Τεύχος 5 • Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2009 • www.safemagazine.gr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΣΙΩΠΗΜΕΝΑ ΝΕΑ ΥΓΕΙΑΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ FR

EE

PR

ES

SSAFEΠοιες

εκπλήξεις

κρύβει το

φαγητο σας;

Διανέμεται Δωρεάν

[Φθόριο] Δηλητήριο στην οδοντόπαστα & το νερό;

[AIDS]Όταν η βιομηχανία χειραγωγεί την επιστήμη...

[Βιταμίνη C]Ποιος ο ρόλος της στην υγεία;

Η μέλισσα δείχνει το δρόμο για το τέλος της πανδημίας!

Ποιες επικίνδυνες ουσίες κρύβονται

μέσα σε ένα κοινό μπουκάλι

αρώματος;

[Άρωμα]

SAFE �

Safe areaΠεριοδικό για τα αποσιωπημένα νέα υγείας

Εκδότης - Ιδιοκτήτης:Γεράσιμος Κατραμάδος - Etra PublishingΕυεργετών 7, Π. Φάληρο, 1756�Τηλ/Fax: 210 981175�www.etra.gre-mail: etra@hol.gr

Υπεύθυνος έκδοσης:Γεράσιμος Κατραμάδος

Υπεύθυνη ύλης - επιμέλεια:Βάλλυ Καλοζούμη

Μετάφραση:Μαρία Νικηφόρου

Δημοσιογραφοι:Νίκη ΤσέκουΙωάννα Χερμάρη

Υπεύθυνη διαφήμισης:Ιωάννα Χερμάρη

ΔημιουργικόEtra Graphic Design

Image banksshutterstockistock

ΣυνεργάστηκανΒασίλης ΦρατζολάςΒίκυ ΧρυσούΕπιστημονικό Κέντρο ΜελισσοθεραπείαςΝίκη ΤσέκουΓιώργος ΦαρφαράςΟμάδα tvxs.gr

web: www.safemagazine.grΤο περιοδικό SAFE μπορείτε να το αποκτήσετε σε μορφή pdf εντελώς δωρεάν από το site:www.safemagazine.gre-mail: safemagazine@yahoo.com

ΣυνδρομήΕσωτερικού 25€

Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν αποτελούν κατ’ανάγκη και θέσεις του ιδιοκτήτη, εκδότη και υπεύθυνου έκδοσης του περιοδικού. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ιατρού ή άλλου ειδικού της υγείας.

SAFE Τεύχος 5Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2009

22 24 36

34

14

32

Η μέλισσα δείχνει το δρόμο για το τέλος της πανδημίας

Όταν η βιομηχανία χειραγωγεί την επιστήμη..

Ποιος ο ρόλος της βιταμίνης C στην υγεία;

Τι κρύβει το φαγητο σας;

[Φθόριο] Δηλητήριο στην οδοντόπαστα & το νερό;

Αυτoί που γνώρισαν τον εαυτό τους!

38

Vegetarian?

Ποιες επικίνδυνες ουσίες κρύβονται μέσα σε ένα κοινό μπουκάλι αρώματος;

� SAFE

Safeness

SAFE Editorial

Με ιδιαίτερη χαρά σάς αναγγέλλουμε ότι από το τεύχος αυτό ξεκινάμε συνεργασία με το Δίκτυο Καταναλωτών για

την Ενημέρωση περί την Διατροφή και την Υγεία - ΝutriSOS. Τα μέλη του Δικτύου NutriSOS έχουν συσπειρωθεί γιατί πιστεύουν στην ανάγκη μιας ενημέρωσης για την Διατροφή, ανεξάρτητης από συμφέροντα κάθε είδους. Μέσα από την συνεργασία αυτή πιστεύουμε ότι θα έχουμε την ευκαιρία να διευρύνουμε την ύλη και θεματολογία του περιοδικού μας στρεφόμενοι και σε γενικό-τερης φύσης θέματα που αφορούν την εν γένει διαχείριση της τροφής μέσα στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης. Το Δίκτυο NutriSOS διευθύνεται από τον Βασίλη Φραντζολά, απόφοιτο M.Sc. του τμήματος Food Policy του City University of London, ο οποίος θα συμμετέχει με άρθρο του στην προσπάθεια του Safe Magazine να φωτίζει περισσότερο διάφορα αποσιωπη-μένα θέματα της Διατροφής και της Υγείας. Το Δίκτυο NutriSOS οργανώνει διάφορα ενημερωτικά σεμινάρια και ομιλίες για την Διατροφή σε πιο εξειδικευμένα θέματα όπως τα τρανς λιπαρά, οι φυτοστερόλες, η χοληστερίνη, γαλακτοκομικά, κλπ. Το περιοδικό μας θα σας κρατά πάντα ενήμερους για την πραγματοποίηση αυ-τών των σεμιναρίων ώστε να δίνεται η ευκαιρία σε περισσότερο κόσμο που ενδιαφέρεται, να τα παρακολουθεί.

Γ. Κατραμάδος

Οι άνθρωποι είναι παιχνίδια των συνθηκών, όταν νομίζουν ότι αυτές είναι παιχνίδια δικά τους. Βύρων

H λέξη εμβόλιο ως παρέμβαση ασκεί ένα είδος λαγνείας στο ευρύ κοινό, η οποία λαγνεία καλλιεργείται και από τη βι-

ομηχανία της Υγείας που επωφελείται οικονομικά στις μέρες μας. Τα εμβόλια παρουσιάζονται ως πανάκεια διά πάσαν νό-σον, ως το μαγικό τσίμπημα που εξασφαλίζει μακροβιότητα και ευδαιμονία.Η μελέτη βέβαια της ιστορίας των επιδημιών αποδεικνύει ότι η θνητότητα είχε ήδη αρχίσει να μειώνεται σημαντικά -σαν αποτέλεσμα βελτίωσης της δημόσιας υγιεινής- μετά το πρώ-το μισό του 19ου αιώνα, αρκετά πριν την έλευση εμβολίων (η παραγωγή εμβολίων ουσιαστικά άρχισε να πυροδοτείται μετά την ανάπτυξη του εμβολίου κατά της λύσσας από τον Λουίς Παστέρ το 1885). Ίσως η συνεισφορά ορισμένων εμβολίων, όπως π.χ. κατά της ευλογιάς, να υπήρξε καταλυτική σε μια επιδημία με θνητότητα �0-�0%, αλλά τα υπάρχοντα στοιχεία αμφισβητούν τη διάρκεια προστασίας και την επάρκεια σύγ-χρονων εμβολίων έναντι κοινών λοιμωδών νοσημάτων όπως π.χ. ιλαρά, ανεμοβλογιά, κοκίτης.Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν π.χ. πρό-σφατη σοβαρή επανεμφάνιση του κοκίτη παρά τον εμβολια-σμό. Είναι βέβαιο ότι σε περιπτώσεις όπου ο κίνδυνος να πε-θάνει κάποιος από την ίδια την ασθένεια είναι πολύ μικρός, θα πρέπει να λαμβάνεται πολύ προσεκτικά η απόφαση του να εμβολιάσει κάποιος μαζικά έναν πληθυσμό.Παραμένει αξιοπερίεργο το πώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε ως πανδημία την τρέχουσα γρίπη των χοίρων,

χωρίς να πληρούνται τα δύο βασικά κριτήρια πανδημίας γρί-πης: η υψηλή θνητότητα-μεταδοτικότητα και η γενετική ταυ-τότητα του στοιχείου Η στον τύπο Η1Ν1 (το Η στοιχείο της γρί-πης των χοίρων δεν είναι καινούργιο, αλλά μοιάζει με τον τύπο της γρίπης που κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες). Ούτε πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν από γρίπη των χοίρων ούτε αυτή οφεί-λεται σε νέο απόλυτα μεταλλαγμένο ιό.Περισσότερο απ’ όλα ανησυχητικός παραμένει ο όρος «υπο-χρεωτικός» εμβολιασμός, τον οποίο διατυμπανίζουν τα ΜΜΕ. Καμία ιατρική παρέμβαση δεν μπορεί να καταργήσει την αρχή της ελεύθερης βούλησης του ασθενούς, ιδιαίτερα με δεδομέ-να ήπιας λοίμωξης.Ο εξαναγκασμός σε μαζικό εμβολιασμό μετατρέπει το κοι-νωνικό σύνολο σε πειραματόζωο και βάζει τα θεμέλια για μια νέα απολυταρχία της υγείας. Δεν θα αργήσουμε να δούμε έτσι καπνιστές και παχύσαρκους στην ηλεκτρική καρέκλα, ενώ αντίθετα κυκλοφορούν ήδη άνετα μεταξύ μας παιδεραστές, έμποροι ναρκωτικών και καταχραστές της δημόσιας περιου-σίας. Περισσότερες φωνές ακαδημαϊκών ανδρών θα έπρεπε να ακούγονται αυτές τις τόσο πονηρές ημέρες, αλλά οι μεν ακαδημαϊκοί συμποσιάζονται ηδονικά μετά φαρμακευτικών αντιπροσώπων, οι δε πολιτικοί γυαλίζουν επιδεικτικά τις Καγι-έν τους και αναφωνούν ως νέες Αντουανέτες: Τι έχει ο κόσμος και φωνάζει; Θέλει ψωμί; Μα γιατί δεν του δίνετε παντεσπάνι!* Ο κ. Θανάσης Δρίτσας (MD, FESC) είναι καρδιολόγος στο Ωνά-σειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός; Του Θανάση Δρίτσα*

Διαβάσαμε στην Καθημερινή

6 SAFE

Στα ψιλά γράμματα...

Μία νέα μελέτη, δείχνει ότι μία δόση καφεΐνης (δύο κούπες

καφέ) που απορροφάται κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να είναι αρκετή για να επηρεάσει την ανάπτυξη της καρδιάς του εμβρύου και να μειώσει την καρδιακή λειτουργία σε ολό-κληρη τη ζωή του παιδιού. Επιπρο-σθέτως, οι ερευνητές βρήκαν ότι αυτή η ελάχιστη ποσότητα μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα ποσο-στά σωματικού λίπους στα αγόρια. Αν και η μελέτη έγινε σε ποντίκια, η βιολογική αιτία και το αποτέλεσμα που περιγράφεται, πολύ πιθανώς να ταιριάζει και στους ανθρώπους. Οι ερευνητές εξέτασαν εγκυμονούντα ποντίκια για �8 ώρες. Τα ποντίκια που τους δόθηκε καφεΐνη, γέννησαν έμβρυα με λεπτότερο στρώμα ιστού σε κάποια τμήματα της καρδιάς.Κατόπιν, οι ερευνητές εξέτασαν τα ποντίκια που γεννήθηκαν από αυτή την ομάδα για να επιβεβαιώσουν τα μακρόχρονα αποτελέσματα στους απογόνους. Όλα τα ενήλικα αρσενι-κά που εκτέθηκαν ως έμβρυα στην καφεΐνη, είχαν αυξημένο λίπος κατά περίπου 20%, ενώ η καρδιακή λει-τουργία τους μειώθηκε κατά �5%.Πηγή: Eurekalert (Απόδοση στα ελλη-νικά: www.LifeinBalance.gr)

[Εγκυμοσύνη]Η καφεΐνη βλάπτει αργότερα το μωρό

SAFE 7

Στα ψιλά γράμματα...

[Άγγιγμα]Ενεργειακή θεραπεία μπο-ρεί να μειώσει τον πόνο

Μία μορφή ενεργειακής θεραπεί-ας που δεν περιλαμβάνει άγγιγ-

μα του ασθενή αποδείχτηκε ότι είναι αποτελεσματική ως ανακουφιστική για τον πόνο. Το θεραπευτικό άγγιγμα χωρίς επαφή (Non Contact therapeu-tic Touch) παρείχε αξιόλογη ανακού-φιση από τον πόνο σε 90 ασθενείς με μετεγχειρητικούς χρόνιους πόνους. Περίπου το 7�% όσων δέχτηκαν ενερ-γειακή θεραπεία ανέφεραν σημαντική μείωση του πόνου, με λιγότερη ανά-γκη για παυσίπονα. Επίσης κοιμόνταν καλύτερα τη νύχτα. Αντίθετα, σε εκεί-νους που δόθηκε placebo ή δεν έγινε καμία θεραπεία, αναφέρθηκε αύξηση του πόνου. Πηγή: Research at MU, posted February 17, 2009.

[Κατάθλιψη]Σύνδεση κατάθλιψης με καρδιακή προσβολή

Οι υγιείς που πάσχουν από σο-βαρής μορφής κατάθλιψη είναι

πολύ πιο πιθανό να υποστούν καρδι-ακή προσβολή και νόσο στεφανιαίας, ανακάλυψαν ερευνητές σε μία μελέτη που προσθέτει κύρος στην ιδέα της σύνδεσης νου-σώματος. Σε μία μελέτη σε 6�.�69 γυναίκες, οι ερευνητές βρήκαν ότι εκείνες που έπασχαν από σοβαρής μορφής κα-τάθλιψη είχαν πάνω από διπλάσιες πιθανότητες να υποστούν μία μοιραία καρδιακή προσβολή. Οι γυναίκες πα-ρακολουθούνταν από όταν ήταν υγι-είς μέχρι τη στιγμή που άρχιζαν να παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλι-ψης, ή είχαν αρχίσει να παίρνουν αντι-καταθλιπτικά φάρμακα. Από την στιγ-μή που ήταν καταθλιπτικές, ήταν πιο πιθανό να υποφέρουν από υπέρταση, διαβήτη και αυξημένη χοληστερόλη, και οι καπνίστριες, είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακή ασθένεια. Πηγή: J Am Coll Cardiol, 2009; 57: 471.

[Ομοιοπαθητική]Aνακουφίζει τις παρενέρ-γειες από τη χημειοθερα-πεία

Η Ομοιοπαθητική μπορεί να ανα-κουφίσει τις παρενέργειες από

τη θεραπεία καρκίνου. Η αλοιφή Κα-λέντουλας (marigold) καταπραΰνει τον ερεθισμό του δέρματος από την ακτινοθεραπεία και το Traumeel, ένας συνδυασμός 1� ομοιοπαθητικών φαρμάκων, βοηθά στην ανακούφιση των ελκών στο στόμα που προκα-λούνται από τη χημειοθεραπεία. Σε μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, ερευνητές βρήκαν οκτώ μελέτες, που περιλαμβάνουν 66� συμμετέχοντες, στις οποίες υπήρχαν βάσιμα αποτελέ-σματα Πηγή: Cochrane Database Syst Rev, 2009, 2: CD004845.

[Διαλογισμός]O διαλογισμός μπορεί να βελτιώσει τη βραχυπρό-θεσμη μνήμη

Ο διαλογισμός όχι μόνο μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη μας, αλλά

μπορεί ακόμη και να οξύνει γενικά τις νοητικές μας ικανότητες. Η Deity Yoga, μία μορφή Βουδιστικού διαλο-γισμού, φαίνεται να έχει τα πιο ευ-εργετικά αποτελέσματα στη μνήμη. Όσοι ασκούν τον διαλογισμό αυτό συ-γκεντρώνονται με προσήλωση στην εικόνα μιας θεότητας ή των μαθητών της και η τεχνική έχει βελτιώσει την οπτική μνήμη σε πολλά διαφορετικά τεστ. Ερευνητές αναφέρουν ότι αυτά τα ευρήματα έχουν αποτελέσματα

στη θεραπεία της απώλειας μνήμης και στην νοητική άσκηση.Πηγή: Psycol Sci 2009; doi: 10.1111/j.1467-9280.2009.02345.x.

[Καρκίνος]Βότανο της Μέσης Ανατο-λής σκοτώνει καρκινικά κύτταρα στο πάγκρεας

H Thymoquinone, ένα έλαιο που βγαίνει από τους σπόρους του

Nigella sativa (black earway), μείωσε αποτελεσματικά το 67% των παγκρε-ατικών όγκων σε δοκιμή σε πειραμα-τόζωα, αναφέρουν ερευνητές από το κέντρο καρκίνου Kimmel στο πανε-πιστήμιο Thomas Jefferson της Φιλα-δέλφεια. Οι σπόροι του βοτάνου και τα έλαιά του χρησιμοποιούνται στην παραδο-σιακή θεραπευτική της Μέσης Ανα-τολής και της Ασίας για εκατοντάδες χρόνια, συνήθως σε θεραπείες του ανοσοποιητικού και σε φλεγμονώδεις ασθένειες.Πηγή: Proceeding of the American As-sociation for Cancer Research 100th annual meeting, Denver, CO, April 20, 2009.

[Τοκετός στο σπίτι]Δεν είναι πιο επικίνδυνος από τον τοκετό στο μαιευ-τήριο

Ερευνητές στην Ολλανδία – όπου ο τοκετός στο σπίτι είναι συνηθισμέ-

νο γεγονός – βρήκαν ότι ούτε η μητέ-ρα ούτε το παιδί είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο κατά τη διάρκεια του τοκετού στο σπίτι συγκριτικά με το μαιευτήριο, με την προϋπόθεση ότι η εγκυμοσύνη είναι μικρής επικινδυνότητας. Σε μία μελέτη 529.688 τοκετών στο σπίτι και σε μαιευτήριο, τα ποσοστά θανάτου μεταξύ των μωρών και για τις πρώ-τες επτά μέρες μετά τη γέννηση, ήταν όμοια και στις δύο ομάδες Πηγή: BJOG, April 15, 2009; doi: 10.1111/j.1471-0528.2009.02175.

8 SAFE

Στα ψιλά γράμματα...

[Βιταμίνη D]Γιατί χρειάζεστε περισσό-τερο ήλιο όταν είστε πάνω από 50

Συνειδητοποιούμε τελικά ότι όντως χρειαζόμαστε να δεχόμαστε πε-

ρισσότερο ήλιο στο δέρμα μας – και μία νέα μελέτη ανακάλυψε ότι χρεια-ζόμαστε ακόμη περισσότερο όσο με-γαλώνουμε. Η λιακάδα είναι η καλύτε-ρη πηγή βιταμίνης D και φαίνεται ότι τα φυσικά μας επίπεδα της βιταμίνης αυτής πέφτουν όσο μεγαλώνουμε. Αυτό ίσως συμβαίνει λόγω της φυσι-ολογικής διαδικασίας γήρανσης και επίσης επειδή ίσως δεν βγαίνουμε έξω τόσο συχνά όταν μεγαλώνουμε. Τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσουν μία κατάστα-ση γνωστή ως «μεταβολικό σύνδρο-μο». Πρόκειται για ένα συνδυασμό διαταραχών που αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών ασθενειών και διαβήτη. Μία μελέτη σε �262 άτομα ηλικίας μεταξύ 50 και 70 ετών, ανακάλυψε ότι το 9�% αυτών είχε χαμηλά επίπεδα βι-ταμίνης D και το �2% είχε μεταβολικό σύνδρομο. Ο επικεφαλής της ομάδας ερευνητών Dr Oscar Franco από την ιατρική σχολή του Warwick στη Μ. Βρετανία, πιστεύει πως η έλλειψη βι-ταμίνης D είναι ίσως ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Πηγή: Diabetes Care, April 14, 2009. doi: 10.2337/dc09-0209.

[Λεύκανση δοντιών]Τα προϊόντα που λευκαί-νουν τα δόντια καταστρέ-φουν το σμάλτο

Τα συστήματα – που εφαρμόζει κα-νείς μόνος του – για την λεύκανση

των δοντιών μπορούν να καταστρέ-ψουν το σμάλτο, ανακάλυψε μία ερευ-νητική ομάδα από το πανεπιστήμιο του Ohio, μετά από έλεγχο πέντε προ-ϊόντων λεύκανσης που είναι διαθέσι-μα από φαρμακεία και οδοντιάτρους. Αν και είναι το πιο σκληρό υλικό στο

ανθρώπινο σώμα, τόσο η σκληρότητα όσο και η «ακαμψία» του σμάλτου των δοντιών καταστρέφονταν και μειώνο-νταν από όλα τα προϊόντα που χρησι-μοποιήθηκαν στα τεστ. Τα συστήματα λεύκανσης δοντιών περιέχουν είτε υπεροξείδιο του υδρο-γόνου είτε carbamide peroxide, τα οποία εμφανίζουν την λευκαντική δράση τους αποχρωματίζοντας τα δόντια. Τα προϊόντα που ελέχθησαν, περιλαμβάνουν εκείνα των εταιρειών Crest και Οral Rembrandt.Πηγή: J Dent, 2009; 37: 185-90.

[Διατροφή]Γιατί οι βιολογικές τροφές αξίζουν τα επιπλέον χρή-ματα

Τα βιολογικά προϊόντα δικαιολο-γούν τις υψηλές τους τιμές; Επι-

στήμονες επιβεβαιώνουν τελικά πως

ναι, γιατί είναι πολύ πιθανότερο να είναι καλύτερες για τον οργανισμό. Ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα μήλα Golden βιολογικής καλλιέργειας έχουν 15% περισσότερα απαραίτητα για την υγεία αντιοξειδωτικά και 10% περισσότερα φυτο-χημικά από ότι οι ποικιλίες συμβατικής καλλιέργειας. Οι δύο τύποι φρούτων πέρασαν από ελέγχους για μία περίοδο τριών ετών – από το 200� έως το 2006. Ωστόσο, τα αποτελέσματα δεν ήταν αμετάβλη-τα αυτά τα τρία χρόνια, αναφέρουν οι ερευνητές από το Federal Research Institute of Nutrition and Food (Ομο-σπονδιακό ερευνητικό ινστιτούτο δια-τροφής) στο Karlsruhe της Γερμανίας. Σε κάποιες περιπτώσεις, δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ βιολογικών και συμ-βατικών μήλων Πηγή: J Agr Food Chem, April 23, 2009; doi: 10.1021/jf8039611.

[Φάρμακα]Παρενέργειες που φαίνο-νται στο νοσοκομείο

Περίπου ένας στους επτά ασθενείς στο νοσοκομείο υποφέρει από

επιβλαβή αντίδραση σε φάρμακο που του χορηγήθηκε εκεί. Αν και τέ-τοιες παρενέργειες είναι κοινή αιτία εισαγωγής στο νοσοκομείο, ελάχιστες έρευνες έγιναν για τους ασθενείς όταν αυτοί βρίσκονται ήδη μέσα στο νοσο-κομείο. Σε μία μελέτη με πάνω από �000 ασθενείς που εισήχθηκαν στο νοσο-κομείο στη Μ. Βρετανία, οι ερευνη-τές ανακάλυψαν ότι περίπου το 15% υπέφερε από αντίδραση σε φάρμακο που χορηγήθηκε από το προσωπικό του νοσοκομείου. Στα τα περιστατικά περιλαμβάνονταν εσωτερική αιμορ-ραγία, προβλήματα στα νεφρά και μόλυνση από το επικίνδυνο ενδονο-σοκομειακό μικρόβιο Clostridium dif-ficile. Τα φάρμακα που σχετίζονταν περισσότερο με τέτοιες αντιδράσεις ήταν αντιπηκτικά, αναλγητικά και δι-ουρητικά. Πηγή: PLos One, 2009.

SAFE 9

10 SAFE

Στα ψιλά γράμματα...

Ο κακός ύπνος παχαίνει, ο καλός αδυνατίζει!

Το μυστικό του να είναι κανείς λεπτός, τουλάχιστον εν μέρει, βρίσκεται στον ύπνο, σύμφωνα με μια νέα επιστη-μονική μελέτη που παρουσιάστηκε στη διεθνή συνδιάσκεψη για την πα-χυσαρκία που πραγματοποιείται στο Άμστερνταμ από την Ευρωπαϊκή Ένω-ση για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας.Σύμφωνα την έρευνα του Ευρωπα-ϊκού Κέντρου για την Επιστήμη της Γεύσης, στη Ντιζόν της Γαλλίας, όπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο, μετά από ένα κακό ύπνο οι άνθρωποι κατά μέσο όρο, την επόμενη μέρα τρώνε 550 θερμίδες ή 22% περισσό-τερες από το κανονικό, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε ένα μεγάλο χάμπουργκερ.Διαπιστώθηκε επίσης, μέσα από έρευνες σε ομάδες εθελοντών, ότι το αίσθημα της πείνας είναι αρκετά με-γαλύτερο σε όσους κοιμήθηκαν μόλις τέσσερις ώρες το προηγούμενο βρά-δυ, σε σχέση με όσους κοιμήθηκαν οκτώ ώρες. Η έρευνα τονίζει ότι «η στέρηση του ύπνου αυξάνει τη λήψη τροφής και αποτελεί παράγοντα αύξησης της πα-χυσαρκίας».Μια άλλη μελέτη, που παρουσιάστη-

κε στο ίδιο συνέδριο, από ερευνητές του πανεπιστημίου του Μάαστριχ της Ολλανδίας, διαπίστωσε ότι τα παιδιά, τα οποία κοιμούνταν λιγότερο κατά την εφηβική τους ηλικία, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αποκτούσαν στη συνέχεια μεγαλύτερο πάχος σε σχέση με τα παιδιά που δεν είχαν αλ-λάξει τις συνήθειες του ύπνου τους.Μια τρίτη μελέτη, που επίσης παρου-σιάστηκε στη διεθνή συνδιάσκεψη από το σουηδικό Ινστιτούτο Καρο-λίνσκα, διαπίστωσε ότι οι άνδρες που ήσαν έντονα υπέρβαροι στην ηλικία των 18 ετών, είχαν σχεδόν 50% λιγό-τερες πιθανότητες να παντρευτούν μέχρι τα �0 τους και αυτό ανεξάρτητα από το νοητικό ή το κοινωνικοοικονο-μικό επίπεδό τους. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι γυναίκες τείνουν να «βαθμολογούν» υψηλότε-ρα την εμφάνιση ενός άνδρα σε σχέ-ση με άλλα χαρακτηριστικά του, όταν πρόκειται να διαλέξουν σύντροφο.Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περίπου 1,6 δισ. άνθρωποι είναι υπέρβαροι στον κόσμο, εκ των οποίων τουλάχιστον �00 εκατ. είναι παχύσαρκοι.Πηγή: http://www.sigmalive.com/lifestyle/health.

