şantiyede dikkat edilecekler

8/15/2019 şantiyede dikkat edilecekler

http://slidepdf.com/reader/full/santiyede-dikkat-edilecekler 1/84

ŞANTİYE EL KİTABI

Şantiye Organizasyonu ve Çalışanların Motivasyonunu Yükseltecek Püf Noktaları

1.Organizasyonda;

Ortak hedef,

İş ve işlevlerin belirlenmesi

Bireylerin seçilmesi,

İş ve işlevlerin benzer niteliklerine göre bireylere dağıtılması

Bireylerin iş ve işlevlerini yerine getirmesi için yetkilendirilmesi

Bireyler, iş ve işlevler arasında koordinasyon belirlenmelidir.

Ortak hedef

2. Organizasyonda yer alan her birey, projenin genel hedeflerini ve bu hedefleringerçekleştirilmesi için kendilerine düşen payı (bireysel hedefleri) bilmelidir.

İş ve işlevler

3. Organizasyon yapısı, projenin kapsadığı iş için öngörülen planlama, uygulama ve kontrolsistemleri ile uyumlu olmalı, bu nedenle öncelikle bu sistemler (Yapım yöntemleri)belirlenmelidir.

4. Yapım yöntemine göre planlama, uygulama ve kontrol sistemlerini içeren iş ve işlevlerbelirlenmelidir.

Bireyler

5. İşin yürütülmesi için gerekli olan iş ve işlevler belirlendikten sonra, bunlargruplandırılarak, bu fonksiyonları yerine getirecek kişi, birim ve bölüm profillerioluşturulmalıdır.

6. Gruplandırılmış iş ve işlevler için harcanacak zaman belirlenmeli, buna göre elemansayıları ve gerek duyulacağı zaman saptanmalıdır.

7. Kişilerin mesleki eğitim ve tecrübeleri yaptıkları işe uygun olmalıdır.

İş ve işlevlerin benzer niteliklerine göre bireylere dağıtılması

8. Çalışanların görev, sorumluluk ve yetkilerinin neler olduğunun saptanması, görevlerinbirbiriyle olan sınırlarının ve bağlantılarının çizilmesi, görev-sorumluluk arasında dengeli birdağılımın sağlanması amacıyla görev tarifleri yapılmalı ve uygulanmalıdır.



9. Personel görev tariflerinde bir personele üstesinden gelemeyeceği iş yüküverilmemelidir.

10. Personelin görev tariflerinde belirlenen işler ve harcanan zaman denetlenmeli, bazı işlereöngörülenden fazla zaman ayrılmasının diğer işleri aksatması önlenmelidir

11. Organizasyonda her işin tek sorumlusu olmalı, hiç bir fonksiyon sahipsiz kalmamalıdır.

12. Personelin yetki ve sorumlulukları hiçbir soruya ve yoruma neden olmayacak açıklıktave netlikte tanımlanmalı, herkese sorumluluğu oranında yetki verilmelidir.

13. Personele yaptıkları işi sürükleyip götürebilecek yetkiler verilirken, yetki kullanımlarıdenetlenmelidir.

Bireyler, iş ve işlevler arasında koordinasyon

14. Şantiyede; Bilgi, Talimat, Haber akışının şekil ve niteliği, diğer bir deyişle, birim vebirimler arası iletişim, ve şantiyede geçerli olacak yönetim tarzı ve anlayışı belirlenmelidir.

15. Şantiyede koordinasyon için kullanılacak iletişimin şekli ve niteliği belirlenmelidir.

16. Düzenli periyodik iletişim gerektiren hususların;

Planlamaya uygulamaya bilgi aktarımı,

Planlamanın, uygulamaya bilgi aktarımı,

Metraj bölümünün sahaya ve planlamaya bilgi aktarımı,

Dizayn ofisinin uygulamaya bilgi aktarımı,

Uygulama bölümünün sözleşme yönetimi bölümüne bilgi aktarımı,

Muhasebe ve hakediş bölümleri arası bilgi aktarımı (Taşaron hakedişlerindeki avans, ihzaratkesintileri ),

zamanı, şekli ve bu konudaki sorumluluklar tanımlanmalı, bu hususlar kişilerin görev

tariflerinde de yer almalı ve denetlenmelidir.17. Takım üyeleri arasında açık iletişim sağlanmalıdır.

18. Şantiye içi koordinasyon, bireysel ve proje hedeflerine ilişkin performansındeğerlendirilmesine imkan sağlamalıdır.

19. Programa göre işin durumunun değerlendirildiği, bu değerlendirmeye göre aksaklıklar veihtiyaçların belirlendiği, hedeflerin tekrar gözden geçirileceği ilgili kısım şeflerinin tamkatılımı ile oluşturulacak şantiye toplantıları düzenlenmelidir.

20. Yapılan toplantılarda alınacak kararlar tüm personele ulaştırılmalıdır.



21. Toplantı gündemi, toplantı öncesi belirlenmeli ve toplantıya katılacaklara bu gündemönceden verilmelidir.

22. Toplantıların şantiyedeki çalışmaya engel olmayacak zamanlarda yapılmasına dikkatedilmelidir.

23. Her toplantıda bir önceki toplantıda alınan kararların ne şekilde uygulandığıdeğerlendirilmelidir.

24. Toplantı notları tarih sırasına göre düzenli olarak saklanmalıdır.

25. Şantiyede ortak duyuruların yapılacağı bir duyuru panosu bulunmalıdır.

26. Şantiyenin görünür bir yerine çalışanların istek ve şikayetlerini bildirebilmelerine imkansağlayacak bir kutu konmalıdır.

Dökümantasyon

27. Şantiyede, döküman endeksleme sistemi oluşturulmalı ve çalışma dosyasındanbaşlayarak arşiv dosyasına kadar dosyalama, güncelliğin takibi, ilişkilendirme, yönlendirme,referans verme ve sistemli arşivleme işlemleri düzenli bir şekilde yapılmalıdır.

28. Yönetimin şantiye için belirlediği hedeflerin düzenli bir şekilde dökümante edilerek tümçalışanlara iletilmesi sağlanmalıdır.

Personele sağlanan imkanlar

29. Personele sağlanacak imkanlar çalışanlar arasında huzursuzluğa yol açmayacak şekildebelirlenmelidir.

30. Şantiye çalışanlarının ihtiyaç duyduğu eğitimler saptanmalı ve buna bağlı bir eğitimplanı hazırlanmalıdır.

İşe yeni girişler ve işten ayrılmalar

31. Planlama çalışmaları gözönünde tutularak personel takviyesi veya azaltılmasına ilişkinçalışmalar işin hızını ve maliyetini etkilemeyecek şekilde yürütülmelidir.

32. Herhangi bir veya birden çok personelin işten ani ayrılması durumunda işlerinaksamadan devam edebilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.

33. Yeni işe başlayanlar için oryantasyon programları düzenlenmelidir.

Diğer

34. Şantiye organizasyonu yapılırken, teklifte düşünülen organizasyon yapısı ve personelsayısı da dikkate alınmalı, farklı bir yapılaşma oluyorsa gerekçeleri açıklanmalı ve teklifgrubuna geribildirim yapılmalıdır.



35. Fazla mesaiye neden olan işler belirlenmeli ve fazla mesainin gerekliliğideğerlendirilmelidir.

36. Fazla mesai çalışmaları kontrol edilmelidir.

37. İşin yapısı gereği bir süre için boşa çıkacak elemanların (örneğin işin durması, kış mevsimi vb.) şantiye içi veya dışında nasıl değerlendirileceği planlanmalıdır.

38. Yıllık izin başvuruları önceden yapılmalı, izine gidecek çalışanın yerinegörevlendirilecek personel belirlenmeli, izinler şantiyedeki işleri aksatmamalıdır.

39. Çalışma ortamının fiziksel şartları çalışmaya uygun olmalıdır. (Isıtma, havalandırma,aydınlatma vb.)

40. Çalışanlar arasında çatışmalar yaşanmamasına dikkat edilmelidir.

41. İşe geliş ve gidiş saatlerine tüm personelin titizlikle uyması sağlanmalıdır.

42. Tüm çalışanların maliyet ve zaman bilinciyle kaynakları etkin ve ekonomik biçimdekullanabilmeleri sağlanmalıdır.

43. Belirli zamanlarda şantiye yönetiminin çalışanlar arasındaki arkadaşlık bağlarını olumluyönde geliştirmek amacıyla iş dışı toplantılar düzenlemesinde fayda vardır.

Planlamanın yönetim aracı olarak kullanımı

1. İş programı imalat yönetimi ve yönlendirilmesi için bir araç olarak kullanılmalıdır.

2. Bu kapsamda günlük iş emirleri hergün basılmalı, günlük yapılacak işler için iş emirleriyönlendirici olmalıdır.

3. Günlük iş emirleri uygulamasının yapılabilmesi için sisteme günlük bilgi girişlerindeaksamalar olmamalıdır.

4. İş programı, işin fiziki planlaması ve değerlendirmesi için bir araç olarak kullanılmalı,üniteler, iş grupları ve uzman ekipler bazında planlama ve fiili durum değerlendirmeçalışmaları yapılmalıdır.

5. İş programı işin terminolojik takip ve değerlendirilmesi için bir araç olarak kullanılmalı,üniteler, iş grupları ve uzman ekipler bazında planlama ve fiili durum değerlendirmeçalışmaları yapılmalıdır.

6. İş programı idari sözleşme yönetimi için bir araç olarak kullanılmalı, idarenin sözleşmeselterminsel yükümlülükleri ve bu yükümlülüklerin gerçekleşme takibi iş programı ileyapılabilmeli, idare yükümlülüklerinin imalat programı ile ilişkisi kurularak imalatprogramına olan etkileri değerlendirilmelidir.

7. İdarenin sözleşmesel yükümlülüklerinin de bulunduğu iş programının idareden onayı

alınmalıdır.



8. İş programı uzman ekip sözleşme yönetimi için bir araç olarak kullanılmalı, uzman ekibinterminsel sözleşmesel yükümlülükleri, ve bu yükümlülüklerin gerçekleşme takibi iş programıile yapılabilmeli, uzman ekip yükümlülüklerinin imalat programı ile ilişkisi kurularak imalatprogramına olan etkileri değerlendirilmelidir.

9. İş programı vasıtası ile uzman ekip işleri arasındaki imalat geçiş /kesişme noktalarıgörülebilmeli, bu noktalardaki gecikmelerin uzman ekip imalat süreçlerine olan etkilerideğerlendirilmelidir.

10. İş programı malzeme kullanım ve tedarik planlamasında bir araç olarak kullanılmalıdır.

11. İş programı işçilik kullanımı ve ihtiyaç planlaması için bir araç olarak kullanılmalıdır.

12. İş programı uzman ekip tedarik planlaması için bir araç olarak kullanılmalıdır.

13. İş programı teknik ve idari personel ihtiyaç planlamasında bir araç olarak kullanılmalıdır.

14. İş programı kaynak dengelemesi ve kaynak optimizasyonu için bir araç olarakkullanılmalıdır.

15. İş programı what-if analizleri yapabilmek için bir araç olarak kullanılmalıdır.

16. İş programı süre bağımlı gelir planlaması için bir araç olarak kullanılmalıdır.

17. İş programı süre bağımlı uzman ekip maliyeti planlamasında bir araç olarakkullanılmalıdır.

18. İş programı süre bağımlı malzeme maliyeti planlamasında bir araç olarak kullanılmalıdır.

19. İş programı süre bağımlı direk işçilik maliyeti planlamasında bir araç olarakkullanılmalıdır.

20. İş programı süre bağımlı ekipman maliyeti planlamasında bir araç olarak kullanılmalıdır.

21. İş programı dizayn yönetiminde bir araç olarak kullanılmalıdır.

22. İş programı ödenek dilimleri (uygulaması var ise) ve ödenek aktarımları (gerektiren

durumlar mevcut ise) planlamasında bir araç olarak kullanılmalıdır.23. İş programı hedefleri konusunda tüm birimler bilgilendirilmelidir.

24. İş programı çalışanlar tarafından benimsenmiş ve kendi iş takip ve yönlendirmeprensipleri ile uyumlu olmalı, güncel iş programı uygulayıcı birimlerde bulunmalıdır.

25. Tüm birimler iş programı hedef ve fiili mukayesesini kendi iş kapsamları içinyapabilmelidir.

26. İş programı toplantıları yapılmalı, sonuçları raporlanmalıdır.



27. İş programına göre, yakın dönemde ihtiyaç duyulacak uzman ekip/direk işçiliklerin teminiyolunda yapılan çalışmalarda gelinen aşama, işçiliğin ihtiyaç duyulacağı imalatın başlamatermini ile uyumlu olmalıdır.

28. İş programına göre, yakın dönemde ihtiyaç duyulacak malzemelerin temini yolunda

yapılan çalışmalarda gelinen aşama, malzemenin ihtiyaç duyulacağı imalatın başlama terminiile uyumlu olmalıdır.

29. İş programına göre yakın dönemde ihtiyaç duyulacak projelerin temini yolunda yapılançalışmalarda gelinen aşama, projelerin ihtiyaç duyulacağı imalatın başlama termini ile uyumluolmalıdır.

30. İş programında kritik hat analizi yapılmalı, kritik imalatların planlandığı terminlerdegerçekleşme durumu haftalık toplantılarda irdelenmelidir.

31. Proje süresini kısaltmak için daha fazla kaynak ayrılabilecekse, ilave kaynak ayrımı

yapılacak işler, kritik aktiviteler arasından seçilmelidir.

32. Sapma analizleri sonuçları her ay incelenip değerlendirilmeli, değerlendirme sonuçları vealınacak önlemlere raporlarda yer verilmelidir.

33. Harcanması gereken malzeme ve harcanan malzeme miktar kontrolleri aylık olarakyapılmalı, yanlış bilgi girişi, yanlış çıkış gibi hatalar düzeltilerek malzeme harcamalarınındeğerlendirilmesi yapılmalıdır.

34. Gelir tabloları değerlendirilmeli, sapmaların nedenleri ve alınacak önlemlere aylıkraporlarda yer verilmelidir.

35. İş bitimine ilişkin bütçeden sapmaların dışında, aylık iş bitim tahminlerindeki sapmalarınnedenlerine de aylık raporlarda yer verilmelidir.

Şantiye Kuruluşunda Dikkat Edilecek Hususlar

İş başlamadan once yapılması gerekenler:

1. Sosyal sigortaların ilgili bölge veya şube müdürlüğünden işyeri numarası alınmalıdır.2. SSK’dan alınan imza sirküleri şantiye yönetimince doldurulup imzalanmalıdır.

3. İlgili vergi dairesinden hesap numarası alınmalı ve kasa defteri noterde onaylatılmalıdır.4. İşyerinin bölge çalışma müdürlüğünden dosya numarası alınmalı, yapı iş defteri teminedilerek çalışma müdürlüğüne tasdik ettirilmelidir.5. İmar müdürlüğü veya belediyeye “TUS” için müracat edilmelidir.6. Şantiyeye elektrik, su, telefon ve internet bağlantı temini için ilgili kurumlara müracatedilmelidir.7. İş kazalarında gidilecek sigorta hastanesi, acil durumlarda gidilecek en yakın poliklinik veeczane tespit edilmeli, şantiye sağlık işleri sorumlusu ve şoförlere gidecekleri adres vebaşvuracakları kişilerle ilgili bilgi verilmelidir.8. Gerekli sigorta işlemleri yapılmalıdır.

Ş antiye mobilizasyon plan - projesi ön hazırlı ğ ı :



9. Sahanın rölevesi alınarak çalışma sahası ve mobilizasyonun yapılacağı şantiye sınırlarıtespit ve dökümante edilmelidir.10. İnşaat sahasından geçen ve taşınması gereken alt yapı hatlarının varlığı araştırılmalı,mobilizasyon işlemleri ile birlikte ilgili kurum ve kuruluşlarla irtibata geçerek deplasmanişlemleri için girişimler yapılmalıdır.

11. Şantiye yakınından geçen enerji hattı varsa, elektrikle çalışacak makinalar da dikkatealınarak o hattan yararlanılıp, yararlanılamayacağı öğrenilmelidir.12. Kurulacak ambarların gerekli malzemeye göre kapasite ve büyüklükleri tespit edilmelidir.13. Şantiye tesislerinde yapılacak imalatların yaklaşık ortalama günlük ve toplam miktarlarıtespit edilmelidir.14. Araçlara park, tamirhane, yedek parça deposu için ayrılacak yerlerin ve şantiye içi yollarınölçülerinin tayini için şantiyede kullanılacak iş makinalarının çeşidi ve sayıları tesbitedilmelidir.15. Yapılacak işin büyüklüğü göz önünde tutularak, ortalama ve en fazla kaç işçi ve teknikelamanın şantiyede çalışacağı, bunlardan ne kadarının şantiyede kalacağı tespit edilmeli vebulunan sayılara göre işçilerin dinlenme, yemek yeme, soyunup giyinme, yatma, tuvalet

yerleri, sayıları ve ölçüleri; evli personel için yapılacak lojmanların yerleri ve sayılarıbelirlenmelidir.16. Şantiye kuruluşunda, asgari ihtiyaçların minumum yatırım ve işletme maliyeti ilekarşılanması prensibi esas olmalı, kurulacak tesis seçiminde bina, baraka, konteynerkullanılması gibi seçeneklerden en uygun olanı seçilmelidir.17. Şantiyenin büyük yerleşim merkezlerinden uzak olması halinde, şantiyede bulunacakpersonel ve işçilerin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılacak kantin ve benzeri binaların sayı vebüyüklükleri tesbit edilmelidir.18. Şantiye içi ulaşım güzergahları ile dahili su ve elektrik dağıtım plan ve güzergahlarıbelirlenmelidir.19. Haberleşme ihtiyaçları tespit edilerek, telefon hat sayısı, internet hat kapasitesi, telsizihtiyacı vb. belirlenmelidir.20. Şantiye için gerekli olacak; bilgisayar, yazılımlar, printer, fotokopi ve faks makinesi gibiofis donanım ve ekipmanları tespit edilmelidir.21. Jeneratör gerekiyorsa bunların sayı ve kapasiteleri tesbit edilmelidir.22. Günlük kullanılacak ortalama su miktarı hesaplanmalı ve bu suyun nereden, ne şekildetemin edileceği ve şantiyede nasıl saklanacağı belirlenmelidir.23. Sahaya giriş çıkış noktaları tespit edilmelidir.24. Çevre çitinin tipi ve güzergahı tespit edilmelidir.25. Kanalizasyon ve foseptik yerleri belirlenmeli, tesisatlar ihtiyaca yeter kapasitedeolmalıdır.

26. Beton santralı ve kule vinc gibi sabit tesislerin yerleri tespit edilmelidir.27. Beton tesisi dökülecek betonun yoğun olduğu merkeze yakın olacak şekilde kurulmalıdır.28. Beton tesis alanına açık drenaj yapılmalı, bu alanda büz kullanılmamalıdır. Atık suyuniçindeki çimento büzün tıkanmasını kolaylaştıracaktır.29. Beton mikserlerinin beton santralı yanında birikmesini önlemek için park yeri tespitedilmelidir.30. Çöp ve atık malzeme toplama noktaları belirlenmelidir.31. Kantar gerekiyorsa şantiye girişine yakın bir yere kantar binası yapılmalıdır.32. Kablo ve hat çekimleri şantiyenin kalıcı bir tesis olduğu düşünülerek düzgün bir şekildeyapılmalıdır. Elektrik şebekesinde kablo ek sayısının en az sayıda tutulması zamanla ortayaçıkacak arızaları büyük ölçüde önleyecektir.

33. Elektrik direğinde elektrik panosu varsa paratoner tesisatı döşenmesi faydalı olacaktır.34. Hakim rüzgar yönü öğrenilmelidir.



35. Şantiye tesislerinin bulunduğu alanlarda ağaçlandırma ve yeşillendirme yapılmalıdır.36. Şantiye sahası yağmur sularının birikmesine engel olacak şekilde, örneğin %1-1.25 eğimliolmalı, şantiye çevresi ve ünitelerin etrafında gerekirse drenaj yapılmalıdır.37. Mobilizasyon projesinde, üstünde ileride bir yapılaşma olmayacak şekilde şantiyetesisleri, ulaşım yolları, açık ve kapalı stok sahaları yerleştirilmelidir.

Ş antiye Güvenli ğ i

38. Şantiyenin çevre güvenliğini sağlayacak önlemler alınmalıdır.39. Şantiyenin görünür yerlerine, iş emniyeti ve şantiye güvenliğine ilişkin uyarı levhalarıkonmalıdır.40. Şantiyenin girişine işin adı, işvereni, ada pafta no, yapımcı firma veya firmaların isimleri,teknik sorumluların isim ve ünvanları, işin keşif bedeli gibi bilgilerin yazılı olduğu bir panokonmalıdır.

DEPO YERLERİNİN TESPİTİ

Kum Deposu

41. Harç yapılan yerlere yakın olmalı ve etrafında araçların manevrası için yeterli mesafebulunmalıdır.

Çakıl Deposu

42. Beton hazırlanan tesise yakın olmalı, araçlar kolayca döküp uzaklaşabilmelidir.

Kazıdan Çıkan Toprak

43. Kazılardan çıkan toprak şantiye içinde dolgu olarak kullanılacaksa, bu durum projesafhasında tesbit edilerek ara stok sahaları belirlenmelidir.

Çimento Depoları

44. Beton hazırlanan tesise yakın olmalıdır.45. Çimento, beton veya taş zemin üzerine konursa rutubetin etkisiyle bozulabileceğinden,çimento depolarının döşemeleri adi ahşap döşeme ile kaplanmalıdır.

Betonarme demirleri stoklama ve hazırlama yeri46. Stok sahası ve demir hazırlama sahası yükleme ve indirme için kolay ulaşılabilir, vinçlerinetki alanı içinde olmalıdır.47. Betonarme demirleri kullanılmadan uzun süre bekletilecekse, yağışlarla aşırı derecedepaslanmamaları, yağışlı havaların demir kesme bükme işlemlerini etkilememesi için demirkesme ve bükme makineleri bir sundurma altında olmalıdır.

Doğrama Atölyeleri

48. Hazır alınan doğramalar bina içinde bir yere konabilirler. Fakat şantiyede imal edilecek

doğramalar için kereste deposu yakınında bir doğrama atölyesi planlanmalıdır.



Demircilik işleri

49. Sıcak demircilik işlerinin yapılacağı yerler kereste ve benzeri gereç depolarından uzaktadüşünülmelidir.50. Soğuk demircilik işleri için ayrılan yerler, diğer gereç depoları ve işyerine uygun uzaklıkta

tanzim edilmelidir.

Makina ve araç parkları, bakım tamir atölyeleri

51. Araç parklarının yeri şantiye girişinde, yola yakın olmalıdır.52. Bakım ve tamir atölyesinin yakınında 40-50 m2 lik bir alana koltuk ambarı kurulmalıdır.

Yollar

53. Şantiye içi yolların genişliği ve yüzey kaplaması, kullanılacak motorlu taşıtların özelliğineve trafik yoğunluğuna göre belirlenmelidir.

54. Şantiye içi yollar, çalışma yerleri ve depo yerlerine göre tanzim edilmelidir. Yollarınplanlanmasında taşıt yolları ile yaya yollarının sık kesişmemesine dikkat edilmelidir.

Mobilizasyonun projelendirilmesi :

55. Mobilizasyon projesi alt yapı tesislerini de (su, telefon, elektrik, kanalizasyon, drenaj, yol)içerir bir şekilde, sonradan yapılacak kazı ya da ekipman hareketi sırasında oluşabilecekkazaları da asgariye indirmek amacıyla herkesin görebileceği bir veya birkaç yere asılmalıdır.56. Mobilizasyon iş programı hazırlanmalıdır.57. Kurulması planlanan tesislerin inşaat + elektrik + mekanik imalat detayları ve planlarıhazırlanmalıdır.

İş Programı Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar

Aktivite iş analizi seçimi ve iş bölümleme yapısı oluşturma

1. İş programı farklı kaynak gerektiren ve/veya başlanması veya bitirilmesi başka birfaaliyetin önünü açacak imalatları içerecek aktivite detayına sahip olmalıdır.2. İş programları, aktiviteler arasındaki iş sırasını CPM ortamında doğru ve net olaraktariflemeye imkan sağlayacak aktivite detayına sahip olmalıdır.

3. İş programı taşaronlara ihale edilmiş / edilecek işlerin takibini sağlayacak aktivite detayınasahip olmalıdır.4. İş programları imalatlar arası geçiş ve kesişme noktalarını belirleyebilecek aktivite detayınasahip olmalıdır.5. İş programı proje için gerekli kaynakların planlanmasına ve kullanımını takibe imkanverecek aktivite detayına sahip olmalıdır.6. İş programı, imalat sürecini etkileyebilecek iç ve dış etkenlerin, kontrol izleme vedenetlenmesine imkan sağlayacak aktivite detayına sahip olmalıdır.7. ş programı, sadece işi yapan için değil, işveren için de bağlayıcı bir unsur olmalı, işinseyrini etkileyebilecek sözleşmesel hususlar, idare yükümlülükleri dikkate alınmalı, iş programı sözleşme yönetiminde araç olacak aktivite detayına sahip olmalıdır.

8. İş programı taşaronların sözleşme yönetiminde de araç olabilecek aktivite detayına sahipolmalıdır.



9. İş programları maliyet izleme ve değerlendirmeye imkan sağlayacak aktivite detayına sahipolmalıdır.10. İş programları iş grupları bazında detay veya global izleme ve değerlendirmeye imkansağlayacak aktivite detayına sahip olmalıdır.11. İş programları üniteler bazında detay veya global izleme ve değerlendirmeye imkan

sağlayacak aktivite detayına sahip olmalıdır.12. İş programları her disiplin sorumlusunun kendi işini izleme ve denetlemesine imkansağlayacak aktivite detayına sahip olmalıdır.

Aktivite süreleri tespiti

13. Aktivite sürelerinin tahmini, işin süresel hedeflerini direkt etkilediğinden, bu çalışma,analizlerin reçetesindeki kaynakların kapasiteleri, miktarları ve analiz metrajları dikkatealınarak titizlikle yapılmalıdır.14. Kaynak kapasitelerinin belirlenmesinde, iş yerinin coğrafi ve iklim özellikleride dikkatealınmalıdır.

