Samlaget 2013

2013 | B

øker frå Samlaget

Det Norske Samlagetwww.samlaget.no

bøker 2013

©2013 Samlagetwww. samlaget.nostiftinga det norske samlagetleiar: Kari Bjørkeforlagsdirektør: Edmund Austigardforlagskontor: Jens Bjelkes gate 12postadresse: Postboks 4672 Sofienberg, 0506 oslotlf.: 22 70 78 00føretaksnummer: 935 305 314Vi tek atterhald om prisendringar.

omslag: Øystein Vidnes (basert på omslaget til &me skal bli omskapte av Mariell Øyre & Jostein Avdem Fretland)konsept: Reaktor Designformgiving: Fredrik Eive Refslifotografar: Forfattarportrett side 167

5

inn

ha

ld

Innhald

innhald

gode lesar 6

SKJØNNLI T TERATUR F O R VAK S NERomanar og noveller 10Krim 24Essay, lyrikk og drama 27Pocket 42Sniklesing 54

bøKer for barn og ungeLeseland 66Peikebøker (0–3 år) 72Biletbøker (2–6 år) 73Barnebøker (9–13) 87Ungdom 95

faKta og doKumentarFakta og dokumentar 110Mat og handarbeid 132Pocket, fakta og dokumentar 144Høgare utdanning 149Ordbøker 158

Syn og Segn 160Vennelaget Samlagsrota 162Register 164

Marknadsavdelinga

Kjære lesar

Stein til stein av Jon Fosse opna 2013 på Samlaget. Utover våren og førsommaren blei denne diktsamlinga folkelesnad, og ho er no kommen i tredje opplag. Ja, det finst berre éin Jon Fosse. Men dette seier også noko om gjennomslagskrafta til god lyrikk. Ingen andre litterære utrykk blir allemannseige på same måten som eit dikt. Kanskje spesielt når diktet set men-nesket og naturen i sentrum og lèt dei eksistensielle spørsmåla få vekse fram rundt og mellom verselinjene, slik også Sindre Ekrheim og Terje Tørrisplass gjer i sine nye diktsamlingar. Debutanten Odd Eirik Færevåg skriv i diktsamlinga Dagane grå at «noko har stoppa opp, men det er ikkje sant det heller». Dette er berre to av linjene frå eit sanseleg og sårt dikt om nokon som ikkje finst meir. Eg synest likevel dei linjene kan stå for seg sjølv, så kan vi lese og tolke dei som vi vil.

2013-lista vår har elleve debutantar innan alle bokgruppene. To av dei har skrive roman saman, kjærasteparet Mariell Øyre og Jostein Avdem Fretland med & me skal bli omskapte. Endeleg følgjer Agnes Ravatn opp romandebuten frå 2007 med Fugle-tribunalet. Og Ragnar Hovland skriv e-postar, Einar Økland fotnotar, Magnhild Bruheim skriv for ungdom, og Olaug Nils-sen skriv Stort og stygt-drama.

7

for

or

d

Forord

Vi har sjølvsagt ei rikhaldig liste for barn og unge, langt fleire vaksenbøker, bøker for høgare utdanning og ordbøker. I samband med Språkåret 2013 gir vi ut fleire bøker: Kristin Fridtuns Nynorsk for dumskallar, som viser kor enkelt det er å lære nynorsk, Sture og Nygaards Kva skal vi med sidemål?, som gir deg alle dei gode argumenta for opplæring i to skriftspråk, og Øyvind Vangsnes Språkleg toleranse i Noreg – Norge, for faen. Språkmeisteren Ottar Grepstad kjem med to bøker i haust, ein biografi om Ivar Aasen og almanakken Språksansen – Kalender om all verdas språk.

Og vi har ei fin sakprosaliste utover desse også: Revejegerane på Jan Mayen, til dømes, eller Leik med maten!, som vi likså godt gir ut på norsk og engelsk over heile verda. Ver så god!

Edmund Austigard, forlagsdirektør

bøker 2013


omslag: konsept: Reaktor Designformgiving: Fredrik Eive Refslifotografar: Forfattarportrett sjå: side x

Skjønnlitteratur for vaksne

sigrid merethe hanssen

sofiaei norsk kvinne reiser til ein gresk kystby. Ho leiger eit rom på ubestemt tid, for å fullføre eit skriveprosjekt. Sommaren går over i haust, byen blir tømt for turistar og tilværet hennar blir stadig meir prega av isolasjon. Ein dag møter ho Sofia, som arbeider på ein kafé i nærleiken. Denne jenta opptek snart all plass i tankane og skrifta hennar. Og då ho får for seg at Sofia er i fare, tek ønsket om å hjelpe overhand, og ho må kjempe mot krefter ho ikkje har kontroll over.

Sigrid Merethe Hanssens første roman handlar om flukt på ulike plan, om galskap og om grensene mellom fiksjon og verke-legheit.

Lyse morgener og varmende middelhavssol til tross, mørket er aldri langt unna i Sigrid Merethe Hanssens debutroman (...) I Sofia balanserer Hanssen det vakre og vanskelige på en nydelig måte. Det er bare å la seg for-trylle og forvirre av denne boka, som både er lys, varm, mørkegrå og bekmørk, men aldri svart-hvit.Live Lundh, Vårt Land

sigrid merethe hanssen (f. 1966) debuterte i 2007 med novellesamlinga Sprang og har seinare gitt ut novellesamlinga Ingen heime og barneboka Detektiv Smartbart og sabotasjen på badet. Hanssen bur på Finnsnes i Troms.

rom a n | k r 3 5 9 ,–

i sbn: 9788 2 5 2 1 8 0 7 0 1

i sa l

Språket er stilreint, mjukt og presist … Dette er ein tekst som opnar seg og vert levande og engasjerande.Odd W. Surén, Dag og Tid

11

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Romanar

og noveller

jan roar leikvoll

songfuglenVakkert om det mørke og farlege

sidan han vart fødd, har Jakoba levd som ei jente. Han har vakse opp hos mor og tante i ein by der det berre bur kvinner. No er han i ferd med å bli ein ung mann, og han får kjensler for ei jente. Det blir stadig vans-kelegare å halde løyndommen skjult, men kanskje talentet kan redde han: Ingen syng så vakkert som Jakoba, og han begynner i lære hos den beste songlærarinna i byen. Samstundes, på andre sida av juvet, djupt inne i skogen, truar brøla frå mennene.

Songfuglen handlar om einsemda som oppstår når verda ein trudde var trygg og meint å vare for alltid, viser seg å vere både farleg og umuleg.

Nok ein gong skaper Leikvoll eit univers der heilt eigne reglar og livsvilkår rår for menneska. Songfuglen skildrar brutale og rå eksistensar, men er samstundes ført i eit omsorgsfullt og kjenslevart språk. Resul tatet er skakande og vakkert på same tid.

jan roar leikvoll (f. 1974) skriv originale romanar der yttergrensene av menneskeleg erfaring blir skildra med nådelaus realisme. Han debuterte med romanen Eit vintereventyr i 2008, deretter kom Fio linane (2010) og Bovara (2012).

Romanane har fått strålande kritikkar, og Leikvoll blir hylla som ein av dei sterkaste og mest originale stemmene i norsk litteratur.

rom a n | k r 3 4 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 7 2 9

u t g . se p t e m be r

erica löfström

sex, musiKK og voldEi ung kvinnes ferd gjennom helvete

«eg prøvde å skriva dagbok. Men det fanst inga sanning i forteljinga. Berre ei parallell verd. Historia om Beatrice er ei slik verd. Ho har blitt til mellom løgn og sanning. Men det er ikkje ho som lyg. Det er eg.»

Sex, musikk og vold er ei skildring av ei ung, sårbar kvinne si omsynslause ferd gjennom helvete. Skildringa er sterk og overtydande og gir innblikk i eit ungt sinn som er vikla inn i destruktive og nedbry-tande handlingsmønster.

Beatrice er rotlaus, einsam, seksuell utprøvande og eteforstyrra. Og ho hatar. Mest av alt hatar ho seg sjølv. Dette unge mennesket ber på ei destruktiv kraft. Til no har svart humor og eit skarpt og avslørande blikk på både seg sjølv og verda redda ho frå undergang. Beatrice flyg inn i ein tilstand der grenser blir stadig meir perifere. Ei verd ho kan halde ut. Ei verd der ho kan flyga frå skulda, frå seg sjølv. Ei verd av sex, musikk og vold.

erica löfström (f. 1978) er frå Sverige, men bur og arbeider i Trondheim.

rom a n | k r 3 6 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 1 5 8 6

u t g . aug us t

Debutant

13

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Kategori

karin moe

virKelig hetenkarin moe er tilbake som skjønnlitterær forfattar med ein todelt konseptroman, éin del på bokmål og éin på nynorsk. Vi følgjer først eit sprikande kjærastepar og ein hund. Det er hunden som fortel, og såleis lèt oss møte skapningar på randa av språk og i barbariets randsone. Privat, personleg og offentleg er stikkord her. Den andre delen, lagd til 2031, er eit notat om Norsk Ordbok, og det er ein ufrivillig humoristisk dystopi som skildrar verkelegheita etter den store språkreforma eller den globale språkavlæ-ringa.

Frisk, poetisk og bitende satire om en framtid not so very far away (...) Moe balanserer letthet og alvor på en forunderlig måte, og det er en fryd å lese en så velskrevet – likevel utfordrende, og iblant innforstått – tekst. Jeg sverger: Det er setninger her som gir deg eufori.Susanne Christensen, Klassekampen

karin moe (f. 1945) er forfattar og litteratur kritikar. Ho debuterte med tekstsamlinga Kjønnskrift (1980) og har i seinare bøker markert seg som ein av dei mest eksperimenterande forfattarane i landet. Her er impulsar både frå postmodernisme, feministisk lit-teraturkritikk og moderne psykoanalytisk teori.

rom a n | k r 2 9 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 8 0 4

i sa l

øystein orten

rasmus rebellen Eit sunnmørsk nasjonalepos

det er 1650. Folket i Noreg vert meir og meir tynt av aukande skattar, hardhendt lovpraksis og korrupte futar. På Sunnmøre og i Romsdal manar bondeføraren Rasmus Engelbrektsson Bust (1588–1666) folket til kamp mot overmakta.

Rebellen er ei mektig og særprega historie om Engelbrektsson Bust, som er ein for-fader av forfattaren sjølv. Forteljinga er lagd i munnen på fostersonen Aslak, som fortel med eit rikt språk og med stor innleving. Vi får oppleve 1600-talet og kampen småkårs-folket måtte kjempe mot naturen og den politiske overmakta, på nært hald. Denne storslåtte romanen vil ikkje berre appellere til dei som vil lese eit litterært portrett av ein spennande historisk skikkelse, men også til alle som er interesserte i historie.

øystein orten (f. 1962) er lektor og forfattar frå Hareid på Sunnmøre. Han debuterte med Havflammen i 1995 og har seinare skrive både lyrikk, romanar og ei dokumentarbok. Han er etterkommar av hovudpersonen i denne romanen, Stor-Rasmus.

rom a n | k r 3 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 3 8 2


15

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Kategori

agnes ravatn

fugletribunaletFengslande roman om skam, skuld og soning

tv-programleiaren Allis Hagtorn forlèt mann og jobb etter ei offentleg sexskandale og byrjar som hushjelp for Sigurd Bagge, ein mann i førtiåra. Ho skal servere han tre måltid dagleg, halde orden i hagen og elles la han vere i fred. Allis går frå å vere på alles lepper til å bli heilt ano-nym. Til å begynne med omfamnar Allis den nye situasjonen som ei mulegheit til å starte på ny, men det tek ikkje lang tid før fascinasjonen for Sigurd Bagge dominerer livet hennar. Etter kvart som dei kjem nærare kvarandre, blir det avgjerande spørsmålet: Kven er Sigurd Bagge, og kva vil han med Allis?

I eit avsidesliggande hus ved havet har to menneske søkt eksil. Begge har ein løyndom og eit ønske om å sone. Den eine ber på skam, den andre skuld. Kva må til for å kunne starte på ny?

agnes ravatn (f. 1983) er forfattar og spaltist frå Ølen i Vindafjord. Sidan romandebuten i 2007 har Ravatn gitt ut fleire kritikarrosa og prislønte essaysam-lingar, og ho er kjend for si særeigne, vittige stemme og skarpe blikk for menneskeleg svakheit.

rom a n | k r 3 6 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 2 3 8


Les meir under snik-lesing s. 55

erlend flornes skaret

lucida Desperat kjærleikssorg

i desperasjon forlèt den unge kunst-naren Robert Frahm Oslo og reiser til Syden, til Costa de la Luz, for å oppsøkje den tid-legare kjærasten sin, Maya Mesic. Han tek inn på eit hotell og oppdagar snart at han er i ferd med å fortelje heile kjærleikshistoria si til ei gruppe aldrande tyske turistar. Og medan han førebur den store framstøyten for å vinne Maya tilbake, går dei tragiske realitetane gradvis opp for han: Ho er nok allereie tapt. Robert har trudd han ikkje har noko å tape på gjenerobringsforsøket sitt, men står no på terskelen til fortapinga sjølv.

Flornes Skaret skildrar kjærleiksbro-tets brutale etterdønningar med språkleg sikkerheit, særmerkt observasjonsevne og varleik for omgivnadene.

erlend flornes skaret (f. 1976) kjem frå Bømlo og er utdanna sivilingeniør. Han debuterte i 2011 med romanen Wrocław.

rom a n | k r 3 5 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 4 2 3 5


1 7

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Kategori

sigrun slapgard

englestienVakkert og sårt om bror og søster

julie dalgård har alltid hatt eit nært forhold til veslebroren. I alle år har Julie og Lasse dratt ut på ekspedisjonar, eit fellesskap med fantasifull leik og røff humor. Lasse var to år då dei mista mora, Julie var tretten og uvillig til å ta morsrolla. Ho ber på ei skuld-kjensle for at ho valde sitt eige ungdomsliv og reiste frå veslebroren. Og når Lasse får ein alvorleg kreftdiagnose, blir Julie fanga av tanken om å ta han med tilbake til barn-domstraktene for å vekke kamplysta.

Englestien er ein roman om ei søster og ein bror som trassar ein dødsdom og legg ut på ei vandring i landskapet frå barndom-men. For ein gongs skuld skal ho ikkje reise frå han. Lasse, derimot, prøver å få Julie til å gi slepp, for denne gongen er det han som må reise frå henne.

Dette er ein frittståande oppfølgjar til Paradishagen.

sigrun slapgard (f. 1953) er forfattar og arbeider også i NRKs utanriksredaksjon. Ho blei nominert til Brageprisen og fekk Melsom-prisen for Krigens penn. Ein biografi om Lise Lindbæk (2002), og har også skrive biografien om Sigrid Undset (Dikterdronningen, 2007). Paradishagen i 2011 var den første romanen hennar.

rom a n | k r 3 5 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 1 9 2 0

u t g . ok t obe r

rakel solstad

men Kva veit vi om barna Om barn i utsette posisjonar

Men kva veit vi om barna er ei samling for-teljingar frå tre barns liv. Sigge bur på inter-natet i kvardagane. Kvar sundag prøver han å få sleppe å reise tilbake. I Ro under vatnet blir leiken mellom to gutar skjebnesvanger. I forteljingane om Ida møter vi ei einsam jente og ein fosterheimsplassert gut som saman og kvar for seg prøver ut grenser.

Rakel Solstad skriv om barn i utsette posisjonar. Arbeidet som pedagogisk-psykologisk rådgivar i skolen har gitt ho innsikt i strukturar som kan få negative verknader for utviklinga til eit barn, og grunnlag for å stille spørsmålet: Kva veit vi om barna?

rakel solstad (f. 1945). Fødd og oppvaksen i Kiberg, Finnmark, bur i Trondheim. Har arbeidd som lærar og i mange år vore pedagogisk-psykologisk rådgivar.

nov e l l e r | k r 3 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 2 7 6


Debutant

19

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Kategori

jens k. styve

friedlandOdd Friedland er som Snåsamannen – berre utan dei gode intensjonane

odd friedland bur saman man hunden Laika, kona Tordis og sonen Kristoffer. Friedland har ingen jobb, men det vil ikkje seie at han ligg på latsida. Han har alltid eit utal prosjekt på gang, nokre mindre lovlege enn andre. Det er først når han oppdagar sine eigne åndelege og lækjande evner, at innteninga verkeleg skyt fart.

Til Odd Friedlands irritasjon har sonen tilsynelatande ikkje arva den Fried-landske evna til å stå på og få ting gjort. Likevel har Kristoffer sine eigne lysskye aktivitetar på gang.

Styve pressar karakterane sine inn i situasjonar der dei blir nøydde til å ta fun-damentale val. Bygdeuniverset handlinga er lagd til, er mørkt og småkorrupt, og ispedd solide dosar med humor og menneskeleg varme.

jens k styve (f. 1972) er frå Hjelmås i Nordhordland. Han debuterte til strålande mottaking med romanen Eg, Ove Kvamme (2007). Styve arbeider i Tromsø som forfattar, illustratør og grafisk formgjevar.

rom a n | k r 3 5 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 7 7 4

u t g . ok t obe r

kristin sørsdal

guds hund Mystisk og fascinerande roman

ein nylærar set seg fast i lundegarna til ordføraren, og nykommarskamma avlar paranoide tankar. På ferja sit Fred Helmer. Han kjem heim i berre skjorta og utan sokkar i skorne, men i den mentale bagasjen har han fargerike kolibriar. Jenta i den gule jakka vender heim med lite anna enn smerte. Sansane opnar seg på vidt gap når ho går i land. Ei rift i verda gir endeleg næring til dei som drøymer om under-gangen. Kven sa at det var lett å leve i opne landskap?

Dette er ein fleirstemd roman. Tidslaga flyt over i kvarandre, men det er framleis den same fredagen. Staden er eit forblåst stykke land, omringa av hav.

Kristin Sørsdal viste sterk originalitet alt i debutboka. Også i Guds hund er karakte-rane underlege, mystiske, fascinerande og fråstøytande.

kristin sørsdal (f. 1966) er frå Tromøya utanfor Arendal og bur i Bergen. Ho debuterte med Makabre bikkjer. Guds hund er den andre boka hennar.

rom a n | k r 3 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 3 3 7


2 1

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Kategori

stein versto

nidarosIntenst trekantdrama

nidaros er ei kjærleiksforteljing og eit trekantdrama. Romanen følgjer Peter, ein foreldrelaus gut som veks opp i eit kloster i Tyskland, Ben, ein komponist frå Oslo, og Birgitta, ein skodespelar med røter i Telemark. Romanen flettar saman fortida og notida og det indre og ytre livet til desse personane. Notidshandlinga tek oss med til Trondheim, som Ben har reist til for å begynne på eit nytt musikkverk. Her møter han Birgitta, som han tidlegare har hatt eit kjærleiksforhold til. Birgitta er i byen med ein gammal ven, Peter. Når desse tre møtest blir det ikkje muleg å halde fortida skjult lenger; alt må opp i dagen. Dei blir dermed nøydde til å møte alt dei ikkje visste om seg sjølv. Og det viser seg at dei alle er knytte saman på måtar dei aldri hadde drøymt om.

Nidaros tematiserer korleis det vi ikkje hugsar, spelar aktivt med i livet vårt og for-mar relasjonar, reaksjonar og handlingar.

stein versto (f. 1957) debuterte med novelle samlinga Ho blei borte i trappene. Den fekk Tarjei Vesaas’ debutantpris i 1990. Versto har også skrive diktsamlingane Innfalda tid, minne (1995) og Snø i parti turet (2000). No er han endeleg tilbake med ny bok, og dette er også den første romanen hans.

rom a n | k r 3 6 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 7 6 1 1 7

u t g . nov e m be r

jostein avdem fretland & mariell øyre

& me sKal bli omsKapte under ein luftballong, i ein butikk-vegg i Covent Garden, ligg det eit brev til Jakob Hov. Han er chocolatier i Paris og arveprins i familieverksemda, men når gamalonkelen hans døyr, lyt han til London og ta imot ein arv han ikkje har bedt om. Der treffer han Lucy, tremenningen han nesten hadde gløymt, men som slett ik-kje har gløymt han. Og så er det Grace, som bur på loftet over butikken, utan at nokon heilt veit kven ho er.

På nokre dagar blir alt snudd på hovudet, og Jakob finn ut at det ikkje berre er dei levande som har sterke meiningar om kva han bør gjera med livet sitt.

