DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ

KULLANIRKEN DİKKAT

EDİLECEKLER!

Elif EMEKTAR

2012, Ankara

FORM MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ.Cihan sok. No: 37/12 Sıhhiye Ankara

(312) 2 32 32 11 www.formmusavirlik.com

“form müşavirlik tarafından sizin için üretilmiştir. lütfen paylaşmayınız”

ÜRÜN TANIMLARI

4 yerde geçen ürün tanımları birbirleri ile aynı olmalıdır.

Kapasite raporu

Dahilde işleme izin belgesi

İhracat beyannamesi

İhracat faturası (SIP vs. programlardaki isimler)

BİRİM KULLANIMLAR

Belge kapsamında ihraç edilen ürünün üretimi sırasında kullanılan

hammaddenin birim kullanımları hatalı olmamalı.

Kapasite raporundaki birim kullanım, fiili üretimdeki birim kullanım ile;

belgedeki birim kullanım da kapasite raporundaki birim kullanım ile uyumlu

olmalıdır.

EKSPERTİZ RAPORU

Belgelerde ekspertiz raporu şartı olmaması sağlanmalıdır. Çünkü ekspertiz

raporu hem sakıncalı (eksper raporunun belge fiili durumuna uymaması ya

da belge süresi dışında alınması ciddi sorundur), hem maliyet artırıcı

(eksper harçları vs) hem de her defasında sanayi odası eksperlerinin

işletmeyi incelemelerine yol açar.

Buna rağmen eğer belgede ekspertiz şartı varsa, süresi için ilgili rapor

alınmalıdır. 2

YERLİ ALIMLAR

Belge kapsamında yerli alım yapılmalıdır. Yerli alım maliyet azaltıcı

bir argümandır. Yerli alımda hem KDV muafiyetinden yararlanılabilir

hem de hammadde satıcılarından DİİB kullanan varsa, belgeden

belgeye alım yoluyla tedarikçiden satış indirimi alınabilir. Çünkü

tedarikçinin belgeden belgeye yaptığı satış kendi belgesinin ihracat

taahhüdünü kapamada işine yarar.

Yerli alım yapılması halinde oluşacak tek sorun, YMM tarafından

düzenlenecek KDV tecil terkin raporudur.

YMM KDV Tecil Terkin Raporuna Dair Çözümler;

DİİB kapsamında alım yapılmaması halinde, alımlarda peşin KDV

ödenecektir. Peşin ödenen KDV ise ihracattan dolayı bir sonraki

dönemde YMM raporu ile iadeye konu edilmektedir(mahsup işlemleri

hariç). YMM’ye ödenen KDV iade raporu ücreti (yaklaşık komisyon,

KDV tutarının %7), tecil terkin raporundan daha yüksektir.

Önce KDV’yi ödemek sonra da devletten iade talep etmek yerine

KDV’nin hiç ödenmeden işletmede kalması daha avantajlıdır.

Tam tasdik sözleşmeleri içinde KDV raporları da vardır. YMM ikna

edilerek bu rapor için ücret almaması sağlanabilir. Ayrıca, rapor

maliyetini azaltması için YMM raporuna konu olan doneler bizim

tarafımızdan hazır verilebilir.

YMM raporu şartı, 1 belge için 1 kere düzenlenmesi şeklinde

değiştirilmiştir.

3

YERLİ ALIM FATURALARI

İki tür yerli alım mümkündür.

I. Tecil terkine tabi alımlar : İmalatçıdan, KDV muafiyeti uygulayarak

yapılan alımdır. YMM raporuna tabidir.

II. Belgeden belgeye alımlar. KDV muafiyeti uygulanabileceği gibi

KDV ödenerek de alınabilir. Bu tür alımda önceden yapılan ihracata

karşılık da alım yapılabilir (eşdeğer eşya).

Yerli alımda en çok görülen sorun, faturaların sisteme işlenmemesi

ve YMM raporundaki hatalardır.