Ο κακός ύπνος... παχαίνει

[Βιταμίνες]Οι βιταμίνες Β μπορούν να μειώσουν τις ημικρανίες

Όσοι υποφέρουν από ημικρανίες ίσως θα πρέπει να αρχίσουν να

λαμβάνουν συμπληρώματα βιταμι-νών Β6 και Β12, καθώς πιθανολογεί-ται ότι μειώνουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των προσβολών από ημικρανία. Ερευνητές από το ερευνητικό κέντρο Genomics στο Brisbane της Αυστραλί-ας, έλεγξαν τις βιταμίνες σε 52 άτομα που υπέφεραν από ημικρανίες, στα οποία δόθηκαν καθημερινές δόσεις είτε 2mg φολικού οξέως, 25mg βιτα-μίνης Β και �00mcg B12, είτε ένα pla-cebo, για έξι μήνες. Η χρήση των συμπληρωμάτων μείω-σε τη σοβαρότητα των ημικρανιών στο μισό σε σύγκριση με το placebo, ενώ μειώθηκε επίσης ο αριθμός των περιστατικών ημικρανίας. Πηγή: Pharmacogen Genomics, 2009; in press; www.nutraingredients.com.

[Ασπιρίνη]Προκαλεί εγκεφαλική αι-μορραγίαΤο «θαυματουργό φάρμακο», η ασπι-ρίνη, αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλι-κών «μικροαιμορραγιών» κατά 70%, ανακάλυψαν Ολλανδοί ερευνητές μετά τη διεξαγωγή αξονικών εγκεφά-λου σε 1062 άτομα. Η μελέτη “Rotterdam Scan” βρήκε ότι εκείνοι που έπαιρναν σχετικά χαμηλές δόσεις ασπιρίνης – γύρω στα 89mg – ήταν σημαντικά πιο πιθανό να υπο-φέρουν από μικροαιμορραγίες σε σχέση με εκείνους που έπαιρναν πε-ριστασιακά μεγαλύτερες δόσεις, της τάξης των �00mg για την ανακούφιση πονοκεφάλου. Η δόση που συνιστάται για την πρόλη-ψη της καρδιακής ανακοπής και του εγκεφαλικού είναι 75mg την ημέρα.Πηγή: Arch Neurol, 2009; 66; doi: 10.1001/archneurol.2009.42).

12 SAFE

Η αποτελεσματικότητα του εκχυ-λίσματος των σπόρων του γκρέ-ιπφρουτ έχει επίσης αποδειχθεί

στους ακόλουθους μικροργανισμούς, σε εργαστηριακά πειράματα, σε διάφορα ιν-στιτούτα. Πιο συγκεκριμένα με αλφαβη-τικκή σειρά: Agaricus bisporus, Aspergillus crysstallinus, Aspergillus fischeri, Aspergillus flavus, Aspergillus oryzae, Aspergillus para-siticus, Aspergillus terreus, Campylobacter jejuni, Chaetomium globosum, Chlamydia trachomatis, Entamoeba histolytica, Entero-bacter sp., Fusarium oxysporum, Fusarium oxysporum, Fusarium sambucinum, Fusari-umsp. tuberosi, Giardia lamblia, l-lelico-bacter pylon, Herpes Simplex Virus, Type 1, Influenza A2 Virus, Lactobacillus pentoace-ticus, Measles Virus Morbillium, Penicillium funiculosum, Pullularia pullulans, Scerotinia laxa, Trichomonas vaginalis, Tnichophyton interdigitalis.

Μελέτη σχετικής δραστικότητας του εκχυλίσματος των σπόρων του Γκρέιπ-φρουτ, συγκρινόμενο με κοινά μικροβι-οκτόνα ενεργά συστατικάΗ μελέτη μικροβιοστατικής συμπύκνωσης είναι μια μικροβιακή μελέτη, η οποία χρη-

σιμοποιήθηκε για να συγκρίνει τη σχετική δραστικότητα του εκχυλίσματος των σπό-ρων του γκρέιπφρουτ με άλλες μικροβιο-κτόνες ουσίες. Η μελέτη έδειξε ότι το εκχύλισμα των σπό-ρων του γκρέιπφρουτ είναι απο 10 φορές μέχρι 100 φορές πιο αποτελεσματικό ενα-ντίον των οργανισμών οι οποίοι μελετήθη-καν σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη ουσία. (βλ. πίν. 1)

Μελέτη δραστικότητας συντήρησης του εκχυλίσματος των σπόρων του ΓκρέιπφρουτΗ μελέτη αποτελεσματικότητας της συ-ντήρησης αξιολόγησε τη δυνατότητα δι-άφορων προϊόντων να αντιστέκονται σε επιθέσεις μικροβίων. Η μελέτη σχεδιάστηκε ειδικά, για να προσ-διορίσει αν ένα προϊόν προστατεύεται απο μικροοργανισμούς, οι οποίοι θα μπορού-σαν να επηρεάσουν την ποιότητα ή να αλ-λάξουν τη δομή του προϊόντος. Η μελέτη έδειξε ότι 0,2 % Methylparaben χρειάστηκε μία εβδομάδα για να μειώσει σημαντικά τους μικροοργανιμούς στο προϊόν, ενώ 0,2 % Citricidal πέτυχε αυτό το επίπεδο σε μια μόλις ημέρα. (βλ. πίν. 2)

Ένα πολύτιμο βιβλίο για το “Αντιβιοτικό της Φύσης”

Citricidal 0,2%Methylparaben 0,2%

100% Συγκέντρωση ζωντανών οργανισμώνPs. aeruginosa, E. coli, S. aereus, C. albicans, A.niger

Ποσ

οστό

Bac

terio

stas

is

Citricidal Silver Oxide Chlorine Bleach Iodine

Candida albicans Silver Oxide Salmonellatyphi

Streptococcusfaecium

Escherichia coli

Πίνακας 1

Πίνακας 2

Εργαστηριακές αναλύσεις πάνω στην αποτελεσματικότητα του εκ-χυλίσματος των σπόρων του γκρέ-

ιπφρουτ σε βακτηρίδια, ιούς και μύκη-τες διεξήχθησαν απο το 1991 μέχρι το 199� από τους: 1.Bio/Chem Research Inc. Lakeport CA. ΗΠΑ - 2.Valley MIcrobiology Services Palo Alto, CA, ΗΠΑ - 3.Bio-Research Laboratories, Redmont, WA, ΗΠΑ - 4.British Columbia Research Corp. Vancouver B.C. Καναδάς - 5.Northview Pacific Laboratories Inc. Berkeley CA, ΗΠΑ. -6.United States Department of Agriculture, Greenport, New York - 7.University of Georgia/ College of Agriculture, Department of Poultry Science, Athens, Georgia, USA

Οι έρευνες έγιναν με το βασικό εκχύλισμα (αδιάλυτο Citricidal®), το οποίο περιέχει 60% εκχυλίσματος των σπόρων του γκρέ-ιπφρουτ και �0% γλυκερίνη, η οποία χρη-σιμοποιείται στη διαδικασία παρασκευής. Ο παράγοντας προμηθεύεται απο τους παρασκευαστές και σε αυτή τη συμπύ-κνωση χρησιμοποιείται μόνο από για-τρούς στις ΗΠΑ. Το υγρό εκχύλισμα στην ανοικτή αγορά των ΗΠΑ και της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και του Citricidal®, περιέχει συνήθως 1 μέρος βασικού εκχυ-λίσματος, στο οποίο προστίθενται 2 μέρη γλυκερίνης ή νερού. Αυτό το διάλυμα χα-ρακτηρίζεται ότι περιέχει �0% γλυκερίνη. Στις ακόλουθες εργαστηριακές έρευνες, η

αντίστοιχη ελάχιστη ποσότητα συμπυκνω-μένου Citricidal® απο τις ΗΠΑ δηλώνεται σε μέρη ανά εκατομμύριο (ppm).Αριθμός σταγόνων ο οποίος απαιτείται σε ένα φλυτζάνι νερό (200 ml) για συγκεκριμ-μένη περιεκτικότητα διαλύματος:

Περιεκτι-κότητα σε

pm

100% Βασικό εκχύλισμα

33% εκχύλισμα (20%)

333 2 σταγόνες 6 σταγόνες

666 4 σταγόνες 12 σταγόνες

1000 6 σταγόνες 18 σταγόνες

2000 12 σταγόνες 36 σταγόνες

Το βιβλίο περιέχει τρόπους χρήσης του εκχυλίσματος του σπόρου του Γκρέιπφρουτ για τη θεραπεία

μολύνσεων, αλλεργιών, μυκητιάσεων κ.λ.π

Αποκλειστική διάθεση: ΜΟΡΦΕΑΣ ΕΛΛΑΣ

τηλ.: 210 28�69�8 e-mail: info@morfeas.grwww.morfeas.gr

Βάλτε στο φαρμακείο του σπιτιού σας ένα ατοξικό σκεύασμα, δραστικό εναντια σε περίπου 800 βα-κτηρίδια, 100 μικροβακτηριακά στελέχη, μύκητες & μονοκύτταρα, παράσιτα.

1� SAFE

Focus / Γράφει η Βίκυ Χρυσού

που παρασκευάζεται με φθοριωμένο νερό, δεν βασίστηκε σε ανακαλύψεις της ιατρικής, αλλά σε πιέσεις βιομη-χανικών κολοσσών - κυρίως από το χώρο επεξεργασίας αλουμινίου, χημι-κών, λιπασμάτων, κατασκευής όπλων και βλημάτων. Οι εν λόγω βιομηχανί-ες, με τις διαδικασίες παραγωγής των προϊόντων τους - π.χ. εκρηκτικές ύλες, βόμβες και λιπάσματα, δημιουργούν τόνους τοξικών αποβλήτων φθορίου, το οποίο μολύνει τον αέρα, το έδαφος και το νερό και έπρεπε να το διαχειρί-ζονται με ειδικές διαδικασίες. Το κόστος της σωστής διαχείρισης των αποβλήτων αυτών είναι όμως ιδι-αίτερα υψηλό και ως κερδοσκοπικές επιχειρήσεις αναζήτησαν και βρήκαν έναν πονηρό τρόπο, με το οποίο μετέ-τρεψαν το τοξικό και επικίνδυνο από-βλητο σε προϊόν υψηλότατης κερδο-φορίας.Στην ουσία, με βάση μία μόνο κατά παραγγελία εργασία και την συστη-ματική διαφήμιση της, έπεισαν την κοινή γνώμη πως το φθόριο είναι «ωφέλιμο» και άρχισαν να πωλούν το απόβλητο τους σε εταιρίες παροχής πόσιμου νερού, όπως και σε βιομηχα-νίες παραγωγής διαφόρων χημικών προϊόντων.Σύμφωνα με τη μελέτη του Bryson (1995), η “εκπαίδευση και έρευνα” σχετικά με το φθόριο, χρηματοδοτή-θηκε εξολοκλήρου από τις βιομηχανί-ες αλουμινίου, λιπασμάτων και όπλων που αναζητούσαν μια διέξοδο για να ξεφορτωθούν μεν όλη την ποσότητα των βιομηχανικών αποβλήτων φθο-ρίου, έχοντας όμως ταυτόχρονα και κέρδος. Συγκεκριμένα ο «μύθος πρόληψης της τερηδόνας» με φθόριο, προέρ-χεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες του 19�9, όταν ο επιστήμονας Gerald J. Cox που εργαζόταν για την ALCOA (τη μεγαλύτερη παραγωγό τοξικών αποβλήτων φθορίου, που τότε απει-λούνταν με αγωγές για την καταβολή αποζημιώσεων εξαιτίας βλαβών που είχε προκαλέσει σε εργαζόμενους και κοινότητες), χρησιμοποίησε φθόριο σε αρουραίους, καταλήγοντας στο

[Φθόριο] Δηλητήριο στην οδοντόπαστα & το νερό;

Όλοι μας γνωρίζουμε τουλάχιστον δύο διαδεδομένες εφαρμογές του φθορίου: α) τη χρήση του ως προσθετικό σε οδοντόπαστες και στοματι-κά διαλύματα και β) την «προληπτική» φθορίωση του πόσιμου νερού*.

Πόσοι όμως γνωρίζουν πως οι φθοριούχες ενώσεις που υπάρχουν μέσα στις οδοντόκρεμες σήμερα, χρησιμοποιούνταν στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ως... ποντικοφάρμακα; Πόσοι γνωρίζουν πως οι Nαζί εφάρμοζαν τη φθορίωση του νερού σαν μέσο χειραγώγησης της συνείδησης των κατακτημένων λαών και πως η ποσότητα των φθοριούχων ενώσεων που υπάρχει μέσα σε ένα σωληνάριο οδοντόπαστας είναι αρκετή για να σκοτώσει ένα παιδί, εάν την καταπιεί κατά λάθος;Μολονότι εδώ και 80 περίπου χρόνια προπαγανδίζεται συστηματικά η υποτιθέ-μενη «ευεργετική» δράση του φθορίου, υπάρχουν πάρα πολλές επιστημονικές μελέτες, που όχι απλώς αποδεικνύουν πως πρόκειται για μύθο, αλλά εντοπίζουν μία σειρά από άκρως ανησυχητικές επιπτώσεις του τοξικού αυτού στοιχείου, τόσο στη σωματική, όσο και την πνευματική ανθρώπινη υγεία.Στην κοινή γνώμη έχει δυστυχώς επικρατήσει ο μύθος, πως το φθόριο ωφελεί τα δόντια παρ’ όλο που δεν υπάρχει καμία μακροχρόνια ιατρική μελέτη που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Μάλιστα η μοναδική αιτιολόγηση για τη φθορίωση του πόσιμου νερού είναι ακριβώς αυτή η αυθαίρετη δήλωση της προληπτικής δράσης του στην προστασία από την τερηδόνα και υπ’ αυτή την έννοια, είναι το μόνο «φάρμακο» που χορηγείται επισήμως μέσα στο πόσιμο νερό(!) - ενώ δεν έχει καν έγκριση ως φάρμακο...Γιατί συμβαίνει αυτό; Η εισαγωγή αυτού του τοξικού δηλητηρίου στις οδοντό-παστες, το νερό και κατά προέκταση σε κάθε τρόφιμο, χυμό ή αναψυκτικό,

“Η Φθορίωση είναι η

μεγαλύτερη επιστημονική

απάτη του αιώνα”.

Robert Carlton, Ph.D,

πρώην επιστήμονας της EPA, 1992

[EPA: Environmental Protection Agency]

SAFE 15

Focus

“πληρωμένο συμπέρασμα”, ότι το φθόριο περιορίζει το “σάπισμα” των δοντιών και πως πρέπει να προστεθεί στο νερό του αμερικανικού έθνους.Στην προσπάθεια να ενθαρρυνθεί η δημόσια αποδοχή του φθορίου, ση-μαντικό ρόλο έπαιξε και ο Edward Bernays, ο γνωστός «πατέρας των επι-κοινωνιακών σχέσεων» (PR - Public Relations) ή αλλιώς original spin doctor, ο οποίος, χρηματοδοτούμε-νος από βιομηχάνους των ΗΠΑ, ξε-κίνησε μια εκστρατεία εξαπάτησης, ώστε να πειστεί η κοινή γνώμη. Ο Barnays έλεγε χαρακτηριστικά: «μπορείτε να καταστήστε αποδεκτή σχεδόν οποιαδήποτε ιδέα, εάν οι γι-ατροί είναι υπέρ της. Οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να αποδεχθούν ένα για-τρό, διότι αποτελεί μια “αρχή” για τους περισσότερους ανθρώπους, ανεξάρ-τητα από το πόσα αυτός γνωρίζει ή δεν γνωρίζει.»Έτσι το φθόριο, το απόβλητο, απο-τέλεσε σταδιακά τη δραστική ουσία μέσα σε φθοριούχα παρασιτοκτό-να, μυκητοκτόνα, ποντικοφάρμα-κα, αναισθητικά, ηρεμιστικά, φθο-ριούχα φαρμακευτικά προϊόντα, βιομηχανικά και οικιακά προϊόντα, φθοριούχα οδοντιατρικά δια-λύματα και οδοντόκρεμες.Οι βιομήχανοι διατηρού-σαν παράλληλα μία συ-χνή και προσωπική επαφή με τους ανώτε-ρους υπαλλήλους των Υπηρεσιών και των εθνικών οργανισμών Υγείας και Έρευνας, μέσω των οποίων φρόντιζαν να «θάβε-ται» κάθε μελέτη που ενοχοποιούσε το φθόριο, (όπως π.χ. η �0χρονη μελέτη Kettering, η οποία έδειχνε ότι το φθόριο δηλητηρίαζε τους πνεύμονες και τους λεμφαδένες), ενώ παράλληλα επεδίωκαν συστηματικά να καταστρέ-ψουν τη σταδιοδρομία των ερευνητών και να λογοκρίνουν τις πληροφορίες, εξασφαλίζοντας έτσι ότι: ποτέ δεν θα χρηματοδοτούνταν επιστημονικές

μ ε λ έ -τες που δ η μ ι -

ο υ ρ -γ ο ύ σ α ν

α μ φ ι β ο -λίες για την

ασφάλεια του φθορίου και πως

ποτέ δεν θα δημοσιευό-ταν, ακόμη και αν συνέβαινε να βρουν χρηματοδότηση. Οι γιατροί που ενέ-κριναν τη φθορίωση δεν γνώριζαν φυσικά, ότι οι έρευνες ασφάλειας που ενοχοποιούσαν το φθόριο ή αποσιωπούνταν ή δεν διεξαγόταν

καν... ‘Έτσι το φθόριο σταδιακά εξο-μοιώθηκε με την επιστημονική πρόο-δο και εφόσον είχε παρουσιαστεί στο κοινό ως ενισχυτική για την υγεία ου-σία, προστέθηκε και στο περιβάλλον για το “καλό” των παιδιών, ενώ εκείνοι που ήταν αντίθετοι στη φθορίωση απορρίφθηκαν ως μανιακοί ή κο-μπογιαννίτες.Ακόμη και η μορφή της τοξικότητας του φθορίου συνέδραμε στο να γίνει αδιαπέραστο στην κριτική: Σε αντίθε-ση με άλλες χημικές ουσίες που έχουν πολύ χαρακτηριστικά αποτελέσματα και αφήνουν την “υπογραφή” τους, το φθόριο, είναι ένα συστημικό δηλη-

Στην

κοινή γνώμη

έχει δυστυχώς

επικρατήσει ο μύθος, πως

το φθόριο ωφελεί τα δόντια

παρ’ όλο που δεν υπάρχει καμία

μακροχρόνια ιατρική μελέτη που

να αποδεικνύει κάτι τέτοιο!

16 SAFE

Focus

τήριο, που παράγει μια ολόκληρη σειρά από προβλήμα-τα υγείας, ώστε καθίσταται δύσκολο να διαγνωστούν ως αποτελέσματα της δράσης του. Το να παρουσιάσουμε μία αναλυτική ιστορική αναδρομή στο πώς και ποιοί αποφάσισαν την εισαγωγή του φθορί-ου στο νερό των ΗΠΑ, της Αγγλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών και πως μία προπαγάνδα δίχως προηγούμενο έβα-λε το τοξικό φθόριο μέσα στις οδοντόπαστες, θα ξεπερ-νούσε κατά πολύ τα όρια ενός άρθρου, αξίζει ωστόσο να αναφέρουμε, πως η ιστορία της ευρείας εφαρμογής του ξεκίνησε με τις ναζιστικές πρακτικές καταστολής και χει-ραγώγησης της συνείδησης των κατακτημένων λαών κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη γνωστή, για τα εγκλήματα της κατά ανθρωπότητας, εταιρεία παραγωγής χημικών IG Farben...Ας δούμε όμως από κοντά κάποιες από τις επιστημονικές έρευνες και τα συμπεράσματα τους.Ένας από τους πρώτους και σημαντικότερους μελετητές των επιπτώσεων του φθορίου στην ανθρώπινη υγεία, εί-ναι ο ελληνικής καταγωγής Dr John Yiamouyiannis. Ο Δρ Yiamouyiannis, βιοχημικός και ιδρυτής του Ιδρύματος «Ασφαλές Νερό» (Safe Water Foundation), υπήρξε μαχη-τικότατος στην καταπολέμηση της πολιτικής φθορίωσης του νερού που ακολουθείται στις Ηνωμένες πολιτείες.

Φθόριο και ΚαρκίνοςΤα αποτελέσματα της έρευνας του Dr. Yiamouyiannis επιβεβαίωναν ξεκάθαρα και υπό απολύτως ελεγχόμενες πειραματικές συνθήκες, πως η χρόνια έκθεση σε φθόριο έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συχνότητας του καρκίνου γενικά, αλλά και την εμφάνιση μιας σπάνιας μορφής καρκίνου των οστών.Σε συνεργασία με τον Δρ. Dean Burk διενήργησε έρευνα, με στόχο να καθοριστεί εάν αυξήθηκαν τα ποσοστά θα-νάτου από καρκίνους φθορίωσης μετά τη δεκαετία του 1950, η οποία δημοσιεύτηκε το 1977 και κατέληγε στο συ-μπέρασμα, πως η φθορίωση του νερού στις HΠA ευθύνε-ται για περίπου 10.000 επιπλέον θανάτους από καρκίνο κάθε χρόνο(!).Η συγκεκριμένη μελέτη είχε προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στους Αμερικανούς και οδήγησε σε μία σειρά από ακρο-άσεις των παραπάνω επιστημόνων στο Κογκρέσο. Έφτα-σε μάλιστα και στο δικαστήριο της Πενσυλβάνια, όπου ο προεδρεύων δικαστής - πεπεισμένος πλέον για τις αρ-νητικές επιπτώσεις της φθορίωσης - διέταξε τη διακοπή χρήσης του φθορίου καθώς αποτελούσε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Η απόφαση ωστόσο για λόγους δικαιοδοσίας ακυρώθηκε και έτσι, σε διοικητικό επίπεδο, η πολιτική φθορίωσης παρέμεινε αμετάβλητη.Η μακροχρόνια έρευνα και ο αγώνας του Dr Yamouyannis, αναλύονται στο βιβλίο του “Fluoride: The Aging Factor”, όπου επισημαίνεται πως εκτός από τη φθορίωση των δο-

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

ΣΕ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

197�

Russian Research Institute of Industrial

Health & Occupational Diseases (USSR)

αρουραίους το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

197�Columbia University

College of Physicians & Surgeons (USA)

ποντίκια/ πρόβατα/ αγελάδες

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

1978 Pomeranian Medical Academy (Poland)

ανθρώπινα WBCs

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

1979 National Institute of Dental Research (USA)* ποντίκια το φθόριο προκαλεί

γενετικές βλάβες

1981 Institute of Botany, Baku (USSR)

� μελέτες σε αρουραίους

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

1982 University of Missouri, Kansas City (USA) ποντίκια το φθόριο προκαλεί

γενετικές βλάβες

198�Kunming Institute of

Zoology, Kunming (Peop. Rep. China)

deer το φθόριο προκαλείγενετικές βλάβες

198�Kunming Institute of

Zoology, Kunming (Peop. Rep. China)

ανθρώπινα WBCs

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

198�Nippon Dental

University, Tokyo (Japan)

Εμβρυακά κύτταρα hamster

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

198�Nippon Dental

University, Tokyo (Japan)

Καλλιέργεια ανθρώπινων

κυττάρων

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

1985 Medical Research Council, Edinburgh (UK)

ανθρώπινα WBCs

το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Βλάβες στα χρωμοσώματα που προκαλούνται από το Fluoride

% των κυττάρων με χρωμοσωματικές βλάβες

μυελός των οστών έλεγχοι

Fluoride (parts per

million)

�εβδομάδες

6εβδομάδες

�εβδομάδες

6εβδομάδες

0 18,� 19,� 16,0 15,8

1 25,7 �2,1 21,� 21,1

5 29,9 �1,� 2�,2 22,8

10 �5,5 �6,0 �,5 29,7

50 ��,6 �7,1 ��,� �1,�

100 �7,5 �7,9 �0,� �8,2

200 �5,6 �9,2 �2,5 50,�

SAFE 17

ντιών, το φθόριο:• είναι παράγοντας γήρανσης,• καταστρέφει τα οστά, δημιουργώντας "προδιάθεση"

για κατάγματα• προκαλεί οστεοσάρκωμα -δηλαδή καρκίνο των

οστών! και επιπλέον • προκαλεί βλάβες στα χρωμοσώματα και κατ' επέκτα-

ση στο γενετικό κώδικα!Στο βιβλίο του αναφέρονται τουλάχιστον 11 ακόμη επι-στημονικές έρευνες, που έγιναν στο διάστημα μεταξύ 197� - 1985, που όλες τους κατέληγαν στο ίδιο συμπέ-ρασμα: το φθόριο προκαλεί γενετικές βλάβες. (βλέπε πίνακες)Η αντίθεση του Δρ Yiamouyiannis στη φθορίωση του νερού πυροδότησε συστηματικές προσπάθειες του Εθνι-κού Ινστιτούτου Οδοντιατρικής Έρευνας των ΗΠΑ ώστε να φιμωθεί ή να πιεστεί μέσω της απειλής απώλειας της σημαντικής, για τις έρευνες του, χρηματοδότησης από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας...