15. Tatil günleri ve çalışılmayacak günler iş programında tanımlanmalıdır.

Aktiviteler arası ilişkilendirme

16. Aktiviteler arasında ilişki kurmada,-Hangi aktiviteler bu aktiviteden bağımsız olarak yapılabilir?-Hangi aktiviteler bu aktivitenin başlamasından önce bitmelidir?-Hangi aktiviteler bu aktivite ile paralel olarak başlayabilir?-Hangi aktiviteler bu aktivitenin bitiminden sonra başlamalıdır?sorularından yararlanılmalı, bu sorulara verilecek cevaplar ilişkileri belirlemelidir.17. Aktiviteler arasındaki ilişkilendirme iş yapım tekniklerine uygun olmalı, uygulayıcıbirimlerin katılımı ile yapılmalıdır.18. Her işin bir başlangıç bir de bitim noktası olduğundan CPM bazlı sağlıklı bir iş programıda bir noktada başlamalı ve bir noktada bitmelidir. Bu nedenle, iş programının başlangıç vebitiş aktiviteleri de sadece işin ilk ve son aktivitesini içermelidir. Kısmi bitim terminleribağımsız işler gibi istisnai durumlar da ayrıca bu kapsamda değerlendirilmelidir.19. Aynı aktivite altında farklı zamanlarda yapılacak iş analizleri arasına faz farklarıkonmalıdır.20. Analizler arasında faz farkları koyma dışında mantık ilişkisi kurulamadığından CPM bazlıbir programda mantık ilişkileri ile ilişkilendirilmesi gereken işler, aynı aktivite altında analizolarak yer almamalıdır.

21. İş programında imalatlar arası mantık ilişkisi dışında imalat için gerekli ekip veekipmanların stratejik kullanım ilişkisi de (Örneğin; tünel kalıbın kurum sırası, kule vincinkurum noktaları vb.) dikkate alınmalıdır.22. Aktiviteler arasında gerçekçi ve sağlıklı bir ilişkilendirme yapılmasının, işin gerçek vedoğru kritik hattını tespit için gerekli olduğu, proje termininin ancak bu şekilde doğru olarakbelirlenebileceği unutulmamalıdır.

İş programından sahaya bilgi aktarma

23. İş programına göre sahaya günlük talimatlar aktarılmalıdır.24. Sahaya aktarılan güncel talimatlar uygulama ile kontrol edilmelidir.

25. Sahadaki imalat programa uygun olmalı, uygulamada planlamadan sapmalar hususundaplanlama departmanı bilgilendirilmeli, gerekli plan revizyonları yapılmalıdır.



İş programı güncelleme ve revizyonları

26. İş programına bilgi akışı için yazılı bir sistematik kurulmalı ve bu sistematiğin sağlıklı birşekilde çalışması sağlanmalıdır.

27. Sahadan planlamaya bilgiler günlük ve aksamasız gelmelidir.28. İş programına girilen bilgiler ışığında iş programı güncelleştirilmelidir.29. İş programında sıradışılıklar olmamalı, sıradışılık hataları gerekli plan revizyonlarıyapılarak düzeltilmelidir.30. İş programında kullanılmak üzere sahadan gelen bilgiler sağlıklı ve fiiliyatla uyumluolmalıdır.31. Planlama çalışanlarınca belirli zamanlarda sahadaki imalatın iş programı ile olan uyumusahaya çıkılarak kontrol edilmelidir.32. Planlama ile hakediş bilgileri mukayese edilmeli, varsa çelişkiler açıklanabilmelidir.

İnşaat Projelerinde Taşarona İhale Edilecek İşlerde Dikkat Edilecek Hususlar

Taşaron Tedarik Programı

1. Taşaron tedarik programı hazırlanmalı, ihaleler bu program çerçevesinde yapılmalıdır.2. Taşaron tedarik programı, iş programı ile uyumlu olmalıdır3. Birbirine yakın ve sorumlulukları birbiri ile ilgili işler mümkün olduğunca aynı paketaltında toplanarak, aynı taşarona ihale edilmelidir.

Teklif İsteme Hazırlığı

4. Toplanacak tekliflerin değerlendirilmesinde de kullanılmak üzere, birim fiyat analizleriönceden yapılmalıdır.5. Birim fiyat analizi, birim imalatın üretilebilmesi için kullanılan kaynakların nitelik vemiktarlarının ayrıntılı dökümünü ve rayiç bedellerini içermelidir.6. İhale edilecek işler için ihale dosyası hazırlanmalı, ihale dosyasında, sözleşme taslağı,teknik şartname, projeler, fiyat tarifleri ve miktarları, iş programı bulunmalıdır.7. Teklif istenecek firmalar belirlenmelidir.8. Teklif istenecek firmaların, firma olarak faaliyet süreleri bilinmelidir.9. Teklif istenecek firmaların halen taahhüdündeki işler bilinmelidir.10. Teklif istenecek firmaların daha önce tamamlamış olduğu işler bilinmelidir.

Teklif İsteme ve Değerlendirme11. Taşaronlardan teklif istenen işin ihale dosyasında, sözleşme taslağı, teknik şartname,projeler, fiyat tarifleri, miktarları ve iş programı bulunmalıdır.12. Teklif istenecek iş iyi tarif edilmeli, işin toplam miktarı doğru verilmeli iş miktarınınteklif birim fiyatını etkileyeceği unutulmamalıdır.13. Taşaronlardan sadece birim fiyat teklifleri alınmamalı, birim fiyatların analizi deistenmelidir. Bu çalışma taşaronların birim fiyat mukayeselerinin daha sağlıklı olarakyapılmasına imkan vereceği gibi, işin kapsamı ve teknik şartnamesi konusunda yanlış anlamaları da ortadan kaldıracak, ayrıca taşaronun işi analiz edebilme, dolayısıyla beklenendüzeyde yerine getirme becerisi de bir anlamda değerlendirilmiş olacaktır.



14. Taşaronlardan istenen tekliflerde, taşaronun işini yönetme, kontrol etme ve bu hususlariçin eleman tahsisi konusu üzerinde de durulmalı, kısaca taşaronun iş yapma yöntemi ve işeyaklaşımı hakkında bilgi istenmelidir.15. Yeterli sayıda firmadan teklif alınmasına dikkat edilmelidir.16. Teklif alınan firmalarla ilgili karşılaştırma tabloları hazırlanmalı, karşılaştırmanın aynı baz

ve şartlarda yapılmasına dikkat edilmelidir.17. Teklif alınan firmalar için hazırlanan karşılaştırma tablolarında taşaron seçim nedenibelirtilmelidir.18. Taşaron fiyatlarının aynı mertebelerde olması halinde, rekabet unsurlarındanyararlanılmalı, ancak maliyet ve piyasa fiyatlarının altına inme konusunda taşaronlarzorlanmamalıdır.19. İhale edilen işin maliyeti bütçe fiyatlarına göre mukayese edilmelidir.

Sözleşme

20. Taşaronlar için tip sözleşmeler hazırlanmalıdır.

21. Yapılan sözleşmelerde, işverenle yapılan sözleşmedeki bütün şartlar göz önünde tutulmalı,tüm sorumlulukları her zaman taşarona devretmek mümkün olmasa bile, öncelikle işlerinteknik şartları, ödemeler, işin yapılma süresi, ikmal tarihi, sorumluluklar ve şantiyedekidüzenin sağlanması ie ilgili kurallar unutulmamalıdır.22. Ayrıntılı iş programı yapılarak bütün işlere ait taşaron sözleşmelerinde işe başlama,gelişme ve işin sona erme tarihleri tespit edilmelidir. Bu iş programı taşaron sözleşmelerindeyer almalı, taşaron imalatları arasındaki geçiş noktaları net olarak belirlenip, iş programıtaşaronlar arasındaki sorumluluğu da ifade etmelidir.23. Malzeme işveren tarafından temin ediliyorsa, sözleşmelerde fire oranları konmalı ve firelimalzeme tanımı yapılmalıdır.24. Taşarondan yeterli avans ve iş bitim garantileri alınmalıdır.25. Taşaronun sözleşmesel iş süresi ve zaman dilimi iş programı ile uyumlu olmalıdır.26. Şantiyede aynı iş için farklı taşaronlara farklı fiyatlar oluşturulmamalıdır.

İnşaat projelerinde maliyet kontrolüne yönelik püf noktaları

PROJE GELİŞTİRME AŞAMASINDA MALİYET KONTROLÜ

1. Projelendirmede gereksiz malzeme kullanımı ve detaylar, işin başında yapılan gereksizmaliyet artışıdır. Bu nedenle özellikle götürü bedelli işlerde sözleşme ve şartnamegereklerinden fazla malzeme ve işçilik kullanılmasına neden olacak sistem ve detaylardan

kesinlikle kaçınılmalıdır.2. İşe başlamadan önce projelerin en ince detayına kadar hazırlanmış olması, uygulamadagereksiz maliyet oluşumlarını büyük ölçüde engeller. Bu nedenle projelerin tüm detayları ileuygulamaya yetişmesi temin edilmelidir.3. Proje değişikliklerinin mali boyutunun gelir ve gider açısından sonuçları mutlaka analizedilmelidir.4. Projeye yönelik maliyet kontrol imkanlarının işin ilerlemesine paralel olarak azaldığıunutulmamalıdır.

UYGULAMA AŞAMASINDA MALİYET KONTROLÜ

Alt müteahhitler ve maliyet kontrolü



Alt müteahhit maliyetlerinde, maliyet kontrolü yapabileceğimiz en önemli safha, işin rekabetkoşulları da dikkate alınarak ihale edilmesi, fiyat artışları için izlenecek politikaların doğrubelirlenmesi ve sözleşmeye yansıtılması, iş başladığında ise sözleşme koşullarının takibi veuygulamasıdır.

5. İhale edilecek işin birim fiyat analizleri hazırlanmalıdır.6. Alt müteahhitlerin teklif birim fiyatlarının analizi istenmeli, alt müteahhitlerin analizlerimukayese edilerek, fiyatlarının doğruluğu irdelenmelidir.7. Özellikle tasarımı ve yapımı birlikte ihale edilen işlerde (elektrik,mekanik gibi) tasarımın,optimum olduğu teyid edilmeli, alt müteahhidin iş miktarını veya hacmini artırmak içindizayn çalışmasında gereksiz uygulamalara gidebileceği dikkate alınmalıdır.8. İşe ilişkin işverene karşı risklerin mümkün olduğu ölçüde alt müteahhitlere aktarılmasınadikkat edilmelidir.

Malzeme alımları ve maliyet kontrolü

9. Öncelikle malzeme kullanım planı çıkartılmalı, malzeme kullanım planı ile uyumlu birsatın alma planı doğrultusunda alımlar yapılmalıdır.10. Alımı yapılacak malzemenin teklifleri bütçe ile mukayese edilmeli, malzeme seçimindeteknik şartnameye uyan daha uygun alternatifler aranmalı ve değerlendirilmelidir.11. Acil alımlar genelde fiyat düşünülmeden en yakın yerden yapılır. Bu nedenle acil alımgerektirmeyecek şekilde satın alma planlaması yapılmalı, asgari stok seviyeleribelirlenmelidir.12. Malzeme ihtiyacı iyi tespit edilmeli, bu tespitte olası fire oranları da dikkate alınmalı,gereksiz fazla / eksik alımlardan kaçınılmalıdır.13. İş bitiminde elde fazla malzeme kalmamasına dikkat edilmelidir.

Elde fazla malzeme kalması genelde;• Projede sonradan oluşan değişikliklerden• Programın eksik malzeme nedeniyle etkilenmemesi için yapılan gereğinden fazla alımlardan• İhtiyaç tespiti veya alımlarda yapılan hatalardan kaynaklanır.

Bu nedenle;14. Projenin değişme ihtimali olması halinde, bu değişiklikten etkilenebilecek alımlaryapılmamalı veya işverenin onayı ile yapılmalıdır.15. İhtiyaç tespiti sağlıklı bir metraj çalışması gerektirir, dolayısıyla alım safhasında metrajçalışmaları netleştirilmeli, tahmini metrajlara göre alım yapılmamasına dikkat edilmelidir.

16. Alımlarda hatayı önlemek için istenen malzeme iyi tarif edilmeli, gelen siparişler ambarsorumlusunun dışında siparişi veren kişinin de miktar ve kalite kontrolünden geçmelidir.17. İşin her aşamasında ihtiyaç duyulan malzeme ve stoktaki malzeme kontrolü titizlikleyapılmalıdır.

Malzeme kayıpları ve maliyet kontrolü

18. Ara kesitlerde ve iş sonlarında malzeme zayiat hesabı yapılmalıdır.

Depolama kayıpları

19. Gelen malzemeler, özelliklerine göre hava etkilerinden, çarpma, üzerine parça düşme vb.hasarlardan korunmalıdır.



20. Gelen malzemeler mümkünse şantiye içi 2. taşımayı gerektirmeyecek yerlere, kolaycasayılabilecek ve alınabilecek şekilde depolanmalıdır.

Kullanma kayıpları

Bu kayıplar genellikle iş planlama ve kontrol eksikliğinin yanında, işçinin bilinçsizliği veihmalinden, alt müteahhit sadece işçilik yapıyorsa işçiliği ucuza getirme gayreti içindemalzemeyi düşünmemesinden kaynaklanır.

21. Bu nedenle alt müteahhide kullanımı için verilen malzemeler için sözleşmelerine fireoranları konmalı, fire kontrolleri yapılarak, kabul edilebilir oranlar aşıldığında bedeli altmüteahhit hakedişinden kesilmelidir.22. Parça gerektiren malzeme kullanımlarında, mevcut parça malzemeler el altında tutulmalıgereksiz yere malzemelerin parçalanması önlenmelidir. (Örneğin parça tuğla, çeşitli boydakereste, parça demirler vb.)23. Kalıp ve iskeleler, harap olmamaları ve birçok defalar kullanılabilmeleri için itina ile

sökülmeli, yüksekten atılmamalı, elle alınmalıdır.24. Sökülen tüm ahşap elemanların çivileri malzeme zedelenmeden çıkarılmalı, panolarınüzerindeki harçlar sertleşmeden itina ile kazınmalı, kalıp yüzeyleri ve madeni aksam hemenyağlanmalıdır.25. Beton ve harçları imalat yerinde zemine dökmek gerekli ise önceden beton bir zeminhazırlanmalı, veya saç plakalar serilmeli, ya da tekne kullanılmalıdır.26. El arabaları ile taşımada harcın saçılmasını önlemek için arabalar gereğinden fazladoldurulmamalı, araba yolları düzgün olmalıdır.27. Sıva yaparken duvar dipleri önceden süpürülerek temizlenmelidir.28. Dış cephe sıvalarında önce sıva alt düzeyine kadar zemin düzeltilip, düşen harçlarıtoplayıp tekrar kullanmak için kenarlara tahta/kalas dizilmelidir.29. Günlük kullanılacak miktardan fazla harç hazırlanmamalıdır.30. Beton dökümlerinde artan betonun kullanılabileceği, yedek beton döküm yerleribulundurulmalıdır.

Hatalı imalat kayıpları

31. Temeller gereğinden fazla kazılmamalı, dolgular iyi sıkıştırılmalıdır.32. Kalıpların, ipinde, şakülünde ve terazisinde yapılması sağlanmalıdır.33. İstenen beton yüzeyine uygun kalıp malzemesi kullanımına dikkat edilmelidir. (Brüt betonistenip, uygun olmayan kalıp neticesinde, taraklama + sıva + boya uygulaması yapılmak

zorunda kalınabilir.)34. Duvarların ipinde, şakülünde ve gönyesinde yapılmasına, tuğla / biriket sıralarının yatay,kapı ve pencerelerin tam yerlerinde, kenarlarının şakülünde ve eş kalınlıkta olmasına özengösterilmeli, kapı / pencere açıklıkları projeden 1-2 cm geniş tutulmalıdır.35. Sızdırmazlık deneyleri ve kaynak kabulleri yapılmadan boru yalıtımlarına, yalıtımkabulleri yapılmadan üzerlerindeki imalata başlanmamalıdır.36. Boya işlerinde katalog ve örnek renklere uyulmasına dikkat edilmeli, tamamen mutabıkkalınmadan ve çevredeki her iş bitmeden son kat boyalar vurulmamalıdır.37. Bir yer tamir edilirken bir başka yer ya da işin bozulabileceği unutulmamalı, yapılanimalatın korunması hususunda dikkatli olunmalıdır.

Verimsiz çalışma ve maliyet kontrolü



38. Üretimde programa göre azalma var ise, bunda malzeme eksikliği, olumsuz hava şartlarıveya nezaret eksiği olabileceği unutulmamalı bu nedenle imalat üretim hızı takip edilmelidir.39. Yapılan üretimler kapasite ile karşılaştırılmalıdır. Verimlilikteki düşmenin işçi veyaekipman fazlalığından da kaynaklanabileceği dikkate alınmalıdır.

40. Kış sezonunda kiralık ekipmanların sayısı en aza indirilmelidir. Çünkü verimsizçalışmanın maliyeti yüksek olacaktır.41. Fazla mesai çalışmaları genellikle düşük verimli çalışmalardır. Bu nedenle mümkünolduğu ölçüde fazla mesai çalışması yapılmamalıdır.

Süre ve maliyet kontrolü

42. Zaman kaybının para kaybı olduğu bilincine tüm çalışanlar sahip olmalıdır.43. Zamanında yapılmayan işlerin fiyat artışlarından olumsuz yönde etkilenerek bütçefiyatlarından daha pahalıya mal olma ihtimali varsa bu duruma karşı gerekli önlemleralınmalıdır.

44. Zamanında yapılamayan işlerin şantiyenin iş yapım süresini de uzatarak, sabit maliyetlerinartmasına, dolayısıyla karın olumsuz yönde etkilenmesine izin verilmemeli, geciken işlerdedaha yoğun bir çalışma ile hedeflerin yakalanması sağlanmalıdır.

Raporlama, rapor değerlendirme ve maliyet kontrolü

45. Raporlama, mevcut ve potansiyel maliyet artışlarına dikkat çekebilmelidir.46. Raporlama, tüm proje sorumlularını kendi sorumluluk alanlarının bütçesi ve bütçe fiilidurumu konusunda bilgilendirmelidir.47. Raporlama, şantiyede maliyete duyarlı bir atmosfer yaratabilmelidir.48. Raporlamadan yararlanılabilmesi için plan ve fiili değerleri mukayese edilecek, fiziksel vemali büyüklükler aynı kapsamda olmalıdır.49. Gerek planlama gerekse bilgi girişinden kaynaklanan sorunlar var ise bunlar düzeltilmeli,raporlamaya düzeltilmiş sonuçlar yansıtılmalıdır.50. Fiili + bakiye projeksiyon raporlamaları, şantiyenin tüm birimlerinin katılımı ile yapılanve mutabık kalınan bir çalışmanın ürünü olmalıdır.

Değişken maliyet raporlamaları

51. İş analizleri bazında raporlama sonuçları irdelenmeli, miktar sapmaları var ise nedenleriaraştırılmalı (fazla/az iş, yanlış plan, hatalı ölçüm vb.) gerekli önlemler rapor

değerlendirmesine ve uygulamaya yansıtılmalıdır.52. İş analizleri bazında raporlama sonuçları irdelenmeli, fiyat sapmaları var ise nedenleriaraştırılmalı (pahalı iş, doğru tutar - yanlış miktar, yanlış tutar - doğru miktar vb.) gerekliönlemler rapor değerlendirmesine ve uygulamaya yansıtılmalıdır.

Sabit maliyet raporlamaları

53. Sabit maliyetleri oluşturan kalemlerin bütçe fiili mukayeseleri yapılmalı, sapma nedenleriirdelenmeli alınacak önlemler belirlenmelidir.54. İşin durma, hızlanma veya yavaşlama dönemleri değerlendirilmeli, kadrolaşmada,personel izin kullanımlarında bu dönemlere dikkat edilmelidir.

İnşaat Projelerinde Alt Yüklenici (Taşaron) Yönetiminde Dikkat Edilecek Hususlar



İşe Başlatma

1. Alt yükleniciler sözleşmeleri yapılmadan işe başlatılmamalı, sözleşmesi yapılanlarınsözleşmelerinde belirtilen tarihlerde işe başlamaları temin edilmelidir.

Uzman ekip performans değerlendirmesi

2. Alt yüklenicilerin birim fiyat analizi, sahada yaptığı fiili imalat verilerine göre kontroledilmelidir.Bu kontrol neticesinde,• Alt yüklenicinin çok verimli çalıştığı (fiyat makül, yüksek kapasiteli çalışma),• Birim imalat fiyatının yüksek olduğu (pahalı iş yaptırma),• Alt yüklenicinin verimsiz çalıştığı (yarım bırakma, fiyat artışı isteme riski)• Birim imalat fiyatının düşük olduğu (yarım bırakma, fiyat artışı isteme riski),sonucu ortaya çıkabilir.

3. Alt yükleniciler bazında iş programları hazırlanmalı, bu programlarda aynı mahaldeki altyüklenicilere ait işlerin kesişme noktaları çok iyi belirlenmelidir.4. Alt yükleniciler arasında imalat sahası teslimi yapılmasının şartları ve kuralları kesinifadelerle belirlenmelidir.5. Alt yüklenici aylık değerlendirme raporu hazırlanmalı, alt yükleniciler bazında iş programıplan-fiili, fiziksel ilerleme plan-fili mukayesesi yapılmalıdır.6. Bir alt yüklenicinin yaptığı işin başka bir alt yüklenicinin işini geciktirmesine izinverilmemelidir.7. Alt yüklenicilerden günlük çalışan işçi sayısı ve yapılan iş miktarına ilişkin raporlaralınmalıdır.8. Alt yüklenici personel sayısı, yemek ve saha puantajlarından da teyid edilmelidir.9. Alt yüklenici kadro durumu, iş programı ve kapasitelerine göre irdelenmeli, yetersizlikgörülürse önlem alınmalıdır.10. Alt yüklenicinin kendi personelini kontrol-refakat etme konusundaki yeterliliği kontroledilmeli, yetersizlik görülürse gerekli önlemler alınmalıdır.

Alt yüklenicilerin malzeme tedariği

11. Alt yüklenicinin devam eden işlerinin kalan kısmı için kullanılacak malzeme miktarıhesap edilmeli, malzeme eksikliği nedeniyle işin aksaması engellenmelidir.12. Malzeme alt yüklenici tarafından temin ediliyorsa, alt yüklenicinin malzeme stokları ve

siparişleri takip edilmelidir.Fire kontrolü

13. Malzeme yüklenici tarafından temin ediliyorsa fire oranları konmalı ve fireli malzemetanımı yapılmalıdır.14. Alt yüklenicilere verilen malzemelerin fire oranları kontrol edilmelidir.15. Alt yükleniciler belirlenmiş fire oranlarının üzerinde fire ile çalışıyorlar isesözleşmelerinde belirtilen cezai yaptırımlar uygulanmalıdır.

Fiyat Artışları



16. Sözleşmede belirtilen fiyatın dışında bir fiyat uygulamasına çok özel koşullar dışındagidilmemelidir.17. Alt yüklenicilerin fiyat farkı, fiyat artışı gibi isteklerinde; hak etmedikleri parayı mıalmayı düşündükleri, işi bilmemekten mi zarar ettikleri, gerçekten fiyatlarının o günkükoşullara göre düşük olmasından ya da düşük kalmasından mı zarar etmekte oldukları iyi etüd

edilmelidir.18. Alt yüklenicilerden ihale edilmiş iş analizleri bazında iş programı istenmeli, iş programındaki limitleri doldurmayan alt yüklenicilerin birim fiyatları artırılmamalıdır.19. Alt yüklenicilerle yapılan tüm fiyat tespitlerinde bütçe fiyatları ile mukayese yapılmalıdır.20. Yapılan fiyat artışları için ek protokoller hazırlanıp, onaylanmalıdır.21. Alt yüklenicilerle yapılan fiyat artışı protokollerinde işin tarifine sadık kalınmalı, işintarifi değişiyor ise yeni fiyat tespiti yapılmalıdır.

İmalat kalitesi ve işin kabulü

22. Kaba işlerde alt yüklenicinin kullanacağı kalıp cins ve kalitesi imalat aşamasında kontrol

edilmelidir.23. Birbiri peşi sıra yapılacak işlerde, işlerinin kesin kabulüne dikkat ve önem verilmelidir.Örneğin : duvar sıva işi, daha önce duvar işini yapan alt yüklenicinin düzgün bir yüzey teslimetmemesi nedeni ile daha kalın bir sıva yapılmasını gerektirebilir.24. Kabulde kusurlar dikkatle tespit edilmeli, ilgili alt yüklenicilere düzelttirilmeli veyakusurlardan doğacak masraf hakedişlerinden kesilmelidir.25. Alt yüklenicilerin yaptığı işlerin yüklenici kontrolü dışında gerektiğinde idarenin de onayve kabulü şart koşulmalıdır.26. Alt yüklenicilerin birbirlerinin yaptıkları imalatlara hasar vermeleri engellenmeli, buhususta alt yükleniciler sözleşmeleri doğrultusunda sorumlu tutulmalıdır.

Cezai yaptırımlar

27. İşi yarım bırakan alt yükleniciler varsa sözleşmelerinde belirtilen yaptırımlaruygulanmalıdır.28. İşe sözleşmelerine göre başlamaları gereken tarihte kendi ihmallerinden dolayıbaşlamayan alt yüklenicilere, sözleşmelerinde belirtilen yaptırımlar uygulanmalıdır.29. Alt yüklenicilerden kaynaklanan iş gecikmelerinde, bu tip gecikmeler içinsözleşmelerinde belirtilen yaptırımlar uygulanmalıdır.

Garanti ve Kesintiler

30. Alt yüklenicilerden teminat mektupları zamanında alınmalıdır.31. Alt yüklenicilerden yeterli avans ve iş bitim garantileri alınmalıdır.32. Avans, teminat kesintileri zamanında ve sözleşmeye uygun olarak yapılmalıdır.

Hakediş ve Ödemeler

33. Alt yüklenicilerin hakedişleri, sözleşmelerinde tanımlı zamanda yapılmalıdır.34. Alt yüklenici ödemesi sözleşme ve hakediş ile uyumlu olmalıdır.35. İşin yerinde ölçüm metodu alt yüklenici sözleşmesinde belirlenmeli, hakedişe giren miktartespitinde sözleşmede belirtilen ölçüm metodu kullanılmalıdır.

36. İşini tamamlayan alt yüklenicinin kabulleri yapılıp en kısa sürede kesin hesaplarıtamamlanmalı, işin genel kabulüne kadar beklenmemelidir.



37. Kesin hesabı yapılmadan alt yüklenicinin nakti teminatı iade edilmemelidir.

Dikkate Alınacak Diğer Hususlar

38. Sözleşmelerinde belirtilen iş miktarı artış oranları aşıldığında uzman ekipler için ek

protokoller hazırlanmalıdır.39. Uzman ekibe mümkün olduğu nisbette yevmiyeli iş verilmemelidir.40. Şantiyede aynı iş için farklı uzman ekiplere farklı fiyatlar oluşturulmamalıdır.41. Uzman ekibin işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin sorumlulukları titizlikledenetlenmelidir.

İnşaat İşlerinde Teklif Verirken Dikkat Edilecek Hususlar

1. Müşterinin maddi imkanları (kredisi, finans gücü vb), piyasa imajı, daha önce yaptırmış olduğu işlerde problemlerle karşılaşılıp karşılaşılmadığı araştırılmalıdır.2. İşin ödeneğinin ne kadarlık kısmının ayrıldığı öğrenilmelidir.