Bizim çözümümüz: Her ayın ilk haftasında bir önceki ayın tüm

yerli alım faturaları alınır ve aylık bazda sisteme işlenir. Sisteme

işlenmiş faturaların dökümü alınır, firmaya gönderilir ve mutlaka

“başka alımı olup olmadığı” firmaya sorulur. Firmadan gelen bilgi

saklanır.

 

4

BELGELERİN ZAMANINDA REVİZE EDİLMESİ

Bir kalemin eksik ihracatını tamamlamak için bir çok kalemde fazla

ihracata sebep olmamak ve fazla ihracatlara karşılık eksik alım

yapmamak için zamanında revize yapılmalıdır.

%100 ihracata karşılık %100 alım yöntemi izlenmeli. Öncelikle

belgelerde %100 ihracatın üstüne çıkılmamalıdır. Böylelikle satın

almaya (ithalata) her belge için alınabilir net rakam verilebilir.

Bir şekilde %100 ihracatın üstüne çıkılırsa belge mutlaka revize

edilmeli ve fiili ihracata karşılık gelen alım hakları kullanılmalıdır.

2006/12 tebliği 22.maddede tamamen bu tür alımlar için oluşturulmuş

bir süre hakkı vardır. Alıma açık, ihracata kapalı bir süre. Gerekli

hallerde kullanılmalıdır.

PARALEL BELGE KULLANIMI

Çoklukla bir belgenin yarısında iken ikinci bir belge alınmalıdır.

Böylelikle ihracat fazlalarını yeni belgeden, ithalat fazla alımlarını yeni

belgeden, ihracat eksiklerini eski belgeden, ithalat alım hakkı fazla

olanları eski belgeden yapılabilir. Yani bir belgenin yarısında iken ikinci

belgeyi almak, bize belgeleri kullanımda maksimum kullanım kolaylığı

sağlar.

Hem ihtiyaç halinde satır kodu değişikliği hakkını kullanarak iki belge

arasında düzgün bir kurgu yapmamıza olanak sağlar. 5

AKTİF BELGE KULLANDIRILMASI

İthalat ve/veya ihracatta daima kullanılabilir belgeler olmalıdır. Asla

kati ihracat ve mümkünse kati ithalat yapılmamalıdır.

BELGELERİ SÜRESİ İÇİNDE KAPAMA

Prensip olarak belgeleri süreleri içinde kapatmaktan yanayız.

Çünkü DİİB ile ilgili kapamada çıkacak her sorun, belge süresi

açıkken çözülebilir ama belge süresi bittiğinde müeyyideden başka

bir yol yoktur.

Böylelikle, ithalat ve ihracat değerlerinin ve beyannamedeki

ifadelerin yanlış olma, sisteme yanlış geçme, sistemde kaybolan

beyanname, satışa esas kıymet ile ambalaj miktarının sehven yer

değişmesi, sair beyanname hatalarından kaynaklanacak hataların

önüne geçeriz.

6

HER İHRACATI DİİB KAPSAMINDA YAPMAK

Alımı yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın mutlaka her ihracatı

belge kapsamında yapmak mümkündür. Hiçbir maliyeti olmayan,

çok avantajları olan bir yöntemdir.  

DIR OTOMASYONA DÜŞMEYEN BEYANNAME (HAYALİ

BEYANNAME)

Önemli! Son zamanlarda örneği çok olan, gümrükte işlemleri

düzgün olmasına rağmen sistemsel vb. hatalar nedeniyle DİİB

sisteme düşmeyen beyannameler oluyor. Genelde belge

kapandıktan sonra ilgili gümrük müdürlüğü tarafından, ithal

beyannamesinin belgeye sayılmadığı fark ediliyor.

Kapamalarda ve son revizelerden önce mutlaka tüm ithal

beyannameleri hem kendi kaynaklarımızda hem de gümrükçü

siteminde taranmalıdır.  

