ตอนคอ

ตอนท 1 เปนขอมลทวไปของผตอบแบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ซงจะประกอบดวย ชอ-สกล ชน อำย และระดบผลกำรเรยน

ตอนท 2 เปนแบบทดสอบควำมพงพอใจของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มจ ำนวน 30 ขอ

5.2.3.3 ผวจยไดน ำแบบทดสอบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ทผวจยสรำงขนไปใหอำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ ตรวจสอบควำมถกตอง กำรใชค ำ กำรเขยน จำกนนผวจยน ำแบบทดสอบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มำปรบปรงตำมค ำแนะน ำของอำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ

5.2.3.4 ผวจยปรบปรงแบบทดสอบควำมพงพอใจตอกำรจดกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ไปใหผเชยวชำญ จ ำนวน 3 ทำน ตรวจสอบควำมถกตองของเนอหำ ตรวจสอบควำมสอดคลองของขอค ำถำมกบพฤตกรรมทตองกำรจะวด มเกณฑประเมนดงตอไปน

+1 เมอแนใจวำค ำถำมนนมควำมสอดคลองกบจดประสงค 0 เมอไมแนใจวำค ำถำมนนมควำมสอดคลองกบจดประสงค -1 เมอแนใจวำค ำถำมนนไมมควำมสอดคลองกบจดประสงค

น ำผลกำรตรวจสอบจำกผเชยวชำญ มำวเครำะห หำคำ IOC ถำหำกวำ คำ IOC มำกกวำหรอเทำกบ 0.5 แสดงไดวำ ขอค ำถำมนนมควำมสอดคลองกบวตถประสงคทตองกำรจะวด หำกคำของ IOC มคำต ำกวำ 0.5 แสดงวำขอควำมนนไมสำมำรถใชได สมควรทจะตดทงหรอค ำกำรแกไข งำนวจยนเลอกคำ IOC ตงแต 0.5 – 1.0 แลวจดท ำแบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงฉบบสมบรณ จ ำนวน 30 ขอ เพอใชในกำรเกบขอมลจำกกลมตวอยำงตอไป

ขนตอนกำรสรำงแบบวดควำมพงพอใจ ดงแผนภมตอไปน

แผนภม 4 ขนตอนกำรสรำงแบบวดควำมพงพอใจกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

ศกษำวธกำรสรำงแบบทดสอบวดควำมพงพอใจ

จำกต ำรำและเอกสำรทเกยวของ

สรำงแบบทดสอบวดควำมพงพอใจ

ใหผเชยวชำญตรวจสอบควำมถกตอง IOC

น ำแบบทดสอบวดควำมพงพอใจไปใชกบกลมตวอยำง

64

5.2.4 แบบบนทกภำคสนำม 5.2.4.1 แบบบนทกภำคสนำม เปนแบบบนทกทผวจยไดจดท ำขนเพอใชใน

กำรจดบนทกเรองรำวตำง ๆ ทเกดขนจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ซงจะบนทกกจกรรมกำรเรยนร ขอด ขอบกพรอง รวมถงปญหำตำง ๆ ทเกยวกบกำรจดกำรเรยนรโดย ผวจยจะศกษำเอกสำรต ำรำทเกยวของ เพอน ำมำเปนแนวทำงในกำรสรำงแบบบนทกจำกนน ผวจยจะคอยบนทกเหตกำรณตำง ๆ ทเกดขนขณะจดกจกรรมกำรเรยนร

5.2.4.2 ผวจยจะท ำแบบบนทกภำคสนำมจำกนนจะน ำเสนอตออำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ และใหผเชยวชำญ คอยตรวจสอบควำมถกตองของเอกสำร เมอไดรบขอแนะน ำขอเสนอแนะ กน ำมำปรบปรงแกไขใหสมบรณมำกยงขน

5.2.4.3 ผวจยน ำแบบบนทกภำคสนำมทจดท ำขนอยำงสมบรณแลวไปใชกบกลมทศกษำ

5.2.5 แบบสมภำษณนกเรยนตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

5.2.5.1 แบบสมภำษณนกเรยนทมตอกำรจดกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนกำรตงค ำถำมปลำยเปด แลวเปดโอกำสใหนกเรยนไดแสดงถง ควำมคดเหน ควำมรสก ควำมตองกำร และสงตำง ๆ ทผเรยนตองกำรจะสอ โดยผวจยจะไดด ำเนนกำรจดกำรเรยนกำรสอนไปแลวอยำกสอบถำมถงกำรจดกำรเรยนร ควำมเหมำะสมของเวลำ สอ กำรเรยนกำรสอน บรรยำกำศในกำรเรยน หรอแมกระทง ขอด ขอเสย ของแตละกจกรรมกำรเรยนรเพอเปนขอมลมำใชสะทอนเมอสนสดกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอน

5.2.5.2 ผวจยจดท ำและสรำงแบบสมภำษณนกเรยนตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จำกนนจะน ำเสนอตออำจำรยทปรกษำวทยำนพนธ และผเชยวชำญทเกยวของ เพอใหค ำแนะน ำในกำรใชภำษำภำษำในกำรสอสำร และ น ำขอเสนอแนะ ขอปรบปรงแกไขมำท ำใหแบบสมภำษณมควำมสมบรณมำกยงขน

5.2.5.3 ผวจยน ำแบบสมภำษณทสมบรณแลวไปใชกบกลมตวอยำง

6. กำรเกบรวบรวมขอมล งำนวจยฉบบนผวจยด ำเนนกำรทดลอง และเกบขอมลในภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ

2559 โดยใชแผนกำรจดกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง วชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 6 แผน ใชเวลำ 18 ชวโมงกบกลมตวอยำง ซงจะมกำรเกบรวบรวมขอมลดงตอไปน

6.1 ผวจยน ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน ไปทดลองใชกบนกเรยนทไมใชกลมตวอยำง เพอวเครำะหหำคำควำมเชอมนของแบบทดสอบ และหำคำควำมเทยงของแบบทดสอบ

65

6.2 ผวจยกลำวชแจงให กลมตวอยำง หรอนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 รบทรำบ ถงกำรท ำวจย บทบำทหนำทของผเรยน และ บทบำทของผวจย เพอใหนกเรยนไดเขำใจ และเตรยมควำมพรอมของตวนกเรยนเองส ำหรบกำรวจยครงน

6.3 ผวจยใหนกเรยนท ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และและแกส จ ำนวน 30 ขอ และแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนกอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงจ ำนวน 3 ขอ

6.4 ผวจยจดกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส กบกลมตวอยำง ในระหวำงเดอน มกรำคม – มนำคม 2559 และในระหวำงกำรด ำเนนกจกรรมกำรเรยนกำรสอนผวจยไดเกบรวบรวมขอมลเชงคณภำพดวยแบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน แบบบนทกภำคสนำม และแบบสมภำษณนกเรยนเกยวกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จำกนนผวจยจะจดบนทกเรองรำวตำง ๆ ทเกดขนทกครงทจดกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

6.5 ผวจยใหนกเรยนท ำแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนในระหวำงกำรจดกำรเรยนรครงท 1

6.6 ผวจยด ำเนนกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงในเรองประเดนถดไป แลวใหนกเรยนท ำแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนในระหวำงกำรจดกำรเรยนรครงท 2

6.7 เมอเสรจสนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ตำมทก ำหนด ผวจยใหนกเรยนท ำกำรทดสอบหลงกำรจดกำรเรยนร ดวยแบบทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 30 ขอ ท ำแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจ

6.8 ผวจยน ำขอมลทไดจำกคะแนนกำรท ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนเรองของแขง ของเหลว และแกส แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง (Authentic Problem Solving Learning) ดวยวธกำรทำงสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร และเกบรวบรวมขอมลเชงคณภำพ ประมวลผลและเรยบเรยงน ำเสนอในรปควำมเรยง

7. กำรวเครำะหขอมล

ผวจยไดท ำกำรวเครำะหขอมลตำงๆดงน 7.1 กำรวเครำะหขอมลเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง

ของแขง ของเหลว และแกส และแบบทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ มวธกำรดงน 7.1.1 ผวจยหำคำเฉลย (Arithmetic Mean) และสวนเบยงเบนมำตรฐำน

(Standard Deviation) ของคะแนนจำกแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส และควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของกลมตวอยำง

66

7.1.2 ผวจยทดสอบควำมแตกตำงของคะแนนเฉลยของผลสมฤทธทำงกำรเรยน วชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ใชกำรทดสอบท ชนดกลมตวอยำงไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

7.1.3 ผวจยวเครำะหคะแนนพฒนำกำร จำกคะแนนทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง (Authentic Problem Solving Learning) ใชสตรคะแนนพฒนำกำร ท ำกำรแปลผลตำมเกณฑของ ศรชย กำญจนวส (2552: 266-267) ดงตำรำง 4 ตำรำง 4 เกณฑทใชในกำรประเมนระดบพฒนำกำร

7.1.4 ผวจยหำคำเฉลย (Arithmetic Mean) และคำสวนเบยงเบนมำตรฐำน

(Standard Deviation) ของคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และทดสอบควำมแตกตำงของคะแนนเฉลยของควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ กอนเรยน ระหวำงเรยนครงท 1 ระหวำงเรยนครงท 2 และหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง โดยใชกำรทดสอบคำเอฟ จำกกำรทดลองแบบวดซ ำ

7.2 ผวจยวเครำะหผลกำรวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรปญหำตำมสภำพจรง โดยวธกำรหำคำเฉลย (Mean) หำคำสวนเบยงเบนมำตรฐำน (Standard Deviation) ของคะแนนจำกแบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง สำมำรถแปลผลคำเฉลยของคะแนนควำมพงพอใจ ดงน

คำเฉลย 4.51 – 5.00 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบมำกทสด

คำเฉลย 3.51 – 4.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบมำก คำเฉลย 2.51 – 3.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบปำนกลำง

คำเฉลย 1.51 – 2.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบนอย คำเฉลย 1.00 – 1.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบนอยทสด

7.3 ผวจยไดวเครำะหขอมลเชงคณภำพ น ำขอมลทไดจำกแบบสมภำษณนกเรยนเกยวกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มำประมวลผลและเรยบเรยงน ำเสนอในรปควำมเรยง

คะแนนเปนรอยละ ระดบพฒนำกำร

76-100 พฒนำกำรระดบสงมำก 51-75 พฒนำกำรระดบสง 26-50 พฒนำกำรระดบปำนกลำง 0-25 พฒนำกำรระดบตน

67

8. สถตทใชในกำรวจย

สถตทใชในกำรวเครำะหขอมลส ำหรบกำรวจยครงน คอ

8.1 สถตพนฐำน 8.1.1 คำเฉลย (Arithmetic Mean) โดยค ำนวณจำกสตร ดงน

X =∑x

n เมอ แทน คะแนนเฉลย แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด n แทน จ ำนวนกลมตวอยำง

8.1.2 สวนเบยงเบนมำตรฐำน (Standard Deviation) โดยค ำนวณจำกสตร ดงน

S.D.=√∑ (x -x)2

n-1

เมอ S.D. แทน สวนเบยงเบนมำตรฐำน X แทน คะแนนระดบกำรประเมน

x แทน คำเฉลย n แทน จ ำนวนขอมลทงหมด

8.2 สถตทใชในกำรวเครำะหขอมลเพอหำหำคณภำพเครองมอ

8.2.1 คำควำมเทยงตรงเชงเนอหำ (Validity) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส และแบบทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง โดยค ำนวณจำกสตรดงตอไปน

IOC =∑ R

N

เมอ IOC แทน ดชนควำมสอดคลองระหวำงจดประสงค แทน ผลรวมของคะแนนควำมคดเหนของผเชยวชำญ N แทน จ ำนวนผเชยวชำญ

X

X

R

68

8.2.2 คำควำมยำก (Difficulty) คำอ ำนำจจ ำแนก (Discrimination) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส และแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ โดยค ำนวณจำกสตร ดงน

8.2.2.1 กำรหำระดบควำมยำกค ำนวณจำกสตร

NR P

เมอ P แทน คำควำมยำก R แทน จ ำนวนนกเรยนทท ำขอนนถก

N แทน จ ำนวนนกเรยนทงหมด

8.2.2.2 คำอ ำนำจจ ำแนก (Discrimination) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรองของแขง ของเหลว และแกส โดยค ำนวณจำกสตร ดงตอไปน

N

LRURr

เมอ r แทน คำอ ำนำจจ ำแนก UR แทน จ ำนวนนกเรยนในกลมสงทตอบถก LR แทน จ ำนวนนกเรยนในกลมต ำทตอบถก

N แทน จ ำนวนนกเรยนในกลมสงหรอกลมต ำ

8.2.2.3 คำควำมเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ แลวมำค ำนวณจำกสตร KR-20 ของ Kuder-Richardson ( KR-20) ดงน

2pq1

1kk

ttrσ

เมอ ttr แทน คำควำมเชอมนของเครองมอวด

k แทน จ ำนวนขอของเครองมอวด p แทน ควำมยำกของขอสอบแตละขอ q แทน สดสวนทตอบผด (1-p)

2σ แทน ควำมแปรปรวนของคะแนนรวมของแบบทดสอบทงฉบบ

หำไดจำก

NXN2 σ

69

8.3 สถตทใชในกำรทดสอบสมมตฐำน 8.3.1 ทดสอบทชนดกลมตวอยำงไมเปนอสระแกกน (t-test for dependent

groups) เพอเปรยบเทยบควำมแตกตำงของคำเฉลยคะแนนผลสมฤทธทำงกำรเรยน ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ของนกเรยนกอนและหลงไดรบกำรจดกำรเรยนร โดยใชสตรดงน

เมอ t แทน คำสถตจำกกำนแจกแจงแบบท (t-Distribution) D แทน ผลตำงของคะแนนแตละค N แทน กลมทศกษำหรอจ ำนวนค แทน ผลรวมของผลตำงของคะแนน แทน ผลรวมของผลตำงของคะแนนแตละคก ำลง

8.3.2 ทดสอบสมมตฐำนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ โดยกำรหำคำสถตทดสอบคำเอฟ จำกกำรทดลองแบบวดซ ำ ค ำนวณจำกสตร

F = 𝑀𝑆𝐴

𝑀𝑆𝐸

MSA = 𝑆𝑆𝐴

𝑡−1

MSE = 𝑆𝑆𝐸

(𝑡−1)(𝑟−1)

SSE = SST-SSA-SSS df = (t-1)(r-1)

SST =∑ ∑ 𝑌𝑖𝑗2 −

𝑌..2

𝑡𝑟𝑟𝑗=1

𝑡𝑖=1 df = tr-1

SSA = ∑𝑌𝑖.2

𝑟−

𝑌..2

𝑡𝑟

𝑡𝑖=1 df = r-1

SSS = ∑𝑌.𝑗2

𝑡−

𝑌..2

𝑡𝑟𝑟𝑗=1 dr = r-1

เมอ F แทน คำสถตจำกกำรแจกแจงแบเอฟ t แทน จ ำนวนเงอนไข

R แทน จ ำนวนตวอยำง

𝑌𝑖𝑗 แทน คำทสงเกตของตวอยำงท j ซงไดรบเงอนไขท i

𝑌𝑖. แทน ผลรวมของคำทสงเกตจำกหนวยทดลองทไดรบเงอนไข i

𝑌.𝑗 แทน ผลรวมของคำทสงเกตจำกหนวยทดลองทไดรบเงอนไข j

𝑌.. แทน ผลรวมของคำทสงเกตจำกหนวยทดลองทงหมด

1

)( 22

n

DDn

Dt

D

2)(D

70

บทท 4

ผลกำรวจย

กำรวจยเรอง ผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร จงหวดปตตำน ผวจยน ำเสนอผลตำมล ำดบ ดงน 1. ผลกำรศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม 2. ผลกำรศกษำควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 3. ผลกำรศกษำควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร 1. ผลกำรศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม ผวจยไดน ำแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ไปใชกบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จำกนนน ำแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม ตรวจคะแนน ไดผลดงตำรำง 5

ตำรำง 5 คะแนนผลสมฤทธและคะแนนพฒนำกำรทำงกำรเรยนวชำเคม

เลขท ผลสมฤทธทำงกำรเรยน (30 คะแนน) คะแนนพฒนำกำร

กอนเรยน หลงเรยน คะแนนควำมตำง คะแนนพฒนำกำร

สมพทธ 1 9 20 11 52 2 9 25 16 76 3 16 17 1 7 4 9 23 14 67 5 11 26 15 79 6 14 20 6 38 7 11 19 8 42 8 10 16 6 30 9 13 17 4 24 10 12 21 9 50 11 18 26 8 67 12 14 25 11 69

71

เลขท ผลสมฤทธทำงกำรเรยน (30 คะแนน) คะแนนพฒนำกำร

กอนเรยน หลงเรยน คะแนนควำมตำง คะแนนพฒนำกำร

สมพทธ 13 18 26 8 67 14 12 22 10 56 15 17 20 3 23 16 10 23 13 65 17 7 19 12 52 18 18 20 2 17 19 13 17 4 24 20 14 20 6 38 21 15 23 8 53 22 18 23 5 42 23 13 23 10 59 24 12 17 5 28 25 13 25 12 71 26 10 20 10 50 27 13 23 10 59 28 12 19 7 39 29 12 25 13 72 30 14 21 7 44 31 15 18 3 20 32 14 23 9 56 33 13 22 9 53 34 9 20 11 52 35 4 19 15 58 36 5 20 15 60 37 18 19 1 8 38 16 23 7 50 39 13 21 8 47 40 6 13 7 29

เมอน ำคะแนนทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนมำวเครำะห เพอหำคำทำงสถตเพอใชทดสอบสมมตฐำนโดยเปรยบเทยบควำมแตกตำงระหวำงคะแนนผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชคำสถตทดสอบทแบบกลมเดยว (t-test) ไดผลกำรวเครำะหดงตำรำงท 6

72

ตำรำง 6 คำสถตทดสอบทแบบกลมเดยว ของคะแนนเฉลยผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม

กำรทดสอบ

จ ำนวนนกเรยน (คน)

คะแนนเตม คำเฉลย สวนเบยงเบน

มำตรฐำน คำท

กอนเรยน 40 30.00 12.50 3.566 13.487** หลงเรยน 40 30.00 20.98 3.051

** p<.01

จำกตำรำงท 6 แสดงใหเหนวำคะแนนเฉลยผลสมฤทธทำงกำรเรยนเรอง ของแขง ของเหลว และแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนร กำรแกปญหำตำมสภำพจรง กอนเรยนมคำเฉลย เทำกบ 12.50 สวนเบยงเบนมำตรฐำนเทำกบ 3.566 หลงเรยนมคำเฉลยเทำกบ 20.98 สวนเบยงเบนมำตรฐำนเทำกบ 3.051 และเมอทดสอบควำมแตกตำงของผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนร กำรแกปญหำตำมสภำพจรง มผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01 ซงสำมำรถจดกระท ำและสอควำมหมำยของขอมลในรปแผนภมท 5

แผนภม 5 คะแนนเฉลยผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

ผวจยไดน ำผลคะแนนแบบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มำวเครำะห ไดผลดงตำรำง 7

คะแน

น

0

5

10

15

20

25

กอนเรยน หลงเรยน

12.50

20.98 ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม

73

ตำรำง 7 คะแนนระดบพฒนำกำรทำงกำรเรยนวชำเคม ของนกเรยนในแตละระดบพฒนำกำร

คะแนนพฒนำกำร ระดบพฒนำกำร จ ำนวน (คน) รอยละ

76-100 พฒนำกำรระดบสงมำก 2 5.0 51-75 พฒนำกำรระดบสง 18 45.0 26-50 พฒนำกำรระดบปำนกลำง 13 32.5 0-25 พฒนำกำรระดบตน 7 17.5

จำกตำรำงท 7 แสดงใหเหนวำ นกเรยนมระดบกำรพฒนำกำรสมพทธในกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส โดยนกเรยนมพฒนำกำรอยในระดบสงมำก 2 คน คดเปนรอยละ 5.0 พฒนำกำรระดบสง 18 คน คดเปนรอยละ 45.0 พฒนำกำรระดบปำนกลำง 13 คน คดเปน รอยละ 32.5 และนกเรยนมพฒนำกำรระดบตน 7 คน คดเปนรอยละ 17.5 ซงสำมำรถจดกระท ำและสอควำมหมำยของขอมลในรปแผนภมท 6

แผนภม 6 คะแนนระดบพฒนำกำรทำงกำรเรยนวชำเคม ของนกเรยนในแตละระดบพฒนำกำร

2. ผลกำรศกษำควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ผวจยไดน ำผลคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 กอนเรยน ระหวำงเรยน และหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จำกนนน ำแบบ

5%

45%32%

18%

คะแนนพฒนำกำร

พฒนำกำรระดบสงมำก พฒนำกำรระดบสง

พฒนำกำรระดบปำนกลำง พฒนำกำรระดบตน

74

วดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำมำตรวจสอบคะแนน เพอศกษำพฒนำกำรควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนในแตละครง ตวอยำงแบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนดงน

(ก) คะแนนทดสอบกอนเรยน (ข) คะแนนทดสอบหลงเรยน

ภำพประกอบ 1 ตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 1 (ก) คะแนน ทดสอบกอนเรยน และ (ข) คะแนนทดสอบหลงเรยน

จำกตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 1 เปนกำรยกตวอยำงสภำพปญหำทเกดขนจรงในชวตประจ ำวนของนกเรยน มค ำถำม 3 ประเดนคอ ปญหำจำกสถำนกำรณน สำเหตของปญหำ และวธกำรแกปญหำทเกดขน โดยกลมตวอยำงตอบค ำถำมดงตอไปน จำกภำพ ก. ปญหำจำกสถำนกำรณคอ ลอรถเสอมสภำพ พบวำนกเรยนระบปญหำเพยง 1 ขอเทำนนซงไมครอบคลมปญหำทเกดขนทงหมดท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน เมอนกเรยนตอบสำเหตของปญหำกระบไดเพยง 1 ค ำตอบเชนกนเนองจำกปญหำทนกเรยนตอบจะเปนตวบงคบกำรตอบสำเหตของปญหำโดยตรง สวนวธกำรแกปญหำนกเรยนสำมำรถระบมำได 3 ขอ เปนวธกำรทเหมำะสมเพยงบำงสวนเทำนน ยงไมมกำรอธบำยหลกกำรหรอเหตผลทเกยวของกบวชำเคม ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนนเทำนน เมอพจำรณำภำพ ข. ปญหำจำกสถำนกำรณทก ำหนดให นกเรยนสำมำรถระบปญหำมำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหถง 3 ปญหำ ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนน สงผลใหเมอนกเรยนระบสำเหตของปญหำ สำมำรถเขยนสำเหตตำมปญหำทไดระบไวในขอ 1 ไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทเกดขน ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนนและเมอพจำรณำวธกำรแกปญหำพบวำระบมำ 2 วธ มกำรอธบำยเหตผลประกอบดวยหลกกำรทำงวทยำศำสตรเพยงบำงสวน ยงไมครอบคลมทงหมด จงไดคะแนน 2 คะแนน

75

(ก) คะแนนทดสอบกอนเรยน (ข) คะแนนทดสอบหลงเรยน

ภำพประกอบ 2 ตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 2 (ก) คะแนน ทดสอบกอนเรยน และ (ข) คะแนนทดสอบหลงเรยน

จำกตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 2 เปนกำรยกตวอยำงกำรเตมน ำมนรถ ซงเปนกจวตรประจ ำวนททกคนสำมำรถท ำได มค ำถำม 3 ประเดนคอ ปญหำจำกสถำนกำรณน สำเหตของปญหำ และวธกำรแกปญหำทเกดขน โดยกลมตวอยำงตอบค ำถำมดงตอไปน จำกภำพ ก. ปญหำจำกสถำนกำรณคอ กำรใชเงนจ ำนวนมำกหมดไปกบคำน ำมนรถ พบวำนกเรยนระบปญหำเพยง 1 ขอเทำนนซงไมครอบคลมปญหำทเกดขนทงหมดท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน เมอนกเรยนมำตอบสำเหตของปญหำกจะระบไดเพยง 1 ค ำตอบเชนกน ถงแมจะระบสำเหตของปญหำถกตองแตเปนเพยงสวนนอยเทำนน ยงไมครอบคลมกบปญหำทก ำหนดใหมำ จงสงผลตอกำรตรวจใหคะแนน เมอพจำรณำวธกำรแกปญหำนกเรยนสำมำรถระบมำได 3 ขอ พบวำเปนวธกำรทเหมำะสมเพยงบำงสวนเทำนนคอตอบถก 2 ใน 3 ขอ ขณะเดยวกนกยงไมมกำรอธบำยหลกกำรหรอเหตผลทเกยวของกบวชำเคมเพอมำรองรบค ำตอบ ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนนเทำนน แตเมอพจำรณำภำพ ข. ปญหำจำกสถำนกำรณทก ำหนดให นกเรยนสำมำรถระบปญหำมำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดใหถง 3 ปญหำ สำมำรถครอบคลมปญหำทงหมด ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนน นกเรยนสำมำรถระบสำเหตของปญหำตำมปญหำทไดระบไวในขอ 1 ได ถกตองครบถวนและสอดคลองกบสถำนกำรณทเกดขน ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนนและเมอพจำรณำวธกำรแกปญหำพบวำนกเรยนระบมำ 3 วธ มกำรอธบำยเหตผลประกอบดวยหลกกำรทำงวทยำศำสตร(เคม) ตำมทเรยนมำอยำงชดเจน เชน ควำมสมพนธระหวำงปรมำตรกบอณหภมของสำร กำรเคลอนทของอนภำค พลงงำนจลนเฉลย เหตผลประกอบสมบรณ ชดเจน จงไดคะแนน 3 คะแนน