Φθόριο και κεντρικό νευρικό σύστημα

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, η τοξικολό-γος Dr. Phillis Mullenix διεξήγαγε έρευνα στο Harvard, η οποία έδειξε ότι:• το φθόριο στο νερό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση

του δείκτη νοημοσύνης (ΙQ) και • προκαλεί συμπτώματα όμοια με αυτά της διαταραχής

της προσοχής και της υπερκινητικότητας (ADHD).Η Dr. Phyllis Mullenix μελέτησε ιδιαίτερα τη χημική ένω-ση ‘φθοριούχο νάτριο’ (Sodium fluoride-NaF) - παράγωγα της οποίας χρησιμοποιούνταν στη φθορίωση του νερού και επίσης χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα στις οδοντό-παστες - σε μία σειρά από πειράματα με αρουραίους. Η μελέτη της δημοσιεύτηκε το 1995 στο επιστημονικό πε-ριοδικό Neurotoxicology and Teratology journal. Σε συνέντευξή της στο fluoridealert.org, αναφέρει πως έχει καταλήξει στις διαπιστώσεις πως: • το φθόριο διεισδύει στο εγκέφαλο και • προκαλεί αλλαγές στη συμπεριφορά, που εκδηλώνο-

νται ως υποκινητικότητα ή υπερκινητικότητα, ανάλογα με την ηλικία έκθεσης στο φθόριο

Κατά τις έρευνές της έδινε σε νεαρούς αρουραίους νερό που είχε υποστεί φθορίωση με φθοριούχο νάτριο. Αυτοί, μέσα σε λίγες εβδομάδες, ανέπτυσσαν αλλαγές στη συ-μπεριφορά τους. Οι αλλαγές έπαιρναν στην πορεία τη μορφή υπο-κινητικότητας. Μάλιστα το μοντέλο υποκι-νητικότητας είχε μορφή εντυπωσιακά όμοια με την υπο-κινητικότητα που εμφανίζεται σε παιδιά ως αποτέλεσμα δράσης ουσιών ή φαρμάκων κατά τη θεραπεία της οξείας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας, (που είναι κλινικά διαπιστω-μένο πως προκαλούν ελλείμματα στο IQ) ή όταν υπάρχει έκθεση σε ακτινοβολία, χημειοθεραπεία και στεροειδή.

Focus

18 SAFE

Focus

Στην ίδια έρευνα διαπιστώθηκε πως εάν η έκθεση στο φθόριο ξεκινά σε μεγαλύτερη ηλικία, τα ζώα αποκτούν υποκινητικότητα και με χαμηλότερο επίπεδο φθορίου στο αίμα, σε σχέση με τα μικρά ζώα. Η Dr. Mullenix ανα-φέρει χαρακτηριστικά, πως τα με-γαλύτερα σε ηλικία ζώα και ιδίως τα θηλυκά, είναι πιο ευπαθή στο φθορι-ωμένο πόσιμο νερό.Η ίδια διενήργησε προγεννητική με-λέτη, για να εξακριβωθεί εάν το φθό-ριο προκαλούσε οποιοδήποτε τύπο μόνιμης βλάβης στη συμπεριφορά. Σε συγκεκριμένη φάση της εμβρυικής ανάπτυξης, κατά την οποία αναπτύσ-σεται ένα συγκεκριμένο τμήμα του εγκεφάλου, έδινε μία μοναδική, ενέ-σιμη δόση φθοριούχου νατρίου στη μητέρα αρουραίο, χωρίς η τελευταία να εκτίθεται σε οποιαδήποτε άλλη μορφή φθορίου. Όταν τα νεογνά γεν-νήθηκαν και μεγάλωσαν εμφάνισαν πράγματι μια μόνιμη αλλαγή συμπερι-φοράς. Το πρότυπο μάλιστα εμφάνιζε πολύ διακριτές αλλαγές συμπεριφο-ράς που είναι συμβατές με την υπερ-κινητικότητα.Όπως εξηγεί η Dr. Mullenix, η φαινομε-νικά αντιφατική βλάβη στη συμπερι-φορά (υπο- και υπερ-κινητικότητας) οφείλεται στο γεγονός πως το φθόριο πλήττει διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, ανάλογα με τη φάση ανά-πτυξης στην οποία αυτός βρίσκεται.Η ίδια επιστήμονας, σε αντίθεση με τις προηγούμενες -προπαγανδιστικές- έρευνες που εμφάνιζαν ως αποτέλε-σμα, πως το φθόριο αποκλείεται να διαπερνά την προστατευτική μεμ-βράνη του εγκεφάλου, διαπίστωσε πως στην πραγματικότητα αυτό ακρι-βώς συμβαίνει!Όχι μόνο τη διαπερνά, αλλά συγκε-ντρώνεται σε συγκεκριμένες θέσεις στον εγκέφαλο, ορισμένες από τις οποίες φαίνεται να εξαρτώνται και από το φύλο. Όπως ήταν επόμενο, η Dr. Mullenix έπεσε θύμα της ίδιας επιθετικής τα-κτικής που αντιμετώπισε και ο Dr. Yiamouyiannis. Λίγες ημέρες πριν η έρευνα της γίνει δεκτή προς δημοσί-

ευση, απολύθηκε από τη θέση της δι-ευθύντριας τοξικολογίας του Forsyth Dental Center της Βοστόνης. Στη συ-νέχεια το Αμερικανικό Εθνικό Ινστι-τούτο Υγείας (NIH) αρνήθηκε να της χορηγήσει άδεια συνέχισης της έρευ-νας της σχετικά με τις επιπτώσεις του φθορίου στο κεντρικό νευρικό σύ-στημα, δηλώνοντας παράλληλα, πως «το φθόριο δεν έχει επιπτώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα», πράγμα που ερχόταν σε απόλυτη αντίθεση με τα δικά της ευρήματα.

Φθόριο και εγκέφαλοςΤο φθόριο μπορεί να βλάψει σοβα-ρά τον εγκέφαλο και αυτός ο τομέας αποτελεί αντικείμενο πολλών ερευ-νών που διεξάγονται στις μέρες μας.Για τη σχέση φθορίου-εγκεφάλου υπάρχουν μέχρι τώρα τουλάχιστον 18 μελέτες από την Κίνα, την Ινδία, το Ιράν και το Μεξικό, οι οποίες φανε-ρώνουν πως η έκθεση σε αυξημένα επίπεδα φθορίου, ή/και χρόνια έκ-θεση στο φθόριο, προκαλεί μείωση του δείκτη νοημοσύνης (IQ). Οι επι-πτώσεις μάλιστα του φθορίου στο IQ, εντείνονται στα παιδιά που παρου-σιάζουν ταυτόχρονα χαμηλή έκθεση στο ιώδιο.• Τρεις μελέτες (Yu 1996, Du 1992, Han

1989) έχουν δείξει, ότι το φθόριο μπορεί να αρχίσει να συσσωρεύε-ται στον εγκέφαλο ακόμη και κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής, προκαλώντας ζημίες στα κύτταρα και τους νευροδιαβιβαστές.

• Σε μία μελέτη (Li 2004) έχει διαπιστω-

θεί, πως υπάρχει άμεση σχέση μετα-ξύ της έκθεσης εμβρύου σε φθόριο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του και σε προβλήματα συμπεριφοράς νεογνών.

Πολλές πρόσφατες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι ακόμη και σε ενήλι-κες, η έκθεση στο φθόριο, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του κεντρι-κού νευρικού συστήματος (ιδιαίτερα έντονα στους εργάτες βιομηχανιών).Τα πορίσματα των πρόσφατων μελε-τών που αφορούν τις νευρολογικές επιπτώσεις του φθορίου σε ανθρώ-πους, είναι ανάλογα με τα ευρήματα �0 περίπου μελετών σε ζώα, που είχαν δημοσιευτεί το 1992. Όλες τους ανα-φέρουν προβλήματα στη διαδικασία μάθησης και μνήμης.Πειράματα σε ζώα έχουν παρουσιάσει επίσης σημαντικές αποδείξεις για την άμεση τοξική επίδραση του φθορίου στον εγκεφαλικό ιστό, ακόμα και σε επίπεδα τόσο χαμηλά όσο το 1 ppm που είναι η ποσότητα του φθορίου στο νερό των ΗΠΑ. (Varner 1998) Οι συνέπειες αυτές ανάμεσα σε άλλα πε-ριλαμβάνουν:• Βλάβες στον ιππόκαμπο • Αύξηση της αφομοίωσης αλουμινί-

ου, που συνδέεται άμεσα με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, η οποία με τη σει-ρά της ενοχοποιεί κάθε πηγή πρό-σληψης αλουμινίου, μεταξύ άλλων και τους χημικούς αεροψεκασμούς (chemtrails)...

• Επιδείνωση των βλαβών που προ-καλούνται από έλλειψη ιωδίου και

• Συσσώρευση φθορίου στην επί-φυση, που σημαίνει πως δρα ανα-σταλτικά στην ίδια τη συνείδηση, αφού η επίφυση - �ο μάτι ή αλλιώς 6ο τσάκρα - συνδέεται άμεσα με την ανθρώπινη συνειδητότητα και πνευ-ματικότητα.

Τέλος έχει διαπιστωθεί πως η συνεχής λήψη ακόμη και απειροελάχιστων πο-σοτήτων φθοριούχου νατρίου, μετά από ένα χρονικό διάστημα, έχει ως συνέπεια τη μείωση της θέλησης και της διάθεσης του ανθρώπου να αντι-σταθεί στην επιβολή εξουσίας.

SAFE 19

Focus

Φθόριο και θυρεοειδήςΣύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας των ΗΠΑ (National Research Council), η έκθεση στο φθόριο έχει επιπτώσεις στη λειτουργία του θυρεοειδούς.Ο βαθμός του κινδύνου που προκύπτει για τη λειτουργία του θυρεοειδή καταδεικνύεται άμεσα από το γεγονός ότι οι γιατροί στην Ευρώπη χρησιμοποιούσαν το φθόριο ως φαρμακευτική αγωγή σε ασθενείς με υπερ-θυρεοειδισμό κατά τη δεκαετία του 1970. Το φθόριο χρησιμοποιήθηκε επειδή είχε διαπιστω-θεί ότι είναι αποτελεσματικό στη μείωση της δραστηριότητας του θυρεοειδούς αδένα - ακόμη και σε δόσεις ιδιαίτερα χαμη-λές όπως 2 mg/ημέρα.Σήμερα, πολλοί άνθρωποι ζουν σε μολυσμένες από φθόριο κοινότητες, όπου η μη ηθελημένη λήψη φθορίου φτάνει ημε-ρήσιες δόσεις της τάξης των 1.6-6.6 mg, που εμπίπτουν φυσικά στο φάσμα των δόσεων (2-10 mg/ημέρα) που χρησιμοποιού-νταν από τους γιατρούς για τη μείωση της δραστηριότητας του θυρεοειδούς σε ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό (!).Παρόλο που μπορεί να είναι επιθυμητή η δράση του φθορίου σε ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό, υπάρχει βάσιμη ανησυχία πως η τρέχουσα έκθεση των κατοίκων στο φθόριο παίζει ση-μαντικό ρόλο στην ευρεία συχνότητα εμφάνισης υπο-θυρε-οειδησμού στις ΗΠΑ.Ο υπο-θυρεοειδισμός, διαγιγνώσκεται συνήθως σε γυναίκες άνω των �0, ως μια σοβαρή κατάσταση με ευρύ φάσμα συ-μπτωμάτων που περιλαμβάνει: κόπωση, κατάθλιψη, αύξηση βάρους, απώλεια μαλλιών, μυϊκούς πόνους, αύξηση των επιπέ-δων της “κακής” χοληστερόλης (LDL) και καρδιακές παθήσεις.Το φάρμακο (Synthroid) που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του υποθυρεοειδισμού, είναι πλέον ένα από τα πέντε συχνότε-ρα συνταγογραφούμενα φάρμακα στις ΗΠΑ...

Άλλες πηγές πρόσληψης φθορίουΣε γενικές γραμμές όλες οι ενώσεις φθορίου, είναι χαρακτηρι-σμένες ως επικίνδυνες, τοξικές, διαβρωτικές κτλ...Ενώ υπάρχουν όμως αυτοί οι επίσημοι χαρακτηρισμοί, οι ίδι-ες ενώσεις φθορίου περιλαμβάνονται σε μία σειρά προϊόντων καθημερινής χρήσης, που ξεκινούν από τις οδοντόπαστες και φτάνουν σε: • τροφές, • χυμούς, κρασιά, μπύρες •αναψυκτικά τύπου cola, •τσάγια (π.χ. Lipton Ice Tea) • έτοιμες φόρμουλες βρεφικής τροφής(!) • επεξεργασμένα δημητριακά • ψάρια, κο-τόπουλα • φθοριωμένο επιτραπέζιο αλάτι κ.α. επεξεργασμένα τρόφιμα και ροφήματα, που παρασκευάστηκαν με φθοριωμένο νερό. Επίσης τα μαγειρικά σκεύη τεφλόν, τα τσιγάρα, φρούτα και λαχανικά, που ψεκάστηκαν με φθοριούχα παρασιτοκτόνα και τα αναισθητικά, μπορούν επίσης να αποτελούν πηγή πρό-σληψης φθορίου από τον άνθρωπο...

Δίχως αποδείξειςΟι κυβερνήσεις που προσθέτουν φθόριο στο πόσιμο νερό επι-μένουν ότι είναι ασφαλής, ωφέλιμη και αναγκαία διαδικασία, όμως, τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα, πως η κα-τανάλωση φθορίου δεν είναι ασφαλής και πως σημειώνονται

20 SAFE

Focus

υψηλότερα ποσοστά καρκίνου, φθrο-ρίωσης δοντιών, οστεοπόρωσης και άλλων προβλημάτων υγείας, στις πε-ριοχές όπου τα αποθέματα πόσιμου ύδατος φθοριώνονται. Στη μελέτη Sterling (199�), αναφέ-ρεται χαρακτηριστικά πως “ούτε η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ούτε το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής Έρευνας (NIDR), ούτε η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής Οδοντιατρικής έχει κα-μία απόδειξη σχετικά με την ασφά-λεια ή την αποτελεσματικότητα του φθορίου”.Επιπλέον η Διεθνής Ακαδημία Στο-ματικής Ιατρικής και Τοξικολογί-ας (International Academy of Oral Medicine and Toxicology) έχει ταξι-νομήσει το φθόριο ως δίχως έγκρι-ση οδοντιατρικό φάρμακο, λόγω της υψηλής τοξικότητάς του, ενώ στο Τοξικολογικό Πρόγραμμα του Εθνι-κού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ (US National Cancer Institute Toxicological Program) έχει βρεθεί ότι το φθόριο είναι ένα “διφορούμενο καρκινογόνο” (Maurer 1990).

Αντίσταση στη φθορίωσηΥπάρχει βέβαια μια αυξανόμενη αντί-σταση απέναντι στην προσθήκη του τοξικού φθορίου στην παροχή του πόσιμου νερού ή σε άλλα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, τόσο από την πλευρά των πολιτών, όσο και από την επιστημονική κοινότητα, αλλά δυ-στυχώς, όπως αναφέρει και ο Bryson (2004): Το φθόριο έχει γίνει η ψυχή της σύγχρονης βιομηχανικής οικο-νομίας και “παίζονται” τεράστια χρη-ματικά ποσά που επηρεάζουν αυτούς που εγκρίνουν τη φθορίωση του νερού. Έτσι, τα ψέματα για τα οφέλη της φθορί-ωσης του νερού θα συνεχίσουν να τρο-φοδοτούν τη δημόσια ενημέρωση, για να προωθήσουν το κέρδος του στρα-τιωτικό-βιομηχανικού συμπλέγματος και όχι τα οφέλη του στην υγεία ενός μεγάλου αριθμού ανθρώπων. “Ανάμεσα σε άλλους φορείς, σθεναρή πίεση εναντίον της φθορίωσης του

νερού, ασκεί η επιστημονική κοινότη-τα μέσω του Chapter 280, που είναι μία ένωση εργαζομένων της ίδιας της αμερικανικής Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA). Ο αντιπρό-εδρος του Chapter 280, Δρ William Hirzy, σε δήλωση του αναφέρει: “Το φθόριο είναι ένα επικίνδυνο απόβλη-το και υπάρχουν σημαντικές αποδεί-ξεις των δυσμενών επιπτώσεών του στην υγεία, σε αντίθεση με τη δημόσια αντίληψη, ενώ δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου στοιχεία για σημαντικά του οφέλη. Αν και το φθόριο είναι μέχρι πενήντα φορές πιο τοξικό από το δι-οξείδιο του θείου, δεν έχει καταγραφεί ακόμη ως ατμοσφαιρικός ρύπος στα

αμερικανικά “νομοσχέδια για καθαρό αέρα” (Clean Air Act).Έτσι χιλιάδες τόνοι βιομηχανικών αποβλήτων φθορίου χύνονται στις παροχές πόσιμου νερού σε όλη τη Βόρεια Αμερική, δήθεν για να βοηθή-σουν τα αστραφτερά χαμόγελα των παιδιών, ενώ η βαριά βιομηχανία έχει το πλεονέκτημα να πετά ανεξέλεγκτα τα απόβλητα φθορίου της στο περι-βάλλον, χωρίς καμία υποχρέωσή της για μέτρηση των εκπομπών και δίχως

να θεωρείται υπεύθυνη για τη δηλη-τηρίαση ανθρώπων, ζώων ή φυτών.

Φθόριο και ΕυρώπηΘα περίμενε κανείς, πως η ύπαρ-ξη όλων αυτών των επιστημονικών ερευνών θα είχε συμβάλει στην - αυ-τονόητη - παύση της φθορίωσης των πόσιμων υδάτων, όπου αυτή ακόμη εφαρμόζεται, όπως και την απαγό-ρευση της χρήσης του φθορίου σε άλλα σκευάσματα. Δυστυχώς όμως και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακολουθείται μία παράδοξη πρακτική κατά την οποία δεν λαμβάνονται υπό-ψη τα επιστημονικά δεδομένα. Η ουσία που απασχόλησε τη Dr. Mullenix, το φθοριούχο νάτριο (Sodium fluoride-NaF), εγκρίθηκε πρό-σφατα από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων για προσθήκη στα τρόφιμα(!), πράγμα που προκάλε-σε την έντονη αντίδραση του εκτελε-στικού και επιστημονικού διευθυντή της Alliance for Natural Health (ANH), Δρ Robert Verkerk, ο οποίος δήλωσε: “Πώς μπορούν οι λαοί της Ευρώπης να έχουν εμπιστοσύνη στις αποφάσεις της ΕFSA (European Food Safety Authority- Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Τρο-φίμων), όταν οι μέθοδοι που χρησιμο-ποιεί, φαίνεται να αφορούν περισσότε-ρο το πολιτικό ανακάτεμα αριθμών και όχι την ορθή επιστήμη;” “Η ΕFSA φαίνεται πως παρακάμπτει τους κανόνες που απαιτούνται, για να παρέχει (σε κάποιους) ένα συγκε-κριμένο αποτέλεσμα”, συνεχίζει ο Dr. Verkerk. “Για να το καταφέρει αυτό, άλλαξε δραματικά τις υπέρ-περιοριστι-κές μεθόδους εκτίμησης κινδύνου που αφορούν βασικές βιταμίνες και μέταλ-λα και φαίνεται να είναι ευτυχής που θα απαγορευτούν, ενώ με την άποψή της για το φθόριο, αγνοεί μεγάλο μέ-ρος του σώματος της επιστήμης, που επισημαίνει τους σοβαρούς κινδύνους που συνδέονται με το φθόριο και δίνει το πράσινο φως, ακόμη και μετά την παραδοχή, ότι τα περισσότερα παιδιά θα λαμβάνουν συμπληρώματα φθο-ρίου, που θα υπερβαίνουν ακόμη και

Παρακολουθήστε επίσης το μόνιμο αφιέρωμα για το

φθόριο στην ιστοσελίδα: TOXOTIS

http://vickytoxotis.blogspot.com/

SAFE 21

Focus

τα υψηλότερα επίπεδα ασφαλείας που καθορίζονται από την ίδια την EFSA(!)”, πρόσθεσε ο Δρ VERKERK.Ο ιατρικός προϊστάμενος της ANH, Δρ Damien Downing, ένας διεθνώς αναγνωρισμένος εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις επιπτώσεις χημικών ου-σιών του περιβάλλοντος στην υγεία, είπε μάλιστα πως: “Είναι ήδη αρκετά άσχημο το βούρτσισμα των δοντι-ών ή οι πλύσεις στόματος με φθόριο. Ωστόσο, το άνοιγμα στη χρήση του φθορίου στα συμπληρώματα διατρο-φής, όταν μάλιστα είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί η συνολική ποσότητα φθο-ρίου στην οποία εκτίθεται ένα άτομο, ειδικά σε χώρες όπως η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο όπου τα αποθέματα πόσιμου ύδατος φθοριώνονται, είναι τελείως ανεύθυνο”...Σε μια κοινωνία όπου τα προϊόντα που περιέχουν καρκινογόνες ουσίες, -όπως π.χ. αμίαντο, μόλυβδο, βηρύλ-λιο κ.α.- έχουν αποσυρθεί από την αγορά, προκαλεί σίγουρα έκπληξη

το γεγονός ότι το φθόριο αγκαλιά-ζεται ακόμη τόσο έντονα και τυφλά. Από την άλλη είναι τουλάχιστον πα-ράλογο, να πληρώνουν οι πολίτες τη διάθεση των τοξικών αποβλήτων της χημικής βιομηχανίας με την πρόσθε-ση τους στο νερό ή τα προϊόντα που καταναλώνουν. Οι λομπίστες διαφόρων εταιριών συ-νεχίζουν να ασκούν πίεση σε κάθε εμπλεκόμενο κρατικό Οργανισμό ή υπηρεσία και με αδιάφανες τακτικές προστατεύουν τα συμφέροντα των εντολοδόχων τους, προωθώντας τη χρήση αυτού του δηλητηρίου, φιμώ-νοντας τους ερευνητές και αποκρύ-πτοντας τα ανησυχητικά ευρήματα.Είναι προφανές πως, όπως σε πολλά άλλα θέματα και στην περίπτωση του φθορίου δεν μπορούμε να επαφιό-μαστε σε επίσημες δεσμεύσεις και αποφάσεις υπηρεσιών... Αντίθετα μά-λιστα, η πρόσβαση στην ορθή πληρο-φόρηση και η φροντίδα της προσωπι-κής μας ενημέρωσης μοιάζει να είναι

προς το παρόν, ο μόνος τρόπος για να προστατέψουμε την υγεία τη δική μας και των αγαπημένων μας.(*Σημείωση: Στη χώρα μας δεν εφαρμό-ζεται επίσημα η φθορίωση του πόσιμου νερού –αλλά η εξίσου επικίνδυνη χλω-ρίωση. Το πόσιμο νερό πολλών περιο-χών όμως, όπως της Βόρειας Ελλάδας, περιέχει από τη φύση του ποσότητες φθορίου, λόγω της ιδιομορφίας των πετρωμάτων απ’ όπου περνά... Παράλ-ληλα δεν παύουμε να είμαστε κατανα-λωτές φθοριούχων σκευασμάτων στο-ματικής φροντίδας και πιθανόν να βρε-θούμε εκτεθειμένοι και σε άλλες πηγές πρόσληψης φθορίου, εάν εφαρμοστεί η επίσημη απόφαση προσθήκης του σε τρόφιμα... )

Πηγές:Alliance for Natural Health (ANH)fluoridealert.orgFluorideAction.Netwikipedia.orgFluoride: The Aging Factor

22 SAFE

Συνέντευξη

Το όνομά της είναι Jani Farrell-Roberts (αλλά γράφει ως Janine Roberts). Είναι δημοσιογράφος

Ιρλανδικής καταγωγής και έχει παρα-γάγει σημαντικά ντοκιμαντέρ για την αμερικανική, βρετανική και αυστρα-λιανή τηλεόραση. Έχει ασχοληθεί με θέματα όπως το ιατρικό αδίκημα, ο τρόπος με τον οποίο η οικογένεια των Μπους ήρθε στο λευκό οίκο, το διε-θνές εμπόριο διαμαντιών και η θεωρία του Aids. Η Janine Roberts βρέθηκε στην Αθήνα για την παρουσίαση του βιβλίου “Αντίο, AIDS!” της Ελληνίδας δημοσιογράφου Μαρίας Παπαγιαννί-δου -St Pierre. Η εφημερίδα Holistic Life σε συνεργασία με την ιστοσελίδα

Life in Balance είχε την ευκαιρία να την γνωρίσει από κοντά και να ακού-σει από πρώτο χέρι την ιστορία μιας εκ των ανθρώπων που αποκάλυψαν την απάτη της θεωρίας του AIDS.Αυτά είναι όσα μας είπε η κυρία Roberts λίγο πριν αναχωρήσει για την χώρα της…Λοιπόν, να πούμε στον κόσμο πώς ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία του AIDS;Ναι, το 198�, ο Robert Gallo, που δούλευε ως ερευνητής του καρκίνου στην υπηρεσία του Αμερικανικού Υπουργείου Υγείας, συγκάλεσε διε-θνή συνέντευξη τύπου για να αναγ-γείλει ότι βρήκε την πιθανή αιτία του

/ Από την Ιωάννα Χερμάρη

Όταν η βιομηχανία χειραγωγεί την επιστήμη...Συνέντευξη με την Janine Roberts, εκδότρια του best seller της Μαρίας Παπαγιαννίδου -St Pierre, “Goodbye, AIDS!”