 

7

TESCİLLERİN KONTROLÜ

Tescildeki beyannameler bazen iptal edilmiş, bazen de sehven

ardarda tescile gönderilmiş fazla beyannameler olabiliyor. İptal

edilmesi gereken beyannamelerdir bunlar. Biz bu tür

beyannamelere “yalancı beyanname” diyoruz. Arada sorgulama

yapılması ve iptalinin sağlanması gerekiyor. Aksi halde

gerçekleşen sarfiyat performansında göründüğü için yanıltıcı

sonuçlara götürür. Hem DIR otomasyon beyanname sorgulama

sistemi hem ilgili gümrük müdürlüğü kayıtları sürekli

sorgulanarak tescildeki beyannameleri 1 aydan daha fazla

sistemde tutmamak lazım.

İhracat ve ithalatta, tescil aldıktan sonra bir beyannamenin

yaklaşık olarak 15 günde kapanması gerekiyor. Kapanmamışsa

sebebini araştırmak gerekiyor.

Bizim çözümümüz:

Her ayın ilk haftasında bir önceki ayın tüm beyannamelerini

kontrol eder ve katiyen kapanmamış belge kalmamasını

saplarız. Mükerrer tesciller, iptal beyannameler özellikle tespit

edilip sistemden silinir.

8

BEYANNAME VERİLERİNİN AYLIK KONTROLÜ 

Beyannamelerde olası hatalar

Beyannamenin DIR sisteme hiç girmemesi

İthalat ve ihracat miktarlarının yanlış yazılması

DİİB için önemli olan “satışa esas miktar”dır. Satışa esas

miktarın girilmesinde rakam hataları, malın miktarı yerine

ambalaj miktarının yazılması vs.

Kg, metre, adet vs değerlerin karışması

Bizim çözümümüz :

Her ayın ilk haftasında, bir önceki ayın tüm beyannameleri

(ithalat ve ihracat) için

Mavi sistemindeki beyannamelerin firmaya göre dökümü alınır,

rejime göre DİİB’li olanlar dökülür. Ayrıca, mavi sisteminden her

beyannamenin sureti ve eki faturanın sureti alınır. DIR

otomasyondan da beyanname dökümü alınır ve 4 veri

karşılaştırılır.  

Mavideki (ya da sair programlar) beyanname dökümü

Mavideki (ya da sair programlar) beyanname sureti

Mavideki (ya da sair programlar) fatura sureti

DIR otomasyondaki beyanname bilgileri

9

EK SÜRELER

Her belgede mutlaka alınması gerekli süreler

Ek Süre: %50 ihracat gerçekleşmeden doğan belge orijinal

süresinin yarısı kadar.

Süre Kaydırımı : Belge süresi ile ilk alım süresi arasındaki

zaman kadar.

%100 ihracattan sonra ithalata açık ek süre

Kanunun tanıdığı sair süreler

 

TEV İZLEME

Her belgede aylık yapılacak düzenli kontrollerde belgelerde

yapılan 3. Dünya alımları takibe alınmalı, firmadan ihracat

tahminleri alınmalı ve muhtemel ihracat performansına göre,

firma onayı ile ihracat anında TEV yatırılmalı.

 

10

BELGE MİKTARLARI

Her firmadan yıllık, 6 aylık, 3 aylık ihracat ve ithalat

performansının alınması ve belge ile ilgili kurgunun ona göre

belirlenmesi gerekmektedir.

Mümkünse küçük belgeler almak ve belgeleri çok fazla

şişirmeden erken kapamaya gidebilmek yararlı olacaktır.

Her belge için 6 aylık, 3 aylık, aylık ve son 15 günlük aksiyon

programı hazırlamak, ithalat ve ihracat durumuna göre aksiyon

takvimine uygun raporlama yapmak ve her aksiyon periyoduna

uygun toplantı yapmak gereklidir.

İKİNCİL İŞLEM GÖRMÜŞ ÜRÜN

İkincil işlem görmüş ürün araştırması yapılmalı ve mutlaka

firmadan üretim sürecinde ikincil işlem görmüş ürün oluşup

oluşmadığı bilgisi yazılı olarak alınmalıdır.

Belgesinde ikincil işlem olan firmaların süresi içinde ikincil işlem

görmüş ürün kati ithal beyannameleri açılmalı.

Her firmadan alınan ikincil işlem görmüş ürün bilgisi mutlaka

saklanacaktır.