& me skal bli omskapte er forteljinga om vestlendingen Jakob og sjokoladebutikken han startar i London. Det er ei forteljing om familieband med lange skuggar, kjærleik som råkar hardt, og den vanskelege kampen for å få bestemma over sitt eige liv.

jostein avdem fretland (f. 1990) er utdanna komponist, i tillegg til å vera musikar og skrivar.

mariell øyre (f. 1990) er fotograf, bloggar og redak-tør og held vanlegvis til på verdas største nynorskblogg, hjartesmil.

rom a n | k r 3 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 1 4 8 7


Debutant

23

ro

ma

na

r

og

no

ve

ll

er

Kategori

martin joensen

fisKarmenn Færøysk klassikar

símun er ein hardtarbeidande fiskar om bord på sluppen Ørnen i mellomkrigstida. Forholda om bord er miserable, samhaldet dårleg og rivaliseringa sterk: «Símun såg straks han sette foten om bord, at mellom denne mannen og han kom det til å bli harde tak. Dette var ein mann som ikkje gav seg før ein av dei låg der.» Joensen skildrar framveksten av den færøyske klassekampen: opprøret mot rike reiarar og kjøpmenn som ikkje berre eig dei materielle verdiane, men også sjølve arbeidskarane og – jentene på land.

Martin Joensens Fiskarmenn (1946) er ein klassikar i den færøyske litteraturen.

Frå færøysk ved Lars Moa.

Beskrivelserne af livet ombord på færøs-ke fiskeskibe er fremragende, og giver en besk af sløring af samfundets hier arkiske opbygning. Jógvan Isaksen, Færøsk litteratur (Kbh. 1993)

martin joensen (1902–1966) debuterte med den første færøyske kollektiv-romanen, Fiskimenn (Fiskarmenn), i 1946. Martin Joensen har – saman med dei internasjonalt meir kjende forfattarane William Heinesen og Heðin Brú – ein sentral plass i færøysk litteratur.

lars moa har omsett 16 bøker frå færøysk til norsk, og er blant anna blitt heidra med Sokneprest Alfred Andersson-Ryssts pris for arbeidet med å styrke sambandet mellom Noreg og Færøyane.

rom a n | k r 2 2 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 0 9 0 9

i sa l

thore e. helland

farleg Kreditt Kor langt er du villig til å gå for å redde livet?

rockemusikaren Alvin Evjo er på veg for å nå igjen ekskjærasten som han angrar på at han kasta ut av leilegheita i Bergen. Idet han set seg inn i den gamle Volvoen, ringjer faren. Edgar Evjo har gjeld til langt over pipa etter å ha vore involvert i eit mislykka hotellprosjekt saman med broren, Martin. Den litauiske mafiabossen Vanagas har gitt Edgar ein frist på to dagar til å skaffe 640 000 kroner. Men Edgar manglar betalingsevne. Like blakk er Alvin, men han tek likevel på seg å hjelpe faren. Utan aning om kva dei skal gjere, reiser dei heim til det gamle huset i Øystese. Først når Alvin får barndomskameraten Erik med på laget, lausnar det. Den tidlegare drapsdømde kameraten har ingen sperrer, og han har ein dristig plan.

Ein hardangerkrim med torpedoar, smuglar- sprit og tragiske familieløyndommar.

thore eithun helland (f. 1965) er oppvaksen i Hardanger. Han jobbar i dag som advokat i Oslo. Farleg kreditt er den tredje romanen hans. I 2003 debuterte han med Bitterhonning Blues, og i 2008 kom Natta blir til regn.

k r i m | k r 3 2 9 ,–

i sbn: 9788 2 5 2 1 8 3 3 1 3


25

kr

im

Krim

kroken & kolden

døden Kjem med bussenein buss med ein død passasjer om bord kjem til Vågå. I Lom stig ei mystisk kvinne av ein annan buss. Fleire i bygda lid ein brutal, brå død. Lensmann Sylfest Seljestad og betjent Jørgen Vold må løyse ei vanskeleg sak som har djupe røter i fortida.

Om Evig skal døden vera:

Dette er vårens beste norske krim. Sjarme-rende bygdekrim med gode karakterer.Torbjørn Lysebo Ekelund, Dagbladet

Fortellerens synsvinkel skifter fra kapittel til kapittel, noe som gir dynamikk og variasjon i teksten – og det fungerer svært godt.Anette Os, Fædrelandsvennen

kroken & kolden er Vigdis Kroken (f. 1964), journalist, og Ragnhild Kolden (f. 1956), bokhandlar. Begge er frå Lom. Ragnhild Kolden debuterte hausten 2010 med romanen I krig og kjærleik. I 2011 kom første bok i serien med krimbøker frå Lom, Evig skal døden vera.

k r i m | k r 25 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 7 9 8

i sa l

lars mæhle

den mørKe portenein mann blir drepen på brutalt vis i ein kyrkjeruin, same stad som psykologen Karsten Scheel blei funnen myrda fem år tidlegare. Ina Grieg, Scheels kollega og hemmelege elskar, blir inkludert i etterforskingsteamet. Kjensla av at ho er med i teamet på nåde, gjer at Ina Grieg finn uortodokse metodar for å få etterforskinga framover. Hennar gamle venn og mentor, den pensjonerte psykologiprofessoren Trygve Winther, viser seg å bli til stor hjelp. Snart blir det klart at dei står overfor ein seriedrapsmann besett av hemn. Og Ina må kjempe mot fleire demonar i jakta på fienden, ikkje minst sine eigne.

Om Korea. Noveller om kjærleik (2011):

Lars Mæhle er en varm skildrer av det gjenkjennelige.Ellen Sofie Lauritzen, Dagsavisen

… ein framifrå observatørSofie Braut, Stavanger Aftenblad

lars mæhle (f. 1971) debuterte med ungdoms romanen Keeperen til Tuni-sia (2002), seinare filmatisert med stor suksess som Keeper’n til Liverpool. Mæhle har skrive ei rekkje bøker for barn og ungdom, m.a. den prislønte fantasyromanen Landet under isen (2009).

k r i m | k r 3 6 9 ,–

i sbn: 9788 2 5 2 1 8 0 8 2 4

i sa l

Langt over godkjent krimdebutPål Gerhard Olsen, Aftenposten

Lars Mæhle er en av våre mest prisbelønte barne- og ung-domsbokforfattere. Skrive krim kan han også!Jørn Lier Horst,

Allereie selt

til Tyskland og Italia!

2 7

kr

ime

ssay

, lyr

ikk

, dr

am

a

Krim

Essay, lyrikk, drama

sindre ekrheim

ho Kjem fram i regnet Vakre dikt frå naturens mikroplan

dikta i denne boka framstiller rørsler i naturen på detalj- og mikroplanet: insekta, korna, dropane, fnugga og bakteriane. Mellom desse dikta utfaldar ei rekkje prosastykke ein brutal kronologi, ei historie om ei mor i siste livsfase. Dei to forteljingane i boka viser til ein heilskap der naturen, menneska, livet og døden er bygde opp av dei same bestanddelane.

Gul materie glir ut imørkret, herdar i augekroken hennar. Ein hestehov bryt frå andre sida. Ein morgon

kvittar skyene seg med snøen.

sindre ekrheim (f. 1967) er frå Stavanger og bur i Bergen. Han debuterte hausten 2010 med diktsamlinga Sjøen hugsar ingen barndom.

ly r i k k | k r 2 5 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 4 1 0 5

u t g . ok t obe r

odd eirik færevåg

dagane gråTett og personleg om å miste eit lite barn

odd eirik færevågs dikt er gripande og personlege, underlege og underhaldande. Dei fortel om ein liten son som døyr, og som bringar fram minna om ei syster som rann på sjøen på eit grått akebrett. Den mørke tematikken blir boren fram av eit overskot, eit leikande språk som jobbar seg ut av sorga. Samlinga er ei hyllest til dei som står rundt: kjærast, foreldre, barn og venner.

Noko har stoppa opp, men det er ikkje santdet heller. Det held på og held påsom ein tanke: ein bekk mellom lauvtrebak eit sjukehus. Eg skulle ha skrive dettemed ein øydelagd pennpå eit støvete ark på eit bord i eit tomt romi Gamlahuset, så kunne vinden opna vindauget:Me får aldri sjå son vår igjen.

odd eirik færevåg (f. 1976) kjem frå Røvær. Han bur i Haugesund og arbeider som lærar.

ly r i k k | k r 2 5 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 8 3 5

u t g . aug us t

Debutant

29

essa

y, ly

rik

k, d

ra

ma

Essay, lyrikk, drama

jon fosse

stein til stein. 39 diKt og 1 salmedet er i år ti år sidan Fosse sist gav ut ei tradisjonell diktsamling. Fosse karakteri-serer den nye samlinga som ei kravlaus lita samling. Boka inneheld dikt, men òg ein salme, Nattsalme, som har fått plass i den nye salmeboka.

En vidunderlig liten bok. Samlingen inneholder trettini dikt og en salme, og hvert eneste vers er kilde til år med stille meditasjon.Fartein Horgar, Adresseavisen Satt på spissen, kan det hevdes at det ikke bare er Jon Fosse som kommer til ord og syner i disse diktene, det er virkeligheten eller tilværelsen selv som viser seg.Atle Christiansen, Aftenposten I de beste diktene setter han ord på vesentlige erfaringer ved det å være menneske. Mer kan man ikke forlange av en dikter.Frode Helmich Pedersen, Bergens Tidende

jon fosse (f. 1959) blir rekna som ein av vår tids viktigaste norske forfattarar. Tekstane hans er omsette til over 40 språk, og skodespela blir sette opp over heile verda. Fosse har motteke ei rekkje prisar i både inn- og utland og er av kritikarar blitt omtalt som det 21. hundreårets Beckett.

ly r i k k | k r 2 3 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 4 1 2

i sa l

s jå m e i r av bok a

på n e s t esi de

Kategori

nattsalmeDet finst ei jord som opnar oppsitt djup av svarte nattog løyner både sjel og kropptil ingenting er att Det finst ei natt som møter degog tek deg mjukt imotog lèt deg kvila æveleg,di hand, di sjel, din fot Det finst frå Gud i alt som er,i jord og nattevrimmel,di sjel er hans, du er hans verd,du lyser fram hans himmel

(Frå Stein til stein av Jon Fosse)

juvenal

satirarden romerske forfattaren Juvenal (ca. 55–138 e.Kr.) skreiv unike satiredikt som skulle få stor innverknad på seinare europeiske satirikarar. Juvenal klarar på ein underhaldande måte å fange stor-heita, grumset og den levande energien i kvardagslivet til romarane. Satirane hans viser fram ei fascinerande og straks gjen-kjenneleg verd av prostituerte, spåmenn, alkoholiserte politikarar og sleipe advokatar. Her er skildringar av fåfengda, nytesjuka og maktmisbruken blant dei rike og adelege, men Juvenal gjer òg narr av «oppkomlin-gane»: frigjevne slavar som har vorte rike og prøver å gjera det nye tilværet sitt så luksuriøst som mogleg.

Gjendiktinga er ved Torgeir Bygstad, som også har skrive eit forord og kommentarar til satirane.

ly r i k k | k r 2 6 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 0 7 1 8

i sa l

juvenal: Juvenalis (= latin for «ungdommeleg»), egentlig Decimus Junius Juvenalis (ca. 55–135 e.Kr.) var ein romersk diktar. Han var særlig kjend for sine bitre satirar om det moralske forfallet i Roma. Detaljane om livet hans er uklare.

33

essa

y, ly

rik

k, d

ra

ma

Kategori

rainer maria rilke

sonettane til orfeusSonettane til Orfeus er eit av hovudverka i moderne poesi. Syklusen blei skriven som gravmonument over venninna til Rilkes dotter og går attende til Orfeus, den mytiske songaren frå Thrakia. Orfeus var lyrespelaren som kunne fortrylle både ville dyr, bekker og steinar med songen sin. Han hadde også mulegheita til å bringe si elska Eurydike attende frå dødsriket. Vilkåret var at han ikkje såg seg attende før ho sette foten blant dei levande. Men Orfeus kun-ne ikkje la vere å sjå seg tilbake og mista dermed Eurydike for alltid. Rilke bruker den greske Orfeus-myten og gir samstun-des ei moderne, eksistensiell tolking av livet og døden.

Åsmund Bjørnstad står for denne gjendiktinga og har supplert ho med kommentarar. Boka gjengir også den tyske teksten.

ly r i k k | k r 2 6 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 4 2 2

i sa l

rainer maria rilke (1875–1926) var ein av dei mest sentrale tyske lyrika-rane, kjend for sine uvanleg vakre og estetiske dikt. Han skreiv også fortellin-gar, ein roman og tekstar om kunst og kultur.

terje tørrisplass

glennei terje tørrisplass’ andre diktbok blir vi tatt med til djupe søkk og høge fjell i eit diktarsinn. Den livslange, tette relasjonen til naturen står sentralt, gjennom arbeid, jakt og vandring. Men også relasjonar til dei som gjekk tapt, ein bror, ein kamerat og ein kjærast. Kvart dikt er livsfragment som til saman skapar ein heilskap, dikta represen-terer skilsetjande hendingar og blir ståande som «glenner» for erkjenning og forståing.

Årets bok er sterk og god fordi ho knyter saman døden, naturen og arbeidet til tung, einsam skjebne.Tore Elias Hoel, Dag og Tid

Hovedbevegelsen i Tørrisplass’ dikt går i retning av skrivingen som en utviding av personlig erkjennelse, og bok nummer to framstår som mer velkomponert enn debuten.Tom Egil Hvernen, Klassekampen

terje tørrisplass (f. 1957) bur på Bromma i Hallingdal og er skogsarbeidar. Han debuterte med diktsamlinga Eg bygger ikkje byar i 2010.

ly r i k k | k r 2 6 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 8 2 8

i sa l

35

essa

y, ly

rik

k, d

ra

ma

Kategori

patti smith

sanKa ull/woolgatheringSanka ull er ei intens lita perle av ei minnebok. Med glimt attende til barn-dommens mystiske og magiske verd

– og til den tidlege ungdommens uskyld og uvisse. Boka rommar essensen av det Patti Smith kan som poet og skribent: gi ord til det for lengst gløymde, fange det flyktigaste tankespinn og mane fram hjartegripande scener. Ei lita bok, men berre av format og omfang. For ho strevar høgt og veks i fylde for lesaren, som får sine eigne minnebilde oppvekte og fletta inn.

Gjendikta av Ingrid Z. Aanestad.

Sanka ull er en samling tekster som fortryller verden med språkmagi.Gro Jørstad Nilsen, Bergens Tidende

patti smith (f. 1946) er ei legende i den amerikan-ske musikkhistoria. Ho er vokalist, låtskrivar, poet og artist og hadde stor innverknad på pønkrock-rørsla gjennom debutalbumet sitt, Horses, frå 1975.

ly r i k k | k r 2 6 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 1 9 6 8

i sa l


på n e s t esi de

eit farvelUtdrag frå Sanka ull av Patti Smith.

lufta var karnevalsk, mottakeleg. Eg opna nettingdøra og gjekkut. Eg kjente graset knitra. Eg kjente liv – eit brennande kol kastapå ei høydokke. Eg dekte til hovudet. Eg kunne gladeleg ha dektarmane, andletet. Eg stod og såg på ungane som leikte, og noko istemninga – det filtrerte lyset, lukta av ting – tok meg tilbake … Kor lukkelege er me ikkje som barn. Kor dempa blir ikkje lyset avfornufta si stemme.Me vandrar gjennomlivet – ei innfatning utanstein. Inntil me ein dag tek ein sving, og der ligg han på bakkenframfor oss, ein drope fasettslipt blod, verkelegare enn eit spøkelse,glødande. Viss me rører oss, kan han forsvinna. Viss me lèt vera åhandla, vil ingenting vera vunne. Der finst ein veg i denne vesle

3 7

essa

y, ly

rik

k, d

ra

ma

Kategori

gåta. Å ytra si eiga bøn. På kva måte betyr ingenting. For når deter over, kjem personen til å eiga den einaste juvelen som er verd åbehalda. Det einaste fnugget verdt å gje vekk. Ei lita hand gav meg ei løvetann. Ønsk deg noko! Eg tok imot. Lysande gul – vill, ubetydeleg og elska av Gud. Forvår attrå si skuld forvandlar ho seg til ein gammal dott. Bitar avdunete manna dalar ned på jord …

ragnar hovland

frå ragnar til alle. epost i ut val Hovudkonsulent Ragnar Hovlands interne e-post offentleggjord!

ragnar hovland var litterær konsulent på Det Norske Samlaget i årevis. Eit par dagar i veka har han hatt tilgang til eit kontor og ein pc. Dette har resultert i mange års bombardement med kortare og lengre e-postar til dei tilsette, og høgdepunktet i veka har for mange vore nettopp Hovlands kontordagar. I denne boka er ein liten del av denne verksemda fanga opp, alt frå Hov-lands fråværsassistentar via små oneliners til livsfunderingar og ymse forbrukartestar.

Med denne boka gir vi fansen innblikk i ein hittil skjult del av forfattarskapen.

Forord av Erle Stokke.

ragnar hovland (f. 1952) er ei sær eigen stemme i norsk litteratur. Full av spenstige innfall, merkverdige karakterar og populærkulturelle referansar har han i snart 30 år gitt ut meir enn 40 bøker i alle sjangrar.

e - p o s t | k r 1 9 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 4 1 2 9

u t g . aug us t

39

essa

y, ly

rik

k, d

ra

ma

Kategori

einar økland

fotgjengar med fotnotar Om kulturens kvite felt

økland skriv om eigne og andre sine tekstar, om barnebøker, imaginære bøker, om glansbilde og brevmerke. Her er helsingar til jubilantar i form av både dikt og prosa. Og der store delar av dagens skjønnlitteratur freistar å nytte seg av grep frå faktabøkene, lar Økland denne sakpro-saboka slå ut i det eksplisitt skjønnlitterære, gjennom lyriske bolkar, fabulerande prosa og også eit lesestykke som handlar om Dag Solstads 85-årsdag. Økland viser igjen at det framleis er mykje å oppdage og gle seg til i litteraturen.

einar økland (f. 1940) er ein av dei mest allsidige og originale forfattarane i landet. Han har sidan debuten i 1963 gitt ut nærmare 80 bøker innanfor dei fleste sjangrar og motteke ei lang rekkje prisar, m.a. Dobloug-prisen i 2000 og Gyldendalprisen i 2006.

e s say | k r 37 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 4 0 9 9


olaug nilssen

stort og st ygtOm gleder og sorger i småbarnslivet

olaug nilssens bestillingsverk til Det Norske Teatrets hundreårsjubileum haustar strålande kritikkar i pressa. I stykket møter vi to nabopar. Det eine paret har eit barn og lever eit hektisk kvardagsliv – eit «små-barnshelvete». Det andre paret ventar barn og ser på foreldrelivet frå eit teoretisk og romantisk standpunkt. Dei har heilt klare meiningar om korleis naboane med barn eigentleg burde takle sonen som skrik heile natta.

Det ligg ei attkjenneleg uro og ein angst under teksten, for alt som kan gå gale, for at ein ikkje strekker til, og for at ein ikkje gjer dei rette vala i avgjerande situasjonar.

olaug nilssen (f. 1977) debuterte med romanen Innestengt i udyr i 1998. Sidan den gong har ho skrive bøker i ulike sjangrar og markert seg som ei uvanleg og viktig stemme i norsk litteratur. Særleg kjend er Nilssen for romanen Få meg på, for faen som òg er filmatisert. Nilssen har blant anna vore leiar på Skrivekunstakademiet i Bergen. Ho kjem frå Solheimsdalen i Førde, men bur no i Bergen.

dr a m a | k r 1 9 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 4 3 4 1


41

po

ck

et

Pocket

pocKet

jon fosse

olavs draumarOlavs draumar er ei draumelik, urovekkjande og klaustrofobisk forteljing, mest som ei bibelsk likning. Med sitt enkle og ladde språk skapar Fosse ei lysande skildring av kjærleiken mellom dei to unge.

Alida og Asle kom i Andvake til Bjørg-vin, der ho fødde eit barn. I Olavs draumar forlèt dei byen, men Asle, som no vel å kalla seg for Olav, vil dra attende til Bjørgvin for å kjøpa ei gåve til Alida. Men det går ikkje slik han drøymer om.

Litterært sett er Jon Fosse i toppklasse her.Knut Hoem, NRK Kulturnytt

Handlinga i Olavs draumar er enkel og tragisk. Men den vakre ordf laumen, intertekstualiteten og det draumliknande tvitydige gjer den samla forteljinga om Asle (Olav) og Alida (Åsta) til eit verk med stor diktarleg kraft.Merete Røsvik Granlund, Dag og Tid

rom a n | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 4 3 1 0

u t g . aug us t

jon fosse (f. 1959) blir rekna som ein av vår tids viktigaste norske forfattarar. Tekstane hans er omsette til over 40 språk, og skodespela blir sette opp over heile verda. Fosse har motteke ei rekkje prisar i både inn- og utland og er av kritikarar blitt omtalt som det 21. hund re årets Beckett.