76

(ก) คะแนนทดสอบกอนเรยน (ข) คะแนนทดสอบหลงเรยน

ภำพประกอบ 3 ตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 3 (ก) คะแนน ทดสอบกอนเรยน และ (ข) คะแนนทดสอบหลงเรยน

จำกตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 3 เปนกำรยกตวอยำง กำรใชลกโปงอดแกสเพอไวประดบตกแตงงำนเลยง ซงเปนกจวตรประจ ำวนทหลำยคนอำจมประสบกำรณกำรจดงำนเลยง มค ำถำม 3 ประเดนคอ ปญหำจำกสถำนกำรณน สำเหตของปญหำ และวธกำรแกปญหำทเกดขน โดยกลมตวอยำงตอบค ำถำมดงตอไปน จำกภำพ ก. ปญหำจำกสถำนกำรณคอ ลกโปงทใชประดบตกแตงเกดอำกำรแฟบลง พบวำนกเรยนระบปญหำเพยง 1 ขอเทำนน ซงยงไมครอบคลมปญหำทก ำหนดให ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน เมอนกเรยนมำตอบสำเหตของปญหำพบวำนกเรยนระบไดเพยง 1 ค ำตอบเชนกน ซงค ำตอบทนกเรยนตอบนนเปนเพยงสวนหนงของสำเหตทงหมด จงใหคะแนนไดเพยง 1 คะแนนเทำนน เมอพจำรณำวธกำรแกปญหำนกเรยนสำมำรถระบมำได 2 ขอ พบวำเปนวธกำรทเหมำะสมเพยงบำงสวนเทำนน ขณะเดยวกนกยงไมมกำรอธบำยหลกกำรหรอเหตผลทเกยวของกบวชำเคมเพอมำรองรบ ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน แตเมอพจำรณำภำพ ข. ปญหำจำกสถำนกำรณทก ำหนดให นกเรยนระบปญหำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดให 3 ปญหำ พบวำครอบคลมปญหำทงหมด ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนน นกเรยนสำมำรถระบสำเหตของปญหำตำมปญหำทไดระบไว ถกตองครบถวนและสอดคลองกบสถำนกำรณทเกดขนอยำงอยำงชดเจนถง 2 สำเหตดวยกน ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนนและเมอพจำรณำวธกำรแกปญหำพบวำนกเรยนระบวธกำรแกปญหำมำ 3 วธ มกำรอธบำยเหตผลประกอบดวยหลกกำรทำงวทยำศำสตร(เคม) เชน สมบตของแกสคอกำรแพรของแกสตำมทฤษฎของเกรแฮม (Graham, s law of diffusion) ควำมสมพนธระหวำงมวลโมเลกลของแกสกบอตรำกำรแพรผำนของแกส แรงดนของแกส ท ำใหเหตผลประกอบวธกำรแกปญหำถกตอง สมบรณ จงไดคะแนน 3 คะแนน

77

(ก) คะแนนทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนต ำ (ข) คะแนนทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนสง

ภำพประกอบ 4 ตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 4 (ก) คะแนน ทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนต ำและ (ข) คะแนนทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนสง

จำกตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 4 เปนกำรยกตวอยำง กำรท ำนำเกลอ เปนอกอำชพหนงของคนจงหวดปตตำน เนองดวยภมประเทศตดทะเล มค ำถำม 3 ประเดนคอ ปญหำจำกสถำนกำรณน สำเหตของปญหำ และวธกำรแกปญหำทเกดขน โดยกลมตวอยำงตอบค ำถำมดงตอไปน จำกภำพ ก. ปญหำจำกสถำนกำรณคอ เกลอทไดไมมคณภำพ มควำมเคมนอย พบวำนกเรยนระบปญหำเพยง 1 ขอเทำนน ซงยงไมครอบคลมปญหำทก ำหนดให ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน เมอนกเรยนมำตอบสำเหตของปญหำพบวำนกเรยนระบไดเพยง 1 ค ำตอบเชนกน ซงค ำตอบทนกเรยนตอบนนเปนเพยงสวนหนงของสำเหตทงหมด จงใหคะแนน 1 คะแนนเทำนน เมอพจำรณำวธกำรแกปญหำนกเรยนสำมำรถระบมำได 1 ขอ เปนค ำตอบแบบกวำง ๆ ท ำใหนกเรยนไมสำมำรถระบค ำตอบทชดเจนและไมสำมำรถหำเหตผลมำอธบำยถงวธกำรแกปญหำได ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน แตเมอพจำรณำภำพ ข. ปญหำจำกสถำนกำรณทก ำหนดให นกเรยนระบปญหำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดให 3 ปญหำ พบวำครอบคลมปญหำทงหมด ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนน นกเรยนสำมำรถระบสำเหตของปญหำไดเพยง 1 สำเหตเทำนน ไมครอบคลมถงปญหำทเกดขน ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนนและเมอพจำรณำวธกำรแกปญหำพบวำนกเรยนระบวธกำรแกปญหำมำ 2 วธ มกำรอธบำยเหตผลประกอบดวยหลกกำรทำงวทยำศำสตร(เคม) เชน ควำมสมพนธระหวำงอณหภมกบน ำทะเล จดเดอด จดหลอมเหลว และสมบตของเกลอเบองตน จงไดคะแนน 2 คะแนน

78

(ก) คะแนนทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนต ำ (ข) คะแนนทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนสง

ภำพประกอบ 5 ตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 5 (ก) คะแนน ทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนต ำและ (ข) คะแนนทดสอบระหวำงเรยนทไดคะแนนสง

จำกตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำสถำนกำรณท 5 เปนกำรยกตวอยำง กำรท ำอำหำร ซงเปนกจวตรประจ ำวนทหลำยคนมประสบกำรณกำรท ำอำหำรมำกอน มค ำถำม 3 ประเดนคอ ปญหำจำกสถำนกำรณน สำเหตของปญหำ และวธกำรแกปญหำทเกดขน โดยกลมตวอยำงตอบค ำถำมดงตอไปน จำกภำพ ก. ปญหำจำกสถำนกำรณคอ อำหำรตมย ำกงเสรจชำกวำก ำหนด พบวำนกเรยนระบปญหำเพยง 1 ขอเทำนน ซงยงไมครอบคลมปญหำทก ำหนดให ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน เมอนกเรยนมำตอบสำเหตของปญหำพบวำนกเรยนระบไดเพยง 1 ค ำตอบเชนกน ซงค ำตอบทนกเรยนตอบนนเปนเพยงสวนหนงของสำเหตทงหมด จงใหคะแนน 1 คะแนนเทำนน เมอพจำรณำวธกำรแกปญหำนกเรยนสำมำรถระบมำได 2 ขอ เปนค ำตอบทถกตอง แตนกเรยนไมไดอธบำยเหตผลหรอหลกกำรทำงวทยำศำสตรมำประกอบในกำรตอบ ท ำใหไดคะแนน 1 คะแนน แตเมอพจำรณำภำพ ข. ปญหำจำกสถำนกำรณทก ำหนดให นกเรยนระบปญหำไดถกตองและสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดให 3 ปญหำ พบวำครอบคลมปญหำทงหมด ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนน และนกเรยนสำมำรถระบสำเหตของปญหำได 3 สำเหต สอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดให ท ำใหไดคะแนน 3 คะแนนและเมอพจำรณำวธกำรแกปญหำพบวำนกเรยนระบวธกำรแกปญหำมำ 3 วธ มกำรอธบำยเหตผลประกอบดวยหลกกำรทำงวทยำศำสตร(เคม) คอ ปจจยทมผลตออตรำกำรเกดปฏกรยำเชน กำรเพมพนทผวสมผสจะชวยใหโมเลกลมโอกำสชนกนไดมำกยงขน ท ำใหอำหำรสกเรว ปจจยควำมดนกบภำชนะทบรรจอำหำร อณหภมทสงสงผลโดยตรงกบพลงงำนจลนของอนภำคหรอโมเลกลของสำร ท ำใหอำหำรสกไดไวมำกยงขน เหตผลประกอบครบถวนสอดคลองกบสถำนกำรณทก ำหนดให จงไดคะแนน 3 คะแนน

79

ภำพประกอบ 1-5 เปนตวอยำงแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทกลมตวอยำงไดท ำกำรทดสอบ จำกนนผวจยน ำคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำมำวเครำะหผลไดผลกำรทดลองดงตำรำง 8 และ ตำรำง 9

ตำรำง 8 คะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ กอนกำรจดกำรเรยนร ระหวำงกำรจดกำรเรยนร และหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง รำยบคคล (n=40)

เลขท คะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

กอนเรยน (9 คะแนน)

ระหวำงเรยนครงท 1 (9 คะแนน)

ระหวำงเรยนครงท 2 (9 คะแนน)

หลงเรยน (9 คะแนน)

1 4.00 4.00 6.00 8.00

2 4.00 5.00 6.00 9.00

3 4.00 5.00 7.00 8.00

4 4.00 5.00 6.00 9.00

5 4.00 5.00 7.00 8.00

6 5.00 6.00 6.00 9.00

7 3.00 4.00 6.00 8.00

8 4.00 5.00 7.00 8.00

9 4.00 5.00 8.00 8.00

10 4.00 5.00 6.00 7.00

11 4.00 5.00 7.00 8.00

12 4.00 4.00 6.00 8.00

13 4.00 5.00 7.00 8.00

14 3.00 4.00 6.00 8.00

15 4.00 4.00 7.00 8.00

16 4.00 5.00 6.00 8.00

17 4.00 4.00 6.00 8.00

18 5.00 6.00 6.00 8.00

80

เลขท คะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

กอนเรยน (9 คะแนน)

ระหวำงเรยนครงท 1 (9 คะแนน)

ระหวำงเรยนครงท 2 (9 คะแนน)

หลงเรยน (9 คะแนน)

19 4.00 4.00 7.00 8.00

20 4.00 6.00 8.00 9.00

21 4.00 5.00 7.00 9.00

22 4.00 5.00 6.00 8.00

23 4.00 5.00 7.00 8.00

24 4.00 4.00 7.00 8.00

25 4.00 5.00 7.00 7.00

26 4.00 5.00 6.00 8.00

27 5.00 6.00 8.00 8.00

28 4.00 5.00 6.00 8.00

29 4.00 5.00 7.00 8.00

30 3.00 4.00 6.00 8.00

31 4.00 4.00 6.00 7.00

32 4.00 5.00 7.00 8.00

33 4.00 4.00 6.00 8.00

34 4.00 4.00 6.00 8.00

35 4.00 4.00 6.00 8.00

36 4.00 5.00 7.00 7.00

37 3.00 4.00 7.00 8.00

38 4.00 5.00 6.00 8.00

39 4.00 4.00 7.00 8.00

40 4.00 4.00 6.00 8.00

81

เลขท คะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

กอนเรยน (9 คะแนน)

ระหวำงเรยนครงท 1 (9 คะแนน)

ระหวำงเรยนครงท 2 (9 คะแนน)

หลงเรยน (9 คะแนน)

คำเฉลย 3.98 4.70 6.55 8.03

สวนเบยงเบนมำตรฐำน

0.42 0.65 0.64 0.48

จำกคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง สำมำรถจดกระท ำและสอควำมหมำยของขอมลในรปแผนภมท 7

แผนภม 7 คะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ กอนกำรจดกำรเรยนร ระหวำงกำรจดกำรเรยนร และหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

ตำรำง 9 ผลกำรทดสอบควำมแปรปรวนของคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยน

แหลงควำมผนแปร SS df MS F จ ำนวนครงในกำรทดลอง (Sphericity Assumed) 402.13 3 134.04 583.55* ควำมคลำดเคลอน (Sphericity) 26.88 117 0.23 รวม 429.01 120 134.27 Mauchly's W 0.77 Sig. 0.58 Approx. Chi-Square 9.67

*p < .05

คะแน

น

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

กอนเรยน ระหวำงเรยนครงท 1 ระหวำงเรยนครงท 2 หลงเรยน

ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

3.98 4.70

6.55

8.03

82

จำกตำรำง 9 พบวำ คำของ Mauchly's W เทำกบ 0.77 คำ Approx. Chi-Square เทำกบ 9.67 และคำ p เทำกบ 0.58 นนแสดงใหเหนวำควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ททดสอบกอนกำรจดกำรเรยนร ระหวำงกำรจดกำรเรยนรครงท 1 และ 2 และหลงกำรจดกำรเรยนร มควำมแปรปรวนไมแตกตำงกน ซงสอดคลองกบสมมตฐำนของ Sphericity และเมอพจำรณำคำ F พบวำ มคำเทำกบ 583.55 แสดงใหเหนวำ คะแนนเฉลยของควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มอยำงนอย 1 คจำกจ ำนวน 4 ครง มคะแนนเฉลยแตกตำงกนทระดบนยส ำคญทำงสถตทระดบ .05 ผวจยจงไดท ำกำรเปรยบเทยบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำเปนรำยค ไดผลดงตำรำง 10

ตำรำง 10 ผลกำรเปรยบเทยบผลตำงของคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ในแตละครง

ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

กอนเรยน (คำเฉลย=

3.98)

ระหวำงเรยนครงท 1

(คำเฉลย=4.70)

ระหวำงเรยนครงท 2

(คำเฉลย=6.55)

หลงเรยน (คำเฉลย=

8.03)

กอนเรยน (คำเฉลย=3.98) - 0.72 2.57* 4.05*

ระหวำงเรยนครงท 1 (คำเฉลย=4.70)

- - 1.85* 3.33*

ระหวำงเรยนครงท 2 (คำเฉลย=6.55)

- - - 1.48*

หลงเรยน (คำเฉลย=8.03) - - - -

p* < .05

จำกตำรำง 10 พบวำ ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 มคะแนนเฉลยแตกตำงกนจ ำนวน 5 ค (p < .05) ดงน 1) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 2) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน 3) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 4) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน และ 5) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน

83

3. ผลกำรศกษำควำมพงพอใจ กำรศกษำควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ดำนบทบำทผสอน ดำนบทบำทผเรยน ดำนวธกำรจดกำรเรยนร ดำนกำรวดและประเมนผล และดำนประโยชนทผเรยนไดรบ โดยใหกลมตวอยำงตอบแบบวดควำมพงพอใจ ผวจยไดแบงขอมลวจยเปน 2 สวน คอ ผลกำรตอบแบบวดควำมพงพอใจแบบมำตรำสวนประมำณคำ (Rating scale) และขอเสนอแนะจำกกลมตวอยำงในรปควำมเรยง ไดผลกำรวจยดงตอไปน

3.1 ผลกำรตอบแบบวดควำมพงพอใจแบบมำตรำสวนประมำณคำ (Rating scale)

ผวจยไดใหกลมตวอยำงตอบแบบวดควำมพงพอใจทง 5 องคประกอบ แลวน ำผลทไดมำวเครำะห ไดผลดงตำรำง 11

ตำรำง 11 คำเฉลย สวนเบยงเบนมำตรฐำน และระดบควำมพงพอใจของนกเรยนตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

องคประกอบกำรจดกำรเรยนร คำเฉลย สวนเบยงเบน

มำตรฐำน ระดบ

ควำมพงพอใจ อนดบ

ดำนบทบำทผสอน 1. ผสอนแจงจดประสงคกำรเรยนร เพอใหผเรยนทรำบแนวทำงในกำรจดกำรเรยนร

4.89 0.31 มำกทสด 1

2. ผสอนมเนอหำควำมรทสอนเปนอยำงด 4.41 0.63 มำก 5 3. ผสอนเตรยมกำรสอนเปนอยำงดและกำรสอนมล ำดบขนตอนทเขำใจงำย

4.64 0.58 มำกทสด 2

4. ผสอนกระตนควำมคดของผเรยนโดยใชค ำถำม

4.61 0.63 มำกทสด 3

5. ผสอนเอำใจใส ใหค ำปรกษำ แนะน ำดแลนกเรยนอยำงทวถง

4.38 0.63 มำก 6

6. ผสอนเปดโอกำสใหนกเรยนไดซกถำม แสดงควำมคดเหน และรวมกนตอบค ำถำมขณะสอน

4.59 0.59 มำกทสด 4

รวม 4.59 0.56 มำกทสด

84

ดำนกำรจดกำรเรยนร 1. กำรสรำงบรรยำกำศกำรเรยนเปนกนเองและสนกสนำนในกำรท ำกจกรรม

4.77 0.54 มำกทสด 2

2. กำรจดกำรเรยนรเปดโอกำสใหนกเรยนสำมำรถเสำะแสวงหำควำมรตำมควำมถนดของตนเอง

4.59 0.68 มำกทสด 5

3. นกเรยนไดปฏบตกจกรรมเปนไปตำมล ำดบขนตอน

4.72 0.55 มำกทสด 4

4. กำรจดกจกรรมกำรเรยนร มงสงเสรมใหนกเรยนไดฝกกระบวนกำรแกปญหำ

4.84 0.48 มำกทสด 1

5. กำรจดกจกรรมกำรเรยนรท ำใหผเรยนสำมำรถน ำควำมรไปใชในกำรแกปญหำทเกดขนในชวตประจ ำวน

4.77 0.54 มำกทสด 2

รวม 4.74 0.56 มำกทสด

องคประกอบกำรจดกำรเรยนร คำเฉลย สวนเบยงเบน

มำตรฐำน ระดบ

ควำมพงพอใจ อนดบ

ดำนบทบำทผเรยน 1. นกเรยนไดมสวนรวมในกำรอภปรำยและแสดงควำมคดเหนในกลมยอย

3.97 0.62 มำก 5

2. นกเรยนยอมรบควำมคดเหนซงกนและกน

3.95 0.46 มำก 6

3. นกเรยนไดวเครำะหปญหำและวธกำรแสวงหำควำมรทจะศกษำตำมควำมสนใจ

4.10 0.38 มำก 1

4. นกเรยนสำมำรถตอบประเดนปญหำไดจำกกำรคดวเครำะห และกระบวนกำรกลม

3.97 0.28 มำก 3

5. นกเรยนน ำควำมรมำเชอมโยงกบประเดนปญหำ

4.10 0.38 มำก 1

6. นกเรยนมสวนรวมในกำรน ำเสนอ 3.97 0.36 มำก 4 รวม 4.01 0.40 มำก

85

องคประกอบกำรจดกำรเรยนร คำเฉลย สวนเบยงเบน

มำตรฐำน ระดบ

ควำมพงพอใจ อนดบ

ดำนกำรวดและกำรประเมนผล 1. นกเรยนมสวนรวมในกำรก ำหนดเกณฑและประเมนผลงำน

3.92 0.27 มำก 4

2. กำรวดและประเมนผลเปนทประจกษสำมำรถตรวจสอบได

3.89 0.38 มำก 6

3. กำรวดและประเมนผลมควำมเหมำะสมและมวธกำรประเมนทหลำกหลำย

4.10 0.38 มำก 1

4. ควำมเหมำะสมของชนงำนและภำระงำนทใชในกำรประเมนผล

3.97 0.36 มำก 3

5. กำรวดและประเมนผลเปนทประจกษสำมำรถตรวจสอบได

3.92 0.49 มำก 5

6. ผสอนใชเครองมอในกำรวดไดเหมำะสมกบกำรเรยนร

4.00 0.32 มำก 2

รวม 3.97 0.37 มำก ดำนประโยชนทไดรบ 1. นกเรยนไดฝกทกษะกำรคดวเครำะหและมควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ

4.00 0.32 มำก 4

2. นกเรยนไดฝกฝนตนเองในกำรแสวงหำควำมร

4.08 0.35 มำก 1

3. นกเรยนเสนอวธกำรแกปญหำไดอยำงเหมำะสม

4.02 0.36 มำก 3

4. นกเรยนเขำใจเนอหำไดลกซงและครอบคลมมำกขน

3.92 0.27 มำก 6

5. นกเรยนสำมำรถน ำควำมรไปใชในชวตประจ ำวนได

4.05 0.45 มำก 2

6. นกเรยนไดฝกตนเองใหมควำมรบผดชอบ กำรมปฏสมพนธและกำรท ำงำนกลม

3.98 0.34 มำก 5

รวม 4.01 0.35 มำก

86

จำกตำรำง 11 องคประกอบของกำรจดกำรเรยนร 5 ดำน ไดแก ดำนบทบำทผสอน ดำนบทบำทผเรยน ดำนวธกำรจดกำรเรยนร ดำนกำรวดและกำรประเมนผล และดำนประโยชนทไดรบของผเรยน ดวยวธกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เมอน ำผลจำกกำรตอบแบบวดควำมพงพอใจของนกเรยน พบวำ มคะแนนรวมเฉลยเทำกบ 4.26 สวนเบยงเบนมำตรฐำน 0.45 จดอยในระดบควำมพงพอใจ ระดบมำก เมอแยกพจำรณำแตละดำน พบวำ ดำนบทบำทผสอน มคะแนนเฉลย 4.59 สวนเบยงเบนมำตรฐำน 0.56 ดำนบทบำทของผเรยนมคะแนนเฉลยเทำกบ 4.01 สวนเบยงเบนมำตรฐำน 0.40 ดำนวธกำรจดกำรเรยนกำรสอน มคำเฉลย 4.74 สวนเบยงเบนมำตรฐำน 0.56 ดำนกำรวดและกำรประเมนผล มคำเฉลย 3.97 สวนเบยงเบนมำตรฐำน 0.37 และดำนประโยชนทผเรยนไดรบ มคำเฉลย 4.01 สวนเบยงเบนมำตรฐำน 0.35 โดยองคประกอบในกำรจดกำรเรยนรในดำน บทบำทผสอนและวธกำรจดกำรเรยนกำรสอนมควำมพงพอใจอยในระดบ มำกทสด และดำนบทบำทผเรยน ดำนกำรวดและกำรประเมนผลและดำนประโยชนทผเรยนไดรบ มควำมพงพอใจอยในระดบ มำก ซงสำมำรถจดกระท ำและสอควำมหมำยของขอมลในรปแผนภมท 8

แผนภม 8 ระดบควำมพงพอใจของนกเรยนตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงในแตละองคประกอบ

3.2 ขอเสนอแนะควำมพงพอใจทง 5 องคประกอบตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงในรปควำมเรยง

ดำนบทบำทผสอน “…ขอบคณทสอนเขำใจ และใสใจในกำรสอนทกครงคะ…” (S1, 24 มกรำคม 2560)

3.40 3.60 3.80 4.00 4.20 4.40 4.60 4.80

บทบำทผสอน

บทบำทผเรยน

วธกำรจดกำรเรยนร

กำรวดและกำรประเมนผล

ประโยชนทผเรยนไดรบ

ควำมพงพอใจ

ระดบควำมพงพอใจ

4.59 (มำกทสด)

4.01 (มำก)

4.74 (มำกทสด) 3.97 (มำก)

4.01 (มำก)

87

“…ขอบคณครมำก ๆ เลยครบ ครเปนกนเองกบนกเรยน ใสใจ และคอยใหค ำปรกษำพวกผมได…” (S2, 24 กมภำพนธ 2560) “…ครเปดโอกำสใหพวกหนแสดงควำมคด ไมวำถกหรอผด ครกจะชวยแนะน ำใหเสมอ…” (S3, 24 กมภำพนธ 2560) “…ชอบวธกำรสอนแบบนคะ ครเปนทปรกษำไดตลอดเวลำ ครเอำใจใสนกเรยนคะ…” (S4, 24 กมภำพนธ 2560)

“…ครใสใจนกเรยนทกคน ผมอยำกเรยนกบครอกครบ…” (S5, 24 กมภำพนธ 2560) “…ครชวยใหหนชอบเรยนวชำเคมมำกขน จำกเมอกอนหนไมคอยชอบวชำเคมเลยคะ

ขอบคณนะคะ…” (S6, 24 กมภำพนธ 2560) “…ครแคร ชอบใหนกเรยนแสดงควำมคดเหน ไมวำถกหรอผดครแครกไมวำอะไร…” (S7,