11

AŞIM

DIR sistemi, teorik olarak aşıma müsaade etmeyen bir sistemdir.

Ayrıca yerli alımdan dolayı oluşan aşım revize edilebilir, aşım

olarak değerlendirilmez. Fakat buna rağmen üç tür aşım

oluşmaktadır.

1. Sistemin arızaya düştüğü zamanlarda tescil edilen

beyannameler

2. Siteme hiç düşmeyen beyannamelerin sonradan sisteme

işlenmesi

3. Aynı kalemden hem yerli alım hem de ithalat yapılıyorsa ve

yerli alım faturası sisteme işlenmediği için ürünün ithal edilebilir

bakiyesi varsa ve nihayetinde yerli alım da sisteme işlendiğinde

“yerli alım önce, ithal alım sonra” olmuş olur ve ithal alım aşıma

düşer.

Çözüm: Yerli alımları aylık düzenli olarak işlemek ve firmanın

hem yerli hem ithal alım yaptığı kalemdeki alımlarına dikkat

etmesi.  

Önemli! Sektöre özel sorunları DIR kuruluna ve söktör kuruluna

taşımak ve savunmak mümkündür.

12

GIDA BELGELERİ

Gıda belgelerinde diib kapsamı beyannameler için devlet

desteleri vardır.

Tüm ihracatlar belge kapsamında ise her belge için paket halde

bir beyanname dosyası ile aşağıdaki işlemleri aynı anda yapmak

gerekir.

Kapama

Süt tozu

C şekeri

Tarımsal iade

 

KAPAMAYA GİDERKEN 

Belgeyi,olası her sorun için mutlaka süresi içinde kapatmak

lazım

Eksik ihracat kontrolü

Özel şart kontrolü. Haksız ve yanlış özel şartlarla ilgili İhracat

Genel Müdürlüğü nezdinde çalışma yapmak.

İkincil işlem görmüş ürün kontrolü

Döviz Kullanım Oranı kontrolü

TEV kontrolü

Kapamalarda gerçekleşen sarfiyat tablosunun eksi bakiye

vermemesini sağlamak

İhracı mümkün olmayan hammaddeyi belge süresi içinde kati

ithale çevirmek

13

SERBEST BÖLGE

Serbest bölgeye yapılan ihracatın 3 ay içinde mutlaka başka bir

ülkeye ihraç edilmesi gerekiyor. Serbest bölgeye yapılan ihracat

ancak bölgeden bir ülkeye ihraç edilirse taahhüde sayılabilir.

Serbest bölgeden başka bir ülkeye ihraç edilmiş ve taahhüde

sayılması istenen ihracat için kapama anında serbest bölge

işlem formlarının kapama dosyasına konması gerekmektedir.

 

ARACI İHRACATÇI

Aracı ihracatçı (ihracat kayıtlı satış) ile yapılan ihracatlarda

öncelikle aracı ihracatçı firmanın DİİB’e tanıtılması

gerekmektedir. Aracı ihracatçıyı DİİB’e ihracatçı birlikleri

işlemektedir.  

Aracı ihracatçı, ihraç anında beyannameyi mutlaka 3151

rejimden açmalı ve DİİB’teki ihracat satır kodunu mutlaka

beyannamede belirtmelidir

YAN SANAYİCİ

DİİB kapsamında yan sanayici kullanılıyorsa, mutlaka yan

sanayici bilgilerinin ihracat beyannamelerinde belirtilmesi

gerekmektedir.14

DİĞER KONULAR

DİİB kapsamında aracı ihracatçı kanalıyla yapılan ihracaatlarda imalatçı

bilgisinin beyannameye yazılması gerekiyor.

Belgenizle ilgili konularda arayın bilgilendirelim : (312) 2 32 32 11

Değişiklikleri, güncel konuları takip etmek için :www.formmusavirlik.com

Bize mail atın, mutlaka size dönüş yaparız : info@formmusavirlik.com

bu metin, form müşavirlik tarafından sizin için üretilmiştir. lütfen paylaşmayınız.

15