43

po

ck

et

Kategori

frode grytten (f. 1960) er frå Odda. Han debuterte i 1983, og har skrive bøker i fleire sjangrar. Grytten er ein av dei mest markante novelleforfattarane i Noreg. Ein fellesnemnar for tekstane hans er at dei skildrar vanlege folks liv med ein uvanleg energi, både medrivande barndomsskildringar og kompliserte kjærleikshistorier blir fortalde på ein varm måte som gjer det mogleg å følgje karakterane inn i dei mest hudlause situasjonar. Han fekk Brageprisen for Bikubesong i 1999 og blei for same bok nominert til Nordisk Råds litteraturpris. Han blei tildelt Rivertonprisen for kriminalromanen Fly tande bjørn i 2005, og for Rom ved havet, rom i byen fekk han Melsom prisen i 2008. Teaterversjonen av Bikubesong mottok strålande kritikk og trekte fulle hus både i Oslo og Bergen.

Ny pocketserie

med Gryttens

bøker

frode grytten

rom ved havet, rom i byendenne novellesamlinga er som ein ekskursjon inn i kjærleiken. Frode Grytten har spora opp ti rom ulike stader på kloden

– rom der folk finn kvarandre eller går under, der dei øydelegg kvarandre eller elskar med stille kraft.

Når Grytten går inn i desse romma, er det for å finne ut meir om kva som gjer oss til menneske. Det handlar om å gå, om å bli og om å stanse rett framfor katastrofen. På vakkert vis skildrar Grytten det vi allereie hadde ein mistanke om: Hjartet er ein einsam jeger.

nov e l l e r | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 8 4 2

i sa l

frode grytten

dans som en sommerfugl, stiKK som en biedenne boka inneheld tolv noveller om mannsrolla i alle fasettar, og vi møter for det meste unge gutar i overgangen mellom barn og vaksen, i dei ofte sterke møta deira med verkelegheita. Tittelen viser til boksaren Muhammad Alis motto, og i fleire av forteljingane er boksing tema. Med stor varheit viser Grytten gutesinnet som vil vere barskt, men som inst inne er ømt og sårbart.

nov e l l e r | k r 149 ,–

i sbn : 9788252182859

i sa l

45

po

ck

et

Kategori

frode grytten

popsongar2 4 timar, 24 stader, 24 songar, 24 historier. Musikken dannar eit bakteppe for desse of-tast triste, av og til tragikomiske, men alltid djupt menneskelege lagnadene. Her er jenta som er forbanna over kor opptatt mora er av Britney Spears, kona som med si «drømme-kraft» er unormalt oppslukt av Tom Jones, mannen som vil drukne bikkja si fordi han meiner hunden har øydelagt samlivet med kona. Mange av tekstene handlar om kjærleik som er på veg – til å bli noko meir, eller til å bli borte, som ikkje blir noko av, og dei viser korleis kjærleiken også fører med seg hat, sorg, smerte og melankoli.

nov e l l e r | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 8 6 6

i sa l

frode grytten

langdistansesvømmarnoveller om motorvegar, snarvegar, bygdevegar og dei magiske vegane som kan føre ein langt, langt vekk. Parallelt med dramatisk og hardkokt stil og mjukare taktar.

nov e l l e r | k r 149 ,–

i sbn: 9788252182873

i sa l

frode grytten

biKubesongEitt år i Murboligen, ein arbeidarbustad i Odda.

«noko nytt begynte no. Han kunne gå i kva retning han ville, kva veg han sjølv ville. Han følte seg heilt fin, heilt finfin, som om han endelig va r seg sjølv, som om han hadde vo re ein annan person og no hadde komme til seg sjølv igjen. Han skulle gå langs vegen som ein vanlig mann. Det var eigentlig alt han ønskte. Å gå langs vegen som ein vanlig mann.»

Bikubesong er ein kollektivroman om det mytologiske Odda, varmt og utleverande skildra, men også med eit skarpt innsyn i det norske sosialdemokratiet anno 1999.

p o c k e t | k r 1 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 9 9 7 2

i sa l

frode grytten

fly tande bjørnmørk roman bada i norsk sommarlysHovudpersonen i Flytande bjørn er journa-list på eit stille lokalkontor i ein stille småby. Ei juninatt blir ein gut pressa på elva. Alle trur dei veit kven som står bak.

«Lukta av sveitt småby. Stanken frå Volvoen min. Det var vittig. No som Odda endelig var kvitt utsleppa frå verket, kjørte eg rundt i ein bil som lukta død og pine. Eg rulla ned vindauget og svinga inn på vegen ved Shell. Det varme rattet var klissete av blod.»

Flytande bjørn er ein mørk roman bada i norsk sommarlys.

p oc k e t | k r 129 ,–

i sbn : 9788252179989

i sa l

47

po

ck

et

Kategori

frode grytten

meir enn regnmeir enn regn er sterke og intense noveller om vanlege folks kjærleiksliv, kvardagsliv, ungdomsliv. Noveller som skildrar avstanden mellom dei menneska som burde vere nærast.

«Sjøflyet heng over det kvite landskapet. Morgonsola har nettopp komme opp på ein stålblank himmel. Alt er is og snø. Det er som om frosten held alt oppe. Eg tenker at når regnet kjem, så vil heile verda smelte og rase saman.»

p oc k e t | k r 129 ,–

i sbn : 9788252179996

i sa l

frode grytten

80° aust for birdland80 º aust for Birdland har ein stor himmel over seg, vêr og vind og den blå jazzen, blanda saman med livet i ein norsk småby.

«Monk spelte ein fantastisk konsert. Men det store, det store skjedde først då han gikk av scena. For tonane slutta ikkje å strømme ut av klave ret. Skjønner de kva eg seier? Monk gikk av scena, bukka og gikk av scena. Men musikken bare kom fossande. Tonane strømte ut av klaveret i fem–ti minutt etter at han gikk av scena. Skjønner de? Det var magi. Rein magi.»

p oc k e t | k r 129 ,–

i sbn : 9788252180008

i sa l

eg liker kveldane seint i august når mørket kjem snikande tilbake og månen rullar heilt fram me på fjellkammen. Eg veit ikkje, det er noko gale med dei lyse sommarnettene. Det er som om dei er vaska på feil program. Eg lengtar etter hausten, regnet mot ruta og mørket med alle lysa utanfor, som om dei er ei smørje av fingermaling nokon har klint på vindauga. Eg ser korleis lyset langsamt skiftar i rommet, korleis alle gjenstandane lagar ulike skuggar etter kva tid på døgnet det er. Eg ser korleis nettene tetnar til, korleis insekta flaksar hjelpelause mot dei tente lampene.

Frå Bikubesong, Frode Grytten

Dette er novellenes Rolls-RoyceAne Farsethås, Dagens Næringsliv, om Rom ved havet, rom i byen

Det er en håndfull bøker jeg skulle ønske jeg kunne blande ut i grunnvannet slik at absolutt alle er nødt til å få dem med seg. Popsongar er en av dem. Terje Thorsen, Dagbladet, om Popsongar

Frode Grytten skiver lekende lett, de korte tekstene har iblant en hitlåts suggesjon og rytme i seg.Anne Cathrine Straume, NRK, om Popsongar

49

po

ck

et

Kategori

jan roar leikvoll

bovaraEventyrleg roman frå klostermiljø

frrok er gartnar i klosteret ved landsbyen Bovara, men blir ståande einsam når vennen Flori forlèt han for å arbeide med ei bok i tårnet. Samstundes kjem ei prostituert jente på flukt og bankar på døra til klosteret. Frrok gøymer henne i kjellaren, og oppdagar med eitt at han har makt over liv og død.

Bovara er ein eventyrleg roman om makt, svik og kjærleik. Jan Roar Leikvoll har blitt samanlikna med internasjonale forfattarar som Cormac McCarthy, og hans kompro-misslause og kritikarroste forfattarskap er blant dei mest spennande her til lands.

Grusomt godtGerd Elin Stava Sandve, Dagsavisen

Leikvoll fortsetter å bore i menneskenes mørke sider. Det gjør han godt... Leikvoll skriver litteratur som river... bøker du ikke glemmer med det første.Anne Cathrine Straume, NRK

jan roar leikvoll (f. 1974) debuterte med romanen Eit vintereventyr i 2008, og følgde opp med Fiolinane i 2010. Leikvoll er frå Frekhaug i Nordhordland og har gått på Skrivekunstakademiet i Hordaland.

rom a n | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 9 0 3

i sa l

agnes ravatn

veKe 53georg ulveset er ein middelaldrande, skild lektor som innser at han er misfor-nøgd med dei fleste vala han har gjort i livet, utan at han heilt veit kva han skal gjere med det.

Agnes Ravatns kritikarroste debut-roman.

Veke 53 er en fin debut full av gode og ikke minst morsomme scener, med pinlige, ned-rige øyeblikk og genuin kontakt i tørrvittig form.Hilde Stubhaug, Morgenbladet

Agnes Ravatn har skrive ei morosam og underhaldande lita perle av ei bok – som også opnar for alvorlege ref leksjonar rundt korleis vi sjølve er ansvarlege for lukka i liva våre.Kari Mathilde Hestad, ABS Nyheter

rom a n | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 4 3 3 4


agnes ravatn (f. 1983) er forfattar og spaltist frå Ølen i Vindafjord. Sidan romandebuten i 2007 har Ravatn gitt ut fleire kritikarrosa og prislønte essaysamlingar, og ho er kjend for si særeigne, vittige stemme og skarpe blikk for menneskeleg svakheit.

51

po

ck

et

Kategori

ingelin røssland

Kirsebærsnøunder den storslagne førtiårsfesten Cathrine har laga for mannen sin, blir ho brått klar over at det finst ein ubalanse i forholdet. Og mens ho står på trappa utanfor festlokalet og frys, kjem det ein som ser henne. Ein viljefast svensk dyrlege som seier det rett ut: Jag vill stjäla dig från din man.

Handlinga i Kirsebærsnø utspeler seg i vakre Hardanger, med blømande frukttre, ei kjær bestemor som ligg for døden, og eit gammalt hus som skaper strid i familien. Cathrine er midt i sitt livs største drama: Vil ho orka å stå imot freistinga, når det er så enkelt å gi etter?

Selv om handlingen er nokså enkel gjør den solid gjennomførte teksten lesingen til en lek. Denne forfatteren leser jeg gjerne f lere voksenbøker av.Maria Årolilja Rø, Adresseavisen

Dette er en herlig perle av en bok, den er lettlest og har et godt språk. Terningkast 5.Beathe, Beathes bokhylle

ingelin røssland (f. 1976) har jobba som journalist i fleire aviser og i NRK. Ho har fått ei rekkje prisar for ungdomsbøkene sine og er blitt omsett til fleire språk. Kirsebærsnø er den første romanen hennar for vaksne.

rom a n | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 2 9 1 0

i sa l

5 3

snik

le

sing

Sniklesing

sniKlesing

agnes ravatn

(f. 1983) er forfattar og spaltist frå Ølen i Vindafjord. Ho er kjend for si særeigne, vittige stemme og skarpe blikk for menneskeleg svakheit.

Les om boka

på s. 15

55

snik

le

sing

Kategori

frå

fugletribunalet

gjekk med kosten tilbake til reiskapshuset. Då eg kom ut, had-de Bagge sett seg tilbake under kirsebærtreet. Han sat med ei hand rundt stetten på det tomme glaset sitt og vinka meg opp.

– Hentar du ei til, Allis? sa han med tjukk stemme.– Ei flaske til?Han nikka. Eg gjekk inn og vaska hendene i gloheitt vatn, gneid jorda av

med såpe, vaska vekk sveitten frå panna. Det sitra i armar og bein, eg tok ei flaske ut av kjøleskapet. Då eg kom ut i hagen att, låg Bag-ge i graset. Eg blei ståande bak han, spørjande.

– Har du prøvd å ligge slik? sa han. Stemma hans var fjern, som om han ikkje eigentleg snakka til meg. Eg la meg forsiktig ned, to meter frå han. Graset kitla meg i nakken.

– Eg burde kanskje setje på ein vask, sa eg. Det er nok godt klestørke i dag.

– Det blæs jo ikkje, Allis, sa Bagge. Han bretta opp skjorteerma-ne sine. Heile kroppen min var i spenn, eg frykta han skulle høyre korleis hjartet slo. Etter ei stund kikka eg forsiktig bort på han. Han såg ut som han sov. Brystet hans heva og senka seg sakte. Eg vrei hovudet forsiktig mot han, mønstra ansiktet hans. Sjølv om eg aldri hadde sett han le, hadde han fine rynker ved augo. Håret hans krølla seg så vidt ved øyro. Han såg ikkje eldre ut enn alderen sin, men hadde eit vesen og ein oppførsel som ein tilbaketrekt pensjonist. Eg hadde lyst til å stryke han over panna. Han var så vidt blank av sveitte. Eg vrei hovudet tilbake og lukka augo. Eg greidde ikkje å slappe av, men låg berre slik og forsøkte å puste roleg. Vinen eg hadde tatt ut, stod på bordet og blei varm. Eg begynte å bli utkøyrd av oppførselen hana. Han lét meg alltid kome på etterskot, han styrte meg etter humøret sitt. Tillét seg å berre handle på innfall. Gjorde meg trist og åleine. Bagge pusta tungt og nesten lydlaust.

Etter ei stund reiste meg forsiktig og gjekk bort til reiskapshuset for å sjå om det fanst musefeller der. Eg såg ingen. Gjekk ein runde rundt huset for å sjå etter opningar mellom karmane eller i kjel-larvindauga. Inga mus kunne vel gnage seg gjennom denne høge grunnmuren. Eg hugsa korleis far min hadde festa metallbeslag nedst på alle dørene på hytta. Eg bestemte meg for å kjøpe det etter helga, og for å fjerne alt buskas og kratt inntil husveggene så dei ikkje hadde noko å klatre i.

Eg kasta eit blikk mot hagen. Bagge låg framleis i graset. Det var underleg av han å sovne slik plutseleg, midt på dagen. Han var vel døsig av sola og vinen. Eg gjekk inn i kjøkenet og starta på middagen. Då alt var klart, og eg gjekk ut på verandaen for å rope inn Bagge, hadde det i mellomtida begynt å regne. Eg såg framfor meg. Han låg heilt i ro i regnet. Eg visste ikkje kva eg skulle tru. Eg blei ståande og stire. Dropane blei tyngre, regnet auka i styrke. Snart kom ei skikkeleg skur. Eg sprang ut til han. Håret var gjennomvått, skjorta og buksa klistra seg til kroppen hans. Han låg med augo att. Eg rista han i skuldra, og då brått slo han augo opp og såg rett opp i ansiktet mitt.

– Herregud, sa eg, du kan då ikkje ligge slik. Han berre såg på meg, dropane hamra mot ansiktet hans. Så

begynte han å le. – Kom deg inn i huset, sa eg, og tok tak i armen hans. Han heiste

seg opp og gjekk etter meg over verandaen og inn. Eg var redd og sint.

– Skift på deg før du blir sjuk, sa eg. Plutseleg skralla det i tore utanfor. Han såg på meg.

– Kom no, gå og få på deg tørre klede! sa eg og skauv han fram-for meg.

– Blir du redd i torever? spurde Bagge bak til meg med hakkan-de stemme.

– Nei. Han gjekk inn på soverommet sitt. Ei lita stund etter kom han

ut. Då hadde han skifta til ein tynn grøn ullgenser og ei mørk buk-

5 7

snik

le

sing

Kategori

se. Eg hadde dekt på til han på spisebordet i mellomtida. Han sette seg. Verka litt brydd. Eg serverte han kalven og spurde kva han ville ha å drikke til. Han svarte raudvin. Då eg kom opp frå kjella-ren med ei flaske, sat han ved bordet og rista av kulde. Eg sprang og fann eit pledd til han, som eg pakka tett rundt han. Det kjendest som ei intim handling. Han lo av meg. – Kva då? sa eg. Du kjem til å bli sjuk. Eg fyrer i omnen.

Eg sette meg på huk og la i omnen mens han åt. Eg høyrde tennene hans klapre mot bestikket.

– No forstår eg at du treng nokon til å passe på deg, sa eg då eg hadde fått fyr. Han smilte. Eg sette meg ned og skjenkte vin i glaset hans. Då såg han ned og fortsette å ete. Det lynte utanfor, og etter nokre sekund tora det på ny.

– Ikkje så langt herifrå, sa eg. Han svarte ikkje. – Du burde ha tørka håret skikkeleg.Han togg eit stykke kjøt sakte, med teppet tett rundt seg. Så

la han frå seg bestikket og tømde glaset. Eg gjekk bort i omnen og bles forsiktig. Gammal oske virvla opp og fauk ut i rommet, elden blussa opp. Eg la på ein kubbe til. Bagge åt ikkje lenger. Det skralla utanfor.

– Eg trur du treng eit varmt bad, sa eg brått. Han snudde seg.– Skal eg tappe i karet for deg?Han nikka.Eg reiste meg og gjekk opp trappa til meg, skrudde på kranen på

badet mitt og karet fyltest langsamt. Bagge hadde ikkje sett sin fot i min etasje som eg hadde sett, bortsett frå den første dagen då han viste meg rommet mitt. Eg kjende med handa at vatnet ikkje blei for varmt. Då eg snudde meg for å rope at det var klart, stod han bak meg, i døropninga. Eg gav frå meg eit gisp, herregud, kva er det med denne lydlause framferda. – Det er klart, sa eg. Han var bleik i ansiktet, og leppene svakt blålege. Eg reiste meg frå badekars-kanten, men Bagge stod framleis i døropninga og sperra utgangen.

jan roar leiKvoll

(f. 1974) Leikvoll er kjend for å skildre brutale og rå eksistensar, i eit omsorgsfullt og vakkert språk.

Les om boka

på s. 11

5 9

snik

le

sing

Kategori

frå

songfuglen

oppover gata nevnte Veslejenta fleire gonger med mat i munnen kor mye godt dei hadde på bakeriet, kaker og bollar og smørbrød, og dette skulle ho fortelle til mora. Den tørre bagelen smula ned på kleda hennar mens vi gjekk.

– Kan vi gå gjennom parken? spurde ho, og eg forstod knapt kva ho sa.

– Det er ikkje lov å gå der.– Men du går der.– Eg er dobbelt så gammal som deg.– Får ein lov å gjere dobbelt så mye då?Oppe på byhøgda hadde fleire tre lauv, andre stod nakne. Han-

da hennar slapp taket og ho spratt omkring då vi kom inn i parken. Mellom stammane låg lys eller skygge på bakken, ingen rasling i dei tette buskene, men solflekkar skalv kvar gong vinden tok tak i greinene lengst nede, og lauv sirkla. Veslejenta var både her og der og gledde seg over å sjå anna enn blokk og skole, såg på denne ettermiddagen som ei utflukt. Eg tusla eit stykke bak. Det var ikkje lov å gå i parken, men det var ein fin stad å vere. Eg kikka opp, sola blenda mellom to tjukke greiner, eg naus høgt.

– Prosit, kom det frå Veslejenta lenger framme. Ho såg ned mens ho trippa av stad, på lauvet skoa sparka opp i lufta.

Lenger borte, der tre stod tett, var kråkene urolege. Dei flytta seg att og fram på greinene, varsla dei som var lenger inne, som igjen varsla andre. Same leven som når dei vart til store flokkar på kveldshimmelen. Eg bøyde igjen hovudet og såg, skimta ein skygge i langsam bevegelse, det var ikkje ei grein, og då auga vende seg til det kvite lyset, såg eg ei kvinne henge ikkje langt unna gangvegen. Ho hang høgt. Tauet låg over greina og var festa lenger nede på treet, nokon måtte ha kasta tauet over greina og lagt løkka rundt halsen og heist henne opp, frå bakken, og gått frå henne. Sola

ulma i langt hår. Kvinna var kledd i kjole, framleis høghæla sko på føtene, og tauet dreide henne langsamt og knirkande rundt; kjolen var flerra opp framme og falske bryst vistes. Eg visste ikkje kva dei var laga av, men dei var store og lyse, og så snart ein fugl sette seg på dei, fall dei kanskje ned. Veslejenta trippa uvitande vidare. Kråkene vart hissigare, redd eg skulle komme dei i forkjøpet.

*

Mor vart glad då eg sendte den kortvokste slektningen gjennom døra, ho bøygde seg og omfavna henne, og var snar med å finne nøtter.

– Korleis gjekk det hos frk. Malinovskaja? spurde mor. – Fint, sa Veslejenta og stakk handa djupt ned i skåla.Mor smilte og eg kjente igjen motstand mot å fortelle, eg sa det

gjekk greitt. Jakoba syng veldig fint, kom det frå jenta som dissa med beina

mens ho åt. Ho heldt kvar nøtt med begge hendene. – Korleis går det med mamma?– Ho er lei seg. – Eg skal komme på besøk om ikkje lenge, sa mor.– Ja, sa Veslejenta.– Er alt bra med deg, Jakoba? spurde mor. Du verkar blass.– Alt er som det skal, sa eg. – Du kjenner deg vel ikkje sjuk? sa mor og la handa på panna

mi.– Nei, nei, sa eg. – Eg må skunde meg, sa mor. Det skal leggast ut fleire miner og

eg må hjelpe til. – Kva er miner? spurte Veslejenta.– Du treng ikkje vite kva det er, sa mor og klappa henne på

håret, merka kor feitt det var, snurpa munnen og kikka på meg. Eg slo lett ut med armane.