AIDS. Υποστήριξε ότι ένας ρετρο-ιός αποκαλούμενος HIV (Human Immune Deficiency Virus, δηλαδή Ανθρώπινος Ιός Ανοσοανεπάρκειας) ευθυνόταν για την καταστροφή του ανοσοποιητικού συστήματος σε νεαρούς ομοφυλόφι-λους και χρήστες ενδοφλέβιων ενέσε-ων, και ότι αυτός ο ιός είναι που τους άφηνε απροστάτευτους σε μια σειρά ασθενειών από ιούς και καρκίνους. H σχετική υπηρεσία του Αμερικανι-κού Υπουργείου Υγείας CDC (Centers for Disease Control and Prevention), περιγράφει ως οροθετικούς όσους, χωρίς να έχουν ασθενήσει, εμφάνι-σαν στην εξέταση να έχουν αριθμό αντισωμάτων (T-cells) μικρότερο από 200. Συνεπώς η μόνη διαφορά που κάνει κάποιον να διαγιγνώσκεται με AIDS αντί για οποιαδήποτε από τις 29 ήδη γνωστές αρρώστιες, είναι το θετι-κό τεστ που προκύπτει από την έρευ-να του Robert Gallo. Πρέπει εδώ, να τονίσουμε ότι ο ίδιος ο Γκάλο είχε πα-ραδεχτεί σε ένα συμβούλιο, ότι ποτέ δεν βρέθηκε το DNA του ιού HIV σε Τ� κύτταρα (ειδικός τύπος λεμφοκυττά-ρων που θεωρούνται χρήσιμα για την εκτίμηση της ανοσοποιητικής επάρ-κειας). Είναι γνωστό ότι οποιαδήποτε οξεία πάθηση, όπως η πνευμονία ή η γρίπη μπορούν να προκαλέσουν πτώ-ση των Τ� χωρίς ανάμιξη HIV.Πώς έφτασες να αποκαλύψεις μια τόσο μεγάλη απάτη, τι σε ώθησε να ξεκινήσεις την έρευνα;Όπως οι περισσότεροι από μας, για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου δέχτηκα τη θεωρία HIV/AIDS. Έφθασε στους φίλους μου πολύ νωρίς - μερικοί απ’ αυτούς πέθαναν στα νοσοκομεία

Φω

το: G

ezze

Bro

SAFE 2�

Συνέντευξη

του AIDS στην απομόνωση στα μέσα της δεκαετίας του ‘80. Οι δεξιότητές μου ως ερευνήτρια - δημοσιογράφος φάνηκαν άχρηστες. Σκέφτηκα ότι δεν υπάρχει τίποτα που θα μπορούσα να κάνω. Αλλά όταν το 1995 ένας φίλος με ρώτησε εάν θα μπορούσα να βο-ηθήσω έναν γονέα με μια έρευνα που έκανε για τα εμβόλια, συμφώνησα για πρώτη φορά να εξετάσω ένα ιατρι-κό θέμα και έβαλα τα δυνατά μου σε αυτό. Αυτά που βρήκα στην διαδρο-μή της έρευνάς μου με συγκλόνισαν. Ανακάλυψα στοιχεία μιας σοβαρής επιστημονικής απάτης, τα οποία ελέγ-χονται από τα υψηλότερα όργανα ασφάλειας, από εκείνους που χρεώ-νονται με τη φροντίδα της ασφάλειας του αμερικανικού Προέδρου - συμπε-ριλαμβανομένων πολλών στοιχείων που δεν είχαν δημοσιευθεί ποτέ πριν.Μπορούσες να φανταστείς την συ-νέχεια όλων αυτών;Όταν ξεκίνησα να ερευνώ την θεωρεία του AIDS πριν από μερικά χρόνια δεν φανταστικά ούτε για ένα λεπτό ότι θα αποκάλυπτα ένα τέλμα της παράλο-γης επιστήμης και της μη καταγγελ-θείσας σοβαρής επιστημονικής απά-της. Το ΗIV /AIDS είναι μια τραγωδία, κάτι πολύ χειρότερο από μια αυστηρά ραγισμένη θεωρία. Κατέστρεψε ζωές! Μερικοί ανώτεροι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρ-χει κάτι βαθειά λανθασμένο με τη θε-ωρία HIV. Διαπρεπείς καθηγητές σε σημαντικά πανεπιστήμια και νομπελίστες λένε ότι το HIV δεν μπορεί να είναι η αιτία του AIDS. Ωστόσο, στα ΜΜΕ η θεωρία HIV είναι επιστημονικά αναμφισβήτη-τη. Δεν αναφέρουν καν την ύπαρξη οποιασδήποτε αντίθετης επιστημο-νικής συζήτησης γύρω από το θέμα αυτό. Είναι ακριβώς αυτό που με έσπρωξε να ψάξω το θέμα όσο πιο βαθιά μπορώ.(Όσο μιλά η Janine, μου ξεφυλλίζει το βιβλίο της “Fear of invisible” και είναι εκπληκτικό ότι έχει συμπεριλάβει σε αυτό αντίγραφα των αποδείξεων ενά-ντια σε αυτή τη μακάβρια φάρσα…)Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι

δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για την ύπαρξη του ιού, τότε τι μας δεί-χνουν αλήθεια αυτά τα τεστ για τον εντοπισμό του;Πράγματι, δεν υπάρχει ούτε ένα πραγ-ματικό στοιχείο για την ύπαρξη του ιού HIV, ο ιός δεν απομονώθηκε ποτέ με τις μεθόδους της κλασικής ιολογίας.

Η αλήθεια, είναι όπως πάντα, απλή. Ο ιός δεν ανιχνεύεται από τα συγκεκρι-μένα τεστ, οι ίδιοι οι κατασκευαστές γράφουν στις εσώκλειστες οδηγίες τους ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιεί-ται για διάγνωση του HIV. Ουσιαστικά δεν υπάρχει test που να ανιχνεύει τον

HIV ή τα αντισώματά του. Άρα όλοι αυτοί οι άνθρωποι υποβάλλονται στο συγκεκριμένο test χωρίς λόγο. Είναι τρελό, έτσι;Ναι είναι, θα συμπληρώσω εγώ, είναι τρελό πως κάποιοι παίζουν στα χαρ-τιά την τύχη μας, ποντάρουν στον φόβο μας και δίνουν κάλπικες ελπίδες για μια ζωή καλύτερη «φουλ» στα χά-πια και τα χημικά δηλητήρια… Σχετικά με τo AIDS - εάν όχι τον HIV, τι μπορεί να προκαλεί στην «επιδη-μία»; Αυτό δεν είναι δική μου δουλειά να το πω. Δεν είμαι επιστήμονας και σε καμία περίπτωση δεν θέλω να κάνω υποθέσεις γύρω από το θέμα. Άλ-λωστε έτσι φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση, κάνοντας βιαστικές και ανεύθυνες ερωτήσεις. Ποιες αντιδράσεις είχατε από τον κύριο Γκάλο για της αποκαλύψεις που κάνατε; Αν βέβαια υπήρξαν… Βεβαίως, υπήρξαν! Εγώ όμως μιλώ με αποδείξεις, όπως θα δείτε και στο βιβλίο μου υπάρχουν έγγραφα που αποδεικνύουν όσα λέω. Ο Γκάλο μπο-ρεί να κάνει το ίδιο; Πολλές φορές τον έχω προκαλέσει να το κάνει.Ας μιλήσουμε λίγο για την Φαρμα-κευτική αγωγή του Aids. Tι μπορούν να προκαλέσουν στον οργανισμό;Τα φάρμακα του Αids μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στον οργανισμό. Στην ουσία δηλητηριάζουν το σώμα, σκοτώνουν τα κύτταρα που είναι υγι-έστατα. Ειδικά όταν αναγκάζουν τα άτομα - «φορείς» του Aids να τα παίρ-νουν για όλη τους την ζωή. Μπορούν να προκαλέσουν λιποδυστροφία και λιποατροφία, γαλακτική οξέωση, πε-ριφερειακή νευροπάθεια και πολλές άλλες ασθένειες. Στοιχίζουν όμως πολύ ακριβά, στην πραγματικότητα γι’ αυτό το λόγο η βιομηχανία χειραγωγεί την επιστήμη, με σκοπό το κέρδος.

Αυτό το θέμα είναι ανεξάντλητο και είναι αδύνατο να το αφήσουμε εδώ, όμως η Janine πρέπει να φύγει αλλιώς θα χάσει το αεροπλάνο και εμείς την αποδεσμεύουμε με την ελπίδα να τα ξαναπούμε σύντομα.

“AIDS (Acquired immune deficiency syndrome). O ορι-σμός του AIDS διαφέρει από ήπειρο σε ήπειρο, ακόμη και από χώρα σε χώρα και έχει αλλάξει αρκετές φορές στην αρχική διατύπωση του από το CDC στις Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής. Αν πάρουμε τον ορισμό που ισχύει σήμερα στις ΗΠΑ, τον οποίο έχει υιοθετήσει άλλωστε και η χώρα μας, το AIDS δεν είναι αρρώστια αλλά, όπως λέγεται, σύνδρομο ανοσοποιη-τικής ανεπάρκειας, δηλαδή μια συλλογή από 29 ήδη γνωστές ασθένειες που προκύπτουν σε άτομα που διαγνωστήκαν φο-ρείς του ιού HIV.”Από το βιβλίο της Μαρία Πα-παγιαννίδου- Σεν Πιερ, “Αντίο, AIDS!” από τις εκδόσεις Οξύ.

2� SAFE

Point / Γράφει ο Βασίλης Φραντζολάς, Food Policy M.Sc. - Εκπρόσωπος Δικτύου Καταναλωτών NutriSOS

Όταν κάποιος διαβάσει αρκετά στοιχεία για την βιταμίνη C μένει συνήθως με την απορία

γιατί αυτή η τόσο απλή και προσιτή ουσία να μην έχει μια σημαντική θέση στο οπλοστάσιό μας για την πρόλη-ψη ή και αντιμετώπιση διαφόρων σημαντικών παθήσεων. Η εξήγηση είναι απλή: η χημική της σύσταση (L-ascorbic acid) έχει ανακαλυφθεί πριν από 100 χρόνια περίπου και έτσι δεν μπορεί σήμερα να κατοχυρωθεί η σύ-σταση του χημικού παρασκευάσμα-τος (οπότε θα υπήρχε επιχειρηματικό ενδιαφέρον και κέρδη από την υψηλή τιμή με την οποία θα κυκλοφορούσε). Αυτό έχει βέβαια σαν αποτέλεσμα η βιταμίνη C να μην υποστηρίζεται από καμία φαρμακευτική εταιρεία και τα

συμπληρώματα βιταμίνης C να συνα-ντούν την μόνιμη αμφισβήτηση από τον ιατροφαρμακευτικό κόσμο (ενώ αντίθετα, η βιταμίνη C που υπάρχει στα φρούτα και λαχανικά να θεωρεί-ται εντελώς απαραίτητη για την καλή υγεία του ανθρώπου). Αναντίρρητα, τα φρούτα και λαχανικά παρέχουν την βάση για να λαμβάνει ο άνθρωπος τις απαραίτητες βιταμίνες και ιχνοστοι-χεία, θεμελιώδη στοιχεία πολλών ση-μαντικών μεταβολικών διεργασιών. Ειδικά όμως για την βιταμίνη C και από την επιστημονική βιβλιογραφία συμπεραίνεται ότι πολλές φορές είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων ώστε τα επίπεδά της να ξεπερνούν κάποια ελάχιστα όρια. Πρέπει να ανα-φερθεί ότι σε αντίθεση με όλα τα υπό-

λοιπα θηλαστικά μόνον ο άνθρωπος και τα ανθρωποειδή (μαϊμού, χιμπα-τζής, γορίλλας) δεν παράγουν ενδο-γενώς την Βιταμίνη C (ή L-ασκοβικό οξύ). Έτσι, η βιταμίνη C θα πρέπει να λαμβάνεται μέσω της τροφής ή μέσω συμπληρωμάτων.

Η δράση της βιταμινη CH βιταμίνη C είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που σημαίνει ότι δεν απο-θηκεύεται στο ανθρώπινο σώμα (σε αντίθεση με τις λιποδιαλυτές βιταμί-νες) και έτσι αποβάλλεται πολύ γρή-γορα με τα διάφορα υγρά του σώ-ματος. Βιταμίνη C υπάρχει μόνον στο φυτικό βασίλειο (φρούτα - λαχανικά) ενώ πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι μει-ώνεται σημαντικά (κατά 20-�0%) κατά

Ποιος ο ρόλος της βιταμίνης C στην υγεία;

Εγκεφαλικό

Γρίπη Η1Ν1

Ουρική αρθρίτιδα

Θνησιμότητα

Διαβήτης

1. Τα επίπεδα της βιταμίνης C στο αίμα αποτελούν σημαντικό δείκτη άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος. Για ενήλικες οι τιμές άνω των 10mg/L αποτελούν ένα ελάχιστο επιδιωκόμενο επίπεδο με στόχο τελικά οι τιμές να κυμαίνονται μεταξύ 13- 15 mg/L. Σε μεγάλο τμήμα ατόμων νεαράς ηλικίας παρατηρείται πολύ χαμηλό επίπεδο βιταμίνης C στο αίμα το οποίο θα πρέπει να ενισχυθεί με λήψη φρούτων/λαχανικών ή συμπληρωμάτων.

2. Φρούτα και λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη C πρέπει να κατανα-λώνονται καθημερινά. Μικρή αύξησή τους στην καθημερινή διατροφή (π.χ 1-2 πορτοκάλια) μπορεί να ενισχύσει σημαντικά

το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των επιπέδων βιταμίνης C στο αίμα μπορεί να μειώσει την θνησιμότη-τα κατά 20% ή την περίπτωση εκδήλωσης εγκεφαλικού ή στεφα-νιαίας νόσου κατά επίσης πολύ σημαντικά ποσοστά καθώς και τα περιστατικά εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 μέχρι και 68%.

3. Για την ενίσχυση του οργανισμού στην πρόληψη και αποτελεσμα-τικότερη αντιμετώπιση της γρίπης ή των επιπλοκών από λοιμώ-ξεις στους πνεύμονες που μπορεί να εκδηλωθούν με την γρίπη Η1Ν1 ή τον πνευμονιόκοκο, απαιτείται η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης C.

Βασικά Σημεία

SAFE 25

Point

το μαγείρεμα π.χ. στην πατάτα (μετά τα πρώτα 20’ λεπτά βρασμού) και λιγότερο (10-20%) όταν αυτά καταψυχθούν. Είναι πολύ ευαίσθητη στην οξείδωση και καταστρέφεται ακόμη και όταν τα τρόφιμα έχουν κοπεί ή σχιστεί οπότε εκθέτουν τα κύτταρά τους στον αέρα. Η δομή της βιταμίνης C είναι παρόμοια με το μόριο της γλυ-κόζης ενώ το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η σημαντική αντιοξειδωτική της δράση και η βασική συμμετοχή της σε τουλάχιστον �00 μεταβολικές λειτουργίες του ανθρώπι-νου οργανισμού. Έχει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ανά-πτυξη και παραγωγή νευροδιαβιβαστών καθώς και του κολλαγόνου - του συνδετικού ιστού ο οποίος συγκρατεί σε συνοχή τα κύτταρα μαζί με τους ιστούς. Το κολλαγόνο είναι πρωταρχικό στοιχείο των αιμοφόρων αγγείων, του δέρματος και των τενόντων και χόνδρων του σκελετικού συστήματος. Η βιταμίνη C συμμετέχει στη λειτουργία των επινεφριδίων, την παραγωγή αντι-στρες ορμονών καθώς και της ιντερφε-ρόνης, μιας πολύ σημαντικής πρωτεΐνης του ανοσοποιητι-κού συστήματος. Επίσης προστατεύει από τις επιβλαβείς επιπτώσεις της ρύπανσης, συμβάλλει στην πρόληψη κά-ποιων μορφών καρκίνου, προστατεύει από τη μόλυνση και τα μικρόβια διάφορα όργανα του ανθρώπινου σώματος ενισχύοντας γενικότερα τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος βοηθώντας να συντομεύεται η διάρκεια των κοινών κρυολογημάτων καθώς και της γρίπης. Κατά την διαδικασία της λήψης τροφών η παρουσία της αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό καθώς και του ασβεστίου, παράλληλα με την αύξηση της μάζας των οστών, χαρακτηριστικά τα οποία συμβάλλουν στην αντι-μετώπιση της οστεοπόρωσης. Η παρουσία της στον οργα-νισμό ανακυκλώνει και ενισχύει την δράση της βιταμίνης Ε αλλά - το κυριότερο - αυξάνει κατά 50% την ποσότητα της γλουταθιόνης (glutathione) στα ερυθρά αιμοσφαίρια, της ισχυρότερης και σπουδαιότερης αντιοξειδωτικής ουσίας του ανθρώπινου οργανισμού(15). Βέβαια ο κυριότερος ρόλος της βιταμίνης C είναι κατ’ αρ-χάς αντιοξειδωτικός, δηλαδή να εξουδετερώνει τις βλαπτι-κές για τον οργανισμό «ελεύθερες ρίζες» προστατεύοντας έτσι από «οξείδωση» διάφορα όργανα η λιπαρά οξέα (π.χ. την LDL χοληστερίνη). Για τον λόγο αυτό η λήψη συμπλη-ρωμάτων της θεωρείται εντελώς απαραίτητη από καπνι-στές οι οποίοι οξειδώνουν σοβαρά τον οργανισμό τους καταναλώνοντας τις διαθέσιμες ποσότητες βιταμίνης C που διαθέτουν στο αίμα, με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν περισσότερες ελεύθερες ρίζες δρώντας επιβαρυντικά για τον οργανισμό τους.

Οι ανάγκες του σημερινού ανθρώπου σε Βιταμίνη C

Η Ελληνίδα επιστήμων Άρτεμις Σιμοπούλου η οποία διευ-θύνει το Κέντρο Γενετικής, Διατροφής και Υγείας στην Ου-άσιγκτον, στο βιβλίο της «The Mediterranean Diets: What Is

So Special about the Diet of Greece?» αναφέρει ότι μέχρι και την αρχή της βιομηχανικής εποχής, το 1800 περίπου, η ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης C από τον άνθρωπο ήταν περίπου 600mg την ημέρα. Αν τώρα ληφθούν υπ’ όψιν αθροιστικά διάφοροι παρά-γοντες όπως: α. Η αυξημένη οξείδωση του οργανισμού από το ενεργητικό η παθητικό κάπνισμα, το άγχος-στρες και την κατανάλωση οξειδωμένων τροφών κυρίως από τα σπορέλαια, β. Ότι τα φρούτα δεν είναι φρεσκοκομμένα και καταναλώνονται συνήθως χωρίς την φλούδα τους και γ. ‘Οτι η περιεκτικότητα των φρούτων και λαχανικών σε βι-ταμίνες και ιχνοστοιχεία έχει μειωθεί σημαντικά (σύμφωνα με μελέτη του αμερικανικού USDA(8) ειδικά η βιταμίνη C έχει μειωθεί από το 1950 μέχρι το 2000 σε κοινά καθημε-ρινά τρόφιμα όπως το μαρούλι (-�8%), το λάχανο (-��%), οι ντομάτες (-�0%) η οι πατάτες (-20%) φαίνεται ότι για να επιτύχουμε το ισοδύναμο της τότε πρόσληψης 600mg θα πρέπει να καταφύγουμε σε υψηλή πρόσληψη συμπληρω-μάτων Βιταμίνης C, ίσως μεταξύ 1.000 και 1.500mg ημερη-σίως Αυτό όμως που έχει τελικά σημασία να γνωρίζουμε εί-ναι όχι πόση βιταμίνη C λαμβάνουμε συνολικά καθημε-ρινά αλλά πόση περιεκτικότητα υπάρχει στο αίμα οπό-τε και είναι διαθέσιμη για την αντιοξειδωτική του άμυ-να. Ευτυχώς αυτό το επίπεδο της βιταμίνης C βρίσκεται πολύ εύκολα κάνοντας μία απλή εξέταση αίματος. Σύμφωνα με όλες τις επιστημονικές αναφορές, η πρό-σληψη συμπληρώματος βιταμίνης C είναι ασφαλής μέχρι

Περιεκτικότητα Τροφών σε Βιταμίνη C

Είδος τροφής Ποσότητα Θερμίδες (Kcal)

Βιταμ. C (mg)

κόκκινες πιπεριές 1 φλυτζάνι 2�.8 17�.80μαϊντανός (φρέσκος) 2 κουτ. σουπ. 2.7 9.97μπρόκολο στον ατμό 1 φλυτζάνι ��.7 12�.�0κουνουπίδι βρασμένο 1 φλυτζάνι 28.5 5�.9�

φράουλες 1 φλυτζάνι ��.2 81.65λεμόνι (φρέσκος χυμός) 1 κουτ. σουπ. �.1 5.8

μαρούλι romaine 2 φλυτζάνια 15.7 26.88λαχανάκια Βρυξελλών βρασμ. 1 φλυτζάνι 60.8 96.72

παπάγια 1 τεμάχιο 118.6 187.87

γκρέιπ-φρούτ 1 τεμάχιο 72 92

κιούι 1 τεμάχιο �6.� 57.00

πεπόνι κανταλούπα 1 φλυτζάνι 56.0 67.52

πορτοκάλια 1 τεμάχιο 61.6 69.69

λάχανο (βρασμένο) 1 φλυτζάνι ��.0 �0.15

ντομάτα ώριμη 1 φλυτζάνι �7.8 ��.�8σπαράγγια βρασμένα 1 φλυτζάνι ��.2 19.��

Celery, raw 1 φλυτζάνι 19.2 8.�0

Σπανάκι βρασμένο 1 φλυτζάνι �1.� 17.6�

26 SAFE

Point

2.000mg την ημέρα, μετά από τα οποία είναι δυνατόν κάποια άτομα ίσως να παρουσιάσουν διάρροια. Σε καμία περίπτωση απολύτως όμως η πρόσληψη βιταμίνης C δεν είναι τοξι-κή για τον άνθρωπο, επειδή κάθε επί πλέον ποσότητα που δεν είναι απορ-ροφάται αποβάλλεται αμέσως με τα υγρά του οργανισμού. Αναφέρεται χαρακτηριστικά(26) ότι άτομα πού πά-σχουν από ισχυρή πνευμονία μπο-ρούν να πάρουν μέχρι και 100 γραμ-μάρια την ημέρα (100.000mg) λόγω του ότι η βιταμίνη C μεταβολίζεται (καταναλώνεται) σε μεγάλο βαθμό για να αντιμετωπίσει την μόλυνση από πνευμονία. Πρόσφατη μάλιστα φαρ-μακοκινητική μελέτη επιβεβαίωσε αυτή την ανοχή άνευ παράπλευρων προβλημάτων και σε υγιή άτομα σε μεγάλη λήψη ενδοφλεβίως 100gr βι-ταμίνης C ημερησίως(28).

Η ποσότητα συμπληρώματος βιτα-μίνης C που τυχόν θα ληφθεί καλόν είναι να λαμβάνεται σε δύο δόσεις (πρωί-βράδυ με το φαγητό) ώστε να γίνεται καλύτερη κατανομή της και απορρόφηση από τον οργανισμό στη διάρκεια του 2�ώρου. Καλό επίσης είναι το συμπλήρωμα βιταμίνης C να αναγράφει ότι έχει στη σύνθεσή του φλαβονοειδή τα οποία βοηθούν στην καλύτερη απορρόφησή της. Τέλος, η άποψη ότι πρόσληψη βιταμίνης C προκαλεί τη δημιουργία πέτρας στα νεφρά δεν έχει αποδειχθεί και βρί-σκεται υπό επιστημονική διαφωνία μεταξύ των ερευνητών. Οι σχετικές μελέτες που παρατίθενται στο τέλος αναφέρονται σε αυτή ακριβώς την δι-

άσταση απόψεων(�,5,6, 7,11).

Φυσική η Χημική βιταμίνη C ; Όσον αφορά ειδικά την απορρόφη-ση από τον οργανισμό της βιταμίνης C έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το απο-τέλεσμα διαφόρων μελετών(1), (2), (�) ότι τελικά δεν υπάρχει διαφορά στην απορρόφηση από τον οργανισμό με-ταξύ της φυσικής μορφής και της χη-μικά παρασκευαζόμενης βιταμίνης C (L-ασκορβικό οξύ). Η δομή της παρα-σκευαζόμενης βιταμίνης C (L-ascorbic acid) είναι ακριβώς ίδια με την βιταμί-νη που υπάρχει στα φυτά και φαίνεται ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να δια-κρίνει την διαφορά.

Συνιστώμενες ημερήσιες ποσό-

τητες (RDI) βιταμίνης C Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής (έχοντας απλώς σαν στόχο την απο-τροπή εκδήλωσης ασθενειών από έλλειψη βιταμίνης C - όπως το σκορ-βούτο -) συνιστά την πρόσληψη πολύ χαμηλών ημερήσιων ποσοτήτων (Recommended Daily Intakes) βιταμί-νης C, ανάλογα με την ηλικία, ως εξής: για τα παιδιά μέχρι 12 ετών: �0mg/ημέρα, για εφήβους: 70mg/ημερα, για ενήλικες: 90 mg/ημέρα. Αντίθετα, ο βιοχημικός Nομπελίστας Linus Pauling, ο οποίος ασχολήθη-κε και μελέτησε πολύ την βιταμίνη C είναι ο θεμελιωτής της θεωρίας ότι η πρόσληψη βιταμίνης C σε μεγάλες ποσότητες χαρίζει ευεξία και μακρο-ζωία στον άνθρωπο, συνιστά δε ημε-ρήσιες δόσεις από 2.000- 5.000mg. Η σταδιοδρομία του Linus Pauling είναι μοναδική, δύο φορές νομπελίστας, απεβίωσε σε ηλικία 9� ετών, ενώ χα-ρακτηρίστηκε σαν ένας από τους 20 καλύτερους επιστήμονες όλων των εποχών και ο καλύτερος μαζί με τον Αϊνστάιν επιστήμονας του 20ου αιώνα.

Επίπεδα βιταμίνης C στο αίμα Στις διάφορες επιδημιολογικές μελέ-τες που πραγματοποιούνται χρησιμο-ποιείται γενικώς η εξής κατάταξη για τα επίπεδα της βιταμίνης C στο αίμα.