27 กมภำพนธ 2560) “…อำจำรยเตรยมกำรสอนดมำก อยำกใหมกจกรรมเยอะๆคะ…” (S8, 27 กมภำพนธ

2560)

ดำนบทบำทผเรยน “…ผมอยำกลงมอปฏบตแบบนมำนำนแลวครบคร ไดแสดงควำมคดเหนกบเพอน ผมรสกด…” (S9, 27 กมภำพนธ 2560) “…ผมและเพอน ๆ สนทกนมำกขนตอนไปสบคนขอมล และผมรสกมควำมกลำแสดงออกมำกยงขนเมอไดออกมำน ำเสนอสรปผล…” (S10, 27 กมภำพนธ 2560) “…หนชอบกำรท ำงำนกลม โดยทครใหพวกหนแบงหนำทรบผดชอบกนเอง หนไดเรยนรอะไรหลำย ๆ อยำงจำกเพอน…” (S11, 27 กมภำพนธ 2560)

“…หนรสกดทพวกหนไดแบงงำนกนเอง หนสบำยใจกวำกำรสมจบกลม…” (S12, 27 กมภำพนธ 2560)

“…หนอยำกท ำงำนแบบนอก ชอบกำรแสดงละคร ชอบกำรน ำเสนอของกลมตวเอง …” (S13, 27 กมภำพนธ 2560)

ดำนวธกำรจดกำรเรยนร

“…กำรสอนแบบน ท ำใหพวกหนไดลงมอปฏบตจรง หนคดวำมนทำทำย และสนกมำก ๆ เลยคะ…” (S14, 27 กมภำพนธ 2560)

“…หนชอบกำรสอนแบบน เพรำะครใหพวกหนได หำวธกำรแกปญหำดวยตวเอง ถงจะเหนอยแตกสนกคะ…” (S15, 27 กมภำพนธ 2560)

“…ผมชอบกำรเรยนแบบนครบ ไมนำเบอเกนไป…” (S16, 27 กมภำพนธ 2560) “…ครแครครบ ผมและเพอนอยำกหำปญหำดวยตวเองครบ…” (S17, 27 กมภำพนธ 2560) “…หนคดวำกำรสอนแบบน ทำทำยดคะ มนเกยวกบเรองใกลตวหนเอง…” (S18, 27

กมภำพนธ 2560) “…หนอยำกมเวลำในกำรหำขอมลมำกกวำนคะ…” (S19, 27 กมภำพนธ 2560)

88

ดำนกำรวดและประเมนผล “…หนอยำกใหครใหคะแนนพวกหนเยอะ ๆ …” (S20, 27 กมภำพนธ 2560) “…ผมอยำกใหครประเมนนกเรยนหลำกหลำยกวำนครบ …” (S21, 27 กมภำพนธ 2560)

ดำนประโยชนทผเรยนไดรบ “…เรยนแบบน หนไดควำมรเยอะกวำเรยนในหนงสอเยอะเลยคะ …” (S22, 27 กมภำพนธ

2560) “…หนสำมำรถน ำควำมรทเรยนไปใชในชวตจรงได …” (S23, 27 กมภำพนธ 2560) “…กำรเรยนแบบนท ำใหหนไดเขำใจเพอนมำกขน …” (S24, 27 กมภำพนธ 2560) “…หนสำมำรถเขำกบเพอนไดดกวำเดม ฝกกำรท ำงำน ฝกกำรวำงแผนคะ …” (S25, 27

กมภำพนธ 2560) “…เรยนกบครแครแลวสำมำรถไปใชไดจรงครบ …” (S26, 27 กมภำพนธ 2560) “…หนมควำมมนใจมำกขนกวำเดม เมอไดเรยนกบครแคร …” (S27, 27 กมภำพนธ 2560)

4. ผลกำรบนทกภำคสนำมของผวจย

กระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลวและแกส ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ผวจยไดบนทกเหตกำรณตำง ๆ ทเกดขนในระหวำงกำรจดกจกรรม ขอด ขอเสย หรอขอเสนอแนะ มกระบวนกำรจดกำรเรยนร 5 ขนตอน ดงตอไปน

ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง ชวโมงแรกของกำรจดกำรเรยนกำรสอน ครท ำหนำทชแจงรำยละเอยด จดประสงคกำรเรยนร ขอตกลงในกำรจดกำรเรยนรแตละครง รวมถงเนอหำหรอประเดนกำรเรยนรในแตละหวขอยอย คอ ของแขง ของเหลว และแกส จำกนนครแบงกลมนกเรยน โดยแตละกลมจ ำนวนมนกเรยนจ ำนวนเทำ ๆ กน คละควำมสำมำรถ เกง ปำนกลำง ออน นกเรยนแตละกลมตองเลอก ประธำน รองประธำนและเลขำนกำร จำกกำรสงเกตพบวำ นกเรยนบำงกลมมอบหมำยใหคนทเกงทสดเปนประธำนกลมเสมอ ท ำใหผวจยมกำรพดคยกบนกเรยนถงกำรแบงหนำทกนภำยในกลม ควรแบงหนำทกนใหเหมำะสมตำมควำมสำมำรถของแตละคน ควรมกำรเปลยนแปลงหนำทกนภำยในกลมตำมประเดนเนอหำในกำรสอนแตละประเดน แตนกเรยนสวนมำกมกำรแบงหนำทกนตำมควำมสำมำรถอยแลว จำกนนครน ำเสนอสถำนกำรณปญหำตำง ๆ ตำมสภำพจรง ตวอยำงเชน เรองของแขง ครยกตวอยำง สงกอสรำง โบรำณสถำน สถำนทตำง ๆ ทเปนมรดกโลก เปรยบเทยบกบสงกอสรำง อำคำรบำนเรอนในปจจบน เพอกระตนใหนกเรยนเกดควำมสนใจ ครใหนกเรยนตงค ำถำมเกยวกบสถำนกำรณทครก ำหนดให เพอตองกำรใหนกเรยนสำมำรถคนหำปญหำทเกดขนในสถำนกำรณเหลำนนได นกเรยนแตละกลมตองรวมกนคดวเครำะหถงสถำนกำรณทถกก ำหนดไว จำกนนแตละกลมตองออกมำอภปรำยถงปญหำทไดคดขนมำ จำกกำรสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนพบวำ ชวงเรมตนชวโมงแรก ๆ ของกำรจดกำรเรยนกำรสอน นกเรยนยง

89

ไมคอยใหควำมรวมมอ เนองจำกเปนกำรจดกำรเรยนกำรสอนทแตกตำงไปจำกกำรสอนแบบบรรยำยปกตทวไป แตละกลมมนกเรยน 1-2 คนทใหควำมรวมมอและคอยท ำงำนอยำงเตมท สงผลใหเกดกำรเรยนรใหกบนกเรยนสวนนอย ผวจยจงตองท ำหนำทคอยกระตนใหนกเรยนเกดควำมรสกอยำกเรยนร ดวยกำรเขำไปกระตนจำกกำรตงค ำถำมใหนกเรยนคด เชน “นกเรยนคดวำโบรำณสถำนกบบำนเรอนในปจจบน มควำมแตกตำงกนอยำงไรบำง” หรอ “สวนประกอบ วตถดบทน ำมำสรำงนน มควำมเหมอนหรอแตกตำงกนอยำงไร” หรอ “รปทรงหรอกำรจดเรยงตวของโบรำณสถำนกบบำนเรอนในปจจบนแตกตำงกนหรอไม อยำงไร” แลวใหนกเรยนแตละกลมชวยกนคดหำค ำตอบ จำกกำรสงเกตพบวำ นกเรยนมควำมสนใจและตนตวมำกขนกวำเดมสงเกตไดจำกกำรพดคยของนกเรยนกบเพอน ๆ ในกลม มกำรแสดงสหนำทยมแยมและเกดควำมสนใจ ใหควำมรวมมอกนภำยในกลมมำกขน มกำรแสดงควำมคดเหนเพมมำกขน สดทำยแลวนกเรยนแตละกลมสำมำรถระบและเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำ วเครำะหถงควำมส ำคญของปญหำ สำมำรถเรยบเรยงล ำดบควำมส ำคญของปญหำพรอมทงระบเหตผลได จำกกำรออกมำน ำเสนอปญหำของนกเรยนแตละกลม พบวำนกเรยนบำงคนเกดอำกำรเขนอำย ไมมควำมมนใจ อำจเปนเพรำะนกเรยนยงไมชนกบกำรเรยนกำรสอนแบบน แตนกเรยนสวนมำกสำมำรถออกมำน ำเสนอ มควำมกลำแสดงออก มควำมมนใจในตวเอง สำมำรถสอสำรประเดนปญหำใหเพอนตำงกลมเขำใจไดอยำงด ขนท 2 วเครำะหปญหำ ขนตอนนนกเรยนแตละกลมแสดงควำมคดแบบระดมสมองในกำรคดวเครำะหสำเหตของปญหำวำท ำไมจงเกดเหตกำรณนขน เกดขนเพรำะอะไร จำกปญหำดงกลำวมสงใดทนกเรยนยงไมรบำง ท ำอยำงไรจงจะแกไขปญหำนนได นกเรยนตองมกำรถกปญหำ รวมกนแกปญหำเพอตองกำรทดสอบถงขอเทจจรง หรอเสนอควำมคดเหนเปนขนตอนทใชเหตผลในกำรคดวเครำะหปญหำ และคำดคะเนค ำตอบ นกเรยนแตละกลมท ำควำมเขำใจ อภปรำยปญหำภำยในกลม ระดมสมองคดวเครำะห เพอหำวธกำรหำค ำตอบ ครคอยชวยเหลอกระตนใหเกดกำรอภปรำยภำยในกลมใหนกเรยนเขำใจวเครำะหปญหำ แหลงขอมล จำกกำรสงเกตพฤตกรรมพบวำ นกเรยนสวนมำกเรมมกำรแบงหนำทกนอยำงชดเจน ประธำนกลมคอยพดชกจง โนมนำวใหเพอน ๆ สมำชกในกลม ใหแสดงควำมคดเหนออกมำใหเยอะมำกทสด ประธำนกลมชวยเพอนสมำชกในกลมเรยบเรยงค ำพด กอนทเลขำนกำรของกลมท ำหนำทจดประเดนเหลำนนใสกระดำษทครเตรยมไวให แตขอมลทนกเรยนจดยงไมมกำรจดกำรกบขอมล ผวจยจงไดใหค ำแนะน ำกบนกเรยนทกกลมวำ ควรมกำรจดกระท ำกบขอมล เชน ควรมกำรแบงขอมลเปนหมวดหม หรออำจเรยงล ำดบควำมส ำคญของสำเหตของปญหำทแตละกลมไดคดวเครำะหขน ปญหำทเกดขนน นกเรยนมกำรเรยนรไดอยำงรวดเรว เมอเรยนเนอหำเรองถดไป นกเรยนมควำมช ำนำญมำกขนกวำเดมในกำรจดเตรยมขอมลใหสำมำรถ อำน คดวเครำะหไดงำยขน และจำกกำรสงเกตขอมลของนกเรยนบำงกลมพบวำ นกเรยนมกำรคดคนวธกำรทดลองแบบงำย ๆ เชนทดลองกำรจดเรยงตวกนของอนภำคของแขง รปทรงของของแขง ทใชวสดทหำไดงำย ประหยด เพอน ำมำทดลองประกอบกบกำรใหเหตผล จำกกำรสมภำษณนกเรยนกลมนพบวำ นกเรยนตองกำรวธกำรทดลองนใหเพอน ๆ กลมอน ๆ ไดทดลองตำมกลมตวเองดวย กำรลงมอท ำหรอปฏบตจรง ชวยใหเขำใจเนอหำไดยงขน จำกนนนกเรยนแตละกลมออกมำน ำเสนอไอเดย แนวคด ถงสำเหตของปญหำของกลมตวเองทไดสรปกนไวแลวหนำชนเรยน จำกกำร

90

สงเกตพบวำ มนกเรยนบำงสวนไมมนใจในค ำตอบของกลมตวเอง ผวจยจงตองมกำรตงค ำถำมเชงใหนกเรยนโตตอบ เพอตองกำรดวำแตละกลมมขอมลสำเหตของปญหำเชงลกมำกเทำใด แตมนกเรยนอกสวนมำกสำมำรถน ำเสนอสำเหตของปญหำไดอยำงด มนใจ กลำแสดงออก และสำมำรถแลกเปลยนเรยนรกบครและเพอนตำงกลมไดเปนอยำงด

ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร ขนตอนนนกเรยนด ำเนนกำรศกษำคนควำดวยตนเอง ดวยวธกำรทหลำกหลำย เพอคนหำขอมลทจะอธบำยผลกำรวเครำะหทตงไว ผเรยนสำมำรถบอกไดวำ ควำมรสวนใดรแลว และสวนใดทยงไมรหรอจ ำเปนตองคนควำเพมเตม โดยศกษำถงสำเหตทเกดปญหำขน และใชเหตผลในกำรคดหำวธกำรแกปญหำไดตรงกบสำเหต โดยครตดตำมควำมกำวหนำของนกเรยนอยำงสม ำเสมอพบวำ นกเรยนทกกลมมควำมรบผดชอบสง นกเรยนมกำรแบงหนำทกนหำขอมลตำมควำมถนดของตนเอง จำกกำรสมภำษณนกเรยนแตละกลมพบวำ นกเรยนรสกชอบทไดก ำหนดปญหำดวยตวเอง หำสำเหตของปญหำดวยตวเอง และสำมำรถสบคนขอมล หำวธกำรแกปญหำดวยตวเอง นกเรยนเกดควำมรสกภมใจในงำนของตวเอง นกเรยนมควำมมนใจมำกขน ทส ำคญนกเรยนเกดกำรเรยนรกำรท ำงำนกลม เรยนรกำรเขำสงคม ไดเรยนรกำรท ำงำนกบคนรอบขำง มกำรแลกเปลยนประสบกำรณซงกนและกน สนทกบเพอนในกลมมำกยงขน และมขอเสนอแนะมำจำกนกเรยนเกยวกบกำรสบคนขอมลคอ นกเรยนตองกำรเวลำในกำรสบคนขอมลมำกขนกวำเดม เพรำะนกเรยนตองกำรท ำใหชนงำนออกมำด ขอมลทนกเรยนหำมำจะผำนครผสอนทคอยใหค ำแนะน ำกบนกเรยนเพอใหผลงำนออกมำดทสด โดยภำพรวมนกเรยนมควำมรบผดชอบสง และสำมำรถท ำงำนไดเสรจสนตำมเวลำทก ำหนด แตละกลมไดวธกำรแกปญหำในแบบฉบบของกลมตวเอง

ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ นกเรยนแตละกลมน ำผลสรปกำรคนควำทไดมำ แลกเปลยนควำมร นกเรยนน ำผลงำนทไดมำจดระบบองคควำมร และน ำเสนอหนำชนเรยน สรปควำมรทไดเพออธบำยสถำนกำรณปญหำ ครและนกเรยนกลมอน ๆ จะคอยใหค ำแนะน ำ ซกถำม หรอใหขอเสนอแนะแกกลมทน ำเสนอ จำกกำรศกษำคนควำหำขอมลของนกเรยนแตละกลม ไดมกำรสรปวธกำรแกไขปญหำของแตละกลม พบวำ นกเรยนแตละกลมทออกมำน ำเสนอผลงำน มวธกำรน ำเสนอทแตกตำงกนออกไป เชน นกเรยนบำงกลมมกำรน ำเสนอในรปแบบวดโอแบบรำยกำรโชว นกเรยนบำงกลมมกำรน ำเสนอในรปแบบกำรแสดงละครหนำชนเรยน นกเรยนบำงกลมมกำรน ำเสนอในรปแบบรำยกำรแขงขน แบงเปนทมตำง ๆ และบำงกลมมกำรน ำเสนอในรปแบบกำรทดลองหนำชนเรยน โดยใหเพอน ๆ นกเรยนในกลมอน ๆ ท ำกำรทดลองตำมไปดวย เชน มอปกรณทเปนรปทรงสเหลยม ชนเลก ๆ ใหแตละกลม กลมละ 20 ชน โดยใหแตละกลมสรำงโมเดลรปแบบบำนจำกอปกรณทก ำหนดให โดยเกณฑกำรแขงขนมกำรทดสอบอยำงงำย คอ ทดสอบควำมคงทนตอกำรสนไหว ทดสอบควำมสงของโมเดลทนกเรยนไดสรำงขน นกเรยนเปนคนด ำเนนกจกรรมเหลำนทงหมด จำกกำรสงเกตพฤตกรรมนกเรยนเกยวกบกำรน ำเสนอวธกำรแกปญหำในรปแบบตำง ๆ พบวำ นกเรยนมควำมกระตอรอรนในกระบวนกำรเรยนร นกเรยนใหควำมสนใจ สงเกตไดจำกรอยยม ควำมรวมมอ และสหนำทำทำงของนกเรยนทมควำมสขในกำรเรยนกำรสอน นกเรยนมกำรโตตอบ กลำแสดงควำมคดเหนในแตละเนอหำ สำมำรถอธบำยในสงทเพอนตำงกลมสอบถำมไดเปนอยำงด

91

นกเรยนแตละกลมน ำเสนอไดคลองแคลว กลำแสดงออกมำกยงขน นกเรยนแตละกลมสำมำรถอธบำยใหเพอน ๆ เขำใจไดเปนอยำงด อกทงเพอน ๆ ในชนเรยนใหควำมรวมมอ คอยใหก ำลงใจกบกลมทออกมำน ำเสนอ ท ำใหกำรเรยนรในชนเรยนในครงนเปนกนเอง นกเรยนผอนคลำย และมควำมหนกแนนเมอไดออกไปน ำเสนอ และจำกกำรสมภำษณนกเรยน พบวำ นกเรยนสนกทไดท ำกจกรรมทเกดจำกกำรจดกำรเรยนรของตวนกเรยนเอง นกเรยนตองกำรเวลำเพมในกำรจดกำรเรยนกำรสอนในขนตอนน และนกเรยนตองกำรเวลำในกำรซกถำมกลมทออกมำน ำเสนอใหมำกกวำน โดยภำพรวมพบวำนกเรยนใหควำมรวมมอดมำก

ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน ขนตอนนนกเรยนแตละกลมจะท ำกำรประเมนผลงำน วธกำรแกปญหำ ผำนกำรประเมนจำก ตนเอง เพอน และ คร นกเรยนแตละกลมตรวจสอบขอมลทสงเครำะหมำไดภำยในกลม วำขอมลของแตละกลมทไดจำกกำรศกษำคนควำครบถวนถกตองสมบรณหรอไม เพอน ๆ ตำงกลม ท ำหนำทสอบถำมประเดนตำง ๆ ทสงสย กลมทออกมำน ำเสนอท ำหนำทตอบค ำถำม หรอแมแตบอกแนวคดของกลมวำเปนไปในทศทำงไหน มกำรแลกเปลยนองคควำมรระหวำงกลม ครคอยท ำหนำทซกถำมในประเดนทยงไมเขำใจ ใหทกคนไดเขำใจรวมกนอยำงถกตอง ทกคนสำมำรถวจำรณ ใหค ำแนะน ำ หรอขอเสนอแนะโดยปรำศจำกอคตตอกน ท ำใหกำรสรปและประเมนผลงำนเปนไปอยำงรำบรน เมอน ำเสนอจบ ทกคนในชนเรยนชวยกนสรปองคควำมรทได เพอใหไดขอมลทถกตองและเปนไปในทศทำงเดยวกน ครและเพอนตำงกลมคอยใหก ำลงใจกบกลมทออกมำน ำเสนอ จนกำรจดกำรเรยนรในครงนลลวงไปไดดวยด

92

บทท 5 สรปผลกำรวจย อภปรำย ขอเสนอแนะ

กำรศกษำในครงน ผวจยไดท ำกำรศกษำ ผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร จงหวดปตตำน สำมำรถสรปสำระส ำคญของกำรวจยไดดงตอไปน วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 กอนและหลงจำกไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

2. เพอศกษำควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

3. เพอศกษำควำมพงพอใจในกำรจดกำรเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ขอบเขตของกำรวจย

1. ประชำกร นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร อ ำเภอเมอง จงหวดปตตำน จ ำนวน 3 หองเรยน คอ ม.4/1 ม.4/2 และ ม.4/3 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 มจ ำนวนนกเรยน 122 คน

2. กลมตวอยำง นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 จ ำนวน 1หองเรยน

นกเรยนรวม 40 คน ซงไดมำโดยกำรสมตวอยำงแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยในกำรสม

3. ขอบเขตเนอหำ หนวยกำรเรยนรเรอง ของแขง ของเหลว และแกส กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร

สำระกำรเรยนรเพมเตม ตำมหลกสตรสถำนศกษำของโรงเรยนสำธต มหำวทยำลยสงขลำนครนทร อ ำเภอเมอง จงหวดปตตำน

93

4. ระยะเวลำทใชในกำรวจย ด ำเนนกำรจดกำรเรยนรในภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 เปนระยะเวลำ 6

สปดำห จ ำนวน 18 ชวโมง 5. ตวแปรทศกษำ

5.1 ตวแปรตน คอ กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง 5.2 ตวแปรตำม ไดแก

5.2.1 ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม 5.2.2 ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 5.2.3 ควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร

เครองมอทใชในกำรวจย

เครองมอทใชในกำรวจย แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. เครองมอทใชในกำรจดกำรเรยนร

1.1 แผนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 6 แผน

2. เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล ไดแก 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนกอนเรยนและหลงเรยน วชำเคม เรอง

ของแขง ของเหลว และแกส เปนแบบทดสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ ำนวน 30 ขอ ซงจะมกำรสลบต ำแหนงของขอสอบ

2.2 แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนและหลงเรยน เปนแบบอตนย จ ำนวน 3 ขอ

2.3 แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนเปนแบบอตนยจ ำนวน 2 ขอ 2.4 แบบวดควำมพงพอใจ เปนแบบมำตรำสวนประเมนคำ 5 ระดบจ ำนวน 30 ขอ 2.5 แบบบนทกภำคสนำมของผวจย 2.6 แบบสมภำษณนกเรยนเกยวกบกำรจดกำรเรยนร

กำรเกบรวบรวมขอมล

งำนวจยฉบบนผวจยด ำเนนกำรทดลอง และเกบขอมลในภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2559 โดยใชแผนกำรจดกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง วชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 6 แผน ใชเวลำ 18 ชวโมงกบกลมตวอยำง ซงจะมกำรเกบรวบรวมขอมลดงตอไปน

94

1. ผวจยน ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน ไปทดลองใชกบนกเรยนทไมใชกลมตวอยำง เพอวเครำะหหำคำควำมเชอมนของแบบทดสอบ และหำคำควำมเทยงของแบบทดสอบ

2. ผวจยกลำวชแจงให กลมตวอยำง หรอนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 รบทรำบ ถงกำรท ำวจย บทบำทหนำทของผเรยน และ บทบำทของผวจย เพอใหนกเรยนไดเขำใจ และเตรยมควำมพรอมของตวนกเรยนเองส ำหรบกำรวจยครงน

3. ผวจยใหนกเรยนท ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และและแกส จ ำนวน 30 ขอ และแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนกอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงจ ำนวน 3 ขอ

4. ผวจยจดกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส กบกลมตวอยำง ในระหวำงเดอน มกรำคม – มนำคม 2559 และในระหวำงกำรด ำเนนกจกรรมกำรเรยนกำรสอนผวจยไดเกบรวบรวมขอมลเชงคณภำพดวยแบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน แบบบนทกภำคสนำม และแบบสมภำษณนกเรยนเกยวกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จำกนนผวจยจะจดบนทกเรองรำวตำง ๆ ทเกดขนทกครงทจดกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

5. ผวจยใหนกเรยนท ำแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนในระหวำงกำรจดกำรเรยนรครงท 1

6. ผวจยด ำเนนกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงในเรองประเดนถดไป แลวใหนกเรยนท ำแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนในระหวำงกำรจดกำรเรยนรครงท 2

7. เมอเสรจสนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ตำมทก ำหนด ผวจยใหนกเรยนท ำกำรทดสอบหลงกำรจดกำรเรยนร ดวยแบบทดสอบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส จ ำนวน 30 ขอ ท ำแบบทดสอบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจ

8. ผวจยน ำขอมลทไดจำกคะแนนกำรท ำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนเรองของแขง ของเหลว และแกส แบบวดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง (Authentic Problem Solving Learning) ดวยวธกำรทำงสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร และเกบรวบรวมขอมลเชงคณภำพ ประมวลผลและเรยบเรยงน ำเสนอในรปควำมเรยง กำรวเครำะหขอมล

ผวจยไดท ำกำรวเครำะหขอมลตำงๆดงน 1. กำรวเครำะหขอมลเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำ เคม เรอง

ของแขง ของเหลว และแกส และแบบทดสอบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ มวธกำรดงน

