Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Samkeppnishæfni Íslands árið 2015Niðurstöður úttektar IMD
Björn Brynjúlfur Björnssonhagfræðingur Viðskiptaráðs Íslands28. maí 2015
Viðskiptaráð Íslands | 1
Um úttektina
Niðurstöður 2015
Og hvað?
Yfirlit
Viðskiptaráð Íslands | 2
Viðskiptaháskólinn IMD starfrækir rannsóknarsetur sem gerir árlega úttekt á samkeppnishæfni 61 þjóðar
Ríki í úttekt
Viðskiptaráð Íslands | 3
Samkeppnishæfni hvers ríkis er metin út frá samsettri einkunn sem skiptist í fjóra meginþætti
Samkeppnis-hæfni
Efnahagsleg frammistaða
Skilvirkni hins opinbera
Skilvirkni atvinnulífs
Samfélagslegirinnviðir
� Hversu vel virkar markaðshagkerfið?
� Er greiður aðgangur að hæfu vinnuafli og fjármagni?
� Hversu skilvirk er tekjuöflun hins
opinbera?
� Hver eru gæði opinberrar þjónustu?
� Hver er framleiðni atvinnulífsins?
� Hversu vel standa fyrirtæki sig í
innbyrðis og alþjóðlegri samkeppni?
� Hvert er menntunarstig, langlífi og heilbrigði þegnanna?
� Hver er aðgangur þeirra að innviðum?
Meginþáttur Lykilspurningar
Viðskiptaráð Íslands | 4
Útkoman byggir á 340 mælikvörðum sem samanstanda af haggögnum og niðurstöðum stjórnendakönnunar
Samkeppnis-hæfni
Efnahagsleg frammistaða
Skilvirkni hins opinbera
Skilvirkni atvinnulífs
Samfélagslegirinnviðir
Opinber fjármál
Stefna í ríkis-fjármálum
Stofnana-umgjörð
Regluverk atvinnulífs
Samfélagsleg umgjörð
Opnanleiki� Tollahindranir� Fjárfestingarhvatar� Verndarstefna� o.fl.
Samkeppnisumhverfi� Ríkisstyrkir� Aðgangshindranir� Opinbert eignarhald� o.fl.
Vinnumarkaðslöggjöf� Hindranir á innflytjendur� Kostnaður við uppsagnir� Velferðargildrur� o.fl.
Heildareinkunn......ræðst af fjórum meginþáttum ...
...sem hver ræðst af fimm undirþáttum...
...sem hver ræðst af 10-30 mælikvörðum...
...sem eru að 2/3 hlutum haggögn
Dæmi um samsetningu eins meginþáttar
HaggögnKönnunHaggögn
KönnunHaggögnHaggögn
HaggögnHaggögnKönnun
Viðskiptaráð Íslands | 5
Um úttektina
Niðurstöður 2015
Og hvað?
Yfirlit
Viðskiptaráð Íslands | 6
Ísland sat í 25. sæti af 61 ríki á listanum í fyrra ...
??25.
2014 2015
Viðskiptaráð Íslands | 7
Ísland sat í 25. sæti af 61 ríki á listanum í fyrra ...... og færist upp í 24. sæti listans í ár
?24.25.
2014 2015
Viðskiptaráð Íslands | 8
Bandaríkin tróna enn á toppinum, Kanada og Noregur styrkja stöðu sína – og Ísland fer upp fyrir Austurríki
Bandaríkin
Hong Kong
Singapúr
Sviss
Kanada
Lúxemborg
Noregur
...
Kína
Belgía
Ísland
Suður-Kórea
Austurríki
...
Venesúela
Ríki
1
2
3
4
5
6
7
...
22
23
24
25
26
...
61
Sæti Breyting
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
2
2
2
5
3
1
5
1
1
4
Heildareinkunn
34
73
73
74
75
77
88
89
90
92
95
96
100
Viðskiptaráð Íslands | 9
Ísland þokast smám saman upp á við á listanum ...