Δυστυχώς τα επίπεδα της βιταμίνης C ιδίως στις νεότερες ηλικίες παρόλες τις προσπάθειες των δημοσίων φορέων ακόμη και σε χώρες όπως ο Καναδάς είναι πάρα πολύ χαμηλά. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε μόλις τον Αύγου-στο 2009(29) βρέθηκε ότι το 1�% των Καναδών ηλικίας 20-29 ετών έχουν επίπεδα βιταμίνης C κάτω από το όριο εκδήλωσης σκορβούτου (11μmol/L =2mg/L) ενώ το ��% βρίσκονται στην κάτω του ελάχιστου αποδεκτού ορί-ου των 28μmol/L =5mg/L). Αυτά τα ευρήματα οδηγούν στην ανάγκη σύ-στασης χορήγησης συμπληρωμάτων εφόσον η πρόσθετη λήψη απαραίτη-των ποσοτήτων φρούτων/λαχανικών θεωρείται απίθανο να επιτευχθεί για ένα τόσο μεγάλο τμήμα του πληθυ-σμού. Όσον αφορά τα συμπληρώματα έχει παρατηρηθεί(�1) ότι η πρόσληψη καθημερινά 500mg βιταμίνης C επι-φέρει αύξηση των επιπέδων της στο αίμα κατά �0% περίπου ακόμη και σε άτομα τα οποία ξεκινούσαν την λήψη συμπληρωμάτων από υψηλά επίπεδα (π.χ. από 1�mg/L). Επειδή η αναφορά όλων των τομέων της ανθρώπινης υγείας που ευνοού-νται από την βιταμίνη C θα απαιτού-σε πολύ χώρο και ...υπομονή, στις επόμενες παραγράφους θα γίνει σύ-ντομη αναφορά μόνον στους σημα-ντικότερους από αυτούς τους τομείς. Η υποβοήθηση με λήψη ποσοτήτων βιταμίνης C αντιμετώπισης κάποιων μορφών καρκίνου, HIV και πολλών αυτοάνοσων νοσημάτων (ρευματοει-δής αρθρίτιδα, ερυθηματώδης λύκος, κ.α.) οφείλεται κυρίως στην αντιοξει-δωτική δράση της βιταμίνης καθώς

Ελλειματικότητα που οδηγεί σε νόσο: < 11μmol/L (= 2 mg/L)Οριακά αποδεκτά επίπεδα για αποφυ-γή νόσου:> 11μmol/L και <28 μmol/L (= 5mg/L)Ελάχιστο αποδεκτό επίπεδο: > 28μmol/L (= 5 mg/L)Ικανοποιητικά επίπεδα: > 57μmol/L (= 10mg/L)Πολύ ικανοποιητικά επίπεδα:> 85μmol/L (= 15mg/L).

SAFE 27

28 SAFE

Point

και στην ενίσχυση του ανοσοποιητι-κού συστήματος μέσω των λευκών αιμοσφαιρίων των οποίων η δράση φαίνεται ότι ενισχύεται σημαντικά με την βιταμίνη C.

Βιταμίνη C και μείωση θνησιμότητος

Όταν γίνεται η αξιολόγηση κάποιας φαρμακευτικής ουσίας η μιας νέας θε-ραπευτικής μεθόδου αυτό πού τελικά έχει μεγάλη σημασία είναι να βρεθεί - με την βοήθεια μιας αξιόπιστης στατι-

στικής μεθόδου - εάν μετά από μεγά-λο χρονικό διάστημα καταγράφεται μείωση ή αύξηση στην θνησιμότητα των ατόμων που τα χρησιμοποιούσαν σε σύγκριση με τα άτομα που δεν τα χρησιμοποίησαν. Ο οργανισμός του ανθρώπου περιέχει εξαιρετικά πολύ-πλοκους βιολογικούς μηχανισμούς και έτσι μπορεί μία ουσία να παρα-τηρείται ότι κάπου τον ωφελεί αλλά ίσως παράλληλα μπορεί κάπου αλλού να τον βλάπτει. Για την καλύτερη συ-νολική αξιολόγηση της βιταμίνη C η Αμερικανική Κυβέρνηση έχει ολοκλη-ρώσει δύο μελέτες διάρκειας 10 ετών η καθεμία που αφορούσαν στην μεί-ωση ή μη της θνησιμότητας μετά από συστηματική λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης C. Τα αποτελέσματα και των δύο μελετών ήταν άκρως εντυπωσι-ακά. Η πρώτη μελέτη (First National Health and Nutrition Examination Survey - NHANES I)(1�) βρήκε ότι για μεν τους άντρες (και μάλιστα με με-γάλη στατιστική βεβαιότητα) αυτοί πού λάμβαναν και είχαν στο αίμα την περισσότερη βιταμίνη C (δηλ. περισ-σότερο των 15mg/L =85μmol/L) συ-γκρινόμενοι με τον μέσο όρο των λευ-κών Αμερικανών βρέθηκε να έχουν δείκτη θνησιμότητας μειωμένο κατά �5% (για τις γυναίκες 10%). Ειδικά για τα καρδιαγγειακά νοσήματα βρέθηκε ότι είχαν αντίστοιχα έναν εξαιρετικά μειωμένο δείκτη θνησιμότητας κατά �2% (για τις γυναίκες βρέθηκε 25%). Η δεύτερη φάση της μελέτης NHANES IΙ ουσιαστικά επιβεβαίωσε τα ίδια απο-τελέσματα.

Βιταμίνη C και μείωση κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου Στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέ-ρονται και μεμονωμένες έρευνες οι οποίες δεν έχουν καταγράψει θετικές επιπτώσεις από την κατανάλωση βιτα-μίνης C στην στεφανιαία νόσο. Όμως το 200� το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Φινλανδίας πραγματοποίησε μία συγκεντρωτική επεξεργασία(22) όλων των δημοσιευμένων αξιόπιστων με-μονωμένων μελετών που είχαν πραγ-ματοποιηθεί με αντικείμενο το θέμα

αυτό στην οποία σημειωτέον συμμε-τείχε και ο επικεφαλής του Τμήματος Διατροφής και Επιδημιολογίας του Harvard, Prof. W.Willett. Το τελικό συ-μπέρασμα των ερευνητών ήταν ότι τα άτομα τα οποία λάμβαναν περισσότε-ρα από 700mg βιταμίνης C την ημέρα σε σύγκριση με άτομα τα οποία δεν λάμβαναν καθόλου συμπληρώματα βιταμίνης C είχαν μείωση κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου κατά 25%, μία πολύ μεγάλη μείωση του κινδύνου. Μικρότερη αλλά σημαντική μείωση κινδύνου (κατά 16%) της στε-φανιαίας νόσου παρατηρήθηκε επί-σης σε 86.5�� γιατρούς στην Αμερική οι οποίοι λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης C. Ποιά εξήγηση δίνουν οι μελέτες για την μείωση του κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου; Πρώτον, εικάζεται ότι η βελτίωση οφείλεται στην μικρό-τερη οξείδωση της «κακής» χοληστε-ρίνης LDL από την παρουσία στο αίμα της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C και δεύτερον στην ελάττωση του πάχους της αθηρωματικής πλάκας στις καρω-τίδες όσο αυξάνει η λήψη βιταμίνης C. Τέλος, πολύ μεγάλης σημασίας ιδίως για τούς καπνιστές θεωρείται το εύ-ρημα(2�) ότι η βιταμίνη C βελτιώνει την ροή τού αίματος στον καρδιακό μυ βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αί-ματος στα στεφανιαία μικροαγγεία.

Βιταμίνη C και εγκεφαλικά επεισόδια

Ο πολλαπλά ευεργετικός ρόλος της βιταμίνης C στην υγεία τού ανθρώπου έχει γίνει αντικείμενο σημαντικών με-λετών που σχεδιάζονται από την Ευ-ρωπαϊκή Ένωση (μελέτες EPIC) καθώς και από την Βρετανική Κυβέρνηση(20). Μεταξύ αυτών έχει εξεταστεί η σχέση της βιταμίνης C και της πιθανότητας εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδί-ου(19). Και οι δύο αυτές μελέτες που κράτησαν 15 χρόνια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα άτομα που λάμ-βαναν την περισσότερη βιταμίνη C σε σύγκριση με τα άτομα τα οποία ελάμ-βαναν την λιγότερη βιταμίνη C είχαν μειωμένο τον κίνδυνο εγκεφαλικού

�0 SAFE

Point

μέχρι και κατά 50%.

Βιταμίνη C και Διαβήτης τύπου 2

Πριν κάποιος διαβάσει για την σχέση βιταμίνης C και διαβήτη καλό είναι να λάβει υπόψη του ότι η βιταμίνη C παράγεται από τον ίδιο τον οργανι-σμό των περισσότερων θηλαστικών - εκτός από τον άνθρωπο και τα αν-θρωποειδή - με βάση το μόριο της γλυκόζης το οποίο με την βοήθεια μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης μετα-βολίζεται και μετατρέπεται σε βιταμί-νη C.Στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2 η Ευρωπαϊκή μελέτη EPIC-Norfolk μετά από 12 χρόνια παρακολούθησης

25.6�9 ατόμων κατέληξε στο συμπέ-ρασμα ότι υψηλά επίπεδα βιταμίνης C στο αίμα (τα οποία μπορούν να επι-τευχθούν μόνο με την λήψη συμπλη-ρωμάτων) μείωναν κατά 68% την πι-θανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 ενώ με την λήψη βιταμίνης C μόνο από άφθονα φρούτα και λαχανικά η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύ-που 2 μειωνόταν και εδώ αλλά μόνο κατά 22%. Πρέπει ιδιαιτέρως να το-νισθεί ένα σημαντικό επίσης εύρημα της ίδιας έρευνας ότι η επιπρόσθετη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών κατά 2-� μερίδες την ημέρα επιφέρει αύξηση των επιπέδων βιταμίνης C στο αίμα κατά 20μmol/L (=�.5mg/L) και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την κατά 20% μείωση της θνησιμότητας από κάθε αιτία. Αυτό και μόνο το στοι-χείο θα δικαιολογούσε υπό “κανονικές συνθήκες” την Ευρωπαϊκή επιδότηση φρούτων και λαχανικών ώστε να είναι προσιτά σε μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού αντί κάποιων άλλων επι-δοτούμενων προϊόντων όπως γάλα, βούτυρο, κλπ.Συμπληρωματικά, πρόσφατη μελέτη (2007) που διεξήγε το Κέντρο Ερευ-νών για τον Διαβήτη της Ιατρικής Σχο-λής Yazd στο Ιράν, κατέληξε στο συ-μπέρασμα(17) ότι με καθημερινή λήψη 1000mg βιταμίνης C (αλλά όχι μόνο με 500mg όπως σημειώνεται) μετά από 6 εβδομάδες επέρχεται μείωση γλυκόζης στο αίμα κατά 1�% αλλά και μείωση της γλυκοζιωμένης αιμοσφαι-ρίνης (HbA1c) κατά 1�%.

Βιταμίνη C και ουρική αρθρίτιδα

Φαίνεται ότι όπως δείχνουν σχετικές έρευνες από τα πανεπιστήμια Harvard και University of British Columbia, Vancouver, Canada η καθημερινή λήψη μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης C (τουλάχιστον 1.500mg/ημέρα) μει-ώνει τα συμπτώματα κατά �5% (18), (21)

ενώ λήψη ποσοτήτων μέχρι 1.000mg/ημέρα κατά ��%, ποσοστά πολύ ση-μαντικά που αφορούν για την μείωση τού κινδύνου εμφάνισης ουρικής αρ-θρίτιδας (ποδάγρας).

Βιταμίνη C και Γρίπη Η1Ν1 Μεγάλος αριθμός μελετών από τις αρχές του ‘70 έδειξαν ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη στην αντιμετώπιση των πνευμονικών λοιμώξεων με πρό-σθετη λήψη βιταμίνης C, τουλάχιστον σε άτομα τα οποία είτε έχουν στο αίμα αρχικά χαμηλά επίπεδα βιταμίνης C είτε υποβάλλονται σε έντονη φυσική άσκηση (physical stress). Έτσι, το εν-διαφέρον και η ζήτηση για βιταμίνη C έχει μεγαλώσει διεθνώς με την επιδη-μία της νέας γρίπης Α (Η1Ν1) και αυτό επειδή παρατηρείται ότι η νέα γρίπη δρα επιβαρυντικά κυρίως στο κατώ-τερο αναπνευστικό σύστημα (τρα-χεία, πνεύμονες) σε αντίθεση με την κοινή εποχική γρίπη η οποία επιβα-ρύνει το ανώτερο αναπνευστικό (λά-ρυγγας, φάρυγγας, ρινική κοιλότητα). Σύμφωνα με τον Νομπελίστα Linus Pauling και τα γραφόμενα στο βιβλίο του “How to live longer and better” η λήψη ημερήσιων ποσοτήτων βιταμί-νης C της τάξεως των 1.000mg τουλά-χιστον κατά το διάστημα που υπάρχει υψηλή κυκλοφορία του ιού της γρί-πης θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα ενώ κατά την έναρξη τυχόν προσβολής από την γρίπη η σταδια-κή λήψη �.000mg έως �.000mg κατά τις 2-� πρώτες ημέρες θα συμβάλλει στην ταχύτερη ανάκαμψη του οργα-νισμού. Πολλά ενδιαφέροντα και εντυπωσια-κά στοιχεία για την σχέση μεταξύ βιτα-μίνης C, πνευμονίας και φυματίωσης αναφέρονται σε μελέτες(25) που έγιναν την περίοδο 19�2-1979. Όλες έδειξαν ότι με λήψη βιταμίνης C παρατηρήθη-κε μεγάλη μείωση των περιστατικών φυματίωσης και πνευμονίας άνω του 80%. Βεβαίως την εποχή εκείνη η δι-ατροφή με φρούτα και λαχανικά ήταν περιορισμένης κλίμακας και επομέ-νως κάθε παροχή συμπληρωμάτων βιταμίνης C είχε θεαματικά αποτελέ-σματα. Αλλά παρατηρήθηκε επίσης ότι αναλύοντας συγκεντρωτικά όλες τις μελέτες που έγιναν με άντρες στο Ην. Βασίλειο καταγράφεται ποσοστό μείωσης των επεισοδίων κοινού κρυ-ολογήματος κατά �0% και του αριθ-

SAFE �1

Point

μού των επαναλαμβανόμενων μολύν-σεων (λοιμώξεων) από ιούς κατά �6%. Όσον αφορά τον πνευμονιόκοκκο “Streptococcus pneumoniae”, μελέτη δημοσιευμένη το 2001 στο Journal of Biological Chemistry αναφέρει ότι η βιταμίνη C (ascorbic acid) η οποία βρίσκεται συνήθως σε μεγάλη συγκέ-ντρωση στο ανθρώπινο δέρμα αποτε-λεί την πρώτη φυσική αντίσταση του αμυντικού συστήματος τού ανθρώ-που στο μικρόβιο με αποτέλεσμα «...την σημαντική μείωση των μολύνσε-ων και ασθενειών από τον πνευμονιό-κοκκο»(�0). Τέλος, η βιταμίνη C μείωσε κατά 50% τα περιστατικά του κοινού κρυολογήματος σε 6 μελέτες που αφορούσαν άτομα κάτω από έντονο σωματικό στρες (27).

Είναι γεγονός ότι τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την ενίσχυση του ανοσοποιη-τικού συστήματος οι ερευνητές ανα-γνωρίζουν τον ευεργετικό ρόλο της βιταμίνης C. Πρέπει να έχουμε πάντα υπ’ όψιν ότι κάθε οργανισμός που τυχόν θα προσβληθεί από την γρίπη Η1Ν1 θα την αντιμετωπίσει στην αρ-χική φάση με τα όλα τα όπλα που δι-αθέτει ενδογενώς. Έτσι στην Ελλάδα δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά για την προληπτική λήψη βιταμίνης C (εκτός γενικόλογων εκφράσεων όπως καλή διατροφή, κλπ) σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως π.χ. την Αγγλία όπου μεγάλες εταιρείες διανέμουν στο προσωπικό τους βιταμίνη C ή τις Φιλιππίνες όπου διανέμεται σε όλα τα σχολεία, ή την Ινδία η οποία εφαρμό-ζει ειδικό κυβερνητικό πρόγραμμα παραγωγής της που να ανταποκρίνε-ται στις ανάγκες του πληθυσμού. Ελπίζουμε με τα στοιχεία που παρατί-θενται, οι γονείς (κυρίως) αλλά και οι ηλικίες μέχρι 50 ετών να φροντίσουν για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους συστήματος ενόψει του χειμώνα με την αναμενόμενη έξαρση της γρί-πης Η1Ν1 και στην Ελλάδα. Σημείωση: Όσοι τυχόν επιθυμούν να απευ-θύνουν ερωτήσεις στον συντάκτη του άρ-θρου μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του στη διεύθυνση nutrisos@gmail.com

ΑΝΑΦΟΡΕΣ1. Pelletier, O. & Keith, M.O. Bioavailability of synthetic and natural ascorbic acid. Journal of the American Di-etetic Association. 1974; 64: 271-2752. Mangels, A.R. et al. The bioavailability to humans of ascorbic acid from oranges, orange juice, and cooked broccoli is similar to that of synthetic ascorbic acid. Journal of Nutrition. 1993; volume 123: pages 1054-1061. (PubMed)3. Gregory, J.F. Ascorbic acid bioavailability in foods and supplements. Nutrition Reviews. 1993; volume 51: pages 301-309. (PubMed)4. Traxer O, Huet B, Poindexter J, Pak CY, Pearle MS. Ef-fect of ascorbic acid consumption on urinary stone risk factors. J Urol. 2003;170(2 Pt 1):397-401. (PubMed)5. Levine M, Conry-Cantilena C, Wang Y, et al. Vitamin C pharmacokinetics in healthy volunteers: evidence for a recommended dietary allowance. Proc Natl Acad Sci U S A. 1996;93(8):3704-3709. (PubMed)6. Auer BL, Auer D, Rodgers AL. The effect of ascorbic acid ingestion on the biochemical and physicochemi-cal risk factors associated with calcium oxalate kidney stone formation. Clin Chem Lab Med. 1998;36(3):143-147. (PubMed)7. Liebman M, Chai WW, Harvey E, Boenisch L. Effect of supplemental ascorbate and orange juice on urinary oxalate. Nutr Res. 1997;17(3):415-425.8. Changes in USDA Food Composition Data for 43 GardenCrops, 1950 to 1999 Donald R. Davis, PhD, FACN, Melvin D. Epp, PhD and Hugh D. Riordan, MDBio-Communications Research Institute, Wichita, Kan-sas (D.R.D., M.D.E., H.D.R.), 9. Relation between plasma ascorbic acid and mortality in men and women in EPIC-Norfolk prospective study: a prospective population study Prof Kay-Tee Khaw FRCPaet al. aDepartment of Public Health and Primary Care, University of Cambridge School of Clinical Medicine, Cambridge, UK 10. JE Enstrom, LE Kanim and MA Klein, Vitamin C intake and mortality among a sample of the United States population, Epidemiology 3 (1992), pp. 194–202.11. R SIMON J. A. (1 2) ; HUDES E. S. (2) “Relation of Serum ascorbic acid to Serum vitamin B12, Serum ferritin, and kidney stones in US adults”(1) General Internal Medicine Section, Medical Service, Veterans Affairs Medical Center, San Francisco, Calif, Archives of internal medicine ,Source 1999, vol. 159, -o6, pp. 619-624 (41 ref.)12. Satoshi Ohno, Yumiko Ohno, Nobutaka Suzuki, Genichiro Soma And Masaki Inoue «High-dose Vitamin C (Ascorbic Acid) Therapy in the Treatment of Patients with Advanced Cancer» Department of Complemen-tary and Alternative Medicine Clinical R&D, Graduate School of Medical Science, Kanazawa, Japan, Antican-cer Res March 2009 29:809-81513. Enstrom JE, Kanim LE, Klein MA. “Vitamin C intake and mortality among a sample of the United States population” Epidemiology. 1992 May;3(3):189-91. School of Public Health, University of California, Los Angeles 90024.14. «Plasma Vitamin C Level, Fruit and Vegetable Con-sumption, and the Risk of New-Onset Type 2 Diabetes Mellitus» The European Prospective Investigation of Cancer–Norfolk Prospective Study ,Arch Intern Med. 2008;168(14):1493-1499. 15. Johnston CS, Meyer CG, Srilakshmi JC. «Vitamin C elevates red blood cell glutathione in healthy adults» Department of Family Resources and Human Develop-ment, Arizona State University, Tempe 85287. .Αrn J C/in Nutr 1993:58: 103-5. Printed in USA. © 1993 American Society for Clinical Nutrition.16. Joel A. Simon, MD, MPH, FACN,, Esther S. Hudes, PhD, MPH and Jeffrey A. Tice, MD, «Relation of Serum Ascorbic Acid to Mortality Among US Adults» General Internal Medicine Section, Medical Service, Veterans Af-

fairs Medical Center (J.A.S.), University of California, San Francisco, California, PMID: 1144442217. Mohammad Afkhami-Ardekani & Ahmad Shojaod-diny-Ardekani « Effect of vitamin C on blood glucose, serum lipids & serum insulin in type 2 diabetes patients»Diabetes Research Center, University of Medical Sciences,Yazd, Iran, Indian J Med Res 126, November 2007, pp 471-422. 18. Hyon K. Choi, MD, DrPH; Xiang Gao, MD, PhD; Gary Curhan, MD, ScD , «Vitamin C Intake and the Risk of Gout in Men» A Prospective Study, Arch Intern Med. 2009;169(5):502-507. Division of Rheumatology, Department of Medicine, Arthritis Research Centre of Canada, Vancouver General Hospital, Channing Laboratory, Department of Medicine , Harvard Medical School, Boston, Mass.19. Phyo K Myint, Robert N Luben, Ailsa A Welch, Sheila A Bingham, Nicholas J Wareham and Kay-Tee Khaw, “Plasma vitamin C concentrations predict risk of incident stroke over 10 y in 20 649 participants of the European Prospective Investigation into Cancer–Norfolk prospective population study” 1,2,3 1 From the Depart-ment of Public Health and Primary Care, University of Cambridge, United Kingdom 20. Catharine R Gale, Christopher N Martyn, Paul D Win-ter, and Cyrus Cooper «Vitamin C and risk of death from stroke and coronary heart disease in cohort of elderly people», BMJ, Jun 1995; 310: 1563 – 1566.21. Gao X, Curhan G, Forman JP, Ascherio A, Choi HK «Vitamin C intake and serum uric acid concentration in men.» 1: J Rheumatol. 2008 Sep;35(9):1853-8. Epub 2008 May 1, Department of Nutrition, Harvard University School of Public Health, Boston, Massachusetts 22. Knekt P et al. , «Antioxidant vitamins and coronary heart disease risk: a pooled analysis of 9 cohorts» Na-tional Public Health Institute, Helsinki, Finland. Am J Clin Nutr. 2004 Dec;80(6):1508-20. 23. Muntwyler J et al. “Vitamin supplement use in a low-risk population of US male physicians and subsequent cardiovascular mortality”, Department of Internal Medi-cine, University Hospital of Zurich, Switzerland, Arch Intern Med. 2002 Jul 8;162(13):1472-6. 24. Philipp A. et al. «Coronary Heart Disease in Smok-ers -Vitamin C Restores Coronary Microcirculatory Function» , From MRC Clinical Sciences Centre (P.A.K., T.G.-R., M. di T., K.P.S., P.G.C.), Imperial College School of Medicine, Hammersmith Hospital, London, UK; and Cardiology (P.A.K., T.F.L.), University Hospital, Zόrich, Switzerland. 25. http://ethesis.helsinki.fi/julkaisut/laa/kansa/vk/hemila/26. Hemilδ and Louhiala, «Vitamin C may affect lung infections» J R Soc Med.2007; 27. Hemilδ H, Kaprio J, Albanes D, Virtamo J. Physical activity and the risk of pneumonia in male smokers administered vitamin E and β-carotene. Int J Sports Med2006; 27:336 -28. Douglas RM, Hemilδ H. Vitamin C for preventing and treating the common cold. PLoS Med2005; 2:e168[Medline]29. Padayatty SJ, Sun H, Wang Y, et al. Vitamin C phar-macokinetics: implications for oral and intravenous use. Ann Intern Med 2004;140:533 -730. Leah Cahill, Paul N. Corey and Ahmed El-Sohemy «Vitamin C Deficiency in a Population of Young Ca-nadian Adults» , Department of Nutritional Sciences, Faculty of Medicine, University of Toronto, Toronto, Ontario Canada31. Songlin Li et al. “Vitamin C Inhibits the Enzymatic Activity of Streptococcuspneumoniae Hyaluronate Lyase”, Department of Microbiology University of Alabama at Birmingham, Alabama, The Journal of Biological Chemistry Vol. 276, No. 18, Issue of May 4, pp. 15125–15130, 2001.

�2 SAFE

Voice / Γράφει η Νίκη Τσέκου, δημοσιογράφος - συγγραφέας

Ο καρκίνος πήρε τη μορφή του ψυχικού της πόνου! Μελάνω-μα ήταν η διάγνωση και η χει-

ρουργική δεν μπόρεσε να ξεριζώσει την αρρώστια της! Τη γνώρισα πριν 2 χρόνια. Πάντα καλοντυμένη, ήρεμη, ευγενική. Όταν αρχίσαμε να μιλάμε, φάνηκε η καλλιέργειά της που σου δίνει άνετα το δικαίωμα να της βάλεις την ταμπέλα: «Η κυρία Άννα, είναι μια Κυρία!». Σε μια τυχαία συζήτηση, σε μια παρέα στην Αρτάκη, είπε: «Όταν ο καρκίνος από την αριστερή μου γάμπα έκανε μετάσταση στους λεμφαδένες, οι γιατροί μου έδιναν ζωή μερικών μηνών!». “Από πότε είναι αυτή η ιστορία;”, τη ρώ-τησα.“Από το 1984. Έχουν περάσει 25 χρόνια από τότε!”Δεν είπε περισσότερα και δεν τη ρώ-τησα περισσότερα. Πέρυσι, μου είπε ότι σκεφτόταν να γράψει ένα βιβλίο.