3. İşin daha önce ihale edilip edilmediği, edilmiş ise iptal nedeni öğrenilmelidir.4. Hangi firmaların bu işe ilgi duyduğu, ya da katıldığı öğrenilmelidir.5. İşin teşvik ve diğer mevzuatlar yönünden avantajları araştırılmalıdır.6. İş yurt dışında ise, ülkenin ekonomik ve siyasi durumu araştırılmalı, yurt içinde iseekonomik ve siyasi beklentiler dikkate alınmalıdır.7. İşin alınış amacı ve kazanç öngörüleri belirlenmelidir (sadece kar, referans, prestij,ekipman ve/veya kadro değerlendirme vb.).

İKLİM, ZEMİN VE ÇEVRE KOŞULLARININ ETÜD EDİLMESİ

8. Teklif öncesi iş yeri (yapı mahali) görülüp incelenmelidir. Bu incelemede;- iş yerinin imar, ruhsat alma durumu- iş yerine ulaşım (yollar ve kapasiteleri)- bölgenin güvenlik koşulları- yöre halkının projenin yapımına yaklaşımı- yerel taşaron ve imalatçıların projeye yaklaşımı- işin çevreye rahatsızlık verme ihtimali,- işverenin mesai saatleri sonrasında çalışmaya izin verip vermeyeceği- iş yeri şehir içinde ve trafiğin yoğun olduğu bir yerde ise ağır taşıtların trafikteki izin süreleri- malzeme temin ve şantiyeden çıkacak nakliyelere ilişkin olası problemler- topografik durumdan kaynaklanacak güçlükler

- elektrik, su, vb. temini.etüd edilmelidir.9. Yapilacak inşaatın bulunduğu bölgede hangi hava ve iklim koşularının mevcut olduğuöğrenilmelidir.10. Yılın ne kadarlık süresinde hava koşullarının çalışmaya müsade etmeyeceği yaklaşıkolarak hesap edilip teklif çalışmaları esnasında bu süreler dikkate alınmalıdır.11. Olumsuz iklim koşullarının sadece yapılacak imalata değil malzeme ve ekipmansevkiyatına da etki edeceği göz önünde tutulmalıdır.12. İklim koşulları, imalat sürecine olan etkisi dışında, doğurabileceği ilave maliyetler(betonun donmasına karşı kullanılacak katkılar, şantiye içi yollar için alınacak önlemler,ısınma maliyetlerindeki artışlar) açısından da değerlendirilmelidir.

13. Yapılacak inşaatın bulunduğu bölgenin jeolojik faktörleri konusunda araştırmayapılmalıdır.



14. Zemin etüdü yapılmalı, zemin şartlarındaki olumsuzlukların yaratabileceği olası ekmaliyetler tetkik edilmelidir.15. İşin metrajlarının çıkarılabilmesi için gerekli tüm proje ve detaylar temin edilmeli, işinteknik şartnamesi titizlikle incelenmelidir.16. Projelerde ve imalat bünyesine girecek malzeme ve ekipmanlarda, hangi yerel standart ve

uygulamaların kullanıldığı öğrenilmelidir.17. İş götürü bedelli ise, götürü bedel hesabına baz teşkil eden sözleşme metrajı, mümkünsetüm iş analizleri bazında detaylı olarak çıkartılmalıdır.

MALZEME TEMİNİ

18. Teklif bedeli tespitinde, malzeme spesifikasyonları, marka, standart, ihzarat alma durumugibi malzeme konusundaki sözleşmesel sınırlama / esneklikler dikkate alınmalıdır.19. Yerel olarak temin edilebilecek malzemeler ve imalat için uygunlukları araştırılmalıdır.20. Yerel satın alma veya ithal etme maliyetleri bulunmalı ve mukayese edilmelidir. Bazıprojelerde yerel satın almada vergi olup, proje gümrük muafiyetine sahip olabilir.

21. Gerekli malzeme miktar ve tutarları fire ve zaiyat oranları dikkate alınarakhesaplanmalıdır.

KULLANILACAK EKİPMANLAR

22. Ekipmanın hangi koşullarda, nasıl temin edilebileceği araştırılmalıdır.23. Yerel ekipman fiyatları öğrenilmelidir. Başka bölgelerden ekipman getirilmesigerekiyorsa nakliye ve gümrük masrafları göz önünde tutulmalıdır.24. Ekipmanın temin edilme yerine göre ekipman maliyeti yanında, nakliye, gümrük ve kurdeğişimleri gibi faktörlerde göz önünde bulundurularak toplam maliyet hesaplanmalıdır.25. Uzun nakliye süreleri ve yüksek nakliye maliyeti nedeni ile yedek parça ihtiyaçları dadikkate alınmalıdır.

İŞÇİLİK

26. İnşaatın yapılacağı bölgedeki işçilik bedelleri öğrenilmeli, özellikle yurt dışı işlerindetecrübeli işçi bulma imkanları da araştırılmalıdır.27. Yerel işçi verimliliği öğrenilmelidir.28. Taşaronlara yaptırılacak işlerin bedelleri hakkında farklı taşaronlardan fiyat alarakaraştırma yapılmalıdır.29. İş programına gore işçiliğin en fazla olduğu dönemdeki iş gücü gereksinimi

hesaplanmalıdır. Bu iş gücünün barınma ve konaklama ihtiyaçlarının karşılanması gerekliliğive karşılanacak hizmetlerin neler olması gerektiği araştırılmalıdır.

İNŞAAT EKİPMANLARI

30. İşin gerektireceği ekipmanların miktar ve niteliği belirlenmeli, ayrıca işin yapılacağıyerdeki ekipman temin ve kiralama imkan ve maliyetleri araştırılmalıdır.31. Dışardan ekipman getirilmesine ihtiyaç duyulup duyulmadığı belirlenmeli, gümrükyükümlülükleri araştırılmalıdır.32. İş bitiminde ekipmanların nasıl değerlendirileceği ve bu konuda kısıtlamalar olupolmayacağı araştırılmalıdır.

PROJE YÖNETİM KADROLARI



33. Hangi kadroların yerel veya firmanın kendi kadroları ile doldurulacağı kararlaştırılmalıdır.34. Çalışanlar için nasıl bir yaşam ve çalışma koşulu sağlanacağı, ( konteyner, kamp, ev, vb )ve maliyetleri belirlenmelidir.

İŞİN PROGRAMLANMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR

35. Mobilizasyonun ne kadar süreceği hesaplanmalıdır.36. Ekipman nakliye sürelerinin programa olan etkileri hesaplanmalıdır.37. Hazırlanacak programda iklim koşulları dikkate alınmalıdır.38. Yerel işçilik veriminin, çalışma saatlerine ilişkin yükümlülüklerin, kültürün, inanç veinanışların, iş gücü eğitim seviyesinin programı ne şekilde etkileyebileceği araştırılmalıdır.

MALZEME VE EKİPMAN NAKLİYESİ

39. İşin yapılacağı bölgeye göre nakliye bedelleri öğrenilmelidir.

40. Nakliye bedelleri araştırılırken mesafe miktarı ile birlikte, bölgenin topografyasından veiklim koşullarından kaynaklanacak ulaşım zorlukları, bölgedeki güvenlik sorunları,gümrükten kaynaklanabilecek problemler de dikkate alınmalıdır.41. Gümrük çıkış izinleri için gereken ücretler öğrenilmelidir.42. Nakliye sigorta bedelleri öğrenilmelidir.

ÖDEMELER

43. Ne kadarlık bir ön nakit harcamasına ihtiyaç olacağı belirlenmelidir.44. Eğer ödemeler resmi makamlarca yapılacaksa, hakedişlerin onayı ve tahsilatı için ne gibiaşamalardan geçileceği ve bunun ne kadar süre alacağı araştırılmalıdır.45. İdarenin kredi ile finanse ettiği işlerde idarenin KDV ödemesini nasıl finanse edeceğiöğrenilmelidir.46. Ödemelerin yapılacağı para birimi öğrenilmeli, kur dalgalanma veya kurlarıetkileyebilecek yerel politikalarına ilişkin riskler araştırılmalıdır.

YEREL VERGİLER

47. Yurt dışındaki işlerde ülkenin vergi, iş ve çalışma yasaları ile ilgili bilgiler öğrenilmelidir.48. Çalışılan ülkede, projeye uygulanacak vergiler (emlak, satış, kdv vb.) araştırılmalıdır.

PROJE FİNANSI49. Proje finansının belli ülkelerden, belli oran veya tutarlarda satın alma gerektiripgerektirmeyeceği öğrenilmelidir.

KAYNAKLAR

50. Projenin başarılı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesi için şirketin tanıtımı ve bilgi almakamacı ile iş yapılacak ülkenin resmi ticaret departmanları ve yerel otoriteler ile irtibatkurulmalıdır.51. Müşteri, yükümlülüklerini yerine getirmez, projeyi iptal eder, ödemeleri yapmaz veya

yerel taşeronlar ile sorunlar yaşanırsa, ne gibi yasal kaynaklardan yararlanılabileceğiaraştırılmalıdır.



52. Yerel muhasebe, vergi, ve ticari konularda danışmanlık firması, muhasebe firması gibikişi veya kuruluşlardan destek alınması düşünülmelidir.

İnşaat İşlerinde Satın Alma Yaparken Dikkat Edilecek Hususlar

A-TEKLİF ÖNCESİ

1. Malzeme tedarik programı hazırlanmalı ve bu program güncel iş programı ile uyumluolarak takip edilmelidir.2. Sipariş edilecek malzeme için sağlıklı bir metraj çalışması yapılmalıdır.3. Teklif istenen malzemenin spesifikasyonları, malzemeyi net olarak tanımlayacak şekildebelirlenmelidir.

B-TEKLİF AŞAMASI

4. Yeterli sayıda firmadan teklif alınmalıdır.

5. Teklif alınan firmalar için karşılaştırma tabloları hazırlanmalıdır.6. Teklif alınan firmalar için hazırlanan karşılaştırma tablolarında seçim nedenleribelirtilmelidir.

C-MALZEMENİN SİPARİŞ EDİLMESİ

7. Malzeme siparişleri yapılırken malzeme tedarik programı ölçü alınmalı ve bu programgüncel iş programındaki reviyonlara göre sürekli olarak güncel tutulmalıdır.8. Tedarik süreci ile malzemenin imalatta kullanım zamanı uyumlu olmalıdır.9. Şantiyede malzeme teminindeki gecikmeden dolayı bekleyen bir imalat bulunmamalıdır.10. Gereksiz malzeme sipariş sıklığı yaşanmaması için her malzemenin bir seferde alınacakmiktarı belirlenmeli, özellikle sarf malzemeleri için gereksiz yere zaman ve nakliye masrafıyapılmamalıdır.11. Sipariş verilirken ambardaki stok bilinmelidir.12. Siparişi verilen malzemelerin teknik özellikleri yeterince tanımlanmış olmalıdır.

D-MALZEMENİN ŞANTİYEYE GELİŞİ (NAKLİYE)

13. Nakliye bedelleri araştırılmalı ve gerekiyorsa nakliye ihaleleri açılmalıdır.14. Malzemenin nakliye tipi ve paketlemesi uygun seçilmelidir.15. Nakledilen malzeme gerekiyorsa sigortalanmalıdır.

16. Hasarlı malzeme varsa bu bedel sigortadan talep edilmelidir.E-DİKKATE ALINACAK DİĞER HUSUSLAR

17. Satın alınan malzeme için gerek duyuluyorsa işletme bakım talimatı, yedek parça ve ülkestandartlarına uygunluk belgesi istenmelidir.18. Şantiye alım yetkisi yazılı olarak tesbit edilmeli, kimin ne kadarlık alımı, kimin onayı ileyapabileceği belirlenmelidir.19. Alımı yapılan malzemenin fiyatı bütçe fiyatı ile mukayese edilmelidir.20. Alımlar merkezce yapılıyorsa, merkezden malzeme takip raporları istenmeli ve siparişinhangi aşamada olduğu şantiyece takip edilmelidir.

Hakediş ve Kesin Hesap Hazırlanırken Dikkat Edilecek Hususlar



Hakediş hazırlama süreci

1. İdari hakedişler sözleşmelerinde belirtilen tarihlerde idareye sunulmalı, bu terminlerdikkate alınarak hakediş hazırlama süreci başlatılmalıdır.

2. Hakedişte kullanılacak bilgilerin sahadan hakediş bölümüne ulaşmasında gecikmelerolmamalıdır.

Hakediş ön kapağı

3. Hakediş ön kapağındaki bilgiler sözleşme bilgileri ile uyumlu olmalıdır.

Hakediş içindeki bilgi ve belgeler

4. Her hakediş raporunda, içerikleri son durumu yansıtacak şekilde düzenlenen, hakediş keşifözeti, yeşil defter, gerekli imalatların metrajları, varsa nakliye analizi ve metrajı ile mesafe

tutanağı mutlaka yer almalıdır.5. İmalat sırasında düzenlenen ataşmanlar, ihzarat söz konusu ise ihzarat tespit tutanağı, fiyatfarkı var ise fiyat farkı ile ilgili hesaplar ve bu hesaplara dayanak teşkil eden tüm bilgi vebelgeler hakedişe ilave edilmelidir.6. Ara hakedişlerin, içerdikleri bilgi ve belgeler bakımından hatasız ve noksansızdüzenlenmelerine özen gösterilmelidir. Bu durum kesin hakedişin hazırlanmasını önemliölçüde çabuklaştırıp, kolaylaştıracaktır.7. Her hakediş döneminde yapılan işlerin miktarını kesin olarak belirlemenin pratik güçlükleriolduğundan, her hakediş düzenlenmesinde, inşaatın başından itibaren yapılan işlerintamamının tutarı hesaplanmakta ve bundan bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak son hakedişintutarı bulunmaktadır. Ancak, her ara hakediş bir anlamda avans niteliği taşıdığından, birönceki hakedişte yer alan noksanlıklar bir sonraki hakedişte düzeltilmelidir.8. Hakedişe girecek miktarlar, sahadaki imalatı yerinde ölçülerek ya da proje üzerinden hesapedilerek bulunmalıdır.9. Proje üzerinden yapılan ölçümlerin projenin birebir uygulanması veya projenin tümrevizyonları içermesi halinde doğru olacağı unutulmamalıdır.10. İşin başındaki keşfe baz teşkil eden yaklaşık metrajlar dikkate alınarak hakediş düzenlenmemelidir.

Ataşmanlar

11. Ataşmanlar düzenli olarak tutulmalıdır.12. Plan ve projelerde bulunmayan işlere ait imalatlar ile temel üstü kotunun altında kalankısımların ölçüleri alınarak kot, zemin cinsi ve rölevenin yapıldığı tarih kaydedilmek suretiyleataşmanın kroki bölümüne yazılmalıdır. Ataşmanın metraj bölümünde ise kroki bölümündekiimalat poz numaraları ve birim kaydedilerek metrajı hesap edilmelidir.13. Sözleşmelere göre zamanında tutulması gereken tartı tutanakları, yerinde ölçü ve benzeritutanaklar tarihleriyle birlikte içerdikleri hususlarda belirtilmek suretiyle ataşmanlarakaydedilmelidir.14. Hakedişlerin içindeki ataşmanlarda şantiye yetkililerinin imzaları eksiksiz olarakbulunmalıdır.

Yeşil defter



15. Yeşil defter her hakedişe o ay giren ve önceki hakedişten gelen toplam miktarlarınnereden alındığını ve nasıl hesaplandığını gösteren bir defter ya da formdur. Bu form, birönceki miktarları aynen almak ve yenilerini üzerine eklemek yolu ile hazırlanmalıdır.16. Yeşil defterler yukarıdaki düzende yapılmalı ve iki hakediş dönemi arasında yapılan işleri,yani imalatın ilerleme hızını da göstermelidir.

17. Yapılmış olan ve ödemeye esas olarak hakedişlere konan işlere ait miktarların, neredenalındıkları veya ne şekilde hesaplandıkları yeşil defterde “nereden alındığı” kolonunda açıkolarak belirtilmelidir.18. Projeye uygun olarak yapılan imalat miktarları, her hakediş döneminde yapılan işleribelirlemek amacıyla hazırlanan metraj cetvellerinden, projede öngörülenden farklı olaraküretilen imalat miktarları ise düzenlenen ataşmanlardan alınmalıdır.19. Hakediş düzenleme tarihinde şantiyede mevcut ve sözleşmesine göre ihzarat bedelialınması gereken malzeme miktarları, yerinde sayılıp tespit edilerek tutanağa bağlandıktansonra yeşil deftere geçirilmelidir.20. Sözleşme ve eklerinde fiyat farkı ödenmesine ilişkin hüküm bulunan her çeşit malzemeniniş yerine geliş tarihleri, miktarları, fatura tarih ve numaraları (fatura suretleri eklenir) ile işin

bünyesinde kullanılan miktarları gösterilmelidir.21. Sözleşmesine göre bedelleri tartılarak, sayılarak veya ölçülerek ödenecek malzememiktarları, tarih ve numaraları ile zamanında ve iş başında düzenlenmiş tutanaklardanalınmalıdır.22. Metraj cetveli ve ataşmanlardan alınan tüm bilgiler yeşil defterde toplanıp sonra keşifözetine aktarılmalıdır.23. Ataşmanlardaki, metrajlardaki, tutanak veya diğer ibra edici dökümanlardaki miktarlar ileyeşil defterdeki miktarlar birbirleri ile uyumlu olmalıdır. Hakedişte yer alan her değer,hakediş raporunda mevcut bir belgeye dayanmalıdır.24. Özellikle iş sonlarında geriye dönük bir çalışma yapıldığında, herhangi bir imalatın hangizaman aralığında (kaç no’lu hakedişte) yapıldığını göstermesi açısından yeşil defterlerindoğru bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır.

Hakediş Keşif Özeti (Fiyat İcmali)

Keşif özeti (fiyat icmali) sayfası, yeşil defterdeki toplam iş miktarlarının sözleşme birimfiyatları ile çarpılması sonucu her iş kalemine ait toplam tutarların ve bunların toplamınıngörüldüğü sayfadır.25. Bir işin ek protokollerle belirlenmiş, fiyat artışlarından kaynaklanan birden çok birimfiyatı oluştu ise bu fiyatların sözleşme ya da ek protokollerde tanımlanan zaman aralıklarınıve bu aralıklardaki iş miktarlarını kapsayacak şekilde kullanılmasına dikkat edilmelidir.

26. Hakediş icmalinde yer alan miktarlar, yeşil defterde yer alan miktarlar ile uyumluolmalıdır.27. Hakedişlerdeki birim fiyatlar sözleşme birim fiyatları, yapıldıysa ek protokol fiyatlarıylauyumlu olmalıdır.28. Özellikle kamu inşaatlarının yapımında hakedişler düzenlenirken yapılan iş miktarı ile sözkonusu işin birim fiyatının çarpımı hakediş tutarını bulmak için yeterli olmamaktadır. Çünkübirim fiyatlar her türlü malzemenin şantiyede hazır bulunduğu ve işlerin normal koşullardayapılacağı varsayımına göre düzenlenmiştir. Bu nedenle hakediş düzenlenirken, taşımalar,yükleme boşaltma ve istif bedeli, fiyat farkları tutarı, derinlik su zammı gibi, üretimkoşullarının ağırlaşmasından kaynaklanan maliyetler var ise belirlenerek hakedişeeklenmelidir.

29. Hakediş icmalindeki toplam hakediş tutarı ve hakediş arka kapağındaki toplam tutarbirbirleri ile uyumlu olmalıdır.





imkanı bulunmayan şantiyelerde, dış ambara ihzarat alma amacı ile getirilen malzeme içinidarenin ödeme yapmayabileceği dikkate alınmalıdır.)

Nakliye Bedelleri

47. Nakliye bedelleri imalat ve ihzaratta kullanılan malzemeler için ayrı ayrı hesaplanarakhakedişe dahil edilmelidir.48. Nakliye bedelleri, usulune ve şartnamesine göre düzenlenip onaylanmış uzaklık, kroki vetutanaklarında belirtilen uzaklıklar ve sözleşmedeki taşıma formülleri esas alınarakhesaplanmalıdır.

Avans

49. Avanslar, avansın alındığı tarihten itibaren her bir hakedişin ihale bedeline ait tutarına,avans mahsup oranı uygulanarak hakedişlerden kesinti sureti ile geri ödenir.50. Hakedişten, alınmış ise avans kesintilerinin sözleşmede belirtildiği şekilde yapılmasına

dikkat edilmelidir.51. Eğer varsa avans bakiyesi son geçici hakedişten yüzde nispetine bakılmaksızın tamamenkesilir.

Yeni Fiyat Zabıtları ve Ek Protokoller

52. İdare ile yapılan yeni fiyat tespitlerinde bütçe fiyatları ve piyasa fiyatları ile mukayeseyapılmalıdır.53. Yeni birim fiyat tutanağında; tutanağın numarası, konusu, düzenleme gerekçesi, hangimalzemelerle ve hangi şartlarla yapılacağı, fiyata dahil bütün malzeme ve işçilik ayrıntılıolarak yazılmalıdır.54. Yeni birim fiyat tutanaklarında işin tarifi yapılırken ölçünün projesinden veya yerindenalınacağı, varsa boşluk düşülmeyecek kısımlar ve fiyata dahil olmayan kısımlar açıkçabelirtilmelidir.55. İdare ile yapılan ek protokoller tarih sırasına göre numaralandırılmalıdır.

Hakediş Arka Kapağı

56. Teminat kesintileri ve diğer tüm kesintiler zamanında ve sözleşmesine uygun olarakyapılmalıdır.57. İdari hakedişlerde sözleşmesine göre sene aşımı olduysa, bu doğrultuda stopaj kesintileri

doğru bir şekilde yapılmalıdır.58. Hakediş arka kapağındaki imzalar eksiksiz olarak tamamlanmış olmalıdır.59. Hakediş arka kapağında hakediş numarası ve tarihi, hakedişin özel bir durumu varsa(ihzarat hakedişi, kesin hakediş gibi) bu durum yazılı olarak belirtilmelidir.60. Önceki hakediş arka kapağındaki değerlerin doğruluğu kontrol edilmelidir.

Hakedişteki Düzeltmeler ve İtirazlar

61. Hakedişlerdeki düzeltmelerde eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarakhakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan idare yetkililerinin imzasını taşımasıgereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise,

esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrıbir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenmelidir.



62. Şantiye yönetiminin idarenin yaptığı düzeltmelere itirazı olduğu takdirde, karşıgörüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini dehakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporuna ‘İdareye verilen................ tarihli dilekçemde yazılı itiraz kaydıyla’ cümlesini yazarak imzalamalıdır.

İdari Hakedişlerde Dikkate Alınacak Diğer Hususlar

63. Hakedişlerin onay ve ödeme sürelerinin takibi yapılmalıdır.64. Sözleşmede ihale indirimi uygulanacak ve uygulanmayacak işler var ise hakedişlerdeihale indirimi uygulanmasında, bu ayrıma dikkat edilmeli, ihale indirimi sadece bu indiriminuygulanacağı işlerde yapılmalıdır.65. Hakedişler, hakediş raporunun idarece imzalandığı tarihten başlamak üzere en geçsözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa 30 güniçinde tahakkuka bağlanmalıdır. Bu tarihten başlamak üzere sözleşmede aksi belirtilmediğitaktirde 30 gün içinde de tahsilatı yönünde girişimde bulunulmalıdır.66. Önceki hakedişten gelen tüm değerler doğru olmalıdır.

67. Ara hakedişlere girmesi gereken miktarlarda atlama yapılmamasına paranın geçalınmasına sebep olabilecek hatalar yapılmamasına dikkat edilmelidir.68. Alt yükleniciye hakedişle ödeme yapılan bir imalatın, varsa alt yüklenici tarafındanyapılmayıp şantiye tarafından yapılan işlerin, atlama yapılmadan tamamının idari hakedişekonmasına dikkat edilmelidir.69. Fiili imalat bilgisi ve sözleşmeden yola çıkarak gereken hakediş gelir değerini hesaplayanbir sistematik kurulmalıdır.70. Hakediş değeri gereken gelir değeri ile uyumlu olmalıdır.71. Hakedişlerin idareye sunulan ve onaylanan miktarları uyumlu olmalıdır.

İDARİ KESİN HESAP VE KESİN HAKEDİŞ

72. Kesin hakediş, işlerin tamamlanması ve geçici kabul işlemlerinin bitmesinden sonra,sözleşme eki şartname hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş ve onaylanmış kesin metraj vekesin hesap sonuçlarına göre düzenlenmelidir.73. Kesin hesap ve kesin hakediş; ara hakedişler sırasında yaklaşık yöntemlerle yapılanhesapların basit düzenlemeler yapılması veya son hakedişin üzerine kesin hakediş yazılmasıile sonuçlandırılmamalıdır.74. Kesin hesap sözleşme ve şartnameleri dikkatle okuyup yorumlayabilecek uzman kişilertarafından yapılmalıdır .

Kesin hesaplar için75. Temel üst kotundan yukarı kısımların onanmış proje ve detaylarına uygun olarakmetrajları yapılmalıdır.76. Temel üst kotunun altında kalan kısımların metrajları ataşmanlardan alınmalıdır.77. Sözleşme ve eki şartnamelere göre bedelleri sayılarak, tartılarak, ölçülerek ödenecek işlereait veriler onaylı tutanaklardan alınmalıdır.78. Kesin hesaplar işin devamı süresince kontrollükle koordineli bir şekilde hazırlanmalıdır.79. İdari kesin hesaplar için genel bir sistem mevcut olmalı ve bu sistem uygulanmalıdır.80. Kesin hesap kendini ibra etmelidir. Kesin hesabın yapılmasında kullanılan tümdökümanlar kesin hesap dosyasının içinde olmalı, hesaplar işin yabancı biri tarafından rahatça

kontrol edilecek düzen ve açıklıkta olmalıdır.81. Kesin hesapların içinde, gerekli imzalar ve kaşeler eksiksiz olarak bulunmalıdır.





9. Bu terminlerin imalat programını bağlayıcılığı iş programı ile belgelenmeli,kamulaştırmaya ilişkin gecikmelerin iş programına etkisi ispat edilebilmelidir.

10. Kamulaştırma gecikmelerinin işte oluşturduğu süresel kayıpların maliyeti dehesaplanabilmeli, bu maliyetler için idareye hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

11. Kamulaştırmadan kaynaklanan süresel kayıplara rağmen işin zamanında bitirilmesiisteniyorsa, işi hızlandırmanın maliyeti de hesaplanabilmeli ve idareye hak bildirimi /talebinde bulunulmalıdır.

Yer teslimindeki gecikmeler - Altyapı deplasmanları

12. İmalat sahasında çeşitli altyapı tesisleri olabilir. Sözleşmede bu tesislerin varlığı vedeplasmanı için sorumluluklar belirtilmiş ise, sorumluluğun idareye ait olması halindeyukarıda yer tesliminde izah edildiği şekilde hareket edilmelidir.