24. sæti25. sæti
29. sæti
26. sæti
31. sæti
30. sæti
0
5
10
15
20
25
30
35
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Viðskiptaráð Íslands | 10
... en stendur Skandinavíu enn að baki
24. sæti25. sæti
29. sæti
26. sæti
31. sæti
30. sæti
20. sæti
7. sæti
9. sæti
0
5
10
15
20
25
30
35
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Viðskiptaráð Íslands | 11
Sé söguleg þróun framreiknuð komumst við í topp tíu eftir fimmtán ár
10. sæti
24. sæti
0
5
10
15
20
25
30
35
2010 2015 2020 2025 2030
Viðskiptaráð Íslands | 12
Efnahagsleg frammistaða
Skilvirkni hins opinbera
Samfélagslegirinnviðir
Skilvirkni atvinnulífs
Sé útkoma Íslands skoðuð út frá meginþáttunum fjórum má sjá ólíka frammistöðu
Samkeppnis-hæfni
1
2
3
4
35.
44.
27.22.
31.29.
13.11.
25.24.
1-20 21-30 31-60Sæti Íslands
Viðskiptaráð Íslands | 13
Þá má sjá nokkrar breytingar á frammistöðu í undirþáttum
Efnahagsleg frammistaða
6.
7.
1.
6.
Viðhorf og gildismat
Vinnumarkaður
Stjórnarhættir fyrirtækja
20.
32.
Umgjörð stofnana
Fjármálastefna stjórnvalda
21.
46.
Regluverk viðskiptalífs
Fjármál hins opinbera
29.
Samfélagsleg umgjörð
49.
Innlendur efnahagur
Alþjóðleg fjárfesting
Verðlag
33.
28.
29.
22.
56.
38.
Alþjóðaviðskipti
Atvinnustig
Vísindalegir innviðir
Tæknilegir innviðir
30.
Heildarútkoma: 24. sæti
Menntun
16.
Heilsa og umhverfi
Grunnstoðir
Fjármögnun
Framleiðni og skilvirkni 34.
36.
Undirþáttur
Skilvirkni hins opinbera
Skilvirkni atvinnulífs
Samfélagslegir innviðir
1
2
3
4
Sæti Íslands
+4
+12
-7
-1
+4
-14
-1
+10
-5
-7
+4
+2
+1
Breyting frá fyrra ári
44.
22.
29.
11.
Sæti Íslands
Viðskiptaráð Íslands | 14
Loks eru fimm stærstu viðfangsefni Íslands útlistuð, en úrlausn þeirra ræður miklu um útkomuna að ári liðnu
Leysa víðtækar og raskandi deilur á vinnumarkaði
1
Flýta afnámi hafta og mótun peningastefnu til framtíðar
2
Styðja við efnahagslegan stöðugleika með aukinni samfélagslegri sátt
3
Draga úr opinberum skuldum með rekstrarumbótum
4
Opna fyrir alþjóðaviðskipti til að auka framleiðni í innlendum atvinnugreinum
5
Viðskiptaráð Íslands | 15
Um úttektina
Niðurstöður 2015
Og hvað?
Yfirlit
Viðskiptaráð Íslands | 16
Við höfum nú umfangsmikla úttekt á samkeppnishæfni landsins – hvernig bætum við útkomuna?
Viljum fara úr miklu magni nýrra upplýsinga …
… yfir í upplýsingar sem gefa okkur innsýn til að bregðast við
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Viðskiptaráð Íslands | 17
Gerum það í þremur skrefum stefnumótunar: forgangs-röðum, finnum drifkrafta og búum til aðgerðaáætlun
Forgangsröðun
Drifkraftar
Aðgerðir
1
2
3
Skref Lýsing
� Einblínum á þá hluti sem mestu máli skipta
� Finnum þá drifkrafta sem hafa áhrif á veigamestu þættina
� Útbúum aðgerðalista sem virkjar drifkraftana
Viðskiptaráð Íslands | 18
Veljum okkur fyrst tvo mælikvarða fyrir forgangsröðun1. Forgangsröðun
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10
30
0
60
50
40
20
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
Viðskiptaráð Íslands | 19
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
30
0
10
40
60
20
50
Vísindalegir innviðir
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Fjármögnun
Viðhorf og gildismat
Menntun Heilsa og umhverfi
Grunnstoðir
Tæknilegir innviðir
Framleiðni og skilvirkniAtvinnustig
Verðlag
Stjórnarhættir fyrirtækja
Umgjörð stofnana
Fjármálastefna stjórnvalda
Fjármál hins opinbera
Viðskiptalöggjöf
Innlendur efnahagur
Samfélagsleg umgjörð
Alþjóðleg fjárfesting
Alþjóðaviðskipti
Vinnumarkaður
Skoðum því næst undirþættina út þessum mælikvörðum1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
Viðskiptaráð Íslands | 20
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10
30
0
60
50
40
20