Φέτος, σε ένα συνέδριο την παρακο-λούθησα να σηκώνεται από το κάθι-σμα αγέρωχη και με σταθερή, καθαρή φωνή να μιλάει από το βήμα για τη μεταμόρφωσή της. Μας είπε για το πρώτο σοκ στο άκουσμα της φράσης: «Έχεις λίγους μήνες ζωής!». Μετά ήρθε ο θυμός και μετά η σκέψη: «Ποιος μου έκανε τον καρκίνο; Ποιος μπόρεσε και μπήκε στα κύτταρα του σώματός μου; Ποιος άλλος εκτός από μένα;» Και μετά η απόφαση: «Εγώ τον έκανα τον καρκίνο στο σώμα μου, εγώ θα τον ξεκάνω!!».Έτσι άρχισε η μεταμόρφωσή της! «Για να θεραπευτείς πρέπει να θέλεις να θεραπευτείς και να πιστεύεις ότι θα θεραπευτείς! Η Υγεία μας εξαρτάται από τη νοητι-κή, συναισθηματική, πνευματική και σωματική κατάστασή μας.• Νοητική: Σημαίνει να σκέφτομαι αυτό που θέλω να σκεφτώ και όχι

αυτό που μου επιβάλλει το περιβάλ-λον, το παρελθόν ή το μέλλον.• Συναισθηματική: Για να θεραπεύσω τον εαυτό μου συναισθηματικά πρέ-πει να δίνω προτεραιότητα σε αισθή-ματα σεβασμού, καλοσύνης και κατα-νόησης.• Πνευματική: Αυτό που σκέφτεται ή αισθάνεται το άτομο, να είναι το ίδιο με αυτό που εκφράζει προς τα έξω. Να έχει αυτοπεποίθηση και να προ-σπαθεί να βελτιώνει τη συμπεριφορά του, έστω και με λάθη. Η πνευματική υγεία εξαρτάται άμεσα από την «ταυ-τότητα» που έχουμε για τον εαυτό μας και από την απάντηση που δίνουμε στην ερώτηση: «Ποιος είμαι;». Το λά-θος μας είναι ότι ταυτίζουμε τον ηθο-ποιό με το ρόλο του και έτσι χάνουμε την απαραίτητη διαύγεια και δεν βλέ-πουμε τις ευκαιρίες για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και στο παρόν και στο μέλλον.

Αυτoί που γνώρισαν τον εαυτό τους!

SAFE ��

• Σωματική: Το σώμα μας, σαν ένα πολύτιμο όργανο, μέσα από το οποίο μπορούμε να εκφράσουμε και να αποκτήσουμε εμπειρίες, χρει-άζεται φροντίδα. Κάθε είδους κατά-χρηση οδηγεί στη μη φυσιολογική ισορροπία και σε μια κατάσταση που ονομάζουμε «αρρώστια». Άκουγα την Άννα να μιλάει στο βήμα και σκέφτηκα: «Ο καρκίνος την έκα-νε να γνωρίσει τον εαυτό της!» Το μυαλό μου έφυγε και πήγε στο χω-ριό του Νάσου. Τον φαντάστηκα εκεί να παίζει τουμπερλέκι κάτω από ένα τεράστιο δέντρο που είχε φυτέψει ο πατέρας του. Ο Νάσος έχει μεταστατικό καρκίνο στους λεμφαδένες. Τον γνώρισα πέρυσι σε ένα παρόμοιο συνέδριο. Ήταν φασκιωμένος από τα πρέπει του ιατρικού του επαγγέλματος, του οικογενειάρχη, του συζύγου, του πα-τέρα. Ήταν κλεισμένος στο γυάλινο κλουβί που είχε χτίσει για να αρέσει στους άλλους! Παρίστανε τον ήρωα, λες και τα μπορούσε όλα! Η κοινω-νική του επιφάνεια δεν έπρεπε να υποβαθμιστεί και η οικογενειακή του ισορροπία έπρεπε να διαφυ-λαχτεί! Η ψυχή του όμως ήθελε να φύγει από την πόλη και να πάει εκεί στο χωριό του πατέρα του, εκεί που άκουσε για πρώτη φορά τον ήχο από τουμπερλέκι μέσα στη νύχτα!Αγόρασα το βιβλίο που έγραψε η Άννα. «Η μεταμόρφωση» είναι ο τίτ-λος του βιβλίου.Συνάντησα την άλλη μέρα το Νάσο που είχα να τον δω καιρό. Ήταν μια χαρά! “Ο καρκίνος”, μου είπε, “με έμαθε να λέω: «Δόξα το Θεό», «Δεν μπορώ» και «Δεν πειράζει». Tο «Δεν μπορώ», δεν έχω ακόμα συνηθίσει να το λέω εύκολα, αλλά σιγά-σιγά το μα-θαίνω!”.Με έκπληξη τον άκουσα να μου λέει ότι έκοψε ένα από τα καθημερινά ραντεβού στο ιατρείο του και αφι-έρωσε αυτή τη μία ώρα στον εαυτό του. Άρχισε να μαθαίνει τουμπερλέ-κι! «Ο Νάσος βρήκε τον εαυτό του, σκέφτηκα!». Του χάρισα το βιβλίο της Άννας. Το πήρε στα χέρια και

διάβασε στο οπισθόφυλλο: «Είναι αλήθεια πως είναι δύσκολη η κατά-σταση στην οποία βρίσκεται ένας άνθρωπος για τον οποίο έχει τεθεί η διάγνωση μιας ανίατης νόσου. Ποι-ος μπορεί να τα βάλει με τα παντο-δύναμα νούμερα της στατιστικής; Υπάρχει πιθανότητα να αλλάξουν τα δεδομένα; Υπάρχει ελπίδα ακόμη και όταν τα νούμερα ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο;Το βιβλίο αυτό μας δείχνει ένα πα-ράδειγμα ενός ανθρώπου που πέ-τυχε μια μεγάλη νίκη ενάντια στη στατιστική. Μπόρεσε να αφυπνίσει τις εσωτερικές του δυνάμεις και να πετύχει μια μεγάλη ανατροπή. Θα μπορούσαν και πολλοί άλλοι να ακο-λουθήσουν το παράδειγμα αυτό, όχι απαραίτητα με τον ίδιο ακριβώς τρό-πο…»Ο Νάσος χαμογέλασε. Όταν αποχαι-ρετιστήκαμε, τον παρατήρησα να φεύγει με βήμα ελαφρύ, σταθερό και ελεύθερο! Ο Νάσος βρήκε τον εαυτό του, σκέ-φτηκα. Τώρα θα τον γνωρίσει και θα τον αγαπήσει, θα τον συγχωρήσει, θα τον ελευθερώσει, θα τον σώσει! Τότε θα πει και αυτός, αυτό που γρά-φει η Άννα στο βιβλίο της: «…Όταν ανακαλύψετε τον εσωτερι-κό γιατρό σας, ακούστε τι σας λέει και κάνετε ό,τι σας επιτρέπει, γιατί ενδιαφέρεται για την υγεία σας.Αν όμως έχετε ξεφύγει και έχετε χά-σει στο επικίνδυνο παιχνίδι που παί-ζετε με το σώμα σας, θυμηθείτε πως την έξω βοήθεια θα πρέπει να την πάρετε από έναν γιατρό επιστήμονα. Προσοχή! Η επιλογή του γιατρού εί-ναι πολύ σημαντική. Ο γιατρός πρέ-πει να συνεργάζεται μαζί σας και όχι να σας ενοχοποιεί, ή να σας διατάζει, γιατί τότε γίνεστε παιχνίδι στα χέρια του…Προσπαθήστε να ζήσετε χαρούμενα τη ζωή σας, αντί να προσπαθήσετε να μην πεθάνετε!..»

*Το βιβλίο “Η μεταμόρφωση” κυκλο-φορεί από τις εκδόσεις ETRA (τηλ. 210 9811753, www.etra.gr).

Voice

�� SAFE

Point

Βρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα, ωτί-τιδα, παρωτίτιδα… Η σφαίρα «ιγμόρεια, λάρυγγας, λαιμός»

αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο πο-λυάριθμων βακτηρίων και μικροβίων. Οι ιοί μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσα στο κοινωνικό σύνολο ή στο σπίτι. Έτσι, τα ΩΡΛ προβλήματα αποτελούν μια από τις πρωτεύουσες αιτίες της επίσκεψης των ενηλίκων και των παιδιών στον γιατρό, ειδικά το χειμώνα που κάνουν την εμφάνισή τους οι διάφορες μορφές του ιού της γρίπης.Η πρώτη ένδειξη της ιογενούς ανα-πνευστικής λοιμώξεως είναι η ρινική ροή (ρινίτιδα) που μπορεί να επεκτα-θεί στο φάρυγγα (ρινοφαρυγγίτιδα) ή στους βρόγχους (βρογχίτιδα, βρογ-χιολίτιδα), καθώς και στα αυτιά (ωτί-τιδα). Κανένα αντιβιοτικό δεν είναι

αποτελεσματικό έναντι των ιών και εξ’ αρχής η συνταγογράφηση είναι άνευ ουσίας. Ενδείκνυται μόνο η αντιμετώ-πιση των βακτηριδιακών επιλοιμώξε-ων. Η καταχρηστική συνταγογράφη-ση αντιβιοτικών έναντι μιας λοίμωξης που ξεκινά από μια ρινίτιδα και είναι δαπανηρή και ενδέχεται να διευκολύ-νει την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας των βακτηρίων.Κάθε χρόνο μεγάλος αριθμός ανθρώ-πων επηρεάζεται από τις συνέπειες του κρύου και τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται. Για τη γρήγορη αντιμετώπισή τους, η καλύτερη λύση είναι η χρήση ενός σύνθετου πολυδύ-ναμου φυτικού προϊόντος με βάση την πρόπολη και τα αιθέρια έλαια. Η φύση μας έχει εξοπλίσει με όλα τα όπλα που χρειαζόμαστε. Μπορούμε να επιλέ-ξουμε ουσίες που έχουν μικροβιοκτό-

νες ιδιότητες κυρίως ιοκτόνου τύπου, αποσυμφορητικές της αναπνοής και ανοσοδιεγερτικές. Κλινικές έρευνες που έγιναν στο Βέλγιο και την Κούβα έχουν αποδείξει ότι:Α. Η κόκκινη πρόπολη είναι εξαι-ρετικής ποιότητας και έχει ιοκτόνο δράση. Το βελγικό εργαστήριο έχει επεξεργαστεί κατά τέτοιο τρόπο την πρόπολη αυτή ώστε η συγκέντρωση των ενεργών συστατικών της να εί-ναι μέχρι και δέκα φορές μεγαλύτερη από τα ενεργά συστατικά της φυτικής πρόπολης. Εκτός της ισχυρής αντι-οξειδωτικής δράση της, η κόκκινη πρόπολη περιέχει φλαβονοειδή με πολλαπλές δράσεις. Η πινοσεμπρίνη, η γαλανγίνη, το βενζοϊκό οξύ και το φερουλικό οξύ έχουν ισχυρή ιοκτόνο δράση. Τα ιχνοστοιχεία συμβάλλουν στο μεταβολισμό των κυττάρων και ο

Η μέλισσα δείχνει το δρόμο για το τέλος της πανδημίας

Αντιμετωπίστε αποτελεσματικά τις ιώσεις και διατηρείστε τις αναπνευστικές οδούς σε εξαιρετική κατάσταση!

/ Γράφει η Liena Hernández, Pharmacist, PhD

SAFE �5

Point

καφεϊκός όξινος φαινολικός εστέρας (CAPE) ευθύνεται για το αντιφλεγμο-νώδες αποτέλεσμα. Τέλος, ενισχύει τη δράση της φυτικής βιταμίνης C, απαραίτητη για την αποφυγή της κυτταρικής οξείδωσης του οργανι-σμού μας.Η κόκκινη πρόπολη της Κούβας έχει ιοκτόνο δράση έναντι του ιού HSV τύπου 1 και του ιού της γρίπης τύ-που Α και Β (influenza virus) και η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από τη συγκέντρωση και το χρόνο επαφής.Β. Ένα μείγμα αιθέριων ελαίων:-Το αιθέριο έλαιο Eucalyptus radiata

spp. Cineolifera έχει ως βασικό συ-στατικό ένα οξείδιο (1,8 - κινεόλη) το οποίο δρα κατά της καταρροής (αποσυμφορητικό της αναπνοής, βλεννολυτικό) και είναι αποχρε-μπτικό, αντιβηχικό και αντιφλεγ-μονώδες. Επίσης, περιέχει τη μονο-τερπενόλη (α-τερπινεόλη), που πα-ρουσιάζει ισχυρές ιδιότητες κατά των βακτηριακών και ιογενών λοι-μώξεων. Τέλος, έχει και αναληγτική δράση.

-Το αιθέριο έλαιο Eucalyptus globulus είναι ισχυρό αποχρεμπτικό, βλεν-νολυτικό και αποσυμφορητικό της αναπνοής χάρη στο βασικό συστα-τικό του, την ευκαλυπτόλη (που ονομάζεται επίσης και 1,8 κινεόλη). Επίσης, η παρουσία του μονοτερ-πενίου (α-πινένιο) του προσδίδει ανοσιοδιογερτική και αντιλοιμώδη δράση. (Eucalyptus globulus) Η Ευ-ρωπαϊκή Επιτροπή και ο Παγκόσμι-ος Οργανισμός Υγείας ενέκριναν τη χρήση των φύλλων (εξωτερική χρήση) και του αιθέριου ελαίου (εσωτερική και εξωτερική χρήση) του Eucalyptus globulus για την αντιμετώπιση των φλεγμονών των αναπνευστικών οδών, μεταξύ των οποίων και τη βρογχίτιδα, επιβε-βαιώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο μια παλιά πρακτική της παραδο-σιακής βοτανολογίας. Επιπλέον, η Γερμανία εξέδωσε άδεια επιτρέπο-ντας την εμπορευματοποίηση ενός αφεψήματος για την αντιμετώπιση

της βρογχίτιδας και των φλεγμο-νών του λαιμού, το οποίο βασίζεται στα φύλλα του ευκαλύπτου.

- Το αιθέριο έλαιο του Δενδρο-λίβανου (Rosmarinus officinalis cineoliferu) αποτελείται από ακετό-λη βορνεόλη, ένα αποτελεσματικό βλεννολυτικό, που ενδυναμώνει τον οργανισμό. Το οξείδιο αυτό πε-ριέχει αποχρεμπτική ιδιότητα και είναι αποσυμφορητικό της ανα-πνοής, βακτηριοκτόνο και ιοκτό-νο.

Αν όλα αυτά συνδυαστούν με το ανθόμελο της ακακίας (που χρησι-μοποιείται και στην παραγωγή σι-ροπιών) που είναι καταπραϋντικό, τονωτικό, αντιβηχικό, πεπτικό, αντι-σηπτικό και ρυθμίζει τις εντερικές λειτουργίες, το συνεργιστικό απο-τέλεσμα είναι περισσότερο κι από εντυπωσιακό. Ένα με δύο κουταλά-κια του καφέ (�ml) αυτού του μίγμα-τος, τρεις φορές την ημέρα, θα σας βοηθήσει αποτελεσματικά να κατα-πραΰνεται τα συμπτώματα, ακόμα και να προλάβετε τις πιο συχνές λοι-μώξεις του χειμώνα, αυτές της σφαί-ρας «ΩΡΛ». Στις προτεινόμενες μάλι-στα δοσολογίες δεν υπάρχει καμία τοξικότητα. Εγγυημένη λοιπόν απο-τελεσματικότητα από τη μέλισσα και τη φύση, εναντίον όλων των τύπων της γρίπης, χωρίς παρενέργειες και χωρίς τον κίνδυνο δημιουργίας αν-θεκτικών στελεχών.

Η θεραπεία με την ονομασία RhinoPHASE® είναι ένα διατροφι-κό προϊόν, το οποίο πωλείται στα φαρμακεία, με στόχο την υποστή-ριξη των ατόμων που υποφέρουν από βακτηριογόνες και ιογενείς λοιμώξεις της σφαίρας «ΩΡΛ», και ιδιαίτερα από αμυγδαλίτιδες, φα-ρυγγίτιδες, λαρυγγίτιδες, καθώς επίσης και από φαρυγγοαμυγδαλί-τιδες, ωτίτιδες και κολπίτιδες.

�6 SAFE

Point / Susan Westland, από το The Food Magazine (issue 84)

Ένα από τα πιο απροσδόκη-τα συστατικά στα Κellogg’s Frosted Wheats είναι η ζελατίνη

από βοδινό. Το προϊόν δεν χαρακτη-ρίζεται ως «ακατάλληλο για χορτοφά-γους», ωστόσο οι κανονισμοί δεν το απαιτούν για να είναι. Τουλάχιστον η ζελατίνη από βοδινό φαίνεται στη λί-στα με τα συστατικά και η ζωική της προέλευση είναι σαφής για όλους.Μία έρευνα για το περιοδικό ‘The Food Magazine’ δείχνει ότι ο αγορα-στής που επιθυμεί να αποφύγει όλα τα προϊόντα που προκύπτουν από τη σφαγή ζώων δεν το πετυχαίνει εύκο-λα πάντα. Τέτοιου τύπου συστατικά ή προσθετικά υπάρχουν σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων που περιλαμβά-νει χυμούς, μπύρα, γιαούρτια, γλυκά, σάλτσες ζυμαρικών, δημητριακά για πρωινό. Μία γρήγορη ματιά στη συσκευασία ή το διάβασμα της ετικέτας με τα συ-στατικά, δεν δίνει πάντα όλη την εικό-να του προϊόντος σε σχέση με το αν

είναι για χορτοφάγους ή όχι. Κυβερνητικοί χειρισμοίTo Food Standards Agency (FSA) του Ηνωμένου Βασίλειου έδωσε οδηγίες για το χαρακτηρισμό ‘vegetarian’ τον Απρίλιο του 2006, που δηλώνει ότι: Ο όρος «vegetarian» δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τρόφιμα που είναι ή έχουν φτιαχτεί από ή με τη βοήθεια προϊόντων που προέρχονται από ζώα που έχουν πεθάνει, έχουν σφαγιαστεί, ή ζώα που πέθαναν με αποτέλεσμα να φαγωθούν. (Βλ. www.food.gov.uk/multimedia/pdfs/vegitermsgn.pdf)H έρευναΤα προϊόντα της έρευνάς μας δεί-χνουν απλά πόσο δύσκολο είναι να κρίνει κανείς την υπόστασή τους στην αγορά. Αν και, υπό τις οδηγίες του (FSA) τα προϊόντα στην έρευνα δεν θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται vegetarian, δεν αναγράφει πουθενά «μη κατάλληλο για vegetarian» στις ετικέτες των προϊόντων, ή έστω να πληροφορεί τους καταναλωτές για τη

μη χορτοφαγική φύση κάποιων από τα συστατικά. Βρήκαμε μόνο ένα προ-ϊόν – Fox’s Party Ring Biscuits (καρμίνη και ζελατίνη) – που χρησιμοποιεί στη συσκευασία την ένδειξη «ακατάλληλο για χορτοφάγους». • Η μπύρα Guinness παράγεται χρη-σιμοποιώντας isinglass – εξάγεται από τη νηκτική κύστη ψαριών – και η ετικέτα δεν το αναφέρει καθόλου, καθώς τα αλκοολούχα ποτά δεν φέ-ρουν ετικέτα συστατικών.

• Το τυρί στην σάλτσα πέστο με λια-στή ντομάτα, βασιλικό και ρόκα της Sacla προέρχεται από διαδικασία πα-ραγωγής τυριού που χρησιμοποιεί πυτιά ζωικής προέλευσης για να ξε-χωρίσει το τυρόπηγμα από τον ορό γάλακτος, και τέτοια πυτιά απαιτεί τη σφαγή βοοειδών για την εξαγω-γή των στομαχικών ενζύμων. Δεν θα το βρείτε στην ετικέτα με τα συστα-τικά, καθώς η πυτιά είναι συστατικό που χρησιμοποιείται στη διαδικασία της παραγωγής και η νομοθεσία δεν

Τι κρύβει το φαγητο σας;H Susan Westland ανακαλύπτει κάποιες εκπλήξεις για τους χορτοφάγους…

Vegetarian?

Μη χορτοφαγικά συστατικά που δύσκολα

αναγνωρίζονται στα τρόφιμα:

Cochineal: Επίσης γνωστό ως καρμίνη ή Ε120, μία κόκκινη χρωστική που πα-ράγεται από λιωμένα έντομα.Ζελατίνη: Συστατικό που παράγεται από το δέρμα, τα οστά, τους τένοντες και τους συνδέσμους των ζώων. Isinglass: Μία μορφή κολλαγόνου από κύστη ψαριών που χρησιμοποι-είται στο ραφινάρισμα κρασιών και μπύρας.Πυτιά (rennet): Ένα σύμπλεγμα εν-ζύμων που εξάγεται από το στομάχι των βοοειδών, χρησιμοποιείται στη διαδικασία παραγωγής τυριού για να διαχωρίσει το τυρόπηγμα από τον ορό γάλακτος. Ο FSA θεωρεί τον ορό γάλα-κτος φτιαγμένο από πυτιά μη κατάλλη-λο για χορτοφάγους καθώς εμπλέκεται ο θάνατος ζώου.

SAFE �7

Point

απαιτεί να καταγράφεται στα συ-στατικά. Σύμφωνα με την ιστοσελί-δα της εταιρείας, οι πέστο της Sacla περιλαμβάνουν κάποιες που είναι κατάλληλες για χορτοφάγους αλλά δεν δίνεται καμία πληροφορία για το ποιες από αυτές είναι κατάλληλες για χορτοφάγους σε καμία από τις ετικέ-τες.

• Τόσο οι μπάρες Bounty όσο και οι Twix περιέχουν ορό γάλακτος που παράγεται από ζωική πυτιά αλλά η Mars δεν σας λέει στη λίστα των συ-στατικών ότι ο ορός γάλακτος είναι από μη – χορτοφαγικές πηγές.

• Όσο για την προέλευση του κόκκι-νης χρωστικής ουσίας (Cochineal) στα Yoplait Υop Drink προϊόντα (με γεύση βατόμουρο και φράουλα), η εταιρεία δεν μπαίνει στον κόπο να ενημερώσει τους καταναλωτές ότι ουσιαστικά παράγεται από λιωμένα έντομα!

Η τρέχουσα κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ότι έχουμε μεθόδους ετικετοποίησης που είναι ευμετάβλη-τες μεταξύ των βιομηχανικών παρα-σκευαστών και συχνά εφαρμόζονται τυχαία. Στις κατασκευάστριες βιομηχανίες δεν αρέσει να έχουν αρνητικές ετικέ-τες – έτσι αποφεύγεται η χρήση όρων όπως «μη κατάλληλο για χορτοφά-γους». Κάποιες εταιρείες χρησιμο-ποιούν σύμβολα για τη χορτοφαγία ή κάποια φραστική διατύπωση στα προϊόντα τους για χορτοφάγους, αλλά κάποιες όχι. Ο έλεγχος όλων των προϊόντων για την ένδειξη ‘vegetarian’ ή, στην πε-ρίπτωση που αυτή δεν υπάρχει, της λίστας των συστατικών, είναι αυτή τη στιγμή η πιο ασφαλής διαθέσιμη επι-λογή για τους χορτοφάγους, ωστόσο αυτή η λύση έχει κάποιους περιορι-σμούς:• Η ζωική προέλευση κάποιων προ-σθετικών δεν είναι αμέσως αναγνω-ρίσιμη από τα ονόματά τους. Αυτή η σημαντική πληροφορία ίσως είναι απροσπέλαστη για κάποιους χορτο-φάγους. Οι περισσότεροι χορτοφά-γοι γνωρίζουν ότι η ζελατίνη είναι

ζωικής προέλευσης και η επεξήγηση της πηγής (ψάρι, βοδινό, χοιρινό) θα το έκανε πιο ξεκάθαρο, αλλά αυτή η πληροφορία δεν περιλαμβάνεται.

• Υπάρχουν πάνω από πενήντα προ-σθετικά που κάποιες φορές είναι ζωικής προέλευσης. Οι καταναλωτές μπορούν να βρουν την προέλευση των προσθετικών σε συγκεκριμένες τροφές επικοινωνώντας με την εται-ρεία και ρωτώντας για αυτό. Ωστόσο, καθώς οι περισσότερες αποφάσεις αγοράς γίνονται τη στιγμή της πώλη-σης, θα ήταν πιο σωστό να αναγρά-φονται στην ετικέτα. Η Vegetarian Society παρέχει πολλές πληροφο-ρίες σχετικά με το ποια προσθετικά είναι από αμφιλεγόμενες πηγές, στην ιστοσελίδα της: www.vegsoc.org.

• Οι κανονισμοί για τις ετικέτες προϊ-όντων 1996, ορίζουν σαφώς και κα-τηγορηματικώς ότι τα αλκοολούχα

ποτά με βαθμό αλκοόλης περισσό-τερο από 1.2% δεν είναι ανάγκη να φέρουν λίστα συστατικών. Δεν είναι λοιπόν εύκολο να πει κανείς αν έχουν χρησιμοποιηθεί συστατικά ζωικής προέλευσης.

• Επίσης, εκτός από το νερό, χρησιμο-ποιούνται άλλα συστατικά, συχνά ζε-λατίνη, ως διαλύτες ή carriers για ένα προσθετικό το οποίο χρησιμοποι-είται σε ποσότητες όχι μεγαλύτερες από όσο είναι απαραίτητο για την περίπτωση και δεν χρειάζεται να κα-ταγράφονται σε λίστα συστατικών.

Μία πιο συνεπής αντιμετώπιση των ετικετών των προϊόντων που δεν πε-ριμένουμε να περιέχουν ζωικά προϊ-όντα «ακατάλληλα για χορτοφάγους» ίσως βοηθήσει τους χορτοφάγους καταναλωτές να αποφεύγουν τις ακα-τάλληλες επιλογές τροφών.

Προϊόντα που δεν προσδιορίζεται η ζωική προέλευση των συστατικών.Η έρευνα δείχνει μόνο ένα προϊόν που προσδιορίζει ότι είναι ακατάλληλο για χορτοφά-γους – οι καταναλωτές ίσως ξαφνιαστούν όταν θα βρουν ότι πολλά από αυτά τα τρόφιμα περιέχουν συστατικά ακατάλληλα για χορτοφάγους. Η λίστα συστατικών δεν είναι αρκε-τά κατανοητή ώστε να επιβεβαιώσει ξεκάθαρα την πληροφορία για τους χορτοφάγους καταναλωτές καθώς δεν προσδιορίζεται η ζωική προέλευση όλων των συστατικών.