95

1.1 ผวจยหำคำเฉลย (Arithmetic Mean) และคำสวนเบยงเบนมำตรฐำน (Standard Deviation) ของคะแนนจำกแบบทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส และควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ของกลมตวอยำง

1.2 ผวจยทดสอบควำมแตกตำงของคะแนนเฉลยของผลสมฤทธทำงกำรเรยน วชำเคม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ใชกำรทดสอบท ชนดกลมตวอยำงไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

1.3 ผวจยวเครำะหคะแนนพฒนำกำร จำกคะแนนทดสอบวดผลสมฤทธทำงกำรเรยน กอนและหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง (Authentic Problem Solving Learning) ใชสตรคะแนนพฒนำกำร ท ำกำรแปลผลตำมเกณฑของ ศรชย กำญจนวส (2552: 266-267) ดงตำรำง 4 ตำรำง 4 เกณฑทใชในกำรประเมนระดบพฒนำกำร

1.4 ผวจยหำคำเฉลย (Arithmetic Mean) และคำสวนเบยงเบนมำตรฐำน (Standard Deviation) ของคะแนนควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และทดสอบควำมแตกตำงของคะแนนเฉลยของควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ กอนเรยน ระหวำงเรยนครงท 1 ระหวำงเรยนครงท 2 และหลงกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง โดยใชกำรทดสอบคำเอฟ จำกกำรทดลองแบบวดซ ำ

2. ผวจยวเครำะหผลกำรวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรปญหำตำมสภำพจรง โดยวธกำรหำคำเฉลย (Mean) หำคำสวนเบยงเบนมำตรฐำน (Standard Deviation) ของคะแนนจำกแบบวดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง สำมำรถแปลผลคำเฉลยของคะแนนควำมพงพอใจ (สน พนธพนจ, 2553: 155) ดงน

คำเฉลย 4.51 – 5.00 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบมำกทสด คำเฉลย 3.51 – 4.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบมำก คำเฉลย 2.51 – 3.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบปำนกลำง คำเฉลย 1.51 – 2.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบนอย คำเฉลย 1.00 – 1.50 หมำยควำมวำ มควำมพงพอใจในระดบนอยทสด

3. ผวจยไดวเครำะหขอมลเชงคณภำพ น ำขอมลทไดจำกแบบสมภำษณนกเรยนเกยวกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มำประมวลผลและเรยบเรยงน ำเสนอในรปควำมเรยง

คะแนนเปนรอยละ ระดบพฒนำกำร

76-100 พฒนำกำรระดบสงมำก 51-75 พฒนำกำรระดบสง 26-50 พฒนำกำรระดบปำนกลำง 0-25 พฒนำกำรระดบตน

96

สรปผลกำรวจย จำกกำรทดลองกบกลมตวอยำง สำมำรถสรปไดดงน 1. นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01 และนกเรยนมคะแนนพฒนำกำรสมพทธรอยละ 45.0 อยในระดบสง รอยละ 32.5 อยในระดบปำนกลำง รอยละ 17.5 อยในระดบตน และรอยละ 5.0 อยในระดบสงมำก 2. นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำแตกตำงกนจ ำนวน 5 ค (p < .05) ดงน 1) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 2) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน 3) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 4) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน และ 5) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน

3. นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มควำมพงพอใจหลงกำรจดกำรเรยนรอยในระดบมำก ม 5 องคประกอบคอ ดำนบทบำทผสอนและวธกำรจดกำรเรยนกำรสอนมควำมพงพอใจอยในระดบมำกทสด และบทบำทผเรยน กำรวดและกำรประเมนผลและประโยชนทผเรยนไดรบ มควำมพงพอใจอยในระดบมำก อภปรำยผลกำรวจย จำกกำรศกษำ ผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยน ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และควำมพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยสงขลำนครนทร จงหวดปตตำน สำมำรถอภปรำยผลกำรศกษำไดดงน 1. นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01 จำกกำรศกษำ พบวำนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มคะแนนเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคม กอนไดรบกำรจดกำรเรยนรเทำกบ 12.50 คะแนน จำกคะแนนเตม 30 คะแนน และมคะแนนเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมหลงไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เทำกบ 20.98 คะแนน จำกคะแนนเตม 30 คะแนน พบวำนกเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01 ผลกำรทดลองดงทกลำวมำน มรปแบบกำร

97

สอนทแตกตำงจำกกำรสอนแบบบรรยำย เปนผลทเกดมำจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนกำรจดกำรเรยนรทไดใหนกเรยนไดบรณำกำรดำนเนอหำวชำรวมกบ สถำนกำรณ เหตกำรณทน ำมำประกอบกำรสอน ทเกดขนในชวตประจ ำวน หรอเปนเหตกำรณทสอดคลองกบบรบทของกลมตวอยำง นกเรยนตองใชกระบวนกำรคด วเครำะห เพอน ำควำมรมำแกไขสถำนกำรณหรอปญหำทเกดขน สงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรและกอใหเกดทกษะตำง ๆ ทจะน ำไปประยกตใชในสถำนกำรณไดอยำงหลำกหลำย โดยผว จยไดจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ซงประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง ขนท 2 วเครำะหปญหำ ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน ซงขนตอนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงน คร เปนผก ำหนดสถำนกำรณปญหำใหกบนกเรยน โดยปญหำทน ำมำนน อำจเปนสถำนกำรณปญหำทเกดขนจรง หรอเกดจำกกำรสรำงสถำนกำรณสมมต จำกนนนกเรยนเปนผลงมอกระท ำ คอ นกเรยนตงค ำถำม โดยค ำนงถงสถำนกำรณทเกดขน วำเปนเหตกำรณแบบไหน มปญหำทเกดจำกสถำนกำรณอยำงไร สำเหตเกดจำกปจจยใด มวธกำรแกปญหำนไดอยำงไร และสำมำรถน ำควำมรมำประยกตใชจรงไดอยำงไร ค ำถำมเหลำนลวนเกดจำกตวนกเรยนเอง แตละสถำนกำรณปญหำทครน ำมำใชในกำรจดกำรเรยนกำรสอน นกเรยนแตละคนมควำมสนใจทแตกตำงกน ท ำใหเกดค ำถำมทหลำกหลำยเปนจ ำนวนมำก นกเรยนสำมำรถแสดงควำมคดเหนไดอยำงอสระรวมกบเพอน ๆ ในกลม และตำงกลม จำกกำรสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนพบวำ ชวงตนของกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอน นกเรยนสวนใหญไมคนชนกบกำรเรยนกำรสอนทมกำรน ำสถำนกำรณปญหำมำใหนกเรยนไดคดวเครำะห นกเรยนไมกลำแสดงควำมคดเหน มนกเรยนสวนนอยเทำนนทกลำคด กลำแสดงออก แมวำงำนทไดรบมอบหมำยสำมำรถด ำเนนตอไป แตไมไดเกดจำกกำรเรยนรของนกเรยนทกคน ดงนนครผสอนจ ำเปนตองคอยกระตนนกเรยน เรมจำกจำกกำรตงค ำถำมใหนกเรยนไดรวมกนคดวเครำะห และผน ำของนกเรยนแตละกลมตองสอสำรใหสมำชกในกลมทไมเขำใจถงสถำนกำรณปญหำ ใหรบทรำบขอมลทตรงกน เนนใหนกเรยนไดมกำรสอสำรขอมลกนภำยในกลมอยำงเปนกลยำณมตร ควำมคดเหนหรอค ำตอบของทกคนมควำมหมำย โดยมครผสอนท ำหนำทเปนเพยงผรวมสนทนำ เปนผใหค ำปรกษำ ใหค ำแนะน ำ และคอยกระตน ตงค ำถำมเพอใหนกเรยนไดคดเชงวเครำะหมำกขน โดยเรมตงแตเรองของ ของแขง ครไดยกตวอยำงปชนยสถำน หรอสถำนทโบรำณทเปนมรดกโลก สถำนททเกำแก ทสรำงขนมำจำกกำรน ำหนมำประกอบเปนโบรำณสถำน อำยนบหลำยรอยป ครจะเรมใชค ำถำมใหนกเรยนแตละคนคดประเดนถงกำรตงอยของโบรำณสถำน วำเปนเชนใด มรปทรงแบบใด นกเรยนมขอสงสย หรอค ำถำมประมวลควำมคดประเดนเกยวกบสงทครยกตวอยำงมำหรอไม นกเรยนกเรมสนใจในโบรำณสถำน เพรำะเปนแหลงทองเทยวทผคนทวโลกไปรบชมถงควำมงำมและควำมอลงกำร และครไดยกตวอยำง โบรำณสถำนทอยใกลตวนกเรยน และเปนสถำนททมชอเสยงของปตตำน คอ มสยดกรอเซะ เมอยกตวอยำงทใกลตวกบนกเรยนมำกเทำใด นกเรยนใหควำมสนใจมำกยงขน ค ำถำมหลำย ๆ ค ำถำมทนกเรยนไดแบงกนอภปรำยกบเพอน ๆ ในกลม และตำงกลมยงมมำกขน ท ำใหสอดคลองกบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง นกเรยนไดมกำรตงค ำถำมถง

98

กำรมอยของโบรำณสถำน วำเหตใดถงสำมำรถคงอยไดจนถงทกวนน มกำรออกแบบ และวธกำรสรำงโบรำณสถำนไวอยำงไร จำกเหตกำรณดงกลำวขำงตน น ำไปสขนตอนท 2 วเครำะหปญหำ ขนตอนนเปนขนตอนทส ำคญมำก นกเรยนแตละกลมจะรวมกนระดมสมอง เพอวเครำะหถงสถำนกำรณทเกดขน มปญหำอะไรจำกสถำนกำรณเหลำนน แตละกลมอำจมองในมมมองทแตกตำงกนออกไป ครจะท ำหนำทคอยกระตน เขำไปพดคยใหค ำแนะน ำ เพอใหนกเรยนไดเลงเหนถงปญหำไดชดเจนและครอบคลมมำกยงขน นกเรยนมกำรแลกเปลยนเรยนรควำมคดเหนของเพอน ๆ ในกลมเดยวกน มกำรซกถำมและโตตอบกนอยำงเสรทำงควำมคด จำกนนเมอแตละกลมไดประเดนปญหำและแนวคดหรอวธกำรแกปญหำอยำงครำว ๆ แลว จะเขำสขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร นกเรยนแตละกลมชวยกนวำงแผนศกษำคนควำหำค ำตอบจำกแหลงเรยนรตำง ๆ เชน ควำมรจำกอนเตอรเนต หองสมด อำจำรย หรอแมแตผทมควำมรเฉพำะทำง โดยนกเรยนในแตละกลมนนมกำรแบงหนำทกนอยำงชดเจน แตละคนทรำบวำตวเองมหนำทอะไร ตองท ำอะไรบำง โดยสวนมำกแลวนกเรยนแบงตำมควำมสำมำรถและตำมควำมสนใจของนกเรยน ตำมทไดรบมอบหมำยในแตละกลม ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ ซงในคำบเรยนวชำเคม นกเรยนน ำควำมรทไดจำกกำรสบคน ออกมำน ำเสนอผลงำนตำมควำมถนดของแตละกลม บำงกลมไดมกำรจดท ำโมเดลรปแบบของกำรสรำงโบรำณสถำน หรอตนแบบของสงกอสรำง วำควรสรำงแบบใด ทกกลมมชนของทเปนตนแบบของกลมตวเอง มกำรน ำองคควำมรทไดจำกกำรเรยน ไปประยกตใชและใสลงในแบบโมเดล แตละกลมกจะมเอกลกษณเปนของตนเอง ตวอยำงเชน บำงกลมไดเนนถงควำมคงทนของโมเดลสงกอสรำง ดวยกำรจดเรยงฐำนของสงกอสรำงไวอยำงเปนระเบยบและหนำแนนพอทจะประคองเสำ และตวสงกอสรำงไดโดยไมลม บำงกลมเนนกำรสรำงแบบสงกอสรำงโดยกำรเนนควำมสงดวยและเนนควำมคนทนดวย บำงกลมไดน ำเสนอวธกำรทดสอบโมเดลสงกอสรำงของตนเองเพมเขำมำ แตสดทำยแลวทกกลมกไดแกไขหรอน ำเสนอวธกำรแกปญหำทตรงจดเดยวกน คอ โมเดลทสรำงขนควรมกำรจดเรยงตวของแตละองคประกอบอยำงไร เพอใหโมเดลสงกอสรำงอยอยำงคงทนนนเอง สดทำยแลวจะเปน ขนท 5 สรปและประเมนผลงำน คร นกเรยน และเพอนตำงกลมใหคะแนนผลงำนทงหมดทน ำเสนอ โดยคร เพอนนกเรยนในกลมและเพอนตำงกลม คอยท ำหนำทซกถำมถงประเดนทแตละคนสงสยเกยวกบผลงำนทแตละกลมน ำเสนอ ซงขนตอนตรงนนกเรยนเปนผด ำเนนกำรเองทงหมด โดยมครเปนแคผชวยเหลอหรอใหค ำแนะน ำเลกนอยเทำนน เนองจำกนกเรยนแตละกลมมควำมพงพอใจตอกำรน ำเสนอของเพอน ๆ และขณะเดยวกน เมอเพอน ๆ เกดกำรซกถำม นกเรยนทน ำเสนอมทำททผอนคลำยและเปนกนเอง ซงท ำใหเกดบรรยำกำศแหงกำรเรยนร และจำกกำรสงเกตพฤตกรรมกำรเรยนรของนกเรยนในระหวำงจดกำรเรยนรพบวำ ดวยบรบทหรอลกษณะของนกเรยนโรงเรยนสำธต สวนมำกเปนคนกลำคด กลำแสดงออก จดบนทกขอมลในสงทตวเองตองกำรเพมเตม ประเดนทสงสย แลกเปลยนควำมรกบเพอนรวมชนเรยนอยำงชำญฉลำด สงผลใหกำรจดกำรเรยนรทเกดจำกกำรน ำสถำนกำรณจรงมำประยกตใหเขำกบเนอหำวชำเรยน กำรปฏสมพนธของนกเรยนในหองไดกลำยเปนสงคมเชงวชำกำรและมควำมเปนกนเองควบคไปดวย นกเรยนแตละคนมควำมคดสรำงสรรคในกำรตงค ำถำม และกำรตอบค ำถำมทด มเหตผลรองรบ สำมำรถน ำควำมรจำกเรองทเรยนมำประกอบกบเหตผลไดเปนอยำงด

99

ท ำใหกำรจดกำรเรยนกำรสอนครงนนกเรยนมกำรเสนอแนวทำงเพอไปตอยอดรปแบบโมเดลในขนสงได จำกกำรจดกำรเรยนรทกลำวมำขำงตนสอดคลองกบงำนวจยของ หนงนช กำฦภกด (2543 : 106) และ จรำภรณ เปงวงค (2546 : 46) ทศกษำกำรจดกำรเรยนกำรสอนโดยใชกจกรรมกำรแกปญหำ พบวำ ผลสมฤทธทำงกำรเรยน และควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ มคะแนนหลงกำรสอนสงกวำคะแนนกอนกำรสอนอยำงมนยส ำคญทระดบ .01 ขนตอนกำรจดกำรเรยนกำรสอนท ำใหพฤตกรรมของนกเรยนปรบเปลยนไปในทศทำงทดขน คอ นกเรยนมควำมกลำคด กลำแสดงออก สำมำรถใชขอมลประกอบกำรตดสนใจได

จำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ดงกลำวขำงตน พบวำนกเรยนมพฒนำกำรทำงดำนผลสมฤทธทำงกำรเรยนทสงขน อนเนองจำกนกเรยนสำมำรถเรยนรประเดนปญหำทเกยวของกบชวตประจ ำวนทไดก ำหนดใหหรอทนกเรยนสนใจ ผำนกำรเรยนรเนอหำในบทเรยน นกเรยนสำมำรถถอดองคควำมรมำปรบใชแกปญหำทเกดขนได ประเดนปญหำทเกดขนจรงในชวตประจ ำวนทนกเรยนเกดควำมสนใจนน จะชวยสงเสรมใหนกเรยนมควำมกระตอรอรน และสนใจในกำรเรยน จำกกำรสมภำษณและสงเกตพฤตกรรมกำรเรยนของนกเรยน พบวำกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง นกเรยนไมไดเรยนเนอหำผำนตวอกษรในหนงสอทจ ำกดกำรเรยนในหองเรยน หรอจ ำเจกบเนอหำเดม ๆ กำรเรยนแบบนชวยเพมประสบกำรณตรง เปดโอกำสทำงควำมคด เรยนรจำกสถำนกำรณปญหำจรง ฝกฝนใหนกเรยนในแตละกลมเกดกำรเรยนรและกำรท ำงำนเปนทม เรยนรกำรสรำงมตสมพนธกบเพอนรอบขำง เรยนเนอหำจำกกำรลงมอปฏบตดวยตนเอง เกดกำรศกษำคนควำหำควำมรดวยตวเองจำกแหลงกำรเร ยนรตำง ๆ เปนกำรสงสมประสบกำรณและเพมระดบพฒนำกำรของตนเองใหสงขน เหนไดรอยละของกำรพฒนำกำรของนกเรยนทมพฒนำกำรระดบสงและระดบปำนกลำง รอยละ 45.0 และ 32.5 ตำมล ำดบ แตอยำงไรกตำม มนกเรยนสวนหนงทมพฒนำกำรระดบตน รอยละ 7.0 แสดงใหเหนวำ มนกเรยนบำงสวนทไมชอบวธกำรสอนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เมอสมภำษณและเฝำสงเกตพฤตกรรมกำรเรยนของนกเรยนกลมนพบวำ นกเรยนมทศนคตทดตอวชำเคมอยต ำมำก เนองจำกไมไดเปนวชำทนกเรยนถนด และอำจไมมแรงบนดำลใจจำกครผสอนวชำเคมมำกอน ประกอบกบกำรเรยนกำรสอนดวยกำรแกปญหำตำมสภำพจรง แตกตำงจำกกำรสอนแบบบรรยำยปกตทวไป ท ำใหควำมตงใจของนกเรยนลดลง สงผลตอคะแนนพฒนำกำรผลสมฤทธทำงกำรเรยนอยในระดบตน อยำงไรกตำมวธกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงสำมำรถใชไดอยำงมประสทธภำพกบนกเรยนสวนมำก เพรำะกำรไดมำของควำมรและควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ ตองเกดจำกกำรรวบรวมขอมล กำรสอบถำม กำรสรำงประเดนปญหำ กำรส ำรวจและกำรสมภำษณ สงผลใหนกศกษำไดรบควำมรมำกข นมควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ และมทศนะคตทดทไดศกษำโดยใชรปแบบกำรจดกำรเรยนรดวยกำรแกปญหำในชวตจรง ดงนนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงจะท ำใหนกเรยนมกำรซมซบเนอหำควำมรไดมำกกวำกำรเรยนในหองเรยน นกเรยนมกำรปฏสมพนธก บคนอน ๆ ผำนกำรน ำควำมรนนไปใชงำนเพอใหไดมำซงกระบวนกำรหรอวธกำรแกปญหำ ท ำใหนกเรยนเขำใจเนอหำไดอยำงถองแท เพรำะควำมรเปนสวนหนงของกระบวนกำรเรยนรไปแลว และกำรใชบรบททคลำยกบ

100

สถำนกำรณจรงจะท ำใหผเรยนสำมำรถคด มทกษะกำรท ำงำนเปนกลม มกำรท ำงำนรวมกนเปนทม เพอหำทำงแกไขปญหำทเกดขน ท ำใหนกเรยนสำมำรถท ำงำนรวมกบผอนไดอยำงมประสทธภำพ ผเรยนไดสรำงองคควำมรจำกกำรคนควำหำควำมรจำกแหลงเรยนรตำง ๆ ดงนนกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ยอมท ำใหนกเรยนสำมำรถประสบควำมส ำเรจไปตำมจดประสงคกำรเรยนรทครเปนผจดใหนนเอง ซงเหตผลทงหมดทกลำวมำนสอดคลองกบ Comey (2009 : 101) และ Reynold (2010) ทไดศกษำกำรเรยนกำรสอนแบบเผชญหนำกำรแกปญหำ กบนกเรยนชนมธยมศกษำตอนตน จำกงำนวจยมขอสรปทคลำยคลงและสอดคลองกบงำนวจยฉบบน คอนกเรยนมพฒนำกำร กำรแกปญหำมำกขน แมวำจะเปนกลมตวอยำงทมอำยต ำกวำงำนวจยฉบบน แตกำรน ำสถำนกำรณเขำมำประยกตกบกำรสอน ท ำใหนกเรยนเกดทกษะกำรคดวเครำะห มกระบวนกำรคดทเปนระบบมำกขน ลกษณะของกำรท ำงำนกลมมมตสมพนธทดขนกวำกำรสอนแบบบรรยำยปกตทวไป และสอดคลองกบงำนวจยของ ทวำวรรณ จตตะภำค (2548:160) และ Behiye (2009 : 42) ไดศกษำผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำวทยำศำสตรของนกเรยนระดบประกำศนยบตรวชำชพชนปท 2 โดยกำรใชสภำพปญหำจรง มำประยกตใชกบกำรเรยนกำรสอน พบวำ นกเรยนเกดกำรเรยนรไดอยำงด มทกษะกำรท ำงำนเปนกลม นกเรยนชวยเหลอซงกนและกนเพอใหไดมำซงควำมร นกเรยนเรยนรจำกกำรปฏบตจรง สงผลใหผลสมฤทธทำงกำรเรยนของนกเรยนหลงเรยนสงกวำกอนเรยน

ผลกำรวจยจงสรปไดวำ นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำเคมหลงเรยนสงกวำกอนเรยนอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01 ตำมทสมมตฐำนวำงไว และจำกผลกำรวจย พบวำ นกเรยนมระดบกำรพฒนำกำรทำงกำรเรยนวชำเคมเรอง ของแขง ของเหลว และแกสอยในระดบพฒนำกำรระดบสงมำกคดเปนรอยละ 5.0 มพฒนำกำรระดบสงคดเปนรอยละ 45.0 มพฒนำกำรระดบปำนกลำงคดเปนรอยละ 32.5 และมพฒนำกำรระดบตน คดเปนรอยละ 5.0

กระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง อำจไมใชวธกำรจดกำรเรยนกำรสอนทนกเรยนคนเคย เนองจำกนกเรยนเคยชนกบกำรเรยนกำรสอนแบบบรรยำย สอนเนอหำในหนงสอเรยนแลวสอบเพยงเทำนน แตนนกเปนกำรปดกนกระบวนกำรเรยนรและทกษะของนกเรยนอยำงมำก ท ำใหกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงจะชวยแกไขปญหำตรงนได แรกเรมกำรสอนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง นกเรยนอำจสบสนกบกำรเรยนดวยวธน ท ำใหชวงคำบแรก ๆ นกเรยนอำจไมเขำใจถงกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนทเกดขน นกเรยนยงคงไมกลำแสดงออกทำงควำมคด และกำรปฏสมพนธกบเพอนรอบขำงเพอทจะแลกเปลยนเรยนรยงมอยนอย สงผลใหคะแนนพฒนำกำรของนกเรยนทกคนไมมควำมแตกตำงอยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .01 กบกำรสอบกอนเรยน แตเมอผำนไปเรอย ๆ ไมนำน นกเรยนเรมมควำมกลำแสดงออกทำงควำมคด มกำรแลกเปลยนเรยนรควำมคดและเนอหำกบเพอน ๆ ทงในกลมและตำงกลม นกเรยนรสกมควำมเปนตวของตวเองมำกยงขนเพรำะไมไดถกจ ำกดควำมคด แตเปนกำรระดมสมอง คอยรวมกนวเครำะหถงปญหำทเกดขน ท ำใหนกเรยนทกคนรสกวำตวเองมคณคำและเปนประโยชนใหกบเพอน ๆ ได และสงผลโดยตรงตอคะแนนพฒนำกำรของนกเรยนทเพมขนไดอยำงชดเจนซงสอดคลองกบงำนวจยของ

101

สทธำวรรณ ภำณรตน (2553:129) ทกลำววำ “พฒนำกำรทำงกำรเรยนของนกเรยนจะสงขนในชวงปลำยของกำรจดกำรเรยนกำรสอน เนองจำกนกเรยนเกดกระบวนกำรเรยนร และสำมำรถซมซบวธกำร ทกษะ และควำมสำมำรถตำง ๆ จำกกำรลงมอท ำดวยตนเอง ท ำใหเกดกำรเรยนรทพงประสงคตำมจดมงหมำยของกำรจดกำรเรยนกำรสอน” และสอดคลองกบ Luman (2007 : 32) ทศกษำผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำทมตอควำมเขำใจในแรงยดเหนยวระหวำงโมเลกล มผลกำรวจยทสอดคลองกบงำนวจยฉบบนคอ กำรกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำ มครมำสงเกตระหวำงท ำกจกรรมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำ จะท ำใหเกดกำรสอสำรกบครมำกขน และกระบวนกำรท ำงำนกลม ซงกำรท ำงำนเปนกลมสำมำรถเพมผลสมฤทธทำงกำรเรยนใหแกนกเรยนได