– Så lenge du ikkje trakkar på dei, humra eg.

61

snik

le

sing

Kategori

– Jakoba! sa mor og retta peikefingeren mot meg.– Men er det farleg ute? kom det frå Veslejenta. – Nei, nei, sa mor.– Heller ikkje om kvelden?– Om kvelden treng du ikkje vere ute likevel. – Kvifor ikkje?– Fordi det er farleg, sa eg og fekk nok ein peikefinger frå mor.– Fordi det er finast å vere heime, sa mor og hengte våpenet

over skuldra, stakk magasin ned i sidelommene. –Kvifor det?–Eg må gå no, sa mor og la ei hand på kvart vår skulder. Tenk,

Jakoba har begynt hos frk. Malinovskaja. – Eg veit jo det, sa Veslejenta.

Mors skritt bortover gangen mot trappehuset, brått sakna eg og brått forstod eg korleis det var om mor kom aldri tilbake, om vi kom bort frå kvarandre, om desse stega var hennar siste lyd til meg. Veslejenta åt kvar nøtt og smule, togg på litt skal og kikka tomt ut i lufta før ho la det på bordet. Eg greip tantes ordbok og slo opp det ordet vakta utanfor fødestova hadde brukt, leita litt før eg fann det: I gjelde v øydelegge eller fjerne kjønnskjertlane hos (hanndyr); kastrere, gjelde bukkar, kattar / ein gjelda ver. Mannen i parken, dameklede og falske bryst, var det å gjelde? Om så var, måtte vakta ha overdrive. Ingen ville henge meg opp, tenkte eg, endå eg hadde høyrd at det hadde hendt før. Eg vart snart sittande og gruble og nappe i eit hår på haka. Det var ikkje ein mann frå skogen, men ei av våre. Ei som sa ho var mor, kanskje mormor, utan å vere det. Ei mor som kanskje var ein far. Slik tante hadde sagt at min eigen far var. Eg fekk plutseleg ein veldig trong til å springe etter mor og fortelle om det eg hadde sett, men ho ville bare seie at derfor måtte eg gjere alt ho ba meg om.

Veslejenta trippa rundt badekaret, strauk handa langs kanten. – Eit slik har ikkje vi, sa ho. – Eg klappa saman ordboka og såg på henne.

– Kvar badar du eigentleg? – Hos dama ved sida av oss. – Tekla?– Av og til kjem ho ut i gangen og seier at eg må kome inn til

henne. Så badar ho meg. – Mor di då? spurde eg. – Mamma badar ikkje. Tekla vaskar henne med ein klut. Veslejenta løfta seg opp på tå og smilte ned i det djupe karet.– Vil du bade? spurte eg.– Får eg? spurde ho og viste breitunga. – Klart, sa eg.– Sjå, Jakoba! utbraut ho og peikte ut vindauget. På himmelen sigla ein raud drage, langsamt att og fram på svak

luftstraum, like høgt som blokka. Langt under dragen, og eit styk-ke lenger borte, spruta det plutseleg kvitt frå ei kjelde.

– Men då må vi hente vatn der ute, sa eg.– Kva er det kvite? spurte ho.– Det er beist som bur under bakken. – Hanndyr? ville ho vite.– Nei, sa eg tvert. Beist som bur under bakken. Eigentleg er dei

av leire, men av og til blir dei levande og sprutar vatn opp av jorda. Dei prøver å bryte seg opp hit.

– Men det kjem dei vel ikkje til å klare?– Heilt sikkert ein gong, sa eg.– Når då?– I dag, i morgon, neste veke, om eit år, ti år. Ingen veit.Veslejenta svelgde.– Men der får vi vel ikkje lov å gå, sa ho.– Eg får. Og du får lov til å vere med meg.

63

snik

le

sing

Kategori

bøker 2013



bøker for barn og unge

nivå einny i leseland

Bøkene eignar seg for barn som nett har begynt å lære å lese.

Bøkene har lita tekstmengd og mange illustrasjonar, og teksten er direkte kopla til bileta. Barna lærer å lese både tekst og bilete.

Enkel og kort tekst, korte setningar, 5–10 ord per side.

nivå trelesevennen

Bøkene eignar seg for barn som begyn-ner å knekke lesekoden, men som enno ikkje er uthaldande i lesinga.

Tekstmengda aukar, og lesaren møter nokre vanskelege ord. Teksten er delt i kapittel for å skape pausar i lesinga. Bøkene har illustrasjonar på kvar side.

Korte tekstar, korte til middels lange setningar, 30–50 ord per side.

nivå tokom i gang

Bøkene eignar seg for barn som klarer å lese små tekstmengder.

Tekstmengda aukar litt. Historiene har framleis mange illustrasjonar, og teksten er direkte kopla til bileta.

Enkel og kort tekst, korte setningar, 15–25 ord per side.

nivå fireleseproffen

Bøkene eignar seg for barn som jamt over har knekt lesekoden og begyn-ner å bli uthaldande i lesinga.

Tekstmengda aukar, og historiene er meir komplekse. Lesaren møter nokre vanskelege ord. Teksten er delt i kapittel med illustrasjonar på kvar side.

Middels lange tekstar, middels lange setningar, 70–90 ord per side.

lesetrening på app!Lesetrening på app! Gode historier, fengjande tema, lettlesen tekst. Under-haldande og engasjerande lettleshistorier som er tilpassa barnas interesser og lesekunnskap.

leseland, for barn som lærer å lese.

67

le

sel

an

d

Leseland

samlagets leseland for barn som lærer å lese, er laga for å stimulere og inspirere ferske lesarar. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, delte inn i fire ulike lesenivå.

Appane finnst både

for iPhone, Android

og Windows 8.

• Fire lesenivå basert på barnas leseerfaring• Tilpassa innhald, tekstmengd og ordforråd• Lettlesne skrifttypar som fremjar leseflyten

• Spreke, fargerike illustrasjonar• For både leseflinke og lesesvake barn• For både gutar og jenter

russel punter og david semple

den KroKete mannenden krokete mannen har eit krokete hus og ein krokete katt. No vil han ha ein krokete fisk til middag. Men fisken er vekk.

Den krokete mannen er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.

l e se l a n d n i vå 1

mairi mackinnon og francesca di chiara

sola og vinden«eg er sterk!» seier sola. «Eg er sterkare!» seier vinden – men korleis kan dei bevise det? Denne livlege gjenforteljinga av ein av dei klassiske fablane til Æsop har lettlesen tekst. Etter at barna har lese forteljinga, kan dei prøve seg på nokre morosame oppgåver.

Sola og vinden er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmeran-de illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.


Kategori

69

le

sel

an

d

russel punter og gustavo mazali

den pysete Kattenkatten steinar er redd for det meste, så eit mørkt hus fullt av rare lydar er den siste staden han har lyst til å vere. Men for å redde dagen må Steinar vere modig.

Den pysete katten er ein del av Sam-lagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.


kenneth grahame, katie daynes og fred blunt

den underlege draKenkven har vel høyrt om ein drake som ikkje likar å slåst? Og kva skjer når den barskaste drakedreparen av alle kjem på besøk til han?

Den underlege draken er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.


martin baltscheit og ulf k.

feline, professor pål og Kjemisettetpål har lenge ønskt seg ein stor, farleg hund som kan passe på han og skremme alle i heile verda. Men når han får oppfylt ønsket sitt, blir han frykteleg skuffa: Felline er nemleg lita og slett ikkje farleg. Men han har jo kjemisettet sitt …

Felline, professor Pål og kjemisettet er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar. l e se l a n d n i vå 3

eva muszynski og karsten teich

cowboy claus og den prompande ponniencowboy-claus er ikkje som cowboyane i Det ville vesten. Han har ikkje hest. Han har kua Rosa og grisen Lisa, og han har ein grønsakhage. Men ein dag høyrer han nokre underlege lydar frå maisåkeren.

Cowboy-Claus og den prompande ponnien er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar. l e se l a n d n i vå 3

Kategori

7 1

le

sel

an

d

sylvia heinlein og sabine wiemers

dei hemme lege superheltanewilli, mikke og Jonny har ein hemmeleg klubb: Dei er «Dei beste», og dei les helst superheltteikneseriar. Men ein dag kjem dei tre vennene på sporet av ei superstor hemmelegheit, og plutseleg står superhelta-ne framfor dei i levande live …

Dei hemmelege superheltane er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.


gudrun likar og sabine büchner

prinsesse fibi og draKenfibi er lei av å vere prinsesse. Ho drøymer om eventyr og heltedådar. Når ein gretten drake kjem og skremmer heile kon-geriket, får ho endeleg sjansen: Modig dreg ho av stad for å møte det farlege uhyret...

Prinsesse Fibi og draken er ein del av Samlagets Leseland for barn som lærer å lese. Dette er gode historier med enkel tekst og sjarmerande illustrasjonar, skapte for å stimulere og inspirere ferske lesarar.


rotraut susanne berner

året rundt i vrimlebydei fire årstidene i Vrimleby er no samla i éi bok! Ein sikker vinnar blant foreldre og barn som er glad i vrimlebilde og vrimlebøker.

Vrimleby er store bøker i stiv papp som skildrar byen i kvardag og fest. Her er års-tidene i alle fargar, krydra med spennande detaljar. Bli med til vedunderlege Vrimleby!

rotraut susanne berner (f. 1948 i Stuttgart) er kunstutdanna og interna-sjonalt kjend for bøkene sine. Ho har hatt ein formidabel suksess med Vrimle-bøkene i både inn- og utland. Ho bur i München.

p e i k e bok | k r 2 7 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 6 5 1

i sa l

7 3

pe

ike

bø

ke

rb

ile

tb

øk

er

Peikebøker

Biletbøker

helga gunerius eriksen

peri og peti vender omEi enkel bok om store ting

peri og peti er to små vener som vågar seg ut i verda for å oppleve luktene og lydane der. Men brått blir det skummelt! Då gjeld det å kome seg fort bort.

Helga Gunerius Eriksen har skrive og sydd denne store, vesle forteljinga om Peri og Peti. Resultatet er blitt ei perle av ei bilde-bok til glede for både små og store lesarar.

helga gunerius eriksen kjem frå Stord og bur i Bergen. Ho er cand.mag. med faga keramikk og filosofi og har skrive over tjue bøker for alle aldrar i fleire sjang-rar. I 2013 fullfører ho fordjupingskurs i dramatikk ved Norsk barnebokinstitutt.

bi l e t bok | k r 2 2 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 6 9 9

u t g . aug us t

Utgivinga er støtta av Leser søker bok.

appen er interaktiv og perfekt for ungar frå 3 år. Her kan dei slå av og på lyset, høyre Jakob seie JA! og Neikob seie NEI!, og følgje dei to venene når dei køyrer bil og møter alt frå lampeseljarar til ein skummel kroko dille. Appen har òg eit Memory-spel.

jaKob & neiKob som app for ipad og iphoneBasert på Kari Stais populære og prisvinnande bok Jakob og Neikob.

ja! nei!

jaKob og neiKob

k r 229 ,–

i sbn: 9788252170870

jaKob og neiKob. t ju v en sl år tilbaKe

k r 229 ,–

i sbn: 9788252180480

MINNER OM …

7 5

e-b

øk

er

bil

et

bø

ke

r

E-bøker

Biletbøker

Unni og Gunni er to gode venner som likar forandring. Dei er ikkje redde for å setje i gang med nye prosjekt, og finn alltid ei løysing på utfordringane dei møter under vegs.

I haust kjem det to papirbøker og tre bokappar i serien om dei søte pingvinane. Her er kvardags-situasjonar, gjentakingar og humor som passar for barn frå 2 år og oppover.

Appar for

dei minste

Tredje bok i sjarmerande småbok-serie

unni og gunni ser på kvarandre.– Det er på ein måte litt tomt her,

seier Unni.– Einig, seier Gunni.– Me gjer det fint! ropar Unni.

Pingvinane Unni og Gunni er to gode venner som likar forandring. Dei er

ikkje redde for å setje i gang med nye prosjekt, og finn alltid ei løysing på utfordringane dei møter undervegs.

Serien om Unni og Gunni inne-held tre enkeltbøker som også utgjer ei samanhengande historie. Frå 2 år.

bi l e t bok | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978825218 1 6 2 3

i sa l

anna r. folkestad

unni og gunni gjer det fint

Kategori

7 7

e-b

øk

er

bil

et

bø

ke

r

– Så fin heim me har, seier Gunni.– Einig, seier Unni.

anna r. folkestad (f. 1983) debuterte i 2011 med biletboka Henrik And, som kom på russisk i 2012.

lena og olof landström

bø og bæDei kjende og kjære klassikarane om Bø og Bæ er endeleg attende!

når bø og bæ skal gjere noko, blir det oftast ugreitt. Dei blir forundra. Til slutt ordnar det seg likevel, utan at Bø og Bæ heilt veit korleis det har gått til. Humør-fylte og originale småhistorier som gler både vaksne og barn.

Bø og Bæ får besøk k r 149 ,–

i sbn : 9788252168327

7 9

bil

et

bø

ke

r

Biletbøker

Bø og Bæ i skogenk r 149,– | i sbn : 9788252155662

Bø og Bæ blir våtek r 149,– | i sbn: 9 7 8 8 2 5 2 1 5 5 6 5 5

Bø og Bæ i vindenk r 149,– | i sbn : 9788252147445

Bø og Bæ gjer reint k r 149,– | i sbn: 9 7 8 8 2 5 2 1 4 9 5 3 1

Bø og Bæ til sjøs k r 149,– | i sbn : 9788252149326

Bø og Bæ i festhumørk r 149,– | i sbn : 9 7 8 8 2 5 2 1 4 7 4 5 2

martine grande

KaKerlaKKen med den st ygge fraKKen …og hovudet fullt av triste tanKarOriginal og varm debutbok

kakerlakken er redd for å blø, redd for å dø. Men ho er òg redd for å leve. Kvar finn ein lys og glede når hausten har gøymt sola og fargane?

I eit spenstig, humoristisk bildespråk fortel debutant og animatør Martine Gran-de den bittersøte historia om kakerlakken som får tunge vintertankar. Dette er ei bok det er lett å bli glad i.

Denne biletboka kjem også som anima-sjonsfilm på NRK Super til hausten.

martine grande (f. 1985) voks opp i Lierne i Nord-Trøndelag og bur no i Volda. Ho er utdanna animatør og jobbar til dagleg i sitt eige vesle animasjonsselskap Grande Produksjon. Kakerlakken med den stygge frakken … og hovudet fullt av triste tankar er debuten hennar som barnebokforfattar.

bi l e t bok | k r 2 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 4 0 5

u t g . aug us t

Debutant

Kategori

81

bil

et

bø

ke

r

marit lajord og line halsnes (ill.)

olava og beste farVarmt og vakkert om livet, døden og beste far

olava er 7 år, bestefar Olav er 70. Dei gjer fine ting saman, og bestefar lærer Olava å ro. Men så blir han sjuk, så sjuk som berre gamle blir.

Historia om Olava og bestefar fangar samspelet mellom barn og besteforeldre på ein varm og jordnær måte og formidlar opplevinga av sorg og avskjed gjennom synsvinkelen til barnet. Med Line Halsnes’ vakre illustrasjonar inviterer boka til fine samtaler om liv og død og slekters gang.

6– 9 år

marit lajord (f. 1990) er debutant. Ho har gått på forfattarutdanninga i Bø, studerer jus og skriv for ungdom på nettstaden Framtida.no.

bi l e t bok | k r 2 2 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 0 4 0 4

i sa l

Debutant

olof og lena landström

pom og pim, nye ven ner frå sKaparane av bø og bæ!skaparane av bøkene om Benny og Bø og Bæ er tilbake med to nye barnebokfigurar: Pom og Pim. To gode venner som av og til har veldig uflaks. Men så blir det noko fint av det likevel!

Ei enkel og klassisk historie om hell i uhell, ein ny klassikar som kom på svensk hausten 2012 og alt er omsett til fleire språk.

2– 5 år

Ein skal vere verkeleg god før ein klarer å lage noko så uttrykksfullt med såpass sparsame strekar.Guri Fjeldberg, Bergens Tidende

Det enkle er som kjendt ofte det beste for smårollingar. Her er rikeleg med spaning for den som er to.Gerd Elin Stava Sandve, Dagsavisen

bi l e t bok | k r 1 7 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 7 1 2

i sa l

olof landström (f. 1943) er illustratør, animatør og barnebokforfattar. Saman med kona lena landström (f. 1943) har han skrive og illustrert bilet-bøkene om Bø og Bæ.

83

pe

ike

bø

ke

rb

ile

tb

øk

er

Peikebøker

Biletbøker

ruth lillegraven og inger landsem

mari og magnus får KattTredje bok i sjarmerande småbarnsserie

i den tredje boka om Mari og Magnus får dei oppfylt ein stor draum: Dei får ein kattunge! Tippi er den finaste pusen i verda, og dei lover å passe godt på ho. Men så ein dag – gløymer dei å lukke døra når dei går ut for å leike med Jonas!

Den enkle historia rommar store kjensler og dramatikk, og endar heldigvis godt. Ei bok som vil sjarmere og engasjere små lesarar!

les også Mari og Magnus f lyttar innMari og Magnus og smokketjuven

ruth lillegraven (f. 1978) debuterte med den kritikarr-roste diktsamlinga Store stygge dikt i 2005. Bøkene om Mari og Magnus er dei første barnebøkene hennar.

inger landsem (f. 1950) har illustrert ei lang rekkje barnebøker og skulebøker. Ho jobbar òg som bilet-kunstnar og har mange utstillingar bak seg.

bi l e t bok | k r 1 5 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 6 0 6

i sa l


på n e s t esi de

– Det blei ein svart pus, seier Magnus.– Jamen ... seier Mari. – Ja, ja, alle er søte.

Mari og Magnus fa?r katt ferdig.qxd:Mari og Magnus 06-06-13 08:38 Side 6

– Kva skal pusen heite? spør pappa i bilen på veg heim.– Tippi, seier Mari. – Sjå, ho har jo kvit haletipp.– Tippi, Tippi … seier Magnus. – Ja, det er fint!


småbarnsserie 3–6 år

Frå Mari og Magnus får katt

– Kan vi ta to? spør Mari.

– Nei, det går ikkje, seier pappa.

– Åeeh … seier Magnus.


– Kanskje de kan trekkje lodd? seier tante Frøydis.

– Ja! God idé! seier Mari.

Magnus får trekkje.


85

bil

et

bø

ke

r

Biletbøker

mari og magnus fly t tar inn

mari og magnus er sysken. Mari er fem år, og Magnus er nesten fire. I den første boka har dei nettopp flytta inn i eit nytt hus. Det står kassar over-alt, og ingen finn sakene sine. Kor har for eksempel bamsen til Magnus blitt av? Mens dei leitar, kjem ein ny flyt-tebil til køyrande. Det er dei som skal bu i den andre halvdelen av huset, som har stått tom. Kanskje Mari og Magnus får nokon å leike med?

i sbn : 9788252179811 | k r 159 ,–

mari og magnus og smoKKe tjuven

mari og magnus er søsken, og går i same barnehage. Ein dag skjer det noko mystisk. Då småungane skal kvile er alle smokkane borte! Kanskje det er ein smokketjuv i barnehagen? Det er nok best dei spionerer litt. Og held vakt.

i sbn: 97882521802 7 5 | k r 1 5 9 ,–

Dette er gode bøker for de aller minste.Cathrine Krøger, Dagbladet

Spennende historie og velkjente utfordringer.Bladet Mamma

Gjenkjenneleg barnehagedrama med fint driv.Gerd Elin Stava Sandve, Dagsavisen

gyrid axe øvsteng og per ragnar møkleby (ill.)

førstemamma på marsSprelsk og ærleg bildebok

Førstemamma på mars er forteljinga om ei lita jente som nektar å innsjå at mora er på sjukehus. I fantasien lagar ho mange mulege versjonar av kvar mor har tatt vegen. Kanskje er ho på handletur? På røvarjakt? Eller rett og slett på Mars?

Førstemamma på Mars er i tekst og bilde ei eksplosiv og sår forteljing om sjuk-dom i den næraste familien.

gyrid axe øvsteng (f. 1974) er forfattar og dra-matikar frå Vågå. Ho debuterte skjønnlitterært med biletboka Finn! i 2009. Øvsteng er busett i Skien.

per ragnar møkleby er illustratør og grafikar frå Lørenskog, busett i Skien. Møkleby er utdanna ved Kingston University i London og har illustrert bøker, aviser og blad for alle dei store forlaga sidan 1998.

bi l e t bok | k r 2 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 4 8 4


8 7

bil

et

bø

ke

rb

ar

ne

bø

ke

r (9

–13)

Biletbøker

Barnebøker (9–13)

tore kvæven

KAMEL JEGERENØrkeneventyr i beste Indiana Jones-stil!

på ein eldgammal motorsykkel reiser kameljegeren inn i verdas største ørken. Framfor han spring Tam, ein halvtam afrikansk villhund, og bak han sit Øystein og Lisa. Men på dette toktet finn dei meir enn berre kamelar. Ørkenen skjuler også livsfarlege kjeltringar og ei mørk hemme-legheit frå faraoatida.