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Undirþáttunum má skipta í fjóra flokka1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
Viðskiptaráð Íslands | 21
Sumir þættir eru sterkir og munu lítið breytast …1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
60
30
10
50
40
20
0
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Á grænni grein
Viðskiptaráð Íslands | 22
Aðrir eru veikir án þess að við getum mikið gert í því …1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
60
30
10
50
40
20
0
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Á grænni grein
Byggjum Róm
Viðskiptaráð Íslands | 23
Þá þurfum við að viðhalda góðu gengi í sumum þáttum …1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
60
30
10
50
40
20
0
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Höldum dampiÁ grænni grein
Byggjum Róm
Viðskiptaráð Íslands | 24
Loks höfum við mikla bætingarmöguleika í sumum þáttum1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
60
30
10
50
40
20
0
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Í brennidepli
Á grænni grein Höldum dampi
Byggjum Róm
Viðskiptaráð Íslands | 25
Út frá þessu forgangsröðum við sjö undirþáttum …1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
50
30
10
20
40
0
60
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Í brennidepli
Viðskiptaráð Íslands | 26
… og skoðum hverjir þeir eru1. Forgangsröðun
Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
20
30
10
0
40
60
50
FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta
Viðskiptalöggjöf
Verðlag
Innlendur efnahagur
Vinnumarkaður
Alþjóðaviðskipti
Umgjörð stofnana
Fjármálastefnastjórnvalda
Viðskiptaráð Íslands | 27
Næsta skref er að skoða þessa undirþætti nánar og koma auga á þá drifkrafta sem geta bætt þá mest
2. Drifkraftar
Breyta Sæti Íslands (2015)
Hlutdeild opinberra starfa
Þjóðhagslegur sparnaður (% af VLF)
Heildarsæti: 24
Fjármögnunarkostnaður
3554
5949
Tekjuskattar einstaklinga (% af VLF)Skatttekjur (% af VLF)
Stuðningur við peningastefnu
…
Lánshæfismat ríkisins56
5039
Hvatar til fjárfestingaNeysluskattar (almennt þrep VSK)
58
Opinbert eignarhald (umfang)
59
Gengisstöðugleiki
52
55
Samkeppnislöggjöf28
Leiguverð íbúða
Útflutningur (% af VLF) 3253Fjölbreytni atvinnulífs
59Skammtímavextir (raunvextir) 59
Stofnun fyrirtækja (einfaldleiki) 2630
Tollayfirvöld (skilvirkni)31
Aðgengi að fjármálamörkuðum 60Verndarstefna (áhrif á viðskipti) 34
Fjölbreytni útflutningsvara
Drifkraftur
… samtals 71 breyta í forgangi
Bætt regluverk
Efnahagslegur stöðugleiki
Skattalækkanir
Skilvirkari opinber rekstur
DÆMI
Aukin alþjóðavæðing
Viðskiptaráð Íslands | 28
Drifkraftur Áhrif (fjöldi breyta) Lýsing
Með slíkri yfirferð koma veigamestu drifkraftarnir í ljós2. Drifkraftar
� Bætir allar helstu hagstærðir og leiðir til hagfelldara rekstrar-umhverfis
Efnahagslegur stöðugleiki
1
Bætt regluverk
2
Aukin alþjóðavæðing
3
Skattalækkanir4
Skilvirkari opinber rekstur
5
14
17
20
7
13
� Dregur úr viðskiptakostnaði, auðveldar stofnun fyrirtækja og styður við aukna framleiðni
� Styður við aukin utanríkisviðskipti, bætt aðgengi að erlendum mörkuðum og fjölbreytni
� Jákvæð áhrif á verðmætaskapandi athafnir einstaklinga, eykur alþjóðlegt aðdráttarafl Íslands
� Skapar aukin samfélagsleg verðmæti með minni tilkostnaði og bætir þannig lífskjör
Viðskiptaráð Íslands | 29
Þriðja og síðasta skrefið er að útbúa lista yfir aðgerðir sem vilji er til að ráðast í
3. Aðgerðir
Viðskiptaráð Íslands | 30
Innleiðing slíkra aðgerða gæti breytt þróuninni og skilað okkur í topp tíu á mun færri árum
10. sæti10. sæti
0
5
10
15
20
25
30
35
2010 2015 2020 2025 2030
3. Aðgerðir
Með aðgerðumMiðað við sögulega þróun