Προϊόν Συστατικό Ετικέτα «ακατάλληλο για χορτοφάγους»

Kellogg’s Frosted Wheats Ζελατίνη βοοειδούς Όχι

Mόller Light Yogurts Ζελατίνη Όχι

Mόller rise (φράουλα) Καρμίνη Όχι

Fox’s Party Ring Biscuits Καρμίνη, Ζελατίνη Ναι

Lea & Perrins Worcestershire sauce Ατζούγιες Όχι

Νestlé Magic Straws Cochineal Όχι

Sainsbury’s Chocolate Triffle Ζελατίνη χοιρινού Όχι

Yoplait Yop Drink (Βατόμουρο, φράουλα) Cochineal Όχι

Sacla sun dried tomato basil rocket pesto

Δεν αναγράφεται τίποτα στα συστατικά, αλλά στην ιστοσελίδα λέει ότι το τυρί δεν είναι για χορτοφάγους

Όχι

Μ&Μs E120 Όχι

Mars Bounty&Twix Ορός γάλακτος σε σκόνη (δεν λέει προέ-λευση) Όχι

Bassett’s Liquorice Ζελατίνη βοοειδούς Όχι

Fanta (πορτοκάλι, zero)Lilt, Lilt zero, 5 Alive juice drinks

Η εταιρεία επιβεβαιώνει ότι περιέ-χουν ζελατίνη ψαριούως stabilizer για τη β-καροτίνη

Όχι

Guinness Η εταιρεία επιβεβαιώνει ότι περιέ-χουν Isinglass Όχι

�8 SAFE

What Doctors Don’t Tell You / Γράφει η Joanna Evans

Νέες έρευνες συνδέουν τα αρώματα με στειρότητα, αλλά αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα με τα συνθετικά αρώματα.

Ποιες επικίνδυνες ουσίες κρύβονται μέσα σε ένα κοινό μπουκάλι αρώματος;

[Άρωμα]

Τα αρώματα έχουν εδώ και χρόνια χαρακτη-ριστεί ως πολύτιμα αντικείμενα ομορφιάς που αλλάζουν τη διάθεσή μας, τη σεξουα-

λικότητά μας και μας κάνουν πιο ελκυστικούς/ες. Ωστόσο, λίγο καιρό πριν, αυτή η ρομαντική εικόνα καταστράφηκε, όταν αποκαλύφθηκε στον τύπο ότι τα αρώματα ίσως οδηγούν σε στειρότητα. Ο καθηγητής Richard Shape, υπεύθυνος ερευ-νητικής ομάδας του Medical Research Council’s Human Sciences στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, ανακάλυψε ότι το αναπαραγωγικό σύστημα αρ-σενικών εμβρύων ποντικιών μπορούσε να κατα-στραφεί στις οκτώ εβδομάδες κύησης από χημικά

SAFE �9

What Doctors Don’t Tell You

όπως αυτά που βρίσκονται στα αρώ-ματα και άλλα καλλυντικά.Σύμφωνα με τον Shape, τέτοια βλάβη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μελλο-ντικά προβλήματα όπως κρυψορχι-δία, χαμηλή ποσότητα σπέρματος, ακόμη και καρκίνος των όρχεων. Αν και απαιτούνται περαιτέρω έρευ-νες, οι έγκυες γυναίκες παροτρύνονται να αποφεύγουν αρώματα και αρωμα-τικές κρέμες για να προστατέψουν την υγεία των μωρών τους (Daily Tele-graph, 31 August 2008). O Βρετανικός σύνδεσμος καλλυντι-κών και αρωμάτων (Cosmetic Toiletry & Perfumery Association - CTPA) αντέ-δρασε άμεσα, θεωρώντας τις κατη-γορίες ως «αναπόδεικτες». Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που τα αρώματα βρέθηκαν κατηγορούμενα – και δεν είναι η μόνη έρευνα που θεωρεί ότι τα αρώματα ενδεχομένως βλάπτουν την υγεία.

Περιβαλλοντική υγείαΤο 2005, μία έρευνα από την διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση Green-peace πυροδότησε ανησυχία όταν βρέθηκε ότι πολλά γνωστά αρώματα χρησιμοποιούν βλαβερά χημικά συ-στατικά τόσο για την υγεία μας όσο και για το περιβάλλον (www.green-peace.org/ international/press/reports/perfume-an-investigation-of). Μετά από έλεγχο σε �6 γνωστά eau de toilette και αρώματα για φθαλικές ενώσεις και συνθετικά musks (μό-σχος, ένα πολύ σημαντικό συστατικό της αρωματοποιίας, που στη φυσική μορφή του λαμβάνεται από αδένες ζώων), αυτά τα χημικά βρέθηκαν ου-σιαστικά σε κάθε μια από τις φίρμες που εξετάστηκαν. Η πιο διαδεδομένη φθαλική ένωση ήταν η diethyl phthalate (DEP), που χρησιμοποιείται στα καλλυντικά και στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής

ως διαλύτης και φορέας αρωμάτων και επίσης ως μετουσιωτής αλκοόλης (κάνοντας την αλκοόλη ακατάλληλη για πόση).Αν και η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Επι-τροπή για τα καταναλωτικά προϊόντα (SCCP) θεωρεί το DEP ασφαλές, κλινι-κές μελέτες έχουν συνδέσει το DEP και άλλες φθαλικές ενώσεις με επιβλαβείς επιπτώσεις στο αναπαραγωγικό σύ-στημα, όπως αλλαγές στα επίπεδα ορμονών, βλάβες στο σπέρμα και το DNA και γενετικές ανωμαλίες (Envi-ron Health Perspect, 2006; 114: 270-6; Hum Reprod, 2007; 22: 688-95; Environ Health Perspect, 2005; 113: 1056-61). Αν και το DEP δεν φαίνεται να συσ-σωρεύεται στους ιστούς, όπως σημει-ώνει η Greenpeace, “Είναι βέβαιο ότι όταν απλώνεται στο δέρμα, το DEP το διαπερνά γρήγορα και απλώνεται ευ-ρέως σε όλο το σώμα, μετά από κάθε έκθεση”.

�0 SAFE

What Doctors Don’t Tell You

Πράγματι, οι μεταβολίτες του έχουν παρατηρηθεί σε συγκεντρώσεις στα ανθρώπινα ούρα ως και �2 φορές υψηλότερες από κάθε άλλο φθαλικό μεταβολίτη (Environ Health Perspect, 2003; 111: 1164-9). Τα υψηλότερα επί-πεδα έχουν αναφερθεί σε γυναίκες, πιθανόν λόγω της συχνής χρήσης καλλυντικών όπως το make up, προ-ϊόντα φροντίδας προσώπου και αρώ-ματα (Environ Health Perspect, 2004; 112: 331-8).Αν και η χρήση συγκεκριμένων φθαλι-κών ενώσεων έχει τώρα απαγορευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση εξαιτίας

της τοξικότητάς τους, το DEP χρησι-μοποιείται ακόμη ευρέως. Τα άλλα επικίνδυνα χημικά που απο-κάλυψε η Greenpeace σε σχεδόν όλα τα αρώματα ήταν τα συνθετικά musks. Αυτές οι παρασκευασμένες από τον άνθρωπο ουσίες χρησιμοποιούνται σε αρώματα, after shaves, καλλυντικά, προϊόντα φροντίδας του δέρματος και ακόμη και καθαριστικά προϊόντα και απορρυπαντικά. Αυτά τα χημικά συσσωρεύονται στο σώμα στο λιπώ-δη ιστό και έχουν βρεθεί σε δείγματα αίματος αλλά και στο μητρικό γάλα (Chemosphere, 2005; 59: 487-92; Che-mosphere, 1996; 33; 2-33-43).Συγκεκριμένα musks - συμπεριλαμ-βανομένων αυτών που συνήθως χρη-σιμοποιούνται στα αρώματα - μπο-ρούν ακόμη και να επηρεάσουν τα - βασισμένα σε ορμόνες- συστήματα επικοινωνίας των υδρόβιων οργανι-σμών (Environ Sci Technol, 2004; 38: 997-1002; Dietrich Dr, Hitzfeld BC. Bio-accumulation and ecotoxicity of syn-thetic environment, in the Handbook of Environmental Chemistry. Berlin/Heidelberg: Springer VErlag, 2004: 233-44), και αυξάνουν σημαντικά την αύ-ξηση των καρκινικών κυττάρων στο στήθος σε εργαστηριακές έρευνες. (Arch Environ Contam Toxicol, 2002; 43: 257-64). Επιπλέον, μπορούν να χειρο-

τερέψουν την επίδραση της έκθεσης σε άλλα τοξικά χημικά (Environ Health Perspect, 2005; 113: 17-54).

Άλλες τοξικές χημικές επιδράσειςΤα αρώματα περιέχουν άλλα συστατι-κά (βλ. τον πίνακα) – τα περισσότερα παράγωγα πετρελαίου – όπως παρά-γωγα βενζολίου, αλδεΰδες, και άλλα γνωστά τοξικά, ικανά να προκαλέ-σουν καρκίνους, αποβολές, ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος, αλλεργικές αντιδράσεις και άσθμα. Μάλιστα, υπάρχουν άφθονα στοιχεία που συνδέουν την έκθεση σε αρώμα-τα τόσο με οξείες όσο και με χρόνιες επιδράσεις στην υγεία.Τα αρώματα ερεθίζουν το αναπνευ-στικό σύστημα και αρκετές μελέτες δείχνουν ότι είναι ένας ισχυρός πυρο-δοτητής ασθματικών επεισοδίων. Σε μία μελέτη, το 72% των ασθενών με άσθμα αντέδρασε άσχημα σε άρωμα (Αm J Med, 1986; 80: 18-22) και περισ-σότερο από 20% είχαν επιδείνωση των συμπτωμάτων, μυρίζοντας δείγματα αρωμάτων σε περιοδικά (Αnn Allergy Asthma Immunol, 1995; 75: 429-33). Μία μελέτη για να προσδιορίσει αν εί-ναι η μυρωδιά ή τα χημικά συστατικά που προκαλούν συμπτώματα άσθμα-τος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι

Τι είναι αυτό που μυρίζει;Ένα κοινό μπουκάλι αρώματος πε-ριέχει:• acetone, ανήκει στη λίστα των

επικίνδυνων συστατικών, κατευ-ναστικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, προκαλεί ζαλάδα, ναυτία, έλλειψη συντονισμού, υπνηλία

• benzaldehyde, ένα τοπικό αναι-σθητικό και κατευναστικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, προκαλεί ερεθισμό στο στόμα, το λαιμό, τα μάτια, το δέρμα, τους πνεύμονες, τη γαστρεντερική οδό και βλάβη στο συκώτι

• benzyl acetate, προκαλεί περι-

βαλλοντική μόλυνση, είναι πιθανό καρκινογόνο που συνδέεται με τον καρκίνο του παγκρέατος, οι ψεκασμοί ερεθίζουν τα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα, όταν απορροφάται από το δέρμα μπο-ρεί να προκαλέσει εκτεταμένες βλάβες

• camphor, ένα τοπικό ερεθιστι-κό, και διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος που απορ-ροφάται εύκολα από τους ιστούς του σώματος, η εισπνοή ερεθίζει τα μάτια, τη μύτη και το λάρυγγα, προκαλεί ζαλάδες, σύγχυση, ναυ-τία, μυϊκούς σπασμούς και συσπά-

σεις• limonene, καρκινογόνο, ερεθιστι-

κό των ματιών και του δέρματος, αλλεργιογόνο

• linalool, ναρκωτικό, προκαλεί δι-αταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, σοβαρά προβλήμα-τα στο αναπνευστικό, έλλειψη συ-ντονισμού των μυών, μείωση της κινητικής δραστηριότητας, κατά-θλιψη, επιπτώσεις στην καρδιά

• alpha-pinene, προκαλεί βλάβες στο ανοσοποιητικό

• gamma-terpinene, προκαλεί άσθμα και διαταραχές του κεντρι-κού νευρικού συστήματος.

SAFE �1

What Doctors Don’t Tell You

υπαίτιοι είναι τα πτητικά χημικά (Al-lergy, 1996; 51: 434-9).Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι το άρω-μα μπορεί ακόμη και να προκαλέσει άσθμα (Hum Biol, 1996; 68: 405-14). Εργάτες στη βιομηχανία αρωμάτων έχουν από τα μεγαλύτερα ποσοστά άσθματος λόγω της εργασίας τους (Occup Med, 1998; 37: 102-3).Ακόμη, κοινές αντιδράσεις στα αρώ-ματα είναι το έκζεμα και οι δερματί-τιδες. Πράγματι, το 2007, αρώματα ονομάστηκαν «αλλεργιογόνα της χρονιάς» από την American Contact Dernmatitis Society (Pediatr Ann, 2008; 37: 102-3). Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγο-νός ότι η εισπνοή χημικών αρωμάτων, κάποια από τα οποία είναι νευροτο-ξικά, μπορεί να αλλάξει τη δομή των κυμάτων του εγκεφάλου και την κυ-κλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε πονοκεφάλους, νοητική σύγχυση, έλλειψη ενεργητικότητας, έλλειψη συγκέντρωσης, κρίσεις, κατάθλιψη

και αϋπνία (Thomas P. Skin Deep: The Essential Guide to What’s Really in the Toiletries and Cosmetics You Use. Ro-dale, 2008).Μελέτες σε zώα, δείχνουν ότι τα αρώ-ματα μπορεί να είναι τοξικά για τους πνεύμονες, το συκώτι και τους νε-φρούς (Flavour Fragr J, 2002; 17: 361-71), και κάποιες μελέτες τα συνδέουν με καρκίνο (J Occup Environ Med, 2000: 42: 517-25; Br J Ind Med, 1988; 45: 275-6).

Φυσικά αρώματαΕίναι δύσκολο να βρει κανείς ένα πραγματικά φυσικό άρωμα, καθώς λέ-ξεις όπως «υποαλλεργικό», «φυσικό» και «φυτικό» δεν σημαίνουν απαραί-τητα ότι μπορείτε να εμπιστευτείτε το προϊόν πίσω από την ετικέτα. Ωστόσο, το PROOF! (www.proof.co.uk) ανακά-λυψε κάποιες ασφαλείς φίρμες.Άλλη χρήσιμη πηγή είναι η λίστα πλη-ροφοριών για την ασφάλεια των καλ-λυντικών του Environmental Work-

ing Group (www.cosmeticsdatabase.com) που αναφέρει αναλυτικά τι υπάρχει μέσα σε κάθε προϊόν. Όμως, καθώς είναι αμερικάνικη ιστοσελίδα, οι πληροφορίες ίσως διαφέρουν κα-θώς στην Ευρωπαϊκή ένωση υπάρ-χουν πιο αυστηροί περιορισμοί.Μία άλλη επιλογή είναι να φτιάξετε μόνοι σας το δικό σας μοναδικό άρω-μα χρησιμοποιώντας φυσικά αιθέρια έλαια όπως γιασεμί, λεμόνι, σανδαλό-ξυλο και υλάνγκ-υλάνγκ. Καθώς λίγα από τα αιθέρια έλαια είναι ασφαλή να χρησιμοποιούνται μόνα τους απευ-θείας στο δέρμα, πρέπει να τα αναμί-ξετε σε ένα λάδι βάσης (όπως π.χ. το αμυγδαλέλαιο κ.α.). Χρησιμοποιείστε όχι περισσότερο από μία σταγόνα αι-θέριου ελαίου σε 1ml λαδιού βάσης. Τέλος, διαλέγοντας φυσικά εναλλα-κτικά και επιλέγοντας προϊόντα «χω-ρίς άρωμα», μπορείτε να μειώσετε την έκθεσή σας στα «πανταχού παρόντα» χημικά αρώματα που μας κατακλύ-ζουν.

�2 SAFE

Products Details

ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΕΛΟΒΑΡΗ &ΣΙΑ ΟΕ: Τηλ.:2310 856233

Dormatone από την Nature’s Answer

Ήπιο ηρεμιστικό, υπνωτικό, χαλαρω-τικό. Η Βαλεριάνα παραδοσιακά έχει χρη-σιμοποιηθεί ως αγχολυτικό, ήπιο ηρε-μιστικό, υπνωτικό και σπασμολυτικό. Ο Λυκίσκος, που δίνει το χαρακτηρι-στικό άρωμα στην μπύρα, παραδο-σιακά χρησιμοποιείται ως υπνωτικό, ήπιο ηρεμιστικό, σπασμολυτικό και πικρό τονωτικό. Η Σκουτελάρια πα-ραδοσιακά έχει χρησιμοποιηθεί ως τονωτικό του νευρικού συστήματος, σπασμολυτικό και ήπιο ηρεμιστικό. Η Πασιφλώρα έχει χρησιμοποιηθεί ως αγχολυτικό, σπασμολυτικό, ήπιο ηρε-μιστικό και υπνωτικό.

GREENWAVE: Τηλ.:210 4823213

BALANCE: Τηλ.:210 2627024

Απόσταγμα Πράσινο Τσάι με CLA

Ο Σύμμαχος σας στο Αδυνάτισμα

Ο καλύτερος σύμμαχος στην προσπάθεια σας να χάσετε βάρος λέγεται: Green Tea extract with CLA, της εταιρείας Balance. Πρόκειται για ένα προϊόν με υψηλά απο-σταγμένο πράσινο τσάι και CLA ( συζευγ-μένο λινολεϊκό οξύ). Σύμφωνα με έγκυρες επιστημονικές έρευνες το πράσινο τσάι αυ-ξάνει τις καύσεις του μεταβολισμού, μειώνει τ΄αποθέματα λίπους κι έχει ανορεξιογόνο δράση. Όσο για το το CLA, βοηθάει στην άμεση και γρήγορη καύση του λίπους ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την ανάπτυξη του μυ-ϊκού ιστού. Προϊον γνωστοποιημένο απο τον Ε.Ο.Φ.Σε φαρμακεία και κατ. Βιολογ. προϊόντων.

100% αγνός χυμός Ιπποφαές βιολογικής καλλιέργειας WΕLEDA

Χαρίζει δύναμη, υγεία και ευεξία σε όλη την οικογένεια, κάθε εποχή του χρόνου! Για την WELEDA η εξωτερική ομορφιά και ακτινοβολία του ανθρώπου οφείλε-ται σε έναν πολύ σημαντικό βαθμό στην καλή υγεία του οργανισμού του! Ο αγνός χυμός ιπποφάες από την WELEDA είναι ένα εκχύλισμα από ώρι-μους καρπούς του θάμνου ιπποφαούς, βιοδυναμικής καλλιέργειας. Θεωρείται εξαιρετικά πλούσια πηγή φυσικής βιταμίνης C καθώς και αντιο-ξειδωτικών (Β-καροτίνη, φλαβονοειδή και βιταμίνης Ε). Δρα κατά των ελεύθε-ρων ριζών, ενισχύει την φυσική άμυνα του οργανισμού και αποτελεί ιδανικός σύμμαχος του οργανισμού σε δύσκο-λες συνθήκες (κόπωση, κρυολόγημα, αδυναμία, άγχος, ανορεξία). Ιδανικό τονωτικό ρόφημα για αθλητές, μαθη-τές, εγκύους, διαβητικούς και για όσους αντιμετωπίζουν μια απαιτητική καθημε-ρινότητα. Χαρίζει ενέργεια και δύναμη, αναζωο-γονώντας τον οργανισμό με τον πιο φυ-σικό τρόπο! Δεν περιέχει συνθετικά συντηρητικά, τε-χνητά αρώματα και χρωστικές ουσίες.Τα προϊόντα φέρουν την βιολογική πι-στοποίηση του διεθνή Γερμανικού Ορ-γανισμού Πιστοποιήσεων BDIH.

Τα αυθεντικά Κορεάτικα αποτοξινωτικά επι-θέματα Chi και BioHeel που περιέχουν μόνο φυσικά συστατικά, εκπληρώνουν την υπό-σχεσή τους και σας βοηθούν να απαλλαγεί-τε από πολλά δυσάρεστα συμπτώματα που έχουν σχέση με την υγεία σας.

Αποτοξινωτικά επιθέματα με ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία

HELLENIZE : Τηλ.: 210 7219320

Με τη χρήση των επιθεμάτων Chi και BioHeel επιτυγχάνεται:-Απομάκρυνση τοξινών από τον οργανι-

σμό, μέσω της απορρόφησής τους από το δέρμα

-Μείωση σωματικών πόνων και πρηξιμά-των

-Βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος-Καθαρισμός του αίματος-Βελτίωση της ποιότητας του ύπνου-Επανάκτηση του αισθήματος ευεξίαςΤα επιθέματα Chi και BioHeel Foot Patches διατίθενται σε επιλεγμένα Φαρμακεία και καταστήματα βιολογικών προϊόντων από την εταιρεία Ηellenize.

BioHeel Foot Patches & Chi patches

Πιστοποιημένο βιολογικό προϊόν

SAFE ��

Products Details

APIPHARM: Τηλ.: 210 8547500

NASODRENΛύση απο τη Φύση

για τη Ρινοκολπίτιδα(Ιγμορίτιδα)

Το υδατικό διάλυμα των βολβών κυκλάμινου σε μορφή spray (χωρίς προ-ωθητικά αέρια) περιέχει

σαπωνίνες (κυκλαμίνη) και φλαβονοειδή, ουσίες γνωστές ήδη από την αρχαιότητα για τα θεραπευτικά τους αποτελέσματα. Το Nasodren® δρα αποτελεσματικά και άμεσα στην περιοχή της ρινός και των πα-ραρρινίων κόλπων, διευκολύνοντας τους φυσιολογικούς μηχανισμούς παροχέτευ-σης και καθαρισμού, με άμεσο επακόλουθο την ελεύθερη ρινική αναπνοή. Καθαρίζει και απομακρύνει τις φλεγμονώδεις και πυ-ώδεις εκκρίσεις, τα σωματίδια των ιών, και βοηθά στη φυσιολογική αποκατάσταση του επιθηλίου του βλεννογόνου.

PHARMA Q: Τηλ.: 210 9374576-8

ISO PLUS: Τηλ.: 210 9579707

ACAI ExtractΤο θαυματουργό φρούτο από τη

Βραζιλία στην Ελλάδα

Στην πλούσια σχετική βιβλιογραφία αλλά και σε πληθώρα μελετών, το Acai κατα-τάσσεται στη κορυφή των super τροφών, καθώς συγκεντρώνει υψηλές περιεκτι-κότητες αντιοξειδωτικών, βιταμινών και μετάλλων, φυτικών ινών, αμινοξέων και λιπαρών οξέων. Προσφέρει πολλά οφέλη στον οργανισμό:• Η υψηλή συγκέντρωση σε φυτικές ίνες συμβάλει στον έλεγχο του βάρους και στην καλή λειτουργία του εντέρου.• Τα ουσιώδη λιπαρά οξέα �-6-9 και οι φυτοστερόλες που παρέχει βοηθούν στη διατήρηση της χοληστερόλης σε φυσιο-λογικά επίπεδα. • Παρέχει αμινοξέα τα οποία ενεργοποι-ούν τον μεταβολισμό.• Έχει υψηλή συγκέντρωση σε αντιοξειδω-τικά, βιταμίνες (Α, Β1, Β2,Β�, C, E) μέταλλα (ασβέστιο ,μαγνήσιο, ψευδάργυρο,χαλκό, κάλιο) ανθοκυανιδίνες, προανθοκυανιδί-νες με δράση κατά των ελευθέρων ριζών, των χρόνιων φλεγμονών και των εκφυλι-στικών παθήσεων.Συμβάλει στην ισχυροποίηση του ανο-σοποιητικού συστήματος, στην αύξηση των επιπέδων ενέργειας, αντοχής και ζωτικότητας του οργανισμού και λειτουρ-γεί αντιγηραντικά. Χρήσιμο σε αθλητές, εργαζόμενους στη πόλη, εργαζόμενες μητέρες, για όσους διέρχονται περιόδους στρες, για όσους είναι σε δίαιτα και για όλους όσους επιθυμούν ανεβασμένα επί-πεδα ευεξίας.Το Solgar Acai extract (brazilian berry), περιέχει το εκχύλισμα του φρούτου Acai χωρίς πρόσθετα χρώματα και αρώματα.Εισάγεται συσκευασμένο από τις ΗΠΑ.

OncoCYCLE capsules

Η πρώτη βοήθεια για το ανοσοποιητικό σύστημα

Αποτρέπει το σχηματισμόελεύθερων ριζών και

αποτοξινώνει από χημικούς ρύπους

Oι κάψουλες oncoCYCLE ® ενισχύουν τον οργανισμό κατά τη διάρκεια ή και μετά τη χημειοθεραπεία για καρκίνο σε οποι-οδήποτε σημείο του σώματος κι αν έχει εντοπιστεί. Συμβάλλει στην μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών των αλλοπαθητι-κών θεραπειών ενισχύοντας παράλληλα τη δράση των ογκολογικών σκευασμάτων. Oι κάψουλες oncoCYCLE ® έχουν και άλλες ιδιότητες, ειδικότερα μια ισχυρή αντιοξει-δωτική δραση, αποτελούν σημαντική πηγή ολιγοστοιχείων ενώ διαθέτουν πολλαπλές θεραπευτικές ιδιότητες. Επίσης βοηθούν τον οργανισμό ενάντια στην φλεγμονή. Είναι ένα σημαντικό βοήθημα όταν αποδυ-ναμώνεται το ανοσοποιητικό σύστημα. Σύνθεση: Επανασυμπηκνωμένα εκχυλίσματα πράσινης πρόπολης, βιολογικής καλ-λιέργειας και τιτλοδοτημένα αιθέρια έλαια των Daucus carota var. sativa, του Melaleuca quinquenervia cineolifera , Ocimum basilicum νar basilicum, Eugenia caryophyllusς, έλαιο σόγιας, και λεκιθίνη σόγιας μη γενετικά τροποποιημένη, λευκό μελισσοκέρι, φυσική βιταμίνη C που προ-έρχεται από acerola. Η επιλογή των συστατικών και η ισορρο-πία των δόσεών τους επιτρέπει μια αρμο-νική συνέργεια, σεβόμενη την ενέργεια του σώματος και τους μεσημβρινούς του βελονισμού. Το προϊόν εισάγεται από το Βέλγιο και την api-ar.

ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΕΛΟΒΑΡΗ &ΣΙΑ ΟΕ: Τηλ.:2310 856233

Η Νο 1 ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!Η Σπιρουλίνα Marcus Rohrer, η Νο 1 σπι-ρουλίνα στον κόσμο, ενισχύει την άμυνα του οργανισμού προσφέροντάς σας μο-ναδική ενέργεια, διαύγεια και αντοχή κάθε μέρα. Είναι η μοναδική σπιρουλίνα στον κόσμο που χάρη στο ειδικό Viosol μπουκά-λι της, διατηρεί τη φρεσκάδα και τα ευεργε-τικά συστατικά της ανέπαφα από τον ήλιο! Καθαρίζει τον οργανισμό, τονώνει τον με-ταβολισμό και φυσικά προσφέρει δύναμη και ευεξία όλη μέρα! Επιλέξτε σπιρουλίνα Marcus Rohrer και ξεκινήστε δυνατά κάθε σας μέρα!

ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ MARCUS ROHRER

�� SAFE

Products Details

Spirulina Gold EubiasTMΑσπίδα προστασίας του οργανισμού

Η Χρυσή Spirulina Gold EubiasTM ήρθε και αλλάζει τα δεδομένα στην εξέλιξη της φυ-σικής διατροφής. Πρόκειται για μια σπιρου-λίνα ανώτερης ποιότητας καθώς είναι η μο-ναδική 100% καθαρή, χωρίς έκδοχα, χάρη στην πατενταρισμένη μέθοδο που εφαρ-μόζει για τη δημιουργία του δισκίου χωρίς χημικά, είναι δηλαδή μόνο σπιρουλίνα. Αποτελεί την κορυφαία ποικιλία σπιρουλί-νας στον κόσμο καθώς καλλιεργείται απο-κλειστικά στην Αυστραλία, κάτω από το ευεργετικό φως του δυνατού ήλιου, σε πε-ντακάθαρα νερά, μακριά από τη μόλυνση. Με περισσότερα από 90 ενεργά συστατικά, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και αναζωογο-νεί ριζικά τον οργανισμό. Ταυτόχρονα, αποτελεί την πλουσιότερη πηγή πρωτεΐνης και αμινοξέων στον κόσμο καθώς περιέχει 60-70% πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας. Έτσι, χαρίζει στον οργανισμό αστείρευτη ενέργεια και ζωντάνια κάθε μέρα, όλη μέρα.

ΑSTRA MEDICAL HELLAS SUPERFOODS : Τηλ.: 210 2527584

Hydrating NectarΑρωματική Κρέμα Ενυδάτωσης

με Βιολογικό Αιθέριο Έλαιο Κυπαρισσιού

Τα πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα ευ-εξίας και ομορφιάς της Sanoflore αποτε-λούν ένα εξαιρετικό μίγμα βιολογικών και φυτικών ενεργών συστατικών, που συν-δυάζονται για να δράσουν από κοινού. Το νερό, το κύριο συστατικό κάθε καλλυντι-κού μίγματος, αντικαθίσταται από ανθό-νερα που προέρχονται από την απόσταξη των αρωματικών φυτών και εμποτίζονται με τις ιδιότητες του ελαίου με το οποίο έρ-χονται σε επαφή.Τα Βιολογικά Εργαστήρια Sanoflore ερευ-νώντας την ενυδατική δύναμη διαφορε-τικών 100% βιολογικών αιθέριων ελαίων, ανακάλυψαν ότι μόνο το Βιολογικό Αιθέ-ριο Έλαιο Πράσινου Κυπαρισσιού έχει τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα να επαναφέρει την φυσική ικανότητα ενυδά-τωσης της επιδερμίδας. Συγκρατεί με έξυ-πνο τρόπο το νερό, ενεργοποιώντας ξανά τα στοιχεία εκείνα που φυσικά συγκρατούν το νερό στην επιδερμίδα.Η αρωματική κρέμα ενυδάτωσης Hydrating Nectar παρουσιάζει ενυδάτωση στα ανώτερα στρώματα της επιδερμίδας σε διάρκειες �, 8 και 2� ωρών μετά την εφαρμογή. Έχει υπέροχο άρωμα εσπερι-δοειδών και είναι ιδανική για κανονική έως και ξηρή επιδερμίδα.• 100% φυσικά και διακριτικά αρώματα• Δεν περιλαμβάνουν paraben, φαινοξυαι-θανόλη, πολυαιθυλενική γλυκόζη και χρω-στικά και σιλικόνη • Είναι δερματολογικά ελεγμένα • Δεν δοκιμάζονται σε ζώα.

Vita Force®Πολυβιταμινούχο τονωτικό αποκα-τάστασης με μοναδική 100% φυσική σύνθεση σύμφωνα με τη συνταγή του διάσημου Ελβετού γιατρού A.Vogel, για γρήγορο ενεργειακό εφοδιασμό, κατάλληλο για ενήλικες και παιδιά.Συνδυάζει χυμό ιπποφαούς, φυτικά εκχυλί-σματα βύνης, φυσικό μέλι, συμπυκνωμένο χυμό χουρμάδων, εκχύλισμα γύρης, φύτρα σιταριού, ζύμη μαγιάς, καρπούς άγριας τρι-ανταφυλλιάς, χυμό του τροπικού φρούτου durian, φυσική βιταμίνη Ε και συμπυκνωμέ-νο χυμό πορτοκαλιού. Τα βιολογικά ενερ-γά συστατικά του Vita Force® εφοδιάζουν τον οργανισμό με όλες τις απαραίτητες βιταμίνες, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά, πρω-τεΐνες, πλήθος μετάλλων και ιχνοστοιχεί-ων, προσφέροντας ζωντάνια και ευεξία σε περιόδους σωματικής κόπωσης, άγχους, εξάντλησης, ατονίας, αδυναμίας, ανάρρω-σης από ασθένειες, έντονης πνευματικής προσπάθειας, εντατικής αθλητικής δρα-στηριότητας. Παρασκευάζεται αποκλειστι-κά από φυτικές βιοδραστικές ουσίες και είναι απαλλαγμένο από τεχνητά πρόσθετα, χρωστικές και χημικά συντηρητικά. Κατά τη διαδικασία της σύνθεσής του προστατεύο-νται τα πολύτιμα και ευαίσθητα βιολογικά συστατικά του.

ICP - A.VOGEL: Τηλ.: 210 9408880

για τη SANOFLORE: Τηλ.: 210 32 52 103

ΜΟΡΦΕΑΣ ΕΛΛΑΣ: Τηλ.: 210 2846948

Πιστοποιημένο βιολογικό προϊόν

SAFE �5

Απο την ομάδα του tvxs.gr

Τα αντιγριπικά φάρμακα, όπως το Tamiflu, δεν πρέπει να χορηγούνται σε τακτική βάση σε παιδιά, αφού δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι προλαμβάνουν τις

επιπλοκές, ενώ οι εν δυνάμει βλαβερές παρενέργειές τους μπορεί να υπερβαίνουν τα όποια οφέλη, ανακοίνωσαν Βρε-τανοί ερευνητές.«Καθώς η θνησιμότητα στην τρέχουσα πανδημία παραμέ-νει χαμηλή, μια πιο συντηρητική στρατηγική στη χορήγηση των φαρμάκων θα μπορούσε να θεωρηθεί συνετή, εξαιτίας των περιορισμένων δεδομένων, των παρενεργειών όπως ο εμετός και της πιθανότητας να αναπτυχθούν ανθεκτικά στελέχη του ιού της γρίπης», υπογραμμίζει ο Μάθιου Τό-μσον του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συνάδελφοί του στη Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση. Μολονότι τα αντιικά μειώνουν τη διάρκεια της γρίπης στα παιδιά κατά περίπου μία ημέρα, δεν μειώνουν τις κρίσεις άσθματος ή την πιθανότητα να χρειαστούν τα παιδιά αντι-

βιοτικά. Το Tamiflu συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο εμετού, που στα παιδιά μπορεί να είναι σοβαρός.

Βλαβερή η τακτική χορήγηση αντιγριπικών σε παιδιά

�6 SAFE

Σημεία διανομής

ΑΤΤΙΚΗ

ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ (4): Αγ. Δημήτριος - Σύνταγ-μα Πανόρμου - Εθνική Άμυνα

Κ.Ε.Π. (ΚΕΝΤΡΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ) (33):ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ - Ν.Πλαστήρα 52 ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Μεσογείων �19 ΑΙΓΑΛΕΩ - Μακρής � ΑΛΙΜΟΣ - Θο-θκυδίδου �� ΑΝΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ - Κειριάδων 70 ΒΥ-ΡΩΝΑΣ - Κολοκοτρώνη 66 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - Κύπρου 162 ΓΑΛΑΤΣΙ - Τραλλέων 11� ΔΑΦΝΗ - Έλλης 1� ΖΩ-ΓΡΑΦΟΥ - Μπισκίνη �9 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ - Μπουμπουλί-νας �5 ΙΛΙΟΝ - Αίαντος & Χρυσηίδος ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ - Εθνικής Αντιστάσεως 12 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ - Λ.Σαλαμίνος 97 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ - Γ.Λαμπράκη 182 ΚΡΩΠΙΑΣ - Καρα-ϊσκάκη 2 ΜΑΡΟΥΣΙ - Βασ.Σοφίας 9 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ - Ι.Ραλλη 7 ΜΟΣΧΑΤΟ - Λ.Κατσώνη 69 Ν.ΣΜΥΡΝΗ - Κ.Παλαιολόγου 22 Ν.ΚΟΣΜΟΣ - Κασομούλη �� ΝΙ-ΚΑΙΑ - Μαινεμενης 57 Π.ΦΑΛΗΡΟ - Αγ.Αλεξάνδρου 75Α ΠΑΛΛΗΝΗ - 17ο χλμ. Μαραθώνος ΠΑΤΗΣΙΑ - Αγίας Λαύρας 2� ΠΕΙΡΑΙΑΣ - Ακτή Ποσειδώνος 2 ΠΕ-ΡΙΣΤΕΡΙ - Εθνάρχου Μακαρίου �� Aγίας Μαρίνης 77 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ - 25ης Μαρτίου �2 ΣΕΠΟΛΙΑ - Δυρ-ραχίου �0 ΧΑΛΑΝΔΡΙ - Μεσσολογγίου 2 ΧΟΛΑΡΓΟΣ - 17ης Νοεμβρίου ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ: ΛΑΡΙΣΑ - Δήμος Πλατύκαμπου

ΙΑΤΡΕΙΑ - ΣΧΟΛΕΣ - ΣΥΛΛΟΓΟΙ - ΘΕΡΑΠ. ΚΕΝΤΡΑ- ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ (37):ΑΘΗΝΑ- AURA VITAE- Ιπποκράτους 2 ΙΑΝΟΣ- Σταδί-ου 2� Αιώνιος Ηνίοχος, Σόλωνος 97 ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΟ-ΣΜΟΣ - Ιπποκράτους & Σόλωνος Σύλλογος Ομοι-οπαθητικών Ελλάδος, Αριστοτέλους �� Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, Αριστοτέλους �� Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογής Βελονισμού, Αλκ-μάνος 2 & Παπαδιαμαντοπούλου Μαργαρίτα Πα-παδημητρίου Boulenger, Ηροδότου 19 Πολιτεία: Ασκληπιού 1-� ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ- Όλον, Κηφισίας 102 ΕΛΛΗΝΙΚΟ: Φ=1,618 - Αθ. Διάκου 26 ΚΑΛΛΙΘΕΑ- Φιλοσοφική ένωση Δράκος – Αετός, Σοφοκλέους �7 Κ. ΧΑΛΑΝΔΡΙ- Shantom, Τριπόλεως �5Α & Ευβοίας ΚΑΡΕΑΣ- Πολυχώρος Ομοιοπ/κης Αθηνών, Λεωφ. Καρέα & Σουλιωτών 1 ΚΗΦΙΣΙΑ- Ακαδημία Αρχαί-ας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, Σωκράτους 2� ΜΑΡΟΥΣΙ - Natural Helath Science-Χατζηιωάννου 1� & Δ. Ράλλη Ιανός: Golden Hall, Λεωφόρος Κηφίσιας �7 Α ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ- Νίκος Γεραμάνης, Δεληγιάννη 17 & Γ. Παπανδρέου ΜΕΣΟ-ΓΕΙΩΝ-Κασάνδρα Μουγιάκου, Λεωφ. Μεσογείων 259 ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ - The book store, Μεσολογγείου �9 ΠΕ-ΝΤΕΛΗ- Γεώργιος Λουκάς, Παπαφλέσσα 1� Π. ΦΑ-ΛΗΡΟ- Κέντρο Ρεφλεξολογίας & Έρευνας, Αμφιτρίτης 28 Natural Health Science, Πανδρόσου �1 Natural Health Science, Λεωφ. Αμφιθέας 78 & Ανδρομάχης 8• Φαρμακείο Αθηνάς Σκούτζου, Αχιλλέως �1 ΧΑΛΑΝ-ΔΡΙ- Αρμονική Ζωή, Γρίβα 2�.

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: KΕΝΤΡΟ- ΙΑΝΟΣ -Πλατεία Αριστοτέ-λους 7 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ- ΙΑΝΟΣ- Μεταμορφώσεως 2� ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ-ΙΑΝΟΣ -Φιλιππουπόλεως 57 ΝΤΕΠΩ - ΙΑΝΟΣ -25ης Μαρτίου �5 MEDITERRANEAN COSMOS - ΙΑΝΟΣ- Εμπορικό κέντρο Cosmos Θεσσαλονίκη Life Therapy Academy - Αιγαίου 5� & Θερμαϊκού

Μπαρμπουνάκης: Αριστοτέλους � & Παπανικολάου 75 ΚΕΡΚΥΡΑ-Χρήστος Κόντης - Δελβινιώτη 6-8 ΛΕΣΒΟΣ- Κέντρο Υγείας- Πλωμάρι ΧΑΛΚΙΔΑ - Φαρμακείο Αρ-τσίτα Α. , Φύλλα Χαλκίδας.

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (66 )ΑΤΤΙΚΗΆΛΙΜΟΣ- Τα δώρα της Φύσης, Πινδάρου 5 ΑΜΠΕΛΟ-ΚΗΠΟΙ- Προσγείων Γεύσεις, Αγαθουπόλεως 5 • Βανί-λια-Κανέλα, Λ. Ριανκούρ 71-7� ΆΝΟΙΞΗ- Λωτός, Λεωφ. Μαραθωνος �9 ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ- Ναραγιενα, Αιγαί-ου Πελάγους 85 • Green Farm, Λεωφ. Μεσογείων �65 ΑΘΗΝΑ-Lena’s - Νίκης 11, Σύνταγμα Καλυψώ, Ζω-οδόχου Πηγής 65 • Τέσσερις Εποχές, Νίκης �0 • Health Food Store, Γέλωνος 1 & Δεινοκράτους, Κολωνάκι • Ελιξίριο, Σταδίου �� & Πεζματζογλου � (στοά) • Οικο-ζήν, Εμμανουήλ Μπενάκη 26 • Οικοζήν, Στουρνάρα �6 • Οικολόγοι Ελλάδας, Πανεπιστημίου 57 • Ακρίταμα, Μιχαήλ Νομικού 9 • Εστρέλα, Δημητρίου Σούτσου 18 • Έλληνες οικολόγοι χωρίς σύνορα, Σανταρόζα � • Αλόη, Παπαδιαμαντοπούλου 52 • Green Farm, Δημοκρί-του 1�, Κολωνάκι • Άρκευθος, Γ Σεπτεμβρίου 8�, Πλ. Βικτωρίας ΒΟΥΛΑ Βιολογικό χωριό - Αγ. Ιωάννου 28 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ Αγνή Γη - Λεωφ. Πεντέλης 10� ΒΥΡΩΝΑΣ- Γεύσεις Ζωής, Παναγή Τσαλδάρη 15 & Κύπρου ΓΑΛΑ-ΤΣΙ- Θησαυρός Υγείας, Παπαφλέσσα 26 & Τραλλεών ΓΕΡΑΚΑΣ- Αιθέριο, Λ. Μαραθώνος 176 ΓΛΥΦΑΔΑ- Βι-οαγορά, Γούναρη 88 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ- Νέα Ζωή, Πρωτο-παπά �8 ΗΡΑΚΛΕΙΟ - Μορφέας- Αλεξ. Διάκου 11 (Ν. Ηράκλειο) ΚΗΦΙΣΙΑ- Ηλιοσταλα, Βασιλ. Όθωνος �1 • Υγείας Χάριν, Γ. Δροσίνη 7 • Πράσινο Μήλο, Μακεδονί-ας 26 • Αμάραντο, Ελαιών 15 ΚΟΡΥΔΑΛΟΣ- Αμάραντο, Καυκάσου 6� ΚΥΨΕΛΗ- Βιολογική Κυψέλη, Aγ. Ζώνης �0 • Bιοεποχή, Κυψέλης 82 • Μελισσάνθη, Καυκάσου 1�2 • ΜΑΡΟΥΣΙ- «Nature», Διονύσου � • «Βιο -Υγεία», Πλ. Ευτέρπης � • GREEN FARM, Δ. Ράλλη 8 & Χατζηα-ντωνίου • Πανάγαθον, Ροδοδάφνης 52-5� ΜΕΛΙΣΙΑ - Ραγιάν- Λεωφ. Δημοκρατίας 2 • Ν.ΙΩΝΙΑ- Βιόπολις, Λ. Ηρακλείου 295 & Αγ. Σοφίας ΠΑΓΚΡΑΤΙ- Αλώα, Αρχε-λάου 19 ΠΕΙΡΑΙΑΣ- Green Farm, Μπουμπουλίνας �0 Π. ΦΑΛΗΡΟ- Βιόκηπος, Αχιλλέως 72 & Λεωφ. Αμφιθέας

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ- Βοτανοπωλείο ο Νίκος, Κομνηνών �2 • Το Ελληνικόν, Βατικιώτου 28 • Το Ελληνικόν, Σοφούλη ��, Καλαμαριά • Εντροπία, Παπαμάρκου 8, Πλ. Άθωνος • Το Βάλσαμο, Χαλκέων 16 • Ζωή & Υγεία, Τσιμισκή 120 • Ζωή & Υγεία, Καρδίτσας 8 • Botanica, Αλ. Σβώ-λου �6 • Βιβλιοπωλείο Ψάρας, Φιλικής Εταιρείας �9 • TRE MARIE- Π.Π. Γερμανού 1� DROPS-Π. Ιωακείμ 10 ΤΟ ΚΡΙΤΑΜΟ- Κλεισούρας 8 ΕΥΟΣΜΟΣ - ΕΠΙΣΤΡΟ-ΦΗ ΣΤΗ ΦΥΣΗ-Μεγ. Αλεξάνδρου �1 ΤΟΥΜΠΑ - ΒΙΟ ΘΗΣΑΥΡΟΣ- Αν. Θράκης �� ΚΑΡΔΙΤΣΑ Το Βάλσαμο - Δημοτική Αγορά Ι7 ΛΑΜΙΑ - PLUS BIO, Παλαμά 5 ΛΑ-ΡΙΣΑ - Πρόπολις, Παναγούλη 19 ΜΥΤΙΛΗΝΗ- Μυρτιά, Αγ.Θεράποντος 22 ΠΑΤΡΑ - Botanica, Ρήγα Φεραίου �7 ΡΕΘΥΜΝΟ-Άρκευθος, Μ. Μουσούρου 11, Β. Πλεύ-ρη, Ηγ. Γαβριήλ 26 • Bio-rythm, Κ. Γιαμπουδάκη �2 • ΣΥΡΟΣ- Ευεξία, Σταματίου Πρωΐου 51

ΚΕΝΤΡΑ YOGA (42)ΑΤΤΙΚΗΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ-Αnahat yoga center, Ολυμπίας 16 • ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ -Anima Soma, Αιόλου 7 • Cocoon Urban Spa, Σουλίου 9 • ΑΘΗΝΑ ΚΕΝΤΡΟ -

Brahma Koumaris, Θάσου 12Α • Essennce Human Space, Παλλάδος �2, Πλατεία Ψυρρή • Iyangar Yoga Centre, Καλαμιώτου 12 • Nysy Studios, Νίκης 25 • Athen massage & yoga academy, Μητσαίων 19 • Satyananda Yoga Centre Athens, Αγ. Δημητρίου 26, Πλ. Ηρώων • Studio Υγείας & Ευεξίας, Αριστοτέλους 67 • Studio Yoga Arhata, Λεωφ. Αλεξάνδρας & Βαρβάκη 10 ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑ - ΑΙΩΝ, Αγ. Λαύρας 21 ΑΛΙΜΟΣ- Vijaya, Καραϊσκάκη 16 ΑΝΟΙΞΗ - Raja Yoga Center, Ελαίας 99 ΒΥΡΩΝΑΣ -Α.Γ.Σ. Εμπεδοκλής, Αδ. Κοραή ��-�6 ΔΑΦΝΗ - ΒΙΟΑΝΕΛΙΞΗ, Δημοσθένους 21 ΖΩ-ΓΡΑΦΟΥ - Σύλλογος Vitality, Παπαδιαμαντοπούλου 52 ΚΗΦΙΣΙΑ - OmYoga5Δ, Αιγίνης �7 • Λωτος, Μα-κεδονίας 1� ΚΟΡΩΠΙ - Samanti, Χαλκηδόνος & Πύρ-γου, Καρελάς, ΜΑΡΟΥΣΙ - Prana Yoga, ΟΑΚΑ-Ανοικτό κολυμβητήριο, Κηφισίας �7 • Walk to the Sun, Επα-λόφου � ΜΕΤΣ - Α.Γ.Σ.. Shakti Yoga Studio, Λάμπρου Φωτιάδου 17-19 ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ - Sitaram, Μίλωνος 1� ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ - Ιαθείην, Ορθοδ. Χριστ. Ενώσεως 12-1� & Δαρδανελίων 19 ΠΕΙΡΑΙΑΣ - Ομακοείο Πειραι-ώς, Μπουμπουλίνας 28 & Καραΐσκου 122 ΧΑΛΑΝΔΡΙ - Harantiniotis Konstantinos, Μπιζανίου � • Αρμονική Ζωή, Γρίβα 2� • Κέντρο εσωτέρας θεραπευτικής-Hatha Yoga, Κέας 22, Πλατ. Κέννεντυ • Shantom, Τριπόλεως �5α & Ευβοίας

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑΑΜΟΡΓΟΣ - Εναλλακτικό κέντρο IRIS, Παραλία-Αιγι-άλη ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ - YOGA PLACE, Λ.Πετράκη �� ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - Armonia Yoga Club, Κερκύρας 8 • YOGA ARTS ΧΑΝΘ, Πλατεία ΧΑΝΘ • Yoga Dhara, Εθν. Αμύνης 9 ΚΑΛΑΜΑΤΑ - Namaste, Αριστοδήμου 1�7 ΚΙΛΚΙΣ - Kinesis Gym, 25ης Μαρτίου & Τσιρογιάννη ΛΑΡΙΣΑ - My Gym, θυμάτων Κατοχής 19 ΜΥΤΙΛΗΝΗ - Κέντρο Ολιστικής Yoga Λέσβου, Δαμδούμη 12 ΠΑ-ΤΡΑ - Asthanga Yoga-Agni Vinyasa Yoga, Μιλτιάδου 1� ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΡΗΤΗΣ - YOGA PLACE, Κουρητών 1�Α ΤΡΙΚΑΛΑ- Ομακοεία Τρικάλων & Θεσσαλονίκης, Αθ. Διάκου �2

ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ (28)ΑΤΤΙΚΗΑΘΗΝΑ -Life Up, Ιδρομενέως 112 ΑΓ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ -Power Gym Fitness Club, Ελ. Βενιζέλου 107 ΑΙΓΑΛΕΩ -Entasis, Κων/λεως 16-17 ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑ - Corpus Gym 2, Ιαλέμου �8 ΒΥΡΩΝΑΣ - Byron Gym, Χειμάρας 19 & Κολοκοτρώνη • Kouros Fitness Club, Αναλήψεως �8 ΓΛΥΦΑΔΑ - Iron Gym, Ανθέων 22 • Gym Tonic, Λεωφ. Βουλιαγμένης 96 • Planet world of fitness, Αθ. Διάκου 2� ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ - Contours Express 1, Ανδρ. Παπαν-δρέου 181 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ - Champions Gym, Νυμφών �9 • Universal Ladies, Ρήγα Φεραίου 7 ΛΥΚΟΒΡΥΣΗ - Joe Weider, Γρηγορίου Λαμπράκη �9-�1 ΝΕΑ ΣΜΥΡ-ΝΗ - Corpus Gym 1, Αγ. Σοφίας 1� & Πολυκάρπου • Contours Express 2, Σαράντα Εκκλησιών 1 & Αιγαίου • Center Gym, Ομήρου 2�-26 • Aloe Fitness, Αιγαίου 77 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ - Υγεία & Διάπλαση, Μ. Μπότσαρη 26-28 • Life Line, Αγ. Βαρβάρας 102 • Peak Fitness, Ζη-σιμοπούλου 68 • Physical Gym, Ζησιμοπούλου 6� ΠΕΙ-ΡΑΙΑΣ - Δίαθλον, Δεληγιάννη 50 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ - Health & Fitness, Αγ. Ιεροθέου �6Β ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ - Corpus Gym 1, Αγ. Σοφίας 1� & Πολυκάρπου • Contours Express 2, Σαράντα Εκκλησιών 1 & Αιγαίου ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑ -Corpus Gym 2, Ιαλέμου �8 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ - Υγεία & Διάπλαση, Μ. Μπότσαρη 26-28 ΚΡΥΟΝΕΡΙ - Αίαντας Fitness Club, Λεωφ. Κρυονερίου 5�

ΔΙΑΝΟΜΗ.Το περιοδικό SAFEμπορείτε να βρείτε σε

210 σημεία www.safemagazine.gr