Ei humoristisk og spennande bok for eventyrarar.

tore kvæven (f. 1969) bur i Sirdal i Vest-Agder. Han debuterte i 2011 med Hard er mitt lands lov. Kamel-jegeren er den første barneboka hans.

f rå 9 å r | k r 1 9 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 7 0 5


maria parr

vaffel hjarteOmsett til 16 språk!

i denne boka følgjer vi to svært oppfinn-same niåringar gjennom liv og vaffelrøre eit heilt år. Ofte går det litt over styr i den vesle vika deira. Og innimellom alt leven og latter fortel Trille lågmælt om alvor og sorg i eit ni år gammalt liv, og om redsla for å miste dei han er glad i.

Illustrert av Bo Gaustad.

No også som lydbok.

maria parr

tonje glimmerdalSjå stykket på Det Norske Teatret no i haust.

her er latter, drama, tårer og musikk, og romanen gir assosiasjonar til Johanna Spyris Heidi og ikkje minst Astrid Lind-Heidi og ikkje minst Astrid Lind-Heidigrens univers.

Illustrert av Åshild Irgens.

No også som lydbok.ba r n | k r 1 9 9 , -

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 4 0 3 8 | i sa l

ly dbok | k r 1 9 9 , -

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 6 0 9 4 | i sa l

ba r n | k r 199 , -

i sbn : 9788252179774 | i sa l

ly dbok | k r 199 , -

i sbn : 9788252176087 | i sa l

Utgitt i 19 land

Bragepris-

vinnar

2009

MINNER OM …

8 9

ba

rn

eb

øk

er

(9–13)

Barnebøker (9–13)

anne viken

elise og mysteriet på hesteKliniKKenNyskapande hestebokserie med skik-keleg driv!

onkel kalle har fått seg arbeid som veterinær på Trollskogen hesteklinikk, og Elise er lykkeleg over å få vere med han på jobb. Men i den gamle veterinærbustaden skjer det uforklarlege ting, og ute i praksis har Kalle alvorleg trøbbel med å gjere pasientane friske. Gamle Ylva påstår at ein spøkelsesdyrlege går gjennom gangane, og Elise forstår etter kvart at hesteklinikken skjuler langt meir enn sjuke hestar.

I denne spennande serien om Elise tek Anne Viken hesteboksjangeren til nye høgder!

anne viken er veterinær, statsvitar, bloggar og skribent. Ho debuterte i 2012 med den første boka i den spennande serien om Elise, Elise og mysteriet med dei døde hestane.

f rå 9– 13 å r | k r 1 9 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 5 3 8

u t g . aug us t

Fyrste

boka i serien,

no i pocket

ny hesteboKserie av dyrlege anne viKenFrå Elise og mysteriet på hesteklinikken:

«døra knakar så Elise er redd den skal ramle av hengslene. I gangen er det mørkt. Vinden får trea i hagen til å drysse daudt lauv som blæs inn døra saman med henne. Elise tek eit steg inn, famlar oppetter veggen etter ein lysbrytar, kjem borti noko hårete og trekker handa til seg. Ho set i eit hyl og ryggar beint inn i veggen. Frå tussmørkret midt i rommet stirer to svarte augneholer beint på henne.»

Kategori

91

ba

rn

eb

øk

er

(9–13)

Å lage spenning er ein krevjande sport som Viken kjem vel ifrå. Eg trur at boka vil fenge målgruppa, og eg innrømmer villig at eg lét meg rive med i den spennande slutten.Hans Jakob Reite, NRK Sogn og Fjordane

Boka er diggbar. Og viss du er ute etter ei spenningsbok og du i tillegg likar hestar – då trur eg at denne er perfekt! … Anne Viken, bra forfattar!Bibliotekaren din, bokblogg

lene kaaberbøl

villheKs Kimæras hemnBok tre i ny og spennande fantasyserie!

«er han død?» Clara tør nesten ikkje spørje, for det er hennar eigen villven Katt det gjeld. Livet hans heng i ein spindel-vevtynn tråd, og viss Clara vil redde han, må ho følgje eit spor som fører henne rett i klørne på dødsfienden Kimæra …

Kimæras hemn er tredje boka i serien om Clara, kjærleiken hennar til dyr og kampen for å overleve som villheks i ei verd der magi ikkje akkurat er barnemat.

Les også dei to første bøkene i serien, Eldprøva (kåra til beste barnebok av danske barn i 2012) og Viridians blod.

f rå 8 år

lene kaaberbøl (f. 1960) starta karrieren sin som forfattar i ein alder av 15 år. Sidan den gong har ho skrive ei rekkje bøker, og ho er i dag forfattar på heiltid. Kaaberbøl har tidlegare gitt ut serien om Skammarens barn, og ho har blant anna vunne Disney-prisen for W.I.T.C.H.-serien.

fa n ta s y | k r 1 7 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 2 5 5 (n n)

978825218 2 2 6 2 (bm)

i sa l

93

fan

tasy

Fantasy

lene kaaberbøl

villheKsblodsungen Lett å lese, lett å like

om det hadde vore opp til Claras mor, ville Clara aldri blitt villheks. Det er så altfor farleg! Ho er redd for at Clara skal komme i fare, og det viser seg dessverre at ho har rett. Den ville verda er ein farleg stad, ikkje minst no som Bravita Blodsunge er i ferd med å bryte ut av fengselet ho har vore innesperra i dei siste 400 åra.

Blodsungen er fjerde bok i den medrivan-de og lettlesne serien om dyrevennen og villheksa Clara.

Serien kjem på både bokmål og nynorsk.

fa n ta s y | k r 1 9 9 ,–

i sbn 978825 2 1 8 2 6 7 5 (n n)

97882521826 8 2 (bm)

u t g . aug us t

Vinnar av

Orlaprisen, barnas

eigen litteratur pris

i Danmark

erna osland

nasevisEi lita bok om små og store nasar

dette er ei bok full av nasar, verdas beste nase, verdas største nase og verdas minste. Og det er ei bok full av kunnskap om nasar, store snablar, breie tryne og spis-se snutar. Her får du verkeleg vite kor nyttig ein nase er, og korleis dei greier oppgåva med å dra inn luft. Men kva meir kan nasar brukast til enn pusting? For nasar er ikkje berre til å puste eller nyse med. Store nasar kan ein dusje med. Lange nasar kan ein jakte med. Mens verdas minste nase, heilt usynleg, kan brukast til å leite fram ein kjærast med. Les og bli nasevis!

Boka er illustrert av Elisabeth Moseng.

erna osland (f. 1951) debuterte i 1987 med ungdoms-romanen Natteramnen og har skrive ei rekkje kritikar-roste bøker for barn, ungdom og vaksne. Osland er frå Høyanger i Sogn, men bur på Byrkenesøy i Sogn.

sa k p ro sa f or ba r n

k r 249 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 3 9 9


95

sak

pr

osa

ba

rn

un

gd

om

Sakprosa barn

ungdom

sunniva relling berg

beina i gitarenIntens og mørk oppfølgjar til Brage- nominerte Utfor

bo er 17 og har gitt opp å passe inn. Men då ho møter Hans, blir det ikkje lenger så lett å tenkje at ingenting betyr noko.

Vi følgjer ho eit år frå sommar til sommar, gjennom tilbakeblikk til barndomen ho er på veg ut av, og intense, men famlande for-søk på å finne sin plass i verda og i forholdet til Hans.

Beina i gitaren er ei sterk, kompleks og velskriven historie om identitet og sterke kjensler.

Mørkt og finstemt om ei desperat jente. […] en befriende litterær ungdomsroman, skrevet av en dristig forfatter.Maja Troberg Djuve, Dagbladet

sunniva relling berg (f. 1988) kjem frå Ålesund og bur i Bergen. Ho vart Brageprisnominert for debutboka Utfor (2011).

u ngdom | k r 2 4 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 9 2 7

i sa l

magnhild bruheim

det som er sant Kva skjedde på det rommet på den festen?

kva er sant, og kva er rykte? Kven si side stiller du deg på når det er ord mot ord? Linn og Solveig er bestevenninner, men vennskapen blir sett på ein vanskeleg prøve når Hanna og Sander har to ulike versjonar av kva som eigentleg skjedde på det rommet på den festen.

Denne romanen engasjerer lesaren frå første side og er ei høgaktuell bok om sex, vennskap, overskriding, grensesetting og hemningslaus ryktespreiing på sosiale medium.

magnhild bruheim (f. 1951) frå Skjåk i Gudbrands-dalen debuterte med kriminalromanen Varselet i 1997 og har sidan skrive fleire bøker både for vaksne og for ungdom.

Ho har arbeidd som journalist i fleire avdelingar i NRK, både i Oslo og på Lillehammer. Dei siste åra har ho livnært seg som forfattar og frilansjournalist.

Bruheim er busett på Lillehammer.

u ngdom | k r 1 9 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 5 6 9

u t g . aug us t

97

un

gd

om

Ungdom

atle hansen

fluKtLettlesen spenningsbok

rett under fjellet ligg det eit tomt hus, som plutseleg ikkje er tomt lenger. Nokon har flytta inn, men vil ikkje bli sett. Er det dei rømte asylbarna, eller kanskje den farlege fangen som har slått seg til der? Og kva i all verda gjer ein når ein oppdagar noko som er hemmeleg?

Flukt er ei lettlesen og spennande bok om å våge å gjere skumle og kanskje ulovlege ting. Les og få hjarteklapp.

l e t t l e s f rå 12 år

atle hansen (f. 1954) er forfattar, musikar og journalist. Han har skrive bøker for både barn og vaksne, gitt ut fleire plater og fått Vinjeprisen for nynorsk journalistikk. Atle Hansen bur på Stord.

u ngdom | k r 1 7 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 5 4 5


Utgivinga er støtta av Leser søker bok.

ragnar hovland

om noKo sKulle sKje Endeleg ny ungdomsroman frå Ragnar Hovland!

ingrid, kjærasten til Reiner, døyr. Og Reiner sørgjer slik over henne at han ikkje vil leve meir, han heller. Så blir han, gjennom den mystiske Percy, kjend med Kapteinen, som gir han eit tilbod han ikkje kan seie nei til. Kapteinen veit nemleg kor døra til den andre verda finst, der Reiner kan få møte ho han elska att. Han må gjen-nom umulege prøver og store farar, men har ingenting å tape.

Om noko skulle skje byggjer på myten om Orfeus og Evrydike, men underverda frå den gong har forandra seg til eit grått landskap utan mobildekning og med gamle pc-ar som ikkje fungerer. Kjær leiken, derimot, er den same, og fortvilinga når den ein elskar går frå ein, er like vond som før.

ragnar hovland (f. 1952) er ein særeigen stemme i norsk litteratur. Full av spenstige innfall, merkverdige karakterar og populærkulturelle referansar har han i snart 30 år gitt ut meir enn 40 bøker i alle sjangrar.

u ngdom | k r 2 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 6 1 3

u t g . ok t obe r

Kategori

9 9

un

gd

om

harald nortun

nesten samanEi diktsamling som treffer midt i planeten!

Kanskje du akkurat no er åleine.Kanskje du trur at ingen bryr seg. Kanskje du trur at ingen ser deg.Kanskje du trur at du ikkje er bra nok.Kanskje du trur at ingen veit kven du er.Kanskje du ikkje kan førestelle degat det finst nokon som tenkjer på deg og berre på degkvar dag, kvar time, kvart minutt og sekund.

Går det an å vere forelska i den suraste på heile skulen?

Går det an å vere nesten saman?Denne diktsamlinga skildrar på humoristisk,

sårt, energisk og treffande vis, korleis det er å vere ung, sur og nesten saman.

harald nortun (f. 1972) er utdanna litteraturvitar og har arbeidd som lektor ved NTNU. Han debuterte som forfattar med romanen Røverskogen i 2006. Harald Nortun er busett i Trondheim.

di k t f or u ngdom

k r 199 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 5 0 4

u t g . aug us t

tor arve røssland

svarte mathilda iiiSiste boka i lesarane sin favorittgrøssar-serie

elisabeth og gry drar til Venezia for å finne ut kva som skjedde med bibliotekaren Viggo. Kva var han på sporet av då han døydde?

Lesaren blir også tatt med til 1500-talets Venezia, der Gallo-brørne går i gang med spegelproduksjon. Dei blir både offer og reiskap for dei demoniske kreftene som seinare skal heimsøkje Hardanger på 1800-talet og notidas Bergen.

Her får lesarane som har følgt Svarte-Mathilda frå spegel til spegel, endeleg vite den grufulle byrjinga på historia. Eller går ho kanskje endå lenger bakover i tid?

Den tredje boka om Svarte-Mathilda er mørkare og skumlare enn dei to første, som har blitt lesarfavorittar og nominert til Uprisen.

tor arve røssland (f. 1971) skriv bøker for barn og unge. Første boka om Svarte-Mathilda vart nominert til Uprisen.

u ngdom | k r 2 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 0 1 6

i sa l

Kategori

101

un

gd

om

gaute m. sortland

the rise and fall of gøran trovågUnggutar på leit

dette er historia om Stuart, som eigentleg heiter Gøran, og kompisane hans. Det er historia om skitten sprithandel, vennskap og musikk. Det er forteljinga om måker og vind, om damer og eksplosjonar, og ikkje minst: historia om å gå skikkeleg på trynet i hundeskit. Gaute Sortland har skrive ei morosam, skeiv og sår bok om det å vere ung gut i ein liten norsk by.

gaute m. sortland (f. 1980) kjem frå Haugesund. Han debuterte som forfattar med romanen Johan i 2009 og er kjend som songar og musikar i Bergen Mandolinband.

u ngdom | k r 1 9 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 2 5 8 3

u t g . aug us t

linn t. sunne

alt du Kan ønsKe degLett og godt om vanskeleg kjærleik

siri kan berre ikkje la vere å møte Andreas, som sender henne meldingar som får det til å krible i henne, sjølv om ho er kjærast med Jens. Men har ein lov til å gjere det slutt med nokon som har det vanskeleg, sjølv om ein eigentleg vil?

Dobbel Brageprisvinnar Linn T. Sunne skriv godt, lett og tett på om ung kjærleik, OCD og psykisk sjukdom.

linn t. sunne (f. 1971) debuterte som barnebokforfat-tar i 2000, og har sidan den gongen fått mange begeistra lesarar. Ho har vunne Brageprisen to gongar. Sunne bur på Dokka og arbeider med litteratur formidling for barn og ungdom på bokbussen i Oppland.

u ngdom | k r 2 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 5 2 1


103

po

ck

et

Pocket

anne viken

elise og myste riet med dei døde hestaneSpennande om hestar og dyrlege draumen

då onkel kalle får sommarjobb som veterinær i den bortgøymde Tordenbygda, reiser tretten år gamle Elise frå byen for å vere med som assistent. Der treffer ho den pensjonerte veterinæren Gamle-Mathias og verdas galnaste prest. Elise er forferde-leg glad i hestar og finn fort ut at dei kvite hestane i Tordenbygda ikkje er som andre hestar. Ingen veit kvar dei kjem frå. Og livet som veterinær er mykje farlegare enn Elise hadde førestilt seg.

Elise og mysteriet med dei døde hestane er ei spennande og energifylt historie som tek dyrlegedraumen på alvor. Anne Viken er sjølv utdanna veterinær, og kjennskapen og kjærleiken til både dyra og yrket er sterkt til stades i romanen. Denne historia er midt i blinken for hesteinteresserte og dyreglade frå 10 år og oppover.

p o c k e t | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 5 1 1

i sa l

anne viken er veterinær, statsvitar, bloggar og skribent. Ho debuterte i 2012 med den første boka i den spennande serien om Elise, Elise og mysteriet med dei døde hestane.

Pocket

aina basso

inn i eldenHistorisk ungdomsroman med hekse-prosessane i Finnmark som dramatisk bakteppe

i tiåra frå 1620 og utover blei i alt 80 «trollkvinner» dømde til døden på bålet i Finnmark. I denne romanen møter vi to unge jenter som hamnar på kvar si side i denne utrulege og skremmande delen av norsk historie.

Romanen har to parallelle forteljarar, den velståande Dorothe frå København og den fattige Elen, som er dotter av ei «klok kone» i Finnmark. 16 år gammal blir Dorothe gifta bort til ein mykje eldre mann og drar med han til Vardø, der Dorothes og Elens liv kryssar kvarandre på dramatisk vis. Gjennom dei to like gamle, men svært ulike jentene får vi ei levande og poetisk skildring av å vere på veg inn i vaksenverda, og av ei fjern fortid med både parallellar og sterke kontrastar til vår eiga tid.

Nominert til Nordisk Råds litteraturpris for barne- og ungdomsbøker.

u ngdom | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 5 8 0

i sa l

aina basso (f. 1979) kjem frå Giske. Ho debuterte i 2008 med ungdomsromanen Ingen må vite. I 2010 følg-de ho opp med ein roman for vaksne, Fange 59. Tater-pige. I 2012 kom ungdomsromanen Inn i elden, som vart nominert til Brageprisen i open klasse, ungdomsbøker. Ho er nominert til Nordisk Råds Pris for beste barne- og ungdomsbok 2013 for boka Inn i elden. Basso er utdanna historikar og bur i Oslo.

nominert til

Nordisk råds

litteraturpris

Kategori

105

po

ck

et

lars mæhle

fucK off i love youSpennande og tankevekkande roman om val og vold

vemund er ein vanleg 16-åring. Likevel viklar han seg inn i eit usunt miljø rundt eit treningssenter. Kvifor?

Leiaren i gruppa, Two-Face, er ein fascinerande, men skremmande skikkelse. Han avgjer alle viktige vegval med mynt-kast: På den eine sida av mynten står det «I Love You». Da blir valet godt. På den andre sida står det «Fuck Off». Da blir handlinga vond …

Fuck Off I Love You er ei sterk og spennande forteljing som tek opp viktige spørsmål: Kor mykje kan vi styre livet vårt? Kva gjer vi ut frå fri vilje? Og kva blir bestemt ut frå faktorar vi ikkje kan rå over?

Nominert til Uprisen 2013!

u ngdom | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 3 6 5 8

i sa l

Mæhle har skrevet en viktig ungdomsroman som kan anbefales på det varmeste.Endre Ruset, Romsdals Budstikke

lars mæhle (f. 1971 på Sunndalsøra) debuterte med ungdomsromanen Keeperen til Tunisia (2002), seinare filmatisert med stor suksess som Keeper’n til Liverpool. Mæhle har skrive ei rekkje bøker for barn og ungdom, m.a. den prislønte fantasyromanen Landet under isen (2009).

kristian bjørkelo

eKstremistboKaDagsaktuelt og engasjerande

kva er terror, og finst det døme på legitim terror? Kva kan vi kalle ekstreme ytringar, og når blir ein ekstremist?

I denne aktuelle debattboka for ungdom diskuterer Kristian Bjørkelo kva ekstrem-isme og terror er. Gjennom intervju, fargerike døme og historie gjev forfattaren ein bakgrunn for å forstå ekstremistar og motivasjonen deira. Han gjer dette i eit kunnskapsrikt, humoristisk og provoseran-de språk.

kristian a. bjørkelo (f. 1978) er utdanna folklorist, har følgt ulike ekstreme miljø i over ti år, og kombinerer fagleg innsikt med humor og snert. Han har skrive blogg og artiklar i fleire år, og i 2013 redigerte han Gi meg en scene!, ein antologi om norsk blogging.

sa k p ro sa f or u ngdom

k r 199 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 5 9 0

u t g . de se m be r

Debutant

10 7

sak

pr

osa

un

gd

om

om

set

t u

ng

do

m

Sakprosa ungdom

omsett ungdom

robert muchamore

slått ut Bok nr. 7 i den bestseljande agentserien cherub

då eit m15-oppdrag går katastofalt gale, treng James Adams alt han har lært, for å komme seg levande ut av Russland. I mel-lomtida er søstera, Lauren, ute på sitt første solooppdrag. Ho skal prøve å gå undercover i ein brutal operasjon knytt til menneske-handel. Og når James endeleg kjem heim, finn han ut at marerittet berre så vidt har begynt …

Dette er den sjuande cherub-boka. Se-rien har både vunne litterære prisar og blitt ein internasjonal suksess.