13. Sözleşmede altyapı tesislerinin varlığından söz edilmemişse, bunların deplasmanıyapılmadan, işe en azından kısmen başlanamayacaktır. Bu altyapı deplasmanlarının nasıl vekim tarafından yapılacağı belirlenmeli, bu çalışmaların işe olan gerek süresel gerekse maddietkileri belirlenmeli ve idareye hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

Avans ödemelerindeki gecikmeler

14. Sözleşmelerde avans ödemesine ilişkin şartlar yazılı olup genelde bu şartlar, avans vekesin teminat mektubunun verilmesi ve sözleşme imzasıdır.Bu şartlar yerine getirildikten sonra avans ödemesinde gecikme olması halinde, işebaşlanması için avans alınması şartı olsa ve gerekli süre verilse bile, işte mali kayıplar olmasıkaçınılmazdır. Bu kayıplar belirlenmeli, idareye kayıp hak bildirimi / talebindebulunulmalıdır.

Proje teslimindeki gecikmeler

15. Proje teslimindeki gecikmelerde işin kısmen veya tamamen gecikmesine sebep olabilir.Teslimdeki gecikmeler işin başında olabileceği gibi, işin ilerleyen safhalarında da yaşanabilir.Bu nedenle, idarenin proje teslimlerine ilişkin yükümlülükleri imalat programı vasıtası ileterminlere bağlanmalı, olası gecikmelerin süresel ve maddi etkisi belirlenerek idareye hakbildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

16. Bazı sözleşmelerde işverenden kaynaklanabilecek gecikmeler için süre uzatımıverilebileceği ifade edilir. Ancak aynı ifade çoğu kez, yüklenicinin süre uzatımı dışında birtalebi olamıyacağı şeklinde devam eder. Sözleşmede böyle bir ifade olsa bile, işverenin hertürlü tazminat ödemelerinden kurtulamayabileceği unutulmamalı ve gerekli hak tespit vebildirim çalışmaları yapılmalıdır.

İdari sorunlar - Onaylardaki gecikmeler

17. Hakedişlerin onay ve ödeme süresine uyulmuyorsa sözleşme çerçevesinde gerekli uyarılaryapılmalı, bu konudaki gecikmelerin mali kaybı takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi /

talebinde bulunulmaldır.



18. Malzeme numune onaylarında gecikmeler oluyorsa bu konuda gerekli uyarılar yapılmalı,gecikmelerin süresel ve mali kayıpları takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi / talebindebulunulmalıdır.

19. İdarenin imalat onay ve kabullerinde gecikmeler oluyorsa bu konuda gerekli uyarılar

yapılmalı, gecikmelerin süresel ve mali kayıpları takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi /talebinde bulunulmalıdır.

20. İş programının idarece onay süresi belli ve bu süre içinde iş programı onaylanmıyorsa,gecikmelerin süresel ve mali kayıpları takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi / talebindebulunulmalıdır.

21. Proje onay ve / veya görüş bildirilmesine ilişkin gecikmeler mevcut ise gecikmelerinimalat programı vasıtası ile işe süresel ve mali etkisi değerlendirilmeli, gerektiğinde hakbildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

Teknik sorunlar

22. İşverenin işin kalitesini garanti altına almak amacı ile Taşaron ve imalatçıları da onaylamayetkisi mevcut ise, geniş bir imalatçı ve Taşaron listesi onaylatılarak rekabet imkanlarınıngetireceği avantaj konusunda bir kısıtlama ile karşılaşılmamalıdır.

23. Sözleşme kapsamında olmayan yeni bir imalat talebinde, talepler sözlü olsa bile yazılıolarak teyidi istenmeli, fiyat tespiti konusunda sözleşme hükümleri doğrultusunda hareketedilmeli, ancak mümkün ise fiyat onayı alınmadan imalata başlanmamalıdır.

24. İlave maliyet gerektiren veya süre kaybı doğuran malzeme değişiklik talepleri var ise,idare talebinin yazılı olarak resmiyet kazanması sağlanmalı, değişiklik isteğinin süresel vemali boyutu değerlendirilerek hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

25. İş miktarında artma veya azalma var ise sözleşmenin bu husustaki hükümlerine göregerekirse hak bildirim / talebinde bulunulmalıdır.

26. İşin idare tarafından kontrol ve denetimini yapması konusunda konmuş kurallarauyulmalı, (örneğin bir imalatın idare onayı olmadan kapatılmaması gibi) idarenin bu kurallarıyerine getirmemesi halinde sözleşme çerçevesinde gerekli hak bildirimleri yapılmalıdır.

27. Götürü bedelli işlerde, işverenin proje revizyonları ile sözleşmenin dışına çıkma ve götürübedel dışında işin kalitesini artırma çabalarına karşı dikkatli ve sözleşme çerçevesindeyaklaşılmalıdır.

Hak bildirim ve taleplerinin yapılması

28. Hak talebini gerektirecek nedenin ortaya çıkması neticesinde zaman kaybetmeden idareyeuyarı yazısı yazılmalıdır.

29. Talep yazılarının başlangıcında olgu ve doğan hak bildirimi ifade edilmeli, yazı sonundahak talebi, hakların saklı tutulduğu vurgulanarak yapılmalıdır.



30. Gerektiğinde konu ile ilgili daha sonra yazılan açıklamalı yazılarda, sözleşme maddeleriile talep arasındaki bağ işverene aktarılmalıdır.

31. Hak bildirim ve talep yazılarında iki önemli hususa kesinlikle dikkat edilmelidir.Bunlardan birincisi yazının zamanında yazılması (sözleşmelerde belirtilen terminler

dahilinde), ikincisi ise talebe konu olan sorunların yazılarla takviye edilmesidir. Bu nedenlesonuç alınması için bütün sorunlarda bu iki hususa kesinlikle uyulmalıdır.

32. Talep yazılarının sözleşme ve yürürlükteki yasalara aykırı olmamasına dikkat edilmelidir.

33. Talep yazıları yazılması konusunda deneyimli kişiler şantiyelerde bulunmalı veya buhususta danışmanlık hizmeti alınmalıdır.

34. Sözlü talebin işin yapılması için geçerli olduğu sözleşmelerde, sözlü taleplerin sözleşmedebelirlenen sürelerde yazılı halde alınması takip edilmelidir.

35. İşverenden gelen her türlü yazılı talebin mümkünse parasal ve gerekirse süresel karşılığıiçin işverenin onayı alınmadan işe başlanmamalı, işe başlanması halinde, sözleşmedebelirtilen terminler çerçevesinde gerekli hak tespit ve talebi girişimleri yapılmalıdır.

36. Sözleşmesel konularda sözleşmenin belirttiği terminlerde hareket edilmelidir.

37. Hak taleplerine baz çalışmalar düzenli olarak yapılmalı ve saklanmalıdır.

38. Hak talepleri bu konudaki standartlara uygun olarak yapılmalıdır.

Diğer sözleşme yönetimi hususları

39. İhzarat programı isteniyorsa bu program belirlenen süre içinde verilmelidir.

40. İhzarat alma imkanları varsa değerlendirilmelidir.

41. İş programı ile birlikte hakediş programı isteniyor ise, bu program hazırlanıp verilmelidir.

42. Personelin sözleşmede belirtilen bildirim süresi içinde idareye bildirim yapılmalıdır.

43. Vergi ve resimlerin ödenmesi konusunda sözleşmesel yükümlülükler yerine getirilmelidir.

44. Katılım payları, teknik altyapı teminat bedelleri ödemeleri tanımlanmış ise sözleşmeçerçevesinde üzerimize düşen yükümlülükler yerine getirilmelidir.

45. Yapım ve oturma ruhsatları alınması tanımlanmış ise sözleşme çerçevesinde üzerimizedüşen yükümlülükler yerine getirilmelidir.

46. Fiyat farkı alınabilecek malzemeler var ise sözleşme çerçevesinde bu haktanyararlanılmalıdır.

47. Altyapı bağlantılarının yapılmasında sorumluluklar tanımlanmış ise sözleşme

çerçevesinde üzerimize düşen yükümlülükler yerine getirilmelidir.



48. Kesilen teminat ve diğer paraların iadesi takip edilmelidir.

49. Günlük faaliyet raporları işveren veya temsilcisi le birlikte imzalanmalı çalışılamayangün, vb. gibi tespitler kayda geçmelidir.

50. İdarenin yer teslimi yaptığı inşaat sahasında değişiklik yapması durumunda oluşabilecekzararların telafisi için gerekli hak bildirim / talepleri yapılmalıdır.

51. İşin geçici kabulünün yapılmasına yönelik yükümlülükler çerçevesinde gereklisorumluluklar yerine getirilmelidir.

52. İşin geçici kabulü yapıldıktan sonra, kesin hakediş raporunun hazırlanmasına yönelikgerekli sorumluluklar yerine getirilmelidir.

Taşaronlara iş ihale edilirken dikkat edilmesi gereken hususlar

Program

1. Taşaron tedarik programı hazırlanmalı, ihale etme çalışmaları bu program çerçevesindeyapılmalıdır.

2. Taşaron tedarik programı, iş programı ile uyumlu olmalı, Taşaron tedarik planlaması iş programı bünyesinde yapılmalıdır.

3. Birbirine yakın ve sorumlulukları birbiri ile ilgili işler mümkün olduğu nisbette aynı paketaltında toplanmalı, aynı uzman ekibe ihale edilmelidir.

4. Hesap kesimi uzun süren ve sıkıntılı olan işlerin, teknik şartları, işveren istekleri veyapılacak işin bütün detayları belirtilmek kaydı ile götürü olarak ihale edilmesinde faydavardır.

Yetki

5. İş ihale etme ve Taşaron seçimi yetki sınırları yazılı olarak tesbit edilmelidir.

Teklif isteme hazırlığı

Birim fiyatın, uygulanacağı birim imalatın proje ve şartnamesinde öngörülen kalitede inşaaedilmesine olanak verecek düzeyde belirlenmesi gerekmektedir. Birim fiyatın gerçekçi birdeğerde tespit edilmesi de ancak ayrıntılı bir fiyat analizi ile mümkün olabilir.

6. Bu nedenle toplanacak tekliflerin değerlendirilmesinde de kullanılmak üzere, birim fiyatanalizi öncelikle şantiye tarafından yapılmalıdır.

7. Birim fiyat analizi, birim imalatın üretilebilmesi için kullanılan kaynakların nitelik vemiktarlarının ayrıntılı dökümünü ve rayiç bedellerini içermelidir.

8. İhale edilecek işler için ihale dosyası hazırlanmalı, ihale dosyasında, sözleşme taslağı,

teknik şartname, projeler, fiyat tarifleri ve miktarları, iş programı bulunmalıdır.







10. Tesisat boruları döşemeden sonra teste tutulmalıdır.

11. Test öncesi tüm çıkışlar körtapa ile kapatılmalı ve sistem boru anma basınçlarının 2 katıbasınca tabi tutulmalıdır.

12. Bu basınçta tesisat 4 saat bekletilmeli, test olumlu ise basınç anma basıncına indirilmeli24 saat daha test edilmelidir.

13. Bu testte olumlu ise işletme basıncında 48 saat test yapılmalı, tüm bu testler olumlu iseyapılan tesisat kabul edilmelidir.

Tesisat borularında yapılması gereken denemeler

1. Genellikle basınç testleri, cihazlar bağlanmadan sadece boru donanımına uygulanmalı,hiçbir şekilde boru donanımı, cihazlar veya armatürler, şartnamelerin veya ilgili standartlarıntayin ettiği veya belirttiği dayanma sınırlarının üzerinde bir basınca maruz kalmamalıdır.

2. Testlerde ortaya çıkacak bütün hatalar tamir edilmeli veya parçalar değiştirilmelidir.

3. Denemeler her tesisat için o tesisatın deneme bahsinde belirtilmiş olan süreden kısayapılmamalıdır.

Temiz su tesisatı

4. Boru donanımının montajı tamamlandıktan sonra, armatürler ve basınç düşürücüler monteedilmeden evvel, sistem basınçlı suyla kuvvetlice akıtılarak temizlenmeli, sonra aksi bir yerdebelirtilmemişse, çalışma basıncının 1.5 katı basınçlı su ile bir saat denenmelidir.

5. Denemeler tamamlandıktan sonra cihazlar ve armatürler takılmalı, sistem pislik, kir vekalıntılardan tamamen temizlenmelidir.

Suyla yangın söndürme tesisatı

6. Deneme yapılmadan önce boru sistemi basınçlı su ile iyice temizlenmelidir.

Islak sistem7. Boru montajının tamamlanmasından sonra sistemi en az 14 atü su ile 2 saat veya sistem

basıncından 3.5 atü fazla basınçlı suyla 2 saat denenmelidir. Su denemesi yapılmayacakmevsimde ise sistem en az 3 atü basınçlı hava ile 24 saat bekletilerek denenmelidir.

Kuru sistem8. Boru montajının tamamlanmasından sonra sistem 3 atü basınçlı hava ile doldurulup 24 saatbekletilmelidir. 24 saatte 0.1 atü basınç düşümünden sonra basınç kaybı var ise, kaçağıngiderilmesi ile aynı deneme tekrarlanmalıdır.

Pis su tesisatı

9. Pis su borularının döşenmesinden ve sıhhı tesisat cihazlarının montajından önce, tesisat

basınçlı suyla temizlenmeli, bütün açık uçlar kapatılmalı ve sistem çatı seviyesine kadar su ile



doldurulup 30 dakika su denemesine tabi tutulmalıdır. 10 cm’ den fazla seviye düşüşüne izinverilmemeli, görülen bütün hatalar ve sızıntılar giderilmelidir.

10. Yüksek binalarda deneme birbirinden ayrı olmak şartıyla her üç kat için tekrar edilmelidir.(Örnek 1.2.3 katlar sonra 2.3.4 katlar gibi )

11. Bütün sıhhi tesisat cihazlarının montajı tamamlandıktan sonra sistem 260 mmSS basınçlıhava ile en az 15 dakika sızdırmazlık denemesine veya duman testine tabi tutulmalıdır.

Sıcak su, buhar ve kızgın su tesisatı

12. Boru döşenmesinden sonra, cihaz bağlantıları ve tecrit yapılmadan önce, boru uçları körtapa ile kapatılmalı, aksi herhangi bir yerde belirtilmemiş ise işletme basıncının 1.5 katına 24saat müddetle (buhar için minimum 4 atü) su denemesine tabi tutulmalıdır. Herhangi bir kusurgörülürse düzeltilmeli ve deneme tekrarlanmalıdır.

Basınçlı hava ve vakum tesisatı

13. Vakum boruları hava denemesine tabi tutulmalıdır. Basınç 6 atü de sabit tutulmalı, 24 saatiçinde basınç düşmesi olmamalıdır.

14. Denemede bütün birleşme yerleri ve kaçak yapabilecek kısımlar sabunlu suyla kontroledilmeli, görülen hatalı boru, eklenti parçası veya bağlantı yeri sökülmeli ve yenileri iledeğiştirilmelidir.

15. Basınçlı hava tesisatında deneme basıncı işletme basıncının 1,5 katı olarakuygulanmalıdır.

Tuğla briket işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Mecbur kalınmadıkça fazla ihzarat yapılmamalıdır. Malzemenin depolanması, yüklemeboşaltma sırasında ve depo yerinde zayiat olmayacak şekilde yapılmalıdır.

2. Briket veya tuğla belli bir yükseklikten fazla depolanmamalı ve yerinden kolaycaalınabilmelidir.

3. Duvar örme mahalinde de malzeme düzgün stoklanmalı, hiç bir zaman yığma şeklindestoklanma yapılmamalıdır.

4. Tuğla ve briket yapısal olarak harcın suyunu emebilecek özellikte olmamalıdır.

5. Tuğla duvar, inşaat derzleri üstüste gelmeyecek şekilde şaşırtmalı örülmelidir.

6. Sıcak havalarda harcın çatlamasını önlemek için duvarların yüzeyi bitimden sonra zamanzaman ıslatılmalıdır.

7. Tuğla briket mutlaka özel aletlerle kesilmelidir. Bu işlem malzeme zayiatını önleyecektir.



8. Duvar yüzeyi düz ve tam düşey olmalı, gereğinden fazla sıva harcanması önlenmelidir.

9. Tuğla yanık olmamalı, 1.5 mt’den sert bir yere bırakıldığında iki parçadan fazla parçayaayrılmamalıdır.

10. Tuğla, iyi pişmiş düzenli kalıplanmış, kenar ve yüzeyleri düzgün olmalı, çatlak yarık veboşluklar içermemelidir.

11. Normal tuğla, ağırlığının %20’sinden fazla, delikli tuğla ise %15’inden fazla suemmemelidir.

12. Tuğlanın oturacağı yere bir tabaka ince harç serilerek bunun üzerine tuğlalar toz vetopraktan temizlenmiş ve su ile ıslatılmış olarak konmalı ve her tarafından harç dışarıfışkıracak surette tuğlaların üzerine vurularak iyice oturtulmalıdır.

13. Yerine konma esnasında kırılan veya yarılan tuğlaların yerine yenileri konmalıdır.

14. Tuğla duvarlar her kat hizasında minimum 20 cm yükseklik, içinde 4 adet 10’luk demirbulunan ve 20 cm ara ile 6’lık etriyeli hatıllara bağlanmalıdır. Hatıl duvar genişiliğinceyapılmalı, hatıl alt seviyesi kat döşemesinden en çok 2,2 m mesafede olmalıdır.

Sıva ve harçlı imalatlarda dikat edilmesi gereken hususlar

Sıva, zayıf duvar malzemesini korumak, su ya da rutubetin geçmesini önlemek, düzgünolmayan yüzeyleri düzeltmek, ipine ve şakülüne getirmek amacı ile yapılır.

Dış sıvalar genelde tamamen çimentolu olur. İç sıvalar çimentolu olabildiği gibi kireç-çimento karışımı harçla, temdit edilmiş (içine az kireç katılmış çimentolu) harçla ya da bugünpek kullanılmayan sadece kireç harcı ile yapılabilir.

1. Çimento sıvalar; tekrar tekrar ve iyice ıslatılmış yüzeyler üzerine uygulanmalı, yerine vemevsimine göre yeterli bir süre ıslak tutulmalıdır.

2. Sıva yapılacak mahalde don olsılığı olduğu sürece sıva işlemi yapılmamalıdır.

3. Su veya rutubete açık yerlerde yapılacak yüksek dozajlı çimentolu sıvalarda kumgranülometresinin harca maksimum direnci verecek şekilde seçilmesi ve sıva yüzeylerinin

daha dikkatli ve devamlı olarak basınçla perdahlanması lazımdır.4. Duvar sıvaları kaba ve ince olmak üzere genellikle iki kat yapılmalıdır. Birinci kat kabasıva yapıldıktan sonra kaba yüzeyi, ince sıvanın iyice kaynaması için, mala ile sık sıkçizilmelidir. Duvar malzeme ve inşaat tarzının imkan verdiği hallerde tek kat sıva yapılabilir.

5. Sıvada mutlaka mastar kullanılmalıdır.

6. Sıva kalınlığı sarf edilen malzeme miktarının bulunması için sık sık kontrol edilmelidir.Böylece teorik sarfiyat ile gerçek sarfiyat arasındaki fark bulunarak malzeme ikmal programıve sıva işçilik miktarı revize edilmelidir.



7. Kaba sıva işlerinde orta kum (1-3 mm.) ince sıva ve derz işlerinde ise mil kumukullanılmalıdır. Bu kum kullanılmadan önce serilerek tamamıyla kurutulduktan sonra delikleri1mm. olan salıncak eleklerden geçirilmelidir.

8. Sıvaya başlamadan önce sıva yapılacak yüzeydeki taşmış harçlar ve diğer bulaşıklar

kazınıp temizlenmeli, duvar yüzü ve tavanda birleşen köşe yerleri bol su ile ıslatılmalı vegerekirse yıkanmalıdır.

9. Duvarın sıva suyunu emmesini önlemek için sıva aralıklı olarak ve gereği kadarıslatılmalıdır.

10. Dış yüzeylerdeki sıvaların şiddetli güneş ve fazla rüzgarlı havada yapılması uygundeğildir.

11. Duvarı teşkil eden malzeme zamanla don ve başka etkilerle bozulmuş ise, gereklidüzeltme yapılmadan sıvaya başlanmamalıdır.

12. Sıva yapılacak duvar örülürken derz yerleri olduğu gibi bırakılmalı, mala çekilmemelidir.

13. Duvar harcı iyice kuruduktan sonra sıva yapılmalıdır.

14. Sıva yüzeylerinin düşey ve düzlem olarak mastarında yapılmasını sağlamak için en çok 2mt ara ile anolar hazırlanmalıdır. Anolara ve kasalara uyularak duvar yüzü mastarındasıvanmalıdır.

15. Kaba sıva iyice sertleştikten sonra ince sıva yapılmalıdır.

16. İnce sıva yüzeyleri istenilen şekle göre tirfil, tahta ya da demir mala ile düzgün yüzey eldeedilinceye ve çatlak kalmayıncaya kadar perdahlanmalıdır.

17. Duvar yüzeyinde sıvanması gereken metal ve ağaç yüzeyler varsa bu yüzeylerin tel ya dadeplüvaye gibi malzemeler ile kaplanmasından sonra sıva yapımına geçilmelidir.

18. Sıva kaplama ya da pervaz altına girdiği takdirde, girme payı en az 2 cm. olmalıdır.

19. Pervazsız kapılarda kasalara birleşen sıvada, birleşme yerlerinde çatlakları önlemek içinara kesiti fuga yapılmalı veya başka bir tedbir alınmalıdır.

20. Üzerine kaplama yapılacak yerlerde yalnız kaba sıva yapılmalı ve yüzeyi mala ileçizilerek pürüzlettirilmelidir. Üzerine yalıtım veya yapıştırma yapılacak yerlerde ikinci katince sıva yüzeyleri demir mala ile ayrıca perdahlanmamalıdır.

Rabiç sıva

21. Rabiç sıvalar, duvar ve tavanlarda bir karkasa bağlanan sıvateli üzerine vurulan, hafifbölme ya da asma tavan sıvalarıdır.

22. Önce, karkas araları en çok 20 cm de (40-45 cm uygun olur) bir 8-10 cm yuvarlak

demirlerle her iki istikamette bölünmelidir.



23. Sıva teli levhaları birbiri üzerine ortalama 2 cm binecek şekilde gerilerek en çok 15 cm’de bir galvaniz tel ile karkasa tespit edilmelidir.

24. Rabiç sıva üç kat uygulanmalıdır.

25. Birinci kat temel tabakasında, demire ve sıva teline zarar vereceği için alçıkullanılmamalıdır.

26. Harç sıva teli üzerine iyice bastırılmalı, sıva telinin arkasından da çıkmalı telin ön yüzünütümüyle örtmelidir.

27. Temel tabakası iyice sertleştikten sonra 2. ve 3. katlar normal düz sıva yapım koşullarınagöre uygulanmalıdır.

Harçlar

28. Harç, toprak ve yabancı madde ile karışmaması için saç, tahta ya da beton döşeme gibi birplatformda hazırlanmalıdır. Taşıma sırasında da aynı hususlara dikkat edilmelidir.

29. Harç yapmak için kullanılacak suyun miktarı mevsim ve karışımda kullanılacakmalzemenin su emme kabiliyetine ve kullanılacak yere göre değişmek üzere ihtiyaca uygunolarak saptanmalıdır.

30. Çimento harcı, yapılır yapılmaz kullanılmalıdır. Bir saatten fazla beklemiş çimentoharcının kullanılmasına izin verilmemelidir.

31. Normal çimento yerine, çabuk sertleşen çimento ile harç yapılması halinde harç, tekneleriçinde azar azar yapılmalı çabuk karıştırılıp hemen kullanılmalıdır.

Prekast eleman üretiminde dikkat edilecek hususlar

Kalıbın Kurulması ve Sökülmesi :

1. Prekast kalıbın temizliği yapılmalı, beton artıklarından temizlenmeli, eğer varsarezervasyon elemanları kalıp içine ve projesine uygun yerleştirilmeli ve yağlanmalıdır.

2. Kalıpta yerleştirilmesi gereken stop-end elemanları yerleştirilmelidir.

Demirin Hazırlanması :

3. Demirler, ilgili eleman projesinde gösterildiği şekilde hazırlanmalıdır.

4. Demir üstünde eğer var ise pas ve pislik temizlenmelidir.

5. Şartname ve projesine uygun hazırlanan ve bağlanan demirler prekast eleman kalıbınayerleştirilmeli, kalıp yüzeyine teması engelleyecek şekilde paspayı yerleştirilmelidir.

Beton Dökülmesi :





8. Kullanılan borunun kendi contası kullanılmalıdır. Conta takmadan önce boru içinde toprak,kum vb. yabancı maddeler temizlenmelidir.

9. Boru montajından sonra pis su tesisatı su doldurularak test edilmelidir. Testte 24 saatbekledikten sonra kaçak yok ise olumlu kabul edilmelidir.

10. Pis su tesisat ağızları montaja kadar içine yabancı madde kaçmasını önlemek maksadıylakapalı tutulmalıdır.

Malzeme zaiyatı nasıl kontrol altına alınır?

Teslim alma ve depolama ve koruma kayıpları

1. Miktarı tartı ile tespit edilebilecek malzemelerin teslim alımlarında, tartım işlemi yapılıpirsaliye ile kontrol edilmelidir.

2. Miktarı sayılarak tespit edilecek malzemelerin teslim alımlarında, sayım işlemi yapılıpirsaliye ile kontrol edilmelidir.

3. Miktarı ölçülerek tespit edilecek malzemelerin teslim alımlarında, ölçüm işlemi yapılıpirsaliye ile kontrol edilmelidir.

4. Malzeme teslim alımları mesai saati içinde yapılmalıdır.

5. Malzeme depolamaları her an kolay sayılıp ölçülebilecek şekilde yapılmalıdır.

6. Malzemeler zaman ve mevsim koşullarına göre bozulmayacak şekilde depolanmalıdır.

7. Açıkta depolamalarda, malzeme mümkün olduğu kadar kullanılacağı yere yakındepolanmalıdır.

8. Çalınmalara karşı, şantiyenin etrafı çevrilmeli, kıymeti malzemeler kilitli yerlerdesaklanmalı, şantiye giriş ve çıkışları bekçi kontrollü kapılardan yapılmalıdır.

9. Şantiyeden çıkan araçlar kontrol edilmelidir.

Malzeme kullanım kayıpları

10. Özellikle parça malzemelere ihtiyaç duyulan imalatlarda, (tuğla duvar imalatı için tuğlaparçası, kalıp imalatı için kısa boy kereste) sağlam malzemenin ziyan edilmemesine özengösterilmeli, bu amaçla kullanılabilir parça malzemeler kolay görünür şekilde imalat yerindebulundurulmalıdır.

11. Kalıplar her kullanımdan sonra temizlenmeli, kullanım önceside yağlanmalıdır.

12. Kalıp ve iş iskelesi sökümlerinde, kalıp malzemelerine zarar verilmemeli, kalıp ve iş iskelesi elemanları teker teker sökülmelidir.

13. Yüksek katlardaki kalıp malzemesi aşağı atılmamalı, indirilmelidir.



14. Harçlı imalatlarda kullanılacak kadar harç hazırlanmalı, fazla harcın ziyan olmaması içinkullanılabilecek yerler önceden belirlenmelidir.