ผลกำรวจยทเกดขนนน เปนผลมำจำกกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เพรำะเกดจำกกำรทผเรยนไดเรยนรเนอหำผำนกระบวนกำรคด วเครำะห เนอหำทงในหนงสอเรยนและนอกหนงสอเรยน ผำนกระบวนกำรลงมอปฏบตจรง นกเรยนมกำรวำงแผนกำรท ำงำน เกดกระบวนกำรท ำงำนเปนกลม ท ำใหนกเรยนสำมำรถสรำงสรรคองคควำมร และผำนกระบวนกำรเรยนร มเสรทำงควำมคด แตละคนจะมหนำทเปนของตนเอง ท ำใหนกเรยนเกดควำมตระหนกในหนำทของตน นกเรยนมควำมกระตอรอรน มงมนและเอำใจใสตอกำรท ำงำนกลม สงผลใหนกเรยนพยำยำมท ำหนำทของตนเองใหดและสมบรณแบบทสด มกำรผำนกระบวนกำรเรยนรทงถกและผดจนไดมำซงค ำตอบ ท ำใหเกดกำรเรยนรอยำงมควำมหมำย เมอนกเรยนเรยนรดวยตนเอง กจะสำมำรถตอบค ำถำมในใจของตนเองไดวำ เรำเรยนรไปท ำไม ไดอะไรบำงจำกกระบวนกำรจดกำรเรยนร สงเหลำนจะชวยใหตวนกเรยนมกำรพฒนำกำรทำงควำมคด สำมำรถใชเหตและผลในกำรแกปญหำ เพรำะเรยนแลวสำมำรถน ำไปใชไดในชวตจรง จงสงผลใหนกเรยนทกคนมคะแนนพฒนำกำรทำงกำรเรยนวชำเคมเพมขนอกดวยซงสอดคลองกบ ณฎตยำภรณ หยกอบล (2555: 85) ทกลำววำ “กระบวนกำรจดกำรเรยนรทเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง จะชวยใหนกเรยนเกดพฒนำกำรทำงควำมคด กำรท ำงำนเปนทม ตลอดจนกำรวำงแผน ซงจะชวยใหนกเรยนเกดกำรบรรลวตถประสงคของกำรจดกำรเรยนกำรสอนได”

เหนไดวำ พฒนำกำรทำงกำรเรยนรของนกเรยนจะเพมสงขนมำกในชวงปลำย เนองจำกนกเรยนเกดกำรเรยนร ซมซบ และฝกฝนพฒนำกำรทกษะและควำมสำมำรถจำกำรลงมอปฏบตจรง ท ำใหนกเรยนมควำมร ควำมสำมำรถ และพฤตกรรมทพงประสงคตำมจดมงหมำยของกำรเรยน

ผลจำกกำรวจย สำมำรถสรปไดวำ นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มคะแนนพฒนำกำรสมพทธรอยละ 45.0 อยในระดบสง รอยละ 32.5 อยในระดบปำนกลำง รอยละ 17.5 อยในระดบตน และรอยละ 5.0 อยในระดบสงมำก

102

2. นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำแตกตำงกนจ ำนวน 5 ค อยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบ .05

จำกผลกำรวจย พบวำ นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนกำรจดกำรเรยนรเทำกบ 3.98 คะแนน มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 เทำกบ 4.70 คะแนน มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 เทำกบ 6.55 คะแนน และมคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงกำรจดกำรเรยนรเทำกบ 8.03 คะแนน จำกคะแนนเตม 9 คะแนน จำกกำรทดสอบทำงสถตพบวำ นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำแตกตำงกนจ ำนวน 5 ค (p < .05) ดงน 1) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 2) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน 3) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 4) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน และ 5) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรโดยใชปญหำเขำมำมบทบำทในกำรเรยนกำรสอนนน มควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทสงกวำกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบบรรยำยปกตทวไป เพรำะกำรจดกจกรรมกำรเรยนรโดยใชปญหำจะเปนกำรจดกำรเรยนรทไดน ำปญหำหรอสถำนกำรณทเกดขนในชวตจรง เขำมำเปนจดเรมตนของกำรจดกำรเรยนร โดยไดมงเนน ใหนกเรยนไดเลงเหนและตระหนกถงปญหำทเกดขน ท ำใหนกเรยนสำมำรถหำวธหรอแนวทำงในกำรศกษำคนควำเพอหำขอมลมำประกอบและใหค ำอธบำยเพอใชในกำรแกไขปญหำนน ซงแตละขนของกำรจดกำรเรยนรดวยกำรใชปญหำจะมงเนนใหนกเรยนเกดทกษะ ควำมสำมำรถในกำรแกไขปญหำ กำรจดกำรเรยนรทครผสอนไดมกจกรรมหรอสถำนกำรณทก ำหนดใหมำใชประกอบกำรเรยนกำรสอน ยอมท ำใหนกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำ สำมำรถทจะเรยนรและน ำควำมรทำงวทยำศำสตร ไปประยกตใชในกำรแกปญหำเหลำนนได

กระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มกระบวนกำรเรยนรทงหมด 5 ขนตอน คอขนท 1 ส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง ขนท 2 วเครำะหปญหำ ขนท 3 สบคนขอมลจำกแหลงเรยนร ขนท 4 น ำเสนอวธกำรแกปญหำ ขนท 5 สรปและประเมนผล โดยในแตละขนตอนของกระบวนกำรจดกำรเรยนรนน ตวนกเรยนเองจะเปนศนยกลำงของกำรจดกำรเรยนร กลำวคอ นกเรยนเปนผลงมอปฏบตดวยตวเอง เปนกำรสงเสรมใหตวนกเรยนแสดงศกยภำพออกมำไดอยำงเตมท ในชนเรยนเกดปฏสมพนธ มงเนนใหนกเรยนท ำงำนรวมกนเปนกลมยอย ชวยเหลอผอนในกลมยอย เปดโอกำสใหมกำรแลกเปลยนควำมคดเหนกบกลมอนโดยกำรอภปรำย แสดงควำมรบผดชอบ จะชวยพฒนำทกษะของตวผเรยนเอง เหนไดวำกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงนกเรยนจะตองใชควำมสำมำรถในกำรคด วเครำะห และตองตดสนใจเลอกประเดนปญหำ สรำงค ำถำมทเกยวของกบปญหำและหยบยกเอำประเดนปญหำหลกหรอประเดนปญหำทกลมของตวเอง

103

สนใจออกมำเพอเปนแนวทำงในกำรศกษำคนควำขอมล กำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบน ไมไดมงเนนถงเนอหำเปนสวนส ำคญเทำนน แตท ำใหนกเรยนไดเรยนรกำรใชชวตกบเพอนในกลม เรยนรกำรท ำงำนเปนกลม เรยนรผน ำและผตำมทด ท ำใหสรำงมตสมพนธในกำรเขำสงคมกบคนรอบขำง งำนวจยนนกเรยนแตละคนสำมำรถแสดงออกถงควำมสำมำรถของตนเองออกมำไดอยำงเตมประสทธภำพและไดผลงำนออกมำดทสด ดงจะกลำวในแตละขน ดงตอไปน 1. ขนส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง เปนขนของกำรสรำงควำมนำสนใจของสถำนกำรณทไดก ำหนดให ซงสถำนกำรณทยกตวอยำงนนจะเปนสถำนกำรณปญหำทเกดขนในชวตประจ ำวน ในสงคม หรอประเดนทก ำลงไดรบควำมนยมอยในขณะนน และครกเปดโอกำสใหนกเรยนไดเสนอถงปญหำทตวเองอยำกเรยนรโดยจะตองอยในกรอบของเนอหำวชำเรยน เมอเปดโอกำสใหนกเรยนไดแสดงควำมคดเหนออกมำ จะท ำใหนกเรยนเกดกำรเรยนรอยำงมสวนรวม มควำมกระตอรอรน ใสใจตอกำรเรยน เพรำะนกเรยนไดเปดควำมคดในแงมมตำง ๆ อยำงเสร ผำนกำรมสวนเกยวกบสถำนกำรณทไดก ำหนดไวให เกยวกบประเดนปญหำเกยวกบ ของแขง ของเหลว และแกส เมอนกเรยนสำมำรถตงประเดนปญหำเปนรำยกลมแลว นกเรยนท ำกำรจดบนทกถงประเดนปญหำทภำยในกลมไดมกำรเสนอออกมำทำงควำมคด ตำมควำมสนใจของแตละคน และอยำกแกประเดนปญหำเหลำนน จำกนนนกเรยนในแตละกลมกจะรวมกนแสดงควำมคดเหน ถกถงประเดนปญหำ ใหควำมส ำคญของปญหำ เรยงล ำดบควำมส ำคญ และสำมำรถบอกเหตผลไดวำท ำไมถงเลอกประเดนปญหำเหลำน เพรำะอะไร จำกนนจะใหแตละกลมเลอกประเดนปญหำทสนใจ กลมละ 1 ปญหำ จดบนทกเพอน ำไปสกำรวำงแผนกำรคดหำทำงแกไขปญหำในขนตอไป

2. ขนวเครำะหปญหำ นกเรยนในแตละกลมรวมกนเสนอควำมคดเหน ถงประเดนปญหำทไดคดไว มกำรปรกษำหำรอรวมกน สมำชกในกลมมกำรพดถงควำมส ำคญของปญหำ วำเปนอยำงไร มกำรคดหำวธกำรแกปญหำดงกลำวผำนกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง โดยเรมตงแตประเดนปญหำ กำรหำวธกำรแกปญหำ กำรจดล ำดบควำมส ำคญของวธกำรแกปญหำ กำรคดเลอกหรอจดอนดบวธกำรแกปญหำทเปนไปไดเพอพรอมทจะลงไปศกษำขอมลในระดบลก สงส ำคญอกอยำงหนงของขนตอนนคอ กำรวำงแผนและกระบวนกำรท ำงำนเปนทม กำรเปนผน ำ ผตำมทด เพรำะในแตละกลมจะมกำรวำง หรอมอบหมำยหนำทใหแตละคน เพอใหเกดกำรรบผดชอบรวมกน สรำงสงคมแหงกำรเรยนรกำรท ำงำนเปนกลม นกเรยนจะตองดงควำมสำมำรถของตนเองออกมำเพอใหกลมของตวเองสำมำรถท ำงำนไดอยำงรำบรน แตละคนกจะรบผดชอบหนำทตำมควำมถนด ตำมควำมสำมำรถของตนเอง ซงนกเรยนแตละกลมในภำพรวมกจะเรมจำก กำรน ำประเดนปญหำมำคดเลอกจำกขนส ำรวจและระบปญหำตำมสภำพจรง จำกนนจงไดรวมกนระดมสมองในกำรเขยนแผนงำนทตองปฏบตเกยวกบขนตอนวธกำรทจะแกปญหำเหลำนน วธกำรเกบรวบรวมขอมล กำรเสำะแสวงหำแหลงเรยนรทเหมำะสม เวลำ หรอกระบวนกำรในกำรจดกำรองคควำมรทไดจำกกำรไปศกษำนอกหองเรยน กำรเลอกใชทรพยำกรเทคโนโลยสำรสนเทศ ตลอดถงวธกำรน ำเสนอแผนงำนดงกลำวหนำชนเรยน เพอใหเพอน ๆ และครไดรบทรำบ และชวยกนระดมสมอง ใหค ำแนะน ำ ขอเสนอแนะ เพอใหแผนงำนดงกลำวมประสทธภำพมำกยงขน เพอใหบรรจ

104

วตถประสงคของกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง โดยผลงำนทเกดขน อำจจะเปนวธกำรแกปญหำ หรอเปนชนงำน หรอเปนนวตกรรม ขนอยกบควำมสนใจหรอควำมถนดของแตละกลมนนเอง จะเหนไดวำขนตอนน ครไมไดมบทบำทในกำรชแนวทำงของหองเรยน แตเปนเพยงผคอยใหควำมสะดวกแกนกเรยน เปนเพยงผใหค ำปรกษำหรอขอเสนอแนะตำมควำมเหมำะสมเทำนน โดยครจะตองท ำใหนกเรยนกลำคด กลำแสดงออก พรอมทงกลำตดสนใจกบงำนทท ำลงไป นกเรยนจะไดฝกเรยนรกำรแกปญหำเฉพำะหนำ และนกเรยนสำมำรถเรยนรกำรท ำงำน กำรท ำตำมแผนงำนทวำงไวดวยตวเอง สอดคลองกบ Bouchard (2006 : 32) ทศกษำผลของกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ทมผลตอควำมสำมำรถในกำรคด กำรคดอยำงมวจำรณญำณและกำรแกปญหำของ นกศกษำระดบปรญญำตรโดยกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มปญหำขนมำเฉพำะส ำหรบใหนกศกษำไดฝกกระบวนกำรคดอยำงเปนระบบ ผลกำรคนควำหำควำมร ในกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง นพบวำ สำมำรถพฒนำกระบวนกำรคดของ พวกเขำ และเปนพลงกำรเรยนมควำมสำมำรถในกำรคดวำงแผน น ำควำมรไปใช แกปญหำได ซงกำรจดกำรเรยนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ในครงแรก ๆ นนอำจจะตองไดรบค ำแนะน ำ กำรท ำกจกรรมจำกครผสอน 3. ขนสบคนขอมลจำกแหลงเรยนร ขนตอนนนกเรยนแตละกลมจะไดน ำแผนปฏบตงำนทไดวำงไวในขนวเครำะหปญหำ มำปฏบตจรง ซงนกเรยนแตละคนกจะมหนำททแตกตำงกน โดยตำงฝำยจะรบผดชอบหนำทของตนเองตำมควำมถนดและควำมสำมำรถของแตละคน ขนตอนนนกเรยนจะไดเรยนรวธกำรเสำะแสวงหำขอมลเพอแกไขปญหำ จำกแหลงเรยนรทกลมของตนเองถนด ไมวำจะเปน สออเลกทรอนกส หองสมด หรอครอำจำรยทมควำมช ำนำญในเนอหำนน ๆ นกเรยนในแตละกลมจะตองมกำรวำงแผน อยำงเปนระบบ เพรำะดวยเวลำทจ ำกด กำรจะท ำงำนใหไดประสทธภำพนน กจะตองมกำรจดสรรเวลำไดเปนอยำงด เมอรวบรวมขอมลมำแลว สมำชกในกลมกจะมำน ำเสนอขอมลของตนเองทไดไปสบคนมำ มกำรอภปรำยแลกเปลยนเรยนรขอมลกนภำยในกลม พยำยำมน ำขอมลมำหลอมรวมกน และสงเครำะหขอมลออกมำเพอใหไดซงวธกำรแกไขปญหำ และไดขอสรปวธกำรแกปญหำของกลมตนเอง นกเรยนจะไดเรยนรเนอหำซงกนและกน เ รยนรควำมคด มมมองของเพอน ๆ ในกลม เรยนรกำรยอมรบซงกนและกน ทกสงทกอยำงทกลำวมำนลวนท ำใหนกเรยนเกดกำรเรยนรทงในเนอหำและกำรเรยนรกำรใชชวตมำกยงขน เกดทกษะกำรแกปญหำทงเฉพำะหนำและกำรแกปญหำในบทเรยน 4. ขนน ำเสนอวธกำรแกปญหำ นกเรยนแตละกลมออกมำน ำเสนอวธกำรแกปญหำทแตละกลมไดไปศกษำคนควำขอมลมำ งำนทออกมำอำจเปนทงวธกำรแกปญหำ ตวผลงำน และแนวทำงในกำรพฒนำหรอแนวทำงในกำรน ำไปใชในอนำคต ซงแตละกลมกออกมำน ำเสนอ ไมใชน ำเสนอเพยงแตวธกำรแกปญหำเทำนน ตองน ำเสนอถงเหตผลในกำรเลอกวธกำรแกปญหำอกดวย และตองน ำเสนอประสบกำรณทตนเองไดประสบพบเจอมำ บอกเลำเรองรำวควำมเปนมำ เกดอปสรรคอะไรบำง มวธกำรแกปญหำอยำงไร โดยนกเรยนในกลม และเพอนตำงกลมสำมำรถ แลกเปลยนควำมคดเหนกนไดอยำงเสร เมอมกำรน ำเสนอขอมลเสรจเรยบรอย เพอนและครจะคอยใหค ำแนะน ำ และขอเสนอแนะตำง ๆ เพอใหวธแกปญหำเหลำนนสำมำรถน ำไปใชไดในชวตจรง และเกดประสทธภำพมำกทสด สงตำง ๆ เหลำนเองจะท ำใหนกเรยนเกดกระบวนกำรคด วเครำะห

105

มำกกวำกำรเรยนหนงสอแบบเดม ๆ ท ำใหนกเรยนเกดกำรเรยนรในดำนเนอหำมำกยงขนกวำกำรสอนแบบเกำ เพรำะเกดจำกกำรลงมอปฏบตจรง ๆ นกเรยนไดน ำเสนอในสงทนกเรยนไดคนพบมำจรง ๆ เปนกำรสรำงองคควำมรใหม เกดทกษะ ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทเกดจำกกำรเรยนรผำนกำรปฏบตจรง นกเรยนไดมองเหนภำพชดเจนมำกยงขน เพรำะกำรลงมอปฏบตยอมซมซบไปถงพฤตกรรม สงผลใหเกดกำรเรยนรอยำงรวดเรว สงทเปนผลพลอยไดคอ นกเรยนมโอกำสไดพฒนำกำรท ำงำนทดยงขน เพรำะมโอกำสไดรวมงำนกบเพอน ๆ ท ำใหเรยนรลกษณะน สยของเพอน เขำใจธรรมชำตของควำมเปนมนษยไดดยงขน เรยนรควำมสำมำรถ ควำมถนดของแตละคน เปรยบเสมอนเรยนรกำรใชชวตในระบบเลก ๆ สงเหลำนจะชวยใหบรรยำกำศในกำรเรยนเปนไปในทศทำงทด คอยกระตนใหนกเรยนเรยนรไดอยำงแทจรง 5. ขนสรปและประเมนผล ขนตอนนจะเปนกำรสรปควำมรและวธกำรแกปญหำทแตละกลมไดน ำเสนอหนำชนเรยน โดยตวนกเรยนและเพอน ๆ จะคอยชวยกนสรปควำมร เนอหำตำง ๆ ทเกยวของ ซงกำรจดกระบวนกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงนสำมำรถน ำไปใชในกำรแกไขปญหำไดจรงในชวตประจ ำวน เพรำะเมอนกเรยนผำนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง นกเรยนจะเกดทกษะกำรแกปญหำทตดตวไป อกทงกจกรรมดงกลำวยงเปนกำรสงสมประสบกำรณของตวนกเรยนเอง กอใหเกดควำมคดสรำงสรรค น ำไปสกำรคดอยำงเปนระบบและควำมสำมำรถในกำรแกปญหำในชวตประจ ำวนไดนนเอง

ผลของกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง พบวำสงผลใหนกเรยนเกดควำมสำมำรถในกำรแกปญหำทสงขน เนองจำกกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงเปดโอกำสใหนกเรยนไดเผชญกบสภำพปญหำจรงทเกดขนในชวตประจ ำวนของนกเรยน หรอเปนประเดนสงคมทก ำลงไดรบควำมนยมอยในขณะนน มำผำนกระบวนกำรจดกำรเรยนร เกดกำรกระตนใหนกเรยนเกดควำมสนใจทจะหำวธกำรแกปญหำทเกดขน ผำนกำรคด วเครำะหดวยกระบวนกำรกลม สอดคลองกบ William (2003 : 185-187) และ Tallent (1985: 30) ทศกษำกำรจดกำรเรยนรดวยกำรแกปญหำตำมสถำนกำรณทก ำหนด ผำนขนตอนกระบวนกำรแกปญหำ จำกผลกำรวจย พบวำ กลมทดลองสำมำรถแกปญหำไดดกวำกลมควบคม นกเรยนกลมทดลองมขนตอนกำรแกปญหำไดเรวกวำกลมควบคม มผลกำรวจยทสอดคลองกบงำนวจยฉบบนคอ กจกรรมกำรเรยนรโดยใชสถำนกำรณปญหำ ชวยใหคดแกปญหำไดอยำงเปนขนตอน ท ำใหกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงมกำรฝกกำรวำงแผนกำรท ำงำน ปลกฝงใหนกเรยนเกดกำรเรยนรผำนเพอนรวมงำน มกำรแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน มอบหมำยงำนตำมควำมสำมำรถหรอควำมถนดของแตละคน ทส ำคญกำรท ำงำนเหลำนกแฝงดวยองคควำมร ทงในและนอกเนอหำในรำยวชำเรยนมำเปนตวขบเคลอนใหนกเรยนเกดกำรสงเครำะหมำเปนวธกำรแกปญหำเฉพำะกลมของตน และสอดคลองกบงำนวจยของ บญน ำ อนทนนท (2551 : 97), อไร ค ำมณจนทร (2552 : 127), นอยทพย ลมยงเจรญ (2554 : 17) และสงวำล กลำงประพนธ (2558 : 165) ทศกษำ ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำของนกเรยนชนมธยมศกษำตอนปลำย ดวยกำรเรยนแบบแกไขปญหำ ผำนกลมนกเรยนทเรยนในหองเกง ปำนกลำง และกลมนกเรยนทเรยนออน พบวำ ไมวำนกเรยนจะอยในหองเรยนลกษณะหรอบรบทแบบไหน นกเรยนกสำมำรถเชอมโยงองคควำมรวทยำศำสตรเขำกบบรบท สถำนกำรณปญหำทงใน

106

และนอกหองเรยนไดเปนอยำงด กำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบแกปญหำเปนตวกระตนใหนกเรยนอยำกรอยำกเหน อยำกหำค ำตอบ มควำมกระตอรอรนในกำรศกษำคนควำหำขอมล สอดคลองกบงำนวจยฉบบนทประเดนปญหำทเกยวของกบชวตประจ ำวนชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดควำมสงสย อยำกรทไปทมำของปญหำ เกดควำมทำทำยทจะแกไขปญหำทเกดขนผำนกระบวนกำรสบคนขอมลทตองท ำงำนดวยกนเปนกลม นกเรยนเกดกำรอภปรำยขอมล และแลกเปลยนควำมคดเหนซงกนและกน เกดทกษะควำมสำมำรถในกำรแกปญหำใหกบตวนกเรยนเอง สอดคลองกบ พมพนธ เตชะคปต (2548:48-56) ไดสรปใจควำมไววำ กระบวนกำรจดกำรเรยนรทสำมำรถเชอมโยงองคควำมรทำงวทยำศำสตรกบกำรพฒนำทกษะ กระบวนกำรคดแกไขปญหำ จะท ำใหนกเรยนมกำรตรวจสอบ ทมำของปญหำ และท ำกำรคนควำ สบหำวธกำรแกไขปญหำไดอยำงเหมำะสม เปรยบเสมอนเปนกำรปลกฝกใหนกเรยนมทกษะกำรแกไขปญหำตดตว เกดคณลกษณะของวทยำศำสตรทดขนกบตวเดก คอ นกเรยนคดเปน ท ำเปน และสำมำรถแกไขปญหำได และสอดคลองกบงำนวจยของ ทศนำ แขมมณ (2551: 137) และสกญญำ ศรสำคร (2547: 138-148) ทไดกลำวไววำ กระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนโดยใชปญหำตำมสภำพจรงทเกยวของกบบรบทของนกเรยนเอง จะชวยใหนกเรยนเกดกำรเรยนรเปนไปตำมเปำหมำยของกำรเรยนกำรสอน โดยนกเรยนสำมำรถไปเผชญกบสถำนกำรณปญหำทงภำยในและภำยนอกหองเรยนได เพรำะนกเรยนจะเกดกระบวนกำรคด วเครำะหและแยกแยะได อกทงกระบวนกำรท ำงำนเปนกลม จะชวยใหนกเรยนมควำมเขำใจถงปญหำนนไดอยำงชดเจนมำกยงขน เกดทำงเลอกในกำรแกปญหำทหลำกหลำย และสำมำรถแกไขปญหำไดอยำงทนทวงท ดวยเหตนเองจะชวยใหนกเรยน สำมำรถหำแนวทำงกำรแกไขปญหำทเกดขนไดอยำงหลำกหลำย นกเรยนกลำคดกลำแสดงออก และสำมำรถน ำสงตำง ๆ เหลำนไปใชในชวตประจ ำวนได ผลกำรวจยจงสรปไดวำ นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มคะแนนเฉลยควำมสำมำรถในกำรแกปญหำแตกตำงกนจ ำนวน 5 ค (p < .05) ดงน 1) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 2) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำกอนเรยนกบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน 3) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 4) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 1 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน และ 5) ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำระหวำงเรยนครงท 2 กบควำมสำมำรถในกำรแกปญหำหลงเรยน 3. นกเรยนทไดรบกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มควำมพงพอใจหลงกำรจดกำรเรยนรอยในระดบมำก จำกผลกำรศกษำ พบวำ นกเรยนชนมธยมศกษำปท 4/2 ทผำนกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส มควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนร ทง 5 ดำนคอ ดำนบทบำทผสอน บทบำทผเรยน วธกำรจดกำรเรยนร กำรวดและกำรประเมนผล และประโยชนของผเรยนทไดรบ เมอพจำรณำแตละองคประกอบ พบวำนกเรยนมควำมพงพอใจในดำนบทบำทผสอน และวธกำรจดกำรเรยนรอยในระดบมำกทสด นกเรยนมควำมพงพอใจ