Les også Rekrutten, Kokainkongen, Flukta, Drapet, Heilag galskap og Mennes-ket og dyret. Rekrutten finst òg som grafisk roman.

robert muchamore (f. 1972) jobba som privatetter-forskar i mange år, men slutta då bøkene hans gjorde suksess. Han er no utgitt på over tjue språk og har selt fleire millionar bøker.

u ngdom | k r 1 8 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 7 5 4 7 9

i sa l

bøker 2013



fakta og dokumentar

olaf almenningen (red.)

hundre års idrettsliv idrotts laget i bondeungdoms laget i oslo 1913–2013i Idrottslaget i Bondeungdomslaget finn vi ruvande idrettsheltar som skikongen Johan Grøttumsbråten, verdsmeistrane Ingrid Kristiansen og Odd Martinsen, ekteparet Åge og Ingrid Hadler og OL-vinnaren Kha-lid Skah. Klubben har fostra idrettsleiarar som Olaf Helset, Arne Haukvik, Målfrid Kuvås, Ivar Egeberg og Unni Helland. Idrottslaget har gått i brodden for skistafett i NM for klubblag, sprint-NM på skeiser, gateløp og førjulsrenn på ski, fotball for kvinner og idrett for psykisk utviklings-hemma.

Dagens mest kjende BUL-stjerner heiter Heidi Weng, Martine Ek Hagen, Jaysuma Saidy Ndure, Cathrine Larsåsen og Ezinne Okparaebo.

olaf almenningen (f. 1947) er frå Voss og har vore tilsett i Norsk Ordbok 2014 ved Universitetet i Oslo sidan 1987. Han har tidlegare vore dagleg leiar i Noregs Mållag og skrive fleire bøker om målrørsla og lærebøker i språkhistorie og om nynorsk målbruk. Han har vore styreleiar i Idrottslaget i tre år og med i Bondeungdomslaget sidan 1979.

h i s t or i e | k r 4 6 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 1 7 8 4

i sa l

111

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

Fakta og

dokumentar

ole m. ellefsen, (f. 1949) har mange år som jour-nalist og forfattar bak seg og er no leiar ved Aalesunds Museum. Han har tidlegare gitt ut bøkene Farefull ferd på Sunnmørskysten, Folket ved Hustadvika og Uræd.

ole m. ellefsen

reve jegerane på jan mayenDei skulle fange rev, men enda med å jakte på kvarandre

den erfarne journalisten Ole M. Ellefsen fekk ei skattkiste i fanget i form av fleire dagbøker skrivne av fangstmenn som overvintra på Jan Mayen. Året er 1926. 11 menn er isolert på ei aude øy mellom alt og ingenting. Klippeøya Jan Mayen er nettopp blitt erklært som norsk territorium. Under det ruvande vulkanfjellet Beerenberg skal dei klare seg gjennom vinteren i tronge, små fangsthytter. Målet er å bli rike på reve-fangst. Vi følgjer karane gjennom vonbrot, krangel og glede. I desembermørket kjem dei svarte tankane. Snart må den eine rømme over fjellet for ikkje å bli slått helselaus. Dei kjem i klammeri om jaktrettane og øydelegg fellene for kvarandre. Til slutt dreg Hank, cowboyen frå Baltimore, ein Colt .38, klar til å drepe.

h i s t or i e | k r 3 4 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 3 1 1 5


dag h. nestegard

atlanterhavsflygaren thor solbergei røvarhistorieEventyrleg om flypioner

sommaren 1935 flaug Thor Solberg som førstemann frå USA til Noreg via Grøn-land, Island og Færøyane med eit spinkelt einmotors Loening amfibiefly.

Den utrulege historia er lite kjend, og Thor Solberg var sjølv ein mann utanom det vanlege. Han dreiv business både i Noreg og i USA, var stor i kjeften og ein solid mytebyggjar. Solberg var ein del av flypionermiljøet i Brooklyn N.Y., saman med mellom andre Charles Lindbergh.

Dette er historia om ein flygalen gut frå eit småbruk i Florø, som fekk til nesten alt han ville, men som krasjlanda rett som det var.

dag h. nestegard (f. 1968) er journalist og redaktør i Bok og Samfunn.

h i s t or i e | k r 3 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 0 7 8


Debutant

Kategori

113

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

alfred fidjestøl (f. 1973) er journalist og forfattar og har tidlegare gjeve ut bøkene Hans Jonas. Ein introduksjon (2004) og Eit halvt liv. Ein biografi om Per Sivle (2007). Han har vore tilsett ved teateret for å skrive denne jubileumssoga, men har stått heilt fritt til å skrive ærleg, kritisk og usminka om vegval og konfliktar, kriser og høgdepunkt.

alfred fidjestøl

trass alt det norske teatret 1913–2013. dramatiske scener frå 100 års teatereventyrdet norske teatret trassa tyngde-lovene i Teater-Noreg, det trassa dei økonomiske vilkåra og dei fysiske føreset-nadene i den vesle teatersalen, og det trassa den veldige motstanden mot prosjektet mellom riksmålsfolket. Opninga i hovud-staden utløyste eit vekelangt teaterslag, med pipekonsertar under framsyningane, blodige slagsmål i salen og titusentals demonstrantar i gatene omkring teateret. 100 år seinare er språkstriden avvæpna og teaterkunsten har mist den privilegerte po-sisjonen sin i kulturfeltet. Men Det Norske Teatret står framleis like støtt, med eige palass i Karl Johan-kvartalet og 200 000 publikum marar i gode år, trass alt.

For første gong kjem her heile historia, frå turneane til forløparen Det Norske Spellaget i 1911 og 1912 til den storslagne hundreårsfeiringa i 2013.

h i s t or i e | k r 4 9 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 7 8 7 5 3

u t g . ok t obe r


på n e s t esi de

for før s t e g ong

h e i l e h i s t or i a om D e t Nor s k e t e at r e t

Lasse Kolstad og Rolf Daleng i Spelemann på taket, 1968.

Kategori

115

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

over: Rasmus Rasmussen og Mally Haaland i Jeppe på Berget, 1913.under: Heile ensemblet i Les Misèrables, 1988.

jan olav gatland (f. 1949) er førstebibliotekar ved Universitetsbiblioteket i Bergen. Han har arbeidd som kritikar og omsetjar og i tillegg skrive ei rekkje artiklar og utgitt fleire bøker om litteratur og teater, som Ord og orgasme. Ein biografi om Ola Raknes (2010), og Torvald Tu. Eit diktarliv (2008).

jan olav gatland

olav dalgard. ein biografiein frikar i norsk åndslivolav dalgard (1898–1980) var ein av dei mest aktive kulturarbeidarane Noreg har hatt, ein markant pioner innan film og teater. Han var ein sentral aktør i norsk kultur- og åndsliv i over 50 år, også som litterat, målmann og humanetikar.

Med ei halv stilling som dramaturg på Det Norske Teatret gjennom femti år fekk han høve til å røre seg fritt mellom institusjonar og kunstartar. Han var aktiv i sosialistiske Mot Dag, laga ni filmar, sat på Grini og i Sachsenhausen under krigen, var kritikar i fleire aviser, skreiv fleire bøker og kjempa fram teatervitskap som universitets-fag og ein offentleg teaterskule.

Biografien om Olav Dalgard er blitt ein kulturhistorisk gjennomgang av frontar, rørsler og institusjonar i det 20. hundreåret.

bio gr a f i | k r 3 9 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 8 7 3 9

u t g . aug us t

Kategori

11 7

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

katrine sele

Kenneth –historia om Kenneth sivertsenhistoria om kenneth Sivertsen er ei his-torie om eit uvanleg talent, absurde innfall og ville påfunn, intense kjærleikshistorier, men også om alt som kan bryte ned eit menneske.

Kenneth Sivertsen døydde julaftan 2006, berre 45 år gammal. Mange hugsar ein brutal nedtur og eit halvt hovud, men Sivertsen var mykje meir enn eit fall for open scene. Han var gitarist, komponist, songar og humorist. Han voks opp på Mosterøy i Bømlo, med Jesus og englar som ein sjølvsagd del av kvardagen. Alt som 22-åring skreiv han sin første symfoni. Kenneth Sivertsen var klassisk komponist, skreiv viser, spelte med dei fremste ame-rikanske jazzmusikarane, vart rikskjendis som kabaretartist saman med kjærasten Herborg Kråkevik og turnerte ein periode saman med 47 teddybjørnar.

katrine sele (f. 1972) er oppvaksen i Skottland, Zimbabwe, Bærum og Singapore. Ho er busett i Jølster i Sunnfjord og har arbeidd som journalist i avisa Firda si-dan 1998. Tidlegare har ho blant anna gjeve ut ei prislønt bok om kunstnaren Oddvar Torsheim, og ho er tildelt Kulturdepartementets nynorskpris for journalistar.

bio gr a f i | k r 3 9 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 3 1 8 4



på n e s t esi de

Kenneth – historia om Kenneth sivertsenUtdrag frå boka

«før kenneth sivertsen skreiv ein symfoni, før han spelte kom-pliserte gitarkomposisjonar på tv, med luggen ned framfor auga, før visesong, strengekvartettar og jazz, før han og Herborg vart landets ar-tigaste kjærastepar, før Einar Førde-parodiar, turar med sjøfly, pillerus, alkoholisme og konkurs og før han var på framsida av Se og Hør med halvt hovud, lenge før alt dette, vart Kenneth fødd inn i familien Sivert-

Kategori

119

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

sen på øya Moster på Bømlo, i utløpet av Hardangerfjorden. Mora heitte Bertha Sivertsen, eller Mossa, som alle kjenner henne som. Faren heitte Gunnar Sivertsen og dreiv fraktebåt i lausfart. Søskenflokken vart seks med yngstemann Kenneth – først tre jenter, så tre gutar. Alle dei eldre søskena hans fekk tradisjonelle, norske namn: Bjørg Evy, Solfrid, Gunn, Sivert og Vidar. Namnet Kenneth, derimot, kom sjøvegen. Mossa had-de høyrt det frå ein onkel som hadde vore i Amerika, og ho syntest det var så fint. Om ho visste den gongen at tydinga på det gaeliske namnet var «den vakre», er ho uviss på, men sidan tenkte ho alltid at det passa så godt på nettopp han. For henne var han den vakre.»

ottar grepstad

historia om ivar aasenNy biografi om 200-års jubilant

ivar aasen reiste lenger enn Marco Polo, hadde bøker på minst 20 språk og hugsa alt han hadde lese éin gong. Han var bonde-sonen og vegarbeidaren som moderniserte Noreg, grunnla den nynorske diktekunsten og blei ein internasjonalt respektert språk-forskar.

Berre 22 år gamal bestemte Ivar Aasen seg for å finne det språket som alt var på folkemunne, og gjere dette til det norske språket. Offentleg sa han det først 16 år sei-nare, og laga seg ein grenselaust ambisiøst arbeidsplan. Lesaren blir med Aasen landet rundt og livet gjennom i arbeidet hans med å oppfylle planen. Rekk han det han må få gjort?

ottar grepstad (f. 1953) er direktør i Nynorsk kultursentrum, forfattar og hovudredaktør i Allkunne. Han har gitt ut over 25 bøker om språk og litteratur, historie og samfunn, kultur og politikk.

bio gr a f i | k r 3 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 4 4 7 2

u t g . aug us t

Kategori

1 2 1

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

magnhild folkvord (f. 1945) er utdanna adjunkt. Ho har sidan 1999 arbeidd som journalist i Klassekam-pen. I 2008 gav ho ut boka Sekstimarsdagen – den neste store velferdsreforma? i samarbeid med Ebba Wergeland.

magnhild folkvord

fredriKKe marie qvamrabaldermenneske og strategfredrikke marie qvam (1843–1938) var ein av dei heilt sentrale strategane i kampen for full kvinneleg stemmerett. Som leiar for fleire kvinneorganisasjonar stod ho i spissen for kvinnestemmerettskampen på slutten av 1800-talet. Målet vart nådd i 1913, men det sette ikkje på nokon måte punktum for Fredrikke sitt politiske og organisatoriske engasjement. Qvam vart ikkje utan grunn kalla «Korridorenes Dronning», og ho påverka gjerne landets leiande menn ved å gå gjennom konene. Sjølv var Fredrikke Marie Qvam gift med Ole Anton Qvam, ein sentral Venstre-politikar. Mykje sjukdom, to barn som døydde tidleg, ein son som døydde av tuberkulose 25 år gammal, og eit dødfødd barn sette eit sterkt preg på livet hennar.

bio gr a f i | k r . 3 9 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 3 0 0 9

i sa l

kristin fridtun

nynorsK for dumsKallarNynorsk er ikkje vanskeleg

Nynorsk for dumskallar er skriven for dei som ikkje kan så mykje om nynorsk, men som vil lære litt. Eller: Ho er skriven for dei som ikkje vil lære nynorsk, men som må lære det. Kristin Fridtun var sjølv bokmålselev i tjukkaste bokmålsland. På ungdomsskulen hadde ho ein norsklærar som sa: «Nynorsk er ikkje vanskeleg.» Fridtun trudde ikkje på henne. Seinare måt-te Fridtun bite i graset og vedgå at læraren hadde rett.

Den nynorske jungelen er ikkje så stor og skummel som mange trur! Fridtun syner veg på morosamt, enkelt og underhaldande vis. Ho stiller spørsmål som: Er Ivar Aasen rota til alt vondt? Ho knuser mytar om ny-norsken og Aasen og gir ei enkel og uvanleg god innføring i nynorsk språkføring og grammatikk.

kristin fridtun (f. 1987) har mastergrad i norrøn filologi. Ho er oppvaksen med bokmål, men skifta til nynorsk i 2006. Fridtun er fast spaltist i Dag og Tid og har vore bidragsytar i ymse tidsskrift og bøker. Ho kjem frå Elverum, men er busett i Bergen. Fridtun gav i 2011 ut boka Norsk etymologisk oppkok.

sp rå k | k r 2 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 1 6 0

u t g . aug us t

Kategori

1 23

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

vebjørn sture (f. 1987) er møbelsnikkar og leiar i Norsk Målungdom.

janne nygård (f. 1989) er student og redaksjons sekretær i Syn og Segn.

janne nygård og vebjørn sture

Kva sKal vi med sidemål?kvifor må elevar lære både nynorsk og bokmål? Denne pamfletten går rett inn i det vanskelege og viktige ordskiftet om sidemål. Dei unge forfattarane legg fram ein god og grundig argumentasjon for kvifor opp-læring i begge dei norske språka er viktig, både for den enkelte og for samfunnet.

Er norskundervisninga god nok? Og korleis burde norskfaget eigentleg sjå ut? Les om fordelane med å lære både nynorsk og bokmål, og korleis vi kan lukkast med det. Med bidragsytarar som Øystein Vangsnes, Gunnar Skirbekk og Eli Bjørhusdal tek pamfletten føre seg både den faglege og den politiske sida ved spørsmålet.

Denne boka er både for dei som berre vil ha svar på kvifor vi har sidemål i skulen, og for dei som leitar etter harde fakta og gjennomtenkte resonnement.

sp rå k | k r . 9 9 , -

i sbn: 97882 5 2 1 8 3 0 8 5

i sa l

øystein a. vangsnes

språKleg toleranse i noreg – norge, for faen!Er vi eigentleg så språktolerante i dette landet?

blant språkforskarar utanlands blir Noreg sett på som eit land med stor takhøgd for språkleg mangfald. Men i kva grad set vi eigentleg pris på språkmangfald? Kvifor ser ein stadig negative og til dels hat-ske utfall mot nynorsk? Kvifor møter meir synleggjering av samisk språk i Nord-Noreg sterk folkeleg motstand? Og er det eigentleg så populært med alle moglege slags dialek-tar i dette landet?

Bodskapen i boka er at språkleg toleranse og verdsetjing av språkmangfald er bra for den enkelte, og difor også for samfunnet.

øystein a. vangsnes (f. 1968) er dr.art. i lingvistikk og arbeider som forskar ved Universitetet i Tromsø og professor II ved Høgskulen i Sogn og Fjordane. Han er ein aktiv forskingsformidlar som mellom anna bloggar om språk og språkvitskap på nettportalen Forsking.no. I 2012 vart Vangsnes tildelt Universitetet i Tromsøs formidlingspris.

sp rå k | k r 1 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 8 2 5

u t g . ok t obe r

Kategori

1 25

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

ottar grepstad

språKsansen Kalender om all verdas språk Boka som rommar ei heil verd og varer i år etter år.

kva skjedde i all verdas språk nett i dag? Kven har sagt noko lurt om språk og litteratur som du kan bruke på bloggen, i lunsjpausen eller i talen? Denne språk-kalenderen har svar for alle dagar året gjennom.

Kvar dag har ei forteljing frå språkhis-toria verda rundt, opplysningar om ein forfattar som blei fødd eller døydde, og eit ord for dagen om språk. Det heile er lagt til rette med overblikk og språkglede, sans for detaljar og glimt i auga.

Forteljingane rommar 5000 år og nærmare 300 språk. Som dagane går, tek eit fargerikt bilete form, av språk som blir til og vinn posisjonar, endrar seg og tek uventa vendingar.

Språksansen er ei overraskande, lærerik og underhaldande bok for fleire enn den språkinteresserte.

sp rå k | k r 3 4 9 , -

i sbn: 978825 2 1 8 3 6 1 0


ottar grepstad (f. 1953) er direktør i Nynorsk kultursentrum, forfattar og hovudredaktør i Allkunne. Han har gitt ut over 25 bøker om språk og litteratur, historie og samfunn, kultur og politikk.

22. januar

«2010 skriv den amerikanske astronauten Timo-thy Creamer den første Twitter-meldinga som er send frå verdsrommet. Creamer tvitrar frå den internasjonale romstasjonen og er sjølv attende på jorda 2. juni 2010.

Den amerikanske programvareskaparen Jack Dorsey utvikla Twitter i mars 2006, og 21. mars 2006 kl. 12.50 PM (Pacific Time) sender han den aller første meldinga: «just setting up my twttr». Ordet tyder «a short burst of inconsequential information» eller «chirps from birds». Frå 15. juli 2006 er ein fullversjon av programmet all-ment tilgjengeleg.

Twitter Inc. blir skipa i april 2007, og den nye digitale tenesta får gjennombrotet sitt på den årlege konferansen South by Southwest i Texas i oktober 2007. Tekstmeng-da er avgrensa til 140 teikn, og Twitter blir det same på Internett som sms er blitt for mobiltelefonane. Kommu-nikasjon via Twitter blir ein viktig føresetnad for opprø-ret i Egypt og Tunis i 2011.

Det nye formatet kan også brukast skjønnlitterært. Frå årsskiftet 2011/12 til mai 2013 publiserer Frode Gryt-ten kvar dag ei Twitter-novelle på 140 teikn.»

Utdrag frå Språksansen – Kalender om all verdas språk av Ottar Grepstad

Berre der det er språk, er det ei verd.Adrienne Rich, Leaflets, 1969

Kategori

1 2 7

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

jan inge sørbø (f. 1954) er litteraturvitar, forfattar og journalist. Han er professor ved Nordisk Institutt, Universitetet i Bergen, professor ved Institutt for sosial-fag, Høgskulen i Volda.

jan inge sørbø

til trøyst å gje språk til psy kiske kriserOm psykisk sjukdom i skjønnlitteraturen

medisinen har ikkje eit godt nok språk for dei kjenslene og erfaringane folk får ved psykiske sjukdommar og plager. Jan Inge Sørbø viser at det er litteraturen som er den store og romslege kjelda til slik innsikt og forståing. Dette kan ikkje erstatta diagnosesystema og fagkunnskapen, men litteraturen kan supplera og stundom korrigera dette.

Det skarpe skiljet mellom frisk og sjuk, galen og normal, er gjerne mindre viktig i skjønnlitteraturen. Vi møter ofte innsikts-fulle og kloke røyster som har erfaringar på begge sider av slike skilje. For den som sjølv kjempar med slike vanskar, kan det liggja både gjenkjenning og trøyst i gode romanar og dikt.

Sørbø gir døme frå bøker av m.a. Beate Grimsrud, Olav H. Hauge, Karin Fos-sum, Arne Garborg, Alfred Hauge, Gunvor Hofmo, Göran Tunström og Lars Amund Vaage.

e s say o g f i l o sof i

k r 329 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 1 0 8


leif arild steen (f. 1972) er finnøybu, humorist og prosjektleiar i kulturbedrifta Ryfylke Livsgnist.

torolf nordbø (f. 1956) er humorist, musikar, tekstforfattar og filosof.

torolf nordbø og leif arild steen

ei slags handboK i sunt bondevettJakta på den praktiske klokskapen!

kor mange gongar har vi ikkje høyrt tale om at vi bør bruke «sunt bondevett»? Men kva er det eigentleg?

I denne morosame og nyttige boka følgjer vi Ryfylke-humoristane Torolf Nordbø og Leif Arild Steen i deira jakt på den praktiske klokskapen som ein kallar sunt bondevett. Finst det eit usunt bondevett? Og kan folk som i utgangspunktet ikkje har sunt bonde-vett, lære å bruke det?