HATALI İMALAT KAYIPLARI

15. İmalata geçmeden önce, mimari, tesisat ve montaj projelerinin uygunlukları incelenmeli,betonarmede bırakılması gereken tesisat geçişleri bırakılmalıdır.

16. Temeller gereğinden derin kazılmamalı, dolgular iyi sıkıştırılmalıdır.

17. Kalıplar ipinde, şakülünde ve terazisinde olmalıdır.

18. Duvarlar ipinde, şakülünde ve gönyesinde yapılmalıdır.

19. İzolasyonlar kontrol edilmeden sonraki imalata başlanmamalı, imalat sırasındaizolasyonlar bozulmamalıdır.

20. Boya işlerinde her iş bitmeden son kat boya yapılmamalıdır.

DİĞER

21. Malzeme kare balansı yapılarak fire miktarları belirlenmeli, ay sonlarında malzeme zayiatoranları görülebilmelidir.

22. Bütçe malzeme bedeli hesabında fire düşünülmeli ve fiilide bu fire kontrol edilmelidir.

23. Taşaron hakediş ve/veya kesin hesaplarında ekstra fireler varsa bedeli Taşaronhakedişlerinden kesilmelidir.

24. İş bitimlerinde malzemeler bazında tespit edilmiş zayiat oranlarının teklifte öngörülenzayiat oranları ile mukayesesi yapılmalı, teklif departmanına da geribildirim yapılmalıdır.

Kazı ve toprak işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Kazı işlerine başlamadan önce tesis sahasının teknik şartnamede belirtilen aralıklarla DoğalZemin Plankotesi hazırlanıp idare veya işverenin onayı alınmalıdır. Teknik şartnamedeherhangi bir aralık belirtilmemişse 20’şer m’lik aralıklar yeterlidir.

2. Şartnamedeki kazı pozları dikkate alınarak, bitkisel toprak sıyırma, seviye düşürme gibifarklı ödeme kalemleri bulunan kazılar var ise veya proje gereği tesis sahası kısım kısım farklıkotlarda seviye düşürmeye tabi tutulacaksa, seviye düşürme plankoteleri hazırlanmalıdır.

3. Kazı yapılan alanda kayaya rastlandığında, kaya başlangıç kotlarıyla kayalık alanınsınırlarını koordinatlarıyla gösteren kaya başlangıç kotları plankotesi hazırlanmalıdır.

4. Plankotelerde tesis sınırları memleket yerel koordinatlarıyla gösterilmelidir.

5. Tüm plankotelerde memleket yerel koordinat sistemine veya tesis özel koordinat sistemine

göre yatay ve düşey akslar işlenmeli, akslar üzerinde kotları da belirten röper noktaları tesisedilmelidir.



6. Aralıklar tüm plankotelerde yatay ve düşey akslara paralel olarak aynı uzaklıklardaalınmalıdır.

7. Plankoteler hazırlanırken, kazı sahasının içinde mevcut bulunan altyapı tesislerinin (boru,

elektrik, telefon vb.) olup olmadığı araştırılmalı, bu tür hatlar var ise plankotelere doğrultu,kot, koordinat ve boyut olarak işlenmelidir.

8. Bu tesislerle ilgili kurumlara işe başlamadan önce haber verilmeli ve gerekli ise altyapıdeplasmanları en kısa zamanda gerçekleştirilmelidir.

9. Akaryakıt fiyat artışlarında (sözleşmede fiyat farkı ödeniyorsa) ve yıl sonlarında o anakadar yapılan kazılar için kazı cinslerine göre idare ile tespit tutanağı düzenlenmelidir.

10. Her tür kazı için projeler, teknik şartnameler ve zemin raporları dikkatlice incelenerekkazı planları hazırlanmalıdır.

11. Kazının başlayacağı ve tamamlanacağı kotlardaki kazı sınırları koordinatlarıyla birliktebelirlenmelidir.

12. Kazının tamamlanacağı kotta, temel çalışmalarının yürütülebilmesi için, temel kenarı ilekazı kenarı arasında çalışma mesafesi bırakılıp bırakılmayacağı belirlenmelidir.

13. Yeraltısuyu bulunan veya kendini taşıyamayan zeminlerde bırakılacak çalışma mesafesiiçin aşağıdaki kriterler gözden geçirilmelidir.• Temel kalıbı desteklerinin monte edilebileceği mesafe incelenmelidir.• Donatı paftaları incelenerek temel donatıları içinde U şeklinde büyük firkete demirleri varsa,bunların yerleştirilmesi sırasında, kazı şevlerinin engel teşkil etmeyecek mesafede olmasınadikkat edilmelidir.• Yeraltı suyu bulunduğu takdirde temel kenarında su tahliye kanalı için bırakılacak mesafeincelenmelidir.

14. Yukarıdaki kriterler herhangi bir ek mesafe gerektirmiyorsa, temel ile kazı kenarındabırakılacak çalışma payı minumum 60 cm alınmalıdır.

15. Sağlam ve kaya zeminlerde yukarıdaki kriterler söz konusu olmaz ise, yapılacak sandıkkazılarda kazı kenarları kalıp gibi kullanılarak temel betonu dökülebillir. Bu durumda kalıptan

yapılacak tasarruf ile beton dökümünden oluşacak ilave zayiat maliyet açısından mukayeseedilmelidir.

16. Tabandaki kazı sınırları belirlendikten sonra, zeminin cinsine ve geoteknik raporverilerine göre kazı şevi tespit edilerek, kazı başlangıç kotundaki sınırlar belirlenmelidir.

17. Kazı tabanı kademeli ise, kazı planında her kademenin kotu ayrı ayrı belirtilmelidir. Bukot tesbit edilirken grobeton kalınlığı, zeminde iyileştirme dolgusunun olup olmayacağı gibikriterler incelenmelidir.

18. Kazı tabanında yeraltı suyu çıkma ihtimali varsa, bu suyun tahliyesi için çevre kanalları

ile daha düşük bir kotta toplama çukuru kazı planına işlenmelidir.



19. Kazı mahaline kamyon girecekse kamyon iniş rampası kazı planı üzerinde gösterilmelidir.

20. Derin ve iniş rampası bulunmayan bir kazı yapılıyorsa, çalışan personelin kazı mahalineinebilmesi için yapılacak geçici merdiven kazı planına işlenmelidir.

21. Plan çizimlerindeki tüm veriler işlendikten sonra planın çeşitli kısımlarından en veboykesitler, kademeli olarak yapılacak kazılardan ise her kademeyi gösteren kesitleralınmalıdır.

22. Plankote ve kazı planlarının tamamlanmasından sonra, Kazı Yöntem Raporuhazırlanmalıdır.

23. Kazı Yöntem Raporunda yapılacak kazının niteliği (ünite, bitkisel toprak sıyırma, seviyedüşürme, boru hattı vb.), kazıda geçici iksa olup olmayacağı (ahşap, çelik, palplanş vb.),temel işlerinden önce herhangi bir altyapı imalatı olup olmayacağı hakkında bilgi verilmelidir.

24. Kazı Yöntem Raporunda kazıda kullanılacak kazıcı, yükleyici, kırıcı gibi ekipmanlar ilekamyonlar belirtilmelidir.

25. Kazıda kullanılacak ekipman sayısı kazının cinsine, süreye ve şartlara görebelirlenmelidir.

26. Kazıda kullanılacak kamyon sayısı ekipmanların boş kalmasını önleyecek yeterlilikteolmalıdır.

27. Saha içinde kamyonların çalışması amacıyla, inşaatın diğer aktivitelerini etkilemeyecekbölgelerde geçici servis yolları temin edilmelidir.

28. Ekipman operatörleri ile kamyon şoförlerinin sertifika ve ehliyetleri kontrol edilmelidir.

29. Kazı sahasından şehir trafiğine bağlanılan noktada trafik işaret levhaları ile sarı ışıklı birikaz levhası bulunmalıdır.

30. Derin kazılarda şev yüzeyleri kafes tel çelik hasır veya şatkretle korunmalıdır.

31. Kazı Yöntem Raporunda, kazı sahasında mevcut altyapı tesisleri var ise bunların nasılkorunacağı belirtilmelidir.

32. Kazı Yöntem raporunda, kazıdan çıkacak bitkisel toprağın, vasıfsız toprağın, geri dolguyaelverişli toprağın veya kaya gibi malzemenin saha içinde veya dışında nerelere taşınıpdepolanacağı belirtilmelidir.

33. Saha içindeki depo alanları inşaatın çeşitli safhalarını etkilemeyecek bir yerdeseçilmelidir.

34. Saha dışındaki taşımalar için idare veya uzman ekip sözleşmelerinde mesafeye bağlı birödeme kalemi mevcut ise döküm sahalarının şantiyeye uzaklıkları tutanakla tesbit edilmelidir.

35. Kazı esnasında oluşabilecek yeraltı suları kazı sahasından uzaklaştırılmalıdır. Bu amaçlatemeller için bırakılan çalışma mesafesinin dışında suların toplanıp akabileceği 30-50 cm



genişliğinde, 10-30 cm kalınlığında kanallar kazılmalıdır. Yumuşak bir zeminde çalışılıyorsakanalların içi kaba mıcırla doldurulmalıdır.

36. Yeraltı suyu, kazı sahasının içinde en düşük noktada kazılan bir çukur içine yerleştirilenve çevresine delikler açılmış bir varilde toplanmalı ve buradan varillin içine yerleştirilen

otomatik seviye şamandıralı bir dalgıç pompayla tahliye edilmelidir.

37. Pompa seçiminde gelen suyun debisi, suyun tahliye edileceği yere olan yatay ve düşeymesafeler dikkate alınmalıdır.

38. Derin kazılarda pompanın çalışması ve durması sırasındaki darbe etkisine dayanabilmesiamacıyla pompa çıkışına esnek hortum yerine çelik boru takılmalıdır.

39. Yeraltı suyunu tahliye edecek boru sistemi saha içindeki araç trafiğinin olduğu bölgelerdetoprağa gömülerek korunmalıdır.

40. Pompanın varilin içine indirilmesi ve çıkarılması esnasında elektrik kablolarındantutulmasını engellemek amacıyla bir kaldırma sistemi yapılmalıdır.

41. Kazıdan çıkan bitkisel toprak önceden kararlaştırılmış bölge ya da bölgelere depoedilmelidir. Bu toprak sonradan peyzaj işleri için kullanılabilir. Bitkisel toprağın hayatiyetinikoruması için yüksek yığınlar halinde stoklanmamalıdır. Ağırlık altında kalan kısım bitkiseltoprak özelliğini kaybedebilir.

42. Kazı malzemesinin dolguda kullanılması durumunda dolgu yapılacak yerin bitkiseltoprağı ile varsa çürük zemini alınmalıdır.

43. Her iş makinası kendi fonksiyonunda çalıştırılmalı ve günlük üretimleri saat bazındakontrol altında tutulmalıdır.

44. Hafriyat ve dolgu ödemeleri şevlere göre değil düşey düzlemlere göre yapılıyorsaemniyetli olan en dik şev tercih edilmelidir.

45. Gereğinden fazla sıkıştırmanın dolguya zarar vereceği unutulmamalıdır.

46. Dolgu malzemesi şartnamede gösterilen orandan fazla kil ve organik maddeiçermemelidir.

47. Dolgu altındaki boru işleri ile sanat yapıları dolgu öncesinde tamamlanmış olmalıdır.

48. Dolgu malzemesinin rutubet değeri belli sınırlar içinde olmalıdır.

49. Dolgu malzemesinin içinde 15cm’den büyük taş-kaya parçaları bulunmamalıdır.

50. Dolgu sahasının tabanı, istenen kotta ve şartnameye uygun zemin olmalıdır.51. Herhangi bir dolgu işlemine başlamadan önce gerçeğe yakın bir metraj çıkarılmalı vehacme göre yaklaşık kamyon sefer sayısı hesaplanmalıdır. Bu hesap yapılırken kabarmakatsayısı da gözönünde tutulmalıdır.



Kalorifer tesisatı uygulamalarında dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Tesisat boruları stoklanması ve taşınması standartlara uygun olmalıdır.

2. Boruların temizliği her aşamada önemli olmasına karşın bilhassa montaj aşamasında boru

içinde taş, kum vb. yabancı madde bulunmamasına dikkat edilmelidir.

3. Boru montajlarından önce taşıyıcı kaideler hazırlanmalıdır.

4. Boru montajlarında ve kaynağında uygun malzeme, iyi alet, ekipman ve sanatkar elemanlarkullanılmalıdır. Işin ehli olmayanlar çalıştırılmamalıdır.

5. Çelik boru kaynağından önce kaynak ağızları temizlenmeli, kaynak ağzı açılmalıdır.

6. Gereksiz boru kesişmelerinden kaçınılmalıdır.

7. Boru montajında ilk önce uzun yatay hatlar çekilmelidir.

8. Borular arası açıklık izolasyondan sonra 5 cm. olmalıdır.

9. Çap düşmeleri dirseklerden sonra yapılmalıdır.

10. Boru tesisatlarında ters eğim yapılmamalıdır.

11. Vana montajları görülür yerlerde ve müdahele edilebilir olmalıdır.

12. Tesisat, boru montajından sonra test edilmelidir. Test öncesi fan-coil, vana vb. tümmontajlar yapılmalıdır.

13. Soğutma grubu, kazan, genleşme tankı vb. ekipman montajlarında teknik normlara veüretici şartnamelerine uyulmalıdır.

14. Boru izolasyonlarında azami özen gösterilmeli, izolasyon ekleri kendi malzemesi ilekapatılmalı, izolasyon üzerleri 15 cm aralıklarla elektrik bağı ile bağlanmalıdır.

15. Drenaj hatları eğimine ve boru çapına dikkat edilmelidir.

16. Drenaj hatları paslanmayacak malzeme ile yapılmalıdır.

Kalıp işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Kalıp cinsi ve sistemi sözleşme şartları ve yapının derzleri dikkate alınarak belirlenmelidir.

2. Kalıp miktarı, iş programı, yapının özelliği, üretilecek kalıp metrajı, mevsim şartları, kalıpsöküm süreleri dikkate alınarak belirlenmelidir.

3. Kalıplar, düşey ve yatay yükler altında deformason ve oturma yapmayacak şekilde,kullanılan malzeme cinsine bağlı olarak TS 647 veya TS 648’e göre tasarlanmalı, devrilme,

kayma ve yüzmeye karşı tahkikleri yapılmalıdır.



4. Pano kalıplar için, kullanılan elemanları detayları ile içeren, montaj resimlerihazırlanmalıdır.

5. Pano kalıplar vinçle kaldırıldığında deforme olmamalıdır.

6. Prefabrik kalıp sistemleri kullanıldığında kalıpların sökümü, taşınması ve montajının ne türekipmanlarla yapılacağı, ekipmanların üretiminin her safhasında ünitelere yanaşıpyanaşmayacağı irdelenmelidir.

7. Kalıp yüzeyi çapaklardan temizlenmeli, bozuk yüzeyler ve kullanılmayan gergi delikleriçelik macunu ile onarılıp tıkanmalı, yüzey yağlanmalıdır.

8. Beton şerbetinin akıp kaçmasını engellemek için ek yerleri conta veya süngerletıkanmalıdır.

9. Kalıbın kot, boyut ve koordinatlarının projeye uyumlu olması kalıp yüzeylerinin düşeyliği,

kalıbın karşılıklı yüzeyleri arasındaki mesafenin sabitliği, derz yerleri, derz yerinde pah çıtasıolup olmadığı kontrol edilmelidir.

10. Dikmelerin, enlemelerin, diyagonallerin, gergi çubuklarının, payandaların kalıp tasarımhesap ve çizimlerine uygunluğu adet ve yerleşimleri incelenerek kontrol edilmelidir.

11. Betonun rahat dökülebilmesi için gerekiyorsa yeterli emniyeti sağlayan çalışma platformuyapılmalıdır.

12. Kalıp yapımına başlamadan önce, dökülecek beton içinde bırakılacak, donatı, su tutucubant, ankraj levhası, ankraj bulonu, boru gibi malzemelerin projelere uygun olarak imalatısağlanmalı ve bunların kalıba nasıl monte edileceği planlanmalıdır.

13. Dökülecek beton bölümü içinde bırakılacak delik ve boşluklar ile boru, ankraj bulonu,ankraj levhası, su tutucu bant gibi aksesuarların kot, koordinat ve boyutları projeye uygunolmalıdır.

14. Aksesuarların beton dökümü sırasında biçim ve konum değiştirmelerinin önlenmesi içintedbirler alınmalı, ankraj bulonlarının yiv ve çentikleri greslenip naylonla sarılarak betonetkisinden korunmalıdır.

15. Kalıp alma süreleri için şartnamede belirtilen değerler dikkate alınmalıdır. Ancak küruygulaması, hava sıcaklığı ve diğer olumlu şartlar altında beton numunelerinin yeterlimukavemete ulaştığı tesbit edilirse kalıp sökümü kontrol mühendisinin de onayı ile dahaerkene alınabilir.

16. Kalıp elemanlarının kullanma sayısı o kalıp sisteminin kalitesini de gösterir. Bu sayıahşapta dört, metal olanlarda ise ondan fazla olmamalıdır.

17. Vibratör kafası kalıp yüzeyine değdirilmemelidir. Kalıbın titreşimi isteniyorsa kalıpvibratörü kullanılmalıdır.

18. Gereğinden fazla takviye, bağlantı elemanı, çivi kullanılmamalıdır.



19. Kalıplar, demir montajından önce kalıp yağı ile yağlanmalıdır.

20. Betonlamadan önce kalıplar su ile nemlendirilmelidir.

21. Paspayları düzenli bir şekilde yerleştirilmelidir.

22. Betonarme perde ya da döşemede tesisat veya diğer bir amaçla projede gösterilmiş delikveya boşluk varsa buraya kutu konmalı, betonarme kalıbında herhangi bir değişiklikyapılmamalıdır.

23. Pano birleşimlerinde betonlama sırasında beton suyu sızıntısı olmamalıdır.

24. Beton sonrasında kalıp sökümünde zayiat verilmemelidir.

25. Sökülen kalıplar zaman geçirilmeden temizlenip, yağlanıp, yatay olarak istif edilmelidir.

26. Kalıpta zedelenmiş yerler varsa sökümün sonrasında hemen tamir edilmelidir.

27. Ahşap kalıpları, araları harcı akıtmayacak, çarpılmayacak, projesindeki şekil ve ölçüleretamamen uygun bir beton kitlesi elde edebilecek tarzda sağlıklı yapılmalı ve takviye edilmiş olmalıdır.

28. Toprak ve benzer malzeme ile örtülmeyecek olan betonların bir yüzdeki kalıp tahtaları eşitkalınlıkta olmalıdır.

29. Kalıp yüzünde kullanılacak tahtaların kalınlığı, 2 cm’den az olmamalıdır.

30. Dış tesirlere, darbelere maruz betonlarda sivri köşe ve hatlara mani olmak için bukısımlarda kalıplar çıta ile beslenmelidir.

31. Beton dökülmeden veya döküldüğü esnada kalıplarda herhangi bir hata görülürse bu hatagiderilinceye kadar iş durdurulmalıdır.

Enerji verilmeden önce yapılması gerekli kontroller

1. Bağımsız bölümlerde anahtar priz bağlantılarının ve üst bağlantılarının tam yapılıpyapılmadığının gözle kontrolü yapılmalıdır.

2. Bağımsız bölüm içi sigorta bağlantılarının tam ve eksiksiz olarak yapıldığı, civata vevidaların tam sıkılıp sıkılmadığı kontrol edilmelidir.

3. Bağımsız bölüm içi elektrik panosu giriş ve çıkış linyelerinin renk kotlarının (faz, nötr,toprak) uygunluk kontrolü yapılmalıdır.

4. Kaçak alım rölesinin tam ve eksiksiz yapıldığının kontrolü yapılmalıdır.

5. Kablo şaftındaki kabloların projesine göre uygunluk ve kesik kopuk ve arızalı durumkontrolu yapılmalıdır.

6. Sayaç giriş, çıkış sigortalarının uygun emperay kontrolü yapılmalıdır.



7. Pano-bağımsız bölüm sayaç numarası uyum kontrolü yapılmalıdır.

8. Ana dağıtım panosu içindeki; şalter, sigorta, sayaç kablo bağlantı vida civatalarınınyeterince sıkıldığının kontrolü yapılmalıdır.

Enerji verildikten sonra yapılması gerekli kontroller

9. Tüm bağımsız bölümlerdeki sigorta ve kaçak akım röleleri kapalı durumuna getirilmelidir.

10. Bağımsız bölüm numara sırası ile teker teker bağımsız bölümlere enerji verilerek,VOCTİMETRE ile enerji verilen bağımsız bölümün sayaç ve kolon numaralarının doğruluğusaptanmalı, tüm bağımsız bölümler için işlem tekrarlanmalıdır.

11. Bağımsız bölüm elektrik panosunda tozlar arası gerilimler (380 V), Faz-Nötr (220 V),Faz-Toprak (220 V), Nötür-Toprak (0 V) gerilimleri kontrol edilmelidir.

12. Uygun gerilim değerleri alındıktan sonra, pano girişindeki kaçak akım rölesi, giriş sigortaları, priz linye sigortaları, sıra ile devreye alındıktan sonra, prizlerdeki faz-nötr (220V), faz-toprak (220 V), nötür toprak (0 V) gerilim değerleri voltmetre ile kontrol edilmelidir.

13. Linye sigorta numaralarına göre mahaller kontrol edilip, doğruluğu pano üzerineyapıştırılmış etiketten kontrol edilmelidir.

14. Aydınlatma linyelerine ayrı ayrı enerji verilip seyyar lamba ile enerji ve anahtar kontrolüyapılmalıdır.

15. Mahal içinde enerji harcayan bir kaynak ile sayacın doğru yönde çalışıp çalışmadığıkontrol edilmelidir.

16. Testlerin uygunluğu tespit edildikten sonra tüm bağımsız bölümlerdeki sigortalar, kaçakakım röleleri, elektrik odasındaki sayaç giriş çıkış sigortaları kapalı konumuna getirilmelidir.

17. Ortak mahaller panosuna enerji verilerek buradan çıkış alan gruplarda (merdivenotomatiği) aydınlatma zaman yeterliliği tespit edilmelidir.

18. Yangın alarm sistemi buton devresine basılıp alarm çalıştırılmalı, alarm ve yangın

merdiven aydınlatmasının aynı anda devreye girdiği, manuel stop düğmesi ile kapatılabildiğikontrol edilmelidir.

19. Ortak bağımsız bölümlerdeki motor devreleri, toprak hatlarının uygun gerilimkontrolünden sonra, doğru dönüş yönünde olduklarının kontrolu yapılmalı, motor klements vepano bağlantı stabilite kontrolü yapılmalıdır.

Elektrik iç tesisat uygulamalarında dikkat edilecek hususlar

1. Tesisatın, sıva altı veya sıva üstü geçeceği bağımsız bölümler projesinden belirlenmelidir.

2. Sıva altı tesisatta polietilen yanmaz spiral borular kullanılmalıdır.





22. Birden fazla anahtar ve prizin yanyana olduğu hallerde grup çerçeveli anahtar ve prizlerkullanılmalıdır.

23. Telefon prizleri müstakil olmalı, elektrik priz veya anahtarları ile aynı grup içerisinde

olmamalıdır.

24. Akkor flamanlı, halojen vb. ampüllü yüksek ısı yayan armatürlerin ve cihazların içbağlantılarında ısıya dayanıklı silikon kablolar ve yanmaz klemensler kullanılmalıdır.

25. Topraklama direnci 1 ohm’den veya şartname verilerinden küçük olacak şekildetopraklama sistemi tesis edilmelidir.

26. Topraklama çukurlarına kömür tozu veya kaya tuzu konmalıdır.

27. Topraklama megeri ile gerekli ölçümler yapılıp, tutanaklar düzenlenmelidir.

28. Tüm malzeme ve techizat ilgili standartlara uygun olmalıdır.

29. Temel altında kablo girişleri için bırakılacak Polietilen ve PVC borular projelerdekiölçülerinde titizlikle uygulanmalıdır.

30. Borular içerisinde galvanizli (paslanmaz) çelik tel bırakılmalı ve boruların tıkanmamasıiçin boru ağızları kör tapalarla kapatılmalıdır.

31. Boru ek yerleri sızdırmazlık sağlayacak şekilde contalanmalı veya yapıştırılmalıdır.

32. Bırakılan PVC boruların içerisinden, daha sonra polietilen borular geçirilmelidir.

33. İki boru arasındaki boşluk, sızdırmayacak şekilde conta veya benzeri malzeme iledoldurulmalıdır.

Ekipman işletimi ve servisi konusunda dikkat edilecek hususlar

1. Şantiye; işin başında genel olarak ihtiyacı olan ekipman-makine listesini; ihtiyaç süresi,ihtiyaç zamanı makine tipi ve özellikleri gibi bilgileri kapsayacak şekilde hazırlamalıdır.

2. Şantiye, stoklardan karşılanamayan ekipman ve makinelerın, temin durumunun tesbitiamacıyla icra kurulu görüşmeleri için gerekli hazırlığı yapmalıdır.

3. Şantiyeden ya da merkez ambardan yapılan transferlerde ekipmanın sigortası yapılaraksevkiyat gerçekleştirilmelidir.

4. Ekipman satın almasında ilgili ekipmana ait, yedek parça ve tamir bakım katalogları,işletme kitapçıkları, merkez ve şantiye için birer takım olmak üzere satıcı firmadan teminedilmelidir.

5. Şantiye 3 aylık devrelerde boşa çıkan veya hizmeti sona eren ekipman listesini merkeze

göndermelidir.





28. Ekipmanın sigorta tarih ya da km’si kaydedilmiş olmalıdır.

29. Hangi ekipmanların hangi süre ve sayılarda kullanılacağı tespit edilmelidir.

30. Yapılacak iş için kullanılan makinenin doğru seçilmiş olması gerekir. Gereksiz fazlakapasite atıl halde olmamalıdır.

31. İş makinelarına iş verilirken makinenin fazla zorlanmamasına özen gösterilmelidir.Üretimi artırmak amacıyla ekipmanın kapasitesinin üzerinde çalıştırılması önlenmelidir.

32. Soğuk havalarda makine ve ekipman motorlarının çalışması zaman alabilir. Zamankaybını önlemek için atölye, bu makinelerin mesai başlangıcından önce çalıştırılmalarınıtemin etmelidir.

33. Makine oparatörleri kullandıkları makine ekipman hakkında yeterince bilgi ve deneyim

sahibi olmalıdırlar.

34. Prensip olarak oparatörler ihtisaslaştığı makine çeşidinden başka bir makine deçalıştırılmamalı ve buna zorlanmamalıdır. Makineyi tanımayan bir oparatörün makineyeistemeyerek de olsa zarar verebileceği unutulmamalıdır.

Dizayn yönetiminde dikkat edilecek hususlar

DİZAYN MASTER PLANI VE BÜTÇESİ

1. Üniteler bazında dizayn ihtiyacının termin planlaması, (dizayn master planı)hazırlanmalıdır.