107

ตอกำรจดกำรเรยนรในดำนบทบำทผเรยน กำรวดและกำรประเมนผลและประโยชนของผเรยนทไดรบ อยในระดบ มำก ผวจยจะอธบำยในแตละองคประกอบดงตอไปน ดำนบทบำทผสอน พบวำนกเรยนมควำมพงพอใจอยในระดบมำกทสด เนองจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนวธกำรจดกำรเรยนรทเนนใหนกเรยนไดฝกคด วเครำะห เปดโอกำสทำงควำมคดใหกบนกเรยน ครเปนเพยงผคอยใหค ำแนะน ำ รบฟงควำมคดเหน โดยไมไปปดกนวธคดของนกเรยน และคอยอ ำนวยควำมสะดวกตำง ๆ ตำมบรบทในหองเรยน สงส ำคญคอกำรไปตงค ำถำมปลำยเปดคอยกระตนใหนกเรยนไดเกดกำรฉกคด เพอใหนกเรยนมองปญหำในหลำกหลำยมม คอยใหก ำลงใจ และใสใจนกเรยนทกคน อกสงหนงคอครจะตองมบคลกภำพทด ย มแยมแจมใส พยำยำมเชอมโยงควำมสมพนธใหนกเรยนสำมำรถเรยนร แลกเปลยนเนอหำ ควำมคดระหวำงกลมกนได เปดโอกำสใหนกเรยนเปนตวของตวเองมำกทสด และปรบกระบวนกำรจดกำรเรยนร ใหสอดคลองกบควำมตองกำรของนกเรยนใหลงตวกบเนอหำมำกทสด สอดคลองกบ เสำวลกษณ เหลองด (2552: 111-119) ทไดสรปไววำ ควำมพงพอใจตอกระบวนกำรจดกำรเรยนรนน จะมผลตอกำรเรยนรของนกเรยน เพรำะครจดกำรเรยนรทท ำใหนกเรยนสนใจ ตนเตน รสกดทไดเรยน กจะสงผลใหนกเรยนเกดกำรเรยนรไดด รบรไดดมำกยงขน ท ำใหสนใจกำรเรยนเพมขน ดำนบทบำทผเรยน พบวำ นกเรยน มควำมพงพอใจอยในระดบ มำก เพรำะ กระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงไดเนนใหนกเรยนเปนศนยกลำงของกำรจดกำรเรยนร นกเรยนสำมำรถแสดงควำมคดเหน แลกเปลยนเรยนรไดอยำงเสร นกเรยนสำมำรถเรยนรซงกนและกนทงภำยในกลมและระหวำงกลม อกทงนกเรยนยงไดมกำรวำงแผนและกำรลงมอปฏบตจรง ท ำใหนกเรยนเกดประสบกำรณทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ดำนวธกำรจดกำรเรยนร พบวำ นกเรยนมควำมพงพอใจอยในระดบ มำกทสด เนองจำก กระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง จะเนนใหนกเรยนปฏบตจรง เพรำะมกำรน ำประเดนปญหำทเกดขนจรง มำใหนกเรยนไดวเครำะห หำสำเหตของปญหำ และหำวธกำรแกไขปญหำ เนองจำกเปนเหตกำรณทใกลตว ท ำใหเปนทสนใจของนกเรยน นกเรยนมควำมกระตอรอรนมำกยงขน กระบวนกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง มกระบวนกำรจดกำรเรยนรโดยเนนใหนกเรยนไดเรยนรและลงมอปฏบตทกขนตอนดวยตวเอง สงเสรมใหนกเรยนมควำมรบผดชอบตอหนำทมำกยงขน นกเรยน เรยนรกำรเปนผน ำและผตำมทด มกำรเปดโอกำสใหนกเรยนเลอก และออกแบบกำรวำงแผนกำรท ำงำน กำรท ำกจกรรมตำง ๆ สงผลใหนกเรยนสรำงสรรคองคควำมรดวยตนเองสอดคลองกบ จนทรดำ พทกษสำล (2547:90) ทกลำวไววำ กระบวนกำรเรยนรสำมำรถเกดขนไดด ถำนกเรยนเปนผลงมอท ำดวยตนเอง ท ำใหนกเรยนเกดกำรเรยนรอยำงมควำมหมำย และเกดควำมพงพอใจตอกำรจดกำรเรยนรทเกดจำกกำรเรยนรดวยตวเองได ดำนกำรวดและกำรประเมนผล พบวำนกเรยนมควำมพงพอใจอยในระดบ มำก เพรำะกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนวธกำรจดกำรเรยนรทมวธกำรวดและประเมนผลอยำงหลำกหลำย นกเรยนสำมำรถแสดงควำมคดเหน หรอขอเสนอแนะแนวทำงทเกยวกบกำรวดและประเมนผลได ท ำใหมกำรประเมนในหลำกหลำยดำน ไม วำจะเปนครประเมนนกเรยน นกเรยนประเมนเพอน และนกเรยนประเมนตนเอง สงผลใหนกเรยนมควำมตงใจ เหนคณคำของกำรเรยนรทงในหองเรยนและนอกหองเรยน เพอน ำไปสกำรประเมนผลทนกเรยนแตละคนเปนผ

108

รวมก ำหนดเกณฑเอำไว สอดคลองกบแบบบนทกภำคสนำมทวำ “นกเรยนมควำมตนเตน และดใจทไดเปนสวนหนงของกำรท ำกจกรรมกำรแกปญหำตำมสภำพจรง นกเรยนมพฒนำกำรในกำรปรบปรงผลงำนของกลมตนเองอยตลอดเวลำ นกเรยนมควำมตงใจและพยำยำมเปรยบเทยบกบกลมอน ๆ เพอน ำมำพฒนำและปรบปรงกลมของตนเอง สงผลใหเกดปฏสมพนธทดระหวำงกลม” ดำนประโยชนทไดรบ พบวำนกเรยนมควำมพงพอใจอยในระดบ มำก เนองจำกกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ไดใหประโยชนทงทำงตรงและทำงออมแกนกเรยนเปนอยำงมำกเพรำะกจกรรมกำรเรยนรทเกดขนนน เกดจำกควำมสนใจของตวนกเรยนเอง สงผลใหนกเรยนเกดกำรเรยนรทมควำมสข มทศนคตทดตอวทยำศำสตร นกเรยนเกดกำรฝกฝนตนเอง ฝกกระบวนกำรคด วเครำะห และวธกำรแกไขปญหำไดอยำงถกตอง นกเรยนมควำมรบผดชอบจำกกำรท ำงำนกลม ฝกกำรเปนผน ำและผตำมทด ฝกกำรวำงแผน ฝกกำรท ำงำนอยำงเปนขนเปนตอน นกเรยนไดเรยนรกำรท ำงำนรวมกบคนอน เกดประสบกำรณกำรเรยนรอยำงหลำกหลำย และสงส ำคญ นกเรยนมควำมภำคภมใจทไดแสดงศกยภำพของตวเองออกมำใหเพอน ๆ และครไดเหน ท ำใหนกเรยนมควำมสนใจและเกดกำรเรยนรวทยำศำสตรไดดมำกยงขน และนกเรยนสำมำรถน ำองคควำมรไปประยกตใชในชวตประจ ำวนได จำกผลกำรวจยขำงตน แสดงใหเหนวำกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง เปนวธกำรหนงทนอกเหนอจะชวยเพมผลสมฤทธทำงกำรเรยนแลวนน ยงชวยใหนกเรยนมควำมพงพอใจตอกระบวนกำรจดกำรเรยนรทำงดำนวทยำศำสตร สงเสรมใหนกเรยนเกดกระบวนกำรเรยนรเปนไปตำมเปำประสงคของวชำเรยนและของหลกสตร ซงจ ำเปนมำกส ำหรบทกษะทอยในศตวรรษท 21 ไมวำจะเปน สงเสรมใหนกเรยนเกดทกษะกำรคดแกปญหำ กำรคดวเครำะห กำรคดอยำงสรำงสรรค ทกษะกำรสอสำร กำรท ำงำนกนเปนทม โดยสำมำรถน ำทกษะเหลำนไปใชจรงในกระบวนกำรเรยนรและใชจรงในชวตประจ ำวน นกเรยนสำมำรถเหนคณคำของตวนกเรยนเอง และท ำใหสำมำรถเตรยมควำมพรอมใหกบนกเรยน เพอทจะกำวไปสกำรเรยนในระดบสงและกำวเขำสวยท ำงำนตอไป ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในกำรน ำผลกำรวจยไปใชประโยชน 1.1 กอนมกระบวนกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ผสอน

จะตองเขำใจกระบวนกำรจดกำรเรยนรไดเปนอยำงด มกำรเตรยมตว ท ำหนำทใหดทสด โดยตองมกำรวำงแผนทกขนตอน จดกำรเรยนรอยำงรอบคอบ และตองด ำเนนแผนกำรจดกำรเรยนรตำมขนตอนทวำงไว เพอใหกระบวนกำรจดกำรเรยนรเปนไปอยำงมประสทธภำพ

1.2 กอนมกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ครควรชแจงรำยละเอยดใหนกเรยนไดรบทรำบ ถงกระบวนกำรจดกำรเรยนรทตำงไปจำกเดม เพอใหนกเรยนไดเขำใจและทรำบบทบำทหนำทของตนเอง ซงนกเรยนกจะมอสระทำงควำมคด ภำยใตเนอหำในบทเรยน ครจะตองใหค ำแนะน ำ และคอยสงเสรมนกเรยน

109

1.3 กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรงบำงขนตอนจ ำเปนตองใชเวลำ เชนกำรทดลอง กำรสบคนขอมลจำกแหลงเรยนรตำง ๆ ปญหำทเกดขนระหวำงกำรสบคนขอมล กำรน ำควำมรไปใชจรง ดงนนเพอใหนกเรยนเกดกระบวนกำรคดเชงวเครำะหและเกดทกษะกำรเรยนรใหมำกทสด ครผสอนจ ำเปนตองปรบเปลยนหรอยดหยนเวลำทใชในกำรเรยนกำรสอนใหมควำมเหมำะสมกบสถำนกำรณใหสอดคลองกบบรบทของนกเรยน

2. ขอเสนอแนะในกำรวจยครงตอไป 2.1 ควรมกระบวนกำรจดกำรเรยนกำรสอนกำรแกปญหำตำมสภำพจรง

ใหกบนกเรยนอยำงตอเนอง ในภำคกำรศกษำถดไป เพอทจะตดตำมผลกำรพฒนำกำรของนกเรยนไดอยำงชดเจนมำกยงขน เพรำะระยะเวลำจะเปนเครองพสจนถงควำมสำมำรถของกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบกำรแกปญหำตำมสภำพจรงไดดยงขน

2.2 ควรมกำรตดตำม หรอศกษำตวแปร ควำมคงทนของควำมรหรอทกษะทนกเรยนไดรบจำกกำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง หลงจำกกำรจดกำรเรยนรเสรจสนแลว ตอไปอก 1-2 เดอน

2.3 กำรจดกำรเรยนรกำรแกปญหำตำมสภำพจรง ครควรใหควำมส ำคญกบขนตอนท 3 กำรสบคนขอมลจำกแหลงเรยนรตำง ๆ โดยจะตองใหนกเรยนเขำมำปรกษำ และดควำมคบหนำของงำนเปนประจ ำ เพอใหงำนออกมำมประสทธภำพ

2.4 ควรมกำรเพมประเดนปญหำ โดยใหนกเรยนก ำหนดประเดนปญหำทนกเรยนสนใจและเกยวของกบบทเรยน ใหมำกกวำน

2.5 ผวจยจะตองใหควำมส ำคญกบควำมคดของนกเรยน ไมจ ำกดกรอบควำมคด วธกำรหรอชนงำนทนกเรยนแตละกลมไดสรำงสรรคขน พรอมทงใหค ำแนะน ำอยำงเตมท

110

บรรณานกรม

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

_________. (2546). การจดสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว.

_________. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

กระทรวงศกษาธการ. (2540). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540. กรงเทพฯ การศาสนา.

_________. (2552). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

กญชร คาขาย. (2540). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : ภาควชาจตวทยาและการแนะแนว คณะครศาสตรสถาบนราชภฏสวนสนนทา.

เกยรตอนนต ลวนแกว. (2559). การศกษาไทยกบการกาวเขาสยคไทยแลนด 4.0. ศนยวจย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

จนทรดา พทกษสาล. (2547). ผลของการจดการเรยนรวทยาศาสตรดวยวฎจกรการสบเสาะหา ความรทสงเสรมทกษะการคดวจารณญาณตอความสามารถในการคดวจารณญาณและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.)

จราพร ก าจดทกข. (2552). ความพงพอใจหลงการตดสนใจซอคอนโดมเนยมในเขต กรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

จรภรณ เปงวงค. (2546). ผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาวชา วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร โดยเสรมกจกรรมการแกปญหาอยางสรางสรรค. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม).

ชยวฒน สทธรตน. (2552). 80 นวฒกรรมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ : แดเนกซอนเตอรคอรปอเรชน.

111

ชนาธป พรกล. (2544). แคทส : รปแบบการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนศนยกลาง . กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ชวลต ชก าแพง. (2550). การประเมนการเรยนร. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

_________. (2551). การพฒนาหลกสตร. มหาสารคาม: ทคพ.

ซาฟนา หลกแหลง. (2552). ผลของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนมลนธอาซซสถาน จงหวดปตตาน. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน).

ณฎตยาภรณ หยกอบล. (2555). ปจจยทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยสาธตสงกดส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ, วารสารการศกษาและพฒนาสงคม. 8 (1), 85-102.

ณฐกมล ชอสลด. (2555). ศกษาผลการจดการเรยนการสอนแบบแกปญหาทมตอผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร).

ทวาวรรณ จตตะภาค. (2548). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการสอสานดวยการ จดการเรยนรวทยาศาสตรแบบใชปญหาเปนฐาน . วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ทศนา แขมมณ. (2547). 14 วธสอนส าหรบครมออาชพ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

_________. (2557). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นสรนทร บอซา. (2558). ผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา (STEM Education) ทม ตอผลสมฤทธทางการเรยน ชววทยา ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน).

112

นอยทพย ลมยงเจรญ. (2554). การพฒนาความสามารถในการคดวเคราะห และผลสมฤทธทางการ เรยน รายวชาเคม เรองกรด-เบส ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยการจดกจกรรมการเรยนรการแกปญหา. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน).

นชจร วงษสนต. (2559). รฐกบการบรหารจดการการเงนนอกระบบ. เศรษฐกจและสงคม, 13, 38-42.

บญน า อนทนนท. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการ แกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนโยธนบ ารง ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ).

ปณตา วรรณพรณ. (2551). การพฒนารปแบบการเรยนบนเวบแบบผสมผสาน โดยใชปญหาเปนหลก เพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณของนสตปรญญาบณฑต. (วทยานพนธปรญญาคร ศาสตรดษฎบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).

ประกาศต สายธน. (2553). ผลการเรยนร ความคดสรางสรรค ความรบผดชอบและทกษะการ แกปญหา ของนกศกษาทเรยนดวยบทเรยนบนเวบแบบ PBL กบการเรยนแบบ PBL เรอง การเขยนภาพฉาย ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม).

ปราณ หบแกว. (2552). ศกษาการพฒนาความสามารถในการแกปญหาและผลสมฤทธทางการ เรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการจดการเรยนการสอนแบบแกปญหา. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน).

ปยนช หามนตร. (2551) ศกษาการเปรยบเทยบทกษะการแกปญหาและทกษะการเชอมโยงทาง คณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนร แบบแกปญหาและการจดการเรยนรตามคมอของ สสวท. (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการเรยนร, มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยา).

พชระ งามชด. (2549). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง บทประยกต ความพงพอใจตอการเรยนวชาคณตศาสตร และความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนค STAD กบการจดกจกรรมการเรยนรตามคมอคร. (วทยานพนธการศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม).

113

พมพนธ เดชะคปต และ พเยาว ยนดสข. (2558). การจดการเรยนรในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

_________. (2558). รเนอหากอนสอนเกง. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชต ฤทธจรญ. (2550). หลกการวดและประเมลผลการศกษา. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : เฮาสออฟเคอรมสท.

พสณ ฟองศร. (2552). วจยทางการศกษา. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : พรอพเพอรตพรน.

พวงรตน บญญานรกษ. (2544). การเรยนรโดยใชปญหาจากชวตจรง. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

_________. (2544). การเรยนรโดยใชปญหา Problem-Based learning. กรงเทพฯ: บรษทธนาเพรสแอนดกราฟฟคจ ากดมนสภรณวฑรเมธา.

ภนดา ชยปญญา. (2541). ความพงพอใจของเกษตรกรตอกจกรรมไรนาสวนผสมภายใตโครงการ ปรบโครงสรางและระบบการผลตการเกษตรของจงหวดเชยงราย. (วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม).

ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานชจ ากด.

มณฑรา ธรรมบศย. (2554). การพฒนาคณภาพการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง วารสารวชาการ, 23(3) ,13.

_________. (2545). การพฒนาคณภาพการเรยนรโดยใช PBL (Problem-Based Laerning). วารสารวชาการ, 5(2), 11-17.

เยาวด วบลยศร. (2540). การวดผลและการสรางแบบสอบผลสมฤทธ (พมพครงท 2). กรงเทพ ฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. (2552). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔. กรงเทพฯ: บรษทศรวฒนาอนเตอรพรนท จ ากด.

_________. (2542). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: บรษทนามมบคส พบลเคชนจ ากด.

114

รชนวรรณ สขเสนา. (2550). รายงานวจยการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองบท ประยกต กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ระหวาง การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานกบการเรยนรตามคมอคร. (วทยานพนธการศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม).

รตนศรกล สธรรมกรณ. (2546). ประมวลสาระชดวชาวยานพนธ 2 แขนงวชาหลกสตรและการ สอน. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ราตร เกตบตตา. (2546). ผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอความสามารถในการแกปญหา และความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา. (วทยานพนธคร- ศาสตรมหาบณฑต สาขามธยมศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย).

ราตร นนทสคนธ. (2554). การวจยในชนเรยนและการวจยพฒนาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : จดทอง.

_________. (2555). หลกการวดและประเมนผลการศกษา (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: บรษท จดทอง จ ากด.

รสดา จะปะเกย. (2558). ผลของการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา และความพงพอใจในการจดการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร).

ศรชย กาญจนวาส. (2556). การพฒนาระบบบรหารผลงานและสมรรถนะการพฒนาเครองมอใน การประเมนสมรรถนะทางการบรหาร. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรรตน จ าปาเพง. (2551). การแกปญหาตามสภาพจรง. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

วจารณ พานช. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษย ในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: มลนธสดศรสฤษดวงศ.

วดาด หะยตาเฮร. (2557). ผลของรปแบบการเรยนการสอนแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) ตอ ผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และเจตคต ตอการเรยนวชาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในสงคมพหวฒนธรรม. . (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน).

วทวฒน ขตตยะมาน. (2550). การสอนเพอพฒนาการคด”. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

115

สงวาล กลางประพนธ. (2558). ผลการเรยนรเรอง กรด - เบส ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน).

สรวงสดา ปานสกล. (2550). ศกษาผลการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนโดย การเรยนแบบผสมผสานโดยใชกระบวนการแกปญหาวชาการเลอกและการใชสอการเรยนการสอนของนกศกษาระดบปรญญาตร. (วทยานพนธ ปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2546). ทกษะ/ กระบวนการทางคณตศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เจรญการพมพ.

_________. (2557). เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2556.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2550-2554). กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

_________. (2559). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2560- 2564). กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน. (2552). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระ การเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สกญญา ศรสาคร. (2547). การพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 2 ทจดการเรยนรโดยใชเทคนคการคดแกปญหาอนาคต. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร.

สคนธ สนธพานนท. (2550). สดยอดวธการสอนสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรมน าไปสการ จดการเรยนรของครยคใหม. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.

สดารตน อะหลแอ. (2558). ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมทมตอผลสมฤทธทางการเรยนเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน).

116

สทธาวรรณ ภาณรตน. (2553). การเปรยบเทยบพฒนาการทางทกษะการเขยนเรยงความภาษาไทย ของนกเรยนประถมศกษาปท 6 ระหวางกลมทประเมนตนเองโดยแบบตรวจสอบรายการกบแบบสอบถามปลายเปด. (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).

สภามาส เทยนทอง. (2553). การพฒนาความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยศลปากร).

สวมล เขยวแกว. (2540). การสอนวทยาศาสตรระดบมธยมศกษา. ปตตาน : ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

สวทย มลค า. (2546). วธการจดการเรยนรเพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพฯ: ภาพการพมพ.

สมบตร บารม. (2551). ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษท มหพนธ ไฟเบอรซเมนต จ ากด (มหาชน). รายงานการวจยคณะรฐประศาสตร สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.

สมชย จตสชน. (2556). ความเหลอมล าทางเศรษฐกจกบความขดแยงในสงคม: ทฤษฎประสบการณ และแนวทางสมานฉนท. กรงเทพฯ : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

สมยศ นาวการ. (2540). ทฤษฎองคการ. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : ดอกหญา.

เสาวลกษณ เหลองด. (2552). ผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทมตอความ เขาใจมโนมตและความพงพอใจ สาระการเรยนรวทยาศาสตรเรองแสงและการเกดภาพ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

หนงนช กาฬภกด. (2543). การเปรยบเทยบความสามารถในการคดระดบสงและผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรแบบปฏบตการตามแนวคอนสตรคตวซมกบการสอนตามคมอคร. (ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร).

อรยา คหา. (2556). “ปจจยทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยน ของนกศกษาหาวทยาลยสงขลา นครนทร วทยาเขตปตตาน”. วารสาร สงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

117

อาภรณ แสงรศม. (2543). ศกษาผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอลกษณะการเรยนรดวยตนเอง ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการเรยนการสอนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).

อไร ค ามณจนทร. (2552). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา ทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบการจดการเรยนรแบบวฎจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม).

Atkinson, J.W. (1957). Motivational determinants of risk-taking behavior. Psychological Review, 64, 359–372.

Barrows H. & Tamblyn, R. M. (1980). Problem-based learning: An approach to medical education. New York: Springer.

Behiye Akcay. (2009). Problem Learning in Science Education: Turkish Science Education. 6, 42.

Bouchard. (2006). Problem Solving in School. Washington D.C. : The National Council of Teachers of Science.

Comey, William L. (2009). Blended Learning and the Classroom Environment: A comparative Analysis of Students’ Perception of the Classroom Environment Across Community College Course Taught in Traditional Face – to – Face Online and Blended Methods. District of Columbia: The George Washington University, 65(3), 175.

Gordon, J.R. (1998). Management and Organizational Behavior. Boston : Allyn and Bacon. 390-393.

Hsieh, C. & Kinght, L. (2008). Problem-Based Learning for Engineering Students: An Evidence-Based Comparative Study. J AcadLibr, 34(2), 25-30.

Klausmeier, H.J. (1985). Educational Phychology. 5th ed. New York : Harper & Row.

118

Kolber, Benedict J. (2011). Extended Problem-Based Learning Improves Scientific Communication in Senior Biology Students. Journal of College Science Teaching, 41(1), 32-39.

Krulik, S., and Rudnick, J. (1993). Reasoning and problem solving: A handbook for elementary.

Luman, G.H. (2007). Constructivist Perspective on Science Learning. Science Education, 75(1), 32.

Newmann, M. (2010). Authentic Achievements : Restructuring school for intellectual quality. Sanfrancisco : Jossy – Bass.

Renqulli, J.S. (2012). System and model for developing program for gifted and talented. Mansifled Center, CN : Creative Learning.

Reynold, M.J. & Hancock, R.D. (2010). Problem-based learning in higher education environmental biotechnology course. Innovations in Education and Teaching International, 47(2), 175–186.