Saman med handplukka menn og kvin-ner viser forfattarane kjeldene og ingredien-sane til det sunne bondevettet. Dette er ei bok full av humor og med glimt i auga. Du kan ikkje lære sunt bondevett på skulen. Men du kan kjøpe denne boka!

h u mor | k r 2 9 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 4 3 2 7


Kategori

1 29

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar


på n e s t esi de

are kalvø

ny grunnlovden norske grunnlova blei laga for nesten to hundre år sidan av ein gjeng ureinslege menn på seminar på Eids-voll. Are Kalvø meinte han måtte kunne gjere ein betre jobb, og reiste ut i landet for å lage ei ny grunnlov, som bygger på det folk i dag meiner.

Resultatet blei ei ny og sjølvsagt mykje betre grunnlov, men òg ein TV-serie som dokumenterer arbeidet, som blir vist på NRK i år med titelen Riksforsamlinga.

Boka inneheld den nye grunnlova, historia om korleis grunnlova blei til, men òg mange ulike slags forsøk – nokre av dei direkte tøvete – på å finne ut kva folk i dag eigentleg meiner om til dømes likskap, demokrati, monarki, religion og ytrings-fridom.

Boka inneheld fleire vitsar og søkte teoriar og er illustrert med ganske over-raskande foto.

are kalvø (f. 1969) kjem frå Stranda og er ein av verdas største nynorsk-humoristar. Dette har han dokumentert gjennom ein lang karriere som forfattar, radioprogramleiar, avisspaltist og stå-opp-komikar.

h u mor | k r . 2 9 9 , -

i sbn: 97882 5 2 1 8 2 9 3 4

i sa l

frå «ny grunnlov» av are kalvø

Kategori

131

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

ny grunnlov

§1

norge er eit demokratisk, fredelig og passelig

kjendisfiksert rike der alle kan trenge ein klem.

§2

alle må få tru på det dei vil, og la vere å tru på det dei vil, og få oppføre

seg så rart dei vil, men det er ikkje nødvendig å ta heilt av heller.

§3

norge må gjerne ha ein kongefamilie, så lenge både folket og familien

sjølv vil det, men kongefamilien må også få sleppe den dagen familien eller

folket har fått nok. Etter det bør jobben som dronning eller konge gå på omgang

mellom folket. Ein gong i året blir det trekt ein ny konge eller dronning, som skal

ha tittelen Dronge. Dronga har ikkje makt, og skal oppføre seg som folk.

§4

folket bestemmer, på ein så smart og rettferdig måte som mulig.

Og ein må aldri tru at ein har funne den perfekte måten å la folket bestemme på.

§5

samfunnet skal ha lover og domstolar og straffer, men ikkje fleire lover

enn nødvendig og ikkje verre straffer enn folk fortener. Og det er greitt med

humoristisk straff. Det viktigaste er uansett at folk blir kjende med kvarandre.

§6

folk er ikkje så verst. Staten bør derfor sørge

for at folk får vise seg frå si beste side. Ved at:

alle har like muligheiter til å leve, vere fri, gå på

skule, slappe av, halde seg friske og ha det bra heile livet

alle har rett til å vere den dei vil vere, og til å seie, tenke og

gjere som dei vil, så lenge dei ikkje gjer noko ulovlig eller oppfordrar

andre til å gjere noko skikkelig alvorlig ulovlig

alle har rett til å bli behandla likt. Til gjengjeld bør folk delta i

samfunnet, seie frå når noko er feil, vere greie og hyggelige,

snakke med kvarandre og ha humoristisk sans

ingrid espelid hovig (f. 1924) er programleiar, forfattar og utan tvil heile Noregs matmor. Ho er kjend frå Fjernsynskjøkkenet og frå over 50 kokebøker. Espelid Hovig er utdanna på Statens lærerinneskole i husstell. Ho har motteke ei rekkje prisar i inn- og utland. I 1994 vart ho utnemnd til riddar av 1. klasse av St. Olavs Orden. Ingrid Espelid Hovig voks opp på Askøy, men er busett i Oslo.

ingrid espelid hovig

lett traKteringNostalgisk kokebok

for 40 år sidan kom boka Lett traktering av Ingrid Espelid Hovig. Samlaget hyllar no heile landets matmor med å gje ut boka på nytt, akkurat slik ho såg ut i 1973, supplert med eit nyskrive forord av Andreas Viestad.

Dette er ei bok som vil vekkje mange gode minne. Lett traktering var den andre kokeboka Ingrid Espelid Hovig gav ut. Då hadde ho allereie formidla mat i Fjern-synskjøkkenet i elleve år. Interessa for nye råvarer, nye retter og oppskrifter var stor. Boka inviterer til mimring om korleis det norske kjøkkenet var i ei tid då nye retter kom til landet.

Skal du traktera lett, kan du til dømes laga hane i vin, fiskegryte, laksesalat, svi-nerygg, bidos, lammegryte, risottoblåskjel i ratatouille eller høne på austerlandsk vis. Oppskriftene er framleis gode og enkle.

m at o g dr i k k e | k r 1 7 9 ,–

i sbn: 9788 2 5 2 1 8 4 3 8 9

u t g . aug us t

Kokebok-

klassikar frå

heile Noregs

matmor

133

ma

t o

gh

an

da

rb

eid

Mat og

handarbeid

gunda djupvik

ball, Klubb og Komle med dott Kraftkost til kvardag og fest

potetball har vore populær hus-mannskost over heile landet, og kvar lands-del har sin favoritt. Kompe, komle, klubb, krumme, kompedøse, ruter eller risk – alle er namn på «den grå juvel».

Ball er heller ikkje eit særnorsk fenomen, både palt, gnocchi, knödeln og zeppelinar er variantar av vår potetball.

Gunda Djupvik gir deg oppskrifter på eit solid utval av både potetball og fiskeball

– med ulikt tilbehør. Du lærer knep og triks for å få din favorittball heilt perfekt og med rett konsistens, og nye og moderne vriar på den tradisjonsrike retten.

I dag er potetball ikkje berre kvardags-kost, det er også herleg festmat!

gunda djupvik (f. 1966) er profilert matbloggar og skribent. Ho har tidlegare gitt ut bøkene Smalhans og Sylting og safting heile året. Ho bloggar på altgodt.no. Foto av Gunda Marie Næss.

m at o g dr i k k e | k r 3 6 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 0 4 7



på n e s t esi de

ball, Klubb og Komle med dott Av Gunda Djupvik

her finn du oppskrifter på eit solid utval av både potetball og fiskeball – med ulikt tilbehør. Potetball har vore populær husmannskost over heile landet, og kvar landsdel har sin favoritt av «den grå juvel».

Kumle, blodkumle, mjølkekumla, kvitsøykomle, komla med dott i, komlasteik, kompe, raspekompe, raspekumpe, rivkompe, rivkumpe, blodkompe, potetklubb, fatklubb, flatklubb, flættklubb, hakklubb, skje-klubb, melklubb, klub, klubb, klubb og duppe, klubb og stinge, kløbb,

Kategori

135

ma

t o

gh

an

da

rb

eid

isterklubb, blodklubb, kalveklubb, snåsaklubb, fleskeklubb, skjeklubb, saueleverklubb, sildklubb, sildeklubb, rognklubb, måssaklubb, auke, kodla, kudle, klot, klot og duppe, kams, kamsehau, kams-hauv, mel-ball, ball, potetball, raspeball, blodball, blandaball, baill, blainna-baill, kristiansundsball, kamsball, langbaill, ruindbaill, fiskeball, grovfiskball, løkball, seiball, storfiskball, inniball, hitraball, kvitball, ferskfiskball, saltfiskball, salt kvitball, saltsildball, rognball, fiskeleverball, comperdø-se, kumperdøse, kompadøs, kompedøse, kumperuta, ruta, komperute, ruter, rognruta, potetboller, potetbollar, raspekaker, raspekako, risk, rasperisk, blodraspekaker, klubbtralle, klotremat, krumme, kromme, raspekrumme, fløttkromme, kroppkake, palt …

bodil nordjore

brødboKaDen ultimate norske brødboka

korleis lage eit saftig, sunt og knall-godt brød? Det er knapt noko matemne Bodil Nordjore har fått fleire spørsmål om enn brød. Her har ho samla dei 120 aller beste oppskriftene. Du får oppskrifter på kvardagsbrød, brød tilsett ulikt godt, som lauk, oliven eller tomat. Her finn du òg oppskrifter på småbrød som foccacia, franske bagettar og heilnorske rund stykke. Og du får vite korleis ein lagar brødet nord menn har ete i generasjonar, nemleg flatbrød, og ei solid innføring i korleis ein bakar med surdeig.

Bodil Nordjore svarar også på alt ein lurar på når det gjeld baking. Kor lenge skal brød eltast? Kva er ein kald og ein varm deig? Når skal saltet i brødet? Skal ein bruke olje i brødet? Kva skjer med brødet om dei-gen er laus? Korleis lage eit haldbart brød?

bodil nordjore bur i Vinje og er kjend for mange frå NRK-programma Kvelden før kvelden, Nitimen og Matlyst. Ho er lektor ved Høgskulen i Telemark og fagansvarleg for tradisjonsmatstudiet på Rauland. Nordjore har tidlegare gjeve ut bøker om blant anna fjellmat, pølser og julemat. Ho er fast spaltist i Tara Smak. Nordjore reiser land og strand rundt med kunn-skap og kurs om mat.

m at o g dr i k k e | k r 3 9 9 ,–

i sbn: 9788 2 5 2 1 8 3 2 1 4


s jå m e i r av bok a på

de i n e s t esi de n e

Kategori

13 7

ma

t o

gh

an

da

rb

eid

ida skivenes (f. 1984) deler matglede og kreative frukostar med over 130 000 følgjarar frå heile verda på Instagram under namnet @IdaFrosk. Ho har også fast spalte i VG og Foreldre & Barn, og er blitt ein interna-sjonalt etterspurd matkunstnar med oppslag i alt frå Vogue, Wall Street Journal og BBC.

ida skivenes

leiK med maten! Kreative frukostar for store og småOppskrifter på 70 lukkelege mor-gonstunder

mor di tok feil, det er lov å leike med maten! Og det treng ikkje vere kjedeleg å ete sunt. Med enkle grep kan ei vanleg brødskive bli eit lite kunstverk, ja, rett og slett matkunst.

Kva med isbjørngraut, ape-pannekaker, Raudhette av jordbær og kiwi, eller brød-skive med Munch-motiv? Eller kanskje du heller vil lage Big Ben, Taj Mahal eller Oslo rådhus? Her får du mange idear til sunn og god mat som er moro for både store og små.

Dei artige frukostane er laga med enkelt utstyr og lett tilgjengelege ingrediensar, og mange av dei tek berre 5–15 minutt å få ferdige!

m at o g dr i k k e | k r 2 9 9 ,–

i sbn 978825 2 1 8 3 8 0 1

u t g . aug us t

Debutant

s jå m e i r av bok a på

de i n e s t esi de n e

utdrag frå

brødboKaAv Bodil Nordjore

«eg elskar å bake brød! Eg elskar varme, lause, smidige, store deigar, deigar det luktar godt av og deigar med mykje godt i. Å arbeide med hendene i ein brøddeig er ei lukke og det er like spennande kvar gong om brøda blir slik eg hadde tenkt. Brød skal passe til ulike dagar og ulike måltid. Ingen dagar er like og ingen brød blir like sjølv om du nyttar same oppskrifta.

Godt brød, saftig brød, grovt brød, fint brød, sunt brød, kvardags-brød, festbrød, brød med mykje godt i, flatbrød, knekkebrød, surdeigs-

Kategori

139

ma

t o

gh

an

da

rb

eid

brød, haldbare brød, runde brød, avlange brød, store brød og små brød – du finn alle her i denne boka.

Gjennom alle mine år med mat, er det knapt noko matemne eg har fått fleire spørsmål om enn brød. Eg har delteke i tallause samtalar om brød. Det er like spennande kvar gong. Eg har ein lidenskap for gode brød og vil gje lesaren og brukaren av denne boka ei grunnleggjande forståing for det å lage brød, eg vil du skal få det til, bli glad i å bake, eg vil du skal få den gode kjensla av rikdom når du opnar omnen og kan ta ut nybakte brød. Eg vil gje deg kunnskap og fridom slik at du kan finne dine brød i denne boka, dine oppskrifter, men også skape dine eigne brød, akkurat slik du vil ha dei.

Å forføre folk med gode brød er ein sann fryd. Sprø og karamellbru-ne skorper, brød som heng godt saman når du skjer i dei, og som gjev saftige skiver. Det er ein fryd og ei lukke å dele nybakt brød.»

Oppskrifter på

70 lukkelege

morgonstunder

Over

130 000 følgarar på

Instagram som

@IdaFrosk

Kategori

1 41

ma

t o

gh

an

da

rb

eid

Kjent frå VG:

www.godt.no

tove fevang

KlassisK småbarnsstriKK 0– 4 årStrikk i retromønster til dei minste

strikkeekspert Tove Fevang har vore i arkivet til garnfabrikken Sandnes Garn. Denne gongen har ho vore på jakt etter oppskrifter til dei aller minste. Her finn du plagg med snømenn, seglbåtar og lokomo-tivmønster, tradisjonelle kufter og genserar, heile sett til dei aller minste, men òg jakker, kjolar, luer og vottar.

Fevang har leita fram kjære og kjende strikkeoppskrifter frå heilt tilbake til 1950-talet, tilpassa dei vår tid og dagens garntypar. Arkivet til landets eldste garn-fabrikk er eit skattkammer for den strikke-interesserte, og ein del av norsk kulturarv.

Boka inneheld trinn-for-trinn-bilete og gode forklaringar for den som ikkje er heilt stø i alle teknikkar.

Strikk vakre strikkeklede med namn som Lykkeliten og Småen! Alle modellane kan strikkast i ullgarn som toler vask i maskin.

hobby | k r 3 9 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 2 0 7


tove fevang er utdanna innan tekstil, broderi og design. Ho jobbar med handarbeid som designar, forfattar og frilansjournalist og har gjeve ut ei rekkje bøker innan handarbeidsfeltet. I 2012 gav Fevang ut boka Klassisk barnestrikk med oppskrifter for aldersgruppa 2–8 år.

1 43

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

Fakta og

dokumentar

patti smith

just KidsNo i pocket

året er 1967. Verda står på terskelen til ei ny tid. Eit tilfeldig møte i Brooklyn fører to unge menneske inn på ein livsveg med kunst og lidenskap. Patti Smith ville bli poet og kunstnar, og Robert Mapplethorpe ville utfordre fotokunsten. Bundne saman i uskuld og entusiasme reiste dei på kryss og tvers av New York. I 1969 slo paret seg ned på Chelsea Hotel.

Just Kids er Patti Smiths varme og inderlege kjærleiksforteljing om vennen Mapplethorpe, men boka er også eit unikt tidsdokument. Smith gir ei levande skildring av New Yorks avantgardistiske og spennande kulturliv i byrjinga av 70-talet. Her møter vi forfattarar, musikarar og kunstnarar som har påverka ein heil gene-rasjon og sett avtrykk langt utanfor New Yorks grenser. I omgangskretsen var Sam Shepard, Janis Joplin, Jim Morrison, Andy Warhol, Bob Dylan, William Burroughs og mange fleire.

Til norsk ved Brit Bildøen.

bio gr a f i | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 8 9 7

i sa l

patti smith (f. 1946) er ei legende i den amerikanske musikkhistoria. Ho er vokalist, låtskrivar, poet og artist og hadde stor innverknad på pønkrock-rørsla gjennom debutalbumet sitt, Horses, frå 1975.

I et presist og korthogget språk gir Smith et detaljert og realistisk bilde av en nesten mytisk epoke i nyere kunst- og rockehistorie. […] Sidemålets iboende protest mot ensretting passer til Patti Smiths rebelske ånd. Rock – best på nynorsk?Bernt Erik Pedersen, Dags-avisen

Kategori

1 45

fak

ta o

gd

ok

um

en

tar

det fanst dagar, regnfylte, grå dagar, da gatene i Brooklyn var verde eit fotografi, kvart vindauge var ei Leica-linse, utsikta kornete og stilleståande. Vi samla saman fargeblyantane og papir – arka våre og teikna oss inn i kvelden som ville, utemte barn, til vi, heilt utslitne, fall over ende i senga. Vi låg i armane til kvarandre, fram-leis forlegne men lykkelege, og utveksla ande-lause kyss til vi var langt inne i søvnen.

Guten eg hadde møtt, var sjenert og hadde vanskar med å uttrykke seg. Han likte at nokon leidde han, likte å bli tatt i handa for så heil hjarta å gå inn i ei anna verd. Han var maskulin og beskyttande, samtidig som han var feminin og føyeleg. Sjølv om han var svært pedantisk i kles-drakt og framferd, var han også i stand til å fram-kalle ei skremmande forvirring med arbeidet sitt. Hans eigne verder var einsame og farlege, og gav ein forsmak på fridom, ekstase og lausriving.

Iblant kunne eg vakne og oppdage at han sat og jobba i det dimme lyset frå eit bønelys. Han la siste hand på teikninga, snudde arbeidet hit og dit, studerte det frå alle vinklar. Tankefull og konsentrert kunne han kikke opp og legge merke til at eg såg på han, og da smilte han.

Frå Just Kids av Patti Smith, omsett av Brit Bildøen

astrid sverresdotter dypvik (f. 1977) er journa-list og historikar. I dag er ho tilsett i Nationen, men ho har tidlegare arbeidd i både Morgenbladet, Klassekam-pen og Dag og Tid.

astrid sverresdotter dypvik

det var ddr forteljingar om eit nedlagt landKamp om historia

3. oktober 1990 vart ddr lagt ned og Tyskland samla. Denne boka byr på fortel-jingar om det som vart att etter DDR. Her møter du folk med merkelege, opprørande og triste historier. Alt frå stasimedarbei darar og leiande personar i kommunistpartiet, til menneske som vart offer for eit brutalt diktatur. Alle desse historiene har sin plass i den store forteljinga om DDR.

Med nærgåande portrett teiknar Astrid S. Dypvik eit levande bilete av republikken og korleis han gjekk i oppløysing hausten 1989.

p o c k e t | k r . 1 4 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 2 9 9 6

i sa l

Med Astrid Sverresdotter Dypviks «Det var DDR» har vi fått noe så sært som en norskskrevet bok av interna-sjonalt format — dette er en bok som garantert lar seg eksportere, og som er verdt det.Jon Rognlien, Dagbladet

Journalisten Astrid Sverresdotter skriver drivende godt om DDR-skjebner, og får det til å føles relevant også for et norsk publikum. Knut Hoem, NRK

1 47

po

ck

et

Pocket

per inge torkelsen (f. 1953) er komikar, skode-spelar, forfattar, radiokåsør, politikar og sjølverklært klovn. Han har gitt ut fleire bøker, mellom anna Den store, stygge eldreboka og Ikkje heilt rektige.

per inge torkelsen

humor e heile vitsen«Hvis du ikkje bler i godt humør av dette, så banke eg deg …»

eg ska begeistra deg. Eg ska få deg i godt humør, enten du vil eller ei. Eg ska servera någen kjekke historiar; snåle, tanke-vekkande, løgne, og anderledes. Eg ska gje deg kunnskab du kan gleda deg øve, artige anekdotar du kan briljera med i det nesta selskabet. Du ska få folk te å slappa av, åbna seg og trivas trygt.

Eg ska lera deg kordan godt humør, latter og optimisme ska beriga resten av livet ditt.