2. Dizayn Master Planı oluşturulurken dizayn üretim planlaması imalat iş programındangeriye dönük olarak hazırlanmalıdır.

3. Dinamik ortamda takip edilmesi gereken imalat programı ile dizayn programı CPMortamında ilişkilendirilerek, dizayn programının da dinamik ve imalat programı ile entegreolması sağlanmalıdır.

4. Dizayn planlamasında idarenin proje onay ve kontrol süreçlerine yer verilmeli, bu

süreçlerin yer aldığı iş programı idareye onaylatılmalıdır.5. Dizayn master planı dışında, dizayn bütçesine geçiş için gerekli olan dizayn faaliyetlerininkaynak ihtiyacı, kaynak maliyetleri, kaynak kullanım miktarı ve süreleri tespit edilmelidir.

6. Dizayn bütçesi hazırlanmalıdır.

DİZAYN ÜRETİMİNİN KOORDİNASYON VE TAKİBİ

7. Dizayn faaliyetlerinin yürütülmesi, koordinasyon ve takip sistemi belirlenmelidir.

8. Dizayn işlerinin yürütülmesi ve dizayn firmaları/müşavirleri arası koordinasyonusağlayacak bir sorumlu atanmalıdır.



9. Dizayn firma veya firmaları seçiminde, idare ile ilişkiler dikkate alınmalı, projesininonayını alabilecek firmalar ile çalışılmalıdır.

10. Dizayn sözleşmeleri işe uygun bir biçimde hazırlanmalı, dizayn firmaları ile yapılan

sözleşmelerdeki tamamlanma terminleri imalatın dizayn ihtiyaç zamanlaması ile uyumluolmalıdır.

11. Dizayn firmalarının üretim programlarının konsolidasyonu yapılmalı, proje disiplinlerinindizayn üretim planlamaları aralarında çelişkiler olmamalıdır.

12. Bu kapsamda işin mimari, elektrik, tesisat, proses projelerinin süperpozesini yapmasorumlusu belirlenmeli, bu sorumluluğa sahip kişi/kuruluş ile diğer proje disiplinleriarasındaki çalışma prensipleri belirlenmelidir.

13. Projeci firmalar ile saha uygulayıcı birimleri, dizayn üretimi aşamasında bir araya gelmeli,

projenin geliştirilmesinde yapım metod ve teknolojisi açısından uygulama esnasındaçıkabilecek sorunların önlenmesi sağlanmalıdır.

14. Dizayn firmaları ile yapılan çalışmalarda proje maliyetlerinde dizaynın önemiunutulmamalı, projeden istenen fonksiyonları optimum değerde (kalite,maliyet,kar) teminedecek bir yaklaşım, projelendirme çalışmasının her aşamasında dikkate alınmalıdır.

15. Proje ile teknik şartnamelerin ve sözleşme eki mahal listelerinin uyumlu olmasına özengösterilmelidir.

16. Sahada yapılan değişiklikler projelerine işlenmelidir.

17. Projelerde bütün detaylar çözümlenmiş, çözümleri uygulama ve denetimde hiç birkarmaşaya sebep olmayacak şekilde sunulmuş olmalıdır.

18. Detay uygulama projesi ihtiyaçları önceden tespit edilmeli bu projelerin işe yetişmesitemin edilmelidir.

19. Projelerde mahal listeleri ve malzeme keşfi çıkartılmış olmalıdır.

20. As-Build projeler işle birlikte tamamlanmalıdır.

21. As-build projelerle birlikte müşteriye verilmesi gerekli olan işletme ve bakım talimatlarıve sistem kitapları gibi dökümanlarda hazırlanmalıdır.

22. Proje revizyonları ilgili diğer projelere de doğru bir biçimde işlenmelidir.

23. Üretilecek projelerin tamamını gösteren bir proje takip listesi oluşturulmalı, bu listedepafta sayıları, proje plan ve fiili teslim terminleri, proje revizyon sayı ve tarihleri, onayasunma, onaylanma, ve uygulamaya aktarma tarihi gibi bilgiler yer almalıdır.

24. Dizayn üretiminin süresel planlama ve fiziki planlama takibi yapılmalı, fiziki planlama

kapsamında üretilecek pafta sayıları baz alınmalıdır.



25. İdare ile proje teslimine veya onayına ilişkin sorunlar yaşanıyorsa, bu sorunlarınçözümüne yönelik sözleşme ve karşılıklı ilişkiler çerçevesinde girişimler yapılmalıdır.

26. Genelde sözleşmelerde idarenin proje üzerinde görüş bildirme sınırları yeralmadığından(aynı proje üzerinde her revizyonda yeni görüşler çıkabilir) bu konuda idarenin

tutumu dikkate alınmalı, gerekirse idarenin proje inceleme ve onayına ilişkin sözleşmedekiaçıklıklar ek protokol veya karşılıklı anlaşmalar ile giderilmeye çalışılmalıdır.

27. Şantiyede projelerin düzenli bir biçimde saklanabilmesi için bir arşiv oluşturulmalıdır. Buarşiv aranan bir projenin hemen bulunabilmesini sağlayacak düzende olmalıdır.

28. Arşivden sorumlu bir personel belirlenmeli, bu sorumlunun bilgisi dışında arşivden projeçıkartılmamalıdır.

29. Her projenin orjinali dışında en az bir adet şeffaf ozalit nüshası bulunmalıdır.

30. Arşive giriş çıkışı yapılan projelerin kaydı tutulmalıdır.

31. İdareye teslim edilen veya idareden teslim alınan projelerin teslim/alım tarihi, kaç nüshaolduğu, onay tarihi gibi bilgiler düzenli bir biçimde kaydedilmeli ve teslim/alım işlemitutanakla yapılmalıdır.

32. İdareden veya proje firmalarından gelen projelerde eksik ya da fazla olup olmadığı, gelenprojelerin son revizyon projeleri olmaları hususuna öncelikle dikkat etmelidir.

33. Yeni revizyonları gelen projelerin üzerlerine herhangi bir karışıklığa yol açmamaları içiniptal kaşesi basılmalı, revizyon durumu ilgililere bildirilmelidir.

34. Projelerdeki revizyon oranına dikkat edilmelidir. Proje revizyonlarından dolayıimalatlarda geriye dönüşler yaşandı ise bu geriye dönüşlerin maliyetleri hesaplanmalı,idarenin sözleşmedeki yükümlülükleri doğrultusunda bu bedel idareden talep edilmelidir.

Proje idare tarafından yapılıyorsa:

35. Dizayn sorumluluğu işverene ait ise, sözleşmede proje teslim terminleri belirlenmiş vesözleşme eki iş programı da idarenin proje teslim terminlerine uygun olarak yapılmış olmalıdır.

PROJE HAZIRLAMA

36. Yapı üretimi genellikle;A- Mimarı projeB- Statik projeC- Tesisat projeleriD- Yalıtım projeleriE- Çevre düzenleme projeleriile gerçekleşmekte, bu projelerde verilen bilgilerin tümü bir yapıda bir araya geleceği için,projeler birbirleriyle uyumlu, birbirini tamamlar nitelikte olmalıdır.

A- MİMARİ PROJE



37. Mimari proje, inşa edilecek yapının biçimini, boyutunu, çevresiyle uyumunu, estetikgörünümünü, iç mekanlarının boyutları ile bağlantısını ve her birinin işlevsel niteliğinibelirlemelidir.

38. Mimari proje çalışmasına başlamadan önce aşağıda belirtilen belge ve bilgilerderlenmelidir.Yapı sahibinin istekleriİnşaat yapılacak arsanın imar durumu belgesiArsanın plankotesiYörenin iklim koşulları ile ilgili belgelerÖzelliği olan bina projesi hazırlanıyorsa, söz konusu bina tiplerine ilişkin fonksiyon şemaları,yapı elemanı ve bina bilgisi ile ilgili kaynak ve dökümanlarBulunduğu yörede geçerli imar yönetmeliği, otopark yönetmeliği

39. Yukarıda belirtilen ön hazırlıktan sonra başlatılan proje çalışmaları genellikle iki aşamada

gerçekleştirilmelidir. Önce ön proje hazırlanmalı ve ön projede ortaya konan çözümlerinyeterli görülmesi halinde, uygulama projesinin hazırlanmasına başlanmalıdır.

Ön (Avan) PROJE

40. Ön proje, inşa edilecek yapıyı fiziki boyutları, estetik görünümü, kullanış şekli ve amacıbakımından genel hatlarıyla anlatabilecek ayrıntıda hazırlanmalıdır.

41. Ön proje genellikle;Genel durum planı,Kat planları,Görünüşler,Kesitler,Dış ve iç perspektif paftaları,Maket’ tenoluşur.Sözleşme ve uygulama ihtiyaçları dikkate alınarak ön projeler bu içerikte hazırlanmalıdır.

Genel Durum Planı

42. Genel Durum Planında, yapının arsası, binanın arsa içindeki yeri, konumu ve boyutları

hakkında bilgi verilmelidir.43. Bu çerçevede Genel Durum Planında;parselin boyutları, komşu parseller, ve yollar ile ilişkisi,binanın üst görünüşü, boyutları ve parsel sınırlarına olan mesafeleri,ile şematik olarak çizilmiş farklı doğrultudaki iki kesiti yer almalıdır.

44. Genel durum planı, yapının büyüklüğüne göre 1/200-1/1000 ölçeğinde çizilmelidir.

Kat planları

45. Binada farklı olan her katın planı çizilmelidir.



46. Kat planında yer alan bağımsız bölümlerin iç ölçüleri verilmeli, her birinin kullanımamacı belirtilmeli ve çoğunlukla da bağımsız alanların boyutları belirlenirken söz konusualanlarda yer alması düşünülen hareketli ve sabit eşyalar ölçekli olarak çizilmek suretiylebağımsız bölümlerin kullanım etkinliği hakkında bilgi verilmelidir.

Görünüşler

47. Binanın bütün cephelerinin görünüşleri çizilerek, kütlesi ve hatlarıyla dışarıdan algılanış şekli ortaya konulmalıdır.

Kesitler

48. Binanın en az iki farklı doğrultudaki kesiti çizilerek kat yükseklikleri ve toplam yapıyüksekliği gösterilmelidir.

Dış ve iç perspektif

49. Binanın dış görünüşü ve iç mekanların özelliği olan bölümlerini daha iyi anlatabilmek içingerekli görülürse, projede yeteri kadar perspektif çizime yer verilmelidir.

Maket

50. Özelliği bulunan yapılarda sözleşme ve uygulama ihtiyaçları da dikkate alınarak, yapılarınön projeleri ile birlikte maketleri de yapılmalıdır.

51. Maket yapının dıştan algılanışı ve zeminle ilişkisini somutlaştırmada önemli bir araçolacak şekilde hazırlanmalıdır.

Kesin Proje (Genelde özel yapılarda uygulanmaktadır.)

52. Ön proje üzerinde yapılan değerlendirme çalışmaları sonuçlanıp, uygulanmasına kararverildikten sonra, önerilen değişiklikler de dikkate alınarak ve daha çok ayrıntı içerecekşekilde kesin proje çizilmelidir.

53. Ön projede ortaya konan çözümlerin daha da somutlaştırılmasına, gözden kaçan bazıyetersizliklerin giderilmesine olanak sağlamalı, bu amaçla bu projelerin oluşturulmasındaprojeyi çizen mimar ve mühendisler ile işi sahada uygulayacak mimar ve mühendislerin

katılımı ve işbirliği sağlanmalıdır.54. Yapının uygulama projesinin hazırlanmasının zaman alacağı, uygulama projesihazırlanması sürerken inşaatın başlatılıp bazı imalatların yapılmasının mümkün olduğudurumlarda kesin projedeki bilgilerden yararlanılmalıdır.

55. Kesin proje; durum planı, kat planları, görünüşler ve kesit paftalarından oluşmalıdır.

Uygulama Projesi

56. Uygulama projesi, proje çalışmasının son aşaması olduğundan inşaa edilecek yapı ile ilgili

her türlü ayrıntı uygulama projesine işlenmelidir.



57. Bu projede, yapı ile ilgili beklentiler eksik ya da yanlış anlamaya olanak vermeyecekşekilde projeye yansıtılmalı, proje, imalatın denetlenmesine olanak sağlamalı ve işin taraflarıarasında çıkabilecek anlaşmazlıkları ortadan kaldırmalıdır.

Uygulama projesinde yer alan paftalar

Durum (Vaziyet) Planı

58. Binanın inşa edileceği parselin, dış boyutları, kotları, yolla bağlantısı, yolların genişliği vekomşu parsellerin konumunu belirtmelidir.

59. Binanın parsel içindeki konumu, parsel kenarlarına mesafesi belirtilmeli, kesit yerleriişaretlenmeli, en az iki kesit çizilerek kat yükseklikleri ve bina yüksekliği yazılmalı; ayrıca,binanın kuzey yönü işaretlenmeli, binaya komşu cadde ve sokakların isim ve numaralarıyazılmalıdır.

60. Durum planı yapının büyüklüğüne göre 1/200-1/2000 ölçeğinde çizilmelidir.

Kaba Yapı Paftaları

61. Kaba yapı paftaları; kat planları, görünüşler ve kesitlerden oluşmalıdır.

62. Kat planlarında binanın farklı olan her katının planı çizilerek, iç mekanların boyutları,kullanım amaçları, kapı ve pencerelerin yeri ve ölçüleri, duvar kalınlıkları, zemin kodları,tesisat ve ekipmanların yeri ve bağımsız bölüm kotları verilmelidir.

63. Binanın tüm cephelerinin görünüşleri çizilerek, her görünüşte, cephe kaplamasının çeşidi,kapı ve pencere doğramalarının şekli, pencere kanatlarının açılış yönü belirtilmelidir.

64. Birisi merdivenden geçmek koşulu ile en az iki düşey kesit çizilmeli, yapının taşıyıcısistemi, döşeme ve kat yükseklikleri, kapı, pencere, lento yükseklikleri, kaba ve ince yapıkodları, yalıtım öngörülen elemanlarda yalıtımın türü, merdiven elemanları ve gerekli ölçüleriayrıntılı olarak verilmelidir.

Sistem Kesiti

65. Kaba yapıdan detaya geçiş paftası niteliğini taşıyan sistem kesiti, binanın temelinden

çatısına kadar, taşıyıcı elemanların teşkilini ve bunların tamamlayıcı yapı elemanları ilebirleşim noktalarını belirginleştirmeli, daha çok ayrıntı verilmesi gereken noktaları ön planaçıkarmalıdır.

66. Gerekli görülmesi halinde birden fazla sayıda sistem kesiti çizilmelidir.

67. Sistem kesiti üzerinde, daha ayrıntılı açıklanması gereken yerler işaretlenip ilgili detayınbulunduğu paftanın kodu yazılarak iki pafta arasında bilgi akışı sağlanmalıdır.

Mahal listesi



68. Mahal listesinde planda numaralanan hacimlerin döşeme, duvar, tavan, kapı, pencere,merdiven gibi elemanlarının hangi malzeme ile yapılacağı ve/veya kaplanacağı açık birşekilde belirtilmelidir.

69. Mahal listesine bir ‘açıklama’ sütunu eklenerek, buraya yapı elemanı ile ilgili tamamlayıcı

bilgiler; söz konusu elemanın üretimi konusunda ayrıntının verildiği şartname numarası, detaypaftasındaki tanımlama numarası vb. yazılarak teknik şartname ve/veya detay çizimleri ileorganik bir bağ kurulmalıdır.

Detaylar

70. Detay çizimlerinde, daha önceki paftalarda yeterince açıklanmayan yapı elemanı vebileşenlerin teşkilinde kullanılan üretim teknolojisi ve malzeme niteliği tanımlanmalıdır.

71. Bir projede hangi detayların çizileceği, yapının özelliğine göre değişmekle birlikte; kapıve pencere doğramaları, döşeme, duvar ve tavan kaplamaları, merdiven kaplamaları, küpeşte

ve korkuluk ve her türlü yalıtım ile ilgili detaylar hazırlanmalıdır.

72. Detay çizimleri, uygulama aşamasında yararlanılabilecek son müracat belgeleriolduğundan, detay çizimlerinde, açıklanmamış ya da terreddüte neden olacak hususlarkalmamalıdır.

73. Detay çizimlerinde, yapılacak imalatta kullanılması öngörülen malzeme ve işçilikler ileilgili kapsamlı tanımlar yapmak yerine, söz konusu açıklamanın yapıldığı teknik şartnameyeatıfta bulunulmalıdır. Bu uygulama hem pratik hem de proje ile teknik şartname arasındaorganik bağın kurulmasına olanak sağlayacaktır.

B- STATİK PROJE

74. Taşıyıcı sistem proje çalışmasına başlanmadan önce aşağıda belirtilen bilgi ve belgelersağlanmalıdır.

Yapının inşaat tarzı, boyutları ve kullanım amacıYapının inşa edileceği arsanın zemin emniyet gerilmesi raporuRüzgar ve kar yükünün hesabında özellikle dikkate alınması gereken faktörlerYörenin deprem riski ve deprem yönetmeliğinin öngördüğü hesap koşulları

75. Sağlanan bu bilgiler doğrultusunda yapının taşıyıcı sistemi tasarlanmalı ve statik hesapsonuçlarına göre de söz konusu taşıyıcı elemanlar boyutlandırılmalıdır.

76. Boyutlandırma işlemi neticesinde taşıyıcı sistemi teşkil eden yapı elemanları (temel,kolon, kiriş, perde duvar, döşeme, çatı, merdiven vb.) inşa edilmelerine olanak verecekayrıntıda projelendirilmelidir.

77. Taşıyıcı elemanların boyutlarının belirlenmesi amacı ile yapılan statik hesaplar, projeninbir eki olarak, kolayca izlenip denetlenmelerine imkan verecek şekilde dökümanteedilmelidir.

78. Taşıyıcı sistem projelerinde yer alacak paftalar, yapının inşa tarzına göre değişmeklebirlikte genelde;



temel planları, kolon aplikasyonları, döşeme kalıp planları, döşeme techizat planlarındanoluşmalı, bu planlar kolayca izlenip uygulama ve denetlemeye imkan verecek nitelikteolmalıdır.

Temel planı

79. Genelde 1/50 ölçeğinde çizilen temel planı;yapının temel sisteminin plan görüşünü, kolon yerlerini, temel ya da sömel boyutlarını, aksaralıklarını, en az iki yönden alınmış kesitte temel elemanlarının yüksekliklerini, birbirindenfarklı her temel elemanının genelde 1/20 ölçeğinde detaylarını ve bu detaylarda, kullanılmasıöngörülen donatıların çapı, toplam boyu, kıvrım ve kanca boyları, aralığı, sayısı, filizdonatıları boyu, etriye açılımları, etriye kıvırma ve toplam boylarını herhangi bir yanlış anlama veya karmaşaya meydan vermeyecek, uygulama ve denetimde kolayca izlenebileceknitelikte göstermelidir.

Kolon aplikasyon planı

80. Kolon aplikasyon planları;Kolon aks aralıklarını, kesit ölçülerini, kullanılması öngörülen boyuna donatı çaplarını,sayısını, etriye çaplarını, boyuna donatıların filiz ve toplam boylarını, etriye aralıkları veaçılımlarını, toplam boylarını, etriye sıklaştırma bölgelerinin yerleri ve sıklaştırma aralıklarınıherhangi bir yanlış anlama veya karmaşaya meydan vermeyecek, uygulama ve denetimdekolayca izlenebilecek nitelikte göstermelidir.

81. Genelde kolon kesit ölçüleri 1/20, aks aralıkları 1/50 ölçeğinde çizilmekle birlikte ölçekdonatıların ayrıntılı olarak gösterilmesine olanak sağlamalıdır.

Döşeme kalıp planı

82. Birbirinden farklı her döşemenin plan görünüşü 1/50 ölçeğinde çizilmeli, planda; döşemeölçüleri, kodları, kirişler ve üzerinde kesit ölçüleri gösterilmeli, duman, havalandırma,bacaları, ışıklık, tesisat geçişleri gibi döşemede bırakılması gereken her türlü boşluk boyutlarıve yeri belirtilmeli, en az iki yönden alınan kesit üzerinde döşeme ve kiriş yükseklikleriverilmelidir.

Döşeme techizat planları

83. Farklı her döşemenin planı kalıp planına benzer şekilde çizilmeli, ancak farklı olarakboşluklar gösterilmeyip, döşemede kullanılması öngörülen donatı çap ve aralıkları, bükümmesafeleri, kanca boyları ve toplam boyları ayrıntılı olarak verilmelidir.

84. Kalıp ve techizat planlarının uygulamada zaman kazanmak amacı ile aynı plan üzerindegösterilmesi yaygın bir uygulamadır. Ancak fazla bilgi işlenmesi nedeni ile oldukça karmaşıkhale gelen bu planlarda, kalıp hataları, döşemede bırakılması gereken boşlukların atlanmasıgibi durumlara sebep olabilmekte, inşaat aşamasında çok daha fazla zaman ve maliyet kaybıyaşanabilmektedir. Bu nedenle, kalıp ve techizat planları ayrı paftalar halinde hazırlanmalıdır.

Kiriş Detayları



85. Kalıp planında adlandırılan her farklı kirişin, detay paftalarında, 1/20 ölçeğinde boy veyeteri sayıda en kesitleri çizilmeli, kesitlerde kiriş mesnet açıklıkları, kiriş ölçüleri,kullanılması öngörülen donatılar, kesitlerde ve kesit altı açınımlarda çapı, sayısı, büküm vetoplam boyları, etriye aralıkları, varsa etriye sıklaştırma mesafeleri, herhangi bir yanlış anlama veya karmaşaya meydan vermeyecek, uygulama ve denetimde kolayca izlenebilecek

nitelikte göstermelidir.

C- TESİSAT PROJELERİ

86. Tesisat projeleri hazırlanırken, iş yapılan ülkenin ilk olarak İmar Yönetmeliği olmaküzere, Asansör Yönetmeliği, Yakıt üretiminde ekonomi sağlanması ve Hava KirliliğiYönetmeliği, Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği, ilgili standartlar ve dökümanlarincelenerek ön hazırlık yapılmalıdır.

87. Tesisat projelerinin eksiksiz olabilmesi için, inşa edilecek yapıda, yapıyı kullanmak vekonfor sağlamak amacına yönelik hangi donanımların yer alacağı eksiksiz olarak

belirlenmelidir.

D- YALITIM PROJELERİ

88. Yapıda ısı yalıtımı uygulanacaksa, mimari projenin hazırlanması aşamasında dikkatealınmalı, ön proje aşamasında mimar ve makine mühendisleri işbirliği içinde çalışmalıdır.

89. Genelde ısı yalıtım malzemeleri su ile temas ettiklerinde yalıtkanlık özelliklerini büyükölçüde kaybederler. Bu nedenle ısı yalıtımı uygulamasında su ve buhar yalıtımı ile ilgili temelilkeler de dikkate alınmalıdır.

90. Yapıda uygulanan yalıtımda küçük uygulama hataları yalıtımın tümünü etkisiz halegetirebilmektedir. Bu nedenle yalıtım uygulaması çok dikkatli bir şekilde izlenmelidir.

K-ÇEVRE DÜZENLEME PROJESİ

91. Çevre düzenleme projeleri, peyzaj mimarları tarafından hazırlanmalı, ancak geniş bölgeyikapsayan düzenlemelerde, oluşturulan çözümlerin daha tatmin edici olması amacı ile şehirplanlamacıyla peyzaj mimarının zaman zaman iş birliği yapmaları sağlanmalıdır.

Çevresel etki değerlendirilmesi (Ç.E.D) raporu

92. Sanayi tesislerinin projelendirme çalışmalarına başlanmadan önce, söz konusu tesisintalep edilen yere yapılması durumunda çevreye olan etkilerini belirlemek amacı ve “ÇevreselEtki Yönetmeliği” gereğince, ÇED raporu hazırlanmalıdır.

93. Sanayi tesisinin büyüklüğüne göre hangi kapsamda bir ÇED raporu (ön rapor veyakapsamlı ÇED raporu) gerektiği araştırılmalı, 1000 adet ve daha fazla konut içeren projeleriçin ÇED raporu zorunlu olarak hazırlanmalıdır.

94. Hazırlanan ÇED raporunun sonucunun olumlu olması halinde, yapının inşaat projelerininhazırlanmasına başlanmalıdır.

M-DİKKATE ALINACAK DİĞER HUSUSLAR



95. Dizayn’ın imalatı aksatmasına izin verilmemelidir.

96. Proje ile teknik şartnamelerin ve sözleşme eki mahal listelerinin uyumu kontroledilmelidir.

97. Projelerde verilen bilgilerin tümü bir yapıda bir araya getirileceği için, projelerbirbirleriyle uyumlu, birbirini tamamlar şekilde hazırlanmalıdır.

98. Fiili dizayn maliyetleri bütçe maliyetleri ile kontrol edilmelidir.

Brut beton üretiminde dikkat edilecek hususlar

Çıplak Beton Kalıpları

Sağlamlığı ve doğal koşullara dayanıklılığı gerektiğinde, çeşitli katkılarla yararlı özellikler

kazandırılmış uygun karışımlar ve de iyi bir döküm işçiliği ile sağlanan çıplak betonun biçimve yüzey düzgünlüğü, özenle yapılmış bir kalıba bağlıdır.

1. Çıplak beton kalıbı bir kalıp projesine göre yapılmalıdır. Önceden hazırlanabilme olanağı,uygulama kolaylıkları ve de çok defa kullanabilme bakımlarından ise panolar halindedüzenlenmelidir.

2. Panolar çelik saçlardan olabildiği gibi lamba-kiniş geçmeli rendeli tahtalarla ya da sudanetkilenmez kontrplak, odunfil vb. levha kaplı eş kalınlıkta normal tahtalar da yapılabilir.

3. Kolay ve hasarsız sökülebilmeleri için panolar, örneğin ara çıtaları yardımı ile uygun vepratik bir düzenle hazırlanmalı, bombe yapmamaları için yeterli kalınlıkta ve yeterincekuşaklanmış olmalıdır.

4. Gereken hallerde köşelere üçgen çıtalar konmalı, beton suyunun kaçmaması için derzlerplastik maddelerle tıkanmalıdır.

5. Düzgün bir kalıp, panolarındaki özenle birlikte kalıp iskelesi ve desteklerinin düzgünlüğüve sağlamlığını da gerektirir.

6. Kalıp ve iskele dakikada 6-8.000 devirli vibratör etkisine dayanabilmelidir.

7. Yüzey düzgünlüğünün yanında, yüzeyde beton demirlerinin gözükmemesi de gereklidir. Buda karşılıklı demirlerin S kancalarla birbirine bağlanması ve demirleri kalıptan içerde tutacakbeton, plastik vb. mesafe tutucularla gerçekleştirilmelidir. (m² için bir adet kanca, iki adetmesafe tutucu yeterlidir.)

8. Sökülen kalıp elemanları üzerindeki harç parçaları hemen temizlenmeli, gereksiz çivilerçıkarılmalı, kalıp, ayırıcı yağ ile dökümden en az 2 saat önce yağlanmalıdır.