Tallent, Mary K. (1985).“The Future Problem Solving Program : An Investigation of Effects on Problem SolvingAbility.”Dissertation Abstract International 9.

Williams, Renee; Saarinen-Rahikka, Helen; Norman, Geoffrey R. (1995). Self-directed learning in problem-based health sciences education. Academic Medicine, 70(2), 161-163.

William, Kenneth M. (2003). Writing about Problem Solving Process to Improve Problem Solving Performance, Master Teacher. 93(3), 183-185.

119

ภาคผนวก

120

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอ

121

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย รายชอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย เรอง ผลของการจดการเรยนร

การแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน

แผนการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลวและแกส และแบบวดความพงพอใจ

1. ดร.ปรชา กสกรรมไพบลย อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

2. ดร.อไรวรรณ ขนจนทร อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

3. ดร.วรยา คมเมอง อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

122

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

123

ตวอยางแผนการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง

รายวชา ว 31222 เคม ชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 5 เรอง ของแขง ของเหลว แกส 2 จ านวน 3 คาบ เรอง กฎของบอยล,กฎของชารล ผสอน ฝส.ศรายทธ พลสข อาจารยพเลยง ดร.อสมาน สาร 1. มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชนมาตรฐาน

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

2. ผลการเรยนร 1) นกเรยนอธบายสมบตบางประการของของแขง ของเหลว และแกสได 2) นกเรยนทดลอง รวบรวมขอมล แปลความหมายขอมล และสรปผลการทดลอง เพอศกษารปผลกก ามะถน การเปรยบเทยบความดนไอของของเหลว ผลของความดน หรออณหภมตอปรมาตรของแกส และการแพรของแกส

3. จดประสงคการเรยนร

1. ดานความร (Knowledge: K) 1.1 นกเรยนอธบายกฎของบอยล,กฎของชารลได

2. ดานทกษะกระบวนการ (Process: P) 2.2 นกเรยนทดลองและสรปความรเรองกฎของบอยล,กฎของชารลได

3. ดานคณธรรมและจรยธรรมทพงประสงค (Attitude: A) 3.1 นกเรยนมความรบผดชอบตอหนาท ตรงตอเวลา และใหความรวมมอในชนเรยน

3.2 นกเรยนมความอยากรอยากเหน มความกระตอรอรนในการเรยน 3.2 นกเรยนมเหตผล ยอมรบค าอธบายเมอมหลกฐานสนบสนนหนกแนนเพยงพอ

อธบาย หรอแสดงความคดเหนอยางมเหตผลได

124

4. สาระส าคญ เมออณหภมและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผกผนกบความดนตามกฎของ

บอยลในขณะเดยวกนเมอความดนและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผนตรงกบอณหภมเคลวนตามกฎของชารล

5. สาระการเรยนร

การเพมความดนใหกบแกส ปรมาตรของแกสจะลดลง และการลดความดนจะท าใหปรมาตรของแกสเพมขน หรออาจกลาวไดวา ความดนของแกสจะแปรผกผนกบปรมาตรเมออณหภมคงท สามารถเรยกความสมพนธนวา กฎของบอยล สามารถเขยนความสมพนธไดดงน

P1V1 = P2V2

ถาให P แทนความดนของแกส V แทนปรมาตรของแกส ความสมพนธตามกฎของบอยลเขยนแสดงความสมพนธไดดงน

V α 1

P

PV = k คาคงท k ในสมการนขนอยกบอณหภม ปรมาตร มวลของแกส และลกษณะเฉพาะของแกส

แตละชนด และจากผลการทดลองพบวาผลคณระหวางปรมาตรและความดนของแกสมคาคงทเสมอ ดงนนถาให P1 และ V1 เปนความดนและปรมาตรทสภาวะท 1 จะไดวา

P1V1 = k ………. (1)

และถาให P2 และ V2 เปนความดนและปรมาตรทสภาวะท 2 จะไดวา P2V2 = k ………. (2) (1) = (2) P1V1 = P2V2

ในขณะเดยวกนการเพมอณหภมมผลใหปรมาตรของแกสเพมขนและการลดอณหภมมผลใหปรมาตรของแกสลดลงดวย แสดงวาอณหภมมผลตอการเปลยนแปลงปรมาตรของแกส หรออาจกลาวไดวา อณหภมของแกสจะแปรผนตรงกบปรมาตรเมอความดนคงท ซงสามารถเรยกความสมพนธนวา กฎของชารล สามารถเขยนความสมพนธไดดงน

V1/T1 = V2/T2

125

เมอความดนและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผนตรงกบอณหภมเคลวนตามกฎของชารล

จากกฎของชารล สามารถเขยนเปนความสมพนธไดดงน V α T V = kT

V = k T

ถาให V1 เปนปรมาตรของแกสทอณหภม T1 V2 เปนปรมาตรของแกสทอณหภม T2 เนองจากอตราสวนระหวาง V กบ T คงท ดงนน V1 = V2

T1 T2

6. กจกรรมการเรยนร

ขนท 1 ส ารวจปญหาตามสภาพจรง 1) ครและนกเรยนรวมกนแบงกลมเปนกลมยอย กลมละ 5-6 คน ตามรปแบบกลมของการ

เรยนรโดยใชปญหาตามสภาพจรงเปนฐาน กลาวคอ ในกลมประกอบดวยนกเรยนเกง 1 คน ปานกลาง 3-4 คน และออน 1 คน นกเรยนแตละกลมเลอก ประธาน รองประธาน เลขานการของกลม และระบหนาทของแตละ คนอยางชดเจน และมการสบเปลยนหมนเวยนกนท าหนาทประธาน รองประธาน เลขานการของกลม ในแตละขนของการแสวงหาความร พรอมกบชแจงลกษณะการเรยนรวา นกเรยนแตละคนในกลม จะตองรวมมอกนศกษาหาความร และแลกเปลยนความคดเหนซงกนละกน

2). ครเปดประเดนการเรยนโดยการน าประเดนใกลตวในชวตประจ าวนของนกเรยนมากลาวถงในชนเรยน ดงน “มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน มการจดงานวฒนธรรมขนทกป และนกเรยนโรงเรยนสาธตไปเดนเลนในงาน พบวามเดกถอลกโปงสวรรคเดนผานมา ปรากฏวาเดกคนนนท าลกโปงสวรรคลอยหลดมอไป นกเรยนคดวาลกโปงสวรรคจะลอยออกไปนอกโลกไดหรอไม เพราะเหตใด” ใหนกเรยนแตละคนนกถงสภาพความเปนจรง แลวลองวเคราะหถงบทความนดวา เหตการณทเกดขนควรเปนเชนไร และเพราะเหตใด

3) นกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหถงสถานการณปญหาทครก าหนดใหมา ส ารวจปญหาทเกดขน เกดขนไดอยางไร และคาดการณผลทเกดขนวาควรเปนเชนไร ครและนกเรยนจะตองอภปรายรวมกนวาสถานการณเหลานสอถงอะไร ท าให นกเรยนไดรอะไรบาง และใหประโยชนหรอผลกระทบตอตวนกเรยนเองเปนอยางไร

126

ขนท 2 วเคราะหปญหา 1) หลงจากทนกเรยนท าความเขาใจกบสถานการณปญหาแลว ใหนกเรยนแตละกลมชวยกน

วเคราะห ระบประเดนปญหาทไดจากการอานสถานการณดงกลาวใหครอบคลมมากทสด และแตละกลมจะตองจดเรยงล าดบความส าคญของปญหาทเกดขนดวย โดย ครน าอภปรายดวยค าถามกระตนดงน

- จากสถานการณมปญหาทเกดขน มประเดนปญหาอะไรบาง - เพราะเหตใดนกเรยนจงระบวาสงนนเปนปญหา อธบายไดอยางไร - นกเรยนใชเหตผลอะไรในจดล าดบความส าคญของปญหา อธบายไดอยางไร 2) ครใหนกเรยนศกษาและท าการทดลอง 5.3 ผลของความดนและอณหภมตอปรมาตรของ

แกส จากนนครใหอสระนกเรยนแตละกลมในการท างาน นกเรยนจะแบงหนาทกนรบผดชอบ วางแผนเพอทจะเสาะแสวงหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ เพอใหไดมาซงความรทจะน าไปตอบโจทยกบสถานการณปญหาทครไดยกตวอยางมา

ขนท 3 สบคนขอมลจากแหลงเรยนร 1) สมาชกในกลมแตละคนจะแสวงหาขอมลเพมเตมจากภายนอกกลม โดยศกษาดวยตนเอง

จากแหลงการเรยนรตาง ๆ เชน หนงสอเรยน วารสาร คมอตาง ๆ ทผสอนจดเตรยมไวใน ชนเรยน หรอเลอกศกษาคนควาในหองสมด หรออนเตอรเนตเพอแสวงหาความรมาตอบปญหาท สงสย

2) นกเรยนแตละกลมจะมการจดบนทกการเรยนรของกลมตนเอง ซงจะตองสงทกครงหลงจากสนสดการเรยนในประเดนนน ๆ โดยครจะท าหนาทคอยใหค าปรกษาและใหค าแนะน าเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรไดด

ขนท 4 น าเสนอวธการแกปญหา 1) นกเรยนแตละกลมน าขอมลทกลมตวเองไดไปศกษาคนควา มาน าเสนอผลงานหนาชน

เรยน ซงอาจเปนชนงาน วธการแกปญหาตามแตละกลม มการแสดงบทบาทสมมตเพอจ าลองสถานการณจรง ซงแตละกลมมเวลากลมละ 15 นาท และให เพอน ๆ ในหองซกถาม เพอเปนการเรยนรขอมลเพมเตมทแตกตางกนออกไปจากกลมอน พรอมทงคอยรบฟงขอเสนอแนะ ขอคดเหน ตลอดจนแนวทางอน ๆ ทนอกเหนอจากกลมทน าเสนอไดคดไว เพอเปนแนวทางในการพฒนา แกไข ปรบปรงผลงานใหดยงขน

2) ครและนกเรยนตางกลมรวมกน ซกถามกลมนกเรยนทน าเสนอ ในหลากหลายประเดน เพอใหพจารณาขอมลอกครงวา “ตอนนเราได ขอมล วธการ หรอผลงานตาง ๆ ของแตละกลม ส าหรบทจะใชในการหาค าตอบของสถานการณปญหาครบถวนหรอยง มประเดนใดบางทตอง ไปศกษาคนควาเพมเตม" หรอเปนค าแนะน า แลกเปลยนความรเพมเตมกบเพอนตางกลม

127

ขนท 5 สรปและประเมนผลงาน 1) ครและนกเรยนรวมกน น าการอภปรายเพอหาขอสรปรวมของชนเรยนวา ปญหาตาม

สภาพจรงทเกดขนในชวตประจ าวนของนกเรยน แตละกลมสามารถหาวธการแกไขปญหา สรางผลงานขนมาแกไขปญหาไดอยางไรบาง แตละกลมกจะมวธการแกไขปญหาทแตกตางกน ทกคนจะไดแสดงความคดเหนเกยวกบงานของแตละกลม เพราะงานทกกลมมคณคาในตวของมนเอง

7. ภาระงาน

1) แบบฝกหดทายบท 2) แบบฝกหดเพมเตม

8. สอและแหลงการเรยนร

1) หนงสอเรยนรายวชาเพมเตม เคม เลม 2 สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

2) Power Point เรอง ของแขง ของเหลว แกส 2

9. การวดและประเมนผล

การวดผลประเมนผลดาน วธการวด การประเมนผล 1.อธบายความสมพนธระหวาง

ปรมาตร ความดน อณหภมและจ านวนโมลหรอมวลของแกสได

-การสงเกต -การตอบค าถาม -ตรวจใบปฏบตการทดลอง

-นกเรยนตองไดคะแนนไมต ากวารอยละ 60 จงถอวาผานเกณฑ

2. ความรบผดชอบและความรวมมอในชนเรยน

- สงเกตพฤตกรรมความสนใจ และตงใจเรยน - มความรบผดชอบในงานทไ ดรบมอบหมายใหท า - สงเกตการใหความรวมมอในชนเรยน

นกเรยนตองไดคะแนนไมต ากวารอยละ 60 จงถอวาผานเกณฑ มสวนรวมการตอบค าถาม แสดงความคดเหน อภปรายและมความรวมมอในชนเรยน

128

บนทกหลงการสอน ม.4/1 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ม.4/2 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ม.4/3 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ความคดเหนของอาจารยพเลยง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ………………………………………………. ลงชอ...................................................... (ดร.อสมาน สาร) (นายศรายทธ พลสข)

อาจารยพเลยง นกศกษาฝกประสบการณวชาชพ วนท....................................... วนท.......................................

129

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลวและแกส 2. แบบวดความสามารถในการแกปญหา 3. แบบวดความพงพอใจ 4. แบบบนทกภาคสนามของผวจย

130

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลวและแกส ชนมธยมศกษาปท 4 โดยการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง

1. เหตทผลกรปตาง ๆ ของธาตเดยวกน บางธาตมสมบตบางประการไมเหมอนกนเปนเพราะเหตใด ก. เปนธาตอโลหะ ข. มจ านวนอะตอมทแตกตางกน ค. โมเลกลในผลกมการเรยงตวตางกน ง. ประกอบดวยอะตอมทมมวลและขนาดตางกน

2. ขอใดเปนสมบตของของแขง ก. ของแขงทกชนดน าไฟฟาได

ข. ของแขงอนภาคเคลอนไหวและเคลอนทไดแตไมอสระ ค. การควบแนนเปนการเปลยนสถานะของของแขงเปนของเหลว

ง. ของแขงบางชนดมรปผลก บางชนดกไมมรปผลกทแนนอน

3. เพราะเหตใดก ามะถนรอมบกและมอนอคลนกจงมรปผลกแตกตางกน ทง ๆ ทมสตรโมเลกล เปน S8 เหมอนกน

ก. รปผลกตางกน ข. จดหลอมเหลวตางกน ค. ความหนาแนนตางกน ง. การจดเรยงโมเลกลตางกน

4. นกธรณวทยาไดส ารวจตวอยางหนชนดหนงพบวามกอนหนชนดหนงมแรธาตสฟา คลายกน 3 กอน แตรปรางของหนทงสามชนดนแตกตางกน จงท าการวจย พบวา หนทงสามชนดมสมบตทแตกตาง กนทงดานจดหลอมเหลว จดเดอด การน าไฟฟา แตมสตรโมเลกลเหมอนกน ถานกเรยนเปนนก ธรณวทยา จะอธบายเหตผลใดวา กอนหนทงสามกอนเปนธาตเดยวกนหรอไม เพราะเหตใด

ก. เปนธาตเดยวกน เพราะมสตรโมเลกลเหมอนกน ข. เปนธาตเดยวกน เพราะมสฟาเหมอนกน ค. ไมเปนธาตเดยวกน เพราะกอนหนทงสามมสมบตทแตกตางกน ง. ไมเปนธาตเดยวกน เพราะมแรธาตทออกสฟาคลายกนเทานน

5. ขอใดไมถกตองเกยวกบสมบตของฟอสฟอรส ก. ฟอสฟอรสแดงใชท าหวไมขดชนดปลอดภย ข. ฟอสฟอรสแดงไมละลายน าและคารบอนไดออกไซด ค. ฟอสฟอรสขาววองไวตอปฏกรยาเคมนอยกวาฟอสฟอรสแดง ง. ฟอสฟอรสมรปผลกตางกน เนองจากการจดเรยงโมเลกลของสารตางกน

131

6. ผลกของแขงชนดหนงไมน าไฟฟาแตเมอหลอมเหลวหรอละลายน าจะน าไฟฟาได มลกษณะแขง และเปราะมจดหลอมเหลวและจดเดอดสง ผลกของแขงดงกลาวเปนผลกของแขงประเภทใด

ก. ผลกโลหะ ข. ผลกไอออนก ค. ผลกโควาเลนตรางตาขาย ง. ผลกโมเลกล

7. ขอความตอไปนเกยวกบการเปลยนแปลงของสารทอณหภมหอง ขอใดผด ก. แนฟทาลน ระเหดไดเพราะมแรงดงดดระหวางโมเลกลนอย ข. น าแขงไมระเหดเพราะโมเลกลมพนธะไฮโดรเจนระหวางกน ค. ควนทเกดจากน าแขงแหงตงทงไวประกอบดวยแกสคารบอนไดออกไซดกบไอน า ง. การเปลยนเปนไอของโลหะปรอทจดอยในประเภทการระเหด

8. ท าไมของเหลวจงเปยกอยบนพนได ก. เพราะของเหลวมความดนไอสง ข. เพราะวาของเหลวมความหนาแนนนอยกวาผวพนทเปยก ค. แรงยดเหนยวของของเหลวกบผวพนมากกวาแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของของเหลว ง. แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของของเหลวมากกวาแรงยดเหนยวระหวางของเหลวกบผว พน

9. เพราะเหตใดเมอลมพดผาน เราจงรสกเยน ทง ๆ ทอณหภมบรเวณนนไมไดลดลง ก. เพราะลมน าความเยนเขามาท าใหรางกายไดรบความเยน

ข. เพราะลมท าใหเหงอระเหยไดด รางกายจงเสยพลงงานใหเหงอกลายเปนไอ ค. เพราะลมท าใหรางกายไดรบพลงงานเพมขน อณหภมในรางกายลดลง ง. ถกทกขอ

10. จากตารางแสดงความตงผวของของเหลวทอณหภม 25 องศาเซลเซยส ของเหลว สตร ความตงผว (N/m)

น า H2O 0.0720

เฮกเซน C6H14 0.0179

เบนซน C6H6 0.0282

เอทานอล C2H5OH 0.0220

จงเรยงล าดบสารทมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลจากมากไปหานอย

132

ก. น า>เฮกเซน>เบนซน>เอทานอล ข. เฮกเซน>เอทานอล>เบนซน>น า ค. น า>เบนซน>เอทานอล>เฮกเซน ง. น า>เบนซน>เฮกเซน>เอทานอล

11. จากขอมลตอไปน ทความดน 1 บรรยากาศ สารทอยในสถานะของแขงตาง ๆ มจดหลอมเหลว และจดเดอดดงน

สาร จดหลอมเหลว (oC) จดเดอด (oC)

A 69 125

B 75 220

C 89 800

D 127 1500

ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส สารชนดใดเปลยนสถานะเปนของเหลวไดดทสด

ก. A ข. B ค. C ง. D

12. จากตารางแสดงจดเดอดและมวลโมเลกลของสาร สาร มวลโมเลกล จดเดอด

น า 18.00 100.0

เอทลแอลกอฮอล 46.0 78.5

คลอโรฟอรม 119.5 61.3

เอทล อเทอร 74.0 34.6

ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส ของเหลวชนดใดมความดนไอสงสด ก. น า ข. เอทลแอลกอฮอล ค. คลอโรฟอรม ง. เอทล อเทอร

13. ทอณหภมเดยวกน ของเหลว A B C D และ E จะมความดนไอเปน 0.21 0.35 0.12 0.09 และ 0.11 บรรยากาศ ตามล าดบ จงเรยงล าดบจดเดอดของของเหลวเหลานจากสงไปต า ก. D>E>C>A>B ข. B>A>C>E>D ค. D>E>C>B>A ง. D>A>C>E>B

133

14. จากการทดลองเปรยบเทยบความดนไอของของเหลวไดผลการทดลองดงน เมอจมหลอดทดลองทใสเอทานอลและน าลงในบกเกอรน ารอน ณ อณหภมเดยวกนระดบของของเหลวทงสองชนดในหลอดน าแกสจะไมเทากนและเมออณหภมเพมสงขนระดบของของเหลวทงสองชนดจะสงขนดวย โดยระดบของเอทานอลจะสงกวาน า ขอใดตอไปนสรปผลการทดลองไดถกตอง

ก. เอทานอลมความดนไอมากกวาน า ณ อณหภมเดยวกน ข. เอทานอลมความดนไอต ากวาน า ณ อณหภมเดยวกน

ค. เอทานอลมจดเดอดสงกวาน า ง. ของเหลวแตละชนดกลายเปนไอไดเทากน

15. จากกราฟความดนไอของสารตอไปน

ขอใดสรปไดถกตอง

ก. ทอณหภม 30 ᵒC สาร C มความดนไอต าทสด ข. สาร A และ B มจดเดอดเทากน ณ ความดนบางคา ค. สาร B มแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลสงทสด ง. สาร B เดอดกอนสารอน ๆ ทความดน 0.5 บรรยากาศ

16. เมอนกเรยนน าขนมขนเครองบน ขณะเดนทาง ถงขนมมการโปงพอง ขยายปรมาตรขนจนท าให ถงแตกได ท าไมถงเปนเชนนน ก. เพราะความดนในเครองบนต ากวาความดนของบรรยากาศท าใหปรมาตรแกสเพมมากขน

ข. เพราะความดนในเครองบนสงกวาความดนของบรรยากาศท าใหปรมาตรแกสเพมมากขน ค. เพราะอณหภมในเครองบนต ากวาความดนของบรรยากาศท าใหปรมาตรแกสเพมมากขน ง. เพราะอณหภมในเครองบนสงกวาความดนของบรรยากาศท าใหปรมาตรแกสเพมมาก

0

134

17. ขวดสเปรยยาฆาแมลงขนาด 250 cm3 มความดน 1.2 atm ทอณหภม 27 °C ถาขวดสเปรยนตก ลงไปในททมอณหภมสงถง 327 °C จะเกดการเปลยนแปลงกบขวดใบนหรอไม อยางไร เพราะ เหตใด (ขวดทนความดนไดไมเกน 2.5 atm) ก. ขวดระเบดจะระเบดทนท เนองจากไมสามารถทนตออณหภมทสงถง 327 °C ข. ขวดระเบดหรอแตก เนองจากอณหภมเปลยน ท าใหปรมาตรภายในขวดเปลยนแปลง ในทางทเพมขน ขวดจงแตกนนเอง ค. ขวดจะไมระเบด เนองจากขวดใบนสามารถทนความดนไดถง 2.4 atm ง. อาจจะระเบดหรอไมระเบดกได ขนอยปจจยและสงกระตนทอย ณ บรเวณนน

18. บรรจแกสชนดหนงปรมาตร 20 cm3 ในกระบอกฉดยาทความดน 1 บรรยากาศ ถาปดปลาย กระบอกฉดยาไวแลวกดกานหลอดฉดยาลงไปจนมความดนเปน 1.25 บรรยากาศ ปรมาตรของ แกสในกระบอกฉดยาจะเปนเทาใด ก. 16 cm3 ข. 18 cm3 ค. 20 cm3 ง. 22 cm3

19. แกสชนดหนงบรรจอยในถงขนาด 40 dm3 ทความดน 2 atm อณหภม 30 oC ถาถายแกสนเขาส ถงใหมซงมปรมาตร 25 dm3 ความดนในถงใบใหมจะเปนเทาใดเมออณหภมคงท ก. 3.0 atm ข. 3.2 atm ค. 3.4 atm ง. 3.6 atm

20. นกศกษาคนหนงสนใจการทดลองคารบอนมอนออกไซด (CO) ท าปฏกรยากบออกซเจน ใหแกส คารบอนไดออกไซด (CO2) นกศกษาเกบแกส CO 40.0 cm3 ทอณหภม 27 oC และความดน 768 mmHg วนรงขนอณหภมลดลงเปน 23 oC และความดนลดลงไปเปน 755 mmHg จงหา ปรมาตรของแกสในวนนน ก. 20 cm3 ข. 30 cm3

ค. 40 cm3 ง. 50 cm3

21. ภาชนะ 2 ใบ มแกสบรรจอย ถาท าใหภาชนะใบท 1 มอณหภมสงกวาใบท 2 ผลการทดลองพบวา ความเรวเฉลยของโมเลกลของแกสในภาชนะทงสองเทากน จะสรปผลการทดลองนอยางไร ก. โมเลกลของแกสในภาชนะใบท 2 มพลงงานจลนเฉลยสงกวาโมเลกลของแกสในภาชนะใบ ท 1 ข. โมเลกลของแกสในภาชนะใบท 1 มมวลรวมกนมากกวาโมเลกลของแกสในภาชนะใบท 2 ค. พลงงานจลนเฉลยของโมเลกลของแกสในภาชนะทง 2 ใบเทากน ง. ผลการทดลองไมถกตอง เพราะทฤษฎจลนของแกสกลาววา ความเรวเฉลยของแกสท

135

อณหภมตางกนจะตองไมเทากน

22. แกสชนดหนงมปรมาตร 150 cm3 ทอณหภม 20 C ความดน 1.5 atm เมอบรรจแกสจ านวนนลง ในภาชนะสญญากาศปรมาตร 250 cm3 ปดฝาใหสนท แลวน าไปแชน าแขงจนอณหภมคงทท 0 C ความดนของแกสจะเปนเทาใด ก. 0.42 atm ข. 0.84 atm ค. 1.23 atm ง. 2.12 atm