Etter meir enn 20 bøker og eit halvt hundreår i humoren og samfunnsdebattens teneste vil Per Inge Torkelsen heller rose enn erte på seg folk. Krydra med ikkje-injurierande døme og anekdotar frå mange års kurs og foredrag for organisasjonar og næringsliv, byr han på ei positiv handbok i kunsten å gi ros.

p o c k e t | k r 1 4 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 4 2 5 9

i sa l

bøKer for høgare utdanning

1 49

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

Bøker for

høgare utdanning

gunnar danbolt er professor emeritus i kunsthistorie ved Universitetet i Bergen. Han har gitt ut ei rekkje bøker og artiklar om kunst og kunsthistorie og er ein ettertrakta formidlar i fleire fora.

gunnar danbolt

frå modernisme til det Kontemporæretendensar i norsk samtidskunst etter 1990i denne boka gir Gunnar Danbolt ei oversikt over trendar og utviklingstrekk i den norske kunstverda dei siste tjue åra. Den nye kunsten etter 1990 blir ikkje lenger kalla moderne eller postmoderne, men contemporary eller kontemporær. Dette er blitt eit nytt internasjonalt uttrykk for tendensar i kunsten dei siste tjue åra, men kva det inneber, er ikkje eintydig, og det er det forfattaren vil utforske. Trendane blir presenterte og drøfta gjennom kunstnarar og deira verk, og sett inn i ein kunstteore-tisk kontekst. Boka er rikt illustrert.

e s t e t i sk e fag | k r 3 8 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 7 9 4 4 6 | 3 3 0 si de r

u t g . ok t obe r

jan olav fretland og aud søyland

rett og godthandbok i nynorskundervisningnyttig bok for alle som skal undervise i nynorsk. Første del av boka tek for seg un-dervisningsmetodikk for ulike målgrupper: elevar som skal lære med utgangspunkt i eigen dialekt, elevar som har utgangspunkt i bokmål, og elevar som lærer nynorsk som framandspråk. Andre delen av boka gir ei innføring i nynorsk rettskriving og form-verk. Her finn du ei fullstendig oppstilling over nynorsk formverk etter endringane 1.8.2012 og ei eiga ordliste for skulen. Her får du òg råd og vink om ordval.

jan olav fretland arbeider ved lærarutdanninga til Høgskulen i Sogn og Fjordane.

aud søyland var sekretær for nemnda som utarbeidde den nye rett-skrivingsnorma for nynorsk, og er medredaktør for klas sikaren Nynorsk ordliste.

sp rå k o g l i t t e r at u rv i t sk a p

k r 299 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 3 6 8

208 si de r | i sa l

Kategori

151

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

heming gujord er førsteamanuensis ved Institutt for lingvistiske, litterære og estetiske studiar, Universitetet i Bergen.

per arne michelsen er dekan ved Høgskolen i Bergen, avdeling for lærar-utdanning, og førsteamanuensis i norsk.

heming gujord og per arne michelsen (red.)

norsK litterær årboK 2013i årets utgåve skriv Marta Norheim om prosaåret 2012, Espen Stueland om lyrikkåret og Marius Wulfsberg om kritikkåret. Ingrid Mathisen tolkar Kristofer Uppdal med vekt på mannleg kraft og omsorg, medan Claus Elholm Andersen skriv om fedrar og søner hos Karl Ove Knausgård. Knut Faldbakkens Uår. Aftenlandet (1974) blir nylesen av Henning Howlid Wærp i eit økokritisk perspektiv. sp rå k o g l i t t e r at u rv i t sk a p

k r 329 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 8 4 1 3 6

288 si de r | u t g . se p t e m be r

simon malkenes

ta grep! Klasse leiing i praKsisTa grep! er ei bok om klasseleiing i praksis, kva ein skal gjere og ikkje gjere for å lukkast som klasseleiar. Ved å bruke enkle omgrep frå retorikken viser forfattaren korleis ein kan planlegge og førebu seg på kvardagen i klasserommet. Korleis skape eit godt læringsmiljø? Korleis leie aktiviteten i klasserommet? Boka viser grep ein kan ta i møte med uro og konfliktar, og gjennom heile framstillinga bruker forfattaren kon-krete situasjonar og eigne erfaringar.

simon malkenes er forfattar og lektor i vidare gåande skole.

p e dag o gi k k | k r 2 2 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 9 0 5 7

124 si de r

i sa l

Kategori

15 3

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

ture schwebs er førsteamanuensis ved avdeling for lærarutdanning ved Høgskolen i Bergen.

helge østbye er professor i medievitskap ved Universitetet i Bergen.

ture schwebs og helge østbye

media i samfunnet (6. utgåve)grunnleggjande innføringsbok i medie vitskap. Med utgangspunkt i definisjonar av kommunikasjon og medium drøftar for-fattarane sentrale kjenneteikn ved nye og «gamle» medium. I tillegg presenterer boka generelle teoriar og metodar for studiet av medium og medieinnhald. Boka dekkjer heile feltet og skildrar viktige trendar i dagens medielandskap, som mediekonver-gens, sosiale medium og globalisering.

m e di e fag | k r 4 2 0 ,–

i sbn: 978825 2 1 8 3 3 5 1

336 si de r

i sa l

jon vidar sigurdsson og anne irene riisøy

norsK historie 800 til 1536 frå krigerske bønder til lydige undersåttarbandet dekkjer perioden frå ca. 800 og fram til reformasjonen. Det overordna grepet er korleis maktforholda endra seg, og korleis dette påverka dagleglivet til folk flest. Her var det ei utvikling frå rivaliserande høv-dingdømme i vikingtida til ei sentralisert kongemakt og sterk kyrkje på 1200-talet. Etter folketap og agrarkrise i seinmellom-alderen glir Noreg inn i dynastiske unionar som endar med lydrikestatus og reformasjon.

jon vidar sigurdsson er professor i historie ved Universitetet i Oslo.

anne irene riisøy er førsteamanuensis i samfunnsfag og historie ved Høgskolen i Buskerud.

h i s t or i e | k r 3 8 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 4 4 1 0 | 3 0 2 si de r

i sa l

Kategori

155

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

ståle dyrvik er professor i historie ved Universitetet i Bergen.

ståle dyrvik

norsK historie 1536 til 1814vegar til sjølvstendebandet dekkjer tida frå reformasjonen i 1536 til 1814, med Noreg som del av den dansk-norske staten. I den politiske historia blir det lagt vekt på den nordiske maktkampen og utviklinga av eineveldet, med vegen fram til norsk sjølvstende i 1814 som overordna perspektiv. Innanfor denne ramma blir sosiale og kulturelle forhold drøfta. Landet hadde ein sterk folkeauke, med nye næringsvegar og økonomisk vekst, statsapparatet blir utbygd og ein ny elite veks fram.

h i s t or i e | k r 3 8 9 ,–

i sbn: 978825 2 1 7 4 4 2 7 | 3 2 0 si de r

i sa l

jan eivind myhre

norsK historie 1814 til 1905 å byggje ein stat og skape ein nasjonbandet skildrar hundreåret då Noreg gjekk frå unionsstatus til å bli ein sjølvstendig nasjonalstat. Landet og innbyggjarane blei bundne tettare saman gjennom omfattande utbygging av kommunikasjonar og nasjonale institusjonar. Samstundes tok vi steget inn i det moderne, i ein industriell kapitalisme som prega alle sider av økonomien og gjor-de landet til eit av dei rikaste i verda.

jan eivind myhre er professor i historie ved Universitetet i Oslo.

h i s t or i e | k r 3 8 9 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 7 4 4 3 4 | 3 2 0 si de r

i sa l

Kategori

15 7

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

ola svein stugu er professor i historie ved NTNU.

ola svein stugu

norsK historie etter 1905vegen mot velstandslandetbandet dekkjer tida etter unionsoppløy-singa i 1905. Ein viktig tråd i framstillinga er å vise korleis den sterke velstandsveksten har gått føre seg, ikkje minst korleis interna-sjonale tilhøve har lagt føringar for norsk utvikling. I perioden har Noreg utvikla ein høg grad av sosial tryggleik og lågt spennings-nivå jamført med andre land, og drøftinga av dei politiske, sosiale og kulturelle tilhøva som har gjort dette mogleg, får brei plass i framstillinga.

h i s t or i e | k r 3 8 9 ,–

i sbn: 97882 5 2 1 7 4 4 4 1 | 3 3 6 si de r

i sa l

norsK ordboK, band 11 Norsk Ordbok er den største ordboka over norsk talemål og nynorsk skriftspråk. Ordboka blir på tolv band og vil vere ferdig til grunnlovsjubileet i 2014. Til saman vil Norsk Ordbok omfatte 300 000 oppslags-ord. Ordboka byggjer blant anna på ein data-base med over 3,2 millionar ord samla inn frå skriftlege kjelder og frå dialektane og på eit moderne elektronisk tekstkorpus med hovudvekt på nyare tekstar, skjønnlitterære og sakprosa. Norsk Ordbok band 11 tek for seg ord frå stø og ut alfabetbokstaven t. Norsk Ordbok blir utarbeidd av Norsk Ordbok 2014 ved Universitetet i Oslo.

nor sk or dbok | k r 8 5 0 ,–

i sbn: 978 8 2 5 2 1 8 3 6 3 4 | 8 1 6 si de r

i sa l

Kategori

15 9

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

Kategori

161

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

abonner på

syn og segn tidsskrift for kultur, samfunn og politikk

Bli abonnent på Syn og Segn, eit tidsskrift som både er tradi-sjonsrikt og moderne. Vi tek opp aktuelle tema om kultur, sam-funnsliv, litteratur, politikk og språk. Vi gir deg nye ting å tenkje på, spennande lesestoff og overraskande vinklingar. Skribentane våre er både dei nye, unge stemmene og dei erfarne og solide forfattarane. I 2010 er Syn og Segn kåra til Årets Tidsskrift, både i Noreg og i Norden.

Årets nordisk tidsskrift 2010: «Syn og Segn er eit moderne og aktuelt tidsskrift i beste tyd-ing av ordet. Det inneheld interessante, velskrivne, grundige og personlege artiklar. Tidsskriftet har stor breidd både i sjanger og tema. Syn og Segn gir lyst til å lese meir og tenkje vidare sjølv, og juryen anbefaler det på det varmaste.» (nordisk jury)

Årets norske tidsskrift 2010: «Syn og segn kjennetegnes av uforutsigbare og overraskende vinkler og temavalg. Det er et spennende og lesbart tidsskrift som tør gå egne veier. Syn og Segn redigeres med humor og snert, og er et ujålete og relevant tilskudd av høy kvalitet til den norske tidsskriftfloraen.» (norsk jury)

Som abonnent får du mange fordeler: • Syn og Segn rett i postkassa fire gongar i året• blir medlem i Det norske Samlaget og rabatt på bøker• fire hundre sider godt lesestoff i året

Abonnement: privat: 410, student: 350, bedrift/institusjon: 500Bestill på www.synogsegn.no

vennelaget samlagsrotavennelaget samlagsrota er skipa i 2013 av folk som likar Det Norske Samlaget og er glade i nynorsk språk og litteratur. Vennelaget arbeider med å spreie kunnskap om nynorske forfattarskapar, og med å utvikle og skaffe støtte til tiltak og bokprosjekt som er viktige for nynorsken.

Bli medlem av Vennelaget! Alle som er interessert i nynorsk kan melde seg inn i Samlagsrota. Medlemmene får informasjon om aktivitetar og nye bøker, går gratis på arrangementa og kan elles delta i alle prosjekt og tiltak som Vennelaget engasjerer seg i.

Arrangement: Samlagsrota har fire medlemsmøte i året, om bøker eller for-fattarskapar. I 2013 omfattar programmet Astrid Dypviks bok om DDR, Marit Eikemos forfattarskap,

billige bøkersom medlem får du kjøpe bøker som har fri pris med minst 50% rabatt!

Kulturreisersamlagsrota er i startfasen, men har planar om turar til arrangement der den nynorske kulturen blomstrar, t.d. Aasen-tunet, Poesidagane i Ulvik, Litteraturveka i Stavanger, Litteraturdagane i Vinje. Vi vil også invitere til sam-lingar i forlaget for å dyrke det gode samværet og humøret!

styrestyre for vennelaget blir valt på årsmøte. Førebels er arbeidsgruppa for Samlagsrota: Audun Heskestad (leiar), Guri Vesaas, Sverre Tusvik, Wenche Fossen, Svenn Fosseng og Arne Torp.

Velkommen som medlem!

E-post: [email protected] Samlagsrota er også på Facebook.

Kategori

163

bø

ke

r fo

rh

øg

ar

e u

td

an

nin

g

tit t elregist er

& me skal bli omskapte 2280° aust for Birdland 47Alt du kan ønske deg 102Atlanterhavsflygaren Thor Solberg. Ei

røvar historie 112Ball, klubb og komle med dott 133–

135Beina i gitaren 95Bikubesong 43, 46, 48Bovara 49, 59Brødboka 136, 138, 139Bø og Bæ blir våte 79Bø og Bæ gjer reint 79Bø og Bæ i festhumør 79Bø og Bæ i skogen 79Bø og Bæ i vinden 79Bø og Bæ til sjøs 79Cowboy-Claus og den prompande

ponnien 70 Dagane grå 28Dans som en sommerfugl, stikk som

en bie 44Dei hemmelege superheltane 71Den krokete mannen 68Den mørke porten 26Den pysete katten 69Den underlege draken 69Det som er sant 96Det var DDR. Forteljingar om eit

nedlagt land 146Døden kjem med bussen 25Ei slags handbok i sunt bonde-

vett 128

Ekstremistboka 106Elise og mysteriet med dei døde

hestane 90, 103Elise og mysteriet på hesteklinik-

ken 89Englestien 17Farleg kreditt 24Feline, professor Pål og kjemiset-

tet 70Fiskarmenn 23Flukt 97Flytande bjørn 43, 46Fotgjengar med fotnotar 39Fredrikke Marie Qvam. Rabalder-

menneske og strateg 121Friedland 19Frå modernisme til det kontempo-

rære. Tendensar i norsk samtids-kunst etter 1990 149

Frå Ragnar til alle. E-post i utval 38Fuck off I love you 105Fugletribunalet 15, 55Førstemamma på Mars 86Glenne 34Guds hund 20Historia om Ivar Aasen 120Ho kjem fram i regnet 27Humor e heile vitsen 147Hundre års idrettsliv. Idrottslaget

i Bondeungdomslaget i Oslo 1913–2013 110

Inn i elden 104Jakob og Neikob 74Jakob og Neikob. Tjuven slår tilba-

ke 74

register

165

re

gist

er

Register

Just kids 144, 145Kameljegeren 87Kenneth. Ein biografi 117–119Kirsebærsnø 51Klassisk småbarnsstrikk 0–4 år 142,

143Kva skal vi med sidemål? 123Langdistansesvømmar 45Leik med maten! Kreative frukostar

for store og små 137, 140, 141Lett traktering 132Lucida 16Mari og Magnus flyttar inn 85Mari og Magnus får katt 83, 84Mari og Magnus og smokketju-

ven 85Media i samfunnet (6. utgåve) 153Meir enn regn 47Men kva veit vi om barna 18Nasevis 94Nesten saman 99Nidaros 21Norsk historie 1536 til 1814. Vegar til

sjølv stende 155Norsk historie 1814 til 1905. Å byggje

ein stat og skape ein nasjon 156Norsk historie 800 til 1536. Frå kri-

gerske bønder til lydige undersåt-tar 154

Norsk historie etter 1905. Vegen mot velstandslandet 157

Norsk litterær årbok 2013 151Norsk ordbok, band 11 158Ny grunnlov 129–131Nynorsk for dumskallar 122

Olav Dalgard. Ein biografi 116Olavs draumar 42Om noko skulle skje 98Peri og Peti vender om 73Pom og Pim 82Popsongar 45Prinsesse Fibi og draken 71Rasmus Rebellen 14Rett og godt. Handbok i

nynorskunder visning 150Revejegerane på Jan Mayen 111Rom ved havet, rom i byen 43, 44Sanka ull / Woolgathering 35–37Satirar 32Sex, musikk og vold 12Slått ut 107Sofia 10Sola og vinden 68Sonettane til Orfeus 33Songfuglen 11Språkleg toleranse i Noreg – Norge,

for faen! 124Språksansen. Kalender om all verdas

språk 125, 126Stein til stein. 39 dikt og 1 salme 29,

31Stort og stygt 40Svarte-Mathilda III 100Ta grep! Klasseleiing i praksis 152The rise and fall of Gøran Trovåg 101Til trøyst. Å gje språk til psykiske

kriser 127Tonje Glimmerdal 88Trass alt. Det Norske Teatret

1913–2013 113–115

Unni og Gunni gjer det fint 75, 76Unni og Gunni malar 75Unni og Gunni reiser 75Vaffelhjarte 88Veke 53 50Villheks. Blodsungen 93Villheks. Kimæras hemn 92Virkeligheten 13Året rundt i Vrimleby 72

forfat tarregist er

Almenningen, Olaf 110Baltscheit, Martin 70Basso, Aina 104Berg, Sunniva Relling 95Berner, Rotraut Susanne 72Bjørkelo, Kristian 106Blunt, Fred 69Bruheim, Magnhild 96Büchner, Sabine 71Chiara, Francesca di 68Danbolt, Gunnar 149Daynes, Katie 69Djupvik, Gunda 133–135Dypvik, Astrid Sverresdotter 146Dyrvik, Ståle 155Ekrheim, Sindre 27Ellefsen, Ole M. 111Eriksen, Helga Gunerius 73Fevang, Tove 142Fidjestøl, Alfred 113Folkestad, Anna R. 75, 76Folkvord, Magnhild 121

Fosse, Jon 29, 31, 42Fretland, Jan Olav 150Fretland, Jostein Avdem 22Fridtun, Kristin 122Færevåg, Odd Eirik 28Gatland, Jan Olav 116Grahame, Kenneth 69Grande, Martine 80Grepstad, Ottar 120, 125, 126Grytten, Frode 43–48Gujord, Heming 151Hansen, Atle 97Hanssen, Sigrid Merethe 10Heinlein, Sylvia 71Helland, Thore E. 24Hovig, Ingrid Espelid 132Hovland, Ragnar 38, 98Joensen, Martin 23Juvenal 32K., Ulf 70Kalvø, Are 129, 130Kolden, Ragnhild 25Kroken, Vigdis 25Kvæven, Tore 87Kaaberbøl, Lene 92, 93Lajord, Marit 81Landström, Lena 79, 82Landström, Olof 79, 82Leikvoll, Jan Roar 11, 49, 58Likar, Gudrun 71Lillegraven, Ruth 83–85Löfström, Erica 12Mackinnon, Mairi 68Malkenes, Simon 152Mazali, Gustavo 69

Kategori

167

re

gist

er

Michelsen, Per Arne 151Moe, Karin 13Muchamore, Robert 107Myhre, Jan Eivind 156Myszynski, Eva 70Mæhle, Lars 26, 105Nestegard, Dag H. 112Nilssen, Olaug 40Nordbø, Torolf 128Nordjore, Bodil 136, 138Nortun, Harald 99Nygård, Janne 123Orten, Øystein 14Osland, Erna 94Parr, Maria 88Punter, Russel 68, 69Ravatn, Agnes 15, 50, 54Riisøy, Anne Irene 154Rilke, Rainer Maria 33Røssland, Ingelin 51Røssland, Tor Arve 100Schwebs, Ture 153Sele, Katrine 117Semple, David 68Sigurdsson, Jon Vidar 154Skaret, Erlend Flornes 16Skivenes, Ida 137, 140, 141Slapgard, Sigrun 17Smith, Patti 35–37, 144, 145Solstad, Rakel 18Sortland, Gaute M. 101Stai, Kari 74Steen, Leif Arild 128Stugu, Ola Svein 157Sture, Vebjørn 123

Styve, Jens K. 19Sunne, Linn T. 102Sørbø, Jan Inge 127Sørsdal, Kristin 20Søyland, Aud 150Teich, Karsten 70Torkelsen, Per Inge 147Tørrisplass, Terje 34Vangsnes, Øystein A. 124Versto, Stein 21Viken, Anne 89–91, 103Wiemers, Sabine 71Økland, Einar 39Østbye, Helge 153Øvsteng, Gyrid Axe 86Øyre, Mariell 22

omset jarregist er

Bildøen, Brit 144, 145Bjørnstad, Åsmund 33Bygstad, Torgeir 32Moa, Lars 23Aanestad, Ingrid Z. 35

illust r atørregist er

Gaustad, Bo 88Halsnes, Line 81Irgens, Åshild 88Landsem, Inger 83–85Moseng, Elisabeth 94Møkleby, Per Ragnar 86

fotoregist er

Tove Breistein 7, 11, 16, 17, 26, 27, 34, 39, 49, 58, 86, 89, 91, 94, 102, 103, 104, 105, 146

Lena Sørensen 10Benedicte Skarvik 12Janne F. Stol 13Odd Goksøyr 14Agnete Brun 15, 50, 54Nicolas Tourrenc 19Stian Olsen 21Mariell Øyre 22Monica Jensen 24Tom A. Kolstad 29, 42Edvard Mapplethorpe 35, 144Herborg Pedersen 38, 98, 101Lars Myhren Holand 40, 51Hans Jørgen Brun 41Hilde Holthe Berg 73Bodil Haga 77Hilde Ranheim 80Paal Audestad 83, 112,Arnfinn Pettersen 106Cecilie Seiness 113Bent Are Iversen 117Eirik Hagesæter/BA 118–119Hallgeir Vågnenes, VG/ NTB

Scanpix 118-119Lars O. Flydal 120, 125Tina Åmodt 122Kjartan Helleve 123,163Geir Henning Hopland 129, 130Ida Skivenes 137, 140, 141Geir Arnesen 142,143

Kategori

169

re

gist

er

Følg oSS pÅ:

www.twitter.com/samlagetwww.facebook.com/samlagetog abonner på nyheitsbrev på www.samlaget.no

KontaKt oss

Anne Liv TresseltSals- og marknadssjef Mobil: 905 61 [email protected]

Karin HelgøyInformasjonssjefMobil: 970 19 [email protected]

Siri IfarnæssSalskonsulentMobil: 950 29 198 [email protected]

Maren Ingeborg HvamstadMarknadskoordinatorMobil: 412 26 [email protected]

Documents

Samlaget 2013