Çıplak Beton Dökümü

9. Beton dökümüne başlamadan önce kalıp yüzey ve perde dipleri iyice temizlenmiş ve kalıpyağı ile yağlanmış olmalıdır.



10. Çıplak betonun yüzey düzgünlüğü özenli bir kalıbın yanında özenli bir döküm vesıkıştırmaya bağlıdır. Beton, perdeye 2 aşamalı dökülmeli, her aşama ayrı ayrı sıkıştırılmalı.Iki aşamanın dökümü arasındaki süre 60 dk. yı geçmemelidir.

11. Beton ayrışmasına neden olacak şekilde yüksekten dökülmemeli döküm yüksekliği max2-2,5 m olmalıdır.

12. Daha yüksekten döküm gerektiğinde boru ya da oluk kullanılmalı, beton kalıp düzeyine yada kalıpta belirlenmiş proje derzlerine kadar kesiksiz dökülmeli, bozuk ayrışmış yüzeyleremahal bırakılmamalıdır.

13. Betonlar kalıp ve yüzey vibratörlerinin yanında daha çok, 6500-8000 devirli iç-daldırmavibratörle sıkıştırılır. Uygun bir sıkışma için vibratör şişesinin ortalama 50 cm ara ile (m2’de4 defa) daldırılması yeterlidir.

14. Beton ilk sıkıştırmadan 45-90 dk. sonra tekrar sıkıştırılırsa dayanımı yüksek olur. Ancakbu 2. sıkıştırmada priz başlamamış olmalıdır.

15. Vibratör ile beton yayılmamalıdır. Vibratör dikine olarak başlığı ile betonun içinedaldırılıp 15-20 sn. tutulduktan sonra yeri beton dolacak şekilde yavaşça çekilmelidir.Dökümde ince ve özen gereken yerleri dışardan da tokmaklanmalıdır.

16. Üst katlar dökülürken yüzeylere sızan şerbet hemen temizlenmeli. Betona ara verilecek(çift dökümlü katlar) yerler önceden tespit edilmelidir.

17. İş derzlerinde yeniden betona başlarken, önceki betonun yüzeyindeki şerbet tabakasıalınıp yüzey çentilmeli, iyice ıslatılıp yüksek dozlu bir çimento şerbeti dökülmeli ya da sunireçine aderans köprü uygulanmalıdır.

18. Dökümü tamamlanan beton en az 7-8 gün süre ile sarsılmamalı ve yüklenmemelidir. Aynısüre ile sık sık sulanmalı, yazın sürekli ıslatılan çuval, hasır vb. ile direkt güneş ve kuvvetlirüzgarların neden olacağı kuruma ve yüzey çatlamaları önlenmeli, dondan ve ilk gününyağmurundan korunmalıdır.

19. Kimyasal yüzey koruyucular kullanılırsa çuval, sulama vb. önlemlere gerek kalmaz.

Boya işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

İÇ BOYA

Son kat boya öncesi yapılması gereken işler

1. Boya ekipleri, duvar diplerinde bozuk yerler varsa perlitli alçı ile dolgu yapmalı, 4 mm. ninüzerindeki bozukluklar şantiyeye bildirilmelidir.

2. Kapı-pencere merkezlerinin mastar ve gönye kontrolleri yapılmalı, boya ekiplerinindüzeltemeyeceği bozukluklar şantiyeye bildirilmelidir.

3. Boya öncesi bütün zımparalama işlemleri eksiksiz bitirilmelidir.





20. Tamir ve yoklama işlemleri tamamlandıktan sonra son bir kontrol yapılmalı, daha sonraboya işlemine başlanmalıdır.

21. Yağmur yağması halinde dış cephe korunmalı ve uygulama yapılmamalıdır.

22. Kesinlikle tuzlu su kullanılmamalıdır.

23. Şiddetli rüzgarlarda ve çok sıcak günlerde direkt güneş altında çalışırken su ayarlarınadikkat edilmeli, seri çalışılmalı, büyük düzlükler bantlarla bölümlere ayrılmalı veya uygulamayapılmamalıdır.

24. Dış boya işleri rüzgarlı havalarda tabanca ile yapılmamalıdır.

25. Boya rengi için birkaç boyanın karıştırılması gerekiyorsa karıştırma işlemi mikserleyapılmalıdır.

Ahşap Yüzeylerin Yağlıboya ile Boyanması

26. Ahşap yüzeylerde bulunan bütün budaklar itina ile yakılmalı, tel fırça ile fırçalanmalı,bezir ile tıla edilerek ek başları macun ile kapatılmalıdır.

27. Macun iyice kuruduktan sonra, bütün yüzeyler zımpara kağıdı ile zımparanmalı, tozlarıbez ile alındıktan sonra son bir macun daha yapılmalıdır. Bu macun da kuruduktan sonratekrar yüzeyler zımparalanarak düz ve pürüzsüz hale getirilmelidir.28. Hazırlanan yüzey üzerine, bir kat astar yağlıboyadan sonra, birinci kat hazır boyasürülmelidir.

29. Birinci kat yağlıboya kuruduktan ve sıfır numara zımpara ile zımparalandıktan sonra,ikinci, üçüncü kat yağlıboya yapılmalıdır.

30. Boyalarda fırça izi görülmemelidir.

31. Kapı kanadı, pencere çerçeveleri menteşesinden çıkarılarak boyanmalı, tamamıylakuruduktan sonra yerlerine takılmalıdır.

32. Boyanacak yerlerden başka yerlere sürülen boyalar kurumadan temizlenmelidir.

33. Hazır boyanın içine kesinlikle sikatif, tutkal, gaz, benzin vb. gibi yabancı maddekatılmamalıdır. Boyanın inceltilmesi gerekli ise kutu üzerindeki tarife göre incelticikatılmalıdır.

Demir Yüzeylerin Yağlıboya ile Boyanması

34. Demir yüzeyler iyice temizlendikten sonra yüzeylere son bir sülyen sürülmeli, kuruduktansonra pürüzler tekrar zımparalanarak ek yerleri macunlanmalı, gerekiyorsa ikinci bir katsülyen ve zımparadan sonra, birinci kat yağlıboya sürülmelidir.

35. Birinci kat boya kuruduktan sonra, fırça izi gözükmeyecek şekilde itina ile ikinci kat boya

sürülmelidir.



36. Katlar kurumadan diğer bir kat yağlıboya sürülmemelidir.

Betonarme demir işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Beton dökülecek bölümde mevcut filizler var ise bunlar kir, pas ve yağ gibi yabancı

maddelerden arındırılmalıdır.

2. Donatı montajının projelere uygunluğu çap, adet, aralık ve bindirme boyları yönündenincelenmelidir.

3. Enine ve boyuna donatıların bağ telleriyle bağlanması sağlanmalı, beton dökümü sırasındadonatının kalıp içinde yer değiştirmesini önlemek amacıyla plastik veya beton pas paylarıkullanılmalıdır.

4. Demir kesme ve bükme işleri ile ilgili ekipmanların kapasiteleri ilgili mühendis ve formentarafından iyi bilinmelidir. Kesme makinasının kaçlık ve kaç adet demiri aynı zamanda

kesebileceği bilinmeli, daha fazla sayıda demiri aynı anda kesmeye çalışılmamalıdır.

5. Aynı proje paftalarının demirleri belli yerlerde stok edilmelidir. Her demir grubununüzerine o grubu tanımlayan plakalar konmalıdır.

6. Demir kesmede zayiatın minumum olacağı bir yöntem izlenmelidir.

7. Her türlü demir, stok sahasında yağmur sırasında çamur olmayacak bir yüzeyde ahşaptakozlar üzerinde istif edilmelidir.

8. Demir imalatında zayiat %2’yi aşmamalıdır. Kalan parçalar ankraj imalindekullanılabileceği gibi, kalıpların zemine tespitinde kot kazığı, beton yollarda dilatasyonçubuğu olarak kullanılabilirler.

9. Rutubetli iklime sahip olan yerlerde stok edilmiş demirlerin kısa zamanda paslanmatehlikesi vardır. Stok miktarının yüksek tutulması zorunluluğu varsa demirlerin üzeri brandaile örtülmelidir.

10. Döşeme betonu dökülmeden önce döşemeye dökülen bağ telleri temizlenmelidir.

11. Demir montajı sırasında ve sonunda kalıplar yağlanmamalıdır. Üzerine yağ bulaşmış

demirler iyice temizlenmeden kullanılmamalıdır.12. Demirler yerleştirilmeden önce kalıp ölçüleri kontrol edilmeli, demir araları ve yerlerikalıplar üzerinde işaretlenmelidir.

13. Demir bağlamada kullanılan bağ tellerinin kalıp yüzeylerine değmemesine dikkatedilmelidir.

14. İnce demirler ile döşenmiş yerlerde demirlere basıp yürünmemeli, yürümek için arayaahşap sehpalar konmalıdır.

15. Betonarme demiri projede gösterildiği şekilde bükülmeli ve bükme işi demirlerısıtılmadan yapılmalıdır.



16. Etriyeler, kendi çaplarının en az iki katı kalınlıkta bir çubuk etrafına sarılarakbükülmelidir. Diğer betonarme demirleri kendi çaplarının en az 2.5 katı kalınlık etrafındakıvrılmalıdır.

17. Betonarme demirlerinin aralıkları her iki yönde de 30 cm’den fazla olduğu zaman demirçubuklar birbirlerini kestiği her noktada bağlanmalıdırlar. Aralık 30 cm’den az olduğutakdirde bağlama bir atlıyarak yapılabilir.

18. Projedekinden başka çapta demir kullanılması gerektiğinde yeni konulacak demirlerin birkesitteki toplam alanı projede bu kesitte gösterilen demir alanından az olmamalıdır.

19. Çekme donatılarında mümkün olduğu kadar ek yapılmamalıdır.

20. Ekler şaşırtmalı ve mümkün olduğu kadar az etki alan noktalarda düzenlenmelidir.

21. Aynı kesitte yapılacak birden fazla donatı ekleri mümkün olduğu kadar az etki alannoktalarda düzenlenmelidir.

22. Hasır çeliklerin birbirine eklenmeleri, moment alan yönde iki hasırın birbiri üzerine en azüç göz aralığı, moment almayan yönde ise iki hasırın birbiri üzerine bir göz aralığıbindirilerek yapılmalıdır.

Beton işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

Beton karışım malzemeleri- AGREGA

1. Beton üretiminde kullanılacak tüm agrega bileşenlerinin elek analizleri yapılmalıdır.

2. Beton üretiminde kullanılacak agregaların ideal karışımı, kullanılacak en büyük agrega taneboyutlarına göre TS 706 da verilen referans eğrileri arasında kalacak şekilde belirlenmelidir.

3. Beton üretiminde kullanılacak agregaların özgül ağırlıkları ve su emme oranları TS 3526şartlarını sağlamalıdır.

4. Dane şekli TS 706 paragraf 1.2.3. deki değerleri sağlamalıdır.

5. Dane şekilleri mümkün olduğu kadar yuvarlak, kürevi veya kübik olmalı, yassı ve uzunolmamalıdır.

6. Dane dayanımı TS 699 şartlarını veya TS 706 paragraf 1.2.4’deki Los Angeles AşınmaDeneyi şartlarını sağlamalıdır.

7. Dane basınç direnci en az beton direncine eşit olmalıdır.

8. Dona dayanıklılık açısından TS 699 şartlarını veya TS 706 paragraf 1.2.5’deki değerlerisağlamalıdır.

9. Agregaların içindeki organik madde oranı TS 3673 şartlarını sağlamalıdır.



10. Agregaların içerisindeki zararlı maddeler toplamı hacim olarak %2’yi geçmemelidir.

11. Agregaların içindeki ince madde miktarı TS 3527 şartlarını sağlamalıdır.

12. Bütün harçlarda dere, ocak veya kırma taş kumu kullanılmalıdır. Yıkanmamış deniz kumu

ancak dolgu ve tesviye işlerinde kullanılmalıdır.

13. Agregaların özelliklerinin belirlenebilmesi için labaratuvara gönderilecek numunelerinhangi miktarda ve nasıl alınacağı, korunması, tanımlanması TS 707 şartlarına göreyapılmalıdır.

Beton karışım malzemeleri - KARIŞIM SUYU

14. Beton ve harç yapılmasında, kum çakıl gibi inşaat malzemelerinin yıkanmasında veyapılmış imalatın sulanmasında kullanılacak su temiz, berrak olmalı, kil , çamur, yağ, lağımsuyu, alkali ve asitleri ihtiva etmemelidir.

15. Karışım suyu BS 3148 veya TS 1247 madde 2.1.3 şartlarını sağlamalıdır.

Beton karışım malzemeleri - ÇİMENTO

16. Çimentonun Blaine özgül alanı, tane büyüklüğü, özgül ağırlığı, normal kıvam suyuyüzdesi, priz başlangıç ve bitim süreleri ile 7 ve 28 günlük dayanımları TS 24’e görebelirlenmelidir.

Betonun temini

17. Beton şantiyede kurulu beton santralinden veya herhangi bir hazır beton üretim tesisindenalınmalıdır. Her iki halde de beton üretimi üniversite, TCK, DSİ gibi kurumlarınlaboratuvarlarında hazırlanan beton karışım raporlarına göre yapılmalıdır. Ancak kullanılacakbeton, TS 11222’ deki beton sınıflarından herhangi birisine ait ve bu standarda göre üretimyaptığını belgeleyen bir hazır beton üretim santralinden temin edilecekse, sözleşmede debeton için özel şartlar belirtilmemişse “Beton Karışım Raporu” nun hazırlattırılmasına gerekyoktur.

Betonun taşınması

18. Sıcak iklimlerde ve beton taşıma yolunun uzun olduğu yerlerde kuru karışım yapantransmikserler tercih edilmelidir. Transmiksere verilen karışım, beton dökülecek yere kadarkuru karışım olarak gider ve burada mikserin su deposundan alınanan su karışıma eklenereksulu karışım mikserde üretilmiş olur.

19. Herhangi bir beton karıştırma sistemi yok ise, betonun karıldığı ya da betonyerden çıktığıan ile, yerine döküldüğü an arasında geçecek sürenin 20 dakikayı aşmamasına dikkatedilmelidir. Özel karıştırma aletleri ile teçhiz edilmiş kamyonla taşımalarda süre 45 dakikayıgeçmemelidir.

Betonun kontrolü



20. Beton sahasına gelen her mikser için TS 2871’e göre çökme (slump) tespiti yapılmalı vesonuçları “Beton Çökme Değerleri Formu” na işlenmelidir. Çökme değeri, onaylı “BetonKarışım Raporu”’ndaki değerinden (+,-) 2cm’den fazla olmamalıdır.

21. Toleransı aşan ölçümler olduğu takdirde ilgili inşaat mühendisi veya inşaat şefi durumdan

haberdar edilerek santralde gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır.22. Betonun mukavemeti, döküm esnasında betondan alınan numunelerin test edilmesiylekontrol altında tutulmalıdır.

23. Şartnamede belirtilen veya idare ile ortaklaşa tespit edilen beher miktar için TS 2940 ’ agöre 1set (2x3 adet) numuna alınmalıdır.

24. Alınan numunelerin üzerine 5x5 cm boyutunda kağıt etiket konmalı, etiket üzerinenumune no, tarih ve beton sınıfı yazılmalıdır.

25. Numuneler yağmura, sıcağa ve soğuğa karşı korunarak ertesi gün laboratuvara götürülüp,

kalıplarından çıkarılmalı, bakım ve kürü TS 3068 ve TS 3351’e göre yapılmalıdır.

26. Her set numunenin ilk üçü 7.gün, diğer üçü 28.gün TS 3114’e göre test edilmeli,mukavemet değerleri TS 500’e göre kontrol edilip sonuçları “Beton kalite kontrol formu” naişlenmelidir.

27. 7 günlük beton dayanımı 28 günlük dayanımın %70’inin altına düşmemelidir.

28. Kırılan numunelerin 7 günlük basınç mukavemeti “Beton Karışım Raporu” değerindendaha düşük ise ilgili sorumluya bildirilerek beton santralinde gerekli önlemlerin alınmasısağlanmalıdır. Şayet 28 günlük basınç mukavemeti düşük çıkarsa “Şantiyede uygunsuzlukkontrolü” prosedürü uygulanmalıdır.

29. Betonda, donmuş, kar ile karışmış, kırağı ile örtülmüş malzemeler kullanılmamalıdır.

Beton Dökümünün Planlanması

30. Döküm süreleri 2 saatten fazla olan veya dökülecek miktar 50 m3’ü aşan betonlar içinbeton döküm planı hazırlanmalıdır. Daha az veya kısa süreli beton işleri için ise pompa yeritespit edilmeli ve pompa operatörüne betonunu hangi sırayla döküleceği talimatı verilmelidir.

31. Geniş yüzeyli kütle betonlarıyla, uzun ve yüksek perde betonlarının döküm sürelerininuzun olması, betonun priz alarak soğuk derz oluşmasına sebep olacağından bu tür betonlarındökümünden önce basit bir kroki üzerine beton döküm planı yapılmalıdır.

32. Beton döküm planında, kaç m3 beton döküleceği, dökümün kaç saat süreceği, dökümenereden başlanacağı, hangi sırayla döküm yapılacağı, pompanın yerleşimi, döküm sırasındayer değiştirip yer değiştirmeyeceği, mikserlerin pompaya geliş-gidiş güzergahlarıbelirtilmelidir.

Beton Dökülecek yüzeyin hazırlığı

33. Beton dökülecek yüzeylerin temiz ve nemli olmasına, mevcut betonun üzerine dökümyapılıyorsa yüzeyin pürüzlendirilmiş olmasına dikkat edilmelidir.



34. Su emme gücü yüksek olan yüzeyler, beton suyunu emmemesi için beton dökülmedenönce iyice ıslatılmalıdır.

35. Hiçbir zaman donmuş zemin üzerine beton dökülmemelidir.

36. Beton dökülecek yüzeyler ve kalıpların içerisi su birikintileri, çamur, talaş, yonga, şekerlimaddeler, inşaat artıkları ve yabancı malzemelerden temizlenmelidir.

37. Kayalık olan yerlerde, gevşek parçalar kaldırılmalı, kaya yüzeyleri yüksek basınçlı hava-su karışımı ya da ıslak kum fışkıran araçlar, çok sert süpürgeler ve kazmalarlatemizlenmelidir.

Betonun dökümü

38. Beton dökümü sırasında kalıpların stabilitesi sürekli kontrol edilmelidir.

39. İki tabakanın dökümü arasındaki zaman 90 dakikayı geçmemelidir.

40. Beton serbest olarak 1.5 mt yüksekliğin üstünden dökülmemelidir.

41. Mikserdeki betonun çökme değeri olması gerekenden az ise betona kesinlikle sukatılmamalıdır. Bir miktar katkı ilavesiyle istenilen çökme değerine ulaşıldıktan sonradöküme başlanmalıdır.

42. Beton, oluk yardımı ile dökülecek ise ve eğim çok fazla ise oluğun yer yer paletlerleteçhiz edilmesi, kısa parçalarla imal edilip sık sık yön değiştirilerek betonun hızının kırılmasıya da beton döküldüğü yerde bir daha karıştırılması temin edilmelidir. Boru kullanılacaksaborunun alt ucu dökülmüş beton içinde bulundurulmalı ve boru her zaman dolu olmalıdır.

43. Betonun gecikmesi halinde bazı yerler prizini alabilir. İkinci tabakaların bu yüzeyekaynaması için priz alan yüzey, basınçlı su ile ya da tırmıkla çakılların üst yüzeylerigörününceye kadar temizlenmelidir.

44. Betonda ek yerleri momentlerin en az olduğu yerlerde beton 45 derece eğimli ya da dişliolarak bırakılmalıdır.

45. En az +3 C ye kadar herhangi bir tedbir alınmadan beton dökülebilir.Pompa ile beton dökme

46. Pompa betonu bir takım özelliklere sahip olmalıdır. Örneğin, beton slampı 8 ile 10 arası,çimento dozu minumum 250 kg/m3, en iri malzeme 30 mm, kum miktarı istenen mukavemetegöre maksimum, beton malzemesinde toz ya da kil miktarı şartnamedekilerden az, pompayaverilen beton prizine başlamamış, beton çok iyi karışmış ve uniform yapıda olmalıdır.

47. Pompa ile beton dökümüne başlamadan önce 0.5 m3 kadar kumlu çimento ile sulu birkarışım pompaya verilmelidir.



48. Betonlama sonunda veya devam eden betonlarda, vardiye değişimlerinde beton pompasıiyice temizlenmelidir.

49. Sabit beton pompasının boruları sık sık kontrol edilmelidir. Zamanla boru ağızları aşınırve beton boru içinde hareket ederken ek yerlerinden su sızar, bu betonun akışkanlığının

azalmasına dolayısıyla boruların sık sık tıkanmasına neden olur.

50. Sabit pompada mümkün olduğu kadar az dirsek kullanılmalıdır. Dirsekler yük kaybınıartırır. Çok aşınan borular mutlaka değiştirilmelidir.

51. Kullanılacak betoniyer su ayar tertibatlı olmalıdır.

52. Betoniyer ile karıştırmada, ikinci bir karışım konmadan önce betoniyer tamamıylaboşaltılmalı, iş bittiği ya da durdurulduğu zaman içi iyice temizlenmelidir.

Su içinde beton dökme

53. Su içinde beton dökümlerinde, suda dalga ve akım olmamasına dikkat edilmelidir.

54. Su içinde beton dökümlerinde tabanda kaynak suyu çıktığı takdirde beton dökümüne zararvermeyecek şekilde önlem alınmalıdır.

55. Su içinde beton dökümlerinde içinde beton dökülecek suyun ısısı 10 derecenin altınadüştüğünde dökülecek beton en az 300 dozajlı olmalı ve dışarıda her doza fazla olarak 50 kgçimento ilave edilmelidir.

56. Deniz suyu etkisinde olan betonlarda deniz suyunun kimyasal etkilerine dayanıklı çimentokullanılmalıdır.57. Projesinde 200, 250 dozajlı olarak gösterilen beton kısımlar deniz suyunun etkisindekalıyorsa, bu betonlar 300 dozajlı olarak dökülmelidir.

58. Alkali ve sülfatlı suların ve zeminin etkisi altında kalan betonların dökülmesinde, betondökümü bittikten 72 saat sonrasına kadar bu maddelerin beton yüzeyine değmemesisağlanmalıdır. Bu gibi durumlarda alkali ve sülfatlı suların ve zeminin kimyasal etkisinedayanıklı çimento kullanılmalıdır.

Betonun yerleştirilmesi

59. Vibratörle sıkıştırmada betonun homojenliğinin bozulmamasına dikkat edilmeli ve işinönemine göre özel şartnamesinde vibratörün frekans adeti tespit edilmelidir.

60. Vibratörler beton yayma işinde kullanılmamalı, vibratör tutulan yüzeye bir daha vibratörtutulmamalıdır.

61. Vibratör donatıya değmemeli, aksi takdirde vibratör kafası sık sık arızalanacak ve donatıtitreşimi, donatı ile betonun aderansını azaltacaktır.

62. Kitle betonlarında vibratörlenen noktalar yaklaşık 50 cm aralıklı ve şaşırtmalı olmalı,

aralıklar vibratörün etki alanının çapından büyük olmamalıdır.



63. Vibratör tabana dik olarak daldırılmalı, tabana hafifçe değdirilmeli ve dik olarak yavaşçaçıkarılmalıdır.

64. Beton içinde hava kabarcığı çıkışı çok azalıncaya kadar beklenmelidir. Ancak betonunüstünün sulanmasına izin verilmemelidir.

65. Beton kat kat döküldüğünde vibre edilmiş katların kalınlığı titreşim aletinin iğneuzunluğunun yarısına eşit olmalıdır.

66. El ile sıkıştırmada tabaka kalınlığı 15cm’den fazla olmamalıdır.

67. Vibre edilen ve prizi başlayan betonlar tekrar vibre edilmemelidir.

68. Gömülü parçaların çevresindeki beton dökümüne özen gösterilmelidir. Bazı durumlardakalıbın arkasından plastik tokmakla vurularak betonun yerleşmesine yardımcı olunmalıdır.

69. Döşeme ve kaplamalarda mümkünse satıh vibratörü kullanılmalıdır.

70. Döşeme, radye temel gibi geniş yüzeyli betonlar döküldükten sonra beton yüzeyinçatlamaması için en az iki defa mala ile perdah çekilmelidir. Birinci kat beton taze iken, ikincikat ise beton priz alırken çekilmelidir. Hava çok rüzgarlı veya çok sıcak ise üçüncü vedördüncü kere perdah çekilmelidir.

Betonun korunması

71. Beton dökümünden sonra, betondaki rötre (büzülme) çatlaklarının oluşmasını önlemek vebeton mukavemetinin daha yüksek seviyede tutlmasını sağlamak amacıyla, beton içindeki sukaybı düşük seviyede tutulmalıdır.

72. Beton dökümünün bitiminden takriben 12 saat sonra kür işlemine başlanmalıdır.

73. Hava sıcaklığının 40 C civarında olması durumunda ıslak çuvallarla beton yüzü örtülerekkür yapılmalı ve çuvalların sürekli ıslak tutulması sağlanmalıdır. Bu tür kür 4-6 gün aralıksızdevam etmelidir.

74. Su ile yapılan kür işlemi yaz aylarında güneşin kuvvetli olmadığı sabah ve akşamlarıyapılmalıdır. Öğle zamanı betonun sulanması betonun çatlamasına neden olacaktır.

75. Beton yüzeyinde bir film tabakası oluşturarak suyun buharlaşmasına engel olan parafinesaslı püskürtme malzemeler ile kür uygulamasında, yüzeye üniform püskürtme yapılmasınadikkat edilmelidir.

76. Çuval, teliz, polietilen şilte ve benzeri su emici veya su tutucu malzemeler ile küruygulamasında kür süresi şartnamede belirtilmemişse portland çimentolar için 14 günalınabilir.

77. Beton, dökümünden itibaren 7 gün süre ile her türlü titreşimden korunmalıdır.

78. Beton 7 gün süre ile nemli tutulmalı, üzeri çuval, kum, hasır ve benzeri bir malzeme ileörtülerek sulanmalıdır.



79. Perde betonları döküldükten sonra kalıplar birkaç gün sökülmeyecek ise mutlakagevşetilip su püskürterek kür yapılmalıdır.

Beton yüzey tamiri

80. Kalıpların sökülmesinden sonra yüzeyler kontrol edilmelidir. Betonun ulaşmadığıboşluklu kısımlar, betonda segragasyon olan kısımlar, beton şerbetinin kalıptan dışarı sızdığıyüzeyler, kopan, söküm sırasında parçalanan kenarlar, çatlamış veya dökülmüş yüzeylerintespiti için kalıpların sökülmesinden sonra beton yüzeyleri kontrol edilmelidir.