23. สมมตใหแกสหวเราะ A มมวลโมเลกลเทากบ 67 และแกสน าตา B มมวลโมเลกล 136 ถาปลอย แกสทงสองทหนาชนเรยนพรอมกน นกเรยนผหนงหวเราะภายใน 3.5 นาท และนกเรยนคน เดยวกนจะรองไหในเวลากนาท ก. 3.5 ข. 4.0 ค. 4.5 ง. 5.0

24. พจารณากราฟความสมพนธระหวางความเรวเฉลยและสดสวนจ านวนโมเลกลของแกสทอณหภม ตาง ๆ ขอใดสรปไดถกตอง ก. สดสวนจ านวนโมเลกลแกสเพมขนเมออณหภมเพมขน ข. การเพมอณหภมท าใหความเรวเฉลยของแกสเพมขน ค. สดสวนจ านวนโมเลกลทมความเรวเฉลยสงเพมขนเมออณหภมลดลง ง. จะพบโมเลกลแกสทมความเรวเฉลยสงทอณหภมสงขนเทานน

25. ทงฟรออน CCl2F2 และเมทลคลอไรด CH3Cl ตางน าไปใชเปนสารท าความเยน สารตวใดสามารถ แพรเขาสบรรยากาศไดเรวกวากน เพราะเหตใด (มวลอะตอม Cl=35.5, F=19) ก. CCl2F2 เรวกวา เพราะ มมวลโมเลกลมากกวา CH3Cl ท าใหแพรไดอยางรวดเรว ข. CCl2F2 เรวกวา เพราะ มมวลโมเลกลนอยกวา ท าใหแพรไดอยางรวดเรว ค. CH3Cl เรวกวา เพราะ มมวลโมเลกลนอยกวา ท าใหแพรไดอยางรวดเรว ง. CH3Cl เรวกวา เพราะ มมวลโมเลกลมากกวา ท าใหแพรไดอยางรวดเรว

ความเรวเฉลย

สดสว

นจ าน

วนโม

เลกล

550K 450K 300K

136

26. เมอน าลกปงปองทแฟบไปใสในน ารอน ลกปงปองจะพองตวขน ปรากฏการณนสนบสนนกฎขอใด ก. กฎของบอยล ข. กฎของชารล ค. กฎรวมแกส ง. กฎอาโวกาโดร

27. การเตมแกสรถ LPG ส าหรบรถยนตทเทากน ควรเตมในเวลาใด เพอใหไดแกสมากทสด เพราะเหตใด ก. เวลาเชา เพราะอณหภมในชวงเชาต า ความหนาแนนของแกสจะมมาก ข. เวลาเทยง เพราะอณหภมในเวลาเทยงสง แกสจะมการขยายตวปรมาณมาก ค. เวลาค า เพราะอณหภมของอากาศจะลดลง ปรมาณของแกสจะมมากทสด ง. เวลาเทยงคน เพราะอณหภมของอากาศจะเรมคงท ความหนาแนนของแกสจะมมาก

28. เมอบรรจแกส 3 ชนด คอ แอมโมเนย ออกซเจน และคารบอนไดออกไซด ในลกโปง 3 ใบ ใบละ ชนด โดยควบคมใหลกโปงมปรมาตรเทากน แลวปลอยใหลกโปงทง 3 ใบ ทงไวคางคนในหองท ควบคมอณหภมและความดน ใหคงท วนรงขนพบวาลกโปงมขนาดเลกลง ลกโปงทบรรจแกส แอมโมเนยมขนาดเลกทสด สวนลกโปงทบรรจแกสคารบอนไดออกไซดมขนาดใหญทสด พจารณาขอสรปตอไปน 1) มการแพรของแกสเกดขน 2) อตราการแพรของแกสเปนดงน NH3 > O2 > CO2 3) คารบอนไดออกไซดมมวลโมเลกลมาก จงแพรไดชา 4) แอมโมเนยสรางพนธะไฮโดรเจนระหวางโมเลกล ปรมาตรของแกสจงลดลง ขอใดสรปไดถกตอง ก. 1) และ 2) เทานน ข. 3) และ 4) เทานน ค. 1) , 2) และ 3) ง. 1) , 3) และ 4)

29. การท าน าแขงแหงทถกตองและปลอดภย ตองควบคมการผลตใหเปนดงขอใด ก. น าแกสไนโตรเจนมาท าใหเปนของเหลว โดยการลดความดนและเพมอณหภม ข. น าแกสไนโตรเจนมาท าใหเปนของเหลว โดยการเพมความดนและลดอณหภม ค. น าแกสคารบอนไดออกไซดมาท าใหเปนของเหลว โดยการเพมความดนและลดอณหภม

ง. น าแกสคารบอนไดออกไซดมาท าใหเปนของเหลว โดยการลดความดนและเพมอณหภม

137

30. ขอใดเปนการเลอกวสดทจะน ามาใชในการเกบไนโตรเจนเหลวไดถกตองและปลอดภยทสด ก. ควรเลอกใชวสดทหนา ทนตอการกระแทก เพราะไนโตรเจนเหลวเปนแกสพษ ข. ควรเลอกใชวสดททนการกดกรอน เพราะไนโตรเจนเหลววองไวตอปฏกรยา ค. ควรเลอกใชวสดททนความรอนและแรงดนไดสง เพราะไนโตรเจนในสภาวะของเหลวมจด เดอดสง ง. ควรเลอกใชวสดททนความเยนและแรงดนไดสง เพราะไนโตรเจนในสภาวะของเหลวม อณหภมต า

138

แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา

ค าชแจง : ใหนกเรยนอานสถานการณทก าหนดใหตอไปน แลวตอบค าถาม

สถานการณท 1 สมชายชอบเดนทางทองเทยวเปนชวตจตใจ แตสมชายมกเจอกบสภาพปญหาลอรถทตอง

ปวดหวอยเปนประจ าคอ เมอเดนทางไกล ลอรถลมออนบอย ๆ โดยไมพบรอยรวบาง ลอรถมอาการบวมทแกมยางหรอหนายางบาง ขบแลวไมเกาะถนน รวมไปถงการท าใหกระทะลอดานในเกดสนม ถานกเรยนเปนสมชาย นกเรยนมวธการแกปญหานอยางไร

1. ปญหาจากสถานการณนคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สาเหตของปญหาคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนมวธแกปญหานอยางไร (ตอบเปนขนตอน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

139

สถานการณท 2

สมปองขบรถจกรยานยนตมาเรยนทโรงเรยนสาธตเปนประจ าทกวน ทางไปโรงเรยนมแตปมน ามนทหยอดเหรยญแลวเตมเอง โดยหวจายน ามนม 3 ระดบคอ low, middle, และ high การเตมน ามนรถทกวนท าใหตองเสยเงนคาน ามนรถเปนอยางมาก สมปองจงคดทจะประหยดน ามน สมปองควรมวธการเตมน ามนเปนอยางไรบางเพอประหยดเงน

1. ปญหาจากสถานการณนคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สาเหตของปญหาคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนมวธแกปญหานอยางไร (ตอบเปนขนตอน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

140

สถานการณท 3

ตนกลาจดงานเลยงปใหมทบาน จงไดซอลกโปงทบรรจแกสฮเลยมมาประดบตกแตงทบานกอนวนเรมงาน 1 วน เมอถงวนงานปรากฏวา ลกโปงทใชประดบตกแตงแฟบลง ท าใหดไมสวยงาม นกเรยนคดวาเหตการณทเกดขนน เปนเพราะสาเหตอะไร ท าไมถงเปนเชนนน

1. ปญหาจากสถานการณนคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สาเหตของปญหาคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนมวธแกปญหานอยางไร (ตอบเปนขนตอน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

141

สถานการณท 4

บวขาวอาศยอยจงหวดปตตาน ยดอาชพท านาเกลอมาตงแตรนบรรพบรษ เมอมาถงยคของบวขาว บวขาวเปนคนทขยนขนแขง ท านาเกลอตลอดทงป แตพบวาเกลอทไดไมคอยมคณภาพ มความเคมนอยกวาปกต ใชเวลาในการท านาเกลอมากกวาปกต ถานกเรยนเปนบวขาว ปญหาทเกดขนคออะไร และจะมวธการแกปญหาอยางไร

1. ปญหาจากสถานการณนคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สาเหตของปญหาคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนมวธแกปญหานอยางไร (ตอบเปนขนตอน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

142

สถานการณท 5

แมของนางสาวบจะรบหนาทท ากบขาวใหนางสาวบทานเปนประจ า แตวนนแมของนางสาวบไมสบาย นางสาวบจงรบหนาทท ากบขาวคอ ตมย ากง แตเนองจากนางสาวบเตรยมวตถดบเสรจชามาก นางสาวบจงตองการท าตมย ากงใหเสรจเรวทสด แตเนองจากกลวไฟไหมจงใหความรอนจากเตาแกสคงท ถานกเรยนเปนนางสาวบ นกเรยนจะมวธการแกปญหานอยางไรเพอใหตมย ากงแลวเสรจโดยไวกวาเดม (ความรอนจากเตาแกสคงท)

1. ปญหาจากสถานการณนคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สาเหตของปญหาคออะไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนมวธแกปญหานอยางไร (ตอบเปนขนตอน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

132

ตาราง 3 เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา

ขนตอนการแกปญหา ระดบคะแนน

3 2 1 1. ระบปญหา สามารถระบปญหาไดถกตอง และ

สอดคลองกบสถานการณทก าหนดใหไดชดเจน 3 ปญหาขนไป

สามารถระบปญหาไดถกตอง และ สอดคลองกบสถานการณทก าหนดใหไดชดเจน 2 ปญหา

สามารถระบปญหาไดถกตอง และ สอดคลองกบสถานการณทก าหนดใหไดชดเจน 1 ปญหา

2. วเคราะหสาเหตของปญหา สามารถระบสาเหตของปญหาไดถกตองและสอดคลองกบสถานการณทก าหนดใหไดชดเจน 3 ปญหาขนไป

สามารถระบสาเหตของปญหาไดถกตองและสอดคลองกบสถานการณทก าหนดใหไดชดเจน 2 ปญหา

สามารถระบสาเหตของปญหาไดถกตองและสอดคลองกบสถานการณทก าหนดใหไดชดเจน 1 ปญหา

3. น าเสนอวธการแกปญหา เสนอวธการแกปญหาไดถกตองและเหมาะสมกบสถานการณทก าหนดให โดยมการอธบายเหตผลประกอบวธการแกปญหาอยางชดเจน

เสนอวธการแกปญหาไดถกตองและเหมาะสมกบสถานการณทก าหนดให โดยมการอธบายเหตผลประกอบวธการแกปญหาเพยงบางสวน

เสนอวธการแกปญหาไดถกตอง แตไมเหมาะสมกบสถานการณทก าหนดให หรอไมมการอธบายเหตผลประกอบ

143

144

แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบวดความพงพอใจ ค าชแจง ใหนกเรยนเตมขอความลงในชองวางตามความเปนจรง

1. ชอ ............................................................. เลขท .......................... ชน .............. 2. อาย ........... ป 3. ระดบผลการเรยน ..........................................

ตอนท 2 ความพงพอใจของนกเรยน ค าชแจง หลงจากทนกเรยนไดรบการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง นกเรยนม

ความพงพอใจในการจดการเรยนรอยางไร โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยน

ระดบความพงพอใจ มเกณฑการใหคะแนนดงน 5 หมายถง พงพอใจระดบมากทสด 4 หมายถง พงพอใจระดบมาก 3 หมายถง พงพอใจระดบปานกลาง 2 หมายถง พงพอใจระดบนอย 1 หมายถง พงพอใจระดบนอยทสด

145

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1 บทบาทผสอน 1. ผสอนแจงจดประสงคการเรยนร เพอใหผเรยนทราบแนวทางในการจดการเรยนร

2. ผสอนมเนอหาความรทสอนเปนอยางด 3. ผสอนเตรยมการสอนเปนอยางดและการสอนมล าดบขนตอนทเขาใจงาย

4. ผสอนกระตนความคดของผเรยนโดยใชค าถาม 5. ผสอนเอาใจใส ใหค าปรกษา แนะน าดแลนกเรยนอยางทวถง 6. ผสอนเปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม แสดงความคดเหน และรวมกนตอบค าถามขณะสอน

บทบาทผเรยน 7. นกเรยนไดมสวนรวมในการอภปรายและแสดงความคดเหนในกลมยอย

8. นกเรยนยอมรบความคดเหนซงกนและกน 9. นกเรยนไดวเคราะหปญหาและวธการแสวงหาความรทจะศกษาตามความสนใจ

10. นกเรยนสามารถตอบประเดนปญหาไดจากการคดวเคราะห และกระบวนการกลม

11. นกเรยนน าความรมาเชอมโยงกบประเดนปญหา 12. นกเรยนมสวนรวมในการน าเสนอ การจดการเรยนร 13. การจดกจกรรมการเรยนรโดยเรมตนจากปญหาใกลตวในสงคมของผเรยน

14. การสรางบรรยากาศการเรยนเปนกนเองและสนกสนานในการท ากจกรรม

15. การจดการเรยนรเปดโอกาสใหนกเรยนสามารถเสาะแสวงหาความรตามความถนดของตนเอง

16. นกเรยนไดปฏบตกจกรรมเปนไปตามล าดบขนตอน

146

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1 17. การจดกจกรรมการเรยนร มงสงเสรมใหนกเรยนไดฝกกระบวนการแกปญหา

18. การจดกจกรรมการเรยนรท าใหผเรยนสามารถน าความรไปใชในการแกปญหาทเกดขนในชวตประจ าวน

การวดและการประเมนผล 19. นกเรยนมสวนรวมในการก าหนดเกณฑและประเมนผลงาน 20. การวดและประเมนผลเปนทประจกษสามารถตรวจสอบได 21. การวดและประเมนผลมความเหมาะสมและมวธการประเมนทหลากหลาย

22. ความเหมาะสมของชนงานและภาระงานทใชในการประเมนผล

23. การวดและประเมนผลเปนทประจกษสามารถตรวจสอบได 24. ผสอนใชเครองมอในการวดไดเหมาะสมกบการเรยนร ประโยชนทไดรบ 25. นกเรยนไดฝกทกษะการคดวเคราะหและมความสามารถในการแกปญหา

26. นกเรยนไดฝกฝนตนเองในการแสวงหาความร 27. นกเรยนเสนอวธการแกปญหาไดอยางเหมาะสม 28. นกเรยนเขาใจเนอหาไดลกซงและครอบคลมมากขน 29. นกเรยนสามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวนได 30. นกเรยนไดฝกตนเองใหมความรบผดชอบ การมปฏสมพนธและการท างานกลม

ขอเสนอแนะเพมเตม ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

147

ตวอยางแบบบนทกภาคสนาม

การจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาเคม เรอง ของแขง ของเหลว แกส ชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน แผนการจดการเรยนรท........... เรอง.................................................. วน/เดอน/ป…………………………………. 1. พฤตกรรมการเรยนรขนส ารวจและระบปญหาตามสภาพจรง

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. พฤตกรรมการเรยนรขนวเคราะหปญหา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. พฤตกรรมการเรยนรขนสบคนขอมลจากแหลงเรยนร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. พฤตกรรมการเรยนรขนน าเสนอวธการแกปญหา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. พฤตกรรมการเรยนรขนสรปและประเมนผลงาน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ………………………..………… (……………………....………)

ผจดบนทก

148

ภาคผนวก ง คณภาพของเครองมอวจย

149

คาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ตาราง 12 คาความเหมะสมของแผนการจดการเรยนร

รายการประเมน

ผลการประเมนของผเชยวชาญ

คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน คนท 1

คนท 2

คนท 3

1. จดประสงคการเรยนร 1.1 สอดคลองกบเนอหา 5 4 5 4.67 0.58 1.2 ประเมนผลได 5 4 5 4.67 0.58 1.3 มความชดเจนเรองของภาษาทใช 4 5 5 4.67 0.58

เฉลย 4.67

2. สาระส าคญ / สาระการเรยนร 2.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

5 3 4 4.00 1.00

2.2 ใจความถกตอง 5 4 5 4.67 0.58 2.3 มความชดเจน นาสนใจ 5 3 5 4.33 1.15 2.4 เวลาเรยนเหมาะสมกบเนอหา 5 3 5 4.33 1.15

เฉลย 4.33

3. กจกรรมการเรยนร 3.1 เนอหาเหมาะสมกบการจดการเรยนร

5 4 5 4.67 0.58

3.2 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

5 4 5 4.67 0.58

3.3 สอดคลองกบรปแบบการเรยนรทใชในการวจย

5 4 5 4.67 0.58

3.4 เรยงล าดบกจกรรมไดเหมาะสม 5 3 5 4.33 1.15 3.5 เนนการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

4 3 4 3.67 0.58

3.6 เปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนร

5 4 5 4.67 0.58

เฉลย 4.44

150

รายการประเมน

ผลการประเมนของผเชยวชาญ

คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน คนท 1

คนท 2

คนท 3

4. ชนงาน

4.1 สอดคลองกบรปแบบการจดการเรยนร

5 4 4 4.33 0.58

4.2 สอดคลองกบสาระการเรยนร 5 4 5 4.67 0.58 เฉลย 4.50

5. สอและแหลงการเรยนร

5.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

5 4 5 4.67 0.58

5.2 ผเรยนมสวนรวมในการใชสอ 5 4 5 4.67 0.58 5.3 สอดคลองกบสาระการเรยนร 5 4 5 4.67 0.58 5.4 สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนร

5 4 4 4.33 0.58

เฉลย 4.58

6. การวดและประเมนผลเรยนร

6.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

5 4 5 4.67 0.58

6.2 สอดคลองกบสาระการเรยนร 5 4 5 4.67 0.58 6.3 สอดคลองกบขนตอนการจดการเรยนร

5 4 5 4.67 0.58

6.4 เหมาะสมกบวยและวฒภาวะของผเรยน

5 4 4 4.33 0.58

เฉลย 4.58

เฉลยทงหมด 4.51 0.67

151

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนรของ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตาราง 13 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ ∑𝐑

IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 +1 +1 +1 3 1.00 2 0 +1 +1 2 0.67 3 +1 +1 +1 3 1.00 4 +1 +1 +1 3 1.00 5 +1 +1 +1 3 1.00 6 +1 +1 +1 3 1.00 7 +1 -1 +1 1 0.33 8 +1 0 +1 2 0.67 9 +1 +1 +1 3 1.00 10 +1 +1 +1 3 1.00 11 +1 +1 +1 3 1.00 12 +1 +1 +1 3 1.00 13 +1 +1 +1 3 1.00 14 +1 +1 0 2 0.67 15 +1 +1 +1 3 1.00 16 +1 +1 +1 3 1.00 17 +1 +1 +1 3 1.00 18 +1 +1 +1 3 1.00 19 +1 +1 +1 3 1.00 20 +1 +1 +1 3 1.00 21 +1 +1 +1 3 1.00 22 +1 +1 +1 3 1.00 23 +1 +1 +1 3 1.00 24 +1 0 +1 2 0.67

152

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ ∑𝐑

IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3

25 +1 +1 +1 3 1.00 26 +1 +1 +1 3 1.00 27 +1 +1 +1 3 1.00 28 +1 +1 +1 3 1.00 29 +1 0 +1 2 0.67 30 +1 +1 +1 3 1.00 31 +1 +1 +1 3 1.00 32 +1 +1 +1 3 1.00 33 +1 +1 +1 3 1.00 34 0 +1 0 1 0.33 35 +1 +1 +1 3 1.00 36 +1 +1 +1 3 1.00 37 +1 +1 +1 3 1.00 38 +1 0 +1 2 0.67 39 +1 +1 +1 3 1.00 40 +1 +1 +1 3 1.00

153

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอบขายทตองการวดของแบบวดความสามารถในการแกปญหา

ตาราง 14 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอบขายทตองการวดของแบบวดความสามารถในการแกปญหา

ขอสอบขอท

ระดบคะแนนของผเชยวชาญ ∑𝐑 IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3 1 5 5 5 15 1.00 2 5 4 4 13 0.87 3 4 4 4 12 0.80 4 4 5 5 14 0.93 5 5 5 5 15 1.00 6 5 5 5 15 1.00 7 5 5 5 15 1.00 8 5 5 5 15 1.00 9 5 5 5 15 1.00 10 5 4 4 13 0.87 11 5 5 5 15 1.00 12 5 4 4 13 0.87 13 5 5 5 15 1.00 14 5 5 5 15 1.00 15 4 5 5 14 0.93

154

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอบขายทตองการวดของแบบวดความพงพอใจ ตาราง 15 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอบขายทตองการวดของแบบวดความพงพอใจ

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ ∑𝐑 IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3 1 +1 +1 +1 3 1.00 2 +1 +1 +1 3 1.00 3 +1 +1 +1 3 1.00 4 +1 +1 +1 3 1.00 5 +1 +1 +1 3 1.00 6 +1 +1 +1 3 1.00 7 +1 +1 +1 3 1.00 8 +1 +1 +1 3 1.00 9 +1 +1 +1 3 1.00 10 +1 +1 +1 3 1.00 11 +1 +1 +1 3 1.00 12 +1 +1 +1 3 1.00 13 +1 +1 +1 3 1.00 14 +1 +1 +1 3 1.00 15 +1 +1 +1 3 1.00 16 +1 +1 +1 3 1.00 17 +1 +1 +1 3 1.00 18 +1 +1 +1 3 1.00 19 +1 +1 +1 3 1.00 20 +1 +1 +1 3 1.00 21 +1 +1 +1 3 1.00 22 +1 +1 +1 3 1.00 23 +1 +1 +1 3 1.00 24 +1 +1 +1 3 1.00 25 +1 +1 +1 3 1.00 26 +1 +1 +1 3 1.00

155

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ ∑𝐑 IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3 27 +1 +1 +1 3 1.00 28 +1 +1 +1 3 1.00 29 +1 +1 +1 3 1.00 30 +1 +1 +1 3 1.00

156

ตาราง 16 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม

ขอสอบขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) ผลการ

พจารณา 1 0.37 0.11 ตดทง 2 0.39 0.16 ตดทง 3 0.87 0.16 ตดทง 4 0.74 0.21 คดไว 5 0.47 0.32 คดไว 6 0.66 0.26 คดไว 7 0.21 0.21 ตดทง 8 0.89 0.11 ตดทง 9 0.74 0.21 คดไว 10 0.76 0.26 คดไว 11 0.63 0.42 คดไว 12 0.76 0.37 คดไว 13 0.55 0.47 คดไว 14 0.21 0.21 ตดทง 15 0.58 0.53 คดไว 16 0.45 0.26 คดไว 17 0.42 0.21 คดไว 18 0.24 0.37 คดไว 19 0.87 0.26 คดไว 20 0.84 0.21 คดไว 21 0.74 0.32 คดไว 22 0.58 0.21 คดไว 23 0.32 0.53 คดไว 24 0.89 0.11 ตดทง 25 0.37 0.21 คดไว 26 0.37 0.42 คดไว 27 0.47 0.42 คดไว

157

ขอสอบขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) ผลการ

พจารณา 28 0.71 0.47 คดไว 29 0.39 0.26 คดไว 30 0.32 0.53 คดไว 31 0.76 0.37 คดไว 32 0.74 0.21 คดไว 33 0.32 0.53 คดไว 34 0.89 0.11 ตดทง 35 0.63 0.21 คดไว 36 0.71 0.26 คดไว 37 0.32 0.53 คดไว 38 0.89 0.11 ตดทง 39 0.63 0.42 คดไว 40 0.34 0.26 คดไว

**มคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม มคาเทากบ 0.82

158

ภาคผนวก จ ภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนร

159

ขนท 1 ส ารวจและระบปญหาตามสภาพจรง ขนท 2 วเคราะหปญหา ขนท 3 สบคนขอมลจากแหลงเรยนร

160

ขนท 4 น าเสนอวธการแกปญหา

ขนท 5 สรปและประเมนผลงาน

161

ประวตผเขยน

ชอ – สกล นายศรายทธ พลสข รหสประจ ำตวนกศกษำ 5820120652 วฒกำรศกษำ

วฒ ชอสถำบน ปทส ำเรจกำรศกษำ วทยาศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2560 (เคม-ชววทยา) ทนกำรศกษำ ทนสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.)

ขอมลกำรเผยแพรผลงำน

ศรายทธ พลสข, อสมาน สาร, อาฟฟ ลาเตะ และณฐน โมพนธ. 2560. “ผลของการจดการเรยนรการแกปญหาตามสภาพจรง เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดปตตาน” การประชมวชาการระดบชาตศกษาศาสตรวจย เรอง “นวตกรรมการศกษาเพอ Thailand 4.0 (Innovative Education for Thailand 4.0)” 27 กรกฎาคม 2560 ณ โรงแรมหรรษา เจบ หาดใหญ สงขลา