81. Bu yüzeylerde onarım yapılmadan önce gevşek parçaların uzaklaştırılması, sağlam yüzeyeulaşılması gereklidir. Sağlam yüzeye onarım malzemesi uygulamadan önce, yüzeyin, su,buhar veya hava ile temizlenmesi gerekir. Yüzey mutlaka pürüzlü olmalıdır.

82. Beton tamirinde yüzey üzerine önemli yükler gelmiyorsa sadece çimento bazlı onarım

harcı kullanılmalıdır. Nemli yüzeye önce aderans arttırıcı çimento bazlı astar tabakası, sonrada tamir harcı uygulanmalıdır. (Sika Mono Top 620 gibi)

83. Beton tamirinde yüzey üzerine gelen yük fazla olduğu taktirde yüksek mukavemetliçimento bazlı onarım harcı uygulanmalıdır. (Sika Mono Top 604 gibi)

84. Beton tamirinde yüzey üzerine büyük yükler, darbeli, titreşimli yükler geldiğinde veyaonarım bölgesinin çok ince veya çok küçük olması durumunda epoksi tamir harçları (Sikadur31, 41 gibi) kullanılmalıdır.

85. Gömülü parçaların yerleştirilmesinden sonra kenar boşluklarının doldurulmasında dagenleşme özelliği olan çimento (Sika Grout 210,214 gibi) veya epoksi tamir harçlarıkullanılabilir.

86. Sızma, terleme şeklinde ise beton içine kristalize olarak işleyen çimento bazlı sızdırmazlıkmalzemesi (Xypex Consantre gibi) kullanılmalıdır.

87. Sızma akıntı şeklinde ise çabuk priz alan malzemeler kullanılmalıdır. (Çimento harcı içineSika 4a veya Sika 2 katılabilir.) Daha sonra yüzey, beton içine işleyerek kristalleşen çimentobazlı malzemeler ile sızdırmazlığa karşı 2 kat kaplanmalıdır.

Atıksu ve yağmur suyu tesisatlarında dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Kazı kesitine uygun hendek açılmalıdır.

2. Hendek kazısında durum ve şartların gerektirdiği iksalar yapılmalıdır.

3. Kazıdan çıkan malzemenin fazlası saha dışına taşınmalı, tekrar geri dolgu kısmı hendekkenarına stoklanmalıdır.

4. Yağışlar ya da başka sebeplerle inşaat çukuru ve hendek içerisine akıp herhangi bir hasarve kaza yapabilecek sulara karşı gerekli tedbirler alınmalıdır.



5. Açılan hendek boyunca gerekli olan ikaz bantları, levhaları, yol geçişleri için emniyettedbirleri alınmalıdır.

6. Hendek kazısı tamamlandıktan sonra kot kontrolleri yapılmalı sonra bir sonraki aktiviteyegeçilmelidir.

7. Boru altı tabi zemine oturmamalı altına yatak malzemesi serilmelidir.

8. Kullanılacak boru ve contalar, standartlara uygun olmalıdır.

9. Beton muflu boruların birleştirilmesinde standartlara uygun contalar kullanılmalıdır.

10. Boruların sızdırmazlık deneyi, iki baca arasına baca yüksekliğine kadar su doldurmaksureti ile yapılmalıdır.

11. Sızdırmazlık testi olumsuz çıktığı taktirde kaçaklar giderilip tekrar deney yapılmalıdır.

12. Çalışma olmadığı zamanlarda boru ağızları uygun malzeme ile kapatılmalıdır.

Asansor işletme testinde dikkat edilmesi gereken hususlar

Mekanik Aksam Montajı Fiziki Kontrolü:

1. Hız regulatörü kablo bağlantıları ve mekanik bağlantılarının genel durumunun gözlekontrolü yapılmalıdır.

2. Nihai sviç kablo bağlantısı ve mekanik bağlantı kontrolü yapılmalıdır.

3. Halatlar projesine uygun mu, deformasyon ve kopukluk var mı, kabin ve karşı ağırlıkbağlantıları uygun yapılmış mı klemensler tam sıkılmış mı kontrol edilmelidir.

4. Raylar terazisinde ve proje ölçüsündeki yerinde mi, kesitleri uygun mu, ek yerleri düzgünyapılmış mı, perde duvarlarla bağlantılar tam ve usulüne uygun yapılmış mı kenetler düzgünmü, kontrol edilmelidir.

5. Denge zinciri projesinde belirtilen kesit ve ölçülerde mi, bağlantıları tam yapılmış mıkontrol edilmelidir.

6. Karşı ağırlıklar projesi doğrultusunda motora aşırı yük bindirmeyecek şekilde yeterliağırlıkta konulmuş mu kontrol edilmelidir.

7. Paraşüt mekanizması kontrol edilmelidir.

8. Aşırı yük mekanizması mekanik bağlantı ve kablo bağlantıları kontrolü yapılmalıdır.

9. Makina-motor grubu çelik konstrüksiyon, kablo bağlantıları, mekanik bağlantılar,takozların yeterlilik ve düzgünlük kontrolü, proje verilerine uygunluk kontrolü yapılmalıdır.

10. Kapıların genel durum ve terazi kontrolü, amortisör mekanik bağlantı kontrolüyapılmalıdır.



11. Kuyu dibi amortisörleri mekanik bağlantı ve son kontrolü yapılmalıdır.

12. Paten yağdanlıkları kontrolü yapılmalıdır.

13. Kuyu duvarına kenetler vasıtası ile mesnetlenen rayların ankraj bağlantıları kontrolüyapılmalıdır.

Elektrik Akasamı Kontrolü :

14. Kumanda panosu projesine göre iç dizayn, elektrik ve mekanik bağlantıları kontrolüyapılmalıdır.

15. Röle, elektronik pano içi, asansörün hangi katta olduğunu gösterir kat göstergesinin,işlevselliği, bağlanması ve proje verilerine göre kontrolü yapılmalıdır.

16. Kablo, klemens, civata bağlantılarının düzgünlüğü proje ve etiketlerine uygunluğu kontroledilmelidir.

17. Flexible kablo ve buton bağlantı kablolarının bağlantıları ve yeterli yedek olup olmadığıkontrolü yapılmalıdır.

18. Makina motor dairesindeki tüm mekanik aksamın bina topraklama hattına bağlantısıkontrolü yapılmalıdır.

Asansörün çalışması ve emniyet sistemleri kontrolü:

19. Kat kabin kapısı açık halde iken asansöre kumanda verilse bile asansör hareketetmemelidir.

20. Asansör hareket halinde iken herhangi bir kattaki kapı açılmamalı, şayet emniyet anahtarıile kapı açılırsa asansör hemen durmalıdır.

21. Kabin içi stop butonu, alarm butonu ve interkom sistemi kullanılarak çalışması kontroledilmelidir.

22. Enerji kesilse dahi, kabin içi aydınlatma, emniyet açısından çalışır durumda olmalıdır.

23. Kabin içi kumanda butonlarının çalışması kontrolü yapılmalıdır.

24. Kat kapıları açıldığında sürtme, sert açılma olmamalı, kapılar sert kapanmamalıdır.

25. Aşırı yük ayar kontrolü yapılmalı, maksimum taşıma kapasitesi üzerindeki aşırı yükleasansör hareket etmemelidir.

26. Halat kopması, klemens gevşemesi, halat kurtulması, gibi nedenlerle, asansörün normalhızının üstünde seyir etmesi halindeki durumlara karşı konulan paraşüt sisteminin çalışması,normal hızın üstünde bir hız sağlayacak aldatmacalar yapılarak (hız regratörü halatının yan

yuvaya kaydırılması gibi) kontrol edilmelidir.





11. Sık sık dağıtımı yapılacak malzemeler en kolay alınacak yerlere konmalıdır.

12. Depolama esnasında yangın söndürme cihazlarının, yangın koridorlarının ve yangıntahliye kapılarının önünün kapanmamasına dikkat edilmelidir.

13. Her depo için iki kapı anahtarı bulundurulmalıdır. Anahtarın biri ambar yöneticisinde,diğeri bağlı olduğu birimin odasında camlı dolap içinde bulundurulmalıdır.

14. Depolar temiz tutulup, havalandırılmalıdır.

MALZEMENİN KORUNMASI VE SAKLANMASI

15. Malzemeler tabiat ve çevre şartlarına göre korunmalıdır.

16. Sıcak, soğuk ve dondan etkilenen malzemelerin konacağı depolarda gerekli yalıtımtedbirleri düşünülmelidir.

17. Boya ve benzeri malzemeler sıcak ve rutubetten uzak yerlerde muhafaza edilmelidir.

18. Boyaların uzun süre aynı şekilde durması çökelmeye yol açacağından belli zamanlardatenekeler ters-yüz edilmelidir.

19. Keresteler güneşten korunacak şekilde depolanmalıdır.

20. Çimento torbaları alttan ve yanlarından su almayacak şekilde üstü kapalı olarak, ilk girençimentoların ilk olarak çıkabileceği bir düzende ve üst üste 6 torbadan fazla olmayacakşekilde saklanmalıdır.

21. Çimento, beton veya taş zemin üzerine konursa rutubetin etkisiyle bozulabileceğinden,çimento ambarlarının döşemeleri adi ahşap döşeme ile kaplanmalıdır.

22. Periyodik bakım gerektiren malzemelerin periyodik bakımları yaptırılmalıdır. (Yangınsöndürme cihazları vb.)

23. Ambarların fiziki emniyeti için yeterli miktarda bekçi görevlendirilmelidir. Çalınmayakarşı makul emniyet önlemleri alınmalıdır.

24. Depo sahaları yeterli şekilde aydınlatılmalıdır.25. Pas kontrol programı oluşturulmalıdır.

26. Herhangi bir malzemede paslanma görülünce olay rapor edilip, paslanmaya karşı alınacakönlemler teknik ekibin tavsiyesi ile uygulanmalıdır.

27. Yangın güvenliği programı oluşturulmalıdır.

28. Hiçbir malzeme elektrik prizlerinin ve aydınlatma lambalarının 1 m’den daha yakınınakonmamalıdır.

29. Depolardaki elektrik tesisatı sık sık kontrol edilerek arızalar giderilmelidir.



30. Depoların içine ‘Sigara İçilmez’ levhaları konulmalı, sigara içilmesine müsaadeedilmemelidir.

31. Ambar güvenlik önlemleri, yangın talimatı, malzemenin depolanması ve işletmeye

teslimine ilişkin talimatlar ambar yöneticisi tarafından hazırlanıp uygun yerlere asılmalıdır.

GELEN VE GİDEN MALZEMENİN KONTROLÜ

32. Kantar ve diğer ölçü aletlerinin kalibrasyonu yapılmalıdır.

33. Gerekli malzemeler kantar kontrolünden geçirilmelidir.

34. Şantiye dışına çıkan malzeme ve ekipman kontrol edilmelidir.

35. İrsaliyelerde malzemeyi teslim alanların imzası mutlaka bulunmalıdır.

36. Ambara gelen malzeme miktarı sipariş miktarı ile karşılaştırılmalı, siparişten fazla gelenmalzemeler tespit edilip iade edilmeli, az gelen malzemeler içinde ek talepte bulunulmalıdır.

37. Ambar sorumlusu dış atölye imalatı için sevk edilen malzemelere irsaliye düzenlemeli,malzemenin geri dönüşünde yeni kod ve yeni ortalama birim fiyatı ile giriş yapmalıdır. Tümbu işlemler muhasebe departmanı ile koordineli yapılmalıdır.

38. Şantiye dışına çıkan her malzeme için altı suret irsaliye tanzim edilmelidir. Malzemeninşantiye dışına çıkış nedenleri genellikle imalat, tamir veya satıştır. İrsaliye suretlerinindağıtımı aşağıdaki gibi olmalıdır.

1. Alıcı nüshası2. Gönderen nüshası3. Ambar nüshası4. Muhasebe nüshası5. Nakliyeci nüshası

39. İrsaliye, kıymetli evrak olarak işlem görür. Hiçbir zaman imzalanmış boş irsaliyeverilmemelidir.

40. Malzeme, tamir maksadı ile şantiye dışına çıkarılıcaksa, çıkış işlemleri irsaliye ileyapılmalıdır. İrsaliye teslim alan personele imzalatılarak, tamirde bekleyen malzemelerklasöründe takibe alınmalıdır. Malzeme tamirden döndüğünde irsaliye tamirde bekleyenklasöründen çıkarılarak klase edilmelidir. Gönderme sırasında malzeme ile birlikte gönderilenavadanlık ve dökümanlar irsaliyeye ilave edilmelidir.

41. İrsaliye üzerinde kazıntı silinti yapılmamalıdır.

42. İrsaliyede yanlışların üzeri ince bir çizgi şeklinde çizilirse okunaklığın bozulması önlenir.Düzeltme yapılırken bilginin doğrusu, mümkünse aynı satıra, değilse üzerine yazılır.Düzeltmenin sebebi irsaliyenin arkasına not olarak düşülmelidir.

AMBAR KAYITLARININ TUTULMASI



43. Ambar giriş çıkış kayıtları tutulmalı ve bu kayıtlar yeterli detayı içermelidir.

44. Taşaron malzeme çıkış kayıtları yeterli detayda tutulmalıdır.

45. Ambardaki malzemenin parasal ve miktarsal değeri her an görülebilmelidir.

46. Ambar evraklarında imzalar tamam olmalıdır.

47. Ambar kayıtlarındaki malzeme miktarı ile ambardaki mevcut malzeme arasındafarklılıklar olmamalıdır.

MALZEME GİRİŞ VE ÇIKIŞLARI

48. Ambar malzeme giriş ve çıkış prosedürü oluşturulmalı ve bu prosedüre uyulmalıdır.

49. Ambar malzeme giriş çıkışı için bilgisayar ortamından yararlanılmalıdır.

50. Ambar çıkışlarında imza yetkisi yazılı olarak belirlenmelidir.

51. Ambar ve depolarda ‘ilk giren malzeme, ilk çıkan malzeme olmalıdır’ prensibiuygulanmalıdır.

52. İmalat için ambarda mal talep edildiğinde, talep edilen miktar planlanan miktarıgeçmemelidir. Fişte takip edilen miktar planlanandan fazlaysa, fazlalığın verilebilmesi içinŞantiye Müdürü’nün fiş üzerinde onay parafı bulunmalıdır.

53. Çıkış emir fişi düzenlemeye yetkili personel, çıkış emir fişlerindeki miktar hanesininonaylanmış metrajlardan fazla olmamasına dikkat etmelidir.

54. Ambar sorumlusu teorik çıkış yapılan malzemeleri stokla karşılaştırarak takip etmelidir.

55. Teorik çıkışlarda ‘planlanan-gerçekleşen’ farkı varsa, farkı araştırmak için teknik personeltayin edilmeli, gerekiyorsa metraj kontrolü yaptırılmalı ve icap ediyorsa tesellümle ilgili kapıkayıtlarının kontrolü, tartı kontrolü, teorik sayım gibi ilave emniyet tedbirleri aldırılmalıdır.

56. Malzeme giriş çıkışlarında kalite kontrol ve muayene prosedürleri kapsamında gereklikontroller yapılmalıdır.

57. Özel itina gerektiren malzemelerin indirme-bindirme işlemleri teknik personelsorumluluğunda yapılmalıdır. Bu sorumluluk ambar personeline devredilmemeli; kazalara,can kaybına, yaralanmalara ve malzeme hasarlarına sebep olmamak için uygun ekipmanınseçimi ve seçilmiş ekipmanın doğru kullanılması teknik personel sorumluluğunda olmalıdır.

58. Yanıcı ve yakıcı malzemelerin tesellümleri için ayrılmış sahalarda ilave emniyetönlemleri, ambar sorumlusunun takibinde ve gözetiminde alınmalıdır. Bu sahalar şantiyeninkuruluş aşamasında belirlenmelidir.



59. Yanıcı ve yakıcı malzemelerin tesellüm sahaları belirlenirken, bu sahaların diğer stoksahalarından, yakıt tanklarından ve yüksek gerilim hatlarından en az 100m. uzak olmasınadikkat edilmelidir. Bu sahalarda yeterli yangın söndürme cihazları ile su havuzu, kum havuzugibi ilave yangın önlemleri alınmalıdır.

60. Teslim alınan malzeme ile ilgili gerekli dökümanlar yoksa veya eksikse sırasıyla aşağıdakiişlemler yapılmalıdır.• Eksik dökümanlar ikmal birimine bildirilmelidir.• Fax vb. gibi yöntemlerle gerekli dökümanlar temin edilmelidir.• Tesellüm; fax, fotokopi ve bunun gibi kanunen geçersiz evraklarla yapılmış ise evraklarınaslı gelince fax, fotokopi vb. gibi evraklar asıllarına iliştirilerek işleme konmalıdır.

STOK SAHALARI

61. Ambarın dışında korunacak malzemeler için stok sahası hazırlanmalıdır.

62. Stok sahasının çevresine drenaj yapılmalı ve yangın, sel, hırsızlık gibi olumsuz tabiat veçevre koşullarına karşı korunmalıdır. Gerekiyorsa bu alan telçit ya da benzeri elemanlarlakoruma altına alınmalıdır.

63. Stok sahaları malzemelerin taşıt veya iş makinası ile çarpılmalarına ya da ezilmelerineneden olmayacak alanlar olmalıdır.

64. Açık saha depolarında ana koridorlar forklift ve araçların geçişine müsaade edecekgenişlikte olmalıdır.

65. Malzemeler doğrudan toprakla temas ettirilmemelidir.

66. Açık saha depolarında su tesirinden ve güneş ışınlarından korunmak için malzeme üzerleribranda veya naylonla örtülmeli, rüzgarda uçmaması için bu örtüler bağlanmalıdır.

67. Açık ambarda depolanan malzemelerin uygun yerlerine küçük saç levhalar bağlanarakmevcut malın kodu ve ismi bu levhaların üzerine işlenmelidir.

İŞİ BİTEN MALZEMELER

68. Hurdaya ayırma prosedürü uygulanmalıdır.

69. İade, hurda, tamirlik ve konsinye yerleri belirlenmeli ve bu yerler amaçlarına uygunolarak kullanılmalıdır.

70. İşi biten atıl ve fazla stoklar rapor edilmelidir.

71. Malzemelerin kullanım süreleri kontrol edilmeli ve kullanım süreleri geçen malzemelerinambarda yer işgal etmelerine izin verilmemelidir.

72. Hasarlı ve bozuk malzemeler için tutanak hazırlanmalıdır.

73. 3 aylık boşa çıkan ekipman listesi mevcut olmalıdır.



74. Uzun zaman hareket görmeyen malzemelerle arızalı, hurdaya ayrılmış malzemeler,ambardaki malzeme sirkülasyonunu engellemeyecek şekilde, ambarın ayrı bir kısmındasaklanmalıdır.

MALZEMENİN ZİMMETLENMESİ

75. Çalışan personele ve işçiye malzeme zimmeti yapılmalıdır.

76. İşten ayrılan personelden veya işçiden zimmetli mallar geri alınmalı, eksik malzemelervarsa bunlar için tutanak hazırlanıp, malzemenin tutarı personelin veya işçinin maaşındankesilmelidir.

77. Palet, kafes vb. depolama malzemeleri tesellüm esnasında teslim alan personele zimmetleteslim edilmelidir. İş bitiminde sağlam ve noksansız geri alınması sağlanmalıdır.

ŞANTİYE İÇİ SEVKİYAT

78. Ambar ve stok sahası dışında malzeme indirilme noktaları belirlenirken bu yerlerinmalzemenin en iyi şekilde korunabileceği, diğer imalatları engellemeyeceği ve olabildiğinceimalat yerine yakın yerler olmasına dikkat edilmelidir.

79. Eşanjör, kazan, brülör, hidrafor gibi ağır ve hassas malzemeler nakliye araçlarındanindirilirken veya bindirilirken hasara uğramamaları için önlemler alınmalıdır.

80. Şantiye içi malzeme sevkiyatında malzeme zayiatının olmamasına özen gösterilmelidir.

81. Tuğla, kiremit, gazbeton, eternit gibi malzemeler mümkün olduğunca kullanılacaklarıyerlere yakın olarak stoklanmalıdır.

DEMİRBAŞ MALZEMELER

82. Şantiyedeki demirbaş malzemenin ayrı bir listesi tutulmalıdır. Bu liste belli zamanlardagüncelleştirilmeli ve listedeki malzeme ile şantiyedeki mevcut arasında farklılıklar varsabunların nedenleri araştırılmalıdır.

83. Demirbaş malzeme çıkışlarında zimmet fişi tanzim edilmelidir.

84. Demirbaş malzemenin Firma personeli dışında teslimatı şantiye müdürünün onayı ileyapılmalıdır.

85. Demirbaş malzeme talep edildiğinde, talep eden yetkilinin malzemeyi sipariş edenpersonel olup olmadığı ambar sorumlusu tarafından kontrol edilmelidir. Eğer talep edenlesipariş eden personel aynı kişi değil ise, sipariş sahibinin yazılı onayı alınmalıdır.

86. Demirbaş malzemeye ait bakım bilgileri, avadanlıkları ve bütünleyici bakım malzemeleridemirbaş malzeme ile birlikte verilmelidir. Malzeme, özel bakım ve çalıştırma talimatlarıgerektiriyorsa, ilgili teknik birimlerden yardım alınarak tatbiki eğitim yapılmalıdır.

STOK KONTROL



87. Uygun bir stok kontrolü yapılabilmesi için malların özelliklerine göre sınıflandırılması, busınıflandırmaya uygun kodlandırılması ve her malzemenin bu kodları belirten yer bulmakartları ile işaretlenmesi yapılmalıdır.

88. Malzeme hareketlerinde her işlem kabul edilmiş belgelerle belgelenmeli ve her belge

yetkililerce onaylanmalıdır.

89. Hazırlık safhasında temini yapılacak bütün malzemeler için malzeme özellikleri, teminsüreleri, bu malzemelere ait stok seviyeleri ve sipariş tarihleri belirlenmelidir.

90. Ambar sarf malzemelerinin siparişi ve alımı için prosedür oluşturulmalı, asgari-azami stokseviyesi tespit edilmeli ve bunlara uyulması sağlanmalıdır.

91. Başlangıçta sisteme tarif edilen asgari stok seviyeleri iş bitimine yakın kaldırılmalı veyarevize edilmelidir.

92. İşin planlama safhasında lojistik faaliyetler ve buna ait işlemler planlanmalı, bu işlemlerinnasıl yapılacağı iş yapım metodu’nda belirtilmelidir. Özellikle malzeme planlamasında hangimalzemeler seviyesinde takip yapılacağı planlama safhasında belirlenmelidir.

93. Stoklardan çıkan her malzeme için Çıkış Fişi tek suret halinde düzenlenmeli ve çıkış işlemi ile ilgisi bulunanan belgeler ekinde olmak üzere muhasebe departmanınagönderilmelidir.

RAPORLAR

94. Aşağıda dökümü yapılan raporlamalara istenildiği zaman ulaşılabilmeli, raporlarınyönetimde araç olarak kullanılabilmesi için içerdiği bilgilerin güncel ve doğru bilgiler olmasıtemin edilmelidir.

• Siparişten kaynaklanan fiyat farklarına göre, Malzeme Hareketleri Giriş Raporu• Siparişten kaynaklanan fiyat farklarına göre, Malzeme Hareketleri Çıkış Raporu• Malzeme Girişleri Raporu• Malzeme Çıkışları Raporu• Stok Envanter Raporu• Satıcı Firma Kataloğu• Malzeme kod Kataloğu

• Gelmeyen Siparişler Raporu• Satınalma Planı Raporu• Faturasız Tesellümler Raporu• Teorik Düşümü Yapılmayan Malzemeler Raporu• Cari Hesap Kodları Raporu• Envanter Fatura Raporu• Faturalı Çıkışlar Raporu• Günlük Malzeme Hareketlerinin Muhasebe Aktarım Raporu

DİKKATE ALINACAK DİĞER HUSUSLAR

95. Malzemeli uzman ekibin şantiyeden çıkışı kontrol edilmelidir.



96. Eldiven, çizme gibi sarf malzemelerinin ambardan yenisi verilmeden önce eskikullanılamayacak durumdaki malzemelerin ambara iadesi sağlanmalıdır.

97. Siparişlerde zayiat oranları hesap edilmelidir.

98. Sene sonunda sayım komisyonu oluşturularak ambar sayımları yapılmalı, eksikler içinkayıp tutanağı hazırlanmalıdır.

99. Depolama hizmetlerinde kullanılmak üzere yeterli sayı ve kapasitede forklift, taşımaarabaları, tartı aletleri, paletler, malzeme kutuları, naylon poşetler, pas kontrolü için koruyucumalzeme ve karışımlar mevcut olmalıdır.

100. Onaylanmış metrajlardan fazla mal verilmesi durumunda metraj ve zayiat kontrolu içinambar sorumlusu planlama departmanını uyarmalıdır.

101. Kıymetli malzeme listesi hazırlanmalıdır.

102. Ambarda yapılması gereken işlerle ilgili, prosedürler ve yayınlar dosyalanıpsaklanmalıdır.

BETONARME DEMİRİ İHZARAT VE HAZIRLAMA SAHASI

103. Bu sahada yağmur suyuna karşı drenaj yapılmalı, sahanın yüzeyi hafif balıksırtı veya birtarafa eğimli hazırlanmalıdır.

104. Her çapın stok edildiği yer ayrı olmalıdır.

105. Demir hazırlama-bükme işinin verimli yapılabilmesi için stok sahası ile birlikte demirhazırlama sahası da vincin etki alanı içinde olmalıdır.

106. Stok yerindeki stoklama, proje ve/veya ünite numarasına göre yapılmalıdır. Demirgruplarının üzerine nereye ait olduklarının gösterir plakalar iliştirilmelidir.

107. Stok yerinin yol kenarında olmasına dikkat edilmeli, bu şekilde yükleme işlemikolaylaştırılmalıdır.

108. Demir kesme ve bükme makinalarının bulunduğu yer bir sundurma altında olmalı,

yağmurlu havalar demir hazırlama işlemini aksatmamalıdır.109. Çok ileriki bir zamanda kullanılacak demirler önceden hazırlanmamalıdır. Böylece hemstok miktarının gereksiz artışı önlenir hem de proje değişikliklerinin neden olabileceği zararen aza indirilir.

110. Demir ihzarat programı iş programına uygun olmalıdır.

111. Demirler ahşap takozlar üzerine istif edilmeli, toprakla temasları olmamalı ayrıca kendiağırlıkları ile deforme olmamalıdır.





17. Vida sıkıcılarının ayarları vida başı 1 mm. gömülü kalacak şekilde yapılmalıdır.

18. Alçıpan yüzeylerde 4 metrelik mastarlarla yapılacak kontrollerde kabul edilebilecek hataoranı ± 3mm olmalıdır.

19. Kapı, pencere merkezleri gönyesinde yapılmalıdır.

20. Özellikle asma tavan yapımı sırasında ve diğer uygulamalarda tekerlekli ve tekerleklerisabitlenen sehba ile çalışılmalı, şap yüzeyinin aşınması önlenmelidir.

Documents

şantiyede dikkat edilecekler